tamam - Türkiye Sigorta Birliği

Transkript

ISSN: 13057839
Ocak - Mart 2010 SAYI: 19
BIRLIK’ten
TÜRK‹YE S‹GORTA VE REASÜRANS fi‹RKETLER‹ B‹RL‹⁄‹ YAYINIDIR
‹stihdam 50 Bin
Kifliyi Aflt›
Sigorta sektöründe
istihdam edilen kifli
say›s› 18 bin 841
kifliye ulaflt›. Bu
say›ya acenteleri,
broker flirketleri ve
eksperleri de dâhil
etti¤inizde sektörün
50 bin’den fazla
kifliye ifl imkân›
yaratt›¤› ortaya
ç›k›yor.
BIRLIK’ten
Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli¤i yay›n›d›r
3 ayda bir yay›nlan›r
Para ile sat›lmaz
ISSN: 13057839
‹mtiyaz Sahibi
Türkiye Sigorta ve Reasürans
fiirketleri Birli¤i Ad›na
Hulusi TAfiKIRAN
Genel Yay›n Yönetmeni
Erhan TUNÇAY
‹çin d e k i l e r
GÖRÜfi
Baflkan’dan ........................................................................................................................ 1
Bize Göre ............................................................................................................................2
Hazine Müsteflarl›¤› Sigortac›l›k Genel Müdürlü¤ü ................................50
B‹RL‹K’TEN HABERLER
Q15 4 Çal›fltay› ................................................................................................................3
Bay Hoop Evde fiamata Anadolu Turnesinde ................................................4
K›y› Tesisleri Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Toplant›s› .................. 6
Yol Güvenli¤i fiart› ........................................................................................................7
‹NCELEME - ARAfiTIRMA
Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü
Gamze D‹LER
Yay›n Kurulu
Erhan TUNÇAY
Zihni METEZADE
Mehmet KALKAVAN
Gamze D‹LER
Yay›n Dan›flman›
Noyan DO⁄AN
Grafik Tasar›m
ILGIN BALA
Çizer
Serdar GÜNB‹LEN
Yönetim Yeri
Türkiye Sigorta ve
Reasürans fiirketleri Birli¤i
Adres: Büyükdere Cad. Büyükdere Plaza
No: 195/1–2 34394 Levent / ‹STANBUL
Tel: 0212 324 19 50
Faks: 0212 325 61 08
E-posta: [email protected]
B‹RL‹K’ten dergisinde yay›mlanan yaz› ve
foto¤raflar›n tüm haklar›
Türkiye Sigorta ve Reasürans
fiirketleri Birli¤i’ne aittir.
Kaynak gösterilerek kullan›labilir.
Dergide yeralan köfle yaz›lar›ndan do¤abilecek
hukuki sorumluluk, yazarlar›n kendisine aittir.
Bask›
Ömür Matbaac›l›k A.fi.
Haramidere Beysan Sanayi Sitesi
Birlik Cad. No: 20 34524
Büyükçekmece - ‹stanbul
[email protected]
Sigortac›l›kta Kriz Yönetimi ................................................................................. 11
Mevzuat Sorunlar ve Yarg› Kararlar› ; Yarg›tay Kararlar›nda
Sigortac›n›n Sorumlulu¤unun Bafllamas› ....................................................17
Sigorta ‹statistikleri ...................................................................................................32
AB ve S‹GORTA
Sistemik Riskler ve Sigorta Sektörü ................................................................21
Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem Plan› ...................................................................25
AB Blok Muafiyet Düzenlemesinde Yeni Dönem .....................................28
TSEV
Sigorta Sektöründe ‹stihdam›n Niteli¤inin ve
Say›s›n›n Art›r›lmas› ................................................................................................ 39
TSEV Seminerler Dizisi ve Profesyoneller ................................................... 42
Türk Sigorta Sektörü 2. Bowling Ligi ............................................................. 46
2010 Y›l› Mevzuat E¤itimleri Tamamland› ..................................................47
Çanakkale 18 Mart Üniversite’sine Sigorta Bilinci Semineri ........... 48
TSEV’den iki yeni Yay›n .......................................................................................... 49
