AK PARTĠ GENEL MERKEZ DIġ ĠLĠġKĠLER

Transkript

AK PARTĠ GENEL MERKEZ DIġ ĠLĠġKĠLER BAġKANLIĞI
Ġçindekiler
AVRUPA GÜNDEMĠ ............................................................................................................... 3
'AB ve NATO ile bağlar gözden geçirilecek' ...................................................................................... 3
İtalya: AB seçim kampanyalarının başrolünde Hitler var ................................................................... 3
Steinmeier‟den sağduyu çağrısı........................................................................................................... 3
İngiltere'de oy verme işlemi başladı .................................................................................................... 4
Bulgaristan'da Türkçe seçim broşürü krizi .......................................................................................... 4
Alman basını Alevileri, Erdoğan'a karşı kışkırtıyor ............................................................................ 4
Aşırı sağcılar ve selefiler ciddi tehlike” .............................................................................................. 5
Merkel'den Erdoğan'a 'itidal' çağrısı .................................................................................................... 5
Türkiye'ye teknoloji ihracatına kısıtlama ............................................................................................ 5
'Böyle bir başbakanla, Türkiye hiçbir zaman AB üyesi olamaz' ......................................................... 6
Juncker ve Schulz Türkiye'nin AB üyeliğine karşı ............................................................................. 7
Bu kadarı artık ayıp ............................................................................................................................. 7
AB‟nin yeni sorunu: 'AB karşıtları' - Kayhan Karaca, Deutsche Welle .............................................. 8
AB ilk kez başbakanını seçiyor – Özcan Tikit – Haberturk Gazetesi ............................................... 10
Rusya dev adımlarla – Nasuhi Güngör – Star Gazetesi..................................................................... 11
St. Petersburg Forumu‟nda enerji masada; ya siyaset? – Meral Tamer – Milliyet Gazetesi ............. 13
Alman sağına giderken eldeki Türk seçmenden olmak – Melih Altınok – Türkiye Gazetesi ........... 14
AFRĠKA GÜNDEMĠ ........................................................................................................................ 15
Trablus‟ta güvenliği milisler sağlayacak ........................................................................................... 15
Arap Birliği Libya için olağanüstü toplanacak .................................................................................. 15
Mali'de rehineler serbest .................................................................................................................... 15
İngiltere de Boko Haram‟a karşı bir uçak gönderdi .......................................................................... 16
Obama'dan Güney Sudan'a yardıma onay ......................................................................................... 16
ABD, Afrika‟yı izlemek için İngiltere‟de casusluk üssünü kuruyor ................................................. 16
Zirveden Nijerya'ya müdahale kararı çıktı ........................................................................................ 16
Trablus'a darbeye karşı askeri takviye ............................................................................................... 16
Libya'da seçimler 25 Haziran'da........................................................................................................ 17
Tuaregler 30 rehineyi serbest bıraktı ................................................................................................. 17
Nijerya hükümeti BM' ye başvurdu................................................................................................... 17
1
Yeni Afrika girişimi – Beril Dedeoğlu – Star Gazetesi ..................................................................... 18
AMERĠKA – ĠNGĠLTERE GÜNDEMĠ........................................................................................... 19
IKBY Başbakanı Barzani Londra'da ................................................................................................. 19
ABD'den Mısırlı Ebu Hamza'ya ömür boyu hapis ............................................................................ 19
''Wall Street'i İşgal Et'' Eylemcisine 90 Gün Hapis ........................................................................... 19
Beyaz Saray'dan 'Geri Çekilme' Açıklaması ..................................................................................... 20
ABD‟den Çin‟e Casusluk Suçlaması................................................................................................. 20
Soma Soruşturması İngiltere Basınında- 19 Mayıs 2014 .................................................................. 20
ABD Başkan Yardımcısı KKTC lideri ile görüşecek........................................................................ 22
ABD ve Çin arasında casus krizi ....................................................................................................... 23
Kanada'da İslam Merkezi'ne molotoflu saldırı .................................................................................. 23
Ekonomik İlişkileri Geliştirmek İstiyoruz ......................................................................................... 24
ABD, Libya'daki Darbeci Generale Karşı Değil ............................................................................... 24
ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden‟ın Kıbrıs ziyareti- İlhan Tanır - BBC ...................................... 25
ABD‟nin Kıbrıs açılımı – Sami Kohen – Milliyet Gazetesi .............................................................. 28
ASYA – PASĠFĠK GÜNDEMĠ ......................................................................................................... 29
Malezya-Tayland sınırına çit çekiliyor .............................................................................................. 29
Kırgızistan, Türkiye'den tıp fakültesi talep etti ................................................................................. 29
Keşmir'de çatışma, bir Hindistan askeri öldü .................................................................................... 29
Asya İşbirliği Zirvesi başladı............................................................................................................. 29
Darbeler ülkesinde 'sıkıyönetim' ....................................................................................................... 30
Rusya ve Çin‟den ortak stratejik adım .............................................................................................. 30
Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde patlama ......................................................................................... 30
Rusya, Suriye'nin UCM'de yargılanmasını veto edecek.................................................................... 31
Çin, İran ve Rusya küresel düzeni yeniden yapılandırıyor-Seyid Muhammed Marandi–Al Jazeera 31
Çin Ve Rusya Arasındaki Anlaşma- Financial Times ....................................................................... 34
Pakistan- Hindistan İhtilafı – M.Necati Özfatura – Türkiye Gazetesi............................................... 35
Rusya-ABD-Çin açıortayı: Türkiye! – Nedret Ersanel – Yeni Şafak Gazetesi ................................. 36
ORTADOĞU GÜNDEMĠ ................................................................................................................ 37
Barzani'den PKK/PYD ofislerine baskın .......................................................................................... 37
Libya'da yeni bir darbeci tipi: Hafter ................................................................................................ 38
2
Irak'ta 300 merkezin seçim sonuçları iptal ........................................................................................ 38
ÖSO'dan Soma için taziye ................................................................................................................. 38
Bingazi'deki Türk Konsolosluğu faaliyetlerini durdurdu .................................................................. 38
Mavi Marmara'daki Türklerin kanı boynumuzun borcu ................................................................... 39
Mübarek'e 3 yıl hapis cezası .............................................................................................................. 39
Irak'ta zafer Maliki'nin ...................................................................................................................... 39
Başbakan Barzani, yardımcısı Talabani ............................................................................................ 40
Mısır'da 40 öğrenci gözaltına alındı .................................................................................................. 41
Irak'ta ve Kürdistan'da yeni fotoğraf – Cengiz Çandar – Radikal Gazetesi ...................................... 41
Suriyeli aktivistler Washington‟dan savaş uçağı dileniyor – Abdulbari Atwan, Dünya Bülteni ...... 43
AVRUPA GÜNDEMĠ
'AB ve NATO ile bağlar gözden geçirilecek'
Deutsche Welle
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna konusundaki derin farklılıklar nedeniyle
Rusya'nın AB ve NATO ile bağlarının gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi. Resmi haber
ajansı RIA, Lavrov'un “Bu ilişkiler üzerinde temelden yeniden düşünülmesi gerekiyor. AB ve
NATO'dan partnerlerimizle birlikte ne noktada olduğumuzu, değerlendirmelerimizin nerede
örtüşüp nerede çakıştığını daha iyi anlamak üzere bir analizde bulunmaya çalışıyoruz”
dediğini aktardı.
Ġtalya: AB seçim kampanyalarının baĢrolünde Hitler var
ABhaber
İtalya‟da gelecek pazar günü yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimleri öncesinde seçim
kampanyalarının başrolünde Hitler yer alıyor. Ekonomik krizin de etkisiyle başta Almanya
olmak üzere AB‟nin “büyüklerine” halkın tepkisi artarken siyasi parti liderleri de hedeflerine
Almanya‟yı koyuyor. İtalyan parti liderleri arasındaki atışmalarda ve AB temsilcilerine
yönelik eleştirilerde sık sık Hitler ve Nazi benzetmeleri yapılıyor.
Steinmeier’den sağduyu çağrısı
Sabah Avrupa
Almanya Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan‟ın 24
Mayıs‟ta Köln‟e gelip konuşma yapmasından yana olduğunu söyledi. Steinmeier,
“Demokrasimiz, Erdoğan‟ın gelip vatandaşlarına hitap etmesini kaldırabilir” dedi. Steinmeier
ayrıca, Başbakan Erdoğan‟ın Köln‟de “uluslararası nezaket kurallarına uyacağına da” çok
emin olduğunu söyledi.
Alman Hükümeti de bir açıklama yaptı. Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, “Almanya‟daki
insanların iyi bir birlikte yaşamına katkı sağlayacak hassas, sorumluluk bilinci içinde olan bir
3
konuşma bekliyoruz” dedi. Soma‟daki maden faciası ve AP seçimleri nedeniyle ziyaret
zamanının pek uygun olmadığını söyleyen Seibert, “Alman Hükümeti, Türkiye Başbakanı
Erdoğan‟ın sorumluluk bilinci içinde ve hassas davranacağından hareket ediyor” dedi.
Ġngiltere'de oy verme iĢlemi baĢladı
AA
Birleşik Krallık'ta bugün eş zamanlı yapılan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri ve yerel
seçimler için oy verme işlemi başladı.
Seçmenler, yerel saatle 07.00'den itibaren okullar, kiliseler ve belediyelere ait büyük spor
salonları gibi yerlerde oy vermeye başladı. Sandıkların yerel saatle 22.00'de kapanması
bekleniyor.
Ülkede AP seçimlerine 30 siyasi parti katılırken, 73 üye AP'ye girebilecek. AP seçimlerine
ilişkin yapılan son kamuoyu yoklamaları, İşçi Partisi ile AB ve göçmen karşıtı görüşleriyle
bilinen Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKIP) arasındaki mücadelenin başa baş olacağını
ortaya koydu. Her iki partiye destek yüzde 27 çıkarken, İngiltere Başbakanı David
Cameron'ın lideri olduğu Muhafazakar Parti yüzde 23 ile üçüncü sırada, koalisyon
hükümetinin küçük ortağı Liberal Demokrat Parti yüzde 10 ile dördüncü sırada, Yeşiller
Partisi ise yüzde 8 ile beşinci sırada yer aldı.
Bulgaristan'da Türkçe seçim broĢürü krizi
Dünya Bülteni
Bulgaristan'da 25 Mayıs'ta yapılacak Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri öncesinde
üyelerinin çoğunluğu Türklerden oluşan Hürriyet ve Şeref Halk Partisi'nin (HŞHP)
sempatizanları tarafından destek amacıyla Türkçe hazırlanan seçim broşürleri partiye yönelik
eleştirilere neden oldu.
Aşırı milliyetçi çizgideki siyasi oluşumlar, HŞHP'yi Türkçe seçim propagandası yaparak
anayasayı ve Seçim Kanunu'nu çiğnemekle suçladı.
HŞHP'nin Türkiye'deki göçmen sempatizanları tarafından partiye destek amacıyla yapıldığı
bildirilen ve internet üzerinden yayılan broşürlerde, HŞHP lideri Korman İsmailov'un
fotoğrafıyla partinin dahil olduğu Reformcu Blok Koalisyonu'nun propagandasına yer
verilerek İsmailov'a oy verilmesi için çağrı yapılıyor.
Reformcu Blok'un açıklamasında, Türkçe broşürlerin Sansürsüz Bulgaristan Partisi, İç
Makedon Devrimci Örgütü Partisi (VMRO) ve Hak ve Özgürlükler Hareketi Partisi'nin
(HÖH) kendilerine yönelik gözden düşürme kampanyası olduğunu ve söz konusu broşürlerle
ilgili savcılığa suç duyurusunda bulundukları kaydedildi.
Alman basını Alevileri, Erdoğan'a karĢı kıĢkırtıyor
Dünya Bülteni
Alman medyası bu sefer de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın konuşma yapacağı Köln'deki
toplantı öncesinde verdiği haberlerde, Erdoğan'a karşı yoğun gösterilerin yapılacağını bildirdi.
4
Erdoğan'ın daha önceki birçok Almanya ziyareti öncesinde de bu şekilde Alman medyasında
haberler çıkmış, ancak Erdoğan çok az sayıda insan tarafından protesto edilmişti.
Akpartiye yakınlığıyla bilinen 'Avrupa Demokratlar Birliği' UETD'nin 24 Mayıs'ta Köln'de
düzenlediği kuruluşunun 10. yıldönümü kutlamasında Başbakan Erdoğan, programa katılan
Türk vatandaşlarına seslenecek. Alman haftalık dergi 'Stern'de yeralan bir haberde, Almanya
Alevi Cemaati sözcüsü Yılmaz Kahraman'ın Köln'de yaklaşık 30 bin kişinin Erdoğan'ı
protesto edeceğini söylediği bildirildi. Kahraman, Erdoğan'ı protesto etmek için Hollanda,
Fransa, Avusturya ve İsviçre'den binlerce kişinin geleceğini belirtti. UETD'nin verdiği bilgiye
göre Köln'de Lanxess Arena'da yapılacak toplantıya yaklaşık 30 bin kişi katılacak. Arena
yalnızca 15 bin kişilik olduğu için dışarda toplanacak bir 15 bin kişi için de dev ekranlar
kurulacak.
Alman partilerinden yapılan açıklamalarda Erdoğan'ın Köln'deki toplantıya katılması
eleştirilerek programın iptal edilmesi istenmişti. UETD Başkanı Süleyman Çelik, Alman
birinci televizyon kanalı ARD'ye verdiği demeçte, programın iptalini gerektiren hiçbir neden
bulunmadığını söyledi. Çelik, Soma'daki maden faciası nedeniyle programda değişiklik
yaptıklarını ve Başbakan Erdoğan'ın seçim konuşması yapmayacağını belirtti.
AĢırı sağcılar ve selefiler ciddi tehlike”
Sabah Avrupa
Kuzey Ren Vestfalya (NRW) İçişleri Bakanı Ralf Jaeger, Selefiler ile yabancı düşmanı aşırı
sağcıların eyalet halkının güvenliği için ciddi tehlike oluşturduğunu söyledi. Anayasa Koruma
Dairesi‟nin 2013 raporunu açıklayan Jaeger, şiddete başvurmaktan çekinmeyen selefilere
katılımların arttığını, şu anda bunların üye sayısının bin 800′e yükseldiğini bildirdi. Almanya
çapında 320, NRW‟den ise 120 selefinin savaşa katılmak için Suriye‟ye gittiklerini açıkladı.
Selefilerin Almanya çapında en hızlı büyüyen aşırı örgüt olduğunu belirterek, bunlara
gençlerin katılımını engellemek için önleyici tedbirler aldıklarını söyledi.
Merkel'den Erdoğan'a 'itidal' çağrısı
Deutsche Welle
Almanya Başbakanı Angela Merkel, Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'a Köln
ziyareti sırasında itidalli olma çağrısında bulundu. Alman gazetesi Passauer Neue Presse'ye
demeç veren Almanya Başbakanı Angela Merkel, Erdoğan'ın daha önceki yıllarda Köln ve
Berlin ziyaretleri örnek olmak üzere birçok kez bunun aksi biçimde davrandığını söyledi.
Almanya Başbakanı Merkel, "Başbakan Erdoğan'ın Cumartesi günü sorumluluk bilinci ve
hassasiyetiyle davranacağına eminim" dedi.
Türkiye'ye teknoloji ihracatına kısıtlama
Deutsche Welle
Almanya Başbakan Yardımcısı Sigmar Gabriel, Türkiye de dâhil birçok ülkeye gözetleme
teknolojileri alanında ihracatın durdurulacağını açıkladı.
5
'Böyle bir baĢbakanla, Türkiye hiçbir zaman AB üyesi olamaz'
Deutsche Welle
Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 24 Mayıs'ta yapmayı planladığı Köln ziyareti,
Alman basınının yorumcuları tarafından ağır ifadelerle eleştiriliyor.
Kölner Stadt-Anzeiger, Erdoğan'ın Köln ziyaretinin, siyasi hesapları açısından önemine
dikkat çekiyor:
“Pek çok gözlemci, Türk ana akım medyası üzerindeki kontrolü ve meclisteki muhalefetin
zayıflığı nedeniyle Erdoğan'ın aday olması durumunda ağustos ayındaki cumhurbaşkanlığı
seçimlerini kazanacağı görüşünde. Ama bunun için, partisinin mart ayındaki yerel seçimlerde
aldığından yaklaşık yüzde 5 daha fazla oya ihtiyacı var. Bu nedenle Başbakan, yurtdışında
yaşayan ve yurtdışından ilk kez oy kullanacak 2 milyon 600 bin Türk'ün oylarına bel bağlıyor.
Bu nedenle cumartesi günü Köln'deki seçim kampanyası etkinliği Erdoğan açısından son
derece önemli.“
Frankfurter Allgemeine Zeitung ise Erdoğan'ın Almanya'da, bir süre önce Türkiye'de
hükümeti eleştiren Cumhurbaşkanı Gauck'a misilleme yapma olasılığının yüksek olduğu
görüşünde:
“Erdoğan'ın Alman hükümetini, kısa süre önce Türkiye'yi ziyaret eden Cumhurbaşkanı
Gauck'un Türk hükümetini eleştirdiği gibi eleştirmesi tehlikesi, tehdit olarak kalmayacakmış
gibi görünüyor. Bu açıklama bile giderek gerçeklerden uzaklaşmanın getirdiği bir
megalomaninin ifadesidir. Gauck'un endişesi, Erdoğan ve partisi AKP'nin yönetiminde
giderek özgürlük, güvenlik ve hukuk alanından uzaklaşan bir Türkiye'ye yönelikti. Ama
Erdoğan'ın endişesi Almanya'daki hukuk devleti ya da demokrasiye yönelik değil. NSU
cinayetler serisi onun için, içinde dini ve kültürel azınlıklara yer olmayan kendi Türk
milliyetçiliği projesini harekete geçirmek için sadece bir araç.”
Saarbrücker Zeitung gazetesindeki yorum şöyle:
“Erdoğan, Köln'de yapmayı planladığı konuşması ile konuk olarak sahip olduğu hakları
suistimal ettiği gibi, Almanya'daki Türklere de zarar veriyor. Erdoğan, kutuplaştırma
politikası doğrultusunda Türkleri kullanıyor. Avrupa Parlamentosu seçimlerinin bir gün
öncesinde, Türkiye'nin Avrupa perspektifine de zarar veriyor, zira Almanya ve Avrupa'daki
herkes şunu anlayacak: Böyle bir başbakanla, Türkiye hiçbir zaman Avrupa Birliği üyesi
olamaz.”
Mannheimer Morgen gazetesinde de aynı konuda bir yorum dikkat çekiyor:
“Türkiye Başbakanı Erdoğan'ın Almanya'da cumartesi günü seçim kampanyası yapacak
olması, katlanılması zor bir düşünce. Sivri dilli başbakan giderek nefret söylemleri kullanan
bir vaize benziyor. Sözde çok dindar olan bu kişiden, ötekilere hoşgörü ve sevgi beklemek
artık imkânsız. Erdoğan belki de Köln'de cumhurbaşkanlığı adaylığını açıklayacak. Bu
nedenle, Lanxess Arena'yı, verdiği sözlerin aksine, kendi seçim kampanyası için kullanması
6
muhtemel. Alman politikacıların, bu fanatiğin Köln'de konuşmasını engellemeye çalışması
anlaşılır. Fakat Erdoğan'ın konuşmasını engellemek için gerçekten de elle tutulur bir şey var
mı? Tabii ki yetkili kurumlar, güvenliği gerekçe gösterebilir, fakat sansür iddiaları ortaya
atılır ve demokrasi ağır bir ipoteğin altına girmiş olur.”
