Internal Guidelines and Tools

Transkript

USTER® STATISTICS
3
Uygulama Raporu
Tekstil endüstrisi için ortak bir
kalite dili
Textile Technology / Ocak 2013 / ST-668
TEKSTİL ENDÜSTRİSİ İÇİN ORTAK BİR KALİTE DİLİ
Editorial team
Thomas Nasiou
Gabriela Peters
Review team
Dr. Geoffrey Scott
Richard Furter
Sandra Meier
© Copyright 2013 Uster Technologies AG. Tüm hakları saklıdır.
Bu belgede yer alan tüm ve herhangi bir bilgi bağlayıcı değildir.Tedarikçi herhangi
bir zamanda ürünlerini değiştirme hakkını saklı tutar. Bu belge ile ürünlerin
özellikleri arasındaki olası uyumsuzluklardan kaynaklanan hasarlar için tedarikçi,
herhangi bir sorumluluk almaz.
veronesi\TT\Application Reports\USTER Statistics\ ST-668_Tekstil endüstrisi için ortak bir kalite dili
USTER® STATISTICS
2 (46)
İçerik
1
Giriş .....................................................................................................................................5
1.1
İplik üreticileri için birden çok faydası .................................................................................... 6
1.2
Kalite dili ve maliyetlerin nasıl optimize edileceği .................................................................. 6
1.3
USTER® STATISTICS 2013’ de öne çıkanlar ....................................................................... 7
2
Tarihçe ................................................................................................................................8
3
USTER® STATISTICS’ in rolü ve önemi ........................................................................... 10
3.1
Kıyaslama kriterleri (Benchmarks) nelerdir? ....................................................................... 11
3.2
İplik üreticileri için faydaları ................................................................................................. 11
3.3
İplik kullanıcıları için faydaları ............................................................................................. 13
3.4
Makina üreticileri için faydaları ............................................................................................ 17
4
USTER® STATISTICS’ in yorumlanması – seviyeler ne anlama geliyor? ...................... 17
5
USTER® STATISTICS Yorumlaması – Tekstil uygulamaları açısından.......................... 18
5.1
İplik düzgünlüğü ve kumaş görünümü ................................................................................ 19
5.2
İplik tüylülüğü ve kumaş boncuklanması ............................................................................. 24
5.3
Sık görülen ince, kalın yer ve neps hataları ve kumaş görünümü ....................................... 25
5.4
Kısa elyaf içeriği ve penye telefi.......................................................................................... 27
5.5
İplik gerilme değerleri ve dokumadaki kopuşlar .................................................................. 28
6
USTER® STATISTICS yorumlanması – Farklı istatistik düzeyleri ve iplik fiyatı
arasındaki ilişki................................................................................................................. 31
7
Neden USTER® STATISTICS sadece USTER® cihazları için geçerlidir ......................... 35
8
USTER® STATISTICS ve ‘Toplam Test’ ........................................................................... 37
9
USTER® STATISTICS 2013 hakkında bazı gerçekler ...................................................... 38
9.1
USTER® STATISTICS 2013 nasıl oluşturuldu .................................................................... 38
9.2
USTER® STATISTICS 2013 ün kapsamı – Yeni olan ne var............................................... 39
9.2.1
USTER® CLASSIMAT 5 ..................................................................................................... 40
9.2.2
USTER® ZWEIGLE HL400 ................................................................................................. 41
9.2.3
Yeni iplik türleri ................................................................................................................... 42
9.2.4
Yeni iplik parametreleri ....................................................................................................... 42
9.2.5
Yeni materyaller ................................................................................................................. 43
9.2.6
Yeni bölümler ..................................................................................................................... 43
10
Sonuçlar ............................................................................................................................ 44
USTER® STATISTICS
3 (46)
USTER® STATISTICS
4 (46)
1
Giriş
Eşsiz USTER® STATISTICS kalite kıyaslama kriterlerinin yeni sürümü,
tekstil sektöründe USTER® hizmetinin uzun tarihini sürdürmektedir.
Geçtiğimiz 55 yılda, USTER® STATISTICS tekstil sanayi genelinde
efsanevi bir statü kazanmıştır – ve onların değeri, küreselleşmiş ticaret
ortamında bugün ve gelecekte her zamankinden daha önemlidir.
USTER® STATISTICS 2013, tüm üretim zinciri boyunca hassas kalite
faktörlerini tanımlamak için ortak bir dil sağlayarak, tekstil firmaları için çok
önemli bir başarı faktörü olarak karlarını irdeler. İplik üreticilerinin,
alıcılarının ve perakendecilerinin tümü, ticaret için ve endüstri genelinde
kalite geliştirme için temel olarak USTER® STATISTICS' e güvenir. İplikçiler
daha iyi rekabet gücünü, maliyeti-optimize edilmiş kalite disiplinini ortaya
koymak ve pahalıya mal olan şikayetlerden ve geri dönüşlerden kaçınmak
için USTER® STATISTICS' e güvenebilir. USTER tarafından geliştirilen
Toplam Test kavramının daha geniş çerçevesinde iplikçiler, sürdürülebilir iş
artışı ve karlılık için USTER® STATISTICS kıyaslama kriterlerinin onların
dünya trendleri ve standartları ile uyum halinde olduğunu garanti ettiğinden
emin olarak plan yapabilirler.
Şek. 1
1964 yıllına ait %100 Pamuk,
®
karde iplikler için USTER
STATISTICS
Şek. 2
2013 yıllına ait %100 Pamuk,
®
karde iplikler için USTER
STATISTICS
USTER® STATISTICS
5 (46)
1.1
İplik üreticileri için birden çok faydası
İplik üreticileri USTER® STATISTICS' den çeşitli şekillerde faydalanabilir.
Örneğin, USTER® STATISTICS – ister CD ister online versiyonu
(www.uster.com) kullanılarak – ayrılmaz korelatif kalite parametrelerinin de
yardımıyla, bir işletmenin kendi kalite hedeflerini belirlemesini kolaylaştırır.
Aynı zamanda iplik işletmeleri, küresel en iyi uygulamalara karşı kendi iç
performanslarını objektif olarak karşılaştırmaları gerekmektedir. USTER®
STATISTICS yardımı ile, işletmeler performans eksikliklerini tespit edebilir
ve üretim sürecinin optimizasyonu için anahtar performans göstergelerini
kesin olarak saptayabilirler. USTER® STATISTICS’ in gerçek
parametrelerle kanıtlanmış olarak tamamen objektif bir şekilde iplikleri
tanımlamayı mümkün kılması nedeniyle, diğer bir başka avantajı da, bir
iplik işletmesine rekabet gücünü geliştirmesi için olanak sağlamasıdır.
USTER® ekipmanı üzerinde test edilmiş iplik kalitesi, USTER® STATISTICS
ile doğrudan karşılaştırma sayesinde ispat edilebilir. Bu veriler, bir
işletmeye şikayet halinde kullanılabilecek somut bir kalite tanımı sağlar. Bu
işletmenin rekabetçi konumunu artıracaktır, yanı sıra pazarlama amaçları
için cazip bir mesaj sağlayacaktır.
1.2
Kalite dili ve maliyetlerin nasıl optimize edileceği
Küreselleşmenin son 20 yıl içinde, tekstil sektöründe ticaret kanallarını
önemli ölçüde değiştirdiği açıktır. Birçok durumda, tedarikçiler ve alıcılar
arası kişisel ilişkiler artık mevcut değildir. Bu tür iplik ve kumaş gibi ürünler
genellikle spot (peşin) piyasalarda işlem gördüğünden, kalite için sağlam bir
el sıkışmaya ya da malzemenin sadece deneylere dayanarak belirlenen
tuşesine güvenilemez. Bu değişiklikler sıklıkla, giysiler veya diğer tekstil
mallarının kalitesinde ciddi bozulmalara yol açmaktadır.
USTER® STATISTICS tekstil tedarik zincirinin tüm üyelerinin ‘kalitenin
küresel dili’ ni konuşmalarına izin verir – herhangi bir çeviri ihtiyacı olmadan
ve herkes tarafından kolaylıkla anlaşılır bir şekilde.
İplik üreticileri, kendi üretim süreçlerini kıyaslayabilirler, optimize edebilirler
ve objektif olarak sattıkları malın kalitesini kanıtlayabilirler.
İplik alıcıları, ipliğin işlenmesi sırasında ya da mamül kumaş görünümünde,
satın aldıkları malda tam bir şeffaflığa ve beklentilerinin açık bir
göstergesine sahip olabilirler.
Perakendeciler, kendi spesifik ihtiyaçlarını tanımlayarak, kendi tedarik
zincirinde teklif edilen fiyatlara göre maliyetleri optimize edebilirler, farklı
tedarikçilerden gelen iplikleri karşılaştırabilirler ve farklı kalite grupları
halinde sınıflandırabilirler.
USTER® STATISTICS
6 (46)
1.3
USTER® STATISTICS 2013’ de öne çıkanlar
Yeni USTER® STATISTICS 2013, özellikle üretici ve alıcılar tarafından
ortak bir kalite dili olarak takdir edilecektir.
Güncelleştirilmiş USTER® STATISTICS – USTER® ZWEIGLE HL400
tarafından ölçülerek saptanan S3 değeri gibi yeni parametreler, limit dışı
değerler gibi yeni sınıflandırma standartları ve daha iyi hata algılama
özellikleriyle (yakın zamanda piyasaya çıkan USTER® CLASSIMAT 5' e
göre sınıflandırılmış) – yeni kriterler yaratacaktır.
USTER® STATISTICS 2013' ün bir başka öne çıkan özelliği de, dünya
üretiminin en iyi temsil biçimini yansıtmasıdır. Test edilen malzemenin
genel coğrafi profili, fiili tekstil üretim durumuna uygun şekilde
tasarlanmıştır. Böylece, USTER® STATISTICS 2013 her zamankinden
daha yararlıdır.
USTER® STATISTICS 2013, katlı iplikler için eklenen istatistikler dahil
olmak üzere 82 bölümden oluşmaktadır. Elyaf işleme bölümü, daha fazla
grafik ile genişletilmiştir. Yeni bir bölüm oluşturulmuştur – iplik işleme –
kopslar ve bobinler arasındaki korelasyonları gösterir.
2013 sürümü, dokumacılara, örmecilere, iplik tüccarlarına ve
perakendecilere ihtiyaç duydukları kalitenin özelliklerini belirlemek ve elde
etmek için temel bir çerçeve olarak sunulmaya devam ederken, ham
elyaftan şeride ve fitile oradan da nihai iplik ve ötesine giden tüm değer
zinciri boyunca anahtar parametreleri karşılaştırmak için önemli bir araç
olarak kalacaktır.
Şek. 3
®
Yeni USTER
CLASSIMAT 5
USTER® STATISTICS 2013, USTER web sitesinde, CD de ve her USTER®
laboratuvar cihazında mevcuttur.
USTER® STATISTICS
7 (46)
Şek. 4
®
Yeni USTER
ZWEIGLE HL400
2
Tarihçe
1950'lere kadar, yaklaşık 150 yıl boyunca, tekstil sektöründe elyaf ve
ipliklerin kalitesini ölçmek için sadece birkaç çok basit alet vardı. 1948
yılında ilk düzgünlük test cihazı tanıtımı, alanında bir devrim yarattı.
Ölçülen ilk kalite parametresi (kütle diyagramı dışında) %U, bir iplik değişim
yüzdesini temsil eden istatistiksel değer olmuştur. Bu rakam, iplik
düzgünlüğünü anlamada çok yararlı olmuştur, çünkü pratikte işletmeye
özgü bir kalite kontrol sistemi oluşturmuştur.
