Kurmalı oyuncaklar, pekiştirilmiş öğrenme: ilköğretim sınıflarında

Transkript

Kurmalı oyuncaklar, pekiştirilmiş öğrenme: ilköğretim sınıflarında
Kurmalı oyuncaklar, pekiştirilmiş öğrenme: ilköğretim sınıflarında öğrenme
becerileri, yaratıcılık ve anahtar yeterliliklerin geliştirilmesinde özdevinir oyuncak
yapımı ve öğrenmeye katkısı
Proje nr 518288-LLP-2011-1-IT-Comenius-CMP
Clockwork objects, enhanced learning: Automata Toys Construction in 1mary education for Learning to
Learn promotion, creativity fostering & Key Competences acquisition’ projesi Avrupa Komisyonu
tarafından finanse edilmektedir. Bu belgede yer alan fikirler yazarlarına aittir. Avrupa Komisyonu bu
belge içinde verilen bilgilerden sorumlu tutulamaz.
2 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
ORTAKLAR
Proje Koordinatörü Kurum
Borgorete Società Cooperativa Sociale.
Perugia, Italy
Alivola s.r.l Montopoli Sabina, Italy
http://www.borgorete.it/
www.modernautomatamuseum.com
[email protected]
Cukurova University, Adana, Turkey
http://www.cukurova.edu.tr/eng/
Kindersite, London UK
http://www.kindersite.org/
Schule am Halmerweg. Bremen, German
http://www.bildung.bremen.de
Spanish Confederation of Education and
Training Centres, Madrid
www.cece.es
Coimbra University Coimbra, Portugal
http://www.uc.pt/en/fctuc
[email protected]
Proje Uygulama Okulu: Adana Final Okulları, Adana, Türkiye
www.finalokullari.com.tr/adana/ilkogretim
3 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
İçindekiler
ORTAKLAR ................................................................................................................................. 3
Proje Uygulama Okulu .............................................................................................................. 3
1.
GİRİŞ ...................................................................................................................................... 6
Proje hakkında........................................................................................................................... 6
Kısaca CLOHE ............................................................................................................................. 6
Avrupa Eğitim Sisteminde CLOHE ............................................................................................. 7
2.
YAKLAŞIM / YÖNTEM ............................................................................................................ 8
Yaparak öğrenme ...................................................................................................................... 8
Organizasyon modeli: Özdevinir nasıl yapılır ............................................................................ 8
Malzemeler ........................................................................................................................... 8
Öykü .................................................................................................................................... 10
Mekanizma ve hareketler: .................................................................................................. 11
Yapım aşaması: üst ve alt bölümler .................................................................................... 12
3.
ÖĞRETMEN ATÖLYE ÇALIŞMASI: İspanya örneği ................................................................ 13
Amaçlar ................................................................................................................................... 13
Yöntem .................................................................................................................................... 13
Katılımcı öğretmenlerin dönütleri ........................................................................................... 14
4.
PILOT UYGULAMA ............................................................................................................... 15
1. Hedef kitle ........................................................................................................................... 15
Malzeme ve yönergeler........................................................................................................... 15
Pilot uygulamanın yapısı ......................................................................................................... 15
Sonuçlar................................................................................................................................... 15
5.
ANAHTAR YETERLİLİKLER VE ÖZDEVİNİM ........................................................................... 16
İlkokulda anadilde iletişimi geliştirmek amacıyla özdevinimli oyuncak kullanımı .................. 16
2. Yabancı dilde iletişimi geliştirmek için özdevinimli oyuncakların kullanımı ........................ 18
Özdevinimli oyuncaklar, matematik becerisi ve fen ve teknolojide temel yeterlilikler ......... 19
Özdevinim ve Öğrenmeyi Öğrenme ........................................................................................ 20
Özdevinim ve toplumsal ve vatandaşlık becerileri .................................................................. 21
Özdevinim ile girişimcilik ve yatırımcılık duygusu ................................................................... 22
Özdevinim ile kültürel farkındalık ve anlatım yetisi. ............................................................... 23
6.
SONUÇ ................................................................................................................................. 24
7.
Kaynaklar, Wiki, Sanal Müze, Videolar ................................................................................ 26
4 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
5 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
1. GİRİŞ
Proje hakkında
CLOHE projesi http://www.clohe-movingtoys.eu/ 2011 yılında Yaşam boyu Öğrenme
Programları, Comenius Çok Taraflı Projeler Hareketi tarafından sağlanan hibe ile
başlamıştır. Proje ortaklığı altı ülkeden yedi organizasyonun katılımı ile oluşmuştur.
Ayrıca Exploratorium of Coimbra (Portekiz) ve Modern Automata Müzesi (İtalya) gibi
organizasyonlar ile işbirliği yapılmaktadır. Bu organizasyonlar bilim ve sanat eğitimi
konusundaki uzmanlıklarını projeye aktararak projenin eğitsel potansiyeline katma
değer kazandırmışlardır.
Bütün proje ortaklarına projenin internet adresinden ulaşabilir ve bu organizasyonları
inceleyebilirsiniz.
http://www.clohe-movingtoys.eu/www/Home_EN/Partners.htm
Kısaca CLOHE
Oyuncaklar ve hareketli nesneler birer çocukluk tutkusudur.
CLOHE projesinin amacı 7 – 11 yaş grubundaki öğrencilerin özdevinir, elle kumanda
edilen hareketli oyuncaklar, yapmasını sağlayacak bir öğrenme yöntemi geliştirmek ve
bu yöntemi test etmektir. Figürün hareketi bir döndürme kolu yardımıyla gerçekleşir.
Geliştirilen yöntemin özü öğrencilere bir öyküden yola çıkarak, o öyküde yer alan
karakterleri ve sahneleri özdevinir yolu ile hayata geçirmeleri temeline dayanır.
Çocuklar kendi özdevinir ve mekanizmasını tasarlayıp, üretebilmeleri için rehberlik
edilir. Özdevinir üretim aşamaları yapılandırmacı ve deneysel öğrenme yöntemlerini
içerir. Proje mekanik, matematik, tasarım, el becerisi, yaratıcılık ve sanat konularına
giriş yapar. Sonuçlar ve ürünler sistematik bir şekilde AB düzeyinde kullanılmak üzere
transfer edilmiştir.
Özdevinir yapmak için, çocuklar üst-bilişsel becerilerin gelişimine katkıda bulunan bir
seri etkinliği tamamlamak zorundadır. Bunlar sırasıyla:
1. Bir öykü anlatımı (ya da bir metin)
2. Öykünün ana bölümlerini oluşturan bölümlerin belirlenmesi ve özetlenmesi
3. Özdevinir oluşturulmasında kullanılacak olan semboller yada figürlerin
belirlenmesi
4. Karakterlerin, malzemelerin, kullanılacak renk ve boyutun belirlenmesi
5. Hareketi sağlayacak mekanik yapının tasarlanması ve çizimi
6. Mekanik yapının ve bileşenlerinin oluşturulması ve birleştirilmesi
7. Özdevinirin hareketinin test edilmesi ve ürünün gerek duyulması durumunda
düzeltilmesi
6 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
8. Özdevinirin temsil ettiği öykü doğrultusunda test edilmesi ve gerekli
düzeltmelerin yapılması
Projenin en önemli sonucu, öğrencilerin sonuçta gurur duyacakları somut bir ürün
olarak kendi özdevinirlerini üretmiş olmalarıdır. Bu öğrenciler için önemli bir güdü
oluşturur.
Öğretmenler için düzenlenen atölye çalışmalarında, öğretmenler öğrencileri ile beraber
izleyecekleri yöntemin aynısını örnekleyen çalışmalara katılmışlardır.
Avrupa Eğitim Sisteminde CLOHE
CLOHE Eğitim ve Öğretim alanındaki AB politika ve stratejilerine bir cevap olarak
oluşturulmuştur. 2020 AB Stratejisi kapsamında, eğitim ve öğrenme süreci ve sürecin
geleceğin şekillendirilmesindeki rolü daha fazla önem kazanmıştır. AB 2020 politikası ve
stratejik eylem planında vurgulanan bazı zorluklar yaratıcılık ve yenilikle ilgilidir. Yenilik
ve yaratıcılık Temel Çapraz Yeterliliklerin geliştirilmesi ve bu amaçla oluşturulacak geniş
kapsamlı işbirliği ile başarılabilir. 21. Yüzyıla uyum sağlayacak gençlerin yeterliliklerinin
sağlanmasında sanatın rolü Avrupa düzeyinde tanınmıştır. AB Komisyonu sanat temelli
eğitimin yaratıcılığı geliştirmedeki değerini Kültür için Avrupa Ajandası’nda ön plana
çıkartmıştır. AB stratejik çerçeve program kültürel farkındalık ve yaratıcılığı da içeren
temel çapraz yeterliliklerin önemine vurgu yapmaktadır.
7 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
2. YAKLAŞIM / YÖNTEM
Yaparak öğrenme
“Duyarsam unuturum, görürsem hatırlarım, yaparsam bilirim.” - Konfiçyus
Pek çok çalışma öğrenmek için en iyi stratejinin yaparak öğrenmek olduğunu
göstermiştir. İnsan zekası bir işletim sistemidir. İşletim eylemden yola çıkar: somut bir
eylem içselleştiğinde tekrar edilebilir hale gelir. Bir çocuğun eyleme geçmesi için,
sayısal ya da konumsal, bu konuda ön çalışma yapmış olması gerekir.
Deneyerek öğrenme ve malzemelerin ve fiziksel nesnelerin kullanılması ayrılmaz
parçalardır. Yaparak öğrenme son zamanlarda ortaya çıkan öğrenme teorileri arasında
öne çıkan güncel bir yöntemdir. Ancak bu anlayış içerisinde öğrenme sadece yapma
yoluyla desteklenmez. Başka bir deyişle, eğer yaparak öğrenme süreci onu takip eden
bir düşünme ve eleştiri aşamaları ile tamamlanmazsa öğrenme gerçekleşmez. Basit bir
eylem ile ancak bir dizi mekanik aşama ezberlenebilir. Fakat kavrayabilmek için
düşünme ve tartışmaya ihtiyaç duyarız. Eylem içselleşmeli ve zihinsel olarak tekrar
edilmelidir. Aynı zamanda eylemin başkaları ile paylaşılması da gerekir. Başkaları ile
paylaşılan, tartışılan, üzerinde düşünülen eylemler kubaşıl öğrenme amacına hizmet
eder.
Yaparak öğrenme öğrencinin anlamlı ve uygun deneyimler yoluyla gelecekte
kullanabilecekleri bir dizi etkinliğin dikkatli tasarımını içerir. Robert Schank (1999) ve
meslektaşları yaparak öğrenmenin yararlarını şöyle sıralamaktadır:
• Sadece bilmek değil nasıl yapılacağını öğrenme (beceri kazanma);
• Bir hedef doğrultusunda, anlamlı ve ilgi çekici öğrenme süreci oluşturma;
• Öğrenme ortamı dışında bilginin nasıl kullanılacağını gösteren uygun görevler
yoluyla öğrenilen içerik bilgisi kazanma
Didaktik strateji olarak atölye çalışması
Atölye çalışması belirli bir amaç için yapılan etkinlikler bütünüdür. Atölye
çalışmalarında yaparak öğrenme süreci önemli bir yer tutar. Bu eğitsel faaliyetlerde
öğretme ve öğrenme tek yönlü geleneksel öğretme yöntemine değil karşılıklı ve kubaşıl
öğrenmeye dayanır. Atölye çalışmalarında eleştirisel düşünme yoluyla eylemler ve
sonuçları arasındaki ilişki irdelenerek bağlantılar arasındaki sistem ortaya çıkarılmaya
çalışılır.
Organizasyon modeli: Özdevinir nasıl yapılır
Malzemeler
Sınıfta özdevinir yapmak pahalı donanım ve malzeme gerektirmeyen ucuz bir işlemdir.
Deneme yapmanız için gerekli olan malzemeleri üç gruba ayırabiliriz:

Kutu için malzemeler
8 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu

Dişliler için malzemeler

Karakterler için malzemeler
a: Ayakkabı kutusu kullanmanız için en iyi seçenektir: erişilmesi kolaydır, ezilmez, bir
tarafı açıktır, ve çarkları yerleştirmek için kullanacağınız tahta çubuklar için kolaylıkla
delik açabilirsiniz. Ayrıca kutunun üzerine dekor çizebilir veya boyayabilirsiniz.
b: Dişliler kolaylıkla bulunabilen malzemelerden yapılabilir: tahta çöp şişler, plastik şişe
kapakları, sünger, pipet.
Temel araç-gereçler: makas, silikon tabanca, kutuyu delmek için çuvaldız ya da çivi.
9 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
c: Karakterler farklı malzemeler kullanarak pek çok teknik yardımıyla yapılabilir. En
basit olanları ısı kullanarak kolayca şekil verilebilen renkli kauçuklarla yapılabilir. Ya da
teneke içecek kutusu, bahçe malzemeleri, plastik şişeler gibi geri dönüşüm malzemeleri
kullanılabilir. Aslında bir tornavida ya da yapıştırıcı kullanarak birleştirilebilen her türlü
malzeme kullanılabilir. Dekor kutunun üzerine çizilebilir. Eğer kutu üzerinde herhangi
bir yazı ya da resim var ise, kutu üzerinde bir işlem yapmadan önce hazırlamak
amacıyla boyamak gerekebilir. Daha sonar dekor çizilir, boyanır ya da farklı
malzemelerden kesilen parçalar kutu üzerine yapıştırılır. Kullanılacak malzemeye bağlı
olarak araç ve gereçler farklılık gösterebilir. Ancak makas, maket bıçağı, silikon tabanca
ve zımba temel ekipmanı oluşturur.
Öykü
Öyküler farklı türlerde olabilir: klasik öyküler, öğrenciler tarafından oluşturulan öyküler,
geleneksel öyküler ya da etnik grupların geleneksel öyküleri. Öğrencilerin duygusal
katılım düzeyi kullanılan öykü türüne göre farklılık gösterebilir. Elde etmek istediğiniz
sonuca uygun bir öykü türünü seçmenizi öneriyoruz. Her durumda öğrencilerden
öyküyü 4 ya da 5 ana bölüme ayırmaları istenir ve her bölüm için bir özdevinir
yapmaları söylenir. Her bir öğrencinin üretimi olan özdevinir aracılığı ile sınıf içerisinde
sosyal bütünleşme sağlanır. Bu özellikle ailesel problemleri olan ya da toplumsal uyum
zorlukları yaşayan ya da bütünleşme süreci içerisindeki göçmen bireylerde etkilidir.
Aşağıda verilen YouTube bağlantılarında ilk http://www.youtube.com/watch?v=JUHnq0bY4g ve orta http://www.youtube.com/watch?v=nDZc9ASwOdc kademedeki
öğrenciler tarafından yapılan özdevinir ve ilgili öyküleri gösteren videoları
izleyebilirsiniz.
10 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
Mekanizma ve hareketler:
Aşağıda gösterilen mekanizmaların hareketlerini izlemek için lütfen bağlantıya gidiniz.
http://www.clohemovingtoys.eu/www/Home_EN/Automata_Gallery_Mechanisms.htm (bu sayfa içeriği
bütün proje dillerinde mevcuttur). Bu mekanizmaları kullanan özdevinirlerin
videolarına da bu sayfadan ulaşabilirsiniz.
Bu düzeneklerin çalışma prensibini oluşturan bir düzine mekanizma vardır ve
mekanizmaların üretim zorluk derecesi sistemin ne kadar karmaşık olduğuna bağlı
olarak değişir. Aşağıda en basitten başlayarak çeşitli zorluk düzeylerinde temel
mekanizmalar verilmiştir.
1 - Sürtünme çarkı, alt yatay çark hareketi üst dikey çarka hareket
kazandırır
2- Çift sürtünme çarkı, döner yatay hareketi döner ileri-geri dikey harekete
çevirir.
3- Eksantrik kam ve Zıplama kamı, döner hareketi dikey yada
dikey yukarı-aşağı harekete çevirir.
4 – Alt ve Üst Kol Kaydırıcı, döner hareketi farklı büyüklükte
salınım hareketine çevirir
5- Krank mili, döner hareketi sabit hızda dikey harekete çevirir.
11 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
Bütün bu mekanizmalar 6. Sayfada yer alan Malzemeler bölümünde anlatılan
materyalleri kullanarak basit bir şekilde yapılabilirler.
Yapım aşaması: üst ve alt bölümler
Özdevinirin üst bölümü öyküde geçen bir sahne içerisinde yer alan bir ya da daha fazla
karakteri sergiler. Kutunun içerisindeki alt bölüm üst bölümde yer alan karakterlerin
hareketini sağlayan çarklardan oluşur.
Öyküden farklı sahneleri çizerek işe başlayabilirsiniz: karakterleri ve onların
hareketlerini tasarlayarak mevcut malzemelerden hangisinin amacınıza hizmet
edebileceğine kolaylıkla karar verebilirsiniz. Karakterleri oluştururken hangi bölümlerin
hareketli olmasını istediğinizi belirlemelisiniz. Daha sonar mekanizmayı yapmaya
başlayabilirsiniz.
Yapım aşamasında karakterler ve çark hareketleri arasında bir uyum sağlanana kadar
deneme yapılmalı ve elde edilen veriler ışığında gerekli değişiklikler
gerçekleştirilmelidir.
Bu videolarda basit bir mekanizmanın yapılış sürecini, sürtünme çarkını ve işleyişini
izleyebilirsiniz.
http://www.youtube.com/watch?v=Yag54CVNmtk
İkinci olarak, çift sürtünme çarkı yapımı ve işleyişini izleyeceksiniz.
http://www.youtube.com/watch?v=NO6PrJS-TLk
12 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
3. ÖĞRETMEN ATÖLYE ÇALIŞMASI: İspanya örneği
Amaçlar
Çalışmanın ana amacı öğretmenlere CLOHE projesinin temel yeterliliklerin
öğretilmesinde kullanımını sunmaktı. Çalışmanın diğer amaçları şöyle sıralanabilir:

Projenin temel aldığı genel pedagojik çerçeveyi sunmak

Projenin önemine dikkat çekmek ve CLOHE projesinin sınıf ortamlarında
üstlenebileceği eğitsel rolü vurgulamak

