Engellilerin İş Hayatına Katılımı

Engellilerin İş
Hayatına Katılımı
Prof. Dr. Zeynep Aycan
Türk Psikologlar Derneği İstanbul Şube Başkanı
1
Eğitimin Başlıkları
I. Engelliler Neler Yapabilir?
√ Bildiğiniz ünlü engelliler kimler ?
II. Engelliler ve İstihdam
√ Kurumlar Engellileri neden işe almalı?
√ Kurumlar Engellileri işe almaktan
neden kaçınıyor?
√ Engelli istihdam kararını etkileyen
öncelikli nedenler?
2
III. İş Başvuru Sürecinde Bilinmesi Gerekenler
√ Özgeçmiş hazırlama
√ Önyazı hazırlama
√ İş görüşmelerine hazırlık
3
I. Engelliler Neler Yapabilir?
√ Bildiğiniz ünlü engelliler kimler ?
4
Ünlü ve Başarılı Engellilerden
Bazıları...
Ludwig van Beethoven— Besteci, işitme engelli
David Paterson—New York valisi, görme engelli
Eşref Armağan—Ressam, görme engelli
5
Stephen Hawking—Biliminsanı, ALS hastası (sinir sistemi hastalığı)
John Forbes Nash— Nobel Ödüllü Ekonomist, Şizofren
6
Dilek Sabancı, spastik engelli
Richard Branson, disleksik
Aşık Veysel, ozan, saz sanatçısı,
görme engelli
7
Mehmet Ali Birand, ampüte
Fazıl Say, Besteci,
Piyanist, otistik
8
Ve daha adını bilmediklerimiz...
Gülçin Erdiş: Tekerlekli sandalye bağımlısı anaokulu
müdür yardımcısı, dalgıç, planör eğitmeni, tenis
şampiyonu, binici.
 Ayse Işık: Ressam, Ampüte
 Lokman Ayva: Milletvekili, Görmez
 Engin Avcı: Dişçi, Pinpon şampiyonu,

Motor Sürücüsü, Ampüte
9
II. Engelliler ve İstihdam
√ Kurumlar Engellileri neden işe almalı?
√ Kurumlar Engellileri işe almaktan
neden kaçınıyor?
√ Engelli istihdam kararını etkileyen
öncelikli nedenler?
10
Kurumlar engellileri neden işe almalı?
Önem sırasına göre sıralayalım:
___ yardım amaçlı, insani nedenler
___ vergi avantajı
___ hukuki nedenler
___ iş başarısı ve motivasyonları yüksek olduğu için
___ dini ve vicdani nedenler
___ olumlu kurum imajı yaratma
___ sosyal sorumluluk
___ diğer: ....................................
11
Kurumlar Engellileri İşe Almaktan
neden kaçınıyor?
Önem sırasına göre sıralayalım:
___ maliyetli olduğu için
___ iş güvenliği tehlikeye girer endişesi
___ olumsuz önyargılar
___ engelliler ve potansiyelleri hakkında bilgi eksikliği
___ engellilerin hangi işlerde çalışabilecekleri hakkında bilgi eksikliği
___ başarısız olacakları endişesi
___ kalifiye eleman bulma bulma zorluğu
___ engelliye uygun iş bulma zorluğu
___ engellileri koruma ve kollama isteği (örn. işe ulaşım zorluğu) 
___ yaygın işsizlik sorununun parçası
___ diğer: ....................................
12
Engellileri İstihdam Kararını Etkileyen
Öncelikli Faktörler
Kanuni zorunluluk
B. Maliyet
C. Engelliler ve çalışabilecekleri işler hakkında bilgi
eksikliği
D. İşverenlerin olumsuz önyargıları
E. Eleman bulma zorluğu
A.
13
A. Engelli İstihdamı ve Kanun
6 Nokta Körler Vakfı Görme Engelliler Bilgi ve İletişim Projesi, http://www.6nokta.org.tr/projeler.html

2003 yılında düzenlenen İş Kanunu'na göre 50 veya daha fazla işçi çalıştıran bütün
işverenlerin en az % 3 oranında özürlü çalıştırması, bu oranı işten çıkarım ve yeni
alımlar esnasında da koruması gereklidir. İstihdam edilmesi gereken özürlü sayısını
hesaplarken birden fazla işyeri veya fabrikası bulunan işverenler tüm çalışan sayılarını
göz önünde bulundurmalıdır.

Bu koşulları yerine getirmeyen işverenler İş Kanunu'nun 30. Maddesi gereği her ay
1.357 TL ceza öderler. Eskiden çalıştığı işyerinde tekrar çalışmayı talep eden engelli
işçiyi açık veya boşalan uygun kadroya yerleştirmeyen işveren ise işçiye altı aylık
ücret tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür. Bu kapsamda çalıştırılacak olan
özürlü belirli bir yaşamsal fonksiyonunun en az % 40'ını kaybetmiş olmalıdır.
Fonksiyon kaybı % 80 ve üzerine çıktığı zaman işçinin işveren payına düşen sigorta
priminin yarısı Hazine tarafından karşılanır.

Emekli Sandığı Kanunu'na göre göreve girişlerinde en az % 40 oranında
özürlü olduklarını sağlık kurulu raporu ile belgeleyen ve devlet memuru
olarak en az 15 yıl fiili hizmeti bulunan engelliler istekleri doğrultusunda
malullük kapsamında değerlendirilmektedirler. Bu kimseler kurumdan 15 yıl
hizmet sonrasında istifa etseler bile kendilerine emekli ikramiyesi verilir ve
emekli aylığı bağlanır
14
2010 yılı engelli maaşları

Yeni düzenlemelerle birlikte 18 yaşını doldurmuş ve özür derecesi
yüzde 40-69 arasında olan engellilerin maaşlarının miktarının aylık
185.34 TL, üç aylığın 556 TL olduğunu belirten Hasan Tahsin Yazıcı,
engellilerin 1 Mart'ta 3 aylık farkı da alacakları için yaklaşık 575-580
TL civarında maaş alacağını, 1 Haziran'da alacakları ücretin ise 556
TL olacağını söyledi.
18 yaşını doldurmuş ve özür derecesi yüzde 70-99 arasında olan
engellilerin maaşlarının miktarının aylık 278.02 TL, üç aylık 834 TL
olduğunu hatırlatan Yazıcı, bu engellilerin 1 Mart'ta 3 aylık fark
alacaklarının 855-860 TL civarında, 1 Haziran'da ise alacaklarının 834
TL olacağını vurguladı.
15
B. Görme Engellileri için Ürünler ve
Maliyetleri

http://www.clubturk.net/bilimteknoloji/engelli-teknolojileri/1091goerme-engelliler-cin-ceitli-ueruenler.html

