sunstream yağmurlama sulama sistemleri detaylı bilgi için lütfen

sunstream yağmurlama sulama sistemleri detaylı bilgi için lütfen

SUNSTREAM SULAMA SİSTEMLERİ
SUNSTREAM YAĞMURLAMA
SİSTEMLERİ
POLİETİLEN
MANDALLI
(63, 75, 90, 110)
İSKO PLASTİK VE KALIP SAN. TİC. A.Ş.
Hazırlaya : )ir. Yük. Müh. Yüksel KARACA
1
SUNSTREAM YAĞMURLAMA SULAMA SİSTEMLERİ
Sunstream Yağ urla a Sula a Siste leri İle Arazi Tesviyesi e Gerek Duyul az.
Şartları da Tevsiye Yapıl ada Kulla ıla ilir.
Tüm Arazi
Yüze sula a ö te le i de eği li, yüksek ve dalgalı topog af alı gi i a azi şa tla ı da tesvi e
apıl ası a ge ek du ul ada ağmurlama sulama sistemleri ile sulanabilir.
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste i İle Az ve Yek esak Su Uygula ası Yapıla ilir.
Yağ u la a, tohu la ı çi le di il esi, fidele i e değişti e ve se etil e işle le i içi sık sık,
az miktarda ve yeknesak su u gula ası apıla ile ö te di . Özellikle ağı ü eli top akla da
ku aklık ede i le gö üle çi le e güçlüğü ağ u la a sula a ile gide il ektedi .
Sunstream Yağ urla a Sula a Siste i, Arazi i Her Yeri e Eşit ve Ta i Şekli e Uygu Su Dağılı ı
Sağla ır.
A azi i eli li ölgele i e e leşti ile ağ u la a aşlıkla ı su u eşit dağılı ı ı sağla a ak üze
sulama yöntemlerinden beklenmesi mümkün olmayan ava tajla ı sağla aktadı .
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste leri ile Su Kulla
a Ra dı a ı Yükselir.
Yağ u la a sula a ö te i de sula a su u u ta la a u gula ası da de i e sız a, ileti ve
üze akış olu ile su ka ıpla ı ol a ası ede le i ile su kulla a a dı a ı üksek ol akta ve u a
ağlı ola ak, özellikle sula a su u u kıt olduğu ö ele de daha ge iş ala la ı sula ası a ola ak
sağla aktadı .
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste leri Çok Eği li Arazilerde Dahi Kulla ıla ili ir.
Yüzey sulama yönte le i de eği li a azile de apıla sula ala da itki i geliş esi içi ge ekli ola
ve ve i i i doğ uda ilgile di e o ga ik top ak apısı ı za a la aşı dığı gö ül üştü . Yağ u la a
sula a ile o ga ik top ak apısı ı ok ol ası ı ö ü e geçili .
Sunstrea
Yağ urla a Sula a Siste i Dre aj Soru u Yarat az.
Yağ u la a ile ko t ollü su ve il esi ede i le oğu ol a a sulama i ka ı va dı . Bu sayede
d e aj so u u aşa a
ölgele de ta a su u u daha fazla üksel esi ve a ku lu çakıllı
top akla da aşı ı su ka ı ö le ektedi .
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste i Erozyo Tehlikesi Yarat az.
Eği i üksek ta ı ala la ı da üze sula a ö te le i ile apıla sula a so u u da oluşa üze
akış, iddi e oz o so u la ı e da a geti ekte ve e oz o ko t olü de sa ısız güçlükle ile
ka şılaşıl aktadı . Yağ u la a sula a ile u itelikteki ala la da e oz o so u u a at ada aşa ı
ile uygulanabilmektedir.
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste i İle Daha Fazla Arazi İşle e Ola ağı Verir.
Yağ u la a sula a ö te i de sula a ka alla ı da ve ta la içi a kla ı a ge ek ol adığı da
ekile ile a azi ala ı a ta ağı da ü eti de a tış sağla ı .
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste i İşçilik ve )a a da Tasarruf Sağlar.
Yağ u la a sula a ö te i, üze sel sula a ö te le i ile kı aslanamayacak oranda sulama
işçiliği de tasa uf sağla aktadı .
2
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste i İle İlk Yılda Üreti
Sağla ır.
Yüze sula a ö te le i de, o ta ve ağı tesvi ede so a ve i a ak uzu ılla so a tek a eski
düze i e ulaş aktadı . Yağ u la a sula a ö te i de tesvi e ge ek ol adığı da ilk ılda
aşla a ak ta ü eti sağla aktadı .
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste i, Sula a Suyu İle Gü rele e Yapıl ayı Sağlar.
Yağ u la a sula a siste i de e i e ili su i gü ele veya sıvı gü eler sulama suyu ile birlikte
tek iği e uygun olarak bitkilere verilebilir.
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste i, Toprak Hazırla ada Kolaylık Sağlar.
