Üniversiteli Stajı Usulleri - Can EREL, CE Engineering, Design

ÖNSÖZ
Jet Revizyon’un varlõk nedeni Türk Hava Kuvvetleri harekat imkan ve kabiliyetlerinin en yüksek
seviyede ve en süratli bir biçimde desteklenebilmesi için hava taşõtlarõna ait motorlarõn revizyonlarõ,
onarõlmasõ, geliştirilme ve yapõsal parça onarõmlarõnõ kapsayan entegre üretim faaliyetlerini
gerçekleştirmektir.
Türkiye’de turbojet güç gruplarõ üzerinde 1967 yõlõnda başlatõlan çabalarõn sonucu Türk Silahlõ
Kuvvetleri envanterindeki uçaklara ait güç platformlarõna yönelik yurtiçi fabrika seviyesi bakõm
faaliyetlerinde yõllõk üretim kapasitesi 300 adet motorun üzerine çõkan bu teknolojik mükemmeliyet
merkezinde faaliyetlerinin sürdürülmesinde ana rehberimiz olarak özümsenen ve benimsenen temel
esaslarõ ve yaklaşõmlarõ içeren yönetim öncelikleri; emniyet, kalite, üretim, maliyet, çevre şeklinde
belirlenmiştir.
Jet Revizyon’da başkalarõnõn hayal bile edemediği yaratõcõ girişimle güvenilir başarõyõ yakalamak
inancõ “Gelenek”, sahip olunan ileri teknoloji ile müşteri ihtiyacõnõ tam olarak karşõlamak ve milli ekonomiye
en fazla katkõyõ sağlamak eğilimi “Gelecek” olarak simgeleştirilmiş ve böylelikle Jet Revizyon devinimi
“Gelenekten Geleceğe” ifadesi ile logolaştõrõlmõştõr.
Jet Revizyon ambleminde, temiz ve sadeliği çağrõştõran “beyaz” renk ile Jet Revizyon geçmişindeki
güvenilir başarõ ve sonsuzluğu çağrõştõran “mavi” renk ile de havacõlõk geleceğine yönelik yaratõcõ girişim
simgeleştirilmiştir
Sahip olduğu deneyimli personel, örnek düzeyde tesis, ileri teknoloji ürünü tezgah, cihaz ve
teçhizatõ bünyesinde barõndõran Jet Revizyon; sorumluluklarõnõ büyük bir azim ve gayret içerisinde yerine
getirerek, geleceğin şekillendirilmesine yönelik değişim ihtiyaçlarõnõn doğru olarak tespitinde ve gerekli
değişimlerin uygulanmasõnda ulaştõğõ örnek seviye ve etkili bir grup olma özelliğini sürdürme azmindedir.
Sahip olduğumuz çalõşma azminin sürekliliğini sağlayabilmek aynõ zamanda yarõnlarõmõzõn oluşumunda da
çaba gösterebilmekle olanaklõdõr. Bu amaç ile mevcut durumda ve gelecekte yetişmiş işgücü ve entellektüel
sermayemizi oluşturan subay, mühendis, işçi, stajdaki üniveriste ve iş başõ eğitimindeki teknik lise
öğrencilerinin eğitilerek geliştirilmesinde referans olarak kullanõlacak “Jet Revizyon Entelektüel Sermaye
Geliştirme Serisi”;
1. “Uçak Motor Sistem Mühendisliği”,
2. “Uçak Motor Teknoloji Süreçleri” ,
3. “Akademik Yayõnlar ve Tebliğler”,
4. “İnsan Kaynağõna Yönelik Usuller”,
ana gruplarõnda hazõrlanmõştõr.
Jet Revizyon Müdürlüğü Eğitim Serisinin her bir ana grubunda olduğu gibi “İnsan Kaynağõna
Yönelik Usuller” doküman grubu altõnda hazõrlanan “Üniversiteli Stajõ Usulleri” dokümanõ da titiz bir
ihtiyaç analizi çalõşmasõ sonucu şekillendirilmiş, Jet Revizyon faaliyetlerinde karşõlaşõlacak zorluk ve
risklere hazõrlõklõ olunmasõ ve onlarõn birer fõrsat haline dönüştürülebilmesi umut edilerek hazõrlanmõş ve
geliştirilmesi yönünde değerli katkõlarõnõza her zaman ihtiyaç duyulan bir çalõşmadõr.
Bu çalõşmada görev alan tüm arkadaşlarõma teşekkür ederim.
Can EREL
Hv.Uçak Y.Müh.Yb.
Müdür
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
BÖLÜM 1 - AÇIKLAMALAR
A. TANIMLAR
B. İŞ DİSİPLİNİ ve TEMEL KÜLTÜR ÖĞELERİ
C. GÜVENLİK KURALLARI
D. ULAŞIM
E. JET REVİZYON STAJ ORGANİZASYONU ve GÖREVLİLERİ
Tablolar
• Tablo 1.1
Şekiller
• Şekil 1.1
Jet Revizyon Staj Organizasyonu ve Görevlileri
Jet Revizyon Staj Organizasyon Şeması
BÖLÜM 2- TANITIM
A. JET REVİZYON TARİHÇESİ
B. JET REVİZYONUN HAVA KUVVETLERİNDEKİ YERİ Şekil 2.1
C. JET REVİZYON VAZİFESİ
D. JET REVİZYON ORGANİZASYONU ve DEMOGRAFİSİ
E. JET REVİZYON KALİTE SİSTEMİ
F. JET REVİZYON İŞ YAPMA USULLERİ
G. JET REVİZYON TEKNOLOJİK YERLEŞİMİ
H. JET REVİZYON TEKNOLOJİLERİ
Tablolar
• Tablo 2.1
• Tablo 2.2
• Tablo 2.3
• Tablo 2.4
• Tablo 2.5
Şekiller
• Şekil 2.1
• Şekil 2.2
• Şekil 2.3
• Şekil 2.4
Personelin Çalıştığı Birimlere Göre Dağılımı
Personelin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
Personelin Kıdemine Göre Dağılımı
Jet Revizyon Etüt Faaliyetleri İş Akışı
Jet Revizyon Üretim Faaliyetleri İş Akışı
Jet Revizyonun Hava Kuvvetlerindeki Yeri
Jet Revizyon Organizasyon Şeması
Jet Revizyon İş Akışı
Jet Revizyon Teknolojik Yerleşimi
BÖLÜM 3 - USULLER
A. PROGRAMLAR
1. JET REVİZYON GENEL STAJ PROGRAMI
2. MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMI
3. UÇAK VE HAVACILIK MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMI
4. KİMYA MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMI
5. METALURJİ/MALZEME MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMI
6. ENDÜSTRİ VE İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMI
B. STAJ ÜRÜNÜNÜN HAZIRLANMASI VE ONAYI
C. DEĞERLENDİRME
1. ANKET UYGULAMA
2. STAJ SERTİFİKASYONU
3. KAPANIŞ TOPLANTISI
Tablolar
• Tablo 3.1 Jet Revizyon Genel Staj Programı
BÖLÜM 4 – EKLER
EK – A
STAJYER ÇALIŞMA KONULARI
EK – B
STAJYER ODASI ENVANTERİ VE KULLANIM USULLERİ
EK – C
JET REVİZYON ANKET SORULARININ AÇIKLAMALARI
EK – D
JET REVİZYON STAJ DEĞERLENDİRME ANKETİ
EK – E
JET REVİZYON STAJ SERTİFİKASI
EK - F
JET REVİZYON KISALTMALARI ve KARŞILIKLARI
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
BÖLÜM 1
AÇIKLAMALAR
A. TANIMLAR
1. Jet Revizyon Stajı
Jet Revizyon Müdürlüğünde belirli bir teknik branşta belirli bir süre içerisinde belirli
bir program uyarınca teorik ve uygulamalı olarak yapılan faaliyetlerdir.
2. Jet Revizyon Stajyeri
Jet Revizyon Müdürlüğünde staj faaliyetlerine etkin olarak katılan üniversite,
yüksekokul, teknik lise ve meslek liselerinde öğrenim görmekte olan öğrencilerdir.
3. Jet Revizyon Staj Amiri
Jet Revizyon Müdürüdür.
4. Jet Revizyon Staj Koordinatörü
Jet Revizyon Müdürlüğüne staja gelen öğrencilerin branşları ile ilgili yapılan staj
programlarına göre atölyelerde staj yapmalarını, öğrencilerin çalıştığı atölyelerde
disiplin ve iş emniyeti talimatlarına uymalarını staj amiri adına sağlayan önceden
görevlendirilmiş personeldir.
5. Jet Revizyon Staj Danışmanı
Jet Revizyon Müdürlüğünde stajyer öğrencinin branşıyla ilgili teorik bilgi veren,
atölye programını belirleyen ve yönlendiren mühendistir.
6. Jet Revizyon Atölye Staj Görevlisi
Jet Revizyon Müdürlüğüne bağlı atölyelerde uygulamaya yönelik çalışmalarda stajyeri
yönlendiren kısım şefidir.
B. İŞ DİSİPLİNİ ve TEMEL KÜLTÜR ÖĞELERİ
Stajyer, müdürlüğe ilk geldiği anda staj koordinatörüyle görüşür ve staj danışmanıyla
birlikte staj programını oluşturur.
Stajyer, sabah 08:30'daki kayıt işlemlerinden sonra ve akşam saat 17:00’da mesaiyi
terk etmeden önce staj danışmanıyla görüşür, yapılması gerekenler ve yapılanlar günlük
olarak değerlendirilir.
22
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
Stajyer staj danışmanı tarafından verilen program haricinde kalan zamanlarında Jet
Revizyon Müdürlüğü Hazerfan Ahmet Çelebi gazinosunda bulunacaktır.
Stajyer atölyede bulunduğu sürece stajyerden bulunduğu atölyenin staj görevlisi
sorumludur.
Stajyer karşılaştığı teknik sorunları staj danışmanıyla ve staj görevlisi idari sorunlarını
ise staj koordinatörüne danışarak çözer.
Stajyer Jet Revizyon Müdürlüğünde bulunduğu sürece genel görünüşüne, kılık kıyafetine
dikkat etmeli, tıraşına özen göstermeli, aşırı makyaj yapmamalı, ayakkabı haricinde terlik
ve sandalet giymemelidir.
İşyeri içerisinde yaka kartı sürekli olarak yakanda takılı olacaktır.
Öğle yemekleri için ücreti ödenmek şartı ile işçi yemekhanesi ve sosyal tesislerdeki
imkanlardan yararlanılabilir.
Kişisel Mail ve İnternet kullanımı izin alınmak kaydıyla Müh.Grp.A.liği internet
bilgisayarından yapılabilir.
Stajyer bulunması gereken kısımdan başka yere gitmemeli ve bulunduğu birimde mecbur
kalmadıkça telefonlara bakmamalıdır.
Stajyer ihtiyaç duyulan belge ve dokümanların kullanımı için izin almalıdır.
Stajyer öğrencilerin işyerine cep telefonu, fotoğraf makinesi, radyo-teyp vb. cihazları
sokmamaları, işyerinden herhangi bir eşya çıkarmamaları gerekir.
