docOctober/November/December 2014
download 
Şikayet Transkript
October/November/December 2014
G İ R İ Ş İ M L E R İ G İ R İ Ş İ M L E R İ EKİM-KASIM-ARALIK 2014 OCTOBER-NOVEMBER-DECEMBER 2014 SAYI 15 ISSUE 15 G İ R İ Ş İ M L E R İ HİERAPOLİS MÜZESİ HIERAPOLIS MUSEUM RODİN RODIN BİR KARYA KENTİ ALİNDA ALINDA, A CARIAN CITY CAM GLASS APHRODİSİAS MÜZESİ APHRODISIAS MUSEUM EBRU MARBLING MİRO’NON KUŞLARI İSTANBUL’DA MIRO’S BIRDS IN ISTANBUL The Museum Pass İstanbul cards validity period begins with your first museum visit. Each card can only be used at each museum once. Museum Pass Advantage Points ATELIER BY ISMAIL ACAR, MUSEUM SHOPS AND CAFÉS, BLUESHUTTLE, EFENDI TRAVEL, FARUK YALCIN ANIMAL KINGDOM AND BOTANICAL GARDEN, HARBİYE MILITARY MUSEUM, HISTORICAL GALATASARAY HAMAM, GES SHOPS, İSTANBUL ARCHAEOLOGICAL MUSEUMS SHOP & CAFÉ, İSTANBUL COOKING SCHOOL, İSTANBUL ŞEHİR HATLARI, İSTANBUL WALKS, JURASSIC LAND, MAIDEN’S TOWER, THE MUSEUM OF INNOCENCE, PANDELI RESTAURANT, PERA MUSEUM, RAHMI M. KOÇ MUSEUM, SADBERK HANIM MUSEUM, SAKIP SABANCI MUSEUM, SECURE DRIVE, TÜRVAK CINEMA – THEATRE MUSEUM G İ R İ Ş İ M L E R İ G İ R İ Ş İ M L E R İ EKİM-KASIM-ARALIK 2014 OCTOBER-NOVEMBER-DECEMBER 2014 SAYI 15 ISSUE 15 G İ R İ Ş İ M L E R İ içindekiler TABLE OF CONTENTS Ekim-Kasım-Aralık 2014 Sayı 15 October-November-December 2014 Issue 15 HİERAPOLİS MÜZESİ HIERAPOLIS MUSEUM RODİN RODIN BİR KARYA KENTİ ALİNDA ALINDA, A CARIAN CITY CAM GLASS APHRODİSİAS MÜZESİ APHRODISIAS MUSEUM EBRU MARBLING MİRO’NON KUŞLARI İSTANBUL’DA MIRO’S BIRDS IN ISTANBUL Başyazı Bir Karya Kenti Alinda 3 Editorial 5 Alinda, A Carian City CAM 10 GLASS Aphrodisias Müzesi 16 Aphrodisias Museum Rodin 22 Rodin EBRU 28 EBRU (MARBLING) J. Paul Getty Vakfı ve Müzesi 34 Hierapolis Müzesi J. Paul Getty Foundation and Museum 40 Miro’nun Kuşları İstanbul’da Hierapolis Museum 48 Dünya Müzecilik Tarihi Miro’s Birds in İstanbul 54 VASARİ World History of Museums 60 Topkapı Sarayı’nın Hazinesi VASARI 62 KOÇ ÜNİVERSİTESİ The Topkapi Palace Treasury 68 KOÇ UNIVERSITY Bir sempozyum, bir sergi 72 Haber turu A Symposium and an exhibition 74 TÜRSAB-MÜZE Rehberi News in overview 76 TÜRSAB-MUSEUM Guide TÜRSAB-MÜZE Harita 78 TÜRSAB-MUSEUM Map of Museums TÜRSAB-MÜZE Girişimleri tarafından üç ayda bir yayınlanır Published quarterly by the TÜRSAB-MUSEUM Enterprises TÜRSAB-MÜZE Girişimleri adına SAHİBİ TÜRSAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI OWNER on behalf of the TÜRSAB-MUSEUM Enterprises PRESIDENT OF THE TÜRSAB EXECUTIVE BOARD Başaran ULUSOY SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ RESPONSIBLE MANAGING EDITOR Feyyaz YALÇIN YAYIN KURULU EDITORIAL BOARD Başaran ULUSOY, Arzu ÇENGİL, Hümeyra ÖZALP KONYAR, Ufuk YILMAZ, Özgül ÖZKAN YAVUZ, Özgür AÇIKBAŞ, Köyüm ÖZYÜKSEL ÜNAL, Ayşim ALPMAN, Avniye TANSUĞ, Elif TÜRKÖLMEZ, Ahmet ALPMAN, Pınar ARSLAN, Turgut ARIKAN TÜRSAB adına YAYIN KOORDİNATÖRÜ EDITORIAL COORDINATOR on behalf of TÜRSAB Arzu ÇENGİL GÖRSEL VE EDİTORYAL YÖNETİM VISUAL AND EDITORIAL MANAGEMENT Hümeyra ÖZALP KONYAR HABER ve GÖRSEL KOORDİNASYON NEWS AND VISUAL COORDINATION Özgür AÇIKBAŞ GRAFİK UYGULAMA GRAPHICAL IMPLEMENTATION Özgür AÇIKBAŞ Gazeteciler Sitesi Haberler Sk. No: 15 Esentepe Şişli İstanbul / Türkiye Tel / Phone: (212) 327 13 00 Faks / Fax: (212) 327 13 06 www.muze.gov.tr e-mail: [email protected] Baskı Printing Müka Matbaa MÜZE Dergisi Basın Konseyi üyesi olup, Basın Meslek İlkeleri’ne uymaya söz vermiştir. The Museum Journal is a member of the Turkish Press Council and has resolved to abide by the Press Code of Ethics. MÜZE Dergisi’nde yayınlanan yazı ve fotoğraflardan kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. None of the articles and photographs published in the The Museum Journal maybe quoted without mentioning of resource. M üzecilik anlayışı değişiyor Cumhuriyetimiz 90 yaşında! Hepimize kutlu olsun. Bu 90 yıl bana şunu düşündürüyor. Turizmden mimariye, plastik sanatlardan sanayiye aklınıza gelebilecek her alanda ülkemiz artık adından söz ettiren, güçlü, istikrarlı ve geleceği parlak bir ülke. Ve tabi müzecilikte de bu böyle. Müzelerimiz artık dünyadaki muadilleriyle yarışan hatta onları aşan niteliklere sahip. Teknolojinin tüm imkanlarından faydalanılarak modern bir anlayışla yenilenen müzelerimizin engelli ve yaşlı dostu olması için; gelir durumu, eğitim düzeyi, sosyal statüsü ne olursa olsun tüm vatandaşlarımız tarafından görülmesi için, dünyanın en uzak köşesinde yaşayanlar tarafından bilinmesi, tanınması için var gücümüzle çalışıyoruz. Cumhuriyet nasıl 90. yılında daha dinamik, daha genç, daha enerjikse müzeciliğimiz de öyle. Yaklaşık 155 müzenin işletmesiyle tek tek ilgileniyor, restorasyonundan temizliğine, gezi konforundan ışıklandırılmasına her ayrıntısını yakından takip ediyoruz. Cumhuriyet’in 100. yılına çok daha güçlü bir müzecilik anlayışıyla gireceğimizden kuşkum yok. Bu ay aynı zamanda Kurban Bayramı’nı da idrak ettiğimiz, iki bayramı bir arada kutladığımız müstesna bir ay. Bu vesileyle hepinizin hem Kurban Bayramı’nı hem Cumhuriyet Bayramı’nı kutluyor; herkese huzur, sağlık ve sevinç dolu nice bayramlar diliyorum. Our Republic is 91 years old! We wish a happy anniversary for all of us! These 91 years make me think: from tourism to architecture, from plastic arts to industry, Turkey is now a strong and weighty country with stability and a bright future. The same thing holds true for museums as well. Our museums have high standards like their global equivalents and in some areas they are even more advanced. We are trying with all our might so that our museums, renovated with the most recent technology in a modern way, will be visited easily by all our citiziens with disabilities or by the elderly. We want our museums to be accessible to all parts of society, regardless of level of income, education and social status. Our Republic is still very young and dynamic in its 91st year and the same thing is true for our museums as well. We manage the operation of almost 155 museums one by one and we care about their restoration, cleaning, visiting comfort and lightning, along with many other details. I am sure that we will have a much stronger perspective in the field of museums in the 100th anniversary of our Republic. In this special month we are celebrating the Feast of the Sacrifice along with the anniversary of our Republic. With this opportunity on hand, I would like to congratulate you all for your Republic Day and the Feast of the Sacrifice and wish everyone many happy anniversaries in good health and peace. Başaran Ulusoy 3 4 BİR KARYA KENTİ Rasim Konyar Kraliçe Ada’nın Bodrum’dan sürgüne gönderildiği, Büyük İskender’in fethettiği, Karya uygarlığının “Işık” kenti. Alinda, muhteşem agorası ve su kemerleri ile Aydın’ın Karpuzlu ilçesinde beklenmedik bir sürpriz yaratıyor. Alinda ALINDA, A CARIAN CITY Carian civilization’s city of “Light“, the city where Queen Ada from Halicarnassus was sent in exile, the city conquered by Alexander the Great. Alinda with its magnificent agora and its aqueducts offers an astonishing surprise situated on a hilltop at the Karpuzlu District of Aydın Province. ANTİK KENT ancient city 5 ydın il merkezinin güneybatısına doğru gidince, tarihi MÖ 340 yıllarına kadar inen Karpuzlu İlçesi’ne varılır... Alinda Antik Kenti ilçenin batısındaki tepe üzerinde yükseliyor. 1971 yılında bulunduğu ovanın adını alan Karpuzlu, verimli topraklarla içiçe yaşayan bir ilçe. Başta zeytin olmak üzere sık ağaçlı ormanlarla kaplı dağları yılın her mevsiminde muhteşem görüntüler yansıtıyor. Karpuzlu’da Doğa ve Mimari Karpuzlu’dan Alinda Antik Kenti’ne çıkılırken hem doğa hem sivil mimari insanı büyülüyor. Alinda, bugünkü Karpuzlu’nun hemen bir kaç yüz metre ötesinden başladığı için yıllar önce bu köy evlerinin yapımında antik kentin taşları kullanılmış. Hatta bazı evler doğrudan Roma Dönemi duvarlarının üzerine inşa edilivermiş... Karpuzlu köyünün daracık sokaklarında dolaşırsanız taş evlerin duvarında girlandlı bir koç başı ya da mermere oyulmuş bir savaş sahnesine rastlayabilir, bu tarihi eserleri günlük yaşamın içinde izleyebilirsiniz.... Alinda Antik Kenti Alinda, bir Karya kenti. İlk kuruluşu Hititler’e kadar iniyor. Karpuzlu Vadisi’nin batı ucunda, ovaya hakim bir tepenin üzerinde. Bilge Umar’ın kitaplarından Alinda isminin Luwi veya Kar dilinden geldiğini ve “Işık” anlamını taşıdığını öğreniyoruz. Yazılı kaynaklar kentin MÖ 451-450 yılları arasında, kısa bir süre için 6 When you travel to the southwest of Aydın City Centre you reach the District of Karpuzlu whose history is dated back to 340 BC. Alinda Antique City rises on a hill at the west of the district. The district of Karpuzlu, that lives in harmony with the fertile land took the name of this plain in 1971. Its mountains covered by thick forests, mainly olive trees, present spectacular scenes throughout all the seasons of the year. Nature and Architecture in Karpuzlu While going up to Alinda Antique City from Karpuzlu both nature and the civil architecture mesmerise people. As Alinda starts just a few hundred meters from today’s Karpuzlu the stones of the antique city were used in building village houses years ago. And moreover, some houses were just built directly on the walls of the Roman Period... When walking through the narrow streets of Karpuzlu Village you can come across a head of a ram with a wreath on a wall of a stone house or war scene carved in marble, you can monitor these historical artefacts in everyday life... Alinda Antique City Alinda is a Carian city. Its primary foundation goes back to the Hittites. It is situated on top of a hill overlooking the plain at the west end of Karpuzlu Valley. From the books of scholar Umar we learn that the name Alinda came from Luwi or Kar language and means “Light”. The written sources state that the city joined the Attika-Delos Marine Attika-Delos Deniz Birliği’ne girdiğini ancak daha sonra ayrıldığını aktarıyor. Alinda’nın tarih sahnesinde önem kazanması MÖ 340’da Karya Krallığı’nda çıkan iç karışıklıklar ile başlıyor. Karyalı Hekatemnos’un kızı Kraliçe Ada, bir aile kararıyla bugünün Halikarnassos (Bodrum)’dan Alinda’ya sürgüne gönderiliyor. Fakat iyi bir siyasetçi ve yönetici olan Ada, sürgün hayatı yaşadığı bu kenti önemli bir merkez haline getiriyor. Hatta Büyük İskender Asya seferine çıktığında Alinda’ya da geliyor ve Ada “tekrar Karya Kraliçesi olma” koşuluyla kentin kapılarını açıyor. Büyük İskender de verdiği sözü tutuyor ve Halikarnassos’u zaptettiğinde Ada’nın tekrar Karya Kraliçesi olmasını sağlıyor. Alinda, Büyük İskender’in ölümünden sonra önce Bergama, ardından Roma hakimiyeti altına giriyor. Roma devrinde de ihtişamlı bir kent olarak dikkat çeken Alinda, bu gücünün göstergesi olarak, MS 3. yy’a kadar kendi adına sikke bastırmış. Sonraki yıllarda ise önemini yitirip, Aphrodisias Metropolitliği’ne bağlı bir kent olmuş... Kraliçe Ada’nın konuk odası, lahdi ve mücevherleri şimdi Bodrum Kalesi’ndeki müzede sergileniyor. Alinda’ya bugün gidenleri ilk karşılayanlar ise mezarlar ve lahitler... Union for a short period, between 451-450 BC, but soon after left the union. Alinda gained importance in the stage of history as civil conflicts arose in the Kingdom of Caria in 340 BC. Queen Ada, daughter of Carian Hekatemnos, was sent with the family decree from today’s Halicarnassus to Alina into exile. But being a decent politician and administrator Ada turned this city, where she sent into exile, into an important centre. Moreover, Alexander the Great during his Asia expedition came to Alinda and Ada opened the doors of the city with the provision of “becoming the Queen of Caria again”. Keeping his promise, Alexander the Great enabled Ada to become the Queen of Caria after he conquered Halicarnassus. Alinda, after the death of Alexander the Great, fell under the hegemony of Pergamon then Roman consecutively. Alinda was an attractive gorgeous city in Roman Period and kept on issuing coins on its behalf until 3rd century AD as an indication of its power. In the years to follow it lost its importance and became a city attached to the metropolitan of Aphrodisias... Guest room, sarcophagus and jewels of Queen Ada are now exhibited in the Museum in the Castle of Bodrum. Those who go to Alinda are welcomed by graves and sarcophaguses... Alinda Su Kemerleri (sol sayfa). Agora’dan görüntüler (üstte). Alinda aqueducts (left page). Views from the Agora (above). 7 Agora Alinda’nın bugün de izlenebilen en etkileyici yapılarından biri neredeyse 100 metreye varan uzunluğu ile şaşırtıcı bir görünüm sergileyen Agora’sı. Yapı, Anadolu’da böylesine sağlam kalabilmiş ender, üç katlı agoralarından biri olarak kabul ediliyor. Anıtsal görünümü ile agora, kentin doğusunda, 170 m yükseklikte dik yamacın başında yer alıyor. Yalnız Ama Hala Ayakta! Alinda Akropolü’nün kuzeybatı ucunda dört gözü tamamen ayakta duran su kemeri de son derece heybetli bir görüntü sergiliyor. Hala çok iyi korunmuş bu kemer güzelliği ve sağlamlığıyla dikkat çekiyor. Kemerlerin üstünde, birbirine paralel bloklardan oluşan bir su kanalı olduğu biliniyor. Şehrin dört bir yanında, hatta su kemerlerinin ötesindeki tepenin uzak ucunda bile, çok sayıda mezara rastlanıyor. En yaygın olanı, yekpare bir kayaya oyulmuş ve üzeri ayrı bir kapakla örtülmüş olan “Karia” tipindeki mezarlar. Mezar yapıları hemen bütün kenti çevrelemiş... Alinda Tiyatrosu Kentin ayakta kalmış diğer bir yapısı da tiyatrosu. Orta, hatta küçük ölçekli sayılabilecek boyuttaki Alinda Tiyatrosu, bugün “bir zeytinlik” görünümünde. Oturma yerleri ve sahne düzeni çoğu bölümü yıkılmış. Tiyatronun kuzey batısında iki tapınak kalıntısı bulunuyor. Helenistik Dönem’in düzgün taş işçiliği ile inşa edilmiş duvarlarda iki kemerli giriş dikkat çekiyor. 8 Agora One of the most effective constructions of Alinda, that can also be monitored today, is the Agora with striking scenery, almost 100 metres long. The construction is assumed to be one of the rare three storey agoras in Anatolia that has survived in such robust state. Agora, with its monumental appearance stands on a steep hill at 170 metres to the east of the city. Alone But Still on Foot! At the northwest end of Alinda Acropolis, the aqueduct with its four arches completely on foot displays an extremely spectacular scene. This aqueduct that has been very well preserved attracts attention with its beauty and solidity. It is known that there is a water canal over the arches constituted by blocks parallel to each other. Theatre of Alinda Another edifice of the city that is still on foot is the theatre. Theatre of Alinda, that can be regarded as medium or even small in dimension is today in the appearance of “an olive grove”. Most of the seats and the stage setting have been demolished. There are two temple ruins to the northwest of the theatre. Two arched entrance in the walls that were built with fine stonework of Hellenistic period attracts attention. Alinda antik tiyatrosu ve antik kent kule görüntüleri (sol sayfa). Karpuzlu’da evlerin duvarlarındaki antik taşlar, antik kent çevresindeki yollar, ağaçlar ve lahit mezarlar. Alinda’s ancient theatre and views from ancient city towers (left page). Ancient stones in the walls of houses at Karpuzlu, the ancient roads around the city, trees and tombs. 9 SANAT Art Rasim Konyar CAM antik dönem’den günümüze, gerek süs eşyası, gerek inşaat gerekse tasarım malzemesi olarak hep cam kullanıldı. gelin, her gün elimizin altında olan, bize önünde arkasında ne varsa gösteren ama güzelliğini her zaman koruyan bu ışıltılı malzemeye şöyle bir dokunalım. GLASS From antiquity to the present day, glass has been used both for ornament and decoration purposes as well as a design and construction hardware. Let us now get in closer touch with this shiny material which reveals what is in front and what is behind, a material of everyday use, nevertheless conserving its beauty at all times. 10 u içtiğimiz bardak, karşısına geçip kendimize baktığımız ayna, evlerimizin pencereleri ya da kapıdaki nazar boncuğu… Farklı farklı suretlerde karşımıza çıksa da hepsinin ana malzemesi cam aslında. Peki, günlük hayatta bu kadar elimizin altında olan bu malzeme ilk kez nasıl yapıldı dersiniz? İnsan eliyle üretilmiş ilk yapay madde sayılan camın tarihi MÖ 3.500’e dayanıyor. Arkeolojik araştırmalar bazı cam boncukların MÖ 3. binin sonlarına doğru Mezopotamya’da Sümer yerleşimlerinde, ilk cam kapların da MÖ 2. binin ortalarına doğru Hurri-Mitanni bölgesinde varolduğunu gösteriyor. Erken Dönem camları, kralların himayesindeki atölyelerde seçkin ustalar tarafından üretilirken Roma Dönemi’nde cam, bir endüstri kolu haline geliyor. Bu dönemde cam değerli taşlara alternatif olarak üretildiği için şeffaf değil renkli olarak işleniyor. 2. binin ortalarına tarihlenen cam kaplar, sıcak camın iç kalıplama yöntemiyle biçimlendirilmesi sonucu elde edilmiş. Bu kaplar daha çok ritüel amaçlı olarak törenlerde kullanılmış. Aynı dönemde cam buluntusu veren bir başka yerleşim Mısır. MÖ 1. binden itibaren camın kullanıldığını gösteren buluntular olmakla birlikte, camın ilk kez büyük ölçekte kullanılması ise Fenike’de oluyor. Burada cam, fildişi üzerine kakma tekniğiyle üretiliyor. The glass out of which we drink water, the mirrors we use to look at ourselves, our homes’ windows or the evil eye beads at our doors, they are all made of glass. How do you think this familiar material was fabricated for the first time? The history of glass considered to be the first artificial man-made substance can be traced back to 3500 BC. Archaeological research suggested the existence of some glass beads towards the end of the 3rd millennium BC in Mesopotamia in Sumerian settlements, and of the first glass vessels towards the middle of the 2nd millennium BC in the Hurrian-Mitanni territory in Northern Syria. While the early-period glassmaking was an exclusive activity performed by elite craftsmen in workshops under the auspices of the kings, it evolved into a manufacturing industry in the Roman period. During that period, glass was not processed in transparent but in coloured form, since it was produced as an alternative to precious stones. The glass vessels dated to the middle of the Second Millennium BC were made through the shaping of hot glass with the core moulding method. These containers were essentially used as ritual equipment for religious ceremonies. Findings relative to the same period, proving the existence of the use of glass in Egypt can be traced back to the 1st millennium BC. However, the utilization for the first time of glass on a large scale took place in Phoenicia. There, glass was manufactured through the inlay on ivory technique. Sol sayfa: Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi Anadolu’nun Klasik Çağları bölümü ile Bodrum Arkeoloji Müzesi’nde (altta, en solda) sergilenen eserler. Sağ sayfa: Kayseri Müzesi’nden bir cam obje. Left page: Artefacts on display at the Anatolian Classical Period Section of the Museum of Anatolian Civilizations in Ankara and at the Bodrum Museum of Archaeology (below, far left). Right page: a glass object from the Museum of Kayseri. 11 Helenistik Dönem ve cam Camın bir inşaat malzemesi olarak kullanımı ise epey sonraya rastlıyor. Mimaride pencere camının kullanımının henüz kesin bir tarihi belgesi olmamakla birlikte, ele geçen bilgiler, bu malzemenin ilk olarak Roma İmparatorluğu’nda kullanıldığını gösteriyor. MÖ 60 yıllarına tarihlenen Pompei evlerinin pencerelerinde camdan yapılmış levhalar var. Roma İmparatorluğu Dönemi’nde pencere camları sivil mimaride nadiren kullanılmış. Pencere camları genellikle hamamlar gibi kamusal alanlarda, gün ışığından faydalanmanın gerekli olduğu yerlerde kullanılmış. Helenistik Dönem’e baktığımızda cam üreten başlıca iki önemli merkez olduğunu görüyoruz. Bunlardan ilki, Suriye’nin sahil şeridinde bulunan şehirler, diğeri ise Mısır Ptolema Krallığı’nın başkenti İskenderiye. Hellenistic Period and Glass The use of glass as a building material coincides with a much later period. The use of window glass in architecture, although not yet historically documented with certainty, occurred probably for the first time under the Roman Empire, according to available data. The windows of the Pompeii houses dating back to 60 BC feature some glass plates. However, glass windows were rarely used in civil architecture during the Roman Empire period. Usually, public facilities such as baths, where the use of daylight was necessary, were equipped with glass windows. We know that there were two major glassmaking hubs in the Hellenistic period. The Mediterranean coastal cities of Syria constituted the first hub and the second centre was Alexandria, capital city of the Egyptian Ptolemaic kingdom. Milet Müzesi’nin cam vitrinlerinden bir görünüm (üstte), Niğde Müzesi’nden cam Gözyaşı ve Koku kapları (sağ üstte). Nevşehir Müzesi’nden bir eser (üstte) ve Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi Anadolu’nun Klasik Çağları bölümünde sergilenen eserler (sağda). A view from the glassware showcases of the Miletus Museum (above); Tears and Perfume containers made of glass from the Niğde Museum (above right). An object from the Museum of Nevşehir (above) and; artefacts displayed at the Anatolian Classical Period Section of the Museum of Anatolian Civilizations in Ankara (on the right). 12 İskenderiye camları Cam, tıp bilimi için de çok önemli. Özellikle ilaçların muhafazasında… Suriye’de iç kalıplama yöntemiyle üretilmiş geleneksel merhem şişelerinin üretimine MÖ 1. yüzyıla kadar devam edildiğini görüyoruz. Bunlara ek olarak, yine kalıplama yöntemiyle oldukça çok sayıda kase üretilmiş. Kaseler çoğunlukla çizgi ve yiv bezeli. Daha geç dönemlerde ise, yumrularla veya kısa kaburgalarla da bezenmişler. İskenderiye’de üretilmiş olan cam eserler ise, daha gelişmiş bir teknikle yapılmış. Kalıplama yöntemiyle üretilmiş ve kesme yöntemiyle bezenmiş bu kapların sanatsal yönleri de ağır basıyor. Bu dönemde İskenderiyeli Alexandria Glasses Glass is also very important for the medical science; in particular for the conservation of drugs. In Syria, the production of traditional ointment vials through the core moulding method was continued up until the 1st century BC. In addition, a great number of glass bowls were produced through the core moulding or core dipping technique. Bowls were mostly decorated with stripes and grooves. In later periods, they were also adorned with tubers or ribs. The glass artefacts produced in Alexandria, however, were made with a more advanced technique. The artistic traits of these vessels produced by the method of moulding and İLK BÜYÜK ÇAPLI ÜRETİM FENİKE’DE Tarihçilere göre, camın ilk defa büyük ölçekte kullanılması Fenike’de MÖ 1000 yılında fildişinden yapılmış eşyalar üzerinde gerçekleştirilmiş. Cam, fildişi üzerine kakma yöntemiyle işlenmiş ve dekoratif amaçlarla kullanılmış. Bunun amacı figürlerin ve çiçek desenlerinin detaylarını vurgulayabilmek ve fildişine çok renkli bir görünüm vermek. MÖ 8. yüzyılın ilk yarısına tarihlendirilmiş olan bu camlar, hem tek renkli, hem de mozaik cam kakmalardan oluşuyor. FIRST LARGE SCALE PRODUCTION IN PHOENICIA According to historians, the first large-scale production of glass was materialized by the Phoenicians in 1000 BC on objects made of ivory. Glass was processed as inlay on ivory and used for decorative purposes. The aim of this type of utilization was to highlight the details of the figures and floral patterns and to lend a multi-coloured appearance to ivory. These glass objects which are dated to the first half of the 8th Century BC consist of both monochrome as well as mosaic glass inlays. cam ustaları mozaik üretebilecek ve iki cam tabaka arasına altından yapılmış bir levha koyabilecek ustalığa ve bilgiye sahiptiler. Tüm bu eserler, Kanosa Grubu olarak bilinen ve MÖ 3. yüzyılın ikinci yarısına tarihlendirilebilecek cam sofra takımları ile temsil ediliyor. Bunların, antik cam üreticileri tarafından planlanarak, tam set halinde üretilmiş ilk yemek takımları olduğu iddia edilir. Suriye ve İskenderiye kaynaklı cam eşyalar, her ne kadar, İtalya, Güney Rusya ve Küçük Asya’yı içine alan geniş bir alan üzerine yayılmışlarsa da, üretimleri oldukça emek ve masraf gerektirdiği için, diğer ürünlerle kıyaslandıklarında her zaman daha kıt ve pahalı mallar olarak kalmış. Üretimleri de, etkin Yunan şehirlerinin zengin mensuplarının veya Helenistik Dönem kral ailelerinin himayesinde sürmüş. Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Anadolu’nun Klasik Çağları bölümünde sergilenen eserlerden bazıları: MS 2-4. yüzyıl aralığına tarihlenen (soldan sağa) Bardak, Kalıba Üflemeli Vazo ve Sürahiler (üstte). Stilize Hayvan Biçimli İçki Kabı (Rhyton) MS 1. yy (sağda). Some of the artefacts exhibited at the Anatolian Classical Period Section of the Museum of Anatolian Civilizations in Ankara: Objects dated to the period between the 2nd and 4th Centuries AD, ranging from left to right: Glass and Mould Blown Vases and Pitchers (above). Stylized animal-shaped drinking cup (Rhyton), 1st Century AD (on the right). embellished through the cutting technique were predominant. During that period, Alexandrian glassmakers possessed the skill and knowledge enabling them to produce mosaics and to place a plate made of gold between two sheets of glass. All of these works are represented by the glass tableware sets known as the Canosa Group that can be dated to the second half of the 3rd Century BC. The Canosa tableware sets are considered to be the first historical case of complete sets of tableware systematically planned and produced by the ancient glass manufacturers. Although glassware originating from Syria and Alexandria spread over a wide area encompassing Italy, South Russia and Asia Minor, they always remained as rather scarce and expensive goods compared to other products, due to the fact that their production required a great amount of cost and 13 İÇ KALIPLAMA YÖNTEMİ VE ASUR SARAYLARI İç kalıplama yöntemi cam tarihinde önemli bir üretim biçimi. Kalıplama yöntemiyle üretilmiş en önemli ve en kalabalık buluntu grubu ise Nimrud’da bulunan Asur saraylarından ele geçirilmiş. Filistin Megido’da bu derecede mükemmel işçiliğe sahip olmasalar da, birkaç cam kozmetik paleti bulunmuş. İç kalıplama yöntemi, bilinen en eski cam üretim yöntemidir. Metal bir çubuğun ucuna şekillendirilerek tutturulmuş kil bir çekirdeğin üzerine eritilmiş cam dökülerek küçük kaplar üretilir. Cama istenilen şekil verildikten sonra, metal çubuk çıkarılır ve kap soğumaya bırakılır. Kap soğuduktan sonra kilden yapılmış çekirdek kalıp kazılarak yok edilir. CORE MOULDING METHOD AND ASSYRIAN PALACES Roma Dönemi ve camın endüstriye dönüşmesi Eğer camın bir endüstri malzemesi olduğu bir dönemden bahsedeceksek bu şüphesiz Roma Dönemi olur. Helenistik Dönem’in cam üreticilerinden alınan ilham ve tecrübe ile kurulan Roma Dönemi cam sanatı ve endüstrisinin zamanla gelişerek bağımsız, yeniliklere açık ve camcılık sanatını Batı Avrupa yerleşimlerine tanıtan bir endüstri haline dönüştüğünü söyleyebiliriz. Cam, bu endüstrinin gelişmesiyle bağlantılı olarak ilk defa daha ucuza ve büyük miktarlarda üretilmeye başlanmış. Endüstriye hız kazandıran kuvvet ise cam üfleme tekniğinin bulunmuş olması. Bu teknik camı artık lüks bir malzeme olmaktan çıkarıp yaygın olarak kullanılan bir metaya dönüştürmüş. Romalılar, özellikle İmparator Augustus zamanından itibaren camı bir mimari malzeme olarak görüp, dış cephelerde kullanmaya başlamış. Yani, camın pencere olarak ilk kullanımı Roma İmparatorluğu Dönemi’ne denk geliyor. Tarihçilerden bazıları aynanın da ilk kez bu dönemde kullanıldığını söylüyor ama bildiğimiz manada aynaya benzer parçaların Antik Mısır’da da bulunduğunu gösteren kalıntılar var. Tabi Romalılarınki daha parlak ve görüntüyü daha net yansıtıyor. Cam mozaikler, panolar ve pencere camları, cam şişelerle birlikte yaygın olarak kullanılmışlardır Roma İmparatorluğu’nda. Romalılar 19. yüzyılda yayınlanan Trousset Ansiklopedisi’nde yer alan bir ilüstrasyonda cam üfleme işlemi aktarılıyor (üstte), Hierapolis Müzesi’nde sergilenen aynalar ve cam eserler ile günümüz cam endüstrisinden görüntüler. An illustration in the 19th Century published Trousset Encyclopaedia showing the glass-blowing process (above); mirrors and glassware on display at the Museum of Hierapolis and views from today’s glass industry. 14 The core moulding method is one of the major glass production forms. The most important and largest group of objects manufactured through the core moulding method were found in the Assyrian palaces of Nimrud. A number of glass cosmetic palettes, albeit made with a lesser degree of workmanship, were also found in the ancient Palestinian town of Megiddo. Core moulding or core dipping is one of the oldest known methods of glass production. Small containers are cast by pouring melted glass on a formatted core of clay attached to the end of a metal rod. After obtaining the desired shaping of the glass, the metal rod is removed and the vessel is allowed to cool. Following the cooling of the glassware, the clay core mould is removed by scraping it. labour. Thus, glassmaking production continued under the patronage of wealthy citizens of affluent Greek cities and royal dynasties of the Hellenistic period. Roman Period and the transformation of glassmaking into an industry The transformation of glass production into an industry took place during the Roman period. The Roman glass art and industry, based on the experience and inspiration inherited from the Hellenistic glass manufacturers, evolved in time into an independent commerce open to innovation, thus introducing the art of glassmaking into Western European lands. In conjunction with the development of the industry, glass began finally to be produced more cheaply and in large quantities. The invention of the glass blowing technique constituted the driving force which gave impetus to the industry. Thanks to this technique, glass went from being a luxurious material into a commonly used commodity. Romans began to utilize glass as an architectural material on building façades, particularly as from the time of Emperor Augustus. So, the first use of glass windows occurred during the time of the Roman Empire. Some historians maintain that also mirrors were used for the first time in that period. However, we know that some clues attest to the existence of mirror-like objects found in Ancient Egypt. Of course, Roman mirrors are brighter and reflect images more clearly than those objects. Glass mosa- bugün çok doğal kabul edilen camın, tüm çeşitlerini üretmişler, tıpkı bizim gibi camı hayatın her alanında kullanmışlar. Sofra takımları, laboratuvar malzemeleri, aydınlatma fenerleri ve kavanozlar… Bu çeşitliliğe bakarak, Romalıların her tür yeniliğe hevesli olduklarını söylemek mümkün. Bu heves ve merak ustaların mahareti ile birleşince, henüz gelişmeye başlamış olan cam endüstrisinin çok başarılı bir sanata dönüşmesine neden olmuş. Roma, camı hem sanatsal hem de endüstriyel bir ürün olarak muazzam şekilde kullanmış. Roma İmparatorluğu Dönemi’nde üretilmiş en önemli tarihi eserlerden biri de Kraliyet ailesi için özel üretilmiş Portland Vazosu ve Geç Roma Dönemi’ne ait Strasbourg Kabı. Roma İmparatorluğu Dönemi’nde cam endüstrisi o kadar ilerlemişti ki, günlük kullanım için fabrika benzeri üretim sahaları, sanatsal üretimler için de küçük atölyeler oluşturulmuştu. Yani, o dönem günümüz cam üretme biçimlerine çok benziyordu. Camın keşfi insanoğlunun en büyük buluşlarından biri. Ve ne tuhaftır ki cam insanoğlunun duygularına, kalplerine de çok benziyor. Bir kırıldı mı, bir daha kolay kolay onarılamıyor... ics, panels and glass windows as well as glass bottles were widely used in the Roman Empire. The Romans have produced all kinds of glassware, today considered inherent part of everyday utensils, and used glass in all areas of life just like we are doing in our present time. They forged glass tableware, medical supplies, lighting lanterns and jars... That diversity is testimony to the innovation eagerness of the Romans. Their enthusiasm and creativity, coupled with the skill of craftsmen, paved the way to the development of the newly growing glass industry into a successful branch of art. Rome immensely used glass both as artistic and industrial material. One of the historical masterpieces produced during the Roman Empire is the Portland Vase which was custom-manufactured for the royal family and the Late Roman period Strasbourg Bowl. The Roman glass industry progressed so much so that factory-like production areas were established for the production of everyday use items and small workshops were created for artistic production. So, that time’s forms of glassmaking were very similar to the schemes of today’s glass industry. The invention of glass is one of mankind’s greatest creations. Ironically, glass is very similar to the feelings of human beings and to their heart: once broken, it is not easy to repair... Urfa Müzesi’ne ait cam eserlerden örnekler. Examples from Urfa Museum’s glassware collection. 