Eki ve diki işle le i içi
ge çekleşti il ektedir.
Su strea
ge ekli ola
tav su u
ağ u la a sula a ile e
u gu
içi de
Yağ urla a Sula a Siste i, Tarı sal Faaliyetlerin Aksa ada Yürütül esi i Sağlar.
Yağ u la a Sula ada, ka ık, tava, dip aç a gi i a azi ekip a la ı ı çalış ala ı ı güçleşti i i
engeller yoktur.
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste i, Toprakta Sürekli Tuz Yıka
ası ı Sağlar.
Top ak p ofili de i ike tuzla , ağ u la a sula a ile etki içi de ıka a il ektedi . Yağ u la a
sula a siste i ile düşük ağ u la a hızı da u gula a su, klasik gölle di e ö te le i e gö e
daha fazla tuz ıka aktadı . A ı a, su u gölle esi i sağla a seddele e ge ek oktu ve eği li
a azile de de tuz ıka ası ola aklıdı .
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste i, Yapraklarda Tuz ve Birikimini Önler.
Özellikle de ize akı ö ele de üzga la taşı a tuzlu sula ı ap akla da ı aktığı tuz ze ele i ile
yapraklarda biriken tuzla itki e za a ve ede ağ u la a sula a ile kola a ıka a ili .
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste i ile Sığ Topraklarda Sula a Yapıla ilir.
Tesviye edilmesi sakı alı ola sığ üzlek top akla da ağ u la a sula a ö te i kulla ıla ili .
Su strea
Yağ urla a Sula a Siste i ile Sula a İşçiliği E Aza İ er.
Yağ u la a sula a siste i, üze sel sula a
işçiliği de tasa uf sağla aktadı .
Su strea
ö te le i ile kı asla a a a ak o a da sula a
Yağ urla a Sula a Siste i, Bitkileri Do ve Sı akta Korur.
Yağ u la a sula a siste i ile özellikle se a, se ze, a e i e, ağ ve diğe
e velikle kış ve
ilk aha a la ı a ka şılaşıla do ola la ı da kola lıkla ve e i etle ko u a il ektedi . A ı a,
za a za a etkisi i göste e sı ak ve ku u üzga la ı
e da a geti diği sü gü ku u ala ı
za a ı da apıla ağ u la a sula a siste i ile ö le e il ektedi .
Su strea
Yağ urlama Sulama Sistemi, Yapraklarda Biriken Toz Ve Zararlıları Uzaklaştırır.
Topraktan ya da rüzgârla ap akla a gele toz a da za a lıla
ap akla da uzaklaştı ılı .
ağ u la a sula a ile ıka a ak
3
YAĞMURLAMA SULAMA YÖNTEMİ
Yağ u la a sula a ö te i, su u ka akta eli li i ası çta alı a ak kapalı bir sistem ile tarlaya
kada iletildiği ve at osfe e da la ıkla hali de püskü tülüğü ö te di . Bu ö te çok değişik
özelliklere ve sistem kapasitesine sahip olduğu da
i çok itki içi sula a ili itelikteki he
top akta kulla ıla il ektedi .
Yağ u la a sula a ö te i kulla ıl ası ı sağla ak içi ge ekli ola tü siste u su la ı kısa a
Yağ u la a Sula a Siste i ola ak adla dı ılı . Yağ u la a sula a siste i içi ge ekli pa çala ı
sağla a ili liği, u gula a sı ası da de etle e ili ol ası sistemin tü dü ada a gı ola ak
kulla ıla ili ol ası ı sağla aktadı .
YAĞMURLAMA SULAMA SİSTEMİNİN UNSURLARI
Yağ u la a sula a siste le i eş a a ü itede oluş aktadı . Bu la sı ası la;
 Pompaj ünitesi,
 Ana boru ünitesi,
 Lateral boru ünitesi,
 Yağ u la a aşlıkla ı sp i kle ,
 Bağla tı aksesua la ı.
4
çok kullanılan sistemlerdir.
İşletmelerde bilirli bitkilerin kritik
Tarla
sistemlerinden
çiftlik
sistemlerine
geçiş sistemleri:
İşetmede esas sistemlerdir.
çiftlik
yapmak amacıyla kullanılan
taşınabilir
sistemleridir.
Bu biçimde olmayıp
planlama yapılır.sadece
Parasal yetersizliklerden
dolayı uygulamaya kullanıla
yağmurlama
belirli zamanlarda
peyderpey
geçilir.