http://www.brailleteknik.com/urunler.html
16
Ekran Okuma ve Büyütme Programı
JAWS for Windows PRO Edition Ekran Okuma Programı ve Türkçe
Sentezleyicisi ile birlikte ve diğer dillerde Ekran Okuma Programı
Hiç Görmeyenler için Türkçe AYLİN Sesli: 1375 $
Ekran büyütme programı: 620 $
www.brailleteknik.com
Bu işyerlerinde engellilerin çalışma ihtiyaçlarını karşılayacak özel araç
ve gereçler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Özürlüler
İdaresi tarafından çıkarılacak tebliğ ile yönetmeliğin yayınını takiben
altı ay içerisinde belirlenmesine karar verilmiştir . Ancak belirtilen
tebliği henüz yayınlanmamıştır ve bu sürecin 2009 yılında
tamamlanması beklenmektedir.
6 Nokta Körler Vakfı Görme Engelliler Bilgi ve İletişim Projesi, http://www.6nokta.org.tr/projeler.html
17
Vergi Avantajı
Gelir Vergisi Kanunu'na göre ölüm, sakatlık, işsizlik gibi durumlarda verilen
tazminat ve yapılan yardımlar gelir vergisinde muaftır. Aynı kanuna göre
çalışma gücünün en az % 80'ini kaybetmiş çalışanlar birinci, en az % 60'ını
kaybetmiş çalışanlar ikinci, en az % 40'ını kaybetmiş çalışanlar ise üçüncü
dereceden sakat olarak sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırmaya göre 19
Temmuz 2005 tarihi itibariyle bahsi geçen birinci derece sakatların
ödemekle yükümlü olduğu gelir vergisi tutarında 530, ikinci derece
sakatların ödemekle yükümlü olduğu gelir vergisi tutarında 265, üçüncü
derece sakatların ödemekle yükümlü olduğu gelir vergisi tutarında ise
133 Yeni Türk Lirası indirim yapılmasına karar verilmiştir.
6 Nokta Körler Vakfı Görme Engelliler Bilgi ve İletişim Projesi, http://www.6nokta.org.tr/projeler.html
18
C. Engelliler ve çalışabilecekleri
işler hakkında bilgi eksikliği
Avrupa Ülkelerinde İşkolları










Telefon ve Bilgisayar Operatörlüğü / Programcılığı
İş Yönetimi Eğitimi
Parfüm Sanayii
Şarap Tadımı
Ticaret ve Pazarlama Teknikleri
Ofis görevleri:(Sekreterlik, Muhasebecilik, Müşteri İlişkileri)
Tele pazarlama
Resepsiyon Görevliliği
Halkla İlişkiler - Basın Yayın
Masörlük - Fizyoterapistlik– Ağrı Tedavisi
Anse, 2009
Avustralya’daki İşkolları














Kimyasal üreticisi
Çocuk bakıcısı
Bilgisayar danışmanı
Bilgisayar operatörü
Bilgisayar programcısı
Müşteri hizmetleri
İstihdam danışmanı
Mali danışman
Bahçıvan
Gazeteci
Yargıç
Avukat
Bakım mühendisi
Yönetim danışmanlığı












Pazarlama müdürü
Masör
Meteoroloji uzmanı
Mesleki terapist
Orkide yetiştiricisi
Piyano akortçusu
Psikolog
Bisiklet tamircisi
Araştırma analisti
Ses mühendisi
Konuşma patoloğu
Borsacı
Türkiye’de İşkolları










Telefon operatörlüğü
Bilgisayar operatörlüğü
Çağrı Merkezi operatörlüğü
Avukatlık
Öğretmenlik
Masörlük
Galoş üretimi
Kültür mantarı yetiştiriciliği
El Sanatları
Temel tesisat ve tamirat işleri

Türkiye’de İŞKUR tarafından tanımlanan
Potansiyel İşkolları
İŞKUR tarafından az görenlerin çalışabileceği 67 iş kolu
belirlenmiş, bunlar içinden görmezlerin çalışabileceği 34
işkolu seçilerek listelenmiştir.










Müellif (yazar)
Metin yazarı
Masör (spor)
Büro memuru (genel)
Yıkama ve ayıklama işçisi (konserve imali-elle)
Tad bakıcı (kahve ve çay)
Tad bakıcı (içki)
Metal mamuller montaj işçisi
Elektrik montörü (büro makineleri)
Elektronik montörü (genel)
D. Olumsuz Önyargılar
Önyargılar
a.
özürlü işçiler, sık sık mazeret izni
alırlar ve sürekli hastalanırlar.
b.
verimli ve iyi çalışamazlar.
c.
hissidirler. alıngan, kırılgan olurlar ve
çabuk kızarlar.
d.
Gerçekler