15 Rasim Konyar & Shutterstock 16 APHRODISIAS MUSEUM SEBASTEION-SEVGİ GÖNÜL HALL MÜZELER Museums One of the most interesting sections of the Aphrodisias Museum hosting colossal statues from the Roman Period is undoubtedly the Sebasteion-Sevgi Gönül Hall. We visited that hall, which was designed by architect Cengiz Bektaş, and where the reliefs from the Temple of Sebasteion are displayed. APHRODİSİAS MÜZESİ SEBASTEION-SEVGİ GÖNÜL SALONU roma dönemi’ne ait muazzam heykellere ev sahipliği yapan aphrodisias müzesi’nin en dikkat çeken bölümlerinden biri sebasteion-sevgi gönül salonu. mimar cengiz bektaş tarafından tasarlanan ve sebasteion tapınağı’ndan çıkan rölyeflerin sergilendiği salonu gezdik. 17 nu belki Vehbi Koç’un kızı olarak tanıyordunuz. Belki de Sadberk Hanım Müzesi’nin Başkanlığını yaptığını biliyordunuz. Kim bilir belki de Hürriyet Gazetesi’ndeki harika köşe yazılarına aşinaydınız… Sevgi Gönül’ü nereden, nasıl hatırlarsanız hatırlayın güzel hatırladığınıza, Türkiye için çok çalışan bir iş kadını, bir sanatsever, bir müze aşığı olduğunu bildiğinize eminiz. Biz şimdi size onun hakkında bilmeniz gereken en önemli şeylerden birini, Aydın’ın Nazilli ilçesine 38 km. uzaklıkta bulunan Aphrodisias Antik Kenti Müzesi içinde kurulan ve kendi adıyla anılan salonu tanıtacağız. Sevgi Gönül’ün, deyim yerindeyse tırnaklarıyla kazıyarak, yoktan var ettiği Aphrodisias Müzesi, bugün Aphrodisias Antik Kenti’nde yapılan kazılarda ortaya çıkan buluntuların sergilendiği dünyaca ünlü bir müze. Müzenin en görkemli salonlarından biri de Mimar Cengiz Bektaş tarafından özel olarak tasarlanan ve onun projesine uygun olarak inşa edilen ve 1 Haziran 2008’den bu yana hizmet veren SebasteionSevgi Gönül Salonu. Cengiz Bektaş’ın doğayla bütünlediği yapı Bir zamanlar büyük tapınak kompleksi Sebasteion’u süsleyen görkemli mermer rölyefler, şimdi bu salonun uzayıp giden iki kenarı boyunca mitolojik öyküleri, özellikleri ve katkıda bulunanların adlarıyla birlikte sergileniyor. Zemindeki cam tabandan aşağıya baktığınızda kentin de altını görebiliyorsunuz. Perhaps you heard of Sevgi Gönül as the daughter of Vehbi Koç. Maybe you knew that she served as Chairman of the Sadberk Hanım Museum. Or maybe you were familiar with her wonderful column in the newspaper Hürriyet. By all means, Sevgi Gönül will always be remembered as a businesswoman who worked hard for her country Turkey and, as an art and museum enthusiast. We will now bring to your attention an important fact about Sevgi Gönül, by introducing to you the special hall bearing her name, a section of the Aphrodisias Archaeological Museum established at the Ancient City of Aphrodisias, located at a distance of 38 km from the Nazilli District of the Aydın Province. The Aphrodisias Museum created, so to speak from scratch, by Sevgi Gönül’s labour of love, is today a world-renowned archaeological museum where the finds originating from the excavations performed at the historical site of Aphrodisias are exhibited. One of the most magnificent sections of the museum is the Sebasteion-Sevgi Gönül Hall, specially designed and built by the architect Cengiz Bektaş, in accordance with the project guidelines defined by Sevgi Gönül. The hall was inaugurated on 1st January 2008. The structure was integrated with nature by Cengiz Bektaş. The breathtaking marble reliefs, which were once adorning the large temple complex of Sebasteion, are now stretching along the two sides of the hall, with explanatory notes describing their mythological stories, characteristics and bearing the names of the contributors. Since the museum is integrated with the historical site, one can see the ground of KENAN ERİM VE APHRODISIAS Aphrodisias’dan söz ediyorsak, Kenan Erim’in adını anmadan geçemeyiz. Sevgi Gönül’ün, bilimsel bakışına çok inandığını ve birlikte çalışmaktan gurur duyduğunu söylediği Erim için, “Aphrodisias’ı Aphrodisias yapan insan” deniliyor. 3 Kasım 1990’da kaybettiğimiz bu değerli ve önemli arkeolog, Aphrodisias kazılarını başlatan, dolayısıyla kentin gün yüzüne çıkmasını sağlayan kişi. NY Üniversitesi’nde Klasik Arkeoloji okuyan Erim, Princeton Üniversitesi’nde yüksek lisans ve doktorasını tamamlamış. Aphrodisias ekolü olarak tanımlanan heykeltıraş sanatçıların eserlerine özel ilgi duyan ve 1961’de bizzat organize ettiği bir keşif ve kazı programı ile Aphrodisias’ta kazı çalışmalarını başlatan Erim’in mezarı Aphrodisias Antik Kenti’nde, Anıtsal Tören Kapısı’nın güney tarafında yer alıyor. KENAN ERİM AND APHRODISIAS When talking about Aphrodisias, one cannot neglect the name of Kenan Erim, an eminent scholar who is known for his dedicated efforts which contributed to the improvement of the ruins of Aphrodisias into a dazzling historical site. The scientist, whom Sevgi Gönül respected immensely, is the archaeologist who initiated the Aphrodisias excavations and brought the ancient city to the daylight. Kenan Erim, this valuable and important archaeologist whom we lost on November 3rd, 1990, studied Classical Archaeology at the University of New York and completed his graduate degree and Ph.D. at the Princeton University. Having developed an academic focus on the works of the artists from the Aphrodisias School of sculpture, he personally organized and launched the discovery and excavation program at Aphrodisias in 1961. Kenan Erim’s tomb is located at the southern flank of the Monumental Ceremony Gate of his cherished Aphrodisias. 18 Salonun bir özelliği de bir rölyeften diğerine ilerlerken, o mermerin kaynağı olan Babadağ’a, salona eklenen camlardan bakabilmeniz. İstanbul’daki Sadberk Hanım Müzesi’nin kurucusu olan ve Geyre Vakfı’nın başkanlığını yapan Sevgi Gönül, kültür-sanata olan yakınlığı, müzeciliğe olan düşkünlüğü ile bilinirdi. Onun adını taşıyan bu salon en az onun kadar görkemli. Mimar Cengiz Bektaş, dünyaca ünlü müzelerde bile görülmeyen türden modern bir sergileme alanı yaratmış. Bektaş, salonun altındaki sit alanına zarar gelmemesi için binayı kazıklar üzerine oturtmuş. Salonun havalandırmasının elektrik kullanılmadan, tamamen doğal yollarla yapılmasına dikkat etmiş ve ışıklandırmasını da Batı müzeleri standardında oluşturmuş. Müzenin aydınlatma tasarımı Yıldız Teknik Üniversitesi Aydınlatma Kürsüsü’nden alınan bir raporla onaylanmış. Sevgi Gönül Salonu’nun sağ ve solunda uzanan sergileme alanlarında Sebasteion Tapınağı’ndan çıkarılan rölyefler sergilendiği için bir diğer adı da bu yüzden, Sebasteion Salonu. Sebasteion kabartmaları Sebasteion Tapınağı’nın kuzey ve güney kenarındaki cephelerin ikinci ve üçüncü katlarında yer alan, insan boyutlarında yapılmış, 200 kabartma Sebasteion Kabartmaları olarak adlandırılır. Iulius-Claudius hanedanı imparatorlarının ibadet yeri olan tapınağın güney cephesinin üçüncü katındaki kabartmalar, Roma imparatorlarını ve tanrıları, ikinci kattakiler ise Yunan mitolojisinden öyküleri betimliyor. Kabartmalardaki mitolojik kahramanlar geçmişi, Roma imparatorları ve onlarla aynı katta yer alan tanrılar ise bugünü simgeliyor. Aphrodisias Müzesi Sevgi Gönül salonunu gezmek için uzun bir zaman ayırın. Sergilenen her eser kapsamlı incelemeyi hak ediyor. Sol sayfa: Sebasteion Tapınağı’nın cephesini süsleyen kabartmalardan detaylar ve Kenan Erim’in mezarı. Sağ sayfa: Sebasteion Tapınağı’ndan görüntüler ve Nero ve Agrippina’nın öyküsünü anlatan rölyeften detay (sağda). Left page: details from the reliefs adorning the façade of the Sebasteion Temple; and the tomb of Kenan Erim. Right page: Views from the Sebasteion Temple; and detail from the relief depicting the story of Nero and Agrippina (right). the ancient city located below the building, by looking down through the transparent glass panel on the floor of the hall. Another particular feature of the room is that, while progressing between the reliefs, you are offered to see the Babadağ quarry where the marble comes from, through the windows added to the hall. Sevgi Gönül was the founder of the Sadberk Hanım Museum in İstanbul and served as Chairperson of the Geyre Foundation (Geyre, from Caria, is the name of the area where Aphrodisias ancient city is located). She was known as an enthusiast of art and culture and for her keen interest for museums. This hall that bears her name is at least as brilliant as she was. Architect Cengiz Bektaş has created a unique kind of modern exhibition space, unseen even in the best-known museums of the world. He seated the structure on pillars so as to prevent any harm to the historical site situated below the hall. He devised a natural ventilation scheme without the use of electricity, and a cutting-edge lighting system in conformity with Western museums’ standards. The museum’s lighting design was approved through an expert report from the Lighting Department of the Yıldız Technical University. Since the reliefs displayed at the Sevgi Gönül Gallery originate from the Sebasteion Temple Complex, the exhibition hall is also referred to as the Sebasteion Hall. Sebasteion Reliefs The 200 human-sized reliefs which were originally placed on the second and third floors of the northern and southern edge façades of the Sebasteion Temple are referred to under the name of “Sebasteion Reliefs”. The reliefs from the third floor of the temple, which has been a worship place for Emperors of the JuliusClaudius dynasty, 19 THE BLUE HORSE AT THE SEVGİ GÖNÜL HALL The Blue Horse is yet another important piece on display at the Sevgi Gönül Hall. The statue was found in 1970 during the excavation work performed at the Civil Basilica. It is one of the most remarkable pieces of the Aphrodisias Museum. Made of blue marble, the statue representing a galloping horse was designed in the true dimensions of a horse. A gilded bronze saddle blanket in the form of a tiger pelt is mounted on the back of the horse with small iron needles. The rider of the horse supposed to have been in a falling position could not be found. But a portion of his upper left leg remained. This sculpture is thought to describe the episode where Akhilleos (Achilles) grabbed the young Trojan prince Troilos, galloping on his horse beyond the city walls, by his hair and pulled him down. Therefore, it is believed that the sculpture in its original form must have consisted of three parts, namely, the horse, Troilos and Akhilleos. The Blue Horse statue is considered to be one of the rarest specimens of the art of sculpture. MAVİ AT DA BU SALONDA Sevgi Gönül Salonu’nda sergilenen önemli eserlerden biri de Aphrodisias’ın Mavi At’ı. Bu eser henüz yeni bir keşif. 1970 yılında yapılan kazılarda Sivil Bazilika’da bulunan bu muazzam sanat eseri, müzenin en dikkat çeken parçalarından biri. Mavi mermerden yapılan, dörtnala koşar durumda bir atı gösteren bu eser, gerçek bir at ölçülerinde tasarlanmış. Atın üzerinde küçük demir iğnelerle monte edilmiş kaplan postu şeklinde altın varaklı bronz bir eyer örtüsü var. Atın binicisi bulunamamış ancak düşer vaziyetteki binicinin sol üst bacağından bir parça kalmış. Bu eserin Akhilleus’un (Aşil), Troialı genç prens Troilos’u kent duvarlarının dışına çıktığında dörtnala giden atın üzerinden, saçından tutarak indirmesini betimlediği söylenir. Bu nedenle, eserin at, Troios ve Akhilleus şeklinde üç ayrı parçadan oluştuğu ifade edilir. Mavi at, heykel sanatının en nadide eserlerinden biri olarak kabul edilir. 20 Sevgi Gönül, Geyre Vakfı ve Aphrodisias Geyre Vakfı, Aphrodisias Antik Kenti’nin çehresini değiştiren, onu hak ettiği yere getirmek için çok çalışan bir vakıf. 1987 yılında Sevgi Gönül öncülüğünde kurulan vakıf, yarattığı fonlarla Aphrodisias Müzesi’nin kurulup gelişmesini sağlamış, Aphrodisias Antik Kenti’nin adının tüm dünyada duyulmasına öncülük etmiştir. Aphrodisias Müzesi Sevgi Gönül Salonu, Türkiye’nin kültür-sanat hayatına önemli katkılarda bulunmuş kıymetli bir iş kadınının emeğiyle bugünlere geldi. Onun kurduğu Geyre Vakfı sayesinde ise gelişmeye ve adını dünyaya duyurmaya devam ediyor. depict Roman emperors and deities, whereas the reliefs from the second floor describe episodes from Greek mythology. The mythological heroes represent the past and the Roman emperors and gods symbolize the present. We advise you to devote a sufficient amount of time to visit the Sevgi Gönül Hall of the Aphrodisias Museum. Every item there deserves a comprehensive examination. Sevgi Gönül, Geyre Foundation and Aphrodisias The Geyre Foundation is an institution permanently endeavouring to uplift the face of the Ancient City of Aphrodisias, who worked hard to bring the historical site to the rank it deserved in the world of archaeology. Established in 1987 under the leadership of Sevgi Gönül, the Foundation was instrumental in the creation and development of the Aphrodisias Museum through the funds it collected. It paved the way to the worldwide renown of the ancient city of Aphrodisias. The Sevgi Gönül Gallery of the Aphrodisias Museum reached its current stage thanks to the efforts of a distinguished businesswoman who has immensely contributed to the cultural and artistic life of her country. It continues to further progress and propagate its name throughout the world thanks to the Geyre Foundation established by her. Sebasteion-Sevgi Gönül Salonu kabartmalarından detaylar. Details from the reliefs of the Sebasteion-Sevgi Gönül Hall. 21 herkes nerede neyin fazla olduğunu onun gibi görüp atabilseydi eğer, herhalde çok farklı ve çok güzel bir dünyada yaşardık. gene de dehasını kabul ettirmesi yıllarını aldı ve herşeyini bağışladığı fransa’nın, o’nun adına kurduğu müzeyi göremeden öldü. bu kasım’da ünlü heykeltıraşın hem 174. doğum yıldönümü kutlanacak hem de ölümünün 97. yılı anılacak... RODIN “I choose a block of marble and chop off whatever I don’t need...” Auguste Rodin We would probably live in a totally different and beautiful world if everyone, like Rodin, could differentiate the superfluous and get rid of it. Yet it took him years to have his genius recognized and he died before France, his country to which he bequeathed everything he owned, finally honoured him by establishing a museum bearing his name. This coming November, the 174th anniversary of the birth of this great sculptor and the 97th anniversary of his death will be commemorated... Wikipedia & Shutterstock RODIN “Bir mermer blok aldım ve sadece bana gerekli olmayan kısımları attım!..” Auguste Rodin 22 odin, eserleri ve çalkantılı yaşam öyküsünün yanı sıra en çok şu “Bir mermer blok aldım ve sadece bana gerekli olmayan kısımları attım!” cümlesi ile de çok anılır. Genellikle bir tevazu göstergesi olarak algılanan bu söylemde sanki büyük bir iddia da gizli, öyle değil mi? Doğadan beslendiğini ve Yunan heykel geleneğini taklit etmediğini her fırsatta belirten Rodin için “yöntem”, “biçim” ve “hareket” çok önemli idi. Heykellerini parçalara bölüp, her parça üzerinde ayrı ayrı çalışır, tekrar birleştirir, atölyesi sanki bir anatomi laboratuvarı gibi yüzlerce el, kol, kafa gibi parçalarla dolar taşarmış. Bazen sadece tek bir gövde üzerinde çalışıp, sonra ondan yeni kompozisyonlarla, farklı konularda heykeller de yaparmış. Zaten Rodin heykel ile ilk karşılaşmasını anlatırken, önce kolları, kafayı, el ve ayakları algıladığını, sonra bütünü farkedip coşkuya kapıldığını söylemiş. Bununla birlikte “hiçbir parçanın bütünden daha önemli olamayacağını” savunduğu için, meselâ Balzac heykelini bitirdiğinde fikirlerini sorduğu öğrencilerinin, heykelin özellikle ellerini çok beğenmesi üzerine, eline bir çekiç alıp elleri Besides the works of art he created and his turbulent life story, Rodin is often remembered for his famous words: “I choose a block of marble and chop off whatever I don’t need...”. Generally perceived as a sign of humility, this sentence may actually involve a fundamental statement on his understanding of art. For Rodin, who kept repeating that he was inspired by nature and that he was not emulating the Greek sculpture tradition, “method”, “form” and “movement” were very important. He used to fragment his sculptures into pieces, working separately on each piece, and then putting the parts together again, so that his workshop looked like an anatomy laboratory with hundreds of sculpture parts such as hands, arms and heads. Sometimes he used to work on one body alone and create from it new compositions with different themes. Talking about his first encounter with sculpture, Rodin affirmed that he was initially focusing on the arms, head, hands and feet and that only thereafter he was catching sight of the whole in great enthusiasm. On the other hand, he was advocating the idea that “no part can be more important than the whole”. In this respect, it is known that when his students singled out and voiced their particular admiration for the hands of the Balzac sculpture he had just completed, Rodin picked up a hammer and broke the hands of his sculpture. The fact that Rodin had to earn a living for many years as a craftsman and ornamenter producing decorative objects and architectural embellishments, after his applications for entrance to the Grand École of Fine Arts were denied, perhaps opened for him new horizons that an academic formation would not have offered him. He became aware of the complementarity between architecture and sculpture during the hours he spent working in Paris and Brussels. In that period, he enhanced his design and technical skills while he kept producing busts, statues and decoration objects destined mostly to the consumption of the middle class and had the opportunity to meet experienced sculptors. Indeed, when subsequently he became a cherished artist sought after, he put his mark on Paris with numerous masterpieces he created for the city’s major structures ranging from squares to cathedrals. Düşünen Adam heykeli (sol sayfa). Atölyesinden, 1896’da asistanı Henri Lebosse ile birlikte Victor Hugo anıtı üzerinde çalışırken (en üstte). “The Thinker” sculpture (left page). Rodin observing work on the monument to Victor Hugo at the studio of his assistant Henri Lebossé in 1896 (top). 23 kırdığı da biliniyor. Öte yandan Güzel Sanatlar Okulu’na giremediğinden yaşamını kazanmak için iç ve dış mimari süslemeler yapan atölyelerde çalışmaya başlaması ona belki de akademik eğitimde kolayca bulamayacağı ufuklar da açmış olmalı. Çünkü Paris ve Brüksel’de sürdürdüğü mesai sırasında, mimari ile heykelin işbirliğini farketmiş. Tasarım ve teknik deneyimlerini artırırken, bir taraftan da usta heykeltıraşlarla tanışmış, -o sıralarda daha çok orta sınıfın satın aldığı- büstler, heykeller ve objeler yapmış. Nitekim, sonradan aranan ve önemsenen bir sanatçı olduğunda, meydanlardan katedrallere kadar çeşitlenen önemli yapılar için yarattığı eserlerle Paris’e imzasını atmış. Gençliği ve eğitim yılları: 1840-1879 12 Kasım 1840’da Paris’te doğan Rodin, 1854-57 arasında “Küçük Okul” diye anılan bir özel desen ve matematik okuluna gitmiş. Resim dersinden bir madalya alınca 1855’de heykel derslerine de yazılmış. Vaktinin önemli bir bölümünü Louvre Müzesi’ndeki heykelleri defterine çizmekle geçirirmiş. 1857’de Güzel Sanatlar Okulu’na girmek isteyip, üç sınav da kazanamayınca yaşamını sürdürmek ve ailesine destek olmak amacıyla iç ve dış mimari süslemecilerinin yanında çalışmaya başlamış. 1864’de Fransız heykeltıraş Carrier-Belleuse’le çalışırken bir atölye kiralamış. Aynı yıl, “Les Gobelins” tiyatrosunun dekorasyonunda görev almış. 1865’de “Kırık Burunlu Adam”ı yapmış. 1871’de Belçika’da yapıtlarını ilk kez sergileyebilmiş. Belçika’da kaldığı süre içinde, Kraliyet Sarayı’nda taht salonunun ve Brüksel Akademiler Sarayı’nın dekorasyonu, Brüksel borsa binasının yenilenmesi, Anspach bulvarındaki bazı yapıların cephe süslemeleri gibi işlerde çalışmış. 1875’de İtalya’ya giderek Michelangelo’nun eserlerini incelemiş. “Louvre’da antik Yunan heykellerini inceleyerek öğrendiğim her şeyi Michelangelo allak bullak etti” diyen Rodin, “Tunç Çağı” heykeline başladığında “Kırık Burunlu Adam” da Ulusal Sergi’ye (Salon) kabul edilmiş. 1878’den 1880’e kadar süslemeciler için çalışıp, Trocadero çeşmelerinin dekorasyon çalışmalarına katılmış ve “Vaaz Veren Vaftizci Yahya” heykeline başlamış. Büyük yaratıcılık yılları: 1880-1889 1880’de Tunç Çağı’nı satın alan Fransız devleti, ona geleceğin Süsleme Sanatları Müzesi için bir kapı ısmarlamış (“Cehennem Kapıları”). Taze bir sergi: RODIN, YARATICILIĞIN LABORATUVARI Rodin, heykellerini yapmadan önce figürün biçim ve duruşunu tasarlayıp farklı malzemelerle bol bol desen çizerek bunu kağıda dökermiş. Kararını verdiği zaman, tasarımı kil veya alçı ile üç boyutlu hale getirir, taş ya da mermere yontma, bronza dökme gibi aşamaları atölyesindeki elemanlarına yaptırırmış. Parçalama ve birleştirme yöntemiyle yarattığı eserlerden çeşitlemeler de yaptığı için, her eserinin 12 dökümü “özgün eser” sayılmaktaymış. Rodin’in birleştirmeleri, günümüzdeki montaj ve yerleştirme sanatlarının öncüleri olarak kabul ediliyor. Şimdi sanatçının bu özelliğine de bir gönderme olarak, Rodin Müzesi, “Rodin: Yaratıcılığın Laboratuvarı” başlıklı bir sergi düzenlemiş. 13 Kasım 2014’den, 27 Eylül 2015’e kadar açık olacak serginin amacı, ziyaretçilere, Rodin’in nasıl çalıştığını da göstermek. Küratörler, sanatçının adeta tüm eserlerinin içinde eridiği bir pota ve bir yaratıcılık laboratuvarı olan stüdyosunun sırlarına tanık olunmasını amaçladıklarını vurguluyorlar. Bu özel sergi için özenle seçilmiş ve çoğu daha önce hiç görülmemiş 150 kadar alçı ve terrakota eser depolarından çıkarılıyor. 24 Paris, Orangerie Müzesi’ndeki Öpüşme adlı heykel (Wikipedia, Yair Haklai). Mermer orijinali Le Baiser Rodin Müzesi’nde sergileniyor. “The Kiss”, Orangerie Museum, Paris (Wikipedia, Yair Haklai). The original marble version “Le Baiser” is on display at the Rodin Museum. A fresh exhibition: RODIN, THE LABORATORY OF CREATION Rodin was designing with different materials the shape and posture of the figure he was going to carve and made several drawings of it on paper, before starting to sculpt. Once he made up his mind, he put his design into the three-dimensional form by creating a clay or plaster model. The stage of carving the figure in stone or marble or to cast it into bronze was then the task of the employees of his workshop. He was creating several variations of his sculptures by the fragmentation and defragmentation method. Therefore, 12 castings or versions of each one of his works are accepted as “original work”. Rodin’s “assemblages” are considered the forerunners of today’s modern art forms of assemblage and installation. Now, as a reference to this particular aspect of the artist, the Rodin Museum is organizing an exhibition entitled “Rodin: Laboratory of Creation” which will be open from November 13, 2014 to September 27, 2015. An essential purpose of the exhibition will be to allow the visitor to grasp the working methods of the artist. Curators of the event declare that the exhibition will let its visitors into the secret of the sculptor’s studio, a veritable laboratory of creation and the crucible of his oeuvre. A unique selection of some 150 plaster and terracotta works, many of which have never been shown before, will be taken from the storeroom for this special event. Rodin’in 1893’de çekilmiş bir fotoğrafı ve Düşünen Adam heykeli üzerindeki imzası. A photo of Rodin taken in 1893 and his signature on “The Thinker” statue. Early life and formative years: 1840-1879 Rodin was born on 12 November 1840 into a working-class family in Paris. He was largely self-educated, and began to draw at age ten. Between 1854 and 1857, he attended the Petite École (Small School), a school specializing in art and mathematics, where he studied drawing and painting. He was admitted also into the sculpture class in 1855 after he won a medal in the painting class. He spent a significant portion of his time drawing on his sketchbook the statues from the Louvre Museum. In 1857, Rodin submitted a clay model of a companion to the Grand École, in an attempt to win entrance; he did not succeed, and two further applications were also denied. To earn a living and support his family, Rodin worked as a craftsman and ornamenter for most of the next two decades, producing decorative objects and architectural embellishments. In 1864, Rodin entered the studio of AlbertErnest Carrier-Belleuse, a successful mass producer of objets d’art and rented a workshop. In the same year, he took part in the decoration of “Les Gobelins” theatre and submitted his first sculpture for exhibition, “The Man with the Broken Nose” to the Paris Salon (National Exhibition Hall). The Salon rejected the piece. Finally in 1871, he was able to exhibit his works for the first time in Belgium. During his time in Belgium, he participated at the decoration of the throne room of the Royal Palace, the Palace of the Academies in Brussels, the renovation of the Brussels Stock Exchange building, and at façade decorations of some buildings on the Boulevard Anspach. He visited Italy for two months in 1875, where he explored the work of Michelangelo who had a profound impact on his artistic direction. “Michelangelo racked and ruined everything I’ve learned by studying ancient Greek sculpture in the Louvre; he has freed me from academic sculpture”, said Rodin. Returning to Belgium, he began work on The Age of Bronze, a life-size male figure whose realism brought him attention. In 1877, Rodin returned to Paris where his “Man with the Broken Nose” sculpture was eventually admitted to the Paris Salon. Between 1878 and 1880 he earned his living collaborating with more established sculptors for ornamental work on public commissions, primarily memorials, participated in the decoration of the Trocadéro fountains. On his own time, he worked on studies leading to the creation of his next important work, St. John the Baptist Preaching. Great creative years: 1880-1889 In 1880, Rodin began to work at the Sèvres national porcelain factory. The artistic community began to appreciate his work and his fame kept growing. In this vein, the French state bought Rodin’s “Age of Bronze” sculpture and he was awarded the commission to create a portal (Gates of Hell) for a planned museum of decorative arts. The museum commission granted Rodin a new level of artistic freedom by offering him a free studio, where he produced his famous figures such as Adam, Eve PARİS’TE İKİ MÜZE Maddi durumunun düzelmesiyle birlikte resimden heykele kadar geniş bir sanat koleksiyonuna sahip olan Rodin, 1916’da tüm eserlerini, fikri mülkiyet haklarını ve koleksiyonunu müze yapılması şartıyla Fransa devletine bağışlamış. Ancak Rodin Müzesi, o 1917’de öldükten bir yıl sonra çıkarılan 28 Haziran 1918 kanunu ile kurulabilmiş. Müze’de toplam 24,289 parça eser var. Bunların dağılımı şöyle: 6,745 heykel, 6,418 antik eser (Mısır, Yunan, Asya ve Orta Çağ), 256 antika mobilya, 200 tablo, 9,300 desen ve baskı, 1,115 fotoğraf. Yanız bunlar tek bir yerde değil çünkü Paris’te iki Rodin Müzesi var. Biri Rodin’in Paris’in Meudon semtindeki evi; “Villa des Brillants”. Rodin ve eşi Rose’un mezarları da burada. Meudon Müzesi’nde sanatçının atölyesindeki eserlerinin alçı kalıpları da sergileniyor. Diğeri ise Paris’te 7. Bölge’deki (Hôtel Biron) Biron Konağı’nda. Genellikle Rodin Müzesi dendiğinde burası anlaşılıyor. Biron Konağı, Paris rokoko mimarisinin de bir mücevheri olarak nitelendiriliyor. Kaynak: Rodin Müzesi, musee-rodin.fr TWO MUSEUMS IN PARIS In 1916, Rodin donated to the French State his large collection of art, all his works and the intellectual property rights of his artwork, on the understanding that these should serve the purpose of erecting a museum. However, the Rodin Museum was established by law on June 28, 1918, a year after he died in 1917. The whole collection consists of a total of 24,289 pieces, composed of 6,745 sculptures, 6,418 antiquities (Egyptian, Greek, Asian and Medieval), 256 pieces of antique furniture, 200 paintings, 9,300 drawings and etchings, 1,115 photos. The collection is sheltered in two separate museums in Paris, namely the Rodin Museum at Hôtel Biron in the 7th District, considered a jewel of Parisian rococo architecture, and the “Villa des Brillants”, Rodin’s home in the Meudon neighbourhood of Paris, where the plaster moulds of his works are also exhibited. Source: Rodin Museum, http://www.musee-rodin.fr Biron Konağı (en üst ve en altta), Meudon’daki müze-ev (üstte, ortada) (Shutterstock, NeydtStock). “Hôtel Biron” (Biron Mansion) (top and bottom); the Museum-House in Meudon (above, middle) (Shutterstock, Neydtstock). 25 KIRIK BURUNLU ADAM: 1863’de basit bir portre olarak başlanan bu eserin modeli, Paris’in Saint-Marcel bölgesinde yaşayan ve Bibi diye çağrılan bir yaşlı işçi imiş. Rodin derin çizgiler, sakal biçimi, kırık burun gibi bazı özellikleri öne çıkararak, bu yüz ile Michelangelo’nunki arasında paralellik kurmuş. Fakat bunu yaptığı zaman çok sert geçen kış, özgün alçı büstü dondurmuş ve başın arka kısmı kopup düşmüş. Rodin geriye kalanı 1865’deki “Fransız Sanatçılar Sergisi”ne bir maske olarak sunmuş ve bölük pörçük olduğu gerekçesiyle eser reddedilmiş. Daha sonra Léon Fourquet tarafından kazılan mermer versiyon ise 1875’deki sergiye kabul edilmiş. Daha kimsenin adını bile bilmediği o yıllarda bu büyük bir zafer demekmiş ve “ilk iyi heykelim” dediği bu eser Rodin’i gururlandırmış. THE MAN WITH THE BROKEN NOSE: This work was started in 1863 as a simple portrait of an elderly workman from the Saint-Marcel district of Paris, who went by the name of “Bibi”. By emphasizing certain features – the broken nose, the deep lines, and the style of the beard – Rodin established a parallel between this face and Michelangelo’s, and thus the individual portrait dissolved into an archetype. The original plaster bust froze and the back of the head fell off. Rodin submitted the remaining mask to the Salon of 1865, but without success. The marble, carved by Léon Fourquet, dating from the winter of 1874-75, however, was accepted at the Salon of 1875. This was a big victory for Rodin, still unknown in those years, who considered that sculpture his “first good statue.” Sonraki yıllarda “Adem”, “Havva” ve “Düşünen Adam” adlı ünlü figürlerini yapmış ve çalıştığı Sèvres İmalathaneleri’nden de ayrılmış. 1883’de Victor Hugo Anıtı’nı yaptıktan sonra 1885’de Calais Belediyesi, “Calais Burjuvaları Anıtı”nı ısmarlamış. 1886’da “Öpüşme”yi yapmış. Ertesi yıl “Düşünen Adam” Kopenhag’da sergilenmiş. 1889’da ressam Claude Monet’le birlikte sergi açmış, Panthéon için bir Victor Hugo ile Claude Lorrain anıtlarının siparişini almış. 1891’de Paris’teki Lüksemburg Bahçesi için bir Victor Hugo, Edebiyatçılar Derneği’nden de Balzac anıtı için siparişler almış. 1895’de Meudon’da 1893’ten beri kiraladığı “Villa des Brillants”ı satın alarak resim ve antik heykel koleksiyonunu oluşturmaya başlamış. O yıl “Calais Burjuvaları” anıtının açılış töreni yapılmış. 