ÇİMENTO FABRİKASI PROJE TANITIM DOSYASI

2015
ÇİMENTO FABRİKASI
PROJE TANITIM
DOSYASI
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM I: Çimento Üretim Fabrikası Kapasitesi Ve Ana Üretim Binaları
BÖLÜM II: Çimento Fabrikası Genel Düzeni
BÖLÜM III: Fırın Vakfı İle Klinker Soğutma Ve Brülör Binası
BÖLÜM IV: Bitişik Binalar
BÖLÜM IV: İşletme Aşamasında Faaliyet Ünitelerinde Oluşan Toz Yayıcı İşlemlerin
Neler Olduğu Ve Tozun Yayılmasına Karşı Alınmış Ve Alınacak Önlemler
BÖLÜM VI: İşletme Esnasında Faaliyet Ünitelerinden Kaynaklanacak Gürültünün
Seviyesi Ve Kontrolü İçin Alınacak Önlemler
STİMPEKS MAKİNA İTH.İHR.VE TİC.LTD.ŞTİ.
Orta Mh.Yalnız Selvi Cd.No:19/A Daire:21 Uptwins Deluxe Residance
Kartal/İstanbulTÜRKİYE
Telefon : +90 216 290 4556
Mail : [email protected] Fax
: +90 216 290 4558
Web : www.stimpeks.com.tr
Proje Yazarı : Talat BALEK & Nuri BEŞİNCİ
BÖLÜM I: ÇİMENTO ÜRETİM FABRİKASI KAPASİTESİ VE ANA ÜRETİM BİNALARI
Proje kapsamında kurulacak olan fabrikanın günlük kapasite miktarı 4.000 ton x gün
olacaktır.Tesisin tümü bir Alman firması tarafından kurulacak ve tam kapasite çalışır şekilde teslim
edilecektir.
1






















Hammadde Bölüm
Ham Öğün Bölüm
Ön Isıtıcı
Fırın ve Klinker Bölüm
Çimento Bölümü
Kireçtaşı Taşıma
Ön Isıtıcı Kulesi
Değirmen ulaşım
Kireçtaşı Preblending
Yatak
Ham Öğün Yem Siloları
BÖLÜM II: ÇİMENTO FABRİKASI GENEL DÜZENİ
2
Geçiş çöktürücü
Çimento Değirmeni Binası
Ham Değirmen Binası
Fırın Vakfı
Silolar için Ulaşım
İki Farin Karıştırıcı Silo
Soğutucu ve Brülör
Çimento Siloları Üç Bina
Klinker Konveyör Köprüsü
Underburnt Klinker Silosu
İki Klinker Silolar
BÖLÜM III: FIRIN VAKFI İLE KLİNKER SOĞUTMA VE BRÜLÖR BİNASI
3
 Dairesel Preblending Yatak Depolama 104,00 m, H =

Hammadde Küspesi Besleme
Fırın Vakfı ve Tersiyer ile ön ısıtıcı kule
4
BÖLÜM IV: BİTİŞİK BİNALAR















Elektrik Binalar
Mekanik Atölye
Ofis sevkiyat
Suyu Pompa Binası
Akaryakıt Depolama
Yağ Pompası Ev
Sığ Su Alma
Trafo Çimento Değirmeni
Trafo Çimento Siloları
Trafo Limeston Mix Bed
Trafo Ham Değirmen
Trafo Su Pompa Binası
Trafo Yakıt Pompası Ev
Trafo Bypass Toz Pompası
OcaK Servis İstasyonu
 Çimento Siloları 18,00 m, H
BÖLÜM V: İŞLETME AŞAMASINDA FAALİYET ÜNİTELERİNDE OLUŞAN TOZ YAYICI İŞLEMLERİN NELER
OLDUĞU VE TOZUN YAYILMASINA KARŞI ALINMIŞ VE ALINACAK ÖNLEMLER
Çimento fırını, klinker soğutma bacasında sürekli ölçüp kaydeden toz ölçerler
bulunacaktır. Klinker soğutucusu atık gazı olabildiğince değerlendirilecektir. Tesiste
07.10.2004 tarih ve 25606 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Endüstriyel
Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Madde 39-40-41-42-43’deki ilgili
hükümlere uyulacaktır. Kükürt oranı yüksek kömür kullanılması halinde, öğütülüp kullanıma
uygun hale getirilecektir. Tesiste enerji kesilmesi ve dalgalanmaları, ani karbon monoksit
yükselmeleri ile ilk ateşleme gibi zorunlu haller dışında, filtreler devre dışı iken tesis
çalıştırılmayacaktır. Değerlendirmelerde elde olmayan ve önceden tedbiri mümkün olmayan
sebeplerden dolayı oluşan duruşlardan sonra fırınların ve değirmenlerin tekrar devreye alınması
üreleri hariç tutularak, bu durumlar aylık raporlar halinde belgelendirilecektir. Fabrikada
kullanılan hammadde, katkı maddeleri ve kömüre bağlı olarak, özel madde ve emisyon sınır
sınıflaması ve atık gazlardaki özel tozların emisyonları için verilen sınırlar dahilinde çimento
tesislerinin kontrolü gerekmektedir. Tesisten Organik buhar ya da gaz, kanser yapıcı madde
çıkışı olmayacaktır. Ancak bu emisyonların ilgili bacalarda belirli periyotlarda emisyon kontrolü
yapılmalıdır. Tesis bu özel emisyon sınırlarını sağlayacaktır.
