Ormancılık alanında Finlandiya ile arasındaki ilişkiler hakkında Bilgi

Ormancılık alanında
Finlandiya ile arasındaki ilişkiler hakkında
Bilgi Notu
1992–2002 - Türkiye ile Finlandiya arasında ormancılık alanında gerçekleştirilen
işbirliğinin geçmişi, 1992–2002 yılları arasında geliştirilen üç projeye dayanmaktadır.
Sözkonusu projelerin ikisi uygulanmış, biri ise teklif aşamasında kalmıştır. Uygulanan
projeler: (1) Türkiye’de Tüplü Fidan Üretimi ve Ağaç Islahı Tekniklerinin Geliştirilmesi
Projesi ve (2) Orman Amenajman Planlama ve Kaynak Bilgi Sistemlerinin Geliştirilmesi
Projesi'dir. Teklif aşamasında kalan ve uygulama şansı bulamayan proje ise: Türkiye’de
Orman İçi Sularında Su Ürünleri Faaliyetleri ve Geliştirme Teknikleri Projesi'dir.
2004 - 13 Mayıs 2004 tarihinde Çevre ve Orman Bakanı Sayın Osman PEPE
Finlandiya'ya resmi bir ziyaret gerçekleştirmiş ve iki ülke arasında ormancılık alanında
bir mutabakat zaptı imzalanmıştır. Sözkonusu mutabakat zaptı kapsamında;
1 - Ulusal Ormancılık Programının (UOP) uygulanması ve bu çerçevede özellikle
aşağıdaki hususların geliştirilmesi ve gerçekleştirilmesi: (a) Çok amaçlı (çok
fonksiyonlu) ormancılık; (b) Katılıma ormancılık ve ilgi gruplarının katılımının
güçlendirilmesi; (3) Devlet orman teşkilatının ve ormanlarının yönetiminin
yerelleştirilmesi; ve (4) Ulusal Ormancılık Programı amaçlarının ve Avrupa Birliği ile
uyumun gerçekleştirilmesi için düzenleyici çerçevenin (mevzuatın) geliştirilmesi.
2 - Bakanlıklar, her iki taraf için yarar sağlayacak ortak projelerin başlatılmasını ve
uygulanmasını destekleyeceklerdir. Potansiyel projelere örnek olarak aşağıdakiler
verilebilir: (a) Türkiye’de orman içi sularda balık üretimi ve ıslahı teknikleri ve
faaliyetlerinin geliştirilmesi; (b) orman amenajman (yönetim) planlaması, orman
kaynakları bilgi sistemlerinin geliştirilmesi (2. Safha); (c) yaban hayati yönetimi, ekoturizmin geliştirilmesi; ve (d) orman alanlarının kadastro, sınırlandırma ve tescil
çalışmalarının geliştirilmesi.
2005 - 17–18 Ekim 2005 tarihleri arasında Kocaeli / İzmit'te iki ülke devlet ve özel
sektör temsilcilerinin katılımı ile bir seminer gerçekleştirilmiş. Seminer sonucunda iki
ülke arasında çalışılabilecek konular belirlenmiştir. Bu konular; (a) Hızlı büyüyen ekim
ormanlarının kurulması; (b) Ağaç hasatının / istihsalinin mekanizasyonu; ve (c) Orman
ekonomisi açısından kırsal alanların geliştirilmesi, iş güvenliği ve Türk ormancılık
sektörüne ait sosyal sorunların ele alınması'dır.
İzmit Semineri sonrası iki taraf arasında irtibat sürmüş ve Türk tarafının hazırladığı üç
proje önerisi Finlandiya tarafına gönderilmiştir. Bahsekonu üç proje önerisi: (a)
Ormancılıkta Mekanizasyon ve Yeni Üretim Teknikleri ile Orman İşçilerinin Emniyet ve
Sağlığı Projesi; (b) “Eğitim ve Uzman Değişimi yoluyla Türk Orman İşletmelerinin
Kurumsal Kapasitenin Güçlendirilmesi; Sürdürülebilir Orman Yönetiminin Teşvik
Edilmesi Projesi”; ve (c) “Ağaç Islahı, Orman Genetik Kaynaklarının Korunması ve
Moleküler Genetik Teknikleri konusundaki Çalışmaların Geliştirilmesi Projesi’dir.
