Norovirus ve astrovirus / Tuba Dal - 1. Ulusal Viroloji Günleri ve Kursu

NOROVİRÜSLER
VE
ASTROVİRÜSLER
DOÇ.DR. TUBA DAL
YıLDıRıM BEYAZıT ÜNIVERSITESI TıP FAKÜLTESI
TıBBI MIKROBIYOLOJI ANABILIM DALı
SUNUM PLANı
Norovirüsler
 Genel özellikleri
 Epidemiyoloji
 Genomik özellikleri
 Tedavi
 Korunma
•
•
•
•
•
Astrovirüsler
Genel özellikleri
Epidemiyoloji
Genomik özellikleri
Tedavi
Korunma
NOROVIRÜSLER
 Gıda ve su kaynaklı viral
gastroenteritler
 Caliciviridae ailesi
 Zarfsız, 32 tane kupa ş eklinde
çöküntüsü (calix)
 •kozahedral yapılı kapsit
 38 nm çapında
 RNA virüsü
NOROVIRÜS TARIHÇE
 Norovirüs vakalarını ilk tanımlayan
pediatrist Dr. J Zahorsky
 1929’da Kasım-Mayıs arasında sporadik
vakaları tanımladı
 •lk kez ‘’Winter Vomiting Sickness”
terimini kullandı
NOROVIRÜS ILK SALGıN
 •lk salgın Norwalk, Ohio'da 1968
 Bir ilkokulda çocuklarda ve
çalış anlarda gastroenterit salgını…
 1972 immün elektron mikroskop:
salgına ait gaita materyalleri
 •nsanlarda gastroenterit sebebi olarak
tanımlanan ilk virüs
CDC (CENTERS FOR DISEASE CONTROL) ABD
(AMERIKA BIRLEŞ IK DEVLETLERI) 2015 VERILERI:
• Tüm yaş lardaki gastroenteritler
arasında en sık etken
• 19-21 milyon akut gastoenterit
vakası/yıl
• 56 000-71 000 hastaneye
yatış /yıl
• 570-800 ölüm/yıl
• Norovirüs hast. insidans <5 yaş çocuklarda normal popülasyona göre 5 kat
↑↑(%21>>%5)
• •nsidans: 6-23 aylık bebeklerde ↑↑: maternal antikorlar !!
MEVSIMSEL DAĞ ıLıM
 Yıl boyunca herhangi bir
zamanda
 Kış aylarında sık
Painting by Pedro Roldán Molina
MALIYET
 ABD (Amerika Birleş ik Devletleri)’de;
 1 milyon çocuğ a tıbbi bakım gerektirir
 Gıda kaynaklı hastalıkların % 58’i
 Her yıl, ABD için 2 milyar dolar maliyet
https://www.semrush.com/blog/how-much-does-a-keyword-cost-check-keyword-prices-before-launching-adwordscampaign/
http://www.cdc.gov/norovirus/php/illness-outbreaks.html
KAYNAK ???
 Salgınların çoğ u gıda kaynaklı
 Kaynak enfekte gıda iş çileri
 Enfekte gıda iş çilerinin çiğ sebze
ve meyvelere, hazır yiyeceklere
çıplak elleriyle dokunması
 •stiridye, meyve, sebze
 İş lenmiş ve piş miş gıdalar da
kontamine olabilir
 Su kaynaklı salgınlar
 Kanalizasyon ile kirlenmiş kuyular
ve arıtılmamış kullanım suları
NOROVIRÜS KAYNAK YAYıLıM
 Fekal oral yol
.Sekonder
atak hızı ↑
(%14-%33)
.Aerosolize
kusmuk
parçacıkları
 Stabil ve aylarca çevrede kalabilir
 Yaygın kullanılan dezenfektanlara direnç
 Mükemmel bir insan patojeni (‘perfect human pathogens’)
 İnsandan insana kolayca yayılırlar
 •nfekte bir birey ile temas: dominant risk faktörü
 Semptomların rezolüsyonundan sonra da gaitada yüksek miktarda virüs saçılır
VOMITING LARRY
NORTH CAROLINA STATE UNIVERSITY AND WAKE FOREST UNIVERSITY
Norovirüs 3
metreden fazla
uza• a
gidebiliyor!!!
HTTP://WWW.DAILYMAIL.CO.UK/SCIENCETECH/ARTICLE-3204795/SICK-VOMITTING-ROBOT-THROWS-GREEN-JELL-O-QUICKLY-NOROVIRUS-SPREADS-AIR.HTML#IXZZ3ZORBMXFG
FOLLOW US: @MAILONLINE ON TWITTER | DAILYMAIL ON
CRUISE GEMILERINDE 2015’DE GÖZLENEN
SALGıNLAR (CDC)
Türkiye’de Norovirüs epidemiyolojisi
2008 yılı ilk salgın!!!

Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Baş kanlığ ı :

2008 yılı Mayıs

Aksaray, Ş ereflikoçhisar, Kırş ehir, Adana

“ishal ve bulantı-kusma”

Antijen-ELISA (Ridascreen, R-Biopharm, Almanya) ve gerçek zamanlı polimeraz
zincir reaksiyonu (PCR) (Roche Diagnostics GmbH, Almanya)

50 örnek

%26 ’sında Norovirüs antijeni (+)
%33’ünde ise nükleik asit (+)

NoV: %69,2 GI
%30,8 GII
Gerçek zamanlı PCR ile
karş ılaş tırıldığ ında,
ELISA duyarlılığ ı %61.5,
özgüllüğ ü %100
Uyar Y, Çarhan A, Özkaya E, Ertek M. Türkiye’de 2008 yılında ortaya çıkan ilk norovirüs salgınının laboratuvar sonuçlarının
de• erlendirilmesi. Mikrobiyol Bul 2008; 42: 607-15.
Trabzon’un Sürmene salgını
 Temmuz
 2483 akut gastroenterit vakası
 Ana su deposunda kirlenme
Çan G, Yavuzyılmaz A, Çınarka H, Dereli M, Topbaş M ve Özgün Ş. Trabzon İli Sürmene İlçesi Norovirüs Salgını İncelemesi-Temmuz
2010. TAF Preventive Medicine Bulletin 2011; 10(5): 501-10.
Türkiye’de Norovirüs epidemiyolojisi
Altay A, Bozdayı G ve arkadaş ları