İnsan sağlığının korunması, çevrede kısa ve uzun vadeli olumsuz etkilerin ortaya
çıkmaması için atmosferdeki kirleticilerin bir arada bulunduklarında değişen zararlı etkileri de
5
göz önüne alınarak tedbir edilmiş konsantrasyon birimleriyle ifade edilen seviyeler Hava
Kalitesi Değerleri olarak adlandırılır. Bu açıdan bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik
ortalamasının aşmaması gereken değerleri Uzun Vadeli Değer (UVD) olarak tanımlanır. Bu
değerlere karşılık bir de maksimum günlük ortalama değerlerin veya istatistik olarak bütün
ölçüm sonuçları sayısal değerlerinin %95’inin aşmaması gereken Kısa Vadeli Değerler
(KVD) vardır. Çöken tozlar için KVD farklı olarak aşılmaması gereken maksimum aylık
ortalama değerlerdir. UVD ve KVD değerleri için öngörülen süreler genelde 1 yıllık
periyotları kapsar.
Tesis entegre çimento üretim tesisi olacaktır. Çimento tesisleri 07.10.2004 tarih ve
25606 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Endüstriyel Kaynaklı Hava
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği., Madde 43-C-7 Çimento Üreten Tesisler kapsamında ele
alınacaktır. Bu bölümde çimento tesislerinin uyacağı esaslar belirtilmiştir. Buna göre üretim
metodu gereği genelde elektrostatik toz filtresi bulunan; çimento fırını, klinker soğutucu,
kurutucu, öğütülerek kurutan tesisler, nemli atık havalı, borulu öğütücülü tesislerden elektrikli
toz filtresi uygulananlar için toz emisyon sınır değeri 120 mg/Nm3’tür.
Bitkiler üzerine toz emisyonlarının etkisini göstermek için fabrikayı ve yakın yerleşim
birimlerini içine alacak şekilde 5x5=25 km2 lik saha içinde toz konsantrasyonu
hesaplanmıştır. Hammadde ocakları dahil olmak üzere 13,52 ton/km2.yıl bulunmuştur.
Avrupa’da benzeri tesislerde bu değer 13,52 ton/km2.yıl civarındadır(refA). Kurulacak olan
tesisin çöken tozunun önemli boyutlarda zararlı bir etkisi olmayacaktır. Tesisten kaynaklanan
SO2 konsantrasyonu, hayvan, bitki ve eşyayı hava kirliliğinin zararlı etkilerinden korumak
için özel koruma alanlarında kükürt dioksit, gaz halinde anorganik klor ve flor bileşikleri,
çöken tozlarda kurşun ve kadmiyum miktarları sınır değerlerinin altındadır. Bu nedenle
kükürt dioksit konsantrasyonları miktarının çevreye zararlı etkisi olmayacaktır. Bitki örtüsü
ve tarımsal arazilere zarar vermeyecek tüm önlemler alınacaktır.
Kurulması planlanan tesiste başlıca gaz emisyonlarının kirletici kaynakları döner fırın,
kömür değirmeni, ve tras kurutucudur. Döner fırın ve ön ısıtıcıda uygun kalitede Linyit
kömürü kullanılacaktır. Tras kurutmada ise 6 nolu fuel oil yakıtı ve motorin kullanılacaktır.
Modern çimento üretim tesislerinin en önemli özelliklerinden biri, çevre
teknolojilerinin yoğun biçimde kullanılmasıdır. Çimento fabrikaları geçmişte, hava kirletici
emisyonlar (özellikle toz emisyonlar) yaymakla özdeşleştirilmişlerdir. Çimento
fabrikalarından yayılan toz emisyonlarına getirilen sınır değerlerinin son yıllarda gittikçe
azalması daha verimli ve kaliteli toz tutma sistemlerinin kullanılmasını zorlamıştır.