Stajyer işyerinde gördüğü ve edindiği teknik, askeri ve idari sırları gizli tutmakla
yükümlüdür. (Konularla ilgili olarak dışarıda konuşamaz; yabancılara, gazetelere ve
televizyonlara bilgi veremezler.)
Stajyer işyeri disiplinine ve iş emniyeti talimatlarına uymalıdır.
Acil sağlık hizmeti gerektiren durumlarda Atölye Staj görevlisi bilgilendirerek Eğitim
Şube Müdürlüğü ile koordine kurulması sağlanmalıdır.
Staj bitiminde müdürlükten ayrılırken hazırlanan staj defteri staj koordinatörüne
imzalatılır.
3
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
C. GÜVENLİK KURALLARI
Jet Revizyon Müdürlüğünde staj yapan her stajyer aşağıdaki emniyet kurallarına uymakla
yükümlüdür.
1. Staj danışmanının oryantasyon esnasında verdiği güvenlik ve çevre sağlığı
bilgilerine uyun.
2. Motor revizyonu ile ilgili;
a. Çevre sağlığı ve güvenlik kurallarına uyun
b. Takım ve Fixture’ları kullandıktan sonra yerlerine koyun
c. İş planlarında belirtilenlerin aksine bir şey yapmayın
d. Motor sehpa korkuluklarının üstüne çıkmayın
e. Motor üzerinde, yerde veya sehpada takım bırakmayın
f. Asılı yük taşırken sesli uyarı yapın
g. Motor parçalarını sökerken veya takarken zorlamayın
h. Vinç operatörüne talimatları sadece bir kişinin verecektir
i. Her günün son 15 dakikasında;
(1)
Takımları uygun kutularına koyun
(2)
Takım arabalarını belirlenen yere götürün
(3)
Fixture’ları belirlenen alanlara belirlenen düzende koyun
(4)
Motor veya modülün etrafını temizleyin
3. Güvenlik ve çevre sağlığı ile ilgili aklınıza takılan her soruyu staj danışmanına surun
4. Kimyasal ürünleri kullanırken ürüne özgü emniyet kurallarına uyun
5. Revizyon ekipmanlarını, makineleri veya daha önce kullanmadığınız malzemeyi
kullanırken kullanma talimatlarına uyun
6. Özel alanlarda çalışırken veya geçerken o alana ait güvenlik kurallarına uyun
7. Çalıştığınız alanların acil çıkışlarını öğrenin
8. Güvenli olmayan durumları derhal staj danışmanınıza bildirin
9. Yangın durumunda 4444 numaralı telefonu arayın
10. Delme, taşlama, emniyetleme, havalı takım kullanma, kimyasal sıvı, ve kuru buz
kullanımı esnasında koruyucu melbusat kullanın
11. Ağır malzeme ve takımlarla çalışırken koruyucu ayakkabı giyin
12. Atölye içerisinde yeme içme ve sigara yasaktır
13. Tüm yaralanma ve hastalıklarda ilk yardımdan önce staj görevlisi ile staj
danışmanına haber verin
14. Koruma kabinleri ve güvenlik kilitlerini etkisiz hale getirmeyin
15. Motorize malzeme taşıma arabalarını kullanmayın
16. Herhangi zararlı malzeme sızıntısında miktarı ne olursa olsun staj danışmanına
haber verin
17. Sigara ancak müsaade edilen sigara içme mahallerinde içilebilir
4
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
D. ULAŞIM
1nci HİBM.K.lõğõnõn şehir merkezine göre konumu
istifade edilebilmektedir.
ile gösterilmiştir. Ulaşõm için Belediye/Halk otobüsleri ile Dolmuş’lardan
5
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
E. JET REVİZYON STAJ ORGANİZASYONU ve GÖREVLİLERİ
Jet Revizyon Müdürlüğü staj görevlileri Tablo 1.1 ‘de ve organizasyon yapısı Şekil 1.1 ‘de
verilmiştir.
GÖREVİ
RÜTBESİ ADISOYADI
BRANŞI
JR Staj Amiri
JR Askeri Öğrenci
Staj Koordinatörü
JR Sivil Öğrenci
Staj Koordinatörü
JR Staj
Danışmanı(Asil)
JR Staj Danışmanı
(Yedek)
JR Staj
Danışmanı(Asil)
JR Staj
Danışmanı(Yedek)
JR Staj
Danışmanı(Asil)
JR Staj
Danışmanı(Yedek)
JR Staj
Danışmanı(Asil)
JR Staj
Danışmanı(Yedek)
JR Atelye Staj
Görevlisi
Müh.Sb.
Müh.Sb
*
*
Uçak Müh.
Endüstri Müh.
Svl.Müh.
*
Makine Müh.
Svl.Müh.
*
Makine Müh.
Svl.Müh.
*
Makine Müh.
Svl.Müh.
*
Svl.Müh.
*
Svl.Müh.
*
Svl.Müh.
*
Svl.Müh.
*
Uçak / Havacılık
Müh.
Uçak / Havacılık
Müh.
Metalurji / Kimya
Müh.
Metalurji / Kimya
Müh.
Endüstri Müh.
Svl.Müh.
*
Endüstri Müh.
Svl.Tek.
Atölye Kısım
Şefleri
Teknisyen
TEL. NO
Tablo 1.1
* Staj da görevli olan staj amiri ile staj koordinatörleri görev yeri değişimi halinde staj
danışmanları ise her yıl değişmektedir.
6
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
JET REVİZYON STAJ ORGANİZASYON ŞEMASI
JR STAJ
AMİRİ
JR STAJ
KOORDİNATÖRÜ
JR STAJ
DANIŞMANI
JR ATELYE STAJ
GÖREVLİSİ
JR STAJYERİ
Şekil 1.1
7
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
BÖLÜM 2
TANITIM
A. JET REVİZYON TARİHÇESİ
Eskişehir Tayyare Tamirhanesi adı ile 1926 yılında kurulan 1nci Hava İkmal Bakım
Merkezinde uçaklara ait motorlar konusunda çalışan bir motorhane de yer almıştır. Bu
motorhane bünyesinde "Merln" motorları deneme yeri (bremze) 1939 yılı içinde inşa
edilmiş ve 1940-1951 yılları arasında; Masguito, Spit-Fire, Magistek, Harward, Simolik,
Brequet, Moran, Fleet, Gotha145, Focke-Wulf58, Morten, Yultee, Falcan, Baltimore,
Uğur, Heinkel, Hanriot, Spat, Avronarson, Oxford ve topçu uçaklarına ait Hispanenu,
Suzia, Soonp, Loren, Salmson, Kinner160 Hp, Argus 240 Hp, Cyclone-Wright, Cyclone
850 Hp, Wright-hirlwind, Gipsy-MKE, Daimler-Benz 600, Renault,Bengali-Hispane 500
Hp , Rolls Royce Cheeta 340 Hp, GIPSY Major 130 Whirlind gibi pistonlu motorların
tamir ve revizyonu yapılmıştır.
Türk Hava Kuvvetleri envanterine jet uçakları 1950’li yıllardan itibaren girmeye başlamış
ve 1951 yılında ilk jet filosu oluşturulmuştur. Bu dönemde jet motorlarının onarım, bakım
ve revizyon işlemlerinin yapılacağı bir atölye olmadığı için 1952-1967 yılları arasında F84, RF-84F, T-33, F-86, F-100, F-102, F-5 ve F-104 jet uçaklarına ait jet motorların
bakım, onarım ve revizyon işlemleri yurt dışında, Kazablanka-Fas, Fransa, Hollanda ve
ABD’de yerleşik tesislerde yaptırılmıştır.
Jet motorlarının onarım, revizyon ve bakım işlemlerinin yapılabilmesi için 10 Ekim 1965
tarihinde 6750 m² alana sahip Jet Motor Revizyon Atölyesinin temeli atılmıştır. Yapımı
tamamlanan Jet Motor Atölyesi 01 Haziran 1967 tarihinde Cumhurbaşkanı Cevdet
SUNAY tarafından hizmete açılmıştır. Bu açılış törenine Cumhurbaşkanı yanında TBMM
Başkanı Ferruh BOZBEYLİ, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cemal TURAL, Devlet Bakanı
Hüsamettin ATABEYLİ, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Refik YILMAZ ve Hava
Kuvvetleri Komutanı Orgeneral İrfan TANSEL’inde katıldığı bir törenle Cumhurbaşkanı
Cevdet SUNAY tarafından açılmıştır. Açılışa davetli erkana projeden sorumlu Yüzbaşı
Fazıl AYDINMAKİNA refakat etmiştir.
Açılışın yapıldığı 01 Haziran 1967 tarihinden itibaren “Jet Revizyon” olarak anılan
tesislerin faaliyete geçmesi ile beraber o güne kadar revizyon için yurtdışına gönderilen,
F-84 uçaklarına ait J65 ve T-33 Uçaklarına ait J33 motorlarının bakım, onarım ve
revizyon işlemleri Jet Revizyon’da yapılmaya başlanmıştır. Envanterdeki F-100 uçaklarına
ait J57 ve F-104 uçaklarına J79-11 motorlarının bakım yapabilme kabiliyetini kazanma
çalışmalarına ise 1970 yılından itibaren hız verilmiş ve 1973 yılından itibaren hedeflenen
bakım işlemleri Jet Revizyon’da yapılmaya başlanmıştır.
8
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
Her geçen gün daha kapsamlı teknolojileri ve daha büyük üretim miktarını hedefleyen
Jet Revizyonda;
• Kıbrıs olayı sonrasında, 1970’li yılların yarısında yaşanan ambargonun da derin
izleri ile 1980 yıllarına kadar yaşanan “Teknoloji Evrimi” sürecinde ülke içinde
bakım ağırlıklı teknolojilerin oluşturulması,
• Üretim darboğazların giderilmesine yönelik olarak organizasyon ve donanım
yapısının geliştirilmesini amaçlayan REModernization and Organization (REMO)
projelerinin hayata geçirildiği 1980-1990 arası yıllarını kapsayan “Üretim Evrimi”
sürecinde ülkedeki savunma havacılığı güç platformu bakım ihtiyaçlarını tam olarak
karşılayabilecek kabiliyetin oluşturulması,
• Müşteri ihtiyacının karşılanması ve ürün niteliğine yönelik güvenilirliğin sağlanması
amaçlı yönetsel standart oluşturma ve uygulamalarının yapıldığı 1990-2000 arası
yılları kapsayan “Kalite Evrimi” sürecinde ve global eğilimler de dikkate alınarak
şekillendirilmesi, gelişmeleri sistematik ve kurumsal olarak yaşanmıştır. Jet
Revizyon 21nci yüzyıla hazırlanırken her bir yeni yıl büyük bir girişimin ve
gelişmenin habercisi olagelmiştir.
