Limanlar Raporu - Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası

Transkript

1
Zonguldak Limanları
Mevcut Durum Analizi ve Gelişim Potansiyeli
Zonguldak Sosyal ve Ekonomik Gelişimine Olası Katkıları
( Ön Fizibilite Raporu )
Ekim 2015
HECTOR LOGISTICS
Barbaros Mh. Çiğdem Sk. No:1 Ağaoğlu My Office Kat:4/18 34746 Ataşehir/İstanbul
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
e-mail : [email protected]
www: hector.com.tr
2
İçindekiler
Giriş
3
A-
TTK Zonguldak Limanı
4
IIIIII-
Mevcut Durum Analizi
Çevre Limanlar ile Karşılaştırma
Zonguldak Bölgesinin Liman Hareketliliği Potansiyeli
Anadolu-Karadeniz-Tuna Nehri-Avrupa Ulaşım Koridoru
Filyos Limanı ve Zonguldak Limanına Etkileri
Zonguldak Limanı ile Karadeniz Havzası Limanları İlişkisi
Liman Aktivitelerinin Zonguldak Gelişimine Faydaları
Sonuç Analizi ve Öneriler
IVV-
4
9
13
22
23
25
36
44
B – Kozlu ve Kilimli Limanları
46
I-
Kilimli Barınak-Çekek Yerinin Balıkçı Limanına Dönüştürülmesi
48
II-
Türkiye Deniz ürünleri üretimine Genel Bakış
49
IIIIVVVI-
Kilimli Limanı Önerilen Dönüşüm Yöntemi
Kilimli Limanı Dönüşümü Olası Kazanımlar
Kozlu Barınak- Çekek Yerinin Yat Limanına Dönüştürülmesi
Türkiye Marina/Yat Limanı Yatırımları ve İşletmeciliğine
Genel Bakış
VII- Kozlu Limanı Önerilen Dönüşüm Yöntemi
VIII- Kozlu Limanı Olası Kazanımlar
Kaynakça
HECTOR LOGISTICS
50
51
51
54
56
56
58
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
3
Giriş
Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası tarafından hazırlatılan ön fizibilite raporu iki
ana başlıkta hazırlanmıştır. İlk başlıkta TTK Zonguldak limanı incelenmiştir.
Bu çalışma yürütülürken, ülke genelinde limanları inceleyen ve istatistiki veriler
sunan kaynaklar kullanılmıştır. Yapılan değerlendirme ve analizlerde limanın
kendi ekonomik büyüklüğünü yaratma yöntemleri ve devamında Zonguldak
şehrine olası katkıları yorumlanmıştır.
İkinci başlıkta Kozlu ve Kilimli limanları değerlendirilmiştir. Balıkçı barınağı
olarak kullanılan yatırımların faklı bakış açıları ile değerlendirilmesi sonrasında
yaratılabilecek ekonomik ve sosyal değerler incelenmiş, kullanım şekillerinin
dönüşümü için olası senaryolar ve motivasyon kaynakları ortaya konulmuştur.
Raporun bir bütün olarak yaratacağı farkındalık neticesinde kamuoyu algısının;
limanların Zonguldak gelişimine hızla katkı sağlayacak birer lokomotif görevi
görebileceği yönünde oluşması umut edilmektedir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
4
A - TTK Zonguldak Limanı
I-
Mevcut Durum Analizi
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
5
Zonguldak Limanı Taş Kömürü Kurumu ihtiyacını karşılamak amacıyla
yapılanmış olmakla beraber, TTK yönetimi liman işletmeciliği bakış açısı ile
limanı diğer kamu ve özel kurumların kullanımına hazır bulundurmaktadır.
İşletme bir kamu iktisadi teşebbüsü olan TTK tarafından yürütüldüğünden
liman idare tipine göre kamu limanı olarak nitelenmektedir.
Liman toplam iskele uzunluğu 1050 m, toplam liman sahası 400.000 m2 dir.
Liman Zonguldak gümrüğüne bağlı olarak giriş/çıkış kapısı olarak hizmet
vermektedir.
Genel operasyonel yapılanması incelendiğinde; limanda ana faaliyetin
kömür ihracatı olarak planlandığı görülmektedir. Toplam 1050 metre
iskelenin 510 metresi genel kargo ve kömür operasyonuna ayrılmıştır.
Günümüzde ise limanda yürütülen kömür operasyonunun; Karabük Demir
Çelik fabrikasının ihtiyacı olan kömürün ithali, liman içinde depolanması ve
fabrikaya sevkiyatı şeklinde yürüdüğü söylenebilir.
Limandaki Ro-Ro hareketliliğinin artışı ile adı geçen 510 metrelik ana
iskelenin 150 metrelik alanı Ro-Ro operasyonu içinde kullanılmakta olduğu
görülmektedir.
Dolayısı ile günlük pratik kullanımda 275 metre iskele Ro-Ro faaliyetlerinde
kullanılırken, 360 metre iskele kömür ve genel kargo için kullanımdadır.
Diğer taraftan demiryolu aktarma imkânı olan 210 metre lik iskele özellikle
ağır yüklerin aktarmasına imkân verecek şekilde iki adet ağır vinçe sahiptir.
Demiryolu bağlantılı iskelenin devamında inşa edilen demiryolu Ro-Ro
yanaşma iskelesi toplam 200 metre yanaşma imkânı sunmaktadır.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
6
Liman iskele uzunlukları, iskelelerin yanaşacak gemilerin iskele ihtiyaçlarına
karşılık vermesi ve operasyon çeşitliliğine imkân sunması açısından yeterli
olarak tanımlanabilir.
İskelelerin maksimum derinlikleri 6,5 – 7 metre olarak verilmektedir. Bu
değerler genel kargo kuru dökme yük gemilerinin draft ihtiyaçları açısında
5.000 DWT kapasiteli gemilerin yanaşmasına izin verebilecek durumdadır.
Diğer taraftan düşük kapasiteli Ro-Ro ve yolcu gemileri adı geçen 6-7 m draft
limanlara yanaşabilmektedirler.
Genel yük hareketlerinin büyük çoğunluğunun orta büyüklükte (Handysize –
10.000 – 40.000 DWT) genel kargo veya dökme yük gemileri ile hareket
ettiği göz önüne alındığında limanın Karadeniz yük hareketlerinden pay
alabilmesi için ortalama iskele draftının 11- 12 metre seviyesine yükseltmesi
gerekecektir.
Liman iskele derinlikleri, yanaşacak gemilerin derinlik ihtiyaçlarına karşılık
vermesi ve operasyon çeşitliliğine imkân sunması açısından yetersiz olarak
tanımlanabilir.
Toplam liman sahası 400.000 m2 bir alan olarak tanımlanmış olsa bile
iskeleler ile bağlantılı, uygun depolama ve manevra alanına imkân sağlayan
efektif kullanım alanı 90.000 m2 dir.
Bu toplam liman sahasının 8.500 m2 lik alanı sadece kömür depolaması için
kullanılmaktadır. Ayrıca limanın zaman içinde önemli bir iş konusu olan RoRo taşımacılığı için 51.500 m2 alan lastik tekerlekli araçların park alanı olarak
kullanılmaktadır. Dolayısı ile genel kargo depolama alanı olarak
kullanılabilecek 30.000 m2 açık alan kalmaktadır.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
7
Ayrıca bu depolama alanının sadece 510 metre uzunluğundaki ana iskeleye
hizmet edebildiği, demiryolu bağlantısı olan ve ana vinçlerin bulunduğu 210
metrelik iskele ile liman içinden doğrudan bağlantısı olmadığı görülmektedir.
210 metrelik iskelenin gerisinde de herhangi bir depolama alanı
olmadığından bu alanın sadece demiryoluna aktarma için tasarlandığı
söylenebilir.
Kömür sundurmaları hariç depolama alanlarının tamamı, açık saha olarak
tanımlanabilmektedir. Herhangi bir kapalı depolama alanı, silo depolama
imkânı veya konteyner depolama ekipmanı yatırımı mevcut değildir.
Liman depolama alanları ve operasyon çeşitliliğine imkân sunması açısından
düşük yeterlilikte olarak tanımlanabilir.
Buradaki düşük yeterlilik tanımlaması limanın depolama alanlarının,
gümrüklü liman sahası içerisinde geçici depolama ve aktarma imkânlarına
destek olamayacak yapılanmada olmasından dolayı kullanılmıştır. Limanın
yük çeşitliliğine imkân verememesi ve gümrüklü alan fonksiyonlarının düşük
oluşu diğer kök nedenlerden beslense de, sonuç olarak limanın muadilleri ile
karşılaştırmalarında depolama imkânlarının düşük yeterlilikte
tanımlanmasına neden olmaktadır.
Liman 1 adet palamar botu, 2 romorkör, 5 ve 15 ton kapasiteli iki adet sabit
ve ihtiyaca göre temin edilen lastik tekerlekli vinç ile hizmet vermektedir.
Limanda herhangi bir konteyner hareketi olmadığından ilgili yükleme
boşaltma ve saha içi taşıma ekipmanları bulunmamaktadır. Benzer şekilde
limanda dökme yük hareketi olmadığından ilgili yükleme boşaltma ve silo
depolama ekipmanı mevcut değildir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
8
Liman ekipman sayısı ve çeşitliliği açısından incelendiğinde, diğer konulara
benzer şekilde mevcut kullanım için yeterli ancak çok fonksiyonlu ve yük
çekmek isteyen bir liman işletmesi olarak düşük yeterlilikte tanımlanabilir.
Liman işletmesinin genel yönetim binaları, liman gümrüğü binaları ve
limanda iş yapan lojistik firmaları ofisleri genel olarak değerlendirildiğinde
karşılaşılan manzara; işletmenin uzun vadeli plan uygulamadığı ve günlük
çözümlerin kendiliğinden ve geçici yapılar ile karşılandığı şeklindedir. Bu
durum limanın Ro-Ro trafiği ile birlikte gelişecek olan uluslararası yolcu
trafiğinin nitelik ihtiyaçlarını da karşılayacak durumda değildir. Özetle gerek
ticari faaliyetler için limanı kullanan gerekse liman üzerinden yolculuk yapan
kişilerin kullanımı için yeterli ve seviyeli altyapı imkânları kısıtlıdır.
Liman işletme, gümrük, servis binaları ve genel çevre düzeni açısından
düşük yeterlilikte olarak tanımlanabilir.
Özetle; liman kömür ve Ro-Ro trafiği haricinde genel kargo ve dökme yük
trafiğinden yeterince pay alamamaktadır. Diğer taraftan ticari olarak
potansiyeline ulaşamayan liman kabotaja tabi veya uluslararası yolcu
trafiğini tatmin edebilecek bir altyapıya da sahip değildir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
9
II-
Çevre Limanlar ile Karşılaştırma
Türkiye’deki Önemli Limanların Coğrafi Dağılımları
Kaynak: TÜRKLİM
Zonguldak Limanı Karadeniz bölgesinin 6 anlamlı limanından biridir. Adı geçen
diğer tüm bölgesel limanlar özel işletme iken Zonguldak limanı kamu limanı
olarak işletilmeye devam etmektedir.
LİMAN
Zonguldak
Samsun
Trabzon
Erdemir
Toplam İskele (m) Toplam Depolama (m2) Max. Elleçleme (ton) Elleçleme/İskele
1.050
90.000
2.030.000
1.933
1.756
185.000
3.760.000
2.141
1.525
200.000
9.605.000
6.298
1.721
104.000
16.150.000
9.384
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
10
Limanların ilk karşılaştırma tablosunda verilen elleçleme kapasitelerinin iskele
uzunluklarına bölünmesi sonucunda, birim metre iskele uzunluğu üzerinden
yaratılmış olan kapasite karşılaştırması yapılmıştır.
Aynı tabloda limanların elleçleme kapasitelerini etkileyen diğer önemli unsur
olan depolama alanı büyüklükleri karşılaştırılmıştır.
