103-108 Zeynep CET‹N - Akademik Geriatri Dergisi

Transkript

DERLEME/REVIEW
Akad Geriatri 2013; 5: 103-108
Gelifl Tarihi/Received: 05/11/2012 - Kabul Edilifl Tarihi/Accepted: 24/12/2012
Yafll›larda Subklinik Hipotiroidizme
Yaklafl›m
Approach to the Elderly Subclinic Hypothyroidism
Zeynep Çetin1, Zekeriya Ülger2
1
Gazi Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Ankara, Türkiye
Department of Internal Medicine, Faculty of Medicine, Gazi University, Ankara, Turkey
2 Gazi Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Geriatri Bilim Dal›, Ankara, Türkiye
1
2
Division of Geriatrics, Department of Internal Medicine, Faculty of Medicine, Gazi University, Ankara, Turkey
ÖZET
Tiroid hastal›klar› geriatrik popülasyonda, özellikle kad›nlarda s›k görülen hastal›klard›r. Bunlar›n en yayg›n olan› da subklinik
hipotirodizimdir. Subklinik hipotiroidizimde klinik bulgular belirsiz oldu¤u için tan› ço¤unlukla laboratuvar testleriyle
anlafl›lmaktad›r. Tiroid stimüle edici hormon (TSH)’un normal üst s›n›r› ileri yaflla birlikte de¤iflmektedir. Subklinik hipotiroidizmi tedavi etme karar› TSH’n›n yüksekli¤ine göre verilmektedir. Tedavide levotiroksin kullan›lmakta olup doz titrasyonunun, yan
etkiler dikkate al›narak özenle yap›lmas› önerilmektedir. Tedavide E vitamini deste¤inden yararlan›labilinir.
Anahtar Kelimeler: Geriatri, subklinik, hipotiroidizm, TSH, levotiroksin, E vitamini.
ABSTRACT
Thyroid diseases are common disorders among geriatric population, especially in women. The most common form is subclinical
hypothyroidism. The symptoms of subclinical hypothyroidism are liminal so the diagnosis is usually made according to laboratory tests. The normal upper limit of thyroid stimulating hormone (TSH) increases with aging. The treatment desicion of subcilinic
hypothyroidism is given according to TSH’s elevation. Levothyroxine is used for therapy and dose titration is proposed carefully
because of the side effects. Vitamin E might be used for support.
Key Words: Geriatric, subclinical, hypothyroidism, TSH, levothyroxine, vitamin E.
Yaz›flma Adresi/Address for Correspondence
Dr. Zeynep Çetin
Gazi Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Ankara/Türkiye
e-posta: [email protected]
103
Çetin Z, Ülger Z.
T‹RO‹D BEZ‹NDE YAfiA BA⁄LI GEL‹fiEN
F‹ZYOLOJ‹K DE⁄‹fi‹KL‹KLER
Yaflla birlikte tiroid bezi ilerleyici fibrozis ve atrofiye
gider, böylelikle bezin hacmi azal›r ve palpasyonu zorlafl›r. Altm›fl yafl›n üzerindeki kad›nlar›n %20’sinde oldu¤u gibi, otoantikorlar›n prevalans› yaflla artar ki, bu durum bezin anatomisindeki de¤iflikliklerin bir k›sm›ndan
sorumlu olabilir. Tiroid hormon sentezini düzenleyen hipotalamo-pitüiter-tiroid (HPT) aks› ve vücudun iyot durumudur. HPT aks› yaflla beraber de¤iflmezken iyot düzeyi azalmaktad›r. Çünkü ileri yaflta tuz al›m› ve efllik
eden hastal›klar nedeniyle iyot emilimi azalmaktad›r.
