ddgs

TARIMSAL EKONOMĠ VE POLĠTĠKA GELĠġTĠRME ENSTĠTÜSÜ
TEPGE BAKIġ
Temmuz 2011 / ISSN: 1303–8346 / Nüsha: 16
YEM KATKI MADDESĠ DAMITIK TAHILLAR
(DDGS)
FatoĢ ÇETĠN
GAP ULUSLAR ARASI TARIMSAL ARAġTIRMA VE EĞĠTĠM MERKEZĠ
1. GiriĢ
Artan nüfus ve enerji ihtiyacı karşısında sürekli
yenilenebilen enerji fikri günümüzde oldukça ilgi
çekmektedir. Özellikle ülkeler fosil yakıtlardaki
fiyat artışları, enerji güvenliği ve çevre kirliliği
gibi etkenlerin yoğun baskısı karşısında enerji
politikaları,
yönünü
yenilenebilir
enerji
kaynaklarına çevirmiştir. Üretim tesislerinin ilk
kurulum maliyetlerinin düşük olması, var olan
enerji teknolojilerinin kullanılması ve çevreye
zarar vermemesi gibi artıları biyoyakıtların önem
kazanmasında etkili olmuştur. Biyoyakıtların
tarımsal ürünlerden elde edilmesi, yan ürünlerinin
de tarımsal üretimde kullanılması, biyoyakıtları
tarım sektörü açısından da önemli kılmıştır6.
Etanol üretimi sürecinde yan ürün olan
Kurutulmuş Damıtma Çözünürlü Daneleri (Dried
Distillers Grains with Solubles- DDGS), son
yıllarda
hayvan
beslenmesinde
önem
kazanmaktadır. Bileşimindeki yüksek orandaki
yağ içeriği, diğer yan ürünlerden de daha öne
çıkmasını sağlamaktadır. Tahılların bileşimindeki
nişastanın mayalanma ve damıtma işlemi ile
ayrılması sonucu, kalan posanın kurutulmasıyla
elde dilen DDGS, hayvan yemlerinin içerisine
katılarak
yem
besin
maddesi
olarak
kullanılmaktadır (Şekil 1). En büyük üretici olan
ABD’de her 100 kg mısır karşılığında 47 lt etanol
ile 30 kg DDGS ele edilebilmektedir3.
Kaynak: U.S. Grain Council, 2007 ;Erickson ve Ark., 2005
Sayfa1
Şekil 1. Kuru Öğütme yöntemi ile Mısırdan Etanol Üretim Süreci ve Yan Ürünleri
Hem kolay tedariki hem de kolay kullanımı ile
artan biyoetanol üretimine paralel olarak DDGS
ticareti 2007 yılında rekor seviyeye ulaşmıştır.
USDA verilerine göre; 2010 yılı Dünya toplam
DDGS ticareti, bir önceki yıla göre % 60, 2008
yılına göre iki katı oranda artış göstermiştir.
Bunda A.B.D.’nin etanol üretimini arttırması
büyük rol oynamaktadır. A.B.D.’den sonra en
büyük DDGS kullanıcısı olan Çin, dünya
ithalatının % 30’unu gerçekleştirmektedir. Artan
nüfus ve et tüketimi ile birlikte Çin’in
önümüzdeki yıllarda da DDGS ithalatında önemli
bir aktör olarak kalacağı beklenmektedir2.
DDGS fiyatları oluşumunu, her ne kadar ikame
olarak kullanıldığı küspe fiyatlarını etkiler gibi
gözükse de aslında mısır fiyatlarındaki gelişim ve
CBOT (Şikago Ticaret Borsası) vadeli işlemler
piyasasında oluşan fiyatlar etkilemektedir. Dökme
olarak ithalatı gerçekleştirilen bir ürün olması
sebebiyle özelikle navlun fiyatlarından da
etkilenmektedir. Okyanus navlunları bir mal gibi
işlem gördüğünden fiyatlar günlük olarak
değişmektedir. 2010/2011 pazarlama yılında
DDGS fiyatı ortalama 151 $/ton seviyesinde
işlem görmektedir. Bununla birlikte mısır
fiyatlarındaki artışa paralel olarak Şubat 2011
fiyatı 185 $/ton olarak gerçekleşmiştir1.
