Sosyal Girişimcilik Nedir?

«Sosyal Girişimcilik Nedir?»
Timur Tiryaki, SOGLA Kurucusu
Eylül 2013
Sosyal Girişimcilik Nedir? • 
• 
• 
• 
Sosyal Girişimcilik Nedir? Sosyal Girişimcilik Modelleri Sosyal Girişimcilik Örnekleri Sosyal Girişimciliği Tanımlayan Global STK’lar 2 Farklı Toplumsal Gelişim Süreci
Alışılagelmiş Yöntem: Güçlü kurumlar ve oyuncular herkesin izleyeceği yolun ne olacağına dair kararlar verirler.
Sosyal Girişimcilik: Amaçlı bireyler daha sonra güçlü kurumların ve oyuncuların kabulunu zamanla alan yeni modeller yaratırlar (boylece temel amaçları olan sosyal fayda yaratmayı daha büyük güçler üzerinden yapabilirler)
Sosyal Girişimcilik Nedir? “Dünyanın ya da toplumun bir ihCyacı için, problem çözülene kadar, bir hayat amacı olarak, sürdürülebilir sistemler kuran, yürüten kişilerin kurdukları yapılardır.” www.sogla.org 3
Sosyal Girişimci ? Sosyal girişimci, yaşadığı toplumda gözlemlediği ihtiyaçları ve aksaklıkları eleştirmekle kalmayıp, çözüm üreterek, bu çözümleri sürdürülebilir sistemler haline getirerek uygulayan DEĞİŞİM MİMARIDIR.
SG SOGLA KİMİZ NE YAPTIK NE YAPACAĞIZ GİRİŞİMCİ •  Pazardaki bir ihtiyacı tespit eder
•  Sürdürülebilir maddi faydayı maksimize eder
•  Kazanmaktan ve iş modelinden heyecan duyar. • 
• 
• 
• 
www.sogla.org SOSYAL GİRİŞİMCİ
•  Toplumdaki gerçek bir ihtiyacı tespit eder
•  Sürdürülebilir sosyal faydayı maksimize eder
•  Motivasyonu içseldir, başkalarına yardımcı olmaktan ve dünyayı daha iyi bir hale getirmekten heyecan duyar. Her ikisi de:
Çözüm odaklıdır – nasıl yapacağına kafayı takmıştır.
Kararlıdır – zorluklar karşısında yılmaz, vazgeçmez.
Yenilikçidir – Inovasyon ile sistemleri ile götürebilirler
Yüksek
Fonlama Gerektirir
-­‐‑ -­‐‑ $$$ -­‐‑ -­‐‑ Sürdürülebilir Başarı
Potansiyel Zarar
Fon Yaratır
++$$$++
Sosyal Fayda – Sosyal Değer
Düşük
-­‐‑-­‐‑Eksi-­‐‑-­‐ MaYhew Lee – Harvard Business School – Theory of Social Change -­‐‑ 8 2010
Finansal Getiri
(Gelir – Gider)
++Artı++
X
I I I I I
X
I
I
I
I
I
I
X
SOSYAL GİRİŞİMCİLİK İÇİN GELİR KAYNAKLARI BİREYSEL BAĞIŞÇILAR (Philantrhopy) © SOGLA -­‐ 2010 KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK BÜTÇELERİ FONLAR (Devlet, WB, EU) GELİR MODELLERİ – İŞ MODELLERİ 3
Kaynak: TÜSEV Sosyal Girişimcilik Broşürü sosyalgirisim.org Sosyal Girişimciliği Tanımlayan Öğeler
•  Yenilikçi – Toplumdaki bir soruna yeni bir yaklaşım. •  Yaratıcı – Geleceğe dair vizyonlar yaratabilme, vizyonları hedefleştirebilme ve yolculuk boyunca problem çözme becerilerini kullanabilmek
•  Sürdürürebilir – Devamlılığını sağlayan bir yapı, bir sistem, bir iş yapış yöntemi. •  Kopyalanabilir – Dünya’da bu problemin çözümünü sağlayacak yaklaşım
•  Girişimci – Atılımcı, amaç(misyon) odaklı, risk alabilen
•  Sosyal Değer Yaratan – Kapsamı, Teması ile sosyal katkı yaratması •  Yüksek Etik Standartlara Sahip – Değerler Temsil Edebilen
•  İş Birliği ve Takım Kurulumuna önem veren – Yerel değişim uzmanlarını işe çekebilen
www.sogla.org NORMAL İNSANLAR MI SOSYAL GİRİŞİMCİLER?