Eylül 2004-Haziran 2011

Ankara

0-5 yaş 1000 çocuktan dış kı
örnekleri

ELISA (RIDASCREEN® Norovirus
(C1401) 3rd Generation, RBiopharm, Almanya)
• NoV GI/GII antijeni; 141 (%14,1) (+)
• Cinsiyetler arasında istatistiksel
anlamlı fark yok
• En yüksek NoV pozitifliğ i 12-23
aylıklar (%17,1)
• Mevsimsel olarak istatistiksel anlamlı
değ il)
• Temmuz (%24,2) ve Aralık (%4,1)
anlamlı
Altay A, Bozdayı G, Meral M, Bilge YD, Dalgıç B, Ozkan S, Ahmet K. Akut Gastroenterit Nedeniyle Ankara’da İki Farklı Hastaneye Başvuran 0-5 Yaş Arası Çocuklarda Norovirus Enfeksiyonu Sıklığının
Araştırılması. Mikrobiyol Bul 2013; 47(1):98-108.
Türkiye’de Norovirüs Epidemiyolojisi
 Gönen İ ve arkadaş ları:
 Retrospektif çalış ma
 Tokat
 2009
 24 hastaya ait fekal örneğ inin 8’inde C. jejuni, 11’inde Norovirus
Gönen I. Management of a large outbreak caused by norovirus and Campylobacter jejuni occured in a rural area in Turkey. Nobel Med 2013; 9(2) 47-51.
Türkiye’de Norovirüs epidemiyolojisi
 RSHMB’den retrospektif çalış ma:
 2009, akut gastroenteritli olgular
 11 ayrı ilden 147 dış kı örneğ i
 Multipleks real time PCR
 % 44,2 en az bir viral etken (+)
 % 6,8 >1 viral etken (+)
 En sık etken norovirüs
 genotip II en sık
Özdemir M, Demircili ME, Feyzio• lu B, Yavru S ve Baysal B. İshalli Hastalarda Akut Viral Gastroenterit Etkenlerinin Araş tırılması. Selçuk Tıp Derg
2013;29(3):127-130.
Türkiye’de Norovirüs epidemiyolojisi
 Özdemir M ver ark.
 Konya
•
•
•
•
•
%17,3 Rotavirüs (+)
%2,6 Adenovirüs (+)
%11,7 Norovirüs (+)
Rotavirüs: Kasım ve Ş ubat
Norovirus: Ağ ustos ve Eylül ↑↑
 Retrospektif
 300 gaita örneğ i
 Adenovirus, Rotavirus
(immunokromotografik yönt.),
Norovirus (ELISA)
Özdemir M, Demircili ME, Feyzio• lu B, Yavru S ve Baysal B. İshalli Hastalarda Akut Viral Gastroenterit Etkenlerinin Araş tırılması. Selçuk Tıp Derg 2013;29(3):127-130.
Türkiye’de Norovirüs Epidemiyolojisi
 Akhter ve ark.
 Haziran-Aralık 2012, Ankara
 <5, 50 çocuk
•
•
•
•
•
•
6 NoV GII
2 NoV GI
2 Rotavirus grup A,
1 Astrovirus
1 Sapovirus
En sık etken Norovirüs (%16)
 RT-PCR; PCR ürünleri, pBSK vektörüne
klonlandıktan sonra dizi analizleri
yapıldı ve BLAST programı ile GenBank
veritabanında karş ılaş tırma
Akhter S, Türegün B, Kıyan M, Gerçekler D, Güriz H, Ş ahin F. Beş Yaş Altı Çocuklarda Gastroenterite Neden Olan Yedi Farklı RNA Virusunun Araş tırılması. Mikrobiyol Bul 2014;48(2):233-41.
NOROVIRÜS PATOGENEZ
 Patolojik temeli ???
 Bağ ırsak epiteli intakt
 •nce barsakta geniş leme ve vililerde küntleme
 d-ksiloz, yağ ve laktoz malabsorbsiyonu
 •ntraepitelyal sitotoksik T hüclerinin sayısında ↑
 Ama inflamasyon fazla değ il
 Sekretuar
süreçlerde ve emilim süreçlerinde değ iş iklikler
Roddie C, Paul JPV, Benjamin R, et al. Allogeneic hematopoietic stem cell transplantation and norovirus gastroenteritis: a
previously unrecognized cause of morbidity. Clin Infect Dis 2009;49:1061-68.
NOROVIRÜS PATOGENEZ
 Norovirüsler, HBGA (Histo-Blood Group Antigens) ’ları ve Lewis antijenleri
tanır ve bağ lanır
 HBGA: gastrointestinal sistem ve solunum yolları epitel hücrelerinin
yüzeyinde, tükrük ve diğ er salgılarda da bulunan oligosakkaritlerdir
 Ekspresyonundan FUT2 geni sorumlu
 FUT2 genini eksprese etmeyenler ABH glikanları vücut sıvılarına salgılamazlar
(salgılayıcı olmayanlar)
 Avrupa toplumunun %20’si sekretör değ il
salgılayıcı olmayanlar: Norwalk virus ile infekte olmaz
salgılayıcılar: GI.1 virüsle enfekte olur
DOKU ÖZGÜLLÜĞ ÜNÜ BELIRLEYEN ABH’DAKI
FARKLAR OLABILIR MI?
GII.4 NEDEN YAYGıN????
GENOMIK ORGANIZASYONU
 7.6 kb uzunluğ unda pozitif polariteli, tek sarmallı RNA
 Üç "open reading frame (ORF)"
ORF1
• N-terminal protein
(p48)
• Nükleozid
trifosfataz (NTPaz)
• p20 (fonksiyon?)
• VPg
• Proteaz (Pro)
• RNA bağ ımlı RNA
polimeraz (Pol)
(RdRp)
ORF2
• Majör yapısal kapsid
proteini VP1'i kodlar
• VP1 virüsün
antijenitesini belirler;
• S (Shell) domain ve
protruding (P)
domainden P: P1 ve
P2
ORF3
• VP2:
viral
stabilite
Targeting Norovirus: Strategies for the Discovery of New Antiviral Drugs Joana Rocha-Pereira and Maria São José Nascimento Laboratório de Microbiologia, Departamento de Ciências Biológicas,
Karst SM, Zhu S, Goodfellow IG. The molecular pathology of noroviruses. J Pathol. 2015;235(2):206-16.
Faculdade de Farmácia, Universidade do Porto, Porto,Portugal
PROTEIN YAPıSı VE FONKSIYONLARı

