docмедицина - Списание Юмит
download 
Şikayet Transkript
медицина - Списание Юмит
Месечно списание за семейството, детето и културата Aylık Aile, Çocuk ve Kültür Dergisi всек ът Свет : ните т о в и на ж ОТ ДО А МА Н КОСТ АТА К Р У ЕН им есе ц ра здава н а д е жд и ве: Здра Д Н А ЗА К ЪМ АТА Н Д А Н АР О ŞUBAT 2011, sayı: 156, yıl: 16, fiyatı: 1,50 lv. Н И Ц И МЕ Д по Тест БЕЛ: 7 ЗА АС Л К МИ Т ЕС Т Февруари 2011 1 ФЕВРУАРИ 2011, брой: 156, година: 16, цена: 1,50 лв. içindekiler 6 ан о сп ис Ме се чн ме йс ие за се тв от о, тът Све О на А ТА АН ОМ УРКА ТД Н Т КОС Е ур и ку лт ат а , Çoc uk gisi Aylı k Aile ür Der ve Kült всеки м есец те: ни вот жи де те то р а з д а в а н а д е жд Здр аве НАЗ : АД т Тес К ЪМ РОД ТА НА ИЦ МЕ Д НА и ИН А по БЕ Т ЕС Л: ТЗ 7М А ИК С ЛА 2011 1 а: 1,50 лв. на: 16, цен Февруари 1, брой: РИ 201 ФЕВРУА , yıl: 16, 1, sayı: 156 201 ŞUBAT lv. fiyatı: 1,50 156, годи 4 6 10 12 14 17 22 24 28 30 33 34 40 42 17 2 Şubat 2011 Февруари 2011, брой: 156 съдържание Şubat 2011, Sayı: 156 10 14 Fedakârlık Жертвоготовност Hayvanlar alemi: Kaplumbağanın evinden Светът на животните: От дома на костенурката Halk İlaçlarına doğru Назад към народната медицина Ne? Niçin? Nasıl? Каква? Защо? Как? Çocuklar yemek seçmeyi de, beğenmeyi de ailesinden öğrenir Децата се научават да подбират храната от родителите си Vitoşa Dağı Витоша Türkçe - Edebiyat Тест за 8-ми клас Annemizin Köşesi Рубрика за майките “İVAN VAZOV” ORTAOKULU, YENİ YILDA YENİ BİNASINA KAVUŞTU ОУ “ИВАН ВАЗОВ” В НОВАТА ГОДИНА С НОВО УЧИЛИЩЕ Nasreddin Hoca Насреддин ходжа Sizden Gelenler / Genç Ressamlar Вашите отзиви / Млади художници Mizah Хумор Bulmaca Кръстословица 30 34 Editör’den Издава: „A-PRESS“ OOD MERHABA ÜMİTSEVERLER! Bu satırları takip eden okuyucularımıza gönülden merhaba! Yine soğuk bir kış gününde içinizi ısıtacak yazılarla karşınızdayız. Okul maratonunun neredeyse yarısına gelmiş bulunmaktayız. Kiminiz karne sevinci yaşarken kiminiz de zorunlu kış tatili sebebiyle evinizde buruk bir bekleyiş içerisindesiniz. Öyle zannediyorum Şubat Ümit’i sizin en iyi arkadaşınız olacaktır. Sıcak evinizde dergiyi okuyarak güzel vakit geçirebilirsiniz. Neden mi? Çünkü dergideki bazı değişikliklerin sizin ilginizi çekeceğine inanıyoruz. Mesela; başta kapak dizaynında yapılan değişiklik iki kapağı tek kapakta birleştime çabasının bir ürünüdür. Tabi ki sloganımızı da unutmadık: “Her ay ümit dağıtır!” Diğer bir yenilik de, sene sonu yapılan giriş sınavlarında çıkabilecek sorulara yönelik testlerin sayfalarımızda yer alması. Bununla da sınava gireceklere bir nebze olsun yardımcı olabilirsek ne mutlu bize. Bir müjdeli haberimiz daha var: Ümit Dergisi artık bayilerde. Sofya merkezli başlayan uygulamayla şehrin en merkezi yirmi noktasında dergi raflardaki yerini aldı. Bu noktaları ilerleyen sayılarımızda ilan edeceğiz. Derginizi bayilerden istemeyi unutmayın... Bir aile yazısıyla başlayan dergimiz; birbirinden güzel, bazısı coşkulu, bazısı hisli, kimisi tebessüm ettiren, kimisi ibret veren yazılarla devam ediyor. Merakla beklediğiniz köşeler de her zamanki yerlerinde sizi bekliyor tabii. Gelelim promosyonumuza. Dergiye yıllık abone olanlara Nasreddin Hoca Anekdotları kitabı hediye. Fırsatı kaçırmadınız, abonelik devam ediyor. Bölge temsilciliklerimizden ya da merkezden abonelik fişini göstererek bu kitabı temin edebilirsiniz. Neyse! Sizi daha çok bekletmeden dergiyle baş başa bırakıyorum. Yeni bir dergiye merhaba diyebilmek ümidiyle sevgiyle kalın. ЗДРАВЕЙТЕ ПРИЯТЕЛИ НА ЮМИТ! Искрено поздравяваме всеки, който чете тези редове! Отново сме заедно в студените зимни дни, със статии, които ще стоплят душата ви. Горе долу се намираме по средата на училищния маратон. Някои бяха зарадвани от оценките в бележниците си, други прекараха натъжени кратката ваканция. Смятаме, че Юмит ще бъде вашия най-добър другар през февруари. Може да си прекарате добре, докато четете списанието ни на топло вкъщи. Защо ли? Защото вярваме, че някои промени в списанието ни ще привлекат вниманието ви. Например, промяната в началната страница като събрахме двете страници в една. Разбира се, не забравихме и нашия надслов: Всеки месец раздава надежди! Другата промяна е, че между страниците ни намери място и тест, който може да се падне на изпита в края на годината. Ще се радваме, ако можем да ви бъдем полезни. Имаме още една хубава новина: списание Юмит вече ще се продава и по реповете. Започвайки от София, списанието ни вече го има на повече от двайсет централни места. Ще оповестим тези места в следващите ни броеве. Не забравяйте да потърсите списанието си. Списанието ни започва с разказ за семейството и продължава с хубави, някои забавни, емоционални, смешни и поучителни статии. Разбира се, там ще са редовните статии и страници, които очаквате с нетърпение. Да кажем няколко думи и за промоцията ни. Годишните абонати на списание Юмит, ще получат и книгата с анекдоти за Насреддин ходжа. Не сте пропуснали възможността, абонамента продължава. Може да получите книгата си от представителствата ни в страната или от централния ни офис. Както и да е! Няма да ви караме да чакате повече и ви оставяме насаме със списанието ви. С надеждата, че ще приемете с поздрав новото списание... GENEL YAYIN MÜDÜRÜ Главен редактор Şevki ŞEN [email protected] YAYIN EDİTÖRÜ GÖRSEL YÖNETMEN Отговорен редактор и Графично оформление Nihat DAVUT [email protected] YAYIN KURULU Издателски колектив Sami Nuri Mehmet Ömer İlhan Halibryam Ahmet Aptulov ABONE - 2011 / АБОНАМЕНТ - 2011 9 месеца: 13.50 лв. 6 месеца: 9.00 лв. 3 месеца: 4.50 лв. ABONE VE DAĞITIM BULGARİSTAN POSTASI PK No: 1940 Абонамент и разпространение БЪЛГАРСКИ ПОЩИ ПК No: 1940 BÜROLAR / ОФИСИ Kırcali/Кърджали: 0361 / 814 53 Şumen/Шумен: 054 / 830 693 Varna/Варна: 052 / 612 634 Plovdiv/Пловдив: 032 / 63 11 58 Haskovo/Хасково: 038 / 66 21 67 Ruse/Русе: 082 / 87 55 32 Burgas/Бургас: 0897 080 117 Smolyan/Смолян: 0897 080 108 www.umitdergisi.com e-mail: [email protected] Adres: Sofya 1202, ul. “Timok” No: 2, Tel/Faks: 02-832 31 11 Адрес: София 1202, ул. “Тимок” № 2, тел./факс: 02-832 31 11 Dergiye gönderilen eserler iade edilmez. Yayınlanan yazı ve şiirler kaynak gösterilerek yayınlanabilir. Yazılarda gerekli görülen düzeltmeler yapılır. Yazıların sorumluluğu yazara aittir. Получени материали не се връщат. Всички материали се публикуват с посочен източник. Материалите се редактират по необходимост. Отговорност за материала носи авторът. NOT: Dergide yer alan tercümeler, harfiyyen olmayıp mana olarak verilmiştir. H AYAT I N İÇ İN D E N / Н Е Щ А Т А ОТ ЖИВОТА Fedakârlık Жертвоготовност N arin kanatlarıyla gökyüzünde güzel şekiller çiziyordu şirin kelebek. Öyle güzeldi ki bakmaya doyamazsın. Bu masmavi göğe, bu rengârenk bahçeye çok yakışan bir nazlıydı. Ah bir yaramaz çocuk bölmeseydi bu mutluluğu, soldurmasaydı bu güzelliği! Birden uğursuz bir ağ narin kanatlara kafes oldu. Bu rengârenk sanat harikası, kendini küçücük bir odada bir kavanozun içinde buldu. Onu yakalayan çocuk övünüp duruyordu: “Kelebek avlamada üstüme yoktur. Ben usta bir avcıyım…” Evin yufka yürekli çocuğu kavanozdaki kelebeği görünce oracıkta donup kaldı. Gökyüzünün bu nazlı çiçeği, nasıl yaşar küçücük kavanozda? Hangi yürek, kısacık ömrünün güzelliklerinden onu mahrum bırakabilir? Ağabeyine yalvardı, “Ne olur, kelebeği bırakalım…” diye; ama nafile. Ağabeyin yüreği bir türlü insafa gelmiyor. Çocuk çok ısrar etti, hatta o güzel gözlerinden yaşlar bile süzüldü yanağına. Ağabeyi sonunda razı oldu kelebeği bırakmaya; ama bir şartı vardı. Çocuğun gözlerinde ümit çiçekleri belirdi o an. 4 Şubat 2011 И зящната пеперуда очертаваше красиви форми на небето с очарователните си крила. Беше толкова хубава, ненагледна. Много отиваше на това синьо небе и на пъстрата градина. Ех, да не се беше появявало това палаво момче, което хвана пеперудата и спря нейния красив танц! Внезапно тези изящни крила попаднаха в плен. Това пъстроцветно чудо се оказа в един буркан в една малка стая. Момчето, което я беше хванало, се хвалеше: “Няма по-добър от мен ловец на пеперуди. Голям майстор съм...” Когато по-малкият му брат видя пеперудата в буркана, спря и се вцепени. Та как ще живее това красиво създание на природата в този малък буркан? Кое сърце може да лиши пеперудата, която и без това живее кратко, от щастието да живее? Помоли се на батко си: “Моля те, нека да пуснем пеперудата...” Но на батко му изобщо не му дожаля за пеперудата. По-малкият брат се моли много, даже и сълзи потекоха от хубавите му нажалени очи. Накрая батко му склони да пуснат пеперудата, но при едно условие. Тогава по-малкият брат се обнадежди. Условието беше: “Ще ми дадеш автомобила с дис- “Doğum günü hediyesi kumandalı arabanı bana verirsen kelebeği salıveririm.” dedi ağabeyi. Çocuk o an tutsak kelebeği düşündü, amca hediyesi arabayı da çok seviyordu. Ne yapsa, ne etse? Sonunda kararını verdi. Gitti odasından güzelim arabayı aldı, içinde bir burukluk, ağabeyinin gözlerine bile bakmadan “Ne olur güzel kullan, olur mu? Ara sıra bana da verirsen…” diye ekledi ve arabayı verdi. Hemen havasızlıktan perişan olmuş kelebeğe koştu. Aldı kavanozu bahçeye çıktı. Kelebeği gökyüzüne salıverdi. Birkaç sersemce kanat çırpmadan sonra kendine geldi şirin kelebek. Kelebeği gökyüzüne kavuşturmanın sevinci çocuğun gözlerinden okunuyordu. Ağabeyi büyük bir zafer kazanmış gibi mutlu ve havalı görünüyordu. Acır gibi bakıyordu ona: “Ne kadar safsın. İnsan bir kelebek için bu müthiş arabadan vazgeçer mi?” Çocuk pişman değildi. Üstelik mutlu ve sevinçliydi. Yalnız bu konuda fazla konuşmak istemiyordu. Ağabeyine cevabı kısa oldu: “Sevgili ağabeyciğim, kavanozdaki kelebeğin yerinde sen olsaydın, böylesine ümitsiz ve çaresiz… Ne yapmamı isterdin?” Ümit танционно управление, който ти подариха на рождения ден!” Беше поставен в дилема – или пленената пепруда, или автомобила, подарен от чичо му, който много обичаше. Какво ли да направи? Накрая реши. Отиде и донесе от стаята си автомобила, подаде го намусен на батко си и му каза, без да го погледне в очите: “Пази го. От време на време може да ми даваш и на мен да си играя с него, нали...” След това веднага изтича до буркана, в който пеперудата вече се задушаваше. Взе го и излезе в градината. Пусна пеперудата. Тя първо се ориентира трудно, но скоро се съвзе и литна волно в небесната шир. По очите на детето се четеше радостта, че беше освободило пеперудата. А батко му стоеше изпъчен, сякаш е постигнал голяма победа. Обърна се към по-малкия си брат съжалително: “Колко си глупав! Как може човек да се откаже от такава чудесна кола заради една нищо и никаква пеперуда!” Но по-малкият му брат не съжаляваше. Напротив. Беше щастлив и радостен, но не искаше да говори много много за това. Отговори кратко на батко си: “Мили батко, ако ти беше на мястото на пеперудата в буркана, без изход и надежда... Какво щеше да поискаш от мен?” Февруари 2011 5 Kaplumbağanın evinden Prof. Dr. Arif SARSILMAZ Merhaba arkadaşlar; Uzun zamandır size kendimi tanıtmak için çabalıyorum. İstesem de diğer arkadaşlarımdan önce dergi içerisindeki yerimi alamazdım. Çünkü benim adım kaplumbağa… Yavaş ve telâşsız hareketlerimle meşhur olmuşum. Здравейте, приятели, От доста време искам да ви се представя, но въпреки това нямаше как да изпреваря другите животни в това списание. Просто защото аз съм костенурка... Известна съм с това, че вървя бавно и спокойно... Neden Yavaş Hareket Ederim? Rabbimiz bazı hayvanlara çok süratli hareket etme kabiliyeti verirken bazılarına da (benim gibi) yavaş hareket etmeye uygun bir vücut yapısı vermiş. Bu yüzden sizler, biraz da tembellik sebebiyle ortaya çıkan yavaşlığı “kaplumbağa gibi yavaş” şeklinde kullanarak bana mâl ediyorsunuz. Bir eksiklik gibi gördüğünüz ağır hareketlerim, yaratılışımda Rabbimin ihsan ettiği anatomik ve fizyolojik vasıflarım sebebiyledir. Taşıdığım ağır bir zırh ile karada hızlı koşmak çok zor olmaktadır. Защо вървя бавно? Докато на едни животни Създателят е дал бърза скорост, на други (като мен) е дал тяло, което може да се придвижва бавно. Затова и не случайно за бавен и мързелив човек се използва изразът “бавен като костенурка”. Може да смятате бавния ми ход за недостатък, но той се дължи на моята анатомия и физиология. На гърба си нося тежка броня, която не ми позволява да се движа бързо. Evimi Sırtımda Taşırım En ayırt edici hususiyetimiz, vücudumuzu saran sağlam kemik zırhtır. Sadece baş, ayak ve kuyruğumun çıkabilmesi için bırakılan küçük açıklıklar dışında bütün vücudum, hem alttan hem de üst ve yanlardan birbirine sıkıca kenetlenmiş kemik levhalardan yapılmış zırhla kuşatılmıştır. Bu kemik zırh iskeletimin bir parçası olduğundan içinden çıkma imkânım yoktur. Çünkü boyun ve kuyruk omurlarım dışında bütün omurgam iç taraftan bu kemik zırh ile kaynaşmıştır. Beni avlamak isteyen hayvanlardan çevikliğim değil, Rabbimin hediye ettiği bu zırhım sayesinde korunurum. Karıştırmayın Lütfen! Şunu da unutmadan söyleyeyim: Biz kaplumbağalar sadece karada yaşamak için yaratılmamışız. Bir kısım türlerimiz denizde, bazı türlerimiz de tatlı sularda yaşayacak şekilde yaratılmıştır. Denizde yaşayanları- 6 Şubat 2011 От дома на костенурката mız bize göre çok hızlı hareket edecek tarzda hususî yüzgeçlere sahip kılındıklarından, birçok canlıdan daha hızlı yüzer. Meselâ çorba kaplumbağası 10 günde 480 km yüzebilir. Karada ise bizler genellikle saatte 200-400 m gibi yavaş hareket ederiz. Dev Galapagos kaplumbağalarının da bütün gün boyunca toplam hareketlerinin 6 km kadar olduğu ölçülmüştür. Biliyor Muydunuz? Bizim önemli bir hususiyetimiz de dişlerimizin olmamasıdır. Buna rağmen çenelerimizin üzeri sert ve keskin kenarlı