Finlandiya tarafı, İzmit Semineri sonuçlarını Fin ormancılık özel sektörü temsilcilerine
iletmiş, bu çalışmanın bir sonucu olarak, Jaakko Pöyry isimli Fin ormancılık danışmanlık
Şirketi temsilcileri Bakanlığımız ziyaret ederek, Türkiye ormancılığı hakkında bilgi
almışlardır. Sözkonusu şirket tarafından, görüşmeler esnasında ABGS'ye sunulmak
üzere bir proje önerisi hazırlama konusunda Bakanlığımıza yardımcı olabilecekleri ifade
edilmiştir. Sözkonusu şirket ile yapılan işbirliği sonucu hazırlanan proje önerisi ABGS'ye
sunulmuş ancak sözkonusu proje önerisi AB fonlarının “mevzuat uyumu” ve “sivil
toplum”a verildiği gerekçesiyle kabul edilmemiştir.
2007 - 3 Ekim 2007 tarihinde, Çevre ve Orman Bakanı Sayın Prof Dr. Veysel EROĞLU
başkanlığındaki Türk heyeti ile Finlandiya Dış Ticaret ve Kalkınma Bakanı
başkanlığındaki Fin heyeti arasında Bakanlığımızda bir toplantı gerçekleştirilmiş olup
her iki tarafın temsilcileri tarafından muhtemel işbirliği konularını dile getirilmiştir.
Toplantı sonucunda, 2004 yılında imzalanan Mutabakat Zaptı'nın geliştirilmesi fikri
üzerinde anlaşılmıştır. Ayrıca, 2005 yılında İzmit Semineri sonrasında Türk tarafının Fin
tarafına gönderdiği üç proje önerisini görüşmek ve Finlandiya Tarım ve Orman Bakanlığı
faaliyetleri hakkında bilgi vermek üzere bir Türk heyeti, Finlandiya'ya davet edilmiştir.
Ancak böyle bir ziyaret gerçekleştirilmemiştir.
13 Aralık 2007 tarihinde bir Fin heyeti, mülga AGM'nü ziyaret etmiş, ziyaret esnasına
Türk tarafı, İzmit Semineri sonrası ortaya çıkan üç proje önerisi temelinde çalışmayı
önermiş, Fin tarafı ise, Finlandiya'nın Bulgaristan ile yürüteceği "Yıldız Dağları Sınırötesi
Projesi" doğrultusunda yapılan çalışmaları anlatmışlardır.
2007 yılı sonu itibariyle Finlandiyalı yetkiler, Türk yetkililerle yaptıkları görüşmelerden
herhangi bir sonuç elde edemediklerini, dolayısıyla bundan sonraki çalışmalarını Türk
özel sektörü üzerine yoğunlaştıracaklarını ifade etmişlerdir.
2009 - Çevre ve Orman Bakanı Sayın Prof. Dr. Veysel Eroğlu, Finlandiya Tarım ve Orman
Bakanı Sirkka Liisa Anttila'nın resmi davetlisi olarak 16-18 Ekim 2009 tarihleri arasında
Finlandiya'ya resmi bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Ziyaret esnasında, Finlandiya ile
özellikle makineleşme, fidan üretimi ve orman atıklarından enerji üretimi gibi konular
görüşülmüş; sözkonusu alanlarda ortak çalışmaların yapılma kararlaştırılmıştır; özel
ormanların tahsisi, işletilmesi ve kullanımı konuları ile ilgili örnekler görülmüştür. İki
ilke arasında teknoloji transferi ve teknik uzmanlar değişim programı hazırlanması
öngörülmüştür.