a.
iş bırakma ihtimalleri daha az
olmaktadır.
b.
sorumlu ve kesintisiz olarak
çalışmaktadırlar.
diğer çalışanları rahatsız
etmektedirler ve genel çalışma
temposunu düşürmektedirler.
c.
daha az iş kazalarına sebep
olmaktadırlar.
d.
işlerini daha çabuk kavramaktadırlar.
e.
daha çok iş kazalarına maruz
kalmaktadırlar.
e.
f.
halkla ilişkiler açısından olumsuz bir
manzara oluşturmaktadırlar.
daha çok iş bilincine sahip
olmaktadırlar.
f.
g.
işyerinde özel düzenlemelerin
yapılması masraflıdır.
normal işçiler kadar verim
göstermektedirler.
g.
işlerine zamanında gelmektedirler.
h.
işten atmak ve cezai müeyyide
uygulamak daha zordur.
i.
emek piyasasında yeterince sağlam
işsiz bulunmaktadır.
Antonak ve Livneh, 1999; Barrett,1964
23
IV. İş Başvuru Süreci
√ Özgeçmiş hazırlama
Kaynak: http://www.engelsizkariyer.com/
√ Önyazı hazırlama
Kaynak: http://www.engelsizkariyer.com/
√ İş arayanların ilan verdiği siteler
√ İş görüşmelerine hazırlık
Kaynak: http://www.isgorusmesirehberi.com/
24
Özgeçmiş Hazırlarken Dikkat
Edilmesi Gerekenler
Özgeçmiş (CV) Nedir?
CV (Curriculum Vitae / Özgeçmiş), Latince karşılığı olarak hayat yarışı,
profesyonel hayat yarışında kişinin kendini kısaca anlatmasını
sağlayan araç anlamına geliyor.
Özgeçmiş ; kişinin eğitimi, deneyimleri, nitelikleri ve becerileri v.b. gibi
önemli bilgilerini içeren kısa tanıtım dokümanıdır.
25
Özgeçmiş Hazırlama Prensipleri
1- Kısa ve Öz
Güzel ve temiz görünmeli, sade ve kolay okunur olmalı. Yazım kuralları ve noktalama işaretlerine dikkat edilmeli yazım ve
noktalama işareti hataları, ufak detaylar olsa da "dikkatsiz" ve "özensiz" bir kişi imajı çizer.
Tüm bilgilerinizi bir sayfaya sığdırmaya çalışın. Kimse uzun özgeçmişleri okumaktan hoşlanmaz, özellikle ilgisiz detaylar
içerenleri.
2- Format
Özgeçmişinizdeki içeriğin kariyer seviyeniz ile uyumlu sırada olduğundan emin olun. Güçlü yönlerinizi öne çıkarın. Zarif
ve tutarlı fontlar kullanarak göze hoş gelen bir doküman yaratın. İlanda yer alan ve vurgulanan sözcükleri veya eş
anlamlılarını özgeçmişinizde kullanarak aranılan göreve yakın olduğunuzu gösterebilirsiniz. Ayrıca şirket hakkında
araştırma yaparak bu bilgileri ön mektupta kullanmak da yakınlık yaratır.
3- Kişisel Bilgiler
Kendinize zarar verecek detayları (dış görünüşünüz ve engelinizle ilgili duygu sömüren ve işten çıkarılma gibi)
özgeçmişinizde kesinlikle bahsetmeyin ve öne çıkarmayın. Geçmiş iş deneyimlerinizle ilgili olumsuzluklara fazla yer
vermeyin çünkü bunlar iş görüşmesinde yeri geldiği zaman karşılıklı konuşulacaktır. Her zaman size kolayca ulaşılabilecek
ulaşım bilgilerinizi verin.
4- Tutarlı Olun
Özgeçmişinize "Kariyer Hedefi" kısmını koyduysanız listelenen iş tecrübelerinin bu hedefi desteklediğinden emin olun.
Genel olarak, başvurulan pozisyona göre tecrübelerinizdeki ilgili kısımları öne çıkarın. Özgeçmiş bilgileriniz hakkında
dürüst olun.
26
ÖRNEK CV HAZIRLAMA BİLGİLERİ
Özgeçmiş (CV) hazırlarken aşağıdaki ana başlıklar ve alt başlıklardaki bilgilerin hepsini eksiksiz ve
güncel bilgilerinizle özenle hazırlamaya dikkat edin. Başarılı bir iş görüşmesi öncesi işverenleri
özgeçmiş değerlendirmelerinde sizden etkilenmesinin yolu, eksiksiz yer vermenizden geçer.
Özgeçmiş hazırlarken özellikle iletişim, eğitim, engel durumu, engel oranı, deneyim bilgilerinizin
yanına özenle seçilmiş gülümseyen bir resminizi de eklemeyi unutmayınız.
BİLGİLERİN SIRASINA DİKKAT!
Kişisel Bilgiler:
- İsim
- Adres
- Telefon numarası
- E-posta adresi
- Doğum Tarihi
- Doğum Yeri
- Uyruğu
- Medeni Hali
27
Eğitim Durumu:
(Sondan başa doğru yıllara göre yazarak alt alta sıralayınız)
Askerlik İle İlişiği
Yabancı Dil Bilgisi
Deneyimler
Staj:
Katıldığı Kurslar
Konferanslar/seminerler
Profesyonel sertifikalar
Bilgisayar Bilgisi:
Etkinlikler:
Ödüller:
İlgilenilen Alanlar/Hobiler:
Engel Durumunuz:
Sahip olduğunuz engelinizin kısaca tanımı
Engel Oranınız:
Hastaneden aldığınız sağlık kurulu raporunuzda yer alan engelinizin oranı
Referanslar:
Özgeçmiş ile attığınız ilk adımda her zaman başarılı olmanın yolu mülakattın olumlu geçmesi ile sağlanır. Daima unutmayın ki
mülakat öncesi karşılaşabileceğiniz ortam ve durumları her şekilde göz önünde bulundurmak ve söz konusu durumlarda
kendinizi daha rahat hissetmek amacıyla kısa bir ön hazırlık yapmanızın önemli fayda sağlayacaktır.
28
Özgeçmiş Hazırlarken Sık Yapılan En önemli 6
Hata!
1. Ciddiye alınmanızı engelleyen garip e-posta adresi:
İş başvurunuzda özgeçmişte yer alan tüm nitelikleriniz/yazılanlar firmanın aradığı
aday kriterlerine uyuyor gibi.. Ancak o da ne? Özgeçmişinizi iletişim bölümünde
yer alan şöyle bir eposta adresi: [email protected]. Hiç düşünmediğiniz ve
nasıl olur diyebileceğiniz hakkınızda istemeyeceğiniz olumsuz geri dönüşümler
verecek garip e-posta adresleri vermeyin: [email protected],
[email protected], [email protected] gibi. Eğer isminizin yer aldığı bir
eposta adresini özgeçmişinizde yer vermeniz, en doğrusu olduğunu ve çok
önemli bir detay olduğunu sakın unutmayın.
29
2. Aceleyle hazırlanmış karışık bir özgeçmiş:
Aceleyle temiz yada düz olmayan özensiz bir A4 kağıdına, zamanla yarışır gibi hızla,
ayak üstü yazılmış düzensiz, sayfa düzenine dikkat edilmeden karışık bilgiler
yumağı gibi görünen özgeçmişinizin işveren tarafından daha görür görmez şansı
ne yazık ki çok çok azdır. Unutmayın her zaman az önce saydığımız önemli
hususlara dikkat edilmediği için özgeçmişlerin çoğu ilk izlenimden dolayı
değerlendirilmeden elenir. Çünkü bir özgeçmişte ilk etki ve olumlu intiba,
düzenli mi?, temiz mi?, titizlikle özenilerek yazılmış mı? Şeklinde
değerlendirilerek bakılır. Ya da incelenmesi için ilk göz ucu ile yapılan ön
inceleme sonrası detaylı olarak değerlendirilmek üzere diğer başvuru yapan
adayların özgeçmişleri arasından seçilir.
30
3. Olmaz dedirten eğlencelik artistik fotoğraf:
İşte olmaması gerekn önemli bir konuda günlük anlarınızı ölümsüzleştirmek
için cep telefonunuzla kendinizi çektiğiniz resimler, her hangi bir mekanda
dostlarınızla ya da sadece kendinizi çektirdiğiniz ve sonradan kendinizin
olduğu bölümü kesip kaydettiğiniz fotoğraflar, güneş gözlüklü, özensiz
kıyafetli, bulanık görüntülü ve garip bakışlı pozlar... Lütfen bu resimleri iş
arayışı yaparken kayıt oldupunuz sitelerde ve asla özgeçmişleriniz
kullanmayın. Bunları sadece arkadaşlarınıza göndermeyi tercih edin, iş
başvurularınıza değil. Fotoğraflarınızda özellikle özel olarak hazırlanarak
düzgün ve özenli giyimli, gülümsediğiniz bir vesikalık fotoğrafınız tüm
artistik duruşlardan daha fazla puan toplamanızı ve olumlu sonuç almanızı
sağlar.
31
4. Eğitim aldığınız anaokulu ve ilkokul bilgisi:
Özgeçmişinizin en önemli yeri olan eğitim bölümünde
çocukluğunuzun ilk yıllarından başlayarak tüm okuduğunuz okulları
yazmanıza gerek yoktur. Örneğin ilkokul ve anaokulu nerede, hangi
okulda kaç yılında bitirdiğiniz işveren için önemli bilgiler değil.Ve
asla da bu bilgileri merak etmemekle beraber görüşme sırasında da
size sormayacaktır. Sadece önemle dikkat etmeniz gereken, lise
(hangi tip liseden (düz lise, meslek lisesi gibi) ve bölümden mezun
olduğunuzu) lisans ve varsa yüksek lisans-doktora yazmanızdır.
32
5. İş tecrübeleriniz hakkında yetersiz bilgi:
Özgeçmişlerde işverenlerin ilk bakış da göz gezdirdikleri iş
tecrübeleriniz en can alıcı ve de adayların en sık hata yapılan
bölümdür. İş tecrübelerinizin kısaca neler olduğunu yazmak asla tek
başına yeterli değildir. Özellikle hangi firmada ne yaptınız?
Sorumluluklarınız, görev aldığınız pozisyon nelerdi? Hangi
projelerde yer aldınız? Önemli olan her zaman yazacağınız ve
işverenin dikkat ettiği detaylardır. Örneğin; X Firması-Staj diye
