PDF - M. Tayyib Gökbilgin

...v"j
ri
til,+:il
ttit
ii
ii
ii
KANK.f N$ gi{ig"MYMAN,&N s$sffi
sgfiffiffiT'WAm sffip,ffiRf
S&MHPLffiffii VM &{AtrHRX"TKN,ART
i$fl.
sernis
Fr*gggpd&
#f$-&&ffgfxr
Ari
Fagaonln s&dareti esnaslnda, Avusturya
ire Busr:ecq,lr*p,ruo,6tr. su anragmanrn
fn:salanmasrndan $onra da #srnanrl-Avusturya
rrudutlarrnda ve
fulacaristan'da
in el6iliii ile sekis s*nerik !:ir *nt*gn *
baur *laylar cereyftn etmiE, Avusturya
hrikfimeti,
beiki de bu yrizcren evveree taahhrid ett;$i
l"ist* gondermemi*ti. Bu anlagrnadan ik; vergiyi iki sene iist
$ene sonra imparator
Ferdinand oldtifti. vakit {25 Temmuu 1564)
vezirAzam, Avustnr*
ya'ntn lsta*bul'daki elqisi All:ert oon
ruilyss,i
h*m mriterakirn iki ser:erik vergiyi i*t*J;q, nezdine celbederek
rrem de, anraqmanrn
geri kalan altt senelik rniiddetiniri yenilenmesi*i
talep
Yeni imparator h{axirnirien Ir -puru- grinderrneyi etrnigti.
anlaqmanrn
yenilenmesine ta'lik etrneii
gcirrnrirrtri, Kanuni,surtan,stiley_
fyqun
*,fr{r ise *tilt* tebriki iein ssrf
$uu{*'u viy*n*,ya g.cinderdigi vakit
frnpar*t*run eski arrid-nfrm*yi y*nilennek
lrru**unria mlup crmadr_
g'rnr cfa s*rclnrn:nptu. ffirr *snmua
Hr*el lqrr;lr ve
Hsigrnond -!rln{}s sratm;ir b#igesine mridatraie xiip*iy*i,,rlrr".*r;
ctmigti. Krclellilerin
telalclcisinn gcire, imparator o ramnn&
kadar hurayr furfiri iggar
nltrnda bulundurrnugtu. su oray iiirerine
imparat*r, bu hususta
gikfryette ve isteklerd* bulunrnak
maksadr jl* eskiden Venedik
ferciim*m *l;rn fuiicher tsernnwi*a'i
trstanhura geind*rdi. Fakat
ilx*rn*wiq:x K*mrw*rri';r g'*ldisi u***n
rxu*in beyrerbeyisi yahya
F;*gn-xsde Arsian Fa$a rarafrndan *lure*urullcke
ve devlete verilmesi
isnlm getren pfirfr"r?rl: tediyesi taahhiid
sdirm*elilcEe Hsntergiln san*
*akheyi*in kerudisinn siaha iieniy* gitmek
i6in rnfisaade i***iy*_
**ii bildirildi. Ay*r :rarnanda *igu, ,nlit*l*roika_bagr
Hicrayet
{arv*g vasrtasr ir* impara.tora haher"geinderdi
ki, iki senerik vergi
*lan 6{i'{}{:}s dukft ve ISusb*cq tara$rrxia*
vesirlere venixmesi t-rah-
M. TAYYiS cCIKellcin
h{id edilen }rediyeleri ir.trnil *lrnayan hig bir elqinin mtir*rtttt;r rti{$
saade edilmemesi hakktnda emir ve talimat afmlqtrr.
Hidayet {Hrdelli *lup Aile adr Sz*nt-Marc Scherer idi} v* l$iilft
vaadi il:
$xelt*tf,xl:
Savuglar $:ara.nln yal*rnda g*nderil*ceffi
hakklndaki isteklerden bahs eder: bir msktupla ve bernbet"lq:ritr*l',
tzernowicz erlduiu halde t5 Kasrm 1564'de Viyana'dan xyr"il*tr"
lar. Yanlanndn Cecrge Albany vs Achay Cxabi adlarrnd* iki
refakat lnemuru daha olduiu halde 2? Arahk 1564'de lstanliul';t
vasrl *lctuiar. ffiu refatrqat memnrlarlndan birincisi krsa bir mtidd*t
sonra {S*alc 1SSS} lstanbulda *lclti. Diierleri padiqahrn huzur*n*
kr:bul *lunmadnn &nce 4 $uhat tSSS'd* t*planan Div*n'r F{iinr$.lyfin"da Avusturyn'nrn iki s*nelik h*rcu {6fi.00ff duka} ile veuirl*re
r,*nilmesi gerekln 3fr.**0 dukalrk hediyeyi teslirn ettiler. TrirK
kaynaklapndan $etAniki h/lustafa'ntn L:n 3*.0fi0 dnlta yerine 35.*fi*
kuruq kaydr, o de virele brir dukanrn 1 I" /6 kuruga rnusavi o,ldusunu anlatmalstadrr. Hu esnada, Avusturya elgileri [rdet hakkrnein
gikiyette bnlunmakta iditer; diyorlardi ki, Erdel Beyi bir sancak*
beyinin yardrrnr ile mevcut bang anlagmastna ayktrt olarak, birqoil l**t*leri"almrgtrr- Buidanhlar da bu ]rar*kette H,rdellilere yarjrm etrniqlerdlr. Zira bunlar, B6br&li tarafrndan t'esmen A{oldavy;r
Beyi tanrnan Alexsandre iv. Lapurneanu'ya karqt, Dirnitrascn
adinda birisini iltizfirn etmektedirler ve b,u hal de bu bolgede bir"
huzursuzluk dogurmaktadlr.
Filhakika, saclnA;ram,sulhtiru sekiz $ene rniirldett* uzattlmaslnir
miisaade ed**e$.ini, ancak *srnanh Devleti'nin Tisza nehrri otesinde snhip *ld6g* btitiin t*praklan rnuhafaaa ndeceiini elgiler*
bilclirrniqti. Sadece kraliqe fxabe]la'ntn r:ihartna dahi] o]an memleketlerden E;inya'yr (Neustadt ve Frauenbach) bundan rniistesna
tutacafrrnr itrive ctii. ?3 Ocak 1565'de M. de Peternol adrnda bir
franslr, cliplr:*:atrx:ln lstanbul'dan rnemlek*tille g*nderdiii rapsr"
dan Sgrendigimiz* g*re, sadrr,frzam Ali Pa$a il)ivnn'da Avustury*
inlparat*ru ile L:arrry iqinr{e ynryartak p*litik*rsrnr takip *Lmekte \i{r
ilqinei v*xir Meirm*ql llar*a (Tuvi[, $erk*llu] is* ffirdel v* Euidanlllann
tnra$lnr tutrnakLa idi. Hlqi ve aeiarnlan hr-l esaslar iizerine barrr;
ve #zernawics F{iday*l
Siaprneya ntre?-url *lmadrklartnr bildirdiler
qur,rg'i* birlikte Viyana'ya harelcet etti. Aq:hai ilsabi istanbul'd;r
kalch.
ffiu srrada r*ig*r
bir pritef*rrika
qavugu
da, bartqt muhafauit
SZiCETVAR SATERI
3
etrnesini hildirm*k iqin, T'ransilvanya'ya g*nderildi. Aynr ramanda
bir rniiddetten beri Istanbul'ela rnevkuf hulunan Hrdet asilzadesi
pe.bek Gyorgy de istanbul'daki Erdel fevkalsde elgisi K";;;;;;
lSdkds Gdspiir'rn
_tavassutu ile ve fird*l 1crrah f,sigmlnd Jiinos'*
hesienen'teveccilh dolayrsr ile serbest brrakrldr.
txernowicx $urln'ya vastl oldugu srrada peginden grinderilen
iki
qavury tarafrndan geri gevrildi ve tekrar istinbul'a getirildi.