HABERLER
SEGEM .............................................................................................................................. 30
GÜVENCE HESABI ..................................................................................................... 51
S‹GORTA B‹LG‹ MERKEZ‹ ..................................................................................... 53
DASK ..................................................................................................................................60
TARS‹M .............................................................................................................................64
DIfi BASIN
‹SPANYA AB Dönem Baflkan› ..............................................................................70
Euro Bölgesinde ‹flsizlik Oran› Artt› ................................................................ 71
Sa¤l›k Hizmetlerinde Yolsuzluk ......................................................................... 72
Avrupa Finans Piyasalar›n›n Bütünleflmesi Raporu ............................. 74
Yeni Avrupa Komisyonu Güvenoyunu Ald› ................................................75
RÖPORTAJ
IAA Uluslar aras› Reklamc›lar Derne¤i “ Risk ve
Sigorta Bilinci” ............................................................................................................. 78
BAfiKAN’dan
De¤erli Meslektafllar›m,
2009 y›l›n›n sektörümüz aç›s›ndan en olumsuz y›llardan biri oldu¤u hepimiz için gerçek. Gerek global kriz,
gerek bizlerin bu dönemi kan›mca iyi yönetememifl olmam›z sonucu hemen hemen tüm flirketlerimiz için
bir önceki y›l ve y›llara göre daha olumsuz geçen bir
y›l› geride b›rakt›k. Bu bulgu bilanço ve kar zarar hesaplar›na bakt›¤›m›zda zaten ortada. Yine de, gerek
2009 y›l›n›n sektörel geliflimini, gerek teknik zarar›n
alt›ndaki gerçekleri baz› di¤er veriler ›fl›¤›nda yorumlamakta yarar görüyorum.
Hayat d›fl› sektörün prim geliflmesi enflasyonun alt›nda kalm›fl oldu¤una göre sat›fllar›m›zda reel küçülme
oldu¤unu söylüyoruz. Ama öte yandan poliçe say›s›na
bakt›¤›m›zda ise %5’lik bir art›fl görüyoruz. Yani küçülme sat›fllar›n TL karfl›l›¤›nda olmufl ama satt›¤›m›z
ürün say›s›, yani ulaflt›¤›m›z sigortal› menfaat konusu
artm›fl. Di¤er sektörlerin kendilerini büyüme veya küçülme aç›s›ndan irdelerken sat›fllar›n›n adet veya ton
olarak bir önceki y›la nazaran geliflmesini k›stas ald›¤›n› düflünürsek, “iki senedir küçülüyoruz” yorumlar› kan›mca sektörümüzün kamuoyunda alg›lanmas›nda
olumsuz bir yönlendirme oluyor diye düflünüyorum.
Teknik sonuçlar›n kötüleflmesinin alt›ndaki sebepleri
incelerken, dikkati çeken hususlar›n bafl›nda, yeterli
prim almam›fl olmam›z de¤il, ödenen hasar›n enflasyonun çok üzerinde artm›fl oldu¤u gerçe¤i geliyor.
Hayat d›fl› branfllarda, ödenen hasardaki büyüme
2009’da %20’yi afl›yor. Ödenen dosya say›s›ndaki art›fl ise %31’in üzerinde. Sa¤l›k branfl›n›n tazminat elleflleme prati¤indeki farkl›l›¤› dikkate alarak, bu branfltaki art›fl› (%45,2) d›flar›da tutsak dahi, dosya say›s›ndaki art›fl %10’a yak›n. Poliçe say›s› %5 artarken,
ödenen dosya say›s› %10 tazminat toplam› %21’e yak›n art›yor ki; san›r›m bu rakamlar 2009 faaliyet sonuçlar›m›z› kolayl›kla yorumluyor. Bu rakamlar› dikkate al›rsak, hayat d›fl› branfllarda yeterli olmad›¤›n› iddia
etti¤imiz primi en fazla %5’e kadar artt›rma flans›m›z
oldu¤unu, buna ra¤men ödenen hasardaki büyümeyi
karfl›lamam›z›n mümkün olmad›¤›n› görüyoruz.
2009’da bu tabloyu branfllar baz›nda inceledi¤imizde,
evrensel bir do¤ru olan “ekonomik krizde insanlar
sa¤l›k sorunlar›n› daha fazla hisseder veya kendileriyle daha çok ilgilenir” tespitini kolayl›kla yap›yoruz.
