ελλαδας - Türk-Yunan Medya Buluşması

Transkript

Bu program Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir.
Αυτό το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Δημοκρατία της Τουρκίας.
Διάλογος της Κοινωνίας Πολιτών
TÜRK-YUNAN MEDYA BULUŞMASI
ΓΕΦΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ TΟΥΡΚΙΑΣ - ΕΛΛΑΔΑΣ
G
DERGİ-ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
TÜRKİYE VE YUNANİSTAN
ARASINDA TİCARİ İLİŞKİLER
ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
project art creative mice
www.turkeygreecemediabridging.com
ARALIK 2015 Δεκέμβριος
3
TURKEY
GREECE
MEDIA
BRIDGING
TURKEY
GREECE
MEDIA
BRIDGING
Διάλογος της Κοινωνίας Πολιτών
Projesi
ΓΕΦΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
ΤΟΥΡΚΙΑΣ - ΕΛΛΑΔΑΣ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
İÇİNDEKİLER
G
İmtiyaz Sahibi / Υπεύθυνος έκδοσης
Ali Akgün / Αλί Άκγκιουν
[email protected]
Genel Yayın Yönetmeni / Αρχισυντάκτης
Arzu Akgün / Αρζού Άκγκιουν
[email protected]
Yayın Danışmanı / Σύμβουλοι Σύνταξης
Burak Bekdil / Μπουράκ Μπέκντιλ
Hürriyet Daily News
Doç. Dr. Burcu Sümer / Καθ. Δρ. Μπουρτζού Σουμέρ
Ankara Üniversitesi, İletişim Fakültesi Öğretim Görevlisi
Τμημ. Επικοινωνίας του Παν. Άγκυρας
Özge Mumcu / Οζγκέ Μουμτζού
Gazeteci / δημοσιογράφος
Sedat Bozkurt / Σεντάτ Μπόζκουρτ / Fox Tv
Yrd. Doç. Dr. Sevgi Can Yağcı Aksel
Αναπλ. Καθ. Δr. Σεβγκί Τζαν Υαγτζί Ακσέλ
Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Görevlisi
Τμημ. Επικοινωνίας του Πανεμ. Άγκυρας
Zafer Çakmak / Ζαφέρ Τσακμάκ
Habertürk Ankara Temsilcisi / αντιπρόσωπος του Habertürk Άγκυρας
04
μπόριο
ticaret /ε
TÜRK-YUNAN MEDYA BULUŞMASI PROJESİ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΕΦΥΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ-ΕΛΛΑΔΑΣ
[email protected]
Bu dergi Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti’nin mali desteği ile üretilmiştir. Bu derginin
içeriğinden sadece Aral Group sorumludur ve hiçbir şekilde Avrupa Birliği, Türkiye Cumhuriyeti
veya Avrupa Birliği Bakanlığı’nın görüşlerini yansıttığı şeklinde yorumlanamaz.
Türk Yunan Medya Buluşması projesi Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği tarafından ortak
finanse edilen Sivil Toplum Diyaloğu Programı çerçevesinde gerçekleştiriliyor. Program, Türkiye
ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerden sivil toplum kuruluşlarının, ortak bir konu etrafında bir araya
gelerek, toplumların birbirini tanımaları, karşılıklı bilgi alışverişi ve kalıcı diyalog kurmalarını
sağlayan bir platform olarak geliştirildi. Programın teknik uygulamasından Avrupa Birliği
Bakanlığı sorumlu. Merkezi Finans ve İhale Birimi ise Programın sözleşme makamı.
Dergide yayınlanan makale, yazı, haber ve fotoğrafların sorumluluğu yazarların sahibine aittir.
Το περιοδικό αυτό εκδόθηκε με την υλική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Αποκλειστικός υπεύθυνος για το περιεχόμενό του είναι το Aral Group και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί
να θεωρηθεί ότι αντικατοπτρίζει τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Τουρκικής Δημοκρατίας ή του
υπουργείου Ευρωπαϊκών Υποθέσεων.
Το πρόγραμμα Γεφύρωση των Μέσων Ενημέρωσης Τουρκίας-Ελλάδας πραγματοποιείται στα πλαίσια του
προγράμματος Διαλόγου Κοινωνίας Πολιτών που χρηματοδοτείται από κοινού από την Τουρκική Δημοκρατία
και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το πρόγραμμα αναπτύχθηκε ως πλατφόρμα συνάντησης των θεσμών της κοινωνίας
πολιτών της Τουρκίας και των κρατών μελών της ΕΕ με αφορμή κάποιο κοινό θέμα, και στοχεύει στην καλύτερη
γνωριμία μεταξύ των κοινωνιών, στην αμοιβαία ανταλλαγή πληροφοριών και στη δημιουργία μόνιμων διόδων
διαλόγου. Για την τεχνική εφαρμογή του προγράμματος υπεύθυνο είναι το υπουργείο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων
και αναθέτουσα αρχή η Κεντρική Μονάδα Χρηματοδοτήσεων και Αναθέσεων.
Η ευθύνη για τα άρθρα, κείμενα, ρεπορτάζ και φωτογραφίες της έκδοσης ανήκει στους συγγραφείς.
Ataç 1 Sk. 25/11 Kızılay, Ankara / Turkey
T: +90.312 433 2725 F: +90.312 434 2725
Baskı/ΕκτυΕκτυπώσεις: TDV Yayın, Mat. ve Ticaret İşl. 0312 354 91 31
Sayı/αριθμός: 3 Basım Tarihi/ ιστορίαιστορία: 11.01.2016
30
ουσική
μ
/
ik
z
ü
m
G
24
40
ης
ο πρέσβ
/
i
lç
e
k
büyü
ουσική
müzik / μ
48
λιτών
ο
π
α
ί
ν
ω
m / κοιν
sivil toplu
TRGR
5
TİCARET
TÜRKİYE YUNANİSTAN İŞ KONSEYİ YÜRÜTME KURULU BAŞKANI TEVFİK BILGEN
“KRİZE RAĞMEN TİCARİ İLİŞKİLERİMİZ İYİ DURUMDA”
ΤΕΒΦΙΚ ΜΠΙΛΓΚΕΝ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ
«ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΜΑΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΚΑΛΕΣ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ»
6 www.turkeygreecemediabridging.com
ΕΜΠΟΡΙΟ
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu
bünyesinde faaliyet gösteren Türkiye Yunanistan İş Konseyi; ikili
ekonomik ilişkileri gelinen noktadan daha ileriye götürme isteği ve
faaliyetlerini daha geniş kitlelere
yayma amacıyla çalışıyor. Türkiye
Yunanistan İş Konseyi Yürütme
Kurulu Başkanı Tevfik Bilgen
DEİK’in hedeflerinin her zamanki
gibi ikili ekonomik ilişkileri bugünkünden daha ileri noktalara
taşımak olduğunu söylüyor ve
ekliyor: “Bunca yıldır çok başarılı
olan bir iş konseyinin bundan
sonra da başarılı çalışmalarına
devam edeceğine inanıyorum.
Aramızdaki başarılı işbirliklerinin
artması bizleri daha da yakınlaştırmakta, birbirimiz için daha
vazgeçilmez kılmaktadır”
Türkiye-Yunanistan İş Konseyi
ne zaman ve hangi amaçlarla
kurulmuştur?
İş konseyimizin kurulmasına
1988 yılında karar verildi. 80’li
yıllarda Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde henüz bir ısınma yok,
devletler arası ilişkiler o kadar
iyi değil, halkın bile birbirlerinin
ülkesine gidip gelmesi azdı. O yıl
Davos’ta iki ülke başbakanı biraraya geldiler. Sonradan bu Davos
toplantısı çok bilinen ve ilişkilerde milat kabul edilen bir olay
haline dönüştü. Davos toplantısı
sırasında o günün iki ülke başbakanları Andreas Papandreou ile
Turgut Özal ilişkileri geliştirmek
için bir takım kararlar aldılar.
Bu kararlardan bir tanesi de İş
Konseyi’nin kurulması olmuştur.
İş Konseyi kavramı o tarihlerde
Turgut Özal’ın liderliğinde bir
ekip tarafından Türkiye’nin dış
ekonomik ilişkilerini geliştirmesinde kullanılacak bir araç olarak
düşünülmüş ve bazı ülkelerle
karşılıklı olarak kurulmuştu. Beş
ya da altıncı olarak da Türkiye-Yunanistan İş Konseyi’nin
kurulmasına karar verildi.
Konseyin yapmış olduğu
çalışmalar hakkında bilgi verir
misiniz?
Davos kararları gereği her iki
ülkede de konseyler oluşturuldu.
Amaç her iki ülkenin iş çevreleri
bir araya getirecek toplantılar
düzenlemek, iş hayatını ve ikili
ekonomik ilişkileri geliştirmekti.
Fakat ilk dört sene 1992 yılına
kadar bunda hiç başarı kazanılamıyor çünkü karşı taraf çok yavaş
hareket ediyor. 1992 yılında
Yunanistan’da iktidara Papandreou’nun yerine Mitsotakis geldiği
Το Ανώτατο Συμβούλιο
Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας,
που λειτουργεί στα πλαίσια
του Συμβουλίου Διεθνών
Οικονομικών Σχέσεων εργάζεται
με σκοπό την περαιτέρω
ανάπτυξη των διμερών
οικονομικών σχέσεων και την
προώθηση των δραστηριοτήτων
του σε ένα ευρύτερο κοινό. Ο
πρόεδρος του εκτελεστικού
οργάνου του Ανώτατου
Συμβουλίου Συνεργασίας
Ελλάδας-Τουρκίας, Τεβφίκ
Μπιλγκέν εξηγεί τους σταθερούς
στόχους του Συμβουλίου για
την ανάπτυξη των διμερών
οικονομικών σχέσεων και
συμπληρώνει: «Πιστεύω ότι
το Συμβούλιο μετά την ήδη
επιτυχημένη πορεία του, εδώ
και χρόνια, θα συνεχίσει τις
δραστηριότητές του με επιτυχία.
Όσο αυξάνεται η επιτυχημένη
μεταξύ μας συνεργασία
ερχόμαστε και πιο κοντά, προς
είχαν συναντηθεί στο Νταβός.
Η συνάντηση αυτή στο Νταβός
έμελλε να γίνει πολύ γνωστή ως
ένα σημείο-σταθμός στις διμερείς
σχέσεις. Κατά τη διάρκεια των
διαβουλεύσεων στο Νταβός,
οι τότε πρωθυπουργοί των δύο
χωρών, Ανδρέας Παπανδρέου
και Τουργκούτ Οζάλ έλαβαν μια
σειρά από κοινές αποφάσεις προς
την κατεύθυνση την ανάπτυξης
των διμερών σχέσεων. Μία
από αυτές τις αποφάσεις ήταν
και η ίδρυση του Ανώτατου
Συμβουλίου μας. Την περίοδο
εκείνη μία ομάδα ειδικών υπό
τον Τουργκούτ Οζάλ συνέλαβε
την ιδέα του Ανώτατου
Συμβουλίου, ως ένα εργαλείο
για την ανάπτυξη των διεθνών
οικονομικών σχέσεων της
Τουρκίας. Συμβούλια ιδρύθηκαν
σε διμερή βάση με μερικές
χώρες. Το Ανώτατο Συμβούλιο
Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας
είναι το πέμπτο ή έκτο κατά
σειρά Συμβούλιο, του οποίου
αποφασίστηκε η ίδρυση.
Πείτε μας μερικά πράγματα για
τις μέχρι τώρα εργασίες του
Ανώτατου Συμβουλίου.
sıralarda Türkiye’de de İş Konseyi
Başkanlığına Rahmi Koç geliyor.
Her zamanki gibi asıl amacımız,
Türkler ve Yunanlılar olarak
ortak iş yapmak ve ülkelerimizin
ekonomilerinin birbirine entegre
olmasına katkı sağlamak. Yeni
dönemin ilk senesinde biraz daha
Yunan devletinin kontrolünde
olan ekip çok istekli davranamadı. Mesela Atina’da çok geniş ve
üst düzey katılımlı bir toplantı
yapıldı fakat bu toplantı basına
μια κατεύθυνση ολοένα και
λιγότερο αναστρέψιμη»….
Πότε και με ποιους στόχους
ιδρύθηκε το Ανώτατο Συμβούλιο
Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας;
Η ίδρυση του Συμβουλίου
μας αποφασίστηκε το 1988. Η
δεκαετία του ᾽80 δεν έφερε καμία
σύσφιξη των ελληνοτουρκικών
σχέσεων, οι διακρατικές σχέσεις
δεν ήταν και τόσο καλές, ακόμα
και στο επίπεδο των λαών,
σπάνια επισκεπτόταν ο ένας
τον άλλον. Τη χρονιά εκείνη, οι
πρωθυπουργοί των δύο χωρών
Οι ανάγκες που προέκυψαν
από το Νταβός οδήγησαν στη
σύσταση Ανώτατων Συμβουλίων
και στις δύο χώρες. Στόχος
ήταν η διοργάνωση συνόδων
που θα έφερναν σε επαφή τους
επιχειρηματικούς κύκλους
των δύο χωρών, καθώς και
να αναπτύξει το χώρο της
εργασίας και την οικονομική
συνεργασία ανάμεσα στις δύο
χώρες. Όμως τα πρώτα τέσσερα
χρόνια και μέχρι το 1992 δεν
υπήρξε καμία επιτυχία καθώς η
απέναντι πλευρά κωλυσιεργούσε.
Το 1992 όταν η κυβέρνηση
Μητσοτάκη αντικατέστησε αυτή
του Παπανδρέου, στην Τουρκία
αναλαμβάνει την προεδρία
TRGR
7
TİCARET
DEİK’in hedefleri her zamanki
gibi ikili ekonomik ilişkileri
bugünkünden daha ileri noktalara
taşımaktır. Bunun için gerekli her
ortamı yaratmak, var olanlarından
en büyük verimi elde etmektir.
“Σταθερός σκοπός του DEİK
είναι η ανάπτυξη των διμερών
οικονομικών
σχέσεων
σε
υψηλότερα από τα σημερινά
επίπεδα. Για αυτό είναι απαραίτητο
να δημιουργείται η κατάλληλη
ατμόσφαιρα και να αξιοποιούνται
τα ήδη υπάρχοντα επιτεύγματα.”
hiç duyurulmadı. Sonunda Atina’da yeni bir ekip çıktı karşımıza
ve Türk Yunan İş Forumu adı altında yeni bir toplantılar düzeneği kuruldu. Bu düzen çok büyük
başarılara imza attı ve 4-5 sene
devam etti. Ben ilişkilerin düzelmesini de hep o döneme bağlarım. Bu dönemde iş çevrelerinin
birbirlerini tanımaları sağlanmış,
güven ortamı yaratılmıştır. Her
sene bir kere Yunanistan’da, bir
kere de Türkiye’de çok geniş
katılımlı hatta devlet yetkililerinin de katıldığı her iki ülkenin
iş aleminin en önemli kişilerinin
bulunduğu “Biz ne yapabiliriz,
ortak ne yatırım çıkar, neyin
ticaretini yaparız” diye tartışıldığı
ve bazı sorunların da çözülmesi
için hükümetlere önerilerin götürüldüğü bir döneme geçildi. Bu
dönem en verimli dönem olarak
geçmiştir. Bugün biz bu dönemin
devamı için çalışıyoruz; ama tabi
kriz döneminde gözle görülür bir
yavaşlama oldu.
Türkiye ve Yunanistan
arasındaki ticari ve ekonomik
ilişkilerin geldiği noktayı nasıl
değerlendiriyorsunuz?
İş Konseyi’nin ana fonksiyonunu
iki ülke iş aleminin yan yana gelip iş potansiyellerini araştırması,
ortaklıklar kurmaya çalışması ve
işbirliği alanlarının geliştirilmesi
olarak tanımlayabiliriz. İki ülke
arasındaki toplam iş hacmi 80’li
του Ανώτατου Συμβουλίου
Συνεργασίας ο Ραχμί Κοτς. Όπως
πάντα καθεαυτώ στόχος μας
υπήρξε η συνέργεια Τούρκων
και Ελλήνων και η διασύνδεση
των δύο οικονομιών με τρόπο
εποικοδομητικό για τις δύο
χώρες. Τον πρώτο χρόνο της
νέας ελληνικής διακυβέρνησης
η ομάδα, που ήταν περισσότερο
υπό τον έλεγχο του ελληνικού
κράτους, δεν επέδειξε ιδιαίτερο
ενθουσιασμό. Για παράδειγμα η
πολυπληθής σύνοδος υψηλού
επιπέδου που έλαβε χώρα στην
Αθήνα δεν έλαβε την παραμικρή
κάλυψη από τον τύπο. Τελικά
εμφανίστηκε μια άλλη ομάδα
από τη μεριά της Αθήνας και
θεσπίστηκε η διοργάνωση μιας
άλλης σειράς συνόδων υπό
τον τίτλο «Ελληνοτουρκικό
Φόρουμ Συνεργασίας». Η
διοργάνωση αυτή στέφθηκε με
μεγάλη επιτυχία και συνέχισε
για 4-5 χρόνια. Προσωπικά
συνδέω τη σύσφιξη των
σχέσεων με εκείνα τα χρόνια.
Η αλληλογνωριμίας μεγάλων
επιχειρηματιών από τις δύο χώρες
δημιούργησε αίσθημα αμοιβαίας
εμπιστοσύνης. Η περίοδος που
ξεκίνησε τότε χαρακτηριζόταν
από ετήσιες συναντήσεις
(εναλλάξ στην Ελλάδα και την
Τουρκία), με ευρεία συμμετοχή,
συμπεριλαμβανομένων και
κρατικών λειτουργών καθώς
και των πλέον σημαντικών
επιχειρηματιών από τις δύο
χώρες. Συζητείτο το «τι μπορεί να
κάνει ο καθένας, τι δυνατότητες
κοινών επενδύσεων υπάρχουν,
τι μπορούμε να προτείνουμε
στις κυβερνήσεις μας για την
επίλυση κάποιων προβλημάτων;»
Πρόκειται πραγματικά για την
πιο εποικοδομητική περίοδο.
Σήμερα εργαζόμαστε για να
συνεχιστεί αυτή η περίοδος
όμως λόγω της οικονομικής
κρίσης σημειώθηκαν προφανή
πισωγυρίσματα.
Πώς αποτιμάτε το σημείο
στο οποίο έχουν φτάσει οι
τουρκοελληνικές εμπορικές και
οικονομικές σχέσεις;
Μπορούμε να ορίσουμε
τη βασική λειτουργία του
Ανώτατου Συμβουλίου ως την
επίτευξη προσέγγισης των
επιχειρηματικών κύκλων των δύο
χωρών, την ανακάλυψη, θέσπιση
και εμβάθυνση νέων μορφών
συνεργασίας. Ο συνολικός
όγκος συναλλαγών μεταξύ
των δύο χωρών έχει ξεπεράσει
σήμερα στα 5 δισ. δολ. από τα
200-400.000 δολ. που ήταν τη
δεκαετία του ᾽80, με αποτέλεσμα
να μπορούμε πλέον να μιλάμε
για μία αγαστή οικονομική
συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και
Ελλάδας. Οι άνθρωποι των δύο
χωρών γνωρίζονται μεταξύ τους
και εφαρμόζοντας τους κανόνες
της ελεύθερης αγοράς μπορούν
να επενδύσουν εύκολα. Κατ᾽ εμέ
παρόλα τα βαρίδια της κρίσης
δεν πρέπει να υποτιμάμε την
πρόοδο που έχουμε σημειώσει.
Είμαστε ανάμεσα στις πρώτες 5-6
χώρες με τις οποίες συνεργάζεται
οικονομικά η Ελλάδα. Νομίζω
ότι κατέχουμε ακόμα υψηλότερη
θέση ως προς τις χώρες που
εισάγουν προϊόντα από την
Ελλάδα. Μιας και δεν πουλάμε
πρώτες ύλες όπως το πετρέλαιο
οι εισαγωγές μειώθηκαν
σημαντικά αλλά διατηρούμε
υψηλή θέση ανάμεσα στις χώρες
που εισάγουν προϊόντα από την
Ελλάδα. Μπορούμε να πούμε
ότι οι οικονομικές μας σχέσεις
παραμένουν καλές παρόλες τις
επιδράσεις της κρίσης.
Οπότε πώς βλέπετε το μέλλον
αυτών σχέσεων; τι παραπάνω
ΕΜΠΟΡΙΟ
Τουρκία αγαθά. Οι εξαγωγές
μας έπεσαν στα 1,5 δισ. δολ.
ενώ οι δικές τους ανέβηκαν στα
3 δισ. Οι ελληνικές εισαγωγές
εστιάστηκαν σε αγαθά πρώτης
προτεραιότητας ενώ οι ελληνικές
εξαγωγές υπερέβησαν τις δικές
μας. Μετά την κρίση η ποσότητα
των αγαθών που εισάγουμε από
αυτούς αυξήθηκε, και ακόμα
πιο σημαντικά εάν οι εξαγωγές
μας αυξηθούν στα προηγούμενα
επίπεδα, οι οικονομικές μας
σχέσεις μπορούν να αποδώσουν
μέχρι και 10 δισ. δολ. Είναι
αδιανόητο στο εξής οι εμπορικές
σχέσεις της Τουρκίας και της
Ελλάδας να κάνουν βήματα
πίσω, να υπάρξουν μειώσεις
στον εμπορικό όγκο. Ας
συνειδητοποιήσουμε ότι από
εδώ και στο εξής θα έχουμε μόνο
αυξήσεις..
yıllarda 200 ile 400 milyon dolar
arasında seyrederken bugün 5
milyar doları geçtiyse artık Türkiye ile Yunanistan arasında çok
iyi bir işbirliği vardır denilebilir.
İki ülke insanları birbirlerini
tanıyorlar ve serbest piyasa ekonomisinin tüm kurallarına uyarak
rahatlıkla yatırım yapabiliyorlar.
Bence krizin bütün ağırlığına rağmen şu an geldiğimiz nokta hiç
de küçümsenecek bir nokta değil.
Yunanistan’ın dünya çapında işbirliği yaptığı ilk beş altı ülkeden
biriyiz. Sanırım, ihracat yaptığı
ülkeler arasında daha da öndeyiz.
Biz petrol gibi hammaddeleri
satmadığımız için ithalatları çok
azaldı tabii ama ihraç ettikleri
ülkeler sıralamasında önlerde
geliyoruz. Krizin bütün etkilerine
rağmen ekonomik ilişkilerimizin
iyi durumda olduğunu söyleyebiliriz.
Peki, siz bu ilişkileri ileride
nerede görüyorsunuz neler
yapılabilir?
Neler yapılabileceğini cevaplamadan önce kriz öncesi duruma
bakmak gerekiyor. Kriz öncesinde bizim aramızdaki ticaret hacmi
4.5-5 milyar dolara varmıştı.
Bizim ihracatımız daha çoktu
ve 3 milyar dolara yakın idi, 1,5
milyar dolara yakın da ithalatımız
vardı. Ekonomik krizden dolayı
Yunanistan’ın tüketim ve üretimi
yavaşladı dolayısıyla bizden
aldıkları malzemelere ihtiyaçları
azaldı. Bizim ihracatımız 1,5 milyar dolara kadar düştü onlarınki
ise 3 milyara çıktı. Yunanistan’ın
muhakkak ihraç etmesi gereken
malzeme adedi arttı ve ihracatları
Σε ποιους τομείς μπορούν
να γίνουν βήματα για ακόμα
στενότερη συνεργασία
μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων
επιχειρηματιών;
bizden çok daha fazla bir noktaya
geldi. Kriz dönemi sonrası bizim
onlardan aldığımız malların
miktarı artar ama daha önemlisi bizim ihracatımızın önceki
oranlarda artması halinde ticari
ilişkilerimiz 10 milyar doları
geçebilir. Hiçbir zaman bu noktadan sonra Türkiye ve Yunanistan
ticari ilişkilerinde geriye dönük
bir gidiş olacağını öngöremeyiz,
azalma bekleyemeyiz bundan
sonra daha da ileri gidecek diye
düşünmemiz lazım.
μπορεί να γίνει;
Για να απαντήσουμε σε αυτήν
την ερώτηση οφείλουμε να
κοιτάξουμε την προ κρίσης
εικόνα. Πριν από την κρίση
ο όγκος των μεταξύ μας
συναλλαγών είχε φτάσει τα
4,5-5 δισ. δολ. Οι εξαγωγές μας
ήταν υψηλότερες και έφταναν
κοντά στα 3 δισ. δολ., ενώ οι
εισαγωγές μας έγγιζαν τα 1,5 δισ.
Εξαιτίας της οικονομικής κρίσης
η παραγωγή και η κατανάλωση
μειώθηκαν στην Ελλάδα με
αποτέλεσμα να μειωθεί και η
ζήτηση για εισαγόμενα από την
Πριν από την κρίση στην
Τουρκία είχαν επενδύσει
400 ελληνικές επιχειρήσεις.
Ο αριθμός αυτός προκύπτει
από τα επίσημα στοιχεία της
Ελληνικής Πρεσβείας και
των Ελλήνων ομολόγων μας
στο Ανώτατο Συμβούλιο.
Η ανάμειξη των Ελλήνων
επενδυτών γίνεται μάλιστα
σε πολλούς διαφορετικούς
τομείς. Αν και είναι αδύνατο
να τους αναφέρουμε όλους
όμως ο πιο σημαντικός είναι ο
τουρισμός, που είναι ιδιαίτερα
προσοδοφόρος τομέας και για
τις δύο χώρες. Για το λόγο αυτό
αποτελεί τον προφανή τομέα
κατάλληλο για κοινές επενδύσεις
που μας έρχεται στο μυαλό.
Λαμβάνοντας όμως υπόψη την
ποικιλομορφία των τομέων
TRGR
9
TİCARET
Türk ve Yunan işadamları
hangi sektörlerde işbirliğini
geliştirilmeye yönelik adımlar
atabilir?
Kriz öncesi yıllarda Yunanistan’dan 400 şirket Türkiye’de
yatırım yaptı. Bu rakamlar
Yunanistan Büyükelçiliği’nin ve
DEİK’in karşı kanattaki yetkililerinin söyledikleri rakamlardır.
Birbirinden değişik sektörlerdeki
Yunan iş adamları Türkiye’de
yatırımcı oluyor. Bu sektörlerin
hepsini sayamayız tabii ama en
temeli turizmdir. Turizm, her
iki ülke için çok önemli bir gelir
kaynağıdır. O yüzden turizm ilk
düşünülebilecek ortak yatırım
alanlarından bir tanesi; ama
Türkiye’ye gelen şirket sayısını ve
sektörlerin farklılığını düşünecek olursak yarın akla gelmeyen
alanlarda, Türk Yunan ortak
yatırımları karşımıza çıkabilir.
Yunanistan’daki kriz ve
belirsizlik ortamının iyi yetişmiş
beyaz yakalı Yunanlıları
Türkiye’ye çekebileceği
yönündeki söylemler hakkında
siz neler düşünüyorsunuz?
Kriz öncesi 400’ün üzerinde
Yunan şirketi Türkiye’ye gelip
yatırım yaptığı zaman zaten
yönetici, uzman ve mühendisleri
Türkiye’de çalışmaya başladı.
Kriz sonrası Yunanistan’daki
firmalar daha da zayıflayıp kadro
eksiltmeye gidince Türkiye’deki
Yunan şirketleri daha güçlü hale
geldi. Finansbank’ı ilk satın aldıkları yıl sadece ve sadece 10 kadar
Yunanlı yönetici Türkiye’ye
geldi. Fakat sonradan buradaki Yunan yönetici sayısı arttığı
gibi National Bank of Greece’in
tüm Balkanlar’daki yatırımlarını Türkiye’den yönetme kararı
alındı. Türkiye’deki üniversitelerde Bizans tarihi – Yunan tarihi
ile ilgili bölümlerde artık Yunan
akademisyenler çalışmaya başladı. Türkiye’deki Yunan pilotların
sayısı 57’ydi şimdi sanırım 80’e
yaklaştı. Çalışma izni konusunda sıkıntı olmayan sektörlerde
Yunanlılar, Türkiye’ye gelip çalışabiliyorlar. Tıp ve diş hekimleri
gibi bazı mesleklerde sınırlamalar
oluyor ve gelip çalışmak kolay
olmuyor. Bu gibi meslekleri
icra edenler herhangi bir AB
ülkesine gidip çalışabiliyorlar.
AB ülkelerinin tercih edilmesinin nedeni sadece çalışma izni
meselesinden dolayı yoksa hayat
και τον αριθμό των εταιριών
προβλέπουμε ότι στο μέλλον θα
γίνουν κοινές τουρκοελληνικές
επενδύσεις σε τομείς που δεν
περνούν σήμερα από το μυαλό
μας.
Εσείς τι πιστεύετε σχετικά με τις
σκέψεις ότι η τουρκική αγορά
εργασίας μπορεί να ελκύσει
τους Έλληνες ειδικευμένους
μεσοαστούς λόγω της κρίσης και
της αβέβαιης ατμόσφαιρας που
επικρατεί στην Ελλάδα;
Όταν πριν από την κρίση
δραστηριοποιούνταν στην
Τουρκία 400 ελληνικές
επιχειρήσεις, οι διευθυντές,
εμπειρογνώμονες και μηχανικοί
τους άρχισαν να εργάζονται
στην Τουρκία. Μετά την
κρίση οι εταιρίες στην Ελλάδα
βρέθηκαν σε πιο αδύναμη θέση,
αναγκάστηκαν να κάνουν
απολύσεις με αποτέλεσμα
να ενισχυθούν οι ελληνικές
εταιρίες της Τουρκίας. Το
πρώτο έτος μετά την ελληνική
εξαγορά της Finansbank
μόνο 10 διοικητικά στελέχη
βρίσκονταν στην Τουρκία. Όμως
αργότερα, μαζί με την αύξηση
των Ελλήνων διοικητικών
στελεχών εδώ, η Εθνική Τράπεζα
αποφάσισε να διευθύνει όλες
τις δραστηριότητές της για
Βαλκάνια από την Τουρκία.
Έλληνες ακαδημαϊκοί άρχισαν
πλέον να διδάσκουν Βυζαντινή
και Νεοελληνική Ιστορία
στα τουρκικά πανεπιστήμια.
Ο αριθμός των Ελλήνων
πιλότων που εργάζονται στην
Τουρκία αυξήθηκε από 57
σε περίπου 80. Οι Έλληνες
έρχονται στην Τουρκία για να
δουλέψουν σε τομείς που δεν
είναι προβληματικοί ως προς
την έκδοση άδειας εργασίας.
Σε κάποιος επαγγελματικούς
κλάδους όπως στην ιατρική και
την οδοντιατρική, υπάρχουν
περιορισμοί δυσκολεύοντας
έτσι την απορρόφηση Ελλήνων
εργαζομένων. Οι άνθρωποι που
εξασκούν τέτοια επαγγέλματα
θα μπορούσαν να πάνε και να
δουλέψουν σε οποιαδήποτε χώρα
της Ευρώπης. Ακόμα και αν
μόνος λόγος για την προτίμηση
ευρωπαϊκών αγορών εργασίας
δεν είναι το θέμα των αδειών
εργασίας, οι Έλληνες αισθάνονται
πολύ πιο κοντά στον τρόπο ζωής
στην Τουρκία. Παραμένουν όμως
οι περιορισμοί των δυνατοτήτων
του καθενός και της άδειας
εργασίας.
Σε ποιους στόχους αποβλέπει το
Συμβούλιο Διεθνών Οικονομικών
Σχέσεων (DEİK) ως προς τις
σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας;
Από τη δεκαετία του ᾽90 μέχρι
και την περίοδο της κρίσης οι
ΕΜΠΟΡΙΟ
şartları açısından Türkiye’yi çok
daha yakın hissediyorlar ama bu
hem imkanlarla hem de çalışma
izniyle sınırlı bir durumdur.
Türkiye ve Yunanistan arasındaki
ticari ilişkilerin gelişimi için Dış
Ekonomik İlişkiler Kurulu’nun
(DEİK) amaçladığı hedefler
nelerdir?
90’lı yılların ortalarından, kriz
dönemine gelinceye kadar
hem Türkiye hem Yunanistan
özel teşebbüsleri bütün organizasyonlarını yürütebildiler.
Arada rastlanan karşı taraf kurum
değişiklikleri, konseyler içindeki
kişilerin değişimi, verimli çalışmalara çok etki etmedi. Başlarda
her sektöre açık düzenlenen
toplantılar sonradan sektörel
organizasyonlara da dönebildi.
Başarılı sonuçlar da alındı. Yine
İş Konseyinin organizasyonu ile
başlayan Yunanistan’da fuarlara
katılım sayesinde birçok sektör
temsilcisi Yunan firmalarla tanışıp
işbirlikleri geliştirebildiler.
Yunanistan’da kriz dünyadan
biraz farklı olarak 2008’de denizcilik sektöründeki kötüye gidişle
başladı. Devlet maliyesindeki
ödeme dengelerinin bozulması
nihayetinde AB ve IMF kontrollü
yardım planları devletin tüm
yatırımlarını durdurdu. Devletin
verdiği maaşlar ve emekli maaşları azalmaya başladı, tüketim
doğal olarak düştü ve özel sektör
de etkilenerek üretimleri azalttı.
Tüm ülkede kurumlar da zarar
gördü, güç kaybı yaşandı. Bunun
sonucunda toplantıları ilk yıllarda
olduğu gibi sadece iş konseyleri
organizasyonu ile değil hükümetlerin veya bakanların katılımıyla
düzenlenir oldu. DEİK bu an için
her zamanki desteğini vermekte,
katkısını yapmaktadır. Bugün
alınan verim geçmiş dönemde
alınan verimden daha az değildir.
Kasım 2014 tarihinde İzmir’de
düzenlenen İş Forumu ve ikili
firma görüşmelerinde 500’ün
üzerinde ikili görüşme gerçekleşti
ve her iki ülkeden birçok KOBİ
verimli temaslar yapmışlardır.
DEİK’in hedefleri her zamanki
gibi ikili ekonomik ilişkileri bugünkünden daha ileri noktalara
taşımaktır. Bunun için gerekli her
ortamı yaratmak, var olanlarından en büyük verimi elde etmektir. Yunanistan’da yaşanan krizin
büyüklüğüne rağmen aramızdaki
ticaret hacmi basınç farklılığında
akışkanların hareketi gibi satma
ihtiyacı daha fazla olan ülkenin
ihracatını arttırması şeklinde yeni
bir denge bulabilmiştir. Serbest
piyasa ekonomisi tecrübelerimiz
bunun gerçekleşmesini sağlayabilmiştir.
Eklemek istediğiniz bir şey var
mı?
Bunca yıldır çok başarılı olan
bir iş konseyinin bundan sonra
da başarılı çalışmalarına devam
edeceğine inanıyorum. Aramızdaki başarılı işbirliklerinin artması
bizleri daha da yakınlaştırmakta,
birbirimiz için daha vazgeçilmez
kılmaktadır. Böyle bir hedef var
iken, işadamlarımızın firmalarımızın kendi sektörlerinde başarılı
olmanın her koşulunu bildiklerinden ve birçok yeni katkının
geleceğinden eminiz. Sadece, bazı
sorunlar yaşamakta olan bir ülke
ile iş yapacakları için çevre koşullarını daha dikkatle incelemeleri
gereğini vurgulamak isteriz.
ιδιωτικές επιχειρήσεις τόσο της
Τουρκίας όσο και της Ελλάδας
ήταν σε θέση να διοικούν όλους
τους οικονομικούς θεσμούς.
Οι κατά καιρούς αλλαγές στο
προσωπικό των οργανισμών
της απέναντι πλευράς, και των
μελών των συμβουλίων δεν είχε
επίδραση στις εποικοδομητικές
προσπάθειες. Οι συναντήσεις
που ήταν στην αρχή γενικής
φύσης, μετεξελίχθηκαν τελικά
σε εξειδικευμένους ανά κλάδο
οργανισμούς. Αυτό είχε θετικά
αποτελέσματα. Η συμμετοχή
σε εκθέσεις στην Ελλάδα που
ξεκίνησε πρώτο το Ανώτατο
Συμβούλιο, επέτρεψε σε
αντιπροσώπους διαφόρων
κλάδων να γνωριστούν και να
αναπτύξουν συνεργασίες με
ελληνικές εταιρίες.
Η ελληνική κρίση, με κάποιες
αποκλίσεις από τον υπόλοιπο
κόσμο ξεκίνησε με από τη
ναυτιλία. Η επιδείνωση του
ελλείμματος του κρατικού
προϋπολογισμού τελικά οδήγησε
στην ελεγχόμενη βοήθεια από
την ΕΕ και το ΔΝΤ που έβαλε
φρένο σε όλες τις κρατικές
επενδύσεις. Οι μισθοί των
δημόσιων υπαλλήλων και οι
συντάξεις άρχισαν αν μειώνονται
με φυσικό επακόλουθο τη
μείωση της κατανάλωσης και
της παραγωγής του ιδιωτικού
τομέα. Εταιρίες σε όλη τη
χώρα ζημιώθηκαν η οικονομία
συρρικνώθηκε. Αυτό είχε ως
αποτέλεσμα η σύνοδοι να μην
διοργανώνονται μόνο από τα
μέλη των ανώτατων συμβουλίων
αλλά γίνονται με τη συμμετοχή
των κυβερνήσεων και των
υπουργών τους. Σήμερα το
DEİK όπως υποστηρίζει και
συνεισφέρει στις προσπάθειες.
Τα σημερινά επιτεύγματα δεν
είναι λιγότερο σημαντικά από
αυτά προηγούμενων περιόδων.
Το Οικονομικό Φόρουμ που
διοργανώθηκε στη Σμύρνη
το Νοέμβρη του 2014 και οι
αμοιβαίες γνωριμίες εταιριών
απέδωσαν πάνω από 500
συναντήσεις και αρκετά
πρωτόκολλα συνεργασίας
ανάμεσα στις δύο χώρες.
Σταθερός σκοπός του DEİK
είναι η ανάπτυξη των διμερών
οικονομικών σχέσεων σε
υψηλότερα από τα σημερινά
επίπεδα. Για αυτό είναι
απαραίτητο να δημιουργείται η
κατάλληλη ατμόσφαιρα και να
αξιοποιούνται τα ήδη υπάρχοντα
επιτεύγματα. Παρά το μέγεθος
της κρίσης στην Ελλάδα το
μεταξύ μας εμπορικό ισοζύγιο
κατάφερε να βρει μια νέα
ισορροπία καθώς η χώρα με τη
μεγαλύτερη ανάγκη να πουλήσει
αυξάνει τις εξαγωγές της υπό την
πίεση της διαφοράς στις ροές. Η
εμπειρία μας από την οικονομία
της ελεύθερης αγοράς επιτρέπει
την πραγματοποίηση τέτοιου
φαινομένου.
Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι;
Πιστεύω ότι το Συμβούλιο μετά
την ήδη επιτυχημένη πορεία του,
εδώ και χρόνια, θα συνεχίσει τις
δραστηριότητές του με επιτυχία.
Όσο αυξάνεται η επιτυχημένη
μεταξύ μας συνεργασία
ερχόμαστε και πιο κοντά, προς
μια κατεύθυνση ολοένα και
λιγότερο αναστρέψιμη. Αν το
βάλουμε στόχο, είμαστε σίγουροι
ότι οι επιχειρηματίες και οι
εταιρίες μας θα γνωρίσουν τις
προϋποθέσεις για την επιτυχία
σε κάθε κλάδο, και ότι θα
σημειωθεί νέα μεγάλη πρόοδος.
Θέλουμε όμως να τονίσουμε ότι
δεδομένου ότι σκοπεύουν να
δραστηριοποιηθούν σε μία χώρα
που περνάει κάποιες δυσκολίες
οφείλουν να μελετήσουν με
προσοχή το περιβάλλον που
TRGR
11
TİCARET
Selani̇k Beledi̇ye Başkan Yannis Boutaris
“İZMİR VE SELANİK,
ANNELERİ İSTANBUL OLAN
İKİ KIZ KARDEŞLER”
Γιάννης Μπουτάρης, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης
«Η ΣΜΥΡΝΗ ΚΑΙ Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΕΙΝΑΙ ΑΔΕΛΦΕΣ ΠΟΛΕΙΣ, ΜΕ
ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥΣ ΤΗΝ ΙΣΤΑΜΠΟΥΛ»
Yunanistan’ın ikinci büyük kenti
Selanik, ülkenin her bakımdan
zengin tarihi geçmişine sahip
kozmopolit şehirlerinin önde
gelenlerinden biridir. Selanik,
çok kültürlü, çok dinli ve farklı
etnik unsurları bünyesinde barındıran sosyal yapısını yeni bir
anlayışla şekillendirme çabasını
sürdürüyor.