Belirtilen evrimler süresince Jet Revizyon üretim yanı sıra sürekli ve etkileşimli gelişimi
hedefleyerek diğer sahalardaki faaliyetlere de katkı sağlamıştır. Böylelikle Jet Revizyon
Türk uçak motorları sahasında hem gelişim örneği olmuş ve hem de Türk havacılık
sanayinin top yekun gelişimine katkı sağlamıştır. Bu konuda;
• Mevcut personel, teknik bilgi ve teknoloji desteği ile TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş.
kuruluşuna başlangıçtan itibaren doğrudan katkı sağlanması ve daha sonraki
dönemde uçak motorları sahasında müştereken gerçekleştirilen özgün
uygulamaların bizzat planlayıcısı ve organizatörü olunması,
• Sahip olunan kabiliyet kullanılarak yurtdışı havacılık pazarına hizmet satışı
modelinin tasarlanıp hayata geçirilerek elde edilen kazanç ile bugün 1nci Hava
İkmal Bakım Merkezi eksik işgücü ihtiyacının büyük oranda kendi kendine
karşılanabilmesi,
• Geçmiş tecrübesi ve yaratıcı katkıları ile Türk kamu sektörü ve Silahlı
Kuvvetleri’nde ilk defa alınan ISO-9001, ISO-14001, AQAP-120 ve General
Electric AE kalite sistemi uygunluk sertifikaları ile JAR-145 Bakım yetki
belgesinin hedeflenmesi ve elde edilmesi,
• Tyne-Mk22 motorlarında 70’li yıllardan itibaren kullanılan detay iş planları
yaklaşımı geliştirilerek bilgisayar destekli yönetim bilgi sistemi (FYGS) temelinin
oluşturulması, pilot uygulamaların gerçekleştirilmesi ve daha sonra tüm Hava İkmal
Bakım Merkezlerine yaygınlaştırılması, ilk akla gelen örneklerdendir.
Jet Revizyon’da bugün;
• F-16 Blok-30/40 uçaklarında kullanılan F110-GE-100 ve F110-GE-100B, F-16 Blok50 uçaklarında kullanılan F110-GE-129 ve E-3A AWACS uçaklarında kullanılan
TF33-PW-100A motorlarından oluşan “Turbofan Güç Platformları”,
9
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
•
•
•
•
•
T-37 uçaklarında kullanılan J69-T25A, F-4 ve F-4 2020 uçaklarında kullanılan
J79-GE-17C, J79-GE-17Y, J79-GE-17YY, NF-5 ve NF-5 2000 uçaklarında
kullanılan J85-CAN-15, T-38 uçaklarında kullanılan J85-GE-5H, F-5 ve F-5 2000
uçaklarında kullanılan
J85-GE-13 motorlarından oluşan “Turbojet Güç
Platformları”,
C-160 uçakları uçaklarında kullanılan TYNE-MK22, C-130 uçaklarında kullanılan
T56-A-15LFE ve CN-235 uçaklarında kullanılan CT7-9C motorlarından oluşan
“Turboprop Güç Platformları”,
AH-1W helikopterlerinde kullanılan T700-GE-401B, SH-60 helikopterlerinde
kullanılan T700-GE-401C, S-70A helikopterlerinde kullanılan T700-GE-701A ve
T700-GE-701C motorlarından oluşan “Turboşaft Güç Platformları”,
F-4, F-4 2020, F-5 ve F-5 2000 uçaklarında kullanılan GTC85-70A, GTCP85-180
ve GTCP85-184, C-130 uçaklarında kullanılan GTC85-71 ve C-160 uçaklarında
kullanılan GTCP85-160A motorlarından oluşan “Gaz Türbin Kompresörleri”,
F-16 uçaklarında kullanılan JFS motorlarından oluşan “Uçak Çalıştırıcıları”,
olarak adlandırılan toplam 6 grup ve 11 ana tipte 24 değişik motorun fabrika seviyesi
bakımı, tadilatı, motor yapısal parçalarının ileri teknoloji onarımı ve revizyonu
yapılabilmektedir. Yıllık üretim kapasitesi 300 adet motorun ve 60000 adet yapısal
parçanın üzerine çıkan Jet Revizyon’da gerçekleştirilen önemli teknoloji transferi ve
geliştirme projeleri sonucunda, bazıları ABD dışında sadece Türkiye’de bulunan, motor
yapısal parça onarım teknolojilerine de sahip olunmuştur.
Kuruluşundan bu güne kadar geçen sürede kazanılan kabiliyetler ve bu kabiliyetlerin ülke
ekonomisine katkıları nedeniyle 1nci Hava İkmal Bakım Merkezi Jet Revizyon Müdürlüğü
Türkiye’nin önemli teknolojik ve ekonomik kuruluşlarından birisi olarak yeni yüzyıl içinde
de gelişimini sürdürmeye devam etmektedir, edecektir!..
10
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
B. JET REVİZYONUN HAVA KUVVETLERİNDEKİ YERİ
Jet Revizyon Müdürlüğünün Hava Kuvvetlerindeki yeri Şekil 1.2’de şematik olarak
gösterilmiştir.
Şekil 2.1
C. JET REVİZYON VAZİFESİ
Hava Kuvvetleri harekat kabiliyetini idame ettirmek ve geliştirmek maksadıyla,
Teknolojik Onarım Merkezi olan 1nci HİBM.K.lığında; Turbofan, Turbojet, Turboprop,
Turboşaft, Gaz Türbin Kompresör motorları ve bu motorlara ait tamirlik parçaların
fabrika seviyesi bakım, onarım, tadilat, yenileme ve kontrollerini belirlenen planlamaya
uygun gerçekleştirmektir.
D. JET REVİZYON ORGANİZASYONU ve DEMOGRAFİSİ
Jet Revizyon Müdürlüğü organizasyon şeması Şekil 2.2 de verilmiş olup müdüre bağlı
İdari kısım / Başustalık, Üretim Programlama ve Kontrol Grup Amirliği, Mühendislik Grup
Amirliği ve Kalite Kontrol Grup Amirliğinden oluşan kurmay birimler ile Montaj Atölyeleri
Grup Amirliği, Onarım Atölyeleri Grup Amirliği ve Onarım Destek Atölyeleri Grup
Amirliğinden oluşan icra birimlerinden oluşacak şekilde teşkilatlanmıştır.
11
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
JET REVİZYON ORGANİZASYON ŞEMASI
Şekil 2.2
Jet Revizyonda görev yapan personelin birimlere göre dağılımı Tablo 2.1’de, diğer
demografik özellikler Tablo 2.2 ve Tablo 2.3’de listelenmiştir.
PERSONELİN ÇALIŞTIĞI BİRİMLERE GÖRE DAĞILIMI
BİRİMLER
MÜDÜRLÜK+İDARİ KISIM
MÜH.GRP.A.LİĞİ
ÜPK.GRP.A.
KLT.GÜV.GRP.A.
ONARIM ATL.GRP.A.
ONARIM DES.ATL.GRP.A.
MONTAJ ATL.GRP.A.
TOPLAM
PERSONELSAYISI
6
27
38
15
127
46
141
400
% ORANI
1,5
7
9,5
4
31,5
11,5
35
100
Tablo 2.1
12
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
PERSONELİN YAŞ GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI
YAŞ GRUPLARI
18-25
26-30
31-35
36-40
41-45
46-59
TOPLAM
PERSONEL
1
20
15
50
186
128
400
% ORANI
0,2
5
3,8
12,5
46,5
32
100
Tablo 2.2
PERSONELİN KIDEMİNE GÖRE DAĞILIMI
KIDEM
0-5
6 -10
11-15
16-20
21-25
26-30
31-35
TOPLAM
PERSONEL
15
21
28
158
160
18
% ORANI
3,5
5,5
7
39,5
40
4,5
400
100
Tablo 2.3
E. JET REVİZYON KALİTE SİSTEMİ
Jet Revizyon Müdürlüğünde aşağıda verilen kalite ve çevre yönetim sistemleri
uygulanmaktadır.
1. TS-EN-ISO 9001-2000 Kalite Yönetim Sistemi
Tüm dünya üzerinde geçerli, uluslararası kalite yönetim standardıdır. 1nci HİBM K.lığı
tasarım konusunu da kapsayan TS-EN-ISO 9001-2000 Kalite Yeterlilik Belgesi’ne
sahiptir. Silahlı Kuvvetler bünyesinde endüstriyel alanda bu belgeyi ilk alan kuruluş
1nci HİBM K.lığı’dır. 1996 yılında bu belge alınmış olup her 3 yılda bir
yenilenmektedir.
13
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
2. AQAP-110 NATO Kalite Güvence Sistemi
NATO tarafından uygulanan, tasarım konularını da kapsayan kalite güvence
sistemidir. 1nci HİBM K.lığı 1993 yılından bu yana AQAP kalite belgesine sahiptir.
3. GE (General Electric) Kalite Uygunluk Belgesi
1nci HİBM K.lığı Jet Revizyon Müdürlüğü bünyesinde yapılan işlemlerin motor
üreticisi General Electric firması kalite sistemine uygunluğu denetlenerek, 1996
yılında GE Kalite Uygunluk Sertifikası alınmıştır.
4. TS-EN-ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi
Tüm dünyada atıkların çevre etkilerini minimum seviyeye indirecek şekilde bertaraf
edilmesini amaçlayan ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Uygunluk Belgesi 1nci HİBM
K.lığı tarafından 1999 yılında alınmış olup her 3 yılda bir yenilenmektedir. Silahlı
Kuvvetler bünyesinde endüstriyel alanda bu belgeyi ilk alan kuruluş 1nci HİBM
K.lığı’dır.
5. JAR-145 Sivil Havacılık Yetki Belgesi
Avrupa ülkeleri tarafından geliştirilmiş, sivil havacılık sektöründe iş yapabilmek için
gerekli yetki belgesidir. Silahlı Kuvvetler bünyesinde bu belgeyi ilk alan kuruluş 1nci
HİBM K.lığı dır. 2002 yılında bu belge alınmış olup her yıl gözden geçirme tetkikleri
yapılacaktır.
F. JET REVİZYON İŞ YAPMA USULLERİ
Jet Revizyon Müdürlüğünde etüt faaliyetleri iş akışı Tablo 2.5’ de ve üretim faaliyetleri
iş akışı Tablo 2.6 ‘de , işin atölyede akışı Şekil 2.3’de verilmiştir.
Tamir/revizyonu yurtdışında gerçekleştirilen, faal depo miktarı yetersiz, yurtdışı
tamir/revizyon maliyeti yüksek olan tamirlik malzemelerden Jet Revizyon Müdürlüğü
imkanlarıyla üretimi yapılabileceği değerlendirilenler için, Hava Lojistik Komutanlığı’nca
etüt numarası açılarak çalışmalar başlatılır.
14
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
JET REVİZYON ETÜT FAALİYETLERİ İŞ AKIŞI
İŞLEM İŞİN TANIMI
ADIMI
SORUMLU BİRİM
1
Etüt için gerekli takım, tezgah, teçhizat, sarf
malzeme, ihtiyaçlarının belirlenmesi.
2
Etüt numarasının açılması.
3
4
5
6
7
Etüt ihtiyacı olan parça/ünite/motor için iş
standartları hazırlanması.
Kabiliyet kazanılacak parça/ünite/motor İkmal Grup
Komutanlığı’ndan Jet Revizyon Müdürlüğü’ne
çekilmesi.