yazdınız, iyi ancak ne stajı? Ya da B Firması-Eleman olarak yazdınız,
güzel ancak size verilen iş göreviniz içinde ne elemanı olduğunuzu
ve sorumluluklarınızı mutlaka yazmalısınız. Size ayrıcalık getirecek
önemli bir konuda ofis makinelerini kullanabildiğinizi yazmak bir
meziyet değil, önkoşuldur. Bildiğiniz, tecrübeli olduğunuz her
deneyiminizi yazmak sizi avantajlı konuma getireceğini de gözden
kaçırmayın.
33
6. Referans bilgisi:
İlk iş başvurunuzu yapacaksınız ve uygun referansınız hiç yok ise
katıldığınız kurs eğitmenlerinizi, akademik referanslarınızı kullanın.
Asla olmayan, yanlış isimleri, aile bireylerinizin ya da yakın aile
dostlarınızın isimlerine yer vermeyin. Örneğin: Firma başvurunuzu
kabul ederek sizi işe aldı. Özgeçmişinizde yer alan referansınızdaki
isim ya da isimlerle iletişim kurduğunda verdiğiniz isim ya da
iletişim bilgisinin doğru olmadığını ya da yakın aile dostunuz olduğu
ortaya çıktı. Bu durumda işveren sizin hakkınızda ne düşünür ve size
söylediğinde ne yaparsınız?
34
Referansın Önemi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Eğitiminizi yeni tamamlamış ve hiçbir yerde staj yapmamış ya da hiç iş deneyiminiz yoksa
özgeçmişinizde önemli bir bilgi ve detay olan referanslar bölümünü boş bırakabilirsiniz. Ayrıca
referanslar bölümü boş bırakılacaksanız şu not ekleyebilirsiniz: 'Arzu edilirse belirtilecektir.'
Referanslar bölümü illa da doldurmam gerek diyerek sadece boş kalmasın düşüncesi ile yakın
arkadaşlarınızı ya da aile üyelerinizi referans bölümüne yazmayınız. Çünkü özgeçmişinizle iş
başvurusu yapacağınız firma yetkilileri, referans bölümünde yer alan bilgilerin sadece o alanı
doldurmak için yazılıp yazılmadığını, orada yer alan isimlerin gerçek olup olmadığını kolaylıkla
anlayabiliyorlar. Özellikle bu ve benzeri durumlarla o kadar sık karşılaşılıyor ki uzmanlar bu
konuda daha dikkatli olunması gerektiğinin altını çizerek iş arayanları uyarıyorlar. Referanslar
bölümüne doğru isimleri sıralanmaması iş arayışınızda size avantaj kazandırması gerektiği yer de
iş arayışınız ve kariyer planlarınızın olumsuz sonuçlanmasına neden olabilir.
Referanslar bölümünde isimleri sıralarken itici ve önyargı oluşturabilecek, siyasi kinlikleri olan
milletvekili, vali, bakan, belediye başkanı ve kamuda önemli birimlerde üst düzey isimlere
kesinlikle yer vermeyiniz. Çünkü uzmanlara göre bu isimler işe alımı gerçekleştirecek kişi ve
firmalar üzerinde olumsuz bir etki ve gözdağı vermek anlamına gelmektedir.
Oysa referans probleminizi çözmenin kolay yolları da var. Bunlar; lise, üniversite, meslek kurslarında
size eğitiminiz boyunca destek veren akademisyen ve eğitmenleri, sivil toplum örgütleri (dernekvakıf) yöneticilerini, katıldığınız gönüllü çalışmalarda size destek olan sevdiğiniz kişileri de
rahatlıkla referanslarınız bölümüne yazabilirsiniz. Referanslar bölümüne sıralayacağınız bu isimler
profesyonel referans olarak kabul edilerek size avantaj sağlayacaktır. Referans bölümüne
yazacağınız her doğru ismin iş başvurusu yaptığınız firmaların referans kontrolü yaparak
özgeçmişde yer alan isimlerin doğru olup olmadığı ve hakkınızda bilgi almak için iletişim
kurduklarını unutmayın. Doğru referans sizi her zaman kariyer dünyanızda daha başarılı
35
olmanızda önemli bir katkı sağlayacaktır.
BUSE TAŞKESEN
Adres Bilgileri
Ev Tel
Cep Tel
E-posta
Kişisel Bilgiler
Cinsiyet
Doğum Tarihi
Medeni Durum
Uyruk
Sürücü Belgesi
Engel Durumu
Engel Oranı
Bahçelievler Sok. No:1 Bahçelievler / İSTANBUL
(212) 222 2 222
(532) 555 5 555
[email protected]
Bayan
01/01/1980
Bekar
T.C.
H
Ortopedik Engelli
%40
Kariyer Hedefi
İş hayatımda, eğitim ve kariyer geçmişime uygun bir kariyer fırsatı yakalamak.
Uzun vadede, çalıştığım firmaya değer katarak yöneticiliğe terfi etmek.
Eğitim Bilgileri
Yüksek Lisans
İşletme – 09/2002 – 06/2004
Üniversite
İktisat – 09/1998 – 06/2002
Lise
Matematik – 09/1991 – 06/1998
Sabancı Üniversitesi – İstanbul
Gaziantep Üniversitesi – Gaziantep
Gaziantep Lisesi – Gaziantep
İş Deneyimi
10/2004 – Halen Çalışıyorum
Bilge Finans Danışmanlığı – İstanbul
Departman : Finans
Pozisyon : Danışman – Tam zamanlı
İş tanımı : Kurumsal finans danışmanlığı.
Bilgisayar Bilgisi
Word, Excel, Powerpoint, Outlook: Çok iyi - Matlab: Çok iyi
Yabancı Dil Bilgisi
İngilizce
Okuma: Çok iyi, Yazma:Çok iyi, Konuşma:Çok iyi
Fransızca
Okuma: Çok iyi, Yazma:Çok iyi, Konuşma:Çok iyi
Hobiler
Kitap okumak, tenis, sinema, internet,seyahat etmek, trophy ve outdoor sporları
Referanslar
Mustafa Öz
Sabancı Üniversitesi – Profesör – Tel no.: (212) 999 99 99
Feridun Bilge
Bilge Finans Danışmanlığı – Genel Müdür – Tel no.: (212) 999 99 99
(Eğer Referanslar bölümü boş bırakılırsa şu not eklenebilir:“Arzu edilirse belirtilecektir.”)
36
Önyazı Hazırlama
Önyazı özgeçmişe ek olarak yazılan ve özgeçmişte belirtilmeyen
kariyer hedeflerinizin ve kariyeriniz açısından önem taşıyan
noktaların vurgulanmasına yardımcı olur. Kapak yazısı bilgi ve
becerilerinizi tümüyle anlatacağınız bir yazı değil, özgeçmişinize
destek olacak genel beklentilerinizi ortaya koyduğunuz bir metindir.
Önyazı size; kendinizi tanıtma, özgeçmişinizi kişiselleştirme, beceri ve
deneyimlerinizin işverenin ihtiyaçlarına uygunluğunu belirtme
fırsatını sunar. Önyazı işverenin iletişim becerilerinizi, detaya
verdiğiniz özeni ve yazılı iletişiminizin kalitesini analiz edebilmesini
sağlar.
37
Önyazı Yazmak İçin İpuçları
• Kapak yazısı bir anlamda pazarlama yazısıdır.
• Kapak yazınızı pozisyonun gerekliliklerine ve işverenin ihtiyaçlarına göre hazırlayın.
• Neden pozisyona ilgi duyduğunuzu, motivasyonunuzu ve güçlü yanlarınızı belirtin.
• Pozisyonun sizin için ne kadar önemli olduğunu değil, işyerine getireceğiniz katma
değeri anlatın.
• Kapak yazınız kısa ve öz olmalıdır; bir sayfayı geçmemelidir. Hiçbir işveren hayat
hikayenizi okumak istemez.
• Tek ve standart bir kapak yazısı yazmak yerine kapak yazınızı başvurduğunuz pozisyona
ve şirkete göre kişiselleştirin.
• Kariyer hedeflerinizi ve amacınızı açıkça belirtin.
• Özgeçmişinizi tekrarlamayın.
• Kapak yazınızda becerilerinizi ve başarılarınızı anlatın.
• "Ben" ile başlayan çok fazla cümle kullanmayın ve aktif tanımlamalar yapın.
• Çelişkili cümleler kullanmayın.
• Kapak yazınızda kısa paragraflar kullanın ve kolay okunabilir olmasına özen gösterin.
38
Önyazı Örneği
Sayın Azra TURUNCU
İnsan Kaynakları Direktörü
Turuncu MEDYA
Çarşı Plaza Kat: 17/C
No:11 İstanbul
1 Ocak 2010
Sayın Azra TURUNCU,
29 Eylül son başvuru tarihli Engelsizkariyer.com’da yer alan “ Müşteri İlişkileri Direktörü” ilanınız ilgimi çekti. Söz konusu
pozisyonun benim deneyim, bilgi ve becerilerime oldukça uygun olduğunu düşünüyorum.
Dolunay şirketinde “ Müşteri İlişkileri Sorumlusu” olarak çalıştığım süre içerisinde yaptığım pazar analizleri ile yeni müşteriler
kazandırarak ve müşteri memnuniyetini hedeflenen orandan daha fazlasına çıkararak şirketimin karlılığını önemli ölçüde
arttırdım.
Bugüne kadar görev aldığım tüm şirketlerde araştırmacı, yenilikçi ve fırsat yaratan bir rol alarak, şirketlerimin daha etkin
bir yapıya kavuşmasını sağladım. Bahsettiğim araştırmacı kişiliğim, yenilikçi yapım ve bugüne kadar gösterdiğim performans
ve geniş tecrübem ile şirketiniz için de son derece yararlı olacağıma inanıyorum.
Ekim ayı içerisinde bir görüşme için uygun olabilirim. Pozisyonun gerekliliklerini ve benim bu pozisyonun gerekliliklerine
uygunluğumu görüşmek üzere sizden haber bekliyorum.
İlginiz için şimdiden teşekkür ederim.
Saygılarımla,
İMZA
Elif YILMAZLAR
39
İş arayanların ilan verdiği siteler
1.
İlan verin ve ilan verilen sitelere bakın.