Hira, tatn bu esnadao iurparatr:run Tokaj rizerine bir teEebbiis{i
hakkrnda ve CInun emrile Lrirqok asker tclplandrgl yolunda Budin
beyierb*yisi Arslan Parya'dan bir mektup geim;*ti, lmparator bir
tnraftan. $r.atrn*r'ln indcsini talep ****t**'n ot* ynndan Tokaj,r
xapt *diy*rdu ki, bu durum padiryahrn ve llivsn-l F-triimsyfrn'un
nreseleyi
barytan incel*melerine sebep oldu. Avnsturya argi-yeni
vinde bulunan *lqilerin rap*rlan, kendilerirre verilen talimat iie,
lmparat*run ve padigahrn buna dfiir m*ktuplarr bu husus hak*
kurela ksfi derecede tafsilfrt vermektedir. Qorlu'dan geri gevrilen
ilrernowicu'e, imparatorun Tr:kaj hakkrndaUi t-i-nUfi-ii"ti" padigah taraflnd*n qok fena karqrlanrtrir iyice anlatrldrktan sonra
Hiclayet {avng il* lrirlikte yine ycllarrna hreraher devamlanna mrisaade edildi. F{idayet Qavuq'a verilen talimat, imparatorun $zatrn;ir hakkrndaki talebinin cevabrnr beklern*clen Trkaj'l bu gekilde
istils ctmesinden dcilayr qiddetli [:ir prr:testoda ye qikayette bulunmastnr S,rnirdi. Filhakika Hiclayet Qavug Maximilien [arafrndan
olundugu zaman vazifesini Lamamen yerine g*tirrniq ve pa*
\ib\tt
cli$ahrn, Buciin v# Tamqveir beyl*rheyilerine yedi sancaktieyi ile
l:irlikte x*igmand Jdu*s'un yardrmlnn kt:qrnalarrnr **, *itigini
hildirmiqti. *l*yanqJan hr-r emri arlan ffiudin b*yl*rbeyi Arelan paga
derh6.l altr lrin kiqilik brir kuvveti Hrdel'e yaidrm igin g$ndermig,
Tanrqvar beylerbeyi Hasan Pasa da Avusturyahlardan paikota kalesini xapt eylemigti' l}u *laylar iix*rine trernCIwicr yeniden Istanhulua
gr!:derilnrelc nvcletine kadar }-{idayet Savr:g o*lri' olarak viy*ma'e{a ;rlrl**nu}efu. ilxE:rnctr,vi*.x *trdrgr Lnlir:rat mucihin*e, $}aukotn'
nrn Avu*ttlryn'ya iadesini v* H,rd*l beyi** $zatrndr hailkrnda ih*
t*r*fa bulunulmnslnl Lnlep ve lemin *d*r:ekti; fakat txernnwi*r,
fstanbul'a g*ldiii xamnn hiik0mette hriyiik bir defriqiklik gordti.
istanbul'daki Franstr xnaslahatgiirarr ni. ** Pet*rlol'tin lj Temmuzd'r krral Charles'* hitaben yardrgr bir rnehtupta, sad*&uam
Ali Faga'trtn vsf*tr ile yerine Sukcllu Mehrmed Paqe'nrn getirilme-
M. 'rAYYiB gognilcltl
sil* vxl*u h:ulan d*iiqiktise L*mas ederek **er ki, bw variy*t &dacaristan meselesinde yeni vaeiy*t doiuracaffa benziyor" Siinki,
Semis Ali Pagannrn mevcut ihiilafiaru sulh yoki ile halledeeeii
ilmidi vnretr. FnlEat ryiindi Avffisturya'ya kmrgr hirqnk harptrer yapr*ig *lan hir sfrtin iktidara gelmesi ile *ski dtign"ranhgrn tekerrtl,r
etmesi ihtim&li gaktrlr. Avusturya'ya kargr bir sefer aqllayak biz-
uat buna pa*$iqahrn iglir&k etmesinin miimlc^tin *lduf'u serilmektedir"
ffiergekten yer:i sadnAzarntn bu rneseledeki tutumu selefinden
iy!c* fnrUtr idi. ISasrlarr rnr: harbe mtit*rnayil bir galus nlarak
**tuta* ediycrlardr. txernnwicr.'i ilk k;rbulti esnastnda demiqti ki,
imparat*r*n Tqrkali v* Saer*n*r'i i6de etrn**i }s"rtrn g*l*r:*gi gihi'
Srrrtm*r nhidn-tmesi padigahur muvaf akati nllnmadan yetprldrfr
iqin hiiktin:l*ri*in y*rin* geLirilr*esi astrA mriirnktin ctegilclir" Sadn$-
uh**
gsre
, v*rginin *denrnesin* kadar her tril lii
tatil edile*ek ve sulhiin
n'riir,akerel*r
yenilennresi iqi ]:undan sonra
bahis ko-
nusu olabilecekti.
Elqi Albert cle Wy*s ile ilzernowicz, bu ttirlti teklifleri kabule
sel6hiyettar $lmadrlslannr bildirrniqXerdir ve Czernowicz yeniden
Eabrlali'nin cevablnr imparat*ra bilclirrnck iizer* Viyana'ya hare*
kete hartrlanrntqtrr. Tam tru strada Hrdel'den yeniden a*etre yer*
drm isteyen mektuplar gelince *-ki h:u m*ktuplarda aksi hftlcle
Erdel'in tamamen irnparat*run eline c{tlqmesi ihtimali ileri siirtil"Famryvar Beyler*
rnekte idi.* tz*rn*wi*r muvaklcaten ahkon*ldu.
beyisi F{*san Faga'dau Krd*d kaiesinin t4 T*mxnu'xnda xapt edi}diii
yc,iu*da m{i*ait trir ir*hr*r iixerine de nnelrr.*.ram {J:eernawi*x'*, padiqaht,r Sxatm;ir muahedesini tantrnachirnr v* Nag"y S*nya v* T*kni
kaleierinin Krd*l h*yine teslirni ile flrclel'cleki Avusturya kuvvet*
lerinin gekipne*ini, i-lidayet davuq'un serhest l:rrakrlmaslnl isteyen bir mekiup vererek yola qtkmastna miisaade etti. tzerno'
ed*rk*n llivfin*r
r /icr S Ag.ilstrln tSSS'd* fstanhul'd;rn har*ket
F{iinn&y** i*o sudin h*y}erb*yisin* *lEiler* ir*r t{irlti kolayh$rn
g*steriIn:esi y*luncta *xnir vcriSr*rr{u'
Su slyac{a sae}rr&ual{}tm am*a-nfiri*si *}an $*k*nlu &d*stnfa Fmga
ffiosna beylerheyliginct* bulunuy*rdu" ffird*l rnssele*inin l:u tiirlti
ihtiififiar ve iirtilatlar dngurdufrunu ftirrinr:* v* imparat*r kuvvetlerinin ilrdel'qien bir ilqi kaleyi alcdrlclannr cigrenin** Fhrvntistnn
gxrrelfi. f;rinyi Mikcephesinrie Avus[uryn'ya karqr harekete g"egti.