Üretim
Etanol üretiminde yan ürün olarak elde edilen
DDGS’ in üretim miktarı ile ilgili kesin veriler
bulunmamaktadır. Bununla birlikte biyoetanol
üretiminin % 80’inin gerçekleştiği ABD, dünya
DDGS üretiminde en önemli ülkedir. 2010 yılında
ABD’de toplam DDGS üretimi 30 milyon ton
civarında gerçekleşmiştir. Üretiminin büyük
kısmını iç pazardaki talebe yönlendiren ABD,
bunun sadece % 20’sini ihraç etmektedir.
Yenilenebilir Yakıtlar Derneği’nin 2010 yılında
yayınladığı rapora göre ABD’de mevcut 189 kuru
öğütmeli etanol tesisinin toplam kapasitesi 11,9
milyar galon/yıldır. Bu etanol tesislerinin yaptığı
DDGS üretimi 2004 yılında 7,3 milyon ton iken,
2010 yılında 4 kat artış göstererek 32,5 milyon
tona ulaşmıştır. ABD’de süt ve besi sığırcılığının
yanı sıra kanatlı sektöründe de artan kullanım
oranları, nedeniyle talep giderek artmaktadır.
Uluslararası piyasada A.B.D’ den sonra en büyük
DDGS kullanımı, et tüketiminin arttığı Çin’de
gerçekleşmiştir. Çin etanol üreticisi olmasına
rağmen, ürettiği DDGS’ in protein içeriğinin
düşük olması ve yüksek miktarda bulunan küf
oranı sebebiyle ithal etmektedir. Birçok üretici bu
sebeple daha iyi kalite ve zengin içerik için
ABD’den DDGS ithal etmektedir2.
Artan dünya nüfusuyla birlikte yaşam seviyesinin
de yükselişe geçmesiyle birlikte et tüketiminde
önemli derecede artış görülmüştür. Bu durum
yeni ve daha az maliyetle daha besleyici, tedariki
daha kolay hammadde ihtiyacını doğurmuştur.
2000li yıllarda enerji sektöründeki talebe fosil
yakıtlardan
elde
edilen
hammaddelerin
karşılayamamasıyla fiyatların yükselişe geçmesi,
alternatif enerji kaynaklarını gündeme getirmiştir.
Bu amaçla biyoyakıt sanayinde hammadde olarak
tarım ürünleri kullanılmaya başlanmıştır. Önemli
miktarda
ürünün
yakıt
amaçlı
olarak
kullanılmasıyla
oluşan
yem
hammadde
kaynaklarındaki fiyat yükselişiyle de birleşen
talep, etanol üretiminde yan ürün olarak elde
edilen DDGS’ in alternatif yem hammadde
kaynağı olarak kullanılması ile ortaya çıkan yeni
bir piyasa yaratmıştır.
2009/2010 pazarlama yılı ABD’nin DDGS
üretimi 32,4 milyon ton civarında gerçekleşirken,
2010/2011 pazarlama yılında 33,9 milyon ton
civarında olacağı tahmin edilmektedir.
ABD, 2009/2010 pazarlama yılında üretiminin %
25’ini ihraç ederken bu oranın 2010/2011
pazarlama yılında artarak % 27 olacağı tahmin
edilmektedir4.
Ticaret
Dünyadaki toplam DDGS ihracatı 8 milyon tonu
geçmiştir. ABD’nin son 5 yıldaki ihracat miktarı
ise 8 kat artış göstermiştir. Bu artıştaki temel
faktör; ABD’deki etanol arzındaki artış olmakla
birlikte, Çin ve Meksika gibi gelişmekte olan
ülkelerin
hayvansal
gıdalara
yönelik
Sayfa2
2. Dünyada durum
taleplerindeki yükseliştir. Çin’in 2008/09 PY’ nda
ithalat miktarı 4,5 bin ton civarında iken, 2010/11
PY’ nda 2,2 milyon tona yükselerek en önemli
ithalatçı konumuna gelmiştir. Bu oran toplam
yem talebi içerisinde % 1,5 oranını
karşılamaktadır. ABD’nin DDGS ihracatının en
büyük kısmını gelişmekte olan ülkeler
oluşturmaktadır.
Grafik 1. ABD’nin DDGS Üretim Miktarı (1000 ton)
Kaynak: 2010 ABD Ticaret Bakanlığı, Dış Ticaret İstatistikleri, 2011.