1896’da ressam Puvis de Chavannes ve Carrière’le birlikte Cenevre’de açtığı sergide, ilk kez heykellerinin yanı sıra fotoğraflarını da sergilemiş. Balzac heykeli. Monument to Balzac. CEHENNEM KAPILARI Rodin’e Fransa devleti tarafından 1880’de verilen ilk büyük sipariş; Paris Dekoratif Sanatlar Müzesi için bir bronz anıt-kapı olmuş. Tema olarak Dante’nin İlahi Komedyası’nın Cehennem bölümünden esinlenen ve esere “Cehennem Kapıları” adını veren Rodin, bunu müzenin 1905’deki açılışına yetiştiremediği gibi aslında hiçbir zaman tam olarak bitirememiş. Kapı için 10 yıl içinde 200’den fazla figür ve 3 farklı maket yapan, yapıda Gotik sanatın bazı karakteristik ögelerini kullanan Rodin, “Düşünen Adam”ı bir tür alınlık gibi kullandığı alana yerleştirmiş. “Cehennemin Kapıları” bugünkü biçimine 1917’de ulaşmış. 1929’da kapının ikinci örneği olarak bronzdan dökülen eser 1937 yılında Rodin Müzesi’ne taşınmış. Rodin, bu eseri için “yaşamının heykelleştirilmiş günlüğü” dermiş, çünkü kapı için çalışırken yarattığı küçük heykeller, daha sonra bağımsızlığını kazanıp “Adem”, “Havva”, “Düşünen Adam” ya da “Öpüşme” gibi birçok ünlü heykelin yaratılışına yol açmış. GATES OF HELL After Rodin was awarded the commission to create a portal for a planned museum of decorative arts, he worked throughout his life on this elaborate Gates of Hell, a monumental sculptural group depicting scenes from Dante’s Inferno in high relief. The portal was never fully completed by the artist. He created about 200 figures and three different models in 10 years, incorporated some of the characteristic elements of Gothic art and placed “The Thinker” figure on the pediment part of the portal. Rodin referred to this work as the “diary of his life in sculpted form”. Many of his best-known sculptures started as designs of figures for this composition, such as The Thinker, The Three Shades, and The Kiss, and were only later presented as separate and independent works. “The Gates of Hell” reached its current form in 1917. The bronze cast second version of the portal made in 1929 was transferred to the Rodin Museum in 1937. Cehennem Kapıları eserinin Kunsthaus Zürich Müzesindeki bronz dökümü. Bronze cast of the Gates of Hell at the Kunsthaus Zürich. 26 Bir Dönüm Noktası: 1900-1908 1900’de Uluslararası Sergi vesilesiyle, Paris’te büyük bir Rodin Sergisi düzenlenmiş. 1902’de Prag’da Rodin Sergisi açılmış. Aynı yıl şair Rainer Maria Rilke ile tanışmış. Rilke, 1905’ten 1906’ya kadar Rodin’in sekreterliğini de yapmış. 1904’de alçıdan yapılmış büyük boy Düşünen Adam heykeli Londra’da, bronz versiyonu ise Paris’te sergilenmiş. 1906’da “Düşünen Adam”, Panthéon’un önüne yerleştirilmiş. 1907’de Paris’teki Bernheim Jeune galerisinde yalnızca desenlerden oluşan ilk büyük sergisi açılmış. 1908’de “Katedral”i yapmış. Rilke sayesinde “Hôtel Biron”; “Biron Konağı”na yerleşmiş. Viyana, Leipzig ve Paris’te önemli desen sergileri açılmış. 1909’da Kraliyet Sarayı’nda Victor Hugo anıtının açılışı yapılmış. Son yıllar: 1911-1919 1911’de devlet, Panthéon için bir Puvis de Chavannes büstü ısmarlarken “Yürüyen Adam” Roma’daki Farnese Sarayı’na yerleştirilmiş. 1912’de New York Metropolitan Müzesi’nde Rodin Salonu açılmış. 1913’de Paris Tıp Fakültesi’nde açılan sergide, ilk kez koleksiyonundaki antik yapıtlar sergilenmiş. 1914’de “Fransa Katedralleri” kitabı yayımlanmış. O sırada patlak veren savaştan kaçan Rodin, İngiltere’ye gitmiş, bir süre de Roma’da kalmış. 1915’de Roma’ya yeni bir yolculuk yaparak, Papa XV. Benedict Büstü’nü yapmış. Calais Burjuvaları anıtı da Londra’da açılmış. 1916’da arka arkaya yaptığı üç bağışla, eserleri ile koleksiyonlarını devlete bağışlamış. Fransa Ulusal Meclisi de Biron Konağı’nı Rodin Müzesi yapma kararı almış. 29 Ocak 1917’de Meudon’da Rose Beuret’yle evlenmiş. Fakat Rose, 14 Şubat’ta ölmüş. Ondan on ay sonra 17 Kasım’da ölen Rodin de Meudon’daki evinin bahçesine, Rose’un yanına gömülmüş. Mezarlarının başında büyük bir Düşünen Adam heykeli dikilmiş. Rodin Müzesi ise ancak 1919 Ağustos’unda kapılarını halka açabilmiş... and The Thinker. Soon, he stopped working at the porcelain factory. In 1883, he completed the Monument to Victor Hugo. In 1885, he was commissioned to build “The Burghers of Calais Monument” by the Municipality of Calais. His most famous work “The Thinker” was exhibited in Copenhagen in 1888. In 1889, he completed “The Kiss”; opened a joint exhibition with Painter Claude Monet; and received orders to build a Victor Hugo monument for the Panthéon and a monument to honour Painter Claude Lorrain. In 1891, he was commissioned to create a Victor Hugo monument for the Luxembourg Gardens in Paris; and received an order for a Balzac monument from the writers’ association “Société des gens de lettres de France”. In 1895, he bought the “Villa des Brillants” in Meudon, a property that he had been renting since 1893, where he began to gather his paintings and antique sculpture collection. The same year, “The Burghers of Calais Monument” was inaugurated. In 1896, Rodin exhibited his photographic work for the first time, besides his sculptures, in an exhibition he Rodin, 1908’de taştan oyduğu bu heykele önce “The Ark of Covenant” (Kutsal Ahit Sandığı) adını vermiş. Yukarı doğru spiral bir hareketle uzanarak bir araya gelen bu iki sağ el, sanatçının yorumuna göre Gotik mimaride kaburgalı tonoz denen çatı türünü çağrıştırarak bir boşluğu örtüyor. Bu Gotik çatı benzetmesi ve sonradan, 1914’de katedraller üzerine yazdığı kitap Rodin’i eserin adını değiştirmek zorunda bırakmış: “Katedral”. Böylece, sanatçı, bütün eserlerinde dışavurduğu, güçlü ruhani ve yapıcı enerjinin yönettiği tutkularını Katedral’e de taşımış (üstte). Calais Burjuvaları Anıtı (sağda). In 1908, Rodin carved a sculpture out of a block of stone, initially called ‘The Ark of the Covenant’. Two right hands, held together in an upward spiralling movement enclosing an empty space, recall a rib vault.This resemblance to a Gothic vault, and the subsequent publication of Rodin’s book on cathedrals in 1914, prompted him to change the title to ‘The Cathedral’, thus conveying the aspirations of the sculptor, driven by the constructive energy and spiritual force expressed in his works (above) and The Burghers of Calais Monument (on the right). opened in Geneva jointly with painters Puvis de Chavannes and Carrière. A Turning Point: 1900-1908 In 1900, a grand Rodin exhibition was organized on the occasion of the world’s fair, Exposition Universelle, held in Paris. Another Rodin exhibition opened in Prague in 1902. In the same year, Rodin met the poet Rainer Maria Rilke. Rilke worked for Rodin from 1905 to 1906 as his secretary. In 1904, a large plaster version of “The Thinker” statue was exhibited in London while its bronze version was being exhibited in Paris. In 1906, “The Thinker” was placed in front of the Panthéon. In 1907, a grand exhibition consisting exclusively of Rodin’s drawings was opened at the Bernheim Jeune gallery in Paris. In 1908, Rodin created “La Cathédrale”; he settled at “Hôtel Biron” (Biron Mansion) owing to Rilke. He opened important drawing exhibitions in Vienna, Leipzig and Paris. In 1909, the Victor Hugo Monument was inaugurated at the Palais Royal. His Last years: 1911-1919 In 1911, he was ordered a Puvis de Chavannes bust for the Panthéon. His “Walking Man” was placed at the Farnese Palace in Rome. In 1912, the Rodin Gallery was inaugurated at the Metropolitan Museum in New York City. A firsttime exhibition of Rodin’s antique collection took place in 1913 at the Faculty of Medicine in Paris. In 1914, his “French Cathedrals” book was published. Fleeing the war which erupted that year, Rodin went to England for a while and stayed also in Rome for a period of time. During a new journey to Rome in 1915, he built a bust of Pope Benedict XV. Moreover, a version of The Burghers of Calais Monument opened in London. In 1916, he bequeathed all his works and collections to the French State in three successive donations. The National Assembly of France then decided to convert the “Hôtel Biron” into the Rodin Museum. Rodin married his lifelong companion, Rose Beuret, in the last year of both their lives. On January 29, 1917, in Meudon, he married Rose who died thereafter on February 14. Rodin himself died ten months later on November 17. He was buried next to Rose in the garden of their house in Meudon. A large version of “The Thinker” statue was erected at the head of their tombs. But the Rodin Museum was able to open its doors to the public only in August 1919... RODIN’İN İKİ KADINI Rodin, sevdiği kadınları Rose Beuret ile heykeltıraş Camille Claudel’i yaptığı büstlerle ölümsüzleştirmiş. Bütün yaşamını birlikte geçirip, bir de çocuk sahibi olduğu ve ancak 1917’de evlendiği eşi Rose, Rodin’in değişmeyen tek modeli imiş. Ne var ki evlendikten hemen sonra Rose, ondan 10 ay sonra da Rodin yaşama veda etmiş. Rodin’e heykel sanatında hem öğrencisi, hem sevgilisi hem de meslektaşı olarak ortaklık eden, hatta Rodin’e rakip olmuş heykeltıraş Camille Claudel ise bu fırtınalı aşkın sonunda ruh sağlığını kaybetmiş. 1898’de de ayrılmışlar. O tarihten sonra Rodin’in kadın heykellerine yüz yapmadığı söyleniyor. Oysa Rodin için bedenler kadar yüzler de önemli olup “Büst ve portre kadar kavrayış gerektiren bir başka sanatsal çalışma daha yoktur” dermiş. Nitekim her ikisinin de portre ve büstlerini yapmış. Camille, 1943’de bir hastanede yaşama veda etmiş. Rodin ve Camille’in öyküsü çok sanatçıya esin kaynağı olmuş, Isabelle Adjani ve Gérard Depardieu’nun rol aldığı “Camille Claudel” filmi ile de bir kere daha ölümsüzleşmişti. THE TWO WOMEN OF RODIN Rodin immortalized the women he loved, Rose Beuret and sculptor Camille Claudel, by making their busts. His lifelong companion Rose Beuret who gave him a son and whom he married only in 1917 was his constant model. Rodin’s student, lover, colleague, partner and eventually professional rival, sculptor Camille Claudel, lost her mental health at the end of a stormy relationship with the artist. It is said that Rodin stopped sculpting female faces following their rupture in 1898, although he normally considered faces to be as significant as bodies. He once declared, “There is no other artistic work requiring as much perspicacity as sculpting busts and portraits”. In fact, he made portraits and busts of both women in his life. Camille Claudel died in a hospital in 1943. Rodin and Camille’s tragic love story has inspired many authors. Their turbulent relationship was once more immortalized through the film “Camille Claudel”, starring Isabelle Adjani and Gérard Depardieu. Camille Claudel. 27 SANAT Art Shutterstock & Wikipedia ebru doğanın içinden gelip, suyun üstüne hare hare yayılan ve kendi bildiği gibi rakseden renklerle, ustasının suya yaptığı nakış... EBRU (MARBLING) Ebru: originating from nature itself, embroidery created on water by its master with colours spreading in waves on the water and dancing their own way... 28 bru, doğal maddelerle yoğunlaştırılmış bir suya, özel olarak hazırlanmış doğal boyaları fırçayla kat kat serpip, suyun yüzeyine çıkan renk ve desenlerin kâğıda aktarılması sanatı. Önce hat sanatının bir dalı iken sonradan bağımsızlığını ilân eden ebru, günümüzde de yaşatılıyor ve bazı psikolojik rahatsızlıkların tedavisi dahil, çok çeşitli alanda kullanılıyor. Ebru’nun etimolojisi Çağatay Türkçesi’ndeki “ebre”ye (hâre gibi dalgalı, damarlı) kadar iniyor. Orta Asya’dan, önce İran’a gelen bu sanat, orada bulut kümelerine benzediği için “ebri” (bulut, bulutumsu) adını almış. Anadolu’da ise “ebrû” (Farsça kaş) diye adlandırılmış. Araplar ebruya “Varak’ul Müzecca” (süslü kağıt) derken Batılılar da özellikle Almanya, Fransa, İtalya ve Amerika’da pek benimsenip sahiplenilen ebru desenlerini damarlı mermere benzetip “Türk mermer kağıdı” demişler. Ustadan çırağa geçen bu sanatın erbabına Osmanlı’da “Ebrizen” denirmiş. 20. yy başında unutulmaya yüz tutan ebru, üstad Hezarfen Mehmed Necmeddin Okyay ve onun öğrencisi Mustafa Düzgünman sayesinde canlanmış. Onlardan sonra Sacit Okyay, Sami Okyay, Fuat Başar, Alparslan Babaoğlu, Sabri Mandıracı, Sadreddin Özçimi, Sedat Altınöz, Hikmet Barutçugil, İsmail Dündar, Mahmut Peşteli gibi ebru ustaları geleneği sürdürmüş... Ebrunun hem ilkokulu hem üniversitesi: Battal Ebru Bu nitelemeyi ebru üstadlarından Mustafa Düzgünman yapmış vaktiyle. Ne demek istediğini görerek anlamak için şu video (http://youtu. be/1BF96no5c7k) birebir! Klasik Türk ebrusunda, yapılacak motiflerin hemen hemen hepsine “battal ebru” ile başlanıyor. Battal ebru, ebrunun temeli olup ebrucunun ustalığı, battal ebrularından anlaşılıyor. İşe başlanırken, fırçayla alınan boya, fırçaya parmakla vurularak tekneye atılıyor. Bunun dengesi çok önemli. Aksi halde “falso”lar; yani büyük boşluklar ortaya çıkıyor. Bunu da boyaya batırılan fırçanın ne oranda sıkıldığı belirliyor. Fırçadaki boya çok sıkılırsa daha ufak damlalar, az sıkılırsa daha büyük damlalar elde ediliyor. Suya birkaç renk kat kat eklenebiliyor. Renkler boyaya katılan öd miktarıyla oranlı olarak birbirlerini itip su yüzüne çıkıyor, sonra da kağıda geçiriliyor. Hiç bir müdahale yapılmadan ortaya çıkan battal ebruya bir tür fon demek de mümkün. Daha sonra kağıda çıkacak desenler insan eli müdahaleleriyle çeşitlenebiliyor. Bunlara desenlerine göre Gelgit ya da Taramalı, Hafif, Bülbül Yuvası, Şal, Taraklı, Çiçek, Çarkıfelek gibi adlar veriliyor. Ebru is the Turkish art of marbling, forged by sprinkling with a brush, several layers of specially prepared natural paints on the surface of a tray of water appropriately condensed with natural ingredients, and by transferring onto paper the colours and patterns appearing on the surface of the water. While initially an offshoot of the art of calligraphy, marbling which later declared independence is kept alive today and utilized in various areas, including the treatment of certain psychological disorders. The etymology of the word “Ebru” could come from the Chagatai Turkish word “ebre” which means moire, moiré, wavy, marbled. This form of art originating from Central Asia, thence reached Iran first, where it was called “ebri” (cloud, cloudlike) due to the similarity of its patterns to cumuli, pockets of clouds. Later in Anatolia, it was called “ebrû”, which means eyebrow in Persian. Arabs named it “Varak’ul Müzecca” (ornamented paper). In the West, this art form became particularly popular in Germany, France, Italy and the United States and was called “Turkish marble paper”, due to the resemblance of its patterns with veined marble. The craftsmen practicing this art, transferred from master to apprentice, were called “Ebrizen” in the Ottoman Empire. The art tending to fall into oblivion at the beginning of the 20th Century has been revitalized thanks to Marbling Master Hezarfen Mehmed Necmeddin Okyay, and his disciple Mustafa Düzgünman. After them, masters such as Sacit Okyay, Sami Okyay, Fuat Başar, Alparslan Babaoğlu, Sabri Mandıracı, Sadreddin Özçimi, Sedat Altınöz, Hikmet Barutçugil, İsmail Dündar, Mahmut Peşteli have continued the tradition of marbling... “Battal Ebru (Coarse Marbling) is both the primary school and university of marbling” This characterization was once made by ebru master Mustafa Düzgünman. To watch the below-mentioned video is the best way to understand what is meant by that phrase and to see the making of “Battal Ebru”: (http://youtu.be/1bf96no5c7k). “Battal ebru” technique constitutes the basis of classical Turkish art of marbling. An ebru master’s grasp on his art is measured by the quality of his coarse marbling productions. 29 Biraz toprak parçası, bir tutam at kuyruğu, bir gülün kuru dalı ve hayvan ödü... İşte ebru malzemeleri! Yukarıdaki cümlenin bir devamı da var: “İşe yaramaz gibi görünen, ilk bakışta hiçbir değeri olmayan şeyler birleşip ebru sanatını oluşturuyor!” Ebru ile ilgili çoğu güncel kaynaktan gönderme yapılan bu tanım, İsviçreli ebru öğrencisi Virginia Passaglia’ya ait. Gerçekten de ebru için herhalde en azından bir masa, tekne denen bir su-boya kabı, boya ve kağıt gerekli. Ama bir dizi yan malzeme de var. Onlar ne kadar doğru seçilirse seçilsin bilgi, teknik, deneyim ve sabır olmazsa suya değdiği andan itibaren renkler alıp başını gidiyor. Şimdi onlara bir göz atalım! Kağıt: Emici, genellikle birinci hamur, lakesiz mat kâğıt, ebru için en uygun olanı. Su: Boya ve suya yoğunluk verecek diğer yan malzemenin içinde karıştırılacağı saf su. Eskiden yağmur suyu kullanılırmış. Şimdi dinlenmiş, kireçsiz musluk suyu da kullanılabiliyor. Tekne: Budaksız bir çam ağacının kerestesinden oyularak yapılanı en makbul olanı. Toprak boya: Ebrunun doğal boyaları eski- 30 To start the work, a brush impregnated with paint is being tapped with fingers so as to sprinkle drops of paint onto the surface of water. Before doing so, the brush dipped in paint is squeezed between fingers at a certain rate in order to determine the density and size of paint drops to fall on the water. This balance is very important; you get smaller drops when you press the brush very tightly and larger drops when the brush is squeezed with a lesser pressure. If this operation is not properly performed, then large gaps appear on the water. Several layers of different colour paints may be added to the water. The colours emerge on the water surface by pushing away each other and outweighing their neighbours in proportion with the amount of bile they contain. The pattern thus obtained is then transferred onto the paper surface. The marbling formed in this fashion without any further intervention of the artist can be characterized as a base, a kind of groundwork. The final designs to be imprinted onto the paper can be later elaborated and diversified by intervention of human hands. Those patterns are given thematic names in den topraktan elde edilir, ezilen toprak bir elekten geçirilir ve suda süzülerek kullanıma hazır hale getirilirmiş. Günümüzde ezilmeye hazır ya da toz boyalar da var. Destiseng: Mermer, porselen veya sert taştan yapılan boya ezmeye yarayan alet. Toprak boyalar mermer ve destiseng yardımıyla ezilerek macun kıvamına getirilerek kullanılırmış. Öd: Genellikle büyük baş hayvanlarınki, “kumlu-kılçıklı” ebru yapımı için kalkan balığınınki tercih edilen öd, safra kesesi özsuyu olup benmaride 20 dakika ısıtılıp üzerindeki köpük alınıyor. Bu sırada pek güzel kokular çıkmadığından bu işlemin açık havada yapılması salık veriliyor! Günümüzde resim malzemesi satılan yerlerde rafine öd de bulunuyor. Öd, boyalara belli oranda karıştırılıp onların diğer renkleri iterek yüzeye çıkmasında kullanılıyor. Kitre: Ebruda kullanılan suyun belli bir yoğunlukta olup boyayı yüzeyinde tutabilmesi ön koşul. İşte suya bu özelliği veren madde de kitre! Kitre, Türkiye’nin güneyinde yetişen “geven” dikeninin özsuyu. Geven yılda iki kez özsu salgılıyor. İlki ebru için daha uygun. Gevenin gövdesi çizilip, birkaç gün bekleniyor. Akan özsu kuruduktan sonra ağaç kabuğu görünümü alıyor. Aktarlarda da satılan bu kabuklar yani “kitre”, belli oranlarda suya konup kapalı bir kapta bekletiliyor. Su yeterli yoğunluğa ulaşınca, kalıntılarından arınması için süzülüyor. Esasen suya en iyi yoğunluk veren madde sahlep ama o çok pahalı olduğundan kitre kullanılıyor. Deniz kadayıfı: Kitrenin hazır olması yaklaşık 5-6 gün zaman aldığından, yerine 1 saatte sonuç veren, deniz kadayıfı da (bir yosun türü) kullanılabiliyor. Toz halinde satılan deniz kadayıfının 50 gramı 5 litre saf suya konuyor. Bir el mikseri veya kaşıkla iyice karıştırılıyor. İçindeki hava kabarcıkları yüzeye çıkıp kaybolana kadar tekrar karıştırılıp su kullanıma hazır hale getiriliyor. At kılı ve Gül Dalı: Boya fırçası yapımında kullanılan at kılları, yaşlı atların kuyrukları accordance with their shapes, such as “Gelgit” (ebb and flow), “Taramalı” (interlaced), Light, Nightingale’s Nest, Shawl, Splayed, Flower, Passionflower etc. A little piece of earth, a pinch of horsetail, dry branches of a rose and animal bile... Those are the ingredients needed for marbling. There is also a continuation of the above sentence: “Things appearing to be worthless and useless at first glance come together to create the art of marbling!” This description of ebru often cited in current sources stems from a Swiss marbling student, Virginia Passaglia. Indeed, there are a number of necessary ingredients for marbling in addition to at least a table, a water-dye vessel called basin, paint and paper. But how appropriately the supplies may be chosen, without the required knowhow, skill, technique, experience and patience the colours start creeping in all directions as soon as they touch the water. Now let’s take a look at the material! Paper: Absorbent, usually premium grade, non-glossy matt paper is the most appropriate one for marbling. Water: Pure water to be mixed with side ingredients in order to increase the density of water and paint. Formerly rain water was used for the purpose. Nowadays, also rested, lime-free tap water can be used. Basin: A vessel carved in knotless pine tree timber is the most suitable one. Ochre: Formerly natural dyes used for marbling were obtained from soil; crushed soil was passed through a sieve and filtrated with water to be made ready for use. Nowadays, ready to be crushed or powdered paints are available. Destiseng (Hand-stone): An applicator made of marble, porcelain or hard stone used for crushing paint. Pulverized earth paints are crushed and brought into paste consistency on a marble plate with the help of that device called “destiseng” (hand-stone). Animal bile: Gallbladder sap, generally of EBRU ve AKKASE “Kalemin Dilinden” başlıklı kitabında hat sanatının inceliklerini anlatan Savaş Ş. Barçkin, hattın kardeş sanatları arasında tezhib, kaatı, ahşap-taş hakkı, nahta ve ebruya da yer vermiş. Hele tezhib de varsa ebrunun hatla çok güzel bir birliktelik oluşturduğunu vurgulayan Barçkin, eski ustalardan Hezarfen Mehmed Necmeddin Okyay’ın buluşu, “Akkâse” denen bir tarzdan sözediyor. Bu teknikte, hat bir kağıda yazılıyor ve oyulup harfler çıkarılıyor, başka bir kağıda Arap zamkı ile yapıştırılıyor. Sonra aynı kağıt ebrunun üzerine konuluyor. Harfler kendi asli renkleriyle gözüküyor. Kitapta Necmeddin Efendi’nin, üzerinde fazladan kahverengi lekeler görülen, “Gel Keyfim Gel” yazan bir Akkâse hat levhasının hikayesi de çok ilginç. Bu levhayı Necmeddin Efendi, 2 Ekim 1923’de yazmış. Keyiflenmesinin nedeni; o gün, Üsküdar’daki Boğaz’a nazır evinden bakarken, işgalci güçlerin İstanbul’u gemileriyle terkettiğini görmesi! Eseri kurutmak için önüne koymuş, üzerinde bir de keyif kahvesi içmiş. Sevinçten ve heyecandan fincanı da bu eserin üzerine düşürmüş. İşte o lekelerin sırrı! Sol sayfa: 1880’li yıllara tarihlenen bir Fransız ebrusu (üst ortada), 2012’de İtalya’da düzenlenen BIT Turizm Fuarı’nda ebru gösterisi yapan Prof. Pınar Yazkaç (altta) (shutterstock, pcruciatti). Sağ sayfa: 1768 tarihli l’Encyclopedie of Denis Diderot and Jean le Rond d’Alembert’de yayınlanan ilüstrasyon ebru yapımında kullanılan malzemeleri gösteriyor (üstte) ve 1735 tarihinde Fransa’da yapılmış ebrulu bir kitap cildi (altta). Left page: A French marbling dated to the 1800’s (above, middle), Prof. Pınar Yazgaç showing a marbling performance at BIT Tourism Fair held in Italy in 2012 (below) (shutterstock, pcruciatti). Right page: Illustration showing marbling supplies published in the 1768 dated “l’Encyclopedie” of Denis Diderot and Jean le Rond d’Alembert (above) and a marbled book binding made in 1735 in France (below). EBRU and AKKÂSE Savaş Ş. Barçkin, who describes the subtleties of the art of calligraphy in his book “From the Language of Pen”, included marbling among various other sister art forms of calligraphy, such as tezhip: illumination; kaatı: paper filigree, paper-cut, or leather silhouette-cutting, ahşap-taş hakkı: wood-stone carving; naht: wood-cut art performed with fret saw. Barçkin stresses that ebru combined with illumination constitutes a perfect harmony. He refers to a special method of marbling named “Akkâse” (white bowl), which was invented by Hezarfen Mehmed Necmeddin Okyay, one of the leading old masters of marbling. In this technique, letters are written in calligraphic form on paper and subsequently cut out and glued on a separate sheet of paper with Arabic gum. The same sheet of paper is later used to transfer the marbling; so that at the end the calligraphy appears in its original colouring, superposed with the pattern of the ebru. Barçkin relates also an interesting story in his book concerning an Akkâse calligraphic sheet, stained with some brown spots, made by the same Necmeddin Efendi. The inscription reads: “Gel Keyfim Gel” (which can be translated as: Oh what a joy!). Necmeddin Efendi wrote this sentence on 2nd October 1923, the day the naval ships of the occupying forces were leaving the port of Istanbul. The artist was watching this scene unfolding in front of his eyes from the window of his house in Üsküdar (Scutari) overlooking the Bosporus! He had put his work to dry in front of him and was happily enjoying his coffee, when suddenly; out of joy and excitement, he dropped his cup on it. That is the secret of the brown spots! 31 BİR “AKKASE” ÜSTADI: ALPARSLAN BABAOĞLU Akkâse tekniğinin günümüzdeki üstadı Mühendis ve ebrucu Alparslan Babaoğlu. 1957 doğumlu Babaoğlu, İngiltere’de elektronik mühendisliği eğitimi ve yüksek lisans almış. 1984’de Topkapı Sarayı Nakışhânesi’ne devam ederken başladığı ebru yapımını aralıksız sürdürmüş. 1985’de ustası Mustafa Düzgünman ile tanışmış, 1989’da ondan icâzet almış. İlk kişisel sergisini 1990’da Topkapı Sarayı’nda açan Babaoğlu daha sonra Washington D.C., memleketi Çorum ve İstanbul’da da sergiler açmış. Akkâse tekniğiyle yapılmış 66 parçalık son serginin başlığı ise “Ebru’nun Hat’la İmtihanı” (Bkz: alparslanbabaoglu. tumblr.com). Yalnız Babaoğlu’nun asıl mesleği gereği teknoloji ile dost olmasına rağmen, teknolojik nimetlerle bu sanatın yozlaştırılmasına itirazı var. Dünya Bülteni’ne verdiği bir demeçte, matbaada Arap zamkı bastırılıp, bilgisayarlı lazer kesim makinelerinde kalıplar kestirilmesine ve Akkâse yapılmasına karşı olduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Evet, teknoloji icat oldu, mertlik bozuldu!” ALPARSLAN BABAOĞLU: A VIRTUOSO OF “AKKÂSE” Presently, the master of the Akkâse technique is Engineer and Ebru artist Alparslan Babaoğlu. Born in 1957, Babaoğlu studied and graduated in electronic engineering in the United Kingdom. His marbling activity has started in 1984 at the Nakışhâne (Embroidery Workshop) of the Topkapı Palace and continued uninterrupted since then. In 1985, he got acquainted with his mentor Mustafa Düzgünman from whom he received his blessing in 1989. In 1990 he opened his first solo exhibition at the Topkapı Palace, and organized further exhibitions at Washington D.C., his homeland Çorum and Istanbul. His latest exhibition consisting of 66 pieces made with the Akkâse technique was entitled “Marbling’s Test with Calligraphy” (See: http:// alparslanbabaoglu.tumblr.com). Even though Babaoğlu’s actual profession has to do with technology, he is opposed to the utilization of technological methods which would lead, in his opinion, to the degeneration of this art. In an interview to the World Bulletin, he voiced his objection to the use of printing presses and computerized laser cutting machines while producing Akkâse marbling. “Yes, technology was invented and gallantry was spoiled!” he added. 32 veya yelelerinden elde edilmekte olup, kuyruk kılları en iyi sonuç vereni. Nedeni, dokusundaki gözeneklerin boyayı tutması, fırçadan bir vuruşta kayıp akıtmaması. Esnekliği ve kolay küf tutmaması nedeniyle de fırça sapında gül dalı tercih ediliyor. Neft: Terebentin yağı da denen neft, tek başına serpildiğinde ebru üzerinde boşluklar açmaya yarıyor. Mil: Kurşun kalem kalınlığında pirinçten bir çubuk. Tekneden ebrulu kağıdı alırken üzerindeki kitreyi sıyırmaya yarıyor. Arap zamkı: Ezme yaldız, varak altın, mürekkep ve yazılı ebru yapımında kullanılan bu madde, Senegal ve diğer bazı Afrika ülkelerindeki akasya ağaçlarından akıp havada katılaşan bir zamk çeşidi. Akkâse ebru tekniğinde sık kullanılıyor. Bugün dünyanın en eskisi olarak kabul edilen ve Japon şair Ōshikōchi Mitsune (859-925)’nin şiirini süsleyen ebru sayfalar Tokyo’daki Hongan-ji tapınağında korunuyor (en üstte), 16. yüzyıla ait bu ebru üzerinde Kuran’dan ayetler yer alıyor (üstte) ve Türk ebrularından bir örnek (altta). Today the marbling pages considered world’s oldest, adorning Japanese poet Ōshikōchi Mitsune’s (859-925) poem are conserved at the Hongan-ji Temple in Tokyo (top); a 16th Century marbling with verses from the Koran (above) and sample of Turkish marbling art (below). bovine animals, or preferably of turbot fish for the “sandy-boned” type of marbling, is heated in a bain-marie double boiler saucepan over 20 minutes and the foam is removed. It is advisable to conduct this operation outdoors because of the unpleasant odours produced! Today, bile previously refined is available at stores selling paint supplies. Bile is added to the paints in a certain proportion in order to enable them to emerge to the surface of the water from among the multitude of other colours. Tragacanth gum: This substance is an emulsifier added to water in order to enhance its concentration property. This is a prerequisite for paints to be kept on the surface of water. Tragacanth gum is the nectar of the “tragacanth” thorn which grows in southern Turkey. The plant releases its juice twice a year. The product of the first secretion is more appropriate for marbling. The tragacanth stem is chiselled and left to rest for a few days. The sap that flows out takes the appearance of tree bark after it is dried. These tragacanth shells, also available at herbalist stores, are immersed in water at a certain proportion and kept for a while in a closed container. When water reaches adequate density, it is filtrated in order to get rid of the impurities. In reality, the ideal substance that gives the best density to water, is sahlep (orchis or orchid nectar), but since its very expensive, tragacanth is used instead. Badderlocks or carragheen seaweed: Since the preparation of tragacanth gum takes about 5 to 6 days, a certain type of seaweed, badderlocks or carragheen, is sometimes used for the purpose. A quantity of 50 grams of this seaweed sold in pulverized form is added to 5 litres of pure water and allowed to stand for 1 hour. A hand blender or even a spoon can be used to thoroughly mix the liquid. One must continue to mix until the air bubbles in the surface disappear completely in order to have a liquid of adequate density ready to be used for marbling. Horsehair and Rose Branch: Horse Hair from old horses’ mane or tail is used for the manufacture of marbling brushes. Best results are obtained with brushes made of tail hair, since the pores of its texture are best suited for paint retention so that the paint does not spill away from the brush by the first stroke. Rose branch is preferred as material to fabricate the handle of the brush due to its flexibility and its mildew-repellent property. Naphtha: A substance also called “turpentine oil”; naphtha is used to create blank spaces on the ebru, by sprinkling it onto the marbling water. Pivot: A pencil-thin brass rod used to peel off tragacanth gum residues when transferring the marbling from the basin onto the paper. Arabic Gum: A variety of resinous gum solidifying when coming in touch with air, obtained from acacia trees growing in Senegal and some other African countries. It is used for paste gilding, gold leaf, and ink and written types of marbling; also frequently used in the Akkâse marbling technique. Shutterstock & Wikipedia DÜNYA MÜZELERİ World Museums sanata, sanat tarihine, kültürel korumaya ve eğitime adanan bir servetin, akılcı, etik, hukuka saygılı ve yaratıcı kullanımının belki de dünyadaki tek örneği: J. PAUL GETTY VAKFI ve MÜZESİ Maybe the only sample on earth for a logical, ethical, law respecting and creative usage of a wealth that is devoted to art, history of art, cultural protection and education: J. PAUL GETTY FOUNDATION and MUSEUM 34 Paul Getty, sanatın toplumu uygarlaştırdığına, eğitim ve estetik algısını geliştirmesi için sanatı halka açık tutmanın önemine bütün kalbi ve varlığıyla inanmış bir zengin. Bu nedenle daha 1948’lerde Los Angeles Eyalet Müzesi’ne önemli eserler bağışlamış. 