Ocak - Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik Fakültesi

Fakültemizden
Ocak 2014
Sudan Alev
Healthy Habits
laboratuvara akıllı tahta sistemi monte
edilecektir.
üyelerinden Yrd.Doç.Dr. Tufan ÇAKIR
Doçentlik sınavını geçti.
• Harita
Mühendisliği
CBS
laboratuvarının
20
adet
bilgisayar
kapa• Gıda Mühendisliği Öğretim Üyelerinden
Yrd. Doç.Dr. Osman ÜÇÜNCÜ’nün ikiz sitesinin artırılması ve düzenlenmesi
çalışmasına başlandı.
kızları dünyaya geldi.
• Fakültemizin İnşaat mühendisliği öğretim
Bu sayıda:
Fakültemizden
Sayı :37
Yıl : 4
1
1
2
Türk Samuru
3
Şeker Pil
3
Küfeyi Atma
3
Yaralara Sünger
4
Fakültemizden
4
• Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümünde
• Devamı 4. Sayfada
görevli Yrd.Doç.Dr. Cemalettin AYGÜN
askere gitti.
• Maden Mühendisliği Bölümünde görevli
Yrd.Doç.Dr. Cem YÜCEL askere gitti.
• Matematik ve Yazılım Mühendisliği
bölümleri öğrencileri için 30 adet bilgiyasarlı
laboratuvarın yapım çalışması hızlı bir şekilde devam etmektedir. Ayrıca söz konusu bu
Sudan alev elde etmek mümkün
Bir Avrupa araştırma projesi sonucunda sudan
ateş üretmeye imkan sağlayan taşınabilir bir alet
geliştirildi. Bu araç sayesinde sanayide kaynak
yapma gibi işlemlerde
şişeler dolusu yanıcı gaza
ihtiyaç kalmayacak.
Mevcut metotlarda, oksijenin asetinle birleşmesinden ortaya çıkan
elektrolizörlerin kullanım alanı yüksek zar ve
katalizatör maliyetlerinden dolayı sınırlı. Çünkü
platinyum veya bunun
gibi değerli metaller kullanılıyor. Araştırmacıların hedefi ise bu teknolojinin daha ekonomik
hale gelmesi. Andrew Ellis, Araştırma uzmanı/
I T M Power:
“Elektrolizör sisteminde su, hidrojen ve oksijen
gazlarına ayrışıyor ve sonrasında alev ortaya
çıkıyor. Bu alev sanayide kaynak yapma ve diğer işlemlerde kullanılıyor. Yani en basit anlamda alev elde etmek için su kullanıyoruz. Buradaki kimyacılar zarlar konusunda çalışıyor. Bu
zarlar elektrolizörün performansını artırmakta.
Ayrıca katalizatörler üzerine yapılan birçok araştırma var. Platinyum miktarını
azaltarak hücrelerde kullanılabilecek daha
ucuz maddelere
bakıyoruz. Bu araştırma elektrolizör
sistemlerindeki
masrafların büyük
miktarda azalmasını
sağlayacak.”
Araştırmacılar tarafından yeni geliştirilen alet hidrojen ve
oksijenin ayrışmasını sağlıyor. Makinenin ucunda tekrar birleşen bu iki enerjinin ortaya çıkardığı sıcaklık normalden
daha az ve yönlendirilmesi ise daha kolay.
Rory Olney, Kaynak uzmanı:
“Çıkan alev oksi-asetilene göre çok daha
yumuşak. Ayrıca alevden dağılan ateş
parçacıkları gözünüzü daha az etkiliyor.
Kaynak işlemi sırasında ince ve şeffaf bir
gözlük takmak yetiyor.”
Asetilenle dolu basınçlı şişeler ciddi tehlikeler ortaya çıkarabilir. Bu yüzden gaz
kaçaklarının büyük çaplı zararlara yol açabileceği yerlerde kullanımları yasak. Özellikle alüminyum gibi hassas maddelerle
çalışırken daha fazla dikkat gerekiyor.
