İNSAN ANATOMİSİNE GİRİŞ VE GENEL BİLGİLER

SDÜ ANATOMİ
İNSAN ANATOMİSİNE
GİRİŞ VE GENEL BİLGİLER
Prof. Dr. M. Ali MALAS
S.D.Ü. TIP FAKÜLTESİ
ANATOMİ ANABİLİM DALI
ANATOMİ NEDİR ?
•
•
•
•
Vücudun normal şeklini, yapısını
Vücudu oluşturan organları
Organlar arası yapısal ilişkilerini
Organların görevsel ilişkilerini inceleyen bilimdir
• Anatomi: Ana + Temnein (Yunanca)
Ana: İçinden, ayrılmış
Temnein: Kesmek, ayırmak
• Dissection: Kesmek (Latince)
Neden Anatomi
• Anatomi bilmeyen doktorlar köstebekler
gibi belirsiz mezarlar açarlar
• Gemi kaptanı için pusula ve harita ne ise
bir doktor içinde anatomi odur
• Sağlık ordusu veya insan ile ilgilenen
herkes insan anatomisini en iyi şekilde
öğrenmeye mecburdur
ANATOMİ TARİHÇESİ
En eski temel medikal bilimidir
Kendisini
bilmek
isteyen insan
Çürüyen
cesetler
Açığa çıkan
cesetler
Savaş
meydanlarında
açığa çıkan
organlar
Kendini
araştırmak
istemiş ama
engeller çıkmış
Kilise
Töreler
Dinsel inanışlar
Anatomi Tarihçesi
Hipokrat (Hippocrates) (Doğumu MÖ:460)
Anatomi Tarihçesi
• Galen (Claudius Galenus)
(MS:130-200)
Bergama doğumlu
- hayvanlar üzerinde otopsi yaparak
normal anatomik yapıları
tanımlamıştır.
- İnsan vucudunun Ateş, hava, su ve
toprak tan oluşmuştur.
- Galenizm ekolü
(Galenden daha iyimi bileceksin)
Andreas Vesalius (1514-1564)
Çağdaş anatomi döneminin kurucusu
Sistematik Diseksiyon, İnsan anatomisinin temelleri,
Galen-Vesalius
tartışması
Türkiye de Normal anatomi öğretimi
Dört dönemde toplanır
1- Medrese dönemi (1200-1816)
Skolastik eğitim hakimiyeti
1205 (Kayseri Darüşşifasının kuruluşu)
1816 arası dönem (Diseksiyon masası yok)
İbni Sina (980-1037) (Avicenna) (el-Kanûn Fi’t-Tıb)
Fizyoloji, hıfzısıhha, tedavi ve farmakoloji
• Hekimbaşı Emir Çelebi (öl:1638)
Enmüzec al-Tıp adlı eser
Savaştaki gayrimüslim ölülere diseksiyon
Medresede iskelet yok
II. Şanizade Dönemi (1816-1827)
Şanizade Mehmet Ataullah Efendi
“MİR’AT’ÜL EBDAN Fİ TEŞRİH-İ
AZA’ÜL İNSAN”
-Normal anatomi kitabı, ilk basılı tıp kitabı
-Batılı kaynaklardan tercüme ve derlemedir
-Diseksiyon eğitimi hala yapılamamaktadır
III. Tıphane ve Cerrahhane-i Amire Dönemi
(1827-1839)
Sultan II. Mahmut tarafından açılan okul
Tıbbiye 5, cerrahhane 3 yıl eğitim vermekte
Osman Saip Efendi Normal anatomi eğitimi vermekte
Ancak ilk üç dönemde diseksiyon olmaması dikkat
çekmekte.
Bu dönmede Avrupa'da da patolojik anatomi eğitiminde
bağımsız ve bilimsel kişilik yoktur.