1953’de kişisel koleksiyonunu da halka açmak için kendi müzesini kurmaya karar vermiş ve J. Paul Getty Müzesi 1954’de kapılarını açmış. Malibu’daki (bugünkü Pasifik Palisades) çiftlik evinde kurulan bu küçük müze, Yunan ve Roma eserlerine, 18. yy Fransız mobilyalarına ve Avrupa resimlerine ev sahipliği yapıyor. 1976’da Getty’nin ölümünden sonra malvarlığının büyük bir bölümü vakfa devrolmuş. Vakfın mütevelli heyeti Müze’yi ve koleksiyonları çoğaltarak görsel sanatlara daha çok katkıda bulunmaya önem verdiğinden, sanat dünyasına hizmet edecek bir dizi yeni program yaratmış ki bunlara daha yakından bakacağız. Getty’nin yaklaşımı Villa Pasifik Palisades’i, Brentwood’daki Getty Merkezi, Getty Koruma Enstitüsü, Getty Araştırma Enstitüsü ve Getty Vakfı’nın kurulmasını mümkün kılmıştı. Ölümünden sonra Vakfa bıraktığı muazzam servetin yönetilmesi ise başlı başına bir örnek olay! Para nasıl harcanacak? Getty’nin ölümü ve vasiyetinin büyüklüğü, Vakıf yöneticilerinin karşısına malvarlığıyla ilgili olarak bazı vergi ve yasal sorunlar çıkarmış. Yasal olarak Vakıf, her yıl kaynaklarının yüzde 4.25’ini harcamak zorunda! 50 milyon dolarlık malvarlığının bir anda 700 milyona çıkması, yılda 2 milyon civarı harcamanın da kısa süre içinde yılda 30 milyona çıkması demek... Getty’nin Vakıf Mütevelli Heyeti için özel olarak görevlendirdiği deneyimli iş insanları, bu ani harcama artışının “paranın çarçur edilmesine yol açar” diye endişelen- J. Paul Getty is a rich man who believes with all his might and assets that art civilizes the society and it should be open to the public so as to develop its education and aesthetic perception. That is why he donated important works to Los Angeles State Museum back in 1948’s. In 1953, he decided to open his own museum to display his personal collection to the public and the doors of J. Paul Getty Museum were opened in 1954. This small museum that was opened in a farm in Malibu (today’s Pacific Palisades), hosts Greek and Roman pieces, 18th century French furniture and European paintings. A remarkable majority of the assets were allocated to the foundation after Getty passed away in 1976. As the members of the board of trustees of the Foundation attached more importance to visual arts they increased the number of Museums and the collections with a new series of programmes they have created so as to serve the world of art that we are now going to zoom in. Getty’s approach enabled the setting up of Villa Pacific Palisades, Getty Centre at Brentwood, Getty Conservation Institute, Getty Research Institute and the Getty Foundation. And the management of the extraordinary wealth he left to the Foundation after his death is a case study sample on its own. How is the money going to be spent? Death of Getty and the size of the bequest presented some tax and legal problems for the managers of the Foundation. Legally, the Foundation has to spend 4.25% of the resources each year! The sudden increase of the assets from 50 million dollars to 700 million dollars meant that the annual 2 million spending was suddenly increased to 30 million dollars... Sol sayfada Roger Howard fotoğrafı (Wikipedia) ve Getty Center’ın bahçeleri (Shutterstock, BKingFoto) (sol ve sağ sayfalarda). Getty Villa’dan görüntüler (Shutterstock, Rolf_52) (altta). Photograph of Roger Howard at the left page (Wikipedia) and the gardens of the Getty Centre (Shutterstock, B King Photo) (at left and right pages). Scenes from the Getty Villa (Shutterstock, Rolf_52) (below). 35 Wikipedia, Jelson25 21 KEZ DEĞİŞEN VASİYETNAME J. Paul Getty’nin özel sekreteri Norris Bramlett, milyarderin kısa bir komaya girdiğini ve 6 Haziran 1976’da, ölüm döşeğinde hiçbir söz söyleyemeden veda ettiğini söylüyor. Getty, ölmeden önce vasiyetnamesini 21 kere değiştirmiş. Yaptığı değişikliklerin büyük çoğunluğu da dostlarına ve şahsi personeline bırakacağı vasiyetlerle ilgili imiş. 1 hafta sonra Los Angeles’de açılan vasiyetnamesi ise sanat dünyasını şaşkınlığa düşürmüş. Küratörlerine söylediğinin aksine, malvarlığının büyük bir çoğunluğunu J. Paul Getty Müzesi Vakfı’na bıraktığı görülmüş. 21. değişiklik ise Vakfa bıraktığı devasa armağana ilişkin olup, ölmeden üç ay önce yapılmış. THE BEQUEST THAT WAS CHANGED 21 TIMES The private secretary of the billionaire J. Paul Getty, Norris Bramlett stated that following a short coma he passed away on June 6, 1976 without uttering anything in his deathbed. Getty changed his bequest 21 times before he died. The great majority of the changes were on what he was going to leave to his friends and personal servants. The bequest that was opened one week later in Los Angeles astonished the world of art. On the contrary to what he told to his curators, it was seen that he left the great majority of his wealth to the J. Paul Getty Museum Foundation. The 21st alteration was related to the gigantic present he left to the Foundation and was actualised 3 months before he died. 36 Getty Center bahçesi ve binaları Shutterstock, Ken Wolter (üstte) Orhan Cam (altta). Garden of Getty Centre and buildings Shutterstock, Ken Wolter (above) Orhan Cam (below), mişler. Endişelerini 1977 baharında Müze Müdürü Stephen Garrett tarafından hazırlanan muhtıra ile de herkese duyurmuşlar. Bir taraftan da yenilikler düşünmeye başlamışlar. Yeni bir vizyon Resimlerin küratörü Burton Fredericksen, Müze’den bağımsız olarak “J. Paul Getty Sanat Tarihi Enstitüsü” kurulmasını hayâl etmiş. Bu yeni enstitü, sanat tarihçilerini Getty’de çalışmaya ve UCLA, USC ve diğer Güney Kaliforniya eğitim kurumlarında konuk öğretim üyesi olarak çalışmaya davet edecekmiş. Garrett, “sanat enstitüsünün yaratılması” için yeni yatırım ve burslara odaklı bir iş planı hazırlamış ve Güney Kaliforniya’daki diğer sanat müzeleri ve kurumları ile işbirliğinin önemini vurgulamış, koleksiyonları genişletmeyi de önermiş. Keza eski eserlerin korunması konusunda çok ciddi ve kapsamlı çalışılmasının hayati olduğunu, bu konuda uzman yetiştirilecek eğitim tesisleri ve laboratuvarlar kurulmasını önermiş. Garrett’in önerileri içinde Papirüs Villası’nın yeniden kazılması ve Amerikan Sanat Arşivleri için Batı Kıyısı’nda tesis yapımı da varmış. Gelecek için yeni bir vizyon konusuyla uğraşan Yönetim Kurulu, Toledo Sanat Müzesi’nin eski müdürü Otto Wittmann’ı baş küratör ve Yönetim Kurulu Üyesi olarak ekibe davet etmiş. Wittmann, hibeler, sanat tarihçileri ve akademisyenler için bir kütüphane ve araştırma merkezi gibi kalemlerle planları genişletmiş. Experienced businessmen that Getty specially appointed for the Board of Trustees were worried at the sudden increase of the money which could easily lead to “careless spending”. They announced their worries to the public with a memorandum in the spring of 1977 prepared by the Museum Manager Stephen Garrett. And, on the other hand, they started to think of some novelties. A new vision Curator of the paintings, Burton Fredericksen, imagined setting up “J. Paul Getty Institute of Art History” independent from the Museum. This new institute would invite art historians, guest lecturers from UCLA, USC and other Southern Californian education establishments to work at Getty’s. Garrett has prepared a new action plan “for the creation of the art institute” to focus on new investment and scholarships, he also underlined the importance of cooperation with other art museums and establishments in Southern California; moreover he proposed to widen the collections. Furthermore, he proposed that it was vital to work very seriously and in extensive measures on preserving the old works, set up education establishments and laboratories to breed specialists on this subject. Among Garrett’s proposals were the re-digging of Papyrus Villa and building a premises at the West Coast for American Art Archives. The Board of Trustees, busy with a new vision for the future, invited Otto Wittman, the old manager of Toledo Art Museum, to join the team as chief curator and Member of the Board of Trustees. Wittman widened the plans with items such as a research centre and a library for donations, art historians and academicians. The Alternative Bequests of Getty and the Solution Worries of the Foundation managers, instead of being happy, were not futile. As he knew that the transfer procedure would not be easy as per the law in force, Getty, who administered the Foundation for 22 years, prepared an alternative plan before he passed away. Getty stated in his will that if the Foundation cannot get it then the heritage would be left to “J. Paul Getty Fine Arts Institute” to be set up in University of Southern California, in case they do not accept then it would be divided between Stanford and California Universities. In the end, trying to avoid legal and bureaucratic obstacles and so as not to pour money down the drain, the Foundation found the solution again in law. They asked the court to interpret the will and clearly define the responsibilities. The judge, in accordance with the real intention of Getty, decided that the heritage would be left to the Foundation and the expenditure would not be limited with new investments but also could be spend on education and research scholarships as well as donations. Thus, finding relief, the Foundation added new leaders to the team. One of the leading characters who started to work in 1980 was Franklin Murphy, with the nick name “Culture Broker”, who left behind successful studies in Los Angeles. And in 1981 legist Harold M. Williams, the art lover and bureaucracy specialist was appointed as the President of the Foundation and successfully continued his post until the Getty Centre was opened in 1997. “The Year of Research and Creating Difference” As soon as Harold M. Williams came into power he proclaimed 1981as the research year for Getty Foundation and designated the target as to determine the common needs of the world of art and design new programmes. Talented Leilani Lattin Duke and Nancy Englander were his greatest assistances in this issue. This trio gathered information after innumerable travels and negotiations in North America and Europe. The strategy of Williams was “to meaningfully contribute to visual arts at unaccustomed places with unaccustomed resources”. Williams realised this fact as he travelled: Each establishment highlights and concentrates on a dimension of a visual art and neglect the other dimensions! Hence, universities concentrate on the historical features of works, museums on characters and qualities, preservation centres on technical data and none of them cared about the aesthetic value. Only very few of these establishments were aware of the needs of schools. Thus Williams and his team came to a conclusion that there was a need for an establishment with a structure that would unite all these elements of the world of visual arts separately but as equal partners. Shutterstock, Rolf_52 İTALYAN ANTİK KIR EVİ “VİLLA PAPİRÜS” MS 79’da Vesivius volkanı, İtalya’daki Pompei, Herculaneum ve Stabiae gibi şehirleri yoketmişti. Herculaneum, 18. yy’da yeniden keşfedilmiş. Kazıda ulaşılanlardan biri de Villa dei Papiri ya da Papirüs Villası denen Roma üslubundaki kır evi. İsminin nedeni de burada bolca bulunan kavrulmuş papirüsler. İşte Paul Getty, 1970’lerde müzenin bir bölümü olarak bu yapının bir replikasını yaptırmış. 450 kişilik antik tiyatrosundan bitki örtüsüne varana kadar projenin her ayrıntısıyla bizzat ilgilenen Getty’den sonra yapı yenilenmiş. Yakın zamanda tekrar elden geçirilen, (Malibu) Pasific Palisades’de yer alan Villa Getty, 30 Mayıs 2014’de tekrar ziyarete açıldı. Dijital görüntülerini Getty’nin bütün dünya ile ücretsiz paylaştığı koleksiyonda hemen her sanat dalından muhteşem eserler bulunuyor. ITALIAN ANTIQUE COUNTRY HOUSE “VILLA PAPYRUS” In 79 AD the volcano of Vesivius destroyed the cities like Herculaneum and Stabiae as did Pompei in Italy. Herculaneum was rediscovered in 18th century. One of the works that was reached was a Roman style country house called Villa dei Papiri or in other words the Papyrus Villa. The name came from the plentiful burnt papyrus found at the site. Paul Getty, in 1970’s had made a replica of this country house as a part of the construction of the Museum. Getty did closely watch every detail of the project, from the antique theatre with 450 seats to the flora of the site which was renewed after his death. Villa Getty that takes place in (Malibu) Pacific Palisades has been recently renewed and was opened to visitors on May 30, 2014. In the collection, the digital visuals of which are globally shared free of charge, there are magnificent pieces almost on every branch of art. Shutterstock, Rolf_52 37 GETTY MÜZESİ KOLEKSİYONU Biri Malibu’daki “Getty Villa”, diğeri Los Angeles’da J. Paul Getty Merkezi olmak üzere iki müzede toplanan “Getty Müzesi” koleksiyonunu, benzerlerinden ayırdeden özellik; sürekli devinim içinde olması. Ağırlıklı olarak Eski Yunan, Roma ve Etrüsk kültür ve sanat eserlerine odaklı 44 bin parçalık koleksiyona yeni satınalmalar ve bağışlar yoluyla durmadan yeni eserler ekleniyor. Öte yandan Getty’nin kuruluş gerekçesi olan “sanat aracılığıyla halkın genel kültür ve uygarlık düzeyini yükseltmek” hep gündemde. Bu amaçla konferanslar, filmler, ücretsiz ve rehberli müze turları, kurslar gibi etkinlikler kesintisiz düzenleniyor. Koleksiyonun 1200’den fazla parçası halen sergilenmekte. Mimarlık ve İç Mimarlık Elemanları, Dekoratif Objeler ve Vazolar, Çizimler/Desenler, Mobilya, Giysiler ve Aksesuvarlar, El Yazmaları, Tablolar, Fotoğraflar ve Heykellerden oluşan koleksiyon, objelerin ait olduğu şu konulara göre de gruplanıyor: Yaşam Biçimleri, Mitoloji, Doğa, İnsanlar ve Uğraşlar, Din, Bilim ve Endüstri, Yaşadığımız Yer. GETTY MUSEUM COLLECTION The feature that differs the “Paul Getty Museum” collection gathered at “Getty Villa” at Malibu and ”The J. Paul Getty Centre” at Los Angeles from its similar is that it is in continuous mobility. New pieces are continuously added, by way of donation and purchases to the 44 thousand piece collection, heavily constituted by Old Hellenistic, Roman and Etruscan cultural and artistic works. On the other hand, the motto of Getty’s establishment, “raise the levels of civilisation and the general knowledge of the public by way of art” is always on the agenda. Activities like conferences, movies, free and guided museum tours, courses are steadily organised for this purpose. Over 1200 pieces of the collection is currently in display. The collection composed by Architectural and Decoration Elements, Decorative Objects and Vases, Drawings/Designs, Furniture, Clothes and Accessories, Manuscripts, Paintings, Photographs and Sculptures are grouped to the following topics: Ways of Life, Mythology, Nature, Men and Occupations, Religion, Science and Industry, The Place we Live In. Wikipedia, Dorli Burge Wikipedia, Sdwelch1031 J. Paul Getty Müzesi eserlerinden Kore heykeli (solda) ve Athena Başı (üstte). Salonlarından biri (en üstte), (Wikipedia, Bobak Ha’Eri). The Korean Sculpture from J. Paul Getty Museum (left) and Head of Athena (above). One of the halls (topmost), (Wikipedia, Bobak Ha’Eri). 38 Getty’nin Alternatif Vasiyetleri ve Çözüm Vakıf yöneticilerinin sevineceği yerde bu kadar telaşlanması boşuna değilmiş. Hukuk düzeni gereği bu devir işleminin hayli sorunlu olacağını, Vakfı 22 yıl yöneten Getty de bildiğinden, ölmeden bir alternatif plân da yapmış: Vakıf alamazsa mirasın Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde kurulacak bir “J. Paul Getty Güzel Sanatlar Enstitüsü”ne bırakılmasını, onlar kabul etmezse, Stanford ile Kaliforniya Üniversiteleri arasında bölüştürülmesini vasiyet etmiş. Sonuçta Vakıf yasal ve bürokratik engelleri aşmak, paraları da boşa harcamamak için çözümü gene hukukta bulmuş. Mahkemeden vasiyetnameyi yorumlayıp yetkileri açıkça belirlemesini istemiş. Yargıç, Getty’nin asıl isteği yönünde karar vererek, mirasın Vakfa kalmasını ve harcanması gereken paranın yalnızca yeni yatırımlar değil, eğitim ve araştırma bursları ve bağışları biçiminde de kullanılabileceğine karar vermiş. Böylece rahatlayan Vakıf, kadroya yeni liderler eklemiş. 1980’de işe başlayan, Los Angeles’deki başarılı çalışmalarıyla öne çıkan, lakabı “Kültür Borsacısı” Franklin Murphy onların başında geliyor. 1981’de de hukukçu, sanat aşığı ve bürokrasi uzmanı Harold M. Williams, Vakıf Başkanlığına getirilmiş ve Getty Merkezi açılana kadar da (1997) bu görevi başarıyla sürdürmüş. “Araştırma ve Farklılık Yaratma Yılı” Harold M. Williams, iş başına geçer geçmez 1981’i Getty Vakfı için araştırma yılı ilân etmiş ve sanat dünyasının ortak ihtiyaçlarının neler olduğunun saptanması, yeni programlarının tasarımı gibi hedefler belirlemiş. Yetenekli Leilani Lattin Duke ve Nancy Englander de onun bu çalışmalar sırasındaki en büyük yardımcıları olmuş. Bu üçlü Kuzey Amerika ve Avrupa içinde sayısız gezi ve görüşme yaparak bilgi toplamış. Williams’ın stratejisi Getty’nin “alışılmamış bir yerde, alışılmamış kaynaklarla görsel sanatlara çok anlamlı katkıda bulunmak”mış. Williams gezdikçe şu gerçeği farketmiş: Her kurum görsel sanatların bir boyutunu öne çıkarıp ona odaklanıyor ve diğer boyutları gözardı ediyor! Nitekim üniversiteler eserlerin tarihi özelliklerine, müzeler; karakter ve kalitesine, koruma merkezleri de teknik bilgilere odaklanıp, estetik değere aldırmıyormuş. Okulların ihtiyaçlarından ise bu kurumların çok azı haberdarmış. Böylece Williams ve ekibi görsel sanatlar dünyasında bu ögelerin tümünü ayrı ayrı ve eşit paydaşlar olarak tek bir kuruluşta bir araya getirecek bir kurum yapısına ihtiyaç olduğu sonucuna varmış. 1982’de yeni vizyon kendini ortaya çıkarmış: Sanat ve sanat tarihi dünyası için disiplinlerarası bir öğrenme merkezi ve kaynak olmak! Böylece yeni bir araştırma merkezi ve akademik kütüphane, bir koruma enstitüsü, bir sanat tarihi danışma programı, sanat eğitimi, makul bir hibe programı ve yeni bir müze ile yeni yayınlar çıkaracak bir girişim kurulmasına karar verilmiş. Aynı yıl da bu amaçlar için harekete geçilmiş. Bu arada “J. Paul Getty Müzesi Vakfı” unvanı da yeni kuruma daha uygun ve geleceği de kapsayacak biçimde “J. Paul Getty Vakfı”na dönüştürülmüş. Günümüzün Getty’si J. Paul Getty Vakfı, yüklendiği misyonu, günümüzde de kültürel ve toplumsal sorumluluk taşıyan bir kurum kimliğiyle yerine getirmekte. Vasari’nin 400 yıldır onarılamayan Son Akşam Yemeği’nin yeniden yaşama döndürülmesi örneğinde olduğu gibi evrensel kültür ve sanat mirasının gereği gibi korunup yaşatılmasında çok önemli ve anlamlı katkılarda bulunuyor. Bunun için resmi, sivil kuruluş ve kurumlarla yapıcı işbirliklerine giriyor. Son jestlerinden biri de daha önce serbest bıraktığı dijital kütüphane ve veritabanından sonra dijital fotoğraflarını da (getty.edu/art/) tüm dünyaya açması oldu! In 1982 the new vision came into daylight: to be an interdisciplinary learning centre and resource for the world of art and history of art! Thus a decision was taken to set up an initiative that would establish a research centre and academic library, a preservation institute, a history of art consulting programme, art education, a reasonable donation programme, a new museum and an establishment to print new publications. At the very same year steps were put forward for the purpose. In the meanwhile the title “J. Paul Getty Museum Foundation” was converted into “J. Paul Getty Foundation”; more convenient for the new establishments and also covering the future. Getty of our day J. Paul Getty Foundation fulfils its mission today with a corporate identity that has cultural and social responsibilities. As seen in the revival of “The Last Dinner” of Vasari, which could not have been repaired for 400 years, the Foundation has very important and meaningful contribution to the properly preservation and keeping alive of the global culture and art heritage. In order to perform the act they go into positive cooperation with official and civilian establishments and corporations. After releasing the digital library and database, one of their final gestures is unveiling their digital photography archives (getty.edu/art/) to the whole world! J. Paul Getty Müzesi koleksiyonundan bazı örnekler, üstten başlayarak: Canaletto’nun Büyük Kanal, Pierre Auguste Renoir’ın Promenad, William Turner’ın Modern Rome, Claude Monet’in Gündoğumu, Vincent van Gogh’un İrisler ve Rembrandt’ın Asker Kostümlü Yaşlı Adam adlı tabloları. Some samples from J. Paul Getty Museum Collection, staring from the top: The Grand Canal by Canaletto, La Promenade by Pierre Auguste Renoir, Modern Rome by William Turner, Sunrise by Claude Monet, Irises by Vincent van Gogh and The Old Man in Military Costume by Rembrandt. 39 40 HİERAPOLİS MÜZESİ MÜZELER Museums denizli’de bulunan hierapolis antik kenti, anadolu uygarlıklarının en önemli antik kalıntılarına ev sahipliği yapıyor. antik kent’te bulunan, herbiri birbirinden değerli eserler kent içindeki müzede sergileniyor. Rasim Konyar HIERAPOLIS MUSEUM The ancient city of Hierapolis, located in the Province of Denizli hosts significant vestiges of Anatolia’s major ancient civilizations. The numerous remarkable artefacts discovered in and around Hierapolis are on display at the archaeological museum located in the ancient city. Attis heykeli. Statue of Attis. 41 ierapolis Antik Kenti’ni görmüş olanlar bu yerleşimin, benzerine göre ne kadar ihtişamlı olduğunu ve her mevsimde dünyanın dört bir yanından gelen çok sayıdaki gezgini ağırladığını bilir. Hemen yanında bembeyaz travertenleriyle uzanan Pamukkale’nin olağanüstü güzelliğinin yanında, Hierapolis de buram buram tarih ve kültür kokan havasıyla yerli ve yabancı turistlerin, yıl boyu ilgisini çeker. Denizli ilinin 18 km. kuzeyinde yer alan bu ihtişamlı antik kent, arkeoloji literatüründe “holy city”, yani “kutsal kent” olarak bilinir. Burada bulunan pek çok dini yapı ve tapınak, kentin dini bir merkez olmasını sağlamış ama kentin bir hac merkezi haline gelmesi, Hz. İsa’nın havarilerinden Aziz Philippus’un mezarının burada olduğunun öğrenilmesinden sonraya denk geliyor. İşte, sonradan Roma İmparatorluğu egemenliğine girecek olan bu görkemli Frigya kentinde, en az kent kadar kıymetli bir de müze var. Hierapolis’in en büyük yapılarından biri olan Roma Hamamı, 1984 yılından beri “Hierapolis Arkeoloji Müzesi” olarak hizmet veriyor. Pamukkale travertenlerine giden yolda, hemen solda kalan bu yapı, Hierapolis Antik Kenti kazılarında günyüzüne çıkarılan pek çok buluntuya ev sahipliği yapıyor. Müzede Hierapolis kazılarından çıkan eserlerin yanısıra Lycos (Çürüksu) vadisi kentlerinden çıkarılan eserler de sergileniyor. Laodikeia, Colossai, Tripolis, Attuda kentleri onlardan bazıları. Keza, Tunç Çağı’nın en güzel örneklerini barındıran Beycesultan Höyüğü’nden elde edilen arkeolojik buluntular da bu müzede. Hierapolis Müzesi, bölgenin en büyük müzelerinden olduğu için; Caria, Pisidya ve Lidya bölgelerindeki bazı yerleşimlerden ortaya çıkarılan eserler de burada toplanmış ve sergilenmekteler. Hierapolis Müzesi’nin ana sergileme alanı üç kapalı bölümden oluşuyor: Heykeller ve Lahitler Salonu, Tiyatro Buluntuları Salonu ve Küçük Buluntular Salonu. Hamamın hemen doğusuna bitişik Kütüphane ve Gymnasium olarak bilinen üzeri pergolalı açık alanlar da müzenin sergi alanlarına dahil. Bu alanlarda daha çok büyük boyutlu taş ve mermer eserler sergileniyor. Böylece müze ziyaretçileri daha fazla sayıda eseri de görme olanağı bulmuş oluyor. En önemli bölüm: Heykeller ve Lahitler Salonu Hierapolis ve Laodikeia kazılarında bulunmuş heykeller, lahitler, mezar taşları, mimari sütun, paye başlıkları ve yazıtlar; “Heykeller ve Lahitler Salonu”nda sergileniyor. Roma Dönemi’ne ait olmakla birlikte bu eserler esasen Yunan ve Helenistik Dönem’deki orijinallerine sadık kalınarak yapılmış. Aralarında Demeter, Dionysos, Pan, Tyche, Asklepios, İsis Rahibesi gibi sanat tarihinin çok tanınan heykelleri de bulunuyor. Lahitler ve mezar taşlarına gelince, bunlar daha çok “aile mezarları” olup yöreye ait geleneği Sol sayfa: Laodikeia’da bulunan İsis Rahibesi heykeli (solda), Antik Tiyatro buluntularından Hierapolis’in en yüksek rütbeli Sağlık Görevlisi heykeli ve ayağındaki sarımsak dolu havan detayı. Sağ sayfa: Bugün Hierapolis Arkeoloji Müzesi olarak kullanılan Büyük Hamam Kompleksi ve müzenin havadan görüntüsü. Left page: Priestess of Isis statue from Laodikeia (left); statue of the highest-ranking health official found at the ancient theatre of Hierapolis with a garlic-filled mortar detail at his foot. Right page: Great Bath Complex today used as Hierapolis Archaeology Museum and the museum’s aerial view. 42 simgeliyorlar. Gene bu yerleşime özgü bir diğer gelenek olan “pişmiş toprak lahitler” de kendi dönemlerinin en güzel örnekleri. Müzeyi gezerken, iki eserin dikkatinizi daha çok çekeceğini sanıyoruz: Bunlardan biri, üzerinde kitabesi ile Maximillan’ın Lahdi, diğeri ise Laodikeia kentinde ortaya çıkan ve müzenin en güzel eserlerinden biri olan “Sidemara” tipi lahit. Bu lahit, Hierapolisli bir kent meclisi üyesine (Arhon) aitmiş. Yine bu salonda yer alan bir yazıt var ki bu yazıtla ilgili gladyatör döğüşleri ve boğa oyunları konulu kabartmaları soluk kesiyor. Bu yazıt da, Arrius Apuleius Aurelianus adındaki bir eski kent sakininin, -muhtemelen- kentteki bir anıtsal yapının sahibinin olduğunu kayıt altına almış. Küçük buluntular bu salonda Hierapolis Antik Kenti’nin buluntuları yalnızca büyük heykel ve lahitlerden ibaret değil. İrili ufaklı pek çok buluntu, büyük bir hassasiyetle gün yüzüne çıkarıldı ve işte Hierapolis Müzesi’nin Küçük Buluntular Salonu’nda onları görebiliyorsunuz. Denizli ve çevresindeki birçok arkeolojik yerleşimden elde edilmiş ve MÖ IV. binden beri birçok uygarlığa damgasını vurmuş küçük boyutlu Those who have seen the ancient city of Hierapolis are amazed by its magnificence. The site is being visited by myriads of travellers from all over the world all year-round. Hierapolis, with its atmosphere full of history and culture, stretching right next to Pamukkale famous for its white calcium travertines of extraordinary beauty, remains a centre of attraction for foreign and domestic tourists in all seasons. Located 18 km north of Denizli, this magnificent ancient city is called “Holy City” in the archaeological literature. The various temples and religious monuments in the city have certainly contributed to its characterization as a religious centre. Hierapolis but literally became a centre of pilgrimage after the discovery here of the tomb of Jesus’ Apostle St. Philip. This splendid Phrygian city having eventually entered under the sovereignty of the Roman Empire actually harbours a museum as precious as the city itself. One of the largest buildings of Hierapolis, the Roman Bath, serves since 1984, as the venue of the “Hierapolis Archaeology Museum”. Situated closely on the left side of the road leading to the Pamukkale travertines, the building shelters many of the finds unearthed in the excavations of the ancient city of Hierapolis. The artefacts on display at the museum include, in addition to those from Hierapolis, articles originating from the excavations of the Lycos (Çürüksu) Valley archaeological sites; such as, among other, Laodicea, Colossae, Tripolis and Attuda. Likewise, the museum hosts the most beautiful examples of Bronze Age craft from the Beycesultan Tumulus. The Hierapolis Museum being actually one the largest museums of this greater area, a number of artefacts from certain settlements of the ancient Caria, Pisidia and Lydia regions are also gathered and exhibited therein. Hierapolis Museum’s main exhibition space consists of three closed areas of the Roman Bath: Tombs and Statues Gallery, Small Artefacts Gallery and Theatre’s Ruins Gallery. The pergola-covered open areas adjacent to the eastern side of the bath, which are known to have been used as library and gymnasium, are included in the museum’s exhibition space. In these areas, mainly the large marble and stone sculptures and reliefs are on display. Thus, museum visitors have the opportunity to see a greater number of pieces. The main department: Tombs and Statues Gallery Statues, sarcophagi, tombstones, architectural columns, pillars and 43 HİERAPOLİS TİYATROSU BULUNTULARI SALONU Hierapolis Müzesi’nde görmeniz gereken en önemli eserlerden bir çoğu, Hierapolis Tiyatrosu’nun sahne binasını süsleyen buluntular arasında yer alıyor. Bu buluntular da, müzedeki üçüncü kapalı bölümde; Tiyatro Buluntuları Salonu’nda sergileniyor. Bulunan eserlerin birçoğu restore edilmiş durumdayken, pek çoğu da özgün özelliklerini koruyor. Örneğin, sahne kabartmaları... Bunların bir kısmı bugün de kendi yerlerindeler. Bazı kabartmaların ise kalıpları alınmış ve sahne binasındaki yerlerine replikaları konulmuş. Tiyatro Buluntuları Salonu’nda Dionysos’un eğlence alayları, Roma İmparatoru Septimus Severus’un taç giyme törenine ait kabartmalar, Apollon ile Artemis’e ait mitolojik kabartmalar, Apollon, Leto, Artemis, Hades ile ilgili heykeller, sfenksler, Persephone’nin Hades tarafından yeraltına kaçırılmasına ait friz, Kral Attalos ve Eumenes’in büstleri ve onlarla ilgili mimari kabartma örnekleri yer alıyor. Diğer önemli eserler arasında kent tanrıçasının taç giyme törenini gösteren heykeller, tiyatro ile ilgili meclis kararlarını belirten yazıtlar sayılabilir. Denizler tanrısı Poseidon’nun oğlu Triton’un, Yeraltı Tanrısı Hades’in ve kimliği belli olmayan bir tiyatro aktörünün heykeli, Tanrıçalar Leto ile Artemis ve Tanrı Apollon heykelleri de bu salondaki önemli eserlerden... Hierapolis Theatre’s Ruins Gallery Decorative works from the theatre of Hierapolis, most of which have been restored, are displayed in this third main section of the museum. Some of the reliefs of the stage building remain on site but some of them have been replaced by replicas. Among the works that are found in this gallery, there are reliefs devoted to the myth of Apollo and Artemis, the delights of Dionysos and the coronation of the Roman Emperor Septimius Severus. There are depictions of the abduction of Persephone by Hades, as well as reliefs and statues of Apollo, Leto, Artemis, and Hades and sculpted sphinxes. Sculpted reliefs reminiscent of King Attalos and Eumenes are on display. Inscriptions describing the coronation of the goddess Hierapolis and decisions of the city council concerning the theatre may be seen. Statues of Triton, son of Poseidon, God of the seas, of Hades, God of the underworld and of an unidentified actor are also to be seen in this room. 44 Salonun genel görünümü (sol üstte), tiyatroda bulunan Triton Heykeli’nden bir detay (en üstte). MS 2. yüzyıl, Roma Dönemi eserlerinden Apollon Kareios, Artemis ve Leto heykelleri (üstte, soldan sağa). Apollon’un Doğuşu sahnesi (altta). Hades’in Persophone’yi Kaçırması sahnesinden detay (sol altta). General view of the hall (above left); a detail of the Triton Statue from the theatre (at the top). The 2nd Century AD Roman period sculptures of Apollo Karneios, Artemis and Leto (above, left to right). Apollo’s Nativity scene (below). Detail from the Abduction of Persephone by Hades scene (bottom left). buluntular, burada kronolojik olarak sergileniyor. İngiliz Arkeoloji Enstitüsü’nün 1952-1957 yılları arasında yaptığı kazılarla çıkarılan bu eserler; idoller, pişmiş toprak testi ve tören (libasyon) kapları ve taş eserlerden oluşuyor. Hele geçmiş uygarlıkların en güzel örneklerinin bulunduğu Beycesultan Höyüğü’nden çıkarılmış olanlar var ki onlar daha da önemli. Frig, Helenistik, Roma ve Bizans Dönemleri’ne ait yüzük, küpe, bilezik, kolye gibi madeni takılar, pişirilmiş topraktan yapılmış yağ kandilleri, çeşitli cam kaplar ve adak kapları da yine bu salonda sergileniyor. Hierapolis Müzesi’nin giriş kapısının tam karşısındaki vitrinde ise Denizli Müze Müdürlüğü Başkanlığı’nda Denizli Müzesi Arkeologları’nın yapmış olduğu Gümüşler, İcikli ve Akköy Bizans Dönemi Aile Mezarı kazılarında ortaya çıkarılan altın küpeler, altın yüzükler, altın elbise süsleri ve pişmiş toprak eserler sergileniyor. Yine bu salonda görebileceğiniz eserler arasında, kronolojik sergilenen sikkeler de yer alıyor. Sikke ilk kez MÖ VI. yüzyılda bastırılmış. Helenistik Dönem, Roma ve Bizans İmparatorlukları, Selçuklu Devleti ile Osmanlı İmparatorluğu Dönemleri’nde gelenek devam etmiş. İşte altın, gümüş ve bronz üzerine bastırılmış binlerce yıllık sikkelerin en güzel örnekleri de bu bölümün en değerli eser grubu. Hierapolis Antik Kenti’nin ihtişamını yansıtan vitrinler, lahitler, büyük heykellerin sergilendiği güzel bahçesiyle Hierapolis Müzesi, bu şifalı toprakların en önemli tarihi ve turistik alanlarından biri. Yolunuz Hierapolis Antik Kenti’ne düşerse müzeyi de ziyaret etmeyi unutmayın. Pamukkale travertenleriyle komşu olan bu yapıyı gördüğünüz zaman, gezdiğiniz bu antik kentle ilgili gözleminizi tamamlayabilmek için içerideki olağanüstü güzellikte eserleri de görmeniz gerektiğini hatırlamalısınız. inscription tablets stemming from the excavations at Hierapolis and Laodikeia are exhibited at the “Tombs and Statues Gallery”. These sculptures were mostly executed by the Romans but they were essentially made as faithful renditions of their originals from the Greek and Hellenistic period. Among them are well-known statues of the history of art, such as Demeter, Dionysos, Pan, Tyche, Asklepios and the Priestess of Isis. As for the sarcophagi and tombstones, they are mostly “family graves” reflecting local traditions. Again, the “terracotta sarcophagi” in this hall are the most beautiful representatives of yet another site-specific tradition of the era. There are two items which deserve particular attention in this gallery. One of the most valuable works of art in this room is the sarcophagus of the ‘Sidemara’ type belonging to a city councillor from Hierapolis, a certain Arhon. On it is an inscription to Maximilian, and it is the finest work Gladyatör dövüşlerinin betimlendiği bazı mezar taşları ile boğa oyunlarını aktaran kabartmalar (üstte). Tapınak alanında bulunan bu dev parçanın İmparator Hadrianus’a ait bir heykelden kopmuş olabileceği düşünülüyor (solda). Müzenin ünlü parçası Laodikeia Lahdi ve detayları (sağda). Tombstones depicting Gladiator fights and reliefs showing the bull games (above). It is thought that this giant piece found in the Temple area might have belonged to an Emperor Hadrian statue (left). Hierapolis Museum’s foremost piece: the Laodicea sarcophagus and details (right). 