2006/07
2007/08
2008/09
2009/10
2010/11*
0
18
42
54
0
China
27.895
41.325
59.374
925
280.602
Mexico
26.864
32.931
46.689
116.633
113.895
Canada
0
0
0
216
416
Turkey
0
0
633
13.093
12.645
Vietnam
14
50
106
2.111
11.497
Korea South
0
61
10
5.102
2.629
Thailand
0
0
316
36.744
4.586
Indonesia
40
15
0
288
29.039
Japan
258.611 285.093 203.316
204.195
186.897
Ireland
542.467 392.743 427.379
588.027
587.129
Diğerleri
World Total
855.891 752.236 737.865
967.388 1.229.335
*7 aylık
Kaynak: ABD Ticaret Bakanlığı, Dış Ticaret İstatistikleri, 2011.
115
607.848
190.373
176
47.993
8.773
50.561
6.379
78.523
66.377
722.760
1.779.878
4.593
1.000.936
683.361
403.128
101.332
175.515
130.354
90.624
151.243
79.605
1.099.972
3.920.663
98.075
1.387.312
713.553
380.176
184.063
278.873
27.046
184.253
210.517
95.816
1.408.910
4.968.594
2.173.607
1.607.288
1.061.696
573.754
384.567
351.389
283.396
239.022
235.105
201.301
1.172.034
8.283.159
2002/03
2003/04
2004/05
2005/06
Bir diğer önemli DDGS kullanıcısı olan AB ise,
ABD’den 1995 ve 2000 yıllar arasında istikrarlı
bir şekilde 700 bin ton civarında ithal etmiştir.
AB 1998 yılında ABD’ den ithal edilen mısır ve
mısır yan ürünlerine fiili ithalat yasağı ile birlikte
2003 yılına kadar genetiği değiştirilmiş ürünlere
yönelik olarak moratoryum uygulamış, ancak
DDGS ithalatında önemli düzeyde düşüş
görülmemiştir. Bu dönemde, DTÖ üyesi olan AB,
ticarette rekabet kurallarına aykırı olan bu
uygulamadan vazgeçmeye zorlanmış, bunu
üzerine de AB, 2004 yılında genetiği değiştirilmiş
ürünlere yönelik etiketleme zorunluluğunu
getirmiştir. İthalatın giderek zorlaştığı AB’nde
2004 yılından itibaren düşme eğilimi görülmüş ve
ABD kökenli DDGS miktarı 2009 yılına
gelindiğinde % 80 oranında düşüş ile 117 milyon
tona gerilemiştir. Ardından ‘sıfır tolerans
politikası’ uygulanmaya başlanmıştır. Bu
uygulama ile tohumdan başlayarak herhangi bir
genetik değişime uğramaması şart koşulmuştur.
Bu şartlar altında ithalat neredeyse imkansız
duruma gelmiştir5. Avrupa Birliği’nde yavaşlayan
ekonomi yem sektörünü, yem fiyatlarında
yaşanan artışlar ise üreticileri zora sokmuştur. Bu
durum, AB’nin yem bitkilerinde kendine yeterli
olmamasının yanında gıda ve yem zinciri ithal
hammaddelere bağımlı olması dikkate alındığında
önem kazanmaktadır6.
Sayfa3
Çizelge 2. ABD’nin Ülkelere Göre DDGS İhracat Miktarı (PY, ton)
Şekil 2. AB-27’nin ABD’den DDGS İhracat Miktarı (1000 ton)
Kaynak: ABD Ticaret Bakanlığı, Dış Ticaret İstatistikleri, 2011.
Diğer yem bitkilerine kıyasla daha uygun fiyatı ve
kolay elde edilip saklanmasıyla daha avantajlı
olan
DDGS’in
AB
pazarındaki
önemi
artmaktadır. Bununla birlikte AB’deki DDGS
piyasa potansiyelinin 1,5 milyon ton olduğu
tahmin edilmektedir7. 2010 yılı itibarıyla AB’nin
DDGS ithalatı 450 milyon tondur. İthalatın
gerçekleştiği ülkeler; İrlanda, İspanya, Fransa,
İngiltere ve Portekiz’dir. AB etanol sanayi
gelişmeye devam etmektedir. 2005 yılında 3
milyar lt olan etanol üretimi, 2010 yılında iki kat
artarak 6,5 milyar lt’ye yükselmiştir8. Bu eğilimin
devam etmesiyle etanol üretiminin yan ürünü olan
DDGS üretiminin de artması beklenmektedir.