Tümevarımsal bir yöntem kullanılarak öğretmenler ile öğrenciler için
kullanılacak yöntemin eşi bir uygulama yapmak ve böylece öğretmenleri
sınıflarında gerçekleştirecekleri proje uygulamasına hazır hale getirmek

Özdevinir yapımında kullanılacak malzemeleri öğretmenlere tanıtmak

Eğitimci tarafından önceden yapılan özdevinir yoluyla temel mekanizmaları ve
hareketleri öğretmenlere tanıtmak

Öğretmenler için hazırlanan çevirim içi kaynakları tanıtmak: Sanal Müze,
öğretmen rehberi, Wiki ve benzerleri

Atölye çalışması için tasarlanan görevi tamamlamak
Yöntem
Atölye çalışmasının aşamaları:
a) Projenin tanıtımı: Proje web sitesi öğretmenlere tanıtılarak bilgilerin diğer
öğretmenler ve öğrenciler ile paylaşımı üzerinde duruldu. Örneğin, Wiki ve diğer proje
kaynakları, videolar, mekanizma resimleri ve mekanizma yapım şemaları gösterildi.
b) Atölye öncesi: Özdevinir yapımı konusunda farklı seçenekler, etkinlikler, malzemeler
ve araç-gereçler tartışıldı. Grup tarafından kullanılacak öyküye karar verildi ve tema
olarak yeni yıl konusu seçildi.
c) Atölye süresince: Öğretmenler resim dersliğinde bir araya geldiler. Onlara özdevinir
yapmak için gereken malzemeler sunuldu. Çevirim içi videolar izletildi. Daha önceden
yapılan üç özdevinir örneği gösterildi.
d) Atölye sonrası: Her öğretmen kendi yaptığı özdeviniri sergiledi. Clohe Projesi Bremen
toplantısında kullanılan modeli temel alarak, öğretmenlerin deneyimlerini birbirleriyle
paylaşması istendi. Özellikle, üretim aşamasında karşılaştıkları zorluklardan ya da
başarılarından söz etmeleri istendi. Son aşama olarak, atölye çalışmasının
değerlendirmesini yapmak üzere anket çalışması yapıldı. Katılımcılara sertifikalarının
verilmesiyle atölye çalışması sona erdi.
13 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
Katılımcı öğretmenlerin dönütleri
Atölye çalışmasına katılan bütün öğretmenler büyük ilgi gösterdiler. Özdevinir ve ilgili
mekanizmaların müfredata dahil edilmesi durumunda pek çok temel becerinin eş
zamanlı olarak geliştirilebileceği görüşünü paylaştılar.
Atölye çalışmasına katılan öğretmenlerin tamamı görsel sanatlar ve fen bilgisi
öğretmenleriydi. Bu öğretmenler özdevinirlerin derste kullanımı yoluyla pek çok
müfredat konusun zenginlik kazanabileceği konusunda fikir birliğine vardı. Katılımcılar
ayrıca özdevinir yapım sürecinin öğrencilerin yaratıcılığına ve sınıf içi işbirliğine olumlu
katkı sağlayacağını belirttiler. Katılımcı öğretmenler, dijital beceri dışında diğer bütün
temel yeterlilik alanlarında özdevinirden yararlanmanın anlamlı bir eğitsel bağlam
oluşturacağını ifade ettiler.
Son olarak katılımcılar, projenin öğrencilere ellerini ve el becerilerini kullanabilecekleri
dijital gündelik yaşam rutinine bir alternatif sunabileceğini belirttiler. Özdevinir
yapımının öğrenme ortamında aşılması gereken zorlu görevler sunarak problem çözme
becerisini geliştirdiği eklendi. Öğretmen rehberi, sanal müze, çevirim-içi kaynaklar ve
mekanizmaların işleyişini gösteren videolar gibi çeşitli proje kaynakları katılımcı
öğretmenler tarafından yararlı ve kullanılabilir bulundu.
14 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
4. PILOT UYGULAMA
1. Hedef kitle
Pilot çalışması proje ortakları tarafından beş ülkede pek çok okulda yapıldı. Proje
kaynaklarının geçerliliğini sağlamak açısından uygulama mümkün olan pek çok farklı
durum ve koşulda gerçekleştirildi. Böylece aynı zamanda projenin gerçek sınıf
ortamlarında planlandığı şekilde sonuçlanacağı ve hedeflere ulaşılacağından emin
olundu. Uygulamanın ana hedef kitlesi ilköğretim öğrencileri ve bilim müzeleri
ziyaretçileriydi.
Malzeme ve yönergeler
Tüm pilot uygulamalar üçüncü proje toplantısı esnasında 2012 Ekim ayında Bremen’de
yapılan birinci öğretmen atölye çalışmasından yola çıkarak tasarlandı. Bu toplantı
sırasında edinilen tecrübeleri kaynak olarak kullanarak, ortaklar bir organizasyon
modeli geliştirdi (daha detaylı bilgi için verilen bağlantıyı kullanınız
http://www.clohe-movingtoys.eu/www/Home_EN/Resources.htm). Pilot uygulama
modeli öğretmenlerin kolaylıkla kullanabileceği çok yönlü bir yapıya sahiptir.
Proje ortakları tarafından gerçekleştirilen pilot uygulamaların çoğunda, öğrenciler ya
kendi öykülerini oluşturdu ya da var olan bir öyküyü kullandı. Bunu takiben iç
mekanizmayı sergilemeden tamamlanmış bir özdevinir gösterildi. Sonraki aşamada
öğrencilere özdevinir mekanizma yapımında kullanabilecekleri malzemeler gösterildi:
ayakkabı kutusu, köpük, tahta çubuklar, kağıt, karton, yapıştırıcı, cetvel, kalem, boyama
kalemleri, şişe kapakları, makas, çuvaldız gibi. Yaratıcılıklarını sınırlamamak için
öğrencilere özdevinir mekanizmasını nasıl yapabilecekleri konusunda detaylı bilgi
verilmedi.
Pilot uygulamanın yapısı
Benimsenen ya da oluşturulan öykü okundu ya da öğretmen tarafından anlatıldı. Daha
sonra öğrenciler yapacakları mekanizmaları ile sergileyecekleri bir sahne ya da karakter
seçtiler. Hareketleri oluşturmak için denemeler yaptılar ve kuklaların nasıl hareket
edeceklerine karar verdiler. Sonraki aşamada mekanizmalarını yapmak için