http://www.engelsizkariyer.com/

http://www.engellilersitesi.com/haberler/40-ozel-sektor.html

http://www.yenibiris.com/IsIlanlari/Ilanlar.aspx?AdTitle=Engelli+Personel

http://www.kariyer.net/JobSearch/detayliarama.kariyer#AramaSonuclari

http://iskur.gov.tr/
40
İş Görüşmesi Yapan kişiler için

Sorulması uygun olan sorular:
◦ (Yetkinlikler, eğitim, beceriler ve iş deneyimiyle ilgili
tüm sorular sorulmalı.)
◦ Önerdiğimiz işteki performansınız engelinizden ne
oranda etkilenebilir ?
◦ Önerdiğimiz işin dışında daha fazla verimli
olabileceğinize inandığınız başka işler nelerdir?
◦ Engeliniz nedeniyle görevlerinizde herhangi bir
değişiklik yapmak gerekir mi?
◦ Önerdiğimiz işin yapılması için ne tür teknik ve diğer
destek sistemlerine ihtiyaç var?
◦ Başvurunuz kabul edilirse kurumumuzdan diğer özel
talep ve beklentileriniz neler olur?
41
İş Görüşmesinde

Sorulması uygun OLMAYAN sorular:
◦
◦
◦
◦
◦
Engelinizin niteliği ve oranı nedir ?
Neden engelli oldunuz ?
İşe gelmeden maaş almayı ister misiniz ?
Başka bir geliriniz var mı ?
Daha basit bir işte çalışmak ister misiniz ?
42
İş Görüşmelerinde Dikkat Edilecekler
Geleceğiniz için bu iş görüşmesi sizin için önemli olacak. Tabii ki yepyeni bir dönüm
noktasındasınız. Az da olsa panik yapmadan biraz heyecan hissetmeniz çok güzel ve
olması gereken bir duygu.Ve heyecanınızı, yine azda olsa iş görüşmesine katılacak kişi ya
da kişilere hissettirmenizde bir sakınca yok ve sakın korkmayın.
Çünkü iş görüşmesi yapacağınız kişi de bir zamanlar, sizin gibi aynı duyguları hissederek aynı
süreci yaşamış, aynı adımları atmış biri ve şu anda da sahip olduğu iş sorumluluğu ve
görevi ile kendisine verilen bir görevi başarıyla bitirmek için çalışıyor.
Her şeyden önce ve daima söylediğimiz önce öz güveninizi sıkıca toplayın ve kendinize
güvenin. Sizi görüşmeye davet eden İnsan kaynakları yetkililerinin sizin engelinizin
farkında olduğunu ve bunun için özel bir çaba göstermenize gerek olmadığını unutmayın.
Önyargılardan kendinizi arındırın ve görüşmenin olumlu veya olumsuz olabileceği ile ilgili
lüzumsuz düşüncelere asla kapılmayın.
Dinç, istekli ve kararlı bir duruş sergileyin.
Size sorulacak sorulara kısa öz ve net cevaplar vermeye hazır olun.
Asla engelinizle ilgilini negatif bir düşünce oluşmasına izin vermemek için dikkatli olun. Ve
unutmayın ki engelli olabilirsiniz bu bir dezavantaj değil. Eğer dikkatli cümleler kurarak
ve davranışlarınıza da özen gösterirseniz bunun her zaman bir avantaj sağlayacağını
unutmayın.
Ve iş görüşmesinde özellikle size verilecek her işi yaparım gibisinden sizi basitleştirecek ve
olumsuz sonuçlanacak bir yaklaşım sergilemeyin.
Gerçekçi olun ve özellikle eğitim, deneyim ve potansiyelinize göre başarı ile yaptıklarınızı ve
yapabileceklerinizi özetleyerek ifade edin.
43
İş Görüşmeleri ile İlgili On Altın Kural

Cevaplarınızı kısa ve öz tutunuz. Daha fazla ayrıntı vermeniz istenmediği sürece, cevaplarınızı soru başına
iki veya üç dakika ile sınırlandırınız. İş görüşmesine gitmeden önce kendinizi kasetle kaydediniz ve bir
soruyu tam olarak cevaplamanızın ne kadar zaman aldığını görünüz.