45 to emerge from the ancient towns of Lahdi and Laodikeia. Again in this hall, a group of reliefs describing gladiator fights and bull games is breathtaking. The relevant tablet mentions the name of Arrius Apuleius Aurelianus, probably the owner of a monumental edifice in town. Küçük Buluntular Salonu, vitrinlerinden bir detay ve Beycesultan ile İcikli Nekropolü buluntularından örnekler (üstte). Girlandlı Lahit (solda). Small Artefacts Gallery, a showcase detail and artefact samples from Beycesultan and İcikli Necropolis (above). Garland Sarcophagus (left). ÇELENKLİ LAHİTLER “Girlandlı” olarak da adlandırılan çelenkli lahitler MS 2. yüzyıldan itibaren tüm vadide sıkça kullanılan bir lahit tipiydi. Hemen hepsinin köşelerinde Nike kabartmaları, uzun yüzlerin orta bölümlerinde ise çelenk taşıyan Eros figürleri, bunun da üstünde Medusa maskları yer alırdı. Girlandlar, ölünün uğurlanıp öbür dünyada karşılanmasını, Medusa maskları ise mezarın korunması dileğini sembolize ederdi. Bazı örneklerde mezar sahiplerinin portreleri ve mitolojik betimlemeler de bulunurdu. 46 Small Artefacts Gallery Finds from the ancient city of Hierapolis do not only consist of large statues and sarcophagi. Many large and small artefacts, which were unearthed with great care, are to be seen at the Small Artefacts Gallery of the Hierapolis Museum. Small findings from several archaeological sites in and around Denizli, belonging to civilizations that existed in the region as of the fourth millennium are here presented in chronological order. A special importance is attached to the findings from Beycesultan Höyük (Mound). These discoveries include the finest artefacts of ancient civilizations. These works, which were found in the excavation conducted by the British Institute of Archaeology during the 1952-1957 period, include idols, baked earth bowls, libation cups, seals and other stone artefacts. In other parts of the room are displayed objects from the Phrygian, Hellenistic, Roman and Byzantine period such as glass cups, necklaces, gemstones (in the form of rings, bracelets, earrings and so on), votive containers and earthenware lamps. The showcase right opposite the Hierapolis Museum entrance contains gold earrings, gold rings, gold garment ornaments and terracotta artefacts unearthed during the Byzantine Era Family Grave excavations conducted by the Denizli Museum archaeologists under the direction of the Denizli Museum Curatorship in Gümüşler, İcikli and Akköy. This room also contains an important sequence of ancient coins arranged in chronological order. The earliest of these coins were minted in the 6th century AD and the display proceeds through the Hellenistic, Roman, Byzantine, Seljuk and Ottoman periods with coins of gold, silver and bronze. Hierapolis Museum with showcases and tombs reflecting the grandeur of the ancient city of Hierapolis, and its beautiful garden, domicile to the large size sculptures is one of the most important historical and touristic sites of these healing lands. When on tour at Hierapolis and Pamukkale, it is imperative to visit the museum in order to be able to complete the exploration of that fascinating historical site. GARLAND SARCOPHAGI The garlanded sarcophagus was a type of tomb frequently used in the entire valley as from the 2nd Century AD. Almost all of these tombs featured Nike reliefs on their corners, Eros figures holding a wreath in the middle part of their long side and Medusa masks above them. Garlands were meant to symbolize the send-off from this world and welcoming in the afterlife of the dead, whereas the Medusa masks were an expression of the protection wish of the tomb. In some instances, portraits and mythological depictions were included among the decorations of the sarcophagus. Miró’s birds in Istanbul Miró’nun kuşları İstanbul’da SSM Arşivi KATALAN RESSAM VE HEYKELTIRAŞ JOAN MIRÓ FERRÀ, TÜRKIYE’DEKI ILK SERGISIYLE SAKIP SABANCI MÜZESI’NDE. 23 EYLÜL 20141 ŞUBAT 2015 TARIHLERI ARASINDA GERÇEKLEŞEN BU ÖZEL SERGIYI KAÇIRMAYIN. The first exhibition in Turkey of Catalan painter and sculptor Joan Miró Ferrà opened on the 23rd of September 2014 at the Sakıp Sabancı Museum (SSM) and will last until the 1st of February 2015. oan Miró. Kadınlar, Kuşlar, Yıldızlar… Serginin adı bile çekici, davetkâr, insanı görme arzusuyla doldurup taşıran bir etkisi var. 20. yüzyılın en önemli sanatçılarından, Barselona doğumlu Katalan ressam Joan Miró’nun olgunluk dönemi eserleri ilk kez Türkiye’de. Sergi bu yüzden ayrıca önemli. 2012 yılında, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi tarafından İstanbul’a getirilen Miró eserlerinin sonradan sahte olduğu anlaşılınca Üniversite, Tophane-i Amire’de açılan sergiyi hemen kapatmıştı. Bu, sanat dünyamız adına maalesef hoş olmayan bir durumdu. Ancak şimdi gelen eserlerin gerçek Miró işleri olduğuna eminiz. Çünkü sergi fikri ortaya çıktığından beri işin içinde bizzat sanatçının torunu, adaşı, Joan Miró var. SSM ile ortaklaşa çalışmış, SSM ekibini ve Türkiye’den sanat çevrelerini Barselona’daki evlerinde ağırlamış, eserleri bizzat kendisi seçmiş. Bu arada serginin açılışı için de İstanbul’a gelmiş. Barselona’daki Joan Miró Vakfı, Mayorka’daki aile koleksiyonu Successió Miró ve yine Mayorka’daki Pilar ve Joan Miró Vakfı işbirliğiyle düzenlenen sergide sanatçının farklı tekniklerdeki çalışmaları ve kişisel eşyası yer alıyor. SANAT Art Bohem Paris yılları ve savaşın izleri 1893 yılında Barselona’da doğan Joan Miró, ilk sanat eğitimini 14 yaşında başladığı Güzel Sanatlar ve Endüstriyel Sanatlar Okulu’nda almış. Eğitimine başka okullarda resim tekniği öğrenerek devam etmiş ve ilk sergisini de 1918 yılında Barselona’da açmış. Pek çok ressam gibi onun da yolu Paris’e düşmüş. Paris’te sanatçılarla çevrili bohem hayatını sevmiş. Picasso, Man Ray gibi dönemin ünlü isimleriyle dost olmuş. Max Jacob, Pierre Reverdy ve Tristan Tzara ile Dada hareketine katılmış. Paris’teki Galeri Pierre’de açtığı ilk sergi ise sanat dünyasında çok ses getirmiş. Herkes “Sürrealizmin genç yeteneği” olarak ona çok ilgi gösteriyormuş. Partilerin, özel davetlerin ve sadece çok ünlü konukların katıldığı sofraların aranan ismi haline gelmiş. Miró Paris’te yaşadığı hayattan memnun olsa da memleket hasretiyle yanıp tutuşuyormuş. Barselona’ya dönmeye ve orada bir atölye kurarak sanatına kendi ülkesinde devam etmeye karar vermiş. Ancak 1936 yılında patlak veren İspanya İç Savaşı nedeniyle ülkesini terk edip ABD’ye gitmek zorunda kalmış. New York’ta yaşadığı yıllarda bu savaşın karanlık izlerinden Miró’nun sanatı da nasibini almış. Yine sürrealist ama daha karanlık tablolar yapmış büyük ressam. Ancak “savaşın acımasızlığını anlatan”, meselâ Picasso’nun Guernica’sı kadar ünlü bir eser de ortaya çıkaramamış. Bunun nedeninin Miró’nun kendini ifade ederken daha dolaylı biçimlere Joan Miró. Women, Birds, Stars... Even the name of the exhibition is attractive and inviting, arousing the desire to see it. The maturity period artworks of Catalan painter Joan Miró, born in Barcelona, one of the leading artists of the 20th Century, will be exhibited for the first time in Turkey. The exhibition is also significant in that sense. In 2012, Mimar Sinan Fine Arts University had to immediately cancel a supposed Miró exhibition it organized at the Tophane-i Amire (Imperial Armoury) building in Istanbul when it turned out that the works in question were forgeries. This was an unpleasant situation, unfortunately, on behalf of the art world. We are sure this time over that the works that are part of this exhibition really belong to Miró, among other, thanks to the involvement in the project, of the artist’s grandson, his namesake Joan Miró, who worked in partnership with Sakıp Sabancı Museum (SSM) from the very outset. Grandson Miró, who even hosted the SSM team and a group of art specialists from Turkey at his home in Barcelona, personally selected the works to be exhibited in Turkey, and took part at the inauguration of the exhibition in Istanbul. The exhibition organized in collaboration with the Joan Miró Foundation in Barcelona, Mallorca’s family collection Successió Miró and again the Pilar and Joan Miró Foundation in Mallorca, presents works created with different techniques by the artist and includes his personal belongings. Gece, Kadın ve Kuşlar, 1968, Tuval üzerine akrilik 130 x 97 cm (solda). Gece ve Kuş, 1967-1968, tuval üzerine yağlıboya ve grafit kalem, 41 x 24,4 cm (üstte), Mağara Kuşları’ndan detay (solda). Night, Women and Birds, 1968, Acrylic on canvas, 130 x 97 cm (left). Night and Bird, 1967-1968, oil on canvas and graphite pencil, 41 x 24.4 cm (above); detail from the Cave Birds (left). 49 Figür, kuşlar, 1974, tuval üzerine akrilik 129,2 x 96,5 cm (sol üst), Figürler, Kuşlar ve Yıldız, 1978, tuval üzerine akrilik, 89 x 116 cm (sağ üst), Figür, kuşlar, 1974, tuval üzerine akrilik 129,2 x 96,5 cm (sol alt), Kişi için kullanılan ögeler, 1970, küçük alçı model. Gövde: 16,5 x 11,5 x 7,5 cm; Baş: 4,7 x 11 x 5 cm (alt orta) ve Kişi ve Kuş, 1967, bronz, 43 x 32,4 x 24 cm (sağ alt). Figure, birds, 1974, acrylic on canvas 129.2 x 96.5 cm (above left); Figures, Birds and Star, 1978, acrylic on canvas, 89 x 116 cm (above right); Figure, birds, 1974, acrylic on canvas, 129.2 x 96.5 cm (below left), Items used for “Personatge”, 1970, a small plaster model. Body: 16.5 x 11.5 x 7.5 cm; Head: 4.7 x 11 x 5 cm (below middle), And Person and Bird, 1967, bronze, 43 x 32.4 x 24 cm (below right). 50 başvurması olduğunu ileri sürenler de var. Ancak torun Miró, dedesinin savaşla ilgili bir seramik çalışması yaptığını fakat bu eserin savaş sırasında kaybolduğunu söyleyip, onun aslında politik bir kişiliğe sahip olduğunu, savaş sırasında pek çok afiş boyadığını anlatıyor. Miró, savaş bitince, 1941 yılında ülkesine geri dönmüş ve aynı yıl New York’taki Modern Sanatlar Müzesi’nde ilk retrospektifi açılmış. O günden sonra da ününü Amerika dahil tüm dünyaya ispatlamış önemli bir sanatçı olarak yoluna devam etmiş. Esasen, Joan Miró asla sadece resim yapan biri olmadı. O çok yönlü bir sanatçıydı. Baskı teknikleriyle, seramikle ve en önemlisi heykelle yakından ilgilendi. 1983 yılının soğuk bir The bohemian Paris years and the traces of the war Joan Miró was born in Barcelona in 1893, received his first artistic training at the age of 14 at the School of Fine Arts and Industrial Crafts. He continued his education in various other schools by learning painting techniques and opened his first exhibition in Barcelona in 1918. Like for many painters his way took him to Paris, where he was thrilled by the bohemian way of life surrounded by artists. He became close friends with such famous names of the era as Picasso and Man Ray and took part in the Dada movement alongside Max Jacob, Pierre Reverdy and Tristan Tzara. His first exhibition at Galerie Pierre in Paris aroused considerable attention and was met KAPIDA SİZİ “PERSONATGE” KARŞILIYOR (Wikipedia, Kippelboy) Miró’nun 1936 yılından başlayarak sanat hayatındaki çeşitli dönemlere odaklanan “Joan Miró. Kadınlar, Kuşlar, Yıldızlar” başlıklı sergideki en önemli eser ise hiç şüphesiz, Miró Müzesi’nin önünde duran ve sanatçı için çok anlamı olan “Personatge” adlı heykel. Bir insan figürü olan bu heykel, İstanbul’daki sergi için özel bir teknikle yerinden söküldü ve bu sergi için dört bölüme ayrılan müze alanının girişine konuldu. Böylece, sanatçının 1970’de yaptığı, ünlü film karakteri E.T. için Steven Spielberg’e de esin kaynağı olan “Personatge”, tıpkı Barselona’da olduğu gibi İstanbullu sanatseverleri de kapıda karşılıyor. THE “PERSONATGE” SCULPTURE WILL WELCOME YOU AT THE DOOR The most important work of art in this exhibition entitled “Joan Miró. Women, Birds, Stars”, which focuses on various stages of Miró’s artistic life, starting from 1936, is undoubtedly the “Personatge” sculpture standing in front of the Miró Museum, and which has great many meanings for the artist. This sculpture of a human figure was temporarily detached from its emplacement with a special technique, to be included in the Istanbul exhibition. “Personatge” is now placed in front of the exhibition space consisting of four parts. Thus, “Personatge” which was produced by the artist in 1970, and which constituted a source of inspiration for Steven Spielberg’s movie character ET, welcomes the art enthusiasts in front of the exhibition venue in Istanbul, just like it usually does in Barcelona. Aralık günü hayata gözlerini yumduğunda, dünyanın en ünlü sürrealisti olarak yaşama veda ediyordu. Miró’nun tarzı, Miró’nun farkı Mesela, “Gece, Kadın ve Kuşlar” tablosu, Paris’te bulunan “Kadın ve Kuş” adlı devasa heykeli, “mavi” renge neredeyse “aklını taktığı” eserleri... Belki de Barselona’daki bir hediyelik eşya dükkanında sıra sıra dizilmiş kupaların ya da tişörtlerin üzerindeki son derece “basit” görünen birkaç fırça darbesi, tek bir göz, uzun bir çizgi, karmaşık renkler... Miró hangisi? Sanat tarihçilerini hep ikiye bölmüş, anlaşılması zor bir sanatçı Joan Miró. Sürekli tekrarladığı temalar olan kadın, kuş, yıldız ne anlama geliyor? Maviyle beyazı neden çok seviyor? Bunlara verilen sayısız cevap ve pek çok araştırma var doğal olarak. Ama onu en yakından tanıyan birisi olan torun Miró bakın dedesi hakkında neler söylüyor: “Dedemin üslubunu gördüğünüzde, içinde tarih öncesinden, diyelim ki 3 bin 500 yıl evvelden izlere de rastlamanız olasıdır. Artık bu biçimler anonimleşmiştir. Hiçbir yanlış anlamaya ve tarife gelmezler. Doğrudan, kudretli ve son derece masumdurlar. Dünyaca ünlü ‘mavi’ resimlerinin kaynağı, Akdeniz göğüdür. Yine kendisine ait olan, üzerinde mavi bir lekenin görülebildiği beyaz bir işinin adı, ‘Bu benim düşlerimin rengidir’ biçimindedir. Dedeme göre, insanların düşleri veya kâbusları olabilir. İnsanlar uyuyup uyanabilir. Ama uyandıklarında, bilinçaltları hâlâ oradadır. Bu anlamda dedem, insanların bilinçaltındaki düşler ve kabusları yakalamış ve onları şırıngalayarak bir tuvalin üzerine bırakmıştır. Bunu bir iPhone yapamaz. Bir düşün fotoğrafını Kadın ve Kuş IV, 1969, tuval üzerine yağlıboya ve kömürkalem, 73 x 50 cm (sol üst) ve Mağara Kuşları II, 1971, tuval üzerine akrilik, 162 x 130 cm (sağda). Woman and Bird IV, 1969, oil paint and charcoal on canvas, 73 x 50 cm (above left); and the Cave Birds II, 1971, acrylic on canvas, 162 x 130 cm (right). 51 MİRO’YU HER YÖNÜYLE ANLAMAK Sakıp Sabancı Müzesi bu sergi için çok uzun süredir çalışıyor. İstedikleri şey, Miró’nun eserlerini müze duvarlarına asıp ziyaretçilerin ilgisine sunmak değil. En azından bir serginin, uluslararası öneme sahip böyle büyük bir ismin sergisinin böyle yapılamayacağını düşünüyorlar. SSM Müdürü Dr. Nazan Ölçer, “Sergi, kariyerinin erken döneminde sürrealizme yakın duran Miro’nun sanata ve hayata dair bakış açısını, resimlerinin ayırt edici özelliğini sanatseverlerle buluşturmayı amaçlıyor” diyor. Bu yüzden eserleriyle birlikte meselâ sanatçının kullandığı eşyalar da İstanbul’a getirildi. “Bize göre müze, sanatçıyı, onun eserlerini ve çevresini her yönüyle değerlendirerek, geniş kapsamlı bir bakış açısı sağlayan kurumdur” diyen Ölçer, böylece sergiden çıkanların sanatçıyı her yönüyle tanıyıp anlayacaklarını, sadece eserlerine bakıp geçmeyeceklerini söylüyor. Daha önce Picasso ve Dali sergilerine ev sahipliği yapan müze sayesinde, 20. yüzyıl sanatına damga vurmuş bir başka isim olan Miró’nun eserlerini de İstanbul’da görme şansına erişiyoruz. UNDERSTANDING MIRÓ IN ALL HIS FACETS Sakıp Sabancı Museum has been preparing for this exhibition for quite some time now. What they aim at is not merely to hang Miró’s works on the walls of the museum and to present them to the attention of visitors. To say the least, they think that an exhibition dealing with such a great name of universal importance can simply not be organized that way. SSM Director Dr. Nazan Ölçer describes the purpose of the exhibition as follows: “The exhibition intends to offer its visitors the opportunity to grasp the differentiating characteristics of Miró’s paintings, the perspective on life and art of the artist, who at the earlier stage of his career stood close to surrealism”. In line with this idea, some of the artist’s personal belongings, along with his works, were brought to Istanbul. “For us, museum is an institution providing a comprehensive perspective by presenting an artist with his works and his environment and, bringing to the fore every aspect of his artistic evolution”, says Ölçer, so that the exhibition will not only let people scroll through looking at the paintings, but allow its visitors to get to know the artist thoroughly in all his facets and aspects. Thanks to the Sakıp Sabancı Museum, who had previously hosted exhibitions of Picasso and Dali, the works of yet another leading art giant of the 20th Century are being presented to the public in Istanbul. Seri I, 1952-1953, Aside yedirme baskı, 38 x 45,5 cm (en üst), İsimsiz, 1964, kâğıt üzerine mürekkepli kalem ve renkli kalem, 18,8 x 14,8 cm (üst orta), André Breton ve Joan Miró, Takımyıldızlar, 1959, kitap içinde 1 taşbaskı ve şablonla vurgulanmış 22 reprodüksiyon, 47,5 x 38,3 x 5,3 cm (altta). Series I, 1952-1953, Etching print, 38 x 45.5 cm (top); Untitled, 1964, ink pen and coloured pencil on paper, 18.8 x 14.8 cm (above middle); and Joan Miró, André Breton; Constellations, 1959, 1 lithography in a book and 22 template highlighted reproductions, 47.5 x 38.3 x 5.3 cm (below). 52 with great enthusiasm in the world of art. He was hailed as “the young talent of Surrealism” and became the sought after guest of exclusive dinner parties and special gatherings where only celebrities took part. Although Miró was fond of his life in Paris, he nevertheless felt desperately homesick. He decided to return to Barcelona where he wanted to establish a studio in order to continue his artistic career at home. However, when the Spanish Civil War broke out in 1936, he was forced to leave his country to go to the United States. During his years in New York, Miró’s art has taken its share from the traces of that war. While he continued to create surrealist art, his paintings became somewhat darker. However, Miró did not produce a major work describing the brutality of war, such as, for instance, Picasso’s famous “Guernica”. Some suggest that this lack of direct reference to war can be explained by the fact that Miró opted for more indirect forms of self-expression in his art. However, Miró’s grandson declares that his grandfather was actually a politically active personality who painted many posters during the war. He also mentions that, as a matter of fact, the artist had begun working on a ceramic dedicated to the theme of war, but that this piece of ceramic had disappeared during the war. After the end of the civil war, Miró returned home in 1941. The very same year the first retrospective of his artistic career was inaugurated at the Museum of Modern Art in New York. From that day on, he continued his path as an artist whose renown was confirmed all over the world including the United States. In fact, Joan Miró was a multi-talented, versatile artist producing more than just paintings. He has been involved and dealt with printing techniques, ceramic art and most importantly with the art of sculpture. When he died on a cold December day of 1983, he was closing his eyes to life as the world’s most famous surrealist. Miró’s style, Miró’s difference For example, the painting “Night, Woman and Bird”, the colossal “Woman and Bird” statue in Paris, the works corresponding to his fascination for the colour “blue”...Or perhaps a few seemingly “very simple” brush strokes, a single eye, a long line, complex colours, on cups lined up in rows or on t-shirts in a gift shop in Barcelona... which of these is Miró? Art historians have always been divided on Joan Miró, who is an elusive artist difficult to understand. What is the meaning of the constantly repeated themes, such as woman, bird and star? Why does he love blue and white so much? There are numerous answers given to these questions and naturally a lot of research on the artist. But let us now lend an ear to the words of his grandson who has known closely his grandfather Miró: “When you see my grandfather’s style, you are likely to run across tracks from prehistory, say traces from three thousand five hundred years ago. These forms have now become anonymous. They can no longer be subject to misunderstanding or definition. They are direct, powerful and extremely innocent. The source of his world-famous ‘blue’ paintings is the Mediterranean sky. Another work of his, with a blue stain on a white background is entitled “This is the colour of my dreams”. According to my grandfather, people can have dreams or nightmares. People can go to sleep and wake up. But when they wake up, their subconscious is still there. In this sense, my grandfather caught people’s subconscious dreams and nightmares and injected them on canvas through a syringe. This, an iPhone cannot do. You cannot take the photo of a dream. Yes, you might keep your nightmares and dreams to yourself. But if you do not throw them out, they might drive you mad. That is why people go to see psychologists. In this sense, Miró is a signature who unveiled what is going on in this kitchen called the subconscious along with the other surrealist painters and poets of his time. Our subconscious is the third eye actually capable of telling us who we really are. From this vantage point, Miró is someone who, having read Nietzsche, Kafka, Freud, Jung, and the entire Surrealist poets, has investigated how far our libido, sexual desire and our fears can actually take us.” Miró is a great artist, a name whose genius is proven beyond any query. He is coming to Turkey for the first time. Avail yourself of that chance to be inspired, to look at women, birds and stars through a fresh angle. çekemezsiniz. Evet, kabuslarınız ve düşlerinizi kendiniz için saklayabilirsiniz. Ama dışarı atmazsanız, sizi delirtebilirler. Zaten insanlar da bu yüzden psikologlara gider. Bu anlamda Miró, bilinçaltı denen bu mutfakta neler döndüğünü, döneminin Gerçeküstücü ressam ve şairleriyle ortaya koymuş bir imzadır. Bizlerin bilinçaltı, üçüncü gözü, gerçekte kim olduğumuzu söyleyebilecek kapasiteye sahiptir. Miró bu anlamda Nietszche, Kafka, Freud, Jung ve tüm Gerçeküstücü şairleri okuyarak, libidomuzla, cinsel çekimimiz ve korkularımızla nerelere kadar vardığımızı araştırmış biridir.” Büyük bir sanatçı, dehası sorgulanamaz bir isim. Türkiye’ye ilk kez gelecek olan Miró’yu mutlaka görün, ilham alın, kadınlara, kuşlara ve yıldızlara yeni bir gözle bakın. Sol sayfa: Çift taraflı levha, 1946, toprak, 19,5 x 25,5 cm (üstte iki eser). Sağ sayfa: Kadın ve Kuş, 1967, boyalı bronz, 263 x 82,5 x 47,5 cm (solda), Kadın, 1973, ahşap üzerine yağlıboya, 80 x 57 cm (üstte). Left-page: double-sided sheet, 1946, soil, 19.5 x 25.5 cm (top two works). Right page: Woman and Bird, 1967, painted bronze, 263 x 82.5 x 47.5 cm (left), Woman, 1973, oil on wood, 80 x 57 cm (above). 53 Shutterstock TARİH History DÜNYA MÜZECİLİK TARİHİ yontma taş devri’nden beri evrim geçiren insan içgüdüsü: “eşya toplama” ve müzelerin önlenemez yükselişi. WORLD HISTORY OF MUSEUMS The human instinct evolving since the Palaeolithic: “collecting things” and the irresistible rise of museums. Shutterstock, Watchtheworld 54 nsanoğlunda Yontma Taş Devri’nden beri eşya toplama içgüdüsü ve geleneği var. Prenses EnnigaldiNanna’nın Mezopotamya’daki müzesi ise bilinen ilklerden (MÖ 530). Roma Dönemi’nde bir felsefe kurumu; esin perileri “muse”lerin de tapınağı bağlamında “museion” kavramı ortaya çıkıyor. Eski Mısır’da saray, tapınak, mezar ve kutsal alanlarda değerli eşya toplama geleneği görülüyor. MÖ 306-285 arasında İskenderiye’deki saray bahçesine bir “museion” yapılmış. Çevresinde kitaplık, amfiteatr, gözlemevi, botanik ve hayvanat bahçeleri yer alan, hem akademi hem de manastır niteliği taşıyan bu müzede eski ve yeni sanat yapıtları toplanır ve korunurmuş. İskenderiye Müzesi bu bakımdan günümüzdeki müzelerin ilk örneği. Romalılar da sonradan Bergama, Antakya, Roma ve Atina’da müzeler kurmuşlar. Ortaçağ’da kişisel zevklerini paylaşma amacıyla, önce aristokratlar çeşitli eserleri bir araya toplamaya başlamış. Bu tür koleksiyonların sergilendiği odalara “Merak Odası” (Cabinet of curiosities) denirmiş. Daha sonra Mediciler’in desteklediği mimar ve sanat tarihçi Vasari’nin projesiyle başlayan, sanat eserlerinin korunup sergilendiği, Uffizi gibi ilk müze ve galeriler kurulmaya başlanmış. Aydınlanma ve sonrası 1746’da Fransa Krallığı sarayındaki eserlerle bir koleksiyon oluşturulmuş. 1750-1780 yılları arasında Paris’teki Lüksemburg Sarayı’nda kralın resim koleksiyonunun sergilendiği müze halka açılan ilk resim galerisi olmuş. Ancak, Büyük Ansiklopedi’ye (Grande Encyclopédie) bakılırsa, çağdaş anlamıyla ilk müze ya da ilk “kamusal koleksiyon” Fransa’da, 27 Temmuz 1793’te, Konvansiyon Meclisi tarafından kurulmuş. Louvre Sarayı’nda kurulan müzeLouvre Müzesi’nde “Mona Lisa’yı görebilme” çılgınlığı (en üstte ve ortada, Shutterstock, T.Scarbrough, Alessandro Colle). Hermitage Müzesi’nden bir görüntü (altta, Shutterstock, Popova Valeriya). The frenzy to see the Mona Lisa at the Louvre (top and middle, Shutterstock, T.Scarbrough, Alessandro Colle). A view from the Hermitage Museum (bottom, Shutterstock, Popova Valeriya). Humankind developed the instinct and tradition of collecting paraphernalia since the Palaeolithic era. The museum of Princess Ennigaldi-Nanna (daughter of the last king of the Neo-Babylonian Empire) in Mesopotamia is the first museum known to historians dating to circa 530 BC. The concept of “Museion”, temple of the muses, appears as the name of a philosophic institution in the Roman period. The tradition of collecting valuables in palaces, temples, tombs and sacred areas is seen in ancient Egypt. A “Museion” was established between 306 and 285 BC at the palace gardens in Alexandria. Old and new works of art were collected and conserved in this museum, surrounded by a library, amphitheatre, observatory, botanical and zoological gardens. In this respect, the Alexandria Museum, which was also an academy and a monastery, can be considered a forerunner of today’s museums. In succeeding periods, Romans have established museums in Pergamon, Antioch, Rome and Athens as well. During the Middle Ages, aristocrats began to collect various objects of their special interests. The rooms where such collections were exhibited were called “Cabinet of Curiosities”. Later, museums and galleries destined to the protection and exhibition of works of art were created, to begin with the Uffizi Gallery in Florence built by architect and art historian Vasari under the patronage of the Medicis. Age of Enlightenment and thereafter In France, a collection was set up with the works of art held at the Royal Palace in 1746. From 1750 to 1780, Musée du Luxembourg at the Luxembourg Palace in Paris was the first public painting gallery displaying the king’s collection. But, according to the Great Encyclopaedia (Grande Encyclopédie), the first museum in the modern sense, in other words, an institution that hosts a “public collection” was created in France on July 27, 1793 by a decree of the Convention Assembly. Priceless treasures and war trophies were put on display at that museum established in the Louvre Palace. However, the Ashmolean Museum in Oxford, which was founded as a public collection at the end of the 17th Century by the university, was already open to the public at that time. The initial step to create the British Museum was taken in 1759. During that period, important museums were established in major European 55 DÜNYA MÜZECİLİĞİNİN İLK KİLOMETRE TAŞLARI Avrupa’da öncelikle Rönesans İtalya’sının başı çektiği önemli müzeler dünyanın diğer ülkelerinde de 18. yy’da doruğa ulaşmış ve günümüzde de varlıklarını ve önemini korumakta. İşte dünya müzeciliğinde kilometre taşı sayılan bazıları ve doğum yılları! • Capitoline Müzesi, 1471, Roma • Vatikan Müzesi, 1506, Vatikan • Kraliyet Silah Müzesi, Londra Kulesi, 1660, Londra • Botanik Müzesi, 1662, Ambon, (Endonezya) • Amerbach Müzesi, 1671, Basel, (İsviçre) • Arkeoloji ve Güzel Sanatlar Müzesi, 1694, Besançon, (Fransa) • Kunstkammer Müzesi, 1717, St. Petersburg (Rusya) • İngiltere Müzesi (British Museum), 1753, Londra • Uffizi Galerisi, 1743, Floransa • Riga Tarihi ve Denizcilik Müzesi, 1773, Riga (Letonya) • Hermitage Müzesi, 1764, St. Petersburg • Prado Müzesi, 1785, Madrid • Belvedere Sarayı Müzesi, 1781, Viyana • Louvre Müzesi, 1793, Paris • Brukenthal Ulusal Müzesi, 1790, Sibiu, Transylvania, (Romanya) • Charleston Müzesi, 1773, Güney Carolina, ABD • Hint Müzesi, 1814, Kalküta, Hindistan MILESTONES IN THE GLOBAL HISTORY OF MUSEUMS To start with the major museums founded in Europe, spearheaded by the museums created in Italy during the Renaissance, museums around the world reached a peak in the 18th Century and still continue to maintain their existence and importance in our days. Below is the list of a group of museums considered milestones in the global history of museums, with their years of birth! • Capitoline Museum, 1471, Rome • Vatican Museum, 1506, the Vatican • Royal Armoury Museum, Tower of London, 1660, London • Botanical Museum, 1662, Ambon (Indonesia) • Amerbach Museum, 1671, Basel (Switzerland) • Musée des Beaux-Arts et d’archéologie (Museum of Fine Arts and Archaeology, 1694, Besançon (France) • Kunstkammer Museum, 1717, St. Petersburg (Russia) • England Museum (British Museum), 1753, London • Uffizi Gallery, 1743, Florence • Riga History and Navigation Museum, 1773, Riga (Latvia) • Hermitage Museum, 1764, St. Petersburg (Russia) • Prado Museum, 1785, Madrid (Spain) • Belvedere Palace Museum, 1781, Vienna (Austria) • Louvre Museum, 1793, Paris (France) • Brukenthal National Museum, 1790, Sibiu, Transylvania (Romania) • Charleston Museum, 1773, South Carolina, USA • Indian Museum, 1814, Kolkata, India 56 de paha biçilmez hazineler ve savaş ganimetleri sergilenmiş. Oysa Oxford’da 17. yy sonunda kurulmuş olan Ashmolean Müzesi üniversiteye ait bir kamusal koleksiyon olarak o tarihte halka açıkmış. İngiltere’de ilk kez 1759’da British Museum için harekete geçilmiş. Bu dönemde Madrid, Berlin, Budapeşte, Prag, Münih gibi Avrupa’nın birçok başkentinde önemli müzeler açılmış. 