RobotOkulu e-Dergisi Sayı 11

RobotOkulu Dergisi
w w w. r o b o t o k u l u . c o m
e-
aylık
robot
ocak
-
teknolojileri
şubat
-
mart
dergisi
`08
ROBOTLAR ALEMİNDEN HABERLER
BIGDOG UN KARDEŞİ
BİYONİK GÖZ
TER CÜMAN ELDIVEN
IMPASS
HARİTALAMA
G Ü V E N L İ KÇ İ R O B O T A L S O K
EZICI
P E R VA N E L I H Ü M A N O I D
ROBOT YARIŞLARI
ocak - şubat - mart 08
www.RobotOkulu.com
BLADESTAR
sayı-11
ROBOTLAR ALEMİNDEN HABERLER
GÜVENLİKÇİ ROBOT ALSOK
TRANSLATOR GLOVE – TERCÜMAN ELDİVEN
Japonya’nın büyük güvenlik şirketlerinden biri olan
Aslok, Ribogu-Q adında bir güvenlik robot üretti.
Tekerlekli bir mobil robot olan Aslok’un silah taşımaya
yetkisi yok, fakat kalabalık yerlerde devriye atarken
İşaret dilini yazıya dökebilen bir eldiven yapıldı, hem
insanların yüzünü tanıyabiliyor. Bu sayede hafızasına
de bir lise öğrencisi tarafından. Siemens-Westinghaus
yüklenmiş olan aranan suçluların yüzünü, gördükleri-
tarafından düzenlenen yarışmada birinci olan ‘tercüman
yle karşılaştırabiliyor. Eğer bir eşleşme yakalarsa,
eldiven’, engelli insanların kullandıkları işaret dilindeki
gördüğü kişinin fotoğrafını kablosuz ağ üzerinden yet-
el hareketlerini tanıyarak bunları yazılı hale getirebiliyor.
kililere göndererek onları haberdar ediyor.
Yazılı hale getirdikten sonra seslendirmek de problem
Ribogu-Q kalabalık arasında devriye atarken pilleri
değil zaten.
azalırsa da duvardaki şarj istasyonuna gidip ken-
Ryan Petterson adındaki öğrenci, 3 Aralık’da yapılan
dini şarj edebiliyor. Yani tamamen otonom olarak
yarışmadan 100,000 dolarlık burs kazanmadan önce
çalışıyor.
Mayıs ayında yapılan Intel’in uluslar arası fuarında da
Yüz tanıma sistemleri son zamanlarda oldukça seviye
büyük ödül olan 216,000 doları kapmıştı.
kaydetti. Honda da Asimo’ya da yüz tanıma sistem-
Normal bir golf eldivenine giydirilmiş devrelerden, bir
lerini yakın zamanda ekledi. Bu sistemler ayrıca par-
işlemci, 10 adet sensör,alıcı-verici ve bir tek satır yazı
mak izi ya da retina taraması gibi şifre, anahtar olarak
monitöründen oluşan sistem, işaret dilini kullanan engelli
kullanılabilir. Mesela şu anda piyasada kullanılan
insanlar ile bu dili bilmeyen insanlar arasında akıcı bir
plaka tanıma sistemleri otopark girişlerinde abone ol-
iletişim sağlayabiliyor.
mayan araçları içeri almıyor, ya da otobanlarda hızlı
Mucit genç bir restoranda sipariş vermeye çalışan engelli
giden araçları plakalarından tanıyıp adreslerine ceza
bir çocuğu görünce aklına bu fikir gelmiş
kesebiliyor. Tabi yüz tanımak daha zor bir konu.