27 Mart 2009 tarihinde Finlandiya Hükümeti ile Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım
Örgütü (FAO) arasında bir ortaklık anlaşması imzalanmıştır. Ortaklık anlaşması, seçilmiş
bazı gelişmekte olan ülkelerde, sürdürülebilir orman yönetimine yönelik (i) orman
veri toplama ve analizi ve (ii) yönetim becerilerini geliştirilmesi konularını
kapsamaktadır. Bu ortaklık anlaşması dört yıllık olup, anlaşmanın amacı (i) ülkelerin
orman kaynaklarını korumalarına yardımcı olmak; (ii) sürdürülebilir orman geçimini
kurmak ve (iii) hükümetlere iklim değişikliğini yavaşlatma ve uyum ile ilgili bilgiyi
sağlamaktır. Yukarıda sayılan üç konuda ülkemizle Finlandiya Hükümeti arasında
işbirliği geliştirilebilir.
Değerlendirme:
Ülkemiz adına Finlandiyalı devlet ve özel sektör temsilcileri ile yapılan görüşmelerde,
Finlandiyalı devlet ve özel sektör temsilcilerin birlikte hareket etikleri; Finlandiyalı
temsilcilerin ikili görüşmelerde; ticari amaçlı çaba harcadıkları, örneğin, Finlandiya
yapımı makine / ekipmanın satma düşüncesinde oldukları gözlenmiştir. Bu husus,
özellikle orman istihsalinde (ağaç kesimi, ağacın ormandan çıkarılması ve
depolanmasında) kullanılan makine / ekipman satmak şeklinde kendini göstermektedir.
Finlandiyalı temsilcilerim bu tutumu, ülkemizin ormancılık konusundaki ihtiyaç ve
öncelikleri doğrultusunda işbirliği yapma imkânını kısıtlamaktadır. Söz konusu
görüşmeler esnasında Finlandiyalı temsilcilere ülkemizin ormancılığı ve bu konudaki
öncelikleri anlatılmakta, bununla birlikte, Finli muhataplar, öngördükleri talepler
üzerinde ısrarcı olmaktadır. Bu nedenle, birlikte çalışma imkânı sınırlı olduğu
düşünülmektedir.
***
2013 - Finlandiya Büyükelçisi Sn. Nina VASKUNLAHTİ, Bakanımız Prof. Dr. Sn. Veysel
EROĞLU’na hitaben bir mektup yazmış ve; Sayın Bakanımız ile Finlandiya Tarım ve
Orman Bakanı Sn. Jari KOSKİNEN arasında 9 Nisan 2013 tarihinde Birleşmiş Milletler
Ormancılık Forumu 10. Oturumu sırasında gerçekleştirilen görüşmede, Fin Bakanın,
Finlandiya’da bulunan Orman Akademisi’nden bahsettiği belirtmiştir. Mevzubahis
Akademiye dair detaylı açıklamaların yapılması gayesiyle Fin temsilcilerin Ankara’ya
ziyarette bulunmaktan memnuniyet duyacakları da mektupta ifade edilmiştir. Söz
konusu heyetin Ankara’ya daveti Sayın Bakanımız tarafından uygun değerlendirilmiştir.
2014 -Ankara’da mukim Finlandiya Büyükelçiliği Ekonomi Bölümü Başkanı İkinci Kâtip
Sn. Mika MİCKELSSON’un 6 Şubat 2014 tarihinde Bakanlığımız AB ve Dış İlişkiler Dairesi
Başkanlığını ziyaret etmiş ve söz konusu Orman Akademisi’ne ilişkin belgeleri teslim
etmiş ve Fin temsilcilerin ülkemize ziyaret etme hususu tekrardan gündeme
getirilmiştir.
***
Son güncelleme: 14 Şubat 2014