Ama bir işletmenin kalite düzeyi ile başkasınınkini karşılaştırmak hala
mümkün değildi. Tekstil sektöründe ilk kıyaslama kriterlerinin gelişmesine
yol açan, işte bu ihtiyaç oldu.
Standartlar için ilk şirket içi belge, 1949 yılında yazılmıştır ve düzgünlük test
cihazı ile ölçülen düzgünlüğün tüm çeşitlerini kapsayan ilk tablolar, Alman
tekstil dergisi Melliand tarafından 1957 yılında yayımlanmıştır.
O dönemde, kıyaslama kriterleri USTER® STANDARDS olarak adlandırıldı
ve kalite değerleri iyi-orta-kötü olarak sınıflandırıldı. Bu sınıflandırma herkes
tarafından, özellikle de USTER® STANDARDS ' a göre 'kötü' kalite üreten
işletmeler tarafından kabul edilmedi.
USTER® konsepti değiştirmeye karar verdiği zaman, USTER® STATISTICS
olarak adlandırılan grafiksel kıyaslama kriterleri oluşturuldu. Bu şekilde, her
işletme kendi kalitesini başkalarıyla karşılaştırabilir ve kendi kalitesini iyiorta-kötü gibi nitelikler olmadan kıyaslayabilirdi. Yeni formatta ilk yayın
bugün olduğu gibi, nomogramlar ve yüzdelik dilimleri kullanarak, 1964
yılında oldu.
USTER® STATISTICS’ in tüm bu yıllar boyunca mükemmel bir araç olduğu
kanıtlanmıştır, çünkü sadece iplik işletmleri tarafından değil, aynı zamanda
– tüm kalite özelliklerini anlamak ve tekstil değer zinciri boyunca teknik
özellikler belirlemek isteyen – öğretmenler ve öğrenciler tarafından,
araştırma kurumları tarafından, makina üreticileri tarafından, iplik tüccarları,
örmeciler, dokumacılar ve perakendeciler tarafından da kullanılmıştır.
USTER® STATISTICS
8 (46)
Şek. 5
®
USTER STATISTICS sürümlerinin zaman çizelgesi
USTER® STATISTICS
9 (46)
3
USTER® STATISTICS’ in rolü ve önemi
Çıkışlarından sonraki takip eden yıllarda USTER® STATISTICS' in rolü –
birçok nedenden dolayı ve farklı kullanıcılar için – değer katan bir araç
olarak çok önemli olmuştur. Ancak, USTER® STATISTICS öncülerinin ruhu
değişmemiştir: ‘Bir iplik işletmesinin kalite düzeyi ile bir başkasınınkini
karşılaştırma’ hala bugüne kadar USTER® STATISTICS' in her sürümü için
temel motivasyondur.
Daha önce listelenen, iplik işletmelerini etkileyen tüm gelişmelerde, kalite
kontrol anahtar bir rol oynamıştır: ilerleme her farklı iplik işletmesi ayarı ile
her üretim aşamasında kalite ölçme ve karşılaştırma olmadan imkansız
olacaktır.
USTER® STATISTICS ana kullanıcıları; iplik üreticileri, iplik kullanıcıları ve
makina üreticileridir. Özet olarak, her biri için USTER® STATISTICS rolü
(Tablo 1):
İplik üreticileri
için
İplik kullanıcıları
Için
Makina üreticileri
Için
−
Eğirme işlemi Anahtar Performans Göstergelerini
ayarlama
−
Operasyonel mükemmelliğe ulaşma
−
Kaliteyi objektif olarak belirleme ve iletişim
−
Üretilen ve satılan ipliğin kalitesini garantileme
−
İhtiyaç duyulan kaliteyi belirleme (kalite profili)
−
Uygun kalitede iplikler seçme
−
İplik üreticilerinin portföyünü optimize etme
−
Doğru kalite için doğru fiyat ödeme
−
Üretim ve kalite hedeflerinin her ikisine de ulaşan iplik
makinaları geliştirme
−
Doğru iplik bileşenleri geliştirme
−
Uygun bakım planları geliştirme
−
Kalite ile bağlantılı üretkenlik
Tablo 1
Çeşitli kullanıcı grupları
®
için USTER STATISTICS’
in rolünün özeti
Bir çapraz-fonksiyon faydası olarak USTER® STATISTICS' in rolü bugün,
yarın ve gelecekte, tekstil değer zinciri boyunca kritik bir konuya netlik
getirmektir:
İşlem gören ipliklerin kalite düzeyini değerlendirmenin ve anlamanın
kabul edilebilir ve yaygın yolunu geliştirme.
İlerleyen sayfalarda, her kullanıcı grubu için USTER® STATISTICS' in
spesifik faydalarının ayrıntılı bir açıklaması bulunmaktadır.
USTER® STATISTICS
10 (46)
3.1
Kıyaslama kriterleri (Benchmarks) nelerdir?
Tanım olarak, kıyaslama kriterleri, kalite ya da performans düzeyini
değerlendirmek için referans olarak kullanılan, standartlar veya standartlar
kümesidir. Kıyaslama kriterleri, bir firmanın kendi deneyimlerinden,
sektördeki diğer firmaların deneyimlerinden, ya da çevresel düzenlemeler
gibi yasal gereksinimlerden alınmış olabilir. Hemen hemen her sektörde,
kıyaslama kriterleri kurulmuş olup, bilinmektedir.
'En iyi uygulama kıyaslaması' veya 'proses kıyaslaması' olarak bilinen
kavram stratejik yönetimde, genellikle karşılaştırma amacı için tanımlanan
bir eş grup içinde, diğer şirketlerin proseslerinin en iyi uygulamaları ile ilgili
olarak bir kuruluşun proseslerinin çeşitli yönlerinin performansını
değerlendirmek için kullanılır. Bu daha sonra, genellikle performansının
bazı yönlerini geliştirmek amacı ile, kuruluşun iyileştirmeler geliştirmesine
veya spesifik en iyi uygulamalara geçmesine izin verir. Kıyaslama bir açıkbir kapalı bir olay olabilir, ancak genellikle kuruluşların uygulamalarını
geliştirmek peşinde oldukları sürekli bir süreç olarak kabul edilir.
Tekstilde, ve özellikle elyaftan-kumaşa uygulanan işlemler alanında,
benzersiz USTER® STATISTICS dünyanın her yerinde üretilen tekstil
malzemelerinin kalitesinin gerçekten kapsamlı bir araştırmasını temsil eder.
USTER® STATISTICS’ in uzun geçmişi, 1957 yılındaki ilk USTER®
STANDARD’' dan bu yana, tüm tekstil tedarik zinciri boyunca bir proses
kıyaslama aracı olarak, yanı sıra tekstil malzemesinin kalite
değerlendirmesi için de yetkili standartlar olarak kabul edilmiştir.
3.2
İplik üreticileri için faydaları
İplik işletmeleri için, küresel en iyi uygulamalar karşısında objektif olarak
şirket içi performanslarını karşılaştırmak çok önemlidir. USTER®
STATISTICS sayesinde, iplik işletmesi performans boşluklarını tespit
edebilir. Parametreler kolayca iplik eğirme proseslerinin optimizasyonu için
anahtar performans göstergeleri olarak kullanılabilir.
Geçtiğimiz 60 yılda üretilen ipliğin kalitesi, önemli ölçüde iyileşmiştir.
Aşağıdaki grafik, bu iyileşmenin (Şek. 6) nasıl özellikte olduğunu
göstermektedir.
USTER® STATISTICS
11 (46)
Şek. 6
İplik kalitesinin uzun
dönemdeki gelişimi
Aynı zamanda, üretkenlik açısından, üretilen iplik kg başına üretim
pozisyonlarının sayısı önemli ölçüde azaltılmıştır.
Bu, yüksek üretkenliği ve geliştirilmiş kaliteyi yönetim görevi, daha karmaşık
hale gelmiştir ve aşağıdaki unsurlar tarafından sağlanmaktadır:
•
İplik makinası teknolojisini geliştirmek
•
Özellikle makina bakımda,
uygulamaların kullanılması
•
Mevcut hammaddelerin en iyi şekilde seçilmesi ve kullanılması
daha
iyi
malzemelerin
ve
en
iyi
Yukarıdakilerin tümü, daha iyi kalite kontrol araçlarının ve sistemlerinin
varlığı ve sürekli gelişimi sayesinde – uygun test yöntemlerinin varlığının,
kabul görmüş kıyaslama kriterlerinin ve güvenilir iyileştirme uygulamalarının
da yardımıyla mümkün olmuştur ve beklenen sonuçları doğurmuştur. Daha
fazla bilgi ve detay USTER® NEWS BULLETIN No. 39’ da mevcuttur ('Bir
iplik işletmesinde kalite yönetimi'). USTER® STATISTICS bu gelişmede
önemli bir unsur olmuştur.
USTER® STATISTICS ayrıca, işletme mükemmelliğine ulaşmada iplik
işletmesine rehberlik etmek için de kullanılabilir. Bu sadece iplik eğirme
işleminin ya da yapılan ürünlerin kalitesinin geliştirilmesi anlamına gelmez –
aynı zamanda ortak maliyetleri dikkate almak ve diğer işletmelerin elde
ettiklerindende öğrenmek anlamına gelir.
İplik büküm katsayısı seçimi, optimum penye telefi ayarı ve iplikte kalan
hatalar için ideal iplik temizleme limitlerinin belirlenmesi, iplik üretiminde
kalite ve maliyetin her ikisini de son derece etkileyen tercihlerden sadece
birkaçıdır (Şek. 7).
USTER® STATISTICS
12 (46)
Şek. 7
Üretim proseslerine dayalı
®
USTER STATISTICS
İplik işletmesi için bir diğer faydası da, USTER® STATISTICS’ in
işletmelere, ürettikleri ve sattıkları malın kalitesini objektif olarak ispat
etmelerine olanak vermesinden bu yana, işletmenin rekabetçi konumundaki
artıştır. İplik işletmeleri iplik kalite düzeylerini, USTER® ekipmanlarında test
edildiği sürece, USTER® STATISTICS ile doğrudan karşılaştırma sayesinde
kanıtlayabilirler. Bu veriler bir şikayet durumunda işletmelere objektif kalite
gerçekleri sağlar.
Günümüzde tüketiciler daha hassas ve iplik işletmeleri, yabanci elyaf
kontaminasyonu, iplikte kalan rahatsız edici hatalar, barre efekti, çözgü
kopuşları ve düzgün olmayan kumaş görünümü gibi daha zorlu kalite
problemleriyle karşı karşıyadır. Bunlar, işletmelerdeki şikayetlerin sadece
en sık rastlanan nedenlerinden bazılarıdır. Açıkçası, 'doğru kalite düzeyi' ni
oluşturmak, üzerinde anlaşılmış ve kabul edilmiş bir referans olmadığı
sürece, mümkün değildir.
3.3
İplik kullanıcıları için faydaları
Daha öncede belirtildiği gibi, küreselleşme sayesinde endüstrideki
değişiklikler dramatik olmuştur. Bu da, iplik ticaretinde tedarikçiler ve alıcılar
arasındaki kişisel ilişkilerin genellikle artık varolmadığı anlamına
gelmektedir. İyi tanınan ve bilinen herhangi bir tedarikçi iş dünyasında artık
olmayabilir iken, üretim maliyetleri çok daha yüksektir. Moda hızla değişiyor
ve hızlı servise ihtiyaç duyuluyor. Tekstil tedarik zincirinin her kademesinde,
kalite maliyetleri artmış bulunmaktadır.