Kabiliyet kazanılacak parça/ünite/motor Jet
Revizyon Müdürlüğü’ne geldiğinde etüt iş kontrol
dokümanı çıkarılması.
İş adımları başarı ile tamamlandığında etüt iş
emrinin olumlu, tamamlanamadığında olumsuz
kapatılması.
Üzerinde çalışılan parça/ünite/motorun İkmal Grup
Komutanlığı’na iade edilmesi.
Hava Lojistik
Komutanlığı / Teknik
Yönetim Başkanlığı
Hava Lojistik
Komutanlığı
Mühendislik Grup
Amirliği
ÜPK Grup Amirliği
ÜPK Grup Amirliği
Mühendislik Grup
Amirliği ve İlgili Atölye
ÜPK Grup Amirliği
Tablo 2.4
TANIMLAR
1. İş Standartları
İş Planı (İP), Kaynak Kullanım Planı (KKP), Malzeme Kullanım Planı (MKP), Kalite Temin
Planı (KTP), Değişiklik Sayfalarından oluşur.
2. İş Planı (İP)
Bir işin nasıl, hangi atölyede yapılacağını gösteren doküman olup iş planında operasyon
numarası, operasyon adı, production numarası, ilgili teknik doküman, değişiklik
numarası ve onay haneleri vardır.
3. Kaynak Kullanım Planı (KKP)
Hazırlanan İş Planının hangi kaynaklar kullanılarak ne kadar zamanda yapılacağını
gösteren bir dokümandır.
4. Malzeme Kullanım Planı (MKP)
Yapılacak iş sırasında kullanılacak olan sarf ve tamirlik malzeme bilgilerinin yer aldığı
dokümandır.
15
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
5. Kalite Temin Planı (KTP)
Yapılacak işin kalite gereksinimlerinin belirtildiği dokümandır.
6. Değişiklik Sayfası
Hazırlanan İş Planına gelen değişikliklerin (ilgili teknik emirlere gelen değişiklikler ile
Mühendislik
7. İş Kontrol Dokümanı (İKD)
Parça/ünite/motorun hangi iş istasyonlarına gidip burada ne tür işlemler yapılacağını
özet olarak açıklayan ve parça beraberinde dolaşan belgedir.
16
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
JET REVİZYON ÜRETİM FAALİYETLERİ İŞ AKIŞI
İŞLEM İŞİN TANIMI
ADIMI
Faal çekilen parça/ünite/motor ve bunlara ait sarf
ve tamirlik malzemelerin, İDS’de tanımlı tamir yeri
1
ve imal yeri bilgilerine göre hangi kaynakların nasıl
kullanılacağının değerlendirilmesi.
Uçak, motor ve yer destek sistemlerinin (ana
cihazlar) yıllık plan miktarlarının, ana cihazların alt
2
asamble ve parçalarının; dönemlik program
miktarlarının belirlenmesi.
Ana cihazların ve ana cihazlar haricindeki tamirlik
3
asamble, parçaların çekme işlemlerinin yapılması.
Çekme işleminden sonra Jet Revizyon Müdürlüğü’ne
gelen parça/ünite/motorlar için iş emri numarası
4
(control suffix) ve öncelik verilerek atölyede işin
başlatılması.
İşin atelyede akışı. (Jet Revizyon Müdürlüğüne ait
5
iş akışı Şekil 2.3’de verilmiştir)
İşe ait tüm operasyonlar tamamlandığında işin
6
tamamen kapatılması (turn-in)
İşlemi tamamlanan parça/ünite/motor için faal iade
7
belgesi çıkarılarak İkmal Grup Komutanlığı faal
deposuna iade edilmesi.
Her ayın sonunda Jet Revizyon Müdürlüğünde
gerçekleştirilen RN ve KRN sayıları programa göre
8
değerlendirilmesi eksik kalanların gerekçelerinin
Plan Program Başkanlığına bildirilmesi.
Ana cihazlar haricindeki tamirlik asamble ve
parçaların üretim miktarları ise üç aylık dönem
9
sonunda program rakamları ile kıyaslanması; eksik
kalanların gerekçelerinin kalem bazında Plan
Program Başkanlığı’na bildirilmesi.
SORUMLU BİRİM
Hava Lojistik
Komutanlığı
Hava Lojistik
Komutanlığı,
Plan Program Başkanlığı
ÜPK Grup Amirliği
ÜPK Grup Amirliği
Tüm Birimler
ÜPK Grup Amirliği
ÜPK Grup Amirliği
ÜPK Grup Amirliği
ÜPK Grup Amirliği
Tablo 2.5
17
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
JET REVİZYON ÜRETİM SÜRECİ
Şekil 2.3
G. JET REVİZYON TEKNOLOJİK YERLEŞİMİ
Jet Revizyonda mevcut teknolojilerin yerleşimi Şekil 2.4’de şemalaştırılmıştır.
18
Sürüm 2.0 (28.05.2004)
JET REVİZYON TEKNOLOJİK YERLEŞİMİ
Şekil 2.4
19
H. JET REVİZYON TEKNOLOJİLERİ
Jet Revizyon Müdürlüğünde motor söküm/montaj/bremze ile bu motorlara ait yapısal
parçaların keşif, tahribatsız muayene ve onarımları ile ilişkili teknolojik süreçler
uygulanmaktadır. Jet Revizyonda mevcut teknolojilere ilişkin tanım, açıklama ve
uygulama özellikleri, Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda anlatılmıştır.
BOROSCOPE (# 1 İŞ MERKEZİ)
Boroscope, küçük çaplı giriş delikleri yardımıyla gaz türbin motorlarının iç kısımlarını
problar vasıtasıyla görsel olarak muayene etmek için dizayn edilmiş, hassas, optik esaslı
cihaz ile uygulanan bir prosesdir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri
adlı dokümanda Bölüm 1’de verilmiştir.
KİMYASAL TEMİZLEME (# 14 İŞ MERKEZİ)
Kimyasal temizleme, uçak motor parçalarının keşif işlemi öncesinde ve onarımı sırasında
parçalar üzerindeki yağlı, yarı katı, katı kirlerin temizleme işlemlerinin malzemeye
zarar vermeden kimyasal solüsyonlarla uygulandığı prosestir. Detaylı açıklamalar Uçak
Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 2’de verilmiştir.
MEKANİK TEMİZLEME (# 13, # 24 İŞ MERKEZİ)
Mekanik temizleme, parça yüzeyinde oluşan oksit tabakası veya boya/kaplama kalıntısı
gibi katı kirlerin çeşitli aşındırıcı maddeler (zımpara, alüminyum oksit, cam tozu, silikon
tozu vb.) yardımıyla elle veya bir makine yardımıyla temizlenmesi esasına dayanan
prosestir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm
3’de verilmiştir.
KİMYASAL SOYMA (# 14 İŞ MERKEZİ)
Kimyasal soyma, tamir veya yeniden kaplama işlemi için gerekli olan göz kontrolü ve
tahribatsız kontrol yöntemleriyle çatlak ve diğer hataların belirlenebilmesi için boya,
metal sprey ve aluminid kaplamaların malzemeye zarar vermeden kimyasal solüsyonlarla
söküldüğü prosestir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı
dokümanda Bölüm 4’de verilmiştir.
FPI (FLOURESCENT PENETRANT INSPECTION) (# 12 İŞ MERKEZİ)
Flourescent penetrant kontrolü, gözeneksiz, metal ve metal olmayan parçalardaki
yüzeye açık süreksizliklerin (ergimiş metalin birleşme eksikliği, korozyon, çatlaklar vb.)
tespit edilmesi amacıyla kullanılan bir tahribatsız muayene yöntemidir. Detaylı
açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 5’de verilmiştir.
20
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
MAGNETIC PARTICULE INSPECTION ( MPI ) (# 11 İŞ MERKEZİ)
MPI, manyetik özellik gösteren malzemelerdeki yüzey ve yüzey altı süreksizliklerinin
belirlenmesinde kullanılan bir tahribatsız muayene yöntemidir. Detaylı açıklamalar Uçak
Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 6’da verilmiştir.
ULTRASONİK KONTROL (# 19 İŞ MERKEZİ)
Ultrasonik kontrol, metal olan veya olmayan ses enerjisini iletebilen tüm
malzemelerdeki yüzey ve yüzey altı süreksizliklerinin tespiti işlemlerinde kullanılan
tahribatsız muayene yöntemidir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri
adlı dokümanda Bölüm 7’de verilmiştir.
EDDY CURRENT ( EC ) KONTROLU (# 19 İŞ MERKEZİ)
EC, eddy akımı adı verilen alternatif akım tarafından oluşturulan elektrik akımının
temas ettirildiği kontrol edilecek parça üzerinde yarattığı ikincil alternatif akımın
parça üzerindeki çatlak gibi süreksizlikler tarafından kesilmesi neticesi, oluşan
bozulmuş eddy akımlarının bir hissedici (probe) tarafından hissedilip kontrol ünitesi
tarafından değerlendirilip raporlanması yolu ile çalışan bir tahribatsız kontrol
yöntemidir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm
8’de verilmiştir.
METAL SPRAY (# 16 İŞ MERKEZİ)
Metal spray, malzemenin aşınan veya hasarlanan yüzeylerinin onarılması, restorasyonu
ile parçanın yüzey karakteristiklerine ve boyutlarına ulaştırılabilmesi amacıyla kullanılan
kaplama işlemidir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda
Bölüm 9’da verilmiştir.
BRAZE (# 21 İŞ MERKEZİ)
Braze, ana malzemeden daha düşük ergime sıcaklığına sahip bir dolgu malzemesi
kullanımı ve 8000F’ın üzerinde uygun bir sıcaklığa ısıtma ile yapışmanın elde edildiği bir
işlemdir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm
10’da verilmiştir.
DİRENÇ KAYNAĞI (# 7 İŞ MERKEZİ)
Direnç kaynağı, metalik iş parçalarından geçen elektrik akımına karşı, iş parçasının
gösterdiği dirençten sağlanan ısı ve aynı zamanda basıncın uygulanmasıyla meydana
gelen prosestir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda
Bölüm 11’de verilmiştir.
21
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
TIG (TUNGSTEN INERT GAS) – MIG (METAL INERT GAS) KAYNAĞI (# 6 İŞ
MERKEZİ)
TIG, erimeyen tungsten elektrod ile iş parçası arasında kaynak arkı oluşturmak ve
kaynak yapılacak bölgede argon veya helyum gibi atıl gazların koruyucu bir tabaka
oluşturması esasına dayanan bir prosestir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji
Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 12’de verilmiştir.
ELEKTRON IŞIN KAYNAĞI (EBW) (# 6 İŞ MERKEZİ)
Elektron ışın kaynağı, dolgu maddesi kullanmaksızın veya kullanımı ile 90 000 mil/sn’den
daha yüksek hızdaki elektronların elektron tabancasından fırlatılıp bir manyetik alan
vasıtasıyla kaynak yapılacak parçaların ek yerine yoğunlaştırılması ve bu ışınların
üzerine düştüğü yeri ergitmesi yolu ile yapılan bir kaynak türüdür. Detaylı açıklamalar
Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 13’de verilmiştir.