Her iki parametre de göstermektedir ki, Zonguldak limanı kapasite olarak
kıyaslanabileceği limanlar arasında, gerek iskele uzunluğu gerekse geri
depolama alanı imkânı olarak en düşük seviyede olanıdır.
Değiştirilmesi yapısal yatırımlar gerektiren iskele uzunluğu ve depolama açık
alanı değişkenleri haricinde parametrelere yoğunlaşarak limanın mevcut
kapasitesinin arttırılması mümkündür.
Limanın iyi bir işletme ve yük çeşitliliği sağlanarak en fazla 4.000.000 Ton/yıl
toplam elleçleme kapasitesine kavuşturulabileceği öngörülebilir.
Bu öngörüyü desteklemek adına Zonguldak limanı kendisinden daha düşük
iskele ve depolama alanına sahip olmakla beraber, yüksek iş potansiyeli
barındıran körfez limanları ile karşılaştırması aşağıdaki tabladaki gibi verilmiştir.
LİMAN
Zonguldak
Kroman
Efesan
Diler
Toplam İskele (m) Toplam Depolama (m2) Max. Elleçleme (ton) Elleçleme/İskele
1.050
90.000
2.030.000
1.933
422
29.000
3.000.000
7.109
525
75.000
2.000.000
3.810
1.400
94.022
3.525.000
2.518
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
11
Tablodan da anlaşılacağı üzere Zonguldak limanı mevcut iskele ve depolama
açık alanı imkânları ile iskele metresi başına max. 4.000 ton yıllık elleçleme
rasyosunu yakalayabilir.
Tabi ki burada yapılan karşılaştırma limanların değiştirilmesi zor imkânlarının
teorik karşılaştırılmasından ibarettir ve Zonguldak limanının elleçleme
kapasitesini adı geçen değerlere revize edebilmesi için yapılması gereken birçok
tevsi yatırım ve işletme yöntem değişikliği öngörülmelidir.
LİMAN
Zonguldak
Samsun
Trabzon
Erdemir
Draft (m)
6-7
10-11
9-11
10-14
Yukarıdaki tablo, Zonguldak limanının Karadeniz bölgesinde kıyaslanması
gereken limanlar ile olan iskele derinlik ölçüleri karşılaştırmasını
göstermektedir.
Tablodan anlaşıldığı üzere Zonguldak limanının hak ettiği potansiyele
ulaşabilmesi için öncelikle draft problemini çözmesi gerekecektir.
Depolama imkânları ve çeşitliliği açısında da Zonguldak limanının ek yatırımlara
ihtiyacı vardır.
Örnek vermek gerekirse; Samsun limanı; 35.000 m2 kapalı depolama alanı,
60.000 ton kapasiteli çelik silo, 100.000 m2 konteyner istif ve/veya genel kargo
depolama alanına sahiptir. Bu depolama imkânlarındaki çeşitlilik Samsun
limanına 2013 yılı itibarı ile 3.500.000 ton mal elleçleme imkânı tanımıştır ve bu
rakam liman kapasitesinin %93 oranında kullanılmakta olduğunu
göstermektedir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
12
Benzer şekilde Trabzon Limanı; 13.000 m2 kapalı alan ve 200.000 m2
konteyner istif ve/veya genel kargo depolama alanına sahiptir. Ayrıca Trabzon
limanından hizmet alan tüccarlar TMO ya ait 30.000 ton kapasiteli siloları da
kullanım imkânına sahiptirler.
Bu rakamlara karşı Zonguldak limanı 90.000 m2 açık alanı içinde kapalı
depolama alanı mevcut değildir ve genel açık alanın 51.500 m2 lik kısmı sadece
Ro-Ro araçları için otopark olarak kullanılmaktadır.
Zonguldak limanının önemli bir dezavantajı da limanda 8.500 m2 alanda
yürütülen kömür yükleme/boşaltma operasyonudur.
Zonguldak limanını karşılaştırıldığı diğer 5 büyük bölgesel limandan Ereğli
limanının özel durumu (Ereğli Demir Çelik Kömür Limanı) hariç diğer dört büyük
bölgesel limanda kömür operasyonu yapılmamaktadır veya sadece boşaltma
aktarma operasyonu şeklinde yapılmaktadır.
Genel kabul olarak kömür operasyonunun yapıldığı limanlarda diğer dökme
yükler ( hububat, gübre, talaş v.b.) işlem göremez. Bunun da ötesinde kömür
tozu nedeni ile genel kargo yüklerde kirlenme olacağından açık yüklerin bu
alanlarda bulunması tercih edilmez.
Diğer taraftan; Samsun, Trabzon ve Rize limanlarına düzenli konteyner hatları
uğramakta iken Zonguldak limanı düşük draft ve işletme nedenleri ile konteyner
gemileri için uğrak limanı olamamaktadır.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
13
III- Zonguldak Bölgesinin Liman Hareketliliği Potansiyeli
Aşağıdaki haritada yurt genelinde limanların etki alanında kalan OSB ler
gösterilmektedir. Zonguldak limanı dikkate alındığında, limanın etki alanının
Ankara OSB ye kadar uzandığı ve bu koridorda bulunan OSB ler de kurulu
üretim ve ticaret firmalarının ithalat ve ihracat trafiklerinde etkili olabileceği
vurgulanabilir.
*Kıyı yapıları 2010 Raporu- Sayfa 53
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
14
Gerede, Bolu, Çaycuma, Ankara Anadolu, Başkent OSB ler Zonguldak limanı
ekonomik hinterlandında yer almaktadır ve bu bölgelerde kurulu işletmelerin
Zonguldak limanını tercih etmeleri olasıdır.
Şirket detayına girilmek istenirse; bölgede ki Karabük Demir Çelik ve
Kastamonu Entegre ölçekli üretim tesislerinin nitelikli liman ihtiyaçları
ortadadır.
Tabi ki bu analizde bahsedilen potansiyel, Zonguldak limanının kendisine
alternatif limanların hizmet çeşitliliğine ve servis seviyesine ulaştığı anda açığa
çıkabilecek durumdadır.
*Kıyı yapıları 2010 Raporu
Zonguldak limanının Ankara ile demiryolu bağlantısı olması ve Ankara OSB ihraç
ürünlerinin makine sanayi ağırlıklı oluşu bu aksta anlamlı bir ihracat yük
hareketinin gerçekleşebileceğini işaret etmektedir.
Karşı görüş olarak Ankara OSB ihracat hareketlerinin boğaz geçişi zaman kaybını
bertaraf edebilmek için körfez limanlarına yönlenebileceğini söyleyebilir.
Bu bakış açısı doğru olmakla beraber; özellikle Karadeniz havzasına zaten girmiş
olan gemi trafiğinin körfez limanlarında trafik beklemek yerine yüklerini
Zonguldak limanından almayı tercih edecekleri de önemli bir detaydır.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
15
Aşağıdaki tablo Zonguldak limanının tüm yurt genelinde limanlar ve etki
alanında kalan OSB ler sıralamasında 8. Sırada olduğunu göstermektedir.
Tablo daha detaylı analiz edilirse Zonguldak liman hinterlandında kalan
işletmelerin toplam sayısının (71 )düşük olmasına karşın OSB ler toplam kurulu
alanının (1682 hektar) geniş olduğu gözlemlenmektedir. Bu durum Zonguldak
liman hinterlandında kurulu sanayi tesislerinin geniş alan kullanan işletmeler
olduğunu, dolayısı ile liman ihtiyaçlarının küçük işletmelerden yüksek olacağını
işaret etmektedir.
OSB alan büyüklükleri kriterine göre yapılan sıralamada göze çarpan diğer bir
detay ise Zonguldak limanının Karadeniz limanları arasında önemli bir yerde
durduğudur. Karadeniz bölgesinde kurulu 6 anlamlı liman içinde Samsundan
sonra ikinci en kapsamlı OSB hinterlandına sahip liman Zonguldak limanı olarak
görünmektedir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
16
Aşağıda verilen Denizcilik Müsteşarlığı raporu analiz edilmek istenirse; dikkat
çeken iki veri Zonguldak limanı hedefleri ile örtüşmektedir. Bu verilerden ilki 10
yıllık zaman serilerinde bölge limanları toplamında elleçlenen yük miktarları
karşılaştırıldığında, büyüme hızının Marmara bölgesinde en yüksek ( 0,085)
olduğu, ikinci sırada ise Karadeniz limanlarının geldiği (0,073), Türkiye
ortalamasının (0,070) bu iki bölgenin pozitif baskısı ile şekillendiği söylenebilir.
Özetle Karadeniz bölgesi limanları büyümede genel ortalama üzerinde pozitif
performans göstermişlerdir.
Dikkat çeken ikinci veri ise; 2008 yılı rakamları ile toplam 27.692.062 ton olarak
verilen Karadeniz limanları toplam elleçleme rakamı bölgede kurulu 6 anlamlı
limana basit ortalama ile dağıtılırsa liman başı 4.615.000 ton elleçleme
düşmektedir.
Bu rakam Zonguldak limanı için öngörülen tevsi yatırımlar sonrası maksimum
kapasite öngörüsü olan 4.000.000 ton elleçleme kapasitesi ile uyumlu
durmaktadır.
Yapılan analizin 2008 yılı rakamları ile yapıldığı ve bu tarihten sonra bölge
limanlarının diğerlerinde işletmelerin özelleştirilmesi ile oluşan hacim artışları
bu analize dâhil değildir. Yani Zonguldak limanı tevsi yatırımlar ve işletme bakış
açısı değişikliğine gitmeyen tek liman olarak diğer limanlara hacim kaymasına
neden olmuş olabilir.
Yeniden yapılanma ile bu hacmin geri kazanımı ve bölge hinterlandının desteği
ile kısa sürede Zonguldak limanının hedef rakamlara ulaşması mümkündür.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
17
Aşağıda verilen iki tabloda Karadeniz bölgesi limanları için toplam yük elleçleme
projeksiyonları verilmiştir. Rakamlar yorumlandığında yukarıda verilen
analizlere benzer sonuçlar ile karşılaşılacaktır.
2020 yılında toplam Karadeniz genel kargo ve dökme yükler toplamı kötümser
senaryoda bile 35.383.643 ton olarak verilmektedir. Karadeniz bölgesinde
elleçlenen yükler incelendiğinde toplam yük trafiğinin %26 sının kömür oluşu
dikkate alınır ve bu oran hariç toplam yük tahmini yapılır ise 26.183.895 ton
kömür hariç yükten bahsedilecektir.
Bu rakamı 6 bölge limanına eşit dağıtırsak elde edeceğimiz rakam 4.363.982 ton
hesaplanmaktadır ki bu rakam Zonguldak limanı için öngörülen 4.000.000 ton
maksimum kapasite sınırının bile üzerindedir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
18
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
19
Kıyı Yapıları 2010 raporunda belirtildiği gibi Karadeniz limanları kömür ve
maden cevheri ağırlıklı (toplam %49) operasyon yürüten limanlar olarak
anılmaktadır. Ancak bu genelleme ye sebep olan özel limanlar (Ereğli, Eren,
Park ) limanları hariç tutulduğunda, yük çeşitliliği geniş limanların (Samsun,
Trabzon) demir çelik, çimento, hububat, petrol türevleri, gübre, inşaat ve yapı
malzemeleri gibi yük alanlarında doğal dağılım gösteren bir yük çeşitliliğine
sahip oldukları görülmektedir.
Zonguldak limanının bu bakış açısı ile yük çeşitliliğini arttıracak bir altyapıya
kavuşması; liman işletmesinin uzun vadeli gelir dengelemesi ve bölgesel
kalkınmaya sunacağı çeşitlilik adına doğru yönlenme olacaktır.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
20
Kıyı Yapıları 2010 raporunda Karadeniz limanları toplam kapasiteleri ve genel
kargo ve dökme yük büyüme projeksiyonları karşılaştırıldığında, vurgulanan
detay 2030 yılı büyüme projeksiyonlarına ulaşabilmek için mevcut kurulu
kapasitenin nerdeyse iki katına yakın bir talebi karşılayacak şekilde yeni yatırım
veya tevsi yatırımların yapılması gerektiği görülmektedir.