tasarımlarını çizdiler. Bu aşamayı yapım ve test adımları takip etti. Mekanizmalarını son
aşamada sergileyip teknik açıklamalarda bulundular ve arkadaşlarından dönüt aldılar.
Sonuçlar
Pilot uygulama sonuçları basit malzemeler kullanarak çalışan mekanizmalar
yapılabilmesinin mümkün olduğu konusundaki proje hedefine ulaşıldığını gösterdi.
Farklı mekanizmalar kullanarak benzer hareket modelleri oluşturuldu. Öğrenciler
ürünleri ile gurur duydular ve olumlu etkilendiler. Motivasyonları arttı. Hem
öğretmenler hem de öğrenciler özdevinir mekanizma üretiminin bir müfredat konusu
olabileceği konusunda aynı düşünceleri paylaştı.
15 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
5. ANAHTAR YETERLİLİKLER VE ÖZDEVİNİM
Durum senaryosu
İlkokulda anadilde iletişimi geliştirmek amacıyla özdevinimli oyuncak
kullanımı
Başlık
1. İlkokulda anadilde iletişimi geliştirmek amacıyla özdevinimli
oyuncak kullanımı
Ortak ülke
Portekiz
Anahtar
yeterlilik
Anadilde iletişim
Hedef kitle
İlkokul öğrencileri – 3. ve 4. sınıflar
Tanımlama
Özdevinimli oyuncaklar anadilde iletişimi ve matematik becerisini
geliştirmek amacıyla çocukları güdülemek ve onlara eğitsel bir uğraşı
kazandırmak için kullanılmıştır. Bu proje Portekizin Pombal şehrindeki
bir devlet okulunda 3. ve 4. sınıf öğrencileri ile dört oturumluk bir
atölye çalışması ile tamamlanmış ve öğrencilerin halen uygulamadaki
müfredatlarına bütünleşik olarak gerçekleştirilmiştir. İlkönce,
özdevinimli oyuncaklar hareket veren düzenekleri gizlenerek
öğrencilere gösterilmiştir. Daha sonra hangi hareketin hangi
mekanizma ile oluşturulabileceği üzerinde bir tartışma ortamı
yaratılmıştır. Çocuklara dışarıdan gözlemlenebilen hareketler için
nasıl bir açıklama getirebilecekleri sorulmuştur. Bunun üzerine
çocuklar hareketler üzerine ilk savlarını basit çizimlerle anlatmaya
çalışmışlardır. Bunun ardından gelen bölümde ise çocuklara iç
düzeneğe bakmaları için izin verilmiştir. Daha sonra ise özdevinimli
oyuncak yaratma amacıyla onlardan bireysel olarak bir öykü
oluşturmaları istenmiştir. Tüm sınıf olarak ortak biçimde hazırlanan
ve “Küçük Fosca ve Arkadaşları adlı bir öykü oluşturuldu. Bu öykünün
karakterlerinden esinlenerek çocuklar sonuç bölümünde özdevinimli
oyuncaklarını yaptılar. Bu etkinlik sırasında, çocuklardan
gözlemledikleri özdevinimli oyuncak üzerine kendi matematik
problemlerini yaratmaları istendi ve daha sonra bu problemi sunarak
çözüm oluşturdular.
- Sözlü ve yazılı anlatımın geliştirilmesi;
Öğrenme
hedefleri
- Metin çözümleme yeterliliklerinin desteklenmesi;
- İşbirliği ile yazılı anlatımın geliştirilmesi;
16 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
- Farklı türlerdeki hareketler yönelik gözlem becerilerinin arttırılması;
- Çizge ile anlatımın geliştirilmesi;
- Hareket ve bunu oluşturan düzeneğe yönelik zihinsel simgelemenin
geliştirilmesi;
- Matematiksel düşünce ve problem oluşturmanın desteklenmesi;
- Farklı etkinliklerde anadilde iletişim becerilerinin önemine yönelik
farkındalığın arttırılması
17 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
2. Yabancı dilde iletişimi geliştirmek için özdevinimli oyuncakların kullanımı
Başlık
Türkiye’de ilköğretim düzeyinde yabancı dil olarak İngilizce öğretiminde
özdevinimli mekanizmaların ders materyali olarak kullanımı
Ortak ülke
Türkiye
Temel
Yabancı dilde iletişim
Yeterlilikler Kültürel farkındalık ve anlatım
Hedef kitle
İlköğretim 5. sınıf
Tanımlama
Özdevinimli mekanizmaları ilköğretim düzeyindeki öğrencilere yabancı
dil olarak İngilizce öğretiminde kullanmak üzere Türkiye’de Adana
ilindeki Final Özel Okulları ile ortak çalışma yürütüldü. Özdevinimli
oyuncakları yapma konusunda önceden eğitim almış dört İngilizce
öğretmeni derslerinde okuma, konuşma ve yazma becerilerini öğretmek
ve geliştirmek için bu aracı kullandılar. Öğretmenler öğrencileri ile
birlikte bir Hint halk masalı olan “Altı kör adam ve fil”’i seçtiler. Sınıfta
başlangıç noktası olarak öyküyü anlayıp bununla ilgili sözcük ve dilbilgisi
çalışmalarını yürüttüler. Daha sonra öğretmenler öğrencilerden öykü
içerisinde geçen ve en çok hoşlarına giden bir mizanseni seçip tahtaya
çizmelerini ve bunu canlandırmalarını istediler. Dil çalışmasını
tamamladıktan sonra öğrencilere örnek bir model sunularak özdevinim
mekanizması hakkında bilgi verildi ve çeşitli hareketlerin nasıl
gerçekleştiği gösterildi. Öğretmenler öğrencilere öyküden bir mizansen
seçmelerini ve bunu kendi hazırlayacakları özdevinim mekanizması ile
canlandıracaklarını söyleyip uygun malzemeler hakkında beyin fırtınası
yapmalarını istedi. Öğrenciler modellerinin dış yapısıyla işe başlayıp ilgili
kukla ve süslemeleri yaptılar. Daha sonraki aşamada öğretmenlerinin
yardımıyla öğrenciler hareketli mekanizmalarına karar verdiler. Deneme
– yanılma sürecinden sonra hareketli parçaları oluşturarak mekanizmayı
tamamladılar. Sonuç olarak mekanizmalarında sergiledikleri sahne için
sözler yazıp öyküyü canlandırdılar.
Öğrenme
hedefleri
Kültürel farkındalık
Öğrencilerin aşağıdaki dil becerilerini geliştirmek:
Sözcük bilgisi
Okuma – anlama becerileri