Soğutuculu, yüksek verimli elektrofiltreler ve jet pulse torbalı filtreler yaygın olarak
kullanılmaya başlanmıştır. Mevcut fabrikalardaki pek çok filtre yeni emisyon standartlarını
sağlayacak biçimde yenilenmiş veya değiştirilmiştir. Yüksek emisyonlu multi-siklonlar, yeni
fabrikalarda yerlerini yüksek verimli filtrelere bırakmışlardır. Türkiye'de mevcut tesislerde,
emisyon sınır değeri torbalı filtreler için 75 mg/Nm3 elektro - filtreler için ise 120mglNm3
dür. Yeni tesislerde ise 50mg/Nm3 sınır değeri uygulanmaktadır. Bu değerler pek çok AT
ülkesinin uyguladığı sınır değerlerin ve AT için önerilen sınır değerlerin altındadır.
Çimento fabrikaları, yüksek kükürt oranlı yakıtlar kullanılsa dahi, işleme giren
malzemenin kükürt tutma özelliği dolayısıyla, hemen hemen hiç kükürtoksitleri emisyonunda
bulunmazlar. Azotoksit emisyonları ise konsantrasyon olarak düşüktür. Ancak baca gazı
debileri yüksek olduğundan toplam emisyonu azaltmak amacıyla Nox oluşumunu azaltacak
brülör tipleri kullanılması yoluna gidilmektedir.
6
Tesiste gaz ve toz yayıcı ünitelerde aşağıda tanımlamaları verilen rotaflam brülörü,
elektrofiltreler ve jet pulse torbalı filtreler kullanılacaktır. Klinker malzemesi kapalı
hacimlerde depolanacaktır. Kış üretim döneminde fazla ürünler açıkta depolanabilir. Çimento
fırınında toz emisyon konsantrasyonunu sürekli ölçüp kaydeden ölçü cihazı bulunacaktır.
Böylelikle gaz ve toz emisyonları, ilgili yönetmeliklerde verilen emisyon sınır değerlerinin
altında tutulacaktır. TC Çevre ve Orman Bakanlığı ile TÇMB arasında 24.06.2004 tarihinde
imza edilen “II. Çimento Sanayi Çevre Deklerasyonu” na uyulacaktır.
Ayrıca, Entegre Çimento Fabrikasında tesis ve hammadde ocaklarında, tozlanmaya
karşı 07.10.2004 tarih ve 25606 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde belirtilen esaslara uyularak
aşağıda verilen tedbirler alınacaktır. Kamyonlar aşırı yüklenmeyecek, üzeri brandalar ile
örtülecek, ocak içi yollar üzerine tozlanmayı engelleyecek şekilde malzeme serilecek, kurak
geçen yaz aylarında ise sulama yapılacaktır.
BÖLÜM VI: İŞLETME ESNASINDA FAALİYET ÜNİTELERİNDEN KAYNAKLANACAK GÜRÜLTÜNÜN SEVİYESİ
VE KONTROLÜ İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER
Tesisin faaliyeti esnasında gürültü esas olarak değirmenler, kırıcı, konkasör ve yüksek
debili fanlardan kaynaklanmaktadır. Faaliyet sahibi, faaliyet sırasında oluşacak gürültünün
belirli seviyelerde tutulması ve 01.07.2005 tarih ve 25862 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi
Yönetmeliği”nde belirtilen endüstriyel tesisler için çevresel gürültü sınır değerinin altında
kalması amacıyla bu gibi gürültülü ekipmanlar kapalı mekanlar içine yerleştirilecektir. Yüksek
debili fan girişleri için susturucu niteliğinde ses yalıtım teçhizatı kullanılacaktır.
Çimento tesisinde gelişmiş teknolojiye sahip üretim cihazları kullanılacağından gürültü
emisyon değeri 01.07.2005 tarih ve 25862 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğindeki sınır değerin altında
kalacaktır. Ancak, fabrikada gürültü düzeyinin aşıldığı ünitelerde uyarı levhaları konulacak ve bu
alanlarda çalışan personel kulak tıkaçları ve kulalıklar kullanacaktır. Bu kulaklıklar 25 dBA
mertebesinde azalma temin etmektedir. Ayrıca üretim alanlarında
makinaların yüksek ses yaratan bölümlerinde izolasyon (köpük veya plexi muhafaza)
yapılarak gürültü düzeyinin minimum seviyede tutulması sağlanacaktır.İşletmede meydana
gelen gürültüden dolayı çalışan personelin; sağlığını koruyabilmek,çalışma sınırlarına uyabilmek,
faaliyetin sürekliliğini sağlayabilmek için 01.07.2005 tarih ve 25862 sayılı Resmi gazetede
yayınlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nde verildiği gibi
1475 sayılı iş kanununda belirtilen koruyucu gereçler sağlanacaktır ve çalışma saatlerine riayet
edilecektir. İşçilere çalışma saatleri içinde, gürültüye karşı kulaklık ve koruyucu giysiler
verilecektir.
7