Çin’de biyoetanol üretimine dayalı DDGS üretimi
olmasının yanında yeterli kalitede değildir.
İstenmeyen bir durum olan mikotoksin oranı
oldukça yüksektir. Bu bakımdan protein oranı
yüksek olan ABD orijinli DDGS ithalatı artan et
tüketimiyle birlikte son yıllarda popüler hale
gelmiştir. Yüksek kalite ve fiyat avantajından
dolayı daha çok büyük ölçekli üreticiler ve büyük
yem fabrikaları tarafından ithal edilmektedir.
2009 yılından önce kayda değer bir ithalat miktarı
görülmemesine rağmen 2010 yılında 2,5 milyon
ton ithalat ile en önemli ithalatçı durumuna
gelmiştir. Ancak DDGS kullanımına yönelik
talebin artmasına rağmen, 2010 yılı Aralık ayının
sonlarında Çin Ticaret Bakanlığı’nın ABD orijinli
DDGS ithalatında anti-damping yapıldığına dair
soruşturmanın ithalatı olumsuz etkileyeceği
tahmin edilmektedir9.
3. Türkiye’de Durum
2007 yılında yaşanan kuraklık bitkisel üretimde
önemli düşüşlere sebep olmuştur. Kuraklık ve
ürün arzındaki sürekliliğin sağlanmasındaki
sorunlara, DDGS’ in yüksek orandaki yağ içeriği
ile besleyiciliği ve depolanmasının kolay oluşu da
eklenince yem piyasasında yükselişi tesadüf
olmamıştır. DDGS’ in ham protein oranı oldukça
yüksek olup, ham yağ oranı da arpa ve mısır ile
aynı
oranlardadır.
Kullanımındaki
ve
tedarikindeki kolaylık ile hayvan üreticileri
arasında oldukça ilgi görmüştür.
Çizelge 3. Türkiye DDGS İthalat Rakamları (ton)
DDGS
2006/2007
195.382
2007/2008
513.634
2008/2009
415.743
2009/2010
413.944
2010/2011*
315.588
Bu özelliklerinden dolayı arpa üretiminde sorun
yaşanan 2007/2008 pazarlama yılında DDGS
ithalatı % 164 oranındaki artış ile birlikte 514 bin
tona ulaşarak rekor düzeyde gerçekleşmiştir.
Sayfa4
*5 aylık
Kaynak: TÜİK verileri, 2011.
2008/2009 pazarlama yılında ise ithalat 400 bin
ton civarında olmuştur. 2009/2010 pazarlama
yılındaki
yasal
düzenlemelerin
yarattığı
belirsizlikten dolayı ithalat düşüş gösterse de
2010/2011 pazarlama yılında da 400 bin ton
seviyelerinde seyredeceği tahmin edilmektedir10.
DDGS ithalatının piyasadaki seyrine yasal
düzenlemeler yoğun olarak yön vermektedir.
2007/2008 pazarlama yılında yaşanan kuraklık ve
yemlik talebinin artışına paralel olarak uygulanan
düşük oranlı KDV, kuraklığın sona ermesiyle
yem bitkileri üreticilerini rahatsız etmeye
başlamıştır. Yerli üreticiyi koruma amaçlı olarak
2008 yılında DDGS’ e yönelik uygulanan KDV
oranı % 8’den % 18’e çıkarılmıştır. Artan KDV
oranı ithalatın hızını ilk iki ay yarı yarıya
kesmiştir. İthalat ilerleyen aylarda eski seviyesine
yakalayamamakla birlikte artarak devam etmiştir.
Şekil 3. Türkiye DDGS İthalat Rakamları
2009 yılının Ekim ayında genetiği değiştirilmiş
organizmaların ülkeye girişinin kontrol altına
alınmasını
öngören
Biyoteknoloji
Yönetmeliği’nin çıkmasıyla birlikte DDGS’ in de
aralarında bulunduğu genetiği değiştirilmiş mısır
türevi ürünlerin ithalatı yasaklanmıştır. Ancak
hemen 25 gün sonra çıkarılan ikinci bir
yönetmelikle birlikte ithalata Ocak ayına kadar
izin verilmiştir. Bu izin ile birlikte ithalatçı
firmalar ilerideki yaşanacak belirsizliğe karşın
üreticilerin kışlık yem talebini karşılamak
amacıyla DDGS ithalatını arttırmışlardır. Bununla
birlikte 2010 yılında bir önceki aya göre Aralık
ayı ithalat miktarı % 53 oranındaki artış ile son 3
yılın en yüksek rakamına ulaşmıştır.
