Melez Tümleşik Devrelerden Oluşan Ses

MELEZ TÜMLESIK DEVRELERDEN OLUSAN SES-FREKANSLI
GÜÇ YÜKSELTEÇLERI
(AUDIO POWER AMPLIFIERS CONSISTING OF HYBRID
INTEGRATED CIRCUITS)
Eren BASARAN
Elektronik Yüksek Mühendisi ( i.t.ü.)
Bogazköy Girne
e-posta:[email protected]
OM931 ve OM961 tipi tümlesik devreler
melez olarak çalistiklarindan bunlara “Melez
Tümlesik Devreler” de denmektedir.Ses Frekansli
Güç Yükselteçleri olarak
seçilen Ry yük
empedansi ve batarya besleme gerilimine bagli
olarak 60 W ile 75 W mertebelerinde çikis güçü
verebilmektedirler.
Bunlarin
dalgalilik söndürmeleri iyi
sayilmaktadir.Karmasik (kompleks) yükler için
kararliliklari iyidir.Kendi içlerinde kisa-devre
koruma düzenleri vardir.Geçici rejim ve harmonik
distorsiyonlari düsüktür.
Çizelge 1’de belirli çalisma sartlarinda
bellibasli teknik özellikleri verilmistir.Sekil 2’de
fiziksel görünüsünün resmi görülmektedir.
Sekil 3’de önden ve yandan olmak üzere
iki kesiti gösteriliyor.Fiziksel boyutlar (mm)
biriminde verilmistir.Sekil 3’de OM931 ve OM961
tipi melez tümlesik devrelerin “ses frekansli güç
yükselteçleri” olarak kullanilabilmesi için devre
semasi verilmistir.Çizelge 2’de liste halinde
bilesenlerin alacagi degerler verilmistir.
Bu makale “PHILIPS GENERAL
CATALOGUE- ELECTRONIC COMPONENTS
AND MATERIALS N.V.PHILIPS
GLOEILAMPENFABRIEKEN EINDHOVEN
HOLLAND” adli katalogdaki “Uygulama
Bilgileri” ( Application Information-s.A61 )
baslikli kisimdan yararlanilarak
hazirlanmistir.(Kaynakça 1-s.A61) .
Bu konularda daha ayrintili bilgi edinmek
isteyenlerin ilgili firmaya veya acentelerine veya
bayilerine basvurmalari gerekir.
Çizelge 1 Tümlesik devrelerin bellibasli özellikleri
OM931
OM961
Po gücü
tipik 40 W
tipik 75 W
Ry = 4 Ω iken ve
dtop = % 0.7 iken
Güç bandgenisligi (-3dB) *
20 Hz’den 40 kHz’e kadar
20 Hz’den 40 kHz’e kadar
Po = 1 W , f = 1 kHz iken
tipik
tipik
toplam distorsiyon miktari
% 0.02
% 0.02
( dtop )
Ry= 8 Ω ve toplam distorsiyon
Vbb besleme gerilimi ± 23 volt
Vbb besleme gerilimi ± 31 volt
miktari (dtop) < % 0.2 iken
iken >30 W olmaktadir.
iken >60 W olmaktadir.
Ry= 4 Ω ve toplam distorsiyon
Vbb besleme gerilimi ± 26 volt
Vbb besleme gerilimi ± 35 volt
miktari (dtop) < % 0.2 iken
iken >30 W olmaktadir.
iken >60 W olmaktadir.
*Yükseltecin frekans yanitsamasi egrisinde güç kazancinin ( -3 dB ) düstügü frekans degerleri
Sekil 1 Tümlesik devrenin görünüsünün resmi yukarida verilmistir.
26
Sekil 2 Tümlesik devrenin önden ve yandan görünüsü yukarida görülüyor.
Sekil 3 HOLLANDA’daki PHILIPS firmasinca üretilen “melez tümlesik devreler”den OM931
ve OM961tiplerininin Ses Frekansli Güç Yükselteçleri olarak kullanilmalarina iliskin uygulama
devresi .
27
Çizelge 2. Bilesenlerin Listesi ( Kullanilan Devre Elemanlari Listesi )
R1= 10 kΩ ( 0.25 W )
R2= 4.7 kΩ ( 0.25 W )
R3= 300 Ω ( 0.25 W )
R4= 680 Ω ( 0.25 W )
R5 = 10 kΩ ( 0.25 W )
R6 = 22 Ω ( 0.5 W )
R7 = 2.2 Ω ( 0.25 W )
R8 = 10 Ω ( 0.5 W )
L = 4 µH
C1= 47 µF ( 10 V )
C2 = 270 pF ( %10 toleransli )
C3= 120 pF ( %10 toleransli )
C4 = 100 µF
C5 = 470 µF
C6 = 100 nF
C7 = 10 µF ( 63 V )
C8 = 10 µF ( 63 V )
C9 = 10 µF ( 63 V )
Ry = 4 veya 8 Ω
( Yük Direnci )
( Hoparlör Empedansi )
Not : µF mikrofarad ; pF pikofarad ; nF nanofarad
1 nF = 1000 pF ; 1 µF = 1000 nF
1 H = 1000 mH = 1000 000 µH
dtop : toplam distorsiyon miktari
Vbb : besleme gerilimi ( sasiye göre + ve - )
Çizelge 2’deki L=4 µH degerindeki bobini
hesaplayabilmek için Sekil 3’deki Nagaoka
förmülü kullanilabilir. D=1.8cm ve bobin boyu
δ=0.7cm ve sarim sayisi N=14 alinarak
tarafimdan L=4.3 µH olarak bulunmustur.
( Kaynakça 2- Sayfa 689-691 )
Sekil 3.Siki-sarilmis tek-tabakali bobinin endüktansini veren NAGAOKA FÖRMÜLÜ .
Kaynakça
2.SES FREKANS TEKNIGI
Eren BASARAN
Yayimlayan : TC Milli Egitim Bakanligi
1981, Temel Ders Kitabi, Istanbul , Türkiye
1. PHILIPS GENERAL CATALOGUE,
ELECTRONIC COMPONENTS AND
MATERIALS ( Sayfa : A 6 1 )
N.V.PHILIPS Gloeilampenfabrieken ,
Eindhoven , Hollanda
28