!&s'a ,Sii bulnnan Krmppn katesini rnuhasara etti, kumandant l\4$t-
szic[T"VAn saFHRi
is
,*sxkics te*trimc arnv*t tekiiffrui
r*de$*tti ve Avusturya knman*
rnls*ndan, exciimre. tarnynre ,-,srisi
Auer:b*ng ire xrin_
"Sskq1llu
'rI$n, $luni
v* Hr*{ij{V'*J*n yardrrn jstedi.
'-rcrtiert
&{usrnfn l}arqa
'nppa'yl tr6 grin, kmt'i bir
netiq:e ahnak*,uil, rnurrasar*
*irikter:
rrm britrln miihirnrnattnr ttlketmig
;
ilili eynt*tin* bai' iki
tr*den (EanyaluIea, verboeen).yoni
e*phan* ve sirfrh getirmi*ti.
*snada Au*rsrrerg ?sss rer*;rilq
hir t;;;r; ir* u*na n*irrinin
rryt sahiline vfisrl *rdu,
$uraEran
-n-r-i- rnris*demede bu_
:r*-u
rqjnlnrsa da nel:ri gepee"*k
niri;il *uri*r,*.un r:arerq*iin* g.iriq:necri*
" $dacnr kurc ar:ela*l*,r*,n _qu;r* lrur;;;l',; ;_in_ yag:f: kl** r*k lif i
tc$*tn'riry, iste*itr*n bin ki6iyi
o*n**kt*n initi*a *ytrcmrigri. Macur
terrleri hu faxlar:a ihtiyati
hnrek*ti
y*rlardr. sciylec* Avusturyakl;rr *ri*ilr,r* s*refin*te tavsif
u**ir*o*ru ;il,
.
Kruppe
*:sini kurtarmak iEin
i.rnemii t,i, t*+*il;;;- Lru*inmadrlar
vs
*nin Mustafa Faqa rarafrndan.
unpt,nl- --,ut*t kardrrar. $okoru
stafa Paga bunda* sonra *
*i"*r*to rr*ron*n N*vi kar*sini de
etti
ve
sber*rc'y* kacrar ilerrecri. rurut
't
rrarekstr rrurada
qlurdu.
{566 senesi jntidasrncla cla
v*ziyct tlersislllgl*1 rnuhafa:ra
riu. imparutrr,, *{urnr;rnn
ci*Jiy*t;*i gi}r #n*Ine ararnk hiredita*
;tn rnuharnbeye hasrrlanrynr,
n{ig**, t*ourt#"*u
.sulhii
kurtarmak
yeni bir teqehrl:tisten geri jur,*,yrrr;;. "mr,
*ut
yrri:aryrnda,
*ple
ft h{acar *lnn y*ni bir- elEiyi,
Hl*srutl*iv,l,i grr*i*ujlul.'g.riu_
{t" &u fevk;r}&rt* or*i o*vi;;;;}r*diy*i*;
-*r:ar-il s*rl:*sr hrr&rcrran
ri esir ite fsinr:r"rur'* *r*hir oi*tu
{3r
is**1.-T;rJ;;'*'**,**
: Falati* M$dasriy T;l*:;[s i*o""*tt*ri
L*r*frndam esir *diimi6 ve
*dilmesi' i*ihrirnah sultan
* xevcesi) tarafr*eJan tarep{fndiry*hrr k,r, uu m*r}rum }*iistem
*urilrn;g
arasrnda ir"ri. Faka} i-fissxur}roty :ni";r" Kasrnr {avury era
'.{r
K;*$*}ra,nin i$id**ini t.,h}if
{c*n mritenaki* v*rsiyi
ri* g*tirr**,*ig ;#;i;;y-ro T*kaj
iqin cre
inksr izahnt vcr*miy*re{u.'$m
s*h*p}* *, *** cs}qi *rqi Arb*rt
ff,rss'in h:ulumc$ugu evde n*anr"er
arirnm alr*e{r v* miit**k!rr*rr
rfurya'3ra kargr s*fer i]s'n
*diidi"
f"nrihqi &elib*lu']{e JVfffist-fAli" Kriru}iii,l_Ahh&r,dn,Sxigntv;ir
itti *lli yedin*i v*kra oi;rrak ,*nyrc
:rkil eserinde hu."seferi bngtan ed*r o*" l--i*rt &d*clis acl*
$snilna r*ad*rr yazdrirnr vs
i:r"tre ise hrn* hrirssn
*edu*ugini l:ilcririr" niiyu gcSr*, t:u $**
s*bepte ri,
$zf
$y*rv*r kar*sinct*Xqi lsuvve ri*;,J ;--1;iil**u-'y*g_
M. 'TAYYIB GOKHiLfiiN
ve garet yaptp ve Lrr:r tanafa taarrur ederek reayayl rencide
etmeleri idi. Krsmen Hrrvat ve Macarlardan rntiteqekkil bu eEkiffi14
yanln mlitemadi iecaviizleri karqrstnda bizzat padiqah, hastahsrna
ve ihtiyarhfrna rairnen, sefere qrkmaga karar vermigii.