keratin (sizin tırnaklarınızın yapıldığı madde) bir kılıfla kaplanmış olduğu için yiyeceklerimizi kolayca kesebiliyoruz, bu sayede diş eksikliği hissetmiyoruz. Rabbimiz bununla dilediği takdirde, diş olmadan da canlının rızkını temin edebileceğini gösteriyor. Нося си дома на гърба си Най-отличителната ми особеност е бронята, която е направена от здрава кост. Тя обгражда цялото ми тяло отгоре и отдолу. Състои се от здраво свързани люспи. В нея има малки отвори, през които да вадя навън главата, краката и опашката си. Няма шанс да изляза от тази броня, защото тя е здраво свързана с гръбначния ми стълб, без врата и опашката. Благодарение на тази броня обаче съм защитена от хищните животни. Не се бъркайте, моля! Да не забравя да ви кажа, че ние, костенурките, не сме само сухоземни животни. Някои видове костенурки живеят в морета, други в сладководни басейни. Морските костенурки имат плавници, които им позволяват да се придвижват много по-бързо от сухоземните. Те са по-бързи и от редица други животни. Например зелената морска костенурка може да измине 480 км за 10 дни. Сухоземните костенурки обикновено изминават едва 200-400 м за един час. Гигантските костенурки галапагос пък изминават за ден шест километра. Знаете ли, че... Друга наша характерна особеност е, че нямаме зъби. Въпреки това по ръбовете на челюстите ни има твърд кератин (веществото, от което са направени вашите нокти), благодарение на който дъвчем храната си. Затова и не чувстваме липсата на истински зъби. Това покава, че нашият Създател е намерил начин да ни даде възможност и ние да се храним, макар и без зъби. Зъби за еднократна употреба На горната ни челюст имаме всъщност един малък зъб от кератин, чрез който по-лесно измъкваме от яйцето нашите малки. С този зъб ние Февруари 2011 7 Tek Kullanımlık Diş Yavruların yumurtadan kolayca çıkabilmeleri için üst çenelerinin sırt kısmına küçük birer keratin dişçik konulmuştur. Bu yumurta dişi ile yavrular, içinde bulundukları yumurtanın kabuğuna vurarak yumurtayı çatlatırlar. Dışarı çıktıktan kısa bir müddet sonra vazifesi biten bu yumurta dişi kaybolur. чукаме по яйцето, докато се пукне. Когато малкото излезе от черупката, зъбът, който вече е изпълнил задачата си, изчезва от само себе си. Allah Uzun Ömür Vermiş! Kaplumbağa dendiğinde birçoğunuzun aklına uzun ömür geliyordur. Hakikaten Rabbimiz bizlere epey uzun bir ömür vermiş! Belki de bu, ağır hareketimizin ve sakin yaşayışımızın bir hikmetidir. Mesela; Aldabra adasına belli bir tarihte bırakılan bir türün 152 yaşına ulaştığı tespit edilmiştir. Benzer şekilde tespit edilen diğer bir ferdin 193 yaşına, bazılarının da muhtemelen 200-300 yaşına ulaştıkları tahmin edilmektedir. Имаме дълъг живот! Когато става дума за костенурки, се сещаме и за дългия им живот. И действително Създателят ни е дал дълъг живот! Това може би е наградата ни за бавния и спокоен живот! Установено е, че една костенурка на остров Алдабра е живяла 152 години. За една друга костенурка пък е доказано, че е живяла 193 години. За някои видове се предполага, че живеят 200300 години. Allah’a Emanet! Yumurtalarımızı kumlu ve gevşek toprağın içine gömerek gelişmeleri için Allah’a emanet eder ve kendi hayatımıza döneriz. Kuşlar gibi yuvada yumurta üstünde yatarak beklemeyiz. Güneş gören kumlu toprak ısınınca yumurtalarımızın içindeki embriyonlar gelişmeye başlar. Toprak, ısıyı muhafaza ettiğinden yumurtalarımız için çok güzel bir kuluçka odasıdır. Bizlere çoğalmamız ve nüfus yoğunluğumuz üzerinde sıcaklığın mühim tesiri olacak bir biyolojik mekanizma verilmiştir. Kuluçkada çok kritik bir sıcaklığın altında kalan yumurtalardan erkek yavrular çıkarken, bu kritik sıcaklık derecesinin üstünde kalan yumurtalardan dişi yavrular çıkmaktadır. 8 Şubat 2011 В божиите ръце! Заравяме яйцата си в песъчлива и рохкава почва. После ги оставяме в божии ръце и продължаваме да си живеем по обичайния начин. Не мътим яйцата си като птиците. Когато пръстта, изложена на слънчевите лъчи, се загрее, ембрионите в яйцата започват да се развиват. Почвата задържа топлината много добре и на практика осигурява добра среда за развитието на ембрионите. Ние имаме биологически механизъм на размножаване, при който топлината е от съществено значение. От яйцата, които са били на топлина под критичния праг, излизат мъжки екземпляри, а от яйцата, които са били на топлина над критичния праг – женски. Yanıltmayın Lütfen! Kuluçka süreleri sonunda yumurtadan çıkan yavrular, yuvadan yukarı doğru tırmanmaya başlar. Deniz kaplumbağası yavruları Yaratıcı’nın yönlendirmesi ile daha doğmadan, denizin yerini öğrenmiş gibi, denize koşmaya başlar. Bu hususta geceleyin denizden yansıyan ay ışığının yol gösterici olduğu düşünülmektedir. Nitekim bazı sahillere yapılan yazlıkların parlak ışıkları geceleyin bu yavruları yanıltmaktadır. Yavrular, denize koşacaklarına kara tarafındaki parlak ışıklara koşmakta ve sabah olunca da güneşin altında kuruyup ölmektedir. Menüde Neler Var? Karada yaşayan türlerimiz kesinlikle otçul türler olduğu için, sadece sebzelerle ve yeşil bitkilerin meyveleriyle beslenir. Tatlı sularda ve denizde yaşayan türlerimizin kimisi hem etçil hem otçul kimisi ise sadece etçildir. Denizde yaşayan sadece bir türümüz bitkilerle beslenirken, diğerleri mürekkep balıkları, yumuşakçalar, kabuklular ve süngerler gibi hayvanlarla beslenir. Bu türlerin, sert bir kabuğa sahip istiridye gibi hayvanları bile ısırıp kırabilen güçlü çeneleri vardır. Son Söz! Sevgili Arkadaşlar, Daha anlatacağım çok şey vardı; ama yerimiz doldu. Anlatamadığım diğer incelikleri zamana bırakıyorum. Yaradılışımdaki harikuladelikleri anlatabildiysem vazifemi yerine getirmiş sayılırım. Haydi selâmetle. Не ги обърквайте, моля! След като малките се излюпят, те започват да пълзят от гнездото нагоре. Малките на морската костенурка започват да пълзят направо към морето, сякаш знаят своя бъдещ дом, още преди да се излюпят, направлявани от Създателя. Смята се, че те всъщност се ориентират по лунната пътека, която се оформя по морската повърхност през нощта. Но понякога малките биват обърквани от светлините на крайморските вили. Така малките, вместо да се насочат към морето, водени от лунната пътека, се насочват към вътрешността на сушата, подлъгани от осветените вили. На сутринта пък ярките слънчеви лъчи ги изгарят и те умират. Какво има в менюто ни? Сухоземните видове костенурки са тревопасни и се хранят само със зелени растения и зеленчуци. Видовете, които живеят в сладководни басейни и морета, са или само месоядни, или едновременно месоядни и тревопасни. Само един вид морска костенурка е тревопасна, а останалите се хранят със сепии, мекотели, рапани и прочие. Тези видове костенурки имат силни челюсти, с които могат да счупят дори и много твърдата черупка на стридите. В заключение Скъпи приятели, Имам много още да разказвам, но няма повече място. Оставям другите подробности за друг път. Ако съм успяла да ви разкажа за чудното си устройство, значи съм си изпълнила задачата. Останете си със здраве! Февруари 2011 9 SAĞLIK/ЗДРАВЕ a n ı r a l ç a İl Halk doğru Назад към народната медицина Mehmet AY B Д “Niçin bitki esaslı ilaçlara bu kadar çok yönelinmektedir?” Bu soruya verilecek cevaplardan birisi de, çok geniş endikasyona (etkili olduğu durum)sahip olmalarından kaynaklanmaktadır. Kalp-damar hastalıklarından soğuk algınlığına, hazmı düzenleyen tesirlerinden kansızlığa ve “önce sağlık” ve “kendi doktorun kendin ol” anlayışına sahip insanlara cazip gelmektedir. Gerek kullanım, gerekse reçeteli-reçetesiz satışlarının artması, bu konudaki araştırmaların yoğunlaştırılması ve ilaçların ruhsatlandırılmasının sıkıntı meydana getirmesi sonucu, Avrupa’daki bitkilerle tedavi ve bitki esaslı ilaçlarla ilgili kuruluşların biraraya gelmesiyle Av- Защо се използват билки в лекарствата? На този въпрос може да се отговори по следния начин: билките имат благотворно лечебно въздействие при широк спектър от заболявания на кръвоносната система, например сърце, анемия и т.н. Хората, които искат сами да контролират здравето си, предпочитат билките именно поради тази им особеност. В резултат на все по-широката употреба на подобни лекарства със и без рецепта, на увеличаващите се изследвания върху фитотерапията и проблемите с узаконяването на такива лекарства, на появата в Европа на институтции, свързани с фитотерапията и с производство на лекарства на билкова основа, е основана Европейска научна организация по фитотерапия (Europan Scienîific Cooperative on Phytotherapy-ESCOP). Целта на организацията е да съдейства за обществения, легал- ilimin birçok dallarında tıkanıklığın yaşandığı günümüzde, hastalıklara karşı eskiden kullanılmış halk ilâçları yeni ufuklar açacak gibi görü- nüyor. Milletlerarası literatürde “Folk Medicine” olarak bilinen halk ilaçları, insanlık tarihi ile beraber gelişerek geleneksel tıbbın önemli bir bölümünü oluşturmuştur. Çağdaş tıp ile geleneksel tıbbın araştırılmasında önemli bir köprü görevi, “Fitoterapi” denilen bitki kaynaklı ilaç tedavisiyle sağlanabilecektir. Böylece insan sağlığı hususunda en ucuz ve en az yan tesiri olan tedavi şekillerine ulaşma ihtimali ortaya çıkmaktadır. Geleneksel tıbbı tercih eden hastaların çoğu hastalıklara karşı tabiî bağışıklık ve direnç kazanılabileceği inancında olup, kendi sağlıklarının kontrolünü kendileri yapmak istemektedirler. Zannedilenin aksine bu hastaların çoğu eğitimsiz, fakir halk tabakasından değil; ortalamanın üzerinde geliri olan ve iyi eğitim görmüş kesimlerden oluşmaktadır. 10 Şubat 2011 нес, когато много научни клонове изглеждат изчерпани, използването на изпитани рецепти от народната медицина отваря нови хоризонти Народната медицина се развива още от зората на човечеството и заема важна част в историята на медицината. Връзката между съвременната и народната медицина се осъществява от клон на медицината, известен с названието „фитотерапия” или билколечение. Фитотерапията осигурява най-евтиното и с най-малко странични ефекти лечение. Повечето от болните, които предпочитат традиционната медицина, смятат, че тя укрепва имунната им система, и искат сами да контролират здравето си. Противно на разпространеното мнение, повечето от тях не са необразовани и бедни, а хора със средни доходи и добро образование. Geleneksel tıbbı tercih eden hastaların çoğu hastalıklara karşı tabiî bağışıklık ve direnç kazanılabileceği inancında olup, kendi sağlıklarının kontrolünü kendileri yapmak istemektedirler. Zannedilenin aksine bu hastaların çoğu eğitimsiz, fakir halk tabakasından değil; ortalamanın üzerinde geliri olan ve iyi eğitim görmüş kesimlerden oluşmaktadır. rupa Bilimsel Fitoterapi Cemiyeti (Europan Scienîific Cooperative on Phytotherapy-ESCOP) kurulmuştur. Kuruluşun gayesi, sadece Avrupa’da değil, bütün dünyada bitki esaslı ilaçların, sosyal, kanunî ve ilmî mânâda kabul edilebilirliğini sağlamaya çalışmaktır. Bitki temelli ilaçların kimyevî bir kompleks hâlindeki preparat olduğu, uygulama alanları, dozajları, geniş bir aralıkta tedavi edici ve koruyucu tesirleri, uygun doz alındığında yan tesirlerinin yok denecek kadar az olduğu bilinmektedir. Her geçen gün pazar payını artıran fitoterapi sektörü, birinci hedefi kâr payını artırmak olan çok uluslu şirketlerin bu sahada uzmanlaşmış küçük firmalara dönük politikalarını gözden geçirmelerine yol açmıştır. “Halk ilacı niçin önemlidir?” Bu sorunun en önemli cevabı, yüzlerce yıldır kullanılmış olmaları, dolayısıyla zehirlilik ve benzeri klinik deneylerin insan üzerinde yapılmış olan veya öyle kabul edilebilecek ilaçlar olmasıdır. Ayrıca gaye insan sağlığını koruyucu ve iyileştirici ilaca ulaşmak ise verilen cevapta görülen, daha önce değişik şekillerde kullanılmış olanlar üzerinde çağdaş araştırma tekniklerini de kullanarak yapılacak araştırmaların sonuca ulaşma şansı daha fazla olabilir. Zaman kaybını önlemek açısından doğrudan ilaca ulaşacak şekilde biyolojik etkinlik çalışmalarının öncelikli olmasıyla, etken maddelerin ayrılmasının bunu takip edeceği açıktır. Özetle söylemek gerekirse; Bitkilerle tedavi araştırmalarının canlılık ve ivme kazanabilmesi için, geleneksel tıbbın artan rüzgârının etkisiyle halk ilacı olarak kullanılan bitkiler üzerinde yapılan çalışmaların, biyolojik tesirlerinin belirlenmesi ile başlayıp esas aktif bileşenlerinin ayrılması şeklinde devam etmesi gerekmektedir. Sonuçta sadece aktarların (baharat, ev ilaç ve gereçleri satan kimse ya da dükkân) elinde kalmış olan halk ilacı sektörünün yetişmiş eczacı, doktor, bitki kimyacısı gibi ehliyetli ellerde halk sağlığına ve ülke ekonomisine katkı sağlamaları mümkün kılınacaktır. Bu ise 21. yüzyılın eşiğinde düşünen ve insana yararlı iş yapmak isteyen gönüllülerle gerçekleşecektir. ния и научния прием на лекарствата на билкова основа не само в Европа, но и в цял свят. Лекарствата на билкова основа са химически комплекс с широка област на приложение, които имат траен лечебен ефект почти без никакви странични неблагоприятни въздействия. С всеки изминал ден делът на тези лекарства нараства постоянно и неслучайно големите транснационални компании, които искат все по-големи печалби, обръщат все по-голямо внимание на малките компании, специализирани в производството на лекарства на билкова основа. Защо е важна народната медицина? Причината е, че тя е изпитвана в продължение на векове, и то върху хората. Освен това болните се нуждаят от лекарства, които са доказали своята ефикасност. Чрез съвременните методи и технологии тези лекарства могат да бъдат модернизирани и усъвършенствани така, че да бъдат по-достъпни от всякога преди. Ако в миналото всеки сам е бил принуден да приготвя лекарството си, сега достъпът до