Juncker ve Schulz Türkiye'nin AB üyeliğine karĢı
Deutsche Welle
Avrupa Parlamentosu seçimleri yaklaşırken muhafazakârların adayı Jean-Claude Juncker ve
Sosyalistlerin adayı Martin Schulz, Türkiye'nin AB üyeliğine karşı olduklarını açıkladı.
Sosyalistler'in adayı Martin Schulz ise bugüne Türkiye'nin AB üyeliğine destek verdiğini,
ancak Recep Tayyip Erdoğan Başbakanlığı'ndaki hükümetin 'çok trajik bir biçimde
Avrupa'nın temel değerlerinden uzaklaştığını' savundu.
Bu kadarı artık ayıp
Sabah Avrupa
Günlerdir Başbakan Erdoğan aleyhtarı bir hava oluşturan Alman basını, şimdi de,
“Erdoğan‟ın gelmesi masraflı oluyor” demeye başladı
ALMANYA‟DA, Avrupalı Türk Demokratlar Birliği‟nin (UETD) 10. kuruluş yıldönümü
nedeniyle Köln‟e davet edilen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan‟a dönük “cadı avı” başladı.
Alman basını ve bazı politikacılar Erdoğan‟ı “istenmeyen adam” ilan ederken, “Başbakan
Erdoğan‟ı Türkler de istemiyor” algısı oluşturmak için, Erdoğan karşıtı Türk kökenlilerin de
görüşlerine yer veriliyor.
KÜÇÜK HESAPLAR
KÖŞE yazarları Erdoğan‟ı sert dille eleştirirken, politikacılar diplomatik nezaketten uzak
açıklamalarla Erdoğan‟ın Almanya‟ya gelmemesi gerektiğini dile getiriyor. Ancak bunların
yanı sıra bir de “küçük hesaplar” yapan bazı çevreler, Erdoğan‟ın Almanya‟ya gelmesinin
devlete 1 milyon euro ek yük getireceğini hesaplıyor. Bu haberlerle de vergi konusunda
hassas olan Alman toplumuna, “Sizin paralarınız Erdoğan yüzünden çarçur ediliyor” mesajı
veriliyor.
“EġĠ BAġÖRTÜLÜ”
OLUŞTURULAN Erdoğan karşıtı hava misafirperverliğe hiç yakışmadığı gibi, gereksiz bir
“para kışkırtması” yapılıyor. Bild Gazetesi‟nde ise Erdoğan‟a dönük açık bir mektup
yayınlandı. Mektupta, “Gerçekten hoş gelmediniz” denilirken, “Eşiniz başörtülü” cümlesi
dikkat çekti. Köln Belediye Başkanı ise “Resmi ziyaret değil” diyerek, Erdoğan‟ı
karşılamayacağını açıkladı.
7
AB’nin yeni sorunu: 'AB karĢıtları' - Kayhan Karaca, Deutsche Welle
Avrupa Parlamentosu seçimleriyle ilgili olarak gazeteci Kayhan Karaca'nın hazırladığı yazı
dizisinde ikinci bölümün konusu Avrupa'da gittikçe artan AB karşıtlığı.
Fransız düşünür Ernest Renan 19‟uncu yüzyılın sonlarına doğru kaleme aldığı bir eserde
“Uluslar ebedi değildir. Doğdular, yok da olacaklar. Onların yerini Avrupa Konfederasyonu
alacak” görüşünü savunmuş. Bu öngörü belki bir gün gerçekleşebilir. Fakat günümüz Avrupa
Birliği‟ne (AB) bakacak olursak Renan‟ın vizyonu için iyimser konuşmak pek de kolay değil.
Zira küreselleşme süreciyle “yok olmaya başladığı” söylenen ulus-devlet geri dönüyor. Bu yıl
düzenlenecek Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri de ulus-devletçiler ile uluslarüstü
yapılanmayı savunanlar arasında bugüne kadar görülmemiş boyutta amansız bir mücadeleye
sahne olmakta.
Avrupa‟da uluslarüstü yapılanmayı, yani AB fikrini savunanlar, bu fikre karşı çıkanları
“Avrupa Şüphecileri” olarak adlandırmakta. Türkçede pek yaygın olmayan bu terimi gelecek
haftadan itibaren daha fazla duymaya hazır olun, başta Avrupa Parlamentosu olmak üzere AB
içinde ağırlıkları artacak. Ağırlıklarının artması Ankara‟nın adaylık sürecine de yansıyacak
kuşkusuz. Öyleyse kim bu “Avrupa Şüphecisi” hareketler? Siyasi yelpazenin neresindeler? Ne
istiyorlar? Hedefleri nedir? Hangi siyasi tezleri kullanıyorlar?
'Avrupa ġüphecisi' kime deniyor?
Mevcut AB‟ye ve/veya AB politikalarına tepki gösteren, karşı çıkan ve bu politikaların
değişmesini isteyen hemen herkes AB teknokrasisi tarafından “Avrupa Şüphecisi” ya da
“Avrupa karşıtı” olarak tanımlanıyor. Aslında “Avrupa karşıtlığı” 20‟inci yüzyılın başlarından
bu yana var. Ancak o tarihlerde daha çok düşünsel olan bu hareketler Soğuk Savaş‟ın sona
ermesi, Sovyetik rejimlerin çökmesi ve AB‟nin genişleme süreciyle birlikte şimdi halk içinde
örgütlenip kitlesel güç haline gelmiş durumdalar.
Kabaca özetlemek gerekirse bugün AB içinde 3 değişik “Avrupa karşıtı” siyasi aileden söz
edilebilir. Bunlardan birincisi aşırı sağcılar veya kendilerini “milli sağ” olarak adlandıran
hareketler. Fransa‟daki FN, Avusturya‟daki FPÖ, Macaristan‟daki Jobbik, Bulgaristan‟daki
Ataka veya Hollanda‟daki PW bunlardan sadece bazıları. Ulusal planda stratejileri değişiklik
gösterse de AB düzeyinde ortak mesajlarını “ulus-devlete geri dönüş”, “milli olan her şeye
öncelik” ve “Avrupa dışından göçe son” şeklinde özetlemek mümkün.
Soldaki AB eleĢtirisi
İkinci kategoridekiler Avrupa karşıtı olmaktan ziyade “AB‟ye eleştirel” siyasi, ekonomik ve
sosyal hareketleri bünyesinde topluyor. Siyasi yelpazede solun solundalar; sırtlarını komünist
ve neo-komünist partilere dayıyorlar. İspanyol Komünist Partisi, Portekiz Sol Bloğu,
Fransa‟daki Sol Cephe, Almanya‟daki “Die Linke”, İtalya‟daki aşırı sol partiler, Yunanistan
Komünist Partisi, Yunan Syriza ve Synaspismos partileri, Çek Cumhuriyeti‟ndeki Bohemya
ve Moravya Komünist Partisi, çok sayıda işçi sendikası ve sivil toplum örgütü bu blokta yer
almakta. Avrupa vizyonuna karşı olmamakla birlikte, Avrupa‟nın “kapitalist model” üzerine
inşa edilmesine karşı çıkıyorlar.
Üçüncü kategori ise aslen demokratik sistemle sorunu olmayan milliyetçi-muhafazakar
Avrupa karşıtlarından oluşuyor. Değişik ölçülerde muhafazakar partilerin başı çektiği bu blok
ne pahasına olursa olsun ulus-devlet ilkesini korumayı amaçlıyor. AB fikrinin, ülkeleri için
“yıkıcı” olduğunu savunuyor ve hükümetlerarası Avrupa‟ya geçilmesini istiyorlar.
İngiltere‟nin yükselen siyasi hareketi UKIP, yine İngiltere‟de iktidardaki Muhafazakar
8
Parti‟nin önemli bir kanadı, Polonyalı ve Çek muhazafazakarlar hareketin başını çeken öncü
partiler. Fransa, Hollanda, Macaristan, Danimarka‟da da kuvvetleniyorlar. AB‟nin en önemli
ülkesi Almanya‟da euro karşıtı söylemleriyle son yıllarda yükselen AfD adlı parti de
muhtemelen bu yılki seçimlerde AP‟ye girmeyi başaracak. Almanya‟nın da böylelikle ilk defa
“AB karşıtı” vekilleri olacak.
Kimlerden oy alıyorlar?
AB genelinde yapılan araştırmalar aşırı sağcıların daha çok işçi sınıfından, özellikle de
kalifiye olmayanlar, 50 yaş üstü dar gelirliler ve işsizlerden oy aldığını gösteriyor. Yani
küreselleşme sürecinin kaybedenlerinden oy alıyorlar. İskandinavya ülkeleri bu konuda istisna
oluşturmakta; bu ülkelerde modernleşme sürecinin kazananları, “kazanımlarını kaybetme
korkusuyla” radikal sağa yöneliyor. Radikal ve komünist sol ise işçi sınıfından eskisi gibi oy
toplayamıyor. Avrupa‟nın güneyinde komünist partilere oy veren işçilerin oranı kuzeye oranla
hâlâ daha yüksek. Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde ise eski komünist rejimler için
“süpermarketlerde fazla mal görmüyorduk ama hiç olmazsa sağlık ve eğitim ücretsizdi,
işsizlik de yoktu” diyen orta yaş üstü dar gelirliler radikal sola yöneliyor. Muzafazakar veya
milli-liberal partiler ise burjuvazi ve orta sınıfların bir bölümünün oylarını çekiyor.
Elbette AB ülkelerindeki AB karşıtlığı değişik nedenlerle açıklanabilir. Fakat genel olarak
bakıldığında, AB‟nin güney kanadındaki (İspanya, Portekiz, Fransa, İtalya, Yunanistan)
Avrupa karşıtlığının daha ziyade ekonomik krize paralel ilerlediği görülüyor. Bu ülkelerde
sokağın başlıca kaygısı özellikle gençler arasında korkunç boyutlara ulaşmış olan işsizlik.
Genel işsizlik oranının yüzde 25‟i geçtiği İspanya ve Yunanistan‟da, örneğin, 25 yaş
altındakilerin işsizlik oranı yüzde 55‟leri aşmış durumda. AB genelinde bu oran 2013 sonunda
yüzde 23,5 olarak kaydedildi. Avrupa‟nın kuzeyi ile Almanya ve Hollanda gibi ülkelerde ise
AB‟nin karar alma sürecindeki saydamsızlık parmakla gösteriliyor. Bu ülkelerin halkları
AB‟de kim hangi kararı nasıl alıyor, onu bilmemekten, anlayamamaktan şikayetçi. AB,
Avrupa‟nın kuzeyinde ekonomik değil, kurumsal bir krizle karşı karşıya. AB‟ye son 10 yılda
üye olmuş eski Doğu Bloğu ülkelerindeki durum tamamen farklı. Bu ülkelerde genel olarak
AB üyeliğinin “bedeli” ve “euro” korkusu yaşanıyor.
Avrupa Parlamentosu'ndaki güç dengeleri
“Avrupa karşıtı” partiler AP seçimlerinde güç kazanırsa parlamento içinde güç dengeleri nasıl
değişir? Aşırı sol ve komünist partilerin AP içinde yıllardır kemikleşmiş bir siyasi grubu var.
Bu grubun şu an 35 olan üye sayısının artması bekleniyor. İyimser tahminlere göre yaklaşık
50 üye çıkaracaklar. Yunanistan‟da son yerel seçimlerdeki senaryo AP seçimlerinde de
tekrarlanırsa, AP‟de komünist (ya da Birleşik Sol) grubun dizginleri Yunan üyelerin eline
geçebilir. Muhazafazakarların da İngiliz ve Polonyalı parlamenterler öncülüğünde kurulmuş
grupları zaten mevcut. Onların sayılarının da artması bekleniyor.
Seçimlerin asıl bilinmeyeni aşırı sağcıların alacakları oy ve çıkaracakları vekil sayısında saklı.
Bugün AB içinde aşırı sağın ideolojik temeli Fransa‟da FN lideri Marine Le Pen,
Avusturya‟da FPÖ lideri Heinz-Christian Strache ve Hollanda‟da PW lideri Geert Wilders
üçlüsünden oluşuyor. Bu üçlü son birkaç yıldır partilerinin “aşırı sağcı” imajını düzeltme ve
AP içinde müşterek bir zeminde buluşma konusunda planlar yapıyor. Bu kapsamda “Yahudi
düşmanı görünmemek” konusunda stratejik uzlaşıya vardılar. Artık İsrail‟i eleştirmiyor,
antisemitizm yapmıyorlar. Bunun yerine İslam‟ı hedef seçmiş durumlar. “Avrupa‟nın İslam
işgali altında” olduğunu savunuyorlar. Ortak hedefleri AB‟yi çökertmek olduğundan AB
9
politikalarına saldırıyorlar. Ülkelerinde euro hakkında referandum düzenlenmesini, ulusal
para birimlerine ve ulusal sınırlara geri dönülmesini, AB‟nin genişleme sürecinin
durdurulmasını, Schengen serbest dolaşım alanından çıkılmasını ve ABD ile serbest ticaret
anlaşması imzalanmamasını istiyorlar. Her geçen gün AB içinde zemin kazanan ve merkez
sağ partileri de içine çeken bu fikirleri yeni AP‟de de savunacaklar. Çıkaracakları vekil sayısı
çerçevesinde AP üzerinden AB içindeki karar alma sürecini bloke etmenin hesaplarını
yapıyorlar. Elbette her biri AP cephesinde elde edilecek “kazanımları” ulusal planda
kullanmanın planlarını da hazırlıyor. AP‟de siyasi grup kurabilmeleri için en az 7 ülkeden 25
parlamenteri bünyelerinden toplamaları gerekiyor. Anketlere bakacak olursak bu oranı
fazlasıyla aşacaklar.
Fatura beklenenden ağır olabilir
İkinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa‟nın kurumsal inşası Avrupa halklarının gözünde barış
sembolü olduğu kadar, ulusların kendilerini dışarıya karşı koruması fikri üzerine oturtulmuş
ve böyle kabullenilmişti. Yani ulusların yok olması, uluslarüstü bir kimlik altında ezilmesi
diye bir şey söz konusu değildi. Ancak Sovyetik rejimlerin dağılmasının ardından hızlanan
küreselleşme süreci, AB‟nin ekonomik ve politik entegrasyon sürecini de değişik nedenlerden
ötürü hızlandırdı. AB kurumlarının yetkileri ve görünürlükleri arttı. Bu bir bakıma ulusal
planda iktidarların da işine gelmedi değil. Ulusal planda işler yolunda gitmediğinde sorumlu
olarak AB gösterilmeye başlandı. Kamuoyu buna alıştırıldı. AB bir tür şamar oğlanı haline
getirildi. Ciddi bir kriz meydana gelince de AB ile halklar arasındaki ipler koptu. AB bu
nedenle artık Avrupa‟da bazı halklar tarafından “ulusal bütçeye külfet”, bazıları tarafından da
“halkların ulusal gururlarıyla oynayan bir birlik” olarak algılanmaya başlandı.
Küreselleşme sürecinin sermaye, insan, mal, görüntü ve fikir akışını hızlandırması, tüm
bunlara hazırlıksız olan Avrupalıları korkutuyor. Bu korku öfkeye dönüşünce kendisini seçim
sandığında radikal partilere oy olarak gösteriyor. Küreselleşme çılgınlığında kaybolan
Avrupalı, selameti ulusal kimlikleri, ulus-devleti ve küreselleşme karşıtlığını savunan siyasi
hareketlerde arıyor. 2008 yılında başlayan ekonomik ve finansal krizin sonuçları Avrupa‟da
sokağa daha yeni yansımaya başlıyor. Bu nedenle 22-25 Mayıs tarihlerinde yapılacak Avrupa
Parlamentosu seçimlerinin AB‟ye faturası beklenenden de ağır olabilir.
AB ilk kez baĢbakanını seçiyor – Özcan Tikit – Haberturk Gazetesi
EKONOMİK krizin Avrupa Birliği‟ni vurmaya başladığı 2008 yılı, hararetli tartışmaların da
fitilini ateşlemişti. Krizde yara alan ülkelerin liderleri, birliğin kalbi Brüksel‟i günah keçisi
ilan edip paçayı sıyırmaya çalışmışlardı.
Birlik taraftarı bürokratlar, eleştiriler karşısında zekice bir taktiğe başvurdular. “Dediğiniz
doğru olabilir. Ancak krizin sorumlusu bizsek yetkinin de bizde olmaz mı gerekmez mi?”
diye sordular. Taktik işe yaradı. AB‟yi krizden sorumlu tutan yerel liderler, kazdıkları kuyuya
düştüler.
Zayıflaması ve hatta dağılması beklenen AB kurumları, yetki devirleriyle güç kazandı.
AB‟nin, üye ülkelerin bütçe ve bankaları üzerindeki denetim yetkisi artırıldı. Brüksel‟in
AB‟ye üye başkentler üzerindeki tahakkümü genişledi.
Entegrasyonunu artıran AB, federalistlerin istediği şekilde ilerledi. Ortaya çıkan bu yeni
durum ise bambaşka bir tartışmanın fitilini ateşledi. Almanya gibi güçlü ülkelerin birliğin
10
bürokratik yapısı üzerindeki baskısı çok daha yüksek sesle eleştirildi. Krizde ağır yara alan
ülkelerin liderleri, AB kurumlarının bir meşruiyet krizi içine girdiğini iddia ettiler.
Hal böyle olunca AB‟yi kendi emellerine kurban etmekle suçlanan Almanya Başbakanı
Angela Merkel de kavgadan nasibini aldı. Alman Şansölye, işsizliğin tavan yaptığı
Yunanistan, İspanya ve İtalya gibi ülkeler tarafından “Avrupa‟nın yeni Hitler‟ine”
dönüşmekle suçlandı. Yunan halkının önemli bir kesimi “yeni Hitler”i baş düşman ilan etti.
Merkel, Atina ziyaretlerinde Hitler‟e benzetildiği posterler ve Nazi Almanya‟sını hatırlatan
pankartlarla karşılandı.
Fakat söz konusu olan Avrupa Birliği olunca çare er ya da geç bulunuyor.
Önümüzdeki pazar günü yapılacak Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri de bu meşruiyet
krizinin giderilmesi açısından devasa bir önem taşıyor. Bunun nedeniyse 2009‟da yürürlüğe
giren Lizbon Anlaşması. AB‟nin anayasası niteliğindeki Lizbon Anlaşması, AP‟ye daha geniş
bir yetki alanı sunuyor. AP‟nin seçilecek yeni milletvekilleri, ilk kez “Avrupa Komisyonu
Başkanlığı” gibi çok önemli bir koltuğun yeni sahibinin belirlenmesinde söz sahibi olacak.
Kapalı kapılar ardında istedikleri adamı “başkanlığa” atamaya alışmış ulusal liderler, bu kez
AP‟nin seçtiği isme “Eyvallah” demek zorunda kalacak.
Konuya yabancı olanlar için Avrupa Komisyonu‟nun işlevini kısaca anlatmakta fayda olabilir.
Komisyon, AB‟nin en yetkili kurumu. Bir nevi bakanlar kurulu diyebiliriz. Bu noktadan
hareketle AP‟nin seçeceği yeni başkanın da “AB‟nin ilk meşru başbakanı” olacağını
söyleyebiliriz.