Kanunt $ultan biile3r,nan't,: bu qnrtlar altrnda bu sefere bizzat
igtir6kini, b6zr tarihgiler, qirndiye kadar baqartstuhkia neticelenrniq olan ve Avusturyahlarrn qnk miistahkern bir knleleri bulunan
$nigetvAr ve Lger (Egri) kalelerini alarak Ma*aristan'da bir mukave,**t yuoasl brrakm*mak arzusuna atf *derler. tr-{attfi (iycir {Yanrk*
kalej ve Komdrom'u da zapt ederek Macaristan'daki frituhat silsilesini ryan ve qerefle Lritirmek istediiini tahnrin ederler. Aneak, onun
bu karagnda, bir sene evvelki Uatta seferi muvaffakryetsizliiinin
intikamrnr alrnak arunsu kadnr, *I? sen*detr faxla trir xamandtr
snun sefere qrkmamasrnr tenkit edenleri tatrnin ve tesk,in eimek
emeli de mevcuttur, denebilir. Bu tiirlii hognutsuzluklar ve tenkitler agrktan yaprhyordu. MeselA $*yh Nureddin isminde biri
bizzat cihat varifesini yapmayan bir hiikiirndann muahezeye 5iyan oldu$"unu soyltiyor ve padiqahr sefere tegvik ediyordu. Bu
hususta krrr Mihrirnah $ultan da aynr tegviki yapryordu. Diger
yandan Macaristan'daki timeradan, beylerbeyilerinden, ilrdel krralrndan gelen arizalar da azarni surette teqviklc&r idi' Boyle bir
harekete bd*to zorlanryordu. Peqevi'ye gcire, Budin beylerbreyisi
Yahya Faga.rfrde Arslan Faqa qcbiddefaat rikfitr-r hiim*yfina mii'
k&teb&t g$ndertih hll*car serhaddinde olan mel&tn riy&de b'ozulub
giin be-gtin qekavetleri efzirn ve fesadlan igtiet&d bulmuqtur, diyu
nrz ettikten gayrr Hrdel r:ilu Sirn*n Y;tncg Beq klr*hndan fery&d
ve.". nice def'a yarub istimdfr'd'r etmiEti
Macaristan'da Arslan Faqa'ntn Eohr*ti Qoh btiyiiktti' Ttirk
yigitleri arastnda bir tane idi. Sk atrnakta, krlrq kullanmakta,
miibarexeds fsvkalsde rnexiyetlere sahipti. *nu hAacar kiilttirriniin
inkiryafln* da hizrnet *trniq Lrir idar* sdamrt s;rymak miimktindr"ir.
ffiudin'clc resmi dili tfltine* y*rine mac&rea yapen! Macar deilc'lag hiametinde kullan*n ilk beyl*rbe3ri t] *ltnurytur. Sulir ve stikfin
iqin gayret gostermiq erhnastna ve Avusturya ilr: miinasel:etlerin
dostffne olmasrnr istemesine raffmen hfidiseler aksi qetr<llde oereyan eylemiqtir. O, Viyana hiik&metinin vergi ve hediyelerini sa*u*rndu gfindermeleri iqin miltemadiyen rnektupl&r yazmakta idi;
fakat onun iyi niyeti n"riinasehetlerin miisait bir gekilde cievnmrna
SUIGETVAR
SEFERI
7
kafi gelmedi vs imparat*r Maxirniiien,e yazdrir rulektuplardan
miisbet bir netice hasrl r:lmadr ve nihayef; gayretleri kroga gidince, kendisi de hudutta harbe baqladi ve Avurturya'ya kaiqr
yeni bir seferin aErlr*asrna s'nil *rslu. srfcr-i hiimfiyfin iruqlumesan rlnce ikinci vexir Fertev papa serdar t*yin edllerek Erdel,e
yind*rildi. vaxifesi ramqvar r*ih"ddind* lr,,ilonan HrJel kalele.inden Gyula kalesini f*th etmek nlacaktr. $u is, berhalde L;'nivrslin de igaret ettiii gibi, padigahrn ve Divsn-l Hiirn&y*n'nn,
;eferin icrast [eararlagtrnldrktan sCInra, Rurneli beylerine ve ilgiliere Tuna'yr g*q*r*k irarek&ta baglamalan hususun,:lu verilen
em'in bir, krsmr *lacaktrr. ffin plana grire, hem Hrrvatist;rp
rarafln*
$an , hem de ffirdel *iltetinden taarrur eq*erslq trr.itiin Tuna
b6lSesini issal eylernek ve KomArr:rn iizerine de yiiriicliikten .$CIilr& d;;nanl viyana'ya dcgru geri g*kirmeye xurlarnik harekitr uygulani:aktr' Bu xebeple, Pertev Faqa'nrn claha rjnceden miihin:, tio kuu'etle seferi aqmasr gerekiyorclu. o, Mart ortalarnda 3000 y-";q-ri
sekban-baqr ile), uhifeciy$n boliigii ve silahdarlardarr rnd r*iryifif.
eqme hir krt'a, 63 nefer sa,vu$ asnlar, &ynea ls00 nefer kutoglu
ipahi-uAdeler ile birlilste h&nek*t etti. l*u s*nuncular seferden
afer ile d$ntildiigti ra$ran padiqahrn ferrnanr ile bciliiklere ilhak
'Iunacaklardr, Fertev F*qn'ya, bunlardan hagka Tamqvar beyler'eyisi ile Belgrad sancakbegi d* b{ittin kuvvetleri ile refakat
deceklerdi.
Fertev Faqa'ntn B*lgrae*'a gittikten .{iclnra va:uiyeti iner:lcdi$.i
e }:una gtire harekAt istikarneti hakkrnda bir *rnr arldrgr anlalirltnktadtr. *rduy-r htimfiyfinun her:iiz lstambul'dan l:nr*L*t *ttifri
ir srrada kendisine verilen direktif, trnva nehrinin feyexan hanele bulunmasr sebebiyl* srigetviir tarafrna gitm*kten
vazgegip
'aradin'den geqirilip dogrucn flger liuerine varrrmasl ve bayrece
'$mgvflr tar*rfrnda *lan -rsk*r* d*
y*rdlmcla hulunrnasr qeklinde
3i" Fertnv Paga bn rniinaseLretle ve hu *mri alc{lktan sclnrft,
pe_
igahfi g*r:d*reiiffi ar*rntfa, k*nc$isinir: ele baryiangrqtan itibarep
nig*tv;ir v* ilger istilEarn*tl*rind*n har:gisi*in ..u*olt* isah*tli
lacafflnt *ti$rindiigtinii, ,Saig*tv$.r t*rafrnda eilaru timrer,tnrn
o tnrfa gidilmesini istedikleri, fakat ba6l*a bir
5yririirye gcire, uf,gri
rnfp/erfnc varrlmak su/ci.,.,) bnlunduguniln scylenmekte *ldng;rinu
ilc{irn"rekte ieli. l3u ikin*i rsriigii savunanlar diyorlardr
ki ("..Anle-i
ne
snn
Jdsf *l*n/cxr' /cfA *J*nrsp r.'d *J ndru,lin kt;ffdrt rnes*
fr'rf
hd.