Somut, ölçülebilir veri sununuz. İş görüşmesine girenler, genellemelerle konuşmaya meyillidir. Ne yazık ki,
genellemeler çoğunlukla görüşmeyi yapan kimseyi başvuru yapanın becerileri olduğuna ikna etmekte
başarısız kalmaktadır. Güçlü noktalarınızı konuşurken, ölçülebilir bilgiler veriniz ve belirli başarılar
hakkında ayrıntılar sununuz.

Anahtar güçlü noktalarınızı üç kez tekrarlayınız. Güçlü noktalarınızı rahat ve emin bir şekilde açık açık
belirtmeniz çok önemlidir. Güçlü noktalarınızın, şirketin veya bölümün hedefleri ile nasıl bağdaştığını ve
iş verene sağlayabileceğini düşündüğünüz muhtemel yararları açıklayınız. Güçlü noktalarınızı
tekrarlarsanız, sonradan hatırlanacaklardır – ölçülebilir başarılarla desteklenirlerse – kesinlikle daha
inandırıcı olacaklardır.

Beş veya daha fazla başarı hikâyesi hazırlayınız. Görüşmeye hazırlanırken, becerilerinizin ve anahtar
niteliklerinizin bir listesini yapınız. Sonra, geçmişte yaptığınız işleri iyice düşününüz ve becerilerinizi
başarıyla kullandığınız bir veya iki olay seçiniz.

Kendinizi onların takımına koyunuz. İş verenin ismini ve ürünlerini veya hizmetlerini kullanarak muhtemel
iş verenizle birliktelik oluşturunuz. Örneğin, “ ...... bir üyesi olarak, ... ve ... dikkatli bir şekilde analiz
ederdim.” Takımın bir üyesi gibi düşündüğünüzü ve mevcut ortama uyum sağlayacağınızı gösteriniz.Yine
de kırıcı veya olumsuz algılanabilecek bir şey söylememeye dikkat ediniz. Araştırmanız bu alanda size
yardım edecektir.
44

İzlenim, içerik kadar önemlidir. Nasıl göründüğünüz ve bir şeyi nasıl söylediğiniz, ne söylediğiniz kadar
önemlidir. Araştırmalar, verilen mesajın %65’inin sözlü olmadığını göstermiştir; jestler, fiziksel görünüm ve
kıyafet iş görüşmeleri sırasında oldukça etkilidir.

Sorular sorunuz. Sorduğunuz soru çeşitleri ve soru sorma şekliniz görüşmeyi yapan kimse üstünde
muazzam bir etki bırakabilmektedir. İyi sorular önceden hazırlık gerektirmektedir. Sadece görüşmeyi
yapanın sorularına nasıl cevap vereceğinizi planlamakla kalmayınız, sormak istediğiniz belirli soruları
önceden hazırlayınız.Görüşme esnasında hazırladığınız soruları sormak için sürekli fırsat kollayınız.
Yararları veya maaşı sormayınız. Görüşme süreci, uygun bir eşleşmenin olup olmadığını belirlemek için
sizin ve görüşmeyi yapanın birbirini değerlendirdiği iki yollu bir sokaktır.

Konuşmaya ait bir akış sürdürünüz. Bilinçli şekilde konuşmaya ait bir akış sürdürerek – bir monolog
yerine bir diyalog – daha olumlu şekilde anlaşılacaksınız.Yanıtlarınızın sonunda geri bildirim sorularını
kullanınız. Sizin ve görüşmeyi yapan kişinin arasında bir konuşma değiş tokuşu yaratmak için vücut dilini
ve ses tonlamasını kullanınız.

Şirketi, ürün hattını ve rakiplerini araştırınız.Yaptığınız araştırma,şirketle ilgilenip ilgilenmediğiniz
konusunda,size önemli puanlar kazandıracak ve görüşme süresince karşılaşabileceğiniz sorulara karar
vermenize yardımcı olacak bilgiyi sağlayacaktır.