Diğer taraftan aynı rapor Karadeniz bölgesinde yürütülen Ro-Ro taşımacılığı için
tersi yönde görüş bildirmektedir. Karadeniz bölgesi toplamı için açıklanan
kapasite neredeyse 2030 yılı talep rakamının iki katı kadardır.
Raporun 2030 yılı öngörüleri tüm genel yük kalemleri için toplu olarak
karşılaştırılacak olursa, Karadeniz limanlarında konteyner, genel kargo ve
dökme yük alanlarında genişleme planları arz- talep dengesi kuralı ile paralellik
göstermektedir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
21
Tabi ki Karadeniz gölgesindeki her liman kendi coğrafi hinterlandı ve
uluslararası ticari bağlantılarının yönlendirmesi ile kendi yük gurubu çeşitliliğini
sağlayacaktır.
Yukarıda ki analizlerde Karadeniz limanlarının genel büyüme potansiyeli ve yük
yönlenmesi veriler ışığında Zonguldak özelinde yapılabilecekler
değerlendirilmiştir.
Zonguldak limanın önemli avantajlarından biri de limanın demiryolu
bağlantısıdır. Bu bağlantı Ankara makine sanayinin limanlara çıkışı için öncelikli
bir hat oluşturmanın ötesinde, Karadeniz limanı bağlantılı ağır yük ihracat ve
ithalatlarında tüm Anadolu için tercih sebebi yaratabilecek potansiyeldedir.
İç Anadolu’dan çıkan ve ihracat yönü olarak Avrupa’ya yönlenen taş, maden,
mermer, seramik gibi ürünlerin Zonguldak limanına demiryolu ile taşınması ve
buradan denizyolu ile Tuna nehri üzerinden nehir taşımacılığı yolu ile Avrupa’da
10 ülkeye ulaşabiliyor olması, bu koridorda multimodel taşımacılık hattı
tesisinin ekonomik karşılık bulabileceğini göstermektedir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
22
Anadolu - Karadeniz - Tuna Nehri - Avrupa Ulaşım Koridoru:
Zonguldak limanının, demiryolu bağlantısı ile iç Anadolu’dan toplanacak
yüklerin Karadeniz’i geçerek Köstence limanı üzerinden Tuna nehri ulaşım
koridoruna aktarılması neticesinde Türk ihracat ürünlerinin Avrupa’ya yönelik
yolculuklarında önemli bir mutimodel aktarma limanı olabilme potansiyeli
mevcuttur.
Tuna nehri uluslararası hukuk düzleminde, İstanbul boğazına benzer bir statüde
bulunmaktadır ve geçtiği ülkelerin egemenlik hakları içinde olsa bile bu ülkeler
geçiş yapan gemilerden ücret alamamaktadırlar. Bu durum ilk bakışta cazip gibi
görünse de nehir debisinin sürekli kontrol altında tutulması ihtiyacı ve bunu
yapması gereken ülke otoritelerinin nehirden geçen trafik üzerinden herhangi
bir gelir alamıyor olmalarının hattın sağlıklı işletilebilmesini olumsuz yönde
etkileyebileceği de düşünülmelidir.
Bahsedilen Zonguldak- Köstence denizyolu geçişi ve aktarma yapmadan
Köstence’den nehir yoluna girebilecek türde deniz taşıtlarının kullanılabilmesi
sağlandığında bu taşıma koridorunun Avrupa’ya yapılacak taşımalarda anlamlı
navlun avantajı yaratabileceği söylenebilir.
Benzer şekilde Avrupa çıkışlı ve Türkiye veya Ortadoğu varışlı ağır yük trafiğinin
de dönüş yönünde bir potansiyel sağlayacağı anlaşılmaktadır.
Görüleceği üzere; bahsedilen ulaştırma koridorunun önemi ve potansiyeli ile
birlikte, Zonguldak limanının da bu proje içinde yer alabilmesi için her türlü
donanıma ve bağlantıya sahip olduğu açıktır.
Konunun bu kapsamda değerlendirilmesi ve konu hakkında faaliyet yürüten
kurum ve şirketler ile temasların sağlanması tavsiye edilecektir. Bu konuda
Odalar ve Borsalar Birliği inisiyatifi ile kurulmuş olan BALO Lojistik şirketi ile fikir
alışverişi imkânları öncelikli olarak değerlendirilmelidir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
23
Filyos Limanı ve Zonguldak Limanına Etkileri:
Filyos limanı projesinin kısa süre içinde hayata geçecek olması ilk bakışta
Zonguldak limanının iş hacminin düşeceği gibi bir izlenim yaratıyor olabilir.
Ancak dünya genelindeki uygulamalar incelendiğinde görülmektedir ki büyük
limanların yakınında kurulu orta-küçük ölçekli limanlar hiçbir zaman varlıklarını
yitirmemektedirler, sadece zaman içinde ana limanın genel kurgusu ile
çelişmeyen özel yüklere yönelmektedirler. Bunun da ötesinde ana limanların
kapasite kullanımları yükseldikçe çevre limanların yük trafiğinden olumlu yönde
etkilendikleri bile söylenebilir.
Kıyı Yapıları 2010 raporunda değinildiği üzere, Filyos limanın öncelikli hedefinin
Karadeniz limanlarında kurulu olan konteyner elleçleme kapasitesini ve
operasyon hızını arttırmak, devamında Karadeniz havzasında bulunan ülkelerin
konteyner trafiğinin yönlendirildiği bir konteyner aktarma limanı olmak
hedefinde ilerleyeceği söylenebilir.
Aşağıdaki harita açık olarak göstermektedir ki Karadeniz havzasındaki genel
konteyner trafiği şu an için Ambarlı veya Romanya’nın Köstence limanı
üzerinden aktarma görmektedir.
Filyos limanı tamamlandığında limanın bölgesel bir aktarma limanı olabilme
potansiyeli mevcuttur.
Diğer taraftan büyük liman yatırımının bölgeye ölçekli sanayi tesislerinin
kurulması dolayısı ile de ölçekli genel kargo ve dökme yük trafiğinin oluşması
yönünde katkısı olacağı söylenebilir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
24
* DTO 2015 Raporu
Filyos limanını ve etrafında kurulacak sanayi tesislerinin kuruluşları
döneminde tesis kuruluşu için gerekli inşa malzemeleri ve makine
ekipmanları; proje, konteyner ve genel kargo yükler olarak en yakın liman
olan Zonguldak limanını tercih edeceklerdir. Zonguldak limanının bu döneme
hazır olması iş potansiyeli doğuracağı gibi limanın iş çevrelerine tanıtımı
konusunda da önemli bir aşama olacaktır.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
25
Zonguldak Limanı ile Karadeniz Havzası Limanları İlişkisi:
Aşağıdaki tablo, 2 haftalık dönemde Karadeniz havzasında mevcut ana
limanlara uğramış olan gemi trafiğini ve çeşitliliğini göstermektedir.
Yük trafiği incelendiğinde, Karadeniz havzasının en aktif limanının
Romanya’nın Köstence limanı olduğu görülürken, tanker trafiğinde
Rusya’nın Rostov ve Novorossiysk limanları açık ara önde limanlardır.
28Tem-11 Aug 2015 haftası
* İki haftalık gelen trafik
Ülke
Liman
Bulgaristan
Burgaz
Bulgaristan
Varna
Romanya
Constanta
Ukrayna
Illıchıvsk
Ukrayna
Odessa
Ukrayna
Nıkolaev
Ukrayna
Kherson
Ukrayna
Skadovk
Ukrayna-Kırım Sevastopol
Ukrayna-Kırım
Yalta
Ukrayna-Kırım Yevpatorıya
Rusya
Novorossıysk
Rusya
Mariupol
Rusya
Rostov
Türkiye
Zonguldak
Türkiye
Samsun
Türkiye
Trabzon
Yük
34
52
224
37
57
47
63
Yolcu
28
0
9
20
45
0
8
32
32
4
97
104
61
208
24
55
25
5
0
0
6
3
1
Tanker
18
26
28
14
RO-RO
15
3
4
RO-RO
0
RO-RO
0
RO-RO
90
1
173
0
10
0
*Marine Traffic
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
26
Benzer şekilde Karadeniz havzasındaki yolcu gemisi trafiği incelendiğinde, Kırım
Yalta limanının Karadeniz havzası için önemli bir turizm merkezi olduğu
anlaşılmaktadır. Ayrıca Bulgaristan’ın Burgaz ve Ukrayna’nın Odesa limanları da
yolcu gemisi trafiği yüksek limanlardır.
Zonguldak limanı mevcut haraketliliği incelendiğinde, uluslararası liman ilişkileri
açısından, Ro-Ro haraketliliğinin Ukrayna ve Kırım limanları ile ilişkilerin varlığını
desteklediği görülmektedir.
Genel kargo ve dökme yük trafiğinin Zonguldak bölgesinde yerleşik tüccar ve
sanayicilerin karşı ülke limanları üzerinden yapacakları ticaret ile
hareketlenebileceği söylenebilir. Bu konuda ülkeler arası ticaret hareketlerini
gösteren çalışma aşağıda verilmiştir.
Diğer taraftan ülkeler arası liman haraketliliğini, dolayısı ile ticaret ve kültürel
çeşitliliği arttıracak en önemli unsur liman şehirleri arasında kurulacak yolcu
trafiği ilişkileridir.
Bu yolcu trafiği; gerek turizm hareketliliğini, gerekse bölgesel tüccarların ana
akım ticaret kanallarından bağımsız olarak bölgesel alış veriş yapmalarına imkân
tanıyacak en önemli bağlantı altyapılarını tesis edecektir.
Karadeniz havzasındaki turizm haraketliliği incelendiğinde bölge ülkelerinin
özellikle yaz aylarında sıcak denizlere ulaşım ve Karadeniz içi limanlar arası
haraketliliklerinden bahsedilebilir.
Zonguldak limanının turizm gümrük kapısı yapılanmasına geçmesi ve bundan
daha önemlisi Zonguldak ve çevresinde turizm haraketliliğini cezbedebilecek ilgi
alanlarının yaratılması konusunda kapsamlı bir çalışma yapılması tavsiye
edilecektir.
Bu kapsamda Zonguldak Belediyesi, Ticaret Odası ve Sivil Toplum Kuruluşlarının
liman haraketliliği yüksek komşu ülke liman şehirleri ile ilişkileri geliştirmeleri,
gerek turizm gerekse ticaret faaliyetlerinin nitelikli muhatap bulması yönünde
öncülük edecektir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
27
Türkiye ile Karadeniz havzası ülkeleri arasında yapılan ticaret hareketleri
hakkında bilgi vermesi adına aşağıdaki analizler yapılmıştır.