CODEP/CODAL KAPLAMA (# 20 İŞ MERKEZİ)
Codep kaplama, motorun serviste bulunduğu süre boyunca HPT (High Pressure Turbine)
ve LPT (Low Pressure Turbine) pale ve vane'lerinde meydana gelen oksidasyonu
minimize etmek amacı ile geliştirilen özel bir prosestir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor
Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 14’de verilmiştir.
ADH (ACTIVATED DIFUSION HEALING) (# 21 İŞ MERKEZİ)
ADH, GE (General Electric) firması tarafından geliştirilmiş bir çeşit braze işlemidir.
ADH; süper alaşım toz parçacıkları, braze alaşımı ve yapıştırıcı karışımının bir parça
üzerine bir şırınga ile uygulanması ve ardından vakum fırınında difüzyon edilmesi yoluyla
küçük çatlakların tamiri yöntemidir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji
Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 15’de verilmiştir.
ISIL İŞLEM (# 22 İŞ MERKEZİ)
Isıl işlem, malzemeye istenilen sertlik, mukavemet, tokluk değerlerini vermek amacıyla
ve istenilen mikro yapıyı elde edebilmek için belirli sürelerde ısıtma ve soğutma
işlemlerinin vakum ortamında yapılmasıdır. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji
Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 16’da verilmiştir.
ELECTRO DISCHARGE MACHINING (EDM) (# 8 İŞ MERKEZİ)
EDM, elektrik iletmeyen bir sıvı içerisinde, elektrot ve iş parçası arasında, kumanda
edilen elektrik akımı, impulsları meydana getirerek metalden parçacıklar koparmak
suretiyle istenilen şeklin elde edilmesini sağlayan bir prosestir. Detaylı açıklamalar
Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 17’de verilmiştir.
22
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
LAZER DELME VE KESME (# 17 İŞ MERKEZİ)
Lazer delme ve kesme, yüksek derecede odaklanmış, tek renkli düzgün ışının iş
parçasına yönlendirilmesi sonucu, çarpma noktasındaki malzemenin eritilerek yada
buharlaştırılarak uzaklaştırılma işlemi olarak adlandırılmaktadır. Detaylı açıklamalar
Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 18’de verilmiştir.
CNC (COMPUTER NUMERICAL CONTROL) TORNALAMA (#10 İŞ MERKEZİ)
CNC tornalama, talaşlı imalat proseslerinden olan tornalama işleminin bilgisayar
kontrollü olarak yapılmasıdır. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı
dokümanda Bölüm 19’da verilmiştir.
ELECTRO CHEMICAL GRINDING (ECG) (# 9 İŞ MERKEZİ)
ECG, sıvı ve elektrik akımı vasıtasıyla parçanın işlenecek olan yüzeyini, taşlama elmanı
ile parça arasında sürtünme olmadan aşındırarak istenen ölçüye ve geometriye getirme
işlemidir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm
20’de verilmiştir.
TAŞLAMA (# 9 İŞ MERKEZİ)
Taşlama, bir malzemede yüzey düzgünlüğü sağlamak amacıyla, aşındırıcı bir taş
kullanarak malzeme yüzeyinin istenilen kalitede işlenmesidir. Detaylı açıklamalar Uçak
Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 21’de verilmiştir.
LAPPING (# 18 İŞ MERKEZİ)
Lapping, düzlemsel parçalarda taşlama sonrası yüzey pürüzlülüğünü daha da düşürmek
ve daha yüksek düzgünlük sağlamanın amaçlandığı bir parlatma prosesidir. Detaylı
açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 22’de verilmiştir.
SHOT PEEN (# 24 İŞ MERKEZİ)
Shot Peen işleminin gayesi metal malzemeden yapılmış parçaların yorulma, korozyonlu
yorulma, gerilmeli korozyon gibi hasar türlerine karşı direncini arttırmaktır. Bununla
beraber ince metal parçaların istenilen formda şekillendirilmesi, yüzey sertleştirme,
istenilen yüzey kalitesini elde etmek ve parçaların içindeki gözeneklerin ve yüzey
gerilmelerinin giderilmesi gibi maksatlar için de uygulanması söz konusudur. Dövme
işlemleri sonucu dövülmüş parçaların yüzeyleri de temizlenmiş olmaktadır. Detaylı
açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 23’de verilmiştir.
23
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
BOYA PROSESLERİ (# 23 İŞ MERKEZİ)
Boya prosesleri, temizleme ve tamir işlemleri gören uçak motor parçalarının uzun
ömürlü olmasını sağlamak amacıyla yüksek sıcaklık, korozyon ve erozyona dayanıklı özel
boyalar ile boyanması işlemidir. Detaylı açıklamalar Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı
dokümanda Bölüm 24’de verilmiştir.
BALANS (# 25 İŞ MERKEZİ)
Balans, dönen bir gövdenin kütle dağılımını değiştirerek, gövdenin kendi ekseni
etrafında titreşim oluşturmayacak şekilde dönmesini sağlayan, dolayısıyla gövdeyi
destekleyen yataklardaki titreşim oluşumunu engelleyen prosesdir. Detaylı açıklamalar
Uçak Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 25’de verilmiştir.
MOTOR BREMZE/TEST (# 28, # 29, # 30, # 31, # 32 İŞ MERKEZLERİ)
Bremze, uçak motorunun test sehpasına sabitlenmesi, yakıt verilerek çalıştırılması ve
fonksiyonel / performans testlerinin yapılması işlemidir. Detaylı açıklamalar Uçak
Motor Teknoloji Süreçleri adlı dokümanda Bölüm 26’da verilmiştir.
24
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
BÖLÜM 3
USULLER
A. PROGRAMLAR
Jet Revizyon Müdürlüğünde yapılan staja ilişkin genel staj programı Tablo 3.1 ‘de
verilmiştir.
1. JET REVİZYON GENEL STAJ PROGRAMI
(İLK GÜN)
08:30-09:30
: AÇILIŞ TOPLANTISI VE BİLGİLENDİRME
09:30-10:00
: JET REVİZYON MÜDÜRÜNÜN KONUŞMASI
10:00-11:00
GÖRÜŞMELERİ
11:00-12:15
TANITILMASI
:STAJYERLERİN
DANIŞMANLARI
:JET
MÜDÜRLÜĞÜNÜN
REVİZYON
İLE
BİREBİR
GEZİLMESİ
13:30-15:30
(KURMAY BİRİMLER DAHİL)
: STAJYERİN PROGRAMA GÖRE ÇALIŞACAĞI ATELYE
15:30-16:45
: STAJ DEFTERİNİN DOLDURULMASI
16:45-17:00
: STAJ DANIŞMANI İLE GÖRÜŞÜLMESİ VE GÜNÜN
DEĞERLENDİRİLMESİ
VE
(RUTİN GÜNLER)
08:30-08:45
: STAJ DANIŞMANI İLE GÖRÜŞÜLMESİ VE O GÜN
YAPILACAKLARIN GÖRÜŞÜLMESİ.
08:45-12:15
: STAJYERİN PROGRAMA GÖRE ÇALIŞACAĞI ATELYE
13:30-15:30
: STAJYERİN PROGRAMA GÖRE ÇALIŞACAĞI ATELYE
15:30-16:45
: STAJ DEFTERİNİN DOLDURULMASI
16:45-17:00
: STAJ DANIŞMANI İLE GÖRÜŞÜLMESİ VE GÜNÜN
DEĞERLENDİRİLMESİ
25
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
(SON GÜN)
08:30-08:45
08:45-12:15
: STAJ DANIŞMANI İLE GÖRÜŞÜLMESİ VE O GÜN
YAPILACAKLARIN GÖRÜŞÜLMESİ.
: STAJYERİN PROGRAMA GÖRE ÇALIŞACAĞI ATELYE
13:30-16:30
:STAJ
RAPORUNUN
YAZILMASI
DOLDURULMASI
16:30-17:00
: KAPANIŞ TOPLANTISI VE VEDA
VE
ANKETİN
Tablo 3.1
26
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
2. MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMI
a. REFERANS DÖKÜMANLAR
i. T.O. 2J-J85-113-4
ii. T.O. 2J-J85-113-6
iii. T.O. 2J-J79-83-4
iv. T.O.2J- J79-83-5
v. T.O. 2J-J79-83-6
vi. Uçak Motorları Temel Teori ve Uygulamaları
vii. Uçak Motor Sistemleri
viii. Malzeme Teorisi ve Uçak Motorları Uygulamaları
ix. Uçak Motorları Hasar Mekanizmaları ve Tespit Yöntemleri 1-2
x. Uçak Motorları Dizayn Özellikleri 1-2
xi. Uçak Motor Teknoloji Süreçleri
b. STAJ YAPILACAK ATÖLYELER
i. Stajyer Dershanesi
ii. Dişli Kutuları Atölyesi
iii. J85 Montaj Atölyesi
iv. Kaynak ve Isıl İşlem Atölyeleri
c. GÖREV VERİLECEK KONULAR
i. Staj danışmanı tarafından seçilecek ek’te verilen
konularından birinde stajyere uygulama yaptırılması.
çalışma
d. GÖREV VERİLECEK İLAVE KONULAR
i. Jet Revizyon Müdürlüğünü ilgilendirebilecek makalelerin (motor,
proses) bulunması ve tercüme edilmesi,
ii. İş standartlarına ilişkin bilgilerin bilgisayar ortamına aktarılması.
27
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
3. UÇAK VE HAVACILIK MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMI
a. REFERANS DÖKÜMANLAR
i. T.O. 2J-J85-113-4
ii. T.O. 2J-J85-113-6
iii. T.O. 2J-J79-83-4
iv. T.O. 2J-J79-83-5
v. T.O. 2J-J79-83-6
vi. Uçak Motorları Temel Teori ve Uygulamaları
vii. Uçak Motor Sistemleri
viii. Malzeme Teorisi ve Uçak Motorları Uygulamaları
ix. Uçak Motorları Hasar Mekanizmaları ve Tespit Yöntemleri 1-2
x. Uçak Motorları Dizayn Özellikleri 1-2
xi. Uçak Motor Teknoloji Süreçleri
b. STAJ YAPILACAK ATÖLYELER
i. Stajyer Dershanesi
ii. Dişli Kutuları Atölyesi
iii. J85 Montaj Atölyesi
iv. Kaynak ve Isıl İşlem Atölyeleri
c. GÖREV VERİLECEK KONULAR
Staj danışmanı tarafından seçilecek ek’te verilen çalışma konularından birinde
stajyere uygulama yaptırılması.
d. GÖREV VERİLECEK İLAVE KONULAR
i. Jet Revizyon Müdürlüğünü ilgilendirebilecek makalelerin (motor,
proses) bulunması ve tercüme edilmesi,
ii. İş standartlarına ilişkin bilgilerin bilgisayar ortamına aktarılması.