Portekizli eski Komisyon Başkanı Barroso, AB liderlerinin emir eri gibiydi. Koltuğunu
kendisini seçen Merkel‟lere borçluydu.
AB aylardır, komisyon başkanı adaylarının tartışmalarını izliyor. AP‟nin renkli yapısını temsil
eden grupların çıkardığı 5 aday bulunuyor. Adaylar televizyonlara çıkıp kendilerini Avrupa
seçmenine anlatmaya, destek toplamaya çalışıyorlar.
Merkez solun adayı şimdiki AP Başkanı Martin Schulz. Merkez sağın adayı eski Lüksemburg
Başbakanı Jean-Claude Juncker. Avrupa Solu‟nun adayı Yunanistan‟ın iktidara koşan partisi
Syriza‟nın karizmatik lideri Alexis Tsipras. Yeşiller Ska Keller‟i, Liberal Demokratlar ise
Guy Verhofstadt‟ı destekliyor.
Seçilme ihtimali en yüksek olanlar ise Schulz ve Juncker. Muhtemelen iki favori adayın
Türkiye‟nin AB üyeliği sürecine nasıl baktıklarını da merak ediyorsunuzdur. Tartışmalarından
edindiğim izlenim, iki adayın da Türkiye‟nin üyeliğine hiç sıcak bakmadığı yönünde. Ancak
bu sözlerin AB‟nin içinde bulunduğu ekonomik kriz ve seçim ortamında sarf edildiğini de
ıskalamamak gerekiyor.
Rusya dev adımlarla – Nasuhi Güngör – Star Gazetesi
Dilerseniz önce şu haberi okuyalım. Böylece kimin gündeminde ne olduğunu hep birlikte
görmüş oluruz:
„Rusya‟yla Çin arasında uzun zamandır beklenen doğalgaz anlaşması, bugün imzalandı.
Rusya devletine ait olan dev gaz şirketi Gazprom‟la Çin arasında imzalanan anlaşmanın 30
yıllık bir anlaşma olduğu belirtildi. Anlaşmanın maliyetinin de 400 milyar doları bulacağı
belirtiliyor.‟
11
Bu anlaşmaya dair ayrıntılar henüz verilmese de, yakın tarihin en önemli imzalarından birisi
olduğu çok açık. Anlaşmanın neredeyse on yıllık bir müzakere sürecinin ardından
imzalanması, bir anlamda stratejik değerini daha da artırıyor.
Yakın tarihe kadar fiyat üzerinden devam eden görüş ayrılıklarının, esasen küresel ölçekteki
hesaplaşmaların henüz netleşmediğine işaret ettiğini söyleyebiliriz.
Şimdi çok önemli bir fotoğraf var karşımızda. Ukrayna krizinden sonra Rusya, özellikle
Avrupa pazarı konusunda ciddi bir boykot tehdidi yaşıyordu. Oysa şimdi dünyanın belki de en
iştahlı enerji alıcısını sağlam bir müşteri olarak yanına almış görünüyor. Yeni bir doğalgaz
boru hattı kurulacak ve ilk bilgilere göre boru hattının maliyetini önemli ölçüde Çin tarafı
üstlenecek.
***
Dilerseniz tabloyu daha da netleştiren bir başka haber okuyalım. ABD‟nin yeni bir Soğuk
Savaş istediğini belirten Rusya Başbakanı Dmitri Medvedev, bakın neler söylüyor:
„Aslında, biz yavaş yavaş ikinci soğuk savaşa doğru ilerliyoruz. Bu kesinlikle kimsenin işine
gelmez. Siyasetin sırrı fazlasıyla sabırlı ve dikkatli olmak, ince ve akıllıca kararlar almakta
yatıyor. Bana göre, Obama bunu uzun bir zaman yapmayı başardı. Ancak şimdi yaşananlar
ABD‟nin artık bu tür kararlar alamadığının göstergesi. ABD Başkanı daha fazla siyasi adım
atabilirdi.‟
Burada sadece enerji kartı üzerinden devam eden bir çatışmadan söz etmiyoruz elbette.
Kuşkusuz Ukrayna krizi ve onun parantezine sıkışan Kırım sorunu, yeni Soğuk Savaş‟a dair
önemli ipuçları veriyor.
Rusya‟yı enerji pazarını daraltarak köşeye sıkıştırmanın sanıldığı kadar kolay olmadığını
ABD tarafı ve onun Avrupalı müttefikleri elbette biliyor. Ancak elleri gerçekten güçlü değil
ve bu durum Rusya‟ya yakın tarihte bulamadığı çıkışı yakalama zeminini veriyor.
***
Kendi iç sorunlarında boğulma konusundaki maharetimiz malum! Ayrıca neredeyse üç yıldır
siyasi iktidarı gayrı meşru yöntemlerle devirmeye çalışanların hamlelerine karşılık vermeye
çalışıyoruz. İyi güzel ama, etrafımızda da böylesine önemli gelişmeler oluyor ve neredeyse
tamamı Türkiye‟yi doğrudan ilgilendiriyor.
Bu satırları yazarken pek çok mecrada Kafkaslarda yaşanan göç dramına dair haberler,
metinler ve hikayeler dikkat çekiyor. Neredeyse tüm Kafkas halklarının bu konuda ne denli
ağır göç ve tehcir yaşadığını hepimiz biliyoruz. Tüm bunların üzerine bir de Kırım
konusundaki haklı ve meşru hassasiyetimizi ekleyelim.
İşte bunlara rağmen yönetmek zorunda olduğumuz, hatta hiç beklemeden adım atmamız
gereken bir Rusya hamlesi/politikası var.
Rusya‟yla ilişkiler neredeyse tüm krizlerin anahtarı gibi görünüyor. Birkaç tespitle bitirelim.
Dünyanın nereye gittiği konusundaki kavganın farkında olan iki gücün çatışması, neredeyse
12
beş yıldır bizim ülkemizde farklı başlıklar altında devam ediyor. Başbakan Tayyip Erdoğan‟ı
önce dolaylı, sonra doğrudan hedef alan güç, onu tasfiye edip kontrol ettiği geniş siyasi yapıyı
kendi istediklerini yapan bir liderliğe teslim etmek için ısrarla hamle yapıyor.
Tüm kavga bu. Daha ne kadar açık anlatılabilir, bilemiyorum.
St. Petersburg Forumu’nda enerji masada; ya siyaset? – Meral Tamer – Milliyet
Gazetesi
Dünya Ekonomik Forumu‟nun Rusya versiyonu denebilecek 3 günlük forumun 44 sayfalık
programını incelediğimde, Davos‟taki formatın burada da aynen uygulandığını görüyorum.
Bu forumda da aynı anda birbirinden ilginç onlarca toplantı var; yine hangisini seçeceğimiz
ve nereye koşuşturacağımız konusunda zorlanacağız.
ABD devreye girince...
Rusya, büyük ölçüde petrol ve doğalgaz gelirlerine dayalı bir ekonomi; dolayısıyla gerek
konu başlıklarında gerekse katılımcı profilinde enerjinin ağırlığı kendini hissettiriyor.
ABD‟nin kaya gazı ve petrol „devrimi‟ sonucu, dünya enerji haritasında dengelerin
değişmekte olduğu bir dönemde, odak noktasında ENERJİ‟nin olduğu bir toplantılar dizisi
aslında her ülke ve her şirket için ilgi çekici.
Putin‟in Kırım‟ı ilhakı ve Ukrayna üzerindeki emelleri nedeniyle Batılı liderler, dev
şirketlerin en tepe isimlerini bizzat arayarak Forum‟a katılmamaları için telkinde bulunsalar
da enerji devlerine pek söz geçirilememiş sanki...
Türk konuşmacılar
Zira ilk günkü 2 önemli oturumun konuşmacıları arasında İngiliz petrol devi BP‟nin CEO‟su
Robert Dudley, Fransız Schneider Electric‟in CEO‟su Jean-Pascal Tricoire, Total‟in CEO‟su
Christophe de Margerie, Alstom‟un CEO‟su Patrick Kron, Alman E.ON‟un CEO‟su Johannes
Teyssen, ABB Direktörler Kurulu Başkanı Hubertus von Grünberg, Philips‟in CEO‟su
Frans van Houten, Santa Farma‟nın CEO‟su Erol Kiresepi gibi isimler var.
Yine ilk günün önemli oturum-larından birinde, halen Rusya‟da
20 bin çalışanı bulunan, ülkenin en büyük ve saygın müteahhit-lerinden Rönesans Holding‟ni
patronu Erman Ilıcak‟ı dinleyeceğiz. Oturumun başlığı tabii ki Ilıcak‟ın uzmanlık alanından:
“Rusya‟nın ekonomik rüyasının gerçekleşmesi; konut sahipliğinin geleceği.”
Konuşmacı listesinde Enerji Bakanı Taner Yıldız da var; zaten her yıl bu foruma katılıyordu;
ancakSoma faciasının artçı şokları sürerken buralara gelir mi bilmem. Türkiye‟den diğer
2 konuşmacı ise Denizbank Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Ateş ve Türkiye İşadamları ve
Sanayiciler Konfederasyonu TUSKON‟un Başkanı Rızanur Meral.
Cuma günü Putin’le...
Ukrayna ve Kırım nedeniyle Forum‟a bir miktar gölge düşse de katılımcı listesine
baktığımızda gerek uluslararası iş ve siyaset dünyasından, gerekse akademi, sivil toplum ve
medyadan önemli isimler dikkati çekiyor.
Tabii ki en flaş oturum, bu Forum‟a çok önem veren Rusya Devlet Başkanı Putin‟in cuma
13
öğleden sonra yapacağı konuşma. Ben Putin‟i Rusya Devlet Başkanlığı‟ndaki ilk döneminin
ardından Başbakanlık koltuğunda oturduğu 2009 başında Davos‟ta dinlemiştim. Küresel krizi
kimin çıkarttığını tartışmak yerine, yaraları sarmak için tüm dünyaya “işbirliği” çağrısında
bulunmuştu.
Bugün ülkenin
tartışmasız
tek
hâkimi
haline
gelen
ve
Rus
halkının
% 80‟inin desteğini arkasına alan Putin‟in Forum‟da vereceği mesajda siyasetin ağır basması
bekleniyor.
Alman sağına giderken eldeki Türk seçmenden olmak – Melih Altınok – Türkiye
Gazetesi
Başbakan Tayyip Erdoğan‟ın 24 Mayıs‟taki Köln gezisi öncesi Almanya‟da hararetli bir
tartışma başladı. Almanya‟da yayın yapan bazı gazeteler ve siyasi aktörler, “Erdoğan
gelmesin” kampanyası başlattılar.
Berlin, tartışmaların resmî bir tavrı yansıtmadığını söylüyor. Alman Hükümeti Sözcüsü
Steffen Seibert, “Erdoğan‟ı Almanya'da memnuniyetle konuk edeceklerini” söylüyor. Ancak
Seibert, şu uyarıyı yapmaktan da geri durmuyor: “Alman hükümeti konuşmaya büyük bir
hassasiyetin hakim olmasını beklemektedir.”
Söz konusu kampanyalara açıkça ya da örtülü destek veren Almanya sağının tavrını
anlamakta güçlük çekmiyoruz.
Doğan Grubuyla “ortaklığı” bulunan ya da Cemaat çevrelerinden enforme olan bazı Alman
gazete ve televizyonları da işlerini yapıyorlar. Kendilerini, Gezi‟deki ve 17-25 Aralık
operasyonlarındaki manipülatif, hatta kışkırtıcı yayınlarıyla hatırlıyoruz. Bizdeki Sözcü‟nün
paralelinde, bir ülkenin genel, serbest ve demokratik seçimlerle işbaşına gelmiş Başbakanına
“führer” diyecek kadar hırçınlaşmış durumdalar.
Ne var ki bu oryantalist linç kampanyasına açıklamalarıyla malzeme vererek ortak olan
Yeşiller‟in ve Alman solundan bazı partilerin tavrı gerçekten ilgi çekici.
Örneğin Yeşiller‟in Eş Başkanı Cem Özdemir, Erdoğan'ın Soma faciasının ardından yaptığı
açıklamalar ve gösterdiği tepkiler nedeniyle Almanya‟ya gelmemesi gerektiğini söylüyor.
Özdemir, bu facianın ardından Başbakan'ın Köln'e gelerek cumhurbaşkanlığı seçim
mücadelesine devam etmesinin “kabul edilemez” olduğunu da sözlerine ekliyor.
12 Eylül Referandumu döneminde ve öncesinde arkaik sol söylemlere prim vermeyerek
demokratların takdirini toplayan Özdemir, Türkiye‟deki dönüşüm sürecine dair tavrını
değiştirmiş olabilir. Bu değişimi onu, Türkiye‟de Soma faciasını iktidara karşı siyasi
husumetine alet edip manipülasyon yapan kesimlere yakınlaştırmış da olabilir. Elbette
Özdemir‟in AK Parti‟nin politikalarına “artık” karşı olması en doğal hakkıdır. Ne var ki AK
Parti‟ye ve Erdoğan‟a Soma Faciası üzerinden aldığı tavır, ona meşru bir siyasi aktörün seçim
kampanyasını yürütme hakkını engelleme, “gelme” deme lüksü vermez. Hele bir de bu
antidemokratik tutumunun pratikleri, Alman sağıyla, aşırı milliyetçilerle ortaklaşıyorsa…
Ben Almanya‟daki demokrat ve eşitlikçi söylemlerinden ötürü sosyal demokratlara (SPD) ve
Yeşiller‟e yönelen Türk kökenli Almanya vatandaşlarının bu söylemeleri
“değerlendireceğinden” eminim. Zira bu seçmenlerin kahir ekseriyeti, genel seçimlerde aynı
reflekslerle, söz konusu politikaların Türkiye‟deki temsilcisi saydıkları AK Parti‟ye
yöneliyorlar. Dolayısıyla seçmenler, kafalarındaki bu “ilişkilendirmeye” ters düşen çıkışlara
tepkilerini sandıktaki iradelerine de yansıtacaklardır.
14
Siyasetçilerin niyetini okuyacak değilim. Ancak Almanya‟da ve tüm Avrupa‟da yüz binlerce
Türk kökenli seçmenin oyunu alan sol-demokrat siyasiler, eğer sağ Alman seçmene “de”
oynamaya karar verdilerse, kaybedecekleri desteği “de” hesaplamalılar.
AFRĠKA GÜNDEMĠ
Trablus’ta güvenliği milisler sağlayacak
Euronews
Libya hükümeti, bakanlıklar ve parlamento binasına yönelik dünkü saldırıların ardından
başkent Trablus‟ta güvenliği İslamcı milislere emanet etti. Dün Trablus‟ta isyancı milislerin
hükümet binalarına düzenlediği silahlı saldırılarda en az iki kişi ölmüş; 66‟sı yaralanmıştı.
Doğu‟daki Bingazi‟de de güvenlik güçleri ile silahlı isyancıların çatışmasında 70‟ten fazla
kişi ölmüştü.
Arap Birliği Libya için olağanüstü toplanacak
AA
Arap Birliği, Libya'da yaşanan krizi görüşmek üzere bugün olağanüstü toplanma kararı aldı.
Arap Birliği Genel Sekreter Yardımcısı Ahmed bin Hilli, basına yaptığı açıklamada, genel
sekreter Nebil el-Arabi'nin, birliğin başkent Kahire'deki merkezinde istişare toplantısı
düzenleme talebinde bulunduğunu belirtti.
Hilli, Arabi'nin, Libya'da orduya bağlı birlikler ile emekli tuğgeneral Halife Haftar
liderliğindeki milis gruplar arasında çıkan çatışmalara bağlı olarak ülkede meydana gelen
kriz hakkında daimi temsilcilerden brifing alacağı toplantıda, ayrıca birliğin Libya Özel
Temsilcisi Nasır el-Kudve'nin üstlendiği rolü destekleme konusunun görüşüleceğini ifade etti.
Libya Başbakanı Ahmed Maatik, halkı, devlet kurumlarının, polis ve askeri teşkilatın inşası
için çalışmaya ve omuz omuza vermeye çağırdı.
Mali'de rehineler serbest
AA
Azavad Ulusal Kurtuluş Hareketi‟nden (MNLA) yapılan açıklamada, uluslararası toplumun
acil çağrılarına cevap, iyi niyet göstergesi ve insana verilen değerin bir işareti olarak
rehineleri serbest bırakma kararı alındığı belirtildi.
Açıklamada ayrıca, rehinelerin Uluslararası Kızılhaç Örgütü ve Mali'deki Uluslararası
Entegre İstikrar Misyonu (MINUSMA) yetkililerine teslim edildiği kaydedildi.
MINUSMA da 30 rehinenin serbest bırakılmasına ilişkin haberi doğruladı.
Rehinelerin MINUSMA'ya teslim edildiğini kaydeden diplomatik kaynaklar ise askeri
yetkililerin, Azavad mensubu 2 kişiyi de MINUSMA yetkililerine teslim ettiğini ifade etti.
15
Mali Savunma Bakanlığı, geçen cumartesi, Kidal kentinde askerler ile MNLA mensupları
arasında çıkan çatışmalarda 8'i asker 36 kişinin öldüğünü açıklamıştı.
Azavad, olaylar sırasında 30 kişinin kaçırılmasının sorumluluğunu üstlenmişti.
Ġngiltere de Boko Haram’a karĢı bir uçak gönderdi
Euronews
Nijerya‟da 200‟den fazla kız öğrenciyi kaçıran Boko Haram‟a karşı yürütülen operasyonlara
uluslararası toplumun desteği sürüyor. Son olarak İngiltere, Kraliyet Hava Kuvvetleri‟ne ait
beş kişilik uzman ekip taşıyan bir arama uçağını Nijerya‟ya gönderdi. Önceki gün de
Fransa‟da Afrikalı liderlerin katılımıyla düzenlenen Paris Güvenlik Zirvesi‟nde Boko
Haram‟a karşı ortak mücadele kararı alınmıştı.
Obama'dan Güney Sudan'a yardıma onay
Trt Türk
ABD Başkanı Barack Obama, Güney Sudan'da yaklaşık 5 aydır süren çatışmalar nedeniyle
ortaya çıkan insani krizden etkilenenlere yönelik 50 milyon dolarlık yardımı onayladı.
ABD,
Afrika’yı
izlemek
için
Ġngiltere’de
casusluk
üssünü
kuruyor
Rusya’nın Sesi
İngiltere‟nin haftalık gazetesi Independent on Sunday, maliyeti 317 milyon dolar olan
projenin 2017 yılına kadar süreceğini bildirdi. Gazetenin verdiği habere göre Amerikan
istihbaratının faaliyeti için Kraliyet Hava Kuvvetleri‟ne ait Crafton üssü tahsis edilecek. Üs,
Buckinghamshire bölgesinde Milton Keynes kenti yakınlarında yer alıyor ve ABD Hava
Kuvvetleri tarafından kullanılıyor. Gazete, söz konusu tesiste, İngiltere‟nin elektronik
casusluktan sorumlu gizli servisi ile doğrudan iletişim kablosunun bulunduğunu belirtti.
Zirveden Nijerya'ya müdahale kararı çıktı
Dünya Bülteni
Fransa'nın ev sahipliğinde Paris'te düzenlenen başta Nijerya Devlet Başkanı Goodluck
Jonathan olmak üzere Benin, Kamerun, Nijer ve Çad liderlerinin katıldığı Nijerya Güvenlik
Zirvesi'nde Boko Haram'a karşı ortak bir eylem planı kararı alındı.