‹leri yaflta tiroidin iyot tutulumu azalmakta, bu da tiroksin (T4) sekresyonunda azalmaya neden olmaktad›r. Bu
durum 5’ deiyodinaz enzim aktivitesinin yaflla beraber
azalmas› sayesinde T4 klerensinin azalmas›yla kompanse edilmektedir (1). Ancak triiyoditronin (T3)’de azalma
oldu¤unu gösteren çal›flma çok azd›r ve bu çal›flmalardaki kiflilerin ço¤u 90 yafl ve üzeridir. Bunun sebebi de
muhtemelen bu kiflilerin sahip olduklar› di¤er hastal›klara ba¤l› olarak perifer dokularda T4’ün T3’e dönüflümündeki azalmad›r (2). ‹naktif metabolit olan revers T3
(rT3) düzeyi yaflla beraber artar (1).
Yeni çal›flmalarda antitiroid antikor varl›¤›ndan ba¤›ms›z olarak, serum tiroid stimüle edici hormon (TSH)
seviyelerinin yaflla beraber artt›¤› gösterilmiflken, di¤er
çal›flmalarda yafll› kiflilerde TSH seviyelerinin daha düflük oldu¤u bildirilmektedir. Haflimato tiroiditine sekonder tiroid yetmezli¤i yayg›n olan toplumlarda TSH üst
s›n›r› yaflla beraber artmaktad›r, buna karfl›l›k iyot yetmezli¤inin hakim oldu¤u bölgelerde ise TSH ile yafl aras›nda ters iliflki vard›r (3). Bu nedenle ileri yafllarda
TSH düzeylerinde net bir art›fl veya azalmadan bahsetmek mümkün de¤ildir.
SUBKL‹N‹K H‹POT‹RO‹D‹ NED‹R?
Subklinik hipotiroidizm biyokimyasal olarak serbest T4 seviyesi normalken yüksek TSH ile tan›mlan›r.
Baz› hastalar özgül olmayan semptomlar gösterebilse
de genellikle klinik olarak tan›mlanmas› zordur. Bu nedenle genellikle laboratuvar sonuçlar›na göre tan› konulmaktad›r (4). Subklinik hipotiroidizm baz› rehberlerde asemptomatik olarak tan›mlan›rken, baz›lar›nda birkaç semptoma yol açabildi¤i belirtilmektedir, ancak
subklinik hipotiroidi ile birebir iliflkilendirilecek semptomatolojiden bahsetmek zordur (5).
104
Birçok uzmana göre subklinik hipotiroidizm, tiroid
yetmezli¤inin erken, hafif formudur. TSH’daki art›fla
ba¤l› olarak, hafif (serum TSH konsantrasyonu 4.5-9
mU/L) veya ciddi (TSH≥10 mU/L) olabilir. Subklinik hipotiroidizmli kiflilerin en az›ndan %75’inde hafif düzeydedir (TSH<10 mU/L) (6). Yafll› bireylerde serum
TSH düzeyi normal üst s›n›r›n›n daha yüksek tutulmas›
fikri yayg›n olarak kabul görmektedir (70-79 yafl aras›
6 mIU/L ve 80 yafl üzerinde 7.5 mIU/L) (7).
Subklinik hipotiroidinin semptomlar› sensitif ve
spesifik de¤ildir, çünkü hastan›n di¤er hastal›klar›n›n
varl›¤›, süresi, ciddiyeti ve kiflinin tiroid hormon yetmezli¤ine hassasiyeti semptomlar›n saptanmas›n› etkiler. Yaflam kalitesi, anksiyete düzeyi, duygudurumu ve
kognitif fonksiyonlar subklinik hipotiroidizmden etkilenmektedir. Yap›lan çal›flmalar yafll› bireylerde subklinik hipotiroidizm bulgular›n›n daha silik ve atipik oldu¤unu göstermektedir (8). Bu nedenle yafll› bireylerde rutin tarama yapmak akla yatk›nd›r. Hipotiroidinin kognitif fonksiyonlar› negatif yönde etkilemesi ve geri döndürülebilir demans sebeplerinden olmas› nedeniyle
kognitif disfonksiyonu olan hastalarda tiroid fonksiyonlar› incelenmelidir. Demanstan ba¤›ms›z olarak da
tiroid hipofonksiyonu düflük minimental skorlar› ile birliktedir. Dolay›s›yla, yafll› hastan›n de¤erlendirilmesinde tiroid fonksiyonlar›n›n taranmas› kapsaml› geriatrik
de¤erlendirmenin bir parças› olarak rutinde yap›lmal›d›r (9).