Sa¤l›k branfl›nda poliçe say›s›nda bir kay›p var iken,
ödenen hasardaki art›fl %20’ye yak›n. ‹kitelli sel hasar›n›n kar/zararlar›m›za etkisi zaten biliniyor. Bu sebeple dosya say›s› yang›n branfl›nda %10 artm›fl, teknik sonuçlarda da 150 Milyon gibi net bir etki var. En
çarp›c› göstergelerin biri de, tabii ki trafik sigortalar›.
Dosya say›s›ndaki art›fl %23,3, ödenen hasardaki art›fl ise %17,3 ki ekonomik kriz ortam›nda bu hasar
tablosunu karfl›layabilecek primi müflteriden tahsil
edebilmek gerçekten zor. Kasko sigortalar›ndaki tablo
da ortalama primin en az %5 artmas› gere¤ini iflaret
ediyor. Zaten bu tespitler, hasardaki afl›r› art›fl›n ve poliçelerde eksik al›nan primin, 2009 y›l›nda 600 Milyon civar›nda bir sapma yaratt›¤›n› gösteriyor. Zaten
toplam bilanço kar›m›z bu rakam kadar fazla bir
seviyede gerçekleflmifl olsayd›, 2009 y›l›n› memnuniyetle iyi bir y›l olarak geçmiflin raflar›nda yerine
koyard›k.
2010 y›l›n›n üçte biri tamamland›. Geçen seneki zarar
noktalar›m›z›n do¤ru tespiti, 2010 ve 2011 y›llar›
faaliyet sonuçlar›n›n olumluya çevrilebilmesi aç›s›ndan
çok önemli. Bu sebeple, gerek sektörün büyümesini
yorumlarken, gerek teknik sonuçlar› incelerken sektör
verilerinin daha mikro bazda irdelenmesi yararl›
olacakt›r görüflündeyim.
Sevgilerimle,
Hulusi TAfiKIRAN
Baflkan
B‹ZE GÖRE
De¤erli Okurlar,
Birlikten Dergimizin bu say›s›nda gerek Türk Sigorta
sektöründeki geliflmeler gerek dünyadan haberlerle sizlere ulaflaca¤›z.
‹lk olarak ülkemizdeki faaliyetlerimizden bahsedecek
olursak, ‹stanbul Barosu Sigorta Hukuk Komisyonu ile
Havac›l›k ve Uzay Hukuku Komisyonunca ortaklafla
düzenledi¤imiz Havayolu Tafl›mac›l›¤›nda Mesuliyet Sigortalar› konulu paneli gerçeklefltirdik.
Y›l›n bafl›nda K›y› tesisleri Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortas›n›n 1 Ocak tarihinde Resmi Gazete’de yürürlü¤e girmesinin ard›ndan, tarife ile ilgili uygulamada ortaya ç›kan sorunlar›n ele al›n›p görüflüldü¤ü toplant›ya
ev sahipli¤i yapan Birli¤imiz yine ‹stanbul’da Grand
Cevahir Kongre Merkezinde düzenlenen “Sivil Toplum
ile Yeni AB Stratejisi ve Üyelik Müzakere Süreci” toplant›s›na kat›ld›. Çeflitli sivil toplum kurulufl temsilcilerinin bulundu¤u bu toplant›da AB Genel Sekreterli¤i ,
AB Ülkeleri Büyükelçileri, ile Devlet Bakan› ve Bafl müzakereci Egemen Ba¤›fl’ta bulundu. Bu toplant›n›n hemen ard›ndan, Birlik olarak BASEL’de Uluslar aras› Sigorta Denetçileri Birli¤i’nin toplant›s›na kat›ld›k.
“Sigortac›n›zdan Mektup Var” bilgilendirme kutusu ile
ulusal bas›nda bilinçlendirme çal›flmalar›m›za bir yenisini daha ekledik. Mart ay›ndan bafllayarak Akflam, Milliyet Radikal, Sabah, Star, Vatan, Yeniflafak gazetelerinde y›lsonuna kadar bir proje ile sigortal›lar›n ya da sigorta yapt›racaklar›n en çok merak ettikleri konulara
aç›kl›k getiriyoruz.