Alsok firması robotunu gelecek yıl havaalanı ya da
alışveriş merkezi gibi kalabalık yerlerde kullanmayı
planlıyor.
http://www.haber7.com/haber.php?haber_id=282799
http://www.engadget.com/2007/11/27/the-ribogu-q-guard-
http://findarticles.com/p/articles/mi_m1590/is_12_58/ai_
84546923
http://www.eschoolnews.com/news/top-news/index.cfm?i=3413
8&CFID=1065377&CFTOKEN=88321938
http://www.haber7.com/haber.php?haber_id=284795
http://www.time.com/time/2002/inventions/tra_braille.html
robot-authenticates-faces-the-rest-you-can/
ocak - şubat - mart 08
www.RobotOkulu.com
sayı-11
EZİCİ
BIGDOG’UN KARDEŞİ RHEX
İşte Impass gibi tekerlek-bacak arası bir sistemle
haeket eden bir robot daha: Rhex. Bu robot daha önce
BigDog olarak isimlendirilen dinamik dengeli 4 bacaklı
robotu üreten Boston Dynamics firmasının bir ürünü.
Rhex’in yarım daire şeklindeki bacakları gövde eklemi
etrafında 360 derece dönüyor. Bacaklar birbirine göre
farklı pozisyonlarda döndüğü için herhangi bir anda
yere değen bacaklar bir üçgen oluşturuyor ve robot
Uzunca bir süredir Carnegie Mellon Üniversitesinde
yürütülen ve devamlı geliştirilen bir proje olan Crusher için
ayakta kalıyor. Ayrıca bacakların esnemeye uygun
şekli sayesinde gövde bacaklar üzerinde yaylanıyor ve
14,4 milyon dolarlık yeni bir kaynak daha ayrıldı. Crush-
darbe etkisi gövdeye iletilmiyor.
er, askeri bir insansız yer aracı. Her türlü yer koşulunda
Bu robot da Impass gibi engebeli arazi, dağ, taş,
insansız olarak hareket edebilmek için tasarlandı.
merdiven dinlemiyor. Fakat bunlara ek yağmur, çamur
6,5 ton ağırlığındaki zırhlı ve 6 tekerlekli bu aracın
da dinlemiyor. Rhex’in gövdesi ve eklemleri su geçirmi-
DARPA’nın her sene düzenlediği Grand Challenge
yor. Bu sayede her türlü hava şartında kullanılabiliyor.
yarışmalarının bir ürünü olduğunu söylemek yanlış ol-
Gövdenin su geçirmemez yapılmasının asıl sebebi
maz.
ise robotun suyun üzerinde ve içinde yüzebilmesi.
Araç kompakt tasarlanmış. Sürüş 6 tekerlekte de ayrı
ayrı elektrik motorları ile sağlanıyor. Ayrıca her tekerinde
bağımsız süspansiyonu var. Böylece önüne çıkan birçok
Su üzerinde yüzmek için bacaklarının hareketinden faydalanırken dalmak için bacak yerine yüzgeç
takılması gerekiyor. Bu yüzgeçleri kullanarak bir
engeli aşabiliyor ve bozuk arazide ilerleyebiliyor.
kaplumbağa gibi yüzüyor.
http://www.rec.ri.cmu.edu/projects/upi/flier.pdf
http://www.bostondynamics.com/content/sec.
h t t p : / / w w w. c n e t . c o m / 8 3 0 1 - 1 3 6 3 9 _ 1 - 9 8 2 7 5 7 2 -
php?section=RHex
42.html?tag=bnpr
ocak - şubat - mart 08
www.RobotOkulu.com
sayı-11
PERVANELI HUMANOID
Cyborg kavramını bilirsiniz, bir robot sistemini organik
yapılar ile birleştirirsiniz. Cyborg’un beyni bir bilgisayardır
ve robot gibi düşünüp hareket eder.
Tabi gerçek dünyada bunu tam anlamıyla sadece filmlerde görüyoruz. Bunun nedeni de özellikle beyni taklit
etmenin zorluğu.
Araştırmacılar Cyborg yerine daha gerçekçi, yeni bir kavram geliştirdiler. Madem ki beyni taklit eden bir robot
yapamıyoruz, o halde gerçek beyni robota yerleştirelim.
Bunun bir insanın beynini alıp robota yerleştirmekten daha
kolay bir yolu var, insanı robotun içine yerleştirmek.