Subklinik hipotiroidizm gibi kognitif disfonksiyon
da yafll› popülasyonda yayg›n olarak görülmektedir ve
subklinik hipotirodizmi olan yafll› bireylerde kognitif
disfonksiyon saptanmas› olas›d›r (10). Ancak subklinik
hipotiroidizm tedavi edildi¤inde biliflsel fonksiyonlarda
düzelme olup olmad›¤› ile ilgili çal›flmalar birbiriyle çeliflmektedir (11).
EP‹DEM‹YOLOJ‹
Tiroid hastal›klar› yafll› popülasyonda yayg›nd›r, tan› ve tedavisi atipik prezentasyonlar› ve efllik eden hastal›klar›n fazlal›¤› nedeniyle zordur. Tedavi edilmedi¤i
zaman da ciddi morbiditeye neden olabilmektedir. Hipertiroidiyi kardiyak nedenlerle olabildi¤ince erken
kontrol alt›na almak gerekirken hipotiroidiyi ise yavafl
düzeltmek gerekir (1).
Subklinik hipotiroidizm ya da orta düzeyde tiroid
yetmezli¤i prevalans› tüm dünyada %3 ile %8.5 ara-
Çetin Z, Ülger Z.
Yafll›larda Subklinik Hipotiroidizme Yaklafl›m
s›nda de¤iflmektedir. S›kl›¤›n yafla paralel olarak artt›¤› ve kad›nlarda daha yüksek oldu¤u (%13.6) bildirilmifltir. Öte yandan Avrupa’da ise iyot al›m›ndaki farkl›l›¤a ba¤l› olarak subklinik hipotiroidizm prevalans›n›n
%4.2-%23.9 oldu¤u tespit edilmifltir. Dünyadaki insan
popülasyonunun yaklafl›k %38’i, baflka bir deyiflle 2.2
milyar insan, iyot yetersizli¤i olan bölgelerde yaflamaktad›r (12).
tur. Anti-TPO antikorlar›n›n varl›¤›, tiroid disfonksiyonunun zemininde otoimmün etyolojinin varl›¤›n› gösterir ve aflikar hipotiroidizme ilerleme aç›s›ndan güçlü
pozitif prediktif de¤ere sahiptir (antikor negatif olanlarda y›ll›k risk %2.6 iken pozitif olanlarda %4.3’tür).
Antitiroid antikorlar›n›n (anti-TPO ve anti-tiroglobulin)
varl›¤› ya da yoklu¤u tan›y› ve tedaviyi de¤ifltirmemektedir (16).
Subklinik hipotiroidizm prevalans› yaflla birlikte
artmaktad›r (13). ‹ngiltere’de yap›lan bir çal›flmada >
60 yafl kiflilerin yaklafl›k %10’unda TSH düzeyleri normal aral›¤›n üstünde saptanm›flt›r. Ancak yak›n zamanda yap›lan bir toplum tabanl› çal›flmada tiroid hastal›klar›na fark›ndal›¤›n artm›fl olmas›na ba¤lanarak- subklinik hipotiroidizm prevalans› %2.9 olarak daha düflük
bulunmufltur. 70-79 yafllar›ndaki Amerikal›larla yap›lan bir çal›flmada ise siyah ›rktan olanlarda prevalans›
beyazlara göre daha düflük saptanm›flt›r (erkeklerde
%2’ye karfl›l›k %3 ve kad›nlarda %3’e karfl›l›k %6)
(14).
Subklinik hipotiroidizmin ateroskleroza neden oldu¤unu gösteren çok say›da çal›flma vard›r. Bu durum serum total kolesterol seviyesi ile LDL kolesterol seviyesinin artmas› ve HDL kolesterol seviyesinin azalmas› ile
ba¤lant›l›d›r. Serum TSH seviyesinin 1 mIU/mL artmas›; total kolesterol konsantrasyonunu kad›nlarda 3.5
mg/dL, erkeklerde 6.2 mg/dL art›rmaktad›r (18,19). Bu
nedenle hiperlipidemi hastalar›nda efllik eden hipotiroidi varl›¤›nda ilk olarak hipotiroidi tedavi edilmeli, sonras›nda lipid düzeyleri yeniden de¤erlendirilmelidir.