лекарствата на билкова основа е по-бърз, директен и лесен. Накратко казано За да се стимулира използването на народната медицина и на лекарствата на билкова основа, е необходимо да продължат изследванията върху растения, които имат лечебни свойства, да се извличат полезните им съставки и на тяхна база да се произвеждат лекарства. Така народната медицина ще бъде прилагана не само в домашни условия, а ще бъде развита, като се привлекат фармацевти, лекари, биохимици. Техният принос в разработването на нова генерация лекарства и лечебни методи в 21-ви век би бил безценен. Февруари 2011 11 ULTRAVİYOLE IŞINI NEDİR? ЩО Е УЛТРАВИОЛЕТОВА СВЕТЛИНА? B ildiğimiz gibi Güneş, yeryüzündeki hayatın var olması için çok önemli olan aracılardan biridir. Isınmamızı sağlamak ve bize ışık vermekle vazifelidir. Güneşten gelen ışınlardan bazıları ultraviyole ışınları olarak adlandırılır. Bilim adamları ultraviyole ışınlarını; UV-A, UV-B ve UV-C olmak üzere üç kategoriye ayırmışlardır. Bunun sebebi, bu ışınların aynı özelliklere sahip olmaması ve canlılar üzerindeki tesirlerinin farklı olmasıdır. UV-A ışınları, en yaygın ve sağlığımız için en az tehlikeli olan ışınlardır. Ozon tabakası bu ışınların geçmesine izin verir. UV-B ışınları oldukça tehlikelidir. Bu ışınların büyük bir kısmı, bizlere ulaşmaması için ozon tabakası tarafından engellenir. UV-C ışınları ise sağlık için en tehlikeli ışınlardır. Ozon tabakası bu ışınların bizlere ulaşmasını engellemekle görevlidir. Ozon tabakası kalın olduğunda sadece UV-A ışınları ile UV-B ışınlarının bir kısmı bize ulaşabilir. Bu durumda sağlığımız korunmuş olur. Ozon tabakası bozulduğunda yani inceldiğinde ise UV-A, UV-B hatta bazen UV-C ışınları bize ulaşabilir ve bu durumda sağlığımız olumsuz yönde etkilenmiş olur. Ozon tabakasındaki incelmenin sebebi ise biz insanların havaya saldığı kimyasal maddelerdir. акто се знае, Слънцето е много важно за съществуването на живот на Земята. То дава светлина и топлина. Някои от слънчевите лъчи са ултравиолетови. Учените разграничават три вида ултравиолетови лъчи: UV-A, UV-B и UV-C. Причината за това разграничение е, че имат различни особености и влияявт по-различен начин върху живите същества. Лъчите UV-A са най-безопасни и озоновият слой ги пропуска безпроблемно. Лъчите UV-B са доста опасни. Озоновият слой възпрепятства голяма част от тези лъчи да проникнат до повърхността на Земята. Лъчите UV-C са най-опасни за здравето ни. Озоновият слой възпрепятства и тяхното свободно проникване. Понеже озоновият слой е дебел, той пропуска само всички лъчи UV-A и част от лъчите UV-B. Така ние сме защитени. Когато озоновият слой изтънее, до нас достигат не само лъчите UV-A и UV-B, но понякога и най-вредните лъчи UV-C. Изтъняването на озоновия слой се дължи на химическите отпадъци, които се изхвърлят в атмосферата от човешката дейност. CANLILARIN TAMAMINDA KAN KIRMIZI MIDIR? ВСИЧКИ ЖИВИ СЪЩЕСТВА ЛИ ИМАТ ЧЕРВЕНА КРЪВ? M emeli hayvanların tamamında ve insanda kan kırmızıdır. Ahtapot, mürekkep balığı gibi yumuşakçalarda kan mavi, halkalı solucanların bir kısmında ise yeşil renklidir. Bu renk farklılığı, canlıların kanlarında taşıdıkları metal gruplarından kaynaklanmaktadır. Kanımızın kırmızı renginin kaynağı, alyuvarlarımızdaki hemoglobin proteininin yapısında bulunan demir elementidir. 12 Şubat 2011 К К ръвта на всички бозайници, вкл. и човека, е червена. Мекотели като октопода и сепията имат синя кръв, а някои червеи – зелена. Причината за различните цветове на кръвта в живите същества е в различния метал, който кръвта им съдържа. Нашата кръв е червена, защото в хемоглобина на кръвта ни има желязо. A. Başak SEZGİN GÜNLÜK NE KADAR C VİTAMİNİ ALALIM? КОЛКО ВИТАМИН С ДА ПРИЕМАМЕ ДНЕВНО? В как во защ о как vitamini, suda eriyen vitaminler grubundan olduğu için vücudumuzda depo edilemez. Gıda veya ilâç olarak aldığımız C vitamini, bağırsaklarımızdan emilir ve vücudumuz için yeterli miktara ulaşılınca kalan kısım hücrelere alınmaz; idrarla birlikte böbreklerimizden atılır. C vitaminini vücudumuza ne kadar fazla alırsak alalım vitaminin kanımızdaki miktarı 12-15 mg/l arasında dengede tutulur. Yani ne kadar çok portakal ve mandalina yesek veya meyve suyu içsek de hücrelerimiz ihtiyacı kadar vitamini alıp kalanı vücudumuzdan atarlar. Günlük alınması gereken C vitamini hakkında kesin bilgi olmamakla birlikte tavsiye edilen miktar 50 mg civarındadır. Portakal ve limonun 100 gramında ortalama 50 mg; çilekte 60 mg; lahana ve brokolinde 50-100 mg; yeşilbiberde 130 mg; havuçta 140 mg; maydanozda (en yüksek değer) 170 mg C vitamini vardır. Ette ise çok az miktarda C vitamini bulunurken; mısır, buğday, nohut ve fındıkta hiç bulunmaz. итамин С е от групата на водноразтворимите витамини и затова не може да се съхранява в тялото ни. Витамин С, който приемаме с храната или под формата на хапчета, се преработва в червата ни. Когато тялото ни приеме достатъчно количество от витамина, излишната част не се усвоява в клетките и се изхвърля от организма чрез бъбреците. Ние можем да приемаме безкрайно количество витамин С, но тялото ни се нуждае от 12-15 милиграма на литър. Така че, независимо колко портокали и мандарини сме консумирали или плодов сок изпили, в крайна сметка излишното количество витамин С се изхвърля от тялото. Няма ясен критерий колко точно витамин С да се приема дневно, но се препоръчва около 50 милиграма. В сто грама портокал или лимон се съдържат средно 50 милиграма витамин С, в ягодата – 60 милиграма, в зелето и броколите – 50-100 милиграма, в зеления пипер – 130 милиграма, в моркова – 140 милиграма, в магданоза – 170 милиграма (най-високото съдържание). В месото има много малко витамин С, а в царевицата, пшеницата, нахута и лешника няма. DOMUZ GRİBİ NEDİR? ЩО Е СВИНСКИ ГРИП? C D omuzlarda hastalığa sebep olan bir mikroorganizmanın, insanlarda meydana getirdiği bir solunum yolu hastalığıdır. Domuzlarda eskiden beri görülmekte olan bu virüs, yakın zamana kadar insanlarda hastalığa sebep olmamaktaydı. Ancak virüsün geçirdiği bazı değişiklikler sonucu ortaya çıkan yeni şekli, solunum yolu ile özellikle de öksürmek ve hapşırmak suretiyle insandan insana bulaşabilmektedir. Domuz gribi, bulaşma yolu ve belirtileri ile kış mevsiminde görülen grip hastalığına benzer. Ancak bu hastalığın virüsü; insanları, kuşları ve domuzları etkileyen bir genetik özelliğe sahiptir. Hastalar, belirtilerin başlamasından bir gün önce ve hastalık süresince 7 veya daha fazla gün bulaştırıcı olurlar. Hastalığın belirtileri; ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, öksürük, genel vücut ağrısı, hâlsizlik ve bitkinlik şeklindedir. Hastalık kişiden kişiye farklı seyretmekle birlikte bazı vakalarda hiçbir belirti görülmezken bazıları ölümle sonuçlanabilmektedir. Hastalıktan korunmak için en tesirli tedbir, sık sık el yıkamak ve hasta insanlardan uzak durmaktır. Kirli ellerle göz, burun ve ağza dokunulmamalı, bol sıvı almaya, iyi beslenmeye ve dinlenmeye dikkat edilerek bağışıklık sistemi kuvvetli tutulmaya çalışılmalıdır. Т ова е болест на горните дихателни пътища при човека, причинена от микроорганизъм, който причинява заболяване при свинете. Този вирус е характерен за свинете открай време, но едва отскоро започна да причинява заболяване у хората, придружено с кашлица и кихане, благодарение на протекла мутация. Като начин на заразяване и по клинична картина свинският грип прилича на другите зимни грипове. Но вирусът, който причинява свинския грип, има генетична особеност, която влияе на хората, птиците и свинете. Болните се заразяват един ден преди да се появят симптомите, които траят седем и повече дни. Симптомите са висока температура, главоболие, зачервено гърло, кашлица, обща отпадналост, болка в мускулите. Заболяването протича различно при отделните пациенти, като при някои може да се стигне и до фатален край без ясно проявена симптоматика. Най-добрият начин за предпазване от заразяване е често миене на ръцете и избягване на заболели от свински грип хора. Не бива да се докосват очи, нос, уста с мръсни ръце, трябва да се приемат много течности и питателна храна. Почивката също съдейства за укрепването на имунната система. Февруари 2011 13 A iL E / С Е М Е Й С Т В О Çocuklar yemek seçmeyi de, beğenmeyi de ailesinden öğrenir Şemsinur ÖZDEMİR Çocuğuyla yemek konusunda sorun yaşamayan aile çok azdır. Ancak, çocuğu reddettiği bir gıdayı yemeye zorlarken önce kendimize bakalım. Çocuklar her konuda olduğu gibi yemek konusunda da aynamızdır. ÇOCUKLARIN BAZI GIDALARI SEVMEMESİ NEDEN KAYNAKLANIR? Besin alımında çocuklar arasında geniş farklılıklar gözlenir. Çocuklar arasında büyüme hızındaki değişiklikler besin alımına da yansır. Erken çocuklukta başlayan besin seçme, bazı besinleri sevmeme, bazılarını sevme davranışı yetişkinliğe kadar sürebilir. Bu tür davranışları etkileyen faktörlerin başında aile çevresi, medya, arkadaşlar ve hastalıklar gelir. Özellikle 1-6 yaş arası ‘’oyun çocuğu’’ diye adlandırdığımız dönemde çocuklar, yiyecek bakımından kendine sunulan besinlere tabidir. Yemek yeme alışkanlığının gelişmesinde ailenin tutum ve davranışları başlıca etkendir. Çocuk bütün davranışlarında anne, baba, büyük kardeş veya bakımını yapan kişileri örnek alır; onlar gibi davranmaya çalışır. Kısaca onların sevdikleri veya sevmedikleri yiyeceklerin çocuklar tarafından da taklit edilebileceği unutulmamalıdır. BESİNLERİ SEVDİRME KONUSUNDA AİLELERİN YAPTIĞI HATALAR NELERDİR? Ailenin besin ve beslenmeye ilişkin yaklaşımları çocuğun seçimini yönlendirir. Sofraya konulmuş olan bir yemeğe karşı aile bireylerinin olumsuz bir tepki göstermesi, çocukta benzer tepkinin oluşmasına yol açar. Ayrıca aile bireyleri tarafından çok sevilmeyen yiyecekler, doğal olarak evde de az bulunduğundan çocuğun o yiyecekle temasını sınırlandırır. Küçük yaşlarda yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıklarının öğrenilebilmesi için öncelikle bü- 14 Şubat 2011 Много са малко семействата, в които да няма проблеми с яденето на децата. Но преди да караме децата насила да ядат нещо, което не искат, нека погледнем първо себе си. Както и във всяко друго нещо, по отношение и на хранителните навици децата са огледално отражение на родителите си. ЗАШО ДЕЦАТА НЕ ОБИЧАТ НЯКОИ ХРАНИ? Децата се различават много по предпочитани храни. Влияние оказва и процесът на растеж и развитие. Предпочитанията на децата към някои храни и избягването на други, които се проявяват в ранно детство, могат да продължат и до зряла възраст. Факторите, които оказват най-силно влияние върху тези предпочитания, са семейната среда, медиите, приятелите и заболяванията. При децата във възрастовата група между една и шест години, при които играта доминира, най-силно въздействие върху предпочитанията им относно храната оказва семейството. В поведението си детето следва примера на родителите си, на по-големите си братя и сестри. То възприема и техните предпочитания в храненето. КАКВИ ГРЕШКИ ДОПУСКАТ РОДИТЕЛИТЕ, ЗА ДА НАКАРАТ ДЕТЕТО ДА ЯДЕ ОПРЕДЕЛЕНИ ХРАНИ? Подходът на родителите по отношение на храненето определя и предпочитанията на детето. Ако родителите не харесват определено ястие, поднесено на трапезата, тогава и детето няма да го хареса. Освен това, когато родителите не харесват определени храни, те рядко присъстват на семейната трапеза. Така детето има ограничен достъп до тези храни. За да се храни детето балансирано и здравословно, е необходимо и самите му родители да имат балансирана и здравословна хранителна диета. Децата се научават да подбират храната от родителите си tün ailenin doğru besleniyor olması altın kuraldır. Çocukların beslenmesini etkileyen olumsuz davranış modellerinden biri de öğün aralarında yenilen bol şekerli, çikolata, gazoz, bisküvi veya cips tarzında besinlerin tüketimidir. Abur cubur tabir edilen bu yiyeceklerin, ebeveynler tarafından da pazarlık aracı veya ödül niteliğinde kullanımı çocukların bu yiyecekleri daha sık tercih etmelerine, yanlış beslenme alışkanlıklarının oluşmasına neden olur. BESİN DEĞERİ YÜKSEK BİR GIDAYI REDDEDEN BİR ÇOCUĞA KARŞI NASIL DAVRANMALI? Oyun çocuğu diye adlandırdığımız yaş grubunda, henüz dengeli ve besin değeri yüksek besin seçme yeteneği gelişmemiştir. Çocuk büyükleri tarafından verilen yiyecekleri almak durumundadır. Çocuklar bir besine yoğun istek veya tamamen reddetme şeklinde bir beslenme alışkanlığı geliştirebilir. Çocuğun bu ve benzeri davranışları ebeveynler için stres kaynağıdır. Çocuğun hiç tüketmediği besin değeri yüksek bir yiyeceği onun için ilgi çekici bir hale getirmek veya farklı alternatifler oluşturmak, başka yiyeceklerin içeriğine ekleyerek tüketmesini sağlamak çözüm oluşturabilir. Негативно влияние на хранителните навици на детето оказват и употребата на сладкиши, шоколад, газирани напитки, бисквити или чипс между трите основни яденета. Родителите допускат грешка, като предлагат на децата си такива храни, за да ги наградят за някаква постъпка или за да ги накарат да направят нещо. Това обаче формира у децата вредни хранителни навици. КАК ДА ПОСТЪПИМ С ДЕТЕ, КОЕТО НЕ ИСКА ДА ЯДЕ ПИТАТЕЛНА ХРАНА? В ранната детска възраст между една и шест години все още липсват изградени навици за балансирано и здравословно хранене. Детето яде това, което му дават родителите. Ако детето предпочита една храна и избягва друга, това може да се превърне в хранителен навик. Това поражда и стрес у родителите. За да може детето да заобича и да привикне към питателна храна, която първоначално то не иска да яде, тази храна може да бъде комбинирана с друга, която то обича. ÇOCUĞA YEMEK YEDİRMEYİ FAZLA MI ABARTIYORUZ? Özellikle anneler, kaçırılan bir öğünün çok fazla önemi olmayacağını, çocuğun acıkması için diğer öğüne kadar beklenebileceğini bilseler de uygulayamazlar. Çocuklar kendisine verilen yemeği reddederken anne ve babalarının davranışlarını da kontrol ederek onları isteklerini elde etmek için yönlendirir. Özellikle de oyun çağı ve ilkokul döФевруари 2011 15 nemi, çocuklar için en iyisini yapmak isteyen anneler, kendi bilgilerine göre en faydalı besinleri çocuğuna fazla miktarda yedirmek ister. Eğer anne bu isteği büyük bir ısrarla belirtiyorsa, çocukta yemeği reddetme, böylece yemek seçme ve karar verme özgürlüğünün elinden alınmasına direnme isteği ortaya çıkar. Sonuçta yemek yeme bir doyum ve zevk olmaktan çıkıp her iki taraf için de bir işkenceye dönüşür. İŞTAH PROBLEMİ OLAN ÇOCUKLAR İÇİN ÖNERİLER Öncelikli olarak çocuklarının yeterli ve dengeli beslenmesini amaçlayan ebeveynler bu konuda kendileri iyi bir rol model oluşturmalıdır. Yemek saatleri zevkli bir hale dönüştürülebilir. Çocuğun sosyalleşmesi, kendini güvende hissetmesi, doğru beslenme alışkanlıklarını edinebilmesi açısından ailece yemek yenilmesi, en azından günde 1 öğünün bu şekilde planlanması önemlidir. Çocuğun düzenli öğün tüketmesine dikkat etmek, öğün dışında abur cubur tabir edilen besinlerin yenmesine izin vermemek önemlidir. Sizi taklit ettiklerini unutmayın, bu nedenle yemeklerle ilgili olumsuz düşünceler belirtmekten kaçının. Yemekleri tabağına gereğinden fazla koymayın. Yemek süresini fazla uzatmadan; ama yavaş yemeye ve iyi çiğnemeye teşvik edin. Oyun oynarken, televizyon izlerken yemek yiyen iştahsız bir çocuğun doygunluk hissinin çabuk oluşabileceğini unutmayın. Çocuğunuzun keyif alacağını, seveceğini düşündüğünüz yeniliklere açık olun ve deneyin. Beslenmeyi çocuğunuz ve kendiniz için neşeli zaman dilimlerine dönüştürmeye çalışın. Israr ve cezaya dayalı bir beslenme yaklaşımının yanlış olduğunu unutmayın. 