p48 (N-terminal protein):

Rolü ??

•nfekte olmuş hücrelerdeki membranın yeniden düzenlenmesinde ve intraselüler
protein trafiğ inde

Nükleozid trifosfataz (NTPaz): NTP'leri hidrolize etmekte

Viral protein g (VPg): Transkripsiyona hazırlık ve translasyonun baş laması

Viral proteaz enzimi (pro): ORF1'in kodladığ ı yapısal olmayan poliproteini, altı proteine
böler

RNA bağ ımlı RNA polimeraz:

Replikasyon

Paketleme
GENETIK ÇEŞ ITLILIK
 VP1 geninin filogenetik analizine dayanır
 GI-GV beş genogrup (G)
 Genogruplar ise genotiplere ayrılır
 •nsanlarda en yaygın: GI ve GII genogrupları
 GI: 8 genotipten
 GII: 19 genotip
 Prototip Norwalk virüs, GI.1
 Genogruplar arasında yüksek (%46) nükleotid çeş itliliğ i
Altay A, Bozdayı. Norovirüsün Genomik Yapısı, Replikasyonu ve Epidemiyolojisi. İnfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyolojisi dergisi 2012;17(1):1-10.
GENETIK ÇEŞ ITLILIK
GI: insanlar
GII: insanlar ve domuzla
GIII: sığ ır ve koyun
GIV: insanlar, köpekler, aslanlar
GV: fareler
REPLIKASYON
 Sitoplazmada gerçekleş ir
 Virüsün konak reseptörüne turunması, virüsün klatrin ve kaveolin bağ ımsız
endositozuna aracılık eder
 Virüs soyulur ve viral genomik RNA konak hücrenin stoplazmasına salınır
 Vpg viral RNA’san uzaklaş tırılır
 Genomik ssRNA (+)’dan bir dsRNA genomu sentezlenir
 dsRNA genomun trankripsiyonu ve replikasyonu gerçekleş ir
 Böylece viral mRNA’lar/yeni ssRNA(+) genomları elde edilir
 Subgenomik RNA’nın translasyonu ile kapsid proteini ve VP2 elde edilir
 Yeni virüs partiküllerinin montajı ve konak hücre lizisi
Schorn R, Höhne M, Meerbach A, et al. Chronic norovirus infection after kidney transplantation: molecular evidence for immune-driven viral evolution. Clin Infect
Dis 2010; 51: 307–314.
KLINIK
 1-2 günlük inkübasyon
 Bulantı, kusma ve ishal
 •shal: Sulu, invazyon Ø, kan/mukus/yüksek ateş Ø
 %25-50 baş ağ rısı, hafif ateş , üş üme-titreme ve kas ağ rısı
 Çoğ u olgu kendiliğ inden 24-60 saatte sonlanır
 Semptomlar geçtikten 8 h sonra (~1012 NoV/g dış kı) virüs yayılabilir
 1/3 asemptomatik
Asemptomatik bireyler de düş ük düzeyde virüsü
yayabilir: bulaş ma ve salgındaki rolü ??
.
Kocher J ve Yuan L. Norovirus vaccines and potential antinorovirus drugs: recent advances and future perspectives. Future Virol 2015; 10(7): 899–913
NOROVIRÜS KLINIK
 Kusma epizodlarının insidansı yüksek
 Anormal gastrik motor fonksiyon >>>gastrik boş almada gecikme
Roddie C, Paul JPV, Benjamin R, et al. Allogeneic hematopoietic stem cell transplantation and norovirus gastroenteritis: a previously unrecognized cause of morbidity.
Clin Infect Dis 2009;49:1061-68.
ATIPIK VE CIDDI NOROVIRÜS PATOLOJILERI
 Prematür infantlarda; nekrotizan enterokolit
 İnfeksiyon sonrası irritable barsak sendromu
 •nflamatuar barsak hastalığ ı olanlarda kanlı diyare
 Bening infantil nöbetler, ensefelopati
 Dissemine intravasküler koagülasyon
 Bağ ış ıklığ ı baskılanmış ve transplant hastalarında ciddi
infeksiyonlar
 Uzun süren ishal, kilo kaybı, dehidratasyon, malnütrisyon
Post infeksiyöz inflamatuar barsak hastalığı: bütün enterik enfeksiyonların %336’sı inflamatuar barsak hastalığına neden olur
NOROVIRÜS VE IMMUNSUPRESIFLER
 Norovirüs infeksiyonları kronikleş ebilir
 Bu durumda viral RNA gaita örneklerinde aylar yıllarca (+)
 Allogenik hemopoetik kök hücre ve böbrek alıcılarında 1 yılda
%20 kronik norovirüs enfeksiyonunu geliş ebilir
Primer immun yetmezliğ i +, hastaneye yatırılan hastaların dış kı örneklerinde
en sık tespit edilen patojen Norovirüsler
•
Roddie C, Paul JPV, Benjamin R, et al. Allogeneic hematopoietic stem cell transplantation and norovirus gastroenteritis: a previously unrecognized cause of morbidity. Clin Infect Dis
2009;49:1061-68.
•
Schorn R, Höhne M, Meerbach A, et al. Chronic norovirus infection after kidney transplantation: molecular evidence for immune-driven viral evolution. Clin Infect Dis 2010; 51: 307–314.
•
Türkiye Cumhuriyeti Sağ lık Bakanlığ ı Ulusal Mikrobiyoloji Standartları 2015;1-11
NOROVIRÜS INFEKSIYONLARıNıN TANıSı
 Klinik: diyareden çok kusma
 Kesin tanı: direkt, indirekt elektronmikrosop
 Vaka tanısından ziyade “salgın tanısı” için inceleme yapılır
Salgında en az %5 ila 10 vakadan örnek
alınıp gönderilmesi önerilir