Dolayısıyla
yeterli
kaynak
bulununcaya
kadar
tarla,
kaynak
bulunduktan yağmurla
Çiftlik sistemleri: İşletmede temel yöntem
sonra çiftlik sistemleri uygulanır.
ve leri
araziye
kurulur. Yarı sabit veya taşınabilir
Yağplanlanır
urla a Sula a Siste
Tipleri hizmet
fazlai işletmeye
eden komplike sistemlerdir. Bir çok çiftlik
çok
kullanılan
sistemlerdir.
sistemini kapsar. Basınçlı boru hatları ile alana getirilen sulama suyu her bir işletmenin
Yağ Tarla
u la a sula a sistemlerinden
siste le i, late alle i çalıştı ıl a çiftlik
şekille i e gö e sistemlerine
ıfla dı ıl aktadı . Bazı geçiş
istifade
edeceği şekilde
hidrantlar aracılığı ile işletmelere
verilir. Hersı bir
işletmede kendi
lateraller
ıl oiçin
u gerekli
a sa it olan
ola akBu
e ibir
debiçimde
kalıkaynağı
, azıla ıkullanmadan
he planlama
sula adaalır.so a e yapılır.
değişti i , diğe leParasal
i
y
çi sistemleridir.
temi
suyu
güç
de
su u ve
gulaİşletme
ke süDurumuna
ekli geçilir.
ola ak ha
eket et
ektedi . Yağ u la a yeterli
sula a siste kaynak
le i i esas tipi
peyderpey
Dolayısıyla
bulununc
2. Tesis
Göre
va
dı
. Bu la :sistemler:
sonra
çiftlikSistem
sistemleri
uygulanır.
Taşınabilir
unsurların tümü
hareketlidir (Şekil 6.4 a). Bazı koşullarda
4 b). İlk yatırım masrafları
düşük işletme
giderleri yüksektir.
fazla
işletmeye
hizmet eden k
1.Taşı
a ilir sistemler:
Portatif Siste
ler:birimi ve ana boru hattı sabit lateral ve başlıklar hareketlidir (6
Yarı
sabit
Pompa
sistemini kapsar. Basınçlı boru hatları ile alana getiri
4 c).istifade
Bir durakta sulama süresi tamamlandıktan
sonra lateral bir diğer konuma
taşınır. Böylece işletme
Portatif siste le de,edeceği
a a ve late alşekilde
o u hatla ı hidrantlar
i ko u da diğe iaracılığı
e taşı ı . Küçük ile
ta la
taşınabilir
sistemlere
oranla
ilk
yatırım
masrafı
yüksek,
çi
temi
için
gerekli
olan
suyu
bir
güç
kaynağı
kull
pa selle i i sula ası da a gı ola ak kulla ıl aktadı . Siste
ali eti e düşüktü . Taşı a ili
işletme
giderleri
düşüktür.
siste2.le Tesis
po paj ü ve
itesi de
late al o u hatla
ı a kada po tatif Göre
o ula da oluş aktadı . Po paj
İşletme
Durumuna
Sistem
unsurlarının
tamamı
sabittir.
Ana
boru
hatları
genelde
ü itesi
sa it ve a taşı a ili olasistemler:
il ektedi . Tü ü ile taşı
a ili sistemlerde
pompaj
ünitesigömülü
ve
bütün
Taşınabilir
Sistem
unsurların
tümü
hareke
lateraller
gömülü
veya leyüzeyde
başında
o ula poise
tatifti
. Bu siste
ta la içeolabilir
isi de (6
i –oktada). Başlıklar
diğe4
i eb).
vesulama
a İlk
i tamevsimi
lada
diğe
ta
la
a
yatırım
masraflar
takılır,
yatırım
giderleri
düşüktür.
taşı
a ilsonunda
ektedi . sökülür.
Taşı a ili İlk
siste
le , masrafı
ağ u la yüksek,
a sula aişletme
ı u gula
dığı heise eçok
de kulla
ıl akla
Yarı
sabit sistemler:
Pompa
birimi ve ana boru hattı sa
Rekreasyon
alanların
sistemler
e a e do ve
sı akta sulanmasında
ko u a işle kullanılan
le i içi u gu
değildibu
. tiplerdir.
4 c). Bir durakta sulama süresi tamamlandıktan sonra lat
taşınabilir sistemle
Yağmurlama başlığı
işletme giderleri düşüktür.
Yağmurlama başlığı
Sistem unsurlarının tamamı sabittir
lateraller ise gömülü veya yüzeyde
(6 –
)
Lateral olabilir
boru hattı
Lateral boru hattı
takılır, sonunda sökülür. İlk yatırım masrafı yüksek,
Ana boru hattı
Rekreasyon alanların sulanmasında kullanılan sistemler b
Pompa
Pompa
Su kaynağı
Kanal
a) Taşınabilir (Pompa hareketli)
2.Yarı Taşı a ilir Yarı Portatif Siste ler:
Yağmurlama
başlığı
b) Taşınabilir
(Pompa sabit)
Lateral boru hattı
başlığı so a
A a o u hattı sa it ve çoğu lukla gö ülüdü . Late alle , i ko u da sula aYağmurlama
ta a la dıkta
diğe ko u a taşı ı . GeLateral
ellikle,boru
ü ük
sula boru
ası hattı
da kulla ılı . Dünyada en çok
hattıta la pa selle i iLateral
Yağmurlama başlığı
kulla ıla ağ u la a te tip şeklidi . Bitki geliş e dev esi o u a sula a a ge eksi i du ula
yörelerAna
içinboru
çokhattı
uygundur. Özellikle, ta la itkile i, se ze, ça ı ve e ve ahçele i sula ası da a gı
Ana boru hattı
ola ak kulla ıl aktadı .