Steven Baines, Malzeme ve bileşim uzmanı/T W I : “Şu an elimizde olan sistemlerde
yüksek bir ısıya ve hıza sahibiz. Bu da
malzemeyi hemen eritiyor ki en büyük
zaaf işte bu.”
Hidrojen bazlı alevse çok daha yumuşak
ve temiz, çünkü yandığında sadece su üretiyor.
Nick Ludford/Materials scientist, T W I ,
“Asetilen gazla kıyasladığımızda bu yeni
üretilen sistemdeki gazın maliyeti en az 20
kat daha ucuz olacak. Bunun sebebi gaz
deposunun maliyeti, sigorta ücreti ve tabii
ki saf gazın fiyatı.”
Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelere
maddi ve çevresel birçok avantaj sağlayacak bu yeni teknolojinin birkaç yıl içinde
piyasada olması bekleniyor. Elektrolizör
sistemin prototipi şu an İngiltere’de kapsamlı bir şekilde test edilmekte.
R o r y Ol n ey , Ka y n a k u z m a nı:
“Bu sistemin en önemli avantajlarından
birisi de aletin uç kısmının devamlı soğuk
kalması. Çünkü alev başlığın dış tarafında
ortaya çıkıyor. Bu yüzden orası soğuk ve
uç kısım hiç sıcak değil. İşinizin bitmesiyle
birlikte alevi durdurduğunuzda uç kısım
yine soğuk kalmaya devam ediyor ve makineyi istediğiniz yere koyabiliyorsunuz.”
Sayı :37 Yıl
: 4
Gümüşhane Üniversitesi
Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi
Thirteen Healthy Habits
Sometimes it may seem difficult for people to
improve their health. We are either too busy,
too tired or we simply have no desire! The
first step is good health habits - actions we do
every day, without thinking. Anyone can add
these thirteen habits to their lives.
Healthy habit number one: eat breakfast
every morning.
Research shows that eating a meal in the
morning results in less body fat, lower cholesterol counts and less chance of over eating.
Eating breakfast can help people feel better
physically and mentally through the day. And,
children who eat breakfast are usually more
awake and do better in school! A good breakfast includes foods from many different food
groups like fruits, vegetables, and grains.
Healthy habit number two: eat fish.
Healthy habit number five: exercise.
Exercise is very important for good health.
It helps control a person’s body weight.
Weighing too much can cause problems.
Exercising also helps grow healthy muscles, bones, and joints. It reduces the risk
of high blood pressure and diabetes. Exercising reduces the risk of death from heart
disease. And it provides mental well-being.
Exercise helps people to think and move
better. It helps manage stress, improves
emotions, and gives people lots of energy!
Healthy habit number six: care for your
teeth.
Research shows that taking care of your
teeth can add over six years to your life!
The blood supply to your mouth and teeth
is linked to the rest of your body. If our
The American Health Association
suggests eating fish two times each
week. Fish is low in bad fat, or saturated fat. Saturated fat can fill your
arteries. The arteries carry blood
through the body. But fish has
good fat, or omega-three fatty acid.
Research shows that Omega-three
fatty acid can reduce the risk of
heart disease. Omega-three acids
may also help people with allergies.
Allergies cause a person’s body to
react badly to things in the environment - like pollen from plants, dirt
and animal hair. Some people do
not like fish. And some people cannot easily get fish. If this is your
situation, try to eat soybeans, nuts,
or flaxseed!
Healthy habit number four: make social
connections.
Spending time with other people can also
improve help. David Jenkins is a doctor. He
says that being social like this can be very
helpful to our health. Social groups can provide support. They might include church or
religious groups, sport teams, art or music
groups. The people in the group can offer
advice. They can help each other in difficult
times. And they give members a sense of belonging in the community. Also, being involved in a group keeps your mind busy. An
active mind is a healthy mind!
cer. Experts suggest always protecting your
skin with protective skin substances, or
clothing. They also suggest avoiding the
sun between ten in the morning until three
in the afternoon.