Uzun ve yo¤un geçen bir dönemin stresini atmak için
sigorta sektörünü ‘geleneksel sektör yeme¤inde bir araya getirdik. Yemek Sait Halim Pafla Yal›s›’n›n büyüleyici atmosferinde gerçekleflti. Sektör temsilcilerini buluflturan bu birliktelik Anadolu Sigorta’n›n baflar›l› orkestras› katk›lar›yla keyifli görüntülere sahne oldu.
Sigorta sektörünün 2009 y›l›n›n de¤erlendirildi¤i Türk
sigorta sektöründe yaflanan geliflmeler hakk›nda da bilgiler verilen bas›n toplant›m›z ise 25 Mart tarihinde
gerçeklefltirildi.
Birli¤imizin 2010 y›l› için açt›¤› yarat›c› çal›flmalar ve sigorta bilinçlendirme konulu konkuru ise ‹lanc›l›k Reklam Ajans› kazand›. 14 kreatif reklam ajans›n›n davet
edildi¤i konkurda önce ilk 4'e giren ‹lanc›l›k, ikinci aflaman›n sonucunda konkurun galibi oldu. ‹lanc›l›k Birli¤in bütün stratejik ve kreatif reklam çözümlemeleri y›l
boyu sürdürecek.
Dünyadaki sigorta ve finans sektöründeki geliflmeleri
de sizlerle paylaflt›¤›m›z bu say›m›zda, her zamanki gi-
02
bi DASK faaliyetlerinden, Sigortac›l›k E¤itim Merkezi’nce gerçeklefltirilen yasa ve yönetmeliklerle belirtilen
acente e¤itimi ve s›navlar sonucu 29 ili kapsayan çal›flmalardan söz ettik. Bu arada Güvence Hesab›m›zda
son befl y›lda % 718 artan baflvuru say›s›n› bizim bu konudaki çabalar›m›z›n olumlu bir göstergesi olarak karfl›n›za ç›kar›yoruz. Sigorta Bilgi Merkezi sayesinde oluflturulan de¤erli bilgi ve istatistikler sektöre sa¤lanacak
hizmetlere en büyük veriyi oluflturuyor.
Tüm sektörel çal›flmalar›m›z› bir sayfadan özetlemek
yerine gelin Dergimizin yapraklar›n› çevirerek sigorta
sektöründeki ilerlemelere, geliflmelere ve gündemine
sizleri de ortak edelim.
Esenlikler dilerim…
Erhan TUNÇAY
Genel Sekreter
QIS 4 ile ‹lgili Çal›fltay
Düzenlendi
olvency II'ye iliflkin geliflmelerin takip
edilmesi ve Türkiye'nin Solvency II ile ilgili olarak izlemesi gereken yol haritas›n›n belirlenmesi amac›yla kurulan Solvency II ‹htisas
Komitesi çal›flmalar›na devam ediyor. Bu kapsamda, say›sal etki çal›flmas›n› (QIS 4) yürüten
flirketlerin temsilcileri için 8-9 Aral›k 2009 tarihlerinde Birlik Konferans salonunda bir çal›fltay
düzenlendi.
S
Ernst & Young ‹stanbul öncülü¤ünde organize edilen çal›fltayda Ernst & Young Amsterdam, Londra ve Atina ofislerinden gelen
konunun uzmanlar› taraf›ndan hayat ve hayat-d›fl› faaliyetlere iliflkin QIS 4 tablolar›n›n
doldurulmas›na yönelik bilgiler verildi. Çal›fltay sonunda kat›l›mc›lar taraf›ndan yönlendirilen sorular yan›tlanarak vaka analizi gerçeklefltirildi.
“Havayolu Tafl›mac›l›¤›nda
Mesuliyet Sigortalar›” Paneli
irlik, 19 Aral›k 2009 tarihinde ‹stanbul Barosu Sigorta Hukuku Komisyonu ile Havac›l›k ve Uzay Hukuku Komisyonu taraf›ndan ortaklafla düzenlenen “Havayolu Tafl›mac›l›¤›nda Mesuliyet Sigortalar›” konulu panele kat›ld›. Panelde Birlik Hukuk ve Mevzuat Uzman›
Av. Hüseyin Arslan taraf›ndan
temsil edildi. Panelin ilk oturumunda söz alan Hudson Sky International S. A. Türkiye Müdürü
Tülin Yurdakul, hava tafl›mac›l›¤›nda mesuliyet sigortalar› hakk›nda bilgi verdi. Panelin ikinci
oturumunda ise Av. Burak Kepkep, “AB Hukukunda Hava Tafl›mas›ndaki Liberalleflme Çal›flmalar›”, Av. Nazl› Can ise “AB
Hukukunda Hava Tafl›mas›ndaki
Sigorta Nev'ileri” bafll›kl› sunumlar gerçeklefltirdi.