Hem aflikar hipotiroidizm hem de subklinik hipotiroidizm di¤er yafl gruplar›nda oldu¤u gibi ileri yaflta
özellikle de 70 yafl›n üzerinde kad›nlarda erkeklerden
daha yayg›nd›r (15). Subklinik hipotiroidizm > 60 yafl
kad›nlarda en s›k görülen tiroid hastal›¤›d›r ve %7-10
s›kl›kla görülmektedir (16).
LABORATUVAR
Subklinik hipotiroidi tespitinde TSH ölçümü bafllang›ç testi olarak kabul edilmektedir. TSH ve serbest T4
konsantrasyonlar› aras›nda ters bir log-lineer iliflki vard›r. Ve buna ba¤l› olarak serbest T4 düzeyinde küçük lineer azalmalar TSH’da belirgin bir art›fla yol açar. Ayr›ca, klinikte karfl›lafl›lan hipotiroidizm olgular›n›n ço¤u
primerdir yani tiroid kaynakl›d›r ve TSH yüksekli¤i ile
beraberdir. Son olarak, immünometrik olarak ölçülen
TSH %99 sensitivite ve spesifiteye sahiptir. TSH yüksek saptanan hastalarda ikinci ad›m serbest T4 düzeyinin ölçümüdür. Total T4 veya T3’e göre, serbest T4 ölçümü daha maliyet-etkin bir yöntemdir (17).
TSH üst s›n›r› yafla göre sa¤l›kl› genç popülasyonda
4 mIU/L, gebelerde 2.5 mIU/L iken 70-79 yafl aras› bireylerde 6 mIU/L ve 80 yafl üzerinde 7.5 mIU/L’dir (7).
TSH normalin üstünde, sT4 normal aral›kta bulunduktan sonra anti-TPO antikorlar›n›n rutin olarak bak›l›p bak›lmamas› gerekti¤i konusunda görüfl birli¤i yok-
Subklinik hipotiroidinin ultrasonografik bulgular›;
tiroid dokusunun ekojenitesinde azalma veya irregüler
heterojen eko paternidir. Bu bulgular aflikar hipotiroidizmde de saptanmaktad›r. Rutin olarak ultrason yap›lmas› henüz önerilmemektedir ancak yap›lan araflt›rmalar, tiroid ultrasonografisinin kullan›lmas› prognozun ve tedaviye yan›t›n de¤erlendirilmesinde iyi bir seçenek oldu¤unu göstermifltir (20).
Aflikar hipotiroidili hastalar›n EKG’lerinde görülen
voltaj düflüklü¤ü, sinüs bradikardisi, P-R uzamas›, ST
segment de¤ifliklikleri, T dalga düzleflme veya negatifleflmesi, sol ventrikül hipertrofisini gösteren voltaj de¤ifliklikleri gibi bulgular subklinik hipotiroidili hastalarda da gözlenebilir. Subklinik hipotiroidili hastalarda bu
de¤ifliklikleri saptamak üzere 12 derivasyonlu EKG’nin
yan› s›ra ritim bozukluklar›n› da saptamak üzere 24 saatlik holter EKG monitörizasyonu yapmak gerekebilir
(21).
Subklinik hipotiroidizmi olan hastalarla yap›lan
ekokardiyografik çal›flmalarda, sol ventrikül diyastolik
fonksiyonunda bozulma, izovolümetrik relaksasyon zaman›nda uzama, istirahat s›ras›nda vasküler tonusta
art›fl ve eforda sol ventrikül sistolik fonksiyonunda
azalma saptanm›flt›r ve levotiroksin replasman tedavisi ile kardiyak kontraktibilitede düzelme sa¤land›¤› da
gösterilmifltir. TSH ≥ 10 mIU/L olan hastalarda kalp
yetmezli¤ine dair bulgular görülebilmektedir (22).