Healthy habit number nine: eat healthy
between meals.
Eating between meals is called snacking.
Many people snack on unhealthy foods foods that are high in sugar, salt or fat.
Fruits and vegetables are a better choice.
Fruits and vegetable can help the body fight
sickness. They keep the heart healthy. And
they improve memory and reduce the risk
of some cancers! Remember an apple a day
keeps the doctor away.
Healthy habit number ten: drink water.
Our bodies are made of mostly water. In
fact, our bodies are sixty to seventy percent
water! Water helps our bodies work right.
Water helps to clear our bodies of harmful
waste materials. Eight glasses of water a day
does a body good!
Healthy habit number eleven: drink
tea.
There is some evidence that drinking tea
may help improve memory. Tea may prevent problems with our teeth. And we
have already learned about the importance
of caring for our teeth! Tea may even help
prevent cancer and heart disease! It does
not matter if you like tea hot or cold, it is
good for you either way!
Healthy habit number twelve: take a
walk every day.
Healthy habit number three: get
enough sleep.
Poor sleep quality can affect our
memory and learning. It can also cause traffic
accidents! Studies show that people who do
not get enough sleep seem to get in more
accidents. So stay safe and sleep! Experts advise getting at least seven hours of sleep a
night.
Sayfa 2
teeth are not healthy, often our hearts are
not healthy. That is because bacteria from
our mouth can enter our blood system.
Then it can travel to our hearts! So remember to wash, brush and clean between
your teeth!
Healthy habit number seven: have a
hobby.
A hobby is something that you enjoy doing. It could be running, reading or making
something with your hands. Hobbies help
people to relax and rest. Hobbies bring us
joy. Everyone could use a little more joy in
their lives!
Healthy habit number eight: protect
your skin.
The sun produces ultraviolet, or UV rays.
These rays can harm our skin. UV rays can
cause wrinkles and dryness. Too much sun
can also lead to painful sun burns and can-
We have already discussed the importance
of exercise. Walking is an easy way to add
exercise to our lives. Instead of taking
your car, try walking to where you need to
go. Instead of meeting friends for a meal,
meet them for a walk. Show your children
the beautiful world around you - take
them for a walk. Once you try, you will
find that adding a walk into your daily life
is very easy.
Healthy habit number thirteen: have a
plan.
Sometimes being healthy may seem difficult. We get busy. We forget. We feel tired.
There are many reasons why people are not
healthy. But, there are so many more reasons why people SHOULD be healthy.
Our lives depend on it. So, the best way to
be healthy is to make a plan.
Plan on the days when you will exercise,
and exercise on those days.
Plan healthy meals. Make a list of the
healthy foods you need. Only buy the foods
on your list.
Plan to go to bed on time. Make sure you
get enough sleep.
Plan a walking date. Find a friend who likes
to walk and meet him or her a few times
each week.
Sayı :37 Yıl
: 4
Gümüşhane Üniversitesi
Mühendislik ve Doğa Bilimleri
Dünyanın gözü Türk
'Samur'unda
Türk mühendisler tarafından tasarlanan ve milli imkanlarla yapılan Samur,
Türk ordusu için nehirleri
engel olmaktan
çıkardı. Dünya
ordularının, en
gelişmiş nehir geçiş
aracı olarak gösterilen Samur'u
bünyesine katmak
için Türk yetkililerle görüştüğü belirtildi.
Harekat sırasında nehirle karşılaşan
ordunun, hız kesmeden ve tüm zırhlı
araçlarıyla akarsu engelini aşması için
tasarlanan milli seyyar yüzücü hücum
köprü aracı "Samur", Türk ordusunun
gözbebeklerinden
biri
oldu.
Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine
2011 yılında giren araç,
sahip olduğu yeteneklerle tüm dünyadan ilgi
gördü.
Su üzerinde sırtındaki
yükle ilerleyebilme yeteneği
nedeniyle
"Samur" olarak adlandırılan seyyar yüzücü
hücum köprü aracı,
hem karada hem de
suda ilerleyebiliyor.