TANı-SEROLOJIK YÖNTEMLER
 Yüksek antijenik çeş itlilik; tipe özgü ve duyarlı ELISA protokollerinin
geliş tirilmesinde sorun
 ELISA: rekombinan kapsid antijenleri ile immunize edilen hayvanlardan
hiperimmun serum eldesi>>>sandviç ELISA>> dış kıda viral antijen tespiti>>
104-106 viral partikül/ml tespiti
 RIDASCREEN® (R-Biopharm, Darmstadt, Germany), IDEIA™/ProspectT™ (Oxoid,
Hampshire, UK): genogrup1 ve 2 (duyarlılık% 57-76%, özgüllük %93 -100%
 •mmünokromatografik yöntemler: R-Biopharm (RIDAQUICK). Duyarlılık: 74–82%
 Antikor saptamaya yönelik testler:
 Hastalığ ın baş langıcından sonra 8-14 gün içinde serum antikor titreleri
yükselir (%50)
 Akut >>>konvelasan fazda kan örneklerinde 4 kat↑↑ (akut faz serum ilk haftada,
konvelasan serum 3-6 haftada alınmalı)
NOROVIRUS TANı ARAÇLARıNDAKI
SORUNLAR
 Gerçek asemptomatik infeksiyon
 Post-semptomatik virüs yayılımının süresinin uzunluğu
 Barsağa geçmiş replike olmayan virüsler
CDC sağlıklı kontrol inklüzyon kriteri:
Son 14 gün içinde akut gastroenterit ve son 3
gün içinde akut solunum enfeksiyonu
geçirmemiş olanlar
Sağ lıklı
kontrollerdeki
yüksek düzeyler
bu nedenlerden
kaynaklanıyor
olabilir mi?
•
•
•
•
Son yıllarda Asya’da GII.17
salgınları..
•mmünokromatografi kitlerinin
pozitif sonuç vermesi için
10 5 kopya/mL GII.4
108 kopya/mL GII.7 gerekli!!!
TANı- MOLEKÜLER YÖNTEMLER
 RT-qPCR tekniğ i: kantitatif sonuç, viral yük tahmini
 Değ iş ik klinik örnekler, gıda, su ve diğ er çevresel örnekler
 Az sayıda (10 ila 100) kopyayı saptayabilir
 Genogrup I ve II ayırt edebilmek mümkün
 Dizi analizi
 Moleküler epidemiyoloji
YENI HÜCRE KÜLTÜRÜ ÇALıŞ MALARı
 Jones et al (Dr. Stephanie Karst lab): GII.4 Sydney virüsü insan B hücre
dizilerinde üretildi…
 Dr. Mary Estes ve ark. insan epitel hücrelerinde bir infektivite modeli
oluşturdu>>>>detayları henüz açıklanmadı
118.Jones, M.K., et al., Enteric bacteria promote human and mouse norovirus infection of B cells. Science, 2014.
346(6210): p. 755-9.
Feikin et al[and Mullholland.
TEDAVI
 Spesifik bir tedavisi yok
 Sıvı kaybının karş ılanması
 Viral proteazı, polimerazı hedef alan ilaçlar
 Viral replikasyon için gerekli konak faktörlerini hedefleyen ilaçlar
 Nükleozid analogları etkili
Ribavirin: immun suprese kronik
norovirüs infeksiyonlu hastalarda virüs
klirensinde %50 etkili
•nterferon: replikasyonu azaltır (hayvan
modelleri)
KORUNMA
 60°C’ye kadar dayanır>> 85-90°C’de 90 saniyede
inaktive olur
 10 ppm klora kadar dayanıklı; >10 mg/L Klor 30
dakika veya uzun sürede inaktive olabilir
GII infeksiyonu aynı genotip ile tekrar enfeksiyona karşı bir
dereceye kadar korunma sağlar*****
KORUNMA VE ÖNLEMEYE YÖNELIK CDC
ÖNER•LER•
 Tuvalet sonrası/bebeğ in bezini değ iş tirdikten sonra, ellerinizi yıkayın.
 Hasta biri tarafından hazırlanmış olan yemeklerden yemeğ in
 Meyve ve sebzeleri iyice yıkayın
 Deniz ürünlerini piş irin
 Kusmuk ve dış kıyı dikkatle bertaraf edin;
 Yavaş ça tek kullanımlık havlu ile temizleyip, tek kullanımlık poş etlere koyun
 Kontamine alanları çamaş ır suyu ile dezenfekte edin.
 Eldiven giyin
 Semptomların sona ermesinden sonra da en az üç gün bulaş ıcılık devam
eder bu nedenle çocuklar bu sürede okula gitmemeli; yemek sektöründe
çalış anlar çalış mamalı !!!
http://www.saturnnet.com/stewartent/webdoc1400.htg/food%20handler.gif
AŞ ı ÇALıŞ MALARı
• Rekombinant kapsit protein aş ıları
• Aş ılarda en çok kullanılanlar VLP’ler
ve P partikülleri
• GII.4 kapsidi (ORF2) antijenik değ iş im
gösterir
Lopman B. Global Burden of Norovirus and Prospects for Vaccine Development. Centers for Disease Control and Prevention report 2015.
• GII.4 geniş bir bağ lanma
paterne sahip>>>>P2
domaininde
varyasyonlar fazla
• P2 domainin’deki
antijenik değ iş iklikler
HBGA’ye bağ lanma
afinitesini değ iş tirir
• VLP-bazlı aş ılar
• IgG artış ı
• virus-HBGA iliş kini
bloke eder
• insan ve farelerde
humoral ve mukozal
immuniteyi artırır
Güvenli ve iyi
tolere ediliyor
• Hepatit E, Norovirus ve
Astrovirus’ün dimerik P
domeinlerinin füzyonu
ile elde edilmiş
• Fare deneyi
ASTROVIRÜS
 Astroviridae ailesi
 Yıldız benzeri yüzey yapıları
 •nsan ve hayvan virüsleri
 Astron: Yunanca’da yıldız
 •lk kez 1975’de kusma ve ishali olan yeni
doğ anlarda keş fedildi
 Mamastrovirüs ve Avastrovirüs olarak iki
cins