105
Çetin Z, Ülger Z.
ETYOLOJ‹
Subklinik hipotiroidizmin birçok sebebi vard›r.
Olgular›n %60-80’inde hastal›k, kronik lenfositik tiroiditinin (Haflimato tiroiditi) serum belirteci olan antitiroid peroksidaz antikoru ile birliktedir. Haflimato tiroiditi genç kad›nlarda daha yayg›nd›r ve yaflla birlikte
her iki cinsiyette de insidans› artmaktad›r. Ayr›ca, aflikar hipotiroidinin yetersiz takibi ve tedavisi, parsiyel tiroidektomi, hipertiroidinin radyoaktif iyot ile tedavisi,
boyun bölgesine eksternal radyoterapi uygulanm›fl olmas›, subakut tiroidit, postpartum tiroidit veya a¤r›s›z
tiroidit sonras› TSH seviyesinin persistan yüksekli¤i, tiroid disgenezisi, iyot yetersizli¤i durumlar›nda subklinik hipotiroidizm görülmektedir. Tiroid d›fl› hastal›¤›n
iyileflme döneminde, TSH seviyesi diurnal varyasyona
ba¤l› olarak sabah daha yüksek ölçüldü¤ü durumda,
ötiroid hale gelen hastada hormon tedavisi kesildi¤inde
ve subakut, a¤r›s›z veya postpartum tiroidit sonras› geçici veya fizyolojik olarak TSH seviyeleri yüksek saptanabilmektedir (8).
TSH’n›n yüksek saptand›¤› ancak subklinik hipotiroidizm olmayan durumlar da vard›r; laboratuvar problemleri (assay de¤iflkenli¤i, anormal TSH izoformlar›
veya heterofilik antikorlar›n›n varl›¤›), yafll› kiflilerde
TSH konsantrasyonlar›nda küçük art›fllar, obezite, TSH
salg›layan hipofiz adenomu, tiroid hormonuna hipofiz
direnci, biyolojik aktivitesi azalm›fl TSH, renal yetmezlik, tedavi edilmemifl adrenal yetmezlik (8).
TEDAV‹ ve TAK‹P
Subklinik hipotiroidizm genellikle asemptomatiktir;
cilt kurumas›, haf›zada zay›flama, düflünce yavafllamas›, kas güçsüzlü¤ü, halsizlik, so¤uk intolerans› fleklinde
görülebilen semptomlar tedavi ile gerileyebilir (23).
Çift-kör randomize klinik bir çal›flmada, plaseboya k›yasla levotiroksin ile tedavi edilen semptomatik hastalarda iyileflme gözlendi¤i bildirilmifltir (24). Ancak TSH
düzeyleri 10 mIU/L’nin alt›nda olan hastalar›n kat›ld›¤›
bir randomize çal›flmada ise tedavi ile semptomlarda
gerileme saptanmam›flt›r (25). Tedaviye karfl› olanlar›n
en önemli gerekçeleri, hastalar›n tedaviden fayda görmemesi ve replasman dozunun dikkatli ayarlanamamas› sonucu oluflabilecek subklinik hipertiroidi ve buna
ba¤l› geliflme riski olan atriyal fibrilasyon, osteopeni gibi yan etkilerdir (26).
106
Subklinik hipotiroidizm tedavi edilmezse karfl›lafl›lacak sorunlar ise flunlard›r; kardiyak disfonksiyon veya aterosklerotik kalp hastal›¤› ve kardiyovasküler
mortaliteyi içeren olumsuz kardiyak sonlan›m noktalar›, total ve düflük dansiteli lipoprotein düzeylerinde
yükselme, sistemik hipotiroidi semptomlar›, nöropsikiyatrik semptomlar ve aflikar hipotiroidizme ilerleme
(27). Subklinik hipotiroidizmin aflikar hale dönüflmesindeki en önemli risk faktörleri TSH>10 mIU/L olmas› ve
antitiroid peroksidaz antikorlar›n›n varl›¤›d›r. Di¤er
risk faktörleri ise kad›n cinsiyet, obezite [beden kitle
indeksi (BK‹) >30 kg/m2], açl›k kan flekeri ve total beyaz küre say›s›n›n yüksekli¤idir (27).