SIRA DIŞI İNSANLAR…
•  Sistemi değiştirmeye odaklanırlar. Yaratıcı yıkım süreci-­‐‑Schumpeter
•  Amaçları konusundaki hırslarında sınır tanımazlar.
•  Duygularına kulak verirler. Kızgınlıklarını, tepkilerini yaratıcı güce dönüştürürler. •  Geleceği gördüklerini düşünürler, büyük resmin farkındadırlar. •  Kar edilemeyecek durumlardan kar etme peşindedirler
•  Hızlı hareket ederler
•  Mantıkdışı olan fırsatları değerlendirirler
www.sogla.org Sosyal Girişimcilik için Alt Yapı Modelleri YAPI= 501c -­‐ Kar Amacı Ticari Girişim İKTİSADİ İŞLETMESİ Gütmeyen Kurum Sosyal İş VAKIF -­‐ DERNEK OLAN VAKIF-­‐DERNEK TR'de yok Social Business İŞ MODELİ İŞ MODELİ Ticari Girişim İŞ MODELİ GELİR= FON+BAĞIŞ FON+BAĞIŞ + İŞ MODELİ KAR= SİSTEME SİSTEME SİSTEME HİSSEDARLARA HİSSEDARLARA SOSYAL FAYDA= YÜKSEK YÜKSEK YÜKSEK YÜKSEK-­‐ORTA www.sogla.org Ürün-­‐Hizmet Tanımı Ürün-­‐Hizmet Tanımı Ürün-­‐Hizmet Tanımı ORTA-­‐DÜŞÜK 3
Sosyal Girişimci nasıl çalışır? 1.  Toplumdaki sorunu tanımlar (veya ihCyaçları) durumdan vazife çıkarmp,iş fikrine dönüştürür. 2.  Konu ile ilgili gerekli bilgilere edinir. 3.  Kaynakları bir araya geCrir 4.  Risk üstlenir 5.  Tüm Kaynakları yöneCr .(mali,insan,teknik vb) 6.  Çalışma sürecinde her zaman gereken yenilikleri / değişimleri gerçekleşCrme çabasını sürdürür 15
Sosyal Girişimcilik etkileşim süreci (zamanla yayılır) •  Sosyal Girişimciler,inandıkları yolda girişimci özelliklerini kullanarak çalışırlar Sosyal Girişimciler •  Sosyal Girişimcinin toplumdaki etkisini gören kişi ve kurumlar onun çalışmalarını kopyalamaya ve/ya işbirliğine başlarlar Sivil Toplum Kuruluşları ile işbirlikleri Toplumda değişimin ortaya çıkması •  Giderek büyüyen etkileşimle Toplumda gereken sistemaCk değişiklikler önce yerel sonra bölgesel ve ulusal etki oluşmaya başlar.Bu etki giderek küresel kapsama da gitmektedir. 16 Hülya Denizalp – Toplumsal Dönüşüm içi Sosyal Girişimcilik Sunumu Sosyal Girişimcinin Yol Haritası Çıraklık •  Tecrübe kazanır •  Sorun ya da sorunlar belirlenir, tarmşılır, yeni fikirler oluşturulur, konuyla ilgili geniş araşmrma yapılır. Fikri Hayata Geçirme 1.Basamak •  Tüm zaman/enerji, yeni fikirlerin uygulanmasına adanır. •  Programın modeli kurulur. •  Fikir çevresinde yeni ilişkiler kurulur. 2. Basamak •  Projenin bölgesel ve ulusal alanda tanımmı planlanır. •  Destek verecek kurum ve kaynaklar bir araya geCrilir. •  ÜreClen fikir kabul görür hale gelir. 3. Basamak •  Projeye ilgili kurum, kuruluş ve kişiler tarawndan destek gelir. •  Sosyal girişimci tüm gücüyle çalışmaya başlar. •  Uygulamalar sık sık masaya yamrılır, gelişmeler değerlendirilir. •  Girişimci uyguladığı projenin deneyimlerinden yararlanarak yeni fikirlere yelken açar. 17
Önder Sosyal girişimciler yarattıkları dalgalarla
değişimleri sürekli kılıyorlar...
Önder Sosyal girişimciler
Muhammad Yunus (Bangladeş)
Verghese Kurien (Hindistan)
Rogelio Padilla ( Meksika )
William Lloyd Garrison (A.B.D.)