Bu tür değişiklikler genellikle hazır giyim veya diğer tekstil mallarının
kalitesinde önemli bozulmaya yol açmıştır. Alınan şikayetlerden dolayı veya
memnun olmayan müşterilerin geri dönmemesi nedeniyle, bu durum, birçok
perakendecinin kârlarına olumsuz yansımıştır.
Artan kalite maliyetlerini ve ilgili etkilerini yönetmenin en etkili yollarından
biri, iplikler veya kumaşlar için daha iyi kalite özellikleri sağlamaktır. Lider
perakendeciler bu yolu izlemiştir ve şimdiden sonuçlarını görebilmektedir.
USTER® STATISTICS, onların önemli kalite parametrelerine aşina olmasını
sağlayarak, bu yaklaşımda çok önemli olmuştur, böylece neye ihtiyaç
duyduklarını tam olarak belirleyebilirmektedirler.
USTER® STATISTICS
13 (46)
Artan kalite maliyetleri sadece belirli bir ürün için yanlış iplik seçiminden
kaynaklı değil, aynı zamanda ipliğin düşük performansından da kaynaklı
olabilir. USTER® STATISTICS geleneksel olarak, saniyelere bağlı pahalı ek
maliyetleri önlemek için, erken bir aşamada kumaş kalitesi tahmin etmek
için kullanılır.
Şek. 8, Şek. 9 ve Şek. 10 da, USTER® STATISTICS’ e dayalı kalite
özellikleri kullanılarak önlenebilecek olan, kötü iplik kalitesine bağlı kumaş
problemlerine sadece birkaç örnek verilmiştir.
Şek. 8
Şek. 9
Yüksek tüylülüğe sahip ipliklerden yapılan boncuklanma problemi olan örme kumaşlar
Yüksek CVm li ipliklerden yapılan örme kumaşlar
Bu örneklerin yanı sıra, insan gözüne rahatsız edici gelen birçok hata
vardır. Daha fazla örnek USTER® NEWS BULLETIN No. 47 de bulunabilir
(`Kumaş hatalarının kökenleri ve bunları azaltmak için yollar´). Üretilecek
ürünün daha iyi özellikleri, bu tür hataları önlemek için kritik bir araçtır.
Birçok perakendeci, sipariş edilen konfeksiyon ürününün mevcut sisteminin,
sabit kalitede nihai ürünlerin üretimini garanti etmek için yeterli olmadığı
sonucuna varmıştır. Tutarlılık sağlamak için, tedarik zincirlerindeki her bir
prosesin ürününün özelliklerini belirlemeye başlamıştır.
USTER® STATISTICS
14 (46)
Ancak, iplik kullanıcıları ister istemez kaliteyi iplik üreticileri ile aynı şekilde
anlamayabilir, bu önemli bir iletişim boşluğu oluşturur.
Şek. 10
Yüksek oranda, sık
görülen ince, kalın yer ve
neps hataları olan
ipliklerden yapılan örme
kumaş simülasyonu
USTER® STATISTICS iplik üreticileri ile iplik kullanıcıları arasındaki
boşluğu, onların herkes tarafından anlaşılabilir bir şekilde kalite hakkında
konuşmalarını sağlayarak, doldurur. Bu uygulama artık yaygın olarak
üreticiler, tüccarlar ve iplik kullanıcıları tarafından kabul edilmektedir.
Şek. 11 Bir iplik kalite profili kurma prensibini göstermektedir.
Şek. 11
Bir iplik kalite profili prensibi
Birçok iplikçi, dokumacı, örmeci, ve perakendeci USTER® STATISTICS’ e
dayalı, 'iplik kalite profilleri' denen alanlarda kalite gereksinimlerini formüle
etmişlerdir. Deneyim, her uygulama için kalite düzeylerini uygun
belirlemiştir.
Tablo 2 bir dokuma ipliğinin detaylı teknik özelliklerini – iplik profili –
göstermektedir. Kalite özellikleri, USTER® STATISTICS ile bağlantılıdır.
Burada USTER® STATISTICS Yüzdelik (USPTM) sütunu, iplik dokuma için
kullanılacak olduğundan, perakendecinin iplik mukavemeti ve iplik uzaması
için daha yüksek gereksinimleri olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda bu
örnekte, kullanılacağı proses nedeniyle, iplik için tüylülük ihtiyacının yüksek
olması dikkate değerdir.
USTER® STATISTICS
15 (46)
Yarn Quality Profile
Material
Spinning Technology
Count (Ne)
Cotton, 100%
ring, combed, cone, weaving
48.0
Profile key
Profile
---Quality Level 1A: New Style
Parameter
Unit
USP range
Value range
Count Variation - USTER® TESTER
Count deviation
%
CVcb
%
Coefficient of variation of count between
Description
25% - 50%
+/-2.0
1.0 - 1.4
Mass Variation - USTER® TESTER
CVm
%
Coefficient of variation of mass
25% - 50%
12.3 - 13.4
Imperfections - USTER® TESTER
Thin -50%
1/1000m
Thick + 50%
1/1000m
Neps + 140%
1/1000m
Neps + 200%
1/1000m
Thin places per 1000 m
Thick places per 1000 m
Neps per 1000 m
Neps per 1000 m
25% 25% 25% 25% -
Hairiness - USTER® TESTER
H
Hairiness
Diameter Variation - USTER® TESTER
CV2D
%
Coefficient of variation
30%
30%
30%
30%
3-3
24 - 27
324 - 350
59 - 64
5% - 25%
3.8 - 4.2
20% - 30%
13.4 - 13.8
Tensile Properties - USTER® TENSORAPID
RH
cN/tex
Breaking tenacity
EH
%
Breaking elongation
5% - 20%
5% - 20%
24.6 - 26.8
6.0 - 6.4
Tensile Properties - USTER® TENSOJET
RH
cN/tex
Breaking tenacity
EH
%
Breaking elongation
5% - 20%
5% - 20%
26.9 - 29.0
5.7 - 6.1
Twist Properties - USTER® ZWEIGLE TWIST TESTER
Twist direction
Tm
T/m
Twist
CVTm
%
Coefficient of variation of twist
5% - 10%
5% - 10%
Z
968 - 980
2.5 - 2.7
Tablo 2
Tipik bir iplik profili ekstresi.
Bu spesifik örnek, belirli bir
mamul üretimi için %100
penye pamuk ring dokuma
ipliğini gösterir.
İplik profili, iplik üreticisi ile tartışma için ideal bir temel oluşturmaktadır. İplik
profili, hem perakendecinin gereksinimlerini hem de iplik tedarikçisinin
performansını araştırdıktan sonra, ayrıntılı olarak tanımlanmış olabilir.
Profilin, uygulamanın ilk ya da ikinci yılından sonra gözden geçirilmesi
gerekebilir.
İplik kalitesini belirlemenin ve onu nihai ürünle bağdaştırmanın tüm süreci,
otomatik olarak perakendeci veya iplik kullanıcı ile ilgili tedarikçi portföyünü
optimize etmeye hizmet eder. Tüm iplik işletmeleri aynı kaliteyi sunmaz,
ancak iplik profilleri ile her işletmeden gelen iplik, belirli mamuller için
kullanıcı tarafından tayin edilebilir. Bu şeffaflık şu faydaları getirir:
•
İplik tedarikçilerinin kolay yönetimi
•
Iplikçilerin yanı sıra iplik kullanıcılarının uzmanlığını optimize etme
•
Doğru iplik için doğru fiyat ödeme
Bu son faktör, görünüşte basit olmasına rağmen, uygulamada aslında
oldukça karmaşıktır. Perakendecilerin, aynı nihai ürünü üretmek için farklı
tedarikçilerden, geniş bir kalite aralığı kullandıkları – ve tüm iplikler için aynı
fiyat ödedikleri – çok sayıda durum olmuştur!
USTER® STATISTICS
16 (46)
3.4
Makina üreticileri için faydaları
Tekstil makinaları üreticileri, başından beri USTER® STATISTICS’ i
kullanmaktadır. Makina teknolojisindeki parça ve sistemlerdeki yeni
gelişmelerinin etkisini değerlendirmek için bir kriter olarak kullandılar.
Üretkenlik ve verimlilik ile ilgili makina performansı kolaylıkla mutlak sayı
olarak ifade edilir olmasına rağmen, kalite açısından performansı incelemek
gerektiğinde USTER® STATISTICS kullanılır.
USTER® STATISTICS’ in bir diğer kullanımı da, makina üreticileri
makinalarının performansı için garanti vereceği zamandır. Genellikle,
makina üreticisi ve iplik işletmesi arasındaki sözleşmede, USTER®
STATISTICS’ in yüzdelik değerleri belirtilir. Bu makinanın tipine bağlı
olacaktır: bu yüzden, örneğin yeni bir tarak makinası ile, şerit içindeki neps
düzeyi garanti kriterlerinden biri olarak tanımlı olacaktır.
Elyaf kullanımı için gerekli şartlar da uygulanabilir: örneğin, %25’ lik bir
elyaf uzunluğu ve %25’ lik bir neps düzeyi ile tarak şeridinde %25 USPTM
düzeyi garanti edilebilir.
Makina üreticileri de, elbette ki rekabetçi bir ortamda faaliyet
göstermektedir. Mevcut çok çeşitli hammadde, geniş bir yelpazede üretilen
iplik tipleri, artan işletme hızları ve işletme maliyetlerini azaltmaya yönelik
sürekli baskı, söz konusu etkenlerden sadece birkaçıdır. Yani, makina
üreticileri sürekli, kendi makinalarının performansını hem üretim ve hem de
kalite açısından artırmak için mücadele ediyor. USTER® STATISTICS,
geleneksel olarak bu iyileştirmeleri göstermek için kullanılan bir araçtır.
4
USTER® STATISTICS’ in yorumlanması –
seviyeler ne anlama geliyor?
Daha öncede belirtildiği gibi, USTER® STATISTICS’ in kalitenin farklı
seviyelerini tanımlama yolu önceki sürümlerinden bu yana değişmiştir.
İlk başta, iplik kalitesi iyi, orta ve kötü olmak üzere üç farklı grup halinde
sınıflandırıldı . Bu sistem sanayi için kabul etmesi çok zordu, özellikle 'kötü'
kalite üreten olarak sınıflandırılan iplik işletmeleri için – ve aslında adil
olmayan bir sistem oldu. Bu da, şu anda kullanımda olan için sınıflandırma
yöntemini değiştirmeye tetikleyici oldu.
Bugün, yüzdelik eğrileri ile grafikler (başlangıçta nomogramlar olarak
tanıtılan) kullanıyoruz. Bu grafiksel kümülatif frekans gösterimleri
istatistiksel olarak ipliklerin belirli bir değerin hangi ölçüde altında veya
üstünde (yüzde olarak, USTER® STATISTICS Yüzdelik veya USPTM olarak
adlandırılır) olduğunu gösterir. Bu yöntem doğrudan iplik kalitesi düzeylerini
tanımlamaz ancak kullanıcıların küresel bir referans değeri karşısında kendi
kalitesini karşılaştırması için fırsat sunar .
USTER® STATISTICS
17 (46)
%5 sınır çizgisi, iplik işletmelerinin %5’ i aynı veya daha iyi kalitede (ilgili
kalite özelliği için) iplik üretiyor anlamına gelir. Aynısı diğer sınır çizgileri için
de geçerlidir: %25, %50, %75 ve %95 de.
Şek. 12
®
USTER STATISTICS
grafiği
Yukarıdaki örnekte (Şek. 12), 20 tex (Ne 30), bir penye pamuk ipliği için,
dünya üretiminin çoğunluğunun CVm değerinin %10.7 (%5 çizgisi) ve
%14.1 (%95 çizgisi) arasında olduğunu görüyoruz.