'rAYYis cCIKsiLGiN
ritegf ds/lf &wur** prJlrlrdcn S*rr *;rftifen
tstrablardan in1allah halds olundu$undan gagri sssdettrfi p:adfpaA
hmrretlerine ve eisfrer-l fsJdma da/zi wlddtr... we Sztgetwd,r memle/esgfmrs !*enurtdw, &erytrerine run.rfir *lunub krcvr.t*t, weriltn** egydm^t
sceedtelferinde her x*.mumds /capus*n ap$trmagub insallah ol rJa/rf
feth al.unar... gdgle ktm, ertvsl Szigeta&.r'a dtigtil{ih bu ypl'r. mrtbd*
yek l<adem*i 6ertf lerile Igrr tdniblerinl, warzlmak wildget'i Erdel
kawgasmdan AcJds alunmugub grllarca #iikenmez *rim s*f*rler
s'e jgJer ldatm nJur.-.> I,
ffiu arxtnda Fertev Faqa, bununla l:erab'er, karart pacliqaha
birakry*r, harek&t v* ;rldrgr tedl:iri*r haklqlnda tafsil*t veriy*r*tu.
sifid olx6 f,nde/
nrfdgreffra tlen
ffiunu tfrkiben hedefi olan fiyula kalcsine giderek orayr mu*
hasarastnr dig*r hir arx ile anlatmrg ve hu &rada, aldlir bir q*k
haberlere atfen, Sugdan ve fi,f16k halkrnrn mritemadiyen kagarak
memleketlerine gittiklerini bildirmiqtir 2 ki, bir mtiddet sonra bu
kaleyi feth edecek ve kendisine Syula ffitihi denecektir.
Fadiqah nrduy*r htim&yfinun bagrnda r:ldugu h&lde, 11 $evval
973 (1 Mayrs 1566i'da britiin devlet erkAnr ile birlikte on riqtincii
ve sCInuncu seferine qrktr. Berabrerindekiler veziris.zam Sokollu
Mehmed Faga, tiEtincti vezir Ferhad Faga, dordrincil vezir Ahrned
Faga (Rtistem Paqa ve iVlihrimah Sultan'rn darnadr), Lreginci vezir
Krzrl-Ahrnedli'li hilustafa Faga, Rurneli kadraskeri H6mid Hfendi,
Anadolu kadraskeri Ferviz Hfendi, bandefterdar, yeniqeri aiasr
Ali Aga {Milerxin-uade Ali Fagai idi. F{iqan*r Hgri Abdi-rfid*
&llehrned SeX*bi, baqmiiteferrika fiei&l-z6rie Mnstafa fielebi de qlrduy-r hiimfiyfrnda b*lunuyor, difer belli bagh tim*ra arasrnda Ka*
raman beylerbeyisi Qerkes Srileyman Faga, Kostendil rnirliv&sr
Mehmed Flan, Trrhala {Teselya} mirlivflsr *sman-$ah Bey bin
lskender Paga-z6,de Mustafa Paga, Kocaeli mirlivAsr Ali Portiik
ffiey mevcut idiler.
#r*tu birinci rnerhfile olan {lrprcl-qaytn'nt tR,tistern $*lebi qayrnr) t&kib*n Satatr*a, $ilivri, Kdirne F$lu iie rxritaql gtinerg&hr
tskip ed*rk*n padigah evvelki sef*nlerde *iduiu gihri atla eleiil,
fakat itrtiyar, hastn ve naylf *trdugu iqin araha ile seyahat ediyCIrdu. Arabadan hiq grkrnryor, vazifelilere bile huradan ernirlrr
r
$
I 'f*pkapr $nrayr Argivi, fi' l''l?1'
&ynr Srerde, fr. 1tSS9"
Krs
SZIGETV,AR SAIiflR!
veriy*rdu. Sac{m&r"*rn her lvrexlzi}e ge}dikEe il*risini k*6f* qrkryr:n*
yollan nrabanrn e*gebileceii geicilde dtizelttiriy*rdu" 15 Xi'1k,flde'de Filibe'ye, bu fi,yrn s*nunda {F{ariran *rtm}*n} S*fya'ya nlaryrldr. Niq llieasrnda ilsi giinliik mrcla xeirfmda paciirynh i:an3r* *kJr"
tr9 $-iasiran'da Selgnad'a g*lindigi vakit Tuna'nrn f*yss6r, h&trincle
*lduffu g*,riildri. $erncnclire $anc&kbeyi $}ayr;rm $3*y'* ffi*grlrdelen
kalesi {Sab6cs} civarunda Savn nehri tiserine kr}prui kurulmasl
*rnr *diln:iryti. Paeliryah ilynr xamanda, yeni6*ri affnsrna, ciefterdar
ve hazi,re ile hirlilc.te ve Rum*li, Anad*Ix, K;rrarnan askeri*rine
nehri gerniler ile gegrnelerini vfi $irrni*mr sahr;rsrnda rnuntax&*)
hir qekilel* durrnalarrnr *nrr *tmig, k*ndisi geqine:* q:itlarr t:erslr
hulmayr istem:ipti- ffi*lgrad iI* ffi*g:rird*l*n arrn$rnc{aki y*}, hu sr*
radn, y*ffrnurlardaln q*k xnrar rr:rrmil$ v* l:r"rzulmurytu" S* seh*pten q*k rahrnet q*kildi v* pndiqah aiay ile ls*&alq y*ri** g*lin**
lEurulmug ctag l:ulamadrir igin sndrr*s;rffirn gae$rrunda bir g*c*yi
gegirmefe rn*cbur kahnrgtr. hlihay*t Sayr*rn }*ey k*pr,iiyii kurciu
ve padi$ah da Snva nehrini g*qer*k Sirsrn sahraslna indi. ffiracla
briyiik hir resm-i geqit t*rtip ulundu ki, tarihqi Selfinikt Mustafa
bunun tafsilstrnr verrnel't*dir. Kurban bayrarnr arif*sincie pndiqah
slrdunun L:aqrnda *lcluiu hftlde $*mlin {Xirnony}'e geldi v* }:aynaxnln bnrada kutlanma$lnt *mr*Lti. ffi;rynanr tiireninin hir *xelliffi
cila*aktr. * da, c{aha Xstanhul'dan hnr*k*t *dilmecl*n *ncc bir
Sfivtl$ vasttast ile firdel beyi Xsigmor:d .$;inos *rcluya davct q:dilmiSti' lgte bu srrac{a ikind} div*nr }<rrrulc}uiu srrarda {irqi*l h*yimin {fr,rc$*l krrah jiin*s *g'i* fst*f;rn} crt**i g;iln "$"unn'e*nn ryayk*{nrla g*}***ii }:n.klsli:lrfa mokLubu ii* r"rdnrn}ean ge}c*i v* *y[*si grinii
kriiyrik [.lir istikt]al merasiminin y*prlac*:fr ]ui*usmndn nsk*rc y"r{)
;rl$isadarlar& t*nbihatta bulurlulclu. Fill"lakika l:ckl*ru*n grinr{e }rirq*k asilzideler v* maiyeti ile birlikt*: il.*len Xsigmnnd J6nos *tag-r
hiin:dy*na
sni:rcnkb*yl*ri v* {fivnql*run r*fnlcalin{d* i}*r}cc{i.