Bulgaristan’dan Türkiye’ye Yapılan İhracat Hareketliliği;
Product Label
All products
Bulgaria's exports to Turkey
Turkey's imports from world
Bulgaria's exports to world
Value in 2014, USD thousand
2.731.396
242.223.959
29.314.049
Mineral fuels, oils, distillation products, etc
813.613
54.906.087
3.729.422
Copper and articles thereof
543.130
3.570.523
2.718.681
Electrical, electronic equipment
197.335
17.950.245
2.491.912
Wood and articles of wood, wood charcoal
145.083
1.487.625
420.608
Oil seed, oleagic fruits, grain, seed, fruit, etc, nes
112.950
2.261.845
796.390
Iron and steel
111.900
17.606.032
728.420
Lead and articles thereof
95.998
249.365
191.141
Plastics and articles thereof
76.391
14.150.702
793.977
Machinery, nuclear reactors, boilers, etc
70.746
28.103.793
2.314.896
Residues, wastes of food industry, animal fodder
49.066
1.329.366
276.343
*Trade Map
Bulgaristan’ın Türkiye’ye yaptığı ihracat kalemleri parasal büyüklük olarak
sıralanacak olursa; ilk sırada petrol ve rafineri ürünlerinin (tanker taşımacılığı)
geldiği, devamında bakır ürünleri (genel kargo taşımacılığı), elektrik elektronik
ekipmanları ( genel kargo ve konteyner taşımacılığı), ağaç ve ağaç ürünleri
(dökme taşımacılık), Yağlı tohumlar ( dökme taşımacılık ve silo depolama),
demir çelik (genel kargo taşımacılığı), kurşun ve türevleri ( genel kargo
taşımacılığı) şeklinde devam ettiği görülmektedir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
28
Türkiye’den Bulgaristan’a Yapılan İhracat Hareketliliği;
Bulgaria's imports from Turkey
Product Label
All products
Turkey's exports to world
Bulgaria's imports from world
Value in 2014, USD thousand Value in 2014, USD thousand
1.970.390
157.714.946
34.800.102
176.458
6.099.728
1.507.741
162.688
9.698.275
2.883.426
150.144
13.599.014
3.428.301
144.211
1.428.084
616.278
Vehicles other than railway, tramway
119.945
18.065.263
2.125.612
99.253
6.126.953
6.958.596
Iron and steel
94.580
9.260.602
1.022.522
Ores, slag and ash
87.025
1.398.770
1.826.686
Aluminium and articles thereof
68.502
2.549.172
439.271
Knitted or crocheted fabric
67.710
1.694.296
269.456
Türkiye’den Bulgaristan’a yönelik ticaret hareketliliğinde en büyük parasal
değer plastik ve türevleri başlığında oluşmaktadır. Devamında elektrik
elektronik ve makine ekipman kalemleri yekûn teşkil etmektedir.
Türk- Bulgar ticari ilişkilerinin karayolu ağırlıklı ilerlediği söylenebilir ancak
Bulgar rafinerileri ve kimya sanayi hareketliliğinin özellikle iç Anadolu merkezli
tüketicilere ulaşımında Zonguldak limanı önemli bir geçiş noktası olarak
düşünülebilir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
29
Romanya’dan Türkiye’ye Yapılan İhracat Hareketliliği;
Romania's exports to Turkey
Product Label
All products
Romania's exports to world
Value in 2014, USD thousand Value in 2014, USD thousand Value in 2014, USD thousand
3.161.798
242.223.959
69.877.891
Iron and steel
643.792
17.606.032
2.040.161
629.541
54.906.087
4.202.710
433.257
15.735.932
9.902.895
191.268
28.103.793
7.316.052
155.438
1.487.625
2.486.898
Rubber and articles thereof
128.540
2.856.417
2.509.955
124.590
17.950.245
10.849.964
Cereals
118.402
2.338.407
2.638.730
115.015
2.261.845
1.133.568
97.642
14.150.702
1.417.732
Romanya’dan Türkiye’ye yapılan ihracatta ilk sırayı demir çelik mamulleri (genel
kargo taşıması) almaktadır. Devamında petrol rafineri ürünleri, kara taşıtları,
makine ve ekipmanları, ağaç ürünleri sırası ile gelmektedir.
Türkiye’den Romanya’ya Yapılan İhracat Hareketliliği;
Product Label
All products
Romania's imports from Turkey
Romania's imports from world
2.617.467
157.714.946
77.889.071
343.046
13.599.014
9.805.183
302.798
18.065.263
6.330.545
Iron and steel
218.852
9.260.602
2.790.467
Articles of iron or steel
211.613
6.363.861
2.476.975
191.073
6.099.728
4.139.435
116.529
9.698.275
11.393.540
85.160
1.694.296
345.163
Rubber and articles thereof
70.821
2.598.671
1.519.164
Manmade filaments
67.194
1.773.377
772.797
Manmade staple fibres
60.345
1.456.457
523.215
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
30
Türkiye’den Romanya’ya yönelik ticaret hareketliliğinde en büyük parasal değer
makine ekipman ve kazanlar başlığında oluşmaktadır. Devamında kara taşıtları
gelirken üçüncü ve dördüncü sırada demir çelik ve demir çelikten yapılmış
ürünler gelmektedir.
Türkiye- Romanya ticari ilişkilerinde gelen kargo olarak demir çelik, işlenmiş
rafineri ürünleri (sıvı) ve kara taşıtları haraketliliği Zonguldak limanına yük
getirebileceği gibi, benzer şekilde Anadolu’dan yapılan makine ekipman ve
kazanlar, kara taşıtları, demir çelik ve işlenmiş mamulleri Zonguldak limanına
potansiyel yük olarak değerlendirilebilir.
Rusya’dan Türkiye’ye Yapılan İhracat Hareketliliği;
Product Label
Russian Federation's exports to Turkey
Russian Federation's exports to world
All products
24.794.486
Commodities not elsewhere specified
242.223.959
492.144.879
10.199.704
287.696
67.615.070
5.708.663
54.906.087
288.361.702
Iron and steel
3.183.689
17.606.032
20.202.919
Cereals
1.324.654
2.338.407
6.972.489
Aluminium and articles thereof
955.601
3.499.977
6.298.128
Organic chemicals
Animal,vegetable fats and oils, cleavage products,
etc
650.915
5.832.864
4.438.176
487.723
2.133.548
2.216.494
381.268
3.570.523
4.873.518
Ores, slag and ash
238.283
1.151.884
3.243.414
227.693
1.329.366
1.204.475
Fertilizers
222.026
1.470.997
8.909.523
Rusya’dan Türkiye’ye yapılan ihracatta ilk sırayı genel commodity ürünler
almaktadır. Verilerin alındığı kaynağa Rusya tarafından verilen bilgi bu kalemin
içeriği konusunda bilgi sağlamamaktadır. Tahmin bu tutarım doğal gaz olduğu
yönündedir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
31
Devamında petrol rafineri ürünleri (tanker taşımacılığı) , demir çelik mamulleri
(genel kargo) ve hububat ( dökme taşıma, silo depolama) gelmektedir.
Türkiye’den Rusya’ya Yapılan İhracat Hareketliliği;
Product Label
All products
Russian Federation's imports from Turkey
Russian Federation's imports from world
6.571.952
157.714.946
282.602.366
Edible fruit, nuts, peel of citrus fruit, melons
813.024
4.330.880
5.407.336
745.063
18.065.263
30.977.793
742.775
13.599.014
51.321.293
Edible vegetables and certain roots and tubers
598.416
1.083.292
2.928.943
372.517
9.698.275
33.361.987
311.326
6.099.728
10.873.316
Articles of apparel, accessories, knit or crochet
268.023
10.034.391
3.675.564
Articles of apparel, accessories, not knit or crochet
232.133
6.235.161
3.986.473
191.357
1.694.296
495.232
171.455
6.363.861
6.822.902
Ships, boats and other floating structures
133.858
1.270.033
1.412.739
Türkiye’nin Rusya’ya yaptığı ihracatta ilk sırayı meyve sebze ürünleri (Ro-Ro ve
frigo- konteyner) almaktadır. Devamında kara taşıtları, makine ekipman,
elektrik ürünleri ve plastik mamuller sıralanmaktadır.
Türkiye- Rusya ticari ilişkilerinde gelen kargo olarak demir çelik, işlenmiş rafineri
ürünleri (sıvı) ve hububat (dökme ve silo depolama) haraketliliği Zonguldak
limanına yük getirebilecek derinliktedir.
Diğer taraftan Zonguldak limanı Rusya’ya yapılan ihracat Ro-Ro taşımalarından
pay alabilecek konumdadır. Mevcut durumda Ukrayna ile yoğun olarak
yürütülen Ro-Ro trafiğine Rus limanlarının da dâhil edilebilmesi en kolay
ulaşılabilecek liman elleçleme hareketliliği artış kaynağıdır. Bu konuda yapılacak
pazarlama faaliyetleri ve Ro-Ro hattı tesis çalışmaları diğer Türk limanlarından
pay alma şeklinde sonuç verecektir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
32
Ayrıca Anadolu’dan yapılan makine ekipman ve kazanlar, kara taşıtları, plastik
mamuller Zonguldak limanına potansiyel yük olarak değerlendirilebilir.
Ukrayna’dan Türkiye’ye Yapılan İhracat Hareketliliği;
Ukraine's exports to Turkey
Product Label
Ukraine's exports to world
Value in 2014, USD thousand Value in 2014, USD thousand Value in 2014, USD thousand
All products
3.561.436
242.223.959
53.913.302
Iron and steel
2.084.527
17.606.032
12.907.071
223.991
2.261.845
1.687.726
Fertilizers
Animal,vegetable fats and oils, cleavage products,
etc
204.033
1.470.997
694.477
153.402
2.133.548
3.823.672
151.548
54.906.087
2.012.699
139.410
1.329.366
1.108.296
136.790
1.487.625
1.261.956
Cereals
Inorganic chemicals, precious metal compound,
isotopes
124.331
2.338.407
6.544.132
88.715
1.593.630
1.178.241
78.955
1.151.884
3.472.393
Ores, slag and ash
Ukrayna’dan Türkiye’ye ihracatta ilk sırayı demir çelik ürünleri (genel kargo
yükleme) almaktadır. Devamında yağlı tohumlar ( dökme yükleme silo
depolama) ve gübre ( dökme yükleme) gelmektedir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
33
Türkiye’den Ukrayna’ya Yapılan İhracat Hareketliliği;
Ukraine's imports from Turkey
Product Label
All products
Edible fruit, nuts, peel of citrus fruit, melons
Ukraine's imports from world
Value in 2014, USD thousand Value in 2014, USD thousand
1.298.157
157.714.946
54.381.409
215.209
4.330.880
800.594
92.247
6.099.728
2.922.535
88.342
13.599.014
4.913.611
Edible vegetables and certain roots and tubers
66.506
1.083.292
162.507
61.787
18.065.263
2.450.830
50.577
6.363.861
839.985
43.138
255.616
311.848
42.261
9.698.275
3.806.357
Articles of apparel, accessories, knit or crochet
39.576
10.034.391
254.291
Articles of apparel, accessories, not knit or crochet
38.457
6.235.161
293.135
Rusya yönünde yapılan ihracata benzer şekilde Türkiye’nin en önemli ihracat
kalemi meyve sebze ürünleridir. Devamında makine ekipman, plastik
mamuller, kara taşıtları gelmektedir.
Türkiye – Ukrayna ticari ilişkilerinde Ukrayna’da kurulu demir çelik tesislerinin
ihraç ürünleri en anlamlı hacmi teşkil ederken Ukrayna’dan gelen yağlı
tohumlar ve Türkiye’den giden meyve sebze ikinci büyük trafiği
oluşturmaktadır.
Zonguldak limanı bu alanda Ukrayna demir çelik ürünlerinin demiryolu
bağlantısı ile iç Anadolu’ya aktarılması ve benzer şekilde karşılıklı gıda trafiğinin
geçiş noktası olabilme potansiyeline sahiptir.
Yukarıdaki analizlerde ülke detayında verilen sıralamalar ülkeler ile birebir
ilişkiler olarak değerlendirilmelidir ve toplam bölgesel ticaret hacminden
Zonguldak limanı üzerinden geçebilecek ürün gurupları rakamsal büyüklüklerine
göre aşağıdaki gibi yeniden sıralanmıştır.
