Ders Öğretim Programı Formu - Ölçme ve Değerlendirme Dersi Bloğu

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ
KAZIM KARABEKİR EĞİTİM FAKÜLTESİ
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Doç. Dr. Mustafa SÖZBİLİR
Tel: 231-4005
Email: [email protected]
Dersin Yeri: Her sınıf için belirlenen salon
Dersin Zamanı: her sınıf için belirlenen saat
Blog Adresi: http://olcmevedegerlendirme.wordpress.com
Dersin Tanımı
Bu ders, lisans düzeyinde öğrencilere ölçme ve değerlendirme konusunda temel bilgi ve becerileri kazandırmayı
amaçlamaktadır.
Dersin Amaçları
Bu dersin sonunda öğrencilerin:
a) eğitimde ölçme ve değerlendirmenin yeri ve önemini,
b) ölçme ve değerlendirme ile ilgili temel kavramları anlamalarını,
c) ölçme araçlarında bulunması istenen nitelikleri (güvenirlik, geçerlik, kullanışlılık) tanımalarını,
d) eğitimde kullanılan ölçme araçları ve özelliklerini, geleneksel yaklaşımlara dayalı olan araçlar (yazılı sınavlar, kısa
yanıtlı sınavlar, doğru-yanlış tipi testler, çoktan seçmeli testler, eşleştirmeli testler, sözlü yoklamalar, ödevler),
öğrenciyi çok yönlü tanımaya dönük araçlar (gözlem, görüşme, performans değerlendirme, öğrenci ürün dosyası,
araştırma kağıtları, araştırma projeleri, akran değerlendirme, özdeğerlendirme, tutum ölçekleri) tanımaları ve
kullanabilme becerisi kazanmaları,
e) ölçme sonuçları üzerinde yapılan temel istatistiksel işlemler, öğrenme çıktılarını değerlendirme, not verme, alanı ile
ilgili ölçme aracı geliştirme gibi konu ve kavramları
öğrenmeleri beklenmektedir.
Ders Planı
Hafta
1
2
3
Konu
Görevler
DERSİN AMACI, İÇERİĞİ VE KAYNAKLARININ TANITILMASI

Öğrenme ve öğretme sürecinde ölçme ve değerlendirmenin
yeri ve önemi
TEMEL KAVRAMLAR-I

Ölçme

Ölçek, ölçüt, birim

Doğrudan ve dolaylı ölçme

Ölçek türleri
TEMEL KAVRAMLAR-II

Değişken kavramı

Değerlendirme

Ölçütüne göre değerlendirme türleri (bağıl-mutlak)

Amaçlarına göre değerlendirme türleri (tanıma yerleştirme
– izleme - düzey belirleme)
Okumalar:

Özçelik (Bölüm I, IV)

Turgut & Baykul (1-2. Bölüm)
Okumalar:

Bahar vd.(1. Bölüm)

Karip (1. Bölüm)

Özçelik (Bölüm II)

Turgut & Baykul (6. Bölüm)
4
ÖĞRETİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMENİN PLANLANMASI

Belirtke tablosu

Madde türlerinin belirlenmesi

Madde içeriği ve sayısını belirleme

Testi oluşturma
 Testin Uygulanması
5
EĞİTİMDE KULLANILAN ÖLÇME ARAÇLARI
 Subjektif testler
Doç. Dr. Mustafa SÖZBİLİR -KKEF – Ölçme ve Değerlendirme Dersi Ders Öğretim Programı Formu – 1011 Güz– V1
Okumalar:

Bahar vd.(1. Bölüm)

Karip (1. Bölüm)

Özçelik (bölüm XI)

Turgut & Baykul (4. Bölüm)
Okumalar:
 Bahar vd.(3. Bölüm)
 Karip (5. Bölüm)
 Özçelik (Bölüm VIII)
Görev 1:

İlköğretim 4-5.sınıf derslerinden herhangi
birinden bir ünite belirleyiniz. İlgili üniteye
dönük bir test geliştirmek için belirtke tablosu
hazırlayınız. Testte her türden soruya yer
veriniz.
Okumalar:
 Bahar vd.(4. Bölüm)
 Karip (6. Bölüm)


Özçelik (Bölüm VII)
Turgut & Baykul (8, 9 ve 12. Bölümler)
Görev 2:
Görev 1’de hazırladığınız belirtke tablosundaki soru
sayısı kadar subjektif test maddesi hazırlayınız.
6
7
EĞİTİMDE KULLANILAN ÖLÇME ARAÇLARI
 Objektif testler
TEST GELİŞTİRME
 Testi puanlama ve sonuçları değerlendirme
 Madde analizi (güçlük ve ayırt edicilik hesaplama)
8
TEST PUANLARI ÜZERİNDE İSTATİSTİKSEL İŞLEMLER

Ölçme sonuçlarının düzenlenmesi

Merkezi eğilim ve değişim ölçüleri
9
TEST PUANLARI ÜZERİNDE İSTATİSTİKSEL İŞLEMLER