*rdug*lta vare*rir v*kit {)smairh t*pqnlarmln tr:p ;*^tlqr i]e s*l&mI*ndt" K*:nqiis*l:* qavugi:*r$r{}}rr qacilru ymn*rcin krrrr:ry,l 5in *tai kuv*klu- l$ayraem lncrilsitniudeil hiir g1^iin ${"}i}tril. r$n g:n*iryahrn }:nxur*n;r
kml:*l eilu*Cu. I3n mer*sim essi$slrlria pr*nsin *n{lltd* ve r*,yk&$rnr{a
nr*rasirn *lt:riseleri ile *trli;*r savrl$ gidiy*r, ynkT*i*ct* cr:ri vexir,
ycr:iqeri ii.s'a$r, siliil:clar i:r-iluruuy*rdu" Xsigrnq;nd *t;rg*r hirm$y*1un
yRnrna vasil *lunq:n attan inip yiiz y*nigerinin tnryrdrir l:eCiy*!*rin
pacligaha tnl*dimini ir*klE:di. lSun}*r igind* *'nyet *.iizel igiegn:ig
trendan
1{}
ki. "rAYY{B s*Keilcirol
E;rrtiar m{}sait r:lrnnctlffr iqi*, }:*ryerrun *}du" Xira, }ier yende reforrn
eiort alhn yaldrzh giirntiq kupa, 5{}S'] dulqa krymetinde bir yakut
varc{t. Mtiteakiben rr:aiyychindeki }:tiyiik riitbeii asilzAdelerden
d*kuz kiqi ile pacliqab.rn tairtr untine lsa{Xar gitti. Tahtrrun etrafurda
dart vezir mevki alrnrqlarcir. Krral riq clefa diz ristii qdktii. Pacli,.sah da iler dtfasrnda ayalXa kalkmastnt emretmig ve nihayet Adet
*ldr:fr"1r iirere sel&m r*smini ifa etrniS vr: p:ncligah da crpmek rizere
elini u:,:atrnlE[1" ]3ir.znt vreiriSxarn inci ve elrnas ile srislri bir iskenrle getirmiq ve prt:ns buna oturrnuqtur. Kanunt Sultan Siiley"
iTlar: *ft{*, ke*disini lbta*ar Lahtrna i*}Ss *tm*elikqe sii&hr e}ct*n
brrakmryacafflnr sriyl*di" Snun **c:dfnri ,*lll ogfu ferulrunt, ferman
perdipri/urer h*"xveLt'trfnrr#u', sii:riinc karqr gradiqah -rgi/ttr r"isdune o/sruru, rgiff/c g#resfnn rierniEti" Fadigaha yaulh hir arrr:hAl sunduktan
sl}xlra i:ta$dan dtgetri qlklm*;t t*rctiru*rn fbrahim &ey'* <<Sir r/rflgam
/crrrgrsrric{u rntiteh*tttlir fcnJdrnr, rXe* *t&*get' /reruf $iArtg etti, nntka
takatim *crJn:eidr> eiiyerek hissiyatrnr tiildiriyorriu. Ertesi gtinii padiqah da Zsigrnond'un hediyelerin* rnukabil hediyelerini il(i qavugla gonderdi, Sunlann iqind* krymetli nriicevherlerle rnurassa
bir krirq ve bir hanqer, dnrt siizel at da bulunuyordu. Padiqah
nrua bir ziyafet de v*rrur*lq isternig, falqat sac*nAzam, zayif bir biinyeye sahip olan prensin ahqkln olmadrSi Tiirlq ycmelclerinden ra*
hatstz *labilecegini ve rra*arlarrn hur:u bir zehirlenmeye atf edebilecekleri ihtimalini ileri siirerek, bu tn"savvrlrdan onu vaugeqirrniqii.
lki g'iin sCInr& veeia iqin padiryahrn hururuma ],abul olunrluiu vakit,
Kanuni *na ry*yle t"ledi l .,#.s*$ru {,t;nr.edo lewrsirn fs##rr&rrue p*JrErru,
e$er &fr r/lCr$*r:r.n. a{.ursrr $rse /:efrtrr,rcf, $sr*srrrf Smf&lrm,}"
Xsigrn*nd JSn*s padigaira sur:du*u arxuhalinqie Tis'ra (Theiss)
mehri ile [rdel hududu arasrndaki arariyi isternig, igerisinde c*mi
yaprlmrg *lan Tamgvar ve l*ippa ile flJ*brecen ve $rr:lnok qehirlerinin kendisine verilm*sini tal*tr rtrniqti" }}u arada perdigah r"iq
yuz erd*lli *sirin serb*st brrakilmaslnl *mnediyor v* Lru se$erin
sununda k*ndisine istedikl*rinin iiq mrislixri il:smn *du*eSini ssdnS,uam vaslt:rsr il* hildiriy*rdm.
Savaql artrle hir eruy*i vaki ryiarak g$r*n irnparaterr, irs*n sahib oldu$* mem:lelsettrenden ;rslc*r t*q$arikine qahrytrir gib,i, imparatortruffun diier k:srmlan"rndan rin vmrchrn tnlcb *rtiy*rdu" Papa'ya,
$spanya ktrritrtna ve hlristiyan Avl npaunln biitiir: hiiktirndarlarrna
rntlracaatlart{a hnlunuyor*{r:, Ffilqat hn tn}r:tr v(-o ricalaro hriraz r1a
SZIGnTVAR sEr[Ri
11
ryartlnr mtisait olmadrit iqin, b*gurua cl]du. Xira I:*r y*rde n*f*rcn
buhranlan, b,u harcketlerin t*vlid ettiffi pargaianmnlai, kokleryrnig
kinler, kollektif bir hareket* pek inrlqsn verrniSrsydu. ffiununla beraber, Augusburg Diyet &ltreclisi {?S fulart 15SS} ilir rniktar
$}era yar*
drmr yaprnaga, 4090 piyade vc SS0il stivari giinderilmesine karar
verdi. Ancak, tamamen yeni bir qart ileri stirdti. Trirk hskimiyetinden kurtanlacak *lan lVlacar t*pnaklaru inrparat*rluffa ilhak
*lunacaktr. Habsburg'larun merkezi Avrupa'yr kendi hskimiy*tl*ri altrnda hrirtreqtirrn*k arxu ve iemayiililnr$e olciuiu iqin *g kar&r& kargr hiqi:rir ihtrrazt kayld derr:r*yan cdilrnedi, Bl.lm raig*n
nknanlarrn vaadl*ri tarurnmen nazar? kaldr. i*pmnya krr*lr Fhiiippe
ise, biitiin *skeri kuvvetlerini Fays-ffia*'d* tnhgig *ttiii i,*
Akdenis'deki E{CInanmasr da Tiirk xi* Kuxey Afrika d*nanrnnlarr
ile grig bir rniicadele iginde bulunduiu iqin, Avusturya'1 lsuxenine
hiq bir mriessir yardtmda bulunamryordu. Dini rxricadeleler iqinde
Qlrplnan Fransa raten asmanhlarla ittifakl muhafaza ediyordu.