Exoskeleton, yani ‘dışiskelet’ denen bu robotlar aslında
bir çeşit giyilebilen robot. Özellikleri tamamen insan iskelet ve kas yapısını desteklemek ve güçlendirmek üzere
tasarlanmış olmaları. Japonya’da ve Amerika’da bu konuda yapılan başarılı çalışmalar var. Bu çalışmaların
amacı her zamanki gibi, Amerika’da askeri, Japonya da
ise sağlık ile ilgili konular. Ama ikisinin de geldiği noktalar
benzer durumda.
Dışiskelet robotlarının eklem bölgelerinde kuvvetli motorlar var ve bu motorlu eklemler, içindeki insanın hareketlerine uyumlu olarak çalışıyor. Yani siz hafifçe kolunuzu
kaldırdığınızda robot da kolundaki eklemlere güç veriyor
ve büyük ağırlıkları tek kolunuzla kaldırabiliyorsunuz.
Amerika’daki Sarcos firmasının geliştirdiği Dışiskelet
sistemini giyen kişi el ve ayak hareketleri ile kontrol ediyor. Yani ellerinizi ve ayaklarınızı hareket ettirdikçe, bir
joistik kullanır gibi, giydiğiniz robotu da hareket ettiriyorsunuz.
Japonya’daki Tsukuba Üniversitesinde geliştirilen HAL ismindeki Dışiskelet ise farklı olarak doğrudan giyen kişinin
kas sisteminden aldığı sinyaller ile çalışıyor. Normal bir
insanın gücünü 10 kata kadar arttırabilen HAL’ı giymek
için öncelikle kaslarınıza bazı elektrotlar yapıştırmanız
ve biraz alıştırma yapmanız gerekiyor. HAL’ın piyasa
fiyatının 20.000$ civarında olması bekleniyor.
http://www.engadget.com/tag/Sarcos/
ocak - şubat - mart 08
www.RobotOkulu.com
sayı-11
I M PA S S
İşte Virginia Üniversitesi Robot Laboratuarından (Romela) bir mekanizma daha. Bu sistem aslında tekerlekle bacak
karışımı bir mantık ile hareket ediyor. Tekerleğin arazide çalışamama dezavantajı ile bacakların karmaşık mekanizma dezavantajlarını yok eden bu birleştirilmiş sistemin ayrıca iki yönteme göre de farklı iyi yönler var.
Mekanizma şöyle çalışıyor; Temel olarak bir at arabası tekerleği ve bu tekerleğin jantını oluşturan çubukların eksenin içinden geçerek hareket ettiğini düşünebiliriz.
Böylece sistem kendi yüksekliğinin ¾ katı engellere tırmanabiliyor, eğimli ve engebeli yüzeylerde giderken gövdesini
düz tutabiliyor ve gövdesini yukarı kaldırarak çeşitli engellerin üzerinden geçebiliyor.
Tüm bunları yaparken bacaklı olmanın verdiği avantajı kullanıyor. Tekerlek benzeri sisteminin faydası da bacaklı
robotlara göre çok daha hızlı hareket edebilmesi.
http://www.me.vt.edu/romela/RoMeLa/IMPASS.html
http://www.me.vt.edu/romela/RoMeLa/Publications_files/URAI2006_Hong.pdf
ocak - şubat - mart 08
www.RobotOkulu.com
sayı-11
HARİTALAMA
ROBOT YARIŞLARI BAŞLADI
Irak ve Afganistan’da kullanılan I-Robot firmasının
Packbot’ları artık haritalama da yapıyor. Robotun üzerine takılan lazer tarayıcı sayesinde askerler kendilerinin
girmeye korktuğu binalara robotu gönderip önce içerinin
haritasını çıkartıyorlar. Daha sonra da bu harita ile operasyon planı yapabiliyorlar. Tabi içeride birileri varsa
bunu da robotun kamerası ile görebiliyorlar.