B
03
Çocuklara
Sigorta Bilinci!...
45 günde 65 bin kifli,
Ülkemizde sigorta bilincinin
geliflmesini sa¤lama vizyonu
do¤rultusunda çocuklara
sigorta bilincini afl›lamak üzere
Birlik talebi ile BKM taraf›ndan
yaz›l›p sahnelenen “Bay Hooop
Evde fiamata” adl› oyun, yola
ç›kt›¤› Anadolu turnesinde hem
çocuklar hem de veliler
taraf›ndan yo¤un ilgiyle
karfl›lan›yor.
04
26.000 kilometre!
fiu ana kadar baflta ‹stanbul'un birçok ilçesinde olmak
üzere Edirne, Tekirda¤, Bal›kesir, Çanakkale, ‹zmit, Bursa, Denizli, Antalya, ‹zmir, Konya, Kayseri, Adana, Gaziantep, Malatya, Elaz›¤, Trabzon ve Samsun'da perdelerini açan oyun toplam 12.000 km yol kat ederek
38.000 çocuk ve veliye ulaflmay› baflard›. Oyun, çocuklar›n yan› s›ra velilerden de tam not al›yor.
Birli¤in sponsorlu¤unda haz›rlanan ve çocuklara hem
e¤lenceli hem de keyifli bir gösteri sunan “Bay Hooop
Evde fiamata” adl› oyun Erzurum, Erzincan, Kütahya,
Eskiflehir, Kars, fianl›urfa, Mardin, Hatay, ‹skenderun ve
Ankara'dan sonra 23 Nisan 2010 tarihinde ‹stanbul Bostanc› Gösteri Merkezi'nde sahnelenecek final gösterimi ile bu sezonu kapatacak.
05
K›y› Tesisleri Zorunlu Mali
Sorumluluk Sigortas› ile
‹lgili Toplant›
›y› Tesisleri Deniz Kirlili¤i Zorunlu Mali
Sorumluluk Sigortas› Tarife ve Talimat›n›n 6 Kas›m 2009 tarih ve 27398 say›l› Resmî
Gazete'de yay›mlanarak 1 Ocak 2010 tarihinde yürürlü¤e girmesinin ard›ndan ilgili taraflar›n tarifeye iliflkin uygulamada yaflanan
sorunlar›n ele al›nabilmesi amac›yla bir araya gelmeleri planland›.
K
Bu kapsamda Birlik, 15 Ocak 2010 tarihinde
konuya iliflkin toplant›ya ev sahipli¤i yapt›.
Toplant›da Çevre Orman Bakanl›¤›'ndan
Daire Baflkan› Veysel Aslan, Afire Sever ve
Serpil Durak, Hazine Müsteflarl›¤› Sigortac›l›k
Genel Müdürlü¤ü'nden ise Selamet Yaz›c›
konuya iliflkin mevzuat hakk›nda kat›l›mc›lara bilgi verdi. Birlik nezdinde faaliyet gösteren Sorumluluk Sigortalar› ‹nceleme Araflt›rma Komitesi Baflkan› Alper Tan ise uluslararas› uygulamalar ile ilgili örnekler vererek ülkemizdeki uygulamada karfl›lafl›lan konulara
iliflkin görüfllerini ifade etti.
Toplant› kat›l›mc›lar›n sorular›n›n yan›tlanmas›
ile sona erdi.
Hazine Müsteflarl›¤›’n›n
fiirketlere Yönelik Mobil ‹mza
Süreci Toplant›s›
irlik, Hazine Müsteflarl›¤› yetkilileri taraf›ndan 22 Ocak 2010 tarihinde flirket
temsilcilerine yönelik olarak mobil imza uygulamas› hakk›nda düzenlenen e¤itime ev sahipli¤i yapt›. fiirketlerin muhasebe müdürlerinin
B
kat›ld›¤› toplant›da, Hazine Müsteflarl›¤› taraf›ndan flirketler nezdinde uygulanmas›na karar
verilen mobil imza sürecine iliflkin geliflmeler
ele al›narak bilgi ifllem altyap›s› ve uygulama
flekline iliflkin bilgilendirmede bulunuldu.