16 Şubat 2011 ДАЛИ НЕ КАРАМЕ ДЕЦАТА СИ ДА ПРЕЯЖДАТ? Майките, дори да знаят, че не е толкова фатално, че детето е пропуснало някое от основните яденета, и че може спокойно да се изчака до следващото ядене, на практика се мъчат да компенсират пропуска. Освен това родителите се съобразяват с предпочитанията на децата си. Те смятат, че трябва да дадат най-доброто на децата си и затова им дават здравословна според тях храна, особено в ранна детска възраст или в началното училище, но често прекаляват с количеството. Ако майката е много настоятелна, това може да накара детето да отказва такава храна и да се съпротивлява на опитите да му бъде наложено ядене, което то не харесва. В резултат, процесът на хранене се превръща в мъчение както за детето, така и за майката. ПРЕПОРЪКИ ЗА ДЕЦА БЕЗ АПЕТИТ Първо родителите трябва да осъзнаят, че са модел на подражанеие от страна на децата, дори и по отношение на здравословното и балансирано хранене. Храненето трябва да бъде удоволствие. Храненето трябва да бъде общо около семейната трапеза (поне едно ядене на ден), за да се изградят у детето социални навици, самоувереност, правилни хранителни навици. Трябва да се следи детето да се храни равномерно три пъти на ден и да не се допуска да яде нездравословна храна между основните яденета. Не забравяйте, че детето имитира родителите си. Затова не правете пред тях негативни коментари по отношение на дадена храна. Не препълвайте чиниите с храна с повече от необходимото. Не се хранете прекалено дълго време, но следете храната да бъде сдъвквана бавно и добре. Не забравяйте, че ако детето ви яде, докато си играе или гледа телевизия, то няма да има апетит, когато дойде време за основното ядене. Давайте на детето си нови храни, които смятате, че то ще хареса и ще заобича. Помъчете се да превърнете яденето в забавление. Не забравяйте, че е напълно погрешно да карате насила детето ви да яде с настояване и заплахи. Vitoşa Dağı Витоша Hazırlayan: Şevki ŞEN V itoşa, (Rila, Pirin ve Kocabalkan’dan sonra) Bulgaristan’ın 4. yükseklikteki dağıdır. Vitoşa dağının en yüksek tepesi olan Çerni Vrıh, deniz seviyesinden 2290 metre yükseklikte bulunmaktadır. Ülkenin batı kesiminde bulunan dağın eteklerinde, Bulgaristan’ın başkenti Sofya yer almaktadır. Sofya’dan bakılınca Vitoşa, gayet yalçın bir dağ izlenimi verse de tepesinde, bir turistin 1 saatten fazla düzlükte yürüyebileceği büyük bir yayla bulunmaktadır. Vitoşa dağında Kikiş tepe, Televizyon kulesi, Kamen Del tepesi, Kominite gibi tüm şehrin manzarasının izlenebildiği birkaç nokta bulunmaktadır. Özellikle de gece vakti manzara gerçekten çarpıcıdır. Vitoşa, geçen yüzyılın 30’lu yıllarında milli park ilan edilmiştir. Vitoşa parkında, Bistrişko Branişte ve Torfen koruma alanı olmak üzere iki doğa koruma alanı bulunmaktadır. Dağın, doğa manzarası son derece renkli ve güzeldir. Vitoşa’nın eteklerinde, geniş yapraklı ağaç ormanlar ve yaylalar, biraz daha yukarılarda ise eski çam ağaçlarından oluşan ormanlar bulunur. Çerni Vrıh, Golyam Rezen ile Malık Rezen tepelerinin yaylaları ve yamaçlarında otlaklar ve kısa çalılıklar mevcuttur. Aslında Knyajevo, Boyana, Simeonovo, Dragalevtsi, Bistritsa ve Jeleznitsa gibi en meşhur yürüyüş yollarından başlayarak Sofya’nın her semtinden ve yakınında bulunan köylerden dağa doğru yürüyüşe çıkılabiliyor. В итоша е четвъртата по височина планина (след Рила, Пирин и Стара планина) в България. Нейният първенец Черни връх се издига на 2290 метра надморска височина. Планината се намира в западната част на страната, като в нейното подножие е разположена столицата на България - София. Въпреки че от София Витоша изглежда като много стръмна планина, на върха и има голямо плато, където туристът може час и повече време да върви по напълно равен терен. Има няколко точки в планината (вр. Кикиш, ТВ кулата на Копитото, вр. Камен дел, Комините) от които се вижда целия град, като през нощта гледката е наистина поразителна. Витоша е обявена за национален парк през 30-те години на миналия век. Към парк Витоша се обособяват два резервата - Бистришкото бранище и Торфеният резерват. Природата на планината е изкючително разнообразна и красива. В подножието на Витоша има красиви широколистни гори и поляни, а по-нагоре властват стари борови гори. Платото и склоновете на Черни връх и другите върхове Голям и Малък Резен са обрасли с трева и ниски храсти. Практически от всеки квартал или село около София може да се започне поход към планината, като най-популярни са маршрутите от Княжево, Бояна, Симеоново, Драгалевци, Бистрица и Железница. Февруари 2011 17 Vitoşa, Sofya halkı arasında kayak yapmak için en meşhur yer sayılır. Çünkü dağ şehre o kadar yakın ki; Aleko kayak merkezine otomobil ile, teleferik ya da belediye aracıyla ulaşmak sorun değil. Sofya istikametinde olan Vitoşa’nın kuzey yamacı, çok kar tutuyor ve kayak yapmak için son derece elverişlidir. Aleko dolayında bulunan parkurların çoğunda, kayak okullarının bulunduğu ve çocukların kayak eğitimi gördüğü hafif meyilli yaylalardan tutun, iyi kayak takımına sahip tecrübeli kayakçılar için yamaçlı parkurlara hatta aşırı dik oluklara kadar, her şey var. Akademika parkurunda (Aşağı Lale olarak da biliniyor), birkaç yıldır yapay kar üreten makineler çalışıyor ve büyük projektörlerin güzel ışıkları altında gece de kayak yapılabiliyor (genellikle saat 18: 00 ile 22: 00 arası). Vitoşa’nın en yüksek parkuru, Çerni Vrıh’ın altında bulunan “gemi demiri”ne benzeyen bir çekicisi bulunan küçük parkurdur. Daha aşağıda ise, Aleko’dan uzakta 18 Şubat 2011 Витоша е най-полулярното място за каране на ски сред жителите на София, понеже планината е толкова близо до града, че не е проблем да се стигне до ски центъра Алеко с кола, лифт или дори с градски транспорт. Северният склон на Витоша, който се намира откъм София, задържа много сняг и е много подходящ за каране на ски. Повечето писти са разположени около Алеко, като има всичко - от полегати полянки, където да се учат децата и ски училищата, до стръмни писти и дори екстремни улеи, подходящи за опитни скиори, разполагащи с добра ски екипировка. На пистата Академика (позната още като “Долното лале”) от няколко години работят машини за изкуствен сняг и се кара и нощно време (обикновено от 18:00 до 22:00 ч.) под красивата светлина на големи прожектори. Най-високата писта на Витоша е малката писта с влек тип “котва” под Черни връх, а най-ниските са разположени в горите далече от Алеко - От другата страна bulunan ormanlardaki Konyarnika – Vetrovala kayak bölgesinde, büyük Vitoşa yaylasının diğer yanında yer alan parkurlardır. Genel itibariyle dağ, büyük şehre yakın bir yerde kayak yapmak için en güzel imkanlar sunuyor. Vitoşa’da, turistlere geceleme ya da dağı gezerken dinlenme imkanı veren on dolayında dağ evi bulunuyor. En meşhur dağ evi, Malık Rezen tepesinin eteklerinde bulunan Aleko’dur. Burada Vitoşa’nın meşhur buzul taşları da görülebilir. Yaz günlerinin dışında Aleko, kayak mevsimi geldiğinde de bu bölgede tercih edilen bir yerdir. Aleko dağ evi, Çerni Vrıh tepesine çıkılırken çoğu kez ara durak vazifesi görüyor. Dağların doğal güzelliklerini seven fakat bazı konforlarının da olmasını isteyenler, bunları otellerde bulabilirler. Vitoşa’da, her mevsim turistlere açık olan birkaç otel mevcut. Vitoşa’da, iki ve üç yıldızlı otellerin olduğu gibi, bir de Kopitoto adında beş yıldızlı bir otel de bulunmaktadır. Kopitoto oteli, deniz seviyesinden 1325 metre yükseklikte bulunuyor. Bu özelliği sayesinde başkent Sofya’nın benzersiz panoraması seyredilebiliyor. Otelde SPA merkezi, kapalı havuz ve fitnes salonu gibi birçok konfor mevcut. Vitoşa’yı ziyarete gelen ve isteklerinde daha mütevazi olanlar ise iki yıldızlı Elitsa, Hünday veya Moreni otellerinde kalabilirler. Vitoşa dağında üç yıldızlı Eden oteli de mevcut. на голямото Витошко плато в ски зоната Конярника - Ветровала. Като цяло планината предлага всичко най-добро за перфектното каране на ски и то в идеална близост от големия град. Във Витоша има десетина хижи, които предлагат на всички туристи възможност за нощуване или просто почивка по време на поход в планината. Най-популярната е хижа “Алеко”, която се намира в подножието на връх Малък Резен. Тук могат да се видият и прочутите морени на Витоша. Освен през летните дни, “Алеко” е предпочитана и през зимата, когато в района могат да се крат ски. Често хижата е междинна спирка при изкачването до Черни връх. За онези, които обичат природата на планините, но предпочитат да имат някои удобства, могат да ги потърсят в хотелите. Във Витоша са построени няколкото хотела, които са на разположение на туристите всеки сезон. Хотелите на Витоша са двузвездни, тризвездни, като има и един петзвезден - “Копитото”. Той е разположен на 1325 метра надморска височина, което му позволява да откире неповторима панорама към столицата София. Хотелът разполага с много удобства като СПА център, закрит басейн и фитнес. По-непретенциозните посетители на Витоша биха могли да отседнат в двузвездните “Елица”, “Хюндай” или “Морени”. В планината се намира и тризвездният хотел “Еден”. Февруари 2011 19 Derleyen: Şevki ŞEN İBRAHİM SADRİ HAYATI (1963 - ) İstanbul’da doğan İbrahim Sadri, ilk ve orta öğrenimini burada tamamladı. İstanbul Üniversitesi işletme Fakültesi’nde okuduktan sonra, yedi yıl tiyatroyla uğraştı. Turnelere çıkarak, Anadolu’yu yakından tanıma imkanı buldu. Çeşitli gazete ve dergilerde yazı ve şiirleri yayımlandı. Radyo ve televizyonlarda programcılık ve sunuculuk yaptı. Halen bir özel televizyonda program yapmaktadır. Şiir ve tiyatro kasetleri de bulunan şairin, şiir kitapları da mevcuttur. ‘Adam Gibi’ İbrahim Sadri’nin 1988’den beri devam ettirdiği şiir-kaset serüveninin altıncısı ve kendinden en çok söz ettireni oldu. Aslında kendini bir şair gibi görmediğini ama şiirlerinin olduğunu ve bu şiirlerini yıllardır okuduğunu söylüyor. Kendisinin iyi bir şiir okuyucusu olduğunu belirtiyor. Eski kasetlerinde de bulunan ‘fondaki müzik’, ‘Adam Gibi’de oldukça fonksiyonel olarak yer alıyor. İbrahim Sadri’nin şiirlerinin belli bir dönemin ruh yapısını yansıttığı belirtiliyor. Şiirlerinde, Türkiye’de 60’lı yıllarda doğan ve 70’li, 80’li yılların kargaşa ile sükun arasında aykırı yaşam biçimlerini idrak eden gençlerin bakış açılarını, yaşadıklarını ve geçirdikleri süreçleri ifade ediyor. İbrahim Sadri bu dönemin kuşağına ve yaşadıklarına tanıklık etmek istediğini sık sık belirtmiştir. İbrahim Sadri her ne kadar tiyatro, şiir, mizah ve televizyon alanlarında çalışmış ve çalışıyor olmasına rağmen kendisini ‘tiyatrocu’ olarak gördüğünü ifade etmekle beraber, tiyatroyu bırakmasını tiyatronun kurumsallaşmamış olmasına ve ekmek kapısı olarak yeterli olmamasına bağlıyor. 20 Şubat 2011 BUYUR USTA Oğlum, onüç-ondört anahtarı ver Al usta Oğlum, yat motorun altına Nesi var bir bakıver Olur usta Oğlum, iyi sık civatayı Sonra sahibi neder? Sıkıyorum usta Bileğim yettiğince Yüreğim yettiğince Sıkıyorum işte Oğlum, terlemişsin Akmasın terin motora Motor pas yapar sonra Olur mu be usta Ter pas yapar mı Gözyaşı pas yapar mı? Oğlum ne diyorsun bak işine Bakıyorum usta Yalnız ellerim Ellerim çatlamış be usta Ellerim acı içinde Yüreğim var ellerimde Yüreğim yanıyor usta Kan ter içinde. Hem usta Sen hiç misket oynadın mı sokakata? Sen hiç okula gittin mi okula? Okul nasıl bir şey be usta Öğretmen nasıl biri? ..... Birkaç Atasözü • Rüzgâra (karşı) tüküren, kendi yüzüne tükürür: Bilgi, beceri, fizikî güç gibi yönlerden kendisinden üstün olanlarla mücadeleye giren bir kimse bu mücadelede yenik düşer, birtakım kayıplara uğrar. • Rüzgârın önüne düşmeyen, yorulur: Genel gidişe ayak direten boşuna çaba harcamış olur, bir yere varamaz. • Rüzgârlı havanın kuytusu, yağmurlu havanın uykusu: Rüzgârlı havada kuytu bir yer, yağmurlu bir havada da uyku tercih edilir. • Hangi rüzgâr attı?: Bir yere uzun süre uğramamışken beklenmedik bir zamanda gelenlere sitem yollu söylenen bir söz. Birkaç Deyim • Rüzgâr tutmamak: Rüzgâra açık ve kapalı bulunmak: Rüzgâr tutmayan yerlerinde çocuklar ve ihtiyarlar güneşlenirler. • Ruzname tutmak: Günlük olayları bir deftere yazıp toplamak: Dünyada en birinci zevk ruzname tutmaktır, derdi. Ben bunu boş ve manasız ve münasebetsiz bulurdum. • Rota kırmak: Rota çizgisinden ayrılmak: Bir de baktım ki niyetlendiğim gibi kıyıya paralel gitmemiş, rota kırıp açılmışım. • Rölantiye almak: 1) motorlu taşıtlarda motoru boşa almak, boşta çalıştırmak; 2) mec. herhangi bir işi yavaşlatmak: Benzinin az olduğu zamanlarda arabaları rölantiye atmak bir alışkanlık olmuştu. İsimler ve Anlamları Erkek İsimleri Mahmut: Övgüye değer. Metin: Sağlam, dayanıklı. Muhsin: Sağlamlaştıran. Münir: Aydınlatan, ışık veren. Müjdat: İyi, müjdeli haberler. İmla Klavuzu Noktalama İşaretleri Virgül ( , ) 9. Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam, olur, hayhay, başüstüne, öyle, haydi, elbette gibi kelimelerden sonra konur: Peki, gideriz. Olur, ben de size katılırım. Evet, kırk seneden beri Türkçe merhale merhale Türkleşiyor. (Yahya Kemal Beyatlı) 10. Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime veya kelime gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için kullanılır: Bu, tek gözlü, genç fakat ihtiyar görünen bir adamcağızdır. (Halit Ziya Uşaklıgil) 11. Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur: Efendiler, bilirsiniz ki hayat demek, mücadele, müsademe demektir. (Mustafa Kemal Atatürk) Sayın Başkan, Sevgili Kardeşim, Değerli Arkadaşım, 12. Sayıların yazılışında, kesirleri ayırmak için konur: 38,6 (otuz sekiz tam, onda altı), 25,33 (yirmi beş tam, yüzde otuz üç), 0,45 (sıfır tam, yüzde kırk beş). 13. Bibliyografik künyelerde yazar, eser, basımevi vb. maddelerden sonra konur: Falih Rıfkı Atay, Tuna Kıyıları, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1938. Yazarın soyadı önce yazılmışsa soyadından sonra da virgül konur: Ergin, Muharrem, Dede Korkut Kitabı, Ankara, 1958. UYARI: Metin içinde ve, veya, yahut bağlaçlarından önce de sonra da virgül konmaz: Ben Atatürk’le üç veya iki defa karşılaştım. (Burhan Felek) Ya şevk içinde harap ol ya aşk içinde gönül Ya lale açmalıdır göğsümüzde yahut gül! (Yahya Kemal Beyatlı) UYARI: Metin içinde tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz: Ya bu deveyi gütmeli ya bu diyardan gitmeli. (Atasözü) UYARI: Cümlede pekiştirme ve bağlama görevinde kullanılan da / de bağlacından sonra virgül konmaz: İmlamız, lisanımız düzelince lisanımız da kafamız düzelince düzelecek, çünkü o da ancak onlar kadar bozuktur, fazla değil! (Yahya Kemal Beyatlı) UYARI: Metin içinde -ınca / -ince anlamında zarf-fiil görevinde kullanılan mı / mi ekinden sonra virgül konmaz: Ben aç yattım mı kötü kötü rüyalar görürüm nedense. (Orhan Kemal) Bayan İsimleri Mediha: Övülmeye neden olan. Melis: Bal arısı Müzeyyen: Süslü, süslenmiş, bezenmiş. Münire: Işık veren, aydınlatan. Munise: Sıcak kanlı, sevimli. UYARI: Şart ekinden sonra virgül konmaz: Tenha köşelerde ağız ağıza konuşurken yanlarına biri gelecek olursa hemen susuyorlardı. (Reşat Nuri Güntekin) UYARI: Metin içinde zarf-fiil ekleriyle oluşturulmuş kelimelerden sonra virgül konmaz: Cumaları bahçede buluştukça kıza kendisinin adi bir mektep talebesi olmadığını anlatmaya çalışıyordu. (Halide Edip Adıvar) Февруари 2011 21 22 Şubat 2011 Февруари 2011 23 самоподготовка по БЕЛ Тест за 7-ми клас от 5. до 8. клас Термитите са една от трите големи групи насекоми, които заемат важно място във фауната на саваните: останалите две са мравките и скакалците. Присъствието им не остава незабелязано, тъй като повечето видове построяват понякога много големи възвишения. Впрочем голяма част от термитите строят малки куполи, живеят в земята или на дърветата. Обикновено наречени “бели мравки”, термитите имат характерен социален строй и разнообразие на външния си облик при един и същи вид. С изключение на възпроизводителките, те не притежават крила, окраската им е бяло-жълта и нямат фацетни очи, което е свързано с подземния им начин на живот. Те прекарват почти целия си живот в мрак във вътрешността на подземни галерии, където температурата, степента на влажност и вентилацията се поддържат постоянни. Стените на термитника са изградени от пръст, слепена със слюнка. Те могат да достигнат 60 см дебелина. Куполът, издигнат от насекомите, достига максимум 6м височина. Термитниците са характерен елемент за пейзажа на много равнини. При термитите има множество касти, които се различават не само по размери, външен вид и по служба, която изпълняват – цар, царица, боец, работник. Царицата прекарва живота си в снасяне на яйца и не напуска термитника. Тя снася всекидневно хиляди яйца. Изцяло преобразена от задълженията си във връзка с размножаването, тя е около 2400 пъти по-едра от работниците, които я заобикалят и не престават да я хранят и отнасят нейните яйца. 1. Откъсът най вероятно е взет от: а/ художествен текст в/речник б/ учебник по география г/ научнопопулярна статия 2 Посочете кое от следните НЕ коментира авторът: ІІ. Външния вид на термитника: І. организацията на живота в термитника: ІІ начина, по който те се ориентирват: ІV връзката между социалната роля и външния вид на термитниците. а/ само ІІ; б/ само І, ІІІ и ІV; в/ само І; г/ само ІІІ 3. Всички твърдения са верни, с изключениена това, че а/ царицата прекарва живота си в термитника: б/ в термитника всички роли са ясно разпределени: в/ термитите от един и същи вид несе различават: г/ само възпроизведителките имат крила: 4. Според автора на текста е вярно твърдението, че: а/ термитите нанасят само вреди7 б/ кастите в термитника наподобяват социалните роли в обществото: в/ усилията на термитите са безполезни: г/ термитите са наречени “бели мравки”, за да се отличават сред мравките: 24 Şubat 2011 Фатме Чаушева 5. В следващия абзац на текста най-вероятно авторът ще разглежда: а/ какво преставляват останалите две групи от фауната на саваните: б/ значението на термитника за оцеляването на термитите7 в/особеностите на отделните касти в термитника: г/ физиологията на термитите: 6. Авторът може да се определи най-точно като: а/ добре информиран б/ любознателен в/ начинаещ изледовател г/ не може да отдели същественото от маловажното: 7 В коя дума е допусната правописна грешка? а/скъпоценна б/почтенна в/ пламенна г/ безименна 8. В кой пример е допусната правописна грешка? а/високосна година б/летопис на въстанието в/ доблесна постъпка г/иконописна традиция 9. В коя дума е допусната грешка при правописа на променливо Я? а/ прями хора б/седянки и огньове в/изящни съдове г/през гори и поляни 10. При кое словосъчетание НЕ е допусната правописна грешка? а/ неоловими стъпки б/ ускъден обяд в/онаследена дарба г/ унеправдан и огорчен 11. В коя от подчертаните думи е допусната правописна грешка? Хладните септемврийски /1/ дни се изнизаха, а небето, покрито с облаци /2/, взе да просветлява и постепенно потискащото /3/ сиво се отегляше /4/. а/ 1: б/ 3 : в/ 2: г/ 4, 12.В кое изречение НЕ е допусната правописна грешка? а/ Зад старата къща на баба Дена отскоро се извисяваше нова сграда. б/ В крайречните храстълаци зацвърчаха птички. в/ Само от време на време още се чуваше веселата галчава на огладнялите деца. г/ Чу се бърз тропот на копита и безащитната сърна побегна уплашена. 13. В коя от подчертаните думи е допусната граматическа грешка? Апостола /1/ с двамата си /2/ помощници /3/, които изпълнили техните /4/ поръчения, по тъмно напуснали градчето. а/ 1: б/ 2: в/ 3: г/ 4, 14. В кое изречение е допусната граматическа грешка? а/ Макар да ползваше три речника, не успя да се справи с превода. б/ Г-жо Неделчева, болналисте, или не сте спала през нощта? в/ С кого смяташ да празнуваш своя рожден ден? г/ Петрови ще пътуват с децата си и няма да чакат никого. 15. При коя от двойка думи отношението е същото като при двойката: дреха – плат а/ букет – цветя б/ поле – слънчоглед в/ гърне- глина г/ листа – клонче 3 Тогава той им помага. 4 Петимата синове на стареца се замислят, но никой не може да разгадае мъдростта на приказката. а/ 1,2,3,4: б/ 3,4,2,1: в/4,3,1,2: г/ 2,3,4,1, 16. На кой ред фразеологичните словосъчетания са антоними? а/ идвам на себе си – губя и ума, и дума: б/ от трън, та на глог – от дъжд на вятър: в/ разигравам си коня – развявам си байрака г/ паля му фитила – удрям го през просото. 26. В кое изречение НЕ е употребено съставно именно сказуемо? а/ Мария беше избрана за представител на класа в училищния парламент. б/ Той беше представил проекта си с другата група. в/ Иванов е треньорът на футболния отбор. г/ Бъдете добри спортисти и отлични ученици. 17. Кое словосъчетание е най-подходящо да се постави на мястото на многоточието? Като резултат от .......................... Светла изглеждаше измъчена и бледа. а/ срещата с роднините от чужбина: б/ продължителното боледуване: в/ успеха на състезанието: г/ ползотворната работа. 18. Кое от фразеологичните словосъчетания е със значение “много внимавам” а/ обирам си крушите б/ всичко е по мед и масло в/ отварям си очите на четири г/ изплювам камъчето, 19. Определете състава на изречението: Но не може да се говори за този глад, за неговата история, без да се посетят ватиканските паметници, които са най-голямото богатство на папската държава. а/ сложно съчинено: б/ сложно съставно с подчинено допълнително в/сложно смесено: в/сложно смесено с две подчинени обстоятелствени, 20. На кой ред всички думи са частици? а/ ли, не, ох: б/ по, бе, да: в/ най, ала, или: г/ тук, олеле, ма, 21. По какво се различават подчертаните глаголни форми в изреченията? Под сянката на старото дърво бяха отраснали синовете му, затова не би дал никому да го отсече. а/ по наклонение: б/ по спрежение: в/ по залог: г/ по глаголно време, 22. С каква част на речта е изразен подлогът в изречението? Тримата могат да излязат от хижата и да продължат прехода, защото са добре екипирани и познават пътя. а/ със съществително име: б/ с числително име: в/ с прилагателно име: г/ с причастие, 23. Кое от изреченията е сложно съставно с подчинено допълнително? а/ Интересно беше човек да попадне в тази пещера. б/ Интересно ми беше да попадна в тази пещера. в/ Този интерес, да попаднеш в пещерата, не стихваше. г/ Интересътбе свързан с пещерата, като посещението бе насрочено за неделя. 24. В кое изречение НЕ откривате вметнат израз? а/ Там, казва, всичко е било черно – и улиците, и къщите, и дърветата дори. б/ Утре според прогнозите времето ще бъде хубаво. в/ Аз обаче не повярвах на разказите за привидението. г/ Иван тръгна на училище, обаче забрави речника си. 25. В каква последователност изреченията образуват смислово и логически свързан текст? 1 Бъчвата е семейството, а дъгите са хората в него. 2 обръчите са съгласието, а кипящото вино е радостта. 27. С кой от посочените изрази ще довършите изречението, за да съдържа то сказуемно определение? Жената повдигна глава от ръкоделието и ................... а/ зачака отговора спокойна: б/ зачака отговора спокойно: в/ със спокойствие зачака отговора му: г/ излъчвайки спокойствие, зачака отговора му, 28.Определете броя на определенията в изречението: От високото се виждаше къщата на вдовицата и само в щъркеловото гнездо личаха признаци на живот, а иначе селото изглеждаше заспало в притихналата долина. а/ две, б/ три: в/ четири: г/ пет, 29. В кое изречение е допусната пунктуационна грешка? а/ Лежеше, притиснат до стената и се вслушваше в идващите отвън шумове. б/Обещах, че ще дойда, и веднага тръгнах към тебе. в/ За да пристигне навреме, автобусът трябва да ускори скоростта си. г/ Вървеше, като се озърташе плахо, а в ръцете си стискаше тоягата. 30 В кое изречение НЕ е допусната пунктуационна грешка? а/ Който на младини пирува на старини робува. б/ Разхождах се като се наслаждавах на топлия пролетен ден. в/ Помислих, че си отишъл на кино и се върнах вкъщи. г/ Висок слаб и сух като върлина, Младен лесно успя да се изкачи до върха на черешата. 31. Определете броя на пропуснатите запетаи в изречението. Светкавици разпраха небето като големи запалени свещи а мракът превземаше всичко като се настаняваше дори и в ъглите на стаята лепкав натрапчив и горчив. а/ две, б/ три: в/ пет, г/четири, 32.В кое изречение е използвано минало страдателно причастие? а/ Той бил много жален. б/ И песента му била жална. в/ Тя не беше жалена от никого. г/ Детето жално проплаквало. 33. В коя дума е допусната правописна грешка? а/ всестранна, б/ дръзновенна, в/ пламенна, г/киселинна. 