28
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
4. KİMYA MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMI
a. REFERANS DÖKÜMANLAR
i. T.O. 2J-1-13
ii. SEI 578/GEK 9250
iii. T.O. 2-1-111
iv. T.O. 1-1-1
v. Malzeme Teorisi ve Uçak Motorları Uygulamaları
vi. Uçak Motorları Hasar Mekanizmaları ve Tespit Yöntemleri 1-2
vii. Uçak Kaza İncelemelerinde Malzeme Faktörleri
viii. Uçak Motor Teknoloji Süreçleri
b. STAJ YAPILACAK ATÖLYELER
i. Kumlama-Boya Atölyesi
ii. NDI Atölyesi
iii. Kimyasal Temizleme Atölyesi
c. GÖREV VERİLECEK KONULAR
Staj danışmanı tarafından seçilecek ek’te verilen çalışma konularından birinde
stajyere uygulama yaptırılması.
d. GÖREV VERİLECEK İLAVE KONULAR
i. Jet Revizyon Müdürlüğünü ilgilendirebilecek makalelerin (motor,
proses) bulunması ve tercüme edilmesi,
ii. İş standartlarına ilişkin bilgilerin bilgisayar ortamına aktarılması.
29
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
5. METALURJİ/MALZEME MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMI
a. REFERANS DÖKÜMANLAR
i. T.O. 2J-F110-3-6-1
ii. SEI 578/GEK 9250
iii. T.O. 2-1-111
iv. Malzeme Teorisi ve Uçak Motorları Uygulamaları
v. Uçak Kaza İncelemelerinde Malzeme Faktörü
vi. Uçak Motorları Dizayn Özellikleri 1-2
vii. Uçak Motor Teknoloji Süreçleri
b. STAJ YAPILACAK ATÖLYELER
i. Özel Onarımlar Atölyesi
ii. Metal Sprey Atölyesi
iii. Kumlama-Boya Atölyesi
iv. NDI Atölyesi
c. GÖREV VERİLECEK KONULAR
Staj danışmanı tarafından seçilecek ek’te verilen çalışma konularından birinde
stajyere uygulama yaptırılması.
d. GÖREV VERİLECEK İLAVE KONULAR
i. Jet Revizyon Müdürlüğünü ilgilendirebilecek makalelerin (motor,
proses) bulunması ve tercüme edilmesi
ii. İş standartlarına ilişkin bilgilerin bilgisayar ortamına aktarılması.
30
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
6. ENDÜSTRİ VE İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMI
a. REFERANS DÖKÜMANLAR
i. HL-FYÇU-W02-01
ii. HL-FYÇU-S01-01
iii. HL-FYÇU-T02-01
iv. Uçak Motorları Temel Teori ve Uygulamaları
v. Uçak Motor Teknoloji Süreçleri
b. STAJ YAPILACAK ATÖLYELER
i. Üretim Planlama ve Kontrol Şefliği
ii. Malzeme Planlama ve Kontrol Şefliği
iii. Analiz Kısmı
iv. Montaj/Onarım Atölyeleri
c. GÖREV VERİLECEK KONULAR
Staj danışmanı tarafından seçilecek ek’te verilen çalışma konularından birinde
stajyere uygulama yaptırılması.
d. GÖREV VERİLECEK İLAVE KONULAR
i.
Jet Revizyon Müdürlüğünü ilgilendirebilecek makalelerin (motor,
proses) bulunması ve tercüme edilmesi,
ii.
İş standartlarına ilişkin bilgilerin bilgisayar ortamına aktarılması.
31
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
B. STAJ ÜRÜNÜNÜN HAZIRLANMASI VE ONAYI
Stajyer öğrencilerin gönderildikleri okullar tarafından istenen staj defteri/raporu gibi
dokümanları üniversitelerin belirlediği standartlar çerçevesinde hazırlanır. Hazırlanan
staj defteri/raporu staj danışmanı tarafından kontrol edilir ve staj koordinatörü
tarafından imzalanır.
C. DEĞERLENDİRME
1. ANKET UYGULAMA
Jet Revizyon Müdürlüğü tarafından elektronik ortamda hazırlanan “Jet Revizyon
Müdürlüğü Staj Değerlendirme Anketi” staj sonunda her stajyer tarafından
doldurulacak ve yıl sonunda Mühendislik Grup Amirliği tarafından
değerlendirilecektir. Anket sonuçları yıl sonu faaliyet kitapçığında
yayınlanacaktır. Anketteki soruların açıklamaları EK-C’de verilmiştir.
2. STAJ SERTİFİKASYONU
Jet Revizyon Müdürlüğünde stajını başarıyla tamamlayan stajyer öğrencilere Jet
Revizyon Staj Sertifikası verilir.
3. KAPANIŞ TOPLANTISI
Staj koordinatörü başkanlığında staj danışmanı ve stajyer bir araya gelerek
yapılan stajın değerlendirmesi ve veda konuşması yapılır.
32
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
BÖLÜM 4
EKLER
EK - A
STAJYER ÇALIŞMA KONULARI
EĞİTİM KİTLERİ
Stajyerlere Jet Revizyon Müdürlüğü'nde bulundukları süre zarfında uygulamalı olarak
çalışmaları için eğitim kitleri hazırlanmıştır. Oluşturulan kitler aşağıda verilmiştir.
• Söküm-Montaj kitleri
* J85 Montaj Atölyesindeki Stajyer Dok’unda bir adet J85 GE-5H Motoruna ait
Kompresör rotor ile stator’un, hazırlanmış olan dokümana göre Jet Revizyon Atölye
Staj Görevlisi nezaretinde söküm, keşif ve montaj işlemleri uygulamalı olarak
yapılır.
* Dişli Kutuları Montaj Atölyesindeki Stajyer Dok’unda bir adet J79-17 Motoru
Arka Dişli Kutusu için hazırlanmış olan dokümana göre Jet Revizyon Atölye Staj
Görevlisi nezaretinde söküm, keşif, montaj işlemleri yapılır.
Aşağıdaki eğitimler Salı ve Perşembe günü Jet Revizyon Stajyer dershanesinde EKB deki eğitim araçları kullanılarak yeni gelen Stajyerlere uygulamalı olarak verilir
• Emniyetleme kitleri
Tel emniyetleme, saç emniyetleme ve kupilerle emniyetleme konularında hazırlanmış
olan dökümana göre Jet Revizyon Atölye Staj Görevlisi tarafından verilir.
• Ölçüm ve Torklama kiti
J79 motorlarına ait bir Transfer dişli kutusu üzerinde değişik boyutların ölçümü ve
torklama konularında hazırlanmış olan dokümana göre Jet Revizyon Atölye Staj
Görevlisi tarafından verilir.
• Yabancı madde hasarı (YAMAHA) ve dahili madde hasarı (DAMAHA) örnekleri
Değişik tip motorlardan seçilen YAMAHA ve DAMAHA nedeni ile hasarlanmış
parçaların tanıtımı yapılır.
PRATİK UYGULAMALAR
•
TIG kaynağı yapılacak 2 adet parçaya (kal parça / kupon) ön temizleme
yöntemleri uygulanması,
•
NDI kontrolü yapılmış parçanın temizlenmesi,
•
Metal sprey uygulanacak test kuponuna / plakaya kumlama uygulanması,
•
Metal sprey kaplamanın uygun banyoda sökümü,
33
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
•
Bir adet parçaya shot peen uygulanması,
•
Bir adet kal parçaya farklı temizleme işlemlerinin uygulanması,
•
Temizleme yapılmış 2 adet parçaya kaynak ağzı açılması,
•
Kaynak ağzı açılmış 2 adet parçanın TIG kaynağı ile birleştirilmesi,
•
Kaynak bölgesinin taşlanması,
•
Kaynak yapılmış bölgenin NDI kontrolü,
•
2 adet parçanın TIG kaynağı ile birbirine puntalanarak tutturulması,
•
Braze alaşımının hazırlanması,
•
Braze bölgesi etrafına stop-off uygulanması,
•
Birbirine tutturulmuş iki parçanın birleşim bölgelerine braze uygulanması,
•
Braze uygulanmış parçaların fırınlanması,
•
Braze bölgesinin göz kontrolü,
•
Test kuponuna / plakasına metal sprey uygulanması,
METOD VE ZAMAN ETÜDÜ
Söküm, Montaj veya tamirlik parçalarla ilgili operasyonların izlenmesi, değerlendirilmesi
İŞ STANDARTLARININ BİLGİSAYAR ORTAMINA AKTARILMASI
F110-GE-100/129 motorlarına ait iş planının bilgisayar ortamına aktarılmasına katkı
TERCÜME
T.O. ve İhtiyaç duyulan İngilizce dokümanların tercüme edilmesine katkı
MOTOR TERMİNOLOJİSİNİN OLUŞTURULMASI
Türkçe uçak motorları terminolojisinin oluşturulmasına katkı
34
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
EK-B
STAJYER ODASI ENVANTERİ VE KULLANIM USULLERİ
Bu doküman stajyer çalışma konularından “ Emniyetleme” ve “Ölçüm-Torklama”
konularının uygulamalı olarak yapılacağı Stajyer Odasında bulunan malzemelerin dökümü
ve kullanma esaslarını kapsar ve bu konulara ait iş planlarının ayrılmaz bir parçasıdır.
Oda Envanteri:
• J79-GE-17 Transfer Dişli Kutusu (iç parçaları ve bilyaları hariç)
• 3 Ayaklı Mikrometre (iç çap ölçümü için)
• Kumpas
• Mikrometre (dış çap ölçümü için)
• Mastar Seti (mikrometre ve kumpas kalibrasyonu için)
• Komperatör Saati (Atıklık ve ovallik kontrolü için)
• Torkmetre
• Emniyetleme sehpası
• Emniyet teli
• Emniyetleme pensi
• Çeşitli motorlara ait FOD’li parçalar
1 Adet
1 Adet
1 Adet
1 Adet
1 Set
1 Adet
1 Adet
1 Adet
1 Rulo
1 Adet
Oda Kullanım Usulleri:
• Oda hafta içi Salı ve Perşembe günleri staj görevlileri/staj danışmanları
rehberliğinde kullanılacaktır.
• Uygulamalar dışında stajyerler odada vakit geçirmeyecek, odayı başka amaçla
kullanmayacaklardır.
• Odanın temiz tutulması ve tertibinden çalışmayı yapan stajyerler sorumludur.
• Kullanılan takım ve avadanlıkların, iş planlarının kaybolması ve hasar görmesinden
stajyerler sorumludur.
35
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
EK-C
JET REVİZYON STAJ DEĞERLENDİRME ANKET SORULARININ
AÇIKLAMALARI
A. STAJ PROGRAMININ DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK SORULAR
Soru 1 : Yapılan staj programının öğrenim kurumunun staj amaçlarına uygunluk
seviyesi
Açıklama : Okul tarafından hazırlanmış olan program ile hedeflenen bilgilerin
yaptığınız staj ile karşılanma seviyesi nedir?
Soru 2 : Uygulanan programda rolümün belirginliği ve açıklığı
Açıklama : Stajyere uygulanan programda stajyer bir işçinin veya mühendisin
sürdürmekte olduğu bir görevi yapacak veya onlar tarafından yapılan bir göreve
yardımcı olacaktır. Bu durum stajyere verilmiş bir roldür. Bu rollerin açıkça
anlaşılma seviyesi nedir?