Renkli kişiliği, pratik zekâsı
ve diyaloğa açık tavırlarıyla
farklı millet ve dinden insanların
beğenisini kazanan, Selanik’in
tarihiyle buluşmasına öncülük
eden Selanik Belediye Başkanı
Yannis Boutaris, 90 yıl sonra
ilk kez bir Osmanlı eseri olan
Yeni Camii’nde öğle namazı
kılınmasını sağladı. Boutaris,
şehre damgasını vuran Osmanlı,
Musevi ve Hristiyanların çok
kültürlü mirasına sahip çıkmayı,
şehrin geleceğine yapılan en karlı
yatırım olarak görüyor. Selanik
Belediye Başkanı Yannis Boutaris;
Osmanlı eserlerinin durumunu,
Osmanlı kültürünü, eserlerin ko-
Η Θεσσαλονίκη, η δεύτερη
μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας
ξεχωρίζει ως μία από τις
πλέον ιστορικά πλούσιες
και κοσμοπολίτικες πόλεις
της χώρας. H πόλη της
Θεσσαλονίκης, συνεχίζει
τις προσπάθειές της για την
ανάδειξη μίας νέας προσέγγισης
στη διαμόρφωση της κοινωνικής
της δομής, η οποία φιλοξενούσε
ανέκαθεν πολλές διαφορετικές
πολιτιστικές, θρησκευτικές και
εθνοτικές ομάδες.
Στυλοβάτης αυτής της
προσπάθειας είναι ο δήμαρχος
Θεσσαλονίκης Γιάννης
Μπουτάρης. Έχοντας κερδίσει
το θαυμασμό πολλών ανθρώπων
διαφορετικών καταγωγών και
θρησκευτικών πεποιθήσεων,
με το ζωντανό χαρακτήρα,
την πρακτικότητα και διάθεσή
του για διάλογο, οργάνωσε
για πρώτη φορά ύστερα
από 90 χρόνια μεσημβρινή
μουσουλμανική προσευχή στο
οθωμανικό τέμενος Γιενί Τζαμί.
ΕΜΠΟΡΙΟ
runmalarına ilişkin çalışmaları ve
şehre Türkiye’den daha çok turist
getirme planlarını anlattı.
Türkler için önemli bir
kent olan Selanik ile ilgili
alışılmışın dışında şeyler
söylüyorsunuz. Osmanlı
Devleti’nin kente vurduğu
damgasını ortaya çıkartmaya
yönelik açıklamalarınız
bulunuyor. Selanik için neyi
hedefliyorsunuz?
Bütün tarihte, Selanik gibi büyük
bir tarihi birikime sahip bir
şehirde olduğu gibi geçmişi bilmeden geleceği inşa edemezsiniz.
Selanik’in tarihi çok zengindir ve
sadece ikinci başkent gibi olan
Bizans dönemiyle sınırlanamaz.
Selanik’in çok zengin bir Osmanlı
Yahudi geçmişi ve elbette M.Ö
600’lere dayanan Helen geçmişi
vardır. Bütün bunları ne kadar
gösterirsek o derecede nerede
yaşadığımızın ve gelecekle ilgili
amaç ve sorumluluklarımızın
farkında oluruz.
Selanik’in geçmişteki çok
kültürlü yapısına tekrar
kavuşması konusundaki
girişimlerinizden bahsedebilir
misiniz?
İlk olarak maalesef Selanik’in
birçok tarihi eseri deprem, yangın
ve başka nedenlerle tahrip olmuş
durumda. Bugün UNESCO
Kültür Mirası Listesi’nde olan
eserler özellikle Bizans Kiliseleri.
Biz şimdi girişimlerimizle şehrin
Yahudi geçmişini göstermeye
çalışıyoruz. Şimdilik şehirde Ya-
hudilerin 19. yy ve sonrası eserleri görülebiliyor. Unutmayalım
ki Yahudiler ilk olarak Selanik’e
15. yüzyılda geldiler. Gelenlerin
çoğunluğu da İspanya’dan geldiler. İkincisi ise şehirdeki 1430’da
başlayan Osmanlı egemenliği.
O tarihten nüfus mübadelesinin
olduğu 1922’ye kadar şehirde
Osmanlı varlığı hâkim durumdaydı. 1863 yılına ait Selanik
fotoğraflarında minareli birçok
cami görmekteyiz. Çünkü şehirde
Osmanlı nüfusu yoğundu ve bu
nüfus büyük derecede şehrin
adet ve geleneklerinin biçimlenmesini sağladı. Bizim şimdi
yaptığımız, küçük ölçekte de olsa
şehrin sokaklarına ilk yapıldığı
günlerdeki Türkçe ve İbranice
isimleri geri vermek. Bunlar
küçük ayrıntılar ama yavaş yavaş
zamanla şehrin tarihini inşa
ediyor. Yeni Cami’yi yılda iki defa
istediklerinde ibadet etmeleri için
Müslümanlara veriyoruz. Her yıl
Elefteris Meydanı’ndan trenlere
bindirilip Auschwitz Toplama
Kampı’na gönderilen Yahudilerin
anısına sessiz yürüyüş yapıyoruz.
Bütün bunlar artık bizim günlük
yaşamımıza giriyor.
Selanik’e daha fazla turistin
gelmesini sağlayacak ne
gibi faaliyetler yapmayı
planlıyorsunuz?
Şehrin geçmişini tanıtmak için
yaptığımız çalışmaların sonucunda, turist sayısında artış yaşandı.
Turizmin gelişmesi için çok şey
yapmamız gerekiyor. Otelciler
Birliği, taksiciler, mağaza sahiple-
Ο Μπουτάρης θεωρεί ότι η
αξιοποίηση της πολυπολιτισμικής
κληρονομιάς των Οθωμανών,
Εβραίων και Χριστιανών,
διαμορφωτών του χαρακτήρα
της πόλης, αποτελεί την πλέον
προσοδοφόρα επένδυση
που μπορεί να γίνει για το
μέλλον της Θεσσαλονίκης. Ο
δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης
Μπουτάρης μάς εξήγησε την
κατάσταση των οθωμανικών
μνημείων και μάς ανέλυσε τις
απόψεις του για τον οθωμανικό
πολιτισμό και την προστασία των
μνημείων καθώς και τα σχέδιά
του για την αύξηση του αριθμού
των Τούρκων τουριστών που
επισκέπτονται την πόλη.
Ο λόγος σας για τη
Θεσσαλονίκη, μία τόσο
σημαντική πόλη για τους
Τούρκους, εμπεριέχει στοιχεία
που δεν έχουμε συνηθίσει. Έχετε
δηλώσει την πρόθεσή σας να
αναδείξετε τη βαθιά επιρροή του
οθωμανικού κράτους στην πόλη.
Ποιοι είναι η στόχοι σας για τη
Θεσσαλονίκη;
Είναι αδύνατο να σχεδιάσεις
το μέλλον μιας πόλης τόσο
ιστορικής όσο η Θεσσαλονίκη,
χωρίς να γνωρίζεις το παρελθόν
της. Η Θεσσαλονίκη έχει πολύ
πλούσια ιστορία, η οποία
δεν μπορεί να περιοριστεί
στο βυζαντινό της ρόλο
ως συμβασιλεύουσας. Η
Θεσσαλονίκη έχει ένα πολύ
πλούσιο εβραϊκό παρελθόν από
την οθωμανική περίοδο και
φυσικά ένα ελληνικό παρελθόν
που πάει πίσω τουλάχιστον στο
600 π.Χ. Όσο αναδεικνύουμε
όλα αυτά τα πράγματα τόσο
συνειδητοποιούμε την πόλη που
ζούμε αλλά και τους στόχους
και τις υποχρεώσεις μας για το
μέλλον.
Μπορείτε να μάς περιγράψετε
τις πρωτοβουλίες σας στην
κατεύθυνση της επανασύνδεσης
της Θεσσαλονίκης με τον παλιό,
πολυπολιτισμικό της χαρακτήρα.
Καταρχάς πολλά ιστορικά
μνημεία της Θεσσαλονίκης
καταστράφηκαν δυστυχώς
από πυρκαγιές, σεισμούς
και άλλα φυσικά αίτια. Τα
μνημεία που βρίσκονται υπό
την προστασία της UNESCO
είναι κυρίως οι βυζαντινές
εκκλησίες. Εμείς προσπαθούμε
τώρα με τις πρωτοβουλίες μας
να αναδείξουμε το εβραϊκό
παρελθόν. Επί του παρόντος τα
μνημεία των Εβραίων από το
19ο αιώνα και μετά είναι ορατά.
Να μην ξεχνάμε ότι οι Εβραίοι
ήρθαν για πρώτη φορά στη
Θεσσαλονίκη το 15ο αιώνα. Οι
περισσότεροι από αυτούς ήρθαν
από την Ισπανία. Ο δεύτερος
σημαντικός παράγοντας είναι
η οθωμανική επικυριαρχία που
ξεκίνησε το 1430. Από τότε μέχρι
την ανταλλαγή των πληθυσμών
που έγινε το 1922 η οθωμανική
ταυτότητα κυριαρχούσε στην
Πόλη. Σε φωτογραφίες της
Θεσσαλονίκης από το 1863
βλέπει κανείς πολλά τζαμιά
με μιναρέδες. Κι αυτό γιατί ο
μουσουλμανικός πληθυσμός
της πόλης ήταν μεγάλος με
αποτέλεσμα να επηρεάσει βαθιά
τη διαμόρφωση τα έθιμα και της
παραδόσεις της πόλης. Αυτό
TRGR
13
TİCARET
ri ve hepimizin çok iyi bir şekilde
işbirliği yapması gerekiyor ki
şehrin turizm bilinci gelişsin ve
yabancıları kabul edebilsin.
Unutmayalım ki Selanik her
zaman bir ticaret, ekonomi ve
sanayii şehriydi ve Atina gibi ve
diğer bazı şehirler gibi turizm
geçmişi yoktu. İyi bir sonucun
olması için turizmden yarar sağlayanların işbirliği ve stratejik bir
planının olması gerekiyor.
Selanik Belediye başkanlığını
üstlendikten sonra turizm ne
derecede arttı?
2011 yılına kadar yılda 5 bin
Türk turist geliyordu. 2011’den
sonra yılda 100 bin Türk turist
gelmeye başladı. Bu büyük bir
sayı. Aynı şey Yahudiler için de
geçerli. Gelen Yahudiler sadece
İsrail’den gelmiyor, Fransa’dan,
ABD’den, İngiltere’den ve Avustralya’dan da geliyorlar. Çünkü
Selanik geçmişleri var.
που κάνουμε τώρα, έστω σε
περιορισμένη έκταση, είναι να
επαναφέρουμε τα αυθεντικά,
τουρκικά και εβραϊκά ονόματα
που έφεραν οι δρόμοι της πόλης
όταν πρωτοανοίχτηκαν. Όσο
μικρές λεπτομέρειες και να
Türkiye’den İzmir Büyükşehir
Belediyesi ve Konak Belediyesi
ile temaslarınız oldu. Bu
belediyelerle ne tür faaliyetler
gerçekleştirmeyi planlıyorsunuz?
Son ziyaretimizde İzmir Belediyesi ile bir anlaşma yaptık. Ekim
ayında İzmir Belediyesi, şehirlerarası diplomasi olarak adlandırdığımız çerçevede tanıtım için
Selanik’i ve daha sonra da Selanik
Belediyesi, İzmir’i ziyaret edecek.
Tanıtımlar eğitim, ekonomi ve
είναι αυτές, με τον καιρό σιγάσιγά συγκροτούν τον ιστορικό
χαρακτήρα της πόλης. Δύο φορές
το χρόνο παραχωρούμε το Γιενί
Τζαμί στους μουσουλμάνους
που το ζητούν για λατρευτικές
εκδηλώσεις. Κάθε χρόνο
τιμούμε με μία σιωπηλή πορεία
τη μνήμη των Εβραίων που
στάλθηκαν με τρένα από
την πλατεία Ελευθερίας στα
στρατόπεδα συγκέντρωσης του
Άουσβιτς. Αυτά τα πράγματα
έχουν πλέον γίνει κομμάτι της
καθημερινότητάς μας.
Ποιες δραστηριότητες
επεξεργάζεστε που να
στοχεύουν στην αύξηση της
τουριστικής επισκεψιμότητας της
Θεσσαλονίκης;
Ως αποτέλεσμα των προσπαθειών
μας για την ανάδειξη του
ιστορικού παρελθόντος της
πόλης είχαμε άνοδο του αριθμού
των επισκεπτών. Πρέπει να
γίνουν ακόμα πολλά για την
ανάπτυξη του τουρισμού. Η
Ένωση Ξενοδόχων, οι οδηγοί
ταξί, οι ιδιοκτήτες εμπορικών
καταστημάτων και όλοι μας
πρέπει να συνεργαστούμε
αρμονικά ώστε να καλλιεργηθεί
η τουριστική συνείδηση της
πόλης και να είναι σε θέσει να
υποδεχτεί ξένους επισκέπτες. Ας
μην ξεχνάμε ότι η Θεσσαλονίκη
ήταν πάντα μία εμπορική
και οικονομική πόλη και όχι
παραδοσιακός τουριστικός
προορισμός, όπως η Αθήνα ή
άλλες πόλεις. Για την επίτευξη
του στόχου αυτού απαιτείται
η συνεργασία των ομάδων
που ωφελούνται από τον
τουρισμό αλλά και στρατηγικός
σχεδιασμός.
Ποια ήταν η αύξηση των
τουριστικών εισροών από τότε
που αναλάβατε το αξίωμα του
δημάρχου Θεσσαλονίκης;
Μέχρι το 2011 την πόλη
επισκέπτονταν περίπου 5.000
Τούρκοι τουρίστες το χρόνο.
Μετά το 2011 ο αριθμός αυτός
ανέβηκε στους 100.000. Η
διαφορά είναι μεγάλη. Το ίδιο
ισχύει και για τους Εβραίους
ΕΜΠΟΡΙΟ
2011 yılına kadar yılda 5 bin Türk
turist geliyordu. 2011’den sonra yılda
100 bin Türk turist gelmeye başladı.
Bu büyük bir sayı.
kültürel etkinlikler alanında olacak. İzmir Belediyesi ile ve tabii
Konak Belediyesiyle romantik
bir ilişkimiz var, çünkü İzmir ve
Selanik, anneleri İstanbul olan iki
kız kardeşler.
Bugüne kadar yaptıklarınız
arasında en çok hangisiyle gurur
duyuyorsunuz?
Biz daha başlangıçtayız. Yaptıklarımızı şehrin hala tam olarak
algıladığını söyleyemeyiz. Sonuç-
ları tam olarak görmek için çok
zaman gerekir. Şehrimiz; şimdi
çok Türk, Rus ve Yahudi turistin
geldiğini ve bunların ekonomiye
yaptığı katkıyı görüyor. Otel ve
restoran işletmecileri, taksiciler ve
mağaza sahipleri çok memnun.
Hala çok yolumuz var, yapacak
çok işlerimiz var. Süreç bitmedi.
Özellikle Türkiye ile çok iyi ilişkilerimiz var; İstanbul’la, İzmir’le,
Eskişehir’le ve Bursa’yla.
Μέχρι το 2011 την πόλη επισκέπτονταν
περίπου 5.000 Τούρκοι τουρίστες το χρόνο.
Μετά το 2011 ο αριθμός αυτός ανέβηκε
στους 100.000. Η διαφορά είναι μεγάλη.
επισκέπτες, οι οποίοι δεν είναι
μόνο από το Ισραήλ αλλά και
από τη Γαλλία, τις ΗΠΑ, την
Αγγλία και την Αυστραλία. Οι
περισσότεροι έχουν κάποιο δεσμό
καταγωγής με την πόλη.
Διατηρείτε δεσμούς επικοινωνίας
με τους τουρκικούς Δήμους
Σμύρνης και Κονάκ. Σε τι
δραστηριότητες πρόκειται να
οδηγήσει η συνεργασία αυτή;
Κατά την τελευταία επίσκεψή
μας στο Δήμο Σμύρνης κάναμε
μια συμφωνία. Στα πλαίσια αυτού
που ονομάσαμε «δια-δημοτική
διπλωματία» τον Οκτώβριο το
δημαρχιακό συμβούλιο Σμύρνης
θα επισκεφτεί για να γνωρίσει
καλύτερα τη Θεσσαλονίκη ενώ
αργότερα το δημοτικό συμβούλιο
Θεσσαλονίκης θα ανταποδώσει
την επίσκεψη. Οι παρουσιάσεις
θα αφορούν τους τομείς της
παιδείας, της οικονομίας και των
πολιτιστικών δραστηριοτήτων.
Με τους Δήμους Σμύρνης και
Κονάκ μάς συνδέει μια σχέση
ρομαντική, καθώς η Σμύρνη και
η Θεσσαλονίκη είναι αδερφές
πόλεις με μητέρα τους την
Ισταμπούλ.
Για ποια από τις μέχρι τώρα
πράξεις σας είστε πιο περήφανος;
Είμαστε ακόμα στην αρχή. Δεν
μπορούμε να πούμε ότι έχουν
βρει ακόμα έκφραση στην
πόλη αυτά που προσπαθούμε
να κάνουμε. Χρειάζεται ακόμα
καιρός πολύς για να δούμε
αποτελέσματα. Η προσέλευση
Τούρκων, Ρώσων και Εβραίων
έχει συνεισφέρει την οικονομία
της πόλης και αυτό είναι ορατό.
Οι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων
και εστιατορίων, οι ταξιτζήδες
και οι καταστηματάρχες είναι
ευχαριστημένοι. Έχουμε δρόμο
μπροστά μας, έχουμε να κάνουμε
πολλά. Η προσπάθεια δεν
τελειώνει. Ιδιαιτέρως έχουμε
καλές σχέσεις με την Τουρκία,
και συγκεκριμένα την Πόλη, τη
Σμύρνη, το Εσκίσεχιρ και την
Προύσα.
TRGR
15
TİCARET
İZMIR TİCARET ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI EKREM DEMİRTAŞ
“VİZE VE ULAŞIM SORUNU ÇÖZÜLDÜĞÜNDE
TİCARİ HAREKETLİLİK ARTACAKTIR”
ΕΚΡΕΜ ΝΤΕΜΙΡΤΑΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΣΜΥΡΝΗΣ
«ΑΝ ΛΥΘΕΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΘΕΩΡΗΣΕΩΝ ΕΙΣΟΔΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ
ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΘΑ ΑΥΞΗΘΟΥΝ»
İzmir Ticaret Odası Yönetim
Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, yıllardır Türk- Yunan ticari
ilişkilerinin geliştirilmesi için
yoğun bir çaba sarf ediyor. Bu
çabalarından dolayı 2008 yılında
Yunanistan Hükümeti tarafından
özel bir ödül de kendisine verilen
Demirtaş, ekonomik krizlerin her
zaman yeni fırsatlara gebe olduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Her
zaman söylediğimiz gibi, krizi fır-
Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του
Εμπορικού Επιμελητηρίου
Σμύρνης, Εκρέμ Ντερμιρτάς,
καταβάλει συστηματικές
προσπάθειες εδώ και χρόνια για
την ανάπτυξης των εμπορικών
σχέσεων Τουρκίας-Ελλάδας.
Ο Ντερμιτάς, ο οποίος το 2008
τιμήθηκε για τη δράση του με
ειδικό βραβείο από την ελληνική
κυβέρνηση, θεωρεί ότι κάθε
οικονομική κρίση δημιουργεί και
ΕΜΠΟΡΙΟ
sata çevirebilir, tüm sorunları bir
tarafa bırakıp ekonomiye odaklanarak, ortak hedef ve çıkarlar için
birlikte çalışabiliriz.”
İzmir Ticaret Odası olarak
Yunanistan’la ne tür ilişkiler
içinde bulunuyorsunuz?
Odamız Yunanistan ile ilişkilere
büyük önem veriyor. Yunanistan’da faaliyet gösteren birçok
kurum ve kuruluştan çok sayıda
Yunanlı yetkili Odamızı ziyaret
etmekte ve çeşitli konularda görüş alışverişinde bulunmaktayız.
Aynı şekilde Odamızdan heyetler
de Yunanistan’a düzenli sıklıklarla ziyaretler düzenlemektedir.
İyimserleşen ilişkiler ışığında
ortaya çıkan işbirliği platformunu
en doğru şekilde değerlendiren
Odamız, özellikle Ege Bölgesi ile
Yunanistan ilişkilerinin ilerlemesine öncülük ediyor. Ege’deki Yunan Adaları ile çok iyi dostluk ve
işbirliği ilişkilerinin kurulmasını
sağlayan Odamız, Yunan Ticaret
Odalarıyla düzenlediği ekonomi
zirvelerinde iki ülke arasındaki
ekonomik ilişkilerin mevcut
potansiyel doğrultusunda daha
da ilerletilmesi için çalışıyor.
Odamız, Yunanistan’daki birçok
ticaret odasıyla işbirliği içinde
“Türkiye Ege Kıyıları ve Yunanistan Ege Adaları” başlığı altında
ekonomi zirveleri düzenliyor.
Türkiye ile Yunanistan arasındaki siyasi, ekonomik ve sosyal
ilişkilerin geliştirilmesi amacı ile
Yunanistan Ticaret Odalarıyla
işbirliği içinde düzenlenen Türkiye Ege Kıyıları-Yunanistan Ege
Adaları Ekonomi Zirveleri’nin ilki
21-22 Kasım 1998 tarihlerinde
Yunanistan’ın Midilli Adası’nda, ikincisi, 2-3 Haziran 2000
tarihinde İzmir’de, üçüncüsü
22-23 Haziran 2001 tarihlerinde
Yunanistan’ın Samos (Sisam)
Adası’nda, dördüncüsü 08-09
Haziran 2002 tarihleri arasında
Bodrum’da, beşincisi 26-28 Eylül
2003 tarihinde Yunanistan’ın
Girit Adası’nda, altıncısı 30
Haziran 2005 tarihinde Atina’da
ve yedincisi 16-19 Kasım 2006
tarihleri arasında Marmaris ve
Rodos’ta düzenlenmiştir.
Kalamata- Messinia Zirvesi 23 –
25 Kasım 2007 tarihlerinde yapılmış, zirve çerçevesinde başlatılan
“Ege’de Savaş Uçakları Uçmasın”
kampanyası Türk ve Yunan oda
başkanları tarafından desteklenmiş, hazırlanacak olan bildirgeyle
imza kampanyası başlatılarak
yerel yönetimlerin desteğinin
sağlanması için çalışma başlatılmıştır. 16 Şubat 2010 tarihinde
Atina’da yapılan 9. Zirve, Türk ve
Yunan tarafından en çok bakanın
katıldığı zirve olmuştur. İki ülke
arasında ticari işbirliklerinin arttırılması yönünde önemli adımlar
atılmıştır.
Odamız öncülüğünde düzenlenen zirveler Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması’nın
imzalanmasına ve Yunanistan’a
Schengen Vizesi ile giriş kolaylığının sağlanmasına büyük katkılar
sağlamıştır. Ayrıca bu zirveler iki
ülke arasındaki ticari ilişkilerin
gelişmesine yardımcı olarak,
ticaret hacminin 6 milyar dolar
seviyelerine yükselmesine önemli
katkılar sağlamıştır. İki ülke arasındaki ticari potansiyelin hayata
geçirilmesi için daha çok işbirliği
yapılması ve özellikle Türk ve
Yunan işadamlarının daha sık temaslarda bulunması gerekmektedir. Sanayiden tarıma, turizmden
taşımacılığa, enerjiden sanata
birçok alanda işbirliği potansiyelimiz bulunan Yunanistan ile
ευκαιρίες. «Όπως έχουμε τονίσει
επανειλημμένα, η κρίση μπορεί
να μετατραπεί σε ευκαιρία,
εφόσον βάλουμε όλα τα μεταξύ
μας προβλήματα στην άκρη
και εστιάσουμε στην οικονομία
και να δουλεύουμε για κοινούς
στόχους και οφέλη», προσθέτει ο
Ντεμιρτάς.
Τι είδους σχέσεις έχετε επί του
παρόντος με την Ελλάδα ως
Εμπορικό Επιμελητήριο Σμύρνης;
To Επιμελητήριο δίνει μεγάλη
σημασία στις σχέσις με την
Ελλάδα. Ένας μεγάλος αριθμός
εκπρόσωποι πολλών ιδρυμάτων
που δραστηριοποιούνται
στην Ελλάδα επισκέπτονται
το Επιμελητήριο για να
ανταλλάξουν απόψεις σε
διάφορα θέματα. Αντίστοιχα
αντιπροσωπείες από το
επιμελητήριό μας οργανώνουν
τακτικές επισκέψεις στην
Ελλάδα. Το Επιμελητήριό μας
λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη
την πλατφόρμα συνεργασίας
που προέκυψε από τις συνεχώς
βελτιούμενες διμερείς σχέσεις
δίνει ιδιαίτερη προτεραιότητα
στην ανάπτυξη των σχέσεων
της περιφέρειας Αιγαίου με την
Ελλάδα. Το Επιμελητήριό μας
επιδιώκει την ανάπτυξη σχέσεων
βαθιάς φιλίας και συνεργασίας
με τα ελληνικά νησιά και
καταβάλει προσπάθειες για την
ενίσχυση και αξιοποίηση των
ήδη υπαρχόντων δυνατοτήτων
στις διμερείς οικονομικές
σχέσεις, μέσω πολλών επίσημων
οικονομικών συνόδων που
συνδιοργανώνει με οικονομικά
επιμελητήρια της Ελλάδας.
Σε συνεργασία με διάφορα
επιμελητήρια στην Ελλάδα, το
Επιμελητήριό μας οργανώνει
μια σειρά από συνόδους υπό
τον γενικό τίτλο «Τουρκικά
Παράλια και Ελληνικά Νησιά».
Η 1η σύνοδος του προγράμματος
αυτού για την ανάπτυξη
των πολιτικών, οικονομικών
και κοινωνικών σχέσεων
διοργανώθηκε στις 21-22
Νοεμβρίου 1998 στο ελληνικό
νησί της Μυτιλήνης, ενώ η 2η
έλαβε χώρα στη Σμύρνη στις 2-3
Ιουνίου 2000. Η 3η στις 22-23
Ιουνίου 2001 στο ελληνικό νησί
της Σάμου, η 4η στις 8-9 Ιουνίου
2002 στο Μπόντρουμ, η 5η στις
26-28 Σεπτεμβρίου 2003 στο
ελληνικό νησί της Κρήτης, η 6η
στις 30 Ιουνίου 2005 στην Αθήνα
και η 7η στις 16-19 Νοεμβρίου
2006 στη Μαρμαρίδα και τη
Ρόδο.
Η σύνοδος της Καλαμάτας
Μεσσηνίας έγινε στις 2325 Νοεμβρίου 2007, ενώ η
πρωτοβουλία «Όχι στις πτήσεις
πολεμικών αεροσκαφών στο
Αιγαίο» η οποία ξεκίνησε
στα πλαίσια της συνόδου
υιοθετήθηκε από τους προέδρους
του Τουρκικού και Ελληνικού
Επιμελητηρίου αντίστοιχα.
Έγιναν ενημερωτικές δηλώσεις
και ξεκίνησε εκστρατεία
συλλογής υπογραφών και
καταβλήθηκαν προσπάθειες
την υιοθέτηση της εκστρατείας
από τους φορείς της τοπικής
αυτοδιοίκησης. Η 9η σύνοδος
που πραγματοποιήθηκε στις
16 Φεβρουαρίου 2010 στην
Αθήνα υπήρξε η σύνοδος με
την υψηλότερη συμμετοχή σε
υπουργικό επίπεδο. Σημειώθηκαν
σημαντικά βήματα για την
ανάπτυξη της διμερούς
συνεργασίας σε εμπορικά θέματα.
Οι σύνοδοι που διοργανώθηκαν
με την πρωτοβουλία του
TRGR
17
TİCARET
μέχρι την τέχνη, θα οδηγήσουν
στην αύξηση του όγκου των
εμπορικών αγαθών και σε
περισσότερες επενδύσεις.
ilişkilerin daha da güçlendirilmesi
ve işbirliği yapılması, ticaret hacminin artmasına katkı sağlayarak,
yatırımları çoğaltacaktır.
Geçtiğimiz yıllarda İzmir Ticaret
Odası ile Selanik merkezli
Kuzey Yunanistan Yunan – Türk
Ticaret Odası, “Kardeş Oda”
anlaşması imzaladı. ‘Kardeş
Oda’ anlaşmasının ülkemize ve
Yunanistan’a ne gibi katkıları
bulunmaktadır?
Selanik merkezli Kuzey Yunanistan Yunan-Türk Ticaret
Odası ile imzaladığımız anlaşma
Yunanistan’daki Ticaret Odaları
ile imzaladığımız 6’ıncı kardeş
oda anlaşması olmuştur. Odamız
bugüne kadar çeşitli ülkelerden
Ticaret Odaları ile toplam 69 tane
kardeş oda anlaşması imzalamıştır. Kardeş Oda Anlaşmalarıyla
amacımız, ilgili ülkeler arasındaki
ticareti arttırmak ve ilgili kuruluş
ve şirketler arasındaki endüstriyel
ve ekonomik işbirliğini güçlendirmektir. Her iki taraf şehirlerindeki birliklere, şirketlere ve
kuruluşlara iş bağlantılarının güçlendirilmesinde ve ekonomik, sınai ve bilimsel/teknik işbirliği için
potansiyel ortakların bulunmasında yardımcı olmak; bu amaçla
fuarlara, toplantılara, konferanslara katılımı ve heyetleri organize
etmek gibi çalışmalar yapmaktır.
Şehirlerimizdeki şirketlerin talepleri üzerine tarafların birbirlerine
bilgi vermelerini sağlıyor, ticari
ve ekonomik alanlarda yardımlaşmayı sağlıyoruz. Bu iş için yararlı
olabilecek yayınları otomatik
olarak karşılıklı olarak gönderiyoruz. Taraflar birbirlerinin dış
ticaret mevzuatı ve yönetmelikleri
hakkında karşılıklı olarak bilgi
sahibi oluyor. Kardeş Oda Anlaşmaları sayesinde işadamlarımıza
Τα προηγούμενα χρόνια
το Εμπορικό Επιμελητήριο
Σμύρνης υπέγραψε συμφωνία
αδελφοποίησης με το
Ελληνοτουρκικό Εμπορικό
Επιμελητήριο που εδρεύει στο
κέντρο της Βορείου Ελλάδος,
τη Θεσσαλονίκη. Ποια οφέλη
προκύπτουν από αυτή τη
συμφωνία αδελφοποίησης για
την Τουρκία και την Ελλάδα;
yeni pazarlara katılma ve yeni
fırsatları değerlendirme imkânı
sunuyoruz.
Türkiye’nin Yunanistan’daki
ve Yunanistan’ın Türkiye’deki
yatırımları hakkında ne
düşünüyorsunuz? Yatırımların
ülkemize nasıl bir katkısı
bulunuyor?
Son yıllarda her iki ülke iş
adamlarının karşılıklı yatırım ve
işbirliğinde büyük adımlar attığı
görülüyor. Ancak Türkiye’deki
Yunan yatırımları ve şirketlerinin sayısı çok daha fazladır. Son
dönemde Yunanistan’da öne
çıkan yatırımların başında; Doğuş
Grubu’nun Yunanistan’ın Lamda
Development tarafından işletilen
Flisvos Marina’ya %50 oranında ortak olmasıdır. Yine Pak
Holding’in, Yunan Karton firması
MEL (Macedonian Paper Mills)
S.A.’in %99.92 hissesini satın alarak, Selanik’te bulunan fabrikayı
Επιμελητηρίου μας συνέβαλαν
αποφασιστικά στην υπογραφή
του Συμφώνου Απαλλαγής
Διπλής Φορολογίας και της
χαλάρωση των κανόνων
εκχώρησης θεώρησης Σένγκεν
για είσοδο στην Ελλάδα. Επίσης
οι σύνοδοι αυτοί, ενισχύοντας
τις διμερείς εμπορικές σχέσεις
συνέβαλαν σημαντικά στην
άνοδο του συνόλου των
εκατέρωθεν εμπορικών εισροών
και εκροών στα 6 δισ. δολ..
Για την περαιτέρω αξιοποίηση
των εμπορικών δυνατοτήτων
των δύο χωρών χρειάζεται
περισσότερη συνεργασία και
ιδιαίτερα στενότερη επικοινωνία
μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων
επιχειρηματιών. Η σύσφιξη
των σχέσεων και η συνεργασία
σε τομείς με δυνατότητες
συνεργασίας, από τη βιομηχανία
μέχρι την αγροτική παραγωγή,
από τον τουρισμό μέχρι τις
μεταφορές και από την ενέργεια
H συμφωνία αδελφοποίησης
που υπογράψαμε με το
Ελληνοτουρκικό Εμπορικό
Επιμελητήριο Βορείου Ελλάδος
με έδρα στη Θεσσαλονίκη ήταν
η 6η συμφωνία αδελφοποίησης
που με ελληνικό εμπορικό
επιμελητήριο που υπογράψαμε.
Το Επιμελητήριό μας έχει
υπογράψει μέχρι στιγμής με
επιμελητήρια άλλων χωρών
συνολικά 69 τέτοιες συμφωνίες.
Ο στόχος τέτοιων συμφωνιών
είναι η ανάπτυξη εμπορικών
συναλλαγών με τις εν λόγω
χώρες και η καλλιέργεια
οικονομικής και βιομηχανικής
συνεργασίας με εταιρίες και
οργανισμούς· να στηρίξει
την ενίσχυση των επαφών
μεταξύ ενώσεων, εταιριών και
οργανισμών των δύο πόλεων
και ενθαρρύνει την ανεύρεση
πιθανών συνεταίρων στα
πλαίσια της οικονομικής και
βιομηχανικής συνεργασίας και
τεχνογνωσίας· σε αυτήν την
κατεύθυνση συμμετέχει και
συγκροτεί αντιπροσωπείες σε
εκθέσεις, συσκέψεις και συνέδρια.
Παρέχουμε πληροφορίες στις
εταιρίες των πόλεων μας που
αποτείνονται σε εμάς καθώς
ΕΜΠΟΡΙΟ
işletmesi Yunanistan’daki diğer
önemli bir yatırımdır. Merkezi
Atina’da bulunan Artenius Hellas
A.E firmasının Volos’taki üretim
tesisi Polietilen Tereftalat (PET)
fabrikasının %100 hissesini Polisan firmasının satın alması da iki
ülke arasında yatırım anlamında
kayda değer gelişmelerdendir.
2013 yılı içerisinde gerçekleşen
diğer önemli bir yatırım ise,
Türkiye’de gerçekleşmiş, Yunan
alüminyum firması ALUMIL, Has
Metal ile Türkiye’de alüminyum
işleme üzerine bir şirket kurmak
üzere anlaşmaya varmıştır.
Türkiye’de yatırım yapan Yunan
şirketlerinin sayısında ve yapılan
yatırımlarda önemli artışlar
kaydedilmektedir. Hazine Müsteşarlığı kayıtlarına 31.12.2013
tarihi itibarıyla Türkiye’de 600
Yunan firması ve 5 irtibat bürosu
faaliyet göstermekte olup, toplam
yatırım tutarı 6 milyar Euro’ya
yaklaşmıştır. Türkiye’deki Yunan
yatırımcılar, genellikle bilişim
teknolojisi (IT) alanına ilgi
duymakta olup; tarım uygulamaları, ambalaj, plastik, eczacılık,
kozmetik, balıkçılık, turizm ve
inşaat sektörlerinde de faaliyet
gösteriyorlar. Öte yandan Yunanistan’da faaliyet gösteren 20 adet
Türk sermayeli şirket ve işletme
bulunuyor. Yunanistan’da faaliyet
gösteren büyük Türk yatırımcılar
arasında T.C. Ziraat Bankası,
Koton Giyim, Tümel Elektronik,
Murat Metal, Setur Servis Turistik
A.Ş., Arkas Gemicilik sayılabilir.
İstikbal Mobilya, Çilek Mobilya,
Güllüoğlu Baklava firmaları ise
franchising yoluyla Yunan pazarına girmişlerdir.
İki ülke arasında turizm amacıyla
ziyaretlerde bir artış yaşanıyor.
Bu turistik gezilerin her iki
ülkeye ekonomik olarak sağladığı
katkı hakkında bize bilgi
verebilir misiniz?
Bugün iki ülke arasındaki turizm
hareketliliğini engelleyen iki
konu var. Birincisi Türk vatandaşlarının Yunanistan’a girişlerinde Schengen Vize uygulamasına
tabi olması, ikincisi yeterli ulaşım
olmamasıdır. Her yıl yaklaşık
500 bin Yunanlı ülkemizi ziyaret
ediyor. Vize uygulaması olmadan
rahatlıkla ülkemize gelebiliyorlar.
Oysa Türk vatandaşları Yunanistan’a gidebilmek için vize
almak zorunda. Aslında eskiden
şikâyetimiz daha çoktu ama İzmir
Başkonsolosu Dostum Sevgili
Hara ve ekibi bu konuda büyük
özveri gösteriyor. İzmir Konsolosluğu vize ofisinin genişletilmesi
ile birlikte, uzun süredir üyelerimize hiçbir sorun çıkarmadan
uzun süreli vize veriyor. Bizim
isteğimiz yeşil pasaporta yani hizmet pasaportuna ve Yunanistan’a
olan 1 ile 3 günlük ziyaretlerde
Türk vatandaşlarına vize uygulamasının kaldırılmasıdır. Üye
olmamalarına karşın İzlanda ve
Norveç ile 1999 yılında yapılan
anlaşma, 2005 yılında İsviçre
ile yapılan benzeri bir anlaşma
öneriyoruz.
Hâlbuki birbirine bu kadar yakın
olan iki ülke arasında özel bir
uygulama yapılabilir. Biz vize konusunu Başbakanımız (dönemin)
Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın
14 Mayıs 2010 tarihinde Atina’ya
yaptığı tarihi ziyaret sırasında dile
getirdik. Hiçbir Avrupa ülkesi
yeşil pasaporta sahip Türk vatandaşlarına vize uygulamazken bir
tek Yunanistan uyguluyordu. Başbakanımız, Yunanistan Başbakanı
Sayın Papandreou ile düzenlediği
basın toplantısı sırasında yeşil
και υποστήριξη σε εμπορικά
και οικονομικά θέματα.
Γνωστοποιούμε σε αμοιβαία
βάση οποιαδήποτε έκδοση η
ανακοίνωση που μπορεί να
ωφελήσει τους ενδιαφερομένους
των δύο πλευρών. Έτσι τα
συμβαλλόμενα μέρη έχουν
πρόσβαση σε αμοιβαία ωφέλιμη
ενημέρωση σχετικά με τη
νομοθεσία και τους κανόνες
που διέπουν το εξαγωγικό
εμπόριο του καθενός. Χάρη
στις συμφωνίας αδελφοποίησης
είμαστε σε θέση να προσφέρουμε
στους επιχειρηματίες μας τη
δυνατότητα συμμετοχής σε νέες
αγορές και αξιολόγησης των
νέων ευκαιριών που προκύπτουν.
Πώς βλέπετε τις τουρκικές
επενδύσεις στην Ελλάδα και
τις ελληνικές στην Τουρκία; Τι
προσφέρουν οι επενδύσεις αυτές
στη χώρα μας;
Είναι εμφανές ότι τα τελευταία
χρόνια οι επιχειρηματίες των δύο
χωρών έχουν κάνει σημαντικά
βήματα ως προς τις αμοιβαίες
επενδύσεις. Ιδιαίτερη αύξηση
έχουν σημειώσει οι ελληνικές
επενδύσεις στην Τουρκία, τόσο
ως προς το κεφάλαιο, όσο
και ως προς τον αριθμό των
εταιριών. Οι πιο πρόσφατες και
αξιοσημείωτες είναι: Ο όμιλος
Doğuş ο οποίος συμμετέχει με
μετοχικό μερίδιο της τάξης του
50% στη Μαρίνα του Φλοίσβου
την οποία διαχειρίζεται με ίσο
ποσοστό η ελληνική Lamda
Development. Επίσης η εξαγορά
κατά 99.92% της Μακεδονικής
Εταιρίας Χάρτου (ΜΕΛ) από τον
όμιλο Yine Pak και η διαχείριση
του εργοστασίου που εδρεύει
στη Θεσσαλονίκη αποτελεί
μια άλλη σημαντική επένδυση.
Μία άλλη σημαντική επένδυση
ανάμεσα στις δύο χώρες αποτελεί
και η εξαγορά κατά 100% των
εγκαταστάσεων παραγωγής
πολυαιθυλίνης στο Βόλο της
εταιρίας Artenius Hellas A.E ,
με έδρα στην Αθήνα από την
τουρκική Polisan.
Μία άλλη σημαντική επένδυση
που ολοκληρώθηκε το 2013,
πραγματοποιήθηκε στην
Τουρκία όπου η ελληνική εταιρία
αλουμινίου ALUMIL, συμφώνησε
να ιδρύσει από κοινού με
την τουρκική Has Metal μία
εταιρία παραγωγής αλουμινίου
στην Τουρκία. Παράλληλα
έχουν σημειωθεί σημαντικές
αυξήσεις τον αριθμό ελληνικών
εταιριών που επενδύουν στην
Τουρκία και στα επενδυτικά
ποσά. Σύμφωνα με στοιχεία
του τουρκικού υπουργείου
οικονομικών, από τις 31.12.2013
δραστηριοποιούνται στην
Τουρκία 600 ελληνικές εταιρίες
και 5 γραφεία επικοινωνίας με
συνολικό επενδυτικό κεφάλαιο
της τάξης των 6 δισ. Ευρώ. Οι
Έλληνες επενδυτές στην Τουρκία
δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον
στην τεχνολογία πληροφορικής
(IT) ενώ δραστηριοποιούνται και
σε χώρους όπως εφαρμοσμένες
καλλιέργειες, συσκευασίες,
πλαστικά, φαρμακευτικά,
καλλυντικά, ιχθυοκαλλιέργειες,
τουρισμός και κατασκευές.