Trablus'a darbeye karĢı askeri takviye
AA
Askeri kaynaklardan alınan bilgiye göre, Libya Genelkurmay Başkanı ve Milli Genel Kongre
(MGK) Başkanı Nuri Ebu Sehmeyn'in talimatıyla Mısrata kentinden Trablus'a,
16
kentte güvenliğin sağlanması ve darbe girişimlerinin engellenmesi amacıyla bin askeri araç, 4
bin asker ve devrimci savaşçılardan oluşan Libya Orta Kalkan Güçleri takviye olarak
gönderildi.
Libya Orta Kalkan Güçleri tarafından yayımlanan yazılı açıklamada da kalkan güçlerinin
halktan ve halk iradesinden yana olduğu belirtilerek, "Demokratikleşme süreci sabote
edilmemeli. Bu haram aylarda (Hicri takvime göre Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Receb
ayları haram aylar olarak kabul edilir) tarafları sağduyulu olmaya ve çatışmalara son vermeye
çağırıyoruz" ifadesi kullanıldı.
Libya'da seçimler 25 Haziran'da
Al Jazeera
Libya resmi haber ajansı LANA'ya göre, Seçim Kurulu Başkanı İmad Saih, seçimlerin 25
Haziran'da yapılacağını ve seçim tarihini geçici meclis Milli Genel Kongre (MGK)
başkanlığına tebliğ ettiklerini belirtti.
Görev süresi geçen şubat ayında dolan MGK, seçimlerin tarihini bir yıl erteleyerek görev
süresini uzatma kararı almış, bu durum ülkede tartışmalara neden olmuştu.
Haftar'ın kuvvetleri büyüyor
Libya'da düzenli orduya bağlı Özel Kuvvetler'in ardından Bingazi Emniyet Müdürlüğü'nde
görevli polisler de ordu birlikleriyle çatışan emekli general Halife Haftar'a bağlı gruplara
katıldığını açıkladı.
Bingazi Emniyet Müdürlüğü mensupları yazılı açıklamayla "General Haftar'ın onur
savaşına resmen katıldığımızı açıklıyoruz" dedi.
Açıklamaya göre karar "aşırılık ve terörle savaşmayı isteyen Libya halkının iradesinin
yanında yer almak" amacıyla alındı.
Tuaregler 30 rehineyi serbest bıraktı
Dünya Bülteni
Mali'de, Azavad Ulusal Kurtuluş Hareketi (MNLA), ülkenin kuzeyindeki Kidal kentinde
rehin aldıkları kişileri serbest bıraktığını duyurdu.
MNLA'dan yapılan açıklamada, uluslararası toplumun acil çağrılarına cevap, iyi niyet
göstergesi ve insana verilen değerin bir işareti olarak rehineleri serbest bırakma kararı alındığı
belirtildi.
Nijerya hükümeti BM' ye baĢvurdu
Dünya Bülteni
17
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre; Nijerya, son dönemde kanlı saldırılar ve kız
öğrencilerin kaçırılması olaylarıyla gündeme gelen Boko Haram'ın El Kaide'ye yönelik silah
ambargosu ve varlıkların dondurulmasını düzenleyen BMGK komitesinin listesine
eklenmesini istiyor.
BM Güvenlik Konseyi üyelerinden herhangi bir itiraz gelmemesi durumunda Boko Haram'ın
perşembe günü listeye eklenebileceği, böylece örgüte silah satışına yasak geleceği,
yöneticilerin mallarının dondurulacağı ve seyahat yasağı getirileceği kaydedildi.
Yeni Afrika giriĢimi – Beril Dedeoğlu – Star Gazetesi
Türkiye tamamen iç gündemle sarılmış durumda. Her kaza, her olay, her beklenmedik
gelişme bir rejim sorunu olarak tartışıyor; büyük siyasetin fayda kapısı haline geliyor.
Büyük siyasetin sadece içeriden gelişeceğini sanmak anlamlı olmayabilir. Kafamızı arada bir
başka dünyalara çevirdiğimizde, içerideki tartışmaları dünyadaki gelişmelerle
ilişkilendirmeye çalıştığımızda, ülkeyi bir yerlere götürecek öngörü kırıntılarını yakalamak
daha kolay oluyor.
Örneğin geçtiğimiz hafta sonu Fransa‟da önemli bir toplantı yapıldı. Fransa Cumhurbaşkanı
ile Nijerya devlet başkanı, dört Afrika ülkesiyle bir zirve gerçekleştirdi. Çad, Benin, Nijer ve
Kamerun‟un katıldığı bu toplantının tematik konusu Boko Haram ile mücadele idi.
Terörle mücadele kapsamında yapılan bu toplantının ilk işlevi, adı geçen Afrika ülkelerini bir
araya getirmekti. Söz konusu ülkeler arasında radikal terör konusu dışında bir dizi sorun
bulunuyor. Sınır sorunu, göçmenler, azınlıklar gibi bir dizi anlaşmazlık aralarında savaş ve
savaşa yakın durumlara neden oluyor. Dolayısıyla bir araya gelmeleri öncelikle aralarındaki
sorunları barışçı yollardan çözme kararlılığı açısından son derece önemli; tabi bunu
sağlayanın Fransa olması da dikkat çekici.
Anti Boko Haram giriĢimi
Toplantı sonrasında, orta ve uzun vadeli iki planlama konusunda anlaşmaya varıldığı
belirtildi. Orta vadede olan belli, Boko Haram ile savaş. Bu çerçevede ortak sınır denetimi
mekanizması kurulacak, Çad gölü çevresinde ortak bir askeri güç konuşlandırılacak ve acil
müdahale birliği oluşturulacak. Ayrıca, adı henüz konulmamış bu işbirliği, terörizmin
finansmanı konusunda ortak çalışacak ve en önemlisi bu konuda BM ile birlikte çalışacak.
Kısacası mini bir NATO kuruluyor.
Yapılan açıklamalara bakılırsa radikal İslami terörün Körfez ülkelerini de tehdit ettiği
düşünülüyor. Gerçek mi bilmek kolay değil. Ancak bu türden bir askeri işbirliğinin
finansmanını sadece Fransa‟nın karşılayacağı düşünülemez. Zaten Fransa maliyeti başkasına
yükleme arayışında. Hal böyle olunca muhtemelen mini NATO‟ya Körfez ülkeleri destek
vermeye çağırılıyor denebilir.
Toplantıda belirlenen uzun vadeli planlar konusunda ise tek açıklama Nijerya devlet
başkanından geldi, beş Afrika ilkesi ve Fransa arasında bundan böyle ilişkilerin ve işbirliğinin
18
daha da gelişeceği bildirildi. Hangi tür işbirliklerin gelişeceği konusunda ise fikir sahibi
olunamadı.
GiriĢim geniĢleyebilir mi?
Fransa uzun zamandır Afrika‟da askeri olarak varlık gösteriyor. Terörle mücadele başlığı
altında seçilen bir alt bölgede epeyce açılım gerçekleştirdi. Anlaşılan bundan sonra konu
askeri meselelerle sınırlı kalmayacak. Üstelik bu girişimleri giderek kalıcı kurumlara
dönüştürme çabası gösteriyor. Yöntem açısından tebrik etmek gerekiyor.
Türkiye‟nin Afrika açılımları bakımından son derece önemli bir gelişme. Keşke Boko
Haram‟ı Türkiye de bahane etseydi ve Afrika girişiminde Fransa ve Türkiye
cumhurbaşkanları bu beş ülkeyi bir araya getiren oyuncu olabilselerdi. Fransa ile Türkiye,
birbirlerinin girişimlerini kesecek faaliyetlerde bulundukça, her iki tarafın da kazanamadığı
oyunlar ortaya çıkıyor. Türkiye, Fransız etki coğrafyasında varlık gösterme niyetini
sürdürüyorsa, bu ülkeye rağmen yapacağı çalışmalardan fazla sonuç alamayacak gibi
gözüküyor.
Akıl vermek bize düşmez ama, söz konusu girişim Afrika‟daki İslami hareketlerin
„normalleştirilmesi‟ projesini de kapsıyor ve Türkiye için bu bir fırsat olabilir. Kurumsal bir
niteliğe bürünmeden, Körfez ülkeleri işe karışmadan önce Türkiye bu konuda Fransa ile
birlikte çalışma önerisinde bulunabilir.
AMERĠKA – ĠNGĠLTERE GÜNDEMĠ
IKBY BaĢbakanı Barzani Londra'da
Anadolu Ajans
İngiltere'nin başkenti Londra'da temaslarda bulunan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi
(IKBY) Başbakanı Neçirvan Barzani, İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague ile bir araya
geldi. Barzani'yi
bölgesinde
son
yıllarda istikrar
ve güvenlik
konularında
sağlanan ilerlemelerden dolayı kutlayan Hague, "Görüşmede Irak'taki son seçimleri ve yeni
bir federal hükümetin kurulması için atılacak adımları da ele aldık. Başbakanı ve diğer Kürt
siyasi partilerini, bu sürece dâhil olmak için teşvik ettim" diye konuştu.
ABD'den Mısırlı Ebu Hamza'ya ömür boyu hapis
Dünya Bülteni
İngiltere tarafından iki yıl önce ABD'ye teslim edilen ve arasında El Kaide'ye desteğin de yer
aldığı 11 suçlamayla yargılanan Mısır doğumlu âlim Ebu Hamza, dört haftalık yargılamanın
ardından jüri tarafından suçlu bulundu. Ebu Hamza'nın ömür boyu hapis cezası alabileceği
kaydedildi.
''Wall Street'i ĠĢgal Et'' Eylemcisine 90 Gün Hapis
Anadolu Ajans
19
Zuccotti Parka'taki eylemler sırasında polis memuruna dirsek vurduğu gerekçesiyle bu ay
başında New York'ta görülen duruşmada suçlu bulunan Cecily McMillan'ın cezası belli oldu.
Polise saldırı suçlamasıyla 7 yıla kadar hapisle yargılanan kadın, 90 gün hapis cezasına
çarptırıldı. Cecily McMillan'ın hapis cezasının ardından 5 yıl denetim altında olmasına da
karar verildi.
Beyaz Saray'dan 'Geri Çekilme' Açıklaması
Trt Türk
Beyaz Saray Sözcüsü Jay Carney, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna
sınırındaki Rus birliklerinin geri çekilmesine yönelik emri sonrasında Rus askeri güçlerinin
çekildiğine dair bir işaret görmediklerini bildirdi.
ABD’den Çin’e Casusluk Suçlaması
Voice of America
Amerika, Çinli hükümet yetkililerini casuslukla suçluyor. Adalet Bakanlığı tarafından bugün
gündeme getirilen resmi suçlamayla Amerika ilk kez resmi olarak hükümet yetkililerini hedef
alan casusluk iddiasında bulunmuş oldu.
Suçlama, beş Çinli askeri yetkiliyi hedef alıyor. İddiaya göre Çinli yetkililer, askeri ve
istihbarat tesislerini kullanarak siber ortamda Amerikan şirketlerinin sırlarını hedef aldılar.
Adalet Bakanı Çinli casusların Alcoa, U.S. Steel ve Westinghouse gibi bilinen firmaların
ticari sırlarını çaldıkları suçlamasında bulundu.
Soma SoruĢturması Ġngiltere Basınında- 19 Mayıs 2014
Soma'daki faciayla ilgili yürütülen soruşturma ve gözaltına alınanlar İngiltere basınının da
gündeminde.
Financial Times gazetesi muhabiri Daniel Dombey, soruşturmayı aktardığı haberinde,
özelleştirilen madencilikteki 'gevşek güvenlik önlemlerine' tepki gösterildiğini, hükümetin ise
'enerji ithalatına bağımlı' Türkiye için özelleştirmeyi 'stratejik öneme sahip gördüğünü' ifade
ediyor.
Haberde şöyle deniyor: "Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, TEPAV'a göre
çıkarılan kömür oranlarına bakıldığında ton başına Türkiye'de yaşanan ölüm olayları Çin'den
bile daha fazla."
Soma'ya girişlerin 'protestoları önleme amacıyla' yetkililer tarafından kısıtlandığını da aktaran
gazete, Başbakan Erdoğan'ın "Yuhalarsan tokadı yersin" ifadelerini kullandığı video kaydına
da haberinde yer veriyor.
20
Haberde, İstanbul, Ankara ve İzmir'in yanı sıra Soma'daki gösterilere polisin göz yaşartıcı gaz
ve tazyikli suyla müdahale ettiğine de değiniliyor.
Financial Times muhabiri Daniel Dombey yazısını şöyle sonlandırıyor:
"Çatışmalar, Erdoğan'ın 2013 yılı Haziran ayındaki kitlesel gösterileri bastırması, yargı ve
polis üzerindeki kontrolünü artırması ve geçen Aralık ayındaki yolsuzluk skandalının
ardından Twitter ve YouTube'ü kapatmasının ardından, otoriterliğinin nam saldığı 12 aylık bir
dönemin sonunda yaşanıyor. Hükümetin Soma'daki faciaya karşı tutumu, 2011 yılı Aralık
ayında Irak sınırında 34 sivilin öldüğü hava saldırısında olduğu gibi, hiçbir yetkilinin
sorumluluğu üstlenmediği olayları izliyor."
'Korku kültürü'
Independent gazetesinin Soma'dan bildiren muhabiri Isabel Hunter da bölgede görüştüğü
maden işçilerinin ifadelerini aktarıyor.
Gazeteye konuşan maden işçileri, hükümet yetkilileri ile işletmeci şirketin 'madenin güvenli
olduğuna ve denetlendiğine' ilişkin açıklamalarına tepki gösteriyor.
Üç ay önce aynı maden ocağındaki bir iş kazasında bacağı kırılan 35 yaşındaki Alkan Uslu,
madenin denetiminin yetersiz olduğunu, kusurlu malzemelerin kullanıldığını ve kaçış yolları
olmadığını savunan işçilerden.
Gazete haberinde şu ifadeler yer alıyor:
"Maden işçileri şirketin, güvenlik ihlallerini bildirenleri cezalandırarak korku kültürü
işlediğini, denetim öncesi baştan savma uygulamaların üzerlerini örttüğünü ve yeterince sıkı
çalışmayanların bir günlük yevmiyelerini kestiğini söylüyorlar."
Independent gazetesi, Soma'daki faciayla ilgili soruşturmada gözaltına alınanlar olduğunu ve
Soma Holding Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gürkan'a da 'dolandırıcılık' suçlamasından ayrı
bir dava açıldığını da aktarıyor. Gazete, madencilerin adli kovuşturmayı 'tatmin edici
bulmadıklarını' ve "cinayet" olarak ifade ettiklerini olayın asıl sorumluların da
'cezalandırılmayacağına' inandıklarını yazıyor.
Gazeteye konuşan maden işçisi Oran Aydoğlu, "Sorumlusu hükümet, şüphe duyulacak bir şey
yok. Eğer maden önceden düzgün denetlenmiş olsaydı bunların hiçbiri yaşanmayacaktı. Yerin
üstünde ve yerin altında farklı kurallar var ve kimse bunlara uymuyor" diyor.
Independent gazetesi Cumartesi gecesi Kınık‟ta düzenlenen protestoda da göstericilerin
"Sendikalar bizi temsil etmiyor" sloganları attığına da dikkat çekiyor.
Elmadereli bir maden işçisi de kazanın "firma özelleştirildikten sonra güvenlik ve denetim
eksikliklerinden kaynaklandığını" söylüyor.
Denetçiler ve maden şirketleri patronları arasındaki yakın ilişkilerin sık sık dile getirildiğini
ifade eden muhabir haberine şöyle devam ediyor:
21
"Farklı kentlerdekiler, denetçilerin firma sahiplerini tanıdığını ve ziyaretlerinde denetim
yapmadan „bir kuzu kesip mangal yaptıklarını‟ söylüyorlar."
'SoruĢturma yetersiz'
The Times gazetesi muhabiri Alexander Christie-Miller da Akhisar Cumhuriyet Başsavcısı
Bekir Şahiner‟in açıklamasını ve kazanın 'trafo patlaması yerine kömür yanmasından
kaynaklandığı' yönündeki ifadelerini aktardığı haberinde madenci görüşlerine de yer veriyor.
İşletmeci firma yetkililerinin gözaltına alınmalarını madencilerin yeterli görmediğini ifade
eden muhabir, çoğu kişinin felaketten hükümeti sorumlu tuttuğunu' yazıyor.
Gazeteye konuşan ve adını vermek istemeyen madenciler, "Tüm bakanlar istifa etmeli",
"Güney Kore‟de gemi kazasında 206 kişi öldü ve hükümet hemen istifa etmeye başladı",
"Bizim ülkemizde olay yerindekilere bile hafif cezalar veriliyor" diyor.
The Times'a konuşan bir güvenlik uzmanı da, her mesaisinde '3-4 yangın söndürdüğünü veya
metan gazı sızıntısını kesmek durumunda kaldığını' söylüyor.
Guardian gazetesi de işletmeci firmanın üst düzey yetkililerinin gözaltına alınmasıyla ilgili
olarak şu yorumu yapıyor:
"Gözaltılar, maden şirketi ve hükümet arasındaki ilişkilerde değişiklik olduğuna işaret ediyor.
Kaza sonrasında maden şirketi sahibi Alp Gürkan'ın siyasi bağlantıları sorgulanmıştı."
"Madendeki ölümler Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a duyulan antipatiyi yeniden
alevlendirdi. 'Maden ocaklarında bunun gibi şeyler olabilir' yönündeki yorumları Soma'da
tepki çekti Çarşamba günü protesto gösterileriyle karşılandı."
Guardian'a konuşan bir maden işçisi de 'şirketin hükümet için kurban edildiği' yönündeki
görüşünü şu sözlerle dile getirdi:
"Soma'nın kendilerini devirmesinden korkuyorlar. Çok taraflı bir soruşturma yerine, tüm
sorumluluğu bir zamanlar yakın oldukları şirketin omuzları üzerine yıkacaklar."
ABD BaĢkan Yardımcısı KKTC lideri ile görüĢecek
Dünya Bülteni
ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, 52 yıl aradan sonra Kıbrıs'ı ziyaret eden en üst düzey
ABD yetkilisi olarak yarın adaya gelecek.
Güney Kıbrıs Rum yönetimi (GKRY) lideri Nikos Anastasiadis'in daveti üzerine adayı ziyaret
edecek Joe Biden'ın Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu
ile de görüşmesi planlanıyor. Akşam saatlerinde adaya gelecek olan Biden, adadaki
temaslarını 22 Mayıs Perşembe günü gerçekleştirecek. Liderlerle ayrı ayrı bir araya gelecek
olan Biden, gece ise her iki liderle yemekte bir araya gelecek.
22
ABD ve Çin arasında casus krizi
Al Jazeera
ABD Adalet Bakanlığı, Çinli beş görevliyi „güneş enerjisi, nükleer reaktör inşası ve çelik‟
sektörlerinde faaliyet gösteren altı Amerikan firmasına karşı siber casusluk yoluyla ticari
sırları ele geçirmekle suçladı.
ABD böylelikle Çin‟e yönelik siber casusluk iddiasını ilk defa kamuya açık olarak dile
getirmiş oldu.
ABD Adalet Bakanı Eric Holder, yabancı hükümetlerin Amerikan firmalarını sabote etme
çabalarına hoşgörü göstermeyeceğini belirtti.