Tüm tasarımı, yazılımı Türk mühendislerce yapılan araç, zırhlı araçların geçemeyeceği derinlik ve yüzemeyeceği
akıntıya
sahip
bir
nehirle karşılaşıldığında hız kesmeden suya
giriyor. Harekat sırasındaki ihtiyaca
göre seyyar bir köprüye dönüşebilen Samur, istendiğinde bir feribot
gibi çalışıyor. Yaklaşık 13 metre
uzunluğunda, 36 ton ağırlığındaki bu
araç, karadaki bir tankı üzerine çok kısa
sürede alarak karşı kıyıya geçirebilmesinin yanı sıra, birbiriyle kenetlenerek
metrelerce uzunlukta köprü oluşturabiliyor. Böylece su engeliyle karşılaşan ordu,
hiç vakit kaybetmeden ilerlemesini sürdürüyor.
Dünyada benzeri yok
Sürücü bölmesi biyolojik, kimyasal,
radyolojik ve nükleer koruma özelliğine
sahip seyyar yüzücü hücum köprü aracının camlarının da kurşun geçirmez niteliği bulunuyor. Gece görüş kameralarıyla zifiri karanlıkta harekat imka-
Sayfa 3
Şeker Pili
Bugünün en iyi şarjlı piller bile eninde sonunda
şarj yeteneklerini kaybediyor ve sonunda çevre
için toksik(zehirli) oluyorlar. Buna rağmen yeni
geliştirilen şarj edilebilir ve biyobozunur bir pil
var. Hem yüksek enerji hem de maliyeti düşük
olan bu yeni pil şekerden üretiliyor.
“Şeker doğada mevcut mükemmel bir enerji
deposu. Bu nedenle şekerden enerji üretmenin
doğal ve mantıklı olduğunu düşündük,”
Virginia Tech’den Prof. Percival Zhang.
Zhang’ın bu şeker pili ilk deneysel pil olmamakla beraber , enerji yoğunluğunun diğerlerinden katlarca fazla olduğunu belirtiyor.
Aslında bu enzimatik bir yakıt hücresi, yakıt
olarak nişastasının(polisakkaritlerden oluşan
şeker zincirleri)
hidrolizi ile elde edilen
maltodekstrin kullanıyor. Ayrıca anot pahalı
olmayan enzimlerden üretilerek, normal pillerdeki platine göre daha ucuza geliyor.
Maltodekstrin havayla birleştiğinde, su ve
elektrik üretiyor. Hidrojen yakıt hücrelerinin
aksine, şeker pilleri yanıcı ve patlayıcı özelliğe
sahip değil. Bu nedenle hem daha ucuza hem
daha güvenli bir enerji kaynağı oluyor.
Zhang gelecekte pilleri biten kullanıcıların
sadece şeker ekleyerek yeniden pillerini dolduran kullanıcılar hayal ettiğini belirtiyor. Bu aynı
kartuşu biten yazıcıya mürekkep koymaya benzeyecek. Prof. Zhang 3 yıl içinde en küçük
elektronik cihaza kadar pek çok cihazda bu
teknolojinin kullanılabileceğini umuyor.
nı bulunan Samur, sahip olduğu bu imkanlarla dünya ordularındaki benzerlerine
fark atıyor. Pek çok ülkenin, ordusuna
bu aracı kazandırmak için Türk yetkililerle görüştüğü öğrenildi.
Askeri Köprücülük Öğretmeni Üsteğmen Tolga Hanoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Samur'un başka
ordulardaki
köprü
tesisatlarıy- Çin'in kırsal kesiminde yaşam savaşı
Küfeyi Atma
la karşılaştırıldığında en gelişmiş nehir
geçiş aracı olarak değerlendirildiğini vurgulayarak, hem karada, hem suda
hareket etme yeteneğine sahip olduğuna
dikkati çekti. Aracın envantere kazandırılmasıyla İstihkamlar için nehrin artık
engel olma vasfının ortadan kalktığını
kaydeden Üsteğmen Hanoğlu, "Bu tesisatın eğitimi İstihkam Okulu ve Eğitim
Merkez Komutanlığı bünyesinde verilmektedir" dedi.
veren bir aile vardı. Dede, baba, anne
ve çocuktan oluşan bu aile oldukça
sıkıntı çekiyordu.
