Santral Venöz Basınç (SVB) Ölçümü

Santral Venöz Basınç
(SVB) Ölçümü
AMAÇ
Sağ atriyum basıncının ve sağ ventrikül son diyastolik basıncının doğru
ve güvenilir bir şekilde ölçülmesi, hastanın ön yük ve volüm durumunun
değerlendirilebilmesidir.
TEMEL İLKELER
• SVB ölçümü için hastanın mutlaka santral kateteri olması gereklidir.
Santral ven kateteri takılması işlemi hekim tarafından gerçekleştirilir.
• SVB ölçümünde; kan yoğunluğuna en yakın yoğunluğa sahip % 0,9 NaCl
solüsyonu kullanılmalıdır.
• SVB sağ atrium ve büyük venlerdeki basıncı, dolayısıyla kalbin fonksiyonunu, dolaşım volümünü ve vasküler tonusü en iyi yansıtan göstergedir.
• SVB’nin normal ölçüm değeri 7- 12 cm H2O dir.
• SVB yüksekliği kan hacmine, sağ kalbin kasılma gücüne, intratorakal basınca ve ven tonüsüne bağlıdır.
• Hasta mekanik ventilatör desteğinde ise sonuç ventilatör basıncı ile birlikte yorumlanır.
• 2 cm H2O’ nun altında bir sonuç hastada hipovolemi, vazodilatasyon olduğunu düşündürürken, 14 cm H2O’ nun üstünde bir sonuç ise hastada
hipervolemi, vazokonstrüksiyon, sağ kalp yetmezliği, pulmoner hipertansiyon olduğunu düşündürür.
• SVB katılması sırasında asepsi kuralları uygulanır.
549
Hemşirelik Bakım Standartları
Santral Ven Kateterizasyonu İçin Kullanılan Venler:
V.Jugularis
Externa
V.Jugularis
İnterna
V.
Subclavia
V.
Cephelica
V.
Fermoralis
Dikkat Edilecek Noktalar
• Ölçüm sırasında hasta rahat olmalıdır. Öksürük, hıçkırık ya da herhangi
bir hareket intratorasik basıncı etkileyerek SVB’ yi yükseltir.
• Enfeksiyon, kanama, tromboz, organ yaralanmaları, perikard tamponadı, pnömotoraks ya da kateterin kıvrılması gibi komplikasyonlar görülebilir ve bunlar SVB değerini etkiler. Bu nedenle dikkatli olunmalıdır.
• SVB cetvelinin sıfır noktası sağ atrium düzeyinde olmalıdır.
• Ölçüm için hastanın başucu yükseltildi ise her ölçümde aynı yükseklikte
ölçülmelidir.
İŞLEM BASAMAKLARI
Not: İşlem sırasında kullanılacak malzemelere kitap sonu Ek-1’de yer verilmiştir.
1. Hasta kimlik doğrulaması yapılır.
2. Eller el yıkama standardına göre yıkanır, eldiven giyilir.
3. Hasta/ ailesi işlem hakkında bilgilendirilir.
4. Hastaya uygun pozisyon verilir. Hasta supine pozisyonuna getirilir, eğer
hasta bu pozisyonu tolere edemiyorsa hastanın başı 15- 30° kaldırılır ve
manometrenin sıfır noktası sağ atrium aksiler hizasında olacak şekilde
manometre çubuğu serum askısına tespit edilir.
5. % 0,9 serum fizyolojik solüsyonu, su manometresi ve IV infüzyon seti
hazırlanır.
6. Serum setinin ucuna üçlü musluk ve musluğa da santral venöz kateter
ara bağlantısı takılır.
7. Oluşturulan düzenekteki tüm hava çıkartılır ve üçlü musluk kapatılır.
8. Üçlü musluğun ortadaki açıklığı manometreye takılır ve musluk manometreye sıvı gidecek şekilde açılır (Bkz. Şekil 1).
9. Manometre çubuğu 18- 20 cm serum fizyolojik ile doldurulur. Manometre çubuğunun tepesinde bulunan pamuklu hava filtresinin ıslanmamasına özen gösterilir.
550
Santral Venöz Basınç (SVB) Ölçümü
Tüm açıklar kapalı
Monometre---Hasta
IV solüsyon şişesi
IV solüsyon---Manometre
IV solüsyon---Hasta Manometre
Sıfır noktası
Üç yollu musluk
Şekil 1. Santral Venöz Basınç Ölçümü Düzeneği
Kaynak: Munden J. (2007). Best Practices: Evidence- Based Nursing Procedurs. Lippincott Williams &
Wilkins, Second Edition, p. 229.
10. Manometredeki ara bağlantı ucunun santral venöz katetere bağlı olan
üçlü musluk ile bağlantısı sağlanır.
11. Hastaya giden diğer bütün sıvılar kapatılır.
12. Manometredeki üçlü musluğun % 0,9’ luk solüsyon şişesiyle bağlantılı
olan yolu kapatılıp hasta ile manometre çubuğu arasındaki bağlantı yolu
açılır.
13. Manometre çubuğundaki sıvının aşağıya doğru indiği gözlenir (manometre çubuğundaki sıvı, hastanın solunumuyla birlikte minimal düzeyde alçalıp yükselir).
14. Manometre çubuğundan sıvı düzeyinin durduğu nokta göz hizasında
okunur.
15. Manometre hattı kapatılır ve hastaya giden diğer sıvılar açılır.
16. Hastaya uygun pozisyon verilir.
17. Okunan değere göre hastanın durumu değerlendirilir.
18. Malzemeler toplanır.
19. Eldivenler çıkartılır ve eller el yıkama standardına göre yıkanır.
20. Yapılan işlem ve SVB sonucu kaydedilir.
551
Hemşirelik Bakım Standartları
Kaynaklar
1. Akça Ay F. (2013). Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. Nobel Tıp
Kitabevleri, 5. Baskı, İstanbul, s. 554- 560.
2. Akyolcu N, Kanan N, Aksoy G. (2011). Cerrahi Hemşireliği Uygulama Rehberi. İstanbul Tıp Kitabevi, 1. Baskı, s. 88.
3. Aştı TA, Karadağ A. (2011). Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri. Nobel Kitabevi, Ankara, s. 898- 951.
4. Danış B, Nurülke B, Dindar B. ve ark. (2008). Hemşirelik Bakımında Kalite. Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri, 2. Baskı, İzmir, s. 84- 86.
5. Demirel D, Erbaş D, Uludağ E. (2006). Hemşirelik Bakımında Kalite. Dr. Behçet Uz
Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İzmir, s. 151-153.
6. Eti Aslan F, Karadakovan A. (2009). Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. s. 448- 449.
7. Jane C, Rothroch /Alexander’s. (2011). Care of The Patient in Surgery. ELSEVIER
(Mosby) 14 th Edition, p.979- 980.
Hazırlayanlar
Uzm. Hem. Seçil BEYECE İNCAZLI (Güney Genel Sekreterliği Sağ. Bak. Hiz. Koor.)
Hem. Dilek SOYDEMİR (Bozyaka EAH Gündüz Süpervizör Hemşiresi)
Danışman
Yrd. Doç. Dr. Gülay OYUR ÇELİK (İKÇÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Cerrahi Hastalıkları
Hemşireliği A. D.)
552