19. yy’da dünyanın birçok ülkesinde büyük müzeler kurulmuş. ABD’de ilk halk müzesi, 1773’de kurulan Güney Carolina’daki “Charles Müzesi” olmuş. Amerikalılar 19. yy sonu ve 20. yy’da müze konusuna o kadar yoğun ilgi göstermişler ki ABD’nin bu yüzyılları “Müze Çağı” diye anılır olmuş. 1874’te dünyanın en büyük müzelerinden biri olan Amerikan Tabiat Tarihi Müzesi, 1880’de New York Metropolitan Sanat Müzesi hizmete açılmış. Japonya Tokyo Ulusal Müzesi 1872’de, Avusturya Viyana Sanat Tarihi Müzesi 1891’de, Belçika Brüksel Güzel Sanatlar Kraliyet Müzesi 1830’da, Fransa İnsanlık Tarihi Müzesi 1878’de, İtalya Ulusal Müzesi 1865’de, Atina Ulusal Arkeoloji Müzesi 1866’da kurulmuşlar. Günümüzde sanal müzeler dahil, sonsuz çeşitlilikte müze var. Türkiye’de müzecilik, Selçukludan Osmanlı’ya Türk müzeciliğinin ilk izleri, 13. yy’da Selçuklu Dönemi’nde. Selçuklular ele geçirdikleri eserleri, bir sur duvarının çevresine düzgün bir biçimde dizmişler. Daha sonra Dulkadiroğulları Beyliği Dönemi’nde Kahramanmaraş Kalesi çevresinde Geç Hitit eserlerinin biriktirildiği Sol sayfa: İspanya Bilbao’da Guggenheim Müzesi (üstte, Shutterstock, Jose Ignacio Soto). Müzeleriyle ünlü Berlin’den bir görüntü (altta). Sağ sayfa: Vatikan Müzesi (Shutterstock, Dmitry Pistrov). Left page: Spain Guggenheim Museum in Bilbao (top, Shutterstock, Jose Ignacio Soto). View of the Bode Museum on Berlin’s Museum Island (bottom). Right page: Vatican Museum (Shutterstock, Dmitry Pistrov). CUMHURİYET MÜZECİLİĞİNİN İLK KİLOMETRE TAŞLARI capitals such as Madrid, Berlin, Budapest, Prague and Munich. In the 19th Century, large-scale museums were established in many countries of the world. The first public museum in the United States was the “Charles Museum” established in 1773 in South Carolina. Americans have shown such great interest in museums in the late 19th century and the 20th century that these centuries were referred to as the “Museum Age” in the United States. In 1874, one of the world’s largest museums, the American Museum of Natural History was opened and the Metropolitan Museum of Art in New York was inaugurated in 1880. Tokyo National Museum in Japan was founded in 1872, Vienna Museum of Art History in Austria in 1891, Brussels Royal Museum of Fine Arts in Belgium in 1830, the Human History Museum in France in 1878, the Italian National Museum in 1865, the National Archaeological Museum in Athens, Greece in 1866. Nowadays, there are an infinite variety of museums, including virtual museums. Museums in Turkey during the Seljuk and Ottoman periods The seized artefacts that the Seljuks disposed in an orderly manner around a fortification wall in the 13th Century, probably constituted the first traces of Turkish museum history. It is known that later, during the reign of the Principality of Dulkadiroğulları, Late-Hittite artefacts were gathered at the Kahramanmaraş Castle. In the Ottoman period, memorabilia inherited from the ancestors, gifts and trophies were conserved at the treasury department of the palace. After Fatih Sultan Mehmet established a treasury compartment at the Topkapı Palace and the Ottoman rulers acquired the title of Caliph following Yavuz Sultan Selim’s expeditions to the East, very valuable assets, including in particular religious relics were brought to the Ottoman palace, paving the way to the accumulation of a very rich collection. Turkish museums in the universal context and Osman Hamdi Bey The foundations of Turkish museums in the modern sense were laid with the creation of the Antiquities Collection, “Mecma-ı Âsâr-ı Atika” Cumhuriyetin ilanından ve müzelerin sonradan adı “Asâr-ı Atika ve Müzeler Müdürlüğü” olacak Hars Müdürlüğü’ne bağlanmasından sonra Atatürk’ün de teşvikiyle çağdaş Türkiye müzeciliği atağa geçmiş. İşte ilk kilometre taşları: • 1923 Ankara Arkeoloji Müzesi’nin kurulması. • 1924 Topkapı Sarayı hazinesinin kamusallaştırılıp ziyarete açılması kararı. • 1930 Ankara Etnografya Müzesi ve Konya Mevlana Türbesi Müzesi • 1944 Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün kurulması. • Günümüzde ise 187’si Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı, 183’ü Bakanlık denetiminde özel müze olmak üzere toplam 370 müze var. Son yıllarda dünyanın en büyük mozaik müzesi olan Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi, Kırşehir Kaman Kalehöyük Arkeoloji Müzesi, Eskişehir Eti Arkeoloji Müzesi, Aydın Arkeoloji Müzesi, Tokat Arkeoloji ve Etnografya Müzesi gibi yeni müzeler çağdaş müzecilik anlayışına göre tasarlanmış ve ziyarete açılmış bulunuyor. Sanal müzecilikte de her geçen gün ilerleme kaydediliyor. MILESTONES OF REPUBLIC ERA MUSEUMS IN TURKEY Following the proclamation of the Republic, museums were placed under a common public administration called Directorate General of Antiquities and Museums. At Atatürk’s instigation, modern Turkey took a leap forward in the field of museums. The first milestones were as follows: • The establishment of the Ankara Archaeological Museum in 1923. • 1924, the decision to convert the Topkapı Palace treasure into public property and open it to public visits. • 1930 Ankara Ethnography Museum and Mausoleum of Mevlana Museum in Konya • 1944 Establishment of the Directorate General of Antiquities and Museums. • Today, there are a total of 370 museums in Turkey, including 187 museums directly under the authority of the Ministry of Culture and Tourism and 183 private museums under the supervision of that Ministry. In recent years, new museums, designed and operated in accordance with the principles of contemporary museum curatorship, were opened, such as, among other, the world’s largest mosaic museum: the Gaziantep Zeugma Mosaic Museum, Kırşehir Kaman Kalehöyük Archaeological Museum, Eskişehir Hittite Archaeological Museum, Aydın Archaeological Museum and Tokat Archaeology and Ethnography Museum. Progress is being made every day in the area of virtual museums as well. Mustafa Kemal Atatürk’ün 1937 yılında Ahlatlıbel Kazısı’nı ziyaretini gösteren fotoğraf Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergileniyor. The photo portraying Mustafa Kemal Atatürk during his visit in 1937 to the site of the Ahlatlıbel excavations is on display at the Ankara Museum of Anatolian Civilizations. 57 biliniyor. Osmanlı Dönemi’nde ise ecdat yadigârı eserler, hediyeler ve ganimetler sarayların hazine dairelerinde korunmuş. Fatih Sultan Mehmet’in Topkapı Sarayı’nın bir bölümünü hazine dairesi yapması, Yavuz Sultan Selim’in doğu seferinden sonra halifeliğin Osmanlılara geçmesiyle başta kutsal emanetler olmak üzere çok değerli varlıkların Osmanlı sarayına taşınması, zengin bir koleksiyon oluşmasını sağlamış. Evrensel bağlamda Türk müzeciliği ve Osman Hamdi Bey Türk müzeciliğinin temeli İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin de başlangıcını oluşturan “Mecma-ı Asar-ı Atika”ya (Eski Eserler Koleksiyonu) dayanıyor. Sultan Abdülmecit Yalova çevresindeki Doğu Roma yazıtlarını İstanbul’a naklettirince tarihi eserler 1846’da Ahmet Fethi Paşa tarafından Aya İrini’de toplatılmaya başlanmış. Müze, Mecma-i Eslihai Atika ve Mecma-i Asar-ı Atika olmak üzere iki bölüm halinde düzenlenmiş, ilk bölüm Harbiye Askeri Müzesi’nin de temelini oluşturmuş. 1869’da Maarif Bakanı Saffet Paşa ilk Osmanlı müzesi Müze-i Hûmayun’u kurmuş ve ilk Asar-ı Atika Nizamnamesi de yürürlüğe girmiş. Eserler çoğalınca müze Çinili Köşk’e taşınıp 1880’de faaliyete geçmiş. Müze Müdürü Anton Dethier ölünce 1881’de Türk müzeciliğinin önemli kişiliği Osman Hamdi Bey bu göreve atanmış. İstanbul Arkeoloji Müzesi’in temelleri atılıyor! 1887’de Sayda’da yapılan kazılardan sonra İskender Lahdi’nin de dahil olduğu bir grup lahit ortaya çıkarılıp İstanbul’a nakledildikten sonra Osman Hamdi Bey yeni bir müze binası yapımına başlamış. Projenin tasarımı Mimar Alexandre Vallaury’e verilmiş. Bu bina ülkemizde, müze olarak tasarlanan ilk bina olup, Müze-i Hümayun adıyla 1891’de açılmış. 1903 ve 1907’de de ek binalar yapılmış. Yine bu dönemde, Anadolu’daki bazı şehirlerde de müze kurma çalışmaları başlatılmış. 1902’de Konya, 1904’de Bursa’da yeni müzeler kurulmuş. Sol sayfa: Londra Kulesi (sol üstte), New York Metropolitan Müzesi (solda üstten ikinci, Shutterstock, littleny), Roma Capitoline Müzesi (solda, üstten üçüncü, Shutterstock, Chanclos), Viyana Belvedere Sarayı Müzesi (solda, üstten dördüncü) ve Louvre Müzesi (sağda, Shutterstock, Watcharee Suphaluxana). Sağ sayfa: İstanbul Arkeoloji Müzeleri Klasik Bina (üstte), Oxford Ashmolean Müzesi (ortada, Shutterstock, Ritu Manoj Jethani), Viyana Kunsthistorisches Museum (altta, Shutterstock, Radiokafka). Left page: Tower of London (top left), the New York Metropolitan Museum (left, second from the top, Shutterstock, littleny), Rome Capitoline Museum (left, third from the top, Shutterstock, Chanclos), Vienna Belvedere Palace Museum (left, fourth from the top) and the Louvre Museum (above, on the right, Shutterstock, Watcharee Suphaluxana). Right page: Istanbul Archaeological Museums’ Classical building (top), Oxford Ashmolean Museum (centre, Shutterstock, Ritu Manoj Jethani), Vienna Kunsthistorisches Museum (bottom, Shutterstock, Radiokafka). 58 Halil Edhem Bey dönemi Osman Hamdi Bey 1910’da öldükten sonra müze müdürlüğüne atanan kardeşi Halil Edhem Bey, yabancı uzmanlarla işbirliği içinde bilimsel yayınlar çıkarılmasına odaklanmış. 1912-1914 arasında Gustav Mendel’in yaptığı “Catalogue de Sculptures Grecgues, Romaines et Byzantines” başlıklı taş eserler kataloğu Müze-i Hümayun’u dünyaya tanıtan yapıt olmuş. 1914’de Süleymaniye Camii imaretinde Türk ve İslam eserleri için Evkaf-ı İslamiye Müzesi açılmış. Halil Edhem, Batı müzeciliği anlayışı içinde, yakındoğu ülkelerinin eserlerini ayırarak, binayı Eski Şark Eserleri Müzesi olarak düzenlemiş. 1917’de ise Eski Eserleri Koruma Encümeni kurulmuş. İlk Güzel Sanatlar Akademisi ve İstanbul Resim ve Heykel Müzesi Ülkemizde bir sanat müzesi kurulması yönündeki çalışmalar ilk kez 19. yy sonlarında başlamış. Güzel Sanatlar Okulu’nun (Sanayi-i Nefise Mektebi) kuruluşuyla da yakından ilgisi olan bu girişimden sonra bir koleksiyon oluşturulmaya başlanmış ancak bir müze açılamamış. 1883’te açılan Güzel Sanatlar Okulu öğrencilerinin eğitimini desteklemek amacıyla bir resim koleksiyonu ve resim sergi salonu oluşturulması düşüncesi, sanat koleksiyonları için de bir başlangıç olmuş ve Elvah-ı Nakşiye olarak anılan resim koleksiyonu da bu amaçla toparlanmış. Ancak ilk sanat müzesi, Cumhuriyet’in ilanından sonra, 1937’de Atatürk’ün emriyle kurulan İstanbul Resim ve Heykel Müzesi olmuş. corresponding to the first step towards the establishment of the Istanbul Archaeological Museum as well. In 1846, when Sultan Abdülmecit ordered the transfer to Istanbul of the Eastern Roman inscriptions found around the Yalova area, historical artefacts began to be gathered by Ahmet Fethi Pasha at the Aya Irini, the building of former Eastern Orthodox church of Hagia Eirene enclosed inside the walls of the Topkapı palace. The museum thus founded was organized into two sections; the Old Weapons Collection, “Mecma-i Eslihai Atika” and the Antiquities Collection, “Mecma-ı Âsâr-ı Atika”. The first section formed the basis of today’s Harbiye Military Museum as the name suggests. In 1869, the Minister of Education Saffet Pasha established the Ottoman Imperial Museum, “Müze-i Hümayun” and the first Regulation on Antiquities, “Âsâr-ı Atika Nizamnamesi” entered into force. When the collection expanded through the addition of numerous new items over the years, it was necessary to move the museum to another location. The new museum’s facility, namely the Tiled Kiosk, “Çinili Köşk”, a pavilion set within the outer walls of the Topkapı Palace, became operational in 1880. Following the demise of Museum Director Anton Dethier in 1881, the task was taken over by Osman Hamdi Bey, who turned out to be the most important personality of Turkish museums’ history. The foundations of the Istanbul Archaeological Museum being laid! Following the transfer to Istanbul of a group of ancient sarcophagi, including the world-famous “Alexander Sarcophagus”, discovered during the excavations conducted by Osman Hamdi Bey himself at the necropolis near Saïda (Sidon), Lebanon in 1887, Osman Hamdi Bey has launched the construction of a new museum building. Architect Alexandre Vallaury was commissioned to draw up the plans of the new building. That building is the first structure designed and built specifically as a museum in Turkey. It was opened in 1891 under the name of Imperial Museum, “Müze-i Hümayun”. It was extended in 1903 and in 1907 by the addition of annex buildings. During the same period, efforts were underway to create museums in some Anatolian cities. New museums were established, 1902 in Konya and 1904 in Bursa. The Period of Halil Edhem Bey After the death of Osman Hamdi Bey in 1910, his brother Halil Edhem Bey, replacing him as the museum’s director, focused mainly on the publishing of scientific publications, prepared in cooperation with foreign experts. The publishing of Gustave Mendel’s catalogue of stone artefacts under the title “Catalogue of Greek, Roman and Byzantine Sculptures” during the 1912 to 1914 period, introduced the “Imperial Museum” to the world. In 1914, a museum devoted to Turkish and Islamic Art, “Evkaf-ı İslamiye” (Awqaf-e-Islami) was opened at the soup kitchen of the Süleymaniye Mosque complex. Halil Edhem Bey allocated, within the perimeter of the Imperial Museum courtyard, a separate building called “Ancient Orient Museum”, to the collection of artefacts originating from the Near Eastern countries, consisting of artefacts from pre-Greek Anatolia and Mesopotamia and from pre-Islamic Egypt and Arabian Peninsula. In 1917, the “Conservation Council of Antiquities” was established. The First Academy of Fine Arts and Istanbul Painting and Sculpture Museum Efforts towards the establishment of an art museum in our country were undertaken for the first time at the end of the 19th Century. An initiative to create a collection has been underway, closely linked to the foundation of the School of Fine Arts, but the opening of a museum devoted to the purpose did not materialize at that point in time. Tough the idea to forge a collection of paintings and to open an exhibition hall with a view to supporting the training of the 1883 established Fine Arts School’s students was a starter for art collections. In this connection, a collection referred to under the name of “Elvah-ı Nakşiye” (Painted Tableaus) was put together. However, the Istanbul Painting and Sculpture Museum, founded in 1937 upon the instructions of Atatürk, that is to say, after the proclamation of the Republic, was actually the first museum of art established in Turkey. 59 Vasari Giorgio Vasari’nin, ilk baskısı 1550’de yapılmış, özgün adı “Cimabue’den Zamanımıza En Mükemmel İtalyan Mimarlarının, Ressamlarının ve Heykeltraşlarının Hayatları” başlıklı kitabı “sanat tarihinin ilk kitabı” olarak kabul ediliyor. 300 yıllık bir zaman kesidini kapsayan kitabın önemi, bir taraftan kullanılan sistematik ile biçimsel yönü. Yani, ardından gelenlerin işini kolaylaştırırken, bir taraftan da içeriği ile İtalya’da sanata daha çok saygınlık kazandırıp, daha çok yatırım yapılmasını sağlamış. Zaten bunca sanatsal birikim neden başta Floransa olmak üzere en çok İtalya’da birikmiş, öyle değil mi? Ali Artun, çalışmalarını Medicilerin himayesinde yapan Vasari’nin, bu açıdan “sanat yönetimi”nin de pîri sayılabileceğine dikkat çekiyor ve onun bir başka “ilk”ine işaret ediyor: “Vasari’nin bir diğer hizmeti de tarihteki ilk akademinin kurulmasıdır: Accademia del Disegno. Her ne kadar Akademi’nin yöneticileri arasında I. Cosimo Medici ve Michelangelo’nun adı geçse de, tasarı onundur. Çünkü o lonca üyeliğine tenezzül etmez. Medicilerin çevresinde ressamlara ilk kez bir zanaatkâr gibi değil de, bir şair, bir filozof gibi muamele edilen bir atmosfer oluşturur.” Hem biyografik, hem dönemsel “Yaratıcılığın tanrıya mahsus, sanatın da ancak bu olguya aracılık edebilecek bir zanaat olduğu” görüşünün hakim olduğu Ortaçağ’dan çıkmaya başlayan İtalya’da, Vasari önemli sanatçıların yaşamını ve eserlerini inceleyip bunları kronolojik bir sıralamayla yazıya dökmüş. Aslında kendi bakış açısı da Hristiyan teolojisinden temellenen Vasari, kitapta İtalya’da Orta Çağ’dan beri kullanılan resim, heykel ve mimarlık tekniklerine geniş yer vermiş. Bunu yaparken, yalnızca biyografik değil, değişimin ruhunu da dönemsel olarak yorumlayıp kendinden sonra gelecek sanat tarihçilerinin uzun zaman kullanacağı bir sistematik yaratmış. Kitaptaki dönemsel yapı, biyografik içerik ile de uyumlu: 14. yy: Sanatlarda kusursuzluğu yakalama çabası, Çocukluk, Giotto. 15. yy: Sanatların mahvolması; Gençlik, Massacio. 16.yy: Yeniden yapılanma - yeniden doğuş; Olgunluk, Michelangelo. 60 Vikipedia İtalyan Ressam, Yazar, Tarihçi ve Mimar... Sanat Tarihinin İlk Yazarı, Rönesans’ın İsim Babası... SANDIK ODASI Storage Room “Yazarlar yokken gelecek kuşaklara sanat yapıtlarına ilişkin hiçbir kayıt bırakmak mümkün değildi, dolayısıyla sanatçılar karanlığa gömülüp gittiler.” Arezzo’lu Ressam Vasari Italian Painter, Author, Historian and Architect... The first writer of History of Art, The Eponym of the Renaissance... Vasari “Without writers it was not possible to leave any records to the future generations on the works of art, therefore the artists were buried and lost in the darkness.” Painter Vasari from Arezzo The book with the original title, “Lives of the most perfect Italian Architects, Painters and Sculptors from Cimabue to the present” is assumed to be the “first book of the history of art” by Giorgio Vasari that the first edition was published in 1550. The importance of the book that covers a time sequence of 300 years is the systematic used on one hand and its morphological aspect on the other. In other words, while easing the mission of the descendants it has raised the prestige of art in Italy and thus increased the amount of investment. After all, why has such artistic accumulation mostly piled up in Italy, especially in Florence, isn’t that so? Ali Artun draws attention to the fact that Vasari, who worked under the patronage of the Medici’s, could be accepted as the father of “art direction” from this point of view and he also points to another “first” of him: “Another ministration of Vasari is the establishment of the first academy in history: Accademia del Disegno. Although the names of Cosimo Medici I and Michelangelo are among the administrators of the Academy, the project belongs to him. Because he does not deign for collegium membership. He constitutes an atmosphere around the Medici’s where the painters are treated for the first time like a poet, a philosopher not like a craftsman.” Both biographical and periodical In the Middle Ages where the opinion, “Creativity only belongs to God and art is a craft that can only mediate to this fact” dominates Italy that is on the way to leaving this conduct, Vasari studied the lives and works of important artists and wrote them down in chronological order. VASARİ’NİN YAŞAM ÖYKÜSÜ Üç bölüme göndermeler Giotto’ya göre Toscanalı sanatçılar, 13. yy sonlarında, Antik sanatın görkemini yeniden canlandırmışlardı. Vasari de Giotto’yu “Karanlık Çağ diye tanımlanan Orta Çağ’ın gerilemiş sanatını aydınlatan kişi” olarak yorumluyor. Michelangelo’yu resim, heykel ve mimarlığın yaşayan en büyük ustası, onunla birlikte Raffaello ve Leonardo’yu “üçlü bir doruk noktası” olarak konumluyor. “Mahvoluş” bölümünde ise sanat tarihçiliğinin ve yazarlığın önemine dikkat çekiyor ve bunu da yazımızın başındaki alıntı ile pekiştiriyor. Rönesans’ın isim babası “Rinascita” sözcüğü ile Rönesans’ın isim babası da olan Vasari, kitabın 1568’deki ikinci basımında Floransalı olmayan sanatçılara da yer verip, o sırada ölmüş olan Michelangelo’nun biyografisine önemli eklemeler yapmış. Kitapta bir sekizgen “ideal şehir plânı” bile var. Giorgio Vasari’nin kitabı Elif Gökteke’nin çevirisi ile Türkiye’de de Sel Yayıncılık tarafından 2013 Eylül’ünde yayınlandı. Türkçe kitabın başlığı, “Sanatçıların Hayat Hikâyeleri”. In fact Vasari, whose point of view was based on the Christian theology, gave wide coverage to the painting, sculpture and architectural techniques that have been in use in Italy since the Middle Ages. While doing this, he created a systematic, not only biographically but also periodically, interpreting the spirit of change that the art historians to follow should use for long periods. The periodical structure of the book is also in harmony with the biographical content: 14th century: Efforts to catch perfectionism in arts, Childhood, Giotto. 15th century: Spoiling of arts, Youth, Masscio. 16th century: Reconstruction – rebirth; Maturity, Michelangelo. References to three sections According to Giotto the artists from Toscana revitalized the glory of the Ancient art at the end of 13th century. And Vasari interprets Giotto as “the man who enlightened the receded art of the Middle Age described as the Dark Age”. He positions Michelangelo as the greatest living master of painting, sculpture and architecture; and together with Michelangelo, Raffaello and Leonardo as the “trio at the summit”. And at “Becoming a ruin” section he draws attention to the importance of art historiography and authorship and reinforces it with the quotation at the beginning of our essay. The Eponym of the Renaissance Vasari, who was also the eponym of Renaissance, with the word “Rinascita” in the second edition of his book in 1568, gave place to the artists that were not from Florence and made remarkable additions to the biography of Michelangelo who had passed away by then. There is even an octagonal “ideal city plan” in his book. The book of Giorgio Vasari was published in Turkey by Sel Publications in 2013 with the translation of Elif Gökteke. The title of the book in Turkish is “Life Stories of Artists”. Vasari portresi (sol sayfa), Le Vite kitabının kapağı (sol üstte), Cancelleria Sarayı’ndaki tablolarından biri (üstte) ve Vasari’nin başlattığı Floransa Katedrali’nin kubbe içindeki resimleri. Portrait of Vasari (left page), The cover of his book Le Vite (left above), One of the paintings from Cancelleria Palace (above) and the paintings from the dome of the Cathedral of Florence that were initiated by Vasari • 30 Temmuz 1511 ’de Arezzo’da doğdu, 27 Haziran 1574’te Floransa’da öldü. • İlk resim derslerini Luca Signorelli’den aldı. 1524’te Floransa’ya giderek Andrea del Sarto ve Baccio Bandinelli’nin yanında çalıştı. • Michelangelo’yla tanışması onun için bir dönüm noktası oluşturdu ve yaşamı boyunca onun sadık bir izleyicisi oldu. • Floransa ve Roma’da, konusunu tarihten alan çok sayıda resim ve fresk yaptıktan sonra 1555’te Medicilere Vecchio Sarayı’nı yapmakla görevlendirildi. • 1560’ta Floransa’da devlet ofisleri Uffizi Galerisi’nin yapımına başladı. Ölümünden sonra öğrencileri tarafından bitirilebilen bu ünlü yapı bugünkü Uffizi Müzesi. • Resim alanındaki en ünlü yapıtları ise Vecchio Sarayı’nda Floransa’nın ve Medicilerin tarihini anlatan fresk dizisi ile Roma’da San Giorgio Sarayı’nda yaptığı 100 Gün Freski. • Arezzo’daki evi de Casa Vasari Müzesi olarak ziyarete açık. Kaynak: wikimedia.org LIFE STORY OF VASARI • Born in Arezzo on July 30, 1511 and died in Florence on June 27, 1574. • Got his first drawing lessons from Luca Signorelli. In 1524 he went to Florence and studied with Andrea del Sarto and Baccio Bandinelli. • It was a turning point for him to meet Michelangelo and he became his loyal follower for the rest of his life. • After he made many paintings and frescos on history in Florence and Roma he was assigned to build the Vecchio Palace for the Medici’s in 1555. • In 1560 he started to build the state offices, Uffizi Gallery, in Florence. The edifice that was completed by his students after his death is today’s famous Uffizi Museum. • And his most famous works in painting are the series of frescos on the history of Florence and the Medici’s in Vecchio Palace and the 100 Days Fresco he made in San Giorgio Palace in Rome. • And his home in Arezzo is open to visits as Casa Vasari Museum. Reference: wikimedia.org Vasari’nin otoportresi. Self portrait of Vasari. 61 TOPKAPI SARAYI’nın HAZİNESİ topkapı sarayı’nda sultanlar ve ailelerinin sahip olduğu mücevherler, kürkler, altın, gümüş ve değerli eşyalar, dünya çapında bir efsaneye dönüşmüş. yaklaşık 150 iç oğlanı tarafından korunan bu büyük hazinenin saklandığı bölüme hiç giremeyen pek çok insan varmış. hazineye, yalnızca padişahlar tek başına girebilirler, padişah yoksa kapılar ancak 40 kişilik bir ekiple açılabilirmiş... THE TOPKAPI PALACE TREASURY The jewellery, furs, gold, silver and other valuables owned by the sultans and their families kept at the Topkapı Palace became the subject of a worldwide legend. Only a very limited number of people were allowed to enter this department of the palace protected by nearly 150 guards, where this vast treasure was kept. Only the Sultan could enter the Treasury alone. In his absence, the doors of the department could only be opened by a team of 40 persons. 62 MÜZELER Museums Rasim Konyar & Shutterstock Sağ sayfa: 18. yüzyıla ait bir padişah sorgucu (en üstte), ağırlıkları 15-29 gram arasında değişen zümrüt ve zebercetler (ortada). Right page: 18th Century sultan crest (top); emeralds and chrysolites of weights ranging from 15 to 29 grams (middle). 3 kıtaya hükmetmiş bir imparatorluğun hükümet merkezi, yüzlerce yıllık padişah evi, gizemli haremi, dünyanın en zengin hazinesi, el yazması kitapları, silahları, mimarisi ile dünyanın ilgi odağı, Dünya Miras Listesi’nin İstanbul tarihi yarımadasındaki en değerli noktası, Osmanlı İmparatorluğu’nun gözde mekânı Topkapı Sarayı, bugün de turistlerin ilgiyle gezdiği bir yapı… Ve işte o tarihi sarayın en güzel bölümlerinden birindeyiz, Hazine Odası’nda… Topkapı Sarayı, Müzesi ve Hazine Odası’nın künyesi Topkapı Sarayı, Fatih Sultan Mehmet tarafından 1478’de yaptırılmış ve Sultan Abdülmecit Dolmabahçe Sarayı’nı yaptırana kadar; 4 yüzyıla yakın bir süre, Osmanlı İmparatorluğu’nun yönetim binası ve sultanların da ikametgahı olmuş. Fatih Sultan Mehmet’den sonra gelen padişahların da eklediği yeni köşklerle 700.000 m2 ye yayılan saray, günümüzde 400.000 m2 alanda yaşamını sürdürüyor. Sultanlar ve saray halkı, Dolmabahçe, Yıldız ve diğer saraylarda yaşamaya başladıkça Topkapı Sarayı boşaltılmışsa da içindeki birçok görevliyle birlikte yaşamını sürdürmüş. Fatih Sultan Mehmet Topkapı Sarayı’nı yaptırdığında saray binaları bugün olduğu kadar geniş alana yayılmış değilmiş elbette. Ancak Topkapı Sarayı’nda ilk yapıldığı günlerden bugüne kadar var olan bir bölüm var ki burası bizzat Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmış: Hazine! Hazineye giren ilk yabancı ve sarayın müzeye dönüşümü Hazine, adından da anlaşılacağı gibi, sarayın kıymetli eşyalar bölümü, kasası. İmparatorlukta devlete gelen her türlü gelirin beşte biri hazineye aktarılır, değerli armağanlar, saray sanatçılarının ürettikleri ve dışarıdan gelen sanat eserleri buradaki sandık ve dolaplarda saklanırmış. Sultan ve ailesinin sahip olduğu mücevherler, kürkler, altın, gümüş ve diğer değerli eşya, kumaşlar da eklendiğinde bu hazine, dünya çapında bir efsaneye dönüşmüş. Devlet mali sıkıntıya düştüğünde buradaki mal varlıkları paraya dönüştürülerek destek olunur, Hazine de yaklaşık 150 iç oğlanı tarafından korunurmuş. O kadar titizlikle korunurmuş ki sarayda yaşayıp da bu odaya hiç girememiş pek çok insan varmış. Hazineye, yalnızca padişahlar tek başına girebilirler, padişah yoksa ancak 40 kişilik bir ekiple açılabilirmiş. Hazine, ilk kez, Sultan Abdülmecit’in (1839-1861), dönemin İngiliz Elçisi’ne Hazine-i Hûmayun’daki eski eserleri göstermesiyle bir anlamda ziyarete açılmış. Onun dönemine kadar depolarda duran eserlerin yabancılara gösterilmesi de bir gelenek haline gelmiş. Sultan Abdülaziz (1861-1876), olayı biraz daha kurumsallaştırarak, ampir vitrinler Topkapı Palace, government headquarters of an empire who ruled over three continents, Sultan’s imperial residence for hundreds of years, centre of world attention with its mysterious harem, the world’s richest treasure, its manuscripts, weapons and architecture. Heart of the historical peninsula of Istanbul, a World Heritage Site, apple of the eye of the Ottoman Empire, the palace continues today to be one of world’s most visited touristic sites... And now we are headed to one of the most beautiful sections of this historical palace: the Treasury Chamber... Topkapı Palace, its Museum and Treasury Chamber Topkapı Palace, built by Mehmet the Conqueror in 1478, remained for a period of nearly four centuries, as the administrative centre of the Ottoman Empire and the residence of the sultans until the construction of the Dolmabahçe Palace commissioned by Sultan Abdülmecit. Expanded over the centuries to a total surface area of 700.000 m2 through the pavilions and courtyards added by the successors of Fatih Sultan Mehmet, the palace complex is currently spanning an area of 400.000 m2. Although in the course of the last century of the Ottoman Empire, the palace was vacated by the Sultans and their entourage who moved to the newly built Dolmabahçe, Yıldız and other palaces, the complex continued to function with a hardcore of officials and employees. At the time when Sultan Mehmet the Conqueror had the palace built, the palace buildings were not so wide-spread as today. But there is one pavilion which was there from the very outset, namely the Treasury built by the Conqueror himself! The first foreign visitor to the Treasury and the conversion of the palace into a museum The Treasury, as the name suggests, is the safe, the part of the palace guarding the valuables. One fifth of the Empire’s revenues of all kinds were transferred to the treasury. Moreover, valuable gifts, works of art produced by court artists or elsewhere, were kept in chests and cabinets of the Treasury Chamber. As the jewellery, furs, gold and silver and other valuables and precious fabrics owned by the sultans and their family members were added to the treasury over the centuries, it has become a legend throughout the world. In times of financial bottlenecks, assets in the treasury were converted into cash in order to assist the state. The Treasury Chamber was scrupulously protected by nearly 150 guards. A great number of the people living in the palace had never seen that place. Only the sultan himself could enter the treasury alone. In his absence, the doors of 63 yaptırmış, eserleri artık bunların içinde göstermeye başlamış. Sarayın Türkiye halkının malı bir müzeye dönüşmesi ancak Cumhuriyet’in ilânından sonra Mustafa Kemal Atatürk’ün emriyle mümkün olmuş; Topkapı Sarayı 3 Nisan 1924’de halkın ziyaretine açılmak üzere İstanbul Âsâr-ı Atika Müzeleri Müdürlüğü’ne bağlanmış, bazı onarımlardan sonra 9 Ekim 1924’de müze olarak ziyarete açılmış. Hazine Odası’nda neler var? 2001’deki onarım ve iyileştirme çalışmalarından sonra daha aydınlık ve rahat bir ortamda gezilen Hazine Odası, Topkapı Sarayı Müzesi’nin Fatih Köşkü’nde bulunan ve en çok ilgi çeken bölümlerinden ve dünyanın en zengin koleksiyonlarından biri. Bu tür değerli nesne ve eserler ne kadar iyi korunsalar da başlarına bir şey gelebilir endişesiyle, çoğu zaman kopyalarıyla sergilenirler. Oysa burada sergilenen herşey özgün, bu da onların etkileyiciliğini iyice artırıyor. Hazine Odası’ndaki koleksiyon, 4 salonda sergileniyor. Bir eşi daha olmayan eserler... Farklı yüzyıllara tarihlenen eserler arasında en büyük ilgiyi kuşkusuz, pek çok roman ve filme konu olan Kaşıkçı Elması ile Topkapı Hançeri topluyor. Bir eşi daha olmayan bu iki eserin yanısıra tahtlar, mücevherler, takılar, hükümdarlık simgesi askı ve sorguçlar, devlet madalyaları, el yazmaları, şamdanlar, değerli maden ve taşlarla süslü çeşitli eşya görenlerin nefesini kesiyor. Tahtlar Taht, diğer toplumlarda olduğu gibi Osmanlı’da da önemli işlevlere sahip, çeşitli durumları simgeleyen, genellikle saraylarda bulunan, hükümdarın oturduğu bir tür koltuk. Bunları saray ustaları yaptığı gibi başka ülkelerden de gelen ya da armağan edilen tahtlar olduğu biliniyor. Osmanlıların erken döneminden günümüze kadar gelebilmiş taht örneği yok. Hazine Odası’nda sergilenen 4 taht var ki her biri kendine has farklı işlev ve tarihe sahip. Bunlardan som altın kaplama olan taht, Bayram veya Cülus (tahta çıkma töreni) tahtı olarak da biliniyor. Çünkü saraydaki bayramlaşmalar ve tahta çıkma törenleri, Bab-üs Saade önünde, padişahın da katılımıyla düzenlenirmiş. İşte “protokol koltuğu” olarak da Hazine’de saklanan özel tahtlardan biri de padişahın oturması için buraya getirilirmiş. 