Αντίστοιχα στην Ελλάδα
δραστηριοποιούνται περί
τις 20 τουρκικές εταιρίες και
επιχειρήσεις. Ανάμεσα στους
μεγάλους Τούρκους επενδυστές
στην Ελλάδα βρίσκονται η
τάπεζα Ziraat, η μάρκα ένδυσης
Koton, η Tümel Elektronik, η
Murat Metal, η Setur Servis
Turistik A.Ş., και η Arkas
Gemicilik sayılabilir.Η εταιρίες
TRGR
19
TİCARET
pasaport konusunu ve Türk
vatandaşlarının Yunanistan’a
olan günübirlik ziyaretlerinde
vize şartı aranmamasını istedi
ve bana baktı, ben elimle iki
işaretini yaptım. Başbakanımız
da Sayın Papandreou’ya “iki gün
olsun” dedi. Bunun üzerine Sayın
Papandreu “3 gün de olur” dedi
ve Dışişleri Bakanınız Droutsas’a
konuyla ilgili olarak Brüksel nezdinde girişim yapması için görev
verdi. Yeşil pasaporta olan vize
uygulaması 28 Temmuz 2010
tarihinden itibaren kaldırıldı.
Uygulamanın yürürlüğe girmesiyle yeşil pasaport sahibi Türk
vatandaşları Yunan adalarına akın
etti. 30 Ağustos tarihli Yunan
“Etnos” Gazetesinin attığı “Yunan
Adalarına Türkler Nefes Aldırdı”
başlığı sanırım alınan kararın ne
kadar doğru olduğunu anlatmaya
yeterli.
2010 yılı Eylül ayında Yunanistan Başbakan Yardımcısı Theodoros Pangalos, İzmir ziyaretinde ve
vize konusunun birkaç aya kadar
çözüleceğini söyledi. Ancak Türk
vatandaşlarına 1 ile 3 günlük
Yunanistan ziyaretlerinde vize uygulanmaması konusunda hiçbir
gelişme yok. Türk ve Yunan Oda
Başkanları olarak Türk ve Yunan
Başbakanları için bir vize bildirisi
hazırladık ve imzaladık. Sayın
Papandreou’nun vermiş olduğu
sözü tutmasını istiyoruz.
İkinci engel ise ulaşım. Oysa ticaret için kolay ulaşım gerekiyor.
Ama İzmir ile Atina arasında
karşılıklı seferler olmadığı için
devamlı kulağımızı tersten
gösteriyorduk. Atina’ya İstanbul
üzerinden gidiyorduk. İzmir ile
Atina arasında direk uçuş olmamasından şikâyet ediyorduk.
En sonunda sesimiz duyuldu ve
İzmir-Atina direk uçuşları için
izin çıktı. İzmir-Atina uçuşu 35
dakika sürüyor. Bugün Pire ile
Ege’deki Yunan adaları arasındaki
en yakın mesafe altı saat. Türk
kıyıları ise 45 dakika. Çeşme-Sakız arası 45 dakika, Midilli-Ayvalık keza öyle. Samos-Kuşadası ve
Bodrum-Kos arası mesafe de bir
saati geçmiyor. Yunan Adaları ile
Türk kıyıları arasında yazın 3 ay
düzenli feribot seferleri yapılıyor.
Ancak kışın sefer yok. İzmir ile
Pire arasında veya Selanik arasında deniz bağlantısı yok. Vize ve
ulaşım konusunun çözülmesiyle
iki ülke arasında turizmin yanı
sıra ticari hareketliliğin de büyük
artış kaydedeceğine inanıyorum.
Yunanistan’ın son dönemde
yaşadığı ekonomik krizin
Türkiye’ye nasıl bir etkisi oldu?
Yunanistan cephesinde 2009
yılından bu yana gelişmeleri
yakından takip ediyor ve her
fırsatta her türlü işbirliğine hazır
olduğumuzu ifade ediyoruz. Ekonomik krizler hep yeni fırsatlara
gebedir. Yunanistan’ın yaşadığı
son ekonomik krizle birlikte
Türkiye - Yunanistan arasındaki
ticaretin önündeki engellerin
kaldırılmasının, çözüm üretilmesinin tam zamanı olduğunu
düşünmekteyim. Her zaman
söylediğimiz gibi, krizi fırsata
çevirebilir, tüm sorunları bir
tarafa bırakıp ekonomiye odaklanarak, ortak hedef ve çıkarlar için
birlikte çalışabiliriz. Çok büyük
bir ticari potansiyele sahip olan
bir coğrafyayı paylaştığımızdan,
bu potansiyeli değerlendirmek ve
burada yaşayan insanların refaha
kavuşmasını sağlamak hayal
değil.
επίπλων İstikbal και Çilek και
οι Μπακλαβάδες Güllüoğlu
συμμετέχουν στην ελληνική
αγορά μέσω franchising.
Παρατηρείται αύξηση και στις
τουριστικές εισροές ανάμεσα
στις δύο χώρες. Μπορείτε να μας
εξηγήσετε τις επιδράσεις των
τουριστικών επισκέψεων για τις
οικονομίες των δύο χωρών;
Σήμερα η εισροές αυτές
περιορίζονται από δύο
παραμέτρους. Η πρώτη
είναι φυσικά η απαρέγκλιτη
προϋπόθεση εξασφάλισης
θεωρήσεων Σέγκεν για
τους Τούρκους πολίτες που
επισκέπτονται την Ελλάδα και
η δεύτερη η έλλειψη αρκετών
δρομολογίων. Κάθε χρόνο
περίπου 500.000 Έλληνες
επισκέπτονται τη χώρα μας.
Η είσοδος στη χώρα μας
διευκολύνεται από το γεγονός ότι
δεν χρειάζεται ειδική θεώρηση
εισόδου. Από την άλλη οι
Τούρκοι πολίτες χρειάζονται
θεώρηση εισόδου για να πάνε
στην Ελλάδα. Βασικά, παλιότερα
είχαμε περισσότερα παράπονα,
όμως η Γενική Πρόξενος Σμύρνης
και αγαπητή φίλη Χαρά και
οι συνεργάτες της δείχνουν
μεγάλη αφοσίωση σε αυτό το
θέμα. Εκτός από την επέκταση
του Γραφείου Θεωρήσεων, το
Προξενείο εδώ και καιρό παρέχει
θεωρήσεις μακράς διάρκειας στα
μέλη μας χωρίς προσκόμματα.
Αίτημά μας είναι να καταργηθεί
το καθεστώς της θεώρησης
για τα «πράσινα», υπηρεσιακά
διαβατήρια καθώς και ο
περιορισμός των 3 ημερών για τις
επισκέψεις των Τούρκων πολιτών
χωρίς θεώρηση στα νησιά. Αν και
δεν πρόκειται για χώρες μέλη της
ΕΕ έχουμε υπογράψει αντίστοιχες
συμφωνίες με την Ισλανδία
(1999) και την Ελβετία (2005).
Η εφαρμογή μιας τέτοιας
συμφωνίας είναι εφικτή,
ιδιαιτέρως δεδομένης της
γειτνίασης των δύο χωρών.
Είχαμε αναλύσει το θέμα
στον τέως πρωθυπουργό
μας, αξιότιμο κ. Ρετζέπ Ταγίπ
Ερντογάν κατά την επίσκεψή
του στην Αθήνα στις 14 Μαἲου
2010. Ενώ κανένα άλλο κράτος
δεν εφάρμοζε περιορισμούς
θεώρησης σε Τούρκους κατόχους
υπηρεσιακών διαβατηρίων
η Ελλάδα αποτελούσε την
εξαίρεση. Στην κοινή συνέντευξη
τύπου που παραχώρησε ο
τέως πρωθυπουργός μας με
τον τότε ομόλογο του Γιώργο
Παπανδρέου, έθιξε το θέμα των
υπηρεσιακών διαβατηρίων και
των επιτρεπόμενων μονοήμερων
επισκέψεων των των Τούρκων
πολιτών στην Ελλάδα, ζήτησε
την χαλάρωση των θεωρήσεων,
με κοίταξε και όταν του έγνεψα
με το χέρι μου τον αριθμό «δύο»
συμπλήρωσε απευθυνόμενος
προς τον Έλληνα ομόλογό του
«ας είναι δύο». Απαντώντας ο
κύριος Παπανδρέου είπε ότι
«και 3 γίνεται» και ανέθεσε
στον τέως υπουργό εξωτερικών
κ. Δρούτσα να εισηγηθεί τη
σχετική πρόταση στις Βρυξέλλες.
Η εφαρμογή στα υπηρεσιακά
διαβατήρια καταργήθηκε στις 28
Ιουνίου 2010. Με την εφαρμογή
του νέου κανονισμού οι Τούρκοι
πολίτες κάτοχοι υπηρεσιακών
διαβατηρίων κατέκλυσαν
τα ελληνικά νησιά. Το πόσο
σωστή υπήρξε αυτή η επιλογή
γίνεται αρκετά εμφανές από
το πρωτοσέλιδο της ελληνικής
εφημερίδας έθνος στις 30
Αυγούστου του ίδιου έτους, που
ΕΜΠΟΡΙΟ
έφερε τον τίτλο «Οι Τούρκοι
δίνουν ανάσα στα ελληνικά
νησιά».
Το Σεπτέμβριο του ο τότε
αντιπρόεδρος της κυβέρνησης
Θεόδωρος Πάγκαλος
επισκέφτηκε τη Σμύρνη όπου
δήλωσε ότι το θέμα των
θεωρήσεων θα διευθετηθεί
εντός μερικών μηνών. Παρόλα
αυτά στο θέμα της εφαρμογής
του καθεστώτος θεωρήσεων
για τις ολιγοήμερες επισκέψεις
στην Ελλάδα Τούρκων πολιτών
δεν υπάρχει καμία εξέλιξη. Ως
πρόεδροι των Τουρκικών και
Ελληνικών Επιμελητηρίων
ετοιμάσαμε και υπογράψαμε
κοινό κείμενο προς τους
πρωθυπουργούς της Ελλάδας
και της Τουρκίας. Αίτημά μας να
τηρηθεί η δέσμευση του κυρίου
Παπανδρέου.
Ekonomik krizler hep yeni fırsatlara gebedir.
Yunanistan’ın yaşadığı son ekonomik krizle
birlikte Türkiye - Yunanistan arasındaki
ticaretin önündeki engellerin kaldırılmasının,
çözüm üretilmesinin tam zamanı olduğunu
düşünmekteyim.
Κάθε οικονομική κρίση δημιουργεί και νέες
ευκαιρίες. Πιστεύω ότι μαζί με την κρίση
που περνά πρόσφατα η Ελλάδα συμπίπτει
αποτελεί ιδανική περίοδο για την άρση των
προσκομμάτων στο τουρκοελληνικό εμπόριο και
την εύρεση λύσεων.
Το δεύτερο εμπόδιο είναι η
επαρκής πρόσβαση. Άλλωστε οι
επαρκείς μεταφορές αποτελούν
βασική προϋπόθεση για το
εμπόριο. Επειδή όμως δεν
υπάρχουν δρομολόγια από
τη Σμύρνη στην Αθήνα και
αντίστροφα δυσκολεύοντας
χωρίς λόγο τη ζωή μας. Στην
Αθήνα μπορούμε να πάμε μόνο
μέσω Πόλης. Εκφράζαμε τη
δυσαρέσκειά μας για την έλλειψη
απευθείας συνδέσεων μεταξύ
Σμύρνης και Αθήνας.
Τελικά εισακουσθήκαμε και
δόθηκε άδεια για την έναρξη
απευθείας συνδέσεων ΣμύρνηςΑθήνας. Η πτήση Σμύρνη-Aθήνα
διαρκεί 35 λεπτά. Σήμερα η
απόσταση από τον Πειραιά στο
κοντινότερο νησί του Αιγαίου
υπολογίζεται στις 6 ώρες, ενώ για
το κοντινότερο νησί του Αιγαίου
χωρίζουν από τις τουρκικές
ακτές μόλις 45 λεπτά. Η σύνδεση
Τσεσμέ-Χίος διαρκεί 45 λεπτά
και το ίδιο περίπου η ΜυτιλήνηΑϊβαλί. Οι συνδέσεις ΣάμοςΚουσάντασι Μπόντρουμ-Κως
δεν ξεπερνούν τη 1 ώρα. Τακτικά
δρομολόγια φέρυ μποτ μεταξύ
των ελληνικών νησιών και των
τουρκικών ακτών λειτουργούν
για τους 3 καλοκαιρινούς μήνες,
όχι όμως για τους χειμερινούς.
Η Σμύρνη δεν συνδέεται
ακτοπλοϊκά με τον Πειραιά
ή τη Θεσσαλονίκη. Πιστεύω
ότι θα σημειωθεί σημαντική
αύξηση στον τουρισμό και το
εμπόριο εφόσον ξεπεραστούν τα
εμπόδια των θεωρήσεων και της
πρόσβασης.
Τι επιδράσεις είχε στην Τουρκία η
πρόσφατη οικονομική κρίση στην
Ελλάδα;
Από το 2009 παρακολουθούμε
από κοντά τις εξελίξεις σχετικά
με το ελληνικό ζήτημα και
εκφράζουμε απερίφραστα
όταν μας δίνεται η ευκαιρία
την προθυμία μας για κάθε
μορφή συνεργασίας. Κάθε
οικονομική κρίση δημιουργεί
και νέες ευκαιρίες. Πιστεύω ότι
μαζί με την κρίση που περνά
πρόσφατα η Ελλάδα συμπίπτει
αποτελεί ιδανική περίοδο για
την άρση των προσκομμάτων
στο τουρκοελληνικό εμπόριο
και την εύρεση λύσεων. Όπως
λέμε πάντα η κρίση μπορεί να
μετατραπεί σε ευκαιρία, αν
παραμερίσουμε τα προβλήματα
και εστιάσουμε την προσοχή μας
στην οικονομία αποβλέποντας
σε κοινούς στόχους και κέρδη.
Δεδομένου ότι μοιραζόμαστε μια
γεωγραφία με μεγάλες εμπορικές
δυνατότητες, η επιδίωξή τους και
η επίτευξη ευημερίας για τους
ανθρώπους που ζουν εδώ δεν
είναι άπιαστο όνειρο.
TRGR
21
TİCARET
KUZEY YUNANİSTAN YUNAN-TÜRK TİCARET
ODASI YÖNETİM KURULU ÜYESİ
STEFANOS HATZİMANOLİS
“YUNANİSTAN’I TÜRKİYE’YE
YAKLAŞTIRMAK İSTİYORUM”
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΜΑΝΩΛΗΣ
ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΥ
ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ
ΕΛΛΑΔΟΣ
«ΕΠΙΘΥΜΩ ΝΑ ΦΕΡΩ ΤΗΝ
ΕΛΛΑΔΑ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗΝ
ΤΟΥΡΚΙΑ»
Kuzey Yunanistan Yunan-Türk
Ticaret Odası, iki ülkenin ekonomik ilişkilerinin gelişmesi için
yoğun çaba harcamaktadır. Karşılıklı ziyaretlerle işbirliğini hızlandıran Ticaret Odası, özellikle
turizm faaliyetlerini geliştirmeye
yönelik çalışmalar yapmaktadır.
Dergimize özel açıklamalarda
bulunan Odanın Yönetim Kurulu
Üyesi Stefanos Hatzimanolis; Yunanistan-Türkiye arasında bugün
4 milyar dolar olan cironun ikiye
katlanması gerektiğini vurguluyor. Hatzimanolis, iki ülke
arasındaki kültürel ortaklıklara
değinerek, “inanıyorum ki Türkiye’nin geleceği Yunanistan’dan
Yunanistan’ın geleceği Türkiye’den geçiyor” diyor.
Sizi tanıyabilir miyiz?
1967 yılında İstanbul Beyoğlu’nda doğdum. Benim anne
ve babam Rum, her ikisi de
İstanbul’da doğdu. Dedelerim de
İstanbul’da doğdu. Ben İstanbul Rumlarındanım. Küçük bir
çocukken beni çok etkileyen dar
bir insan kategorisine aitim. Rum
olmak ve Türkiye’de doğmuş
olmak beni çok etkiledi çünkü
ilk çocukluk yıllarımı Türkiye’de
Το Ελληνοτουρκικό Εμπορικό
Επιμελητήριο Βορείου Ελλάδος,
καταβάλει συστηματικές
προσπάθειες για την ανάπτυξη των
οικονομικών σχέσεων ανάμεσα
στις δύο χώρες. Το Επιμελητήριο
εντείνει τη συνεργασία με
αμοιβαίες επισκέψεις και δίνει
ιδιαίτερα έμφαση στην ανάπτυξη
του τουρισμού. Ανάμεσα στις
ενδιαφέρουσες δηλώσεις που
παραχώρησε στο περιοδικό μας το
μέλος του Δ.Σ. του Επιμελητηρίου
Στέφανος Χατζημανώλης τονίζω
ότι ο σημερινός ελληνοτουρκικός
τζίρος των 4 δισ. δολ. πρέπει
να διπλασιαστεί. Δίνοντας
σημασία στις κοινές πολιτιστικές
προσλαμβάνουσες των δύο
λαών ο Χατζημανώλης δηλώνει
ότι «πιστεύω ότι το μέλλον της
Ελλάδας περνάει από την Τουρκία
και αυτό της Τουρκίας από την
Ελλάδα».
Πείτε μας λίγα πράγματα για τον
εαυτό σας.
Γεννήθηκα το 1967 στο Πέρα της
Πόλης. Οι γονείς μου ήταν Ρωμιοί,
γεννημένοι και οι δυο τους στην
Πόλη. Το ίδιο και οι παππούδες
μου. Είμαι Ρωμιός λοιπόν. Ανήκω
σε μια κατηγορία ανθρώπων που
με επηρέασε βαθιά από παιδί. Το
ότι είμαι Ρωμιός γεννημένος στην
ΕΜΠΟΡΙΟ
geçirdim. Daha sonra Selanik’e
gelerek burada Yunan eğitim
bilincini edindim ve dolayısıyla
Selanik’e çok bağlandım. Malta’da
çalıştığım zamanlar turizm, politika ve din gibi alanlarda Türk
Yunan konuları üzerinde çalıştım.
Tur operatörü Silver Holidays’in
sahibi, Handris şirketinin, Hanya
Otelciler Birliği’nin ve Halkidiki
Turizm Birliği Türkiye Bölümünün İletişim ve Geliştirme
Sorumlusuyum aynı zamanda
Kuzey Yunanistan Yunan- Türk
Ticaret Odası Yönetim Kurulu
Üyesiyim.
Kuzey Yunanistan Yunan-Türk
Ticaret Odası hakkında bizleri
bilgilendirebilir misiniz? Ticaret
Odanız neleri amaçlıyor ve iş
adamlarını nasıl destekliyor?
Ticaret Odamızın amacı üyelerine
her yolla hizmet etmektir. Bu
sadece tek bir yöntemle oluyor. İş
adamları, zaman ve para kaybetmek istemiyor. Bizler de iş adamlarına iş imkânları ararken zaman
ve para kaybetmesinler diye özel
bilgi veriyoruz ki zor durumda
kalmasınlar. En azından başlangıçta iki ülke bürokrasinin eksikliklerini gidermeye çalışıyoruz.
Bana göre Yunanistan-Türkiye
arasında bugün 4 milyar dolar
olan cironun ikiye katlanması
gerekir. Bunu çok önceden geçmiş olmamız lazımdı. Bütün bu
yıllar boyunca anladık ki birçok
işadamı yatırım konusunda
çekinceli, çünkü iş adamları her
iki ülkenin de ekonomik, sosyal
vb. özelliklerini bilmiyorlar.
Dolayısıyla Ticaret Odamız iş
adamlarının hayatlarını kolaylaştıracak çok yararlı bir araç.
Biz bütün meslekleri sektörlere
ayırdık. Kendi tecrübelerimizden
biliyoruz ki mesela çocuk giysileri
alanında faaliyet gösteren bir işadamı bir fuara gittiğinde çimento
sektöründe faaliyet gösteren bir
işadamıyla buluşmak istemez.
Zaman ve para kaybetmemelerini
ve hedeflediklerini bulmalarını
istiyoruz. Her iki taraftan gelen
üyelerimiz için ön hazırlık yapıyoruz. Unutmayalım ki bizim
birçok Türk üyemiz de var.
İki ülkenin ortak geleceği ile ilgili
düşüncelerinizi öğrenebilir miyiz?
Her iki ülkenin de yararına ne tür
girişimler olabilir?
Bu çok önemli bir soru. İnanıyorum ki Türkiye’nin geleceği
Yunanistan’da Yunanistan’ın
geleceği Türkiye’den geçiyor.
İlerleyen zamanlarda iki ülkenin
ekonomik ilişkileri daha da
gelişecektir. Özellikle turizm alanında şimdiki rakamlar gelecekte
olabilecek olanlara kıyasla çok
geride. 14 milyonun üzerinde
Türk ilerleyen yıllarda yurtdışını
ziyaret edecek. Bu 14 milyonun
yüzde 20’sini Yunanistan alabilir.
Bu 2 milyon 800 bin ziyaretçi
demek. Yani bugünkü sayıdan
2 buçuk kat daha fazla. Ayrıca
Yunanistan, Türki Cumhuriyetleri’ne Türkiye üzerinden birçok
açılımda bulunabilir. Son yıllarda
Türkiye o devletlerde hemen
hemen her şeyi kontrol ediyor.
Dolayısıyla Türkiye, Yunan
işletmeleri için bir geçiş köprüsü
olabilir. Buna paralel olarak yeni
bir ekonomi ve turizm alanı da
Sahra altı Afrika. Türkiye’nin bu
bölgelerdeki ekonomik faaliyetlerinin gelişimini gören biri, Yunanistan’ın bu ülkelerin başkentini
dahi bilmediğini görecektir.
Yunanistan Türk holdinglerin
bu bölgelerdeki faaliyetlerinden
yararlanabilir.
Türkiye ile ilgili gelecekteki
projeleriniz nelerdir?
Benim amacım Türkiye’de daha
çok turizm faaliyeti gerçekleştirmek istiyorum. İstanbul artık
dünyada en büyük beş turizm
destinasyonlarından biri ve
Τουρκία με επηρέασε βαθιά αφού
πέρασα τα παιδικά μου χρόνια
στην Τουρκία. Αργότερα ήρθα
στη Θεσσαλονίκη έλαβα ελληνική
μόρφωση και ταυτότητα και για
αυτό αισθάνομαι ιδιαίτερο δεσμό με
τη Θεσσαλονίκη. Ενώ δούλευα στη
Μάλτα εργάστηκα στην τουριστική,
πολιτική και θρησκευτική διάσταση
των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Είμαι ιδιοκτήτης της τουριστικής
εταιρίας και συγχρόνως υπεύθυνος
Επικοινωνίας και Ανάπτυξης
με την Τουρκία για την εταιρία
Χανδρής, την Ένωση Ξενοδόχων
Χανίων και το Τουρκικό Τμήμα της
Τουριστικής Ένωσης Χαλκιδικής.
Παράλληλα είμαι μέλος του Δ.Σ.
του Ελληνοτουρκικού Εμπορικού
Επιμελητηρίου Βορείου Ελλάδος.
το Εμπορικό μας Επιμελητήριο
αποτελεί πολύ χρήσιμο εργαλείο
που κάνει πραγματικά ευκολότερη
τη ζωή των επιχειρηματιών.
Χωρίσαμε όλα τα επαγγέλματα
σε κλάδους. Από την εμπειρία
μας ξέρουμε ότι κατά τη διάρκεια
μίας έκθεσης ένας επιχειρηματίας
που δραστηριοποιείται στον
κλάδο της παιδικής ένδυσης δεν
ενδιαφέρεται να συναντηθεί με
έναν επιχειρηματία που ασχολείται
με τσιμέντα. Το γνωρίζουμε αυτό
από προσωπική εμπειρία. Θέλουμε
να μη χάνουν χρόνο και χρήμα και
να επιτυγχάνουν τους στόχους
τους. Κάνουμε προεργασία για τα
μέλη μας και από τις δύο πλευρές.
Έχουμε πολλά μέλη από την Τουρκία
άλλωστε.
Θα μπορούσατε να μάς δώσετε
μερικές πληροφορίες σχετικά με
το Ελληνοτουρκικό Εμπορικό
Επιμελητήριο Βορείου Ελλάδος;
Ποιοι είναι οι στόχοι του και τι
είδους υποστήριξη παρέχει στους
επιχειρηματίες;
Τι πιστεύετε για το κοινό
μέλλον των δύο χωρών; Ποιες
πρωτοβουλίες μπορούν να αποβούν
ωφέλιμες και για τις δύο χώρες;
Σκοπός του Εμπορικού μας
Επιμελητηρίου είναι να υπηρετεί
ποικιλοτρόπως τα μέλη του.
Αυτό γίνεται με έναν μόνο τρόπο.
Οι επιχειρηματίες δεν θέλουν
να χάνουν χρόνο και χρήμα.
Έτσι κι εμείς προκειμένου να μη
δυσκολευτούν ή χάσουν χρόνο
και χρήμα οι επιχειρηματίες
διερευνούμε πιθανές επιχειρηματικές
δυνατότητες και τους ενημερώνουμε
σχετικά. Στην αρχή προσπαθούμε
τουλάχιστον να καλύψουμε
το κενό που δημιουργούν οι
ελλείψεις της γραφειοκρατίας των
δύο χωρών. Πιστεύω ο ετήσιος
ελληνοτουρκικός τζίρος των 4 δισ.
Ευρώ πρέπει να διπλασιαστεί. Θα
έπρεπε μάλιστα να έχει επιτευχθεί
αυτός ο στόχος εδώ και καιρό. Από
ότι έχουμε καταλάβει όλα αυτά
τα χρόνια αρκετοί επιχειρηματίες
είναι διστακτικοί στο θέμα των
επενδύσεων λόγω έλλειψης
πληροφόρησης για την οικονομική
και κοινωνική κατάσταση της
κάθε χώρας. Για το λόγο αυτό
Πολύ σημαντική ερώτηση. Πιστεύω
ότι το μέλλον της Τουρκίας
βρίσκεται στην Ελλάδα και της
Ελλάδας στην Τουρκία. Στο μέλλον
οι οικονομικές σχέσεις των δύο
χωρών θα αναπτυχθούν ακόμα
περισσότερο. Ιδιαίτερα στο θέμα
του τουρισμού τα σημερινά νούμερα
είναι πολύ χαμηλότερα από όσο
μπορούν να είναι στο μέλλον.
Τα επόμενα χρόνια πάνω από 14
εκατ. Τούρκοι θα επισκεφθούν
χώρες του εξωτερικού. Το 20%
αυτών των 14 εκατ. μπορούν να
δεχθεί η Ελλάδα. Αυτό σημαίνει
2 εκατ. 800 χιλιάδες επισκέπτες.
Δηλαδή αριθμός διπλάσιος από το
σημερινό. Επίσης μέσω της Τουρκίας
η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει
πρόσβαση και στις τουρκιστικές
Δημοκρατίες. Η Τουρκία τα
τελευταία χρόνια ασκεί μεγάλη
επιρροή στις χώρες αυτές. Έτσι για
την Ελλάδα η Τουρκία μπορεί να
αποτελέσει γέφυρα πρόσβασης στις
χώρες αυτές. Επίσης νέος χώρος
με δυνατότητες οικονομικής και
τουριστικής ανάπτυξης είναι η
Υποσαχάρια Αφρική. Ενώ η Τουρκία
έχει αναπτύξει έντονη οικονομική
TRGR
23
TİCARET
çok farklı bir şehir. Bu nedenle
Ankara, Kayseri, İzmir, Samsun,
Adana, Gaziantep, Trabzon gibi
şehirlerde turizm faaliyeti gerçekleştirmek istiyorum. Elimden
geldiğince Yunanistan’ı daha yakına getirmek istiyorum ve kendi
konumumla Yunan iş adamlarını
ikna edip buralara yatırım için
ikna etmeye çalışıyorum. Türkler
çok misafirperver, kendilerinden
daha çok bilen bir insan gördüklerinde dinliyorlar ve hemen
uyum sağlıyorlar. Bu şehirleri
ziyaret ettiğimde kendimi çok iyi
hissediyorum. Bu şehirlerin ilgili
kurumları günlük rutinlerinden
çıkmaya çalışıyorlar. Yıllardır turizm açısından İstanbul’un gölgesinde kalmışlardı. Şimdi kendileri
turizm için ilk adımları atmaya
çalışıyorlar hem gelen turistler
hem de turist olarak gidecekler
için. Biz Türkiye’den gelen turist
kısmıyla ilgileniyoruz. İletişim ve
ulaşım olmadan turizm olmaz.
Yunanistan ile Türkiye arasında
olması gereken havadan, karadan, denizden her türlü ulaşım
yollarıyla ilgili konularda beni
göreceksiniz.
Komşu ülkeyi çok iyi
tanıyorsunuz. Bu ülkenin
müziğiyle, edebiyatıyla,
gelenekleriyle, tatlarıyla bağınız
olmuş. Türkler ve Yunanların
birbirlerine çok yakın iki halk
olduğu söylemi geçerli mi?
Benim düşünceme göre dünyada
Türkler ve Yunanlar gibi birbirine
bu kadar yakın özellikleri olan
başka halklar yok. İnanın aşırı
kaçabilir ama içtenlikle söylüyorum bu kadar yakın başka halklar
yok. Tek fark sadece din. Eğer
din farksa eğer din insanları birbirinden ayıran bir şeyse o zaman
çok farklılıklarımız var. Eğer din
bir engel teşkil etmiyorsa, insanların iletişimi için bir köprüyse
o zaman bu engel yoktur. Bu
anlamda son yüzyılda ne kadar
problem yaşanırsa yaşansın altta
her zaman Mehmet ile Yorgo’nun,
Ayşe ile Mary’nin dostluk bitkisi
yeşeriyordu. İki devlet arasında
ne olursa olsun ne yaşanırsa
yaşansın halkların dostluğu asla
zedelemeyecektir.
Türkiye’ye birçok ziyarette
bulundunuz. Türkiye
destinasyonları hakkında biraz
konuşabilir misiniz?
Öncelikle son 28 yıldır meslek
hayatımda beni oldukça meşgul
eden başarılı ve başarısız çabalara
değinmek istiyorum. Turizm faaliyetlerinde Karadeniz Bölgesi’ne
yaklaşmamız bizim için büyük
bir problemdi çünkü iki ülke
arasında bazı problemler vardı.
Bu konuda bugüne kadar başarılı
olamadık. Daha çok çalışmamız
gerektiğine inanıyorum. Başarılı
bir çabamız Kapadokya’yı daha
yakına getirmek oldu. Kapadokya
tarihinden dolayı Yunanlara çok
yakın. 10 yıl uğraştık ve başardık.
Bunun aksine Mersin, İskenderun, Mardin, Adana ve Diyarbakır
bölgelerine yönelik turizmde çok
başarılı olamadık. Bu bölgelerdeki sıkıntılardan dolayı Yunan
tarafında olumsuz bir düşünce
vardı. Bu sektörde benim tecrübem çok büyük. Yüzlerce defa
Türkiye’nin her köşesini ziyaret
ettim, sınırları geçtim, çünkü
dokuz sene Suriye ile ilgilendim.
Büyük İskender’in izini sürmek
beni çok ilgilendiriyordu ve Yunanistan’dan başlayan, Tahran ve
İran’da sona eren bir turizm yolu
yaratmak istedim. Ama maalesef
başaramadık. Bazı seyahatler oldu
ama amacı gerçekleştiremedik.
Bu konuyu sadece turizm amaçlı
olarak değil, dinsel olarak da
görüyorum. Bu bölgeler dinlerin
vatanıdır. Yahudiliğin, Hristiyanlığın ve Müslümanlığın. Mezopotamya, Asurlular, Keldaniler, ilk
δραστηριότητα στην περιοχή η
Ελλάδα δεν γνωρίζει καλά καλά
της πρωτεύουσες των χωρών της. Η
Ελλάδα μπορεί να επωφεληθεί από
τις δραστηριότητες των τουρκικών
επιχειρηματικών ομίλων στην
περιοχή.
Τι προγράμματα που αφορούν την
Τουρκία έχετε για το μέλλον;
Στόχος μου είναι να αυξηθεί η
τουριστική δραστηριότητα στην
Τουρκία. Η Πόλη είναι μια πολύ
ιδιαίτερη πόλη και ανάμεσα
στους πέντε δημοφιλέστερους
τουριστικούς προορισμούς του
κόσμου İstanbul. Για το λόγο
αυτό θα ήθελα να αναπτύξω
επιχειρηματική δραστηριότητα
στον τουρισμό σε πόλεις σαν την
Άγκυρα, την Καισάρεια, τη Σμύρνη,
τη Σαμσούντα, τα Άδανα, το
Γκαζιαντέπ και την Τραπεζούντα.
Θέλω όσο μπορώ να φέρω την
Ελλάδα κοντά στην Τουρκία, και
στο θέμα της εξειδίκευσης μου να
πείσω τους Έλληνες επιχειρηματίες
να επενδύσουν στις περιοχές αυτές.
Οι Τούρκοι διακρίνονται για τη
φιλοξενία τους ακούν με προσοχή
όποιον ξέρει περισσότερα από τους
ίδιους και προσαρμόζονται εύκολα.
Αισθάνομαι πολύ ωραία όταν
επισκέπτομαι αυτές τις πόλεις. Οι
αρμόδιοι θεσμοί τους προσπαθούν
να ξεφύγουν από την καθημερινή
ρουτίνα. Για δεκαετίες έμεναν
κάτω από τη σκιά της Πόλης. Τώρα
προσπαθούν να κάνουν τα πρώτα
τους βήματα στον τουρισμό, τόσο
για αυτούς που τις επισκέπτονται
όσο και για τους κατοίκους τους που
επιθυμούν να επισκεφθούν άλλα
μέρη. Εμείς ενδιαφερόμαστε για
τους επισκέπτες από την Τουρκία.
Χωρίς πληροφόρηση και μεταφορές
δεν υπάρχει τουρισμός. Θα δείτε ότι
αυτό ισχύει για όλα τα θέματα που
αφορούν τις απαραίτητες εναέριες,
θαλάσσιες και χερσαίες μεταφορές
μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Γνωρίζετε πολύ καλά τη γειτονική
σας χώρα. Είστε δεμένος με
τη μουσική, τη λογοτεχνία, τις
παραδόσεις και τις γεύσεις της
χώρας αυτής. Μπορούμε να πούμε
ότι οι Τούρκοι και οι Έλληνες είναι
δύο λαοί με πολλά κοινά;
Κατά την άποψή μου δεν υπάρχουν
άλλοι λαοί στον κόσμο που
να μοιάζουν τόσο πολύ όσο οι
Τούρκοι και οι Έλληνες. Μπορεί
να ακούγεται υπερβολικό αλλά
το εννοώ ότι δεν υπάρχουν πιο
κοντινοί λαοί στον κόσμο. Μόνο
η θρησκεία είναι διαφορετική.
Εάν η θρησκεία είναι μια διαφορά,
κάτι δηλαδή που διαχωρίζει τους
ανθρώπους τότε πράγματι έχουμε
πολλές διαφορές. Εάν όμως η
θρησκεία δεν αποτελεί εμπόδιο
αλλά μία γέφυρα επικοινωνίας
μεταξύ των ανθρώπων, τότε δε μας
χωρίζει τίποτα. Για το λόγο αυτό
όσα προβλήματα κι αν πέρασαν
τον τελευταίο αιώνα, στα χαμηλά
άνθιζε πάντα το βλαστάρι της φιλίας
μεταξύ του Μεχμέτ με του Γιώργου,
της Αϊσέ με της Μαρίας. Ό,τι και
να γίνει ανάμεσα στα δύο κράτη
η φιλία των λαών δεν μπορεί να
τρωθεί ποτέ.
Έχετε επισκεφθεί πολλές φορές την
Τουρκία. Μπορείτε να μάς μιλήσετε
για τους προορισμούς σας στην
Τουρκία;
Θα ήθελα να αναφερθώ στις
επιτυχημένες και κάποιες
αποτυχημένες προσπάθειες του
επαγγελματικού μου βίου των
τελευταίων 28 ετών στις οποίες
αφιερώθηκα. Η σύσφιξη των
τουριστικών σχέσεων με την
περιοχή της Μαύρης Θάλασσας
ήταν δύσκολη υπήρχαν κάποια
προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών.
Στο θέμα αυτό δεν καταφέραμε
όσα θέλαμε. Πιστεύω ότι πρέπει
να προσπαθήσουμε περισσότερο.
Ποιο επιτυχημένη στάθηκε η
προσπάθειά μας να προσεγγίσουμε
την Καππαδοκία. Λόγω της ιστορίας
της η Καππαδοκία είναι οικεία στους
Έλληνες. Παλέψαμε για 10 χρόνια
και τα καταφέραμε. Αντίθετα στις
περιπτώσεις της Μερσίνας, της
Αλεξανδρέττας, του Μαρντίν, των
ΕΜΠΟΡΙΟ
Ortodokslar, Kıptiler ve Aramiler
küçüklüğümden beri beni çok
etkilemiştir. Çünkü İstanbul’da
doğdum. Kapalıçarşı’da gördüğüm çok dillilik, Beyoğlu gibi
büyüdüğüm semtler, insanların
gelenekleri, dilleri beni çok etkiledi ve bu bölgelerde farklı olanın
ne olduğunu aramaya başladım.
Siz geçmişte de Türk- Yunan
Dostluğunu geliştirmek için birçok
girişimde bulundunuz. Bunlardan
bahseder misiniz?
1980 ve sonrasında Türkiye’de
büyük değişimler oldu. Turgut
Özal olayların yönünü değiştirdi. Kişisel olarak ilk defa,
Turgut Özal döneminde ve daha
sonra mevcut boşluk ve sorunlara
rağmen, Türkiye ve Yunanistan’ı birleştiren kültürel mirası,
mübadeleyle yer değiştiren nüfus
içinde tanıtmaya çalıştım. Daha
küçükken İstanbul’da yaşlarımda
Yunan turistlere rehberlik yaparak başladım. Sonrasında benim
arayışım Karadeniz, Kapadokya,
Ege gibi daha uzak bölgeler oldu.
Böylece Yunan uçağı charter
şeklinde ilk defa Kayseri’ye
Trabzon’a ve Samsun’a iniş yaptı.
Arayışımız etnik özelliklere göre
değil, geçmişi yaşamak isteyen,
kökenlerini, bıraktıkları kültürü
yaşamak isteyen insanların istemlerine göre oldu. Aynı şeyi 90’lı
yıllarda Türkiye’den Yunanistan’a
doğru da yaptık. Çünkü aynı
arayış Türklerde de vardı. Büyük
bir üzüntüyle ve başlangıçta
şaşkınlıkla (sonradan buna
alıştım) gördüm ki bu çabalar eşit
değil. Yunan tarafı Türklerin bu
arayışlarının nedenini anlayamıyordu. İki ülkeyi uğraştıran
bazı ekonomik, politik ve sosyal
sorunlardan dolayı Türklerin
bu arayışları boğuluyordu. Ama
2010’dan sonra, biraz da rastlantıyla çok şey başardık. Bu anlamda yeni seçilen Selanik Belediye
Başkanı’nın düşünce ve çabalarını
destekleyen gönüllüler grubunu
vurgulamak isterim. Selanik’in
başarılı örneğini 2011- 2012
ve 2013’te Yunanistan’ın diğer
bölgeleri takip etti. Öncelikle
başlangıçta komşu olan Sakız,
Midilli ve Samos gibi Yunan
adaları ve sonrasında Halkidiki.
Aynı şeyin Yunanistan’ın daha
birçok bölgesinde de olacağına
inanıyoruz. Çünkü Yunanistan
Türklerin bilincinde sadece bir
turizm destinasyonu değil.
Αδάνων και του Ντιγιάρμπακιρ
δεν καταφέραμε πολλά. Υπήρχαν
προκαταλήψεις στο μυαλό των
Ελλήνων λόγω ενδογενών
προβλημάτων της περιοχής. Έχω
μεγάλη εμπειρία σε αυτόν τον
τομέα. Επισκέφθηκα εκατοντάδες
φορές κάθε γωνιά της Τουρκίας και
διέσχισα και τα σύνορά της καθώς
για 9 περίπου χρόνια ασχολήθηκα
με τη Συρία. Με γοήτευε πολύ να
ακολουθώ στα βήματα του Μεγάλου
Αλεξάνδρου και έτσι θέλησα να
δημιουργήσω μια τουριστική
διαδρομή που να ξεκινάει από την
Ελλάδα και να καταλήγει στην
Τεχεράνη και το Ιράκ. Δυστυχώς
δεν τα καταφέραμε. Έγιναν κάποιες
επισκέψεις χωρίς όμως να επιτευχθεί
ο τελικός στόχος. Οι επισκέψεις
αυτές δεν έχουν μόνο τουριστική
αλλά και θρησκευτική διάσταση.