34. В кой от примерите показателното местоимение е подлог? а/ Говорихме дълго за това. б/ Подай ми този пакет. в/ Това ми харесва. г/ Уважавам такива хора. 35. На кой ред НЕ е допусната грешка? а/ Всеки, чиито успех е отличен, ще получи награда. б/ Грамоти ще получат всички, чийто успех е отличен. в/ Онези, чийто оценки са отлични, ще получат награди. г/ Обръщам се към всички, чиито резултат е отличен. Отговори: 1г, 2г, 3в, 4б, 5 в, 6а, 7б, 8в, 9б, 10в, 11г, 12а, 13г, 14б, 15 в, 16а, 17б, 18в, 19г, 20б,21а, 22б, 23б, 24г, 25в, 26б, 27а, 28в, 29а, 30г, 31г, 32в, 33б, 34в, 35б. Февруари 2011 25 26 Şubat 2011 Февруари 2011 27 Derleyen: Menevsiye BİLAL Bakımlı saçlar için önemli gıdalar Основни храни за здрава и поддържана коса Balık, yumurta ve fasulye: Saçlar öncelikle proteinlerden oluşuyor. Sağlıklı saçlara sahip olmak istiyorsanız, protein bakımından zengin yiyecekler tüketmelisiniz. Fakat her gün biftek yemek size yardım etmez. Bol yağlı yiyecekler saç dökülmesine yol açar. Bu nedenle balık, tavuk, dana ciğeri, az yağlı peynir, yumurta, badem, fasulye ve yoğurt yemelisiniz. Ayrıca soya fasulyesi ve tofu da yüksek miktarda protein ve çok az kötü yağ içeren iyi bir gıdadır. Риба, яйца и боб: Косата се състои от протеини. Ако искате да имате здрава коса, трябва да консумирате богати на протеини храни. Но яденето на бифтек всеки ден едва ли ще ви помогне. Храните, съдържащи много мазнини предизвикват косопад. Затова е хубаво да консумирате риба, пилешко месо, телешки дроб, нискомаслено сирене, яйца, бадеми, боб и кисело мляко. Kuru üzüm: Demir hemoglobin (oksijeni vücudun organlarına ve dokularına taşıyan kanın parçası) üretiminde kilit rol oynar. Hemoglobin sağlıklı seviyedeyse, oksijen uygun şekilde dağıtılır. Böylece saçınızın derisi de iyi bir kan akışına sahip olur, saç oluşumu harekete geçirilir ve desteklenir. Bu nedenle demir bakımından zengin olan kuru üzüm, vişne suyu gibi gıdaları tüketebilirsiniz. Ayrıca yumurta, koyu yeşil ve yapraklı sebzelerde, kuru üzüm, tam tahıllı gevrekler de bol miktarda demir bulunuyor. C vitamini de demirin emilimini geliştiriyor. Стафиди: Имат ключова роля за подобряване нивото на хемоглобина (хемоглобина свързва кислорода и го разнася из целия организъм). Ако нивото на хемоглобина е здравословно, кислородът ще се разнася нормално в организма. По този начин, достигайки до кожата и косата, ще спомогне за здрава коса. Затова яжте храни, богати на желязо, стафиди, сок от вишни и др. Освен това яйцата, тъмно-зелените листни зеленчуци, стафидите са богати на желязо. Kırmızı et: Saçları dökülen birçok erkekte çinko eksikliği bulunuyor. Çinko hücrelerin yeniden üretiminden hormonal dengeye kadar birçok vücut fonksiyonunda kilit rol oynuyor. Tüm bunlar da saç gelişimini etkiler. Eğer vücudunuzda çinko miktarı düşükse saç folikülleriniz zayıflar, saçlarınız da kırılır ve dökülür. Bununla mücadele etmek için kırmızı et, kümes hayvanları, ceviz gibi kabuklu yemiş yemelisiniz. Червено месо: Недостигът на цинк при много мъже е причина за косопад. Цинкът е необходима съставка за възтановяване и обновяване на клетките, за хормонален баланс и за много функции на организма. А всичко това влияе на развитието на косата. Ако нивото на цинк в организма ви е ниско, отслабват фоликулите на косата, която започва да се чупи и да пада. За да се преборите с това, яжте червено месо, птиче месо, орехи. Patates: Kızarmış patates sizin için cazip gelebilir. Ancak yağlı yiyecekler saç dökülmesine yol açan en kötü suçlular arasındadır. Eğer canınız hamburger ve kızarmış patates çektiyse, hamburgerinizi evde kendiniz pişirin ve yanında da fırında patates hazırlayın. Ayrıca aşırı soğuk, baharatlı ve şekerli yiyeceklerden uzak durun. Dengeli beslenme: Her gün tüm besin gruplarında uygun ölçülerde yediğinizde ve özellikle protein, demir, silis ve çinko bakımından zengin yiyeceklere odaklandığınızda saç dökülmesini önleyebilirsiniz. 28 Şubat 2011 Картофи: Пържените картофи може би ви изкушават. Но мазните храни са най-големият “виновник” за косопада. Ако ви се дояде хамбургер с пържени картофи, пригответе хамбургера си вкъщи, а картофите запечете във фурна. Освен това стойте далеч от прекалено студени храни, с много подправки и захар. Здравословно хранене: Може да предотвратите косопада, хранейки се от всяка хранителна група в рамките на нормалното и наблягайки най-вече на храни богати на протеини, желязо и цинк. MAYALI POĞAÇA ПОГАЧИ С МАЯ Malzemeler: 1 çay bardağı ılık su, 1 çay bardağı sıvı yağ, 1 çay bardağı yoğurt, 2 tane yumurta, yarım paket yaş maya, 1 tatlı kaşığı tuz, 3 yemek kaşığı şeker, 4-5 su bardağı un İç harcı için: maydanoz, peynir, domates ve biber Yapılışı: Su, tuz ve şekere maya bırakıp eritin. Diğer tarafta sıvı yağı, yoğurt, 2 yumurta ve azar azar un bırakılıp bütün malzemeleri karıştırıp yoğurun; sıcak bir yerde mayalandırın. Daha sonra hamurdan parçalar alıp içine peynir ve maydanoz karışımı bırakın. Poğaça şekli verip kapatın, ters çevirip yağlanmış tepsiye bırakın. Üzerini biraz bıçakla kesin, tekrar mayalanmaya bırakın. Mayalandıktan sonra yumurta sarısı sürün. Küçük kesilen domates ve biber bırakılıp fırında üzeri hafif kızarıncaya kadar pişirin. İstenirse üzerine çörek otu yada susam serpiştirilebilir. Необходими продукти: 1 кафяна чашка хладка вода, 1 кафяна чашка олио, 1 кафяна чашка кисело мляко, 2 яйца, половин пакетче прясна мая, 1 чаена лъжичка сол, 3 чаени лъжички захар, 4-5 чаени чаши брашно. За плънка: магданоз, сирене, домати и чушки. Начин на приготвяне: Маята се разтапя в хладката вода със солта и захарта. В друг съд се слагат останалите продукти: олио, кисело мляко, 2 яйца, по малко от брашното, добавя се водата с маята, омесва се тесто и се оставя да втаса. След това се вземат парченца от тестото и поставяйки от сиренето, объркано с магданоз се оформят малки погачи. Подреждат се в тава за печене, след което се разрязват леко от горната част и отново се изчаква да втасат. Намазват се след това с жълтък. Слагат се по малко парченца домати и чушки и се слагат във фурната. Пекат се до леко червен цвят. По желание след като се намажат с жълтък може да се поръсят с черен или обикновен сусам. PORTAKALLI KEK ПОРТОКАЛОВ КЕКС Malzemeler: 3 yumurta,1 su bardağı toz şeker, 1 su bardağı süt, 1 su bardağı sıvıyağ, 1 paket vanilya, 1 paket kabartma tozu, 1 portakal, alabildiği kadar un Hazırlanışı: Kek kalıbını margarinle yağlayın. Bir portakalı ince ince dilimleyin. Dilimleri yuvarlak kek kalıbının zeminine yanyana dizin. Geniş bir karıştırma kabına yumurtaları kırın. Şekeri döküp iyice çırparak köpürtün. Sıvıyağı, sütü ve portakal kabuğu rendesini ilave edin. Kabartma tozunu, vanilyayı ve 9 çorba kaşığı unu koyup karıştırın. İyice karıştırdıktan sonra kek kalıbına dökün. Önceden ısıtılmış 175 derecelik fırında 25 dakika pişirin. Daha sonra dereceyi 165’e düşürebilirsiniz. Необходими продукти: 3 яйца, 1 чаша захар, 1 чаша прясно мляко, 1 чаша олио, 1 ванилия, 1 пакетче бакпулвер, 1 портокал, брашно, колкото е необходимо. Начин на приготвяне: Намажете кексовата форма с маргарин или краве масло. Нарежете портокала на тънки филии и ги наредете една до друга в дъното на формата. В съд за разбиване счупете трите яйца. Добавете захарта и бъркайте до побеляване. Добавете след това олиото, прясното мляко и настърганата предварително портокалова кора. Отделно разбъркайте 9 лъжици брашно с бакпулвера и ванилията, след което ги прибавете към кексовата смес. Печете в предварително загрята фурна – 25 минути на 175 градуса. След това може да промените топлината на 165 градуса и да изчакате да се изпече напълно. Февруари 2011 29 S AY I M I Z I N OKULU/УЧИЛИЩЕ НА БРОЯ , “İVAN VAZOV” ORTAOKULU YENİ YILDA YENİ BİNASINA KAVUŞTU ОУ “ИВАН ВАЗОВ” В НОВАТА ГОДИНА С НОВО УЧИЛИЩЕ İlhan HALİBRYAM - Haskoo A dım Veselin Genov. Potoçnitsa köyündeki “İvan Vazov” Ortaokulu’nun müdürüyüm. Plovdiv’deki müdürlük sınavına katıldıktan sonra bu göreve getirildim. 1 Mart 1992’de göreve başladım. Müdürlüğünü yaptığım okul, geniş bir bölgede yaşayan çocuklara eğitim-öğretim veren ve aynı zamanda kaliteli uzmanlara sahip bir okuldur. Böylece kendi adet ve geleneklerini ve imajını oluşturdu. Bölge, 8 köyü ve bunlardan ayrı birkaç mahalleyi kapsıyor. Okulun altyapısı, yeni yönetmeliklere ve eğitim sürecinin yüksek ihtiyaçlarına uygun biçimde devamlı olarak yenileniyor ve çağdaşlaştırılıyor. Böylece okul, öğrencilerimize hayata daha iyi bir şekilde tutunabilmelerine imkan sağlayarak, eğitim geleneklerini muhafaza etti. Köylerin ve mahallelerin bulundukları coğrafi konum itibariyle öğrencileri taşımak zor oluyor. Eğitim süreci, 9 kişiden oluşan pedagojik ve 2 yardımcı personel ile yürütülüyor. Okulda, Hazırlık Grubu ile müstakil eğitimde toplam 67 öğrenci okuyor. Okul, 30 Şubat 2011 К азвам се Веселин Генов и съм директор на ОУ ”ИВАН ВАЗОВ”-с. Поточница, назначен след конкурс в град Пловдив. На 1 март 1992 г. встъпих в длъжност. За времето, в което съм директор, училището успя да създаде свой облик и традиции и да се наложи като училище, в което работят специалисти, ангажирани с обучението и възпитанието на децата от района, който е доста обширен. В него влизат осем села и няколко отделни от тях махали. Материално-техническата база се обновява и осъвременява непрекъснато, съгласно новите нормативни изисквания и повишените потребности в образователния процес. Така училището запази образователните традиции и просвещенския дух, давайки възможност за по-добра житейска реализация на учениците ни. Извозването на учениците е доста трудно поради географското разположение на селата и махалите към тях. Организирането и провеждането на учебновъзпитателния процес се осъществява от девет служители педагогически персонал и двама служители общ персонал, като в училище се обучават заедно със Подготвителна група и самостоятелна форма на обу- merkez okul olup koruma altındadır. Halihazırdaki okul binası, 1960-1962 yılları arasında inşa edilmiştir. Dış sıva, doğramalar ve sınıf odalarının kapıları hayli eskimiş, bazı kapılar kapanmıyordu. Bu da binaya genel bir tamir yapılmasını gerektiriyordu. Birkaç yıldır Krumovgrad Belediyesi’nin yardımıyla okul binasının iyileştirilmesi için projelere başvuruyorduk, fakat onay alamıyorduk. Bu eğitim yılının başında (eylül ayında), Krumovgrad Belediyesi’nin desteğiyle 35 bin leva yardım aldık. Bu sayede okula genel tamir yapmayı başardık. Okulun dış kısmı tamamen yenilendi. Yeni oluklar yapıldı; kapı ve pencerelerin doğramaları değiştirildi; alçı tavan yapıldı; ışıklar değiştirildi; yeni acil çıkış ışıkları ve levhalar monte edildi; okulun tavanına demirden acil çıkış merdiveni ve depoya demir kapaklar yapıldı; sınıf odalarına beyaz tahtalar yerleştirildi. Bunun yanında okul, folklor sahasında kendi geleneklerini ortaya koyarak derecelere giriyor. Öğrenciler, devamlı olarak belediyenin düzenlediği halk gösterilerine ve yarışmalara katılıyorlar. Her yıl, Avrupa KANGURU matematik yarışmasına katılıp dereceye giren öğrencilerimiz var. Bu vesileyle öğrenciler, Kırcali Bölge Eğitim Müfettişliği’nden diploma alıyorlar. Her yıl, veliler cemiyetiyle birlikte öğrenciler arasında yarışmalar düzenleniyor. Öğrenciler; Matematik, Bulgar Dili ve Edebiyatı, Resim dallarında becerilerini sergiliyorlar. Onların çizdiği resimler, okulun koridorlarında sergileniyor. Tüm bayramları, halkla birlikte kutluyoruz. Oluşturulan ve yenilenen altyapı ile, eğitim-öğretim sürecinin devletin eğitim gerekçelerine uyumluluğu sağlandı. Bu altyapı ayrıca; Gençlik ve Bilim bakanlığının Bulgaristan’da eğitimin gelişmesinin, Avrupa eğitiminin dünyaya açılmasının, her öğrenciye Bulgar Dili ve Edebiyatı, IT, yabancı dil bilgileri ve iletişim konusunda yüksek düzeyde faydalı bilgi sağlanmasının, öğrencinin içinde bulunduğu ortama karşı estetik duygu kazanmasının, fiziksel etkinliğinin beslenmesi ve geliştirilmesinin, aktif ve sağlıklı bir yaşam tarzına hazırlanmasının yüksek kalitede yapılmasına imkan sağlıyor. чение - 67 ученици. Училището е средищно и защитено. Сегашната учебна сграда е построена в периода 19601962 г. Външната мазилка, дограмата и вратите на класните стаи бяха доста износени, някои не се затваряха, което налагаше да се извърши основен ремонт на сградата на училището. От няколко години с помощта на община Крумовград участвахме в проекти за подобряване на учебната сграда, но не ни одобряваха. През настоящата учебна година през септември, с помощта на община Крумовград получихме 35000 лева. Благодарение на това успяхме да направим основен ремонт на училището. Санирахме външно цялата сграда на училището, поставихме нови улуци, сменихме изцяло дограмата на прозорците и вратите, направихме гипсови тавани, сменихме и поставихме нови осветителни тела, поставихме ново евакуационно осветление с табели, поставихме железнолежен авариен изход към тавана на училището, поставихме бели дъски в класните стаи, поставихме метални капаци на тавана на училището и на склада за дърва. Училището създаде свои традиции в областта на фолклора. Учениците редовно участват в общинския преглед на народното творчество и общинските състезания, където печелят призови места. Всяка година имаме отличили се ученици в Европейското математическо състезание “КЕНГУРУ”, за което учениците получават грамоти от началника на РИО – град Кърджали. Всяка година съвместно със родителската общност провеждаме състезание между учениците, те доказват своите знания и умения по математика, български език и литература, изобразително изкуство. Рисунките на възпитаниците на училището се намират в коридора на училището. Съвместно с обществеността честваме всички празници. Изградената и обновена материално-техническа база позволява да поддържаме високо качество и ефективност на учебно-възпитателния процес в съответствие с изискванията на ДОИ и стратегията на МОМН за развитие на образованието в Република България за отваряне на Европейското образование към света, осигуряване на всеки ученик висока степен на функционална грамотност в областта на българския език и литература, IT, чуждо езикова комуникативна компетентност, изграждане на естетически усет към заобикалящата го среда, поддържане и развиване на физическата му работоспособност, подготовка за активен и здравословен начин на живот. Февруари 2011 31 Genç yetenekler UZAYI KEŞFE BAŞLAYAN GENÇ B u sayımızda sizlere okulunda başarılı ve örnek bir öğrenciyi hem de astronomi dalına ilgi duyan ve uzayın sonsuz boşluklarını kendi hayal gücüyle dolduran bir arkadaşımızı tanıtacağız. Bayram Mustafa Bayramali 13 yaşında ve Haskovo’da SOU “ Vasil Levski ” okulunda okuyor. - Az kişinin uğraştığı bir dalda eğitim görüyorsun. Bu eğitimi almaya nasıl karar verdin? Annen veya babanın sevkiyle mi oldu? - Annem veya babamın sevkiyle olmadı. Zaten ben annem ve babamın zorlamasıyla bu dala girseydim şu ana kadar bu eğitimi bırakırdım herhalde. Çünkü 7 arkadaşımız vazgeçtiler. Ben kendi merakımın sonucu girdim bu dala. 5. sınıftayken Gençlik Merkezindeki öğretmenlerden biri geldi ve bizim sınıftakilere astronomi eğitimi almak isteyenleri sordu. Biz de 12 kişi yazıldık. “Mladejki Tsentır ” adında gençler için eğitim merkezi var. Orada sınıfımız var. Her Cuma günü orada ders alıyoruz. Perşembe günleri ise aldığımız derslerin alıştırmalarını uyguluyoruz. Şu anda 3 kişilik bir kulübüz. Başta 12 kişiydik ama 7 arkadaşımız vazgeçti. Bu kulübe girdiğimizde (yani 5. sınıfta) olimpiyatlara da katılmıştık. 