Yaygın olarak %50 sınırı olarak adlandırılan, %50 yüzdelik eğrisi, medyana
karşılık gelir. Genel olarak medyan, bir veri setinde ölçümler artan düzende
(veya azalan) sıralandığında ortadaki sayıdır. Yani, tüm gözlemlerin %50’ si
bu değeri aşar ve kalan %50’ si de bu değerin altında bulunur.
USTER® STATISTICS’ in çeşitli öğelerinin nasıl gezinileceğinin ve nasıl
kullanılacağının ayrıntılı bir açıklaması, 'Kolay Kullanım Kılavuzu' adı
altında, web sayfamızda veya CD sürümümüzde mevcuttur.
5
USTER® STATISTICS Yorumlaması – Tekstil
uygulamaları açısından
Modern bir iplik işletmesinde iplik testleri üç ana nedenden dolayı yapılır.
Öncelikle, bir kapalı devre kalite kontrol sistemi çerçevesinde, iplikçi son
iplik kalitesini etkileyen hangi arızaların hangi proses aşamasında olduğunu
belirlemek, onları ortadan kaldırmak için doğru önlemleri almak, ve daha
fazla test ile sonuçların beklendiği gibi olduğundan emin olmak zorundadır.
İkincisi, iplikçinin ipliğin örn. çözgü çekme, haşıllama, dokuma, örme gibi
sonraki işlemlerde nasıl davranacağıyla ilgili önceden bilgisi olması gerekir.
USTER® STATISTICS
18 (46)
Bu bilgi ile, eğirme sonrası işlemler buna göre adapte edilebilir ya da
başarısızlık riski en aza indirilebilir veya ipliği işlemek için en uygun yöntem
ve malzeme seçilebilir.
Üçüncü olarak, mümkün olduğunca iplikçinin iplik test sonuçlarından, nihai
kumaş yapısının nasıl görüneceğini belirlemesi gerekir.
Sonraki iplik proses aşamalarının belirleyici etkisi nedeniyle, genel
kuralların veya direktiflerin sınırlarını belirlemek imkansız olduğundan,
üçüncü görev en zor olandır. Buna ek olarak, dokuma kumaş yapısı, atkı ve
çözgü ipliği numarası, atkı sayısı, kopuş sayısı ve örme kumaş yapısı
kumaş görünümünü etkileyen tüm değişkenlerdir. Benzer şekilde, boyama
ve terbiye işlemleri de kumaş görünümü üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
Bununla birlikte, bir ipliğin en önemli fiziksel özelliklerinin bazılarının test
edilmesinin mamul kumaş görünümün yerinde bir göstergesini verebildiği
kanıtlanmıştır. Örneğin, son derece düzgünsüz görünüme sahip bir iplik, en
azından görünüş açısından, asla mükemmel bir kumaşla sonuçlanamaz.
Takip eden sayfalar, farklı kalite düzeyleri ve farklı USTER® STATISTICS
düzeyleri arasındaki ilişkiyi vurgulayarak pratik örnekler göstermektedir.
Örnekler, bir iplik kalitesini yanı sıra işletme-içi hazırlık ürünleri ve nihai
kalitesine etkilerini içermektedir.
Her örnek için laboratuvar cihazları ile ölçülen gibi kalite verilerini içeren bir
tablo bulunmaktadır ve USTER® STATISTICS değerleri USPTM 13 olarak
gösterilmiştir.
USPTM 13 = USTER® STATISTICS Percentile 2013 (Yüzdelik Dilimi 2013)
Son olarak, bu ipliklerden yapılmış kumaşların nasıl görüneceğini gösteren
resimler bulunmaktadır.
5.1
İplik düzgünlüğü ve kumaş görünümü
Çeşitli çalışmalar ve denemeler, iplik düzgünlüğü ile kumaş görünümü
bağlamak için bir çaba içinde yürütülmüştür. Belirtildiği gibi, iplik ve kumaş
proseslerinin etkisi güçlüdür ve iplik kalitesine etki eden faktörlerde en önde
gelir. Kumaş görünümü farklılıklarının temel nedenlerinin izini kaybetme
riskini önlemek için, örme ya da dokuma makinalarından gelen herhangi bir
etki hariç, burada yalnızca USTER® STATISTICS’ in farklı kalite
düzeylerindeki ipliklerinin etkisi karşılaştırılmıştır.
Kumaş görünümü etkileyen en önemli parametre iplik düzgünlüğüdür .Yeni
USTER® STATISTICS’ de biz kumaş görünümü tahminini desteklemek ve
güçlendirmek için normal CVm değerinin yanına daha uzun kesim
uzunluklarında CVm değerleri de (1m, 3m ve 10m) ekledik.
USTER® STATISTICS
19 (46)
Her durumda, %50 ya da daha düşük CVm ve çeşitli CVm kesim uzunluk
değerlerine sahip iplikler için,%75 ve yukarısı değerlerle karşılaştırıldığında,
USTER® STATISTICS düzeyi karakteristik olarak daha iyi bir görünüm
sunar.
Örnek 1
Şek. 13
16 tex (Ne 36) pamuk
ipliğinden farklı kalitede
örme kumaşlar.
İplik 2
İplik 1
CVm
3m
[%]
CVm
10m
[%]
İnce
-50%
[1/km]
Kalın
+50%
[1/km]
Neps
+200%
[1/km]
H
[%]
CVm
1m
[%]
İplik 1
12.6
3.1
2.3
1.9
1
33
72
5.2
USP13
30
15
20
25
5
30
52
25
İplik 2
14.9
3.7
2.9
2.2
19
148
149
4.9
USP13
95
53
55
40
>95
>95
93
15
CVm
Tablo 3
®
USTER TESTER 5 kalite
sonuçları – farklı CVm
değerlerinde 16 tex (Ne 36)
%100 pamuk ring ipliği.
Şek. 13 ve Tablo 3 teki örnekte, örme kumaşlar 16 tex (Ne 36) %100
pamuk ring ipliğinden yapılmıştır. Düzgünlüğü %30 USPTM civarında olan
iplikten yapılan soldaki kumaş, düzgünlüğü %95 USPTM düzeyinde olan
iplikten yapılan sağdaki kumaşa göre daha iyi görünüme sahiptir. Tablo 3
her iki ipliğin sayısal değerlerini ve onların USPTM değerlerini gösteriyor.
Bu iki ipliğin CVm değerlerinin doğrudan karşılaştırılması, aralarında %18
oranında bir fark gösterir. Bu fark CVm için önemlidir ve bu fark kumaşlara,
daha görünür ve transparan olarak yansır. USPTM STATISTICS değerleri,
bu iki ipliğin önemli ölçüde kalite farklılıkları olduğunu açıkça
göstermektedir.
USTER® STATISTICS
20 (46)
Örnek 2
İplik 1
Şek. 14
20 tex (Ne 30) pamuk
ipliğinden farklı kalitede
örme kumaşlar.
İplik 2
CVm
3m
[%]
CVm
10m
[%]
İnce
-50%
[1/km]
Kalın
+50%
[1/km]
Neps
+200%
[1/km]
H
[%]
CVm
1m
[%]
İplik 1
12.7
3.6
2.9
2.3
1
34
66
4.6
USP13
50
50
60
50
20
55
70
<5
İplik 2
13.9
4.8
3.9
2.9
4
69
89
4.8
USP13
80
>95
>95
95
60
90
80
5
CVm
Tablo 4
®
sonuçları – farklı CVm
değerlerinde 20 tex (Ne 30)
%100 pamuk ring ipliği.
Şek. 14 ve Tablo 4 teki örnekte, örme kumaşlar 20 tex (Ne 30) %100
pamuk ring ipliğinden yapılmıştır. Düzgünlüğü %50 USPTM civarında olan
iplikten yapılan soldaki kumaş, düzgünlüğü %80 USPTM düzeyinde olan
iplikten yapılan sağdaki kumaşa göre daha iyi görünüme sahiptir.
Yine, USPTM teki büyük fark, üretilen gerçek kumaşların görünüş
bakımından kalite farkını yansıtmıştır.
Örnek 3
Aşağıdaki örnekler (Tablo 6), biri karde ve biri penye olmak üzere iki iplik
seti içerir. Tüm iplikler süprem kumaş olarak örülmüştür ve görünüşleri
değerlendirilmiştir. Bu örnekler çok karakteristiktir çünkü, gerçek piyasa
şartlarını ve dokuma veya örme satınalma müdürlerinin karşılaştıkları
zorlukları yansıtır.
USTER® STATISTICS
21 (46)
30 tex (Ne 20), %100 pamuk, karde, örme,
ring ipliği
CVm = 12.7%
USP13 = 21%
15 tex (Ne 40), %100 pamuk, penye, örme, ring
ipliği
CVm = 12.6%
USP13 = 23%
CVm = 14.3%
USP13 = 61%
CVm = 13.8%
USP13 = 52%
CVm = 15.6%
USP13 = 89%
CVm = 15.2%
USP13 = 84%
CVm = 18.3%
USP13 = >95%
CVm = 16.9%
USP13 = >95%
Tablo 5
Farklı kalitelerdeki ipliklerden yapılmış örme kumaşlarının örnekleri. Sol taraftaki sütun 30 tex karde ring ipliği; sağ
taraftaki sütun 15 tex penye ring iplikleri içindir. Her iki sütunda da iyiden kötüye kalite aralığı, yukarıdan başlayıp,
aşağıya doğrudur.
USTER® STATISTICS
22 (46)
İlk setteki kumaşlar 30 tex (Ne 20) %100 karde pamuk ring ipliğinden, ikinci
setteki kumaşlar 15 tex (Ne 40) penye pamuk ring ipliğinden yapılmıştır.
Bu testi kullanarak gerçekçi bir kıyaslama yapabilmek için, tek bir tip –
süprem kumaş – için farklı dört tedarikçiden iplik satınaldıklarını düşünün.
USTER® STATISTICS düzeylerinin kalite belirleme aracı olarak kullanımı,
zaman ve risk kaybını azaltacak. Böylece istenen kumaş kalitesi ile satın
alınan iplik kalitesi arasında bağlantı kurulabilir ve uygun karar ve fiyat
ayarlamaları yapılabilir.
Tüm örnekler için not
Yukaridaki tüm durumlarda bahsedilen incelenmiş ve karşılaştırılmış
iplikler, iplik düzgünlüğünden bağımsız şekilde, kumaş görünümünü
etkileyebilecek periyodik varyasyonlara sahip değildi.
Sonuçlar
USTER® STATISTICS düzeyi, iplik kütle düzgünlüğü (CVm, CVm 1 m, CVm 3
m, CVm 10 m) karşılaştırıldığında, istenilen kumaş görünümünün güçlü bir
belirleyicisidir.
Pratikte, %50 civarı USPTM düzeyleri, periyodik hatalar hariç, kabul edilebilir
kumaş görünümleriyle sonuçlanabilir.
Kritik dokuma veya örme yapılar ile, bu sınırlama %25 düzeyine doğru
kayar. Az kritik kumaş yapıları ile, %75 çizgisi etrafındaki iplik değerleri
kabul edilebilir. Ancak iki tedarikçiden alınan %25 ile %75 malzemelerin
karıştırılması da barré hatasına sebep olabilir.
%75’ in üzerindeki seviyelere sahip iplikler ile, kumaş görünüm problemi
riski fazladır.
USTER® STATISTICS CVm düzeyi ve kumaş görünümü arasındaki güçlü
bağlantı, belirleyicidir.
USTER® STATISTICS
23 (46)
İplik tüylülüğü ve kumaş boncuklanması
5.2
Takip eden örnekte faklı tüylülük seviyelerine sahip iki ipliği karşılaştırdık.