Yalntzr Fapa Pius V Macaristan rneselesi iirerinde biiyrik bir alska
$uydufu igin, hiq bir garta muallak olrnaksrzrn yardrm ediyor,
Maximilien'e 50.000 duka alttnt grinderiyor, bir krsrrn italyan pren$*
Ierine de Avusturya kuvvetlerine iltihik *tmelerini smr ve tavsiye eyliyardu. Br silretle qnk gffyrr mrltecanis unsurlardan lntirekkep bir rniidafaa kuvveti teqkil edildigi ve bunlapn Kom6r*m
civartnda teglcilstlanchnldrgr srrada O*manh *rdusnnun $ava'yr
l*sirirdelen'den regerek Sernlin'e muvasalat ettigi ve ilrd*l krr*ll
xgism*nd Jdnas'u padisahrn kah*r *ttifri *g.r"eniidi.
tatherir:* cte Mddicis, Framsa-nrn nilihe-i hiikfim*ti, Ayusturyu
niyaseti ile yakrndan alAkadar olmakla v* {:nu tehelit *den t*}:likeye keirgr fazla kayrdsrx knlarnryacairnr hissetmclcle b*raber,
uzun zamandan beri kesilmig olan miinasnhetl*ri y*nil*rnek mak*
sadr ile yeni hir l"rey*ti fstanhnl'n giind*rdi. Frans*'r:rn * d*virdeki rniihim $nhsiyetlerinden biri clar: yeni *lgi k1. rie Grel*tr**
cle frraildchamps'in birin*i varzif*si,hiikilrn*tin**n a{dril t*iimat
iiuerin*, Maximilien II. lehins E*hqrnak idi" *, hu vaxif*siftsl* rnuvaffak olamamlg, padigah tarafrnd*n kah*l *ciilcbilrn*Ic iqin Saisetviir s*ferinde *na rcfalcat etrnek liizumnnu <J*ynruigtu. nstanbul'a gelip de padigahr b'larnayrn*a CInu tdkih*n y*la qrlcmrg ve
Sirmium gahrastnda Xsigmoncl
kablil ootil*iginin *rt*si
"|*nos"nn
gtin'ii padi*atun husurunn trqab*l t:Xunrnugtn. Slr katr*t resmi dc
trr.
'l r]
q*k
[,T. "I'AYYi}3 il*KEiLGNN
sanricnt
v* iki *svt*{ ;.rrresurdaki mrrinassb*tieri y*nil*mege
mnvnffale *lmuqn f;*treaf p*diryahr v* Ssrnanlr ordusrenu seferden
vaxgeg.ir*rnemiq v* yririly{igt*n ahk*yamarnlgtrr. HattA Hammeroin
knynaklarlna r$r*, [-s ffir:i tl*s-*]:r*ti*m'in elqisi, Xsig'mond
"[iitrl$$'u, }<ntolik n:exh*hirui t*rtre *dip }{lteramist a:ldugu igin tebrik
bile etn:i6tir.
S*ffilin"*{s iken Finr&xnar} }:*3rX*rb*yisi {erkes ,stileyrnan Faga
Suclin tix*rin* muhafaxaya gsnei*riidi. FadiEah da hizzat Kger
ti:rerin* SitiriS5rec*lcti" 33ra maksadla Varadin {Pdt*rvrlrad} kalesi ya*
kintnda rttevu:r:t *lmn lcciprrie$en g{*qnrek fizer* b:ir krslrn aslssr #nc*d*n g*nd*rilmiq v* i:uniayrn l:ir trq:sm:r q{n kopriiyii gcqr*i.gti.
ffiir krsu* ;lsk*r d* Yanlk-knI* {fiy*::r} v* K*rn*rnm ka}sleri etrafrna
atrcrn etrn*k ilx*r* ilc*n h*lrelc$t pl&nr degigtirildi ve kriprii Vu*
k*v*r kalssi q:ntinc** hailansrn e$iye ferrx:an q:trundu. ffiu c{egigikligin sel:ebi 6u idi:
Sxigetv'r lcwrnnndar:l Xninyi l\dikl*s"un Trrhaia san*alcbeyi
h{elimed Rey'i Ksseld ka}*si *iva'rrunda Drava nehrini qemiler ile
geqerk*n pnsuda kent{isini vc oglnnu ii}efuirdriff'{i, irazinesini ve
is*vv*tlerinden rlritkim bir krsmrnrn da
$ikl*s kalesine kaqrp kurhildugu hal:eri ge]*:iqti" XSt*n qjteden
aErrllklarinl
rapt ettigi,
bsri serhad ilmerast cia Xrinyi'nin hir *rn ernce ele Eegirilmesini
tavsiye eCiyorlardl. {Jnlara fr:r*, Xrinyi hirvat iqinde kuvvet ve
kndrst il* irarndftr ve haha'Crrlrls ile mfi.mr-Av*r rneghfir Liir latn idi.
Suigetvdr'r *pey** n:lrtstnhk*rn bir h*tre k*yffin.l$, iiq: h:inden $nsla
seqkim ath vc alay&yl t*slih *d*relE katr*y* k;lpan:rgtr. Kiiftin iVlacar
ve }*{rrvst h*yl*ri s*nradan bunu lqlra} y;rg:a*nknarula ahd ve yer:l'iri *trni*l*rdi.,. Sr"l sehcple padirynh qla nr-:drnr/sden rnuf<gddern
$arnu sr,ine/r.frrne* elie#rddrr cliyc ferman *din*n, *rdunun istikameti
o tarafa gevriidi. Vuk*v;tr yakrnlnda Tnr:a tir.erine kurulan keiprii
krs* x*manda t;rrnnrnlnmdl, hiitrin *rdu p*cti. Hatt& *tnf;"l hilmsviin da gay*t s*ri lrir qeki]de nn]sl *diidi" $u srrnda "luna nehyinilr ir:kr;lr yiiks*trmlesi .**lifi*riind* bu k*g:rtiyii swl;:lr g$tilrdil" }}unun tlx*nime padiqiih ffisx*k civ*vulda .*ravri n*hrinin i:xerine b,ir
leilpril t*uruXmnsux *r1"lr ctti lci, hu ki.lp:rii 1? x{imd* 11$ g*rninin
yemyena g*tirilip hirl:irine Lra*"lar:runsr il* v{l*uda g*tirildi" Fadignl: k*priir:lrln itrnllmrtnl rq:rrnelq il;r*rs frsaei: civ;u"1sls *'itm*k iizere
hax:rl;rnr{lir srra{-{a irri:e e$r:nanrT}rr iJ* l\1i Frirti}k Sey'il"r (Rodos
sam*alEbeyi, *ur*kt;:r y*niq*ri) Tnrui"dnn g"*lcliii g*rilldii. *, l:u
s3{ffnrvAR
SAflsRi
t3
q$*nanmayr istnilhul"da* x{mr*d*nix'e qlk;**ftr,i}
$r}$ra
Tuna,ya giver*k Vukov$r"a lsadar g*lmigti. $3*rah*rinele padigahrg i*i*nt ul'
ria bindigi kayrir da g*tirmiqti iri, x{*anun? $nltan suil*y,r,o* huna
bindi ve b*nunla Sr;rirel lix*ri*cl* L:*gianan kcip:nlyti grlrrneg* gitti.