IAIS Toplant›s›
irlik, 24-26 fiubat 2010 tarihlerinde
Uluslararas› Sigorta Denetçileri Birli¤i'nin (IAIS) y›lda üç kez düzenledi¤i toplant›lar kapsam›nda Basel'de gerçeklefltirdi¤i ilk
toplant›ya kat›ld›. IAIS üyeleriyle gözlemcilerine aç›k toplant›lara IAIS'in gözlemci üyesi s›fat›yla kat›lan Birli¤i, Mali ve Finansal Düzenlemeler Sorumlusu Onur Acar temsil etti. ‹ki
B
06
gün süren toplant›lar boyunca Birlik, solvency, finansal istikrar ve sigorta gruplar›yla
ilgili bilgilendirme oturumlar›na kat›ld›. Birlik
taraf›ndan IAIS üyeleri ve gözlemcileri aras›nda sistemik riskler ve finansal kriz sonras›nda sigorta sektöründe daha etkin düzenleme ve denetleme konular›n›n tart›fl›ld›¤›
özel oturuma da kat›l›m sa¤land›.
Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›
‹nternet Sitemizde
irlik, “Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›”na
Kas›m 2009'da taraf olmas›n›n ard›ndan ülke genelinde yol güvenli¤inin sa¤lanmas› ve kamu bilincinin artt›r›lmas›na yönelik
verdi¤i taahhütler kapsam›nda Türkçe ve
‹ngilizce internet sitesi arac›l›¤›yla Avrupa Yol
Güvenli¤i fiart›'n› tan›tmaya bafllad›.
B
Buna göre Birlik internet sitesinde Avrupa Yol
Güvenli¤i fiart› bafll›¤› alt›nda “Avrupa Yol
Güvenli¤i fiart› (ERSC) Hakk›nda” ve “Birlik ve
ERSC Çal›flmalar›” bölümleri yer al›yor.
Söz konusu bölümler kapsam›nda Avrupa yol
güvenli¤i konusunda çeflitli kurumlar taraf›ndan haz›rlanan orijinal dokümanlar ile Birlik
taraf›ndan ERSC hakk›nda haz›rlanan çal›flmalara eriflim sa¤lanmas› mümkün.
“Sivil Toplum ile Yeni AB
Stratejisi ve Üyelik Müzakere
Sürecimiz” Toplant›s›
irlik, Avrupa Birli¤i Genel Sekreterli¤i
(ABGS) taraf›ndan 13 fiubat 2010 tarihinde ‹stanbul Grand Cevahir Otel ve Kongre
Merkezi'nde gerçeklefltirilen “Sivil Toplum ile Yeni AB Stratejisi ve Üyelik Müzakere Sürecimiz”
Toplant›s›na kat›ld›. Devlet Bakan› ve Bafl müzakereci Egemen Ba¤›fl, Avrupa Birli¤i Genel Sekreterli¤i (ABGS), AB ülkeleri büyükelçileri ile sivil
toplum kuruluflu temsilcilerinin kat›ld›¤› toplant›da Birli¤i Uluslararas› ‹liflkiler Uzman Yard›mc›s›
Müge Soysal temsil etti.
B
Toplant›da Devlet Bakan› ve Bafl müzakereci
Egemen Ba¤›fl ve di¤er konuflmac›lar taraf›ndan
gerçeklefltirilen aç›fl konuflmalar›n›n ard›ndan
ABGS Genel Sekreteri Büyükelçi Volkan Bozk›r taraf›ndan “Yeni AB Stratejisi ve Üyelik Müzakere
Süreci” konusunda bilgilendirme yap›ld›. Bilgilendirme kapsam›nda yeni AB Stratejisinin bafll›ca 4
platform (I.Resmi Müzakere Süreci, II. Ask›ya Al›nan Fas›llar, III. Siyasi Kriterler ve IV. ‹letiflim Stratejisi) üzerine kuruldu¤u ifade edilerek söz konusu
platformlara iliflkin k›sa aç›klamalarda bulunuldu.