Son zamanlarda Packbot’lara kokularından bombaları
tanıyan bir sistem, ve keskin nişancıların yerini ilk
atışlarından sonra sesinden belirlemek için başka bir
sistem takıldı. Bu sistemler yeni olmakla birlikte gerçek
savaş ortamlarında denenerek geliştiriliyor.
http://irobot.com/sp.cfm?pageid=137
Bu seneki robot yarışmaları da yine birbirine çok yakın
tarihlerde. Aslında bizim tavsiyemiz bu yarışmaların
karşılıklı görüşmelerle tarihlerinin ve kapsamlarının
farklılaştırılması. Tüm katılımcılara başarılar ve bol
eğlence diliyoruz.
En yeni robot teknolojilerini, basit bir robotun nasıl
yapıldığını görmek, öğrenmek veya robotlarınızı
yarıştırmak istiyorsanız ODTÜ ROBOT GÜNLERİ’ni
kaçırmayın! Yarışmak ve Atölye Çalışmalarına katılmak
için biran evvel kaydınızı yaptırın. Türkiye’nin ilk ve en
köklü robot organizasyonu olan ODTÜ Robot Günleri
bu sene ULUSLARARASI.. Türkiyenin ilk uluslararası
robot yarışmaları organizasyonu 21-22-23 Mart
2008 tarihlerinde ODTÜ Kültür Kongre Merkezi’nde
gerçekleştirilecektir.
İTÜ Kontrol ve Otomasyon Kulübü üyeleri, İTÜ Robot Olimpiyatlarını düzenlemekle Türkiye’de robotik
eğitimine ve bu değerli dalın sanayideki gelişimine
katkıda bulunmak azmindedirler. 1–2–3 Mayıs 2008
tarihlerinde düzenlenecek olan İTÜ Robot Olimpiyatları
2008, ilk organizasyondan doğan gücü arkasına alarak
her zaman daha ileriye gitme mecburiyetinin bilinciyle,
Türkiye’de robotiğin gelişimine katkıda bulunabilme yolunda bir büyük adım daha atmayı hedeflemektedir.
22 - 23 Şubat tarihlerinde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından
bu yıl ikincisi düzenlecek olan robot yarışmasında
Temalı - Çizgi İzleyen ve Serbest olmak üzere üç
katagori olacaktır. Temalı kategoride konu “İstanbulun
fethi”. Ayrıntılı bilgi ve katılım şartlarını MEB sayfasını
ziyaret ederek öğrenebilirsiniz:
h t t p : / / e t o g m . m e b . g o v. t r / i n d e x . a s p ? s a y f a _
id=007&konu=duyuru_1
ocak - şubat - mart 08
www.RobotOkulu.com
sayı-11
BIYONIK BILEĞIN DETAYLARI
Önceki sayılarımızda bahsettiğimiz biyonik ayağın biraz da olsa detaylı resimlerini meraklıları için yayınlıyoruz. Aklınıza
yeni fikirler getirmesi ümidiyle…
http://www.engadget.com/2007/04/03/mit-gurus-developing-bionic-feet-ankles/
BLADESTAR
Öncelikle Robosaphien ve sonra da Dragonfly ile robot piyasasında haklı bir yer edinen WowWee firması yine görenleri
heyecanlandıran bir araç robot yapmış. Bladestar adındaki bu araç ilk bakışta bakkallarda satılan pervanelere benziyor.
Fakat bu pervanelerden farklı olarak kumanda ile uçurabiliyorsunuz. Üzerindeki sensörler sayesinde de etrafındaki
cisimleri algılayıp uzaklaşabiliyor. Mesela Bladestar uçarken yanına yaklaşırsanız sizden kaçıyor.
Robot aslında bir helikopter mantığı ile çalışıyor. Büyük pervane aracı havalandırırken küçük pervaneler gövdenin sabit
durmasını ve yönlenmeyi sağlıyor.
http://www.bladestaronline.com/
ocak - şubat - mart 08
www.RobotOkulu.com
sayı-11
BİYONİK GÖZ
Tüm görme engelliler için olmasa da, sonradan görme
bağlantılar yapılmış olduğu için bunları protez yoluyla kul-
yetilerini kaybetmiş bazı insanlar için umut ışığı göründü.
lanabiliyoruz.