32 Şubat 2011 - Olimpiyatta nasıl sorular soruyorlar ve nasıl bir başarı elde ettin? - Olimpiyat sorularını bize 1 ay önceden veriyorlar. Bunlar 6 soru oluyor ve biz 1 ayda bu sorular için hazırlık yapıyoruz. Sonra projelerimizi oradaki komisyona sunuyoruz. 20 puan alırsak 2. tura da katılıyoruz. Soruların çözümlerini hazırlarken eğitim merkezindeki çalışma kılavuzlarından istifade ediyoruz. İlk sene Bulgaristan çapında 9. oldum. İkinci sene (6. sınıfta) 6. oldum. O sınıflarda 2 tur vardı. Bu sene ise 3 tur olacak. Biraz daha heyecanlı yani benim için. Bu seneki ilk projemi komisyona sundum şimdi cevap bekliyorum. Yarışmalar mart ayında başlayacak. İnşaallah bu sene ilk 3’e gireceğime inanıyorum. - Sınıfta kaç kişisiniz ve derslerinizde neler görüyorsunuz? - Şu anda 3 kişiyiz. İlk önce bizim de içinde bulunduğumuz güneş sistemini ders olarak verdiler. Güneş sistemi üzerine birçok şey öğrendim. Sonra bütün gezegenleri inceledik. Atmosferdeki gazları, iklimleri, coğrafik şekilleri ve uyduları öğrendik. En çok da bizim gezegenimiz olan dünya üzerinde durduk. Dünyadan güneş ve ay nasıl görülüyor ona baktık. Takım yıldızlarını da öğrendik. Küçük ayı nedir? Büyük ayı nedir, bunlara bakarak nasıl yön bulunur? Hepsini öğrendik. Gök yüzündeki burçları inceliyoruz şimdi de. - Uzaydaki takım yıldızlar kaç tanedir? Onlara bakarak yön nasıl bulunuyor? - 88 tane takım yıldızının varlığını biliyoruz şu ana kadar. Yön bulmada en önemli takım yıldızı Küçük ayı. Küçük ayının kuyruğunun en sonundaki parlak olan yıldız kutup yıldızı. Bu yıldıza karşı döndüğünüzde yüzünüz kuzeyi, sol kolunuz batıyı, sağ kolunuz doğuyu ve sırtınız da güneyi gösterir. - Astronomiyle uğraşmak sence nasıl bir duygu? Yaşıtlarına tavsiye eder misin? - Uzayı ve oradaki galaksileri incelerken her zaman heyecanlıyım ve kalbim küt küt atıyor. Sanki yerinden fırlayacak. Güneşteki patlamaları görünce de ürperiyor içim. Oradaki hayat dünyadan çok farklı görünüyor. Bir de, benim uğraştığım bilim dalının amacı: Diğer gezegenlerde de hayat olup olmadığını araştırmak. Varsa insanları oraya nasıl ulaştırabilirizi ve orada da nasıl hayat kurabilirizi düşünmek. Cantay KOCAÖMER - Haskovo N A S R E D D iN H O C A / Н А С Р Е Д Д И Н ХОДЖА Hayalimin kokusunu da alıyorlar Подушват миризмата и на желанията ми! Nasreddin Hoca’nın canı bol naneli, yoğurtlu çorba istemiş. Şimdi sofraya gelse de kaşıklasam diye düşünürken kapı çalınmış. Komşunun çocuğu elinde kâseyle gelip : - “Babamın selâmı var. Sizden biraz nâneli, yoğurtlu çorba istedi.” demiş. Hoca gülümseyerek: - “Amma iş!” demiş. “Bizim komşular hayalimin de kokusunu alıyorlar!” Öğüt: “Komşuda pişer, bize de düşer.” diye güzel bir atasözümüz vardır. Arkadaşınızın yanında, onun imrenebileceği bir şeyi yerken, az da olsa ikram etmeyi unutmamalısınız. На Насреддин ходжа му се дояло чорба от кисело мляко с много джоджен. Докато си представял софра с такава чорба, на вратата му се почукало. Било детето на съседа, което държало в ръка една купа: - Баща ми Ви праща поздрави и иска от Вас малко чорба от кисело мляко с джоджен. Ходжата се усмихнал: - Ама че работа! Съседите ми подушват миризмата дори и на моите желания! Поука: Има хубава поговорка, която гласи: “Дай от залъка на ближния си!” Когато ядете нещо в присъствието на приятели, дайте им малко и на тях. Февруари 2011 33 ВАШИТЕ ОТЗИВИ Човекът не е само това, което е, но и това, което не е Айше БАЛАБАНДЖИЕВА - Пловдив О ще от началото на съществуването си човекът се стреми да направи нещо повече за себе си, за близките си. Може би това е природен закон; колкото човек има, толкова повече иска да има, независимо за какво се отнася. Това е така и ако не беше така, щеше да е страшно. Защото никой не се е задоволява с това, което има, с това, което е, с това, което притежава, а винаги желае да се сдобие с още повече. Ако човек не очакваше повече от живота, отколкото има, ако не се стремеше все към повече, то какъв би бил смисълът на съществуването? Без да имаш амбиции, без да имаш повече от една мечта, без да имаш цели - какъв е смисълът да живееш, за какво ти живееш, ако не за мечтите си, за бляновете, вижданията си? Какъв е този човек, който се задоволява с една постигната мечта или този, който се отказва от желанията, целите, мечтите си, нали те те карат да продължиш напред? Когато човек постигне една мечта, той разбира, че тя не му е достатъчна, че тя няма да го задоволи, няма да го удовлетвори, вместо следващата, тази за която сега си мечтае. Защото човешкият живот не е една мечта, а поредица от мечти: едни, които осъществяваш, други – не , но важното е, че човек живее с мечтите си. (С мисълта, че ще ги осъществи). Важното е човек да не губи надежда, защото тя му дава сили да продължи, тя го тласка напред към бъдещето, към новото, към по-хубавото. 34 Şubat 2011 Защото ние копнеем за мига, в който нашата следваща мечта ще стане реалност. Защото човек не е само това, което е, но и това, което не е – това, което са мечтите му, копнежите, амбициите, стремежите му! Човек не е това, което е в момента, а е и това, което иска да бъде в бъдеще. Ако един човек е лош, това не означава, че не може да бъде добър, защото в човека има и добро и зло, стига само да иска и той може да стане най-добрият човек. Защото не винаги това, което отразява огледалото е нашата истинска всъщност. Не винаги външният вид отразява вътрешността на човека, дори понякога ни подвежда. Никога не можем да знаем какво човекът крие в себе си, никога не можем да осъждаме човек, без да знаем неговата същност, неговия характер, т.е. без да го познаваме. Защото дори и зад най-големия лицемер, зад най-големия престъпник може да се крие чистосърдечен, добър човек, но обстоятелствата са го направили такъв, т.е. не можем да знаем какво се крие зад всяка постъпка. Нужно е по-дълбоко да вникнем в същността на човека, за да го разберем, макар и малко. Винаги ще има нещо повече, което можем да открием. Няма нищо, което човек да иска и да не го постигне, в такъв случай той не го иска. Защото дори това да е илюзия, никога не може да знае какво ще се случи по-късно. Дори и да не се осъществи мечтата му, важното е, че знае какъв е, но знае и какъв иска да бъде. Защото животът е една голяма изненада. Животът е не само такъв, какъвто е, но и такъв, какъвто желаем да бъде, такъв, за какъвто копнеем, какъвто си го направим, защото, както Бергсон твърди, битието е една гигантска творческа еволюция, една непрестанна промяна. Човек не е само това, което е, т.е. това, което е в момента, но и това, което не е, т.е той е и това, което иска да бъде или Протагор казва: „Човек е мярка на всички неща, на съществуващите, че съществуват, и на несъществуващите, които не съществуват.” S İZ D E N GELENLER Yeni yıl ve vicdan muhakemesi Müge DOĞANAY - Plovdiv Ş u günlerde arkamızda yine koca bir yılı bırakmış bulunmaktayız. Bu yıl belki kimimiz için ömürden ömür alan, kimimiz için ömre ömür katan bir yıl oldu. Kimileri yalnızca kendisi sahiplenmek istedi bu yılı, hep kendi çıkarlarını düşündü, etrafındaki insanlar umurunda bile olmadı. Kimileri kendi isteklerini unutup, başkaları için yaşayarak ölü gönüllere hayat üfledi adeta. Bazılarının ise kendine bile faydası dokunmadı... Peki ya bizler hangi gruptaydık? Hakkını verebildik mi bu yılın? Yoksa çoğu zaman faydasız meşguliyetlerle zayi mi ettik elimizdeki paha biçilmez zaman nimetini? Sanıyorum ki; her mesuliyet şuurunu taşıyan insan şu aralar bu soruların hesaplarını yapmakta kendi içinde. Gelin biz de elimize birer kalem kağıt alalım, geride bıraktığımız şu koca senenin muhasebesini yapalım. Bu kağıda, bir yıllık geçirdiğimiz süre zarfında kendimizi geliştirmek için neler yaptık, kendimize ne gibi artı özellikler kattık yazalım. Öyle ya bir günü diğer gününe eşit olan zarardaysa , bir yılı diğer yılına eşit olan zararda olmaz mı hiç? Yaşantımıza kattığımız erdemleri yazalım; affetmeyi öğrenebildik mi mesela? Bağışlamanın ruhumuzu yücelttiğini idrak edebildik mi? Merhamet ettik mi yeterince yoksa unuttuk mu merhamet etmeyene merhamet edilmeyeceğini? Kendi kusurlarımızı saklarken etrafımızdakilerin de kusurlarına bir örtü olabilmeyi becerebildik mi? Yoksa gizliden gizliye kardeşlerimizin ayıplarını mı araştırdık? Kısacası kendimiz için istediğimizi başkaları için de istemeyi öğrenebildik mi? Bunların hepsini iyice düşünüp, vicdanımızı da şahit tutarak yazalım. Kendimize kattığımız her olumlu davranış için bir artı, düzeltemediğimiz her olumsuz davranışımız için de bir eksi koyalım. Daha sonra artılarımızı ve eksilerimizi sayalım. Eğer artılarla dolu bir sene geçirmişsek ne mutlu bizlere ama eksiler çoğunluktaysa bunun pişmanlığını da zerrelerimize kadar hissedelim. Zerrelerimize kadar pişman olalım ki gerçek manada yeni ve temiz bir yıla başlayalım. Zira pişman olmak da her yeni bir başlangıç için sebep teşkil eder. Gelin, yaptığımız bu vicdan muhasebesinden sonra önümüzdeki bu yılda her gün için ayrı muhasebe yapma kararı alalım. Çünkü kaçımızın senenin sonuna ulaşıp yıllık muhasebe yapabileceği meçhul. Öyleyse elimizdeki her günü sanki ömrümüzdeki son günmüş gibi değerlendirelim. Ne dersiniz bu yılı sözde değil özde bir yeni yıl yapalım mı? Февруари 2011 35 Elis Ercan- Omurtag/ Tırgovişte Mustafa Ayhan - Karam antsi/H askovo Elif Ayhan - Karamantsi/H askovo Orman Embiye ve kardeşi Sema Ali - Buk/Kırcali Bir gün ormanda bütün hayvanlar bir yere toplanmışlar. Bir kurdun doğum günü varmış. Ama kurt hiç mutlu değilmiş. Çünkü kendini çok yalnız hissedip üzülürmüş. O yüzden hayvanların yanından kaçıp uzaklara gitmiş. Biraz ağlamış. Hayvanlar kurdun yok olduğunu fark edince, aramaya başlamışlar. Kurdu gören bir çocuk ona neden ağladığını sormuş. Kurt cevap vermiş. Hiç arkadaşı olmadığını söylemiş. Çocuk senin arkadaşın olabilirim demiş. Bir zaman sonra diğer hayvanlar da gelmiş ve onu çok sevdiklerini söylemişler. Kurt buna çok sevinmiş ve hep beraber oyun oynamaya başlamışlar. O günden sonra hep arkadaş kalmışlar. Hiç kendinizi yalnız hissetmeyin! Gülsüm Mehmet - Sredna Mahalla/Burgas Tatil Günü Lapa lapa yoğun kar yağdı Her taraf beyaza büründü Çocuklar buna çok sevindi Hepsi birden sokağa döküldü. Önce kardan adam yaptılar Sonra kar topu oynadılar Birbirini kovaladılar Tutulanı karla ovaladılar. Soner kızağına bindi Son keyifle yokuşu indi Tekneyle salınan Enis’ti Aşağı doğru uçup gitti. Sevinçliydi bütün çocuklar Çünkü ders çalışmayacaklar Tatil keyfi yaşayacaklar Bu günü hiç unutmayacaklar. Самидин (5 г.) и Юсуф (2 м.), Смолян 36 Şubat 2011 Mehmet Keçici Yasenkovo/Şumen Децата от ЦДГ с. Лудогорци, обл.Разград пожелават на читателите на списание “Юмит” весела, здрава и щастлива 2011 година! Mert Aydın - Ludogortsi /Razgrad В навечерието на Нова година с „Джуниър Ачийвмънт България” СОУ „Отец Паисий” гр.Куклен е едно от 100те училища в България, в които стартира пилотно въвеждане на обучение за формиране на предприемачески умения. Децата се запознаха с това какво е общност, как действа тя и защо всяка професия е значима и отговорна. В края на първото обучение, всички деца получиха като подарък пощенски картички на „Джуниър Ачийвмънт България”. Предстоят още 4 занимания.