Οι περιοχές αυτές είναι πατρίδα
των θρησκειών. Του Ιουδαϊσμού,
του Χριστιανισμού και του
Μουσουλμανισμού. Η Μεσοποταμία,
οι Ασσύριοι, οι Χαλδαίοι, οι πρώτοι
Ορθόδοξοι, οι Κόπτες και οι
Αραμαίοι με γοήτευαν από μικρό
παιδί. Κι αυτό γιατί γεννήθηκα
στην Πόλη. Η πολυγλωσσία που
είδα στην Κλειστή Αγορά, γειτονιές
όπως το Πέρα, όπου μεγάλωσα,
οι παραδόσεις και οι γλώσσες των
ανθρώπων με γοητεύουν και με
οδήγησαν σε ένα ταξίδι εξερεύνησης
της διαφορετικότητας σε αυτά τα
μέρη.
Στο παρελθόν έχετε αναλάβει
πολλές πρωτοβουλίες για την
ενίσχυση της τουρκοελληνικής
φιλίας. Θα μας πείτε λίγα λόγια
σχετικά;
Από το 1980 και μετά η Τουρκία
άρχισε να αλλάζει ριζικά. Ο
Τουργκούτ άλλαξε την ροή των
πραγμάτων. Σε προσωπικό επίπεδο,
για πρώτη φορά την περίοδο του
Οζάλ και μετά, παρά το χάσμα και τα
προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών,
προσπάθησα να αναδείξω την κοινή
πολιτιστική κληρονομιά Ελλάδας
και Τουρκίας, ανάμεσα στους
προσφυγικούς πληθυσμούς της
Ανταλλαγής. Πιο νέος, όταν ζούσα
στην Πόλη, ξεκίνησα κάνοντας τον
ξεναγό στους Έλληνες τουρίστες.
Στη συνέχεια η αναζήτησή μου με
οδήγησε σε πιο μακρινές περιοχές
όπως στον Πόντο, την Καππαδοκία
και τα παράλια του Αιγαίου. Για
πρώτη φορά ελληνική πτήση
charter προσγειωνόταν σε πόλεις
όπως η Καισάρεια, η Τραπεζούντα
και η Σαμψούντα. Η αναζήτησή
μας δεν έγινε στη βάση εθνικών
χαρακτηριστικών αλλά εκπορευόταν
από την επιθυμία των ανθρώπων να
ξαναζήσουν το παρελθόν, τις ρίζες
και την κουλτούρα που είχαν αφήσει
πίσω τους. Το ίδιο πράγμα κάναμε
τη δεκαετία του ᾽90, με αντίστροφη
κατεύθυνση αυτή τη φορά, από την
Τουρκία στην Ελλάδα. Γιατί την ίδια
αναζήτηση έχουν και οι Τούρκοι.
Με μεγάλη λύπη μου και στην αρχή
απορία συνειδητοποίησα ότι αυτές
οι προσπάθειες δεν ήταν αμοιβαίες.
Η ελληνική πλευρά αδυνατούσε
να κατανοήσει τους λόγους πίσω
από την αναζήτηση των Τούρκων.
Εξαιτίας κάποιων, οικονομικών,
πολιτικών και κοινωνικών
προβλημάτων που απασχολούσαν
τις δύο χώρες αυτές οι αναζητήσεις
των Τούρκων πνιγόταν. Όμως
μετά το 2010 καταφέραμε πολύ,
εν μέρει από σύμπτωση. Σε αυτό
το πλαίσιο θέλω να υπογραμμίσω
το ρόλο της ομάδας εθελοντών
που στηρίζει το νεοεκλεγέντα
δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Το επιτυχές
παράδειγμα της Θεσσαλονίκης
ακολούθησαν και άλλες περιοχές την
περίοδο 2011-2012 και 2013. Αρχικά
γειτονικά νησιά όπως η Χίος, η
Μυτιλήνη και η Σάμος και στη
συνέχεια η Χαλκιδική. Πιστεύουμε
ότι το ίδιο θα γίνει και με αρκετές
άλλες περιοχές της Ελλάδας. Διότι
στη συνείδηση των Τούρκων, η
Ελλάδα είναι κάτι περισσότερο από
τουριστικός προορισμός.
TRGR
25
BÜYÜKELÇİ
YUNANİSTAN’IN ANKARA BÜYÜKELÇİSİ KYRİAKOS LOUKAKİS
“TÜRKİYE VE TÜRK HALKI SÜRPRİZLERLE DOLU”
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΕΣΒΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ ΚΥΡΙΑΚΟ ΛΟΥΚΑΚH
«Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ Ο ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΛΑΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΛΟ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ»
ΠΡΕΣΒΗΣ
Yunanistan’ın Ankara Büyükelçisi
Kyriakos Loukakis, Türkiye’de
bulunduğu süre içerisinde ülkeyi
ve Türk halkını daha yakından
tanımak amacıyla Türkiye’nin
farklı bölgelerine pek çok gezi
gerçekleştirdi. Türk halkının
hayran olunası bir halk olduğunu
belirten Loukakis, Türk ve Yunan
halkının yakınlıklarına da dikkat
çekiyor. Büyükelçi Loukakis,
dergimize verdiği röportajda “İki
halk yüzyıllar sürmüş birlikte
varolma ve yaşama târihine
sâhiptir ve de ortak coğrafyaları
ile geçmişin ortak yaşanmışlıkları
onlara paylaştıkları pek çok niteliği armağan etmiştir. Bu nedenle
birbirlerine, komşu öteki halklara
göre daha yakınlar.” diyor ve
ekliyor: “Yunanlar ile Türkler
arasında dostluğun kurulması
daha kolaydır; çünkü kişisel ilişkiler bu ortaklık ve aralarındaki
iletişimi kolaylaştıran arka plan
üzerine kuruludur.”
Komşu ülke olan ve zaman
zaman krizin uç noktalara
dayandığı Türkiye ile
Yunanistan ilişkilerinde son
dönemde ılımlı rüzgarlar esiyor.
Yaklaşık üç yıldır Türkiye’de
bulunan bir Büyükelçi olarak
iki ülke ilişkilerinde yaşanan
bu olumlu dönemi nasıl
değerlendiriyorsunuz? Sizce bu
değişimin sebebi nedir?
Türk-Yunan ilişkilerinde görece
olumlu bir dönemde Türkiye’de
görevli olduğum için gerçekten
de çok şanslıyım ve böylelikle her gün iki halk arasındaki
ilişkilerin güçlenmesi, kültürel
ve ticârî alışveriş ve yatırımların desteklenmesi için çalışma
ayrıcalığına sâhibim; inanıyorum
ki bu yolla yalnızca Yunan halkı
değil; ayrıca Türk halkı da daha
Türkiye ve Türk halkı sürprizlerle dolu. Bu
ülkede yolculuk ettikçe ona, kendine özgü
niteliğini kazandıran şaşırtıcı zenginliğini ve
insanlarındaki, yörelerindeki, doğasındaki ve
coğrafyasındaki çeşitliliği keşfediyorsunuz.
Η Τουρκία και ο τουρκικός λαός είναι γεμάτοι
εκπλήξεις. Όσο ταξιδεύεις σε αυτήν την χώρα
τόσο ανακαλύπτεις τον εκπληκτικό της πλούτο
και την ποικιλία ανθρώπων, τοπίων,
φύσης και γεωγραφίας που την χαρακτηρίζει.
çok çıkar elde edecektir. Üstelik
atanmış olduğum ve de elimden
geldiğince en iyi biçimde yerine
getirmeye çalıştığım görev tam
da budur. Elbette bu durum iki
ülke arasındaki sorunların son
bulduğu anlamına gelmez; ancak
yine de ben de hükümetimiz
de bu sorunlara kalıcı bir son
vermek ve bu iki yönlü ilişkilerde
gerçekten de yeni bir dönemin
yolunu açmak için her geçen gün
daha çok çalışmaktayız.
Yunan hükûmeti ikinci dereceden öneme sâhip bütün politik
meselelerde ve iki ülke halkının
arasındaki doğrudan temaslardaki
ilişkilerin ve işbirliği çabalarının
güçlendirilmesi gerektiğine inanmaktadır. Bunun önemli sonuçları oldu. Doğrudan alışveriş ve
temaslarda olumlu bir patlamaya
neden olundu. Yunanlılar Türkiye’yi sürekli ziyâret etmekte olduğu için, söz konusu durumun
bir sonucu olarak Yunanistan’a
Türk turist akışında da önemli bir
artış gerçekleşti. Umarım tersine
dönmeyecek olan bu temasların
Κατά τη διάρκεια της θητείας
του στην Τουρκία ο Πρέσβης της
Ελλάδας στην Άγκυρα Κυριάκος
Λουκάκης πραγματοποίησε μια
σειρά από επισκέψεις σε διάφορες
περιοχές της Τουρκίας προκειμένου
να γνωρίσει καλύτερα τη χώρα και
τους ανθρώπους. Εκφράζοντας το
θαυμασμό του για τον τουρκικό
λαό, υπογραμμίζει τη συνάφεια
μεταξύ των λαών της Τουρκίας και
της Ελλάδας. Όπως δήλωσε στο
περιοδικό μας: «Οι δύο λαοί έχουν
μακραίωνη ιστορία συνύπαρξης και
συμβίωσης και μοιράζονται πάρα
πολλά στοιχεία που τους χαρίζει η
κοινή τους γεωγραφία και τα κοινά
βιώματα του παρελθόντος. Για το
λόγο αυτόν είναι πολύ πιο κοντά
ο ένας με τον άλλο ακόμη και σε
σχέση με πάρα πολλούς άλλους
γειτονικούς λαούς». Και προσθέτει:
«είναι πολύ εύκολο να δημιουργηθεί
φιλία μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων,
διότι οι προσωπικές σχέσεις
εδράζονται σε αυτό το κοινό
υπόβαθρο που διευκολύνει την
επικοινωνία μεταξύ τους».
Τον τελευταίο καιρό άνεμοι
αισιοδοξίας πνέουν στις σχέσεις
μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας παρά
τις επανειλημμένες κρίσεις του
παρελθόντος. Έχοντας υπηρετήσει
ως πρέσβης για τρία χρόνια στην
Τουρκία πώς αποτιμάτε τη σύσφιξη
αυτή? Ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι
λόγοι πίσω από την αλλαγή αυτή;
Είμαι, πράγματι, τυχερός που
υπηρετώ στην Τουρκία σε μια
περίοδο συγκριτικής αισιοδοξίας
για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις
και, έτσι, έχω το προνόμιο να
εργάζομαι καθημερινά για την
ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ
των δύο χωρών, την ενίσχυση
των πολιτιστικών και εμπορικών
ανταλλαγών και επενδύσεων, με
τρόπο που πιστεύω ότι προωθεί
όχι μόνο τα συμφέροντα του
ελληνικού λαού, αλλά και του
τουρκικού. Αυτή είναι, άλλωστε, η
αποστολή που μου έχει ανατεθεί και
που προσπαθώ να εκτελέσω όσο
καλύτερα μπορώ. Αυτό δεν σημαίνει
ότι δεν παραμένουν προβλήματα
μεταξύ των δύο χωρών, κάθε άλλο,
αλλά εργάζομαι - και η κυβέρνηση
μου εργάζεται - καθημερινά για
να θέσουμε επιτέλους τέλος στα
προβλήματα αυτά και να ανοίξει μια
πραγματικά νέα εποχή στις διμερείς
σχέσεις.
Η ελληνική κυβέρνηση πιστεύει
στην προσπάθεια ενδυνάμωσης
των σχέσεων και της συνεργασίας
σε όλους τους τομείς χαμηλής
πολιτικής και στις άμεσες επαφές
των πολιτών των δύο χωρών. Αυτό
είχε σημαντικά αποτελέσματα.
Προκλήθηκε μια θετική έκρηξη στις
απευθείας ανταλλαγές και επαφές.
Ιδιαίτερα σημαντική εν προκειμένω
είναι η αύξηση της ροής τούρκων
τουριστών προς την Ελλάδα, διότι
οι Έλληνες ανέκαθεν επισκέπτονταν
την Τουρκία. Η πυκνότητα των
επαφών αυτών, που ελπίζω ότι είναι
μη αναστρέψιμη, θέτει πλέον τις
βάσεις για μία ακόμη πιο σταθερή
και στενή συνεργασία στις διμερείς
σχέσεις. Ερχόμενοι δε σε πιο στενή
επαφή, οι δύο λαοί ανακάλυψαν ότι
έχουν πάρα πολλά κοινά στοιχεία
και ότι και οι δύο επιθυμούν
βαθύτατα να ζήσουν αρμονικά
και φιλικά και να απολαύσουν
TRGR
27
BÜYÜKELÇİ
yoğunluğu karşılıklı ilişkilerde artık daha da kalıcı ve yakın işbirliğinin temelini oluşturmaktadır.
Daha yakın temaslarda bulunan
bu iki halk; aralarında pekçok
ortak unsurun olduğunu, uyum
ve dostluk içerisinde yaşamayı ve
barış içerisinde coğrafyanın ile
târihin onlara sunduğu armağanların tadına varmayı çok derinden
arzuladıklarını keşfettiler. Kaldı
ki hem İstanbul’da hem de Ankara’da radyolarda, restoranlarda ve
barlarda sürekli Yunan müziğinin
dinlenmesi ve de Yunanistan’da
televizyonu açtığınızda bir Türk
dizisine denk gelmemenizin olanaksız oluşu bir rastlantı değildir.
Ayrıca şu da çok açık ki, eğer
Kıbrıs konusu ve Ege kıta
sahanlığı sorunları çözüme
ulaştırılabilirse; bu durum her iki
ülkeye de diplomatik, politik ve
özellikle ekonomik açıdan bugün
açıkça algılayamadığımız çok
büyük yarar sağlayacak. Doğu
Akdeniz’de Yunanistan, Kıbrıs
ve Türkiye arasında yer alacak
kalıcı yeni işbirliği çerçevesi
her koşulda bütün bölge için
ειρηνικά τα πλούσια δώρα με
τα οποία τους έχει ευλογήσει η
γεωγραφία και η ιστορία. Δεν είναι
άλλωστε τυχαίο ότι, όχι μόνο στην
Κωνσταντινούπολη, αλλά και στην
Άγκυρα, ακούει κανείς συνεχώς
ελληνική μουσική στο ραδιόφωνο
και στα εστιατόρια και μπαρ, ενώ
όταν ανοίξεις ελληνική τηλεόραση
είναι σχεδόν αδύνατον να μην
πέσεις πάνω σε κάποιο τουρκικό
σήριαλ.
Είναι επίσης προφανές ότι, εάν
επιλυθούν το Κυπριακό και το θέμα
της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο,
οι δύο χώρες θα αποκομίσουν
τεράστια διπλωματικά, πολιτικά
και ιδίως οικονομικά οφέλη, που
ίσως δεν είμαστε καν σε θέση να
αντιληφθούμε σήμερα με σαφήνεια.
Σε κάθε περίπτωση, το νέο πλαίσιο
συνεργασίας που θα εμπεδωθεί
στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ
Ελλάδας, Κύπρου και Τουρκίας
θα πολλαπλασιάσει τα οικονομικά
οφέλη για ολόκληρη την περιοχή
και θα καταστήσει τις τρεις μας
χώρες τον πραγματικό πόλο
σταθερότητας, δημοκρατίας και
ευημερίας της περιοχής.
Ποιες προοπτικές παρουσιάζονται
για την Ελλάδα και την Τουρκία
ΠΡΕΣΒΗΣ
ekonomik çıkarların artışına ve
bu üç ülkemizi bölgenin gerçek
istikrâr, demokrasi ve de bolluk
merkezleri kılacaktır.
Rus doğalgazının Türkiye
ve Yunanistan üzerinden
Avrupa topraklarına geçmesi
için oluşturulan Türk Akımı
Projesi’nin her iki ülkeye
katkıları neler olacaktır? Bu
işbirliği başka ortaklıklara da
zemin hazırlayabilir mi?
Unutmayalım ki, Azerbaycan’dan
Orta ve Batı Avrupa’ya doğalgaz
taşıyacak olan TAP-TANAP boru
hattıyla Türkiye ile Yunanistan
arasında çok önemli bir enerji
işbirliği zâten var. Bu hat epey yol
almış durumdadır ve Avrupa’ya
doğru birleşik bir enerji hattının
Türkiye ile Yunanistan arasındaki
ileriye dönük bağlantının ilk ve
temel adımını oluşturmaktadır.
Yâni, bu planın yaşama geçirilmiş
olmasıyla Türk-Yunan Enerji
İşbirliği için yeni beklentilere
çoktan yol açılmıştır. Bu güçlü
temelde artık Rus doğalgazının da
Türkiye ile Yunanistan üzerinden
taşınması söz konusu olmuştur ve gerçekleşecek olursa bu
durum iki ülke arasındaki ticâri
ve ekonomik bağın güçlendirilmesi ve ortak jeostratejik önemin
tanıtılmasında çok büyük bir
adım olacaktır. Çünkü sıradan
halk, gazeteciler, diplomatlar ve
politikacılar olarak Yunanlar ve
Türkler hep birlikte anlamaya
başladık ki Türk-Yunan işbirliği
iki ülkenin gücünü, önemini ve
de ekonomisini artırmaktadır.
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne
üyeliği konusunda kişisel
görüşlerinizi öğrenebilir miyiz?
Yunanistan halkı Türkiye’nin
AB’ye üyeliğine nasıl bakıyor?
Avrupa Birliği’ne üyelik süreci
Türkiye’ye çoktan ekonomi ve
demokrasi alanında pekçok yarar
sağlamıştır. Türkiye’deki yabancı
yatırımların %70’i AB’den ve yine
ülkenin ticaret hacminin büyük
bir kısmı AB ile gerçekleşmekte.
Tüm bunlar Gümrük Birliği ve
ülkenin tümüyle Avrupa Birliği’ne üye olabileceği yönündeki
beklentiler olmasaydı gerçekleşemezdi. AB’nin Türkiye’yle ilgili
ilerleme sergilemesi Türkiye’de
2000’lerde on yıllık süre boyunca
demokrasinin gelişme kaydettiğini vurgulamaktadır. Örneğin
politika ve ordu önderliği arasındaki doğru ve kalıcı bir dengenin
kurulması çok büyük bir ilerleme
adımını oluşturmaktadır. Bu
nedenle, Yunanistan üyeliğe
kabul sürecinin sürdürülmesini
hem Türkiye’nin kendisi için hem
de Avrupa için sürekli olarak desteklemektedir. Çünkü Yunanistan
ve Avrupa’nın istikrarlı, refah ve
demokratik bir Türkiye’ye ihtiyacı vardır. Yunan halkı tümüyle
με τη δημιουργία του Τουρκικού
Αγωγού για τη μεταφορά ρωσικού
φυσικού αερίου στην Ευρώπη
μέσω των δύο αυτών χωρών; Θα
μπορούσε η συνεργασία αυτή να
αποτελέσει βάση για περισσότερες
μορφές συνεργασίας;
Μην ξεχνάμε ότι ήδη υφίσταται
πολύ σημαντική ενεργειακή
συνεργασία μεταξύ Τουρκίας
και Ελλάδας με την κατασκευή
των αγωγών ΤΑΡ-ΤΑΝΑΡ, που
θα φέρουν φυσικό αέριο από το
Αζερμπαϊτζάν προς την κεντρική
και δυτική Ευρώπη. Αυτό έχει ήδη
δρομολογηθεί και αποτελεί το
πρώτο και θεμελιώδους σημασίας
βήμα για την περαιτέρω σύνδεση
της Ελλάδας και της Τουρκίας σε
ένα ενιαίο ενεργειακό άξονα προς
την Ευρώπη. Δηλαδή, διανοίγονται
ήδη με την υλοποίηση του σχεδίου
αυτού νέες προοπτικές για την
ελληνοτουρκική ενεργειακή
συνεργασία. Στην ισχυρή αυτή
βάση αντιμετωπίζεται πλέον και το
θέμα μεταφοράς ρωσικού φυσικού
αερίου μέσω Ελλάδας και Τουρκίας,
το οποίο, εφόσον πραγματοποιηθεί,
θα αποτελέσει άλλο ένα σημαντικό
βήμα ενίσχυσης των εμπορικών
και οικονομικών δεσμών των
δύο χωρών και ανάδειξης της
κοινής γεω-στρατηγικής σημασίας
τους. Διότι, είναι σημαντικό πια,
όλοι μαζί, Έλληνες και Τούρκοι,
απλός λαός, δημοσιογράφοι,
διπλωμάτες και πολιτικοί να
αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε
ότι η ελληνοτουρκική συνεργασία
πολλαπλασιάζει την ισχύ, τη
σημασία και την οικονομία και των
δύο χωρών.
Θα μπορούσαμε να μάθουμε τις
προσωπικές σας σκέψεις σχετικά με
την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας
στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Πώς
προσεγγίζει τη διαδικασία αυτή ο
ελληνικός λαός;
Η ενταξιακή πορεία προς την
Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη
προσδώσει στην Τουρκία πάρα
πολλά οφέλη στον τομέα της
οικονομίας και της δημοκρατίας. Το
70% των ξένων επενδύσεων στην
Τουρκία είναι από την ΕΕ, ο κύριος
όγκος του εμπορίου της χώρας
είναι με την ΕΕ. Αυτά δεν θα είχαν
γίνει εάν δεν υπήρχε η Τελωνειακή
Ένωση και η προοπτική πλήρους
Ekonomik işbirliği başta turizm, enerji, inşaat ve taşımacılık olmak
üzere pek çok alanda güçlendirilebilir. Özellikle turizm alanında, iki
ülkenin daha stratejik olarak işbirliği içerisinde bulunma ve başta Uzak
Doğu olmak üzere üçüncü ülkelere yönelik birleşik paketlerle bir pazar
yaratma olanağı vardır.
Η οικονομική συνεργασία μπορεί να ενισχυθεί σε πάρα πολλούς τομείς
και ιδίως στον τουρισμό, στην ενέργεια, στις κατασκευές και στις
μεταφορές. Ειδικότερα στον τομέα του τουρισμού οι δύο χώρες έχουν
τη δυνατότητα να συνεργάζονται πιο στρατηγικά και να αναπτύξουν τις
αγορές τους με ενιαία πακέτα που να απευθύνονται σε πολίτες τρίτων
χωρών και ιδίως από την Άπω Ανατολή.
TRGR
29
BÜYÜKELÇİ
İşbirliği desteği ölçek ekonomisini güvence
altına alacak ve her iki ülkeyi de yabancılar için
daha çekici kılacaktır.
Η ενίσχυση της συνεργασίας θα εξασφαλίσει
οικονομίες κλίμακας και θα καταστήσει και τις
δύο χώρες πιο ελκυστικές για ξένους επενδυτές.
bunu benimsemiş durumda ve
de hükûmetlerinden bu çizgiyi
izlemelerini istemektedirler.
katmakta ve iki halkın uzun yıllar
sürmüş birlikte yaşanmışlıklarını
yansıtmaktadır.
Türk ve Yunan halkının kültürel
ve sosyal bir çok ortak yanı
bulunuyor. Türk halkı ile ilgili
bir izlenim edinmiş olduğunuzu
düşünürsek, size göre Yunan ve
Türk halkı arasında benzerlikler
var mı?
Türkiye ve Yunanistan arasında
hangi alanlarda ekonomik
işbirlikleri geliştirilebilir ve
özellikle turizme odaklanarak iki
ülke arasında nasıl bir yatırım
köprüsü kurulabilir?
Türk halkı, haklı bir biçimde
kültürlerin anası olarak nitelendirilen Küçükasya’nın tarihsel,
kültürel ve insansal zenginliğini
yansıtan hayran olunası bir halk.
İki halk uzun yüzyıllar sürmüş
birlikte var olma ve yaşama
tarihine sâhiptir ve de ortak
coğrafyaları ile geçmişin ortak yaşanmışlıkları onlara paylaştıkları
pek çok niteliği armağan etmiştir.
Bu nedenle birbirlerine, komşu
öteki halklara göre daha yakınlar.
Bu durum kişisel düzeyde doğrudan görülmektedir, dolayısıyla
Yunanlar ile Türkler arasında
dostluğun kurulması daha kolaydır; çünkü kişisel ilişkiler bu
ortaklık ve aralarındaki iletişimi
kolaylaştıran arka plan üzerine
kuruludur. Üstelik, Yunan ve
Türk dilinin binlerce ortak sözcüğü kişilerarası anlaşmaya kolaylık
Ekonomik işbirliği başta turizm,
enerji, inşaat ve taşımacılık olmak
üzere pekçok alanda güçlendirilebilir. Özellikle turizm alanında,
iki ülkenin daha stratejik olarak
işbirliği içerisinde bulunma ve
başta Uzak Doğu olmak üzere
üçüncü ülkelere yönelik birleşik
paketlerle bir pazar yaratma
olanağı vardır. Başka bir söz
konusu durumla ilgili olarak da
söylediğim üzere, birlikte daha
güçlü olabilir ve avantajlarımızı
çoğaltabiliriz. Enerji alanındaki
işbirliğinin desteklenme olanağından zaten söz ettik. Ayrıca
bu durum yenilenebilir enerji
kaynaklarına da genişlemektedir
ki burada iki ülkenin daha el değmemiş devâsa olanakları vardır.
İşbirliği desteği ölçek ekonomisini güvence altına alacak ve her
iki ülkeyi de yabancılar için daha
çekici kılacaktır.
ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή
Ένωση. Οι σχετικές εκθέσεις
προόδου της ΕΕ αναφορικά με
την Τουρκία επισημαίνουν την
ώθηση που έλαβε στο πλαίσιο
αυτό η δημοκρατία στην Τουρκία
στη δεκαετία του 2000, π.χ. με
την οριστική αποκατάσταση
της σωστής ισορροπίας μεταξύ
πολιτικής και στρατιωτικής
ηγεσίας, που αποτελεί τεράστιο
βήμα προόδου. Για το λόγο αυτόν,
η Ελλάδα σταθερά υποστηρίζει
τη συνέχιση της ενταξιακής
διαδικασίας ως προτεραιότητα
για την ίδια την Τουρκία, αλλά
και την Ευρώπη. Διότι η Ελλάδα
και η Ευρώπη έχουν ανάγκη
από μια σταθερή, ευημερούσα
και δημοκρατική Τουρκία. Ο
ελληνικός λαός συμμερίζεται
πλήρως και μάλιστα απαιτεί από τις
κυβερνήσεις του να ακολουθήσουν
τη γραμμή αυτή.
Oι λαοί της Ελλάδας και της
Τουρκίας έχουν πολλές κοινές
κοινωνικές και πολιτιστικές
προσλαμβάνουσες. Από όσα έχετε
αποκομίσει παρατηρώντας τους
Τούρκους πιστεύετε ότι οι δύο λαοί
μοιάζουν μεταξύ τους;
Ο Τουρκικός λαός είναι
ένας θαυμάσιος λαός που
αντικατοπτρίζει τον ιστορικό,
πολιτισμικό και ανθρώπινο πλούτο
της Μικράς Ασίας, που δικαίως
έχει χαρακτηρισθεί μητέρα των
πολιτισμών. Οι δύο λαοί έχουν
μακραίωνη ιστορία συνύπαρξης και
συμβίωσης και μοιράζονται πάρα
πολλά στοιχεία που τους χαρίζει
η κοινή τους γεωγραφία και τα
κοινά βιώματα του παρελθόντος.
Για το λόγο αυτόν είναι πολύ πιο
κοντά ο ένας με τον άλλο ακόμη
και σε σχέση με πάρα πολλούς
άλλους γειτονικούς λαούς. Αυτό
φαίνεται άμεσα σε προσωπικό
επίπεδο, καθώς είναι πολύ εύκολο
να δημιουργηθεί φιλία μεταξύ
Ελλήνων και Τούρκων, διότι οι
προσωπικές σχέσεις εδράζονται
σε αυτό το κοινό υπόβαθρο που
διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ
τους. Άλλωστε, οι πάνω από χίλιες
κοινές λέξεις της ελληνικής και της
τουρκικής γλώσσας συμβάλλουν
στην εύκολη διαπροσωπική
συνεννόηση και αντανακλούν την
μακροχρόνια συμβίωση των δύο
λαών.
Ποιοι κλάδοι αποτελούν πρόσφορο
έδαφος για την οικονομική
συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και
Τουρκίας, και ειδικότερα στο θέμα
του τουρισμού ποιες επενδυτικές
γέφυρες μπορούν να αναπτυχθούν
περαιτέρω;
Η οικονομική συνεργασία μπορεί
να ενισχυθεί σε πάρα πολλούς
τομείς και ιδίως στον τουρισμό,
στην ενέργεια, στις κατασκευές
και στις μεταφορές. Ειδικότερα
στον τομέα του τουρισμού οι δύο
χώρες έχουν τη δυνατότητα να
συνεργάζονται πιο στρατηγικά
και να αναπτύξουν τις αγορές
τους με ενιαία πακέτα που να
απευθύνονται σε πολίτες τρίτων
χωρών και ιδίως από την Άπω
Ανατολή. Όπως είπα πριν με
άλλη αφορμή, μαζί γινόμαστε πιο
δυνατοί και πολλαπλασιάζουμε
τα πλεονεκτήματα μας. Στον
τομέα της ενέργειας ήδη μιλήσαμε
για τη δυνατότητα ενίσχυσης
της συνεργασίας. Αυτή όμως
επεκτείνεται και στον τομέα των
ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
στον οποίο και οι δύο χώρες
έχουν τεράστιες και εν πολλοίς
ανεκμετάλλευτες δυνατότητες.
Η ενίσχυση της συνεργασίας θα
εξασφαλίσει οικονομίες κλίμακας
και θα καταστήσει και τις δύο
χώρες πιο ελκυστικές για ξένους
επενδυτές.
Ποιος ο ρόλος που καλούνται να
παίξουν τα ΜΜΕ στην κατεύθυνση
της σταθερής συμπόρευσης και
συνεργασίας μεταξύ των δύο λαών;
Τα ΜΜΕ έχουν καθοριστικό ρόλο
να παίξουν εν προκειμένω διότι
διαμορφώνουν το υπόβαθρο των
εκατέρωθεν αντιλήψεων των δύο
ΠΡΕΣΒΗΣ
Gelecekte iki ülke arasında
sağlam adımlar atılması için
her iki ülkenin medyasına nasıl
görevler düşüyor?
Bu konuda medya belirleyici bir
rol oynamakta; çünkü her iki
toplumun bir öteki yana ilişkin
algısal arka planını biçimlendiriyor. Özellikle önemli bir rolleri
vardır; çünkü ortak bir kamuoyu
oluşmadığında hükûmetlerin
daha yakın işbirlikleri kurması
olanaklı değildir. Bu çerçevede,
Ege’nin her iki yakasından ortak
kamuoyuna ve karşılıklı ilişkiler
üzerine, Ege’deki gerçek olaylara
ve verilere dayalı ellerinden
geldiğince daha nesnel haberlerle
medyanın daha büyük bir çaba
ortaya koyması olmazsa olmazdır.
Bunun da ötesinde, medya her
bir halkın kültürel mirasına
saygıyla kamuya Yunan ve Türk
kültürünün zenginliğini de taşıyıp gösterebilir.
Türkiye’de birçok ile ziyaretler
gerçekleştirdiniz. Ülkemiz ve
Türk halkı ile ilgili izlenimleriniz
nelerdir?
Türkiye ve Türk halkı sürprizlerle
dolu. Bu ülkede yolculuk ettikçe
ona, kendine özgü niteliğini
kazandıran şaşırtıcı zenginliğini
ve insanlarındaki, yörelerindeki,
doğasındaki ve coğrafyasındaki
çeşitliliği keşfediyorsunuz. Ortalama bir Türk insânı karşılaştığı
zor koşullarla başedecek düzeyde
onurlu, misafirperver, dürüst,
içten ve çok yaratıcı. Türk halkının hem kişisel hem de kitlesel
düzeydeki gerçek olanaklarını
yaşama geçirip kalkınmasını
sağlayacak olan, bu ülkedeki hızlı
ilerleyişi görmek ben ve ailem
için çok sevindirici bir durum.
κοινωνιών για την άλλη πλευρά.
Έχουν ιδιαίτερα σημαντικό
ρόλο διότι οι δύο κυβερνήσεις
δεν μπορούν να οικοδομήσουν
στενότερη συνεργασία και να
φέρουν τις δύο χώρες πιο κοντά εάν
δεν υπάρχει το κατάλληλο έδαφος
στην κοινή γνώμη. Στο πλαίσιο
αυτό, είναι απαραίτητο τα ΜΜΕ
να καταβάλλουν πολύ μεγαλύτερη
προσπάθεια για την όσο το
δυνατόν περισσότερο αντικειμενική
ενημέρωση της κοινής γνώμης και
στις δύο μεριές του Αιγαίου για
τα πραγματικά διακυβεύματα και
για τα πραγματικά δεδομένα στο
Αιγαίο και τις μεγάλες προοπτικές
στις διμερείς μας σχέσεις. Πέραν
τούτου, τα ΜΜΕ μπορούν να
μεταφέρουν στο κοινό πληροφορίες
για τον πλούτο του ελληνικού
και τουρκικού πολιτισμού,
προβάλλοντας κατά τον τρόπο
αυτό τη σημασία του σεβασμού της
πολιτιστικής κληρονομιάς κάθε
λαού.
Έχετε πραγματοποιήσει σειρά από
επισκέψεις σε διάφορες περιφέρειες
της Τουρκίας. Ποιες είναι οι
εντυπώσεις σας από τον τουρκικό
λαό;
Η Τουρκία και ο τουρκικός λαός
είναι γεμάτοι εκπλήξεις. Όσο
ταξιδεύεις σε αυτήν την χώρα τόσο
ανακαλύπτεις τον εκπληκτικό της
πλούτο και την ποικιλία ανθρώπων,
τοπίων, φύσης και γεωγραφίας που
την χαρακτηρίζει. Ο μέσος Τούρκος
είναι φιλότιμος, φιλόξενος,
τίμιος, ευθύς και πάρα πολύ
προσαρμοστικός και εφευρετικός,
κάτι που του επιτρέπει να
ανταπεξέλθει στις συχνά δύσκολες
συνθήκες που αντιμετωπίζει. Είναι
χαρά για μένα και την οικογένειά
μου να βλέπουμε την ταχεία πρόοδο
που γίνεται στη χώρα αυτή, κατά
τρόπο που σταδιακά θα επιτρέψει
στον τουρκικό λαό ατομικά και
συλλογικά να αναπτύξει τις
πραγματικές δυνατότητές του.
TRGR
31
MÜZİK
Atina’yı Büyüleyen Sanatçı
Fide Köksal
Η γυναίκα που μάγεψε την Αθήνα
Φιντέ Κοκσάλ
ΜΟΥΣΙΚΗ
Yunanistan’da katıldığı “Fame
Story” yarışmasıyla ünlenen ve
aldığı teklifler üzerine Atina’ya
yerleşen Fide Köksal, Yunan halkının sevgisi ve desteğiyle müzik
kariyerinde emin adımlarla ilerliyor. Köksal, etnik ve geleneksel
türde seslendirdiği parçalar
sayesinde sevgi ve kardeşlik
duygularını sahneden seyirciye
iletiyor.
Bize kendinizden bahsedebilir
misiniz?
Ben İzmir’de doğdum, büyüdüm.
Daha sonra üniversiteyi okumak
için İstanbul’a yerleştim. Marmara Üniversitesi İngilizce Siyaset
Bilimi ve Uluslararası İlişkiler mezunuyum aynı zamanda İstanbul
Üniversitesi Devlet Konservatuarı’nda müzikal okurken şans eseri
Atina’da bir müzik yarışmasına
katıldım. Daha doğrusu Türkiye’deki konservatuarlara seçme
yapmaya gelmişler, benim de
haberim oldu, şansımı denedim
ve beni seçtiler. Böylece Atina
maceram başlamış oldu.
Yunanistan’da katıldığınız bir
televizyon programıyla hayatınız
değişti. Programa katılmanız nasıl oldu ve sonrasında hayatınız
nasıl şekillendi?
Bu programa katıldıktan sonra bir
anda Yunanistan’daki bütün evlere sesim girmiş oldu, televizyonun gücü çok büyük bu anlamda.
Birçok insan fark etmeden beni
tanıdı, böyle olunca da program
bitince birçok teklif geldi. Bende
yavaş yavaş bu mesleğe atıldım,
şarkı söylemeye başladım. Atina’da da dokuz yıldır aktif olarak
şarkı söylüyorum. Her yerini
karış karış gezdim. Şanslıydım
çok iyi isimlerle çalışma imkânı
buldum. Bu şekilde başladı benim Atina’daki müzik yaşantım.
İstanbul ve Atina birbirine çok
benzeyen şehirler, siz Atina’da
yaşamaya başladığınızda ne gibi
zorluklar ya da kolaylıklarla
karşılaştınız?
Her ülke aslında birbirinden
farklıdır ama sadece Türkiye ve
Yunanistan’ı genel anlamda karşılaştırmak gerekirse insanların
sıcaklığı, ilgisi, doğallığı, yaşam
şekli, müzikler birbirine çok benziyor. Hem manevi anlamda hem
de mutfak kültürü çok benzediği
için bu ülkeye alışmakta pek bir
zorluk yaşamadım. Burada her
şeyi bulabildim. Zaten bir mesleği
severek yapıyorsanız zorlukları
da kolaylıkla aşıyorsunuz. Tek
yaşadığım zorluk, Yunanlıların
severek yaptığı siesta oldu. Bizde
7 gün 24 saat hayat hiç durmaz,
hep çalışırız ya da gezeriz. Bizde
Cumartesi ve Pazar günleri her
yer hınca hınç doludur burada
ise tam tersi Cumartesi ve Pazar
günleri mekanlar saat 3 ya da 4’te
kapanıyor. Pazar günü alışveriş
merkezleri hiç açık olmuyor, bu
tarz şeylere ayak uydurmakta
biraz zorlandım. Onun dışında
burada hem çok güzel vakit
geçirdim hem de çok güzel insanlarla tanıştım. Dokuz yıl nasıl
geçti hiç anlamadım diyebilirim.
Orada sanata daha çok değer
veriyorlar diyebilir miyiz ya da
bunu daha mı çok gösteriyorlar?
Hem Yunanlılar’ın hem de
Türkler’in hayata bakış açısı çok
benziyor. Hayatı yaşama şekilleri,
eğlenme şekilleri, insan ilişkileri
neredeyse aynı. Dolayısıyla bu
durum sanata bakış açılarını da
etkiliyor. O yüzden bu bağlamda
iki ülkeyi birbirinden çok farklı
algılamıyorum. Böyle bir şeyi
analiz etmek benim haddim
değil fakat burada yaşadığım
sürece gördüğüm buydu. İki ülke
insanları olarak çok duygusalız,
daha çok duygularıyla hareket
eden insanlarız. Örnek vermem
gerekirse burada Türkiye Atina
Konsolosluğu ve Büyükelçiliği
çok güzel kültürel ve sosyal
etkinliklere imza atıyor, ben de
birçoğuna severek katılıyorum.
Bazı etkinliklerin açılışında
konser verdiğim zaman, konser
sonrasında insanların sanatsal
yorumlarına dikkat ediyorum. Bu
Ύστερα από τη φήμη που
απέκτησε η Φιντέ Κιοκσάλ με
τη συμμετοχή της στο ελληνικό
Fame Story προσκλήθηκε στην
Ελλάδα όπου με την αγάπη και
τη συμπαράσταση του ελληνικού
κοινού κάνει αποφασιστικά
βήματα στη μουσική της καριέρα.
Με το παραδοσιακό και έθνικ
ρεπερτόριο που ερμηνεύει η
Κιοκσάλ μεταδίδει αισθήματα
αγάπης και αδελφοσύνης από το
σκηνή στο κοινό.
να τραγουδώ. Εδώ και εννέα
χρόνια δραστηριοποιούμαι στην
Αθήνα ως τραγουδίστρια. Γύρισα
την πόλη απ᾽άκρη σ᾽άκρη. Είχα
την τύχη να συνεργαστώ με
μεγάλα ονόματα. Έτσι ξεκίνησε
η μουσική μου εμπειρία στην
Αθήνα.
Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς.
Κάθε χώρα είναι ιδιαίτερη αλλά
αν θέλουμε να συγκρίνουμε
γενικά την Τουρκία με την
Ελλάδα, μπορούμε να πούμε
ότι ο ζεστός χαρακτήρας,
το αμοιβαίο ενδιαφέρον, η
φυσικότητα, ο τρόπος ζωής και η
μουσική των δύο χωρών μοιάζει
πολύ. Οι ομοιότητες τόσο στο
χώρο του πνεύματος όσο και της
γαστρονομίας μοὐ επέτρεψαν να
εγκλιματιστώ χωρίς δυσκολίες.