Dağılımların yapısı

Standart puanlar (T ve z puanları)
10
11
12
ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER

Güvenirlik

Ölçmede hata
 Geçerlik
ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER
 Kullanışlılık
 Ölçmenin standart hatası
ALTERNATİF DEĞERLENDİRME
 Geleneksel ve alternatif değerlendirme karşılaştırma
 Alternatif Değerlendirmede Kullanılan Ölçme Araçları
 Performans değerlendirme
Doç. Dr. Mustafa SÖZBİLİR -KKEF – Ölçme ve Değerlendirme Dersi Ders Öğretim Programı Formu – 1011 Güz– V1
Okumalar:
 Bahar vd.(4. Bölüm)
 Karip (6. Bölüm)
 Özçelik (Bölüm VII)
 Turgut & Baykul (10-11. Bölümler)
Görev 3:
Görev 1’de hazırladığınız belirtke tablosundaki soru
sayısı kadar objektif test maddesi hazırlayınız.
Ödev 2ve 3’de hazırladığınız soruları en az bir sınıfta
uygulayarak veri toplayınız.
Okumalar:
 Karip (8. Bölüm)
 Özçelik (Bölüm VIII-IX)
 Turgut & Baykul (11. Bölüm)
Görev 4:
Uyguladığınız test sonuçlarını 1-0 tablolarına
dönüştürünüz ve madde analizlerini yaparak rapor
ediniz.
Okumalar:

Bahar vd.(8. Bölüm)

Karip (3. Bölüm)

Turgut & Baykul (3. Bölüm)
Görev 5:
Uyguladığınız test sonuçlarından elde edilen verilerine
ait frekans tablolarını oluşturunuz, aritmetik
ortalamasını ve standart sapmasını hesaplayınız, mod,
medyan ve ranjını belirleyiniz
Okumalar:

Bahar vd.(8. Bölüm)

Karip (3. Bölüm)

Turgut & Baykul (3. Bölüm)
Görev 6:
Uyguladığınız test sonuçlarından elde edilen verilere
göre her bireyin T ve z puanlarını hesaplayınız.
Okumalar:

Bahar vd.(2. Bölüm)

Karip (4. Bölüm)

Özçelik (Bölüm III)

Turgut & Baykul (7. Bölüm)
Görev 7:
Uyguladığınız test sonuçlarından elde edilen verilere
göre testin güvenirlik katsayısını hesaplayınız ve testin
kapsam ve içerik geçerliğini nasıl sağladığınızı
açıklayınız.
Okumalar:

Bahar vd.(2. Bölüm)

Karip (4. Bölüm)

Özçelik (Bölüm III)

Turgut & Baykul (7. Bölüm)
Okumalar:

Bahar vd.(5. Bölüm)

Karip (7. Bölüm)

Turgut & Baykul (13. Bölüm)
13
ALTERNATİF DEĞERLENDİRME
 Portfolyo (ürün seçki dosyası)
 Rubrikler
ALTERNATİF DEĞERLENDİRME
14

Diğer araçlar

Dersin genel değerlendirmesi
Görev 8:

Görev 1’de belirlediğiniz ünite kazanımlarına
uygun olarak bir alternatif değerlendirme
aracı (tanılayıcı dallanmış ağaç, yapılandırılmış
grid, kelime ilişkilendirme test, kavram
haritası vb.) hazırlayınız.
Okumalar:

Bahar vd.(5. Bölüm)

Karip (7. Bölüm)

Turgut & Baykul (14. Bölüm)
Görev 9:
Görev 1’de belirlediğiniz ünite kazanımlarına uygun
olarak bir rubrik hazırlayınız.
Okumalar:

Bahar vd.(5. Bölüm)

Karip (7. Bölüm)
Ödev 1:

Görev 1-9 da yapmış olduğunuz tüm
etkinlikleri bir rapor halinde getirip son derste
teslim ediniz.
Kaynaklar
Atılgan, H. (2007). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
Başol, G. (2007). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
Erkan, S & Gömleksiz, M. (2008). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Nobel Yayıncılık.
İşman, A. (2009). Türk eğitim sisteminde ölçme ve değerlendirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Karip, E. (2009). Ölçme ve değerlendirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Bahar, M. Nartgün, Z., Durmuş, S., & Bıçak, B. (2006). Geleneksel-alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri öğretmen el
kitabı (1. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Özçelik, D.A. (2010). Ölçme ve değerlendirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Tan, Ş. (2009). Öğretimde Ölçme ve değerlendirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Tekin, H. (2009). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.
Tekindal, S. (2008). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Turgut, F. & Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Değerlendirme
Derse devam ve katılım ................................ : 15%
Görevler (1-9) ve Ödev 1 ............................. : 15%
Vize sınavı ............................................... : 30%
Final sınavı ............................................... : 40%
Doç. Dr. Mustafa SÖZBİLİR -KKEF – Ölçme ve Değerlendirme Dersi Ders Öğretim Programı Formu – 1011 Güz– V1