Çin'den karĢı hamle
Washington'dan gelen bu suçlamanın ardından Pekin yönetimi ülkedeki Amerikan
Büyükelçisi'ni, Dışişleri Bakanlığı'na çağırdı.
Çin dışişleri yetkilileri büyükelçiye suçlamaların geri çekilmesi yönündeki talebini iletti.
Obama kaygılarını iletmiĢti
Çinli casusların ticaret sırlarını çaldığı iddia edilen firmalar arasında Westinghouse Electric
Co, United States Steel Corp, Alcoa Inc, SolarWorld AG ve Allegheny Technologies Inc. de
bulunuyor.
ABD yetkilileri, bir süredir Çin askeri kaynaklarını ve Çin kökenli bilişim sabotajcılarını
(hacker) Amerikan sanayi ve askeri hedeflerine saldırı düzenleyip özellikle gizli sırları ve
fikri mülkiyete konu olan bilgileri çalmakla suçluyor.
Geçen yıl Rusya‟nın St. Petersburg kentinde düzenlenen zirvede siber güvenlik konusu
gündeme gelmiş ve Başkan Barack Obama, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping‟e konuyla ilgili
kaygılarını iletmişti.
Kanada'da Ġslam Merkezi'ne molotoflu saldırı
Dünya Bülteni
Kanada‟nın Montreal kentinde, As-Sahaba İslam Merkezi‟ne molotofkokteyli atıldı.
Belanger Caddesi ile 23. Avenue‟nun köşesindeki merkeze, sabah saatlerinde molotofkokteyli
atan saldırgan, olay yerine gelen polis memurlarına da kılıçla saldırmaya kalkışınca,
elektroşok tabancası ile etkisiz hale getirilerek gözaltına alındı.
Montreal Polis Sözcüsü Simon Dolermo, saldırıyı yapan kişinin kimliği hakkında bilgi
vermezken, saldırganın radikal bir örgüt üyesi olabileceğini açıkladı. Simon Dolermo, geçen
nisan ayından bu yana 5 kez saldırıya uğrayan As-Sahaba İslam Merkezi‟ni, bir süreden beri
güvenlik nedeniyle gözetlediklerini ve bu sayede saldırganı yakaladıklarını bildirdi.
23
Ekonomik ĠliĢkileri GeliĢtirmek Ġstiyoruz
AA
ABD
Başkan
Yardımcısı Joe Biden,
Kıbrıs'ın
ekonomisinin ivme
kazandığını
belirterek ABD'nin Kıbrıs'la ekonomik ilişkilerini geliştirmek istediğini, bunun için gerekli
çalışmaları yapacaklarını söyledi. Biden, burada yaptığı açıklamada, ziyareti uzun zamandan
beri sabırsızlıkla beklediğini ifade ederek eski Amerikan Başkan Yardımcısı Linden
Johnson'dan sonra Kıbrıs'ı ziyaret eden ilk Başkan Yardımcısı olmaktan gurur duyduğunu
belirtti. Rum hükümetinin daveti üzerine adaya geldiğine işaret eden Biden, ziyaretinde ABD
ile Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin büyüyen işbirliğine verdiği değeri vurgulamak istediğini
kaydetti.
Adanın Avrupa'da
ve
bölgesel
enerji
güvenliğindeki
rolüne
dikkat
çeken
Biden, görüşmelerinde
Ukrayna'daki
gelişmeleri
de
ele
alacaklarını, Rusya'nın
Ukrayna'ya müdahalesi karşısında kararlı olunması gerektiğini savundu.
"Ticari iliĢkileri geliĢtirmek için buradayım"
Kıbrıs'ın ekonomisinin bir ivme kazandığını dile getiren Joe Biden, ABD'nin Kıbrıs'la
ekonomik ilişkilerini geliştirmek istediğini, bunun için gerekli çalışmaları yapacaklarını
bildirdi.
Ziyaretinde her iki toplumun liderleri ile bir araya geleceğini söyleyen Biden, "Şu konuda
açık olmak istiyorum: ABD, Kıbrıs cumhuriyetinin tek meşru hükumetini tanır. Ve benim
ziyaretim ve ada genelinde yapacağım ziyaret bunu değiştirmeyecek. Bu, benim kişisel
görüşümdür. Bu Amerika Birleşik Devletleri'nin pozisyonu ve tüm dünyanın pozisyonudur"
ifadesini kullandı.
Kıbrıs'la ilgili yaptığı görüşmelerde müzakerelerin önemli bir odak noktası olduğunu
kaydeden Biden, iki toplum lideri ile de görüşmek için sabırsızlandığını dile getirdi.
ABD, Libya'daki Darbeci Generale KarĢı Değil
Dünya Bülteni
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Libya Büyükelçisi Deborah Jones, General Halife
Haftar'ın yaptığı eylemleri kınamayı düşünmediklerini söyledi. Jones, Haftar'ın eylemlerinin
"terörist" gruplara yönelik olduğunu ve buna karşı olmayacaklarını ileri sürdü.
Washington'daki Stimson Center'da konuşan Jones, ABD Başkanı Barack Obama
yönetiminin, Halife Haftar'ı desteklemediğini ancak karşısında da olmadığını ve kınamayı
düşünmediklerini söyledi.
Jones, kendisine Haftar'ın arkasında Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) olup
olmadığının sorulması üzerine, bu konuyla ilgili herhangi bir bilgisinin olmadığını ancak bu
ülkelerde yaşayan birçok kişinin Halife Haftar2ın yaptığı eylemleri desteklediğini dile getirdi
ve ancak onun arkasında kimin olduğunu henüz bilmiyoruz diye ekledi.
24
Jones, Haftar'ın Libya'da büyük etkiye sahip olan isimlerden biri olduğunu söyledi ve Libya
toplumu üzerinde etkisi olan kişilere ulaşmak istediklerini dile getirdi.
Mısırlı yetkililer ise Haftar'la ilgili sorulan sorulara cevap vermemeyi tercih etti. Mısır'da
yaklaşık 1 milyon Libyalı mülteci yaşıyor.
ABD BaĢkan Yardımcısı Joe Biden’ın Kıbrıs ziyareti- Ġlhan Tanır - BBC
ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, beklenen Kıbrıs ziyaretine Çarşamba akşamı başladı. En
son ABD Başkan Yardımcısı Lyndon Johnson'ın 1962′deki Kıbrıs ziyaretinden beri ilk kez bir
başka ABD Başkan yardımcısı yeniden Kıbrıs'a ayak basmış oldu.
Washington'da Kıbrıs konularını çok yakından izleyen Amerikalı bir uzmana göre, Biden'ın
bu gezideki nihai amacı üzerinde iki tarafın da anlaşabildiği, mütevazı de olsa bir 'bildiri'
yayınlanabilmek.
Bu bildirinin hazırlanmasından haberdar olan Washington'dan bir kaynağa göre, bildiride
adanın birleştirilmesi için müzakerelerin devamı adına bazı atıflar yapılırken, Kıbrıs'ın Maraş
semti ile ilgili olarak küçük de olsa bir ilerleme kaydedebilmek en somut hedef olacak.
Biden'in zamanlaması
ABD'nin, Başkan Yardımcısı gibi yüksel profilde bir ziyareti Kıbrıs'a yapması, başlı başına
Kıbrıs‟ta bir çözüm isteğinin işareti olarak kabul ediliyor.
Kıbrıs müzakerelerini ABD Dışişleri Bakanlığının Avrupa ve Avrasya işlerinden sorumlu
Bakan yardımcısı Victoria Nuland koordine ediyor.
Nuland, adaya Şubat ayının başında gelip gelmiş ve Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nicos
Anastasiades ve Kuzey Kıbrıs lideri Derviş Eroğlu ile görüşmüştü.
Geçen hafta ise, Washington'a gelen Kıbrıs Dışişleri Bakanı Iannis Kasoulides de ABD
Dışişleri Bakanı John Kerry ile görüştü. Kerry bu görüşme sonrası, yakın zamanda Kıbrıs'a
bir ziyaret gerçekleştireceğini söyledi.
Washington merkezli German Marshall Fund'da kıdemli danışman olarak Doğu Akdeniz
konuları üzerinde çalışan uzman Michael Leigh'ın BBC Türkçeye söylediğine göre, ''ABD
Başkan Yardımcısının adadaki her iki toplum liderleriyle görüşecek olması, ABD'nin Kıbrıs
müzakerelerinin sonuçlanması adına güçlü bir sinyal vermek amacı taşıdığı açık.''
Kıbrıs müzakerelerinin Washington'da bu kadar ilgi görmesinin nedenlerinin başında ise,
ABD'nin yıllardır emek verdiği diğer dış politika cephelerinde başarısızlıklar yaşanması
olarak görülüyor.
ABD'nin Suriye'de ısrarla izlediği diplomatik yollar üç yıl sonunda tıkandı. Orta Doğu barış
müzakerelerinde de İsrail ve Filistinliler, Obama'nın ilk yılında başlattığı Barış Sürecinde
ilerleme kaydedebilmiş değiller.
25
Aynı şekilde Ukrayna gelişmeleri de Washington'da bir başka endişe kaynağı.
Ermenistan-Türkiye yakınlaşması bir süredir rafa kalktı. Bu bağlamda Kıbrıs, 'donmuş
anlaşmazlık' olarak anılan bölgelerden biri olarak, Washington'da ilerleme kaydedilebilecek
bir cephe olarak ilgi çekiyor.
Ankara neden istiyor?
Ankara'nın, AKP hükümeti liderliğindeki 12. yılında, Batı ile giderek sıkıntılı bir ilişkiye
sahip olduğu algısı yerleşiyor. Ankara'nın 2014'ü AB yılı ilan etmesine rağmen AB'den gelen
ve giderek artan eleştiriler ile Türkiye-AB ilişkilerinden endişe edenler artıyor. Erdoğan'ın
planlanmış Almanya ziyareti, hem Alman yerel ve federal politikacılardan hem de ana akım
ve yerel basından tepkiler görüyor.
ABD ile ilişkilerin seyrinde de Washington'ın, özellikle Türkiye'deki özgürlükler konuları ile
ilgili geçmişte görülmedik orandaki eleştirel tonu, ABD Yönetimi ve İnsan Hakları
kuruluşlarından gelmeye devam ediyor.
Böyle bir ortamda Ankara'nın Kıbrıs‟ta olumlu adımlar atılmasına veya İsrail ile ilişkilerin
normalleşmesine, diğer zamanlardan daha çok ilgi duyuyor.
Maraş‟ta açılım olur mu?
Kıbrıs konusunu yakından izleyen Washington'daki aynı Amerikalı kaynağa göre Biden'ın dış
politika ekibi, 1974 Kıbrıs işgalinden beri kapalı olan Maraş'ın (Varosha) yerleşime
açılmasından ziyade, özel sektörün öncülüğünde bir fizibilite çalışmasına başlayabilmek için
tarafların rızasını arıyor.
Bu çalışma ile uzun yıllardır kapalı olan bölgenin durumunu araştırmak gibi mütevazı ama
somut bir adım atılacak.
Bu da, Başkan Yardımcılığı gibi yüksek profilli bir ada ziyareti sonunda küçük çaplı da olsa
sonuç almak adına önemli olacak. Böyle bir adım beklentisi, BBC Türkçeye konuşan Yunan
diplomatik kaynaklar tarafından da doğrulandı.
Kıbrıs Dışişleri Bakanı Kasoulidis'in geçtiğimiz hafta Washington'da Amerikalı muhatapları
ile yaptığı görüşmelerde kendileri için Maraş konusunun öncelik olduğunun ilettiği öğrenildi.
Adaya yakın zamanda giden Türkiye Dışişleri bakanı Ahmet Davutoğlu ile Dışişleri Bakanlığı
Başmüsteşarı Feridun Sinirlioğlu ise, Maraş konusunun nihai çözümün bir parçası olması
gerektiğini ilettiler. Buna rağmen, Türk tarafının Maraş ile ilgili olarak bir ABD'nin ısrarla
görmek istediği 'güven artırıcı' bir adıma yeşil ışık yakma şansı var.
'Güven artırıcı' adım ihtiyacı
Son aylarda Kuzey Kıbrıs müzakerecisi Kudret Özersay ve Kıbrıs müzakerecisi Andreas
Mavroyannis'ın 'verimli' olarak adlandırılan Atina ve Ankara'ya yaptıkları 'çapraz ziyaretlere'
rağmen, adayı birleştirme müzakerelerinde halen ciddi tıkanıklıklar sürüyor.
26
Dolayısıyla Amerikalılar, Maraş'ta yukarıda bahsedilen atılabilecek küçük bir adımın, 'güven
artırıcı' bir hamle sıfatını kazanacağı ve müzakerelere olumlu bir hava vereceği
düşüncesindeler.
Rum basınında da son haftalarda çıkan haberlerin Maraş'ta atılabilecek bir adıma odaklandığı,
konuyu yakından izleyen uzmanlarca ifade edildi.
Johnson'dan Biden'a
1962 yılında Kıbrıs'ı ziyaret eden ABD Başkan Yardımcısı Lyndon Johnson bu gezisi
esnasında, o zamanlar ikiye bölünmemiş Kıbrıs'ın Cumhurbaşkanı yardımcısı olan Fazıl
Küçük'ü de makamında ziyaret etmişti.
Ama Küçük o yıllarda bütün dünyanın tanıdığı bir ülkenin, resmi bir unvanına sahipti.
Derviş Eroğlu ise, ABD ve dünyaca Kıbrıs Türkleri toplum lideri olarak kabul ediliyor.
Bundan dolayı, bu kez ikiye bölünmüş adanın lideri sıfatındaki Eroğlu ile ABD Başkan
yardımcısının görüşmesi kesinleşmiş olsa da, tam olarak nerede görüşeceği üzerindeki
formüller son dakikaya kadar sürdü.
BBC Türkçe'ye konuşan Yunan diplomatik kaynaklar, Biden'in Eroğlu ile görüşme şartlarının,
adadaki iki toplumun hassasiyetlerine dikkat edilerek yapılacağının altını çizmekle beraber,
Biden'in Kuzey Kıbrıs tarafına geçmesi ile ilgili olarak kesin bir ayrıntı vermekten kaçındı.
Biden'in arasının her zaman iyi olduğu ABD'deki Rum Lobileri ve Amerikan-Rum
toplumunun tepkisini çekecek adımlar atması beklenmiyor.
Enerji ayağı
Kıbrıs'ın kıta sahanlığında bulunan enerji kaynakları, adanın birleştirilmesi ve bu enerji
kaynaklarının Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınması adına itici bir güç olduğu görüşü sıkça
dile getiriliyor.
Üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisinin Pazartesi sabahı Washington muhabirleri ile yaptığı
tele-konferansta, Kıbrıs'ın bulunan enerji kaynakları ile birlikte, 'bölgenin enerji ve ekonomi
lideri pozisyonunu' alabileceğini ifade etmesi de önemliydi.
Rusya ile artan sorunlar çerçevesinde, ABD'nin Avrupalı müttefiklerine olabildiğince farklı
yollardan enerji taşınması istediği her fırsatta kamuoyuna açıkladığı bir durum. Biden'ın
Kıbrıs ziyaretinde, ABD Dışişleri Bakanlığında enerji işlerine bakan diplomatların da
katılacak olması bu açıdan ziyaretin enerji ayağının önemini hatırlatıyor.
Biden'ın Kıbrıs gezisi, Washington'daki diplomatik kaynaklarca daha çok sembolik olarak
kabul edilse de, ABD'nin müzakerelere verdiği değeri göstermesi açısından önemli. Kıbrıs
müzakerelerinin ABD'deki asıl aktörü ise Dışişleri Bakanı John Kerry. Kerry de adayı bu yaz
ziyaret edeceğini açıkladı.
27
ABD’nin Kıbrıs açılımı – Sami Kohen – Milliyet Gazetesi
ABD Başkan
Yardımcısı
Joe
Biden‟in bugün Kıbrıs‟a
yapacağı
2
günlük
ziyaret, Washington‟un bir süreden beri elini çektiği Kıbrıs meselesi üzerinde canlanan
ilgisinin ve yeni bir diplomatik açılımının işaretini veriyor.
ABD‟nin iki numaralı liderinin 1962‟den beri adaya giden bu düzeydeki ilk yetkili olması,
olayın sembolik anlamını yeterince yansıtıyor.
Ancak Biden‟in oldukça kalabalık bir heyetle Kıbrıs‟ın her iki kesiminde yapacağı
görüşmeler, bu ziyaretin asıl önemli yanını oluşturuyor.
Her ne kadar Beyaz Saray Sözcüsü Biden‟in görüşmelerde daha çok iki tarafın Kıbrıs
meselesinin çözümüyle ilgili “söyleyeceklerini dinleyeceğini” belirttiyse de, gene kendi
deyişiyle, “ABD kendilerine bu süreci hızlandırmak için yardımcı olmaya hazırdır”. Nitekim
Washington‟dan gelen haberlere göre, ABD diplomasisi son haftalarda taraflara sunacağı bazı
yeni fikirler veya öneriler üzerinde çalışmış bulunuyor.
Bu “fikirler”den biri, Maraş‟ın bir “güven artırıcı önlem” olarak müzakere süreci sırasında
açılması; bir diğeri de Doğu Akdeniz‟de keşfedilen doğalgaz kaynaklarının değerlendirilmesi
konusunda Türkiye‟nin de içinde yer alacağı bölgesel bir işbirliği projesinin geliştirilmesi ile
ilgili...
Ġlginin nedeni
Bir süre Kıbrıs sorununa mesafeli davranan ABD‟nin son zamanlarda daha aktif olarak
devreye girmesinin (ki Biden‟in ziyareti de şimdi bunu simgeliyor) sebepleri var tabii.
Bunlardan biri, Doğu Akdeniz‟de enerji yataklarının bulunmasıdır. Bunun ABD‟nin
desteğiyle Kıbrıs-Türkiye-İsrail işbirliği sistemi içinde değerlendirilmesi hem ekonomik, hem
stratejik büyük önem taşıyor. Bu proje gerçekleşirse, Batı‟nın Rusya‟ya enerji alanındaki
bağımlılığı azalmış olacaktır. Bu aynı zamanda Washington‟un çok önemsediği Türk-İsrail
ilişkilerinin düzelmesini de sağlayacaktır.
ABD‟nin Kıbrıs‟a daha yakın ilgi göstermesinin diğer bir nedeni de özellikle Suriye krizi
nedeniyle bölgedeki güç dengelerinde meydana gelen değişikliklerdir. Washington‟un
gözünde böyle bir ortamda birleşik, istikrarlı ve dost bir Kıbrıs‟ın ayrı bir önemi var. ABD bu
bakımdan Kıbrıs‟taki müzakerelerin bir an önce çözümle sonuçlanmasına katkıda
bulunabileceğini düşünüyor.
Türkiye’nin desteği
ABD‟nin Kıbrıs‟la daha yakından ilgilenmesinde Türkiye‟nin sürekli çağrı ve telkinlerinin de
rolü var kuşkusuz.
Biden‟in ziyareti bu bakımdan Ankara‟yı memnun etti. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu bu
geziyi “pozitif bir gelişme” olarak nitelendirdi ve Kıbrıs müzakerelerine “yeni bir
momentum” kazandıracağı umudunu ifade etti.