Ό,τι ήθελα μπορούσα να το βρω
εδώ. Άλλωστε όταν εξασκείς ένα
επάγγελμα με αγάπη ξεπερνάς
εύκολα την κάθε δυσκολία. Το
μόνο πράγμα που δυσκολεύτηκα
να συνηθίσω ήταν η σιέστα
που τόσο αγαπούν οι Έλληνες.
Σε εμάς η ζωή συνεχίζεται
ακατάπαυστα 7 ημέρες την
εβδομάδα και 24 ώρες την
ημέρα, είτε δουλεύουμε είτε
βολτάρουμε. Στην Τουρκία τα
Σαββατοκύριακα βλέπεις παντού
κόσμο, ενώ εδώ ακριβώς το
αντίθετο, τα Σαββατοκύριακα
τα μαγαζιά κλείνουν στις 3 ή
4 η ώρα. Τα εμπορικά κέντρα
είναι κλειστά τις Κυριακές,
δυσκολεύτηκα να προσαρμοστώ
σε τέτοιου είδους διαφορές. Πέρα
από αυτά, πέρασα πολύ καλά
εδώ και γνώρισα πολύ ωραίους
ανθρώπους. Ούτε που ξέρω πώς
πέρασαν 9 χρόνια.
Γεννήθηκα και μεγάλωσα
στη Σμύρνη. Στη συνέχεια
εγκαταστάθηκα στην Πόλη
για τις πανεπιστημιακές μου
σπουδές. Είμαι απόφοιτος
του αγγλόφωνου Τμήματος
Πολιτικών Επιστημών
και Διεθνών Σχέσεων του
Πανεπιστημίου Μαρμαρά
ενώ συγχρόνως σπούδασα
μιούζικαλ στο Κρατικό Ωδείο
του Πανεπιστημίου Ισταμπούλ.
Κατά τύχη βρέθηκα στην Αθήνα
συμμετέχοντας σε έναν μουσικό
διαγωνισμό. Πιο συγκεκριμένα η
επιτροπή επισκέφτηκε τα ωδεία
της Τουρκίας για να επιλέξει
άτομα για το διαγωνισμό και
μόλις το έμαθα είπα να δοκιμάσω
την τύχη μου. Με επέλεξαν και
έτσι άρχισε η περιπέτειά μου στην
Αθήνα.
H ζωή σας άλλαξε ριζικά μετά τη
συμμετοχή σας σε ένα τηλεοπτικό
σόου. Πώς και αποφασίσατε να
συμμετάσχετε και τι επιπτώσεις
είχε στη μετέπειτα ζωή σας;
Με τη συμμετοχή μου στο
πρόγραμμα η φωνή μου μπήκε με
μιας σε κάθε ελληνικό σπίτι. Με
αυτή την έννοια η δύναμη της
τηλεόρασης είναι πολύ μεγάλη.
Σε ανύποπτο χρόνο έγινα
ευρέως γνωστή, και έτσι όταν
τελείωσε το πρόγραμμα δέχτηκα
πολλές προτάσεις. Κι εγώ,
σιγά-σιγά ρίχτηκα σε αυτό τον
επαγγελματικό στίβο και άρχισα
H Ισταμπούλ και η Αθήνα είναι
δύο πόλεις που μοιάζουν. Εσείς
ποιες δυσκολίες και ευκολίες
συναντήσατε όταν αρχίσατε να
ζείτε στην Αθήνα;
Εκτιμούν περισσότερο την
τέχνη εκεί ή απλά το δείχνουν
περισσότερο;
TRGR
33
MÜZİK
yorumlar teknik değil daha çok
duygusal oluyor. Biz, duygusal
insanlarız ve bu çok güzel bir
şey bence yani sanatı bu yönde
değerlendiriyorum. Bizi batıdan,
yani Yunanistan’ın daha batısından ayıran da bu bence.
Yunanistan’da hangi sanatçılarla
ortak projelere imza attınız?
Türkiye’de hangi sanatçılarla
aynı sahnede olmak istersiniz?
Yunanistan’da saymakla bitmez.
Aklıma gelen ilk isimler arasında
Mimis Plessas, Maria Farantouri, Nikos Kypourgos, Vasilis
Dimitriou, Pantelis Thalassinos,
Savina Yiannatou ve daha birçok
isim bulunuyor. Birçok insanla
tanışma fırsatını elde ettim. Tabii
bunu sadece şansa bağlamamak
lazım. Ben çok istekli ve azimli
biriyimdir. İşimi gerçekten çok
sevdiğim için çok uğraştım.
Yunanca’yı ilk 6 ay içerisinde öğrendim kendi kendime.
Şarkılarda aksan duyulmasın
diye çok uğraştım, özel dersler de
aldım önceki müzik eğitimimin
dışında. O yüzden çok güzel
isimlerle çalışma fırsatı buldum
tabii ki kendi ülkemin çok
değerli sanatçılarıyla bu çizgideki
isimleriyle çalışmak isterim şimdi
tek tek isim vermem belki de çok
doğru olmaz çünkü kim isterse
bu çizgide olduğu müddetçe seve
seve çalışırım.
Hangi tür şarkılar
söylüyorsunuz?
Genelde etnik ve geleneksel
çizgiye yakın şarkılar söylüyorum. Eşim buranın çok değerli
bir müzisyeni ve bestecisi. Onun
da modern orkestrasyonlarıyla
bazen kendimize göre şarkıları
yeniden düzenliyoruz, daha pop
Οι Έλληνες και οι Τούρκοι
μοιάζουν πολύ στον τρόπο που
προσεγγίζουν τη ζωή. Ο τρόπος
ζωής και διασκέδασης και οι
ανθρώπινες σχέσεις είναι πάνω
κάτω ίδιες. Οι ομοιότητες αυτές
έχουν επίδραση και στο πώς
προσεγγίζουν την τέχνη. Για
αυτό δεν αντιλαμβάνομαι τις
δύο χώρες ως πολύ διαφορετικές
στο θέμα αυτό. Δεν είμαι σε
θέση να κάνω ανάλυση για αυτό
το θέμα αλλά αυτό αποκόμισα
από την παραμονή μου εδώ. Οι
άνθρωποι και των δύο χωρών,
είμαστε πολύ συναισθηματικοί,
καθοδηγούμαστε περισσότερο
από τα συναισθήματά μας.
Για να δώσω ένα παράδειγμα,
Το Προξενείο και η Πρεσβεία
της Τουρκίας στην Αθήνα
διοργανώνουν πολύ ωραίες
πολιτιστικές και κοινωνικές
εκδηλώσεις στις περισσότερες
από τις οποίες συμμετέχω με
ευχαρίστηση. Όταν ενίοτε δίνω
συναυλίες στα εγκαίνια κάποιων
εκδηλώσεων παρατηρώ τα
σχόλια των ανθρώπων. Είναι
κυρίως συναισθηματικά και
σπάνια τεχνικά σχόλια. Είμαστε
συναισθηματικοί τύποι και αυτό
το βρίσκω πολύ όμορφο, το ότι
αποτιμούμε την τέχνη με βάση το
συναίσθημα. Αυτό πιστεύω μας
χωρίζει από τη Δύση, Δύση ως
προς την Ελλάδα δηλαδή.
Με ποιους καλλιτέχνες
συνεργαστήκατε στην Ελλαδα;
Με ποιους Τούρκους καλλιτέχνες
θα θέλατε να συνεργαστείτε;
Με αμέτρητους Έλληνες. Οι
πρώτοι που μοὐ έρχονται στο
μυαλό είναι ο Μίμης Πλἐσσας,
η Μαρία Φαραντούρη, ο
Νίκος Κυπουργός, ο Βασίλης
Δημητρίου, ο Παντελής
Θαλασσινός, η Σαβίνα
Γιαννάτου και πολλοί άλλοι.
Είχα την ευκαιρία να γνωρίσω
μια σειρά ανθρώπων. Υπήρξα
ομολογουμένως τυχερή. Είμαι
πολύ πρόθυμη και αποφασιστική
ως άνθρωπος. Επειδή αγαπώ
πραγματικά τη δουλειά μου
δούλεψα σκληρά. Έμαθα μόνη
μου ελληνικά μέσα σε 6 μήνες.
Προσπάθησα πολύ να μην έχω
προφορά όταν τραγουδάω.
Έκανα ιδιαίτερα μαθήματα
ειδικά για αυτό εκτός από
τη μουσική. Είχα λοιπόν την
ευκαιρία να συνεργαστώ με πολύ
σημαντικά ονόματα. Φυσικά θα
ήθελα να συνεργαστώ με εξίσου
αξιόλογους καλλιτέχνες από τη
χώρα μου, αλλά ίσως να μην είναι
σωστό να τοὐς απαριθμήσω αφού
είμαι πρόθυμη να συνεργαστώ
με οποιονδήποτε ποιοτικό
καλλιτέχνη.
Τι είδος τραγουδιών ερμηνεύετε;
Γενικά ερμηνεύω τραγούδια
παραδοσιακά και έθνικ. Ο
σύζηγός μου είναι σημαντικός
μουσικός και συνθέτης στην
Ελλάδα. Μερικές φορές
συνεργαζόμαστε και παράγουμε
δικές μας ενορχηστρώσεις των
τραγουδιών προς μια πιο ποπ ή
τζαζ κατεύθυνση. Οι διασκευές
που κάνουμε μἀς έρχονται
φυσικά, σύμφωνα με τα γούστα
μας.
Γιατί διαλέξατε ειδικά το
παραδοσιακό τραγούδι;
Για να είμαι ειλικρινής δεν
αισθάνομαι ότι έκανα μια
συνειδητή επιλογή, από
ότι φαίνεται τα ακούσματά
μου και τα πράγματα που
έχουν καταγραφεί στο DNA
μου με έφερα κοντύτερα
στην παραδοσιακή μουσική
αν και δεν ερμηνεύω μόνο
παραδοσιακά τραγούδια. Κλίνω
περισσότερο προς την έθνικ η
μουσική του κόσμου, πράγμα
το οποίο καλλιεργήθηκε ακόμη
περισσότερο όταν ήρθα εδώ. Τα
τραγούδια που ο κόσμος εδώ
περίμενε να ακούσει από μένα
ήταν περισσότερο τα τραγούδια
που ήξερε και που τού έρχονταν
ΜΟΥΣΙΚΗ
veya daha jazz olabiliyor. İçimizden geldiği gibi yorumluyoruz
şarkıları.
Özellikle geleneksel türü
seçmenizin bir sebebi var mı?
Açıkçası ben öyle bir seçim
yapmış değilim ama demek ki
dinlediğim ya da eskilerden bana
kalan hücrelerime işlemiş olan
şeyler beni daha geleneksele
götürmüş ama sadece geleneksel
söylemiyorum. Daha etnik world
müzik olarak değerlendirebiliriz
bunu tabii buraya gelince daha
çok yoğunlaştı. Burada benden
beklenen müzikler dinleyenlerimin bildiği, kulaklarının aşina
olduğu şarkılardır. Tabii durum
böyle olunca eski şarkılarımız,
ortak şarkılarımız ve türkülerimiz repertuarıma bolca yerleşti.
Bu parçaları orkestrasyonlar
sayesinde ney, saksafon, trompet,
flüt gibi enstrümanlar kullanarak
güncelleştiriyoruz. Yani batı ve
doğu enstrümanlarını harmanlayarak sunuyoruz, o da tabi çok
ilgi çekiyor çünkü daha genç
kesime de hitap etme imkanı
buluyoruz. Kendi müziğimizi de
bir şekilde daha genç kesimlere
aktarabiliyoruz. Hem Türkçe hem
Yunanca sözlü olmak üzere bu
tarz şarkılara yer veriyoruz.
Yunanistan’da Türk
müziğine olan ilgiyi nasıl
Yunanistan’da Türk müziğine
bir ilgi var fakat benim gözlemlediğim kadarıyla belli bir yaşın
üzerindeki insanların ilgisi daha
fazla. Bence Türkiye’de Yunan
müziğine olan ilgi daha çok. Bu
durumu Türk müziğini kendi
sınırlarımızın dışında yeterince
tanıtamadığımıza bağlıyorum.
Sanatçılarımız hem Yunanistan’a
hem de dünyanın diğer ülkelerine gidiyorlar ama keşke sadece
Türklere değil, yabancı dinleyicilere de hitap etme imkânı
yaratılabilse. Yani Türk müziğinin
tanıtımına birazcık daha destek
sağlanması gerekiyor.
Yunanistan’ın sanata bakış açısı
ile Türkiye’nin sanata bakış
açısı arasındaki benzerlikler ve
farklılıkları değerlendirebilir
misiniz?
Hayata bakış açıları birbirine
benzeyen iki ulusun sanata bakış
açıları da birbirine çok benziyor. Ben bunu ortak bir geçmişi
paylaşmış olmamıza bağlıyorum.
Tarihte her ne kadar acı şeyler yaşansa da sonuçta yıllarca birlikte
yaşayıp, aynı havayı soluyup, aynı
müzikleri dinleyip aynı sofralarda
yemek yemişiz. Dolayısıyla bunun
bugünkü yansımasına bakarsak
tabii ki sanata bakış açımız da
aynı doğrultudadır.
Türk Yunan dostluğu hakkında
neler söylemek istersiniz?
Benim bakış açıma göre sadece
Türkler ve Yunanlılar değil,
her ulustan insan dost olmalı.
İnsanların dost olması güzeldir.
Hayat olumsuz yaklaşımlarla
dostlukları zedeleyerek geçirecek
οικεία στο αυτί του. Έτσι, όπως
ήταν φυσικό, τα παλιά και
κοινά μας τραγούδια και οι
παραδοσιακές μας μελωδίες
έλαβαν πρωταρχική θέση
στο ρεπερτόριό μου. Αυτά τα
κομμάτια τα εκσυγχρονίζουμε
χρησιμοποιώντας στην
ενορχήστρωσή τους όργανα
όπως νέι, σαξόφωνο, τρομπέτα,
και φλάουτο. Δηλαδή
παρουσιάσουμε τα τραγούδια
αυτά ανακατεύοντας δυτικά
και ανατολικά όργανα, πράγμα
το οποίο τραβάει την προσοχή
του κοινού και μάς επιτρέπει
να απευθυνθούμε σε ένα
νεότερο ηλικιακά κοινό. Κι
έτσι μεταδίδουμε τη μουσική
μας στις νεότερες γενιές.
Συμπεριλαμβάνουμε τέτοια
τραγούδια, με στίχους στα
ελληνικά και στα τουρκικά στο
ρεπερτόριό μας.
Υπάρχει ενδιαφέρον στην Ελλάδα
για την τουρκική μουσική αλλά
από όσο έχω δει ανάμεσα σε
ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας
αυξάνεται σημαντικά. Πιστεύω
ότι τι τουρκικό ενδιαφέρον για
την ελληνική μουσική είναι
μεγαλύτερο. Στο μυαλό μου
συνδέω αυτήν την παρατήρηση
με την έλλειψη προβολής της
τουρκικής μουσικής εκτός των
συνόρων μας. Οι καλλιτέχνες
μας δίνουν συναυλίες στην
Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο
αλλά μακάρι να γινόταν να
απευθυνθούν σε ένα ευρύτερο,
όχι απαραίτητα τουρκικό κοινό.
Πιστεύω δηλαδή ότι η προβολή
της τουρκικής μουσικής πρέπει
να υποστηριχτεί περισσότερο.
Πώς αποτιμάτε το ελληνικό
ενδιαφέρον για την τουρκική
μουσική;
Δύο λαοί που προσεγγίζουν τη
ζωή με παρόμοιο τρόπο είναι
λογικό να έχουν ανάλογες
Πώς αποτιμάτε τις ομοιότητες
και διαφορές μεταξύ Ελλάδας και
Τουρκίας στις αντιλήψεις για την
τέχνη;
TRGR
35
MÜZİK
και μπορούμε να πούμε ότι οι
αντιλήψεις για την τέχνη είναι
ίδιες.
Τι θα θέλατε να μας πείτε για την
τουρκοελληνική φιλία;
Hem Yunanlılar’ın hem de Türkler’in hayata bakış
açısı çok benziyor. Hayatı yaşama şekilleri, eğlenme
şekilleri, insan ilişkileri neredeyse aynı. Dolayısıyla
bu durum sanata bakış açılarını da etkiliyor. O
yüzden bu bağlamda iki ülkeyi birbirinden çok
farklı algılamıyorum.
Οι Έλληνες και οι Τούρκοι μοιάζουν πολύ στον
τρόπο που προσεγγίζουν τη ζωή. Ο τρόπος ζωής
και διασκέδασης και οι ανθρώπινες σχέσεις είναι
πάνω κάτω ίδιες. Οι ομοιότητες αυτές έχουν
επίδραση και στο πώς προσεγγίζουν την τέχνη. Για
αυτό δεν αντιλαμβάνομαι τις δύο χώρες ως πολύ
διαφορετικές στο θέμα αυτό.
ομοιότητες και στις αντιλήψεις
τους περί τέχνης. Πιστεύω
ότι έχει να κάνει με το ότι
μοιράζονται ένα κοινό παρελθόν.
Όσα βάσανα κι αν ζήσαμε στο
παρελθόν, τελικά για αιώνες
ζήσαμε μαζί, αναπνεύσαμε τον
ίδιο αέρα, ακούσαμε τις ίδιες
μουσικές και φάγαμε από το
ίδιο τραπέζι. Ως εκ τούτου,
λαμβάνοντας υπόψιν την
επίδραση αυτών των κοινών
εμπειριών στο σήμερα, φυσικά
Προσωπικά πιστεύω ότι όχι μόνο
οι Έλληνες και οι Τούρκοι αλλά
οι άνθρωποι από κάθε έθνος
πρέπει να είναι φίλοι. Είναι
ωραίο πράγμα η φιλία μεταξύ
των λαών. Η ζωή μας παραείναι
πολύτιμη για να ξοδεύεται σε
κινήσεις που υπονομεύουν τη
φιλία. Η ζωή είναι μικρή και
πολύτιμη. Μας έχει δοθεί ένα
δώρο, που κάποια στιγμή ¬–
άγνωστο πότε– θα μας ζητηθεί
πίσω. Πρέπει να κατανοούμε την
αξία του δώρου αυτού. Ταπεινή
μου φιλοδοξία είναι άλλωστε
να υπογραμμίζω τη φιλία, την
αγάπη και την αλληλεγγύη
μεταξύ των δύο λαών. Κατά
τη διάρκεια της παραμονής
μου εδώ προσπαθούσα πάντα
να εξηγήσω ακριβώς αυτό και
πάντα εισέπραττα, και με το
παραπάνω, από τους ανθρώπους
ανταποδοτικά συναισθήματα.
Πραγματικά με αντιμετώπισαν με
αγάπη, σαν άνθρωπο δικό τους.
Στη δύσκολη αυτή περίοδο για
τους Έλληνες, είναι σειρά μου πια
να τους στηρίξω με κοινωφελείς
συναυλίες στα νησιά, τις μικρές
πόλεις και τα αρχαιολογικά
μουσεία και να συνεχίσω να είμαι
ένα μαζί τους. Θέλω να μπορέσω
να κάνω το ίδιο πράγμα και για
τη χώρα μου. Η απώλεια των
ζωών που δολοφονούνται και
χάνονται με γεμίζει με τέτοια
θλίψη και θυμό που χίλιοι θρηνοί
δεν αρκούν για να ζεστάνουν την
καρδιά μου.
Πίσω από το βίντεο του
τραγουδιού «Rahime» (Μήτρα)
βρίσκεται μία συγκλονιστική
ιστορία. Μπορείτε να μας πείτε
λίγα λόγια σχετικά;
ΜΟΥΣΙΚΗ
kadar değersiz değil. Çok kısa
ve kıymetli. Nerde ve ne zaman
yitireceğimizi bilmediğimiz
bir hediye verildi bize, bunun
değerinin farkına varmak lazım.
Benim naçizane burada yapmaya
çalıştığım şey de zaten iki ülkenin
dostluk, sevgi ve dayanışma içerisinde olduğunu vurgulamak. Ben
burada yaşadığım sürece bunu
anlatmaya çalıştım ve insanlardan
da bunun karşılığını fazlasıyla
aldım. Gerçekten beni çok sevdiler ve benimsediler. Onların zor
günlerden geçtiği bu dönemde
şimdi sıra bende. Adalarda, küçük
şehirlerde, arkeoloji müzelerinde
yardım konserleri vermeye, birlik
olmaya devam ediyoruz. Aynı şeyi
kendi ülkem için de yapabilmeyi
isterim. Yitirilen, katledilen canlar
için o kadar öfkeli ve üzgünüm
ki, bin ağıt yaksam gene kalbim
soğumaz.
Rahime klibinizin etkileyici
bir hikâyesi var, bu hikâyeden
bahsedebilir misiniz?
Çocuklar üzerinde hassasiyet
gösterdiğim bir konu. Çocuk
gelinlerin dramını anlattığım
“Rahime” adlı bir şarkım var.
Klipte, çocuk yaşta gelin olan
Rahime’nin hikâyesini evrenselleştirip günümüzde çocukların
aileleri tarafından ticari işlerde
istismar edilmesini konu aldık.
Bu klip, binlerce çocuğun yetişmesi, korunması ve eğitimini
üstlenen SOS Çocuk Esirgeme
Köyleri ile işbirliği yaptığımız bir
çalışma oldu. Klipte rol alanlar
bu köylerden seçilen dünya tatlısı
iki çocuk. Çocukların ticari, duygusal veya fiziksel olarak istismar
edilmesine tahammülü olmayan
bir insan ve sanatçı olarak, onların çocukluklarını yaşama hakkını elinden alan her çeşit eyleme
karşı bir proje olmasını istedim.
SOS Çocuk Esirgeme Köyleri
ile Frankfurt, Berlin, Stuttgart’ta
filarmoni orkestrasıyla birlikte
konserlerimiz oldu. Yunanis-
Aralık ayı için planladığımız
Türkiye konserlerinden benim
için en anlamlı olanından da
bahsedeyim size. 12 Aralık`ta Akhisar`da vereceğim konserin geliri
AKSEK sevgi çocukları merkezinin bağışlarla yapmayı planladığı
özel eğitime muhtaç dostlarımız
için kurulacak olan eğitim ve
rehabilitasyon merkezine aktarılacak. Daha ileriki tarihlerde bu
ve benzeri projelerin devamını
başka şehirlerde de getirmeyi
planlıyoruz. Hepimiz birer engelli
adayıyız, lütfen onları görmezden
gelmeyelim, hayatlarına dokunup
kolaylaştıralım.
Τα παιδιά είναι ένα θέμα που με
αγγίζει ιδιαίτερα. Το τραγούδι
μου Ραχιμέ αφηγείται το δράμα
που βιώνουν οι νύφες-παιδιά.
Το βίντεο αναδεικνύει μία πιο
οικουμενική ανάγνωση της
ιστορίας της Ραχιμέ καθώς
πραγματεύεται το σύγχρονο
φαινόμενο της εμπορικής
εκμετάλλευσης των παιδιών
από τους γονείς τους. Το βίντεο
ήταν προϊόν συνεργασίας με τα
Παιδικά Χωριά SOS τα οποία
αναλαμβάνουν την ανατροφή,
προστασία και μόρφωση
χιλιάδων παιδιών. Τα δύο
γλυκύτατα παιδιά που παίζουν
στο βίντεο επιλέχτηκαν ανάμεσα
από τους οικότροφους των
χωριών αυτών. Ως άνθρωπος
και καλλιτέχνης με μηδενική
ανοχή απέναντι στην εμπορική,
συναισθηματική ή σωματική
κακοποίηση των παιδιών, θέλησα
με τη δουλειά μου αυτή να
καταγγείλω την οποιαδήποτε
δραστηριότητα στερεί από
τα παιδιά το δικαίωμα στην
παιδικότητα και τη ζωή. Σε
συνεργασία με τα Παιδικά Χωριά
SOS διοργανώσαμε συναυλίες
στήριξης με τις συμφωνικές
ορχήστρες της Φρανκφούρτης,
του Βερολίνου και της
Στουτγάρδης. Το ότι η Ελλάδα
προσκαλείται στο εξωτερικό και
ότι σε συναυλίες με συμφωνικές
και φιλαρμονικές ορχήστρες της
Ευρώπης την εκπροσωπεί μία
Τουρκάλα καλλιτέχνης είναι πολύ
θετικές εξελίξεις.
Müzik kariyerinizde geleceğe
yönelik planlarınız nelerdir?
Σχεδιάζετε κάποια συναυλία ή
δίσκο στο άμεσο μέλλον;
Benim tek arzum bu şekilde, bu
çizgide devam etmek. Dünyanın
her yerinde konserler vermek.
İsteyerek, severek yaptığım işlerle, çizgisini koruyan bir sanatçı
olarak anılmak, bilinmek ve her
gece yastığa başımı huzurlu bir
şekilde koymak.
Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε
το δεύτερό μου σόλο δίσκο
μετά από το δίσκο «Büyü»
(Μάγια). Θέλωντας να μειώσω
το μεταξύ τους κενό μπορεί να
βγάλω ένα σινγκλ-έκπληξη.
Επίσης ετοιμάζω ένα τραγούδι
με ελληνικούς στίχους για μία
tan’ın yurtdışına davet edildiği ve
yurtdışındaki senfoni ve filarmoni
orkestraları ile verilen konserlerde Yunanistan’ı temsilen bir
Türk sanatçının gitmesi gibi güzel
şeyler de oluyor.
Yakınlarda gerçekleştirmeyi
düşündüğünüz konser ya da
albüm çalışmaları bulunuyor
mu?
Büyü albümümden sonraki ikinci
solo albümüm için çalışmalara
başladık. Belki arayı fazla açmadan bir single ile sürpriz de yapabilirim. Yunanistan`da yayınlanacak bir dizi için Yunanca sözlü
bir şarkı da hazırlıyorum. Daha
önce Matomena Homata adlı dizi
için yazıp seslendirdiğim “İzmirli
Yarim” ve “Dertli Topraklar” çok
sevilmişti. Dizi ve filmler için
yaptığım şarkılar da çok heyecanlandırıyor beni.
ελληνική τηλεοπτική σειρά.
Τα τραγούδια «İzmirli Yarim»
και «Dertli Topraklar» που είχα
συνθέσει και ερμηνεύσει για
τη σειρά «Ματωμένα Χώματα»
αγαπήθηκαν πολύ. Τα τραγούδια
που γράφω για σειρές και ταινίες
μου δημιουργούν ξεχωριστό
ενθουσιασμό.
Να αναφερθώ και στη
σημαντικότερη για μένα από
τις συναυλίες που έχουμε
προγραμματίσει για το Δεκέμβρη
στην Τουρκία. Τα έσοδα από
τη συναυλία που θα δώσω
στις 12 Δεκέμβρη στο Άκχισαρ
θα διατεθούν για το κέντρο
εκπαίδευσης και επανένταξης
για τους συμπολίτες μας που
χρειάζονται ειδική εκπαίδευση
με πρωτοβουλία του Κέντρου
για παιδιά με ειδικές ανάγκες
AKSEK. Στο μέλλον σχεδιάζουμε
να συνεχίσουμε αυτήν και άλλες
παρόμοιες πρωτοβουλίες σε
άλλες πόλεις. Η αναπηρία είναι
κάτι που μας αφορά, καθώς
μπορεί να βρεθούμε σε αυτή
τη θέση οποιαδήποτε στιγμή.
Δεν πρέπει να τους αγνοούμε,
αλλά να εγκύψουμε πάνω στα
προβλήματά τους και τους
διευκολύνουμε τη ζωή.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας
σχέδια ως προς τη μουσική σας
καριέρα;
H μόνη μου επιθυμία είναι να
συνεχίσω στα χνάρια που χάραξα
ως τώρα. Να δώσω συναυλίες σε
όλο τον κόσμο. Να αναγνωριστώ
ως καλλιτέχνης που διατηρεί το
ύφος της ανέπαφο δουλεύοντας
συγχρόνως με μεράκι και αγάπη
και να μπορώ να ακουμπάω
ήσυχη το κεφάλι μου στο
μαξιλάρι τα βράδια.
TRGR
37
MEDYA
Gazeteci, Yazar Herkül Millas
“YAPILMASI
GEREKEN KENDİMİZİ
ANLAMAMIZDIR”
Ηρακλής Μήλλας,
δημοσιογράφος-συγγραφέας
«ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΕΙΝΑΙ Η
ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ»
Siyaset bilimci, akademisyen, inşaat mühendisi, çevirmen, yazar…
Çok yönlü biri olan Herkül Millas,
aynı zamanda 100 ve 200 metrede
Türkiye şampiyonlukları olan bir
atlet. Türk ve Yunan edebiyatı
üzerine karşılaştırmalı incelemeleriyle her iki ülkenin edebiyatının
tanınması ve yakınlaşmasını sağlayan Millas, şimdilerde Atina’da
yaşıyor. Herkül Millas, Türk
Yunan ilişkilerini inceleyerek bir
ömür geçirmiş ve yazdığı kitap
ve çevirileriyle birçok ödüle layık
görülmüştür.
Yazar, tercüman, mühendis
olarak çok yönlü birisisiniz.
Bize kendinizden bahsedebilir
misiniz?
Bu çok zor bir soru! Aslında
insan kendini bilemez, bildiğini
sanmakla birlikte. Ayrıca insanın
kendisi hakkında söyleyecekleri sonsuzdur. En iyisi kısaca
kendimi anlatayım. 1940 yılında
Ankara’da doğdum. 1971 yılına
kadar İstanbul’da yaşadım. Feriköy Rum İlkokulu’nu bitirdikten
sonra orta, lise ve üniversiteyi
Robert College’de (bugünkü
Boğaziçi Üniversitesi) okudum ve
inşaat mühendisi oldum. 1962
Πολιτικός επιστήμονας,
ακαδημαϊκός, πολιτικός μηχανικός,
μεταφραστής και συγγραφέας…
Άνθρωπος πολύπλευρος, ο Ηρακλής
Μήλλας έχει υπάρξει, εκτός των
άλλων, πρωταθλητής Τουρκίας
στα 100 και τα 200 μέτρα. Έχοντας
συνεισφέρει σημαντικά στην
προβολή και προσέγγιση μεταξύ
της τουρκικής και ελληνικής
λογοτεχνίας, με τις σχετικές του
συγκριτικές μελέτες, αυτή την
περίοδο ζει στην Αθήνα. Ο Ηρακλής
Μήλλας έχει αφιερώσει μια ζωή
στη μελέτη των τουρκοελληνικών
σχέσεων ενώ τα βιβλία και οι
μεταφράσεις του στο σύνολό τους
έχουν τιμηθεί με μια σειρά από
βραβεία.
Είστε μια πολύπλευρη
προσωπικότητα: συγγραφέας,
μεταφραστής, πολιτικός μηχανικός.
Θα μας μιλήσετε λίγο για τον εαυτό
σας;
Πολύ δύσκολη ερώτηση! Οι
περισσότεροι άνθρωποι νομίζουμε
ότι ξέρουμε τον εαυτό μας χωρίς
να τον γνωρίζουμε πραγματικά.
Παρόλα αυτά είμαστε διατεθειμένοι
να πούμε τόσα πολλά για τον
εαυτό μας. Το καλύτερο θα ήταν να
παρουσιάσω συνοπτικά τον εαυτό
μου. Γεννήθηκα στην Άγκυρα το
MEDIA
yılında atletizmde Türkiye 100
metre birincisi oldum ve aynı yıl
Türkiye İşçi Partisi’ne katıldım.
Askerliğimi Muş’ta çavuş olarak
yaptım. 1968 – 1970 yıllarında
Aliağa Rafinerisi’nde mühendis
olarak çalıştım.
12 Mart 1971’den sonra Atina’ya
yerleştim ve Yunanistan, Bahreyn,
Katar, Endonezya ve Suudi
Arabistan’da mühendis olarak
çalıştım. O yıllarda Türkçe’den
ve Yunanca’dan karşılıklı çeviriler
yaptım. Seferis, Kavafis, Elitis,
Ritsos, Gatsos, Venezis, Galanaki,
Yunus Emre, Can Yücel vb. gibi
şiir ve roman çeviri kitaplarım
yirmiden çoktur. Ayrıca edebiyat
alanında araştırmalarım çeşitli
dergilerde yayınlandı. 1986
yılında kendimi emekliye ayırdım
ve çeşitli kültürel etkinliklerde
bulundum. 1990 - 1994 yıllarında
Ankara’da Dil Tarih ve Coğrafya
Fakültesi’nde Çağdaş Yunan Dili
ve Edebiyatı bölümünün kuruluşunda çalıştım ve dil ve edebiyat
dersleri verdim. Bu yıllarda Siyasal
Bilgilerde siyaset bilimi dalında yüksek lisans ve doktoramı
tamamladım. 1992 yılında Abdi
İpekçi Barış (özel) Ödülü’nü aldım, 1996’da Atina’da Çevirmenler Derneği’nce ödüllendirildim ve
2001 yılında ödüllendirilen Greek
Turkish Forumu’nun üyesi olarak
yeniden Abdi İpekçi Ödülü’nü aldım. 2004 yılında Yunan Yazarlar
Birliği’nin Dido Sotiriu Ödülü’nü
aldım. 2005 yılında Türkiye
Yayıncılar Birliği’nin Düşünce ve
İfade Özgülüğü Ödülü’nü aldım.
Tarih yazımı, siyaset bilimi, edebiyat, dil, kimlik ve Türk Yunan
ilişkileri konusunda çalışmalarım vardır. Doktora çalışmam
ulusal kimlikler ile Türk ve Yunan
romanları alanındadır. Temel
ilgi alanım iki ülke arasındaki algılamalar ve imajlardır. Bu alandaki
yazılarım İngiltere, Fransa, Almanya gibi ülkelerde yayınlanmıştır. On bir telif kitabım Türkiye
ve Yunanistan’da yayınlanmıştır.
Yüz elliyi aşkın yazım ve on farklı
ülkede sunduğum yirmi beşten
çok kongre bildirilerim vardır. Yunanistan ve Türkiye gazetelerinde
yazılarım yayınlanmıştır. 2002
yılından beri yazılarım Zaman
Gazetesi’nde yayınlanmaktadır.
Yönetmen N. Dinç’le birlikte
hazırladığım Öteki Kasaba belgeseli 2011 yılında Selanik Film
Festivali’nde birincilik ödülüne
layık görülmüştür.
Ömrünüzün ilk 30 yılı doğup
büyüdüğünüz Türkiye’de
geçerken daha sonra Atina
yıllarınız başladı. Türkiye’den
neden ayrıldınız ve ayrılırken
neler hissettiniz?
Türkiye’den ayrılmak planlarımızda yoktu. Bu yüzden de iki yıl
süren askerliğimi yaptım. Ama bu
iki yılı “kaybettikten” kısa bir süre
sonra da Türkiye’den ayrıldım.
Çünkü ülkede yaşamak çok zorlaşmıştı. Önce yedek subay olarak
değil, askerliği “sakıncalı çavuş”
olarak yapmak zorunda kaldım.
Bu “cezanın” nedenini tam olarak
hiçbir zaman anlamadım. Sonra
Aliağa’da Türkiye Petrollerinde
mühendis olarak çalışırken işime
son verildi. Neden olarak da
“yukarıdan aldığımız direktiftir”
dediler. Çocuğumuzu büyütmek
için güvenli bir ortama ihtiyacımız vardı. Türkiye’den ayrılmak
benim için çok üzücüydü. Çünkü
dostlarım ve bütün bağlarım bu
ülkedeydi. Ama ayrıldıktan sonra
şaibeli ve hatta düşman olarak algılanmadığım bir ortamda olmak
rahatlayıcıydı. Artık hayatımızda
olumsuz sürprizler yaşanmadı.
Türk ve Yunan toplumu olarak
Akdeniz kültürüne sahibiz,
aynı kahveyi içip aynı lokumu
yiyoruz, çok benzediğimiz
söyleniyor sizce de bu durum
böyle midir?
Bu konuda henüz yayımlamadığım bir çalışmam var: Türkler
ve Yunanlılar ne denli benzer ve
benzemez, diye. Aslında benzerler
çünkü aynı coğrafyada yaşıyorlar. Tabii Türkiye’nin batısıdır
Yunanistan’a benzeyen. Ayrıca
bütün dünya insanları arasında da
benzerlikler vardır, çünkü hem
hepimiz insanız, hem de aynı zaman dilimi içinde yaşıyoruz. Ama
çok önemli farklar da var. Zaten
farklar olmasa idi, Türk ve Yunan
milleti diye iki farklı milletten söz
1940. Μέχρι το 1971 έζησα στην
Πόλη. Αποφοίτησα από την Αστική
Σχολή Φερίκιοϊ, ολοκλήρωσα τις
λυκειακές και πανεπιστημιακές μου
σπουδές στη Ροβέρτειο (το σημερινό
Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου)
και έγινα πολιτικός μηχανικός.
Ασχολήθηκα με τον αθλητισμό και
το 1962 κατέκτησα την πρώτη θέση
στην Τουρκία στα 100 μέτρα, ενώ
την ίδια χρονιά έγινα μέλος του
Εργατικού Κόμματος Τουρκίας.
Έκανα τη στρατιωτική μου θητεία ως
λοχίας στο Μους. Την περίοδο 1968
– 1970 εργάστηκα ως μηχανικός στα
διυλιστήρια Αλίαγα.
Μετά την εγκατάστασή μου στην
Αθήνα, στις 12 Μαρτίου 1971
εργάστηκα ως μηχανικός στην
Ελλάδα, το Μπαχρέιν, το Κατάρ,
την Ινδονησία, τη Σαουδική Αραβία.
Την ίδια περίοδο ασχολήθηκα με
μεταφράσεις από τα τουρκικά
στα ελληνικά και αντίστροφα.
Συγκεκριμένα πρόκειται για
περισσότερες από 20 ποιητικές
συλλογές και μυθιστορήματα των
Σεφέρη, Καβάφη, Ελύτη, Ρίτσου,
Γκάτσου, Βενέζη, Γαλανάκη, Γιουνούς
Εμρέ, Τζαν Γιουτζέλ κ.α. Συγχρόνως
εξέδωσα λογοτεχνικές μελέτες μου
σε διάφορα περιοδικά. Το 1986
συνταξιοδοτήθηκα και αφιερώθηκα
έτσι σε μια σειρά από πολιτιστικές
δραστηριότητες. Την περίοδο
1990 – 1994 εργάστηκα για την
ίδρυση του Τμήματος Νεοελληνικής
Γλώσσας και Λογοτεχνίας, στη Σχολή
Γλωσσών, Ιστορίας και Γεωγραφίας
του Πανεπιστημίου της Άγκυρας,
όπου και δίδαξα ελληνική γλώσσα
και λογοτεχνία. Την ίδια περίοδο
ολοκλήρωσα το μεταπτυχιακό και
διδακτορικό μου στον κλάδο των
Πολιτικών Επιστημών. Το 1992
βραβεύτηκα με το Ειδικό Βραβείο
Ειρήνης Αμπντί Ιπεκτσί, το 1996 με
το βραβείο της Ελληνικής Ένωσης
Μεταφραστών, το 2001 παρέλαβα
πάλι το βραβείο Αμπντί Ιπεκτσί ως
μέλος του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ,
ενώ το 2004 τιμήθηκα με το βραβείο
«Διδώ Σωτηρίου» από την Ένωση
Ελλήνων Συγγραφέων. Τέλος το
2005 έλαβα το βραβείο «Ελευθερίας
Σκέψης και Έκφρασης» από την
Ένωση Εκδοτών Τουρκίας.
Οι μελέτες μου αφορούν την
ιστοριογραφία, τις πολιτικές
επιστήμες, τη λογοτεχνία, τη
γλώσσα, την ταυτότητα και τις
ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η
διδακτορική μου διατριβή αφορούσε
τις εθνικές ταυτότητες στην ελληνική
και τουρκική μυθιστοριογραφία. Το
ενδιαφέρον μου εξειδικεύτηκε στη
θεώρηση και την εικόνα του Άλλου
στις δύο χώρες. Οι σχετικές μου
μελέτες εκδόθηκαν στην Αγγλία,
τη Γαλλία, τη Γερμανία και άλλες
χώρες. Έντεκα τίτλοι έχουν εκδοθεί
στο όνομά μου στην Τουρκία και την
Ελλάδα. Εκτός από εκατό πενήντα
και πλέον άρθρα, έχω στο ενεργητικό
μου πάνω από εικοσιπέντε
παρουσιάσεις σε συνέδρια σε δέκα
διαφορετικές χώρες. Έχω επίσης
αρθρογραφήσει σε ελληνικές και
τουρκικές εφημερίδες. Από το
2002 αρθρογραφώ τακτικά στην
εφημερίδα Zaman. Το ντοκιμαντέρ
«Η άλλη κωμόπολη» που ετοιμάσαμε
από κοινού με το σκηνοθέτη Ν.
Ντιντς κέρδισε στο Φεστιβάλ
Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το
πρώτο βραβείο το 2011.