İplik 1
Şek. 15
İplik 2
Farklı tüylülük seviyelerindeki iki iplik örneği ve iplik levhası üzerindeki görünüşleri.
İplik 1
Şek. 16
İplik 2
Farklı tüylülüğe sahip ipliklerin farklı boncuklanması.
CVm %
H
sh
S3
İplik 1
12.06
5.66
1.61
363
USP13
5
40
30
75
İplik 2
12.39
7.71
1.83
594
USP13
25
95
70
>95
USTER® STATISTICS
Tablo 6
®
USTER TESTER 5 ve
®
USTER ZWEIGLE HL400
kalite sonuçları – farklı
tüylülük değerlerinde 49 tex
(Ne12) %100 pamuk OE
rotor ipliği.
24 (46)
Şek. 15 ve Tablo 6, %100 pamuk OE ve 49 tex (Ne12) numaraya sahip
olan iki ipliği göstermektedir. Fakat iplik tüylülükleri arasında önemli fark
vardır. İplik fotoğraflarından görüldüğü gibi, tüylülük farkı kolayca görülebilir.
Bu durum bu ipliklerden yapılan kumaşlarda farklı boncuklanma derecesine
neden olur. Şek. 16 farklı tüylülük düzeylerinde iki ipliğin oluşturduğu
boncuklanmalara örnek göstermektedir.
Ayrıca şunun üzerinde de durmalıyız ki, bunun gibi farklı tüylülüğe sahip
ipliklerin karıştırılması kesinlikle kumaşta barré efekti yapar.
Sonuç
Şunu gördük ki tüylülük düzeyi %80 ve üzerinde olan iplikler, tüylülük
düzeyi %40 ve altında olan ipliklere göre daha fazla boncuklanma
oluşturma eğilimine sahiptirler.
Ayrıca şunu belirtmekte yarar var ki, tüylülük düzeyi yüksek olan iplikler
örme makinasınde daha fazla uçuntu yapmaya, duruşlar ve kopuşlarla
makina performansını düşürmeye ve hatta kumaş hataları oluşturmaya
meyillidirler.
5.3
Sık görülen ince, kalın yer ve neps hataları ve kumaş
görünümü
Sık görülen ince, kalın yer ve neps hatalarıyla ilgili olarak farklı neps
düzeylerinde ipliklerden yapılan dokuma kumaşları karşılaştırdık. Kumaş
görünümünü oldukça etkilemesinden dolayı, dokuma kumaşlarda, iplik
mukavetinden sonra en önemli parametre iplikteki neps düzeyidir.
Örnek 1
Bu örnekte farklı düzeylerde sık görülen ince, kalın yer ve neps hatalarına
sahip iki iplikten yapılmış kumaşları karşılaştırdık, İkisi de 10 tex (Ne60) ve
%100 pamuktur.
İplik 1
Şek. 17
İplik 2
Farklı kalitedeki 10 tex (Ne60) %100 pamuk ipliklerden yapılan kumaş örnekleri. Yüksek neps düzeyine sahip
iplik 2, kumaşın görüntüsüne doğrudan etki ederek, kumaşta küçük rahatsız edici noktalar oluşturup, nepsli
kumaş denilen hataya neden olmuştur.
USTER® STATISTICS
25 (46)
[%]
CVm
1m
[%]
CVm
3m
[%]
CVm
10m
[%]
İnce
-50%
[1/km]
Kalın
+50%
[1/km]
Neps
+200%
[1/km]
İplik 1
13.9
3.9
3.1
2.4
10
40
65
USP13
30
50
75
50
30
25
25
İplik 2
13.9
4.6
3.6
2.9
13
60
170
USP13
30
95
95
95
50
50
90
CVm
Tablo 7
®
sonuçları – farklı düzeylerde
sık görülen ince, kalın yer
ve neps hatalarına sahip 10
tex (Ne60) %100 pamuk
ring ipliği.
Örnek 2
Bu örnekte farklı düzeylerde sık görülen ince, kalın yer ve neps hatalarına
sahip iki iplikten yapılmış kumaşları karşılaştırdık, İkisi de 7 tex (Ne80) ve
%100 pamuktur.
İplik 1
Şek. 18
İplik 2
Farklı kalitedeki 7 tex (Ne 80) %100 pamuk ipliklerden yapılan kumaş örnekleri. Yüksek neps düzeyine sahip
iplik 2, kumaşın görüntüsüne doğrudan etki ederek, kumaşta küçük rahatsız edici noktalar oluşturup, nepsli
kumaş denilen hataya neden olmuştur.
[%]
CVm
1m
[%]
CVm
3m
[%]
CVm
10m
[%]
İnce
-50%
[1/km]
Kalın
+50%
[1/km]
Neps
+200%
[1/km]
Yarn 1
14.3
3.6
2.6
2.1
23
51
87
USP13
30
25
45
30
30
5
26
Yarn 2
13.9
3.9
3.0
2.5
9
78
227
USP13
10
50
65
70
<5
25
90
CVm
Tablo 8
®
sonuçları – farklı düzeylerde
sık görülen ince, kalın yer
ve neps hatalarına sahip 7
tex (Ne80) %100 pamuk
ring ipliği.
Sonuç
Neps için USTER® STATISTICS’ de %75 ve daha fazla düzeylerde olan
ipliklerin kötü kumaş görüntüsüne meyilli olduklarını gördük. Bu problem
ince ipliklerde ve kompakt ipliklerde, bu ipliklerin daha ince ve düzgün
yapılarından dolayı daha da rahatsızlık vericidir.
USTER® STATISTICS
26 (46)
Kumaş görüntüsü ve USTER® STATISTICS arasındaki bağlantı çok
güçlüdür ve kumaş kalitesi anlamında kesinlikle farklı katagorilerdeki
ipliklerin sınıflandırılması ve ayrılması için bir göstergedir.
5.4
Kısa elyaf içeriği ve penye telefi
USTER® STATISTICS çeşitli pamuk proses aşamalarından şeritlerdeki kısa
elyaf miktarının USTER® AFIS ile ölçülmesiyle elde edilen referans değerler
içerir. Bu değerler iplik işletmeleri için çok önemlidir. Çünkü bu değerler
penye ipliklerin eğirilmesinde en önemli maliyet ve kalite faktörüyle ilişkilidir:
penye telefi.
Penye şeridi içerisindeki kısa elyaf içeriğinin ölçümü ve bunun iplik ve
kumaş kalitesi üzerindeki etkisi arasındaki bağlantı ile ilgili çeşitli çalışmalar
ve denemeler yapılmıştır. Aşağıdaki denemede, kısa elyaf içeriği açısından
USTER® STATISTICS’ in farklı düzeylerinden şeritlerden yapılan iplikleri
inceledik. Bu ipliklerden sonuçta süprem kumaş örüldü.
Kullanılan pamuğun mikroner değeri 4.2, elyaf mukavemeti 31cN/tex,
uzunluk düzgünlüğü %82, elyaf uzunluğu 29,4mm ve gram daki neps sayısı
300 dür. Bu pamuk üç farklı penye telefi düzeylerinde tarandı ve üretilen
şeritlerden 15tex (Ne40) iplik yapıldı.
Penye telefi
SFC(n) penye şeriti
İplik CVm
İplik İnce -50%
İplik Kalın +50%
İplik Neps +200%
Test 1
Test 2
Test 3
[%]
15.4
17.5
19.7
[%]
12.1
10.1
8.9
USP13
75
40
25
[%]
13
12.1
11.9
USP13
30
5
>5
[/km]
0
0
0
USP13
>5
>5
>5
[/km]
38
21
16
USP13
25
>5
>5
[/km]
124
93
86
USP13
75
55
50
Test 2
Test 1
Şek. 19
Tablo 9
Üç farklı penye telefi
düzeyleriyle üretilen şerit
®
ve ipliklere ait USTER
®
AFIS ve USTER
TESTER 5 kalite
sonuçları.
Test 3
Farklı kalitelerdeki pamuk ipliğinden 15 tex (Ne 40) örülmüş kumaşlar
USTER® STATISTICS
27 (46)
Sonuç
Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi, aynı hammaddenin aynı hatta farklı
penye telefleri ile işlenmesi sonucunda üretilen penye şeritlerindeki kısa
elyaf oranının farkından dolayı test 1 ve test 2 nin kumaş görünümleri daha
kötüdür.
Bununla birlikte aşırı penye telefi (test 3) şeritteki kısa elyaf oranında büyük
bir değişiklik yapmamakta ve kumaş görüntüsünü geliştirmemektedir. Hatta
bu örnekte ve birçok denemelerde görülmüştür ki, aşırı penye telefi daha
kötü kumaşlara neden olmaktadır.
Penyede aşırı telef uzaklaştırmanın sonuçları, ayrıca işletmeninin nihai
performansını da etkilemektedir. Çünkü yüksek miktarda elyaf
uzaklaştırmak üretim maliyetlerini de arttırmaktadır.
5.5
İplik gerilme değerleri ve dokumadaki kopuşlar
İplik mukavemeti ve iplik uzamasının rolü bilinmektedir ve iyi belgelenmiştir.
Fakat bazen mukavemet ve uzama varyasyonunu ve dokumadaki iplik
kopuşlarıyla olan ilişkisini gözden kaçırırız.
Dokumada iplik uzaması, ayrıca uzama varyasyon derecesi çok önemli bir
iplik özelliğidir. Aklımızda tutmamız gerekir ki, en ideal haşıllama makina
ayarlarında dahi, haşıllama işlemi sırasında ring pamuk ipliklerinde
minimum %0.6 ve open-end ipliklerde %1.5 oranında uzama kaybı görülür.
Geriye kalan uzama miktarı önemlidir. Çünkü dokuma sırasında her çözgü
ipliği binin üzerinde uzama ve gevşeme hareketine karşı kopmadan
dayanmak zorundadır. Kumaş konstrüksiyonuna bağlı olarak dokuma
esnasında en yüksek uzama %2 veya daha fazlaya ulaşır. Çözgü
kopuşlarını kabul edilebilir bir düzeyde tutmak için haşıl işleminden sonra
kalan uzama miktarı %3 – 4 ün altında olmamalıdır.
Şek. 20 ve Şek. 21 deki örnekler, ilk bakışta birbirine çok benzeyen– fakat
aslında benzer olmayan – ipliklerin farklılıklarını ve ilerleyen proseslere
olası etkisini gösterir.
Örnek 1
Burada dokumacı tarafından farklı tedarikçilerden alınan iki ipliği
karşılaştırıyoruz. İkisi de 20 tex (Ne 30) ve %100 pamuk penye ipliğidir.
USTER® STATISTICS
28 (46)
Şek. 20
İki 20 tex (Ne 30) ipliğin USTER TENSOJET sonuçlarının karşılaştırılması
®
Birinci örnekte, iki iplik de mukavemet için benzer – fakat uzama için
tamamen farklı değerler göstermektedir. İplik 2’ nin karşılaştıralabilir
derecede düşük uzama değerinin yüksek uzama CV değerinin
kombinasyonuyla, çok sayıda çözgü kopuş riskinden dolayı, dokumacı bu
ipliği atkıda kullanmaya karar vermiştir.
Performansdaki fark USPTM düzeylerine kesinlikle yansımaktadır. Bu
spesifik örnekte %25 uzama seviyesi, %90 seviyesine göre çözgü
performansı anlamında çok daha iyi davranış gösterecektir.
USTER® STATISTICS
29 (46)
Örnek 2
Burada dokumacı tarafından farklı tedarikçilerden alınan iki ipliği
karşılaştırıyoruz. İki iplik de 15tex (Ne40) %100 pamuk, penye, ring ipliğidir.