Not: Doğal gaz ve petrol türevi ürünler özel taşıma ve depolama gerektirdiğinden sıralama
dışı bırakılmıştır.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
34
Zonguldak limanına gelen kargo olarak hacim kazandırabilecek unsurlar;
1- Rusya’dan Gelen Demir Çelik – 3 Milyar USD/yıl
2- Ukrayna’dan Gelen Demir Çelik – 2 Milyar USD/yıl
3- Rusya’dan Gelen Hububat – 1,3 Milyar USD/yıl
4- Rusya’dan Gelen Alüminyum – 955 Milyon USD/yıl
5- Rusya’dan Gelen Organik Kimyasallar – 650 Milyon USD/yıl
6- Romanya’dan Gelen Demir Çelik – 643 Milyon USD/yıl
7- Bulgaristan’dan Gelen Bakır – 543 Milyon USD/yıl
8- Rusya’dan Gelen Hayvansal ve Bitkisel Yağlar – 487 Milyon USD/yıl
9- Romanya’dan Gelen Kara Taşıtları – 433 Milyon USD/yıl
10-
Rusya’dan Gelen Bakır – 381 Milyon USD/yıl
Zonguldak limanından giden kargo olarak hacim kazandırabilecek unsurlar;
1- Rusya’ya Giden Meyve Sebze – 813 Milyon USD/yıl
2- Rusya’ya Giden Kara Taşıtları – 745 Milyon USD/yıl
3- Rusya’ya Giden Makine ve Kazanlar- 742 Milyon USD/yıl
4- Rusya’ya Giden Tekstil (toplam) – 691 Milyon USD/yıl
5- Rusya’ya Giden Sebze ve Kök Bitkileri – 598 milyon USD/yıl
6- Rusya’ya Giden Elektrik Elektronik - 372 Milyon USD/yıl
7- Rusya’ya Giden Plastik – 311 Milyon USD/yıl
8- Romanya’ya Giden Makine ve Kazanlar – 343 Milyon USD/yıl
9- Romanya’ya Giden Kara Taşıtları - 302 Milyon USD/yıl
10-
Ukrayna’ya Giden Meyve Sebze - 215 Milyon USD/yıl
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
35
Bölgesel ticaret hareketlerinin bütün olarak sıralanması sonrasında görünen
tablo analiz edilecek olursa;
1- Zonguldak limanı kömür faaliyeti haricinde en önemli aktivitesi olarak
öne çıkan Ukrayna limanları ile Ro-Ro hareketliliği aslında Karadeniz
havzasında 215 milyon USD/yıl lık bir hareketi desteklemektedir. Buna
benzer ve toplam büyüklüğü 1.411 Milyon USD/yıl olan bir meyve sebze
ihracat hareketi Rusya limanları ile diğer Türk limanları üzerinden
yürütülmektedir!
2- Karadeniz havzasından Türkiye’ye ithali yapılan en büyük ticaret kalemi
demir çelik mamulleridir (5,6 Milyar USD/yıl) ve bu ticareti yürüten yerli
demir çelik üreticileri ve tüccarları özellikle iç Anadolu’ya demiryolu
bağlantısı ile hızlı giriş için Zonguldak limanını tercih edebilirler!
3- Rusya’dan Türkiye’ye ithal edilen toplam hububat büyüklüğü 1,3 Milyar
USD/yıldır ve bu hacim hâlihazırda ülkeye Karadeniz limanları başta
olmak üzere diğer dökme aktarma ve depolama imkânı olan limanlardan
giriş yapmaktadır!
4- Rusya ve Romanya’ya giden makine ve kazanlar 1 Milyar USD/yıl
hacmindedir ve bu iş kolunda Ankara başta olmak üzere iç Anadolu
ihracatı Zonguldak limanını tercih edebilir.
5- Rusya ve Bulgaristan’dan gelen demir dışı metaller (Alüminyum ve Bakır)
toplam büyüklüğü 1,8 milyar USD/Yıl dır.
6- Romanya ile çift yönlü Rusya ile ihracat yönlü kara taşıtları ticareti 1,4
Milyar USD/yıl büyüklüğündedir. Özellikle iç Anadolu’da yerleşik taşıt
üreticileri ve Romanya’dan ithal gelen kara taşıtları üzerinden Zonguldak
limanında hareket yaratılabilir.
7- Rusya’ya giden toplam tekstil 691 Milyon USD/yıl seviyesindedir ve
organize ve bireysel ticaret kanalları üzerinde yürütülen bu ticaret için
Zonguldak limanı ve gerisinde kurulacak serbest ticaret alanları
Zonguldak ticaretine ve turizm hareketliliğini destekleyecek bir faaliyet
oluşturabilir. Bu şekilde Zonguldak yerli göç alan, limanına uluslararası
yolcu gemi trafiği başlamış bir yapıya kavuşabilir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
36
IV- Liman Aktivitelerinin Zonguldak Gelişimine Faydaları
Ek olarak verilen ‘2010- 2012 Verileri ile İllerin Gelişmişlik Düzeyi’
araştırmasında belirtildiği üzere Zonguldak, illerin gelişmişlik indeksinde
ortalamanın altında kalmaktadır.
Bölgesel karşılaştırma yapıldığında ise Zonguldak indeks gruplamasında 3. bölge
gelişmişlik düzeyinde gösterilmektedir.
Karadeniz bölgesi genelinde ise gelişmişlik indeksinde ikinci bölge içinde
kalabilen sadece iki il vardır ve bunlar Samsun ve Trabzon illeridir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
37
Diğer önemli bir detay ise, 2010 – 2012 karşılaştırmasında gelişmişlik
indeksinde pozitif değer artışı sağlayabilmiş 3 ilden ikisinin yine Samsun ve
Trabzon illeri olarak raporlanmasıdır.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
38
Yukarıda bahsedilen gelişmişlik indeksine bakıldığında yorumlanması gereken
önemli bir detay da gelişmişlik indeksinde 3. Gurup içinde kalan ve anlamlı bir
şehir limanına sahip sadece 2 ilin mevcut oluşudur. Bu iller Zonguldak ve
Rize’dir. Adı geçen bu illerin haricinde şehir limanı olan tüm iller gelişmişlik
indeksinde 1. veya 2. Sıradadırlar.
Özetlemek gerekirse Zonguldak, kömür madeni işletmeciliği merkezli nüfusunu
ve yaratılan ticari ve kültürel zenginliğini kaybeder konumdadır. Kısa-orta
vadeli planlar ile şehrin ticari ve kültürel gelişimini sağlayacak ikame çekim
merkezleri yaratmalıdır.
Bu bakış açısı ile üzerinde mevcut durum ve gelişim fırsatları konulu rapor
hazırlanan Zonguldak Limanının adı geçen çekim merkezlerinden birisi
olabileceği ve yaratılacak diğer çekim merkezlerine de altyapı sağlayabileceği
ortadadır.
Liman faaliyetlerinin Zonguldak sosyal ve ekonomik gelişimine katkıları ve olası
açılım fırsatları aşağıdaki gibi sıralanabilir.
Genel Kargo ve Dökme Yükler:
Ölçekli ticaretin ve taşımacılığın bölgesel gelişimini destekleyecek olan bu yük
türü, bölgede kurulu OSB lerin hammadde ihtiyaçları olarak tanımlanabilir. Bu
şekilde ölçekli hammadde girişi olan bölgesel üretim tesisleri yarattıkları katma
değer ile gelir artışı ve istihdam yaratacaklardır.
Benzer şekilde, gerek cevher ihracatı, gerekse işlenmiş düşük katma değerli
mamul ihracatı (mermer v.b.) bölgelerin düşük yatırımlar ile hızlı değer artışı
yaratmalarına imkân sağlamaktadır.
Zonguldak limanı girişli demir çelik mamullerinin iç Anadolu’ya düşük maliyet ile
taşınabilmesi bu bölgelerde yürütülen inşaat birim maliyetlerine de destek
olacağı söylenebilir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
39
Benzer şekilde özellikle Rusya’dan ithal edilen yüksek proteinli buğday ile
Anadolu buğdayının karıştırılması ile operasyon yürüten bölgesel un
değirmenleri navlun giderleri konusunda aşırı hassas marjlar ile
çalışmaktadırlar. Bölgedeki un fabrikalarının Zonguldak limanı girişli Rus
buğdayı avantajından yaralanarak rekabette avantaj sağlayacakları söylenebilir.
Zonguldak limanının hinterlandında kalan OSB’ler incelendiğinde ve Türk
makine kazan ihracatının Rusya- Romanya yönünde 1 Milyar USD/yıl olduğu
görüldüğünde, özellikle Ankara ve çevresinde yerleşik ilgili ihracat fabrikalarının
Ankara- Zonguldak demiryolu, Zonguldak – Rusya deniz yolu multimodel taşıma
yöntemi ile maliyet fiyat avantajı kazanabilecekleri söylenebilir. Bunun da
ötesinde Zonguldak bölgesinde bu iş kolunda orta vadede yatırımların oluşması
anlatılan hatta yük hareketlerinin oluşması ile motivasyon kazanacaktır.
RO-RO ve Konteyner Taşımacılığı:
Karadeniz bölgesi limanları üzerinden yürütülen yaş sebze meyve ihracatının
özellikle Rusya yönünde ki hareketliliğinin Zonguldak limanına çekilmesi
Zonguldak yönünde karayolu trafiğini arttıracaktır. Bu durum aynı zamanda
orta vadede Zonguldak merkezli kurulacak üretim tesislerinin yurt içi nakliye
hareketliliğine destek olacak dönüş yününde yük arayan kamyon havuzu
oluşmasına neden olacaktır.
Benzer şekilde liman konteyner aktarma kabiliyetinin kazanılması, zaman içinde
Zonguldak limanında yapılan Ro-Ro trafiğinin frigo-konteyner gibi çok
fonksiyonlu ekipmanlar üzerine aktarılmasını sağlayabilir.
Yaş meyve sebze trafiğinin bu şekilde Hatay, Adana, Antalya yönünden
Zonguldak limanı üzerinden Karadeniz’e komşu ülkelere ihracat hareketleri
incelenerek; Zonguldak lokalinde seracılık faaliyeti olarak kurulacak işletmeler
için yönlendirme ve teşvikler sağlanabilir. Örnek olarak, Bafra ovasında bu
yünde seracılık faaliyeti ve Rusya ya ihracat imkânlarının yatırımcı bulduğu
söylenebilir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
40
Yaş meyve sebze trafiğinin ötesinde Zonguldak limanının konteyner elleçleme
kabiliyetine kavuşması konteyner ile sevk edilen katma değeri yüksek
mamullerin bölgede hareket kabiliyetini arttıracağından, daha girift ve katma
değeri yüksek ürünleri üreten imalat sanayinin bölgeye gelişini hızlandıracaktır.
Karadeniz de Samsun ve Trabzon limanları konteyner elleçleme kabiliyetine
sahip limanlardır.
Yolcu Taşımacılığı:
Zonguldak limanının yolcu taşımacılığı potansiyeli kabotaj kapsamında yapılacak
taşımalar açısından anlamlı bir potansiyel sunamamaktadır. Bunun temel
nedeni şehrin karayolu ile ana liman şehirlerine bağlı olması ve ulaşım süresinin
gün aşırı yolculuk gerektirmemesi olarak tanımlanabilir. Kabotaja tabi turistik
yolcu taşımacılığı konusunda da şehrin gemi ile seyahati cazip kılacak bir
bölgede olmayışı, ayrıca gemi seyahatine katılacak yerli turistin gemi içinde
eğlence anlayışına hitap edecek imkânların (kumarhane) ulusal mevzuat gereği
yasaklanmış olması gibi nedenler ile, ekonomik bir değerin yaratalımayacağı
söylenebilir.
Not: Kruvazör yolcularının bilet hariç seyahat harcamalarının %53 lük kısmını
casino-bar giderleri oluşturmaktadır. (*Kaynak: DTO 2015 Raporu)
Özetle kabotaja tabi yolcu taşımacılığı ve yerli turizm odaklı kruvazör
hizmetlerinin tesisi Karadeniz bölgesi için anlamlı değildir.
Yurt geneli limanların 2014 yılı uluslararası yolcu sayıları incelendiğinde; toplam
2.240.776 kişilik yolcu sayısının %75 lik kısmının Kuşadası, İzmir ve İstanbul
limanlarında oluştuğu görülmektedir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
41
Düşük yolcu sayında kalan diğer limanlar arasında bulunan Karadeniz limanları
incelendiğinde ise, yıllık (2014);
Bartın limanın 2.071 yolcu,
Samsun limanının 1.281 yolcu,
Sinop limanının 7.460 yolcu,
Trabzon limanının 8.115 yolcu çekebildiği görülmüştür.