18. yy’da III. Mustafa döneminde başlayan bu gelenek, son padişah Vahdettin’e kadar sürmüş. En son onun tahta çıkarken oturduğu bu altın taht, tam 957 adet yakutla süslü. Nadir Şah Tahtı diye anılan, Hint üslubundaki taht ve payesi ise Nadir Şah tarafından Sultan I. Mahmut’a (1730-1754) diplomatik hediye olarak gönderilmiş. Hiçbir Osmanlı 64 the treasury chamber could only be opened by a team of 40 persons. For the first time in its long history, the Treasury was entered by a foreign visitor, when Sultan Abdülmecit (1839-1861) invited the era’s British Ambassador to the Sublime Porte to see the antiquities kept at the Imperial Treasury; opening it to the public in one sense. Following him, it became a tradition to show to foreign dignitaries the works of art previously kept in storage. Sultan Abdülaziz (1861-1876) has somewhat institutionalized the circumstance by having built showcases in Empire style in which the pieces were put on display. The Palace was eventually converted into a museum, as a property of the people of Turkey, after the Proclamation of the Republic, upon the instructions of Mustafa Kemal Atatürk. The Topkapı Palace was placed under the administration of the Istanbul Âsâr-ı Atika (Antiquities) Museums Directorate on April 3, 1924 in order to be opened to the public and following a series of repairs, it was inaugurated on 9 October 1924 as a museum. Which pieces are kept in the Treasury Chamber? The Treasury Chamber located in the Fatih Pavilion of the Topkapı Palace Museum is home to one of the world’s richest collections. Following the renovation and improvement work carried out in 2001, the Treasury, which is one of the most interesting sections of the museum, can now be visited in a brighter and more comfortable ambiance. Sometimes, in other museums of the world, only replicas of valuable objects are shown to the public for security purposes. However, everything on display here is original, which makes them thoroughly more impressive. The Treasury Chamber collection is exhibited in four halls. Unique pieces Among the pieces dated to different centuries, the greatest attention is focused on the famous Spoonmaker’s Diamond and the Topkapı Dagger which gained fame as subject of various novels and films. Besides these two unique items, thrones, jewellery, topknots and crests, symbol of sovereigns, state medals, manuscripts, chandeliers, various items inlaid with precious metals and stones are further breathtaking pieces admired by visitors at the Treasury Chamber. Thrones Thrones are ceremonial seats with different functions symbolizing various situations, used by monarchs at different occasions, in the Ottoman Empire as well as in other societies. They are either manufactured by court artisans or presented as gift to the sultans by foreign rulers. There are no examples of thrones dating from the early period of the Ottomans which have survived up to our present- Topkapı Sarayı (solda) Sultan III. Mustafa’nın altın, elmas ve değerli taşlarla süslü zırh takımı (sol altta), Hazine Dairesi (üstte). Topkapı Palace (left); armour set of Sultan Mustafa III, decorated with gold, diamonds and precious stones (left below); the Treasury Chamber (above). DÜNYANIN EN KIYMETLİ TAŞLARINDAN BİRİ: KAŞIKÇI ELMASI Kaşıkçı Elması ise dünyanın en önemli 22 elmasından biri. 86 karatlık elmasın çevresinde iki sıra pırlanta dizili. Oval biçiminden dolayı kaşığa benzetilmiş, bu yüzden bu adla anılıyor. Bir başka rivayete göre de Eğrikapı’da fakir bir adam bu elması çöplükte bulup 3 adet kaşık karşılığında bir tefeciye vermiş. Tefecinin danıştığı iki kuyumcu taşın niteliğini farkedince onu almak için birbirlerine düşmüşler. Olay önce Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın, sonra da Padişah IV. Mehmet’in kulağına kadar gitmiş. Tabi onun emriyle de elmas Saray’a getirilmiş. Kuyumcular önce onu bir yüzük taşı olarak değerlendirmiş. 18. yy’da ise çevresine 49 adet pırlanta eklenerek bir sorguç yuvasına dönüştürülmüş. Bir diğer rivayet de şöyle: 1774 yılında Pigot adında bir Fransız subayı, bu elması Hindistan’ın Madaras Mihracesi’nden satın alıp Fransa’ya götürmüş. Bir zaman sonra tekrar satılığa çıkartılan elması Napolyon’un annesi satın almış ve uzun süre göğsünde taşımış. Ne var ki, Napolyon sürgüne gönderildiği zaman, oğlunu kurtarabilmek için, annesi de elması mecburen satılığa çıkarmış. İşte o sırada Fransa’da bulunan Tepedelenli Ali Paşa’nın bir adamı, Paşa adına 150 bin altın ödeyerek elması satın almış ve paşaya getirmiş. Kimileri bu yüzden bu elması Pigot elması diye adlandırmış. ONE OF THE WORLD’S MOST PRECIOUS STONES: SPOONMAKER’S DIAMOND The Spoonmaker’s Diamond is one of the 22 most valuable diamonds of the world. The 86-carat diamond is surrounded by two rows of brilliants. Its oval shape is at the origin of its name. According to another rumour, a poor man at Eğrikapı found this diamond in the garbage and gave it away to a pawnbroker in return for three spoons. The usurer consulted two goldsmiths who recognized the quality of the gem and who started to quarrel each other to get the diamond. The event went up to the ears of first the Grand Vizier Merzifonlu Kara Mustafa Pasha and then also of Sultan Mehmet IV. Of course, the diamond was brought to the palace upon the Sultan’s orders. Jewellers initially made it into a ring. In the 18th century, the diamond was converted into a crest gem by adding 49 brilliants around it. Another rumour is as follows: In 1774, a French officer named Pigot, bought this diamond from the Maharajah of Madaras in India and took it back to France. The diamond was later purchased by the mother of Emperor Napoleon, who wore it on her chest for a long time. However, when Napoleon was sent in exile, she was forced to sell the diamond in order to save her son. A representative of Tepedelenli Ali Pasha, Governor of Greece, who happened to be in France at that moment, purchased the diamond on behalf of Ali Pasha for 150 thousand gold coins, and he brought it to him. This is why the gem is also referred to as the “Pigot Diamond” by some accounts. 65 TOPKAPI HANÇERİ TOPKAPI DAGGER Topkapı Hançeri, 1747’de I. Mahmut’un emriyle, İran hükümdarı Nadir Şah’a armağan olarak yapılmış. Ama armağanı teslim etmek amacıyla yola çıkan Osmanlı heyeti, Bağdat yakınlarına geldiğinde, İran’da bir ayaklanma çıktığını ve Nadir Şah’ın da öldürüldüğü haberini alınca hançerle birlikte Saray’a geri dönmüş. O zamandan bu zamana Topkapı Sarayı Hazinesi’nde saklanan hançer, dünya çapında şöhrete sahip. Bunda belki, konusu bu hançerin çalınması olan, 1964 yapımı, Jules Dassin’in yönettiği, Melina Mercouri, Maximillian Schell, Peter Ustinov’un rol aldığı ödüllü Topkapı filminin payı da var. 35 cm uzunluğundaki hançerin kabzasında 3 kocaman, kının ucunda biraz daha ufak bir zümrüt, kınında ayrıca başka değerli taşlar ve mineli bir meyva sepeti yer alıyor. Kabzadaki zümrütlü kapağın içinde de bir saat var. padişahı tarafından kullanılmamış. Hazinedeki incili eşya arasında çok önemli bir yeri var. Taht, ahşap üzerine altın mineli plakalarla kaplanmış inci, zümrüt ve yakutlarla süslenmiş. Kuyumculuk tekniği ve biçim açısından Hindistan’da yapıldığı tahmin ediliyor çünkü Nadir Şah, Hindistan’a birçok sefer yapmış ve oldukça büyük ganimetler elde etmiş. Abanoz ağacından yapılmış fildişi ve sedef kakmalı taht, Sultan IV. Murat’a ait olup 17’nci yy, Türk el işlemeciliğinin en güzel örneklerinden biriyle örtülmüş. Sultan I.Ahmet’e ait, 17. yy ağaç işçiliğinin muhteşem bir örneği olan dördüncü taht ise sedefkâr Mehmet Ağa tarafından yapılmış. Ceviz ağacından, üzeri bağa ve sedef kaplama ve farklı boyutlarda değerli taşla süslü... Daha neler neler var... Sultanların sarık veya kavuklarının üzerine taktığı, hükümdarlık simgesi sorguçlar, ok ve yay sadakları ile bir zehirli ok atma yüzüğü de büyük hayranlık topluyor. Hünkârın gücünü temsil eden sorguçlar, değerli taşlarla ve tavus kuşu tüyü ya da başka tüylerle süslenip etkisi daha da artırılmış. Bu tüyler “süpürge”ye de benziyor ki bu da “Allah’a kulluk etmek” anlamına gelirmiş. Tarihçilere göre bu olgu, tebası üzerinde muazzam bir güce sahip olan padişahlar için bir tür kendini sakinleştirme, “Benden büyük Allah var” deme yöntemi. Selçuklu 66 The Topkapı Dagger was crafted in 1747 by order of Sultan Mahmut I, initially for the purpose of being sent as a gift to Iranian ruler Nadir Shah. But when the Ottoman delegation on the road to deliver the gift arrived near Baghdad, they heard the news that an uprising occurred in Iran and that Nadir Shah was assassinated, they returned with the dagger to the palace in Istanbul. The dagger has been kept at the Ottoman Treasury since then. It has a worldwide reputation, in particular due to the famous film “Topkapı”, made in 1964, directed by Jules Dassin, starring Melina Mercouri, Maximilian Schell and Peter Ustinov, in which the dagger was being the subject of a robbery. The 35 cm long dagger’s handgrip is adorned with three big emeralds; a smaller emerald decorates the tip of its scabbard which is adorned also with other precious stones and an enamelled fruit basket. The slot on top of the dagger’s handle, covered with an emerald decorated lid, contains also a watch. day. The four thrones with each a different function exhibited at the Treasury Chamber reflect different periods. The entirely gold-plated throne was used for Bayram (Religious Holiday) and Cülus (Enthronement Ceremony). These ceremonies took place in front of the Gate of Felicity (Bab-üs Saade) with the participation of the Sultan and his entourage. One of the thrones conserved at the Treasury was brought here to serve as “protocol seat” for the sultan during the ceremony. This tradition which began during the reign of Sultan Mustafa III in the 18th Century continued until the time of the last Sultan Vahdettin. The gilded throne used for the last time for Vahdettin’s enthronement ceremony, is adorned with 957 rubies. The Indian style throne known as the Nadir Shah Throne was sent as a diplomatic present to Sultan Mahmut I (1730-1754) by Iranian Monarch Nadir Shah. It was never used by Ottoman sultans. But it has an important place among the pearly objects of the Treasury. The throne is covered with gold enamelled wood plates and decorated with pearls, emeralds and rubies. It is thought to have been manufactured in India due to the techniques and forms of its jewellery on the one hand, and because Nadir Shah had made many incursions into India and captured substantial booty from that country on the other hand. The throne made of ebony inlaid with ivory and mother of pearl belonging to Sultan Murat IV is covered with the most beautiful examples of 17th Century Turkish hand embroidery. The fourth throne belonging to Sultan Ahmet I is a magnificent example of 17th Century Turkish woodworking. It is known to have been made by mother-ofpearl master Sedefkâr Mehmet Agha. The throne is made of walnut wood coated with tortoiseshell and mother of pearl and decorated with fancy gemstones in different sizes... sultanları da bu sembolü sık sık kullanırmış. Sorguç, zamanla vezirler, sultanlar hatta atların da başlarına takılır olmuş. Hazine Odası’nda, inci, yakut ve dev zümrütlü sorguçlar var. İri taşlı 17. yy’a ait zümrüt askılar da aynı yerde yer alıyor. Bu askılar padişahların oturdukları tahtın tavanında ya da tahtın bulunduğu salonun veya odanın tavanından aşağı bir zincirle asılırmış. Zümrütün bu kadar bol kullanılmasında Osmanlı İmparatorluğu’nun Mısır’ı ele geçirdikten sonra dünyadaki en önemli zümrüt ocağına da sahip olmasının payı büyük olmalı. Yeşim ve necef de bol kullanılan değerli taşlar arasında. III. Mustafa’nın süslü zırhı, iskeleti ceviz ağacından, dış yüzeyi altın yaldızlı sıvama gümüş olup üzeri elmas, yakut ve zümrütlerle donatılmış süslü bir beşik, mücevher kutuları, kuran kapakları, nişan ve madalyalar, Kâbe hediyeleri, muska ve hamaylı, örtü, kaftan, at koşu takımı ve at başlığı, saç bağı, hotoz, zülüflük, enselik, gerdanlık, iğne, çelenk, küpe, düğme, kemer, kemer tokası, zihgir, halhal, pazıbent, bilezik, yüzük, zincir, saat, köstek gibi eşya da yine Hazine Odası’nda... Sultan Selim’in vasiyeti Hazine Odası’nın bulunduğu yapı Fatih Köşkü adıyla da anılıyor. Bu da bir saray geleneği. Her yeni gelen padişahın eklediği köşke onun adı veriliyor. Yavuz Sultan Selim’in Çaldıran ve Mısır seferlerinde elde ettiği kıymetli eşyaların saraya taşınmasıyla da burası tamamen bir hazine odası olarak kullanılmaya başlanmış. Hatta rivayet o ki Yavuz Sultan Selim her seferden döndüğünde Hazine tıka basa dolar, içeri girilemezmiş. En değerli parçalar, Osmanlı İmparatorluğu’nun çok güçlü olduğu ve üç kıtada hüküm sürdüğü 16. ve 17. yüzyıllar arasında saraya ulaşmış. Aynı dönemde diğer hükümdarlar da Osmanlı padişahlarına hediye gönderme yarışına girmiş. Bir de Osmanlı İmparatorluğu’nun kaybettiği topraklardan geri gönderilen kıymetli parçalar da var. Bunlar, “başlarına bir şey gelmemesi” ve Saray’da daha iyi korunacaklarına inanıldığı için geri dönen parçalar... Hazine Odası’nın girişinde sergilenen, Yavuz Sultan Selim’e ait, üzerinde “Ancak Allah’a tevekkül ederim” yazan kırmızı akik mührün de ilginç bir öyküsü var. Yavuz Sultan Selim, “Benim altınla doldurduğum hazineyi, torunlarımdan her kim doldurabilirse kendi mührü ile mühürlesin, aksi halde Hazine-i Hümayûn benim mührümle mühürlensin” demiş. O tarihten sonra gelen padişahların hiçbiri hazineyi dolduramadığından, Hazine’nin kapısı daima Yavuz’un mührüyle mühürlenmiş. Padişah tahtları (solda), kılıçlar, sorguçlar, kutular ile altın, firuze ve yakutlarla işlenmiş 16. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen miğfer (üstte). Madalya ve nişanlar (sağda). Sultan thrones (left), swords, crests, boxes and the helmet embroidered with gold, turquoise and rubies dated to the second half of the 16th Century (above). Medals and decorations (right). There is much, much more... The crests worn by the sultans on their turbans as symbol of power, a poisonous arrow shooting ring, the bows and arrow quivers are gathering great admiration. The crests representing the power of the Sultan are adorned with precious stones and peacock feathers in order to enhance their effect. These feathers look like “brooms”. The symbolic meaning of these broom-like crests is described as “humility before God”, or “worship of God”. According to historians, this circumstance was a way to calm down themselves for the sultans disposing of a great power over their subjects, a method of saying “God is greater than me”. Especially Seljuk sultans frequently used this symbol. In the course of time, crests began to be affixed to viziers’, sultans’ and even sultans’ horses’ heads. The Treasury features crests with pearls, rubies and giant emeralds. There are also 17th Century straps with huge emeralds. These straps were installed with chains on the ceiling of the throne or on the ceiling of the room above the throne of the sultan in a way to hang down over the head of the sovereign. Such an abundant use of emeralds for various decoration purposes may be explained with the fact that the Ottomans came in the possession of the world’s greatest emerald mine following their conquest of Egypt. Jade and rock crystal gemstones were also abundantly used. The ornate armour of Sultan Mustafa III, a fancy crib made of walnut wood coated with gilded silver plates adorned with diamonds, rubies and emeralds; jewellery boxes, Koran covers, insignia and medals, gifts from the Kaaba, amulets and cloths, caftans, equestrian equipments, horse headgears, hair ties, topknots, hair lock holders, neck ornaments, necklaces, pins, wreaths, earrings, buttons, belts, belt buckles, thumb rings, anklets, armlets, bracelets, rings, chains, watches and fob chains are some of the other pieces conserved at the Treasury Chamber. Yavuz Sultan Selim’s testament The structure where the Treasury Chamber is located is also known by the name of Fatih Pavilion. This is a palace tradition. Each pavilion is named after the sultan who built it. After the precious objects Yavuz Sultan Selim brought back from his Çaldıran victory and his Egyptian expedition to the palace, the Fatih Pavilion was totally converted into a treasury chamber. Rumour has it that upon return of Yavuz Sultan Selim from every military expedition, the treasury was so filled up with valuables that the doors to it could hardly be opened. The most valuable pieces arrived here during the 16th and 17th Centuries when the power of the Ottoman Empire ruling over three continents was at its peak. In that period, foreign rulers entered a race for sending gifts to the Ottoman sultan. There are also the valuable pieces originating from the lands lost by the Empire and sent or returned back in order to be better protected in the palace... The red agate seal belonging to Yavuz Sultan Selim and bearing the inscription “I put my trust in God only”, which is affixed to the entrance of the Treasury has an interesting story. Yavuz Sultan Selim has bequeathed the following: “Whoever of my grandchildren will be able to fill the treasury with gold as I did myself, should affix his own seal at its gate; otherwise the Imperial Treasury should continue to be sealed with my seal.” Since then, none of the sultans could fill the treasury as much as he did; the Treasury’s door remained always sealed with the seal of Yavuz Sultan Selim. 67 KOÇ ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİNİ MÜZELER İLE BULUŞTURUYOR MÜZEKART UYGULAMASI KOÇ UNIVERSITY BRINGS TOGETHER ITS STUDENTS WITH MUSEUMS: THE MUSEUM CARD PRACTICE 68 SÖYLEŞİ Interview Koç Üniversitesi Arşivi The Research Centre for Anatolian Civilizations (ANAMED) of the Koç University, known for its remarkable contribution to science, history and arts, brings together its students with museums thanks to the Museum Card practice. Accordingly, undergraduate, graduate and exchange students will benefit for one year from the free admission to museums offered by the Museum Card. Prof. Dr. Umran İnan, President of Koç University, who emphasizes that the exhibitions and events they organize are testimony to the importance they attach to science, history and arts, declares: “The fact that we are encouraging our students to visit museums is yet another sign of our stance in this regard.” And he continues as follows: “Our students will benefit for a period of one year, from the opportunity of unlimited visits to museums and historical sites which are safe heavens for protecting and carrying the legacy of the past into the future and, which offer to their visitors the possibility of acquainting themselves with the socio-cultural structures, systems of thought, beliefs and lifestyles of former and current civilizations. We know that ilime, tarihe ve sanata verdiği katkılarla dikkat çeken Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi (ANAMED), Müzekart uygulamasıyla öğrencilerini müzelerle buluşturuyor. Buna göre; lisans, yüksek lisans ve değişim anlaşmasıyla gelen öğrenciler, bir yıl süreyle Müzekart’tan yararlanabilecekler, müzelere ücretsiz giriş yapabilecekler. Düzenledikleri sergi ve etkinliklerin bilime, tarihe ve sanata verdikleri önemin bir kanıtı olduğunun altını çizen Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Umran İnan “Öğrencilerimizi müze ziyaretleri için teşvik ediyor oluşumuz da bunun bir diğer kanıtıdır” diyor ve şöyle devam ediyor: “Kart sahibi öğrenciler, uygarlıkların sosyokültürel yapılarını, düşünce sistemlerini, inançlarını, yaşam tarzlarını koruyan ve bu mirası geleceğe taşıyan müzeleri ve ören yerlerini bir yıl boyunca sınırsız ziyaret etme olanağı bulabilecekler. Biliyoruz ki, Koç Üniversitesi öğrencileri zengin tarih ve kültür birikimine sahip olan coğrafyamızda, memleketimizin hazinelerine ve geçmişine sorumluluk duygusu ile sahip çıkacaktır. Müzeler, toplumların geçmişlerine uzanan en sağlam köprüler olma vazifelerinin yanı sıra toplumsal ve bireysel bellekleri her daim canlı tutmanın da anahtarı olmuşlardır. Geçmişten geleceğe tutulan ışığın kaynağı müzelerin, toplumların sosyal ve kültürel birikimlerinin oluşmasındaki rolleri yadsınamaz. Koç Üniversitesi olarak bizler de, hem akademik çalışmalarımızla hem de yaptığımız etkinliklerle medeniyetler beşiği Anadolu’daki insanlık mirasına verdiğimiz önemin teminatı olduğumuzu tüm dünyaya kanıtlıyoruz. Bu konudaki çalışmalarımızı Taksim’de bulunan Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi’nde (ANAMED) gerçekleştirdiğimiz etkinliklerimizle halkımızın da bilgi ve beğenisine sunmaktan büyük mutluluk ve gurur duyuyoruz. Koç Üniversitesi olarak öğrencilerimizin müzelerimizle buluşmasını sağlamak amacıyla “müzekart” uygulamasını sürdürmekten büyük Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Umran İnan ve Koç Üniversitesi’nden görüntüler. Koç University President Prof. Dr. Umran İnan and views from the Koç University. 69 kıvanç duyuyoruz. Uygulama kapsamında lisans, yüksek lisans ve değişim anlaşmasıyla üniversitemize gelen öğrencilerimiz bir yıl süreyle müzekarttan yararlanabilecekler. Koç Üniversitesi öğrencileri bu kart sayesinde birer sanat, bilim, kültür ve tarih mekânı olan müzelere ücretsiz giriş yapabilecekler. Topraklarımızdaki çok sesliliğe ve kültürel çeşitliliğe açık olan, sürekli araştıran, tarihi önemseyen ve izini süren öğrencilerimiz ile gurur duyuyoruz. Koç Üniversitesi olarak, öğrencilerimizin ülkemizin tarihsel zenginliklerine sahip çıkacaklarına ve Anadolu’nun kültürel ve sosyal mirasını tüm dünyaya tanıtacaklarına inanıyoruz. Bu uygulama sayesinde, kültürel mirasımızı öğrencilerimize daha verimli şekilde tanıtmaya yönelik ciddi ve önemli bir adım atıldığına olan inancımız tam. Bu inançla çıktığımız yolda, gelecek kuşakların 70 Koç University students will embrace with a sense of responsibility the historical treasures of our country situated at the very core of a geographical environment endowed with a rich historic and cultural heritage. Museums, besides serving as strong bridges linking communities to their history, have always been the key to keeping alive social and individual memory. The essential role museums play in the formation of social and cultural backgrounds, as the source of the light shed from the past into the future, cannot be denied. We, at Koç University, manifest to the whole world the importance we attach to the human heritage of Anatolia, the cradle of civilizations; both through our academic work and the events we organize as part of our firm commitment in this regard. We feel great pride and satisfaction in sharing with the public our endeavours in this field through the events and activities we organize at Koç University’s Anadolu’nun zengin kültür mirasından yararlanacağı her çalışma ve etkinliği, samimiyetle destekliyor ve katkıda bulunmaktan mutluluk duyuyoruz.” Bu yılın etkinlikleri İstanbul Taksim’de yer alan Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi’nde (ANAMED) bu yıl gerçekleştirilen etkinlikler şöyle sıralanıyor: Unutulmuş Krallık Antik Alalah’ta Arkeoloji ve Fotoğraf Sergisi; öğrenciler tarafından oluşturulan ve İstanbul’un gündelik yaşamından mütevazı nesnelerin yer aldığı Masum Bir Kent Sergisi ile Moğollar Zamanında Bir Ticaret Yolu: Şehirler, Doğu’nun Ürünleri, Batı’nın Gümüşü adlı seminer. Research Centre for Anatolian Civilizations (ANAMED) located in Taksim. In this spirit, Koç University is also proud to offer its students free access to museums through the implementation of the Museum Card project. Under the scope of this project, undergraduate, graduate and exchange students from abroad currently studying at our university will benefit for one year from the Museum Card practice. Thanks to that card, students will enjoy free admission to museums, which are the sanctuaries of culture, arts, history and science. The students of Koç University are constantly researching and tracing back the roots of history with an open mind to the plurality and cultural diversity prevailing in our lands. We believe that they have the capacity and the will to embrace and promote the rich historical legacy of our country and to introduce to the world Anatolia’s cultural and social heritage. In this vein, the Museum Card project constitutes a serious and important step aimed at familiarizing our students with Turkey’s cultural heritage in a more efficient way. It is with this belief that our university will continue to lend its sincere support and contribution to each and every effort conducive to the effective transmission of the rich Anatolian cultural heritage to future generations.” This year’s events This year’s events at Koç University’s Research Centre for Anatolian Civilizations (ANAMED) in Taksim are as follows: Archaeology at the Forgotten Kingdom of Ancient Alalakh (Hittite:Alalah)and Photo Exhibition; An Innocent Urban Exhibition featuring a collection of modest objects from Istanbul’s everyday life put together by the students; A seminar entitled “A Trade Route during the time of the Mongols: Cities, Products of the East, Silver of the West.” 71 Darülfünun’u istemek bizim hakk-ı in nu ve Kadınlar Dünyası Dergisi yemizdir. Bilmiyorum bunu istemekt fevkaladelik görülüyor? Asıl fevkala 100. yılı etkinlikleri: sity and the magazine türkiye’de kadın üniversitesi açılmasının hakkımızın verilmemesindedir. “üniversitede toplumsal cinsiyet eşitliği uluslararası (Women’s World) sempozyumu” ve “kadınların üniversitede 100 yılı-inas Nuriye U SERGİ Art yası i Derg ergis e sı Disi a y Dün e in gaz ) orld darülfünunu/kadın üniversitesi 1914-1921” sergisi. r u is o d. n o i n t uca g dema r d e r n ou ighe tonishi ant us h nd as gr ema not an not to d o T e ing . It is lviy aniight stonish tion. eU s r y i n i r a ca Nu k-ı e It is to edu hak ekte n m i t m iz lik righ ek b nu iste kaladeAND m A SYMPOSIUM AN EXHIBITION e t u v s b i e n’u orum sıl f u A n y ü ? i Centennial foundation in Turkey of women’s university events: . m ülf yor of the edir ı 21 “100 Dar zdir. Bil “International viyeGender Equality at the University” rülü esindSymposium lon ö U Şark Years g rt 19and e i a y i k M m m i r ıköy, l e 6 u d e 2 ye a N , m d K l at the University-İnâs Darülfünunu / Women’s 1914-1921” , 94 University ri ala ofveWomen i pulu nr. 1 fevk ımızınExhibition. ağı, yandalo uallimes p a K A ı k ide deli nyas zel Eliza ve ud m hak n r Dü o derg BİR SEMPOZYUM, BİR SERGİ İnas Darülfünunu ve Kadınlar Dünyası Dergisi Wom the m (Wom Kadınlar Dünyası’nda, yüksek öğrenim hakkınla tma ti kema her kesimden lm ları nın kadınlara da tanınması Kadı ğraf: Ma iyiçin adın onları ro e k i b m i e h v a i Foto usiki Ce s d k esle destekle ve M kadının katıldığı bir kampanya sı, m rbaşlatıldı. k a a y n a ıt Dü The bega the r to hi e tan nlar Kadı rafları il . ğ foto k sundu olara 21. h 19 c r a Darü M , 26 lfü lu, . 194 dalopu ong o yemi nun’u ist N , n ı a s fS y a o zdir. e y A Dün le Eliza School Bilm mek biz r fevka a l y n oisel im h iyor la dıkö Kadı e of : Madem ute in Ka hakk delik gönr um bunu akk-ı ins g a n its p ımızı ibare ülüy aniistem irst picture in and l en o m and F m o n t o i r? l e ek ToKadın he an verkilm nal w ng tÜnin th er of vioKadın Müzesi ve demaKültür Vakfı, Iİstanbul oSabancı ne ayıd emes Asıl fevk te İstanbul h fessi upporti c n 21. s nsızca e o a . a d r 1 i e r c n l p , t i i i adelversitesi gGender hi Türkiye’deus kadınlarınowüniversitede dedir 100 yılını ht. It Forum, es ed ik Derg falık Fra . is no gher eduand M sh same tim s. y sı kutluyorlar. I a t y uluslararası bir sempozyum ve bir sergi ile l t i c e 4 sa ladı e n , a s a ı h na as n oınnlariDsü hus at t ole mod yas n onish taidEşitliği ishin stCinsiyet yayı lar Dün r right toToplumsal Üniversitede Sempozyumu; t Uluslararası Nuri K n i 4 ı age ouhrem as n g 1 d g t 9 ye U o eduMüzesinve tepm Ka cak 1 t ot Sabancı odnÜniversitesi g r Toplumsal Cinsiyet lviye İstanbul Kadın f t n i o a t c O ation gran resen nd. 24 pt u . ve Kadın Çalışmaları Forumu’nun, ortak çalışmasıyla 6-8 Kasım 2014 Dergideki tartışmalar ve etkili lobi çalışmaları, 7 Şubat 1914’te Darülfünun (üniversite) tarihinde ilk kez kadınlar için konferanslar düzenlenmesini sağladı. 12 Eylül 1914’te ise, Zeynep Hanım Konağı’nda, kadınlar için edebiyat ve fen bölümlerindens ooluşan İnas ur tarihlerinde Sabancı Üniversitesi Karaköy Toplantı Merkezi, Minerva ı yani kadın üniversitesi, açıldı. nyas -page Darülfünunu, ü D Han’da yapılıyor. r h ar As a lectu unive a wo in Ist cons scien Dergi , 4 say 121. sayıda f a n itib lık ra NuriyeyaUlviye Kırıkhan) aren nsızcaGönen–1964 yınlad F(1893 ı ek Kadın l nl ou nc Nuri 24 Oc ar Dünyası Kadı shed a f y in Fre yeolarak Sempozyumun paralel etkinliği , servetini kullanarak Kadınlar ak 19 şahsi Nuriye Ulviye, Ulviy İstanbul Kadın Müzesi’nin r i l a b t 14 e pu lemen m hazırladığı “Kadınların Üniversitede 100 Yılı-İnas Darülfünunu/Kadın o p Dünyası dergisini yayımladı. Kadın sup ning fr l a r n D . i Üniversitesi 1914-1921” adlı sergi, 7 Kasım 2014 günü Yunanistan ü g 1 F n e o 2 y toğr b er 1 ası, f: Mat ası Kapağı ve Mu aBaşkonsolosluğu’nun Kadın sergi mekânı Sismanoglio Megaro’da açılıyor. umb ar Düny , m n n r a . 