Şek. 21
İki 15 tex (Ne 40) ipliğin USTER TENSOJET sonuçlarının karşılaştırılması
®
Şek. 21 deki iplikler bir önceki örnekteki gibi aynı ilişkiyi gösterirler. Bu
durumda, iplik daha incedir ve dokumada kullanılacağı farz edilmektedir.
Performanstaki fark tam olarak USPTM düzeylerine yansımaktadır. Bu
spesifik örnekte %34 uzama diliminin dokuma performansı, >%95
seviyesinden çok daha iyi davranış gösterecektir.
Sonuç
Yukarıdaki örnekler açıkca göstermiştir ki, uzama seviyeleri %25
istatistiklerinde olan iplikler, %95 bölgesinde olan ipliklere göre daha az
kopuş riski taşımaktadır.
Ayrıca USPTM düzeylerinin, ipliklerin farklı kullanım yerlerinin tayininde nihai
rol alabileceğini göstermiştir – örneğin ipliğin çözgü veya atkı olarak
kullanılması. Hatta haşıl ve çözgü hazırlama işlemlerinde, farklı makina
tipleri ve hızlarında, ipliklerin performanslarını öngörebilirler.
USTER® STATISTICS
30 (46)
İplik uzamasının, özellikle eğirme ve bobinlemedeki prose hızlarını,
dolayısıyla üretim maliyetlerini büyük ölçüde etkilemesinden dolayı, bu bilgi
iplik üreticileri için de oldukça önemlidir.
6
USTER® STATISTICS yorumlanması – Farklı
istatistik düzeyleri ve iplik fiyatı arasındaki ilişki
Farklı USTER® STATISTICS düzeyleri ve iplik fiyatları arasındaki bağlantıyı
kurmak kolay değldir. Bununla birlikte, konuyu aydınlatmak anlamında,
genel yol gösterici kurallar oluşturabiliriz.
İplik alıcıları için fiyat, iplik kalitesi kadar hatta bunun daha ötesinde önemli
bir faktördür.
USTER® STATISTICS’ de %5 düzgünsüzlük seviyesindeki bir ipliğin düşük
(veya ‘uygun, adil’ bir fiyatla) sunulması iplikçinin doğru kalitedeki ve
fiyattaki hammaddeyi kullandığını ve bunu rasyonel eğirme işlemleri ile
eğirdiğini gösterir.
USTER® STATISTICS’ de %5 düzgünsüzlük seviyesindeki bir ipliğin yüksek
(veya ‘gerçekçi olmayan’) fiyatlarla satılması iplikçinin pahalı hammadde
kullandığını gösterir.
USTER® STATISTICS’ de %75 düzgünsüzlük seviyesindeki bir ipliğin
düşük fiyatla teklifi iplikçinin orta veya belki de düşük kalitede pamuk (satın
alırken pahalı yada ucuz olup olmadığına bakmaksızın) kullandığı veya
bunu bir kalite hedefinden ziyade yüksek miktarda eğirme şeklinde
işlediğini gösterir.
Sonuçta USTER® STATISTICS seviyeleri ile iplik fiyatı arasında genel
bağlamda bir ilişki vardır. Bu anlayış, karşılaştırmalar yaparken ve doğru
ipliklerin seçiminde kritik noktadır.
USTER® STATISTICS seviyeleri ve iplik fiyatı arasındaki ilişkiyi incelemenin
bir başka yolu ise farklı USTER® STATISTICS düzeylerinde iplikleri işlerken
ortaya çıkan maliyetlere bakmaktır. Takip eden paragraflar bunu gösteren
bazı örnekler sunar.
Örnek 1 – Dokumadaki kopuşların maliyeti
İplik atkıda kullanıldığı zaman en yüksek mukavemet esas olarak atkı atma
hızına bağlıdır. Mukavemet bağlantılı atkı kopuşları, en yüksek
mukavemete maruz kalan ipliğin en zayıf noktasında gerçekleşir.
USTER® STATISTICS
31 (46)
Mukavemet düzeyi, en yüksek gerilim ve iplik zayıf noktasının nerede
örtüştüğü, mukavemet CV’ sine bağlıdır. Mukavemet CV si ne kadar düşük
olursa zayıf nokta seviyesi de o kadar iyi olur. Bu da, gereken minimum
mutlak mukavemet seviyesidir. Zayıf nokta seviyesinin bulunması için
deneysel formül:
Zayıf Nokta Seviyesi = ortalama mukavemet – (4.3 x iplik mukavemetinin
standart sapması)
Örneğin, eğer ipliğin mukavemeti 18 cN/tex ve mukavemetin standart
sapması 1.6 ise
Zayıf Nokta Seviyesi = 18 cN/tex – ( 4.3x1.6 ) = 11.1 cN/tex
Şek. 22
İplikdeki dokuma makinası
yükü ile iplik kuvveti
arasındaki ilişki.
Bu aynı zamanda şu anlama gelir. Mükemmel ortalama mukavemet değeri
fakat çok yüksek mukavemet CV’ si olan bir iplik, düşük ortalama
mukavemet fakat küçük mukavemet CV’ si olan iplikten büyük bir ihtimalle
daha kötü performans gösterecektir.
Örnek (Tablo 10) aynı iplik numarasından yapılan farklı mukavemet fakat
benzer uzama değerleri gösteren iki ipliğin üretim maliyetleri üzerine etkisini
götermektedir. Maliyet karşılaştırma vakası, takip eden artikele aittir.
Artikel
Perkal
Bir inçdeki
iplik sayısı
Çözgü materyali
15.8 x 12.8
100% pamuk
16 tex (Ne 36)
Atkı materyali
Tollam
çözgü
sayısı
Örgü
yapısı
100% pamuk
16 tex (Ne 36)
12916
1/1
Tablo 10
Dokuma artikel detayları
Dokuma işletmesinin toplam 62 adet çift enli hava jetli dokuma makinası
600 rpm hızla yılda yaklaşık 5 milyon metre kumaş üretmektedir. Kullanılan
iplik hem atkıda hem çözgüde 16 tex (Ne 36) %100 pamuktur.
USTER® STATISTICS
32 (46)
Şek. 23 ve Şek. 24’ de görüldüğü gibi her iki iplik de benzer ortalama
mukavamet ve uzamaya sahiptir. İplik 2, daha geniş bulut görüntüsüne
sahiptir. Bu iplik 2’ nin mukavemet ve uzama varyasyonunun iplik 1’ e göre
daha kötü olduğunu gösterir.
1 No’lu iplikte, 100000 atkı ipliği başına 4 çözgü kopması meydana geldi ve
yine 100000 atkı ipliği başına 4 atkı kopması ile elde edilen verimlilik oranı
88,5% oldu. 2 No’lu iplikte, 100000 atkı ipliği başına 5 çözgü ve aynı sayıda
atkı kopması meydana geldi, verimlilik 87% oldu. 1,5 % oranındaki verimlilik
kaybının nedeni, bir fazla çözgü ipliğinin kopmasıdır.
İplik 1
Şek. 23
iplik 1 in kuvvet ve uzama
noktalama dağılımı
İplik 2
Şek. 25
Farklı çözgü duruşlarının dokuma randımanına
etkisi
USTER® STATISTICS
Şek. 24
iplik 2 in kuvvet ve uzama
noktalama dağılımı
Şek. 26
Farklı çözgü duruşlarının bir yılda makina
başına işletim maliyetlerine etkisi
33 (46)
Tüm diğer maliyetlerin sabit olduğu kabulüyle, sadece çözgü kopuş
maliyetleri değişken, makina başına yılda bir eksik duruş 2251 € tasarrruf
sağlar. (100000 atkıda 4 duruş bir yılda makina başına 77727 € maliyete
neden olur.100000 atkıda 5 duruş maliyeti 79977 €)
Örnek 2 – Penye telefi
Daha önceki kullanılan kısa elyaf miktarı ve penye telefi örneği, USTER®
STATISTICS’ de penye şeritindeki kısa elyaf miktarı düşük ancak penye
telefi farkı çok büyüktür (Tablo 9 test 2 ve test 3). Ayrıca üretilen iplikler
benzer değerlerde ve kumaşların görünümü çok benzer. Bu iplikçi için,
telefi adapte etmede bir ipucu olabilir.
Takip eden maliyet modeline tüm işletme parametrelerini ekleyerek, bu
spesifik işletme için, doğru karar vermemenin etkisi yılda 32000 USD den
49000 USD düzeyindedir.
Şek. 27
Verilen bir iplik işletmesine
göre iki farklı penye telefi
düzeyinin finansal etkisini
hesaplamak için bir model.
Hesaplama gösteriyor ki, iplik işetmesinin bu artikeli çalışan kısmı (10000
iğ) yılda 32000 USD kâr edebilir. Bunu azaltılan penye telefinin üretim artışı
olarak (Elbette daha az penye telefi satılmasıyla oluşan kaybı çıkararak)
kullanılması ile yapar.
Bazı durumlarda ve bazı iplik eğirme işletmelerininin düzeni ilave olarak
şerit üretmeye uygun olmayabilir. Bu durumda kâr, aynı miktarda iplik
üretirken pamuk hammadesinden tasarruf edilerek sağlanır. Bu spesifik
örnek için yılda 50000 USD tasarruf yapılabilir. Pamuk fiyatlarının yüksek
olduğu yıllarda bu, işletme için büyük bir tasarruftur.
USTER® STATISTICS
34 (46)
7
Neden USTER® STATISTICS sadece USTER®
cihazları için geçerlidir
Eğer tekstil test cihazları kıyaslama için kullanılırsa, bu cihazların ölçüm
doğruluğunun kontrol altında tutulması çok önemlidir. Bunun için ortalama
değerlerin olduğu kadar varyasyonunda kararlaştırılması gereklidir. Aksi
halde kıyaslamalar kullanılamaz çünkü test sonuçlarının varyasyonu çok
geniş olur.
Test sistemleri üretildiği zaman, USTER ölçümlerin doğruluğunu ve
hassasiyetini sıkı bir şekilde kontrol altında tutulabilmesi için birçok
potansiyel varyasyonu güvence altına almak için aşağıda sıralanan
işlemleri gerçekleştirmektedir:
•
Son testin tutarlılığı, montaj hattı
•
Sensörlerin varyasyonu ve sinyal değerlendirme systemi
•
Kalibrasyon varyasyonu (kontrollü labaratuvarda yapılmış)
•
Labaratuvardaki rutubet ve sıcaklık
•
Ölçüm esnasında test materyali içerisindeki nem miktarı (test
labaratuvarının standart koşullarına adapte edilmiş)
•
Test mateyali
varyasyonu
•
Ana ölçüde kalite karakteristiklerinin takip edilebilirliği
içerisinde
ve
arasında
kalite
karakteristiklerinin
USTER® STATISTICS için; İsviçre Uster’ de ve Çin Suzhou’ daki test
laboratuvarlarımızda, USTER® cihazlarımızda örnekler ölçülür. Tüm kalite
karakteristikleri – düzgünsüzlük, sık görülen ince, kalın yer ve neps hataları,
tüylülük, mukavemet, uzama, numara, vb. – laboratuvardaki rutubet
düşerse azalır, yükselirse artar. Bu yüzden doğru ölçümler için laboratuvar
koşullarının kontrol altında tutulması çok önemlidir. USTER in test
laboratuvarlarındaki koşullar sürekli olarak kontrol edilmekte ve kalite
karakteristikleri ana ölçü ile karşılaştırılır.