Αφού ζήσατε τα πρώτα 30 χρόνια της
ζωής σας στη χώρα που γεννηθήκατε,
την Τουρκία, εγκατασταθήκατε στην
Αθήνα. Γιατί φύγατε από την Τουρκία
και ποια συναισθήματα συνόδευσαν
αυτήν την αποχώρηση;
Δεν είχαμε κάποια πρόθεση να
εγκαταλείψουμε την Τουρκία.
Για αυτό άλλωστε ολοκλήρωσα
και τη διετή, στρατιωτική μου
θητεία. Έχοντας ᾽χάσει᾽ έτσι δυο
χρόνια, έφυγα μετά από λίγο
από την Τουρκία. Κι αυτό διότι η
διαβίωση στην Τουρκία είχε γίνει
πολύ δύσκολη. Είχα πρωτύτερα
αναγκαστεί να υπηρετήσω ως
᾽ειδικός λοχίας᾽ αντί για έφεδρος
αξιωματικός. Ποτέ δεν κατάλαβα
τη λογική πίσω από αυτόν τον
᾽υποβιβασμό᾽. Αργότερα, ενώ
δούλευα ως μηχανικός με τα
Τουρκικά Πετρέλαια στο Αλίαγα,
ξαφνικά απολύθηκα. Η εξήγηση που
μού δόθηκε ήταν ότι «η ντιρεκτίβα
ήρθε από ψηλά». Αισθανθήκαμε
την ανάγκη για ένα μέρος όπου
θα μπορούσαμε να μεγαλώσουμε
το παιδί μας με ασφάλεια. Η
αποχώρησή μου από την Τουρκία μοὐ
δημιούργησε μεγάλη θλίψη. Κι αυτό
διότι οι φίλοι μου και όλες μου οι
διασυνδέσεις ήταν σε αυτή τη χώρα.
Το ότι μετά την αποχώρησή μου
βρέθηκα σε ένα κλίμα που δεν μού
φαινόταν διφορούμενο, πόσο μάλλον
εχθρικό, ήταν ανακουφιστικό.
TRGR
39
MEDYA
etmeyecektik. İlginçtir, tam aynı
olan kahveye bile bir taraf “Türk”
derken, öteki taraf “Yunan kahvesi” diyor. Hazırladığım çalışmada
devlet yapısından aile düzenine, yemek adabından dine pek
çok farktan söz ediyorum. Ama
bu konuda sorunlu gördüğüm
yaklaşım başkadır. Bu benzerlik
sorunsalı neden gündeme getirilir?
Benzesek veya benzemesek ne
fark eder? Türkler aralarında
benziyor mu ki? Benzemediğimiz siyah derili Afrikalılar veya
Çinliler sorun mu ki? Bu sorunun
arkasında biraz ırkçılık yatıyor
gibi: benziyoruz, dolayısıyla dost
olabiliriz deniliyor. Yani benzemediklerimizle ne olacak, düşman mı
olacağız? Bir de bu işte bir kimlik
gerilimi var. Ortadoğu ve Balkan
ülkelerinin hepsi batısındaki bir
ülkeye benzediğine inanmak ister.
Doğudaki bir ülkeye benzediğini
kabul etmek istemez. Yani bu
sorunun arkasında gizli bir Batı
hayranlığı ve güvensizlik yatıyor
sanıyorum.
Türkler ve Yunanlılar arasındaki
duyarlı konularda dikkat çeken
kitaplar yayınlıyorsunuz. Bu
kitapları yayınlanma fikri nasıl
ortaya çıktı ve kitaplarınızı
hazırlarken konularınızı nasıl
seçiyorsunuz?
Bu işlere koyulmama neden olan
iki dürtü vardı. Önce oğlumuz
Atina’da ilkokula gittikten sonra
Türkler konusunda olumsuz
konuşmaya başladı. İki ülkenin
okul kitaplarını böyle incelemeye
başladım. Türk Yunan ilişkilerine ilgim böyle başladı. Sonra
Yakup Kadri’nin bir öyküsünde
Rumlar ve Yunanlılar aleyhinde
şok edici olumsuz şeyler yazdığını
okuyunca edebiyat metinlerinde
ikili ilişkiler bağlamında ne tür
söylemler var sorusuna bir cevap
bulmak için doktoramı romanlar
ve kimlikler alanında yaptım.
Zamanla hobi “uzmanlaşmaya”
yöneldi. Türk Yunan ilişkilerinde
çok, ama gerçekten çok büyük bir
eksiklikler ve bilgisizlik var. Daha
kötüsü, hiç farkında olmadığımız
önyargılar var. Dilden, tarihe;
edebiyattan siyasal alana; dinden
yemek adabına; beden dilinden
değerlerimize bilgisizlik var. Konu
bulmak benim için çok kolay, zor
olan bunları geliştirecek zamanı
bulmak.
Hem Türkiye hem de Yunanistan
tarihi mirasıyla bağlantılı olarak
birbirini “öteki” olarak konumlandırmıştır. Bu bağlamda “öteki”
Türkiye ve Yunanistan ekseninde
ele alınabilecek bir konudur. Sizce siyasal ve toplumsal süreçlerin
değişimi ile iki ülke arasındaki
öteki algılaması ne ölçüde değişmiştir?
Bu konuda birkaç yazım var. Durumu bir iki cümle ile açıklamak
kolay değil. Şöyle diyeyim özet
olarak. Özellikle 1999 yılından
sonra, siyasiler saldırı söylemine pek sarılmıyorlar. Bu, tahrik
edilmemiş yeni genç bir kuşak
oluşabilecektir demektir. Ama eski
kuşak, yani şu an otuz yaşının
üstünde olanlar hâlâ eski havanın
etkisindedirler. Kriz durumlarında nasıl ağız değiştirdiklerini ve
“ötekine” yakıştırmalarda bulunduklarını görüyoruz. Kötü olan,
tarafların önyargılarını aştıklarına
inanmaları. Böyle olunca, kendilerini yoklamıyorlar, her akıllarına
geleni nesnel görüş sayıyorlar.
Her iki toplumun birbirini
algılama biçiminde medyaya
da büyük rol düşüyor. Sizce
medyada bu algıyı değiştirmek
için nasıl adımlar atılmalıdır?
Bence iki toplum “arasında” sorun
yok. Her toplumun “içinde”
sorun var. Ötekini algılama
biçimimiz kimliğimize bağlıdır.
Eğer kendimizle barış içindeysek, geçmişimizle hesaplaşmış
isek ve bu konuda güvenliysek,
ötekine de dengeli yaklaşırız. İster
medya olsun, ister tek tek her
insan (yurttaş) olsun, yapılması
gereken kendimizi anlamamızdır
elden geldiğince. Ama bu belli bir
kültür, eğitim ve dünya görüşü
meselesidir. Ve yalnız Türkiye ve
Yunanistan meselesi de değildir;
her ülkede milli saplantılar var.
Kimlik, önyargı, ötekileştirme,
ırkçılık, milliyetçilik gibi sorunlar
şu an bütün ülkelerde yaşanıyor.
Belki Türkiye ve Yunanistan’ın
eksikliği henüz sorunun varlığının
Στο εξής δεν υπήρχαν αρνητικές
εκπλήξεις στη ζωή μας.
Οι κοινωνίες της Τουρκίας και της
Ελλάδας μοιράζονται μια μεσογειακή
κουλτούρα, πίνουμε τον ίδιο καφέ,
τρώμε το ίδιο λουκούμι. Πολλοί
υποστηρίζουν ότι μοιάζουμε πολύ
μεταξύ μας. Εσείς τι πιστεύετε;
Έχω ετοιμάσει μια ανέκδοτη ακόμα
σχετική μελέτη: Σε τι βαθμό μοιάζουν
ή διαφέρουν οι Τούρκοι από τους
Έλληνες; Στην πραγματικότητα
μοιάζουν γιατί μοιράζονται την ίδια
γεωγραφία. Φυσικά είναι κυρίως
η δυτική Τουρκία που μοιάζει με
την Ελλάδα. Από την άλλη, όλοι
οι άνθρωποι του κόσμου μοιάζουν
μεταξύ τους, διότι είμαστε όλοι
άνθρωποι που ζουν στην ίδια
ιστορική συγκυρία. Υπάρχουν όμως
και σημαντικές διαφορές. Αν δεν
υπήρχαν τότε δεν θα μιλούσαμε
καν για δύο διαφορετικά έθνη, το
τουρκικό και το ελληνικό. Είναι
ενδιαφέρον ότι ακόμα και ο καφές
που είναι ολόιδιος στην μία πλευρά
αποκαλείται «τουρκικός» και στην
άλλη «ελληνικός». Στην εργασία που
ετοίμασα αναφέρομαι στην διαφορές
αυτές, από την κρατική οργάνωση
μέχρι τη την οικογενειακή δομή,
και τις διατροφικές συνήθειες μέχρι
τη θρησκεία. Σε αυτό το θέμα όμως
υπάρχει μία άλλη οπτική την οποία
θεωρώ προβληματική. Οφείλουμε να
αναρωτηθούμε τι καθιστά επίκαιρη
τη συζήτηση περί ομοιοτήτων. Τι
διαφορά κάνει αν μοιάζουμε ή δε
μοιάζουμε; Οι Τούρκοι μοιάζουν
άραγε μεταξύ τους; Είναι άραγε
πρόβλημα το ότι δεν μοιάζουμε με
τους μαύρους Αφρικανούς ή τους
Κινέζους; Σαν να κρύβεται μία
δόση ρατσισμού πίσω από αυτό
το ερώτημα: το συμπέρασμα που
εξάγεται είναι ότι μοιάζουμε, άρα
μπορούμε να είμαστε φίλοι. Δηλαδή
αν δεν μοιάζουμε τι πρέπει να γίνει,
να είμαστε εχθροί; Εδώ λοιπόν
εντοπίζω μία ταυτοτική ένταση.
Όλες οι χώρες της Μέσης Ανατολής
και των Βαλκανίων θέλουν να
πιστεύουν ότι μοιάζουν με τη χώρα
που γειτονεύουν στα δυτικά. Δεν
θέλουν να παραδεχτούν ότι μοιάζουν
με τον ανατολικό τους γείτονα.
Πιστεύω λοιπόν ότι πίσω από αυτή
την ερώτηση κρύβεται ένα είδος
δυτικολαγνείας και ανασφάλειας.
Έχετε εκδώσει βιβλία που κεντρίζουν
το ενδιαφέρον με ευαίσθητα για τους
Τούρκους και τους Έλληνες θέματα.
Πώς προκύπτει η ιδέα των βιβλίων
σας και πώς αποφασίζετε το θέμα
τους;
To σημείο έναρξης αυτής της
διαδικασίας ήταν δύο ερεθίσματα.
Όταν ο γιος μας ξεκίνησε το
δημοτικό στην Αθήνα άρχισε να
μιλάει αρνητικά για τους Τούρκους.
Έτσι άρχισα να μελετώ τα σχολικά
βιβλία των δύο χωρών. Έτσι
ξεκίνησε το ενδιαφέρον μου για τις
ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αργότερα,
όταν διάβασα ότι σε ένα αφήγημά
του ο Γιακούπ Καντρί, είχε γράψει
κάποια σοκαριστικά αρνητικά
πράγματα για τους Ρωμιούς και τους
Έλληνες προσπάθησα να διερευνήσω
το είδος του λόγου σχετικά με τις
διμερείς σχέσεις στα λογοτεχνικά
κείμενα μέσω του διδακτορικού μου
στο γνωστικό πεδίο της ταυτότητας
και των μυθιστορημάτων. Με
τον καιρό η απλή ενασχόληση
μετατράπηκε σε εξειδίκευση.
Υπάρχουν μεγάλες, πραγματικά
μεγάλες ελλείψεις και άγνοια στο
θέμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Σαν να μην έφτανε αυτό υπάρχουν
υποσυνείδητες προκαταλήψεις. Από
τη γλώσσα μέχρι την ιστορία, από τη
λογοτεχνία μέχρι την πολιτική, από
τη θρησκεία μέχρι τις διατροφικές
συνήθειες, από τη γλώσσα του
σώματος μέχρι το σύνολο των αξιών
υπάρχει άγνοια. Η επιλογή του
θέματος είναι πολύ εύκολο πράγμα,
το δύσκολο είναι να βρεθεί ο χρόνος
για την ανάλυσή τους.
Τόσο η Τουρκία όσο και η Ελλάδα
έχουν καταλάβει το ρόλο του
᾽Άλλου᾽ όσον αφορά την ιστορική
κληρονομία της κάθε χώρας. Σε αυτό
το πλαίσιο η έννοια του ᾽Άλλου᾽,
στον άξονα Τουρκίας-Eλλάδας
είναι ένα σημαντικό προς ανάλυση
θέμα. Σε ποιο βαθμό πιστεύετε
ότι επηρέασαν τις αντιλήψεις περί
᾽Άλλου᾽ οι πολιτικές και κοινωνικές
εξελίξεις στις δύο χώρες;
Έχω γράψει αρκετά για αυτό το θέμα.
Δεν είναι εύκολο να αποτιμήσουμε
την κατάσταση με μια-δυο φράσεις.
Συνοπτικά μπορώ να πω το εξής.
Ιδίως από το 1999 και μετά, οι
πολιτικοί δεν υιοθετούν τόσο
επιθετικό λόγο. Αυτό μπορεί να
σηματοδοτεί τη συγκρότηση μιας
νέας γενιάς ανθρώπων που δεν έχουν
MEDIA
bile bilincinde olmamasıdır.
Türk Yunan ilişkilerinde
geçtiğimiz yıllar içerisinde hem
toplumlar hem de devletler
arasında kayda değer oranda
bir ilerleme sağlanmıştır. Bu
gelişmeleri düşündüğümüzde
iki ülke arasındaki bağları daha
da güçlendirmek adına neler
yapılabilir?
Önyargılı olduğumuzu kabul edebilir miyiz? Bir insanın psikoloğa
gidip tedavi görmesinin ilk adımı,
sorun yaşadığını ve tedaviye ihtiyaç duyduğunu kabul etmesidir.
Biz, iki toplumu kastediyorum,
buna hazır mıyız? Kusurlu olduğumuzu kabul etmeden düzelme
de olmaz. Her iki tarafın derdi,
karşı tarafa kusurlu olduğunu
kanıtlamaktır. Yapılması gereken
bence budur, ama yapılabileceğini
görmüyorum. Belki bizden sonraki kuşaklar yapabilir bunu. Sorun
milli paradigmadır. Ne demek
bu? Bu paradigmaya göre milletler
belli bir özellik (karakter) ve bir
süreklilik sergilerler. Böyle olunca
“biz” ile ilgili herhangi bir “kusur”
kabul edilmek istenmiyor. Çünkü
geçmişteki herhangi bir eksiklik
milletin süregelen bir karakteri
olarak algılanıyor. Bunu aşmak
için milli paradigmanın ne olduğu
anlaşılmalı. Ama şu anki eğitim
böyle bir amaçtan çok farklıdır.
Türk-Yunan ilişkilerinde 2000’li
yıllardan itibaren günümüze
dek yaşanan gelişmeleri
değerlendirdiğinizde özellikle
Avrupa Birliği’nin Türk-Yunan
ilişkilerindeki rolü sizce nedir?
AB konsepti önemli. “Onlar”
bilinçli bir biçimde savaşlara
neden olmuş olan milliyetçilere
son vermeye çalışıyorlar. Şu an
“milli sınır” diye bir şey kalmamış.
“Fetih” için mücadele anlamsız
olmuş. İsteyen istediği ülkeye yerleşiyor. Umarım bu gidiş sekteye
uğramaz. AB’nin bu alanda etkisi
olumludur ve modernite dönemi
sonrasında dünyada denenmiş en
olumlu çabadır.
Son olarak Türk Yunan
ilişkilerinin geleceğini nerede
görüyorsunuz?
In the long term we are all dead!
Beni şimdiki durum düşündürüyor. Kıbrıs sorunu halledilmedi;
azınlıklar rehine statüsünde,
silahlanma yarışı sürüyor, okullarda çocukların beyni yıkanıyor…
Bu yüzden gelecek geciktikçe
gecikiyor!
παραμορφωθεί. Οι μεγαλύτερες
γενιές όμως, δηλαδή όσοι είναι τώρα
πάνω από 30 είναι ακόμα υπό την
επιρροή της παλιάς νοοτροπίας.
Βλέπουμε πως εν καιρώ κρίσης
τείνουν να αλλάζουν τροπάρι και να
εστιάζουν αρνητικά στους ᾽Άλλους᾽.
Το κακό είναι ότι οι δύο πλευρές
πιστεύουν ότι έχουν ξεπεράσει τις
προκαταλήψεις τους. Ως εκ τούτου
δεν προσεγγίζουν κριτικά τους
εαυτούς του αλλά θεωρούν αυτό που
σκέφτονται αντικειμενική άποψη.
Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση
των αντιλήψεων της μιας κοινωνίας
για την άλλη παίζουν και τα
μέσα επικοινωνίας. Ποια βήματα
πιστεύεται ότι μπορούν να κάνουν
για να αλλάξουν αυτή την αντίληψη;
Πιστεύω ότι δεν υπάρχει πρόβλημα
᾽ανάμεσα᾽ στις δύο κοινωνίες
αλλά ᾽εντός᾽ τους. Η διαμόρφωση
της αντίληψής μας για τον Άλλο
έχει να κάνει με την ταυτότητά
μας. Αν είμαστε εντάξει με τον
εαυτό μας και το παρελθόν μας
και δε νιώθουμε ανασφάλεια ως
προς αυτό, αντιμετωπίζουμε και
τον Άλλο πιο ισορροπημένα. Είτε
πρόκειται για τα μέσα ενημέρωσης
είτε για τον καθένα ατομικά, το
ζητούμενο είναι η αυτογνωσία στο
βαθμό που είναι δυνατή. Αυτό όμως
προϋποθέτει μία συγκεκριμένη
πολιτιστική, μορφωτική αντίληψη και
κοσμοθεωρία. Και δεν αφορά μόνο
την Τουρκία και την Ελλάδα, κάθε
χώρα έχει τις δικές της ιδεοληψίες.
Όλες οι χώρες αντιμετωπίζουν
προβλήματα ταυτότητας,
προκαταλήψεων, ξενοφοβίας,
ρατσισμού και εθνικισμού. Ίσως
το μείζον έλλειμμα στην Τουρκία
και την Ελλάδα έγκειται ακριβώς
στην έλλειψη συνειδητοποιημένης
αναγνώρισης του προβλήματος ως
πρόβλημα.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε
αξιοσημείωτες εξελίξεις στις
τουρκοελληνικές σχέσεις, τόσο στο
επίπεδο κοινωνιών όσο και κρατών.
Πώς μπορούν να αξιοποιηθούν οι
εξελίξεις αυτές, προς την κατεύθυνση
της σύσφιξης των σχέσεων των δύο
χωρών;
Μπορούμε να αποδεχτούμε ότι
είμαστε προκατειλημμένοι; To πρώτο
βήμα για κάποιον που αναζητά
θεραπεία σε έναν ψυχολόγο, είναι
να αποδεχτεί ότι πάσχει από ένα
πρόβλημα και ότι αισθάνεται την
ανάγκη για θεραπεία. Εμείς, οι δύο
κοινωνίες εννοώ, είμαστε έτοιμοι για
κάτι τέτοιο; Αν δεν αποδεχτούμε ότι
έχουμε κουσούρια δεν μπορούμε να
διορθωθούμε. Ο διακαής πόθος της
κάθε πλευράς είναι να καταδείξει
τα κουσούρια της άλλης. Αυτό
είναι που πρέπει να γίνει, αν και δεν
βλέπω πώς θα επιτευχθεί. Ίσως να το
καταφέρουν οι επόμενες γενιές. Το
πρόβλημα είναι το εθνικό αφήγημα.
Τι θα πει αυτό; Σύμφωνα με το
αφήγημα αυτό, τα έθνη έχουν κάποια
εθνικά χαρακτηριστικά (ήθος) και
μία συνέχεια. Με αυτή την έννοια
δεν είναι επιθυμητή η αποδοχή
του οποιουδήποτε κουσουριού
᾽μας᾽. Γιατί το όποιο ψεγάδι του
παρελθόντος γίνεται αντιληπτό ως
αέναο χαρακτηριστικό του έθνους.
Για να ξεπεραστεί αυτό οφείλουμε
να κατανοήσουμε ακριβώς τι είναι
το εθνικό αφήγημα. Το παρόν
εκπαιδευτικό σύστημα όμως έχει
εντελώς διαφορετικούς στόχους.
Αποτιμώντας τις εξελίξεις που έχουν
συμβεί στις τουρκοελληνικές σχέσεις
από τη δεκαετία του 2000 μέχρι
τις μέρες μας και ειδικότερα την
παράμετρο της Ευρωπαικής Ένωσης,
ποιο ρόλο πιστεύετε ότι έχουν παίζει
στις τουρκοελληνικές σχέσεις;
H ΕΕ ως ιδέα είναι σημαντική. Είναι
᾽αυτοί᾽ που προσπαθούν συνειδητά
να τελειώσουν με τους εθνικιστές,
που προκάλεσαν τους πολέμους.
Η ιδέα των ᾽εθνικών συνόρων᾽
έχει τελειώσει. Ο επεκτατικός
αγώνας έχει καταστεί έννοια χωρίς
νόημα. Μπορεί να εγκατασταθεί ο
καθένας στη χώρα της αρεσκείας
του. Ελπίζω ότι αυτό δεν πρόκειται
να διαταραχτεί. Η επίδραση της ΕΕ
σε αυτό το θέμα είναι θετική και η
προσπάθεια για ολοκλήρωση η πλέον
θετική που έχει δοκιμαστεί μετά την
περίοδο της νεωτερικότητας.
Τέλος, πώς βλέπεται το μέλλον των
τουρκοελληνικών σχέσεων;
In the long term we are all dead!
H παρούσα συγκυρία με βάζει σε
σκέψεις. Το Κυπριακό δεν έχει
λυθεί, οι μειονότητες παραμένουν
σε καθεστώς ομηρίας, ο αγώνας
των εξοπλισμών συνεχίσει και στα
σχολεία τα παιδιά δέχονται πλύση
εγκεφάλου. Έτσι το μέλλον φαίνεται
ολοένα να αργεί.
TRGR
41
EMEKLİ BÜYÜKELÇİ
EMEKLİ BÜYÜKELÇİ ALİ TUYGAN
“GÜVEN VE DAYANIŞMA
SORUNLARIN ÇÖZÜMÜNÜ
KOLAYLAŞTIRACAKTIR”
ΠΡΩΗΝ ΠΡΕΣΒΥΣ ΑΛΙ ΤΟΥΪΓΚΑΝ
«Η ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΚΑΙ Η
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΘΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΟΥΝ
ΤΗΝ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΩΝ ΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ»
Dışişleri Bakanlığı eski müsteşarlarından emekli büyükelçi
Ali Tuygan, Yunanistan’a yaptığı
ziyaretler ve görev sürecinde çok
olumlu izlenimler edindiğinin altını çiziyor. İki ülke arasında halen sorunlar bulunduğunu fakat
bu sorunların karşılıklı güven ve
dayanışma içinde kolayca çözüme
kavuşturulacağını belirten Tuygan, “İlişkiler her alanda büyük
aşama kaydetmiştir. Karşılıklı
ziyaretler çoğalmış, ticaret artmış,
en önemlisi gerilim düşmüştür.”
diyor. Türk dış politikasını ve
dünyadaki diplomatik gelişmeleri
diplomaticopinion.com isimli
web sitesinde kaleme aldığı yazılarıyla değerlendiren Tuygan’ın
dünü iyi değerlendirmek, yarına
sağlıklı bir biçimde bakabilmek
için yazılmış bir kitap olarak
yorumladığı, Gönüllü Diplomat
adlı bir de kitabı bulunuyor.
İlk atandığınızda Yunanistan ile
ilgili izlenimleriniz nasıldı ve o
günden bugüne neler değişti?
Atina’ya ilk kez 1972 yılı yazında
bir meslektaşımı ziyaret amacıyla
gittim. Çok olumlu izlenimler
edindim; ülkeye ve insanlarına
ısındım. İkinci gidişim bir grup
dostla yine yaz tatili içindi. Kaderin cilvesi diyelim, 1974 Kıbrıs
Harekatı bizi bir Yunan adasında
buldu. Tabii süratle Atina’ya
döndük ancak Yunanistan’dan
ayrılışımız Karamanlis’in Atina’ya
dönerek yönetimin başına
geçmesi sonrasında olabildi. Bu
gergin bir haftada dahi çevreden
bizlere yönelik herhangi olumsuz
bir davranışa tanık olmadım. Yaz
tatilimin böylesine bir deneyimle
zenginleşmesi, neredeyse savaşın
eşiğine gelinmiş olmasına rağmen
gördüğümüz konukseverlik,
bende kalıcı bir izlenim bıraktı.
O πρώην πρέσβης και παλιός
γραμματέας του υπουργείου
εξωτερικών υπογραμμίζει τις
πολύ θετικές εντυπώσεις που
αποκόμισε από τις επισκέψεις
του στην Ελλάδα κατά τη
διάρκεια της θητείας του.
Αναγνωρίζοντας τα προβλήματα
που παραμένουν ανάμεσα στα
δύο κράτη τονίζει ότι η αμοιβαία
εμπιστοσύνη και αλληλεγγύη
δύναται να διευκολύνει την
επίλυσή τους: «Οι σχέσεις έχουν
σημειώσει μεγάλη πρόοδο
σε κάθε τομέα. Ο αριθμός
των αμοιβαίων επισκέψεων
έχει αυξηθεί, το εμπόριο έχει
ανθίσει, και πιο σημαντικά, έχει
μειωθεί η ένταση». Ο Τουϊγκάν,
ο οποίος αναλύει την τουρκική
εξωτερική πολιτική καθώς και
τις παγκόσμιες διπλωματικές
εξελίξεις μέσω των άρθρων του
στην ιστοσελίδα diplomaticopinion.com είναι και συγγραφέας
του βιβλίου Gönüllü Diplomat (Πρόθυμος Διπλωμάτης),
γραμμένο με στόχο την καλύτερη
κατανόηση του παρελθόντος και
την υγιή θεώρηση του μέλλοντος.
Όταν πρωτο-διοριστήκατε πώς
αντιλαμβανόσαστε την Ελλάδα
και τι έχει αλλάξει έκτοτε;
Πήγα για πρώτη φορά στην
Αθήνα το 1972 για να επισκεφτώ
έναν συνάδελφό μου. Οι
εντυπώσεις μου υπήρξαν πολύ
θετικές. Ένιωσα θερμά αισθήματα
απέναντι στο χώρα και τους
ανθρώπους. Η δεύτερη επίσκεψή
μου ήταν για διακοπές με μια
παρέα φίλων. Ήταν ειρωνεία
της τύχης, μπορώ να πω, ότι η
επέμβαση στην Κύπρο του 1974
μας βρήκε σε ένα ελληνικό νησί.
Φυσικά επιστρέψαμε εσπευσμένα
στην Αθήνα, η επιστροφή μας
στην Τουρκία όμως στάθηκε
εφικτή μόνο μετά την επιστροφή
στην Αθήνα και ανάληψη της
εξουσίας από τον Καραμανλή.
Ακόμα και κατά τη διάρκεια
αυτής της τεταμένης εβδομάδας
δεν έγινα μάρτυς στην παραμικρή
ΠΡΩΗΝ ΠΡΕΣΒΥΣ
Belki Bakanlıkta, görev alanı
Ege sorunlarını da kapsayan bir
dairenin başında bulunmanın
da etkisiyle, bir tarihte Atina’ya
atanacağım duygusu zamanla
içime yerleşti. Yanılmamışım.
İlk gidişimden tam yirmi beş yıl
sonra, 21 Kasım 1997 tarihinde, Büyükelçi sıfatıyla Atina’ya
indim. O günden bugüne de Yunanistan hakkındaki izleminlerim
değişmedi. Sorunuza yanıtımı
meslekte geçirdiğim kırk yılı
özetleyen kitabımdan bir cümle
ile tamamlayım: “Her şeyi bir
araya koyduğumda, bana en çok
tatmin veren, beni en mutlu eden
görev yerim Atina olmuştur...”
Türkiye’nin Yunanistan’daki
genel algısını nasıl
Bu algının arka planında
Türk-Yunan ilişkilerinin tarihi
mirasının, daha açık bir deyişle
Osmanlı döneminin izlerini
bulmak mümkündür. Bu dönem
Yunanlıların, anlaşılabilir nedenlerle mutlulukla andığı bir dönem
değildir ama iki halk arasındaki
yakınlığın da temelidir. Bu arka
plan gerginlik dönemlerinde
kendini daha fazla hissettirir;
ilişkiler iyi seyrettiğinde ise silikleşir. Benim Atina’ya Büyükelçi
olarak atandığım dönem gerilimli, münasebetlere soğukluğun
egemen olduğu bir dönemdi.
Yıllar boyunca işlenmiş olan
“Türk tehdidi” kavramı zihinlere
yerleşmişti. Yunanlılar, belki
biraz abartı ile, Türkiye’nin ulusal
gündeminde sadece kendileriyle
uğraşmanın bulunduğuna inandırılmışlardı. Türkiye algılarında
bunun yanında, ülkemizin büyüklüğü, nüfusu, kimlik arayışını
hala tamamlamamış bir ülke
görüntüsü vermesi, bünyesinde
bazı istikrarsızlık unsurlarını
barındırması gibi hususlar da
yer almaktaydı. Muhataplarıma
sürekli Türkiye’nin Yunanistan’la
sorunlarıyla yatıp kalkmadığını,
bunlardan çok daha öncelikli iç
ve dış sorunları bulunduğunu,
demokratik standartlarımızı yükseltmenin, ekonomik
kalkınmamızı hızlandırmanın,
Orta Doğu sorunlarının bize
yansımalarını önlemenin ülkemiz
için daha önemli olduğunu hep
anlatmaya çalıştım. Hatta biraz da
latife yollu, “sizi düş kırıklığına
uğratmak istemem ama bizim
Yunanistan diye bir sorunumuz
yok” dedim. Hiç kuşku yok ki
Cem-Papandreu döneminin başlamasıyla bu algılarda bir değişim
olmuş, en azından “Türk tehdidi”
kavramının içi büyük ölçüde
boşalmıştır. Ancak Yunanlıların
zihninde, AB katılım sürecimizin
tıkanmış olmasının da katkısıyla,
“Türkiye, Doğu’ya mı Batı’ya mı
ait olduğuna hala karar veremedi”
şeklinde özetlenebilecek bir soru
işareti bulunduğunu söyleyebilirim. Türkiye AB katılım süreciyle
Batı’ya aidiyetini tamamlamaya
yönelik bir adım attı. Ancak daha
sonra gerek bizim yanlışlarımız
gerek AB’nin gönülsüzlüğü bu süreci çıkmaza soktu. Unutmamak
gerekir ki aidiyet duygusunun
yerleşmesi biraz da ait olduğunuzu düşündüğünüz grubun sizi
benimsemesine bağlıdır.
Atina’da Büyükelçilik
yapmanızın ardından TürkYunan ilişkilerini nasıl
yorumlarsınız?
İlişkiler her alanda büyük aşama
kaydetmiştir. Karşılıklı ziyaretler çoğalmış, ticaret artmış, en
αρνητική αντιμετώπιση από
τον περίγυρό μας. Οι θερινές
διακοπές που εξελίχθηκαν σε
μία τέτοια πολύτιμη εμπειρία,
και η φιλοξενία που λάβαμε
παρότι οι δύο χώρες βρίσκονταν
στα πρόθυρα της σύρραξης
εντυπώθηκε ανεξίτηλα στη
μνήμη μου. Ίσως και λόγω της
διευθυντικής μου θέσης σε μία
υπηρεσία που ειδικευόταν και
στο ζήτημα του Αιγαίου, μου
δημιουργήθηκε η προαίσθηση ότι
κάποια μέρα θα υπηρετούσα στην
Αθήνα. Και όντως έτσι έγινε.
Στις 21 Νοεμβρίου του 1997,
εικοσιπέντε χρόνια μετά την
πρώτη μου επίσκεψη επέστρεφα
στην Αθήνα με τον τίτλο του
Πρέσβη. Από τότε μέχρι σήμερα
η άποψή μου για την Ελλάδα
δεν άλλαξε. Επιτρέψτε μου να
ολοκληρώσω την απάντηση στην
ερώτησή σας με μία φράση από
το βιβλίο μου, όπου συνοψίζω την
τεσσαρακονταετή μου καριέρα
στη διπλωματία: «Όταν τα βάζω
όλα κάτω, το πόστο μου έδωσε
τη μεγαλύτερη ικανοποίηση και
ευτυχία ήταν η θητεία μου στην
Αθήνα».
Πώς αποτιμάτε την παραδοσιακή
αντίληψη των Ελλήνων για την
Τουρκία;
Πίσω από αυτή την αντίληψη
μπορεί κανείς να εντοπίσει
την ιστορική κληρονομιά των
τουρκο-ελληνικών σχέσεων,
και πιο συγκεκριμένα τα ίχνη
της Οθωμανικής περιόδου.
Πρόκειται για μια περίοδο που
για προφανείς λόγους οι Έλληνες
δεν θυμούνται ως ευτυχισμένη,
συγχρόνως όμως αποτελεί τη
βάση για την εγγύτητα μεταξύ
των δύο λαών. Αυτό το παρελθόν
γίνεται εντονότερα αισθητό
σε περιόδους έντασης, και
ξεθωριάζει σε περιόδους ηρεμίας.
Η θητεία μου ως Πρέσβης στην
Αθήνα, συνέπεσε με μία περίοδο
που επικρατούσε η ένταση
και η ψυχρότητα στις διμερείς
σχέσεις. Η έννοια της «τουρκικής
απειλής» είχε καλλιεργηθεί για
χρόνια και είχε επικρατήσει στις
συνειδήσεις των ανθρώπων.
Οι Έλληνες, ίσως με μια δόση
υπερβολής, είχαν πειστεί ότι η
εθνική ατζέντα της Τουρκίας
ασχολούνταν αποκλειστικά
με αυτούς. Στη διαμόρφωση
της ελληνικής αντίληψης για
την Τουρκία έπαιζαν ρόλο και
άλλα στοιχεία όπως, το μέγεθος
της χώρας μας, ο πληθυσμός
της, η εντύπωση ότι πρόκειται
για μία χώρα χωρίς ξεκάθαρη
ταυτότητα, εμπεριέχουσα
εντός των ορίων στοιχεία που
μπορούν να προκαλέσουν
αστάθεια. Προσπαθούσα πάντα
να εξηγήσω στους ομολόγους
μου ότι η Τουρκία δεν ξυπνάει
και κοιμάται σκεπτόμενη τα
ελληνο-τουρκικά, ότι την
απασχολούν πολύ πιο επείγοντα
εσωτερικά και εξωτερικά
ζητήματα, όπως η βελτίωση
του επιπέδου δημοκρατίας,
η ενίσχυση της ανάπτυξης,
και η θωράκιση της χώρας
μας απέναντι σε φαινόμενα
εξάπλωσης των συγκρούσεων
στη Μέση Ανατολή. Μάλιστα
σε ελαφρύτερο τόνο τους
είπα ότι «δεν θέλω να σας
απογοητεύσω αλλά για εμάς δεν
υπάρχει ῾ελληνικό πρόβλημα᾽».
Αναμφίβολα, η αντιλήψεις
αυτές έχουν κάπως αλλάξει,
ξεκινώντας από την περίοδο
Τζεμ-Παπανδρέου, τουλάχιστον
η έννοια της «τουρκικής απειλής»
έχασε κάθε περιεχόμενο.
Παρόλα αυτά μπορώ να πω ότι
στη συνείδηση των Ελλήνων
υπάρχει ένα ερωτηματικό,
το οποίο ενισχύεται από το
φρακάρισμα των ενταξιακών
διαπραγματεύσεων με την ΕΕ και
μπορεί να συνοψιστεί στο εξής
«Η Τουρκία δεν έχει αποφασίσει
ακόμα αν ανήκει στη Δύση ή την
Ανατολή». Όμως, εν μέρει τα δικά
μας λάθη, εν μέρει η απροθυμία
της ΕΕ μας έχει φέρει σε
αδιέξοδο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε
ότι προκειμένου να εδραιωθεί
η αίσθηση του ανήκειν, πρέπει
TRGR
43
EMEKLİ BÜYÜKELÇİ
önemlisi gerilim düşmüştür.
Türkler her yaz Yunan adalarına
akın ediyorlar. Orada konukseverlikle karşılanmayacaklarını
bilseler herhalde gitmezler.
Yunanistan’daki dostlarımın
Türkiye’ye gittiklerinde ayrıcalıklı
bir konukseverlik gördüklerine
hep değindiklerini de belirteyim.
Yunanistan ekonomik krizi geride
bıraktıkça bu trafik daha da artacaktır. Aramızda çözüm bekleyen
sorunlar yok mu? Elbette var.
Bunlar zaman içerisinde çözümlenemeyecek sorunlar değildir.
İlişkilerimizde güven, aramızda
dayanışma arttıkça çözümlerin kolaylaştığını da göreceğiz.
Türkiye ile Yunanistan arasında
tarihsel ve kültürel alanda en
öne çıkan, halkları birleştirici ve
yakınlaştırıcı unsurlar nelerdir?
Bir toprakta barış ve istikrar
egemen olduğu sürece farklı
etnik ve dini kökenlerden gelen
insanlar bir arada, uyum içerisinde yaşıyabiliyorlar. Örneğin
Orta Doğu’da yüzyıllar önce dahi
böyle dönemler yaşanmıştır. Bu
günümüzün “Kopenhag Kriter-
Bizler için mutfaktan müziğe, folklordan ortak
kelimelere uzanan benzerliklere hep değinilir.
Ama bana göre iki halkı en fazla yaklaştıran,
daha ileri bir yaşam düzeyini yakalama arzusu
ve iki ülke arasında barış ve işbirliğinin bunu
kolaylaştıracağı yolunda artan bilinçtir.
Γίνονται συχνά αναφορές στα κοινά μας
στοιχεία, από την κουζίνα
μέχρι τη μουσική, από τις λαϊκές παραδόσεις
μέχρι τις κοινές λέξεις. Για μένα όμως το
στοιχείο που συνδέει περισσότερο τους δύο
λαούς είναι η επιθυμία για μια καλύτερη ζωή
και η ολοένα αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι
η ειρήνη και η συνεργασία των δύο λαών θα
διευκολύνει την επίτευξη αυτού του στόχου.
leri’ni” karşılamasa da yine de
bir “birlikte yaşama” düzeni idi.
Ancak istikrar şu veya bu şekilde
bozulduğunda, çatışma kültürü
dayatıldığında bu tablo değişebiliyor. Suriye’de ve birçok başka
bölge ülkesinde bugün tanık
olduğumuz maalesef budur. Türk
ve Yunan halkları da asırlar boyu
ortak bir yaşam içerisinde olmuş-
και το ίδιο το σύνολο στο οποίο
θεωρεί κάποιος ότι ανήκει να τον
αναγνωρίζει ως μέλος του.
Πώς ερμηνεύετε τις τουρκοελληνικές σχέσεις μετά τη θητεία
σας ως Πρέσβης στην Αθήνα;
Οι σχέσεις έχουν σημειώσει
μεγάλη πρόοδο σε κάθε τομέα.
Ο αριθμός των αμοιβαίων
επισκέψεων έχει αυξηθεί, το
εμπόριο έχει ανθίσει, και πιο
σημαντικά, έχει μειωθεί η ένταση
Οι Τούρκοι κατακλύζουν τα
ελληνικά νησιά κάθε καλοκαίρι.
Αν δεν ήξεραν ότι θα τους
υποδέχονταν φιλόξενα εκεί
δεν θα πήγαιναν άλλωστε. Να
σημειώσω ότι και οι φίλοι μου
από την Ελλάδα που ήρθαν
στην Τουρκία αναφέρονται
στην εξαιρετική φιλοξενία που
αντιμετώπισαν. Όσο ξεπερνιέται
η οικονομική κρίση στην
Ελλάδα τόσο θα αυξάνεται
αυτή η κινητικότητα. Υπάρχουν
προβλήματα ανάμεσά μας που
πρέπει να λυθούν; Σίγουρα
υπάρχουν. Δεν πρόκειται όμως
για προβλήματα που δεν μπορούν
να λυθούν σε ένα βάθος χρόνου.
Όσο αυξάνεται η εμπιστοσύνη
στις σχέσεις μας και η μεταξύ μας
αλληλεγγύη, θα δούμε και την
επίλυση των προβλημάτων να
γίνεται πιο εύκολη.
Ποια είναι τα πιο σημαντικά
στοιχεία στους τομείς της
ιστορίας και του πολιτισμού της
Τουρκίας και της Ελλάδας που
ενώνουν και φέρνουν πιο κοντά
τους δύο λαούς;
Όταν σε ένα μέρος κυριαρχεί
η ειρήνη και η σταθερότητα οι
άνθρωποι διαφορετικής εθνικής
καταγωγής και θρησκεύματος
μπορούν να συμβιώσουν
αρμονικά μαζί. Η Μέση Ανατολή
για παράδειγμα έζησε τέτοιες
περιόδους. Αν και απέχουν από
τα σημερινά «Κριτήρια της
Κοπεγχάγης», αποτελούσαν ένα
σύστημα συμβίωσης. Όταν όμως
η σταθερότητα κλονίζεται με
τον ένα ή τον άλλο τρόπο και
εξαπλώνεται η κουλτούρα της
σύγκρουσης η εικόνα αλλάζει.