a) Taşınabilir (Pompa hareketli)
c) Yarı sabit
Su kaynağı
Su kaynağı
Şekil 6.4. Tesis ve işletme durumuna göre yağmurlama sulama sistem tipleri
Yağmurlama başlığı
La
Lateral boru hattı
Ana boru hattı
c) Yarı sabit
Pompa
Su kaynağı
Şekil 6.4. Tesis ve işletme durumuna göre yağmurlama s
5
Lateral boru hattı
Ana boru hattı
3.Sa it Taşı a aya
Siste ler:
Ana ve lateral o u hatla ı sa itti ve u o u hatla ıSu
ı , gö
ülü ol ası te ih edili . Siste
ali eti
kaynağı
üksekti . Bu ede le, ta la itkile i i sula ası da pek kulla ıl az. Bu sistemler özellikle
tu u çgille ve e ve ahçele i de ağla da sü ekli ça ı la da ve do ko t olü de kulla ıl aktadı .
b) Taşınabilir (Pompa sabit)
Yağmurlama başlığı
Lateral boru hattı
Ana boru hattı
Pompa
Su kaynağı
d) Sabit
YAĞMURLAMA SULAMA SİSTEMLERİNİN PROJELENDİRİLMESİ
yağmurlama
tipleri
Yağ u la asulama
sula a siste le isistem
den beklenen fa
da ı elde edilebilmesi için projelendirme oldukça
önemlidir. Sistemin projelendirilmesi için; bitki, su, toprak ve iklim gibi yö esel ka ak ve koşulla ı
ili esi, işlet e düze i ve siste i e u gu şekilde a azi e e leşti esi ve mühendislik - hidrolik
hesaplamalar ile söz ko usu ola aktı .
YÖRE KAYNAK VE KOŞULLARINA İLİŞKİN Ö)ELLİKLER:
I.
1.Toprak ve Topoğrafya Özellikleri:
Yağ u la a sula a siste i, ku lu top akla da killi top akla a kada he tü lü top ak ü e
sı ıfı da ta a su u a da geçi i siz kat a ı
akı da olduğu sığ üzlek top akla da, tuzlu
top akla da, düz a da eği li a azide, dalgalı topog af a a sahip a azilerde emniyetle uygulanabilir.
Tuzlu top akla ı i ileşti il esi ıslahı içi , ek ıka a su u ve ede ideal i ö te di .
Diğe i a latı la, ağ u la a ö te i i u gula ası ı e gelle e ek he ha gi i top ak a da
topog af a kısıtı söz ko usu değildi . A ak, sula a ak a azi i topog afik koşulla ı a u gu siste
te ti i i apıl ası ge eki .
Sula a siste i p ojesi i oluştu ul ası içi aşağıdaki ilgile i
-
ili
esi ge eklidi :
Toprak bünyesi,
Top ağı su al a hızı i filt as o hızı ,
Top ağı su tutma kapasitesi,
Toprak profili özellikleri.
Top ak ü e sı ıfı a gö e i filtas o ve su tut a kapasitele i aşağıdaki ta lo ’de göste il işti .
6
Tablo 1.: Fa klı Bü eli Top akla ı Kulla ıla ili Su Tut a Kapasitele i (mm/m) ve Su Al a Hızla ı
(mm/h)
Toprak Bünyesi
Kulla ıla ili Su
Tutma Kapasitesi
Çok kaba bünyeli kum
Ka a ü eli ku , i e ku ve tı lı ku
Kaba ü eli ku lu tı ve i e ku lu tı
O ta ü eli çok i e ku lu tı ve tı
İ e ü eli killi tı ve siltli killi tı
İ e ü eli ku lu kil, siltli kil ve kil
Sı ı la
33 - 62
60 - 80
85 - 125
125 - 190
145 - 210
135 - 210
Ort.
40
70
105
160
175
170
Su Al a Hızı
Toprak Bünyesi
Kumlu
Kumlu - tı lı
Tı lı
Killi - tı lı
Siltli - killi
Killi
Sı ı la
25.0 – 250.0
13.0 – 76.0
8.0 – 20.0
2.5 – 15.0
0.3 – 5.0
0.1 – 1.0
Ort.
50.0
25.0
13.0
8.0
2.5
0.5
2.Bitki Özellikleri:
Yağ u la a sula a ö te i tü ta la itkile i ile i çok se ze i sula ası da kulla ıla ili .