Bartın limanının Safranbolu ve Amasra turizm çekim alanı sayesinde Yunanistan
çıkışlı kruvazör gemisi çekebildiği anlaşılmaktadır. Kısa Karadeniz turu için
dönüş limanı olduğu da söylenebilir.
Samsun limanın benzer şekilde Amasya turizm çekim alanı sayesinde
Yunanistan çıkışlı kruvazör gemisi çekebildiği anlaşılmaktadır.
Sinop limanının Yunanistan- İstanbul- Bulgaristan-Romanya-Ukrayna-Kırım –
Soçi-Trabzon-Sinop- İstanbul hattında hareket eden kruvazör gemisini Trabzon
turizm çekim alanından İstanbul’a dönüşü sırasında 1 günlük seyir dinlenme
durağı olarak ağırladığı anlaşılmaktadır.
Trabzon limanı kendi ili içinde mevcut turizm çekim alanlarını ziyaret eden
kruvazör yolcularını ağırlamaktadır.
Genellikle Avrupa ve Amerika kökenli orta yaş ve üzeri turist konaklatan,
Yunanistan bağlantılı Karadeniz ülkeleri hatlarını pazarlayan kruvazör
işletmeleri uzun Karadeniz rotası olarak; Nessebar - Bulgaristan, KöstenceRomanya, Odesa - Ukrayna, Yalta- Kırım, Soçi-Rusya, Trabzon-Türkiye uzun
hattını kullanmaktadırlar.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
42
Son dönemde Ukrayna ve Kırım bölgesinde yaşanan güvenlik kaygıları nedeni ile
hatların uğrak limanlarını Türkiye de Trabzon hariç limanlara da yönlendirdikleri
gözlenmektedir.
Benzer şekilde bu hatlar, Karadeniz havzasından turist toplayarak İstanbul
kültürü ve Yunanistan sıcak sularına seyahati pazarlamaktadırlar.
Özetle Karadeniz bölgesinde başarılı olmak isteyen liman şehirlerinin öncelikle
hikâyesi olan bir turizm çekim alanı yaratabilmeleri ve bunu pazarlayabilmeleri
gerekmektedir.
Sinop limanının, yük hareketi görmediği için yıpranmamış ve kirlenmemiş
(kömür tuzu, cevher v.b.) altyapısı ile Trabzon dönüşü sırasında uzun deniz
seyrini bölmek ve ikmal için kullanılan bir durak olduğu anlaşılmaktadır.
Benzer şekilde kısa Karadeniz hatları için Nessebar - Bulgaristan, KöstenceRomanya, Odesa - Ukrayna, Yalta- Kırım, Zonguldak- Türkiye hattı Yalta’dan
dönüş için kullanılacak başarılı bir girişim olabilir.
Bu girişimin başarılı olabilmesi için Zonguldak öncelikle, limanını turist giriş
limanı olacak şekilde düzenlemeli, devamında bölgenin pazarlanabilir bir turizm
hikâyesini yaratmalıdır.
Trabzon- Sinop: 388 km / Yalta- Zonguldak: 365 km
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
43
28Tem-11 Aug 2015 haftası
Ülke
Liman
Bulgaristan
Burgaz
Bulgaristan
Varna
Romanya
Constanta
Ukrayna
Illıchıvsk
Ukrayna
Odessa
Ukrayna
Nıkolaev
Ukrayna
Kherson
Ukrayna
Skadovk
Ukrayna-Kırım Sevastopol
Ukrayna-Kırım
Yalta
Ukrayna-Kırım Yevpatorıya
Rusya
Novorossıysk
Rusya
Mariupol
Rusya
Rostov
Türkiye
Zonguldak
Türkiye
Samsun
Türkiye
Trabzon
Yolcu
28
0
9
20
45
0
8
4
97
5
0
0
6
3
1
*Marine Traffic
Kruvazör turizmi haricinde Karadeniz bölgesinde hareket halinde olan bölge
ülkeleri vatandaşları, turistik ve/veya sınır ticareti maksatlı hareketliliği de
Zonguldak limanı için potansiyel teşkil etmektedir.
Bu yönde benzer hareketlilik sağlamak amacı ile Trabzon ve Samsun da serbest
bölgeler kurulmuştur. Liman ile bütünleşmiş serbest bölgelerde yolcu
beraberinde çıkışı yapılacak ürünlerin toplu teşhiri, perakende satışı
yürütülürken ihracat yapacak olan firmaların ihracat hareketlerini belgelemeleri
ve kayıt altında ticaret yürütmeleri açısından da kolaylık sağlanabilir.
Bu adı geçen liman ile bütünleşmiş serbest bölge yapılanmaları, Karadeniz
havzası yerel halklarının turistik ve ticari faaliyetlerini arttırırken Zonguldak
ekonomisine de katkı sağlayacaktır.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
44
V-
Sonuç Analizi ve Öneriler
Zonguldak sosyal ve ekonomik gelişiminde önemli bir yer tutan limanın mevcut
potansiyeli maalesef kullanılamamaktadır.
Bu durumun ana sebebi, kamu işletme kültürünün hâkim olduğu alanda, liman
faaliyetlerinin; mülk sahibi, işletmeci ve aynı zamanda hizmet alan tarafından
yürütülüyor olmasıdır. Bu durum TTK tarafından da tespit edilmektedir. Ek
olarak verilen kamu iç yazışmalarında kurumun; ‘masraflı olması ve liman
işletmeciliğinde uzman olmaması nedeniyle, işletmenin üçüncü şahıs eliyle
yürütülmesini talep ettiği’ vurgulanmaktadır.
Zonguldak limanı gerek liman imkânları gerekse gümrük giriş kapısı olarak
karşılaştırması yapılan diğer Karadeniz limanlarının hizmet seviyesinde değildir.
Liman işletmesinin özel teşebbüs tarafından yürütülmesini sağlayacak
altyapının teşkil edilmesi en önemli öncelik olarak görünmektedir.
Kamu özel sektör işbirliklerinin yaygınlaştığı günümüzde, liman özelleştirme
kapsamına bile alınmadan, TTK tarafından kiralama modeliyle, hızlı bir geçiş
sağlanarak limana işlerlik kazandırılabilir.
Kiralık liman modeli dünyada yayın olarak kullanılan bir modeldir. Örnek olarak
Rotterdam, Antwerp, New York ve Singapur limanları gösterilebilir.
İşletme modelinde, mevcut altyapı işletmeciye kiralanmakta ve limanın
işletilmesi için gerekli tüm bina, donanım, tevsi yatırımlar kiracı tarafından
yapılmaktadır. Sabit yatırımlar tutarı karşılığında ek kira dönemi kiracıya
sunulmakta, dönem sonunda tüm sabit altyapı kiralayana (Kamu ’ya)
bırakılmaktadır.
Bu gelişim sağlandıktan sonra yapılacak altyapı iyileştirme ve hizmet
çeşitlendirme çalışmaları aşağıdaki gibi sıralanabilir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
45
Öncelikli Olarak Yapılması Gerekenler:
1- Liman draft’ı arttırılarak, 11-12 m derinlik sağlanmalıdır,
2- Liman için ISPS güvenlik sertifikası alınabilecek altyapı yatırımı
tamamlanmalıdır,
3- Liman içi genel idari, gümrük, bekleme salonları, tüccar ofisleri
düzenlenerek inşaat faaliyetleri bir kerede uzun vadeli olarak
tamamlanmalıdır,
4- Liman içinde yürütülmekte olan kömür giriş/çıkış faaliyeti izole
edilmelidir (liman içi depolama yapılmamalıdır) veya mümkünde son
verilmelidir,
5- Liman içinde yürütülen Ro-Ro park alanı faaliyeti kademeli olarak liman
dışına taşınmalıdır,
6- Liman açık alanları yeniden düzenlenerek genel kargo ve dökme yüklerin
depolanabileceği kapalı alanlar tesis edilmelidir,
7- Yük çeşitliliğini destekleyecek liman ekipman yatırımları
tamamlanmalıdır,
8- Liman gümrüğüne bağlı A tipi genel antrepo kurularak geçici
depolamadan antrepo rejimine geçiş imkânı sağlanmalıdır,
9- Zonguldak limanı, demiryolu, karayolu, denizyolu bağlantılarının tümünü
tek elden pazarlayabilecek organizatör lojistik firmaların oluşumu teşvik
edilmelidir,
10Liman dışına taşınması önerilen Ro-Ro parkı, kömür depolama
operasyonları ve liman sahasında uzun süreli depolamaya uygun olmayan
tüm yüklerin toplanabileceği, liman ile demiryolu bağlantısı olan bir
alanda lojistik tesisler kurulmalıdır,
Gelişim Planı Olarak Yapılması Gerekenler:
1- Liman içinde bulunan ve atıl kalan bölgede iskele teşkil edilerek kruvazör
yanaşma imkânı yaratılmalıdır,
2- Yolcu gümrük limanı salonları ve free-shop tesis edilmelidir,
3- Liman içinde veya entegrasyonu sağlanmış bir alanda serbest bölge
kurulmalı ve Karadeniz havzası ülkeleri ile tekstil konulu Bavul Ticareti
(Carry-Trade) potansiyeli yaratılmalıdır,
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
46
B – Kozlu ve Kilimli Limanları
Zonguldak Balıkçı Barınakları Dönüşüm Projesi
Zonguldak sosyal ve ekonomik gelişimine katkı sağlayabilecek diğer bir kaynak
ise mendirek yatırımları tamamlanmış ve balıkçı barınağı statüsünde hizmet
veren Kozlu ve Kilimli limanlarıdır.
Her iki barınağında kamu kaynakları harcanarak yapıldığı ve ortalama değerler
ile 10’ar milyon dolar maliyet ile temel altyapılarının (mendirek) tamamlandığı
dikkate alınırsa, Zonguldak için harcanan bu kaynakların daha verimli kullanımı
yönünde yapılacak çalışmaların en az TTK Zonguldak limanının işletme
değişikliği kadar önemli bir gündem yaratması gerektiği söylenebilir.
Kozlu barınağı; 500 metre ana, 135 m tali mendirek ile korunarak 38.000 m2
korunmuş su alanı yaratmıştır. Mevcut yatımında 300 metre kenar yanaşma, 82
metre kazıklı iskele yanaşma imkânı sunmaktadır. Zonguldak şehir merkezine 5
km mesafededir. Üst kullanımı Kozlu Belediyesine tahsis edilmiştir.
Kilimli barınağı; 640 metre ana, 100 metre tali mendirek ile 63.000 m2
korunmuş su alanı yaratmıştır. Tamamı kenar yanaşma şeklinde kullanılabilen
toplam 363 metre yanaşma imkânı sunmaktadır. Şehir merkezine 10 km
mesafededir. Üst kullanımı yöresel balıkçı kooperatifine devredilmiştir.
Kozlu barınağı Kozlu Belediyesi tasarrufuna devredilmiş olsa bile, her iki
barınakta yöresel balıkçılık faaliyetlerinin örgütlenmesi amacı ile kurulmuş olan
kooperatiflerin yararlanmasına bırakılmış kamu yatırımlarıdır.
Mevcut kullanım değerlendirildiğinde, barınaklardan yararlanan yöresel
balıkçıların, tesislerin toplam kapasitesinin %10- %15 kadarını kullandıkları ve
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
47
yarattıkları ekonomik katma değer açısından mikro işletmeler oldukları
söylenebilir.
Bu aşamada Zonguldak ekonomik ve kültürel hayatını zenginleştirecek şekilde
ve adı geçen kamu yatırımlarının daha verimli kullanımı adına, aşağıda
bahsedilen tevsi yatırım ve işletme değişiklikleri önerilecektir.