Ölçüm cihazları uzun zaman boyunca aynı kalite değerlerini tedarik etmek
zorundadır ve bunu cihazlarda nesilden nesile sağlamalıdırlar. Her cihazın
üretimi geriye doğru ana ölçü ile takip edilebilir, USTER tarafından yıllarca
güvenli bir şekilde tutulur. Bu aynı kalite karakteristiklerinin uzun süre
garanti edilebilmesini güvence altına alır. USTER® STATISTICS bu
referans rakamlarının baştan itibaren karşılaştırılmasına olanak sağlar. Bir
şüphe halinde müşterinin labaratuvar sistemlerindeki kalite karakteristikleri
bu ana ölçü ile karşılaştırılabilir.
USTER® STATISTICS düzeyleri ile kalite, ve hatta maliyetler arasındaki
güçlü bağlantıya değinilmişti. Bu şu anlama gelir: USTER® STATISTICS
kullanmak isteyen bir kişi karşılaştırılan sonuçların sıkı toleranslar içerisinde
olduğundan emin olmak ister. Aksi halde kıyaslamaların karşılaştırılması
riske atılmış olur.
USTER® STATISTICS
35 (46)
Uster Technologies kalite karakteristiklerindeki varyasyonu kontrol altında
tutmak için çeşitli çabalar sarf eder. Uster Technologies ölçülen değerleri
geriye doğru ana ölçülere doğru takip ederek kurulu USTER® labaratuvar
sistemlerinin ortalama ve varyasyon değerlerini yıllarca kontrol altında
tutabilmektedir.
Diğer tedarikçilerin ölçüm cihazları, burada bahsedilen birçok koşulu
sağlayamaz. Bu yüzden bu sistemlerin ölçümleri USTER® STATISTICS ile
karşılaştırıldığında, değerlerdeki varyasyonlar çok yüksek ve USTER®
STATISTICS kullanışsız olur.
Uster Technoligies ‘in uzun tarihi nedeniyle, varyasyonları yönetmede çok
önemli ve gerekli olan bir tecrübesi vardır. USTER üretim fabrikasından
nihai müşteriye sevk edilen her cihaz veya sistem dar limitler içerisinde
kalibre ve test edilir. Sonuçta sinyallerin sistematik ve tekrar edilebilir bir
şekilde değerlendirilmesi yapılır.
Bu detaylar belki önemsizmiş gibi görülebilir. Özellikle şu anki ‘bilgisayar
çağında’. Ancak kesinlikle önemsiz değillerdir. Elyaf ve ipliklerin kalite
karakteristiklerini ölçen diğer üreticilerin cihazları kısaca bu ön koşulları
sağlayamazlar.
İşte burada USTER® TESTER 5 ile (örnekte USTER) ile diğer üç farklı
cihaz üreticisinin arasındaki karşılaştırma örneği. Üreticiler (A, B ve C bu
örnekteki) ipliklerdeki kütle düzgünsüzlüğünü ölçüyor. Görev, 20 tex (Ne
30) %100 pamuk ipliğin düzgünsüzlüğünün ölçülmesidir.
Şek. 28
Farklı cihazlarda, 20 tex (Ne
30) %100 pamuk ipliğin kütle
düzgünsüzlüğünün (CVm)
ölçümü
Görüldüğü gibi diğer üreticiler de değerlerini USTER® STATISTICS ile
karşılaştırmak isterlerse, değerler %20 den %60 kadar değişir. Bu
değişkenlik düzeyinde kıyaslamaların kullanılması anlamsızdır. USTER
değeri sadece %40 ve 45 arasında değişir, çok daha sıkı kontrol edilmiş bir
varyasyon. Bu koşullar altında kıyaslamalar geçerlidir.
Son ama aynı derecede önemli, USTER® STATISTICS’ in neden sadece
USTER® cihazlarıyla geçerli olduğu. Çünkü eşsiz kalite parametrelerini
cihazlarımız ölçmektedir.
USTER® STATISTICS
36 (46)
Bu parametreleri üreten cihazlar:
•
USTER® TENSOJET
•
USTER® TESTER 5 (OI modülü, OM modülü)
•
USTER® CLASSIMAT 5
•
USTER® ZWEIGLE HL400
•
USTER® AFIS
•
USTER® HVI
8
USTER® STATISTICS ve ‘Toplam Test’
Günümüzün rekabetçi tekstil iş ortamında başarılı olabilmek için, şirketler
artık sadace bir kaç temel kabiliyetlere güvenemezler. Gelişme ve
sürdürülebilir sonuçlar başarmak için tüm operasyonel alanlarda üstün
olmak zorundadırlar. Bu zaruri ihtiyaç, maliyetleri minimize etmek ve gerekli
kaliteyi sürekli olarak başarmak arasındaki doğru dengeyi anlamaktır – ki
bu iplik kalitesinin doğru kontrolüne dayanır.
Şek. 29
Toplam Test yaklaşımı
USTER, laboratuvar testi, süreç izleme ve bilginin kombinasyonu ile bu
rekabete karşı eşsiz bir yaklaşım geliştirdi.
Bu yaklaşım Toplam Test olarak adlandırılır (Şek. 29) – ve bu tekstil
işletmelerinin faaliyetlerini, kesin olmayan sonuçlardan öngörülebilir
karlılıklara çevirmesine yardımcı olur. Üretim makinalarının ayarları,
labaratuvarda USTER® cihazlarının ölçtüğü test örneklerinin onayı ile
USTER® STATISTICS değerlerine göre yapılabilir. USTER® iplik
temizleyicileri ile USTER® laboratuvar sistemleri arasındaki eşsiz
kolerasyon ile iplik üretiminin %100 ü kontrol edilir.Bu üretimin sürekli
olarak gerekli kalite limitleriyle karşılaştırılmasına izin verir. Bunu yaparken
farklılıklar anlık olarak tespit edilir ve toplam üretim için kalite sürekliliği
güvence altına alınmış olunur.
USTER® STATISTICS
37 (46)
Toplam Test ve USTER® STATISTICS – zorunlu bir kombinasyondur.
Çünkü standartlar USTER’in Toplam Test yaklaşımının can alıcı bir
parçasıdır (Şek. 30.)
Şek. 30
®
USTER STATISTICS ve
®
USTER cihazlarının
kombinasyonu, elyaf ve
iplik için, küresel olarak
kabul edilmiş kıyaslama
kriterlerini sunar.
Tekstillerde en büyük ve en maliyetli problemlerden biri istenen kalitenin
hemen altında olan reklamasyonlardır. Araştırmalar göstermiştir ki tekstil
tedarik zincirinde kaliteyle alakalı maliyetlerin toptancının toplam gelirlerinin
(toptancılarla yapılan bazı tartışmalarda söylediklerine göre) %6 sına kadar
ulaşmaktadır. USTER® STATISTICS kullanan iplik üreticileri, kalite hedefleri
oluştururlar ve bunu nihai ürünlerinin kalite sertifikasyonu ve rakiplerine
karşı performans kıyaslaması için yaparlar
USTER® STATISTICS kullanıcılara ‘kalitenin küresel dili’ ni konuşma
imkanı sağlar – ki bu hiçbir açıklama ve çeviri gerektirmez ve herkes
tarafından kolayca anlaşılır.
9
USTER® STATISTICS 2013 hakkında bazı
gerçekler
9.1
USTER® STATISTICS 2013 nasıl oluşturuldu
Uster Technologies sürekli olarak dünyanın her yerinden numuneler
toplamakta ve her beş, altı yılda bir USTER® STATISTICS yayınlamaktadır.
Numuneler İsviçre, Uster Technologies ve Çin (sadece Çinden toplanan
örnekler), Suzhou laboratuvarlarında standart koşullarda ve katı test
yönetmelikleriyle test edilmektedir.
Elyaftan ipliğe binlerce örnek bu iki labaratuvarda test edilir. Test edilen
elyaf, şerit, fitil ve iplikler sadece yüksek miktarda numune sayısına
ulaştığında yeni bir bölüm açılır ve tüm parametreleri yayınlanır.
Testten sonra ölçüm sonuçları veritabanına transfer edilir ve eşsiz bir veri
analiz yazılımı yüzdelik eğrilerini hesaplar. Grafiklerin değerlendirilmesi
İsviçredeki USTER şirket merkezindeki tecrübeli tekstil teknologları
tarafından yapılır.
USTER® STATISTICS
38 (46)
USTER® STATISTICS’ in bütün değerleri Uster technologies ‘in laboratuvar
cihazlarınının
kullanılmasıyla
elde
edilir
ve
sadece
onların
kombinasyonlarıyla geçerlidir. Bölüm 7 de açıklandığı gibi bu verilerin
kararlılığı ve tekrar edilebilirliği sadece Uster Technologies in yaptığı
laboratuvar cihazları tarafından garanti edilebilir.
Şek. 31 da USTER® STATISTICS için ölçülen tüm örneklerin coğrafi
dağılım kaynağı görüntülenmiştir.
Şek. 31
®
USTER STATISTICS 2013
için ölçülen tüm örneklerin
coğrafi dağılım kaynağı
Örneklerin büyük bir kısmı, %71 i Asya’dan geliyor. Bu dünya çapında
kurulu olan iğ sayısı ile uyumludur. Bir önceki USTER® STATISTICS (2007
yayını) ile karşılaştırıldığında Asya’dan gelen örneklerin miktarı %20
artmıştır. Avrupa, Afrika & Orta Doğu ve Amerika kıtasından gelen
rakamlar, bu bölgelerde kurulu olan iğ sayısını temsil eder. Yani örneklerin
geldikleri yerler dünya pazarındaki Tekstil üretiminin durumunu gerçek bir
şekilde yansıtır.
9.2
USTER® STATISTICS 2013 ün kapsamı – Yeni olan ne
var
1957 de, Uster Technologies pamuk ve yün için birkaç tablo yayınlamaya
başladı. Geçen 55 yılda USTER içeriği 2200 grafiğe kadar genişletti – bunu
hep, piyasada mevcut olan tüm materyaller için USTER® STATISTICS’ i
sunma isteğiyle yaptı. Bugün 30’ dan fazla ana iplik türü sunulmaktadır.
Geçen yıllar boyunca sadece bölüm sayılarında artış olmadı. Parametre
sayıları da elyaf, şerit, fitil ve iplikler için 60’ a ulaştı.
USTER® STATISTICS
39 (46)
USTER® STATISTICS 2013 ün öne çıkan noktaları USTER® CLASSIMAT 5
ve USTER® ZWEIGLE HL400 verilerinin dahil edilmesi ve katlı iplikler için
istatistiklerin yayınlanmasıdır. USTER® CLASSIMAT 5 iplik hatalarını,
yabancı elyafları, bitkisel maddeleri ölçüp sınıflandırırken, USTER®
ZWEIGLE HL400 iplikten çıkmış liflerin uzunluklarını sınıflar ve ölçer. İki
cihaz da kumaş görünümünün tayininde hayati önem taşır.
9.2.1
USTER® CLASSIMAT 5
CLASSIMAT® grafikleri için en büyük gereklilik iplik numaralarının ayırt
edilmesidir. Bunun sonucunda USTER® CLASSIMAT 5 grafikleri için iplik
numaraları için üç sınıfa ayrılmıştır.
Üç sınıf şunlardır:
1. Kalın
2. Orta
3. İnce
30.1 tex den 50 tex e ( Ne 12- Ne 20)
15.1 tex den 30 tex e (Ne 20.1- Ne 40)
≤ 15 tex (> Ne 40)
Daha önce bahsedildiği gibi yeni ve yenilikçi kalite parametreleri
yayınlamak, Uster Technologies’ in amacıdır. Bu nedenle, ilk olarak,
grafiklerde yabancı lifler bitkisel maddelerden ayrılmış olarak mevcuttur.