Özellikle, seke pa a ı, patates, o a, uğda , havuç gi i itkile i sula ası da idealdi . Yal ız,
ap ak a da e vele i ısla ası da ka akla a hastalıkla a du a lı ola do ates, fasul e, çilek
gi i se zele ile agi sula ası da ağ u la a e i e, da la sula a ö te i i, e ve ağaçla ı ı
sula ası da ise da la a da ağaç altı ik o ağ u la a sula a ö te i i te ih et ek daha doğ u
olur.
Bitkiler normal geliş ele i içi ge ekli ola su u % i i kökle de al aktadı . Kökle i su aldığı u
de i liğe etkili kök de i liği denir. Etkili kök de i liği sula ada ıslatıla ak top ak de i liği i oluştu u
ve itki çeşidi e gö e ge ellikle
-180 santimetre arası da değişiklik göste i . Ta lo ’de
göste il işti .
Tablo 2.: Bazı Bitkile i i Olgu laş a Dö e i e ilişki Etkili Kök De i likle i
Bitki cinsi
Aspir
A çiçeği
Bağ
Bezelye
Biber
Ça ı
Çilek
Domates
Enginar
Fasulye
Havuç
Hı a
Hububat
Ispanak
Kabak
Karpuz
Kavun
Kuşko az
Etkili kök de i liği
(cm)
90
90
120
90
60
90
60
90
90
60
60
60
90
60
60
90
90
180
Bitki cinsi
Keten
Lahana
Marul
Me ve ağaçla ı
Mısı
Muz
Pamuk
Patates
Patates tatlı
Patlı a
Soğa taze
Sorgum
Soya
Şeke pa a ı
Turunçgiller
Tütün
Ye fıstığı
Yonca
Etkili kök
de i liği
90
45
45
120
90
60
90
60
90
60
45
90
90
90
120
90
60
90
7
3.Su Kay ağı:
Yağ u la a sula a ö te i de he tü lü su ka ağı da
a a la ıla ili . Yağ u la a sula a
siste le i i etki şekilde çalış ası içi ise sü ekli su ka ağı a ve su u itelikli ol asına gerek
va dı . Su u de isi, de ideki evsi lik değiş ele , su u
e ede ve e şekilde alı a ağı
eli le elidi . Su kalitesi i
ili ediği du u la da ise sula a su u u ki asal a alizlerinin
apıl ası ge ek ektedi .
4.İkli
Özellikleri:
Yağmurlama sulama yönteminde, rüzgâr hızının ya da sıcaklığın çok yüksek olduğu yörelerde,
sulamaların gece saatlerine kaydırılması önerilmektedir.
Sürekli rüzgarların hakim olduğu yörelerde rüzgar hızı ve yönü belirlenmelidir. Topraktaki suyun bitki
tarafından kullanılması bir çok iklim faktörüne bağlıdır. İklim faktörlerine göre bitki su tüketimleri
aşağıda verilmiştir.
Tablo 3.: Bazı Bitkile i Gü lük Ma . Su Tüketi
Bitki Adı
A tep fıstığı
Armut
Bağ
Biber
Çilek
Domates
Elma
Fasulye
Kavun – Karpuz
Su İhti a ı
9.3
8.5
6.5
5.75
5.5
6.5
8.8
4.75
5.5
/gü
Değe le i Bla e -Criddle denklemine göre)
Bitki Adı
Mısı
Muz
Nar
Narenciye
Patates
Salatalık
Şeftali
Şeke Pa a ı
Zeytin
Su İhti a ı
7.0
8.6
8.0
8.24
6.5
5.0
5.5
7.25
8.6
/gü
5.Diğer Bilgiler:
P ojele e ve islet e i etkile e ek diğe ilgile de le elidi . Ö eği , çiftçi i gü de kaç saat
sula a ap ak istediği, p oje ala ı ı çev esi de elekt ik olup ol adığı, ta ı sal işle le içi ge ekli
ola ak iş gü ü ü asıl sağla a ağı gi i ilgile elirlenmelidir.
8
II.
YAĞMURLAMA SULAMA SİSTEMİNİN TERTİP BİÇİMİ
Yağ u la a siste i i ideal ola ak p oje ala ı a e leşti il esi i çok etke e ağlıdı . A azi i
ü üklüğü ve şekli, su ka ağı ı e i ve de isi, a azi sü ü
ö ü gi i i çok etken söz konusudur.
Bu u la i likte aşağıda ve ile ge el ku alla a dikkat edil eli ve e u gu te tip eli le elidi .
o
o
o
o
o
o
o
o
III.
A a o u hattı haki eği ö ü de e leşti il elidi .
Late al o u hatla ı ü kü olduğu a tesvi e eğ ile i e pa alel e leşti il elidir.
Late al o u hatla ı haki üzga ö ü e dik ola ak e leşti il elidi .
Late al o u hattı o u a ası ç değişi i işlet e ası ı ı % ’si i aş a alıdı . Late al
o u hatla ı ı kısa ol ası ho oje su u gula ası ı, küçük o u çapı ve değişti e
işle le i gi i kola lıkla sağla a aktı .