Yafl ile subklinik hipotiroidizm ve iskemik kalp hastal›¤› aras›ndaki iliflkiyi inceleyen bir meta-analizde <
65 yafl kiflilerde iskemik kalp hastal›¤›, kardiyovasküler
ve tüm nedenlere ba¤l› mortalite daha yüksekken > 65
yaflta böyle bir risk saptanmam›flt›r (27).
Genel kan› serum TSH seviyesi 10 mIU/L’nin üzerinde, semptom ve hiperlipidemi varsa tedavi verilmesi
yönündedir. Tedavi ile mortalite veya morbiditenin
azald›¤›n› gösteren bir çal›flma yoktur. 10 mIU/L’nin
üzerinde TSH’s› olan subklinik hipotiroidili hastalar›n
aflikar hipotiroidizme ilerleme oran› %5’tir (6).
TSH düzeyi 4.5-10 mIU/L olan subklinik hipotiroidili hastalarla ilgili yap›lan çal›flmalar›n baz›lar›nda hipotiroidi semptomlar›n›n veya kardiyak disfonksiyon
bulgular›n›n oldu¤u gösterilmiflse de di¤erlerinde bu sonuçlara ulafl›lamam›flt›r. Ayr›ca, tedavi ile olas› yan etkiler de söz konusudur. Bu nedenle bu seviyede TSH’s›
olan hastalara tedavi verilmesi desteklenmemektedir.
Ancak tiroid fonksiyon testlerinin her 6-12 ayda bir
kontrol edilmesi önerilmektedir (6).
Subklinik hipotiroidizm tedavi edilirken L-tiroksin
0.5-0.75 μg/kg dozunda bafllanmal›d›r. Kardiyovasküler hastal›k varl›¤›nda dozlar 0.125-0.25 μg/kg olarak
daha düflük tutulmal›d›r (27). Bafllang›ç tedavisinden
ve doz de¤iflikli¤inden her 4-6 hafta sonra TSH seviyesi kontrol edilmelidir. Uygun doza ulafl›ld›ktan sonra 612 ayl›k dönemler ile TSH kontrolü yap›lmal›d›r. Risk
tafl›mayan gençlerde hedef TSH düzeyi 0.5-2.5 mIU/L
iken, kardiyovasküler riski yüksek olan kiflilerde, ileri
osteoporoz ve atriyal fibrilasyon varl›¤›nda TSH hedefi
1-4 mIU/L olarak daha genifl tutulmal›, TSH’n›n üst s›n›r›n›n 70-79 yafl için 6 mIU/L, > 80 yafl için 7.5 mIU/L
Çetin Z, Ülger Z.
Yafll›larda Subklinik Hipotiroidizme Yaklafl›m
oldu¤u hat›rlanarak replasman dozu ayarlamalar› buna göre yap›lmal›d›r (7).
6.
Surks MI, Ortiz E, Daniels GH, Sawin CT, Col NF, Cobin RH, et
al. Subclinical thyroid disease: scientific review and guidelines
for diagnosis and management. JAMA 2004; 291: 228-38.
Aflikar hipotiroidili hastalar tedavi edilirken subklinik hipotiroidi geliflmesini önlemek için tedavi hedefi
TSH seviyesinin referans aral›¤›n›n üst yar›s›na getirmek olmal›d›r. ‹yilik hali sa¤lanm›fl, aritmi veya di¤er
kardiyak risk faktörleri olan hastalarda minimal TSH
yüksekliklerinde doz ayarlamas› gerekmeyebilir (6).
7.
Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derne¤i. Tiroid Hastal›klar› Tan› ve Tedavi K›lavuzu. 1. Bask›. ‹stanbul: Galenos Yay›nevi, 2012.
8.
Cooper DS, Biondi B. Subclinical thyroid disease. Lancet 2012;
379: 1142-54.
9.