Bir görüşme günlüğü tutunuz. En kısa sürede, neler olduğunun kısa özetini yazınız. Gerçekleştirmeniz
gereken herhangi bir takip eylemini not alınız ve takviminize koyunuz. Sunumunuzu gözden geçiriniz.
Duruşunuzun ve soruları yanıtlama biçiminizin bir günlüğünü tutunuz. İhtiyacınız olan bilgiyi edinmek için
sorular sorup sormadığınızı,bir sonraki sefere değişik olarak neler yapabileceğinizi kendinize
sorunuz.Kısa, özlü bir teşekkür mektubu hazırlayınız ve gönderiniz. Becerilerinizi tekrar belirtiniz ve
şirket için neler yapabileceğinizin altını çiziniz. Öneminden dolayı, her iş görüşmesi önceden hazırlığı
gerektirir. Sonucu olumlu olarak sadece siz etkileyebilirsiniz.Görüşmeden önce, istediğiniz iş çeşidini
düşündüğünüzden, neden işi istediğinizden ve nasıl yeterli olduğunuzdan emin olunuz. Ayrıca gerçekle
45
yüzleşmelisiniz: iş, elde etme şansınız nedir?
Görüşmelerde Karşılaşılan En Genel Sorular
1. Bana kendinizi anlatınız.
Görüşmelerde en sık sorulan soru. Aklınızda hazır bulunan kısa bir
açıklamanız olmalıdır. Önceden provası yapılmış şekilde bir etki
bırakmamasına dikkat ediniz. Aksi takdirde yönlendirilmediğiniz sürece,
konuşmanızı iş bağlantılı maddelerle sınırlandırınız. Yaptığınız şeyler ve
görüşmesini yaptığınız pozisyon ile ilgili yaptığınız işler hakkında
konuşunuz. En uzaktaki madde ile başlayınız ve şimdikine geliniz.
2. Son işinizden neden ayrıldınız?
Olayları umursamayarak olumlu kalınız. Yönetim ile ilgili büyük bir soruna
asla değinmeyiniz ve gözlemciler, iş arkadaşları veya kuruluş hakkında kötü
konuşmayınız. Konuşursanız, kötü gözüken siz olacaksınızdır.
Gülümsemenizi sürdürünüz ve özel bir şeyler yapmak için bir olanak, bir
şans veya diğer ileriye dönük nedenler gibi olumlu bir nedenden dolayı
ayrıldığınızı belirtiniz.
3. Bu alandaki ne çeşit deneyime sahipsiniz?
Başvurduğunuz pozisyona ilişkin özellikler hakkında konuşunuz. Belirli bir
deneyiminiz yoksa, yakınlaşabildiğiniz kadar yakınlaşınız.
46
4. Kendinizi başarılı olarak görür müsünüz?
Her zaman evet yanıtını vermelisiniz ve nedeni kısaca açıklamalısınız. İyi bir açıklama, kendinize
hedef koyduğunuzu, bazılarını başardığınızı ve diğerlerini de başarmak için doğru yolda
olduğunuzu belirtmenizdir.
5. İş arkadaşları sizin için ne söylemektedir?
Bir veya iki iş arkadaşından alıntıyla hazırlıklı olunuz. Ya belirli bir açıklama ya da bir yorumlama
işinize yarayacaktır.
6. Bu kuruluş hakkında neler biliyorsunuz?
Bu soru, görüşmeden önce kuruluş hakkında biraz araştırma yapmak için bir nedendir. Nerede
olduklarını ve nereye doğru gittiklerini öğreniniz. Mevcut konular nelerdir ve asıl önemli
kişiler kimlerdir?
7. Geçen yıl bilgilerinizi geliştirmek için neler yaptınız?
İşe ilişkin geliştirme aktivitelerini içermeye çalışınız. Geniş bir aktivite çeşitliliği olumlu bir
kişisel gelişim olarak nitelendirilebilmektedir. Değinmek için hazır olan birkaç iyi aktiviteniz
bulunsun.
8. Diğer işler için başvuruyor musunuz?
Dürüst olunuz, fakat bu konuda çok zaman harcamayınız. Bu iş ve bu kuruluş için neler
yapabileceğiniz üzerinde odağınızı sürdürünüz. Başka herhangi bir şey oyalanmak anlamına
gelmektedir.
9. Bu kuruluş için neden çalışmak istiyorsunuz?
Bu soru, biraz düşünmenize yol açabilmektedir. Cevabınız kesinlikle kuruluş hakkında yaptığınız
araştırmaya dayalı olmalıdır. Bu noktada samimiyet fazlasıyla önemlidir ve kolaylıkla fark
edilecektir. Uzun vadeli kariyer hedeflerinizle bağdaştırınız.
47
10. Bizim için çalışan başka birisini tanıyor musunuz?
Kuruluş için çalışan akrabalar üzerine ilkelerin bilincinde olunuz. Akrabaları değil, arkadaşları
sormalarına rağmen, bu yanıtınızı etkileyebilmektedir.
11. Ne çeşit maaşa ihtiyacınız vardır?
Yüklü bir soru. İlk cevaplayan siz olursanız, muhtemelen kaybedeceğiniz ufak kötü bir oyun. Bu yüzden,
cevap vermeyiniz. Onun yerine, “Zor bir soru.” gibisinden bir şey söyleyiniz. Bu pozisyon için aralığı
söyleyebilir misiniz? Çoğu durumda, savunması düşmüş görüşmeyi yapan kimse size söyleyecektir.
Söylemezse, işin ayrıntılarına göre değişebileceğini belirtiniz. Sonra, geniş bir aralık veriniz.
12. Bir takım oyuncusu musunuzdur?
Elbette bir takım oyuncususunuzdur. Hazır örneğinizin bulunduğundan emin olunuz. Kendinizden çok
genellikle takımın iyiliği için çalışmanızı gösteren özellikler sizin takım tutumunuzun iyi bir kanıtı
olacaktır. Böbürlenmeyiniz, sadece gerçekçi bir ses tonunda konuşunuz. Bu, bir anahtar noktadır.
13. İşe alınırsanız, ne kadar süre bizim için çalışmayı beklerdiniz?
Özellikler burada işe yaramayacaktır. Şuna benzer bir şey yararlı olacaktır: Uzun bir süre olmasını
isterdim veya her iki taraf da iyi bir iş çıkardığımı düşündüğü sürece burada çalışmak isterim gibi.
14. Hiç herhangi birisini kovmak zorunda kaldınız mı? Nasıl hissettiniz?
Bu ciddi bir konudur. Hafife almayınız ve bir şekilde insanları kovmayı seviyormuş gibi gözükmeyiniz.
Aynı zamanda, yapmanız gereken şey olduğunda bunu gerçekleştireceksinizdir. Konu kuruluşa karşı
zararlı bir durumu yaratan bireye geldiğinde, kuruluşu koruyacaksınızdır. Unutmayınız ki işten
kovmak, işten çıkarmak veya güçteki azalmayla aynı şey değildir.
15. İşe yönelik felsefeniz nedir?
Görüşmeyi yapan bu noktada uzun veya süslü bir tez beklememektedir. İşin yapıldığı konusunda güçlü
bir hisse sahip misiniz? Burada en fazla işe yarayan cevap çeşidi ‘evet’ dir. Bu cevapla kuruluşa bir
yarar sağlayacağınızı, kısa ve olumlu bir biçimde gösterebilirsiniz.
48
16. Şu anda emekli olmak için yeteri kadar paranız olsa, emekli olur muydunuz?
Emekli olacaksanız, evet diyerek yanıtlayınız. Ancak çalışmaya ihtiyacınız olduğundan, tercih ettiğiniz iş çeşidi budur.
Emekli olmayı kastetmiyorsanız, evet demeyiniz.
17. Bir pozisyonu bırakmanız hiç söylendi mi?
Söylenmediyse, hayır deyiniz. Söylendiyse, dürüst, kısa ve öz olunuz. Bahsi geçen kişiler veya kuruluş hakkında olumsuz
şeyler söylemekten kaçınınız.
18. Bu kuruluşa nasıl bir kazancınızın olacağınızı açıklayınız.
Bu soru için çok istekli olmalısınız. Görüşülen pozisyon ile ilgili olduğu için en iyi noktalarınızı ön plana çıkarmak için
size bir fırsat vermektedir. Bu ilişki için önceden biraz düşününüz.
19. Neden sizi işe almalıyız?
Niteliklerinizin kuruluşun ihtiyaçlarını nasıl karşıladığını belirtiniz. Bir kıyaslama yapmak için başka herhangi bir adaydan