Soru 3 : Katılımımı güçlendirmek için cesaretlendirilme seviyesi
Açıklama : Jet Revizyon’da stajyerin, staj yapan elemana verilen işlerde katılım
seviyesi ve etkinliğinin arttırılması, becerisini geliştirmesi ve başarısını
gösterebilmesi için cesaretlendirilme seviyesi nedir?
Soru 4 : Uygulanan programın teknolojik pratiğimi geliştirmeme katkısı
Açıklama : Yaptığınız staj üniversitede aldığınız teorik bilgilerden bazılarının
pratiğe dönüştürebilmenize ve teori-uygulama bütünlüğü sağlamanıza yardımcı olma
ve kullanılan teknolojiler konusunda stajyerin bilgi ve becerisinin arttırılmasına
sağladığı katkı seviyesi nedir?
Soru 5 : Yapılan staj programının kişisel staj amaçlarıma uygunluk seviyesi
Açıklama : Uygulanan staj programı ve doğrudan uygulamaların stajyerin kişisel
staj beklentilerine uyum seviyesi nedir?
Soru 6 : Uygulanan programın kurumu tanımama katkısı
Açıklama : Jet Revizyonda yaptığınız staj sonunda Jet Revizyonun kurumsal,
teknolojik ve kültürel yeri ve değeri hakkında edindiğiniz bilgi seviyesi nedir?
Soru 7 : Staj çalışmasının kişisel ihtiyaç ve tarza uyuşma seviyesi
Açıklama : Stajyere uygulanan programın, stajyerin Jet Revizyon’dan beklediği
eğitim ve kendini geliştirme imkanlarıyla uyuşma seviyesi ve bu eğitim / olanakların
kişisel tarzla uyuşma seviyesi nedir?
Soru 8 : Faaliyetlerin sonucunu görmemi sağlayacak imkanlar yaratılması
Açıklama : Staj süresinde uygulanan program ve beceri geliştirme faaliyetleri
sonunda stajyere elde ettiklerinin gösterilmesi, bunun belgelenmesi ve
düşüncelerinin alınması seviyesi nedir?
36
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
B. STAJYER GÖZÜYLE JET REVİZYONUN DEĞERLENDİRİLMESİNE
YÖNELİK SORULAR
Soru 9 : Bilginin paylaşılma seviyesi
Açıklama : Jet Revizyondaki staj faaliyetleri sırasında ihtiyaç duyulan (sözlü, yazılı,
elektronik vs) bilgi ve veri kaynaklarına ulaşabilme ve bunlardan yararlanabilme
seviyesi nedir?
Soru 10 : İşe yönelik yapıcı tartışma ve eleştirilerin dikkate alınması
Açıklama : Staj faaliyetleri sırasında yapılan faaliyet ile ilgili olarak stajyerin
ortaya koyabildiği görüş ve önerilerin dinlenmesi, dikkate alınması ve bu önerilere
yönelik geri besleme sağlanabilmesi seviyesi nedir?
Soru 11 : Dürüstlük seviyesi
Açıklama : Staj faaliyetleri sırasında Jet Revizyon yönetici – mühendis – atölye
çalışanları arasında size gösterilen davranışın, aktarılan bilgilerin tutarlılığı ve
dürüstlük seviyesi nedir?
Soru 12 : İşe yönelik yapıcı tartışma ve eleştirilerin cesaretlendirilmesi
Açıklama : Staj faaliyetleri sırasında yapılan faaliyet ile ilgili olarak stajyerin ilgili
yönetici, mühendis ve çalışanlar tarafından cesaretlendirilerek kendisinin faaliyete
yönelik görüş ve öneriler ortaya koyabilmesine olanak sağlanılması seviyesi nedir?
Soru 13 : İşçilerin çalışma etkinliği
Açıklama : Stajyerin Jet Revizyondaki staj faaliyetleri sırasında Jet Revizyon
işçisi ile ilgili olarak tespit edebildiği çalışma verimliliği seviyesi nedir?
Soru 14 : Üst kademedeki idarecilerin çalışma etkinliği
Açıklama : Stajyerin Jet Revizyondaki staj faaliyetleri sırasında Jet Revizyon
Müdürü ile ilgili olarak tespit edebildiği çalışma verimliliği seviyesi nedir?
Soru 15 : Tarafsızlık seviyesi
Açıklama : Staj faaliyetleri sırasında stajyer tarafından gerçekleştirilen
faaliyetler konusunda Jet Revizyon ve Staj yöneticilerinin takındığı tavır, davranış
ve ilgilerindeki objektiflik/tarafsızlık seviyesi nedir?
Soru 16 : Konuşma etkinliği
Açıklama : Staj faaliyetleri sırasında stajyer tarafından gerçekleştirilen
faaliyetler ile ilgili olanların stajyer ile yaptıkları konuşmaların stajyer gelişimi ve
staj etkinliği konusuna etki seviyesi nedir?
Soru 17 : Orta kademedeki idarecilerin çalışma etkinliği
Açıklama : Stajyerin Jet Revizyondaki staj faaliyetleri sırasında Jet Revizyon Grup
Amirleri ve Bas Ustası ile ilgili olarak tespit edebildiği çalışma verimliliği seviyesi
nedir?
37
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
Soru 18 : Açıklık seviyesi
Açıklama : Staj faaliyetleri sırasında stajyer tarafından gerçekleştirilen
faaliyetler konusunda Jet Revizyon ve Staj yöneticilerinin sözlü ve yazılı
ifadelerindeki anlaşılabilirlik ve netlik seviyesi nedir?
Soru 19 : Mühendislerin çalışma etkinliği
Açıklama : Stajyerin Jet Revizyondaki staj faaliyetleri sırasında Jet Revizyon
Mühendisleri ile ilgili olarak tespit edebildiği çalışma verimliliği seviyesi nedir?
Soru 20 : Dinleme etkinliği
Açıklama : Staj faaliyetleri sırasında stajyer tarafından gerçekleştirilen
faaliyetler ile ilgili olanların stajyer ile yaptıkları görüşmelerde stajyerin staj
gelişimi ve staj etkinliği konusunda yaptığı değerlendirmelerin sorulması,
kavranmaya çalışılması seviyesi nedir?
Soru 21 : Alt kademedeki idarecilerin çalışma etkinliği
Açıklama : Stajyerin Jet Revizyondaki staj faaliyetleri sırasında Jet Revizyon
Kısım Şefleri ve Posta Başları ile ilgili olarak tespit edebildiği çalışma verimliliği
seviyesi nedir?
C. STAJDA ÖĞRENME, KİŞİSEL KATKI VE İŞ KİMLİĞİNİ KAZANMA
İLE İLGİLİ SORULAR
Soru 22 : Performansımı arttırıcı yollar göstermesi
Açıklama : Staj faaliyetlerinin daha öğretici daha verimli yürütülmesi için staj
amiri ve staj sorumlularının gerekli rehberlik görevini yerine getirebilme seviyesi
nedir?
Soru 23 : Kuruma sağladığınız kişisel katkı seviyesi
Açıklama : Staj esnasında stajyerin faaliyetleri ile Jet Revizyon’a sağladığını
değerlendirdiği katkının sağlayabileceği katkı seviyesine oranının 1/10’nun seviyesi
nedir?
Soru 24 : Uygulanan programın mesleğimi tanımama katkısı
Açıklama : Staj programı ile stajyerin staj konusu ve mesleki branşı ile paralellik
ve stajyerin gelecekte sahip olacağı mesleği tanımasına katkı seviyesi nedir?
Soru 25 : Stajın bilgi dağarcığıma katkısı
Açıklama : Stajın, stajyerin mesleki bilgi beceri ve teknolojik ufkunun gelişmesine
sağladığı katkının seviyesi nedir?
Soru 26 : Stajın bilgiye ulaşmaya katkısı
Açıklama : Staj süresince yapılan araştırma/faaliyetleri ile stajyerin faaliyetleri ile
ilgili bilgi ve veri merkezlerine ulaşabilme kabiliyetini arttırabilme seviyesi nedir?
Soru 27 : Uygulanan programın iş kimliğimi geliştirmeme katkısı
Açıklama : Jet Revizyonda uygulanan programın stajyerin, bir iş yerinde
çalışabilme, iş yeri değerlerini tanıma ve öğrenme, işyeri kurumsal kültürüne uyum
sağlayabilme ve iş kimliği geliştirebilmesine katkı seviyesi nedir?