Dilbilgisi
Yazma becerisi
Sözlü iletişim
18 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
Özdevinimli oyuncaklar, matematik becerisi ve fen ve teknolojide temel
yeterlilikler
Başlık
Matematik becerisi ve fen ve teknolojide temel yeterliliklerde
özdevinimli mekanizmaların kullanılması
Ortak ülke
Almanya
Anahtar
yeterlilik
Matematik ve Fen’de Temel Yeterlilikler
Hedef kitle
İlköğretim öğrencileri
Tanımlama
Atölye çalışması için AmHalmerweg ilkokulundan bir sınıf
Melanchthonstraße ilkokulundan da diğer bir sınıf seçildi. 3. ve 4.
sınıf öğrencilerinin yaşarı 9 – 10 arasındaydı. Öğrencilerin benzer tip
etkinliklerde daha öncesinde hiçbir deneyimleri olmamıştı. Bu
sınıfların öğretmenleri 2112 yılının Ekim ayında CLOHE atölye
çalışmasına katıldılar. Her iki okulun öğrencileri özellikle Türkiye
olmak üzere diğer ülkelerden gelen göçmen öğrenci profiline
sahiptir. Her iki okulda şehrin toplumsal olarak geri kalmış
bölgelerinde bulunmaktadır. Öğrencilerin bazıları derslerini kendi
anadillerinde almaktadırlar.
Birincil hedef olarak matematik, fen ve teknolojide becerileri
geliştirmek olarak belirtilebilir. Bunun için
- Deneyim: Teknoloji çevrelerinde sürekli olmasına ragmen
çocukların bu konuda deneyim eksikliği bulunmaktadır. İlgili konuda
beceriler, çok basit araçlar bile, aileleri tarafından kullanılmadığı için
yok sayılmaktadır.
- Beceriler (yapabilirlik):
Öğrenme
hedefleri
Bir plan doğrultusunda, kutunun içerisinde neler olabileceğini
düşünerek basit ödevler yerine getirilebilmelidir. Tahta çubuklar,
makas, kağıt, ve karton kutu gibi kullanım gereçleri, yani çocukların
halihazırda tanıdık oldukları basit araçların kullanımı gerekmektedir.
Sonuç olarak, düzeneğin çalışması için temel matematik becerilerini
tasarlayıp, uygulamaları gerekmektedir.
- Temel: Devinim aktarımı, bir enerji kaynağını diğerine aktarmak ve
devinimi sağlamak temel matematik becerisi gerektirmektedir. Bu
etkinlikte, basit bir devinim düzeneğini oluşturmak temel becerilerin
başarılı şekilde edinimini gerektirmektedir.
19 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
Özdevinim ve Öğrenmeyi Öğrenme
Başlık
Öğrenmeyi öğrenmede özdevinim düzeneği kullanımı
Ortak ülke
İtalya
Anahtar
yeterlilik
Öğrenmeyi öğrenme
Hedef kitle
İlköğretim öğrencileri
Tanımlama
Pilot uygulama İtalyanın Perugia şehrinin “Collodi” okulunda biri
4. diğeri de 5. sınıf olmak üzere iki grup öğrenci ile
gerçekleştirilmiştir. Atölye çalışması her grup için 20 saat
sürmüş olup her biri iki saat süren 10 oturumda yapılmıştır.
Öğrenciler ikili gruplar halinde yeni bir öykü yaratmıştır.
Öğretmen öykülerinden seçmek istedikleri ve en sevdikleri
sahneyi almalarını istemiştir. Öğrenciler vücut hareketlerini de
kullanarak devinim yaratmak istedikleri mizanseni seçmişlerdir.
Devinim düzeneğini oluşturmaya alt kısımdan başlanmıştır. Bir
deneme yanılma sürecinden sonra düzeneğe son hali
verilebilmiştir. Düzenek hazırlandıktan sonra üst kısma geçiliştir.
Son basamakta ise öğrenciler devinimli oyuncaklarını sınıfta
sergilemiş ve projenin wiki sayfasında paylaşmışlardır.
- Devinimle sergilenecek mizansenin metinden seçilmesi
- Düzenek için temel mekanizmayı oluşturmayı öğrenme
- Düzenek oluşturmayı bir dizi eylem planı doğrultusunda
gerçekleştirmeyi öğrenme
Öğrenme
hedefleri
- Dönütleri kullanarak, basamak düzeneğin işleyişine yönelik
çalışma yapabilmek
- Gerektiğinde bir önceki eylem basamağına dönüp o noktadan
yeniden başlayabilmek
- İsleyiş süreci üzerine yorum yapıp, öğrenme gereklerini
gerçekleştirebilmek
- Grup çalışması yapabilmek ve dönüt alıp verebilmek
- İşleyiş sürecinde oluşabilecek aksaklıkları tolere edip
üstesinden gelebilmek
20 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
Özdevinim ve toplumsal ve vatandaşlık becerileri
Başlık
İlköğretimde özdevinimli düzenekler ile toplumsal ve
vatandaşlık becerilerini geliştirme
Ortak ülke
İspanya
Anahtar yeterlilik
Toplumsal ve vatandaşlık becerileri
Hedef kitle
İlköğretim öğrencileri (9-10 yaş)
Tanımlama
Bu projenin pilot çalışması İspanya’nın Marbella kentinde “Las
Chapas” adlı özel okulda gerçekleştirilmiştir. Öğrenciler üç
veya dört kız öğrenciden oluşan gruplar halinde uygulamaya
katılmışlardır. Proje Ekim – Mayıs ayları arasında bir eğitim
yılında gerçekleştirilmiştir. Katılımcı öğrenim yöntemi
kullanılmış ve öğrenciler bir öğretmen denetiminde gruplar
halinde etkinliklerini gerçekleştirmişlerdir. Uygulama
süresince, öğrenciler grup içinde çalışmayı ve ortak bir ürün
ortaya koymak için diğer grup üyeleri ile birlikte hareket
etmeyi öğrenmişlerdir. Diğer becerilerin yanı sıra öğrencilerin
sorumluluk duygularının arttırılması hedeflenmektedir.
Uygulamaya katilan gruplar rastgele seçimle
oluşturulduğundan, öğrenciler birbirilerini tanımıyorlardı.
Böylece tanımadıkları öğrenciler ile çalışma ve arkadaşlık
kurma becerilerini de geliştirmiş oldular.
Toplumsal ve vatandaşlık becerileri toplumda yaşamayı,
dünyanın toplumsal gerçekliğini anlamayı ve giderek çoğulcu
olan toplumda yasamayı gerektirmektedir. Bu projenin, bu
yüzden, amacı:
Öğrenme hedefleri