Biden‟in bu ziyaretinde iki tarafa da mümkün olduğu kadar dengeli yaklaşması, kendisinin
Türk kesimine geçip KKTC lideri Derviş Eroğlu ve diğer Türk yetkililerle görüşmesi, onu
vereceği resmi yemeğe davet etmesi, Türk tarafı için anlamlı hususlardır.
Ziyaretin pratikte ne sonuç vereceği ve tarafların çözüm arayışına yararlı katkıda bulunup
bulunmayacağı konusuna gelince, bunu 2 günlük temasların sonunda anlayacağız.
28
ASYA – PASĠFĠK GÜNDEMĠ
Malezya-Tayland sınırına çit çekiliyor
Dünya Bülteni
Malezya ve Tayland sınırı demir çitlerle kapatılıyor. Sınırın güvenlik gerekçesiyle
kapatılacağı ifade ediliyor.
Malezya'nın Kuzey eyaleti Kelantan ile Tayland'ın güneyinde çatışmaların sürdüğü Patani
eyaleti arasındaki güvenliğin sağlanması konusunda yeni bir adım atılıyor. Toplamda 126
kilometre sınırında tamamını kapsayacak projenin 1.03 milyar Ringgit'e (350 milyon dolar)
mal olacağı belirtiliyor.
Kırgızistan, Türkiye'den tıp fakültesi talep etti
Anadolu Ajans
Kırgızistan Başbakan Yardımcısı Elvira Sariyeva, Türkiye'den Kırgızistan-Türkiye Manas
Üniversitesi bünyesinde tıp fakültesi kurmasını istediklerini belirtti. Açıklamaya göre,
üniversiteside verilen eğitimin kalitesinden övgü ile söz eden Sariyeva, Türkiye'deki
üniversitelerle daha sıkı işbirliği içinde olmak istediklerini kaydetti. Bişkek'te 1997 yılında
faaliyete başlayan Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Türkçe ve Kırgızca eğitim veriyor.
KeĢmir'de çatıĢma, bir Hindistan askeri öldü
Dünya Bülteni
Pakistan ve hindistan arasında bulunan Keşmir'de meydana gelen çatışmada bir Hindistan
askeri öldü, iki Hindistan askeri de yaralandı. Olayla ilgili açıklama yapan Hindistan savunma
bakanlığı, sınırdaki defakto bölgede çıkan çatışmada bir Hindistan askerinin öldüğünü
doğruladı. Olay, Srinagar'a 350 kilometre mesafede bulunan Aknur bölgesinde meydana
geldi.
Asya ĠĢbirliği Zirvesi baĢladı
AA
Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı (CICA/AİGK) Dördüncü Devlet ve
Hükümet Başkanları Zirvesi, Çin'in Şanghay kentinde başladı.
Zirvenin açılışı öncesi Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, üye ve gözlemci ülkelerin
temsilcilerini karşıladı. Karşılama töreninin ardından CICA/AİGK üyesi liderler aile fotoğrafı
çektirdi.
29
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, zirvenin açış konuşmasında Cumhurbaşkanı Abdullah
Gül'ün Soma'daki facia nedeniyle gelemediğini belirterek, Cumhurbaşkanı Gül'ün selamlarını
iletti.
Davutoğlu, CICA/AİGK'nin Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in akıl
hocalığında kurulduğunu hatırlatarak, 2002'den bu yana kurumsallaşarak kısa sürede
büyüdüğünü anlattı. Organizasyonun kapsadığı coğrafyanın genişlediğini söyleyen
Davutoğlu, dönem başkanlığını organizasyonun "batısındaki noktadan, doğusundaki önemli
bir ülkeye" devretmekten onur duyduğunu söyledi.
Davutoğlu, geçmişte organizasyonun geniş işbirliğine vurgu yaparak, "CICA 4 milyardan
fazla insanın yaşadığı bir coğrafyada güvenlik işbirliği kurmayı hedefliyor" dedi.
Darbeler ülkesinde 'sıkıyönetim'
Al Jazeera
Ordu Komutanı Prayuth Chan-ocha, bugün itibarı ile ülkede sıkıyönetime geçildiğini, bunun
ülkenin barışı ve huzuru için yapıldığını belirtti. Bunun bir darbe olmadığını belirten Prayuth
Chan-ocha televizyondan yaptığı açıklamada insanların hayatlarını normal bir şekilde devam
ettirmelerini istedi.
Ordu, hükümete karışmadığını iddia etse de, bakanlar sıkıyönetim kararını yerel saatle gece
3‟te televizyondan öğrendi. Bangkok‟un sokaklarında dolaşan askerlere rağmen hükümet
kontrolün kendilerinde olduğunu açıkladı.
Açıklama yayımlayan geçici Başbakan Niwatthamrong Boonsongphaisan, “Ordunun
eylemleri anayasal çerçevede kalmalıdır” dedi.
Rusya ve Çin’den ortak stratejik adım
Euronews
Rusya ile Çin arasında stratejik işbirliği anlamında önemli bir adım atıldı. Çin‟in başkenti
Şanghay‟da düzenlenen Asya‟da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı öncesi
ülkeye giden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Sibirya
doğalgazının Çin‟in kuzeydoğusuna nakledilmesi konusunu görüştü. Ukrayna‟da yaşananlar
nedeniyle nedeniyle Batı ile kriz yaşayan Moskova‟nın bu hamlesi Avrupa Birliği ve Amerika
Birleşik Devletlerine mesaj olarak yorumlandı.
Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde patlama
AA
Çin'in batısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin başkenti Urumçi'de düzenlenen saldırıda
31 kişinin öldüğü, 94 kişinin yaralandığı bildirildi.
Bölgedeki resmi internet portalı Tienşan'ın haberine göre, kentin Şayibakı bölgesinde bir
pazar yerinde sabah saatlerinde düzenlenen bombalı saldırıda 31 kişi hayatını kaybetti, 94
kişi yaralandı.
30
Şinhua ajansının haberine göre, Çin Komünist Partisi Siyasi ve Hukuki İşler Komisyonu
Başkanı Mıng Ciencu, olayın "ciddi bir terör saldırısı" olduğunu söyledi.
Yaralıların hastaneye kaldırıldığı, saldırıya ilişkin soruşturmaların sürdürüldüğü belirtildi.
İki aracın, yerel saatle 07.50'de pazarın kurulduğu alandaki kalabalığın arasına girdiği sırada
patladığı açıklanmıştı.
Rusya, Suriye'nin UCM'de yargılanmasını veto edecek
Dünya Bülteni
Rusya, Suriye'de işlenen savaş suçlarının Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne (UCM) sevk
edilmesi için Fransa tarafından hazırlanan ve yarın BM Güvenlik Konseyi'nde oylanması
beklenen karar tasarısını veto edeceğini bildirdi.
Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vitaly Churkin, gazetecilere yaptığı açıklamada, karar
tasarısının Suriye'de diplomatik çözüm çabalarına zarar vereceğini belirterek yarınki
oylamada veto yetkilerini kullanacaklarını söyledi.
Fransa tarafından hazırlanan ve BMGK'ya sunulan karar tasarısında, ülkede işlenen suçların
hem BM Genel Sekreteri ile BM kurumlarının yöneticileri hem de uluslararası toplum
tarafından sıklıkla gündeme getirildiği belirtilerek, Suriye'deki durumun uluslararası barış ve
güvenliğe tehdit oluşturduğu vurgulanıyor.
Tasarıda, Mart 2011'den bu yana Suriye rejimi ve rejime destek veren militanlar ile diğer
devlet dışı silahlı grupların işlediği suçlar şiddetli biçimde kınanarak, Suriye'deki durumun
UCM'ye sevk edilmesi ve savcının soruşturma başlatması isteniyor.
Suriye'nin, UCM'ye kaynak teşkil eden Roma Statüsü'ne taraf olmadığı ve bu nedenle
mahkeme ile işbirliğine gitmeyebileceği de vurgulanan tasarıda, tüm ülkeler, bölgesel ve
uluslararası örgütlerden UCM savcısına ve mahkemeye destek vermeleri talep ediliyor.
Çin, Ġran ve Rusya küresel düzeni yeniden yapılandırıyor-Seyid Muhammed Marandi–
Al Jazeera
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 20 Mayıs'ta Şangay'da başlayan 4. Asya'da İşbirliği ve
Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı'nda (AİGK) Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Rusya
Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geliyor. Zirve, yükselen Batı dışı güçlerin, küresel
sahnede nasıl giderek daha önemli roller üstlenir olduklarının da altını çizmiş olacak. Bununla
birlikte, Batılı seçkinler, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupalı müttefiklerinin baktıkları
her yerin hâkimi olduğu bir zamanda takılı kalmış durumda.
31
Bu açıdan, ana akım Batı medyasının, kendisinden farklı dünya görüşüne sahip ülke ve
liderler hakkında, sürekli olarak resmi hükümet açıklamalarından farksız cümleler kurması
ilginç bir tesadüf. Örneğin, bir yandan Venezuela'daki demokratik seçimle iş başına gelmiş
yöneticiler için "diktatör" ifadesini sık sık duyarken, diğer yandan dost diktatörlerin "ılımlı
reformcular" olduğuna ikna edilmeye çalışılıyoruz.
Bir diğer hayret uyandırıcı tesadüf de, Batılı insan hakları kuruluşlarının, hükümetleri ile aynı
doğrultuda girişim ve politikalar yürütüyor olması. ABD, -aksi yöndeki dikkate değer
kanıtların varlığına ve eski Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin İran'a kimyasal silahlarla
saldırdığında Washington'ın bunu sorun etmemiş olmasına rağmen- Suriye hükümetini kendi
halkına karşı kimyasal silah kullanmakla suçladığında, İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün
başkanı, ABD Başkanı Barack Obama ile dayanışma içinde durarak, insani amaçlar için
Şam'da "şok ve korku" taktiği uygulanmasını savunmuştu.
Suudi Prensesi Besma Bint Suud'un açıklamalarının tersine, Uluslararası Af Örgütü'nün Suudi
Arabistan'a dair yumuşak karnı, sadece petrol ile sınırlı değil. Zira bu meşhur kuruluş, insan
haklarının liberal emperyalizm vasıtasıyla desteklenmesine yürekten inanıyor. Yakın zamana
kadar, Uluslararası Af Örgütü'nün ABD Şubesi'nin başında, "insani müdahale yanlıları"
arasında önemli isimlerden biri olan, Amerikalı eski, kıdemli bir hükümet yetkilisi
bulunuyordu.
Örgüt, 2012 yılında Chicago'da düzenlenen NATO zirvesi kapsamında, "gelişmeyi sürdürme"
gerekçesiyle İttifak'ın Afganistan işgalinin devam ettirilmesi yönünde çalışmış; Afgan
kadınlarına yönelik yan zirveye ise yaptırımlar yüzünden yarım milyondan fazla Iraklı
çocuğun ölümünü "buna değdi" sözleriyle yorumlayan ABD eski Dışişleri Bakanı Madeleine
Albright'ı davet etmişti.
Bolca ikiyüzlülük
"Özgür Dünya"da kamusal söylemin her düzeyinde böyle bir fikir birliği görmek hoş. Öyle
görünüyor ki, bu konudaki onca ikiyüzlülüğe rağmen, Avrupalı ve Kuzey Amerikalı seçkinler
arasında Batı'nın hedeflerinin iyi niyetli olduğuna dair genel bir mutabakat var. İngiltere
Dışişleri Bakanı'nın, birkaç gün önce Suriye'nin Dostları adına yaptığı konuşmada, şiddetin
vurduğu Ukrayna'da halkın neredeyse yarısı Kiev merkezli darbe rejimini reddederken, "25
Mayıs cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin hazırlıkların iyi gitmesinden" duyduğu
memnuniyeti dile getirmesi de bundan dolayı.
İngiliz bakan, bunları söyledikten bir dakika sonra (hiç istifini bozmadan) "Esed rejiminin tek
taraflı plan yaparak, 3 Haziran'da gayrimeşru bir cumhurbaşkanlığı seçimi düzenleyecek
olmasını" kınayarak, "Bildirimizde de belirttiğimiz üzere bu, çatışmada hayatını kaybeden
masum insanlarla adeta alay etmektir" dedi. Herhalde son üç yılda Suriye'deki aşırılık
yanlılarına ve El Kaide bağlantılı gruplara verilen yasadışı sınır ötesi destek, masumların o
kadar da ciddi ölçüde canına mal olmamıştı.
Batılı güçlere rakip olarak algılanan her kim olursa, anında Adolf Hitler ile kıyaslanması ve
kimsenin buna şaşırmaması da dikkat çekici bir durum. İsrail Başbakanı Binyamin
Netanyahu ve diğer Siyonizm savunucuları, bir yandan İran halkını mütemadiyen askeri
saldırı ile tehdit edebiliyorken, diğer yandan da (her ne demekse) Tahran'ın Yahudi
32
Soykırımı'nı inkâr etmek suretiyle bir soykırım yaratmak istediği gibi yanlış bir mantık öne
sürüyor.
Son haftalarda, yukarıda bahsi geçen o garip Hitler benzetmesinin Putin için de yapılmasıyla
birlikte bir kez daha 1939'a döndük. İşin tuhaf yanı, Batı yanlısı Kiev rejimine bağlı, sağ
görüşlü neo Nazi gruplar, kendilerini Rus devlet başkanının en büyük düşmanları olarak
görüyor. Aslında kimileri için, Ukraynalı sağ siyasi parti Sağ Sektör ile El Nusra Cephesi,
Suriye İslami Cephesi ya da Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) arasında yapılacak bir benzetme
çok daha uygun olurdu.
Mısır'ın eski cumhurbaşkanlarından Cemal Abdül Nasır da Batı'nın siyasi söylemindeki pek
çok Hitler'den biriydi. 1956 yılında Süveyş Kanalı'nı kamulaştırdığında, dönemin İngiltere
Başbakanı Anthony Eden, bunu İngiliz İmparatorluğu'na hakaret olarak değerlendirmişti.
Ancak "Süveyş çıkışı", hızla düşüşe geçmiş bir imparatorluğun gösterdiği klasik bir haddini
aşma örneği idi ki, bugünün Amerikalı siyasetçileri bunun üzerinde uzun uzadıya kafa
yormalı.
'Kazanan her Ģeyi alır' anlayıĢına dayalı bir dünya görüĢü
ABD'de zaten yaygın bir eşitsizliğe ve ekonominin nispeten gerilemesine yol açmış olan,
'kazanan her şeyi alır" mantığına dayalı dünya görüşü, 2001 yılından bu yana Washington'ın
küstah sıfır-toplam zihniyeti yüzünden ardı ardına stratejik başarısızlıklar aldığı bir dizi
"çıkış"a da zemin hazırladı.
Amerikan hükümeti, küresel çapta yaşadığı nüfuz kaybının dünyanın yükselen güçlerinin
dikkatinden kaçtığına inanıyorsa kendini kandırmış olur. ABD'nin elinde Ukrayna, Batı Asya
ve Kuzey Afrika'da başa çıkabileceğinden daha fazla mesele varken, Obama'nın dümeni
Asya'ya kırmasına şüpheyle bakılıyor. Rusya, İran ve Irak gibi dünyanın başlıca petrol ve
doğalgaz rezervlerini elinde bulunduran ülkeler halihâzırda yüzlerini doğuya dönerken, Asya
eksenine dönüşe gerçek anlamda devinim veren, hızla gelişen ekonomiler, en başta da Çin'dir.
Ortaya koyduğu tahminler bakımından kimilerince fazlasıyla muhafazakâr bulunan 2012
tarihli Goldman Sachs raporunda, ABD'nin 2050 yılı itibarıyla dünyanın en büyük beş
ekonomisi arasındaki tek Batılı güç olarak kalacağı; onun da boyut olarak Çin ekonomisinden
çok daha küçük olacağı öngörülüyor. Öte yandan, Dünya Bankası da Amerikan dolarının
kabaca on yıl içinde mevcut küresel hâkimiyetini kaybetmesini bekliyor.
Komik olan şu ki, Batılı hükümetler, güç dengesinin Avrupa ve Kuzey Amerika'dan
uzaklaştığı şu süreçte küresel konumları bakımından yaşadıkları kaybı durdurmak için yeni
köprüler ve yeni ortaklıklar kurmaya çalışmak yerine, kilit güçleri mantıksızca kendilerine
düşman ediyor. Brezilya Cumhurbaşkanını gizlice dinlemek, Hindistan'ın müstakbel
başbakanına vize vermemek, Çin'e sert uyarılarda bulunmak, gerilimi arttırıp sorun
yaratabilir; ama Rusya'yı ekonomik savaşla tehdit etmek, işin rengini kökten değiştirebilir.
Kuşkusuz, ABD ve müttefikleri zaten İran İslam Cumhuriyeti'nin sıradan vatandaşlarına karşı
insanlık dışı bir ekonomik savaş açmış durumda. İran'ın bankacılık sektörünü ve merkez
bankasını hedef alan Washington, ülkenin ticaret ortaklarını da ABD yasalarına uymadıkları
takdirde yaptırımla cezalandırma tehdidinde bulunuyor.
33
Pek çok ülke, ABD'nin emirlerini protesto etse de şu ana dek büyük bölümü, Washington'ın
gazabına uğramamak adına söz konusu taleplere uydu. Fakat tehdit okları şimdi Rusya
Federasyonu'nu gösterince, alarm zilleri çalmaya başladı; zira güçlü ülkeler de ileride Rusya
gibi hedef olmaktan endişe ediyor. Bir başka önemli güce karşı ekonomik savaş açılması,
gelişmekte olan ekonomik güç merkezlerini, küresel finansal ve iletişim sistemlerinin geleceği
ve işbirliğini arttırma, küresel siyasi ve ekonomik düzeni yeniden yapılandırma yönündeki
ivedi ihtiyacı ciddi şekilde düşünmeye zorlayacaktır.
Yani Şangay'daki AİGK Zirvesi'nde Şi Cinping, Ruhani ve Putin'in konuşacak çok şeyi
olduğu kesin.
Çin Ve Rusya Arasındaki AnlaĢma- Financial Times
Financial Times gazetesinin baş sayfada yer verdiği bir diğer gelişme de Rusya ve Çin
arasında imzalanan 400 milyar dolarlık doğal gaz anlaşması.
Gazete anlaşma için, "Moskova, Avrupa'nın Rusya olan bağımlılığını azaltmaya çalıştığı bir
dönemde doğu komşusuyla yeni ve önemli bir ihracat pazarına sahip oldu" diyor.
Haberde şu yorum yapılıyor:
"Anlaşma, Moskova ve Batı arasındaki ilişkilerin gerildiği bir dönemde Çin ve Rusya
arasındaki bağların da güçlendiğine işaret ediyor. Ama Gazprom'un bazı tavizler vermeye
zorlandığı da aşikâr. Pekin'de gaz sanayiinin içinden isimler, Gazprom'un uluslararası arenada
yalnızlığa itildiği bir dönemde Çin'in daha sıkı pazarlık yapabildiğini söylüyor."
Independent gazetesi anlaşma için şu ifadeleri kullanıyor:
"10 yıldan uzun bir süre sonunda varılan anlaşma, Ukrayna krizinin başlamasından bu yana
Avrupa ile olan ticari bağımlılığını kesip Asya'da daha karlı bir yolculuğa çıkan Putin'e
kendisiyle övünmesi için bir sebep verdi."
"Fakat anlaşma yalnızca ticari değil Ruslar açısından aynı zamanda diplomatik bir darbe.