Florence Nightingale (İngiltere)
Sistematik
değişimler
Micro-kredilerle küresel çözümler
Beyaz Devrim.. Küçük mandıra
işletmelerinin katma değer zinciri
oluşturularak optimizasyonu
Sokakta yaşayan ve çalışan
çocuklara beslenme ve iş imkanı
sağlıyor
Köle karşıtı hareketi
Sağlık devrimi.. Çağdaş
hemşirelik, hastane ve ev
hijyeni
18
Fábio Luiz de Oliveira Rosa Brezilya •  InsCtute for the Development of Natural Energy and Sustainability •  Pilot Çalışma: 1984-­‐1988 – 400 aile ile pilot proje •  1 milyon insanın hayamnın ekonomik olarak gelişmesini sağladı. •  Projesi 23 ülkeye yayıldı. www.sogla.org Dünyayı daha iyi bir yer haline geCrmek için uğraşanlardan bir kaç örnek •  Setya Adipurwanta – Endonesia -­‐ Dria Manunggal daha... –  Engelliler için eği]m akademileri: Balık ye]ş]rme, orkide ye]ş]rme, el işleri, ahşap oymacılığı, kuaförlük •  Daphne Nederhorst – Canada – SAWA Global –  SAWA Kahramanları’nın video prodüktörleri ile dünyaya yayılması •  Rene Reyes – Şili –  Ağaç üre]cilerini yüksek standartlarda birleş]ren ve ağaç tüke]mi regüle eden bir ser]fikasyon sistemi tasarladı www.sogla.org TOMS ayakkabıları Her samlan ayakkabı için 1 ayakkabı bağışlanıyor... www.sogla.org 3
Sosyal Girişim Örnekleri •  Çöp Madam Dijital Sosyal Girişim Örnekleri •  Birsilgibirkalem.com Paylaşım Ekonomisi •  Zumbara •  Verrr.Com •  Eşya Kütüphanesi •  Kitaphane Grameen Grubu Grameen Bank Grameen Fonu Grameen Telekom Grameen ShakC Grameen Fisheries Grameen CommunicaCons •  Grameen Intel • 
• 
• 
• 
• 
• 
Sosyal Girişimcileri BirleşCren Ekoller •  Ashoka -­‐ 1980 •  Schwab FoundaCon -­‐ 1998 •  Skoll FoundaCon -­‐ 1999 www.sogla.org 1
Sosyal Girişimcilerin Etkisi www.sogla.org 1
Her bir taklit toplumun biraz daha
değişimine katkı sağlıyor…
89%
Ashoka üyelerinin 89% sinin yöntemleri başkaları tarawndan örnek alınmışmr. 28
w.sogla.org Gelecekteki Adımlar: CollaboraCve Entrepreneurship Ticari girişimciler (Entrepreneurs) Sosyal Girişimciler (Social Entr.s) Şirketler (Intrapreneur) Dünya ve insanlık için el birliği ile çalışacaklar… Neden? Değerler Denklemimizi Düzeltmek için! İnsani Değerler Sosyal Değer / Ekolojik Değer Ekonomik Değer Olması Gereken! Ekonomik Değer Sosyal Değer (Sürdürülebilirlik, Tüm paydaşlara değer) İnsani Değerler Sosyal Girişimcilik kavramının temeli Sosyal Değer üretmekCr. «Sosyal değer» = dünyaya, insanlığa, doğaya hizmet eden, devamlılığını ve dengesini sağlayan faaliyetler Bilinç
Sorumluluk
Sosyal
İnovasyon
İş
Etki
Girişimcilik
Farkındalık
Değer
Egolojik Değer* – Güç, üstünlük Ekolojik Değer – Birlik, denge * Literatürde tanımlı bir kavram değildir. Timur Tiryaki kullanmaktadır Sosyal Girişimcilik Yolculuğu •  Önce kendini tanımak, kendini bilmekten geçiyor…Kendini yönetebilmek gerekiyor •  İnsani değerlerinizin çok yüksek olması gerekiyor. •  Sosyal değer üretme kavramını deneyimlemeniz gerekiyor (saha, deneme, öğrenme süreci) •  Zamanla «aşık olduğunuz» ya da «takınmlı» hale geldiğiniz sosyal girişiminizin temellerini atabilirsiniz. •  Bu süreçte… Sosyal Değer üretecek ne yapabilirim? Toplum İçin FARK Yarat! www.sogla.org