194, z l siki C Publisher of the magazine Kadınlar Dünyası, using adınl 1914 ture 26 Ma Cinsiyet Eşitliği Uluslararası emiye el Eliza AyToplumsal l publis ar Dünyası r K Üniversitede a u : u a r ı t t n c h n i d 1921 ed ameans s kema Kadın Sempozyumu’nun sher four-p in the beginning. uppleown 24 Ja u n ve u aloportaya fikrini, 2014’te ical kadın ünivernya Türkiye’de l t d mua lu, Kadıkçıkış ü i l fotoğ ar Dünyası ö begin mentary in age e D y , llimeyılı Şarkı aroluşturuyor. ra , mesl n po 100. si olması azin he com l y g ek sah olarak flarısitesi numb ing from French ile tan açılmasının , r n a 8 ı t 6 o e d ib sundu t ıtarak nr. 1 lso Kadın r 121. he m . deste i kadınları Ka ipa l c kledi of t men, a dergi i t s Eşitlik ve çeşitlilik sağlamak için 24 Jan ar Dünyası r r d v e onla , uar 1 pe a rite re wo rı rolCinsiyet n w 914 Üniversitede Toplumsal Eşitliği Uluslararası 68, mode e 1 . h itte we . o t Kadınl r l Nuriye Ulviye, şahsi servetini kullanarak N i ı , y s ı w F l s i a r a st p n e n Sempozyumu’nda dünyadaki üniversitelerde cinsiyet eşity toplumsal ot o ar Dün wome to b o4uldApri In the age of Kad Nüniversitenin e için r ı liğini sağlamak ve çeşitliliği bir politikası yapmak Kadınlar Dünyası dergisini yayımladı. n l p e l e i sh a Kadınlar Dünyası takes courac n r r t ı ur Dü teach e w uuygulawe ve başarılı lity nolmuş er of e: Mageliştirilmiş Kad konseptleri demo nyası, No. programlar, strateji a i s r z v o a a q i i 194y, e nsayı: selle4 Nisan e ıd: c. ltolüinranma İlk ag geous steps for realising the i 2 1913 posit E a utartışılacak. d lutörnekleri Türkiye’deki en’s yas Muksiü e m omüniversitelerde Ayrand 6 March 19 Sempozyumun, e in K il)izN h n t a 2 a ü f l k dıköyMayıs 1. l yle emopul 1921 de: toplumsal cinsiyet eşitliğini ve çeşitliliği kurumsallaş- The eç 21 s o sağlayacak, il w them of women. fleri in ar Dü afrKosandaınlsayı: ar D siySon keSrcrhoodl oirf -S u, harprogress u (s ve l text en, unt ilgili çalışmalara ined ed t ü s n a l i n n L t l y o M o tıracak koruyacak mekanizmalar geliştirilmesiyle a ı a r e n s e tp A ıds g B üzerinde li, m erm dopt 3 mi L used th prese age zthıuks aa how eedrüniversite Kad ılımcı Tiraj: det politikalarında pArofe s3000 d. wo ideğişikliklerine det ies athan o ve kalıcıbsistem yol açacak y a ntinyga e h tS ’ r po t s h e s o e s ı als l t e i o s t t amfe, tM nal w a ın heimneasahibi: di lic ory a a e n t ’ e r o ı o i days a bir sürece katkısı olacağını umuyoruz. s m i K Derginin Nuriye Ulviye m p s e r e e k p o en yası Nuriye Ulviye şahsi servetini lA su b e mod ’s ya th ci Em rting on its els. ppoÜniversitede : kullanarak Kadınlar Dünyası dergisini arti Dün aydar, Nebile Kadınların menÜniver100 Yılı - İnas Darülfünunu Kadın s to / w p themı. r r o a e a l t with 2 Yayın şekli: İlk 100 gün günlük gazete olarak, daha , t and sal yayımladı. Kadınlar Dünyasıadın ziz H ran le sitesi 1914 – 1921 ise, kadınlarıneüniversiteye the başlamalarının dındsergisi ping küPublisher K ka Th ent of evelo Şük e, A ltür of the magazine Kadınlar r deKadınlar öyküsüne, Dünyası dergisindeki talepleri ve a i sonra 25 say falık haftalık t bir tdergi d r n April 1913Ulviy ıs, Atiye Cenan. ı Dünyası, using her own means in4the oeğitim asic r onyüksek le b a c p l i ı d e t z k e t a kadın üniversitesi deneyimi örnekleriyle bakıyor. Bu öyküyü başlatanyazı beginning. l e uc r th e. Bel Melih k ya ka and kadınların Kadı mür ları hatırlıyor, keseçilmiş t fo t to ed ltur r , n biyografiler eşliğinde şekillendirdiği h ı u e n g mine drosu: (s n c ’ a n h a n u lar Dh eçki) cal i. yası Sehe s fo the rig cipatio dıkç günümüze p bir süreci taşıyor.. Bu d n r l a a i ü e ü r N d h D r m n ebile ticip u A u r d rti as lis l e magazines: nınhttp://istanbulkadinmuzesi.org/kadin-kultur-mirasi-etkinlikleri Kadın dergilerinden examples Akif, li, Müke riye ator Kaydaınslıa:örnekler yord iğisome ni abu pub n such vity, pa depen ı t/a Women’s u k r t e rrem Mes’a i a u r l y h n s i e T polit n hak i ilke rt ct ni içe eo 72 Not det B ı li ye arının luşwom ional a ned a a sens b ğ i only r c e edirf m a a c l o e l fi o e l the w cy ın jo Kadı r ss e, de ön litika ed nla rit Kad rilme ultur rofe ültü if lop ları ated e Dünyası, 4 April 1913 24 Ocak 1914 Kadınlar Dünya published a fou supplementary beginning from Kadınlar Dünyası, YÜKSEK No. 168, KADINA ÖĞRENİM HAKKI number 121. 6 April 1918 İstanbul Kadın Müzesi Küratörü Meral Akkent sergi ve sempozyum için şu bilgileri aktar- Kadınlar Dünya dı: 24 Januar 1914 Kadınlar Dünyası, nr. 168, 6 Nisan 1918 “Türkiye’de kadınların üniversiteye girebilme hakkını elde etmeleri ile, günümüz feminist Women’s Culture Foundation Istanbul, kadın dergilerinin büyükannesi sayılan, Kadınlar Dünyası dergisinin çok yakından ilişkisi Women’s Museum Istanbul and Sabancı Univar. Kadınlar Dünyası dergisini, İstanbul Kadın Müzesi’nde sunulan biyografiler arasında Kadınlar Dünyasıand (1913–1921) 113. sayıdan Latin harfleriyle versity Gender Women’s Studies Forumsonra are derginin yerismi alan Nuriye Ulviye, şahsi servetini kullanarak bir grup kadın hakları aktivisti ile birde yazıldı. / Starting from itsof113th number Kadınlar Dünyası used 1913 the Latin celebrating the centennial the establishment liktealso 4 Nisan ve 21 Mayıs 1921 tarihleri arasında çıkardı. Dergide, eğitim ve çalışma of the Women’s University in Turkey with an gibi alanlarda hak elde etme politikaları geliştirdiler, kadınlararası somut dayanışma alphabet in its title. international symposium and an exhibition. projeleri gerçekleştirdiler, kadınlar için işyerleri kurdular. The “International Symposium on Gender Kadınlar Dünyası’nda ‘Biz de maarif vergisi veriyoruz’ yazan kadınlar, yüksek eğitimEquality at the University” will be held beden yararlanmayı kadının en doğal hakkı olarak tanımladılar. Yüksek eğitim taleplerini tween 6 and 8 November 2014 in Istanbul, entellektüel ve siyasi otoritelere ilettiler. Devletin eğitim siyasetine yön verme stratejisini at Sabancı University’s Karaköy Convention izlediler. Centre, Minerva Han, under the collaboration Kadınlar Dünyası’nda, yüksek öğrenim hakkının kadınlara tanınması için her kesimden of the Women’s Museum Istanbul and the kadının katıldığı bir kampanya başlatıldı. Dergideki tartışmalar ve etkili lobi çalışmalaSabancı University Gender and Women’s Studrı, 7 Şubat 1914’te Darülfünun (üniversite) tarihinde ilk kez kadınlar için konferanslar ies Forum. As parallel event to the symposium, düzenlenmesini sağladı. Bu konferanslar Türkiye’de kadınların yüksek öğrenime katılmaan exhibition entitled “100 Years of Women at ları sürecinin başlangıcı oldu. 12 Eylül 1914’te bugün yerinde Fen ve Edebiyat Fakülteleri the University: İnâs Darülfünunu / Women‘s bulunan, Zeynep Hanım Konağı’nda, kadınlar için edebiyat ve fen bölümlerinden oluşan Kadınlar Dünyası’nın yazı k University 1914-1921” will open on November İnas Darülfünunu, yani kadın üniversitesi açıldı. 7, 2014 at the exhibition space of the Consulate Günümüzde yüksek öğrenim kurumlarında verilen eğitimin kalitesiyle birlikte, toplumsal Ulviye, Aziz Haydar, Emine General of Greece, Sismanoglio Megaro. cinsiyet eşitliğinin sağlanmış olması ve özellikle de bunun ne kadar kurumsallaştırıldığı, Belkıs, Atiye Şükran, Nebil The initiative to organize an International üniversitelerin kalitesini belirleyen faktörler arasındadır. Bu nedenle Türkiye’de kadınlaSymposium on Gender Equality at the Univerrın üniversiteye girme hakkını elde etmelerinin 100. yılını, üniversitede cinsiyet han,toplumsal Meliha Cenan. sity emerged from the idea to commemorate in eşitliğini sağlamak için geliştirilen politikaları, programları ve iyi uygulama örneklerini 2014 the 100th anniversary of the opening of the uluslararası bir platformda tartışarak kutluyoruz.” Women’s University in 1914. Kadınlar Dünyası’nın müret Kadınlar Dünyası: Katılımcı siyasal kü Kadınlar To ensureDünyası equality and diversity dergisi yazı kurulu The programs, strategies, concepts and best practice examples developed in universities around the world, with a view to ensuring gender equality and establishing diversity as an academic policy, will be discussed at the InterEditorialSymposium team national on Gender Equality at the University. It is hoped that the event will also of the magazine contribute to a process for the development of Kadınlar Dünyası mechanisms aimed at ensuring, protecting and institutionalizing gender equality and diversity and leading to permanent system and policy changes at Turkish universities. The exhibition “100 Years of Women at the University: İnâs Darülfünunu / Women‘s University 1914-1921” looks at the history of the establishment one hundred years ago, of a women’s university in Turkey. A magazine called “Kadınlar Dünyası” (Women’s World) published between the years 1913 and 1921, launched in those years, an intensive campaign for the right of women to gain access to higher education. As a result of their efforts, special lectures for women started at the university on 7 February 1914 and a women’s university was inaugurated in Istanbul on 12 September 1914 consisting of two departments: science and literature. The exhibition remembers the pioneers of that movement by presenting selected biographies and leads to the present-day by displaying the episodes of that process shaped by women. Source: http://istanbulkadinmuzesi.org/ka-culture-heritage-events WOMEN’S RIGHT TO HIGHER EDUCATION Ms. Meral Akkent, the Curator of the Women’s Museum Istanbul provided the following Kadınların hakları tanınma information concerning the exhibition and symposium: yer isverilmeyeceği ilkesi ka “In Turkey, the recognition of the right of women’s access to university closely linked to the Women’s World (1913-1921) journal, considered the grandmother of today’s feminist magazines. One of the women whose biographies are presented at the Women’s Museum okuralong mektupları ö Istanbul, Nuriye Ulviye, published the journal “Kadınlar Dünyası”,Dergide Women’s World, with a group of women’s rights activists between April 4, 1913 and mektuplar May 21, 1921, byizlenecek using kadın her own personal wealth. The group developed policies aimed at acquiring rights in areas belirliyor such as education and employment, undertook concrete projects forde solidarity betweenve katılımcı b women, and established businesses for women. masına fırsat tanıyordu. Invoking in their journal the fact that women also pay ‘education tax’, declared the access to higher education to be a basic right for women. They conveyed their demands to benefit from higher education to the intellectual and political authorities; pursued the strategy of Dergiyi orienting the state’s education policy towards their demands. In their ‘Women’sçıkaran World’ kadınlar, e journal, they launched a campaign participated at by women fromalanlarda all walks of life,hak for the elde etme p recognition of the right of women to higher education. Their intensive efforts and effective kadınlararası lobbying finally bore fruit and led to the organization of lectures specifically destined tosomut dayan women at the Darülfünun, (Istanbul University) on February 7, 1914, for the first time in leştirdiler, kadınlar için işy history. These lectures constituted the first step of the process of women’s participation in higher education in Turkey. Finally, on September 12, 1914, the Women’s University ( İnâs Darülfünunu), consisting of the literature and science departments, was inaugurated at the Zeynep Hanım Mansion, currently replaced by the buildings of the Arts and Sciences Faculties of Istanbul University. Today, the degree of achievement of gender equality, and in particular the degree of its institutionalization is among the factors that determine the evaluation of universities along with the quality of the education provided by the institutions of higher education. Therefore, we commemorate the centennial of women’s gaining access to university in Turkey by tackling the policies aimed at ensuring social gender equality at the university and, by discussing on an international platform, the programs and best practices developed in this regard around the world.” 73 HABER TURU NEWS IN OVERVIEW MÜZEKARTLAR BİLETİX’DE T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı DÖSİMM önderliğinde TÜRSAB Müze Girişimleri ve Biletix işbirliğiyle tüm müze biletleri Biletix’te satışta. TÜRSAB Müze Girişimleri ve Biletix arasında yapılan sözleşme çerçevesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı müze ve örenyeri biletleri, Harbiye Askeri Müzesi biletleri ile Müzekart ve Museumpass kartları artık Biletix üzerinden satışa sunuluyor. www.biletix.com MÜZEKART AT BILETIX Museum Initiatives and Biletix have partnered to sell all museum tickets at Biletix. Within the framework of the agreement signed between TÜRSAB Museum Initiatives and Biletix, tickets for museums and antique sites affiliated with the Ministry of Culture and Tourism, Harbiye Military Museum tickets, Müzekart and Museumpass cards will be sold through Biletix. www.biletix.com YAPI KREDİ KÜLTÜR SANAT’TAN ÖNEMLİ BİR SERGİ Geçtiğimiz Eylül ayında İstanbul’da düzenlenen 2014 Avrupa Arkeologlar Birliği Kongresi’ne eşzamanlı olarak, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık tarafından hazırlanan “Mendel-Sebah: Müze-i Hümayun’u Belgelemek Sergisi” İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde, meraklılarını bekliyor. 11 Ocak’a dek açık kalacak sergi; Fransız arkeolog Gustave Mendel’in Müze-i Hümayun’un (İstanbul Arkeoloji Müzesi) zengin koleksiyonlarını belgelemek için 1912-1914 arasında hazırladığı, bin 860 sayfalık kataloğun öyküsünü anlatıyor. Sergi, Edhem Eldem’in küratörlüğünde hazırlandı. A MOMENTOUS EXHIBITION FROM YAPI KREDI CULTURE & ARTS Concurrent with the 2014 European Association of Archeologists Congress that was organized in Istanbul last September, Yapı Kredi Culture & Arts Publishing unveiled an exhibition: Mendel-Sébah: Müze-i Hümayun’u Belgelemek” (Mendel-Sébah: Documenting the Imperial Museum). The exhibition waits for its interested audience at the Istanbul Archeological Museum. The exhibition will be open until January 11. It tells the story of a 1,860-page catalogue the 20th-century French archaeologist Gustave Mendel prepared to document the collections of the institution. The exhibition was curated by Edhem Eldem. 74 ENGELSİZ YAŞAMA TAM DESTEK Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, kültür ve turizmde engelsiz bir yaşam için hem uygulama hem de Ar-Ge çalışmalarının aralıksız sürdüğünü belirtti. Bakanlığın görevi kapsamındaki konularda, “engelsiz yaşam” faaliyetlerine çok büyük önem verdiğini vurgulayan Ömer Çelik, engelli vatandaşların Bakanlığın sunduğu hizmetlerden daha çok yararlanabilmeleri için birden fazla proje yürütüldüğünü açıkladı. “Bu projelere her geçen gün yenilerini ekliyoruz.” diyen Bakan sözlerine şöyle devam etti: “Bu çalışmalar özellikle engelli vatandaşlarımızın yoğun olarak kullandığı müzelerde hayata geçiyor. Bakanlığım, son iki yılda engelliler için 454 bin 165 lira ödenekle 10 müzede ulaşılabilirliğin sağlanmasına yönelik uygulamalar yaptı ve bu müzeler gerekli donanımlarla engelli ziyaretçiler için engelsiz bir ortama dönüştürüldü. 2014 bitmeden bunlara ek olarak beş müze ve beş ören yerinde daha engellilere yönelik düzenlemeleri tamamlamayı planlıyoruz. Turizm sektörüne baktığımızda ise bu konu bambaşka bir boyuta taşınıyor. Dünyada turizm sektörü ‘engelli’ tanımını daha geniş ve farklı kullanıyor. Yaşlı nüfus -bazı hareket kısıtlamaları nedeniyle- bu tanımın içinde kabul ediliyor. Avrupa ülkelerinde bu yaş grubunun hem bütçe hem de sağlık açısından seyahat etme olanağına sahip olduğunu görüyoruz, bu nedenle engelli turizm hedef kitlemiz için önemli bir yer tutuyor. Ulaşılabilirlik Stratejisi ve Ulusal Eylem Planı çerçevesinde engelsiz bir yaşam için yürürlükte bulunan yasa ve yönetmeliklerin hayata geçirilmesi, sistematik çalışılması, yeterli ve doğru uygulamalar yapılması için merkezi ve yerel yönetimlerle koordineli çalışmaya önem veriyoruz. Belirli bir kapasite üzerindeki otel ve tatil köylerinin erişilebilirlik konusunda zaten yapmaları gerekenler var. Bakanlığımız bu konuda zorunluluk kapsamında olmayan küçük tesislere de gerekli düzenlemeleri yapması için tavsiyede bulunuyor, onları teşvik ediyor.” FULL SUPPORT FOR TOURISM WITHOUT DISABILITIES The Minister of Culture and Tourism Ömer Çelik stated that they have been continually working both in practice and in R&D for a life in tourism without any disabilities. Minister Çelik also stated that the ministry in general attaches great importance to activities for ‘life without disabilities’ and that they have been carrying out numerous projects for enabling citizens to make us of the services offered by the Ministry. ‘We are launching that kind of new projects every day,’ said the Minister and explained: ‘These projects are usually launched at museums visited frequently by our citizens with disabilities. In the last two years, my ministry has allocated a fund of 454 Thousand 165 TL and transformed ten museums with the necessary equipments for visitors with disabilities. Before the year 2014 ends, we are planning to complete similar projects in other five museums and five antique sites, again for the disabled. In the tourism industry, the issue has a completely different and a wider dimension. The elderly segment of the population is regarded in the same group due to their limitations of movement. We observe that in European countries this age group has the financial and medical means of travelling, hence tourism for the disabled is crucial for our target group. Within the Framework of Accessibility Strategy and National Action Plan, we attach great importance to work with central and local authorities in a coordinated manner so that the laws and regulations in action for a life without disabilities will be implemented in a systematic manner with the right practices. The hotels and resorst with a certain capacity are already subject to some rules for accessibility. Our ministry is coming up with recommendations for smaller hotels to obey these rules as well and we are offering them incentives.’ ‘SARAY MUTFAĞI’ SERGİSİ AÇILDI Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Saray Mutfakları Sergisi’nin açılışını yaptı. Topkapı Sarayı’nın ikinci avlusunda yer alan ve restorasyonu yeni tamamlanan tarihi binada açılan sergide Osmanlı padişahlarının kullandıkları tabak ve kaşıkların yanısıra saray mutfağının araç-gereçleri sergileniyor. Fatih Sultan Mehmet’in Topkapı Sarayı’nı kullanmaya başlamasının ardından yemek protokolünü de belirlediğini hatırlatan Kültür ve Turizm Bakanı Çelik, “Mutfak saray yaşamında ve kültürümüzün belleğinde önemli bir yer tutmuştur” dedi. Açılışa Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Haluk Dursun ve TÜRSAB Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Ulusoy da katıldı. ‘PALACE KITCHENS’ EXHIBITION UNVEILS Minister of Culture and Tourism Ömer Çelik opened the Palace Kitchens Exhibition. The exhibition, opened in the recently restored building in the second courtyard of the Topkapı Palace, brings together the plates and spoons used by the Ottoman sultans along with other tools used at the palace kitchens. Reminding that after Mehmet the Conqueror started using the Topkapı Palace he changed the eating protocol, Minister Çelik stated that ‘The kitchen had a vital place in the life at the palace and in our cultural memory.’ Undersecretary for the Ministry of Culture and Tourism Professor Dr. Haluk Dursun and TÜRSAB President Başaran Ulusoy were also present in the opening of the exhibition. KÜLTÜREL MİRASA KATKI Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik: “Bu yıl rekor alım yaparak kültürel mirasımıza bin 195 yazma eser daha kazandırdık.” Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik’in “Yazma eserler bir milletin kimlik belgeleridir” düsturu ile hareket eden Bakanlık, Türk kültürünün en önemli kaynakları olan yazma eserler koleksiyonuna yenilerini ekledi. Her yıl alım yapılan yazma eserler koleksiyonuna kazandırılacak eserler için, bu yıl ilk kez Bakan Ömer Çelik’in talimatıyla, aralarında akademisyenlerin de bulunduğu “Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı-Eser Sağlama Kurulu” oluşturuldu. Gerçekleştirilen ilk toplantıda, başvuruda bulunan vatandaşların ellerindeki el yazmalarını değerlendiren kurul, satın alınacak eserleri belirleyerek harekete geçti ve rekor düzeyde alım yapıldı. Bu önemli çalışmaya ilişkin görüşlerini açıklayan Bakan Ömer Çelik şunları kaydetti: “Kültürel mirasımıza bin 195 yazma eser daha kazandırarak gurur duyduğum çalışmalardan birine daha imza atmış olduk. Bu önemli gelişmeyle gelecek nesiller için hazırladığımız birikimin değerini katbekat artırmış olduk.” dedi. CONTRIBUTION TO CULTURAL HERITAGE Minister of Culture and Tourism Ömer Çelik stated: ‘This year we had a record number of new buyings and we added another 195 manuscripts to our cultural heritage.’ The ministry, acting in line with the Minister of Culture and Tourism Ömer Çelik’s motto ‘Manuscripts are the identity cards of a nation’, has added new Turkish manuscripts to their collection. The acquisitions are made every year, but this year with the order of Minister Ömer Çelik, a group of academics came together in a commission called ‘The Presidency of Turkish Manuscripts Institution – Manuscript Acquisition Board’. During the first meeting the board members inspected the manuscripts sent by the citizens and made decisions on the manuscripts to be bought. The buyings were on a record level. Referring to this important project, Minister Çelik stated: ‘We have added another 195 manuscripts to our cultural heritage and I am very proud of this achievement. With this, we have increased the value of our heritage that we will be leaving for next generations.’ 75 T. C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NA BAĞLI DÖSİMM VE TÜRSAB-MÜZE GİRİŞİMLERİ TARAFINDAN İŞLETİLEN MÜZE ve ÖRENYERLERİ MUSEUMS AND HISTORICAL SITE OF THE MINISTRY OF CULTURE AND TOURISM OF THE REPUBLIC OF TURKEY RUN BY DÖSİMM (CENTRAL DIRECTORATE OF REVOLVING FUNDS MANAGEMENT) AND TÜRSAB (ASSOCIATION OF TURKISH TRAVEL AGENCIES) MUSEUM ENTERPRISES MARMARA BÖLGESI MARMARA REGION BURSA İznik Müzesi İznik Museum Mudanya Mütareke Evi Müzesi Mudanya Truce House Museum Türk İslam Eserleri Müzesi Museum of Turkish and Islamic Arts ÇANAKKALE Troia Örenyeri Troia Archaeological Site Assos Örenyeri Assos Archaeological Site Arkeoloji Müzesi Archaeological Museum Apollon Smintheion Örenyeri Apollo Smintheion Archaeological Site EDIRNE Yıldız Sarayı Yıldız Palace Museum Fethiye Müzesi İstanbul Fethiye Museum Aya İrini Hagia Eirene Church Museum KOCAELI Kocaeli Müzesi Kocaeli Museum Saray Müze (Av Köşkü) Imperial (Hunting Lodge) Palace Museum KARADENİZ BÖLGESI BLACK SEA REGION AMASYA Amasya Müzesi Amasya Museum Hazeranlar Konağı The “Hazeranlar” Mansion Ethnography Museum TRABZON Sümela Manastırı Sümela Monastery Kostaki Konağı The Kostaki Mansion Trabzon Müzesi Trabzon Museum ZONGULDAK Cehennemağzı Mağaraları The Hell Mouth Caves AKDENİZ BÖLGESI MEDITERRANEAN REGION ADANA Arkeoloji Müzesi Archaelogical Museum Arykanda Örenyeri Arykanda Archaeological Site Alanya Müzesi Alanya Museum BURDUR Sagalassos Örenyeri Sagalassos Archaeological Site Burdur Müzesi Burdur Museum HATAY Hatay Müzesi Hatay Museum St. Pierre Anıt Müzesi St. Pierre (Saint Petrus) Church Museum Çevlik Örenyeri Çevlik Archaeological Site ANTALYA Isparta Antiocheia Örenyeri (Yalvaç) Pisidia Antiocheia Archaeological Site Aspendos Örenyeri Aspendos Archaeological Site K. MARAŞ Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi Museum of Archaeology and Ethnography S.Düzü Milli M. Müzesi Amasya National Struggle Museum Alanya Kalesi Alanya Castle Kahramanmaraş Müzesi Kahramanmaraş Museum Türk İslam Eserleri Müzesi Museum of Turkish and Islamic Arts BARTIN Myra Örenyeri Myra Archaeological site MERSIN Amasra Müzesi Amasra Museum Noel Baba Müzesi The Museum of St. Nicholas Cennet - Cehennem Örenyeri Chasm of Heaven and Pit of Hell ÇORUM Perge Örenyeri Perge Archaeological site Astım Mağarası Asthma Cave Phaselis Örenyeri Phaselis Archaeological site St. Paulus Kuyusu The St. Paul Well Antalya Müzesi Antalya Museum Mağmure Kalesi Mağmure Cave Side Tiyatrosu Ancient Side Amphitheatre Kanlı Divane Örenyeri Kanlı Divane Archaeological Site Olympos Örenyeri Olympos Archaeological site Anamurium Örenyeri Anemurium Archaeological Site Patara Örenyeri Patara Archaeological site St. Paul Anıt Müzesi The St. Paul Church Memorial Museum Side Müzesi Side Museum Kız Kalesi Korykos Maiden’s Castle İSTANBUL Ayasofya Müzesi Hagia Sophia Museum Topkapı Sarayı Müzesi Topkapı Palace Museum Çorum Müzesi Çorum Museum Harem Dairesi Harem Apartments Alacahöyük Müzesi ve Örenyeri Alacahöyük Museum and Archaeological Site Kariye Müzesi Chora Museum Boğazköy Müzesi Boğazköy Museum İstanbul Arkeoloji Müzeleri İstanbul Archaeological Museum SAMSUN Türk ve İslam Eserleri Müzesi Museum of Turkish and Islamic Arts Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi Museum of Archaeology and Ethnography Mozaik Müzesi Mosaics Museum Hisarlar Müzesi Castles’ Museum İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi Museum for the History of Science and Technology in Islam Galata Mevlevihanesi Müzesi Galata Whirling Dervishes Hall Museum 76 Gazi Müzesi Ghazi (Mustafa Kemal Atatürk) Museum Simena Örenyeri Simena Archaeological site SINOP Termessos Örenyeri Termessos Archaeological Site Tarihi Sinop Cezaevi Sinop Historical Castle Prison Xanthos Örenyeri Xanthos Archaeological Site Sinop Müzesi Sinop Museum Karain Mağarası Karain Cave EGE BÖLGESI AGEAN REGION AFYON Arkeoloji Müzesi Archaeological Museum AYDIN Afrodisias Müze ve Örenyeri Aphrodisias Archaeological Site Didim Örenyeri Didyma Archaeological Site Milet Örenyeri Miletus Archaeological Site Priene Örenyeri Priene Archaeological Site Milet Müzesi Miletus Museum Aydın Müzesi Aydın Museum Gymnasium ve Sinagog Gymnasium and Synagogue Arkeoloji Müzesi Archaelogical Museum MUĞLA Bodrum Sualtı Müzesi The Bodrum Museum of Underwater Archaeology Sedir Adası Sedir Island Mausoleion Örenyeri Mausoleion Archaeological Site DENIZLI Kaunos Örenyeri Kaunos Archaeological Site Hierapolis Örenyeri Hierapolis Archaelogical Site Kayaköy Örenyeri Kayaköy Archaeological Site Arkeoloji Müzesi Archaelogical Museum İZMIR Efes Örenyeri Ephesus Archaelogical Site Akropol Örenyeri Acropolis Archaeological Site Efes Yamaçevler Ephesus Terrace Houses Asklepion Asclepeion (Healing Temple) St. Jean Anıtı St. John Basilica Efes Müzesi The Ephesus Museum Agora Örenyeri Agora Archaeological Site Çeşme Müzesi Çeşme Museum Knidos Örenyeri Knidos Archaeological Site Zeki Müren Sanat Evi Zeki Müren Arts Museum Marmaris Müzesi Marmaris Museum Tlos Örenyeri Tlos Archaeological Site Letoon Örenyeri Letoon Archaeological Site Beçin Kalesi ve Örenyeri Beçin Fortress and Historical Site UŞAK Arkeoloji Müzesi Archaelogical Museum İÇ ANADOLU BÖLGESI MEDITERRANEAN REGION Bergama Kızıl Avlu (Bazilika) Pergamon Red Courtyard (Basilica) AKSARAY Tarih ve Sanat Müzesi Museum of History and Art Ihlara Vadisi Örenyeri Ihlara Valley Bergama Müzesi The Bergama Museum Arkeoloji Müzesi Archaelogical Museum Manastır Vadisi Örenyeri Manastır Valley ANKARA KAYSERI ERZURUM Yeşilhisar Soğanlı Örenyeri Yeşilhisar Soğanlı Archaeological Site Yakudiye Türk-İslam Eserleri Müzesi Museum of Turkish - Islamic Arts and Ethnography Arkeoloji Müzesi Archaelogical Museum KIRŞEHIR Kaman Kalehöyük Arkeoloji Müzesi Kaman Kalehöyük Museum of Archaeology KONYA Mevlana Müzesi Mevlâna Museum Karatay Müzesi Karatay Museum İnce Minare Müzesi Museum of the İnce Minareli (Slender Minaret) Medrese Arkeoloji Müzesi Archaelogical Museum Akşehir Batı C. Müzesi Akşehir Western Front Headquarters Museum NEVŞEHIR Göreme Açık Hava Müzesi Göreme Open Air Museum SOUTHEASTERN ANATOLIAN REGION ADIYAMAN Pirin Örenyeri Pirin Archaeological Site Adıyaman Müzesi Adıyaman Museum Batman Müzesi Batman Museum Zelve Örenyeri Zelve Open-Air-Museum Paşabağlar Örenyeri Paşabağlar Underground City Özkonak Yer Altı Şehri Özkonak Underground City Hacıbektaş Müzesi Haji Bektash Veli Museum Çavuşin Kilisesi Çavuşin (Nicephorus Phocas) Church NIĞDE Etnoğrafya Müzesi Museum of Ethnography SIVAS Aizonai Örenyeri Aizonai Archaeological Site Gordion Müzesi ve Örenyeri Gordion Archaeological Site and Museum Sardes Örenyeri Sardes Archaeological Site GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESI Karanlık Kilise Dark Church Arkeoloji Müzesi Archaelogical Museum MANISA Akdamar Anıt Müzesi Akdamar Church Memorial Museum Hasankeyf Örenyeri Hasankeyf Archaeological Site Niğde Müzesi Niğde Museum Roma Hamamı Örenyeri Roman Baths of Ankara Open-AirMuseum VAN Derinkuyu Yer Altı Şehri Derinkuyu Underground City Cumhuriyet Müzesi Museum of the Republic Çini Müzesi The Tile Museum Ani Örenyeri Ani Archaeological Site BATMAN Gümüşler Örenyeri Gümüşler Monastery Archaeological Site KÜTAHYA KARS Kaymaklı Yer Altı Şehri Kaymaklı Underground City Anadolu Medeniyetleri Müzesi Museum of Anatolian Civilizations Klaros Örenyeri Klaros Archaeological Site Erzurum Kalesi Arkeoloji Müzesi Erzurum Castle Archaeological Museum Arkeoloji Müzesi Archaelogical Museum DOĞU ANADOLU BÖLGESI EASTERN ANATOLIAN REGION ESKIŞEHIR AĞRI Eti Arkeoloji Müzesi Eti Archaeological Museum İshak Paşa Sarayı Ishak Pasha Palace DIYARBAKIR Arkeoloji Müzesi Archaeology Museum GAZIANTEP Gaziantep Zeugma Müzesi Gaziantep Zeugma Mosaic Museum Gaziantep Arkeoloji Müzesi Gaziantep Archaeology Museum MARDIN Mardin Müzesi Mardin Museum ŞANLIURFA Şanlıurfa Müzesi Şanlıurfa Museum Şanlıurfa Kalesi Şanlıurfa Castle Harran Örenyeri Harran Archaeological Site Göbeklitepe Örenyeri Göbeklitepe Prehistoric (Pre-Pottery Neolithic) Settlement 77 İSTANBUL Ayasofya Müzesi Topkapı Sarayı Müzesi Topkapı Sarayı - Harem Dairesi Kariye Müzesi İstanbul Arkeoloji Müzeleri Türk ve İslam Eserleri Müzesi Mozaik Müzesi Hisarlar Müzesi İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi Galata Mevlevihanesi Müzesi Yıldız Sarayı Müzesi Fethiye Müzesi Aya İrini Anıt Müzesi ANKARA Anadolu Medeniyetleri Müzesi Cumhuriyet Müzesi Etnoğrafya Müzesi Gordion Müzesi ve Örenyeri Roma Hamamı Örenyeri KOCAELI Kocaeli Müzesi Saray Müze (Av Köşkü) ZONGULDAK Cehennemağzı Mağaraları BURSA İznik Müzesi Mudanya Mütareke Evi Müzesi Türk İslam Eserleri Müzesi BARTIN Amasra Müzesi EDIRNE Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi Türk İslam Eserleri Müzesi ÇANAKKALE Troia Örenyeri Assos Örenyeri Arkeoloji Müzesi Apollon Smintheion Örenyeri ESKIŞEHIR Eti Arkeoloji Müzesi KÜTAHYA Arkeoloji Müzesi Aizonai Örenyeri Çini Müzesi MANISA Sardes Örenyeri Gymnasium Sinagog Arkeoloji Müzesi AFYON Arkeoloji Müzesi İZMIR Efes Örenyeri Akropol Örenyeri Efes Yamaçevler Asklepion Örenyeri St. Jean Anıtı Efes Müzesi Agora Örenyeri Çeşme Müzesi Bazilika Örenyeri Tarih Ve Sanat Müzesi Bergama Müzesi Arkeoloji Müzesi Klaros Örenyeri MUĞLA Bodrum Sualtı Müzesi Sedir Adası Mausoleion Örenyeri Kaunos Örenyeri Kayaköy Örenyeri Knidos Örenyeri Zeki Müren Sanat Evi Marmaris Müzesi Tlos Örenyeri Letoon Örenyeri Beçin Kalesi Ve Örenyeri AYDIN Afrodisias Müze ve Örenyeri Didim Örenyeri Milet Örenyeri Priene Örenyeri Milet Müzesi Aydın Müzesi 78 DENIZLI Hierapolis Arkeoloji Müzesi Hierapolis (Pamukkale) Örenyeri BURDUR Sagalassos Örenyeri Burdur Müzesi ISPARTA Antiocheia Örenyeri (Yalvaç) UŞAK Arkeoloji Müzesi ANTALYA Aspendos Örenyeri Alanya Kalesi Myra Örenyeri Noel Baba Müzesi Perge Örenyeri Phaselis Örenyeri Antalya Müzesi Side Tiyatrosu Olympos Örenyeri Patara Örenyeri Side Müzesi Simena Örenyeri Termessos Örenyeri Xanthos Örenyeri Karain Mağarası Örenyeri Arykanda Örenyeri Alanya Müzesi KONYA Mevlana Müzesi Karatay Müzesi İnce Minare Müzesi Arkeoloji Müzesi Akşehir Batı C. Müzesi AMASYA Amasya Müzesi Hazeranlar Konağı S. Düzü Milli M. Müzesi NEVŞEHIR Göreme Açık Hava Müzesi Kaymaklı Yer Altı Şehri Derinkuyu Yer Altı Şehri Karanlık Kilise Zelve Örenyeri-Paşabağlar Örenyeri Özkonak Yer Altı Şehri Hacıbektaş Müzesi Çavuşin Kilisesi SINOP Tarihi Sinop Cezaevi Sinop Müzesi ÇORUM Çorum Müzesi Alacahöyük Müzesi ve Örenyeri Boğazköy Müzesi TRABZON Kostaki Konağı Trabzon Müzesi SAMSUN Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi Gazi Müzesi KARS Ani Örenyeri KIRŞEHIR Kaman Kalehöyük Arkeoloji Müzesi AĞRI İshak Paşa Sarayı SIVAS Arkeoloji Müzesi VAN Akdamar Anıt Müzesi KAYSERI Yeşilhisar Soğanlı Örenyeri Arkeoloji Müzesi K. MARAŞ Kahramanmaraş Müzesi BATMAN Hasankeyf Örenyeri Batman Müzesi MERSIN Cennet-Cehennem Örenyeri Astım Mağarası St. Paulus Kuyusu Mağmure Kalesi Kanlı Divane Örenyeri Anamurium Örenyeri St. Paul Anıt Müzesi Kız Kalesi ŞANLIURFA Şanlıurfa Müzesi Şanlıurfa Kalesi Harran Örenyeri Göbeklitepe Örenyeri MARDIN Mardin Müzesi ERZURUM Yakudiye Türk-İslam Eserleri Müzesi Erzurum Kalesi Arkeoloji Müzesi GAZIANTEP Gaziantep Zeugma Müzesi Gaziantep Arkeoloji Müzesi HATAY Hatay Müzesi St. Pierre Anıt Müzesi Çevlik Örenyeri AKSARAY Ihlara Vadisi Örenyeri Manastır Vadisi Örenyeri DIYARBAKIR Arkeoloji Müzesi T. C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NA BAĞLI DÖSİMM VE TÜRSAB-MÜZE GİRİŞİMLERİ TARAFINDAN İŞLETİLEN MÜZE ve ÖRENYERLERİ ADANA Arkeoloji Müzesi NIĞDE Gümüşler Örenyeri Niğde Müzesi ADIYAMAN Pirin Örenyeri Adıyaman Müzesi MUSEUMS AND HISTORICAL SITE OF THE MINISTRY OF CULTURE AND TOURISM OF THE REPUBLIC OF TURKEY RUN BY DÖSİMM (CENTRAL DIRECTORATE OF REVOLVING FUNDS MANAGEMENT) AND TÜRSAB (ASSOCIATION OF TURKISH TRAVEL AGENCIES) MUSEUM ENTERPRISES 79 İSTANBUL ARKEOLOJİ MÜZELERİ’NDE YENİ SERGİ NEW EXHIBITION AT ISTANBUL ARCHEOLOGICAL MUSEUMS www.istanbularkeoloji.gov.tr