•nsan astrovirüsleri: 8 genotip
 Türe özgül olarak hastalık; farklı
türlerden serolojik olarak iliş kisiz
virüsler izole edilmiş tir
YAPıSAL VE GENOTIPIK ÖZELLIKLER
 28-30 nm çapında, yuvarlak, zarfsız
 Yıldız benzeri görüntü virüslerin negatif boyalı EM preparatlarında sadece 10-
15 % oranında görülebilir
 •nsan astrovirü serotip 1: kriyoelektron mikroskopta çıkıntılı, ikozahedral
simetrik bir kapsid
 Tek iplikli, pozitif yönelimli, poli-A kuyruğ u bulunan, yaklaş ık 6,8 k.b’lık RNA
genomu
YAPıSAL VE GENOTIPIK ÖZELLIKLER
 Genom, 3 ORF’den oluş ur:
 ORF1 a ve ORF1b: yapısal olmayan proteinleri kodlar;
 ORF2: Kapsit ön proteinini kodlar
 Dünya da en yaygın genotip HAstV-1
 Son yıllarda farklı genotipler
EPIDEMIYOLOJI VE BULAŞ
 Fekal oral yolla, insandan insana ve çevresel yüzeylerden temasla bulaş ırlar
 Kontamine su ve gıdalarla da bulaş ırlar
 Gastro enteritlerin çoğ u endemik
 Geliş miş ve geliş mekte olan ülkelerde
 Sıcak ülkelerde tipik yaz artış ları göstermezler, daha çok soğ uk
mevsimlerde
 Dünyada çocuk gastroenteritlerinin %2-10’u
 Okul çağ ı çocuklarında seroprevalans %70-90
KLINIK
 Gastoenteriti hafif ve kendi kendini sınırlayıcı
 Çocuklar ve yaş lılarda ishalin inkübasyon dönemi 1-4 gün
TANı
 HEK hücreleri (human embriyonik böbrek)