Geleneksel sınıflandırma standartlarının yanında USTER® CLASSIMAT 5
tüm hata katagorileri için limit dışı değerlerin (istisnaların) ölçümünü sunar
ve bunlar hakkında detaylı bilgiler verir.
Limit dışı değerler (Şek. 32) neps, kısa kalın, uzun kalın ve ince yerler
(NSLT), yabancı madde, polipropilen dahil sınıflandırılırlar ve
düzgünsüzlük, sık görülen ince, kalın yer ve neps hataları, tüylülük ve
kontaminasyon gibi anahtar kalite parametreleri. Tüm bu yeni parametreler
USTER® STATISTICS 2013 de yayınlanmıştır.
İlk defa, USTER® CLASSIMAT 5 periyodik hataların karakteristiklerini ve
miktarını gösterir.
Şek. 32
®
USTER CLASSIMAT 5 de
limit dışı değerlerin özet
tablosu
USTER® STATISTICS
40 (46)
9.2.2
USTER® ZWEIGLE HL400
İplik tüylülüğü, tekstillerin geniş kullanım yeri aralığında, kumaş kalitesinin
hemen hemen her konumunda, büyük bir etkiye sahiptir. Görünüm,
boncuklanma ve kumaşın dayanıklılığı ve bununla birlikte verimlilik ve ileriki
üretim
operasyonlarının
randımanı,
tüylülük
derecesine
göre
etkilenmektedir (Şek. 33).
En son USTER® ZWEIGLE HL400 cihazı küresel olarak yayınlanmış
ZWEIGLE® S3 tüylülük ölçümünü bir ileri düzeye taşımaktadır. Cihaz
400m/dk lık hızı ile önceki cihazdan sekiz kat daha hızlı çalışır ve
geliştirilmiş hassasiyeti ile avantajlar sunar. %10 dan daha düşük cihaz
varyasyonu ile Uster Technologies şimdi ilk defa USTER® ZWEIGLE HL400
ü kullanarak USTER® STATISTICS yayınlayabildi. Bu şu ana kadar bu
ölçme prensibinde mümkün değildi.
Şek. 33
Bir tişörtte yüksek
tüylülüğe sahip pamuk
ipliği ve boncuklanma
USTER® STATISTICS
41 (46)
9.2.3
Yeni iplik türleri
Bazı tekstil uygulamaları için, katlı iplikler çok yaygındır. Biz bu ihtiyacı ve
önemini fark ettik ve ilk defa katlı iplikler için USTER® STATISTICS
grafiklerini yayınladık. Eklenen yeni iplik türleri:
•
%100 pamuk, penye ve karde çift katlı ring iplikleri
•
Kopslar ve bobinler için pamuk ve elastomer ipliklerden yapılmış özlü
iplikler (geçici USTER® STATISTICS 2007 nin onaylanması)
•
Hava-jetli iplikler:
− 50/50%, 65/35% PES/CO
− 100% CO
− 100% PES
9.2.4
Yeni iplik parametreleri
USTER® STATISTICS başlangıcından beri, CVm değerleri her zaman
yayınlanmıştır. Kumaş görüntüsünü daha isabetli ön görebilmek için, iplik
işletmesinin mümkün iyileştirmelerinin altını çizmek anlamında, CVm in uzun
kesim uzunluklarını da ekledik. USTER® STATISTICS 2013 de, dünya
çapındaki en iyi uygulamaların karşılaştırılmasına izin vermek için 1m, 3m,
ve 10m kesim uzunlıklarını da ekledik.
Aşağıdaki tablo eklenen yeni parametreleri gösterir:
Cihaz
Parametre
®
USTER TESTER 5
CVm 1m: 1 m lik kesim uzunluğu için değişim (varyasyon) katsayısı
CVm 3m: 3 m lik kesim uzunluğu için değişim katsayısı
CVm 10m: 10 m lik kesim uzunluğu için değişim katsayısı
CV FS: İnce yapı için değişim katsayısı
®
İnçteki büküm
®
100m’ deki S3 değeri (3 mm ve daha uzun olan sarkmış liflerin toplamı)
®
Sınıflandırma parametreleri:
USTER ZWEIGLE TWIST TESTER
USTER ZWEIGLE HL400
USTER CLASSIMAT 5
‒ Standart sınıflar için NSLT
‒ Genişletilmiş sınıflar için NSLT
‒ Koyu yabancı madde (FD) A1 + AA sınıfları dahil
‒ Bitkisel madde (VEG)
Limit dışı değer istatistikleri:
‒ Standart sınıflar NSLT
‒ Genişletilmiş sınıflar NSLT
‒ FD, VEG, PP
‒ CV,IP,H nin toplam etkilenmiş payı
‒ İplik gövdesi, FD ve VEG için yoğunluk alanı
Tablo 11
USTER® STATISTICS
42 (46)
9.2.5
Yeni materyaller
Yayınlanan yeni parametrelerin yanında, Uster Technologies içerdiği
materyal aralığını da genişletmiştir. Viskozlar için yeni bölümler eklenmiştir.
Modal, pamuk-viskoz, pamuk-modal, mikro-modal ve keten. Aşağıdaki liste
ilave materyallerin listesini göstermektedir.
Fitil için
•
%100 CO, penye kompakt ipliği
•
%100 PES, ring ipliği
•
%100 CV, ring ipliği
•
%65/35 PES/CO, ring ipliği
İplikler için
•
Kimyasal muamele görmüş elyaftan yapılmış keten iplikler, kasarlanmış
veya kaynatılmış gibi (USTER® STATISTICS 2007 versiyon 4 de
tanıtıldığı gibi)
•
Yeni karışımlar:
− %50/50, %60/40, %70/30, CO/CV., penye ring ipliği, kopslar &
bobinler
− %50/50 PES/CO, penye ring ipliği, kopslar & bobinler
− %40/60, %45/55 PES/CO, penye ring ipliği, kopslar & bobinler
− %40/60, %45/55 PES/CO karde ring ipliği, kopslar
9.2.6
Yeni bölümler
Uster Technologies, USTER® STATISTICS 1997 sürümünden başlayarak
elyaf işleme verilerini yayınlamaktadır. Bu pamuk balyasından fitile, eğirme
prosesi boyunca uzanan çeşitli kalite parametrelerini ihtiva eder.
Uster Technologies, USTER® STATISTICS 2013 de, iplik işleme için yeni
bölümler yayınlamıştır. Grafikler, kopstan bobine, iplik mukavemeti,
tüylülüğü gibi spesifik parametrelerin kalite değişmelerini göstermektedir.
Uster
Technologies
bobinleme
hızının
ve
bobinleme
makinası/kondisyonlarının kalite üzerine kesin olarak etki ettiğinin
farkındadır. USTER’in amacı, iplikçiye kendi bobinleme işlemindeki kalite
değişikliğini kıyaslatarak küresel sonuçlarla karşılaştırması ve geliştirme
için bir alan olup olmadığına karar vermesi için yardımcı olmaktır.
Pratik olarak, bu grafikler dünya çapındaki en iyi deneyimlerle yeni
karşılaştırma imkanı sunuyor. Örneğin, kopstan bobine iplik tüylülüğünün
artışı sadece iplğin yapısal karakteristiklerinden etkilenmez (büküm,
sürtünme vb.) ayrıca bobinleme işleminin kalite düzeyine katkısının altını
çizerek, nerede zorunlu gelişmeler gerekiyorsa buna önderlik eder.
USTER® STATISTICS
43 (46)
10
Sonuçlar
USTER® STATISTICS 1957’ den beri Tekstil endüstrisine hizmet etmiştir.
Dünya çapında iplik kalite referansları sunmuştur. Bunun sonucunda her
iplik işletmesi, makina üreticisi ve iplik kullanıcısı kendi verilerini küresel
kıyaslamalarla karşılaştırabilirler.
USTER® STATISTICS iplik üretim ve işletim sahasındaki tüm oyuncular
tarafından yaygın bir şekilde kullanılır.
İplik üreticileri için
− Eğirme işlemi Anahtar Performans Göstergelerini
ayarlama
− Operasyonel mükemmelliğe ulaşma
− Kaliteyi objektif olarak belirleme ve iletişim
− Üretilen ve satılan ipliğin kalitesini garantileme
İplik kullanıcıları
için
−
−
−
−
Makina üreticileri
için
− Üretim ve kalite hedeflerinin her ikisine de ulaşan iplik
makinaları geliştirme
− Doğru iplik bileşenleri geliştirme
− Uygun bakım planları geliştirme
− Kalite ile bağlantılı üretkenlik
İhtiyaç duyulan kaliteyi belirleme (kalite profili)
Uygun kalitede iplikler seçme
İplik üreticilerinin portföyünü optimize etme
Doğru kalite için doğru fiyat ödeme
Tablo 12
Farklı kullanıcı grupları için
®
USTER STATISTICS in
rolünün özeti
Kalite ve maliyet arasında kaçınılamaz bir bağ vardır. Bu aynı zamanda
USTER® STATISTICS kullanımıyla da ortaya çıkar. Farklı USTER®
STATISTICS düzeylerinde ipliklerden üretilen kumaşların kalite düzeyleri
birbirinden açıkça farklıdır. Bu durum, işlemede problemlere veya son
değerde varyasyonlara götürür. Bu farklılıklar organizasyonun maliyetlerini
ve karlılığını etkiler.
USTER® STATISTICS iplik kalitesini tayin eden ve sınıflandıran tek tarafsız
referansdır. İplik fiyatlarına ve dolaylı yoldan maliyetlere bağlılığı onları
güçlü bir araç yapar. USTER® STATISTICS’ in yorumlanmasındaki
hatalardan kaçınmak için, kullanıcılar kalite değerlerini sadece USTER®
cihazlarıyla karşılaştırmalıdırlar.
USTER® STATISTICS’ in yeni 2013 sürümü, daha fazla iplik, daha fazla
materyal ve daha fazla kalite parametresi sunmaktadır. USTER®
STATISTICS tanıtımında öne çıkan nokta, yeni USTER® CLASSIMAT 5 e
dayanarak, onun önderliğinde az rastlanan hataların sınıflandırılmasıdır.
USTER® STATISTICS
44 (46)
Biz, gelecekte çok büyük bir iş olan numune toplama ve ölçmeye, USTER®
STATISTICS’ e devam etmeye kararlıyız. Geçmişte harcadığımız aynı
çabayı uygulayarak müşteri tabanımıza ve genel olarak tekstil endüstrisine
hizmet etmeye devam edeceğiz.
Motivasyonumuz USTER® STATISTICS’ in iplik ticaretindeki yeri
doldurulamaz değeri yanında, iplik işletmelerinin gelişimini destekleyen
bilgidir.
Geçtiğimiz 55 yılda, USTER® STATISTICS tekstil sanayi genelinde
efsanevi bir statü kazanmıştır – ve onların değeri, küreselleşmiş ticaret
ortamında bugün ve gelecekte her zamankinden daha önemlidir.
USTER® STATISTICS
45 (46)
Uster Technologies AG
Sonnenbergstrasse 10
CH-8610 Uster / Switzerland
Phone +41 43 366 36 36
Fax
+41 43 366 36 37
www.uster.com
[email protected]
USTER® STATISTICS
46 (46)

Internal Guidelines and Tools

Transkript

Benzer belgeler

Belcoro: High Speed iplikler için kalite damgası

SpinMaster - BMSvision

TOOM!!!

Modal Nedir? Modal, Karsu Tekstil`in stratejik ortağı Lenzing

Dünyadaki Fuarlar ve Sempozyumlar

1.1 Kalitenin Öncüleri - Endüstri Mühendisliği Bölümü