Türkiye'nin AB ile yürüttü¤ü müzakere sürecinde
sivil toplum kurulufllar›n›n oynad›¤› önemli rolün
ifade edildi¤i toplant›n›n ikinci bölümünde ise sivil toplum kuruluflu temsilcileri taraf›ndan “Yeni
AB Stratejisi”ne iliflkin görüfl ve talepler iletildi.
Toplant› Devlet Bakan› ve Bafl müzakereci Egemen Ba¤›fl taraf›ndan yap›lan de¤erlendirme ve
kapan›fl konuflmas› ile sona erdi.
07
Sait Halim Pafla Yal›s›nda
2010 Y›l› Sektör Yeme¤i
igorta sektörü ‘geleneksel sektör yeme¤i’nde bir araya geldi. TSRfiB taraf›ndan her sene düzenlenen ‘geleneksel sektör
yeme¤i’ bu sene Sait Halim Pafla Yal›s›’n›n büyüleyici atmosferinde gerçekleflti. Sektör temsilcilerini buluflturan yemek keyifli görüntülere
sahne oldu. 12 Mart Cuma akflam› Sait Halim
Pafla Yal›s›’nda gerçeklefltirilen sektör yeme¤inde bir araya gelen sektör yöneticileri yo¤un
geçen bir senenin yorgunlu¤unu att›. Sigorta
flirketlerinin genel müdür ve üst düzey yöneticilerinin kat›l›m gösterdi¤i gece, yemek öncesinde verilen kokteylle bafllad›. Sait Halim Pafla
Yal›s›’n›n büyüleyici atmosferinde gerçekleflen
kokteylde flirket yöneticileri sohbet etme f›rsat›na sahip oldu.
S
Geleneksel sektör yeme¤inin aç›l›fl konuflmas›n› Hazine Müsteflarl›¤› Sigortac›l›k Genel Müdürü Ahmet Genç ve TSRfiB Baflkan› Hulusi Taflk›ran yapt›. Aç›l›fl konuflmalar›n›n ard›ndan bafllayan yemekte, Anadolu Sigorta çal›flanlar›n›n
oluflturdu¤u amatör müzik grubu ‘Anadolu Sigorta Orkestras›’ sahne ald›. Birbirinden güzel
flark›larla geceye renk katan orkestraya gecenin ilerleyen saatlerinde Anadolu Sigorta Ge-
08
nel Müdürü Mustafa Su da dahil oldu ve geceye kat›lanlara benzersiz bir müzik ziyafeti yaflatt›. Türk sigorta sektörünün üst düzey yöneticilerini bir araya getiren bu özel yemek gecenin
ilerleyen saatlerine kadar sürdü.
TSRfiB, 2009 Y›l›nda Sigorta
Sektöründe Yaflanan Geliflmeleri
Bas›n Mensuplar›yla Paylaflt›
Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli¤i
(TSRfiB) 25 Mart 2010 Perflembe günü düzenledi¤i bas›n toplant›s›nda bas›n mensuplar›yla bir
araya geldi. Ceylan Intercontinental’de gerçeklefltirilen bas›n toplant›s›nda TSRfiB Baflkan› Hulusi
Taflk›ran, Türk sigorta sektörünün 2009 y›l›n› de¤erlendirdi ve 2010 y›l›yla ilgili beklentilerini paylaflt›.
Sigorta sektörünün 2009 y›l›n›n de¤erlendirildi¤i
bas›n toplant›s›nda konuflan TSRfiB Baflkan› Hulusi
Taflk›ran, sektörün 2009 y›l›nda toplam 12.278 milyon TL prim üretimi gerçeklefltirdi¤ini ancak ekonomik krizin etkisi nedeniyle sektörün reel anlamda yüzde 2,2 oran›nda küçüldü¤ünü ifade etti.
Taflk›ran konuflmas›nda, Türk sigorta sektörünün
2009 y›l›nda hayat d›fl› branfllarda 10.471 milyon
TL, hayat branfl›nda 1.807 milyon TL ve toplamda
12.278 milyon TL prim üretimi gerçeklefltirdi¤ini
ifade etti. Sektörün 2008 y›l› prim üretimine göre
yüzde 4, 23 oran›nda büyüme kaydetti¤ini söyleyen Taflk›ran, 2009 y›l›nda sektörün reel anlamda
yüzde 2,2 oran›nda küçüldü¤ünü belirtti.