Bir gün baba, yılların verdiği yorgunlukla bir köşede oturmaktan başka işe
yaramayan dedeyi, pazar küfesine koyarak nehre doğru yola çıktı. Nehrin
kenarında arkadaşlarıyla oynayan çocuk, babasına ne yaptığı sordu.
Baba "Büyük babanın bize yük olmaktan başka yaptığı bir şey yok. Onu bu
küfe ile beraber nehre atmaya karar
verdim" dedi
Çocuk heyecanlanarak atıldı. "Aman
baba, küfeyi atma. Çünkü bir gün gelip
sen de yaşlandığında o küfe bana lazım
olacak"
Sayı :37 Yıl
: 4
Gümüşhane Üniversitesi
Mühendislik ve Doğa Bilimleri
Yaralara Sünger Enjekte Edilerek Kanama 15
Saniyede Durdurulacak
Savaşta bir asker vurulduğunda saniyeler bile çok değerlidir. Sıhhiye vücutta açılan 12 cm’e varan kurşun
deliklerini sargı beziyle doldurmalı ve
atar damardaki kanamayı hemen durdurmalıdır. İşte oldukça acı veren bu
işlem, doğrudan basınç uygulanan
bölgede kan üç dakika içinde durmazsa, sıhhiye bezi çıkarır ve tekrardan
aynı işleme başlar. Bu gerçekten çok
acı verici bir deneyimdir, ” herşeyden
önce adamın silahını almanız gerekir”,
diyor Amerikan Ordusu Özel Operasyonlar sıhhiyeci John Steinbaugh.
Bu acil müdahaleler yapılsa bile savaş
alanında kanama en sık görülen ölüm nedenidir. Irak ve
Afganistan’da görev yapan
John Steinbaugh 2012′de
beyin hasarı nedeniyle erken
emekli oldu. Sonra
da
Oregon kökenli
RevMedx adı verilen bilim
insanları, mühendisler ve
veteranlardan oluşan kendilerine kan durdurmayı amaç
edinmiş bir grupla çalışmaya
başladı.
RevMedx firması geçenlerde
XStat adı verilen cebe sığabilen yaraya özel olarak kaplanmış süngerler enjekte eden
bir modifiye şırınga ile başvurdu. XStat adı verilen cihaz
gazlı beze göre çok daha etkili bir şekilde kurşun yaralarına enjekte edilebilen ve askerlerin hayatta kalma olasılıklarını arttıran özel bir teknoloji.
Ekip Fix-a-Flat adı verilen bir lastik
onarıcıdan ilham aldı. ” Biz buradan
mükemmel bir sonuç çıkardık: düşünün ki, yaraya bir şey sıkıyorsunuz bu
genişleyerek kanamayı durduruyor. Fakat kan
basıncı çok yüksek olduğundan kan köpüğü
dışarı atabilir. ” diyor
İşte bu nedenle ekip sünger fikrini denedi.
Öylesine bir hevesle hırdavatçıdan normal
sünger alarak, bunu 1 cm çapında daireler
halinde kesti. Sonrasında yarayı kapatmak için
bu süngerleri deneyince işe yaradığını gördü .
Bir hayvandaki yarayı kapatmak için süngerleri yaraya enjekte ettiler ve kanama durdu. İşte
kanamanın durduğunu görünce gerçekten
yeni bir şey keşfettiklerini anladılar ve Amerikan ordusu bu proje için tam 5 milyon dolar
ödenek ayırdı.