Ayd›n K, Tezcan ME, Yavuz BB, Halil M, Ülger Z, Mustafa C ve
ark. Hipotiroidi yafll›larda biliflsel yetileri gerçekten bozuyor
mu? Dirim T›p Gazetesi 2008; 83: 77-80.
Bir çal›flmada, hipotiroidi tedavisinde verilen levotiroksinin, kognitif fonksiyonda düzelme sa¤lad›¤› gösterilmiflken, baflka bir çal›flmada ise özellikle dikkat ve
sözel haf›zay› içeren kognitif disfonksiyonu olan hastalarda yetersiz kald›¤› gösterilmifltir (28,29). Tiroid hormonlar›n›n organizman›n antioksidatif savunma sisteminin bir parças› olmas›ndan ve yetersizlikleri durumunda hakim olan oksidatif stresin özellikle beynin
olumsuz etkilenmesine yol açmas›ndan yola ç›k›larak
yap›lan bir çal›flmada, vitamin E’nin antioksidatif özelli¤i de¤erlendirilmifltir. Randomize çal›flmalarda vitamin E’nin Alzheimer hastal›¤›n›n ilerlemesini yavafllatt›¤›n›n da gösterilmesi dikkate al›narak yap›lan hayvan
deneyinde, hipotiroid hale getirilen deneklere levotiroksin ile beraber vitamin E de verilmifl ve sonuçta sadece
levotiroksin verilen gruba k›yasla vitamin E’nin de verildi¤i grupta kognitif fonksiyonlarda daha belirgin düzelme ve oksidatif hasarda gerileme gözlemlenmifltir
(30). Buradan yola ç›k›larak, hipotiroidi ve subklinik hipotiroidi tedavisinde levotiroksinin yan›nda vitamin E
deste¤inin de verilmesi özellikle kognitif disfonksiyonda daha iyi düzelme sa¤layabilir.
KAYNAKLAR
10. Resta F, Triggiani V, Barile G, Benigno M, Suppressa P, Giagulli VA, et al. Subclinical hypothyroidism and cognitive dysfunction in the elderly. Endocr Metab Immune Disord Drug Targets
2012; 12: 260-7.
11. Parle J, Roberts L, Wilson S, Pattison H, Roalfe A, Hague MS, et
al. A randomized controlled trial of the effect of thyroxine replacement on cognitive function in community-living elderly subjects with subclinical hypothyroidism: the Birmingham Elderly
Thyroid study. J Clin Endocrinol Metab 2010; 95: 3623-32.
12. Özp›nar A. Çevresel guatrojenler (NIS inhibitörleri) ve subklinik
hipotiroidizim. Ac›badem Üniversitesi Sa¤l›k Bilimleri Dergisi
2010; 1: 214-9.
13. Parle JV, Franklyn JA, Cross KW, Jones SC, Sheppard MC. Prevalence and follow up of abnormal thyrotrophin (TSH) concentrations in the elderly in the United Kingdom. Clin Endocrinol
(OxF) 1991; 34: 77-83.
14. Vanderpump MP. The epidemiology of thyroid disease. Br Med
Bull 2011; 99: 39-51.
15. Morgatni S, Ceda GP, Saccani M, Milli B, Ugolotti D, Prampolini R, et al. Thyroid disease in the elderly: sex-related differences
in clinical expression. J Endocrinol Invest 2005; 28(Suppl 11):
101-4.
16. Vanderpump MP, Tunbridge WM, French JM, Appleton D, Bates
D, Clark F, et al. The incidence of thyroid disorders in the community: a twenty-year follow-up of the Whickham Survey. Clin
Endocrinol (Oxf) 1995; 43: 55-68.
17. Glenn GC. Practise parameter on laboratory panel testing for
screening and case finding in asymptomatic adults. Laboratory
Testing Task Force of the Collage of the American Pathologists.
Arch Pathol Lab Med 1996; 120: 929-43.
1.
Ajish TP, Jayakumar RV. Geriatric thyroidology: an update. Indian J Endocrinol Metab 2012; 16: 542-7.
2.