Çalıştı ıla ak late al o u hattı sa ısı ı i de fazla ve a ı a da ol ası du u u da, late al
o u hatla ı a ı çap ve a e fazla iki a ı çapta kulla ıl alıdı .
Late al o u hatla ı ı aşla gıç pozisyonuna tekra geti e sı ası da, za a ala taşı a
işle le i i ge ekti e e leşti e düze le i de kaçı ıl alıdı .
Bası ç düze le ele i de kola lık sağla ak içi o u çapla ı da değişi , a a o u hattı da
apıl alıdı .
E eko o ik o u çapla ı ı seç ek içi ola akla ölçüsü de po paj ü itesi sula a ala ı ı
o tası a e leşti il elidi .
YAĞMURLAMA SULAMA SİSTEMİNİN MÜHENDİSLİK VE HİDROLİK PROJELENDİRİLMESİ
Yağ u la a sula a siste i i p ojele e aşa ası da apıla işle le sı ası la aşağıda eli til işti .
1. Her sulamada uygula a ak et sula a suyu
iktarı
:
Şa et sula a ak itki sa ısı fazla ise, bitkiler içerisinde su tüketimi en yüksek olan bitki için
tasa ı
apıl aktadı . Su tüketi i e üksek ola itki i de fazla ise, etkili kök de i liği e
yüksek olan bitki seçilir.
dn = dk. D. P
dk: Kulla ıla ili su tut a kapasitesi
/
D: Etkili kök de i liği
P: Yağ u la a sula ada, ıslatıla ak top ak de i liği deki kulla ıla ili su tut a kapasitesi i
% si tüketildiği de sula a a aşla ı p = . .
2. Her sulamada uygulanacak toplam sulama suyu miktari (mm):
dt = dn / Ea
Ea: Yağ u la a sula a ö te i de p ojele e aşa ası da su u gula a a dı a ı,
Ea = %
= .
alı a ili .
3. Proje sula a aralığı gü :
SA = dn / ET
ET: Bitkinin günlük en yüksek su tüketimi (mm/gün)
9
4. Sulama süresi (saat):
Ta = dt / Iy
I : Yağ u la a hızı
/h
Sula a ala ı top ağı i filtas o hızı aşlık ağ u la a hızı da
ü ük ol alıdı .
5. Lateral ve aşlık aralığı:
Sula a ala ı üze i de ho oje su dağılı ı sağla ak içi late al o u hatla ı ile ağ u la a
aşlıkla ı u gu
i şekilde e leşti il elidi . Ka e, dikdö tge ve üçge te tip içimi
u gula ada e sık kulla ılı . Rüzgar hızı ı fazla olduğu ö ele de u a alıkla azaltıla ak su
dağılı ı ı ho oje liği sağla ı .
6. Toplam lateral durak sayısı (adet):
Toplam lateral durak sa ısı = L/Sl
L: Late al uzu luğu
Sl: Late al a alığı
7. Günlük lateral durak sayısı (adet/gün):
Gü lük Late al Du ak Sa ısı = Topla late al du ak sa ısı / Tg
Tg: Günlük sulama süresi (saat)
8. Her durakta sulama süresi (saat):
Her durakta sulama süresi: dt/Iy
9. Bir lateral üzeri deki aşlık sayısı adet :
Bir late al üze i deki aşlık sa ısı = L/S2
S2: Başlık a alığı
10. Topla
aşlık sayısı adet :
N = Bi late al üze i deki aşlık sa ısı * Late al ge eksi i i
11. Bir lateral’i de isi 3/saat):
l=
Topla
aşlık sa ısı
: Yağ u la a aşlığı de isi 3/saat)
12. Sistemin toplam debisi (m3/saat):
Q=qx NxK
K: Çalışa late al sa ısı adet
Siste de ge ek du ula de i a ı za a da i sula adaki topla
o a tılı ola ak değiş ektedi .
işlet e sü esi ile te s
A dt
SA
Q = Tg
A: Alan (dekar)
Böylece, bitkinin en üksek su ge eksi esi i ka şıla ak a a ı ile topla
hesapla a ak so i düze le e apıl ış ol aktadı .
siste
de isi
10
13. Lateral oru çapı ı seçi i:
Ql = q x N
: Yağ u la a de isi 3/saat)
N: Yağ u la a aşlığı sa ısı adet
Lateral o u hatla ı da ası ç ka ı ge el ku al ola ak ağ u la a aşlıkla ı ı o tala a
işlet e ası çla ı ı üzde ’si de fazla ol a alıdı .
hl = 0,2 x hs
hs: Yağ u la a aşlıkla ı ı işlet e ası ı
Late al o u hattı o u a eşit a alıkla la e leşti il iş ola aşlıkla da su ka ı ve a late al
so u a gidildikçe o u içe isi de geçe su ikta ı da azal a ol ası ede i le ük
ka ıpla ı ı ve ile çizelgele a dı ı la düzelt e apıl ası ge ek ektedi Tablo 5). Tablo
’de ise u a aç içi kulla ıla düzeltme faktörlerini (F) vermektedir.