aktif vatandaşlığa hazırlanma yolunda birlikte
yaşamanın ve çalışmanın değerini ve kurallarını
kazandırmak
birlikte öğrenmeyi ve işbirliğini anlamak
farklı sanatsal etkinliklerin farkındalığını kazanmak.
diğerlerine saygı duymayı öğrenmektir.
21 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
Özdevinim ile girişimcilik ve yatırımcılık duygusu
Başlık
Özdevinim düzenekleri ile girişimcilik ve yatırımcılık duygusunun
geliştirilmesi
Ortak ülke
İtalya, Alivola
Anahtar yeterlilik
Girişimcilik ve yatırımcılık duygusu
Hedef kitle
İlk ve Orta öğretim öğrencileri
Tanımlama
Özdevinim atölye çalışmaları bir ilköğretim bir de
ortaöğretimden olmak üzere yaşları 7-12 arasında değişen
öğrencilerle gerçekleştirildi. Katılımcı çocukların ve
öğretmenlerin özdevinim düzenekleri ve çalışma ilkeleri üzerine
daha önce hiçbir deneyimleri yoktu. Proje Kasım-Mart ayları
arasında, 2013 yılında yapıldı. Öğrenciler 3-4 kişilik gruplara
ayrıldılar. Atölye çalışması sırasında her grup kendi öyküsünü
yarattı (öğrenme hedefi: yaratıcılık), anahtar kavramları
gözeterek çözümledi (öğrenme hedefi: çözümleme); yapım
aşaması tasarlandı (öğrenme hedefi: tasarlama); tasarı eyleme
geçirildi (öğrenme hedefi: düşünceyi eyleme dökme ): birey
olarak ve grup içerisinde çalışıldı (öğrenme hedefi: bireysel
olarak ve grup içerisinde çalışma yetisi); görev dağılımı yapıldı
(öğrenme hedefi: görev dağılımı yapma yetisi). Ürün hakkında
sınıf arkadaşlarına ve öğretmenlere sunum yapıldı (öğrenme
hedefi: iletişim), etkinlik ve sonuç raporu hazırlandı, yönetimi
yapıldı (öğrenme hedefi: rapor hazırlama ve yönetim). Etkinlik
raporu için: http://www.clohemovingtoys.eu/www/HomeIT/ResourcesIT.htm
“Girişimcilik” kişinin düşüncelerini eyleme geçirmesi demektir.
Bu, hedefe ulaşmak için yaratıcılığı, yenilikçiliği, risk almayı, plan
yapabilmeyi ve yönetmeyi gerektirir. Uygulama sırasında etkin
Öğrenme hedefleri proje yönetimi için birtakım beceriler kullanıldı (planlama,
düzenleme, yönetme, liderlik etme, değerlendirme ve kayıt
altına alma), ve ayrıca iletişim ve koordinasyon açısından etkili
tartışma, sunum yapma gibi beceriler gerçekleştirildi.
22 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
Özdevinim ile kültürel farkındalık ve anlatım yetisi.
Başlık
Özdevinim ile kültürel farkındalık ve anlatım yetisini
geliştirme
Ortak ülke
Portekiz
Anahtar yeterlilik
Kültürel farkındalık ve anlatım yetisi
Hedef kitle
İlköğretim 1. sınıf öğrencileri
Tanımlama
Özdevinim düzeneği etkinlikleri deniz teması ve ilgili
geleneklere ilişkin olarak kültürel farkında lığın ve anlatım
yetisinin geliştirilmesinde kullanılmıştır. Proje, Potek’de
Abadias devlet okulunda birinci sınıf öğrencileri ile ve
okuldaki birtakım diğer öğrencilerin katılımıyla
gerçekleştirildi. Önce özdevinim kavramı ve projenin genel
amaçları anlatıldı. Daha sonra, “Deniz Kızının Arkadaşları“
öyküsü okundu ve iki veya üç öğrenciden oluşan gruplar,
hazırlayacakları etkinlik için öyküden bir karakter seçtiler.
Başlangıç aşamasında, her grup hareketi oluşturacak
düzeneği hayallerinde canlandırıp sundular. Düzenek için
dönüşümlü malzemelere karar verildi ve iç düzeneğin
oluşturulmasına öğretmen denetiminde başlandı.
Öğrencilerin anne babaları ve büyük anne veya babaları
sürece dahil edildi ve böylece nesiller arası katılım sağlandı.
Sonuç aşamasında, çocuklar düzeneklerini nasıl
hazırladıklarına dair aşamaları sundular. Çocuklara etkinlik
güncesi tutmaları ve daha sonra bunu kullanarak ilgili
düşünce ve yorumlarını anlatmaları istendi.