Olsen T, Laurberg P, Weeke J. Low serum triiodothyronine and
high serum reverse triiodothyronine in old age:an effect of disease not age. J Clin Endocrinol Metab 1978; 47: 1111-5.
18. Danese MD, Ladenson PW, Meinert CL, Powe NR. Effect of
thyroxine therapy on serum lipoproteins in patients with thyroid failure: a quantitative review of titerature. J Clin Endocrinol
Metab 2000; 85: 2993-3001.
3.
Papaleontiou M, Haymart MR. Approach to and Treatment of
Thyroid Disorders in the Elderly. Med Clin N Am 2012; 96: 297310. Epub 2012 Feb 14.
19. Hueston WJ, Pearson WS. Subclinical Hypothyroidism and the
risk of hypercholesterolemia. Ann Fam Med 2004; 2: 351-5.
4.
Bemben DA, Hamm RM, Morgan L, Winn P, Davis A, Barton E.
Thyroid disease in the elderly. Part 2. Predictability of subclinical hypothyroidism. Journal of Family Practice 1994; 38: 5838.
5.
Ladenson PW, Singer PA, Ain KB, Baqchi N, Bigos ST, Levy EG,
et al. American Thyroid Association guidelines for detection of
thyroid dysfonction. Arch Intern Med 2000; 160: 1573-6.
20. Shin DY, Kim EK, Lee EJ. Role of ultrasonography in outcome
prediction in subclinical hypothyroid patients treated with levothyroxine. Endocrine Journal 2010; 57: 15-22.
21. Güllü S. Tiroid Hastal›klar›n›n fonksiyonel ve morfolojik tan›s›nda faydalan›lan yöntemler. Kolo¤lu EG (editör). Endokrinoloji
Temel ve Klinik. 2. Bask›. Ankara: MN Medikal and Nobel, 2005:
173-99.
107
Çetin Z, Ülger Z.
22. Fatourechi V. Subclinical hypothyroidism: an update for primary care physicians. Mayo Clin Proc 2009; 84: 65-71.
23. Canaris GJ, Manovitz NR, Mayor G, Ridgway EC. The Colorado
Thyroid Disease Prevalence Study. Arch Intern Med 2000; 160:
526-34.
24. Cooper DS, Halpern R, Wood LC, Levin AA, Ridgway EC. Lthyroxine therapy in subclinical hypothyroidism: a double blind,
placebo controlled trial. Ann Intern Med 1984; 101: 18-24.
25. Kong WM, Sheikh MH, Lumb PJ, Naoumova RP, Freedman DB,
Crook M, et al. A 6-month randomized trial of thyroxine treatment in women with mild subclinical hypothyroidism. Am J Med
2002; 112: 348-54.
26. Alagöl MF. Subklinik tiroid hastal›klar›. Özata M, Yönem A
(editörler). Endokrinoloji Metabolizma ve Diyabet. 1. Bask›. ‹stanbul: ‹stanbul, Medikal Yay›nc›l›k, 2006: 203-8.
108
27. Bensenor I, Olmos R, Lotufo P. Hypothyroidism in the elderly:diagnosis and management. Clinical Interventions in Aging 2012;
7: 97-111.
28. Anjana Y, Tndon OP, Vaney N, Madhu SV. Cognitive status in
hypothyroid female patients: event-related evoked potential
study. Neuroendocrinology 2008; 88: 59-66.
29. Wekking EM, Appelhof BC, Fliers E, Schene AH, Huyser J, Tijssen JG, et al. Cognitive functioning and wellbeing in euthyroid
patients on thyroxine replacement therapy for primary hypothyroidism. Eur J Endocrinol 2005; 153: 747-53.
30. Pan T, Zhong M, Zhong X, Zhang Y, Zhu D. Levothyroxine replacement therapy with vitamin E supplementation prevents oxidative stres and cognitive deficit in experimental hypothyroidism.
Endocrine 2012. Epub 2012 Sep 23.

103-108 Zeynep CET‹N - Akademik Geriatri Dergisi

Transkript

Benzer belgeler

Hemoroidal Hastalığın Tedavisinde Uygulama İlkeleri

Guatr