Biyogüvenlik yönetmeliğinin 2011 yılı Ocak
ayında yürürlüğe girmesiyle birlikte ithalat 10 bin
ton civarına kadar gerilemiştir. Bu düşüşün
sebebi,
genetiği
değiştirilmiş
ürünlerden
üretilmeyen DDGS bulmanın zorluğunun yanı
sıra, ithalatçı firmaların yeni prosedürlere uygun
ürünleri üreten ülkelerle anlaşmalarının zaman
almasıdır. İthalatçı firmalar bu karmaşayı 4 ay
gibi kısa bir süre içerisinde gidermiş, ithalat eski
seyrine dönmeye başlamıştır. Özellikle Mayıs
ayında oluşturulan bilimsel komitenin 17 mısır
çeşidinin ithalatına izin vermesiyle birlikte trend
artı yönde seyrederek 2010 yılının Eylül ayında
151 bin ton civarına yükselmiştir. 26 Eylül 2010
tarihi itibarıyla daha önceden ithal edilmiş olan
DDGS ticareti de yasaklanmıştır. Bu tarihten
sonra DDGS ithalatı belirgin seviyede düşüşe
geçmiştir.
Biyogüvenlik Kurulu’nun DDGS ve CGF gibi
ürünlerin ticaretini onaylaması ya da sıcaklık
yardımıyla zararsız hale geleceklerine karar
vermesi durumunda, bu tür biyoteknolojik
ürünlerin ithalatı devam edebilir2. DDGS
ithalatını bir standart üzerine oturtmak için Türk
Standartları Enstitüsü tarafından ‘Hayvan
Yemleri- Çözünür Maddeli Kurutulmuş Damıtık
Tahıl Standardı’ hazırlanmıştır. Bu standart da
DDGS’ in ithal edilebilmesi için % 12 oranında
yağ, % 24 oranında protein içermesi
istenmektedir. Ayrıca 50 kg ’lık paketlerde
piyasaya sürülmesi şartı koşulmaktadır3. Dökme
Sayfa5
Kaynak: Çizelge 3
yük gemilerinde ithal edilen DDGS yem katkı
maddesi olarak kullanılmakta olup, piyasaya arz
edilirken
ambalajlanmaktadır.
Ambalaj
zorunluluğunun ithalatı düşüreceği tahmin
edilmektedir. USDA’ nın yayınladığı Türkiye
Hububat ve Yem Aralık ayı raporuna göre
ithalatın bu şartlar altında 300 bin ton seviyesine
gerileyeceği tahmin edilmektedir.
Çizelge 4. Türkiye’nin Başlıca DDGS İthal Ettiği Ülkeler (ton)
ABD
Romanya
Bulgaristan
Ukrayna
Kanada
Rusya
Kazakistan
Toplam
2006/2007
195.382
2007/2008
489.890
2008/2009
402.244
5.920
7.099
2009/2010
368.960
11.271
7.787
13.699
3.972
2010/2011
292.041
10.008
5.864
4.114
919
477
195.382
1.033
21.898
614
200
513.634
480
415.743
405.689
313.422
*5 aylık
Kaynak: TÜİK İstatistik Verileri, 2011.
DDGS ithalatımız oldukça büyük bölümü (% 91)
ABD’den yapılırken % 5’lik kısmı AB ülkesi olan
Romanya
ve
Bulgaristan’dan
yapılmaya
başlanmıştır. 2007 yılına kadar Türkiye’nin tek
tedarikçisi olan ABD’nin payı Biyogüvenlik
Yasası ile düşmeye başlarken (% 99,9‘dan %
90,5‘e),
genetiği
değiştirilmiş
ürünlerin
kullanımının yasak ya da denetime tabi olduğu
AB üyesi ülkelerinin payı artmaya başlamıştır.
Özellikle son yasal düzenlemelerden sonra 2011
yılının ilk ayında ithalatın tamamına yakını (%
83) Romanya’dan ithal edilmiştir.