Her iki barınakta yerleşik kooperatif üyelerinin tek bir barınakta toplanması, bu
barınağın hem yerel balıkçıların geçici mesken ihtiyaçlarını karşılayacak, hem de
bölgesel balıkçılık faaliyeti yürüten orta büyüklükteki balıkçı teknelerinin hizmet
alabileceği bir altyapının kurulması planlanmalıdır.
Zonguldak ili limanlarının iştigal konularına göre ihtisaslaştırılması ve ilgili
kullanıcıların gruplanması çalışması dâhilinde; TTK Zonguldak limanında yerleşik
çekek yerlerinin de Kilimli Balıkçı Limanına yönlendirilmesi gündeme gelecektir.
Bu sayede Zonguldak limanı profesyonel işletmeye açıldığında liman içinde
konu harici kalacak taraflar, daha nitelikli yer gösterilmek sureti ile liman dışına
davet edilebileceklerdir.
Diğer taraftan balıkçı barınağı olarak boşalan Kozlu barınağının yöresel yat
limanı olarak değerlendirilmesi hem şehrin sosyal dokusunun kendi içinde
gelişimine katkıda bulunacak, hem de Karadeniz bölgesinin ilk yat limanı olması
münasebeti ile Zonguldak tanıtımına ve turizmine kayda değer bir destek
sağlayacaktır.
Balıkçı barınaklarının dönüştürülmesi ile yaratılabilecek değerler ve adı geçen
dönüşümden kastedilen uygulama değişiklikleri ve ek yatırım ihtiyaçları iki
başlıkta ayrı ayrı incelenecek olursa;
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
48
I-
Kilimli Barınak - Çekek Yerinin Balıkçı Limanına
Dönüştürülmesi
Balıkçı barınağının balıkçı limanına dönüşümünü daha iyi vurgulamak için balıklı
limanlarını barınaklardan ayıran bazı temel özelliklerin sıralanması faydalı
olacaktır.
Bu özellikler;
-
4 m derinlik seviyesine sahip rıhtımda yükleme boşaltma imkânı,
Ürün satış yerleri,
Balıkçılar için malzeme depoları,
Açık /Kapalı ağ kurutma ve tamir alanları,
Akaryakıt ikmali sağlayacak tanker ve pompaları,
İdari bina, balıkçı lokali ve sosyal alanları,
Satış yerine gelen müşteriler ve personel için otopark alanı,
Tuvalet, duş ve giyinme alanları,
Tekne motor ve gövde bakımlarının yapılabileceği atölyeler,
Ön soğutma, soğuk hava deposu ve buz üretim imkânı,
olarak sıralanabilir.
Diğer bir önemli detay da, balıkçı limanı ile oluşacak karayolu ağır vasıta trafiğini
kaldıracak seviyede bağlantı yolu ve otopark yatırımlarının paralel şekilde
tamamlanmış olması gerekliliğidir.
Ulaştırma Bakanlığı tarafından hazırlatılan * ‘Balıkçılık Kıyı Yapıları Durum ve
İhtiyaç Analizi – Nisan 2011’ raporunda diğer teknik detaylar verilmektedir.
*Rapor kaynakça olarak sunulmuştur.
Adı geçen yatırımların tamamlanması ile Kilimli balıkçı barınağının kısa süre
içinde balıkçı limanı statüsüne dönüştürülebilmesi mümkündür.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
49
Kilimli balıkçı barınaklarının balıkçı limanına dönüştürülmesi projesinin
gerekçelerini vurgulamak adına ülkemizdeki genel ve Karadeniz bölgesi
balıkçılık faaliyetleri hakkında derlenmiş bilgilere göz atmak yerinde olacaktır.
II-
Türkiye Deniz ürünleri üretimine Genel Bakış
Türkiye toplam deniz ürünleri üretimi 2014 yılı verilerine göre 700 bin ton
civarındadır ve dünyada üretim büyüklüğüne göre 30. sırada olduğumuz
söylenebilir. Adı geçen bu toplam rakamın 430 bin tonu avcılık şeklinde
sağlanırken, 270 bin ton kadarı ise yetiştiricilik şeklinde üretilmektedir.
Deniz üretiminin %50’si Doğu Karadeniz, %25’i Batı Karadeniz , %15’i Marmara,
%10’u Ege ve Akdeniz’den elde edilmektedir.
Karadeniz’den elde edilen hamsi toplam avcılık üretimin yarısından fazla bir
kısmını karşılamaktadır. Hamsi, istavrit, sardalya, uskumru, lüfer, palamut,
mezgit, kalyoz, barbunya, tekir ve kefal türleri toplam üretimin %90’ından
fazlasını oluşturmaktadır.
Balıkçı teknelerinin % 83’ü kıyı balıkçılığı yapan 5-12 m. boyunda teknelerden
oluşur. Bu teknelerin üretimdeki payı % 10 civarındadır. %90’lık üretimi
sağlayan teknelerin boyları 18-65 m. arasındaki gırgır ve trol teknelerinden
oluşurken, boyu 20 m’nin üzerinde olan balıkçı gemilerinin %50’sinden fazlası
Karadeniz’de avlanmaktadır.
Su ürünlerinin büyük bir kısmı taze tüketim olarak sunulmakta, %4’ü balık unu ve
yağı fabrikalarında değerlendirilmekte, % 10’u ise insan tüketimine sunulmak
üzere su ürünleri işleme ve değerlendirme tesislerinde kullanılmaktadır.
2010 verilerine göre balık unu ve yağı tesislerinde işlenen toplam ürün miktarı
168 bin ton seviyesindedir. Yine de toplam üretimin 5.500 ton kadarı
işlenemeden ekonomik değerini kaybetmektedir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
50
Yukarıda sıralanan istatistiki bilgiler analiz edilecek olursa; Karadeniz bölgesinde
avcılığı yapılan en önemli balık türü hamsidir ve bu üretimin önemli bir kısmı
Doğu Karadeniz bölgesinde gerçekleşmektedir. Tüketimin ise, taze ürünün
nüfus sayıları yüksek illere aktarılarak yapıldığı görülmektedir. Bu aşamada Batı
Karadeniz bölgesinin İstanbul ve Ankara illerine yakınlığı Zonguldak balık limanı
için önemli bir avantaj olacaktır.
Diğer taraftan Zonguldak balıkçı barınakları mevcut kapasiteleri ile avcılık
faaliyetlerinin %90’lık kısmını gerçekleştiren trol ve gırgır teknelerini
çekebilecek imkânlara sahip değildir. Bu konuda yukarıda bahsedilen
yatırımların hayata geçirilerek dönüşümün sağlanması gereklidir.
III- Kilimli Limanı Önerilen Dönüşüm Yöntemi
Mevcut yapıda Kilimli barınağı, Maliye Bakanlığı mülkü olarak, Ulaştırma
Bakanlığı kıyı yapıları onayı ve inşası sonrasında, Tarım Bakanlığına bağlı ilgili su
ürünleri kooperatifine tahsis edilmiş durumdadır.
Bir kamu yatırımı olarak ve üst kullanım hakkının yöresel kooperatiflere devri
sonrasında işletmeci olan kooperatiflerin tesis üzerindeki yetkilerinin aşırı kısıtlı
olduğu söylenebilir.
Bu durum mevcut mevzuat gereğidir ve kullanıcı kooperatif yönetimleri tesisin
ek ihtiyaçları veya genişleme imkânları üzerinde herhangi bir tasarrufa sahip
değildirler.
Durum böyle iken, tesislerin büyüme veya şekil değiştirme aşamalarında, ek
yatırımlara girilmeden önce, mevzuattan kaynaklanan bir takım aşamaların
geçilmiş olması gerekecektir. Bu konuda kooperatif yapılanmalarının inisiyatif
kullanmasını beklemek çok da gerçekçi bir yaklaşım olmayabilir.
Benzer şekilde tesis üzerinde yapılabilecek ek yatırımlara imkân verebilecek
statü değişikliği zaman alan bir süreç olacağından özel teşebbüsün bu aşamada
devreye girmesi de beklenmemelidir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
51
İl Özel İdaresi bünyesinde mevcut veya kurulacak bir şirket vasıtası ile adı geçen
bakanlık görüşleri, ön izinler ve diğer gerekli tüm yasal mevzuat takip edildikten
sonra ek yatırımlar ile fiziki dönüşüm aşamasına gelindiğinde işletme yap-işletdevret modeli ile özel teşebbüs ilgisine sunulabilir duruma gelecektir.
Veya alternatif olarak Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası girişimi ile kurulacak
bir şirket üzerinden mevzuat takibi yapılarak statü değişikliği tamamlanabilir.
IV- Kilimli Limanı Dönüşümü Olası Kazanımlar
Bu dönüşümün Zonguldak ekonomisine ve kültürel gelişimine katkılarına
değinilecek olursa;
- Bölgesel balıkçılık faaliyetlerini yürüten ticari teknelerin yakıt ikmali,
yiyecek ikmali ve konaklama faaliyetleri bölgeye kazandırılacaktır,
- Zonguldak bölgesinde yerleşik balıkçılık faaliyetlerinin ekonomik
büyüklüklerini arttırmaları için altyapı sağlanmış olacaktır,
- Bölge ilk defa soğuk hava deposuna sahip balık hali işletmeye
başlayacağından avlanan ürünlerin zamana yayılan bir süreçte satışı veya
işlenmesi sağlanabilecektir,
- Balıkçı limanının sağlayacağı kütle hareketi ile Zonguldak ta balık unu ve
yağı tesisi yatırımı öngörülebilecektir,
- Her şeyin ötesinde mevcut yerleşik balıkçı kooperatifi üyeleri için daha
kapsamlı hizmet alacakları bir tesis kurumsal olarak işletilir hale
getirilecektir.
V-
Kozlu Barınak-Çekek Yerinin Yat Limanına
Dönüştürülmesi
Kilimli barınağının balıkçı limanına dönüştürülmesi sürecinde Kozlu barınağı
kooperatif sakinlerine Kilimli limanında yer tahsis edilmesi ile Kozlu barınağı
üzerinde değişiklik yapılabilir bir sosyal statüye kavuşacaktır.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
52
Ancak değişimin ve zenginleşmenin kamuoyunu oluşturan nüfus katmanlarında
faklı çağrışımlar yaratması her toplumda olduğu gibi ülkemizde de normal
karşılanmalıdır. Marina yatırımı fikrinin, lüks ve gelir seviyesi yüksek kesimin
yararına sunulacak bir faaliyet olarak algılanmasının hızla ve karşılık bulan bir
kamuoyu tepkisi yaratma ihtimali göz ardı edilmemelidir.
Dolayısı ile bu uygulama için girişim başlatılmadan önce faaliyetin, ‘’Zonguldak
ilinin mevcut değerlerini daha verimli kullanarak ekonomik ve kültürel zenginlik
yaratmak, ilin nüfus kaybeden küçülen durumundan çıkışını sağlamak için
yapılan faaliyetler bütününün bir parçası’’ olduğu kamuoyu ile paylaşılmalıdır.
Kamuoyu desteği ve kamu kurumlarının inisiyatifi ile yürütülebilecek dönüşüm
faaliyeti devamında, özel sektör desteği ile profesyonel hizmet üreten ve
rekabet koşullarına göre hizmet seviyesini sürekli yüksek tutmak durumunda
olan işletmelerin yaratılması sonucunda beklenen katma değerlerin Zonguldak
iline kazandırılacağı ise aşikârdır.
Yat limanı dönüşümü için yapılması gereken tevsi yatırımlar sıralanacak olursa;
-
Yüzer iskeleler,
İskele ve rıhtımlarda elektrik ve tatlı su tesisatı,
Jeneratör ve yedek su deposu,
Kullanılmış yağ ve sintine teslim alma imkânı,
Palamar hizmeti sağlayacak tekne ve skipper,
İlk yardım ve yangın söndürme imkânları,
Liman giriş çıkış kontrolü ve çevre güvenliği,
Sosyal imkânlar,
Gümrüklü, gümrüksüz satış ve emanet yerleri,
Telsiz, telefon imkânları,
5 tona kadar tekneleri karaya çekecek meyilli çekek veya vinç,
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
53
Tabi ki yukarıda sıralanan talepler tali yat limanı kriterleridir ve Kozlu ölçeği
gereği, tali yat limanı ve çekek yeri statüsünde bir marina olarak
değerlendirilmelidir.