В края на обучението всеки ученик ще получи сертификат за постижение. Надявам се, завинаги да запомнят приятните преживявания и да използват натрупания опит. Честита 2011 година! Мария Георгиева, гр. Куклен POSTA ПОЩА Bize yazı, şiir ve resim gönderme zahmetinde bulunan; yarışmalara katılan fakat sayfa sayımızın sınırlı olması sebebi ile çalışmalarının tamamını yayınlayamadığımız, aşağıdaki isimleri yazılı okuyucularımıza dergimize olan sevgilerinden dolayı çok teşekkür ederiz. Ayşe Balabancieva/Plovdiv, Ramadan Yakup-Pçelina/Razgrad, Aynur Hüseyin-Dobra Polyana/Burgas, Meryem Mustafa-D. Polyana/Burgas, Ayten İsa-D.Polyana/Burgas, Cevriye HalilD.Polyana/Burgas, Hüseyin Ercan-D.Polyana/Burgas, Aysun Osman-Dolno Botevo/Haskovo, Burcu Bekir-D.Botevo/Haskovo, Aycan İlhan-D.Botevo/Haskovo, Bekir Halil-D.Botevo/Haskovo,Eren Osman-Benkovski/Dobriç, Ahmet Mollaömer-Grivka/Kırcali, Ayşe Erecep-Yabılçevo/Burgas, Nurten Ecevit-Yabılçevo/Burgas, Taibe-Yabılçevo/Burgas, Aydın Mehmed-Leştarka/Kırcali, Gamze Sali-Paşintsi/Kırcali, Gülümser Mümün-Sokolyane/Kırcali, Nagihan İsova-Vrani Kon/Tırgovişte, Esma Ömer-Buk/ Kırcali, Gülsüm Enver-Lülyakovo/Burgas, Selime Osman-Lülyakovo/Burgas, Gülşen Yusuf-Most/Kırcali, Zeynep Ahmet Hüseyin, Gülcan Durali-Progres/Kırcali, Sevda Rasim-Stremtsi/Kırcali. Февруари 2011 37 MERYEM ÖMER - KAMENYAK/BURGAS AYNUR HÜSEYİN - DOBRA POLYANA TAYBE - YABILÇEVO/BURGAS NURTEN ECEVİT - YABILÇEVO/BURGAS EREN OSMAN - BENKOVSKİ/DOBRİÇ BEKİR HALİL - DOLNO BOTEVO/HASKOVO AYCAN İLHAN - DOLNO BOTEVO/HASKOVO BURCU BEKİR - D. BOTEVO/HASKOVO AYSUN OSMAN - D. BOTEVO/HASKOVO EMEL MUTALİP - SREDNA MAHALA/BURGAS AYLİN MURAD - ÇERNOOÇENE 38 Şubat 2011 ŞERİF ŞERİF - SOKOLYANE CANSU AHMET - SOKOLYANE EMİNE AHMET - RAZBOYNA JULİDE YONUZOVA - VESELİNA AYTEN İSA - DOBRA POLYANA/BURGAS HÜSEYİN ERCAN - DOBRA POLYANA AHMET MOLLAÖMER - GRİVKA/KRUMOVGRAD AYŞE RECEP - YABILÇEVO/BURGAS CEVRİYE HALİL - DOBRA POLYANA HATİCE AHMET - RAZBOYNA/BURGAS GÜLKİBAR MÜMÜN - SOKOLYANE OSMAN RAFET - BELİ PLAST SEYHAN RÜSTEM - BELİ PLAST MUSA RASİM - BELİ PLAST Февруари 2011 39 Е В О Ц ВИ В болницата докарват пострадал, целият наранен. Питат го: – Автомобилна катастрофа ли? – Не, печатна грешка в учебника по химия... – Как позна? – Елементарно, Уотсън – няма я! ☺ ☺ ☺ Един човек завел кучето си на конкурс. Когато журито попитало стопанина какъв е таланта на домашния му любимец се обърнал към кучето си: – Хайде миличък, разкажи за себе си! Кучето: – Казвам се Рекс и съм на 2 години. Когато кучето свършило, един от журито бил много възхитен: – Браво! Това куче е гений! Моят хамстер само ми опява колко му е студено! ☺ ☺ ☺ Шерлок Холмс и д-р Уотсън тръгват сутринта за работа. На паркинга Холмс възклива: – Уотсън, някой ни е пипал колата! VAAAYYY!!! NE ŞİRİN ŞEYLERSİNİZ SİZ! KIYAMAM BEN SİZE!!! 40 Şubat 2011 ☺ ☺ ☺ Подарили на една мутра златен Ролекс. Когато му връчили подаръка, той го харесал, но казал, че не го разбира. Обяснили му, че всъщност много лесно се познава часът – когато двете стрелки са горе е дванадесет, а когато са долу е шест и половина. На другият ден мутрата стои на улицата и чака шефа си. Покрай него минава едно момиченце и го пита: – Чичко, колко ви е часа? Мутрата с тежък замах поглежда блестящия си часовник, замисля се и казва: – Рано е да се каже... ☺ ☺ ☺ ☺☺ СМЕШНИ СНИМКИ! ☺☺ TAM ZAMANINDA Cimri bir adam rüyasında ahbaplarına bir ziyafet verir. Nihayet kan ter içinde uyanır ve parmaklarını şakırdatarak oynamaya başlar. Onu böyle gören karısı, - Çıldırdın mı bey, ne oldu sana, der. Cimri heyecanla cevap verir: - Aman hanım sus! Az daha uyanmasaydım iflas edecektim. BİR GÜN İZİN İşçinin biri patronundan bir günlüğüne izin ister. O da işçiye, - Demek bugün izin istiyorsun. Gel ne istediğine beraberce bir göz atalım, diyerek bir seneyi değerlendirir: “Bir yılda 365 gün var. Bir yılda 52 hafta olduğuna ve sen her hafta 2 gün izinli olduğuna göre geriye 261 gün kalıyor. Her gün 16 saati işyeri dışında geçirdiğine göre ki bu 170 gün ediyor, geriye 91 gün kalıyor. Her gün 30 dakika kahve molası yıllık 23 güne tekabül eder. Böylece kaldı 68 gün. Yine her gün 1 saat yemek molası ile geçiyor, bu da bir yıl içinde 46 gün eder. Kaldı geriye 22 gün. Zaten her yıl 2 gün hastalık sebebiyle işe gelmiyorsun, kaldı 20 gün. Yılda 5 gün de resmi tatillere gitti, kaldı sadece 15 gün. Her sene 14 gün yıllık izin kullandığına göre geriye sadece 1 gün kalıyor. .. ve eğer ben seni o 1 günde izinli gönderirsem batarım.” NİÇİN OLACAK Cimri adamın biri tam yirmi yıl önce Amerika’ya göç etmişti. Şimdi ise tekrar vatanını ziyaret ediyordu. Kendisini hava limanında karşılayan altı erkek kardeşi ile selamlaştıktan sonra merakla sordu: - İyi ama niçin hepiniz sakal bıraktınız? Kardeşlerin en büyüğü gülerek cevap verdi: - Niçin olacak, sen giderken tıraş takımını da beraberinde götürmedin mi? Февруари 2011 41 Я В О А Ф У М А Х Н О Т Л Т А Т У 2* Р Ц И Я В Ч А Ф У М А Л Й У Н У М Я М Я Е Я В О В Б Г Е Й Г Й У Й У М Х И Т М А Ъ И Ъ М А К Е Д О Н И Я Й Н Р Л Ю И Ю Р У М Ъ Н И Я Ъ И Ц Щ Г Т Ф Ж И С Ъ Р Я И К Х А Х Щ Х Я Д Я С П Л Р Т Л Т Г Е Б И Я Ф Щ Ф К Ф Р М А Н И Я Р И Р И К О С О В О П Н Б Н О Я Л Т Я Т на лов за думички Р Д Р С Р Долу изписаните имена на държави са подредени в кръстословицата. Открийте ги! 1 АЛБ АНИЯ ГЪ Р Ц И Я ГЕРМАНИЯ У НГАР И Я Б ЪЛГАР И Я РУМЪНИЯ С ЪР Б И Я К О С О ВО МАК Е ДО НИ Я 3* ИТАЛИЯ ЧЕ Х И Я 42 Şubat 2011 Т У РЦИ Я 4* 5 6 Alttaki her tabelada, iki veya daha fazla kez yazılan harfleri karalayın. Geri kalan harfleri her tabelada ayrı ayrı sıralayın ve Türkiye’de üç şehir adı bulacaksınız. 7* Февруари 2011 43 8* 2 Общо 33 Сбора на цифрите в квадратчетата от ляво надясно и отгоре надолу трябва да е 33. Една от цифрите в ръцете ми разваля това правило, но коя ли е? 3 10* 9* Лабиринт Полярната мечка иска да достигне до своята рожба по средата. Ще й помогнете ли? Имате една минута... 4 Открийте разликите Открийте 10 –те разлики между двете рисунки. Имате 2 минути.... 7 11 Един снежен човек е еднакъв с този, който е в ръцете ми. Открийте кой е той. 8 Фигури и цифри Отдолу виждате на коя цифра отговаря всяка фигура. Добре, тогава колко е сбора на фигурите тук? 9 Къде е разликата? Между рисунката и сянката й има седем разлики. Можете ли да ги откриете? Имате две минути... 10 Можете ли да решите задачата, като използвате само по веднъж умножение, деление, сбор и изваждане? КАК ЩЕ ГИ ВИДИТЕ? Тихата и спокойна среда ще ви улесни. Поставете картината на стената или я дръжте с ръце, но без да мърдате. Не бива да се концентрирате върху преплетените изображения на картината. С други думи, погледът ви трябва да се съсредоточи не върху фигурите на самата картина, а отвъд нея. Ако ви е за първи път, бъдете по-търпеливи. Погрешно е да очаквате, че веднага ще видите триизмерни образи. Ако след две минути гледане все още не сте ги видели, не се измъчвайте. Починете си малко и опитайте пак с отпочинал поглед. Щом веднъж “прогледнете” триизмерните образи, ще изпитате истинско удоволствие. Освен това, подобно взиране е добро упражнение за очите, но не ги претоварвайте. Триизмерните картини, които се създават с помощта на компютър, са всъщност двуизмерни картини с преплетени изображения, които при внимателни заглеждане изглеждат като триизмерни. ЩО Е ТРИИЗМЕРНА КАРТИНА? МЕТОДИ НА ГЛЕДАНЕ Метод на пресичане: Погледът се концентрира върху точка между окото и обекта. При този метод и двете очи трябва да се фокусират върху една и съща точка. Дръжте картината много близо пред очите си. Отпуснете очните си мускули. Представете си, че наблюдавате цялата картина. Когато погледът ви се успокои, започнете да отдалечавате картината от себе си с два см на две-три секун- ди. Продължете да наблюдавате цялата картина. Първоначално погледът ви ще се премрежи, но след това ще започнете да виждате триизмерните образи. Метод на отражение: Изберете си някакъв образ, който се отразява в картината. Например съсредоточете погледа си върху отражението на носа или окото си. След няколко секунди ще започнете да виждате триизмерните образи. В МИНАЛИЯ БРОЙ GEÇEN AYKİ ÇÖZÜM NASIL GÖRECEKSİNİZ? Sessiz ve sakin bir ortam görmenizi kolaylaştıracaktır. Resmi hareket etmeyecek şekilde sabit bir düzleme yerleştirmeli ya da elinizle tutacaksanız kımıldatmamaya çalışmalısınız. Hiçbir zaman resmin görünen şekli Özel bilgisayar teknikleri ile elde edilen bu resimler sayesinde, iki boyutlu ve karışık bir görüntü üzerinde, üç boyutlu ve anlamlı şekilleri görmek mümkün oluyor. 3 BOYUTLU RESİM NEDİR? GÖRME METODLARI Kesiştirme metodu: Bakış göz ile obje arasında bir nokta üzerinde odaklanır. Bu metodda iki gözün de kaydırılmadan aynı nokta üzerinde odaklanması gerekir. Resmi burnunuza değecek kadar yakından tutun. Gözlerinizi rahatlatın. Görüntüyü izliyor gibi düşünün. Sakinleştikten sonra yavaş yavaş resmi yüzünüzden uzaklaştırın. 2-3 saniyede 2 santim. Resmin tümüne bakmaya devam edin. Okuma uzaklığında resmi uzaklaştırmayı durdurun ve bakmaya devam edin. Önce görüntü bulanacak, ardından üçüncü boyuta geçeceksiniz. Yansıma metodu: Resmin üzerine düşen bir yansımayı kendinize seçin. Mesela görebiliyorsanız gözünüzü ya da burnunuzu. Israrla bu yansımaya bakmaya devam edin. Birkaç saniye sonra derinliği farkedecek, daha sonra 3 boyutlu görüntüyle başbaşa kalacaksınız. olan karışık çizgi ve renklere takılmamalısınız. Bakışlarınızı resme değil de adeta resmin arkasına, derinliğe yönlendirmelisiniz. Eğer ilk kez böyle bir resme bakıyorsanız biraz sabırlı olmalısınız. Hemen göreceğinizi sanmak yanlış olur. İki dakika baktıktan sonra görüntüyü yakalayamazsanız, kendinizi zorlamayın. Biraz ara verip, sakin kafayla tekrar deneyin. Bir kere görmeye başladıktan sonra büyük zevk alacağınızı kesinlikle söyleyebiliriz. Bu teknikler gözünüzün sıhhati için iyidir, ancak gözleri fazla yormamaya dikkat etmek gerekir. Üyelik Formu / Членски формуляр Genç Okuyucu Kulübü fotoğraf снимка Клуб на младия читател ................................................................................ Adınız, Soyadınız / Име, фамилия ................................................................................ Doğum Tarihi (Gün/Ay/Yıl) ve Doğum Yeri / Дата (ден, месец, година) и място на раждане ........................................................................................................... Okuduğunuz Okul ve Sınıf / Училището, в което учите и клас ........................................................................................................... Adresiniz / Адрес ........................................................................................................... Ev Telefonu, GSM ve e-mail Adresiniz / Домашен телефон, GSM и е-mail ✁ ........................................................................................................... Hobileriniz / Вашето хоби %%%%%%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%% Пазарувайте с отстъпки* Всички членове на списание “Юмит” ползват отстъпки със членските си карти в следните фирми: ХАСКОВО: Nikitex (Спортни облекла за Мъже и Жени), ул. Тих Труд 2, Намаление: 10%; ET ФАР (Книжарница и детски играчки), книжен пазар №6, (Зад Кино Клокотница) - Гюнер Расим, GSM: 0898 835 502, Намаление: 10%; Фризьорски Салон (Мъшко постригване), ул. Цар Освободител №19 - Мехмет Али, GSM: 0893 754 808, Намаление: 20%; Стоматологичен Кабинет, ул. Македония №11, ет. 1, каб. 5, - Сейхан Мурат, GSM:0886 785 870, тел: 038/ 580 634, Намаление: 10%; Момина Сълза (Строителни материали), бул. Съединение №43 (Зад автогарата) - Метин Хашим, тел: 038/ 624 314, GSM: 0889 552 476, Намаление: 5%; КЪРДЖАЛИ: DOĞTAŞ (Мебели), кв. Възрожденци 1, магазин №1, тел: 0885 379 737, GSM: 0887 236 520, www.dogtas.com.tr, Намаление: 20%; POLİSAN (Усмихваща се Боя), кв. Възрожденци, блок: 58, GSM: 0878 893 478, www.polisan.bg, Намаление: 10%; МЕЧО ПУХ (Верига Книжарници), гр.Момчилград, ул. Кокиче №6А, гр.Момчилград, ул. Момчил Войвода №2, GSM: 0887 640 048, Намаление: 10%; ВАРНА: Магазин Мъпет Мар (Верига магазини за дрехи втора употреба), ул. Константин Стоилов, №10, ул. Цар Симеон І, №1, тел: 052 631488, ул. Цар Симеон І, №21, ул. Тодор Влайков, №65А, тел: 052 636 449, Намаление: 10%; Болканоливен ЕООД (Дом на маслини и Хранителни Стоки), ул. Академик Курчатов №1 (складова борса Лазур), тел: 052 74 23 10, Намаление: 2%; ПЛОВДИВ: ЕТ ‘’МЕХ-ХАЙ-СЕМРА АЛИМОЛЛА” (Търговия със спално бельо и дунапрен) м-н: Пловдив, ул. Йоаким Груев 20, м-н гр. Асеновград, ул. 6-ти януари 19 (GSM: 0885 025051), Намаление:10%; ZLATNA TOPKA (спортни дрехи и аксесоари), бул. Източен 43 (GSM: 0894 357933), email:www.zlatnatopka.bg, Намаление: 10%. * Отстъпките не важат за промоционални стоки или услуги. Dostum Ümit’e Ey dostum Ümit, senin yaşın oldu onbeş Ne mutlu sana, erdin ergenlik çağına Sana herkes gıpta eder, hem dost ve kardeş Hayat seninle ne güzel, şan şeref sana! On beş yıl hiç durmadan koştun sağa sola Sevdirdin kendini gençlere yaşlılara Senin nüshaların (sayfaların) adeta birer destan Sen ne dilbersin, müjdeler olsun sana! İkibin onu uğurladık hep beraber Sen kalplerimize, verdin yeni umutlar Sayfalarında eksik olmasın şiirler İnşallah, yine çalışırız hep beraber! Sayende yetişti nice yeni kalemler Seninle mutlu, aşık olup sevindiler Sen bir irfan ocağı oldun insanlara Ne mutlu ki ‘’ YENİ ‘’ abone olanlara! Gönüllerimiz rahat, yüzümüz ak ve şen İstikbalimiz aydın ve de umut dolu Dostumuz Ümit’e saygımız çok hem güven Sayılan sevilen müdürü var Şevki Şen! Dostum, sen okunur oldun her dilden dile Arı çiçeğe aşık ise, biz Ümit’e Şu yeni yılda da verelim hep el ele Sen bizim dostumuzsun, dost kalalım yine! Ramadan Yakup - Pçelina/Razgrad 48 Şubat 2011
Benzer belgeler
всеки месец раздава надежди
BÜROLAR / ОФИСИ
Kırcali/Кърджали: 0361 / 814 53
Şumen/Шумен: 054 / 830 693
Varna/Варна: 052 / 612 634
Plovdiv/Пловдив: 032 / 63 11 58
Haskovo/Хасково: 038 / 66 21 67
Ruse/Русе: 082 / 87 55 32
Burga...
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
всеки месец раздава надежди
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
KASIM 2010 ñïèñàíèå
ABONE VE DAĞITIM
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
Tatil Planı Paylaştıkça Arttı Yarasalar Ümit Dergisi
BÜROLAR / ОФИСИ
Kırcali/Кърджали: 0361 / 814 53
Şumen/Шумен: 054 / 830 693
Varna/Варна: 052 / 612 634
Plovdiv/Пловдив: 032 / 63 11 58
Haskovo/Хасково: 038 / 66 21 67
Ruse/Русе: 082 / 87 55 32
Burga...
всеки месец раздава надежди
ABONE VE DAĞITIM
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
sigarayi boykot
ABONE VE DAĞITIM
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
Altın Kalpli İnsan Bilgisayarlar Gökyüzü Çiçekleri
BÜROLAR / ОФИСИ
Kırcali/Кърджали: 0361 / 814 53
Şumen/Шумен: 054 / 830 693
Varna/Варна: 052 / 612 634
Plovdiv/Пловдив: 032 / 63 11 58
Haskovo/Хасково: 038 / 66 21 67
Ruse/Русе: 082 / 87 55 32
Burga...
ağustos 2010 - Списание Юмит
ABONE VE DAĞITIM
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
всеки месец раздава надежди
ABONE VE DAĞITIM
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
всеки месец раздава надежди
ABONE VE DAĞITIM
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
всеки месец раздава надежди
12 месеца: 24.00 лв., 9 месеца: 18.00 лв.
6 месеца: 12.00 лв., 3 месеца: 6.00 лв.
Abone ve Dağıtım
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
ADRES / АДР...