Dünya çapında biyonik göz yapmaya çalışan 22 gruptan
Biyonik göz ilkönce hayvanlarda denenecek ve daha son-
biri olan Boston Retinal Implant Proje grubu bu amaca
ra insanların hizmetine sunulacak. Öncelikle hedeflenen
en çok yaklaşanlardan.
görüntü kalitesi pek yüksek değil, sadece etraftaki cisim-
Dr. Joseph Rizzo III bu grubu 1980’lerdu kurmuş ve 36
leri ve engelleri algılamak ve farklı objeleri ayırt etmek.
üye takımı koordine ediyor. Belirttiğine göre şimdiye ka-
Fakat bu bile görme engellilerin hayatlarını önemli ölçüde
dar birçok farklı teknik, malzeme ve yaklaşım denenmiş
değiştirecek bir gelişme.
fakat teknolojinin ilerlemesiyle çok küçük ve karmaşık
sistemlerin mümkün hale gelmesi sayesinde artık biyon-
http://news.bostonherald.com/news/regional/general/view.
ik bir göz yapmak mümkün.
bg?articleid=1078909
MIT ile yaptıkları çalışmada hastanın taktığı gözlüğün
h t t p : / / w w w. b o s t o n . c o m / n e w s / g l o b e / m a g a z i n e / a r t i -
üzerinde bir kamera var ve bu kamera algıladığı görüntül-
cles/2004/12/05/the_bionic_eye/
eri saç teli kadar ve hatta daha ince kablolarla göz sinirl-
http://gizmodo.com/366191/researchers-create-bionic-eye-pro-
erine iletiyor.
totype-render-guide-dogs-obsolete
Göz protezinin 10 seneden fazla dayanmasını istiyorlar.
Bunun için de suya, buhara ve daha birçok dış etkene
karşı dayanıklı olması gerekli. Şu anda bir kase tuzlu
suyun içinde çalışan bir modelleri var. Sonsuz dayanım
için titanyum kaplama bir protez üzerinde çalışıyorlar ve
beklentileri bu yaz hedeflerine ulaşmak.
Protezin güzel bir yanı da göz yuvarlağının içini işgal
etmemesi, gözün dış bölgesine yerleştirilmesi. Biyonik
göz şimdilik doğuştan göre engellilere derman olamıyor.
Çünkü böyle bir durumda beynin görme işini yapan kısmı
farklılaşıyor ve duyma, dokunma gibi algılara yardımcı
olacak şekilde değişiyor. Sonradan görme yeteneğini
kaybedenlerde ise göz sinirleri ve beyin arasındaki
ocak - şubat - mart 08
www.RobotOkulu.com
sayı-11
ROBOTOKULU.COM ’dan
FUTABA S3003 STANDART SERVO MOTOR
Bu motoru, standart bağlama parçaları da dahil, ister
servo olarak ister redüktörlü DC motor olarak temin
edebilirsiniz.
http://www.robotokulu.com/malzemeler.html
ROBOMOBIL® KONTROL KARTI,
Hobi ve akademik amaçlarla çokça kullanılan Basic
Stamp yongasını içeriyor. 16 adet dijital giriş/çıkış portu var ve bunları giriş ya da çıkış olarak istediğiniz gibi
ayarlayabiliyorsunuz.
http://www.robotokulu.com/malzemeler.html
SHARP IR MESAFE ALGILAYICILARI
Kızılötesi mesafe algılama yapan bu algılayıcılar
sumo robotlar için biçilmiş kaftan. Sumoların dışında
daha birçok robot projesinde kullanılabilir.
http://www.robotokulu.com/malzemeler.html
Ücretsizdir, basılabilir, çoğaltılabilir, dağıtılabilir. RobotOkulu
tarafından hazırlanan bu derginin tüm hakkı okuyucularına aittir.
haber göndermek, soru sormak veya diğer
istekleriniz için bize yazın.
[email protected]
[email protected]
ocak - şubat - mart 08
www.RobotOkulu.com
sayı-11