hl= j x L
hl: Eği siz late al o u hattı daki ası ç ka ı
j: Yük ka ı /
L: Late al uzu luğu
Hl = hl x F
Hl: Late al o u hattı daki ge çek ası ç ka ı
F: Düzeltme faktörü
14. Toplam pompaj yüksekliği:
Hm = hm+Hl+h1+h2+h3
H : Topla
ası ç üksekliği ve a di a ik ükseklik
h1: P oje ala ı da sula a ak e üksek okta ile su ka ağı daki se est su üze i a ası daki
ükseklik fa kı
h2: Late al o u hattı ve a late alle üze i de ulu a e uzak ağ u la ı ıdaki ası ç
,
h3’ü üstü de h1’i altı da ola ak
h3: Ye sel ka ıpla
h2 = O tala a İşlet e Bası ı – Late al ası ç ka ı/4
15. Güç gereksinimi:
�� =
QxH
75 x 1
HP: Motor için gerekli olan beygir gücü
Q: Pompa Debisi = Sistem debisi (L/sn)
n1: Po pa a dı a ı
Po pa a dı a ı, kulla ıla po pa ı katalogundan alı a ili ya da ortalama olarak 0.70 –
. değe i ka ul edile ili .
11
Tablo 4.: Late al Bo u Hatla ı da Yük Ka ıpla ı içi F Düzelt e Faktö leri
Lateral üzerindeki
aşlık sa ısı
F Faktörü
Lateral üzerindeki
aşlık sa ısı
F Faktörü
8
0.415
20
0.376
10
0.402
25
0.371
12
0.394
30
0.368
14
0.387
40
0.364
16
0.382
50
0.361
18
0.379
100 ve fazla
0.356
12
Tablo 5.: SUNSTREAM Ma dallı Bo ula da Yük Ka ı*
D (mm)
63
Q (L/sn)
75
V
J
1.50
0.56
0.0061
2.00
0.75
2.50
90
V
J
0.0104
0.53
0.0043
0.94
0.0157
0.66
0.0066
3.00
1.13
0.0220
0.79
3.50
1.32
0.0292
4.00
1.50
5.00
110
V
J
V
J
0.0092
0.55
0.0038
0.92
0.0122
0.64
0.0051
0.0374
1.05
0.0157
0.73
0.0065
0.49
0.0024
1.88
0.0566
1.31
0.0237
0.92
0.0098
0.61
0.0037
6.00
2.26
0.0793
1.58
0.0332
1.10
0.0137
0.73
0.0052
7.00
2.63
0.1055
1.84
0.0441
1.28
0.0183
0.86
0.0069
8.00
2.10
0.0565
1.47
0.0234
0.98
0.0088
9.00
2.37
0.0703
1.65
0.0291
1.10
0.0109
10.00
2.63
0.0854
1.83
0.0354
1.22
0.0133
12.00
2.20
0.0496
1.47
0.0186
15.00
2.75
0.0750
1.84
0.0281
18.00
2.20
0.0394
20.00
2.45
0.0479
1.00
1.30


Yük ka ıp ta lola ı hazı la ı ke Haze – Willia s fo ülü kulla ıl ıştı .
D: Dış çap
, V: Su hızı /s , Q: De i L/s , J: Yük ka ı /
13
YAĞMURLAMA SULAMA SİSTEMLERİNİN İŞLETME VE BAKIMI
Soğuğa, gü eş ışığı a ve sı aklığa ka şı daha da a ıklı hale geti ile Su st ea Yağ u la a
Siste le i i i kulla ıl ala ı şa tı la ılla a sizle e hiz et ede ile ek özellikle e sahipti . Bu u te i i
içi aşağıda ulu a tavsi ele e u ul ası a a lı ola aktı .
1. Ekip a la ı uzu ö ü lü ol ası ı sağla ak, ta i ve değişti il ele i de i i u
ali et içi
ağ u la a sula a siste i dikkatli i şekilde çalıştı ılıp, ko u alıdı .
2. Siste ö e küçük de ide çalıştı ılıp late al ve a a o u hatla ı su ile doldu ulup, kö tapa açık
ı akıla ak siste i te izle esi sağla alıdı .
3. Ya a ı addele i gi e esi ve ağ u la ı ıla ı tıka a ası içi po pa e
e o usu a
süzgeç takıl alıdı .
4. Baze aşlıkla ı çalış ası es ası da ası ç ölçül elidi . Çü kü fa klı ası çla da fa klı ıslat a
desenleri meydana gelir.
5. Late alle i e değişti e za a ı utlaka eli le elidi . Yağ u la a dağılı ı ı u gu ol ası
içi üzgâ du u u a gö e late alle i ko u la ı i i a a la alıdı .