Kozlu barınağının toplam korunmuş su alanı 38.000 m2 olduğu biliniyorken
ülkemizdeki diğer bazı büyük ve küçük yat limanları ölçüleri ve kapasiteleri
aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- İstanbul Ataköy Marina; 70.000 m2 koruma alanı içinde, 700 denizde
100 karada kışlama kapasitesi sunmaktadır.
- İstanbul Marintürk Pendik Marina; 130.000 m2 koruma alanı içinde,
752 denizde 280 karada kışlama kapasitesi sunmaktadır,
- Muğla Güllük Marina; 58.000 m2 koruma alanı içinde, 350 denizde 50
karada kışlama kapasitesi sunmaktadır,
- Yalova Setur Marina; 35.000 m2 koruma alanı içinde, 240 denizde 80
karada kışlama kapasitesi sunmaktadır,
Bu ölçekler ve kapasiteler Kozlu ölçeği ile kıyaslandığında Kozlu Marinanın
Yalova Setur Marina ölçeğinde bir kapasite yaratabileceği vurgulanabilir.
Bu ölçek Marmara ve Ege denizi marinaları ile kıyaslandığında küçük gibi
göründe bile, Karadeniz Türk deniz sınırında kurulacak olan ilk ve en büyük yat
limanı olarak Zonguldak tanıtımına ve turizmine çok anlamlı katkılar sunacaktır.
Karadeniz ilk bakışta yat turizmi için yeterince koy sağlamayan ve genellikle
denizde kötü hava şartları sunan bir yapıda olsa da, mevcut imkânsızlıklar içinde
bile Ege ve Marmara da kışlayan yat sahiplerinin her yaz ralli düzenleyerek
ziyaret ettikleri bir denizdir.
Bu durum göstermektedir ki; klasik anlamda koylarda demirleme üzerine
kurulu yat turizmi yanı sıra, uzun yol yapmak isteyen ve farklı sularda yelken
deneyimi kazanmak isteyen azımsanmayacak sayıda yat sahibi Karadeniz kıyı
şeridinde seyir halindedir.
İyi bir tanıtım ile Marmara ve Egede bağlı yelkenli tekneler için Kozlu marina
anlamlı bir seyir hedefi olarak pazarlanabilir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
54
Diğer taraftan yat limanları konaklama gelir kalemleri iki ana unsurdan
oluşmaktadır. Gezen yatçıların ikmal ve geçici konaklama ihtiyaçlarını
karşılamak önemli bir turizm faaliyeti olsa bile, denizde veya karada kışlama
faaliyeti marinaların ana gelir kaynağını oluşturmaktadır. Dolayısı ile Zonguldak
ta kurulacak bir marina öncelikle Karadeniz’de kışlama yapmayı planlayan bir
müşteri portföyü yaratmaya çalışmalıdır.
Bu konuda Karadeniz de referans alınabilecek bir yatırım olmadığına göre Kozlu
marine bu konuda ilklerin yaşanacağı bir örnek olacaktır.
Kendi müşteri portföyünü yaratana kadar Kozlu marinanın aktif pazarlama
yapması, Türk deniz turizm sektöründen destek alması gerekecektir.
Anlatılan marina doluluk oranı sorunu ülke genelindeki tüm marina yatırımları
için yatırımın ilk yıllarında muhtemel karlılık problemleri yaratmaktadır. Bu
sorunun aşılması için marina yatırımları genel olarak yat limanı ile entegre
çalışan alışveriş merkezi konseptinde yapılar ile birlikte tasarlanmaktadır. Bu
yapılanmalar marina dolulukları sağlanana kadar, işletmenin yöre halkının
alışveriş ve dinlence mekânı ihtiyacını karşılayarak gelir yaratmasını
sağlamaktadır.
Kozlu marina yatırımı içinde mutlaka bu yönde bir plan ortaya konulmalıdır ve
marinacılık ana gelir kalemi olan kışlama kapasite kullanımı artana kadar
işletmenin ayakta kalması sağlanmalıdır.
VI - Türkiye Marina/Yat Limanı Yatırımları ve İşletmeciliğine
Genel Bakış *
İtalya’nın 6500 km. uzunluğundaki kıyılarında 380, İspanya’nın 4964 km
uzunluğundaki kıyılarında 96, Hırvatistan’ın 5835 km uzunluğundaki kıyılarında
50 adet marina varken, her yönü ile çok daha güzel, değişik, zengin 8333
kilometrelik kıyılarımızda ise sadece 46 adet marina bulunmaktadır.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
55
Dünya genelinde 19.000 adet marina/yat limanı mevcut olup, sadece Avrupa
genelinde 5000 adet marina/yat limanı mevcuttur.
Ülkemiz kıyılarında 2002 sonu itibariyle 25 adet marina varken, 2011 Yılı sonu
itibariyle bu rakam 46 adete (6’sı Belediyelere ait Belgesiz Yat Limanı) ulaşarak
8 yılda %94’lük bir artış sağlanmıştır.
Bugün, Türkiye de Yat Bağlama yerleri Sayısı toplam 69 adet e ulaşarak 25.199
adet yat bağlama kapasitesine ulaşmıştır. (Yat Limanları, Belediye
İskeleleri/Rıhtımları, Yat Çekek Yerleri v.b. Diğer Bağlama Yerleri dâhil.)
*Deniz Ticaret Odası 2014 raporundan alıntı yapılmıştır. Bknz. Kaynakça.
Genel istatistiki veriler göstermektedir ki ülkemiz son yıllarda yaptığı yatırımlar
ile marina limanı sayısını hızla arttırmıştır. Bu yatırımların bir kısmı, özellikle Ege
bölgesi ve Marmara da bulunanalar, doğrudan yat limanı olarak tesis edilirken,
diğer bölgelerde kalan yatırımlar küçük-orta ölçekli marina yatırımına
dönüşebilecek boyutta tamamlanarak üst kullanımları belediyelere veya balıkçı
kooperatiflerine devredilmiştir.
Kamunun ağır yatırımları tamamlanmış ancak talep beklerken balıkçı barınağı
olarak kullanılan liman yatırımlarından biride Kozlu limanıdır.
İstatistikler Karadeniz bölgesinde marina varlığı göstermemektedir ve bu yönde
bir talebin oluşmasını sağlayacak koşullar, Karadeniz’in koy ve denizde seyir
şartları açısından uygunluk düzeyi düşük olması nedeni ile kendiliğinden
oluşmamaktadır.
Her şeye rağmen Zonguldak da kurulacak marina, bölgenin ve denize en yakın
ulaşım sağlayacak illerin deniz tutkunları için bir alternatif yaratacaktır.
Diğer önemli bir gözlem ise; Marmara bölgesi gibi milli gelirin yüksek olduğu
ancak yat turizmi için yeteri kadar koy sağlayamayan bölgede kurulu
marinaların doluluk oranları yüksek iken, marinalarda demirli teknelerin
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
56
ortalama seyirde geçen süreleri Ege denizi marinalarında demirlemiş teknelerin
çok altındadır.
Bu özel durum analiz edilecek olursa; gelir seviyesi yüksek bölgelerde marina da
demirlemiş teknelerin hareket etmeden, yat sahiplerine marina içi sosyal ortam
yaratmak amacıyla da kullanıldığı görülecektir.
Benzer şekilde Kozlu marina yatırımının da Karadeniz de kısıtlı seyir imkânı
sunmasına karşın marina içi sosyalleşme kulübü olarak kullanılacağı dikkate
alınmalıdır.
VII – Kozlu Limanı Önerilen Dönüşüm Yöntemi
Mevcut yapıda Kozlu barınağı da, Maliye Bakanlığı mülkü olarak, Ulaştırma
Bakanlığı kıyı yapıları onayı ve inşası sonrasında, Tarım Bakanlığına bağlı ilgili su
ürünleri kooperatifine tahsis edilmiş durumdadır.
İl Özel İdaresi bünyesinde mevcut veya kurulacak bir şirket vasıtası ile adı geçen
bakanlık görüşleri, ön izinler ve diğer gerekli tüm yasal mevzuat takip edildikten
sonra ek yatırımlar ile fiziki dönüşüm aşamasına gelindiğinde işletme yap-işletdevret modeli ile özel teşebbüs ilgisine sunulabilir duruma gelecektir.
Veya alternatif olarak Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası girişimi ile kurulacak
bir şirket üzerinden mevzuat takibi yapılarak statü değişikliği tamamlanabilir.
VIII – Kozlu Limanı Olası Kazanımlar
Bu dönüşümün Zonguldak ekonomisine ve kültürel gelişimine katkıları
özetlenecek olursa;
- Öncelikle Karadeniz bölgesinin ilk marina yatırımı olarak Zonguldak
tanıtımına çok önemli bir katkı sağlayacaktır,
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
57
- Marina Karadeniz bölgesine yat ile gezinti amaçlı gelen turistler için
önemli bir duraklama ve ikmal tesisi yaratacaktır,
- Bölgeye tekne ve deniz kültürüne ilgi duyan vatandaşların
yararlanabileceği bir kışlama tesisi kazandırılmış olacaktır,
- Marina içinde oluşacak gurupların kuracağı denizcilik konulu sosyal kulüp
ve derneklerin tesisi için zemin hazırlanmış olacaktır,
- Bölge halkının yararlanabileceği, dinlenme zamanlarını geçirecekleri
deniz kültürü odaklı bir alışveriş ve dinlence merkezi oluşturulurmuş
olacaktır,
- Marinada kışlayan teknelerin ihtiyaçlarını karşılayacak bakım onarım ve
sarf malzemeleri ticareti yapan işletmelerin oluşumu sağlanacaktır,
- Marinada kışlayan tekne sahiplerinin zaman içinde çevre illerden gelen
vatandaşlar ile çeşitleneceği ve bu ekonomik harcama potansiyeli yüksek
misafir kitlenin Zonguldak içi ekonomiye katkısı sağlayacağı söylenebilir,
- Zonguldak yönlü bölgesel turizm hareketliliğini arttıracak bir çekim
merkezi olacak olan yatırım, bölgesel turist ilgisi çekme ihtimali olan
benzer projeleri de destekleyecektir,
- Genel olarak Zonguldak da yaratacağı pozitif havanın ilin ekonomik ve
kültürel zenginleşmesinde en önemli unsur olan kamuoyu moral
seviyesini attıracağı söylenebilir.
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr
58
Kaynakça:
-
Ulaştırma Kıyı Yapıları Master Plan Çalışması – Sonuç Raporu – Eylül 2010
Deniz Ticaret Odası Yıllık Raporu – 2015
2010 ve 2012 Verileriyle Türkiye’de İllerin Gelişmişlik Düzeyi Araştırması – Şubat 2014
Balıkçılık Kıyı Yapıları Durum ve İhtiyaç Analizi – Sonuç Raporu – Nisan 2011
Marine Traffic – www.marintraffic.com
Trade Map – www.trademap.org
TTK Zonguldak Limanı Hakkında Bilgi Notları, 2007, 2010, 2013
Saygılarımızla,
Ahmet Üçüncüoğlu
HECTOR LOGISTICS
Tel : +90 216 250 55 55 Fax: +90 216 250 55 56
Mobil: +90 553 544 20 15
www: hector.com.tr

Limanlar Raporu - Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası

Transkript

Benzer belgeler

Turkçe Antetli Kağıt - Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası

Samsun- Kavkaz Demiryolu Feribot Hattı Projesi

Akademik Özgeçmişim (PDF dosyası)

"!ffigr

zonguldak ili, çaycuma ilçesi, filyos/öteyüz mahallesi, 2545 parsel

Global Liman Fiyat Tespit Raporuna İlişkin