Şekil 4. Türkiye DDGS Yurtiçi Fiyatları ($/Ton)
DDGS fiyatları uluslararası piyasada 2007
yılından bu yana 150 TL/ton civarında
seyrederken, yurt içi piyasada ortalama 250
TL/ton olarak yatay seviyede gerçekleşmiştir.
Ancak
ithalata
yönelik
yapılan
yasal
düzenlemeler ile yurtiçi DDGS fiyatları 600
TL/ton
seviyesine
yükselmiştir.
DDGS
piyasasında fiyatları Amerikan Tarım Bakanlığı
Sayfa6
Kaynak: TUYEMBİR verileri, 2010.
belirler. Amerikan Tarım Bakanlığı’nın da DDGS
fiyatlandırma noktası Lawrenceburg, Indiana’dır.
DDGS fiyatlandırmasını etkileyen faktörler
vardır. Bunların başında DDGS ile yem
rasyonlarında ikame ürün olan soya küspesinin
fiyat seyri gelir. Şikago Ticaret Borsası’nda
(CBOT) yaşanan günlük dalgalanmalar ürünlerin
fiyatlandırılmasında etken rol oynamaktadır.
Ayrıca hammadde olan ürünlerin mevsimsel fiyat
dalgalanmalarından da az da olsa etkilenmektedir.
Özellikle yılın ilk aylarında artan talep ve
dönemsel olarak aynı zamana denk gelen arz
darlığı, Aralık-Mayıs teslimat döneminde tipik
olarak fiyatları yukarı çekmiştir. Ancak etanol
sanayinde üretimin artmasıyla beraber gelen arz
miktarı her ay artmaktadır.
4. Genel Değerlendirme
Hızlı bir yükselişle birlikte artan etanol üretimi,
beraberinde yan ürünlerde bir üretim patlaması
meydana getirmiştir. Bunlardan biri olan
damıtılmış tahıllar hayvan beslenmesinde
kullanılmaya başlandığından beri yem katkı
maddesi olarak ticarete konu olmaktadır. Mısıra
dayalı etanol üretiminin gerçekleştirildiği ABD,
aynı zamanda en önemli DDGS üreticisidir.
DDGS ticaretinde de söz sahibi olan ABD’nin
ihracatı 2010 yılında bir önceki yıla göre %
59’luk bir artışla 9 milyon tona yükselmiştir.
Son yıllara kadar iç talebine yönelik DDGS
üretimi yapan ABD, yükselen et tüketimini
karşılamaya yönelik gerçekleştirilen ithalata yanıt
vermek için, yurtdışı talebe ağırlık vermeye
başlamıştır. 2009/10 PY’ nda üretiminin % 25’ini
ihraç eden ABD’nin, 2012/13 PY’ nda % 28’ini
ihracata yönlendireceği tahmin edilmektedir.
Çin’in artan et tüketimine cevap verebilmesi için
2010/11 PY’ nda da ABD’nin en önemli DDGS
ithalatçısı olacağı tahmin edilmektedir. Kanada ve
Meksika, geçen beş yılda en önemli ikinci ve
üçüncü ithalatçı olarak DDGS ticaretinde
yerlerini aldılar. ABD’nin bu ülkelerde yem
maddelerine yönelik uyguladığı rekabetçi
fiyatlandırma talebi arttırmıştır. AB’de ise
genetiği değiştirilmiş ürünlere yönelik uygulanan
bir dizi onay alındıktan sonra, 2009’un sonlarına
doğru DDGS ithalatı artmaya başlamıştır.
Türkiye yem piyasasında besin değeri ve uygun
fiyatıyla ciddi bir DDGS talebi mevcuttur.
Yükselen talebe karşın uygulamada GDO’lu mısır
genlerinin ithalatına ilişkin yasak, büyük bir
sorunu da beraberinde getirmiştir. Bu sorunların
giderilmesi ile birlikte 2011/2012 PY’nda DDGS
ithalatının önceki seviyesini yakalayabileceği
tahmin edilmektedir. Özellikle büyükbaş yem
rasyonlarında yüksek besin değeri ve fiyatı ile
başta arpa olmak üzere diğer hammaddelerle
rekabetçi bir yarış içerisindedir.