söz etmeyiniz.
20.Yaptığınız bir öneriyi anlatınız.
İyi bir tanesini aklınızda bulundurunuz. Kesin olunuz ve kabul edilmiş ve sonradan başarılı bulunmuş bir öneri kullanınız.
Başvurulan iş çeşidine ilişkin bir öneri gerçek bir artıdır.
21. İş arkadaşları ile ilgili sizi neler rahatsız etmektedir?
Bu tuzak bir sorudur. Uzunca bir süre düşününüz, fakat sizi rahatsız eden herhangi bir şeyi bulmakta başarısız olunuz.
İnsanlarla iyi geçindiğinizi belirten kısa bir açıklama çok iyidir.
22. En büyük gücünüz nedir?
Birçok cevap iyidir, sadece olumlu kalınız. Birkaç iyi örnek: Öncelik vermedeki beceriniz, Sorun çözme becerileriniz,
Baskı altında çalışabilme beceriniz, Projeler üzerine odaklanma beceriniz, Mesleki uzmanlığınız, Liderlik
becerileriniz, Olumlu tutumunuz.
23. Hayalinizdeki işi anlatınız.
Belirli bir işten uzak durunuz. Kazanamazsınız. Uğruna çekiştiğiniz işin olduğunu söylerseniz, güvenilirliği kısıtlamış
olursunuz. Başka bir işin olduğunu söylerseniz, işe alındığınız takdirde bu pozisyondan hoşnutsuz olacağınız
49
kuşkusunu yerleştirirsiniz. En iyisi aslınıza göre kalmaktır ve şu tarz bir şey söyleyiniz: Çalışmayı sevdiğim, insanları
24. Neden bu işte başarılı olacağınızı düşünüyorsunuz?
Birçok neden veriniz ve becerileri, deneyimi ve ilgiyi dâhil ediniz.
25. Bir işte neler ararsınız?
23 numaralı cevaba bakınız.
26. Nasıl birisiyle birlikte çalışmayı reddederdiniz?
Bayağı olmayınız. Uzlaşmanızı sağlayabilmek kuruluşa sadakatsizlik, şiddet veya kural
ihlaline mal olabilmektedir. Ufak itirazlar sizi mızmızcı olarak etiketleyecektir.
27. Hangisi sizin için daha önemlidir: para mı yoksa iş mi?
Para her zaman önemlidir, ancak iş en önemli olanıdır. Daha iyi bir cevap yoktur.
28. Önceki gözlemciniz en güçlü noktanızın ne olduğunu söylerdi?
Birçok iyi olasılık bulunmaktadır: Bağlılık, Enerji, Olumlu tavır, Liderlik, Takım
oyuncusu, Uzmanlık, Girişkenlik, Sabır, Çalışkanlık,Yaratıcılık, Sorun çözücü.
29. Bir gözlemciyle yaşadığınız bir sorunu anlatınız.
Hepsinin en büyük tuzağı. Bu, patronunuz hakkında kötü konuşup konuşmayacağınızın
bir testidir. Tuzağa düşerseniz ve bir önceki patronunuzla yaşadığınız bir sorunu
anlatırsanız, tam orada görüşmenin altında kendi çukurunuzu kazabilirsiniz. Olumlu
kalınız ve bir gözlemciyle yaşanan herhangi bir sorun konusunda zayıf bir hafıza
geliştiriniz.
50
30. Bir iş hakkında sizi ne hayal kırıklığına uğrattı?
Bayağı veya olumsuz olmayınız. Güvenli alanlar azdır ama şunları içerebilmektedir: Zorlamanın yeterli olmaması. İşinize bir
küçültmede son verildi. Şirket, size daha fazla sorumluluk verecek olan bir sözleşmeyi göze alamadı.
31. Baskı altında çalışabilme becerinizi anlatınız.
Belirli baskılar altında geliştiğinizi söyleyebilirsiniz. Başvurulan işe ilişkin bir örnek veriniz.
32. Becerileriniz bu iş ile mi yoksa diğer bir iş ile mi daha yakından uyuşmaktadır?
Muhtemelen bu işle. Başka bir işi bu işten daha fazla istediğinizi uyandıracak bir kuşkuyu ateşlemeyiniz.
33. İşte elinizden gelenin en iyisini yapmanız için sizi ne motive etmektedir?
Bu, sadece sizin söyleyebileceğiniz kişisel bir özelliktir, ama şunlar iyi örnektir: Meydan okuma, Başarı, Tanınma.
34. Fazla mesai yaparak çalışmak ister misiniz? Geceleri? Hafta sonları?
Bu size kalmıştır. Tamamıyla dürüst olunuz.
35. Bu işte başarılı olduğunuzu nasıl bilirdiniz?
Birçok yöntem iyi ölçüdür: Kendiniz için yüksek standartlar koyar ve bunları karşılarsınız. Sonuçlarınız bir başarıdır. Patronunuz
size başarılı olduğunuzu söylemektedir.
36. Gerektiğinde, taşınmak için istekli olur musunuz?
Olabilme ihtimalini düşünüyorsanız, görüşmeden önce ailenize birlikte bu konu üzerinde açık olmanız gerekmektedir. Gerçek
yanıt hayır ise, sadece işi elde etmek için evet demeyiniz. Bu, sonradan kariyerinizde birçok sorun yaratabilmektedir. Bu
noktada dürüst olunuz ve kendinizi gelecek kaygısından kurtarınız.
37. Şirketin çıkarlarını sizinkilerin önüne koymak için istekli misiniz?
Bu, doğrudan bağlılık ve adama sorusudur. Derin ahlaki ve felsefi imalar hakkında endişe etmeyiniz. Sadece evet deyiniz.
38.Yönetim çeşidinizi açıklayınız.
Etiketlerden kaçınınız. İlerleyici, satıcı veya uzlaşmacı gibi bazı yaygın etiketlerin dinlediğiniz yönetim uzmanına bağlı olarak birçok
anlamı veya tanımlaması olabilmektedir. Durumsal çeşit güvenlidir, çünkü her şeye uyan tek bir ölçü yerine, duruma göre
idarede bulunacağınızı belirtmektedir.
51
İş Görüşmesinde Nasıl Giyinilir
İş görüşmesine giderken,bugün işe başlıyormuşsunuz gibi giyinmeniz
gerekir. Aşağıda iş görüşmesinde nasıl giyinilmesi gerektiği hakkında
ipuçları bulacaksınız:
Bay ve Bayanlar için:
Bütün kıyafetleriniz temiz ve ütülenmiş olmalıdır.
Tercihen lacivert ya da gri,iki parçadan oluşan resmi bir takım elbise
giyilmesi uygun olur.
Giydiğiniz takım elbise resmi bir gömlek ya da bulüzle
tamamlanmalıdır.Renk olarak beyaz ya da pastel renkler tercih
edilmelidir.
Temiz,yeni boyanmış resmi ayakkabılar giyilmelidir.
Saçların bakımlı ve temiz olmasına özen gösterilmelidir.
Aynı şekilde tırnakların temiz olmasına özen gösterilmelidir.
Çok az parfüm veya kolonya kullanımı tercih edilebilir.
Ceplerinizde ses çıkarabilecek anahtar,bozuk para vs. gibi şeylerin
olmamasına dikkat edilmelidir.
Ağzınızda şeker,sakız veya sigara olmamalıdır.
52
İş Görüşmesinde Nasıl Giyinilir
Sadece Baylar için:
Taktığınız kravatın,kıyafetinizle uyumlu olmasına,dikkat çekici şekil ve renklerden
oluşmamasına dikkat edilmelidir.İpek kravat takılması görüşmeci üzerinde olumlu
izlenimler bırakabilir.
Siyah,bağcıklı ayakkabılar tercih edilmelidir.
Koyu renk çoraplar giyilmelidr.Siyah bu konuda en iyi tercihtir.
Kısa saç modelleri seçilmelidr.
Bıyık bir problem yaratmamakla birlikte,sakalsız olunmasına özen gösterilmelidir.
Küpe takılmamalıdır.
Rahatsızlık verecek şekilde ağır kokular kullanılmamalıdır.
Sadece Bayanlar için:
Her zaman bir ceketle tamamlanmış takım elbise ya da düz bir elbise giyilmelidir.
Yüksek topuklu ayakkabılar kesinlikle tercih edilmemelidir.
Ayakkabı seçimi yapılırken ucu açık ya da ipli ayakkabılar seçilmemelidir.
Eğer oje sürüyorsanız,temiz ve dikkat çekici olmamasına özen gösterilmelidir.
Bir çift küpe kullanılması idealdir.
Makyaj yapılmalı ama aşırı olmamasına dikkat edilmelidir.
Rahatsızlık verecek şekilde ağır kokular kullanılmamadır.
53