CaCO2 hücreleri (•nsan kolon ca hücre dizisi)
 LLC-MK2 (devamlı maymun böbrek hücre dizisi)
 Grup spesifik monoklonal antikorlar kullanılarak geliş tirililen ELISA:
dış kı örneklerinde serotip tespiti mümkün
 ELISA elektron mikr. göre daha duyarlı
 RT-PCR: en duyarlı
TEDAVI VE KORUNMA
Tedavi:
 Halen kullanımda olan antiviral ajan yok

Tip 1 interferonun astrovirüs infeksiyonunu sınırladığ ı, barier geçirgenliğ ini
koruduğ u in vivo ve in vitro deneylerde gösterilmiş tir
Korunma:
 60˚C’de 10’ inaktive olur
 Kontamine yüzey dezenfeksiyonu: metanol
 Kloroforma dirençli
 Kiş isel hijyenin artırılması
 Kontamine yüzeylerin dezenfeksiyonu
 Halen kullanımda olan aş ı yok
•nfeksiyon
sonrası
immünite
yıllarca sürer>>>
reefeksiyona
karş ı korur
SONUÇ
 Norovirüsler ve astrovirüsler gıda ve su kaynaklı viral gastroenteritlerin
önemli nedenleri
 Ekonomik yük ve ciddi iş gücü kaybı
 Yeterli sıvı replasmanı yapılamayan hastalarda mortalite sebebi
 Özellikle Norovirüs oldukça bulaş ıcı ve birçok çevresel etkene karş ı
dirençli; kısa sürede büyük popülasyonları etkiler: hızlı laboratuvar
tanısı
 Gereksiz antibiyotik kullanımı
Painting by Pedro Roldán Molina