38
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
EK - D
JET REVİZYON STAJ DEĞERLENDİRME ANKETİ
39
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
EK - E
JET REVİZYON STAJ SERTİFİKASI
40
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
EK - F
JET REVİZYON KISALTMALARI ve KARŞILIKLARI
KISALTMA
A/B
A/I
A8
ABFC
ADG
ADH
AESA
AFC
AFT0
AFTC
AGB
AGE
AGL
AI
AIO
AIS
ALT-TACH
AMS
ANSI
AOA
APLA
APU
ASTM
BA
BSI
CADC
CBORE
CBP
CDP
CIC
CID
CIP
AÇIKLAMA
: Afterburner (Art Yanma)
: Anti-İcing (Buz-Önleme)
: Area Of Variable Exhaust Nozzle Opening (Değişken Eksoz Nozul Açıklığı
Alanı)
: Afterburner Control (Art Yanma Kontrol)
: Accessory Drive Gearbox (Aksesuar Tahrik Dişli Kutusu)
: Activated Diffusion Healing (Aktifleştirilmiş Difüzyon İyileştirmesi)
: Advanced Electronically Scanned Array (Çok Fonksiyonlu Radar)
: Afterburner Fuel Control (Art Yanma Yakıt Kontrol)
: Air Force Technical Order (Hava Kuvvetleri Teknik Emri)
: Augmenter Fan Temperature Control (Art Yanma Fan Sıcaklık Kontrolü)
: Accessory Gear Box (Aksesuar Dişli Kutusu)
: Aerospace Ground Equipment (Uzay Yer Teçhizatı)
: Above Ground Level (Yer Seviyesinin Üzeri)
: Anti-Ice (Buza Mani)
: All In One (Hepsi Bir Arada)
: Aİr Impingement Starter (Hava Çarpmalı Çalıştırıcı)
: Alternator Tachometer (Değişken Akımlı Hız Ölçer)
: Aerospace Material Specifications (Havacılık Malzemeleri Şartnameleri)
: (American National Standarts Institute) (Amerikan Ulusal Standartları
Enstitüsü Standartları )
: Angle Of Attack (Hücum Açısı)
: Aircraft Power Lever Angle (Uçak Gaz Kolu Açısı)
: Auxillary Power Unit (Yardımcı Güç Ünitesi)
: American Society Of Testing Materials (Amerikan Test Malzemeleri Birliği)
: Boeing Aerospace (Boeing Havacılık)
: Borescope Inspection Borescope (Delik Gözlem Aygıtı) İle Kontrol
: Central Air Data Computer (Merkezi Hava Bilgi Bilgisayarı)
: Counterbore (Havşa)
: Compressor Bleed Pressure (Kompresör Kanatma Basıncı)
: Compressor Discharge Pressure (Kompresör Çıkış Basıncı)
: Cruise İntermediate Cruise (Gezinme-Ara-Gezinme)
: Change In Design (Dizayn Değişikliği)
: Compressor Inlet Pressure (Kompresör Giriş Basıncı)
41
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
KISALTMA
CIT
CREEP
CSFDR
CTOL
AÇIKLAMA
: Compressor Inlet Temperature (Kompresör Giriş Sıcaklığı)
: Sürünme
: Crash Survivable Data Recorder (Kazaya Dayanıklı Bilgi Kaydedici)
: Conventional Take-Off And Landing Aircraft (Geleneksel Kalkış Ve İniş
Yapan Uçak )
CV
: Carrier Based Variant (Taşıma Esaslı Değişken)
ÇP
: Çevre Prosedürü
ÇT
: Çevre Talimatları
DAMAHA
: Dahili Madde Hasarı
DEC
: Digital Electronic Control (Dijital Elektronik Kontrol)
DECU
: Digital Engine Control Unit ( Dijital Motor Kontrol Ünitesi)
DİK
: Düzeltici İşlem Kurulu
EB-WELDING : Electro Beam Welding (Elektron Işın Kaynağı)
EC
: Eddy Current (Eddy Akımı)
ECG
: Electro Chemical Grinding (Elektro Kimyasal Taşlama)
ECP
: Engineering Change Proposal (Mühendislik Değişiklik Teklifi)
ECU
: Engine Control Unit (Motor Kontrol Ünitesi)
EDM
: Electric Discharge Machining (Erozyon Tezgahı)
EFH
: Engine Flight Hour (Motor Uçuş Saati)
EGT
: Exhaust Gas Temperature (Eksoz Gaz Sıcaklığı)
EMS
: Engine Monitoring System (Motor İzleme Sistemi)
EMSC
: Engine Monitoring System Computer (Motor İzleme Sistemi Bilgisayarı)
EMSP
: Engine Monitoring System Processor (Motor İzleme Sistemi İşlemcisi)
ENSIP
: Engine Structural Integrity Program (Motor Yapısal Bütünlük Programı)
EOT
: Engine Operating Time (Motor Çalışma Zamanı)
EOTS
: Electro-Optical Targeting System (Eelektro-Optik Hedefleme Sistemi)
EPLA
: Engine Power Lever Angle (Motor Gaz Kolu Açısı)
F135
: JSF Engine Developed By Pratt And Whitney, Based On F119 Core
(Pratt And Whitney Tarafından Geliştirilen JSF Motoru)
F136
: JSF Engine Developed By The GE And Rolls Royce (FET) Fighter Engine
Team (GE And Rolls Royce Tarafından Geliştirilen JSF Motoru)
FATIGUE
: Yorulma
FED-STD
: Federal Standards (Amerikan Standardı)
FETT
: First Engine To Test (Test Yapılan İlk Motor)
FI
: Flight Idle (Uçuş Rölantisi)
FIC
: Fluoride Ion Cleaning (Flor İyonu İle Temizleme)
FJCA
: Future Joint Combat Aircraft (Gelecek Müşterek Savaş Uçağı)
FOD
: Foreign Object Damage (Yabancı Madde Hasarı)
42
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
KISALTMA
FPI
FTC
FYÇU
FYGS
GD ATP
GG
GTC
HCF
HGI
HMU
HPC
HPT
I
ICP
ID
IFE
IFSD
IGV
İKD
ILS
IPO
IRST
JAST
JFS
JPO
JSF
KÇT
KKP
L/E
LCF
LGI
LMA
LMMFC
LPT
MCD
MDT
AÇIKLAMA
: Fluoresant Penetrant Control (Floresant Penetrant Kontrolü)
: Full Thermal Cycle ( Tam Isıl Çevrim)
: Fabrika Yönetimi Çalışma Usulleri
: Fabrika Yönetimi Geliştirme Sistemi
: General Dynamics Armament And Technical Products
(General Dynamics Teçhizat Ve Teknik Ürünleri)
: Gas Generator (Gaz Jeneratörü)
: Gas Turbine Compresor (Gaz Türbin Kompresör)
: High Cycle Fatigue (Yüksek Çevrimli Yorulma)
: High Ground Idle (Yüksek Yer Rölantisi)
: Hidromechanical Unit (Hidromekanik Ünite)
: High Pressure Compressor (Yüksek Basınç Kompresörü)
: High Pressure Turbine (Yüksek Basınç Türbini)
: Idle (Rölanti)
: Industrial Cooperation Participant - (Endüstriyel İş Birliği Katılımcısı)
: Inside Diameter (İç Çap)
: In-Flight Emergency (Uçuş Esnasındaki Acil Durum)
: In-Flight Shutdown (Uçuş Esnasında Motorun Susması)
: Inlet Guide Vane (Giriş Yönlendirme Kanatçığı)
: İş Kontrol Dokümanı
: Integrated Logistics Support (Birleşik Lojistik Desteği)
: Integrated Product Ownership (Birleşik Ürün Mülkiyeti)
: Infrared Search And Track (Kızılötesi Araştırma Ve İzleme)
: Joint Advanced Strike Technology (Birleşik Gelişmiş Vuruş Teknolojisi)
: Jet Fuel Starter (Jet Yakıt Çalıştırıcısı)
: Joint Strike Fighter Program Office(Birleşik Savaş Uçağı Programı Bürosu)
: Joint Strike Fighter (Birleşik Savaş Uçağı)
: Kalite Çalışma Talimatları
: Kaynak Kullanım Planı
: Leading Edge (Hücum Kenarı)
: Low Cycle Fatigue (Düşük Çevrimli Yorulma)
: Low Ground Idle (Düşük Yer Rölantisi)
: Lockheed Martin Aeronautics (Lockheed Martin Havacılık)
: Lockheed Martin Missile & Fire Control (Lockheed Martin Roket Ve Yangın
Kontrol)
: Low Pressure Turbine (Düşük Basınç Türbini)
: Master Chip Detector (Ana Talaş Tespit Edicisi)
: Mühendislik Değişlik Teklifi
43
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
KISALTMA
MEC
MFC
MFD
MFL
MFR
MIK
MIL
MIG
MIL-HDBK
MIL-PRF
MIL-STD
MN
MPI
MS
MSDS
NDI
NGES
NGESS
NPI
NRIFSD
NSN
OAT
OBOGS
OD
OSG
P/N
PCT
PFL
PGB
PİF
PLA
PO
PR
PRI
AÇIKLAMA
: Main Engine Control (Ana Motor Kontrol)
: Maın Fuel Control (Ana Yakıt Kontrol)
: Multi Function Display (Çok Fonksiyonlu Gösterge)
: Maintenance Fault List (Bakım Hata Listesi)
: Manifacturer (Üretici Firma)
: Malzeme İnceleme Kurulu
: Military (Tam Gaz/Motor Devri) veya Askeri (Yayın/Malzeme)
: Metal Inert Gas (Metal Inert Gaz)
: Military Handbooks (Askeri El Kitapları)
: Performance Specifications (Performans Özellikleri)
: Military Standards (Askeri Standartlar)
: Mach Number (Mach Sayısı)
: Magnetic Particle Inspection (Manyetik Parçacık Kontrolü)
: Military Standard (Askeri Standart)
: Material Safety Data Sheet (Malzeme Emniyet Bilgi Dokümanı)
: Non Destructive Inspection (Tahribatsız Kontrol)
: Northrop Grumman Electronic Systems (Northrop Grumman Elektronik
Sistemleri)
: Northrop Grumman Electronic Sensors And Systems
(Northrop Grumman Elektronik Hissedici Ve Sistemleri)
: Nozzle Position Indicator (Nozul Pozisyon Göstergesi)
: Non Recoverable In-Flight Engine Shutdown (Uçuşta Telafi Edilemez Motor
Durması)
: National Stok Number (Ulusal Stok Numarası)
: Outside Air Temperature (Dış Hava Sıcaklığı)
: Onboard Oxygen-Generating System (Gövde Oksijen Üretme Sistemi)
: Outside Diameter (Dış Çap)
: Overspeed Governor (Aşırı Hız Yöneticisi)
: Part Number (Parça Numarası)
: Percent (Yüzde)
: Pilot Fault List (Pilot Hata Listesi)
: Propeller Gear Box (Pervane Dişli Kutusu)
: Paket İşlem Formatı
: Power Lever Angle (Gaz Kolu Açısı)
: Purchase Order (Sipariş Emri)
: Prelimanry Review (Ön İnceleme)
: Primary Control Mode (Birincil Kontrol Modu)
44
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
KISALTMA
PT
PTO
QEC
RPM
SCP
SÇU
SDD
SEC
SEM
SFC
SPEC
SSDP
STOVL
T.C.T.O
T.O.
T/E
T/O
TAA
TACH
TEMP
TGT
TIG
TIR
UK RAF
UK RN
UNC
UNEF
USAF
USMC
USN
VEN
VSV
YAMAHA
AÇIKLAMA
: Power Turbine (Güç Türbini)
: Power Take-Off (Güç Kalkış)
: Quıck Engine Change (Hızlı Motor Sökümü)
: Revolutions Per Minute (Dakikadaki Devir Sayısı)
: Security Cooperation Participant (Emniyetli Çalışma Katılımcısı)
: Standart Çalışma Usulleri
: System Development And Demonstration (Sistem Geliştirme Ve Sergileme)
: Secondary Engine Control (İkincil Motor Kontrolü)
: Scanning Electron Microscope (Taramalı Elektron Mikroskobu)
: Specıfıc Fuel Consumptıon (Özgül Yakıt Tüketimi)
: Specificatıon (Şartname)
: System Development And Demonstration Phase (Sistem Geliştirme Ve
Sergileme Fazı)
: Short Take Off And Vertical Landing Aircraft (Kısa Mesafeli Kalkış Ve
Dikey İniş Uçağı)
: Time Compliance Technical Order (Zamana Bağlı Teknik Emir)
: Technical Order (Teknik Emir)
: Trailing Edge (Firar Kenarı)
: Take Off (Kalkış)
: Technical Assistance Agreement (Teknik Destek Anlaşması)
: Tachometer (Hız Ölçer)
: Temprature (Sıcaklık)
: Turbine Gas Temperature (Türbin Gaz Sıcaklığı)
: Tungsten Inert Gas (Tungsten Inert Gaz)
: Total Indicator Readıng (Toplam Komparatör Saati Okuması)
: United Kingdom Royal Air Force (Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri)
: United Kingdom Royal Navy (Birleşik Krallık Kraliyet Deniz Kuvvetleri)
: Unıfıed Coarse Thread (Birleşmiş Kalın Diş)
: Unıfıed Extra Fine Thread (Birleşmiş Ekstra İnce Diş)
: United States Air Force (Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri
: United States Marine Corps (Birleşik Devletler Deniz Şirketi)
: United States Navy (Birleşik Devletler Deniz Kuvvetleri)
: Variable Exhaust Nozzle (Değişken Eksoz Nozul)
: Variable Stator Vane (Değişken Sabit Kanatçık)
: Yabancı Madde Hasarı
45
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
GELİŞTİRME ÖNERİ SAYFASI
(Kitapçığı teslim etmeden önce doldurunuz.)
46
Sürüm 1.1 (28.05.2004)
47
Sürüm 1.1 (28.05.2004)