Fakat tabi bildiğimiz süngerler bu iş için hiç
güvenli değil . Çünkü bu
süngerlerde sterillik ,
biyouyumluluk yok ve hızlı
genleşiyorlar. İşte ekip bu
nedenle ağaç hamurundan
süngerler yaparak bunları
kitosan adı verilen kan
durdurucu, antimikrobiyal
bir maddeyle kapladılar. Bu
madde karides kabuklarından elde ediliyor. Vücutta
hiç bir sünger kalmaması
için süngerler X ışını işaretleyicilerle işaretlenerek
röntgenleri çekildi.
Süngerler o kadar hızlı
genişliyor ki, sadece 15
saniyede yaranın tümünü
doldurarak güçlü kanamaları durduracak baskıyı
yapabiliyor. ” Yaraya bandaj sarana kadar zaten kanama durmuş oluyor.”
diyor Steinbaugh.
Bu süngerleri enjekte etmek içinse hafif ve
kompakt bir çözüm olarak 3 cm çapında
polikarbonat bir şırınga tasarlandı. Böylece
yerden tasarruf edilerek, şırınga savaş alanında
taşınabiliyor. Bu aplikatörü kullanmak içinse
sıhhiye şırıngayı çekerek artere en yakın bölGÜMÜŞHANE
geye süngerleri enjekte ediyor.
ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK ve DOĞA 100 civarında fiyata sahip olacak sünger şırıngası XStat’ın 12 mm’lik daha küçük versiyonu
BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
da üretilecek.
Bağlarbaşı Mah.
Eğer FDA (Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi)
tek kullanımlık XStat aplikatörü onaylarsa, bu
Telefon: 0 456 233 74 25 pbx
derin ve dar yaralar için üretilen ilk muharebe
Faks: 0 456 233 74 27
tipi ekipman olacak. Böylece savaşlarda ölüm
oranları belki de düşebilir. Umarız bu icatı
E-posta:
[email protected] savaşlarda değil de hastanelerde insanları kurtarmak için de kullanırlar.
Editör:
Yrd.Doç.Dr. Cemalettin BALTACI
Sayfa 4
Fakültemizden
• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Ar-Ge Destek Programı Kapsamında
Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar
Genel Müdürlüğü tarafından 158 proje
başvuru teklifi arasında değerlendirilerek desteklenmesine karar verilen, Gümüşhane Üniversitesinin de yürütücü
kuruluş olarak başvurduğu, fakültemiz
Gıda
mühendisliği
bölüm
Öğr.Gör.Müge Hendek Ertop’un yürütücülüğünü yaptığı “Endüstriyel Toz
Ekşi Maya Üretiminde Farklı Kurutma Yöntemleri, Proses ve Kullanım
Koşullarının Araştırılması” konulu
proje başarılı bulunarak desteklenmeye
değer görülmüştü. Gıda mühendisliği
bölümü
öğretim
üyelerinden
Doç.Dr.Ali Gündoğdu, Yrd.Doç.Dr.
Cemalettin Baltacı ile Arş.Gör.Fırat
Yılmaz ve Arş.Gör.Merve İlter tarafından çalışmaları sürdürülen projenin ilk
aşama makine/cihaz alımları gerçekleştirilerek kurulumları tamamlanmıştır.
Bu kapsamda Püskürtmeli Kurutucu,
Otomatik nem tayin cihazı, Glüten
indeks, Glüten kurutucu ve
Sedimentasyon cihazlarının alımı
yapılmıştır. Proje kapsamında gerçekleştirilecek çalışmaların ve alımı gerçekleştirilen makine/cihazların üniversitemize
ve ülkemize önemli katma değer sağlayacaktır.
• Dekanlığımızın girişimleriyle Trabzon Ticaret Borsasının Hibe ettiği yaklaşık 85.000 TL değerindeki HPLC
cihazı
(Yüksek
Basınç
Sıvı
Kromatografisi Cihazı) Gıda Mühendisliği bölümünde hem öğrenci eğitimi
hemde araştırma amaçlı kullanılmaya
başlanmıştır.