Geleneksel olarak toprak bütünlüğüne sahip çıkan ve ayrılıkçı hareketlere karşı duran Çin,
Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesine şüpheyle yaklaşmış ve BM Güvenlik Konseyi ile BM Genel
Kurulu'nda çekimser kalmıştı."
Gazete, 'prensiplere bağlı olmak ve siyasi pragmatizmin' ayrı tutulduğunu belirtip Çin-Rusya
ilişkileri uzmanı Dr. Bobo Lo'nun da şu sözlerine yer veriyor:
"Çin, Rusya'nın Kırım'ı almasından ve Ukrayna'da istikrarı bozmasından memnun değildi.
Ama Çin, Rusya'nın Batı ile bozulan ilişkilerinden faydalanıyor. Ukrayna'daki durumdan en
çok faydalanan Çin oldu."
34
Pakistan- Hindistan Ġhtilafı – M.Necati Özfatura – Türkiye Gazetesi
Hindistan‟da Müslüman- Hindu çatışmaları tarih boyunca devam ettiği bir gerçektir. 1768
yılında Hindistan üzerinde İngiliz- Fransız rekabeti İngiltere lehinde gerçekleşince adeta bir
kıt‟a olan Hindistan, İngiltere‟nin sömürgesi oldu. Ve bu sömürge 14- 15 Ağustos 1947
tarihinde sona erdi.
İngilizler ajanları vasıtasıyla Müslüman- Hindu çatışmalarını en üst seviyeye getirdiler.
Hindistan‟daki Müslümanlar İngilizlerin ve mason liderlerinin oyununa gelerek Hindistan‟dan
ayrıldılar. Pakistan adı altında bağımsız devlet oldular. İlk önce Doğu Pakistan ve Batı
Pakistan vardı. Halkı Müslüman olan Keşmir ise Pakistan ve Hindistan arasında ihtilafa neden
oldu. Buranın bir kısmı Pakistan‟a bir kısmı da Hindistan‟a aittir.
Hindistan‟a ait kısmında Müslümanların bağımsızlık savaşı devam etmekte ise de çok zulüm
gördüler ve çok şehid verdiler. Doğu Pakistan Pakistan‟dan ayrılarak Bengaldeş adı altında
ayrı bir devlet oldu. Bölünme ile Müslüman- Hindu arasındaki düşmanlık ve öfke çoğaldı.
Pakistan- Hindistan arasında savaşlar yaşandı.
Müslümanlar Hindistan‟dan ayrılma gafletini göstermeseydi, Hindistan, Pakistan, Bengaldeş
ve Keşmir Müslümanları Hindistan‟da son derece kalabalık ve büyük güç olurdu. Hindistan
iktidarında etkili olmanın ötesinde belki de iktidar ya da iktidar ortağı olması mümkün
olurdu.
Emperyalist güçler bu muazzam kalabalık nüfusa sahip Hind Müslümanlarını bölerek, bir güç
olmasını önlediler. Bu bölünme İngiltere‟nin bir senaryosu ve Mason olan Müslüman
liderlerin gafleti idi. Niyetleri iyi de olsa netice kötü oldu. “Cehennem iyi niyetlerle doludur”
Hindistan bölündüğünde 115 milyon Müslüman azınlık olarak kaldı. Bölünmese idi
Hindistan‟da Müslümanların sayısı şu anda en az 300 milyonu aşacak idi. Müslümanlar
azınlık haline düştüler. Ayrıca o tarihte 7 milyon Hıristiyan, 6 milyon Sih, 100 bin Farsi
Zerdüşt, 24 bin Yahudi vardı. Hindistan bağımsız olmadan önce 4 kişi (Gandi- Nekro- M. Ali
Cinnah- İngiliz Valisi Louis Mountbattend) sınırları ve gelecek düzeni müzakere ettiler.
Bağımsızlık yani bölünme ile 17 milyon insan vatanlarını terk etmek zorunda kalmış.
Yüzbinlerce kişi ölmüştür.
O tarihteki İngiltere Başbakanı Clement Atlee İngilizler Hindistan‟dan kovulmadan çekilmeyi
tercih etmiştir. İngilizlerin provakasyonu ile sadece Kalküta‟da 6 bin kişi öldürüldü. Şu anda
İngiltere Kuzey İrlanda, İskoçya, Galler ve Britanya olarak bölünebilir. Sovyetler Birliğinin
dağılışı Rusya‟nın Afganistan hezimeti ile başladı. İngiliz İmparatorluğunun sonunun
başlangıcı Çanakkale‟deki hezimeti ile başladı. Bağımsız tarihi 1948 iken 1947‟ye alındı.
1900‟ün başlarında İngiltere‟nin 300 sömürgesi vardı. Dahası dünyanın beşte birine sahip idi.
Hindistan en büyük sömürgesi idi. Evet üzerinde güneş batmayan İngiltere şu anda güneş
görmeyen adalarına kaldı. Ve bölünme noktasına geldi. Birinci Dünya Savaşı İngiltere‟nin
sonu olmuştur. Ağır bir borç yükü ve 750 bin askeri cephede ölmüştür.
Hindistan‟ın bağımsızlık savaşını 1906 yılında kurulan Bütün Hindistan Müslümanları Birliği
başlatmıştır. Ama İngilizlerin tuzağı ile ilk önce İngiltere‟ye karşı olan bu birlik Hindulara da
savaş açmıştır. İlk önce Müslümanlar Hindularla birlikte İngilizlere karşı mücadele etmiş
sonra oyuna gelerek “Ne İngiliz ne de Hindu” görüşünü benimsemekle hata etmiştir. Gandi
vatanımı bölmeyin diye İngiliz Valisine ihtar eder. M. Ali Cinnah Hindistan‟ın
bölünmesini ister. O anda Bütün Hindistan Müslümanları Birliği lideridir.
35
Devlet borçlarının yüzde 84.5‟i Hindistan‟a gerisi Pakistan‟a bırakıldı. Ordu bölündü üçte
ikisi Hindistan‟ın üçte biri Pakistan‟a kaldı. Yaşasın Pakistan seslerine karşılık Pencap başta
olmak üzere Müslüman mahalleler yakıldı. Keşmir‟de ihtilaf ortaya çıktı. 1948 ateş-kes
anlaşmasından sonra Hindistan Pakistan arasında 2 savaş oldu. Bu savaş Keşmir‟de devam
etmektedir. M. Ali Cinnah Pakistan‟da demokrasiyi kuramadan öldü. Darbeler birbirini takip
etti. Bu sene her iki ülke de bağımsızlığının 67. yılını kutluyor.
Rusya-ABD-Çin açıortayı: Türkiye! – Nedret Ersanel – Yeni ġafak Gazetesi
Geçtiğimiz yaz Türkiye'de vizyona giren, şu sıralar televizyonda da oynayan ilginç bir film
var. 2013 ABD yapımı bir bilim kurgu filmi. 2020'lerde başka boyuttan bir 'seddi' aşarak
Pasifik'in altından gelen devasa canavarların dünyayı yok etmeye çalışması anlatılıyor. Bu
canavarlara karşı dünya ülkeleri 'ortak' robotlar üretiyor. Robotları bazen 'iki ülkeden' iki pilot
yönetiyor. Kahramanları Amerikalı, Japon ve Çinli. Filmin Türkçe ismi 'Pasifik Savaşı'!
Orijinal adı ise; 'Pacific Rim'...
***
'Süper güç' ilişkileri küresel kamuoyu önündeki tutumlarından hayli farklıdır. Rusya-ABDÇin ilişkilerinin çok katmanlı bağlamı 'tam' bilinse, örneğin Türkiye'nin şu an merkezinde
bulunduğu çetrefilli dış dertleri şifa bulabilir. Hatta 'iç' karmaşalar bile! En azından, üçlü
seçim sürecinin öncesinden başlayarak günümüze gelen 'kaos dalgaları'nın ritmi
hissedilebilir...
'Büyük resmin süperleri' üçgeni, Rusya ve Çin'i yakın köşelerde tarif ederken, ABD'yi daha
uzak köşeye koyuyor. Küresel algı bu. Çin ve Rusya ilişkileri; Orta-Asya, Pasifik, Ortadoğu,
enerji konuları, Şanghay Beşlisi gibi organizasyonlara katılım, pratikte Suriye ve Ukrayna tipi
krizlere yaklaşım türünden birçok kalemde yüksek çözünürlüklü ortak görüntü veriyor. Oysa
bu iki ülkenin birbirleriyle ilişkilerinde hem önemli rekabet sorunları mevcut hem de ABD ile
ilişkilerinde önemli 'el mecburiyetleri' var!
Çin Genelkurmay Başkanı General Fang Fenghui 15 Mayıs'ta Washington'daydı. Hayli şaşalı
bir törenle karşılandı. Muhatabı ABD Genelkurmay Başkanı Martin Dempsey tarafından
ağırlandı ve ABD Başkan Yardımcısı Biden tarafından da kabul edildi. Fenghui'nin top
atışlarıyla karşılandığı bu ziyaret hem Kremlin hem de Batı'nın Ukrayna yüzünden seyahat
yasağı uyguladığı Rusya Genelkurmay Başkanı Valeri Vasilyeviç Gerasimov tarafından
dikkatle izlendi!
Ama başkaları da vardı izleyen! Dışişleri eski Bakanı ve 'müstakbel' ABD Başkanı (!) Hillary
Clinton'un Ekim 2011'de kaleme aldığı 'Amerika'nın Pasifik Yüzyılı' makalesinden
(America's Pacific Century, 11 Ekim 2011, Foreign Policy) bu yana askeri ve diplomatik
ağırlığını Pasifik'e yığmaya başlayan, haliyle Ortadoğu ve Avrupa'da 'azalan' Washington'un,
bu bölgede inşa etmeye çalıştığı Çin'e karşı 'müttefik setti' ülkeleri de bunu 'gördü'! (Resmi
görüşmelerde söylenenlere girmiyorum, ayrı konudur. Ancak ABD, Çin'in Ukrayna/Kırım
örneğinden yanlış bir ders çıkarmamasına kafayı takmış durumda!)
36
Çin Genelkurmay Başkanı'nın ziyareti tam bir yıl önce General Dempsey'in Çin ziyaretinin
iadesi ama ABD Başkanı'nın dört Asya ülkesini ziyaretinin de sadece iki hafta sonrası! Bu
'ziyaret/faaliyet takvimleri' çoğu zaman istihbarat faaliyetlerinden daha iyi bilgiler verebilir;
Geçtiğimiz ay ABD savunma bakanı Chuck Hagel de Çin'i ziyaret etmişti. Şubat ayında da
ABD Kara Kuvvetleri Komutanı General Raymond Odierno! Eylül ayında ise ABD Hava
Kuvvetleri Komutanı General Mark Welsch. Tabii karşılıklı; Çin Savunma Bakanı Chan
Wankuan 2013 Ağustos ayında Amerika'daydı. Çin Deniz Kuvvetleri Komutanı Wu Sengli de
ABD'yi ziyaret etti. Kısa zaman aralığındaki tüm bu temaslar, dünyada gırtlak gırtlağa
algılanan iki süper güç için ilginç değil mi? Üstelik diplomatik temaslardan fazla 'askeri'
temaslarla karşı karşıyayız! (Tam bu noktada Türkiye açısından şu sorunun aklımıza gelmesi
gerekiyor; 'Bu denli sık ve 'kaliteli' temaslar, işbirlikleri söz konusuyken, Kongre, Beyaz
Saray, Savunma Bakanlığı, büyük firmalar, NATO Ankara'nın ensesinde boza pişirirken,
ABD Çin'e Türkiye'ye vereceği füzeler hakkında tek laf etmiyor mu?' Ediyor ve sonra
yazalım!)
Tablo, Çin'in tamamen ABD ile birlikte olduğu veya tamamen Rusya'ya karşı olduğuna ilişkin
sonuç vermez. Washington şu sıralar ağırlığını Rusya'yı sınırlamaya vermiş durumda. Bu
yüzden Çin-Rusya yakınlaşma alametlerine daha hassas. (Siz bu satırları okurken, Rusya
Devlet Başkanı Putin Çin'de bulunuyor.) ABD-Çin küresel rekabetinin şu an için önlenemez
gerginlik üreten kabaca iki konusu var; Pasifik ve çevre ülkeleri ile olan sorunlar. İki, ABD ile
ekonomik ilişkileri. (ABD Maliye Bakanı Jack Lew de Beijing'i ziyaret edecek ve Çin Devlet
Başkanı tarafından kabul edilecek. Lew şöyle diyor; 'İki ülke arasında karşılıklı bağlılık
artıyor ve Birleşik Devletler, Çin'in yaptığı reformlarda Beijing'in fiilen yanındadır!')
Beijing'in Rusya ile ilişkileri ise enerji/yolları ve jeo-politik rekabetler içeriyor ki tamamı
stratejiktir. Washington bunların çözüm yollarını elinde tuttuğu/elde ettiği sürece Moskova ve
Pekin birbirlerine kavuşamayacaklar! İşte Türkiye'nin bir önemi de budur. O yolların kuzey
yarım küredeki tamamı Ankara'dan geçiyor! Geçtiği her yerde yaşanan krizleri de işte
görüyoruz, daha başlangıçtır.
***
ABD bu sene ilk defa Çin'i de büyük bir deniz tatbikatına davet etti ve Çin de kabul etti.
Haziran ayındaki tatbikata destroyer ve firkateynleri ile katılacak. Tatbikatın adı şu; 'Rim of
the Pacific'!..
ORTADOĞU GÜNDEMĠ
Barzani'den PKK/PYD ofislerine baskın
Dünya Bülteni
Erbil'de PKK bağlantılı kurumlara baskın yapıldı, çok sayıda gözaltı var. Ulusal Kürt
Kongresi ile başlayıp Rojava ile süren gerilim PKK ile Mesud Barzani'nin başkanı olduğu
KDP'yi çatışmanın eşiğine getirdi. Suriye'de KDP paralelinde faaliyet gösteren Suriyeli Kürt
37
örgütlerinin faaliyetlerinin engellenmesi, yönetici ve üyelerinin gözaltına alınmasına
misilleme amacıyla Kuzey Irak'taki PKK bağlantılı kurumlara eşzamanlı baskınlar yapıldı.
Operasyonlar kapsamında çok sayıda kişi gözaltına alındı.
Libya'da yeni bir darbeci tipi: Hafter
Dünya Bülteni
Libya‟da emekli general Halife Hafter, geçtiğimiz şubat ayında bir video kaydı yayınlayarak
Libya Parlamentosu, hükümet ve bütün geçiş yönetiminin faaliyetlerini durdurduğunu
açıklamıştı.
Bu açıklama o günlerde darbe girişimi olarak nitelendirilmiş ancak fazla ciddiye alınmamıştı.
Aynı kişi kendi isimlendirmesiyle “Libya Milli Ordusu” komutanı sıfatıyla “ülkeyi İslami
terör odaklarından kurtarmak” amacıyla tekrar sahneye çıktı.
Irak'ta 300 merkezin seçim sonuçları iptal
Dünya Bülteni
Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliği, ülkede yapılan milletvekili genel seçimlerinde,
300'den fazla seçim merkezinin sonuçlarının iptal edildiğini açıkladı.
Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliği Başkanı Serbest Mustafa, kendilerine gelen şikayetleri
değerlendirdiklerini belirterek, "Komiserlik, oyların sayımı ve sonuçlarla oynamaları
nedeniyle 3 binden fazla sandık görevlisini yargıya sevk etti. Haklarında şikayet olan 300
seçim merkezinin sonuçları da iptal edildi" dedi.
ÖSO'dan Soma için taziye
Dünya Bülteni
Özgür Suriye Ordusu'nun (ÖSO) kurucusu ve komutanı Albay Riyad Esad, ÖSO ve
Türkiye'de bulunan Suriyeli sığınmacılar adına, Soma'daki maden faciasında hayatını
kaybedenler için taziye mesajı yayınladı.
Esad, mesajında şu ifadelere yer verdi:
"Kardeş Türkiye halkının maruz kaldığı bu elim olaydan dolayı kardeş Türkiye halkına ve
hükümetine en derin taziyelerimizi iletiyorum. Olayda hayatını kaybedenlere Allah'tan
rahmet, yakınlarına ve yaralılara sabır ve şifa diliyorum. Suriye halkının maruz kaldığı bu
zorlu süreçte her zaman yanında olan değerli kardeş ülke Türkiye'nin, bir daha böyle faciaları
yaşamamasını yüce Mevla'dan niyaz ediyorum."
Bingazi'deki Türk Konsolosluğu faaliyetlerini durdurdu
Anadolu Ajans
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Libya'daki güvenlik endişesi
nedeniyle Bingazi'deki Türk Konsolosluğunun faaliyetleri geçici bir süre için durduldu.
Konsolosluğun ilerleyen günlerde tekrar çalışmaya başlayabileceği öğrenildi. Cezayir ve
Suudi Arabistan da güvenlik gerekçesiyle Libya'daki büyükelçiliklerinin faaliyetlerini askıya
aldıklarını açıkladı.
38
Mavi Marmara'daki Türklerin kanı boynumuzun borcu
Anadolu Ajans
Gazze'deki Filistin Hükümeti Başbakanı İsmail Heniye, "Mavi Marmara'da Filistin için kanını
feda eden Türklerin kanı, unutmamızın mümkün olmayacağı boynumuzun borcudur"
dedi. Heniye, 2006'dan bu yana devam eden İsrail ablukası nedeniyle Gazze'ye destek
amacıyla Ürdün ve Cezayir'den gelen yardım kafilelerini kabulünde yaptığı konuşmada, Mavi
Marmara'daki Türklerin, Gazze ablukasını kırmak için kanlarını feda ettiklerini söyledi.
Mübarek'e 3 yıl hapis cezası
BBC
Mısır'ın devrik lideri Hüsnü Mübarek zimmetini para geçirmekten suçlu bulunarak, 3 yıl hapis
cezasına çarptırıldı.
Mübarek'in iki oğlu Ala ve Cemal'de suçlu bulunarak 4 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Savcı, sanıkları Mısır cumhurbaşkanlığına ait sarayların onarımı için ayrılan paradan 17,6
milyon çalmakla suçluyordu.
86 yaşındaki Mübarek, 2011'de kendisini deviren ayaklanma sırasında protestocuların
öldürülmesinde rolü olduğu suçlamasıyla da yargılanıyor.
Mübarek bu davada geçen yıl ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştı. Ancak avukatları kararı
temyize götürmüş ve daha tekrar görülmeye başlanmıştı.
Irak'ta zafer Maliki'nin
AFP
Seçim sonuçlarına göre Kanun Devleti Koalisyonu tek başına hükümet kuracak sandalye
sayısına ulaşamadı, ancak Maliki'nin yeniden hükümeti kurması ve üçüncü dönemde
başbakanlık koltuğuna oturması bekleniyor.
Maliki 328 sandalyeli mecliste 92 sandalye kazanmayı başardı. Sonuçlara göre Maliki ülkede
721 binden fazla seçmenin oyunu aldı.
Sünni lider Usame Nuceyfi‟nin Birleşikler (Muttahidun) Hareketi parlamentoda 23 sandalye
kazandı.
2010'da yapılan genel seçimlerde 91 sandalye kazanan Sünni bloklar, parçalı girdikleri bu
seçimde oy kaybına uğradı. Maliki ise 2010'daki seçime göre sandalye sayısını 3 artırdı.