Öğrenme
hedefleri
 Şehrin ve okulun coğrafi konumu hakkında farkındalık
kazanımı ve deniz yaşamının hayatlarındaki önemini
kavratma
 Deniz ve kültürü hakkında bilgiyi arttırma
 Okuma ve dinleme ve öykü anlatma becerilerini
kazandırma
 Sözlü anlatımı geliştirme
 Yazılı ve sözlü tümce oluşturma becerisini geliştirme
 Çizgi ile ifadeyi geliştirme ve sunum becerisi kazandırma
 Düzenek oluşturma
 Yaratıcı fikirlerin desteklenmesi ve medya kullanımı
23 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
6. SONUÇ
CLOHE özdevinimli oyuncakların sınıf ortamında farklı ders konularının öğretilmesinde
kullanılabilmesi düşüncesinden ortaya çıkmıştır. Projenin eğitsel getirisi öğretmenlere
bu sanatsal ve oyuna dayalı etkinliklerin eğitim süreçlerinde öğrencilerin anahtar
becerilerini nasıl geliştirip, destekleyip, değerlendirebileceklerine ilişkin destek
sağlamasıdır. Bu anahtar beceriler Avrupa Birliği, Yaşam Boyu Öğrenme için Anahtar
Beceriler Referans Belgesinde açıkça belirtilmiştir EACEA (2007). Bunlar:

Anadilde iletişim

Yabacı dillerde iletişim

Matematik becerisi ve bilim ve teknolojide temel yetkinlikler

Sayısal (dijital) beceriler

Öğrenmeyi öğrenme

Sosyal ve vatandaşlık becerileri

Girişimcilik yetisi

Kültürel farkındalık ve anlatım
Bu proje sayısal beceri gelişimi hariç diğer bütün becerilere gönderimde
bulunmaktadır. Bu bağlamda, CLOHE AB politikası ve stratejilerine büyük ölçüde
katkıda bulunmakta ve eğitimde karşılaşılan güçlüklere, ilgili alanlarda destek vererek
olumlu katkı sağlamaktadır.
Proje süresince, katılımcı ülkeler farklı yetkinlik alanlarına odaklanarak çalışmalarını
yürütmüşlerdir:

Portekiz özdevinimli düzenekleri anadilde eğitim ve matematik becerilerinin
geliştirilmesinde öğrencileri güdülenerek bu doğrultuda kullanmıştır. Aynı
zamanda deniz kültürü ve geleneklerini işleyerek kültürel farkındalık yaratmayı
amaçlamışlar ve anadilde anlatım yetisini geliştirecek etkinlikler
düzenlemişlerdir.

Türkiye ilköğretimde yabancı dil öğretimine odaklanarak bu düzeneklerden
yararlanıp etkinlikler gerçekleştirmiştir. Kültürel farkındalık ve anlatım becerisi
üzerinde de durulmuştur.

Almanya sınıf etkinliklerinde matematik, bilim ve teknoloji üzerine eğilmiştir.

Proje yürütücüsü olan İtalya ise ilköğretimde öğrenmeyi öğrenme üzerinde
durmuş ve bu doğrultuda etkinlikler gerekleştirmişlerdir

Toplumsal ve vatandaşlık becerileri üzerine İspanya etkinlikler gerçekletirmiş
çoğulcu bir toplumda yaşamanın gerekleri üzerine çalışmalar gerçekleştirmiş ve
24 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
özdevinimli düzeneklerini bu doğrultuda kullanarak çocuklarda ilgili yetileri
geliştirmeye çalışmışlardır.

İkinci İtalyan ortak ise, özdevinim olgusunu girişimcilik becerisinin
geliştirilmesinde kullanmıştır. Bu, hedefe ulaşmak için yaratıcılığı, yenilikçiliği,
risk almayı, plan yapabilmeyi ve yönetmeyi gerektirdiğinden uygulama sırasında
etkin proje yönetimi için birtakım beceriler kullanılmış (planlama, düzenleme,
yönetme, liderlik etme, değerlendirme ve kayıt altına alma), ve ayrıca iletişim
ve koordinasyon açısından etkili tartışma, sunum yapma gibi beceriler
gerçekleştirilmiştir.
Bu proje ile CLOHE proje ortaklığı üzerinde çalıştığı öğrenme alanlarında başarılı bir dizi
uygulama gerçekleştirmiştir. Bu projenin gerçekleştirdiklerinden ve çıktılarından
Avrupa’daki eğitim kurumlarının hepsi olumlu uygulama örnekleri çıkarabilirler. CLOHE
proje ortaklığının bakış açısıyla, burada elde edilen sonuçlar her zaman gelişime açık
olup daha fazlası her zaman yapılabilir ve buradaki uygulama alanlarının ötesine geçilip
diğer konuların öğretilmesinde de kullanılabilir.
Proje katılımcısı ülkelerin gerçekleştirdikleri uygulamalardan birtakım çıkarımlarda
bulunmuşlardır ve bunlar çeşitli öneriler sunulmasını gerekli kılmaktadır. Bu
doğrultuda, önerimiz, bundan sonra uygulama yapacak kurumların proje sonunda
ortaya konulan kılavuz ve örnekleri izlemeleri ve bu doğrultuda kendi uygulamalarını
kendi gerçeklikleri ile paralel hayata koymalarıdır.
Sonuç olarak söyleyebileceğimiz, özdevinimli düzeneklerin çeşitli ülkelerde, ortaya
koyduğumuz iyi örnekler doğrultusunda öğrenme ve öğretme sürecinde kullanılmasının
gerekliliğine olan inancımızdır.
25 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu
7. Kaynaklar, Wiki, Sanal Müze, Videolar
CLOHE internet sayfası için:
http://www.clohe-movingtoys.eu
Sitede 6 dilde oluşturulmuş eğitsel
kaynaklara,
100
den
fazla
özdevinimli düzenek örneğine
ulaşmak olasıdır. Bunlar arasında
şunlar da bulunmaktadır
-
Nasıl yapılır kılavuzları
-
Öğretmen kılavuzları
-
Öğrenci kılavuzları
-
Pilot uygulama raporları
-
Sormaca örnekleri
CLOHE wiki sayfası için: http://moving-toys-inthe-classroom.wikispaces.com
Sanal müze
uygulaması ve çocukların uygulamaları
CLOHE YouTube kanalı http://www.youtube.com/user/CLOHE2012 çeşitli uygulama
videoları
CLOHE Örnek senaryoları
https://sites.google.com/site/clohecasestudies/
26 / 26
http://www.clohe-movingtoys.eu