I3u l*tiprii 1"9 T*n:muxdm ti.lm*rnen g*qil*i v*{) bri *sn;rda pae*i6ah
meml*k*ti Srsg** *tm*yi, ksyleri y*kmnyr qidd*t!* *:r:n rtti. u,J*up
.Vrrndlr SrerfereJe &intt Sruf*rs* llsx ler";rf l rdfrufsr diye sadps::arnx, *:mir
verdi" i(a!e muilasara terplarr l\4chaq iskel,:sir"le qrkarrlaral{. huracja
Anadolu ask*ri tanaftndan m*ndnl*rla $;rig*tv;itr lqnl*sine r-rln4tlrllmast da f*rrman *lu*du. I3u t*g:lar i*raslneln t543 d* ilaxi g-llisrev sey il* F*nh;ld $}r:y'in K;ltrian*r ile y;r5:l*klmry mmi"rar*h*i$e
*[e reqirdik]*ri rr:*6hr"lr hriyfil* ieig: c{n {Kerqiyarr i*pu} i:uiur:u,y*rdu. ilrd* *vvelii Sikl*s civaruna qr*s:} qi}{$il. # xamirniarsla }:u kaieniru etrafl der*, s;rr.ll v* Eriihi hai;ekhkl*r *idugu iqir: hurada
d*rulmi*dt ve karavsfih ,Sikl*s il* Fequy iira$tnria [-{ans;iny $:ev*
klinele ve ot;rg-r hrirniiy*n da Lrnraetal*i bir tepe rgerincie kuruldu.
ffiu rnnvlei, [$udin [:*y]erh*yisi Ar.slan l=aga"niri, $s1 ;rylarda ugr;rdrgr hezimetlerirl vs s$rum$*u hir q*kildelqi hnr*lcntlerluin h*s;rLrni
verdiiii ve hunu hayatr ile Sd*digi bir yer cld*. 43, se$er kar*rr
qoerildigi i{&fi:an, evvel& lqendisinin seriurqiqt* s;rvfi$;t
harylarnasr
l$zrru geldiiin* inanmtg v* pac*iryah 1\{*r:aristftn'i} Eclrr:ed*n svvt*l
bir bagarl geistermek ist*rniryli. ilclxti*e Fn}*ta i<ale.sini k*stirmiryri"
&u kal*yi kr:rnandartt c*$ur Thury fryilrg'y il* hirlikt* atra*ak v*
xeiferi il* padiqah cs*adinrJ* ftit",*r e**q,fi*if, kakklffid*lci itr*latsrs_
hgl gid*recekti" S*{}* kigilik hir kuvv*t}* hareketr: r;.eqti" Knl*yi
rmwhft'sara *tti, $atrqat hritiin g;eyn*Ni h*rya gilti v* *iilrr*6*ui
istihlqar *tmmsi f*yda v*rm*di. "I-iu-lry, &rslar: P,rq;t"nrn beitiin hri*nrnIarunt pii*kiirtrniiql ve y*ptlir hunrq herrsk*Lkrri iI* Tiirk lquvvell*:rin*
rnrihirn zayial verdirrniqti. Pak:.ia isalesin* Viyana'dan hfiyiik yardtrnct kuvv*tler g*ldigi riuyulur:*a Arslan Pary* y1juh;1sffrnyr 1<*ld:rdr
v* ffiudin'e drinrn*k xurnnria knldl. $ilh*kilcx ffi*ru*r,rl Salm $)s:l*ta'nrn
{mrc{m.dtm* gc}lltiry v* [:u $trac$a 'l;*l* i]* V*sxg,:rsnr
lsm$*]*rifti q:]s
.i"tirl*
kltvv*ileri elir:d*;? ielr:xgtr. l*u i:**{ise}*r cl*n $q}ruil:nu r:lrnnsr
ifisrm g*I*re Arsinn Fla6a ilrtrk {3nr$in"*$* rnuk*c{derahna intixetr
*c{{yr:rdu ki, iryt* kerudini Lernix* q:lkarrnak m*ksndr il* hr:rad_r
padi$mha rnn.ruxntta hull.lnrr:ak iqin g'*ldiSfi srr*r-ja padigahrn
s&:rilbrna ufradr, ;rsk*rlerinden ay*kp g*tt*o*i **,: ayru*u o*=*u3r,* snti*i_
taltmk g*rlil*r*k, f*rrnsru-r l:iirrlfiyiin ilr,: iqj&r$ eilnreclll.
14
r\ll. TAYYig CCKglt CIt't
Ft:E*y *vasrn{ia xlay t*rtibi ve r*sm-i geqid icrast *rnredilm:iqti" Vnzirler *sbehAnel*rini, *sliha vs pntiheimmat sandrklannr
agarak, sitlise v* takrmlarunt tevzi *derelc kuvvet ve kudret gristerisinde bnlunuy*rlardr" $adruAxam kendi alayrnr tertiplediii srrada
*smllarr Kurd B*y ile Fdasan Hey'i de yantna almrg ve padiqahrn
t*ftiqine aru etmiqti- Kanuni $uitan Siileyman, strasile l:iitiin alaylan arabasl ile geqerek sel&mladr. 4 Agustos'da Rurneli askeri
$rigetv&r k*lesinin doiu tarafrnda $rm&na yakin bir yerde k*ndu
ve Run:eli beylerb*yi kendi *tairnda kurduiu div$na iimera ve
xiiemr&yr toplnyarak mtisak*:rede bulundu ve padiqahrn otaitnrn
kurula*ngr miisaid bir Sreri seqmeyi karanlaqllrdr" Aynr xamanda
aslser iqind* kai*d*n q*lc urak nlmarya*ak, fakat tr:p ateqinden de
cnmsfin kalacak hir yer intihap edilecekti. Qiinkti 1556"da Hadrm
Ali FaEa bu kaleyi muhasara eitiii sarnan tcp xrteqi tesirind*
kalan bir yere konulduiu igin zarar gormiiqtii. Padiqahrn ota$r
iqin kalenin miintehasrndaki Sernilihov tepesini seqnrir;lerdi.
Siier yandan, padiqah Fequy"dnn Szigetv{r"a gelirken yanrna
evvelA rigiincti vezir F*rhnd FaEa'yr qaffrrarak ona Anadolu beylerbeyisi Zel Mahrnud Fary* ile hiriikie kaleyi bir taraftan kuqatma,srnr, rnetrisler ile t*pl;lr kurup cliivnresini ferrnan etmiqti. Sonra
Krarl-Ahmedli'li &dustafa Faga ile kard*qi $emsi Ahmed Paqa'ya kalenin diier tarafrnda mevziye girmelerini soylernigti ki, muhasara
esnasrnda yaprlan bir kr*ki Ssmanh kuvvetlerinin ne qekilde tertiplendigini gfistermektedir" Bu durum 5 Agust*sndan itibarenu sava$rn devaml mriddetinc* &v. Eck degigmittir. Felih tarihi *lan
'7 Hylfrle kadarki mutrrapara tarihi Ssmanh kaymaklanirda htitiin
tafsi$fitr ile t*sbit olnnmurytur.