Δυστυχώς, αυτό ακριβώς
βλέπουμε να εξελίσσεται στη
Συρία και σε αρκετές άλλες
χώρες. O ελληνικός και ο
τουρκικός λαός έζησαν μαζί για
αιώνες. Στη συνέχεια πέρασαν
μια περίοδο αποξένωσης η οποία
όμως δεν κατάφερε να εξαφανίσει
την παλιά εκείνη, θετική
υποδομή. Άλλωστε είμαστε και
ΠΡΩΗΝ ΠΡΕΣΒΥΣ
lardır. Sonra bir kopma dönemi
yaşanmış ancak bu, o eski ortak
yaşamın olumlu birikimini yok
edememiştir. Kaldı ki Yunanistan’la komşuyuz ve komşu olarak
kalacağız. Komşu ülkeler arasında
karşılıklı etkileşim ise kaçınılmazdır. Bizler için mutfaktan müziğe,
folklordan ortak kelimelere uzanan benzerliklere hep değinilir.
Ama bana göre iki halkı en fazla
yaklaştıran, daha ileri bir yaşam
düzeyini yakalama arzusu ve iki
ülke arasında barış ve işbirliğinin
bunu kolaylaştıracağı yolunda
artan bilinçtir.
Bir röportajınızda şans beni
Yunanistan’da yakaladı
demişsiniz. Kişisel olarak
Yunanistan’da geçirdiğiniz
yıllarınızı şans olarak
adlandırdığınız birkaç anınızdan
bahsedebilir misiniz?
Biraz önce de işaret ettiğim üzere,
Yunanistan’a Büyükelçi olarak
atandığımda ilişkilerde bir gerilim
döneminden geçilmekte idi. Bu
tablonun değişmesi ve diyaloğun başlaması için iki yıl sabırla
beklemem gerekti. Aslında herkes
bu gelişmeyi Marmara ve Atina
depremlerine bağladı ama diyalog
kararı bundan önce alınmıştı.
Depremler sonrasında ortaya
konulan karşılıklı dayanışma ise
değişime ivme kazandırdı. “Şans
beni Atina’da yakaladı” derken
kastettiğim budur. Nitekim,
Atina’daki Türk ve Ankara’daki
Yunan Büyükelçileri arasında
görev sürelerini böyle olumlu bir
gelişmeye tanık olmaksızın tamamlayan değerli meslektaşlarım
vardır. Oysa ben bir çok Bakan
ziyaretine, Atina’da yüzlerce Türk
ve Yunan iş adamının katıldığı
toplantılara, ortak konserlere,
stadın Türk ve Yunan bayraklarıyla donatıldığı maçlara tanık
olabildim. İlişkiler normalleştikçe
“sıradan” olarak nitelendirilebilecek bu tür etkinlikler o dönem
için “fevkalade” kategorisinde
olaylardı.
Ülkesinde değişim rüzgârı
estiren Yunanistan Başbakanı
Tsipras’ın Türkiye AB ilişkilerine
yansıması nasıl olur?
Yunanistan’ın şu sıradaki birinci
önceliği ekonomik krizi aşmaktır.
Tsipras’ın devraldığı, daha
doğrusu devralmaya talip olduğu
mirasın ne olduğu biliniyor.
Dolayısıyla kendisini cesaretinden dolayı kutlamak gerektiğini
düşünüyorum. Yerleşik düzen bu
değişiklikten pek mutlu olmasa
da Yunan halkı ona bu fırsatı
tanımıştır. Elbette zamana ihtiyacı vardır. Tsipras’ın şansızlığı göçmen sorununun ekonomik krizin
üzerine gelmesidir. Görebildiğim
kadarıyla kendisi şu aşamaya
kadar bu konuda da yapıcı bir
tutum içerisinde oldu. Ben kendisinin Türkiye’nin AB katılım
sürecinde ilerlemesinin Yunanistan’ın da lehine olacağını takdir
edeceğine ve bunun gereğini
yapacağına inanmak istiyorum.
Son olarak, Yunanistan’daki
gelişmeler ile ilgili
düşüncelerinizi bizimle paylaşır
mısınız?
Yunan halkı anlaşılabilir nedenlerle alışılagelmişten farklı, yeni
bir demokratik oluşuma yöneldi.
Tüm olumsuzluklara karşın böyle
bir yeniliği yaşayabilmek güzel
bir duygu olmalı. Kendilerinin en
kısa zamanda esenliğe kavuşması
içten dileğimdir.
θα παραμείνουμε γείτονες με
την Ελλάδα. Η αλληλεπίδραση
μεταξύ γειτονικών χωρών
είναι αναπόφευκτη. Γίνονται
συχνά αναφορές στα κοινά
μας στοιχεία, από την κουζίνα
μέχρι τη μουσική, από τις λαϊκές
παραδόσεις μέχρι τις κοινές
λέξεις. Για μένα όμως το στοιχείο
που συνδέει περισσότερο τους
δύο λαούς είναι η επιθυμία για
μια καλύτερη ζωή και η ολοένα
αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι
η ειρήνη και η συνεργασία των
δύο λαών θα διευκολύνει την
επίτευξη αυτού του στόχου.
Μας είπατε ότι υπήρξατε τυχερός
στην Ελλάδα. Θα θέλατε να
μοιραστείτε μερικές αναμνήσεις
που θεωρείτε ευτυχείς
συμπτώσεις από τη διαμονή σας
στην Ελλάδα;
Όπως σημείωσα και παραπάνω,
όταν διορίστηκα Πρέσβης στην
Ελλάδα οι διμερείς σχέσεις
περνούσαν μια περίοδο έντασης.
Χρειάστηκε να περιμένω
υπομονετικά δύο χρόνια για
να αλλάξει αυτή η εικόνα
και να ξεκινήσει ο διάλογος.
Στην πραγματικότητα όλοι
συνέδεσαν την εξέλιξη αυτή
με τους σεισμούς της Αθήνας
και του Μαρμαρά αλλά η
απόφαση είχε παρθεί νωρίτερα.
Η αμοιβαία αλληλεγγύη που
προέκυψε μετά τους σεισμούς
κέρδισε ταχύτητα. Αυτό εννοώ
όταν λέω ότι «υπήρξα τυχερός
στην Αθήνα». Πράγματι έχω
αγαπητούς συναδέλφους που
υπηρέτησαν ως πρέσβεις στην
Αθήνα και την Άγκυρα και
που ολοκλήρωσαν τις θητείες
τους χωρίς να δουν μια τόσο
σημαντική εξέλιξη να παίρνει
σάρκα και οστά. Εγώ από την
άλλη είχα την ευκαιρία να είμαι
παρών σε αρκετές επισκέψεις
υπουργών, σε συναντήσεις
εκατοντάδων Τούρκων και
Ελλήνων επιχειρηματιών και
κοινές συναυλίες και να δω
την τουρκική και την ελληνική
σημαία να κυματίζουν πλάιπλάι στο στάδιο. Μια σειρά
από εκδηλώσεις που μετά
την εξομάλυνση των σχέσεων
μπορούν να χαρακτηριστούν
ως «εκδηλώσεις ρουτίνας»
εκείνη την περίοδο θεωρούνταν
πρωτόγνωρες.
Τι επίδραση έχει στις σχέσεις
Τουρκίας-EE η εκλογή του Αλέξη
Τσίπρα και η νέα πνοή έφερε στη
χώρα του;
Σε αυτή τη φάση βασική
προτεραιότητα της Ελλάδας είναι
η έξοδος από την οικονομική
κρίση. H κατάσταση που
κληρονόμησε, ή μάλλον που
αναγκάστηκε να κληρονομήσει ο
Τσίπρας, είναι γνωστή τοις πάσι.
Ως εκ τούτου το να τον συγχαρεί
κανείς για το θάρρος του είναι
μάλλον περιττό. Το κατεστημένο
μπορεί να μην είναι και τόσο
ευχαριστημένο από αυτήν την
αλλαγή, ο ελληνικός λαός του
παρέδωσε αυτή την ευκαιρία.
Σίγουρα έχει ανάγκη από χρόνο.
Η ατυχία του Τσίπρα οφείλεται
στο ότι η προσφυγική κρίση ήρθε
να προστεθεί στην οικονομική.
Από ότι βλέπω, η μέχρι στιγμής
στάση του σε αυτό το θέμα
έχει υπάρχει εποικοδομητική.
Θέλω να πιστεύω ότι o ίδιος θα
εκτιμήσει ότι είναι θετικό για
την Ελλάδα να προχωρήσουν οι
ενταξιακές διαπραγματεύσεις της
Τουρκίας με την ΕΕ, και ότι θα
κάνει ό,τι χρειάζεται προς αυτήν
την κατεύθυνση.
Τέλος θα μπορούσατε να
μοιραστείτε κάποιες σκέψεις
σας σχετικά με τις τελευταίες
εξελίξεις στην Ελλάδα;
Ο ελληνικός λαός, για λόγους
ευνόητους, κινήθηκε προς μια νέα
δημοκρατική συγκρότηση, πέρα
της πεπατημένης. Είναι μάλλον
ωραίο να μπορείς να νιώσεις
μια τέτοια ανανέωση παρόλες
τις αρνητικές εξελίξεις. Εύχομαι
από καρδιάς να ανακάμψουν το
συντομότερο δυνατό.
TRGR
45
MÜZİK
Yıllardır Heybeliada’da yaşayan ve
aile kökleri İzmir ve Midilli’ye dayanan Vassiliki Papageorgiou, müzik
aracılığıyla Türkiye ve Yunanistan
arasında gerçek bir kültür köprüsü
oluşturmasıyla tanınıyor. Papageorgiou, grubuyla birlikte, geleneksel
Anadolu ezgilerinden Theodorakis’e
uzanan bir çizgide, Anadolu ve
Rum coğrafyasının ortak dilini ve
ruhunu Türk ve Yunan dillerinde
sevenleriyle buluşturuyor.
Almış olduğu eğitime rağmen
müziğe ve şarkılara olan tutkusu
baskın çıkan Papageorgiou, 1993
yılında, Rebetiko tarzında şarkılar
yorumladığı Thesia Panagiotou ve
Kostas Ferris’in Kompania Rebetiko
grubuyla ilk kez İstanbul’a ayak
bastı ve o zamandan bu yana burada yaşıyor.
Yunan müziğine dair bilgisi
ve sesindeki Ege’ye has tınılar,
Classical Bosphorus Orkestrası
bünyesinde iki ülke müzisyenlerini
birleştirmekte katalizör işlevi gördü
ve deneysel çalışmalar yapan Contemporary Bosphorus’un yolunu
açtı. 1994’ten bu yana, kayıtlarında
ve konserlerinde Papageorgiou’ya
ney, kemençe ve çello eşlik etti. Bu
beraberlik, benzersiz armonilerle
Papageorgiou’nun sesini zenginleştirdi.
Με οικογενειακή καταγωγή από
τη Σμύρνη και τη Μυτιλήνη η
Βασιλική Παπαγεωργίου ζει εδώ
και χρόνια στη Χάλκη όπου έγινε
γνωστή για τις προσπάθειές να
δημιουργήσει μια μουσική γέφυρα
πολιτισμού μεταξύ της Τουρκίας
και της Ελλάδας. Η Παπαγεωργίου
και το σχήμα της, με ρεπερτόριο
που αγκαλιάζει από παραδοσιακές
μικρασιάτικες μελωδίες μέχρι
και συνθέσεις του Θεοδωράκη,
στα τουρκικά και τα ελληνικά,
επανασυνδέσει τους θαυμαστές του
είδους με την κοινή γλώσσα της
Ανατολίας και της Ρωμιοσύνης.
Με σπουδές υψηλού επιπέδου
η Παπαγεωργίου αφιερώθηκε
στο πάθος της για τη μουσική
και το τραγούδι και βρέθηκε για
πρώτη φορά στην Πόλη το 1993
με το μουσικό σχήμα της Θέσιας
Παναγιώτου και του Κώστα Φέρρη
που ερμήνευε ρεμπέτικα τραγούδια.
Έκτοτε ζει εδώ.
Οι γνώσεις της σχετικά με την
ελληνική μουσική και το χρώμα
της φωνής της, που παραπέμπει
στο μουσικό ύφος του Αιγαίου,
έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη
συνάντηση μουσικών των δύο
χωρών στα πλαίσια της Κλασικής
Ορχήστρας Βόσπορος, ανοίγοντας
το δρόμο για την πειραματική
ορχήστρα Contemporary Bosphorus. Από το 1994 τα όργανα που
συνοδεύουν την Παπαγεωργίου
στις παραστάσεις είναι το νέι, η
πολίτικη λύρα, και το τσέλο. Αυτός
ο συνδυασμός εμπλούτισε τη φωνή
MUSIC
VASSILIKI PAPAGEORGIOU
“ÖNEMLİ OLAN BİZİ
BİRLEŞTİREN BU RUHU
YAŞATMAMIZDIR”
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
«ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΕΙΝΑΙ
ΝΑ ΚΡΑΤΗΣΟΥΜΕ ΕΝ ΖΩΗ
ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΠΟΥ ΜΑΣ
ΕΝΩΝΕΙ»
Müzik düşünürü ve şair
Zaman içerisinde şiirsel ifade
yöntemleriyle tanışan Papageorgiou,
Hasan Esen’in aranjörlüğünde 1996
tarihli ilk solo albümü olan “Heybeli’den Son Vapur - Last Boat From
Halki” için yazdığı şiirler bu yolda
dönüm noktası oldu. Silk Road, Beyond The Bosphorus, Evening Sky
Over The City ve Ellinotourkika
albümlerini çıkaran Papageorgiou
aynı zamanda şiir tercümelerini de
sürdürdü. Nikiforos Metaxas, İrfan
Kurt ve Melda Duygulu ile birlikte
Anadolu Feneri diye bir grup
kurarak, geleneksel Türk ve Yunan
ezgilerini seslendirdiler. Daha sonra
Bosphorus’un daha çağdaş bir yüzü
olan Çağdaş Bosphorus’u oluştura-
rak, Mode Plagal adında bir Yunan
grupla hem Türkiye hem Yunanistan’da albüm çıkardılar.
της Παπαγεωργίου με μοναδικές
αρμονίες.
Μουσικολόγος και ποιήτρια
Εξοικειωμένη με τον ποιητικό
λόγο η Παπαγεωργίου συνέθεσε
ποιήματα τα οποία μελοποίησε
στον πρώτο της ατομικό δίσκο
το 1996 με τίτλο «Heybeli’den
Son Vapur - Last Boat From
Halki» (Το τελευταίο βαπόρι από
τη Χάλκη), σε ενορχήστρωση
του Χασάν Εσέν. Εκτός από τους
δίσκους «Silk Road», «Beyond The
Bosphorus», «Evening Sky Over
The City» και «Ελληνοτουρκικά»
η Παπαγεωργίου ασχολήθηκε
ενεργά με την μετάφραση
ποιητικών έργων. Έχοντας ιδρύσει
μαζί με το Νικηφόρο Μεταξά,
τον Ιρφάν Κουρτ και τη Μελντά
Ντουϊγκουλού το μουσικό σχήμα
Anadolu Feneri (Φάρος της
Ανατολής) ερμήνευσαν από κοινού
παραδοσιακές τουρκικές και
ελληνικές μελωδίες. Ακολούθησε
το πιο πειραματικό σχήμα Contemporary Bosphorus το οποίο
συνεργάστηκε δισκογραφικά στην
Τουρκία και την Ελλάδα με το
ελληνικό μουσικό σχήμα Mode
Plagal.
Η Παπαγεωργίου έχει συνεργαστεί
με πολλούς Τούρκους μουσικούς
όπως τους Ερόλ Ντεράν, ο Μουτλού
Τορούν, Αμπντί Τζοσκούν, Ρεχά
Σαγμπάς, Σελμά Σαγμπάς, Χασάν
Εσέν και Ουγούρ Ισίκ. Στο άλμπουμ
Best Of Gündoğarken ερμηνεύει
στα ελληνικά τμήματα των
τραγουδιών «Rüzgar» (Άνεμος)
«Temenni» (Ευχές). Συνόδευσε το
σχήμα Grup Gündoğarken στην
περιοδεία και ηχογραφήσεις του
στην Ελλάδα ενώ συνεργάστηκε και
με το συγκρότημα Ezginin Günlüğü
για το άλμπουμ «Çeyrek» (Ένα
Τέταρτο). Τελευταία έχει ιδρύσει
μαζί με Τούρκους μουσικούς που
κατοικούν στα Πριγκηπόννησα
το μουσικό σχήμα Burgaz’dan
Sonra Heybeli (Αντιγόνη, Επόμενος
Σταθμός Χάλκη), με το οποίο
ερμηνεύουν παλιές ρωμαίικες
μελωδίες από την Πόλη και τη
Σμύρνη.
Μία γέφυρα πολιτισμού
ανάμεσα στις δύο χώρες
Το 2003 υπήρξε συν-ιδρύτρια
της ΜΚΟ «Πολιτιστική Συνεργία
Βόσπορος» στην Αλεξανδρούπολη.
Με ειδίκευση στον πολιτισμό και
μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα η
Πολιτιστική Συνεργία Βόσπορος
τής επέτρεψε να δραστηριοποιηθεί,
και ακόμα να δραστηριοποιείται
όπως μάς λέει, σε διάφορες
πολιτιστικές δράσεις. Ανάμεσά
του μία σειρά από συναυλίες στην
Τουρκία, την Ελλάδα και την
Ευρώπη με στόχο τη δημιουργία
γέφυρας πολιτισμών μεταξύ
Ελλάδας και Τουρκίας.
Χάρη σε μια σειρά από
χρηματοδοτήσεις που εξασφάλισε
η Πολιτιστική Συνεργία Βόσπορος
Bosphorus Cultural Alliance
ξεκίνησαν την αναπαλαίωση
του κτηρίου της Ρωμαίικης
Αστικής Σχολής Χάλκης με
σεβασμό προς την αρχική του
μορφή. Στόχος η αξιοποίηση
του αναπαλαιωμένου κτηρίου
Papageorgiou, Erol Deran, Mutlu
Torun Abdi Coşkun, Reha Sağbaş,
Selma Sağbaş, Hasan Esen ve Uğur
Işık gibi birçok Türk müzisyenle çalıştı. Grup Gündoğarken’in, Best Of
Gündoğarken albümünde Rüzgar
ve Temenni parçalarının Yunanca
bölümlerini seslendirdi. Grup Gündoğarken ile Yunanistan’a giderek
orada da kayıtlar gerçekleştiren
Papageorgiou, Ezginin Günlüğü
grubuyla Çeyrek albümünde çalıştı.
Son zamanlarda ise adalarda oturan
Türk müzisyenlerle “Burgaz’dan
Sonra Heybeli” grubunu kurarak,
birlikte eski İstanbul ve İzmir Gele-
TRGR
47
MÜZİK
προκειμένου να στεγάσει διεθνές
κέντρο μουσικής και πολιτισμού.
Όμως η οικονομική κρίση έπληξε
την Ελλάδα το 2011 οδήγησε στη
διακοπή της χρηματοδότησης
και σηματοδότησε μια δύσκολη
περίοδο για το εγχείρημα. Όπως
μάς λέει η Βασιλική Παπαγεωργίου
«ελπίζουμε να γίνει ένα θαύμα και
να συνεχίσουμε τις εργασίες».
Με τη μουσική ανοίγουν τα
σύνορα των δύο χωρών
Η ελληνική μουσική δεν πολυακουγόταν στην Τουρκία πριν το
1999 μάς λέει η Παπγεωργίου.
Θυμάται ότι η πρώτη φορά που
άκουσε ελληνικό τραγούδι στην
Πόλη ήταν όταν άκουσε το κομμάτι
«Rüzgar» καθώς περπατούσε
στην Οδό Ιστικλάλ. «Μετά τους
σεισμούς του 1999 η μουσική στις
δύο γλώσσες άρχισε να ακούγεται
περισσότερο στις δύο χώρες ενώ
MUSIC
neksel Rum ezgilerini söylüyorlar.
İki ülke arasında kültürel bir köprü
Yunanistan’ın Dedeağaç kentinde 2002’de Bosphorus Cultural
Alliance adlı bir sivil toplum örgütü
kuran Papageorgiou, Türkiye ve Yunanistan arasında kültürel işler yapan ve kar amacı gütmeyen bu sivil
toplum örgütüyle birçok iş yaptığını
ve hala da yapmaya devam ettiklerini söylüyor. Türkiye ve Yunanistan
arasında kültürel bir köprü olması
amacıyla bu sivil toplum örgütünü
kurduklarını dile getiren Papageorgiou, Bosphorus Cultural Alliance
ile birlikte Türkiye, Yunanistan ve
Avrupa’da birçok konser verdi.
Bosphorus Cultural Alliance sayesinde birtakım fonlar sağlanarak
Heybeliada Rum İlkokulu binasını
aslına uygun olarak restore etmek
amacıyla harekete geçtiler. Bina
restore edilerek uluslararası müzik
ve kültür merkezi haline getirilmesi
hedefleniyordu. Fakat Yunanistan’da 2011 yılında başlayan kriz
ile fon yardımlarının kesilmesiyle
zor bir döneme girdiklerini belirten
Vassiliki Papageorgiou “Dileriz bir
mucize olur da devam ederiz” diyor.
Müzikle iki ülkenin kapıları
birbirine daha yakın
Türkiye’de 1999 yılından önce Yunan müziklerini çok fazla duymadığını söyleyen Papageorgiou; ilk defa
Yunanca müziği İstiklal Caddesi’nde yürürken Rüzgar parçasıyla
duyduğunu söylüyor ve ekliyor:
“1999’da deprem gerçekleştikten
sonra Türkçe ve Yunanca müzikler
iki ülkede de daha çok duyulmaya başlandı ve dostluk konserleri
gerçekleşti. Deprem sonrasında iki
ülkenin kapılarının birbirine daha
çok açıldığını söyleyebiliriz.”
Papageorgiou, Rebetiko müzik
tarzının kendisi için önemini ve bu
müzik tarzını seçmesinin sebeplerini ise şöyle anlatıyor: “Mübadil olan
bir aileden geldiğim için Rebetiko’nun benim kalbimde çok özel
ve önemli bir yeri vardır. Rebetiko
Türkiye ve Yunanistan topraklarında ortaya çıkan bir müzik türü
ve mübadelenin etkilerini üzerinde
taşıyor. İzmir’de başlayan Rebetiko,
daha geleneksel enstrümanlarla
icra ediliyordu ve İzmir’in yaratıcı
ortamını ön plana çıkartıyordu.
İzmir’de var olan kültürel mozaik,
Rebetiko parçalarıyla bir bütün
olarak karşımıza çıkıyordu. Rebetiko hüzün ve acılardan beslenen,
ölüme ve güce karşı da bir direniş
olarak ortaya çıktı. İzmirli göçmen
müzisyenler Atina’daki rebetikoyu
zenginleştirdi. Bu şekilde halkın
dertlerini anlatan ifadesi inanılmaz
güçlü ve bugün hala Yunanistan’da
etkileyici ve sevilen bir müzik türü
harmanlaştı.”
Papageorgiou; Anadolu âşık ve Rum
rebet geleneklerinin ortak köklerini
araştırdığı ‘Ellinotourkika’ albümünü şu sözlerle tarif ediyor: “Ellinotorkika albümü Yunanistan’da
doğdu. Yunan müzikleri ve Türk
müzikleri ortaya çıkaran kapsamlı
bir albüm çıkarmayı planlıyorduk.
Hem Rebetiko parçaları, hem Ege
müziklerinden, hem Yunanlı bestecilerden, hem de Türkiye tarafından
Alevi deyişleri gibi müziklerle dolu
dolu bir çalışma oldu. Bu çalışmayla
yüzyıllardır paylaştığımız toprakları
ve Anadolu ruhunu öne çıkarmayı
amaçladık. Yunanlıları ve Türkleri birleştiren Anadolu ruhunu
açıklamam gerekirse; paylaşımcılık,
mütevazilik, dostluk, insanlık gibi
ahlaki değerleri örnek verebilirim.
Önemli olan bizi birleştiren bu ruhu
yaşatmamızdır.”
Bu kış hem Türkiye’de hem İstanbul’da konser vermeyi planlayan Papageorgiou, Ellinotourkika albümü
ile Almanya’ya gidecek. Avrupa’da
Aliki Markantonatou ile Lira’in Mavi
Telleri adı altında bir proje gerçekleştirecek ve projede kemençede
Derya Türkan bulunuyor. Papageorgiou, Doğaçlama bir çalışma
gerçekleştirerek sonbaharda yeni bir
albüm çıkartmayı düşünüyor.
πραγματοποιήθηκαν και συναυλίες
φιλίας. «Μετά τους σεισμούς τα
σύνορα των δύο χωρών άνοιξαν
περισσότερα».
Η Παπαγεωργίου μάς εξηγεί τη
σημασία του ρεμπέτικου για την
ίδια αλλά και τους λόγους που
την έκαναν να το υπηρετήσει: «Το
ρεμπέτικο κατείχε πάντα σημαντική
θέση στην καρδιά μου λόγω της
προσφυγικής καταγωγής της
οικογένειάς μου. Το ρεμπέτικο είναι
ένα μουσικό είδος που αναπτύχθηκε
σε ελληνικά και τουρκικά χώματα,
και ως εκ τούτου επιδεικνύει
φέρει προσφυγικές επιρροές.
Το ρεμπέτικο που ξεκίνησε
στη Σμύρνη παιζόταν με πιο
παραδοσιακά όργανα και εξέφραζε
τη δημιουργική ατμόσφαιρα της
Σμύρνης. Το πολιτισμικό μωσαϊκό
που χαρακτήριζε τη Σμύρνη
παρουσιάζεται στην ολότητά του
μέσα στα ρεμπέτικα τραγούδια.
Αντλώντας τα θέματά του από
τους πόνους και τους καημούς των
Σμυρνιών το ρεμπέτικο λειτουργεί
και ως αντίσταση στο θάνατο
και την εξουσία. Οι Σμυρνιοί
πρόσφυγες μουσικοί εμπλούτισαν
τη ρεμπέτικη παράδοση της
Αθήνας. Με αυτό τον τρόπο
η καλλιτεχνική έκφραση των
καημών του λαού συντέθηκε σε
ένα απίστευτα δυνατό και ακόμα
επίκαιρο και προσφιλές στην
Ελλάδα μουσικό είδος».
Η Παπαγεωργίου περιγράφει με
τα παρακάτω λόγια το άλμπουμ
Ελληνοτουρκικά, που εξερευνά τις
κοινές ρίζες τους της ρεμπέτικης και
της ασίκικης παράδοσης: «Η ιδέα
των Ελληνοτουρκικών γεννήθηκε
στην Ελλάδα. Σχεδιάζαμε την
παραγωγή ενός άλμπουμ που
να συνοψίζει τις κοινές ελληνοτουρκικές μουσικές. Προέκυψε
μία δουλειά γεμάτη κομμάτια από
το ρεμπέτικο και από το Αιγαίο,
συνθέσεις Ελλήνων συνθετών
και Αλεβίτικους ύμνους. Στόχος
μας ήταν να αναδείξουμε τα
χώματα που μοιραστήκαμε για
αιώνες και μαζί τους την ψυχή της
Ανατολίας. Τι εννοώ όταν μιλώ
για την ψυχή της Ανατολίας που
ενώνει Έλληνες και Τούρκους; η
γενναιοδωρία, η ταπεινότητα, η
φιλία, και η ανθρωπιά είναι μερικές
ηθικές αξίες που μπορώ να φέρω
ως παραδείγματα. Το σημαντικό
είναι να κρατήσουμε εν ζωή αυτό το
πνεύμα που μάς ενώνει».
Το χειμώνα που μας έρχεται η
Παπαγεωργίου έχει προγραμματίσει
μια σειρά από συναυλίες στην
Πόλη και σε άλλα μέρη της
Τουρκίας, ενώ θα επισκεφτεί τη
Γερμανία με αφορμή το άλμπουμ
Ελληνοτουρκικά. Στην Ευρώπη
θα συνεργαστεί με την Αλίκη
Μαρκαντωνάτου στα πλαίσια
του πρότζεκτ Οι γαλανές χορδές
της Λύρας, με τη συμμετοχή του
Τούρκου λυράρη Ντεριά Τουρκάν.
Το φθινόπωρο η Παπαγεωργίου
σκέφτεται να βγάλει ένα νέο
άλμπουμ με αυτοσχεδιασμούς.
TRGR
49
SİVİL TOPLUM
Türkiye’nin 3 Ekim 2005 tarihinde
başlayan AB üyelik süreci bir
yanda masa başında bürokratların
müzakereleriyle devam ederken, öte
yanda toplumun tüm kesimlerini
doğrudan veya dolaylı olarak
etkileyen bir çok reform çalışmasına
da sahne oluyor. Avrupa Birliği ve
aday ülke statüsündeki Türkiye
arasında yürütülen mali işbirliği
kapsamında yerel yönetimlerden,
gençlik çalışmalarına; insan
haklarından eğitime sayısız alanda
projeler hayata geçiriliyor. Bu
çalışmalar AB değerlerinin ülkemizde
daha iyi anlaşılmasına destek olurken
aynı zamanda toplumların birbirini
daha iyi tanıması; üyeliğin her iki
tarafa da kazandıracaklarının daha
iyi anlaşılması ve uzun dönemli
işbirliklerinin kurulmasını da
sağlıyor.
Yürütülen projelerin toplumun tüm
kesimlerine ulaşması, hedeflenen
sonuçların daha geniş kitlelere
yaygınlaştırılması için de sivil toplum
kuruluşlarına önemli roller düşüyor.
Bu noktadan hareketle, Avrupa Birliği
Bakanlığı 2008 yılında Sivil Toplum
Diyaloğu Programı adıyla bir çalışma
başlatarak, Türkiye ve AB üyesi
ülkelerden sivil toplum kuruluşlarının
bir araya gelerek tasarlayıp uyguladığı
projelere hibe desteği sağlamaya
başladı.
Avrupa Birliği ve Türkiye
Cumhuriyeti tarafından ortak finanse
edilen Programın ilk döneminde
belediyeler, meslek örgütleri,
üniversiteler ve gençlik örgütleri gibi
AB ile Türkiye arasındaki diyalogda
önemli etkiye sahip aktörlerin
geliştirdiği 119 proje hayata geçirildi.
Bu süreçte Türkiye’den ve 21 üye
ve aday ülkeden 153 sivil toplum
ortaklığı kuruldu.
2010-2012 yılları arasındaysa, Sivil
Toplum Diyaloğu Programı yeni
projeler ve yeni heyecanlarla tekrar
başladı. Kültür-Sanat ve TarımBalıkçılık temalarında, 41 ortaklık
projesinin gerçekleştirildiği bu
dönemde ortak hedefler etrafında bir
araya gelen sivil toplum kuruluşları
tarafından Berlin’den Trabzon’a;
Alanya’dan Kanarya adalarına güçlü
diyalog köprüleri kuruldu.
Sivil Toplum Diyaloğu Programı
kapsamında bir araya gelen
kuruluşların bir çoğu, projeleri sona
erdikten sonra bu ortaklıkları ve
diyaloğu sürdürmeyi başarıyor. Öte
yandan farklı alanlarda bu ortaklıklara
verilen destek de devam ediyor.
2014 yılında başlayan Programın
üçüncü dönemi çocuk haklarından,
kadınların siyasete etkin katılımına;
medya kuruluşları arasındaki
işbirliklerinden demokratik katılıma
55 projeye kaynak sağladı.
Bu projeler kapsamında yürütülen
çalışmalar 17 Avrupa ülkesinde ve
Türkiye’de, 123 şehirde gerçekleşti.
11’i AB üyesi ülkelerden olmak
üzere 100’ün üzerinde sivil
toplum kuruluşunun yer aldığı bu
projelerden çalışmalarından iki örneği
sizlerle paylaşmak isteriz.
VATANDAŞ MEDYASI İŞ
BAŞINDA
Toplumlar arasında kültürel ve
siyasal diyaloğu kuvvetlendirmek
Η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας την
ΕΕ που ξεκίνησε στις 3 Οκτωβρίου
2005, συνεχίστηκε από τη μία με τις
προσπάθειες των διαπραγματευτώνγραφειοκρατών, ενώ ταυτόχρονα
αποτέλεσε έναυσμα για μια σειρά
από μεταρρυθμίσεις που είχαν άμεσες
και έμμεσες επιπτώσεις σε όλα τα
κοινωνικά στρώματα. Στα πλαίσια της
χρηματοοικονομικής συνεργασίας
μεταξύ της ΕΕ και της προς ένταξη
χώρας Τουρκίας πραγματοποιούνται
αναρίθμητα προγράμματα
που αφορούν από την τοπική
αυτοδιοίκηση μέχρι τη νεολαία και
από τα ανθρώπινα δικαιώματα μέχρι
την εκπαίδευση. Οι εργασίες αυτές
προωθούν την καλύτερη κατανόηση
των ευρωπαϊκών αξιών στη χώρα
μας ενώ παράλληλα συνεισφέρουν
στο να γνωριστούν καλύτερα οι
κοινωνίες μεταξύ τους, να γίνουν
αντιληπτά τα αμοιβαία οφέλη από
μία μελλοντική συμφωνία ένταξης
και να καλλιεργηθούν πρωτοβουλίες
μακροπρόθεσμης συνεργασίας.
Σημαντικό ρόλο στη διάδοση των
εκτελούμενων προγραμμάτων σε
όλα τα κοινωνικά στρώματα και
τη γνωστοποίηση των στόχων και
αποτελεσμάτων τους στο ευρύ
κοινό καλείται ναι παίξει η κοινωνία
πολιτών. Σε αυτή τη βάση το 2008
το τουρκικό υπουργείο Ευρωπαϊκών
Υποθέσεων, ξεκίνησε υπό τον τίτλο
«Διάλογος Κοινωνίας Πολιτών» ένα
πρόγραμμα χρηματοδοτήσεων για
δράσεις που έχουν σχεδιαστεί σε
κοινή βάση από φορείς της κοινωνίας
πολιτών της Τουρκίας και κάποιας
χώρας μέλους της ΕΕ.
Κατά την πρώτη του φάση
του προγράμματος που συνχρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ
και την Τουρκική Δημοκρατία
πραγματοποιήθηκαν 119 δράσεις που
διοργανώθηκαν από σημαντικούς
φορείς για το διάλογο μεταξύ
ΕΕ και Τουρκίας, όπως δήμους,
επαγγελματικούς συλλόγους,
πανεπιστήμια και οργανώσεις
νεολαίας. Σε αυτή την πρώτη φάση
ολοκληρώθηκαν 153 συνέργειες
κοινωνίας πολιτών από την Τουρκία
και 21 χώρες μέλη, ή υποψήφιες προς
ένταξη.
Την περίοδο 2010-2012 το πρόγραμμα
Διάλογος Κοινωνίας Πολιτών
ξεκίνησε τη δεύτερη φάση του με
μια σειρά από νέες δράσεις με νέο
ενθουσιασμό. Οι 41 κοινές δράσεις
που πραγματοποιήθηκαν την
περίοδο αυτή κάτω από τις θεματικές
ενότητες «Πολιτισμός-Τέχνη» και
«Καλλιέργεια-ιχθυοκαλλιέργεια»
αποτέλεσαν ισχυρές γέφυρες
πολιτισμού που συνέδεσαν γύρω
από κοινούς σκοπούς φορείς της
κοινωνίας πολιτών από το Βερολίνο
στην Τραπεζούντα και από την
Αλάνια στις Κανάριες Νήσους.
Πολλοί από τους φορείς που
συνεργάστηκαν στα πλαίσια του
Προγράμματος Διαλόγου Κοινωνίας
Πολιτών, κατάφεραν να διατηρήσουν
τη μεταξύ τους συνεργασία και
το διάλογο και μετά τη λήξη του
προγράμματος. Από την άλλη
συνεχίζει και η υποστήριξη αυτών
των συνεργασιών σε άλλους τομείς.
Η τρίτη φάση του προγράμματος που
ξεκίνησε το 2014 αποτέλεσε υπήρξε
το πλαίσιο για την πραγματοποίηση
55 δράσεων από τα δικαιώματα των
ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
için vatandaşların dijital medya
kullanımı ve erişimini artırılması
için Almanya’da faaliyet gösteren
Bürgerhaus Bennohaus ile
Türkiye’den YouthArt Gençlik ve
Sanat Merkezi, VATANDAŞ MEDYASI
adlı bir projeye imza attı . Proje
kapsamında İstanbul’da gençler için
bir medya merkezi kurulurken hem
bu merkezde hem de Bürgerhaus’un
Almanya’daki merkezinde bir
çok gence dijital medya kullanımı
konusunda eğitimler verildi. Eğitim
alan gençler sokağa çıkıp vatandaşlara
farklı konularda fikirlerini sordu. Bu
röportajlardan oluşturulan videolar
dijital platformlar aracılığıyla binlerce
insana ulaştırıldı.
OYUN VE OYUNCAK HAKKI
Bireylerin haklarını bilmeleri kadar
bu haklara erişimleri de Sivil Toplum
Diyaloğu Programı kapsamında
desteklenen projelerin gündeminde
yer aldı. Tüvana Okuma İstekli
Çocuklar Vakfı (TOÇEV) anneleri
cezaevinde olan 0-6 yaş grubu
çocukların, yaşıtlarıyla eşit yaşam
haklarını garanti altına alacak
παιδιών μέχρι την ενεργό πολιτική
δράση των γυναικών και από τη
συνεργασία φορέων ΜΜΕ μέχρι την
ενεργή δημοκρατία.
Οι δράσεις και εργασίες που
πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια του
προγράμματος έλαβαν χώρα σε 17
διαφορετικές χώρες, 11 από τις οποίες
μέλη της ΕΕ, 123 πόλεις της Τουρκίας
και ενέπλεξαν πάνω από 100 θεσμούς.
Θα θέλαμε να μοιραστούμε μαζί σας
δύο παραδείγματα δράσεων.
ΜΜΕ ΠΟΛΙΤΩΝ ΕΠΙ ΤΩ ΕΡΓΩ
TOÇEV Genel Müdür Yardımcısı H Βοηθός του Γενικού Διευθυν´τη του
Aybike Yurtsever Guşa TOÇEV, κα Αϊμπικέ Γιουρτσεβέρ Γκουσά
İSTANBUL’DA DİYALOG
Ramazan ayı süresince İstanbul’da yaşam ve
kurulan diyaloğu gösteren kısa film çalışması:
https://vimeo.com/133803469
VATANDAŞ MEDYASI NEDİR;
Sokak röportajlarında vatandaş medyası kavramı
sorgulanıyor. Nedir? Nasıl işler? Vatandaşlar ne
diyor?
ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΑΜΠΟΥΛ
Ταινία μικρού μήκους σχετικά με τη ζωή και
το διάλογο στην Πόλη κατά το μήνα του
Ραμαζανιού:
Η δράση «ΜΜΕ Πολιτών» αποτελεί
αποτέλεσμα συνεργασίας του
τουρκικού Κέντρου Νεότητας
και Τέχνης YouthArt και του
γερμανικού Bürgerhaus Bennohaus
που εξειδικεύεται στην διάδοση και
καλύτερη πρόσβαση των πολιτών
στα ψηφιακά μέσα με στόχο την
ενίσχυση του πολιτιστικού και
πολιτικού διαλόγου. Στα πλαίσια του
προγράμματος εξοπλίστηκε στην
Ισταμπούλ ένα κέντρο Μέσων για
νέους στο οποίο πραγματοποιήθηκαν
μια σειρά από επιμορφωτικές δράσεις
με θέμα τη χρήση των ψηφιακών
μέσων παράλληλα με αντίστοιχες
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΜΕ ΠΟΛΙΤΩΝ;
ŞEHİR HAYATI: MUNSTER
İSTANBUL’A KARŞI
İstanbul ve Münster’de gerçekleştirilen çekimlerle
film sürdürülebilir şehir hayatını işliyor
Ρεπόρτερ ρωτούν περαστικούς αν γνωρίζουν των
όρο «ΜΜΕ Πολιτών». Τι είναι; Πως λειτουργεί; Tι
πιστεύει ο κόσμος;
ΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ: ΣΥΓΚΡΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟ
MOYNΣΤΕΡ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΑΜΠΟΥΛ
Πλάνα από τις δύο πόλεις που διαγράφουν την
καθημερινή ζωή σε αυτές
TRGR
51
SİVİL TOPLUM
önemli bir girişime imza attı. Adalet
Bakanlığının desteğiyle belirlenen
pilot cezaevlerindeki çalışmalarla,
annelere ve cezaevi personeline
çocukların yaşam, oyun ve eğitim
haklarına yönelik bilgilendirmeler
yapıldı. Uzman psikologlar tarafından
gerçekleştirilen etkinliklerle mahkum
çocuklarının en önemli ihtiyacı olan
oyun ve oyun alanları yaratılması
konusunda, cezaevi içinde farkındalık
yaratma çalışmaları gerçekleştirildi.