Sünni Araplar, 2010'da 13 partinin ittifakıyla Birleşikler Hareketi Koalisyonu olarak girdikleri
genel seçimde 91 sandalye kazanarak seçim birincisi olmuştu. Sünni bloklar, ittifak yapmadan
girdikleri son seçimde ise güç kaybına uğradı. Usame Nuceyfi'nin Birleşikler (Muttahidun)
Hareketi 23, İyad Allavi'nin lideri olduğu Ulusal Koalisyon (Vataniye) 22, Salih Mutlak'ın
Arap Koalisyonu (Arabiye) 9 sandalye kazandı. Diğer küçük Sünni partiler, vilayete göre
birer, ikişer sandalye elde etti.
39
Irak'taki Kürtler ise parlamentodaki milletvekili sayısını artırdı. 2010'da yapılan seçimlerde 57
sandalye kazanan Kürtler, son seçimde 62 milletvekili çıkardı. Kürtler Erbil, Süleymaniye ve
Duhok'un dışında Kerkük'te 8, Musul'da 8, Diyala'da ise 2 sandalye kazandı.
Irak Türkmen Cephesi'nin (ITC) çabalarına rağmen Türkmenlerin, seçime katılımı düşük
oldu. Türkmen listeler, seçimden istedikleri sonucu elde edemediler. ITC Milletvekili Aydın
Maruf, Türkmenlerin seçimde 10 milletvekili çıkardığını söyledi.
BaĢbakan Barzani, yardımcısı Talabani
AA
Meclis genel kurulunda yapılan oylamada Neçirvan Barzani, 99 vekilin oyunu alarak
önümüzdeki günlerde ilan edilecek hükümetin başbakanı seçildi. Barzani'nin, başbakanlık
adaylığına sadece İslami Hareket Milletvekili Şivan Kaladizi hayır oyu verdi.
Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) politbürosundan Celal Talabani'nin oğlu Kubat
Talabani de 78 oyla başbakan yardımcısı olarak görevlendirildi. Talabani‟nin adaylığına ise
Goran Hareketi ve İslami Birlik Partisi karşı çıktı.
IKBY Meclisi Başkanı Yusuf Muhammet, başbakan ve yardımcısının belirlendiği tasarıyı
imza için Bölgesel Başkan Mesut Barzani'ye göndereceklerini söyledi.
Başbakan Neçirvan Barzani'nin, 19 bakandan oluşan kabinesini oluşturduktan sonra hükümet
ilan edilecek. Bu süreç yaklaşık bir ay sürecek.
Kürt bölgesinde 21 Eylül 2013'te yapılan genel seçimlerden sonra partiler arasında
yaşanan anlaşmazlıklar, hükümet kurulmasını geciktirmişti.
40
Seçim birincisi Kürdistan Demokrat Partisi'nin çabaları sonucu ilk defa bütün siyasi tarafların
yer aldığı geniş katılımlı bir hükümet kuruluyor.
Irak Kürtler, ülkedeki genel seçimlerde de parlamentodaki koltuk sayısını artırmayı başardı.
2010'da yapılan seçimlerde 57 sandalye kazanan Kürtler, son seçimde 62 milletvekili çıkardı.
Kürtler Erbil, Süleymaniye ve Duhok'un dışında Kerkük'te 8, Musul'da 8, Diyala'da ise 2
sandalye kazandı.
Mısır'da 40 öğrenci gözaltına alındı
AA
Mısır'da cumhurbaşkanlığı seçimi ve eski savunma bakanı Abdulfettah es-Sisi'nin
adaylığı protesto edildi. Ezher Üniversitesi'ndeki gösterilerde 40 öğrenci gözaltına alındı.
Ülkenin başkenti Kahire başta olmak üzere bir çok kentte ve çeşitli üniversitelerde
düzenlenen eylemlerde, cumhurbaşkanlığı seçiminin boykot edilmesi talep edildi. "Rabia
işareti" yapan ve Sisi'nin adaylığını protesto eden gruplar, daha önceki gösterilerde gözaltına
alınanların da serbest bırakılması talep etti.
Irak'ta ve Kürdistan'da yeni fotoğraf – Cengiz Çandar – Radikal Gazetesi
Sürekli temasta olduğum için biliyorum Celal Talabani, cumhurbaşkanlığına değil ama
ülkesine çok yakında geri dönüyor.
Irak‟ta seçim oldu. Ne olup ne bitiyor, günlerdir bizim basında tek yazı okumadım. Sebepleri
malum. Ama (Irak seçim) sonuçları, yakın geleceğimiz bakımından da ülkemizi yakından
ilgilendiriyor. Kürdistan‟da ortaya çıkan 'güçler dengesi' özellikle.
Türkiye ile Kürdistan Bölge Yönetimi arasında inşa edilmiş bulunan ve Mesut Barzani‟nin 30
Mart seçimleri öncesinde yanına Şivan Perver‟i de alarak Diyarbakır‟da Tayyip Erdoğan‟a
konuk olduğu ziyaret ile iyice pekişmiş bulunan 'sıkı ittifak ilişkisi', esas olarak, Mesut ve
Neçirvan Barzani yönetimindeki KDP ile kurulan zemin üzerinde yükseliyor.
Mayası Kürt petrolü ve doğalgazı olan bu ilişki, bir tür AKP-KDP ilişkisine de dönüşmüş
görüntüsü veriyor. AKP yönetimindeki Türkiye, Rojava (yani 'Batı', yani Suriye Kürdistanı)
sınırlarında hendek kazmaya başladığında, Irak Kürdistanı ile Rojava arasında da KDP‟nin
kararı olduğu iddia edilen bir uygulamayla hendek kazılmaya başlanıyor.
AKP-KDP bağlantısının, Türkiye‟de PKK-HDP-BDP hattını, Suriye‟de ise PYD‟yi ve
PYD‟nin ağır bastığı bir tür Abdullah Öcalan‟ın 'demokratik özerklik' projesinin yürürlüğe
konduğu 'üç kantonlu Kürt yönetimi'ni marjinalize etmek hesabı güttüğü de bir sır değil.
(Hasan Cemal, T24‟te 18 Nisan‟da 'Rojava‟daki devrim heyecanıyla Erdoğan ve Barzani‟ye
hendek tepkisi iç içe' başlığı ile başlayan ve 'Rojava Yazıları' genel başlığı altında, sonuncusu
27 Nisan‟da yayımlanan, yerinden tam 10 yazı yazdı. Kürt sorununda ne noktada olduğumuzu
Türkiye-Irak-Suriye boyutuyla 'üç buutlu' izlemek isteyenler için sahadan eşsiz bir malzeme
41
sundu.)
En son 19 Mayıs günü Erbil ve birkaç Kürdistan şehrinde yapılan geniş çaplı ve PKK
müttefiki kuruluş ve kurumları hedef alan tutuklama dalgası da Türkiye‟deki 'KCK
operasyonları'nın 'ikiz kardeşi' gibi algılanıyor ve kimi iddialara göre, Erbil‟deki yönetimin
Ankara ile 'eşgüdümü'nün bir sonucu.
Irak seçim sonuçlarının, birçok nedenle, doğru değerlendirilmesi gerekiyor; zira seçimler
umulmadık biçimde Celal Talabani‟nin örgütü Kürdistan Yurtseverler Birliği‟nin
güçlenmesine, Barzani‟nin KDP‟sinin ise 'görece' gerilemesine işaret etti. KYB, 21 Eylül
2013‟teki Kürdistan parlamento seçimlerinde Gorran‟a (Değişim) terk ettiği 'Kürdistan
ikinciliği'ni Irak seçimleriyle geri aldı.
Daha önceki Irak seçimlerinin aksine, KDP ile KYB, 'Kürdistan İttifakı' adı altında birleşik
bir listeyle değil, ayrı ayrı girdikleri için Irak seçim sonuçları aynı zamanda 'Kürtlerarası yeni
dengeler' bakımından da fikir veriyor. Ayrı listelerle seçime girmiş olan Kürt partileri,
Kürdistan Bölge Yönetimi dışında, Kerkük, Hanekin (Diyala), Musul ilinin bir bölümü gibi,
Kürtlerin Kürdistan‟a dahil edilmesinde ısrarlı oldukları 'ihtilaflı bölgeler'e ilişkin de esaslı
ipuçları verdi.
Önce, Irak parlamentosundaki yeni sandalye dağılımı bakımından genel sonuçlar: Maliki‟nin
listesi 92; Muqtada Sadr‟ın listesi 34; Ammar el-Hekim‟in listesi 29; Meclis Başkanı
Nuceyfi‟nin Sünni listesi 23, KDP 25, KYB 21, eski başbakanlardan Şii İyad Allavi‟nin laik
ve karma listesi 21, eski Baasçı, Arap milliyetçisi Salih el-Mutlaq listesi 10, Gorran 9, Şii
Fazilet 6, eski başbakanlardan İbrahim el-Caferi 6, Kürt Müslüman Kardeşleri Yekgirtu 6,
Kürt İslamcı Komal 4.
Şii sandalye sayısı 183, Sünni sandalye sayısı 70. Kürtlerin toplamı ise 62.
Kürtler birlik içinde davranırlarsa, 'anahtar' konumundalar. Kürtlerin Kürdistan Bölge
Yönetimi ve seçime katıldıkları daha geniş alandaki dağılım ise şöyle: Erbil- KDP 7, KYB 4,
Gorran 2, Komal 2; Süleymaniye- KDP 2, KYB 6, Gorran 7, Yekgirtu 2, Komal 1; DohukKDP 8, KYB 1, Yekgirtu 2; Kerkük- KDP 2, KYB 6, Türkmen Cephesi 2, Araplar 2,
Hıristiyanlar 1; Musul- KDP 6, KYB 2; Hanekin‟in yer aldığı Diyala- KYB 2, gerisi Araplar.
Halepçe ise KYB.
Bu sonuçlara göre KDP 31 sandalyenin 6‟sını kaybederek 25‟e gerilerken KYB 14‟ten 21‟e,
Gorran ise 8‟den 9‟a tırmanmış durumda.
Talabani‟nin KYB‟si bu seçim sonuçlarıyla "Ben de varım ve hep olacağım" demiş oldu.
Bunun sonucunda, Celal Talabani‟nin oğlu Kubat Talabani, Erbil‟deki Kürt hükümetinin
başbakan yardımcılığına getirildi.
Tayyip Erdoğan ile ters düşmüş olan Nuri el-Maliki seçimden birinci çıktı ama hükümeti
kuracak sayıya ulaşmış değil. Irak usulü pazarlıklar ile en az 5 ay sürecek bir süre
öngörülüyor. Bu zaman zarfında, ipler Maliki‟nin elinde.
42
Kürdistan‟da ise KYB‟nin eli güçlenmiş durumda. Sadece KDP ile ittifaka dayanarak,
Kürdistan ve Kürt politikası gütmek –buna petrol ve doğalgaz projeleri de dahil- mümkün
olmayacak.
Ayrıca, kendisiyle sürekli temasta olduğum için biliyorum, Celal Talabani,
cumhurbaşkanlığına değil ama ülkesine çok yakında geri dönüyor.
Irak, Kürdistan ve iç boyutu da dahil Kürt politikası hesapları, Irak seçim sonuçlarına göre
yeniden yapılmak durumunda...
Suriyeli aktivistler Washington’dan savaĢ uçağı dileniyor – Abdulbari Atwan, Dünya
Bülteni
Bir buçuk yıl önce, Yemenli bir taksi şoföründen bir mektup almıştım. Pentagon‟da çalışmak
istiyormuş. Mektubunda bu konuda benden yardım talep ediyordu. Fakir biriymiş ve tek
geçim kaynağı da taksisiymiş. “Peki”, dedim. “Senin durumunun Pentagon‟la ne ilgisi var?”
“El Kaide‟yi ortadan kaldırma bahanesiyle her gün Yemen semalarında dolaşan ve onlarca
masum insanın ölümüne neden olan Amerika‟ya ait insansız hava uçağından kendimi
korumak istiyorum” dedi. İki gün önce amcasının oğlu ve tüm yolcuları bu uçakların
saldırısına maruz kalmışlar. Tabi ki, hepsi masum fakir insanlarmış ve El Kaide‟yle uzaktan
yakından bir alakaları yokmuş.
Açıkçası nasıl yardım edeceğimi bilemedim. Sonuçta ABD savunma bakanı benim kardeşim
değil. Ulusal güvenlik bakanı Suzan Rice de teyzemin kızı değil. Bana mektubu gönderen
şoförün hala hayatta olup olmadığını bilmiyorum. Belki de temiz bedeni bir uçağın
saldırısında paramparça olmuştur!
Bu hikayeyi, geçenlerde Suriye Ulusal Koalisyonu‟nun, Amerikan yönetiminden “radikal
İslamcıların” kalelerini yok etmek için ağır silahlar istemeleri haberini okuyunca yeniden
hatırladım. Suriyeli aktivistlerin ve entelektüellerin devreye soktukları ve yaklaşık 30 kişinin
imzasının bulunduğu rica(!) mektubunda, terörle mücadelede ortak hareket etme bakımından,
Amerikanın askeri çaba sarf etmesi ve IŞİD‟in sığınaklarını ortadan kaldırması isteniyor.
Aktivistler, IŞİD‟i, terörist grup olarak nitelendiriyorlar ve sadece bölge halkını değil tüm
dünyayı tehtid ettiğini ifade ediyorlar. Dolayısıyla Washington‟un acil bir karar alıp IŞİD‟i
dünyanın en tehlikeli terör tehtidi olmasının önüne geçmesi arzu ediliyor.
Eğer konu Suriye kriziyse, hiçbir şey tesadüf değildir. Bu gazeteci ve aktivistlerin “dost”
Amerikan yönetimine askeri müdahalede bulunması için yalvarmaları da tesadüf değil.
Özellikle de bunu, Londra‟da gerçekleşen Suriye‟nin dostları toplantısından iki gün sonra
yapmaları ve hem terörle mücadele etmek için ılımlı muhalife silah temin edilmesi yönünde
hem de bölgede silahlı kanadın Esad rejimi aleyhine güçlendirilmesi ısrar etmelerinin bir arka
planı olmalı. Amerika‟nın insansız hava uçakları, bir zamanlar Afganistan ve Yemen‟de El
Kaide ve Taliban‟a yaptığı gibi, Suriye semalarında da IŞİD için uçabilir. Ama sonrasında
haftalık hatta günlük katliamlara imza atan resmi bir işgalciye dönüşmesinin olasılığı da çok
yüksek.
43
Resmi rakamlara göre, ABD‟nin insansız hava uçakları, şu ana kadar Afganistan‟da beş bin
kişinin ölümüne sebep oldu. Üstelik bunların ezici bir çoğunluğunun ne El Kaide‟yle ne de
Taliban‟la bir alakası var. Hatta bir keresinde füzelerinden birini bir düğün alanına fırlattığı ve
3o kişinin ölümüne yol açtığı biliniyor. Aynı şekilde köylere, otobüslere, ilk ve ortaokullara
saldırılarda bulunduğu da biliniyor.
Yemen‟de de durum farklı değil. Bombalama olayları hemen her gün tekrarlanıyor. Ülkenin
doğusundaki Şebve kasabasında bulunan El Kaide merkezinin, bu uçaklar tarafından
bombalanıp, üst düzey sorumlusu Faris Kasımi‟nin öldürüldüğü doğrudur. Ancak Yemen
hükümeti tarafından memnuniyetle karşılanan ve destek gören aynı savaş uçakları, binlerce
masum Yemenliyi öldürdü ve öldürmeye de devam ediyor.
Suriyeli aktivistlerin Amerika‟dan kanlı operasyonlara imza atması için Suriye‟ye müdahale
etmesini istemeleri, bir zamanlar Kemal el Lubvani‟nin “Özgürleştirici bir ülke” olan
İsrail‟den, Golan tepeleri karşılığında Esad rejimini ortadan kaldırma yönündeki çağrılarını
anımsatıyor. Ben açıkçası şimdiye kadar hiçbir vatanperverin, ülkesine yabancı müdahale
istediğini duymadım. Veya kendilerinden nefret eden rejimden intikam almak için dış
müdahalenin yapacağı katliamlara sessiz kalabilecek bir vatansever de tanımadım.
Suriye‟ye dış müdahale isteyenlerin, Nato uçakları tarafından bombalanan Libya‟nın mevcut
durumunu muhakeme etmelerini tavsiye ederim. Aynı şekilde kaos ve kan ülkesine dönüşen
Yemen‟de nasıl başarısız bir hükümet kurulduğunu, Sudan‟ın nasıl ikiye bölündüğünü,
Amerikan işgalinden sonra Irak‟ta coğrafi ve etnik parçalanmaların nasıl yaşandığını
düşünürlerse belki kendi ülkeleri için yaptıkları dış müdahale çağrısının ne kadar tehlikeli
sonuçlar doğuracağının farkına varırlar. Esad rejiminin zalim, diktatör olduğunu
tartışmıyoruz. Ancak üzerinde düşünmemiz gereken şey, bölge tarihinin dönüm noktasını
oluşturan, sekiz bin yıldır birçok medeniyete ev sahipliği yapan Suriye‟nin kendisi.
Amerika artık geleneksel savaşlardan kaçınıyor. Onun yerine, tek bir askerinin ölmesini dahi
istemediğinden ve sadece karşı tarafın, yani Libya, Irak, Yemen, Afganistan ve şimdi de
Suriye gibi Arap ve İslam ümmetinin kurban vermesini arzuladığından insansız hava
uçaklarını kullanarak bombalamayı tercih ediyor.
Filistinliler, İsrail‟in bu tarz operasyonlarına yıllarca maruz kaldılar. Şeyh Ahmed Yasin,
Abdülaziz Rantisi ve Hicazi gibi direnişin önemli liderleri insansız hava uçaklarının
bombaları sonucunda şehit düştüler. Dolayısıyla İsrail‟in de “terörle mücadele” kisvesi altında
Suriye‟yi paramparça etmek ve Suriye‟nin evlatlarını öldürmek için Amerikalı
meslektaşlarına katılacağını duyarsak şaşıracağımızı sanmıyorum. Peki, Amerikan uçaklarıyla
İsrail uçaklarını nasıl ayırt edeceğiz? Veya onlar teröristle- sivili nasıl ayırt edecekler?
Gerçekte, Onlar sadece Esad‟ı değil Suriye‟yi de yıkmak istiyorlar. Ülkeyi demografik ve
coğrafi olarak parçalamak sonra da Suriye‟nin sahip olduğu köklü medeniyetinden intikam
almak için başına zavallı bir hükümet koymayı planlıyorlar. Daha da acısı onların bu
planlarına Suriye‟nin kendi içinden destekçileri var. Suriye dışından da bu iş için milyarlarını
dökmeye can atan birkaç Arap ülkesi de hazırda bekliyor.
44

AK PARTĠ GENEL MERKEZ DIġ ĠLĠġKĠLER

Transkript

Benzer belgeler

ABD – TÜRKİYE İLİŞKİLERİNİN DÖNÜŞÜMÜ John McCain* Türkiye

29 ağustos- 02 eylül 2016

günlük bülten

AK PARTĠ GENEL MERKEZ DIġ ĠLĠġKĠLER

AK PARTĠ GENEL MERKEZ DIġ ĠLĠġKĠLER

Otto Liman Von Sanders`in Kaleminden Türkiye`nin

Günlük Bülten

İçindekiler

Hindistan Raporu