Sonuç olarak, artan dünya nüfusu ve refah düzeyi
ile değişen beslenme anlayışı tarımsal üretimin de
yön değiştirmesine neden olmuştur. Gelişmemiş
ülkelerin tahıla dayalı beslenme sistemi, gelişmiş
ve gelişmekte olan ülkelerde et tüketimine doğru
yönelmiştir. Bu yönelim beraberinde özellikle
yem bitkilerinde olmak üzere tahıl kullanımında
patlama yaşanmasına neden olmuştur. Ancak
2007/08 PY’ nda meydana gelen kuraklık tarımsal
üretimi olumsuz yönde etkilemiştir. Bu dönemde
alternatif bir yem katkı maddesi olarak ortaya
çıkan DDGS, kullanım kolaylığı ve içerdiği
yüksek protein oranı ile hayvan yem
rasyonlarında aranan bir ürün haline gelmiştir.
Fiyatı uygun olduğu müddetçe maliyet avantajı
sağlayacağı ve ikame ürün olarak kullanılacağı
tahmin edilmektedir.
Sayfa7
Kaynaklar
1.
CBOT
(2011).
Chicago
Board
of
Trade
Datas,
http://www.cmegroup.com/trading/agricultural/grain-and-oilseed/corn.html (Erişim Tarihi:20.08.2010).
2.
USDA (2010). 2010 China- Peoples Republic of, Grain and Feed Annual,
GAIN
Report
(3.1.2010)
Number
CH10008),
http://gain.fas.usda.gov/Recent%20GAIN%20Publications/Grain%20and%20Feed%20Annual_Beijing
_China%20-%20Peoples%20Republic%20of_3-1-2010.dot.pdf (Erişim Tarihi: 13.02.2011).
3.
USGC (2007). U.S. Grains Council, A Guide To Distiller’s Dried Grains With Solubles
(DDGS),
http://www.grains.org/images/stories/DDGS_user_handbook/01%20%20Introduction.ERE%20draft.pdf (Erişim Tarihi: 20.03.2011).
4.
USGC (2010). U.S. Grains Council, DDGS Export Outlook ACE Conference August 2010.
http://www.ethanol.org/pdf/contentmgmt/Daniel_Keefe.pdf (Erişim Tarihi: 20.08.2011).
5.
MATRIC (2008). The Midwest Agribusiness Trade Research and Information Center, Using
Distillers Grains in the U.S. and International Livestock and Poultry Industries, Bruce A. Babcook, etc.
http://www.card.iastate.edu/books/distillers_grains/pdfs/distillers_grains_book.pdf (Erişim Tarihi:
21.03.2011).
6.
TURKİYEMBİR (2010). TUYEM, 10. Uluslar arası Yem Kongresi ve Yem Sergisi, GDO
onaylarının eşzamanlı olmamasının AB yem ve hayvancılık sektörü üzerindeki etkileri konusunda
FEFAC
görüşü,
www.turkiyeyembir.org.tr/tuyem/FEFAC_Sunumu-TurkAS_TUYEM_23_04_2010.ppt (Erişim Tarihi: 09.02.2011).
7.
USGC (2007). U.S. Grains Council, http://www.feedandgrain.com/latest-news/associationnews (Erişim Tarihi: 09.01.2011).
8.
OECD
(2010).
2010-2019
OECD-FAO
Agricultural
Outlook
Database,
http://stats.oecd.org/viewhtml.aspx?QueryId=23342&vh=0000&vf=0&l&il=blank&lang=en
(Erişim
Tarihi: 12.01.2011).
9.
USGC (2011). U.S. Grains Council, China’s Anti-Dumping Case Against Imports of US DDG.
http://www.grains.org/ddgs-information/2829-usgc-facilitates-industry-wide-response-to-chinas-antidumping-case (Erişim Tarihi: 27.04.2011).
10.
USDA (2010). Turkey Grain and Feed Annual Update (Required Report - public distribution),
http://gain.fas.usda.gov/Recent%20GAIN%20Publications/Turkey%20Grain%20and%20Feed%2
December%20Update_Ankara_Turkey_12-23-2010.pdf (Erişim Tarihi: 20.01.2011).
TARIMSAL EKONOMĠ VE POLĠTĠKA GELĠġTĠRME ENSTĠTÜSÜ / TEPGE
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Kampüsü
1 nolu GiriĢ (Eski APK Binası)
EskiĢehir Yolu 9. km.
Lodumlu / ANKARA
Telefon : 0.312. 287 58 33
Faks: 0.312. 287 54 58
Sayfa8
http://www.aeri.org.tr