IV. Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane Dönemi
(1839-günümüze kadar gelen dönem)
Sultan III. Selim tarafından açılan okul
Dr. C. A. Bernard (1808-1844)
Dr. Spitzer (Avusturyalı-Anatomist)
1841 den sonra diseksiyon eğitimi ile anatomi
verilmiştir
Kadavra bulmadaki zorluklar
1960 Telaviv de otopsi protestosu
Çalışma yöntemleri
• Canlı anatomisi
İnspeksiyon
Palpasyon
Perküsyon
Oskültasyon
Çalışma yöntemleri
Makroskopik Anatomi (Kadavra anatomisi)
Çalışma yöntemleri
• Mikroskopik Anatomi
Işık, elektron Mikroskobu
Immuno histokimyasal çalışmalar
Biokimyasal moleküler çalışmalar
Genetik çalışmalar
• Embriyolojik anatomi
• Klinik anatomi
• Fonksiyonel anatomi
• Deneysel yaklaşımlar
Rontgen
Yöntemleri
X-Ray
Ultrasonografi
(US)
Bilgisayarlı
Tomografi
Computerize
Tomografi (CT)
Magnetik Rezonans
İnceleme
(MRI)
Endoskopik
yöntemler
Nukleer Yöntemler
Anatomi Dalları
•
•
•
•
•
•
•
Sistematik anatomi
Fonksiyonel anatomi
Klinik anatomi
Cerrahi anatomi
Yüzeyel (surface) anatomi
Comperative anatomi
Gelişim (Developmental)
anatomi
• Topografik anatomi
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Mikroskobik anatomi
Patolojik anatomi
Tatbiki (applied) anatomi
Tasviri (descriptiv)
anatomi
Gross anatomi
Estetik-artistik anatomi
Sportif anatomi
Popüler anatomi
Gross anatomi
Anatomi
eğitim ve
öğretim
gereçleri
Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri
• Ders kitabı
Referans kitap
ANATOMİ CİLT I, II
Prof. Dr. Kaplan ArıncıProf. Dr. Alaittin Elhan
Güneş Kitabevi Yayınları
ANKARA
Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri
Diğer ders kitapları
• Lokomotor sistem Anatomisi,
• Anatomi I, II, Temel nöroanatomi
Prof. Dr. Mehmet Yıldırım (Tercüme)
Nobel Kitabevi Yayınları – İSTANBUL
• Snell’in “Klinik Anatomi”
Snell’in “Klinik Nöroanatomi”
Prof. Dr. Mehmet Yıldırım (Tercüme)
Nobel Kitabevi Yayınları – İSTANBUL
Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri
Diğer ders kitapları
• Ozan anatomi
Prof. Dr. Hasan Ozan
Klinisyen Tıp Kitabevleri Ankara
• Sistematik anatomi
Prof. Dr. Figen Gövsa
Nobel-izmir
Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri
Diğer yabancı ders kitapları (İng-Tr)
• Grays Anatomy (Student version)
Nobel Kitabevi Yayınları – İSTANBUL
• Anatomy, Neuroanatomy,
• Clinical anatomy
NMS serisi
Nobel Kitabevi Yayınları – İSTANBUL
• Clinically anatomy
KL Moore
Nobel Kitabevi Yayınları – İSTANBUL
Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri
ANATOMİ ATLASI
• Sobotta Anatomi Atlası
cilt I
cilt II
Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri
ANATOMİ ATLASI
• Netter (F. Netter)
Anatomi Atlası Cılt I, II (Güneş-Ankara)
Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri
ANATOMİ ATLASI
• Mc’minn’s Anatomi Atlası (Güneş-Ankara)
• Grant’s Anatomi Atlası …….
Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri
Anatomi Sözlüğü
• Sistematik Resimli
Anatomi Sözlüğü
(Prof. Dr. M.Yıldırım)
Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri
Anatomi Sözlüğü
• Açıklamalı Tıp Termleri
Sözlüğü
(Prof.Dr. Utkan Kacatürk)
Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri
Diğer Anatomi Sözlükleri
Anatomi CD leri
İnternet
Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri
•
•
•
•
•
•
Kemik
Kadavra
Maket
Posterler
Filmler
CD-Bilgisayar
TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I. SINIFTA
Dönem I III. Komite
Dönem I, IV. Komite
Anatomiye giriş
Nörokranyum kemikleri
Genel terminoloji
Splachno kemikleri
Anatomi terimleri
Kranyum fossa’la
İnsan Vücuduna genel yaklaşım
Kemikler Hakkında genel bilgi
Eklemler Hakkında genel bilgi
Eklem çeşitleri ve sınıflanması
Kemiklerin gelişimi ve sınıflandırılması
Collumnae vertebralis eklemleri
Collumnae vertebralis kemikleri
Omurgaya genel yaklaşım
Trorax kemikleri
Thorax eklemleri
Üst extremite eklemleri
Üst extremite kemikleri
Alt extremite eklemleri
Pelvis kemikleri
Kranyum sutural yapıları ve eklemleri
Alt exremite kemikleri
Kranyum eklemleri, TME
TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II. SINIFTA
Dönem II, I. Komite (36 saat teorik)
Dönem II, II. Komite (36 saat teorik)
Kaslar hakkında genel bilgi
Kalp anatomisi
Cranium kasları Yüz kasları
Aort ve aortun thorocal dalları
Boyun kasları ve fasiyaları
Üst ekstremite kasları
Üst ekstremite damarlar
Baş ve boyun arterleri
Baş ve boyun venleri
Thorax venleri
Üst ekstremite lenfatikleri
Baş ve boyun lenfatikleri
Üst ekstremite sinirleri
Gövde lenfatikleri
Gövde kasları
Sırt Kasları
Alt ekstremite kasları
Alt ekstremite damarları
Burun anatomisi
Paranazal sinus anatomisi
Larynx anatomisi
Alt ekstremite Sinirleri
Akciğer anatomisi
Alt ekstremite lenfatikleri
Plevra ve mediasten anatomisi
TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II. SINIFTA
Dönem II, III .Komite (24 saat teorik)
Dönem II, V . Komite (48 saat teorik)
Ağız boşluğu anatomisi
Merkezi Sinir sistemine giriş
Pharynx,oezaphagus anatomisi
Encepholon (Beyin)
Karın kasları ve inguinal kanal
Mide-duedonum anatomisi
İnce Barsak anatomisi
Periton anatomisi
Cerebrum (Beyin hemisferleri)
Limbik sistem
Diencepholon
Hypothalamus- Thalamus
Kalın Barsak anatomisi
Karaciğer Dalak ve pankreas anatomisi
Abdomen damar ve sinirleri
Vena porta anatomisi
Bulbus(Medulla oblangata)
Pons
Mezencephalon anatomisi
Cerebellum anatomisi
Dönem II, IV . Komite (20 saat teorik)
Böbrek anatomisi
Üreter,mesane, urethra anatomisi
Beyin ventrikülleri ve zarları
Beyin damarları
Medulla spinalis
Kranial sinirler
Erkek Genital sistem anatomisi
Otonom sinir sistemi
Dişi Genital sistem anatomisi
Perine anatomisi
Endokrin sistem anatomisi
Periferik sinir sistemi
Göz anatomisi
Kulak anatomisi
KAYNAKLAR
• İnsan anatomisi. Mehmet Yıldırım, Nobel Kitabevi
Yayınları – İstanbul
• Sobotta Anatomi Atlası Cilt 1-2.
• Anatomi Atlası. F. Netter
• Sistematik Resimli Anatomi Sözlüğü. M.Yıldırım
• Lokomotor sistem Anatomisi, Mehmet Yıldırım, Nobel
Kitabevi Yayınları – İstanbul
• Anatomi I, II, Temel nöroanatomi. Mehmet Yıldırım,
Nobel Kitabevi Yayınları – İstanbul