Beş cezaevinde kreş kurulurken,
aynı zamanda cezaevinde yaşamak
zorunda kalan çocukların bakımını
üstlenmek isteyenlerin yer aldığı
gönüllüler havuzu oluşturuldu.
TOÇEV Genel Müdür Yardımcısı
Aybike Yurtsever Guşa,
“Özgürlüğüm” Projesi hakkındaki
görüşlerini şöyle ifade etti:
“Cezaevlerinde anneleriyle birlikte
yaşayan 0-6 yaş aralığındaki
çocuklar için geliştirdiğimiz
“Özgürlüğüm” projemizin Haziran
ayı çalışmalarında, anne-çocuk
ilişkisi üzerine tematik eğitimler
yaptık. Annelerle yaptığımız eğlenceli
sohbetlerin, izlediğimiz videoların ve
onlara çocukları için gösterdiğimiz
oyunların yanında çocuklarımızla
da resimler yaparak ve oyunlar
oynayarak eğlenceli vakit geçirdik.
Her bir çalışmada; anne ve çocuğun
iletişiminin ve aralarındaki bağın
kuvvetlenmesi ile birlikte geçirdikleri
zamanın verimliliğinin artırılması için,
bulundukları ortamın şartları içinde
yapabilecekleri oyunları, hareketleri
ve şarkıları birlikte öğrendik.
Grup çalışmaları ve anne çocuk
ilişkileri konusunda deneyimli
uzman psikologların desteğiyle
yürüttüğümüz projemizde ayrıca
ceza infaz memurlarıyla kişisel
gelişim ve motivasyon çalışmaları
gerçekleştirdik. Ceza infaz
kurumlarında farklı birimlerde
çalışan görevlilerden oluşan
grubun oyunlarda ve uygulamalı
çalışmalardaki enerji ve
mutluluğu görülmeye değerdi.”
δράσεις στο κέντρο Bürgerhaus στη
Γερμανία. Οι νέοι που συμμετείχαν
στα σεμινάρια βγήκαν στο δόμο και
ρώτησαν τις απόψεις των περαστικών
σε διάφορα θέματα. Το υλικό από
το ρεπορτάζ αυτό έγινε προσβάσιμο
μέσω ψηφιακών πλατφορμών σε
χιλιάδες ανθρώπους.
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΞΕΝΟΙΑΣΙΑ
ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Σημαντική θέση στην ατζέντα του
Προγράμματος Διαλόγου Κοινωνίας
Πολιτών κατέχει η επίγνωση
και κατάκτηση των ατομικών
δικαιωμάτων. To Ίδρυμα για τα
Παιδιά που Επιθυμούν να Διαβάζουν
«Tüvana» (TOÇEV) ξεκίνησε μια
σημαντική πρωτοβουλία με θέμα την
εξασφάλιση ίσων δικαιωμάτων με
τους συνομήλικούς τους για τα παιδιά
0-6 ετών των οποίων οι μητέρες
βρίσκονται στη φυλακή. Το πιλοτικό
πρόγραμμα που διαμορφώθηκε με
τη συνεισφορά του Υπουργείου
Δικαιοσύνης, μέσα από τις δράσεις
του στα σωφρονιστικά ιδρύματα
ενημέρωσε τις έγκλειστες μητέρες
και το προσωπικό των ιδρυμάτων
για το δικαίωμα των παιδιών στη
ζωή, το παιχνίδι και τη μόρφωση.
Με τις δράσεις που επιμελήθηκαν
εξειδικευμένοι ψυχολόγοι
προσπάθησαν να αυξήσουν την
ενημέρωση μέσα στις φυλακές σχετικά
με την πρώτιστη ανάγκη των παιδιών
των φυλακισμένων που δεν είναι άλλη
από το παιχνίδι και την εξασφάλιση
χώρων παιχνιδιού. Παράλληλα
με την ίδρυση νηπιαγωγείων σε
πέντε σωφρονιστικά κέντρα,
συγκροτήθηκε δεξαμενή εθελοντών
για την απασχόληση των παιδιών που
αναγκάζονται να διαβιώνουν μέσα σε
φυλακές.
H Βοηθός του Γενικού Διευθυν´τη
του TOÇEV, κα Αϊμπικέ Γιουρτσεβέρ
Γκουσά μάς εξέφρασε τις απόψεις
της για τη δράση «Özgürlüğüm» [Η
Ελευθερία μου]:
«Το πρόγραμμα ‘Η Ελευθερία μου’
που αναπτύξαμε για τα παιδιά
εγκλείστων γυναικών ηλικίας 0-6,
περιείχε στις δραστηριότητες του
Ιουνίου θεματικές επιμορφωτικές
δράσεις για τη σχέση μητέραςπαιδιού. Εκτός από τις ευχάριστες
συζητήσεις που είχαμε με τις μητέρες,
τις προβολές και τα παιδικά παιχνίδια
που τους δείξαμε, περάσαμε όμορφα
ζωγραφίζοντας και παίζοντας θέατρο
μαζί με τα παιδιά μας.
Σε κάθε δράση ανακαλύψαμε μαζί
νέα παιχνίδια, δραστηριότητες και
τραγούδια που μπορούν να χαρούν
μαζί παρά τους περιορισμούς του
χώρου στον οποίο βρίσκονται,
αυξάνοντας την επικοινωνία, το δεσμό
και την ποιότητα του χρόνου που
περνούν μαζί μητέρα και παιδιά.
Στα πλαίσια της δράσης μας για
τη σχέση μητέρας και παιδιού, υπό
την καθοδήγηση εξειδικευμένων
ψυχολόγων πραγματοποιήσαμε
και εργαστήρια προσωπικής
βελτίωσης και εγρήγορσης για τους
σωφρονιστικούς υπαλλήλους. Ήταν
υπέροχο να βλέπεις την ενέργεια
και τη χαρά με την οποία ομάδες
από σωφρονιστικούς υπαλλήλους
διαφορετικών τμημάτων έπαιξαν
και συμμετείχαν σε μια σειρά από
εφαρμοσμένες δραστηριότητες».
ΚΛΕΙΣΙΜΟ
TÜRK-YUNAN MEDYA BULUŞMASI PROJESİ,
GÖRKEMLİ KAPANIŞ TÖRENİ İLE SES GETİRDİ
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΜΜΕ»
ΕΚΑΝΕ ΑΙΣΘΗΣΗ ΜΕ ΜΙΑ ΛΑΜΠΡΗ ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ.
Türk Yunan Medya Buluşması Projesi
kapanış toplantısı ve “İki Ülkeden
Dostluk ve Barış Söyleşileri” Paneli
Ankara Üniversitesi ATAUM Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi.
Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından desteklenen ve
Sivil Toplum Diyaloğu Programı
kapsamında gerçekleştirilen TürkYunan Medya Buluşması Projesi,
Türk ve Yunan toplumları arasında
sürdürülebilir bir diyalog kurma
hedefiyle yola çıktı. 18 Aralık 2015
tarihinde yapılan proje Kapanış
Töreninde, ilk olarak Proje Koordinatörü Arzu Akgün, proje faaliyetlerini anlattı. Akgün, konuşmasında
Türkiye ve Avrupa Birliği
toplumlarını birbirine yaklaştıran
Türk Yunan Medya Buluşması Projesi
ile elde edilen başarıları vurguladı
ve iki ülke arasında daha önce
gerçekleşmemiş olan bir işbirliğinin
gerçekleştiğini ve proje kapsamında
tüm hedeflere ulaştıklarını belirtti.
Konuşmanın ardından gazeteci-yazar
Herkül Millas, emekli büyükelçi
Yalım Eralp, sevilen polisiye romanı
yazarı Petros Markaris, gazeteci-yazar
Celal Başlangıç ve gazeteci Zeynep
Gürcanlı’nın konuşmacı olarak
katıldıkları panel başladı.
“O KÖTÜ DÖNEMLERİ AŞTIK”
Konuşmalara önce panel moderatörü
Herkül Millas, başladı. Gazetecilik
hayatındaki deneyimlerinden yola
Η καταληκτική συνεδρία το
προγράμματος «Συνάντηση
Ελληνοτουρκικών ΜΜΕ» και
η στρογγυλή τράπεζα με τίτλο
«Μιλώντας για τη Φιλία και την
Ειρήνη ανάμεσα στις δύο Χώρες»
διοργανώθηκαν στο συνεδριακό
χώρο ATAUM του πανεπιστημίου
της Άγκυρας. Το πρόγραμμα
Συνάντηση Ελληνοτουρκικών ΜΜΕ
που πραγματοποιήθηκε με την κοινή
υποστήριξη της ΕΕ και της Τουρκικής
Δημοκρατίας στα πλαίσια του
ευρύτερου προγράμματος «Διάλογος
Κοινωνίας Πολιτών», με στόχο τη
δημιουργία ενός συνεχούς διαλόγου
μεταξύ της τουρκικής και της
ελληνικής κοινωνίας. Η τελετή λήξης
του προγράμματος που έλαβε χώρα
στις 18 Δεκεμβρίου 2015 ξεκίνησε
με την ομιλία της γ. συντονίστριας
του προγράμματος Αρζού Άκγκιουν
η οποία ανέλυσε τις δραστηριότητες
του προγράμματος. Η Άκγκιουν
στην ομιλία της υπογράμμισε τα
όσα επιτεύχθηκαν με το πρόγραμμα
«Συνάντηση Ελληνοτουρκικών
ΜΜΕ» το οποίο έφερε πιο κοντά
τις κοινωνίες της Τουρκίας και της
ΕΕ, καθώς και την πρωτόγνωρη
συνεργασία που ολοκληρώθηκε
στα πλαίσια του προγράμματος
που πραγματικά πέτυχε σε όλους
τους στόχους τους. Στη συνέχεια
ακολούθησε η στρογγυλή τράπεζα με
τη συμμετοχή του δημοσιογράφου-
TRGR
53
KAPANIŞ
συγγραφέα Ηρακλή Μήλλα, του
πρώην Πρέσβη Γιαλίμ Εράλπ, του
δημοφιλούς συγγραφέα αστυνομικών
διηγημάτων Πέτρου Μάρκαρη, του
συγγραφέα- δημοσιογράφου Τζελάλ
Βασλανγκίτς και της δημοσιογράφου
Ζεϊνέπ Γκιουρτζανλί.
«ΞΕΠΕΡΑΣΑΜΕ ΤΙΣ ΠΑΛΙΕΣ
ΚΑΚΕΣ ΕΠΟΧΕΣ»
çıkarak konuşmasına başlayan Millas,
şunları söyledi: “20 yıl önce böyle bir
toplantıyı düşünmek olanaksızdı. O
zamanlar Türkler ve Yunanlılar aynı
masanın etrafında oturamazlardı.
Böyle bir durum olsa tüm dünya
basını bundan söz ederdi. Böyle kötü
dönemlerden geçtik, şu anda bunları
aştık, geride bıraktık çok iyi dönemlerdeyiz. Yalnız hala yapmadıklarımız
var. Yani bizim basın ve toplum
olarak hala yapmamız gerekenler
var. İki ülkenin medyasının da insan
hakları ihlalleri konusunda dünya
çapında oranı oldukça düşüktür.
Basında baskılar var, bunları Türk
Yunan milli çerçeve içerisinde
konuşmaktansa basındaki insanların
iş birliği içerisinde çalışmalarında
ben büyük yarar görüyorum. Mesele
yalnız iki ülkenin sorunu değil
aynı zamanda mesleki ve insanı bir
ihtiyaç olarak da özgürlükler ve ifade
özgürlüğü konusunda sorunlar var.
Umarım Türkler ve Yunanlılar bu
konuda işbirliğine girerler.”
Panelistlerden emekli büyükelçi ve
diplomat Yalım Eralp da konuşmasına
Türk Yunan ilişkilerini anlatarak
başladı. Bu ilişkilerin insani ve
siyasi olmak üzere iki yönü olduğunu
söyleyen Eralp; Gümülcine’de konsolosluk yaparken başından geçen
anılarını dinleyicilerle paylaştı. Eralp
sözlerine şu şekilde devam etti: “Türk
ve Yunan milletvekillerinin büyük
ölçüde tamamı Avrupa’da dünyanın
çeşitli ülkelerinde dolaşıyorlar, ben
ona karşı değilim ama evvela her iki
ülkenin milletvekilleri ve siyasileri
komşularına çok sık gitsinler derim.”
“İKİ HALK BİRBİRİNİ ÇOK İYİ
ANLAYABİLİYOR”
Eralp’ten sonra sözü devralan
Yunanistan’ın en önemli polisiye
yazarlarından olan Petros Markaris oldu. Konuşmasına hikâyelerle
başlayan Markaris, her iki ülkenin
birbirini algılama şekilleri üzerine
konuşurken yaşadığı birkaç anısını
aktardı: “Yeni pasaport çıkartmak
için Vilayetler’e gittim ve bir dilekçe
yazdım. Dilekçede doğum yeri ve
tarihi kısmına İstanbul 01.01.1937
yazdım. Gişede oturan bayan, bana
“biz bu dilekçeyi kabul edemeyiz”
dedi. Neden kabul edemeyeceklerini
sorduğumda ise “İstanbul” sözcüğünü
kabul etmediklerini söyledi. Bende
ne istediklerini sordum ve “Konstantinopolis mi yazayım” dedim onu
da yazamayacağımı söyledi. Nedeni
sorduğumda Türklerin bu sözcüğü
kabul etmediklerini söyledi. Gişe
görevlisine ne yazmam gerektiğini
sorduğumda “yeter ki İstanbul ve
Konstantinopolis yazmayın” dedi.
Bende “Beyoğlu” yazdım. Demem
Οι τοποθετήσεις ξεκίνησαν με
αυτή του συντονιστή Ηρακλή
Μήλλα. Ο Μήλλας, που ξεκίνησε
σχολιάζοντας τις εμπειρίες του από
το δημοσιογραφικό χώρο πρόσθεσε
πως: «20 χρόνια πριν μία τέτοια
συνάντηση ήταν κάτι το αδιανόητο.
Την περίοδο εκείνη ήταν αδύνατο
για τους Τούρκους και τους Έλληνες
να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι. Αν
γινόταν κάτι τέτοιο ολόκληρος ο
διεθνής τύπος θα έστρεφε εκεί την
προσοχή τους. Αυτές είναι οι κακές
περίοδοι του παρελθόντος, τις
οποίες ξεπεράσαμε και βρισκόμαστε
πλέον σε εποχές ευτυχείς. Υπάρχουν
όμως ακόμα πράγματα που δεν
έχουμε καταφέρει. Έχουμε δηλαδή
ακόμα πολλά να κάνουμε ως
κοινωνίες και ως ΜΜΕ. Ως προς
τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων και συγκεκριμένα
της ελευθερίας των ΜΜΕ οι δύο
χώρες έχουν πολύ βεβαρυμένο
παρελθόν. Υπάρχει καταπίεση του
Τύπου για την οποία μπορεί να μη
μιλούμε σε εθνικό επίπεδο, παρόλα
αυτά βλέπω πολύ θετικά τις όποιες
πρωτοβουλίες συνεργασίας μεταξύ
όσων εργάζονται στο χώρο των
ΜΜΕ των δύο χωρών. Υπάρχουν, στο
θέμα της ελευθερίας της έκφρασης
για παράδειγμα, προβλήματα που
δεν είναι αυστηρά διμερή αλλά
προκύπτουν ως ανθρώπινες και
επαγγελματικές ανάγκες. Το ίδιο
ισχύει για τις ελευθερίες γενικότερα.
Ελπίζω οι Τούρκοι και οι Έλληνες να
συνεργαστούν σε αυτά τα θέματα».
Ο πρώην πρέσβης Γιαλίμ Εράλπ
ξεκίνησε και αυτός την ομιλία του
με αναφορά στις ελληνοτουρκικές
σχέσεις. Αφού πρώτα δήλωσε
πως οι σχέσεις αυτές λειτουργούν
ταυτόχρονα σε δύο επίπεδα,
το ανθρώπινο και το πολιτικό,
μοιράστηκε με τους ακροατές τις
εμπειρίες του από τη θητεία του στο
Τουρκικό Προξενείο της Κομοτηνής.
Ο Εράλπ συνέχισε λέγοντας πως
«Σχεδόν όλοι οι Έλληνες και οι
ΚΛΕΙΣΙΜΟ
o ki Yunanlılar Beyoğlu’nun semt
olduğunu bilmiyorlar ve sınırdan
geçerken polis memurunun Beyoğlu
umurunda değil yeter ki Konstantinopolis olmasın.”
Türk Yunan ilişkilerinin bugünkü
durumunu değerlendiren Markaris, halk seviyesinde herhangi bir
gerginliğin olmadığını belirterek,
Yunanlıların her yaz Yunan Adalarına
Türkleri beklediği örneğini verdi.
Markaris; Türklerin, Yunan adalarına
gittikleri zaman adaların bayram
havasına büründüğünü dile getirdi.
Son yıllarda adalardaki durumun
Selanik’te de olduğunu ifade eden
Markaris, aynı durumu Yunanlıların
İstanbul veya İzmir’e geldiklerinde
yaşadıklarını söyledi.
Markaris konuşmasını şu şekilde
sonlandırdı: “Yani ne soğukluk kaldı
ne gerginlik kaldı tam aksine iki halk
birbirlerini çok iyi anlayabiliyor. Bu
açıdan İmroz Adası’nın örneği çok
ilginç. Demek istediğim hükümet,
politika ve parti seviyesinde hiçbir
problem çözülmüş değil. Benim
zamanımdan kalan aynı problemler
aynı gerginlikler bugünde var. O kadar sert değil ama var. Bir çözüm yok
ve çözüme doğru atılacak adımlar da
olmuyor benim gördüğüm kadar. Demek ki halk ile politikacılar arasında
çok büyük bir mesafe var. Bu durum
bence her iki ülkede politika sınıfının
çok karakteristik bir durumunu
yaratıyor. Her iki ülkede politikacılar
halktan geçen değişiklikleri kolay
anlayamıyorlar ve onlara aynı
adımları da atamıyorlar. Bu her iki ülkede de çok ilginç bir durum. Her iki
ülkenin politikacıları adeta halk hiç
değişmemiş gibi bir tavır takınıyorlar
ki bu hiç doğru değil. Arada iki
ülkenin basını kalıyor. Demek
istediğim her iki ülkede gazeteciler
hükümetleri politikacıları, partileri
eleştiriyorlar. Ama her iki ülke gazetecisi de öbür ülke üzerinde yorumlara
başladıkları anda bu gazeteciliğin bir
çoğunluğu adeta resmi politikayı dile
getiriyormuş gibi bir tavır takınıyor.
Tabii ki bütün gazeteciler böyle
değildir. Tabii ki buna değişik bir yol
tutan gazeteciler vardır ama her iki
ülkedeki gazeteleri de gördüm. Bu
demek oluyor ki aşağıdan gelen ilginç
ve çok iyi olan büyük bir değişiklik
var. Bu değişiklik üst katlara daha
geçmedi yani basına ve politikaya
geçmedi. Ve buna bence iki ülkenin
ότι ούτε αυτό γινόταν γιατί δεν
θα το δέχονταν οι Τούρκοι. Όταν
ρώτησα ξανά την υπάλληλο μου είπε
‘αρκεί να μη γράψετε Ισταμπούλ
ή Κωνσταντινούπολη’. Στο τέλος
έγραψα ‘Μπέγιογλου’. Κι αυτό
διότι οι Έλληνες δεν γνώριζαν ότι
το Μπέγιογλου ήταν συνοικία και
τους Τούρκους τελωνειακούς δεν
τους ένοιαζε, αρκεί να μην έγραφε
‘Κωνσταντινούπολη’».
gazetecileri ve aydınları destek
olmalıdırlar. Bu değişikliği herhangi
bir açıdan yola getirmelidirler. Her
şeye oturup uzaktan bakmak iyi
değil, birazda biz üstümüze mesuliyet
almalıyız. Biraz biz de çalışmalıyız bu
açıdan bu zorlukları gidermek için.”
“OLUMSUZ YÖNLERE ODAKLANMAK ÇOK KOLAYDIR”
Sözcü Gazetesi İnternet Ankara
Temsilcisi ve 19 yıldır dış politika
muhabirliği yapan Zeynep Gürcanlı,
dış politikada Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkileri bir gazeteci
gözünden anlattı. Özellikle siyasetçilerin politika üzerinde belirleyici bir güç olduklarına değinen
Gürcanlı sözlerine şu şekilde devam
etti: “Olayları olumsuz yöne taşıyan
siyasetçiler olduğu gibi olumluya
taşıyan siyasetçiler de var. Büyük
bir minnetle İsmail Cem’i ve Yorgo
Papandreu’yu anmak isterim. Çünkü
gazetecilik kariyerimde ilişkileri
olumluya taşıyan bu önemli siyasetçileri de tanıma fırsatım oldu.”
Tecrübelerinden ve anılarından
bahseden Zeynep Gürcanlı, Türk
Yunan ilişkilerinde medyanın olumlu
ve olumsuz etkilerini dinleyicileriyle
paylaştı. Özellikle gazetecilerin ve
Τούρκοι βουλευτές περιδιαβαίνουν
την Ευρώπη και την υφήλιο
ολόκληρη. Δεν αντιλέγω. Θα έπρεπε
όμως οι αμοιβαίες επισκέψεις μεταξύ
των βουλευτών των δύο χωρών να
ήταν κάτι πολύ πιο συνηθισμένο».
«ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΓΑΛΗ
ΑΛΛΗΛΟΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΔΥΟ ΛΑΟΥΣ»
Μετά τον Εράλπ το λόγο πήρε ο
σημαντικότερος Έλληνας συγγραφέας
αστυνομικού διηγήματος Πέτρος
Μάρκαρης. Διανθίζοντας το λόγο του
με κάποιες ιστορίες και προσωπικές
εμπειρίες ο Μάρκαρης αναφέρθηκε
στις εκατέρωθεν αντιλήψεις των
δύο λαών: «Προκειμένου να βγάλω
καινούργιο διαβατήριο πήγα στη
Νομαρχία και συμπλήρωσα την
απαραίτητη αίτηση. Για τα στοιχεία
‘τόπος και ημερομηνία γέννησης’
σημείωσα ‘Ισταμπούλ 01/01/1937’.
‘Αυτή η αίτηση δεν μπορεί να
γίνει δεκτή’, μου είπε η υπάλληλος
που καθόταν στο ταμείο. Όταν
ρώτησα ‘γιατί όχι;’ μού δήλωσαν
ότι δεν είναι αποδεκτός όρος η λέξη
«Ισταμπούλ». Την ρώτησα τι θα την
ικανοποιούσε, να γράψω μήπως
‘Κωνσταντινούπολη’, και μου είπε
Αποτιμώντας την παρούσα πρόοδο
στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ο
Μάρκαρης εξέφρασε την πεποίθησή
του ότι σε επίπεδο λαών δεν
υπάρχει η παραμικρή ένταση και
έδωσε μάλιστα το παράδειγμα των
Ελλήνων που περιμένουν πως και
πως τους Τούρκους επισκέπτες κάθε
καλοκαίρι. Συγκεκριμένα μίλησε για
το πανηγυρικό κλίμα με το οποίο
καλωσορίζουν τους Τούρκους στα
ελληνικά νησιά. Θυμίζοντας ότι κάτι
αντίστοιχο συμβαίνει τα τελευταία
χρόνια και στη Θεσσαλονίκη ο
Μάρκαρης τόνισε ότι τις ίδιες
εμπειρίες έχουν όσοι Έλληνες
επισκέπτονται την Πόλη και τη
Σμύρνη.
Ολοκληρώνοντας ο Μάρκαρης
δήλωσε: «Με άλλα λόγια δεν
έμεινε ούτε ψύχρα ούτε ένταση
κάθε άλλο, υπάρχει μεγάλη
αλληλοκατανόηση ανάμεσα στους
δυο λαούς. Το παράδειγμα της
Ίμβρου παρουσιάσει ενδιαφέρον ως
προς αυτό. Κανένα πρόβλημα δεν
έχει λυθεί σε κυβερνητικό, πολιτικό
και κομματικό επίπεδο, παραμένουν
οι ίδιες εντάσεις που θυμάμαι από
τη δικιά μου εποχή. Όχι με την ίδια
ένταση ίσως αλλά παραμένουν
άλυτες. Δεν υπάρχει λύση και από ότι
βλέπω δεν υπάρχει καν προοπτική
λύσης. Πράγμα που σημαίνει ότι
υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ
πολιτικών και λαών. Πιστεύω ότι
αυτή η κατάσταση λέει πολλά για
τις πολιτικές τάξεις στις δύο χώρες.
Και στις δύο χώρες οι πολιτικοί
δεν μπορούν να αντιληφθούν τις
εξελίξεις που βιώνει ο κόσμος κι
ούτε μπορούν να συμπορευτούν μαζί
του. Είναι πολύ ενδιαφέρον στοιχείο
για τις δύο χώρες. Οι πολιτικοί
και των δύο χωρών παραδοσιακά
συμπεριφέρονται λες και ο λαός δεν
έχει αλλάξει καθόλου, και δυστυχώς
προσκολλούνται στην πεπατημένη.
TRGR
55
KAPANIŞ
Ο Τύπος των δύο χωρών βρίσκεται
μετέωρος. Με άλλα λόγια, οι
δημοσιογράφοι ασκούν μεν κριτική
στις κυβερνήσεις, τους πολιτικούς
και τα κόμματα τους, όταν όμως
πάνε να σχολιάσουν την κατάσταση
στην άλλη χώρα, παραμένουν στην
πλειοψηφία τους προσκολλημένοι
στην επίσημη ‘εθνική γραμμή’. Όχι
όλοι φυσικά,. Υπάρχουν προφανώς
και εξαιρέσεις αλλά έχω δει τις
εφημερίδες των δύο χωρών. Αυτό
σημαίνει ότι υπάρχει μια μεγάλη
και ενδιαφέρουσα αλλαγή από τα
κάτω. Η αλλαγή αυτή δεν πέρασε
ακόμα στα υψηλά κλιμάκια, δεν έγινε
δηλαδή πολιτική. Πιστεύω ότι οι
δημοσιογράφοι και οι διανοούμενοι
των δύο χωρών πρέπει να στηρίξουν
αυτή την αλλαγή. Πρέπει να
συνεισφέρουν στη διάδοσή της με
κάθε τρόπο. Δεν αρκεί να κοιτάμε
κάθε τι από μακρυά, πρέπει να
αναλάβουμε και την ευθύνη που
μας αντιστοιχεί. Με την έννοια αυτή
πρέπει και εμείς να δουλέψουμε για
να ξεπεραστούν οι δυσκολίες».
«ΤΟ ΝΑ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΟΥΜΕ ΣΤΑ
ΠΡΟΒΛΗΜΤΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΥΚΟΛΗ
ΛΥΣΗ»
Η υπεύθυνη για την ηλεκτρονική
έκδοση της εφημερίδας Sözcü [ο
Εκπρόσωπος] στην Άγκυρα, και
διεθνής ανταποκριτής της εδώ και
19 χρόνια Ζεϊνέπ Γκιούρτζανλι,
ανέλυσε τις ελληνοτουρκικές σχέσεις
σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής
από τη σκοπιά μίας δημοσιογράφου.
Η Γκιουρτζανλί αναφέρθηκε τον
αποφασιστικό ρόλο που παίζει στη
διαμόρφωση πολιτικής το πολιτικό
κατεστημένο και συνέχισε λέγοντας:
«Όπως υπάρχουν πολιτικοί που
επιδρούν αρνητικά στις εξελίξεις έτσι
υπάρχουν και πολιτικοί που επιδρούν
θετικά. Θέλω να αναφερθώ με πολύ
ευγνωμοσύνη στον Ισμαήλ Τζεμ
και το Γιώργο Παπανδρέου. Κι αυτό
γιατί είχα την ευκαιρία να γνωρίσω
αυτούς τους τόσο σημαντικούς
για τη βελτίωση των διμερών
σχέσεων πολιτικούς». Αντλώντας
συμπεράσματα από τις εμπειρίες και
αναμνήσεις της η Ζεϊνέπ Γκιουρτζανλί
ανάλυσε στους ακροατές τις
θετικές και αρνητικές επιδράσεις
των ΜΜΕ στις ελληνοτουρκικές
σχέσεις. Αφού τόνισε τη σημασία
των δημοσιογράφων και πολιτικών
στην αναστροφή του αρνητικού
κλίματος πρόσθεσε:«Συνοψίζοντας
θέλω να σημειώσω και το εξής: είναι
πολύ εύκολο να επικεντρώνουμε
στις αρνητικές πτυχές και γενικά στη
δημοσιογραφία είναι οι αρνητικές
εξελίξεις που γίνονται ‘νέα’. Στην
πραγματικότητα κι εμείς είμαστε
ΚΛΕΙΣΙΜΟ
επιρρεπείς σε αυτή τη συμπεριφορά.
Όμως έχουν υπάρξει και καλά
παραδείγματα στις ελληνοτουρκικές
σχέσεις. Ελπίζω στο μέλλον να
κάνουμε δημοσιογραφία με τρόπο
που θα επικεντρώνει στα θετικά
παραδείγματα και ότι θα προκύψει
για εμάς τους δημοσιογράφους ένα
κατάλληλο εργασιακό κλίμα».
«ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΡΟΔΙΝΗ
ΖΩΗ»
Τελευταίος πήρε το λόγο ο
δημοσιογράφος και συγγραφέας
Τζελάλ Μπασλανγκίτς. Αναφέρθηκε
στις αναμνήσεις του από την Ίμβρο
το 1982 όταν είχε βρεθεί ανάμεσα
στους δημοσιογράφους που είχαν
προσκληθεί στο πλοίο Πίρι Ρέις.
Συνόψισε τις αναμνήσεις του σχετικά
με τους κατοίκους του νησιού με
τις εξής φράσεις: «Είχαμε τότε την
ευκαιρία να γνωρίσουμε το νησί και
τους κατοίκους του. Οι Τούρκοι και
οι Ρωμιοί μοιράζονταν μια κοινή ζωή
εκεί. Για παράδειγμα παντρεύονταν
siyasilerin olumlu yönlere eğilmesinin
önemini vurgulayarak konuşmasına
şunları da ekledi: “Sonuçta benim
söylemek isteyeceğim şey şu; olumsuz
yönlere odaklanmak çok kolaydır ve
genelde gazetecilikte olumsuz konular
haber olur. Aslında biz de buna meyilliyizdir. Fakat çok güzel örnekler
de oldu Türk Yunan ilişkilerinde
bugüne kadar. Temennim bundan
sonra da güzel örneklere odaklanacak
tarzda bir habercilik yapmamız ve bu
ortamın bize oluşturulması.”
“GÜL GİBİ GEÇİNENLER”
Son olarak konuşma sırası gazeteci ve
yazar Celal Başlangıç’taydı. Kendisi
1982 yılında İmroz Adası’na Piri Reis
Gemisine davet edilen gazetecilerden
biri olarak, adada yaşamış oldukları
olayları dinleyicilerle paylaştı. Adada
yaşayanlar hakkındaki izlenimlerini
şu cümlelerle dile getirdi: “O sırada
adayı ve ada halkını tanıma fırsatımız
oldu. Orada Türkler ve Rumların bir
ortak yaşamı vardı. Örneğin; bir Türk
ve bir Rum evliydi, bir Türk ve bir
Rum ticaret ortağıydı. Yani Hakkı
Kaptan kompresörün başındayken,
dalgıcı Vasil de dalıp sünger
çıkarıyordu. Öyle dostluklara tanık
olduk.” Gazeteci adadan döndük-
μεταξύ τους, ή ήταν συνέταιροι στη
δουλειά. Ο Καπετάν-Χακκί δούλευε
την τρόμπα οξυγόνου ενώ ο Βασίλης
ο Δύτης βουτούσε για σφουγγάρια.
Τέτοιες βαθιές φιλίες είδαμε με
τα μάτια μας». Ο δημοσιογράφος
αναφέρθηκε και στη σειρά από άρθρα
που δημοσίευσε στην εφημερίδα
Τζουμχουριγέτ μετά την επιστροφή
του από το νησί με θέμα τις σχέσεις
Τούρκων και Ρωμιών και τίτλο
«Αυτοί που ζουν ρόδινη ζωή».
Με το πέρας της στρογγυλής
τράπεζας, οι ακροατές ¬– ανάμεσά
τους και ο Πρέσβης της Ελλάδας
στην Άγκυρα κ. Κυριάκος
Λουκάκης– απεύθυναν ερωτήσεις
και σχόλια στους ομιλητές. Η
ημερίδα ολοκληρώθηκε ύστερα από
διάλογο σε ευχάριστο κλίμα μεταξύ
ομιλητών και ακροατών. Η ημερίδα
ολοκληρώθηκε ύστερα από έναν
ευχάριστο διάλογο μεταξύ ακροατών
και ομιλητών.
ten sonra Cumhuriyet gazetesinde
Türkler ve Rumlar arasındaki ilişkiler
hakkında “Gül gibi Geçinenler”
başlığıyla bir yazı dizisi yazdığından
da söz etti.
Panel konuşmalarından sonra
aralarında Yunanistan Ankara
Büyükelçisi Kyriakos Loukakis’in
de aralarında bulunduğu dinleyiciler sorularını yönelttiler. Panel,
konuşmacılar ve dinleyiciler arasında
geçen keyifli diyaloglar sonunda sona
erdi.
TRGR
57
ACTIVITY
MUHTEŞEM BİR KONSER VE
MÜBADİL SERGİSİ
Türk Yunan Medya Buluşması Projesi Kapanış Töreni etkinlikleri kapsamında
panel sonrasında düzenlenen Vassiliki Papageorgiou Konseri 20 Aralık 2015’te
Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde gerçekleşti.
Konser öncesinde katılımcıların katıldığı kokteylde, Mudanya Lozan Mübadilleri Derneği’nin katkılarıyla hazırlanan “İki Yaka El Ele” fotoğraf sergisi
büyük beğeni topladı. Sergide fotoğrafların yanı sıra, mübadillerin evlerinden
alınan ve üzerlerine resim yapılan ahşap parçaları da bulunuyordu. Katılımcıları
oldukça etkileyen ve beğeni toplayan sergi sonrasında, Yunanlı sanatçı Vassiliki
Papageorgiou ve Orkestrasının konseri başladı.
Türkiye ve Yunanistan arasında gerçek bir kültür köprüsü olarak çalışan
Papageorgiou’nun repertuarı arasında İstanbul türküleri, Bektâşî nefesleri ve
rembetiko şarkıları yer aldı. Ege’nin iki yakasından eserlerin seslendirildiği
konser binlerce yıldır üretilen ortak değerleri de anımsattı.
Yoğun bir katılımın gerçekleştiği konserde, dinleyicilerini de konsere dahil
eden sempatik tavırlarıyla gönülleri fetheden Papageorgiou; repertuarına aldığı
‘Üsküdar’a Gider iken’ ve ‘Kasap Havası’ adlı parçaylarla büyük alkış aldı.
ΜΙΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΚΑΙ ΜΙΑ
ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ
Μετά τη στρογγυλή τράπεζα της τελετής λήξης του Προγράμματος Συνάντηση
Ελληνοτουρκικών ΜΜΕ διοργανώθηκε συναυλία της Βασιλικής Παπαγεωργίου στο
Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης στις 20 Δεκεμβρίου 2015.
Στη δεξίωση που διοργανώθηκε πριν τη συναυλία, παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία η φωτογραφική έκθεση «Δύο Όχθες χέρι-χέρι» με τη συμβολή του Συλλόγου
Ανταλλαγέντων Λωζάνης Μουδανιών. Εκτός από τις φωτογραφίες τα εκθέματα
περιλάμβαναν ζωγραφισμένα ξύλινα σπαράγματα από τα σπίτια που άφησαν πίσω
τους οι ανταλλαγέντες. Μετά την έκθεση που πραγματικά ενθουσίασε το κοινό
ξεκίνησε η συναυλία της Ελληνίδας καλλιτέχνη Βασιλικής Παπαγεωργίου και της
Ορχήστρας της.
Το ρεπερτόριο της Παπαγεωργίου που λειτουργεί ως μια πραγματική γέφυρα
μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας περιέλαβε παραδοσιακά τραγούδια της Πόλης,
Μπεκτασίδικους ύμνους και ρεμπέτικα τραγούδια. Η συναυλία μελωδιών από τις δύο
όχθες του Αιγαίου ήταν μια υπενθύμιση κοινών πολιτιστικών αξιών χιλιετηρίδων.
Η Παπαγεωργίου, που με τη συμπαθή της παρουσία κατέκτησε τις καρδιές του
πολυπληθούς ακροατηρίου, καταχειροκροτήθηκε όταν ερμήνευσε το τραγούδι
‘Üsküdar’a Gider iken’ [Στο Δρόμο για το Σκούταρι] καθώς και το παραδοσιακό
Πολίτικο Χασάπικο.
G
1
APRIL
NİSAN
com
ΤΩΝ ΜΕ
G
ΔιΚο
İ-ΠΕριο
DERG
TURKEY
GREECE
MEDIA G
BRIDGIN
com
G
ece
rkeygre
www.tu
ridging.
mediab
G
www.tu
ece
rkeygre
AĞUSTO
ridging.
mediab
2
April
ΩΣΗ
ΓΕΦΥΡ
2015
NİSAN
AL
JOURN
ίας Πο
Κοινων
I
ος της
LUŞMAS
ΔΑΣ
DYA BU ΡΚΙΑΣ - ΕΛΛΑ
NAN ME
ΣΗΣ ΟΥ
TÜRK-YUΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩ
Διάλογ
1
G
TURKEY
GREECE
MEDIA G
BRIDGIN
dir.
edilmekte της Τουρκίας.
finanse
afından τη Δημοκρατία
iyeti tar
Cumhur αϊκή Ένωση και
Türkiye
ωπ
Birliği ve
την Ευρ
m Avrupa δοτείται από
gra
pro
Bu
ηματο
μμα συγχρ
πρόγρα
Αυτό το
λιτών
ς
γουστο
AL
JOURN
S 2015 αύ
I
LUŞMAS
DYA BU
GING
NAN ME
A BRID
TÜRK-YU
E MEDI
-GREEC
TURKEY
TURKEY
GREECE
MEDIA
BRIDGING
EDIA IN NS
LE OF M
TIO
THE RO -GREEK RELA
H
in
TURKIS
DE
ed
İNia
İL ER
le oİL İŞf KM
tions
TTÜhReK-RYUNoNINhA N-RG
ek Rela
e
O LÜ
r
YA
TMuEDrkis A N İL İŞ K İL E R İN D E
UN
T Ü R K -Y N IN R O L Ü
MEDYA
projec
c
t art
mice
reative
το ρι
Μ ια ισ
ν ο στα
α τη σ
LE
ÜBADE
ÜSÜ: M
ET ÖYK
SR
BİR HA
dir.
edilmekte της Τουρκίας.
finanse
afından τη Δημοκρατία
iyeti tar
Cumhur αϊκή Ένωση και
Türkiye
Ευρωπ
Birliği ve
Avrupa δοτείται από την
m
gra
Bu pro
ηματο
ing.com
diabridg
μμα συγχρ
eceme
πρόγρα
rkeygre
Αυτό το
www.tu
λιτών
α ν τα λ
λ γι α σ:
λ α γη
ίας Πο
ς Κοινων
I
ος τη
ΔΑΣ
LUŞMAS
DYA BU ΥΡΚΙΑΣ - ΕΛΛΑ
NAN ME
ΣΗΣ TΟ
TÜRK-YU Ν ΕΝΗΜΕΡΩ
ΜΕΣΩ
Διάλογ
Ν
ΩΣΗ ΤΩ
ΓΕΦΥΡ
G
ΔΙΚΟ
İ-ΠΕΡΙΟ
DERG
projec
creativ
t art
e
e mic
ece
rkeygre
www.tu
com
ridging.
mediab
ARALIK
G
κέμβριος
2015 Δε
3
TURKEY
GREECE
MEDIA G
BRIDGIN
N
NANİSTA ER
İL
E VE YU
TÜRKİY A TİCARİ İLİŞK
D
N
SI
ARA
Χ Ε Σ Ε ΙΣ
ΙΚ Ε Σ Σ Δ Α Σ
Α
ΟΝΟΜ
Ο Ι Ο ΙΚ ΙΑ Σ Κ Α Ι Ε Λ Λ
ΤΟΥ Ρ Κ
projec
creativ
t art
e
e mic
TURKEY
GREECE
MEDIA
BRIDGING
G
dir.
edilmekte
key
finanse
afından Republic of Tur
iyeti tar
Cumhur Union and the
Türkiye
an
Birliği ve by the Europe
upa
m Avr
ded
Bu progra mme is co-fun
gra
This pro

ελλαδας - Türk-Yunan Medya Buluşması

Transkript

Benzer belgeler

ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ

Ελληνικά-Τουρκικά

Idiosynchronism –

konuk defteri̇ - Açık Toplum Vakfı

Απολογιστική Έκθεση 2016

BİR HASRET ÖYKÜSÜ: MÜBADELE - Türk

SARIYILDIZ

to the PDF file.