6. Rüzgâ lı havala da u gu su dağılı ı ol a a ağı da siste çalıştı ıl az. A ak e u i
du u la da a a hatta i o u çıka a ak Late alle a ası ı da alta ak su dağılı ı ı ü ifo ol ası
sağla ı .
7. Eğe siste de ö ede gü e u gula ası apıl ış ise sistem iyice temizlenmelidir.
8. Bo ula takılıp sökülü ke , zo la ı ı ha eketle apıl a alıdı . Bo ula ı o tala ı ı tak ada ö e
o ta uvala ı utlaka te izle elidi .
9. Dö e ağ u la a aşlıkla ı ve o u ağla ı ıla ı daki lastik o tala gi i za a la ıp a a ile
pa çala , pe i odik ola ak ko t ol edil eli ve ge ektiği de değişti il elidi .
10. Bo ula da ve aşlıkla da, a a ı pa ça ıkla ı tuta ağı içi g es ağı kulla ıl a alıdı .
11. Özellikle ikli i soğuk ola e le de, siste e ait pa çala ı özellikle o tala ı do ada dola ı
za a gö ele i i ö le e il ek içi dikkatli i şekilde ku u ola ak depola alıdı .
12. Bo ula ı taşı ası çok dikkatli şekilde apıl alı, o ula a ve ağla tı pa çala ı a za a
verilmemelidir. Borular sürükle e eli ve üksekte atıl a alıdı .
13. Sa it ve a a ı sa it ağ u la a siste le i de o u gö
e de i liği, ılı a ölgele de
cm
de , kışı şiddetli don yapan bölgelerde de 8
de aşağı ol a alıdı . A ı a, o ula ta ı işle e
aletlerinden zara gö e e ek de i liğe e leşti il elidi .
14. Sa it ve a a ı sa it ağ u la a siste le i de ası ç de e esi apıl ada
o ula ı üstü
kapatıl a alıdı .
. Pla la a itki çeşidi i değişti il esi hali de siste çalış a sü esi i ve sula a a alığı ı utlaka
hesaplattı ı ız.
16. Sula a evsi i so u da, alze ele i kışlık ko u a e le i e e leşti ede ö e, siste i
he ha gi i e i de ev ut ola ile ek ıp a a ve aşı a ı gö ek a a ı la, tü pa çala ko t ol
edilmelidir. Böylece, sulama mevsiminden ö eki oş za a la da, ta i edil esi ve a değişti il esi
ge eke pa çala üze i de ge ekli çalış ala ı ahatlıkla apıl ası sağla ış olu .
17. Sula a o ula ı, ku u i e de afla üze i e sı ala hali de e leşti il eli, he sı a a ası a
tahtalar konula ak o ula a ası a i hava si külas o u te i edil elidi . Yağ u la a aşlıkla ı
he ha gi i aşı a ve ıp a a a ka şı ko t ol edil eli ve so a kutula a ve a a a a
e leşti il elidi .
18. Özellikle sabit sistemlerde sezon sonunda sistemdeki su tama e oşaltıl alı.
19. Siste i a dı a lı çalışa il esi içi u gu po pa seçil elidi . Güç ka ağı ola ak elekt ik
oto u kulla ılı o sa utlaka top ak hattı ı aptı ıl ası ge eklidi .
20. Fa klı i du u
a da so u la ka şılaş a ız hali de te eddüt et ede SUNSTREAM ta ı
uz a lığı a aşvu u uz.
14
Güve le kulla ıla ile SUNSTREAM Yağ u la a siste le i PE ha
üretilmektedir.
addede Ma dallı ola ak
SUNSTREAM YAĞMURLAMA SULAMA SİSTEMLERİNİN ÜSTÜNLÜKLERİ







Ma dallı ağla tı siste i kola sökülüp takıl a ı sağla .
A ı çaptaki a dallı PE o ula i geçiş pa çası ı ge ekti ede i i i e o te edile ili .
Bo u ve ek pa ça aşla ı daki ağla tı ı sağla a
a dalla ağı kulla a şa tla ı da dahi
kı ıl az.
O tası da tutula ak kaldı ıla SUNSTREAM ağ u la a o ula ı kavisle ediği de ta lada
ulu a itkile e hiç i za a ve e ekte ve kola taşı aktadı .
SUNSTREAM; ağ u la a o u ve aksesua la ı ı ke di la o atua la ı da e so tek oloji ile
testte ta i tutup, kalite o a ı ı a dı da satışa su aktadı .
SUNSTREAM; PE ağ u la a o ula ı gü eş ışığı ı a sıtı ı i e kte ve gü eş ışığı a ka şı
özel bir formülle imal edilmektedir.
SUNSTREAM; ağ u la a siste le i i Na ık Ke al Ü ive sitesi ve Çanakkale 18 Mart
Ü ive sitesi Bi osiste Mühe disliği La o atua la ı da testi apıl ış olup u gu luğu ve
kalitesi eli le işti .
Hazı la a : )i . Yük. Müh. Yüksel Ka a a
15