Sektörün kâr tablosundan da söz eden Taflk›ran,
2009 y›l›nda sektörün teknik kâr›n›n yüzde 65. 98,
mali kâr›n›n yüzde 27.73 ve vergi sonras› bilanço
kâr›n›nsa yüzde 45.98 oran›nda düfltü¤ünü ifade
etti. Taflk›ran, 2009 y›l› sonu itibariyle sigorta sektöründe istihdam edilen kifli say›s›n›n 18.841 kifliye
ulaflt›¤›n›, sektörde faaliyet gösteren acente,
broker ve eksperler de dikkate al›nd›¤›nda sigorta sektörünün 50.000’den fazla kifliye istihdam
sa¤lad›¤›n› sözlerine ekledi. 2009 y›l›nda Türk sigorta sektöründe yaflanan geliflmeler hakk›nda
da bilgi veren TSRfiB Baflkan› Hulusi Taflk›ran, Kaza
Tespit Tutana¤›, Tamamlay›c› Sa¤l›k Sigortas›, Sigorta Tahkim Komisyonu gibi uygulamalardan
söz etti. Taflk›ran ayr›ca TSRfiB’nin 2009 y›l›nda sigorta bilincinin yayg›nlaflt›r›lmas› amac›yla bafllatt›¤› reklam çal›flmas› ve "Bay Hooop Evde fiamata" adl› bilgilendirici çocuk tiyatrosu hakk›nda
da görüfllerini ifade etti.
TSRfiB Baflkan› Hulusi Taflk›ran sunumunun ard›ndan bas›n mensuplar›n›n sorular›n› yan›tlad›.
09
Birlik’in Reklam Konkuru
Sonuçland›
TSRfiB ‘nin 2010 y›l› için açt›¤›
yarat›c› çal›flmalar ve sigorta
bilinçlendirme konulu konkuru ‹lanc›l›k Reklam Ajans› kazand›. 14 kreatif reklam ajans›n›n davet edildi¤i konkurda
önce ilk 4'e giren ‹lanc›l›k,
ikinci aflaman›n sonucunda
konkurun galibi oldu. ‹lanc›l›k
Birli¤in bütün stratejik ve kreatif reklam çözümlemeleri y›l
boyu sürdürülecek.
ar”
V
p
u
t
ek
M
n
a
d
›n›z
c
usu
a
t
t
u
r
K
o
g
e
i
“S
irm
d
n
e
l
i
Bilg
kflam,
A
k
a
r
lerinde
a
e
y
t
a
l
e
fl
z
a
a
b
g
iflafak
y›ndan
n
a
e
Y
t
r
,
sigorta
a
n
a
a
M
t
d
,
a
k
i
l
a
V
r
i
y
,
r
B
l›k
ah, Sta
tal›lar›n
r
b
o
a
a aç›k
g
r
i
S
s
,
a
l
l
e
u
a
l
i
k
n
i
t Rad
ir proje
ikleri ko
t
b
t
r
e
a
Milliye
k
d
a
imiz y›l
a
r
k
¤
e
i
t
a
m
ç
n
e
k
u
ndirici
n ço
ay› g
e
y›lson
e
l
i
m
n
g
a
›
l
l
i
r
u
b
a
l
g
cak
oluflan
r bir uy
n
e
z
a
n
yapt›ra
d
e
u
en çok
or. B
0 sor
e
6
d
e
n
i
v
s
getiriy
a
n
eb site
en yol
afllata
d
w
b
n
i
n
r
i
e
l
e
i
¤
l
i
i
l
Tv
Bir
rta bilg
o
Uzman
tlar› ile
g
›
i
n›yor.
s
y
a
a
l
n
fl
k
e
a
n
o
b
vide
n derle
maya
a
n
a
d
l
r
u
a
l
g
u
y
sor
lerde u
e
t
sorulan
e
z
a
kg
ç›k›lara
10
‹NCELEME ARAfiTIRMA
Sigortac›l›kta Kriz
Yönetimi -1Doç. Dr. M. Akif ÖZER
Gazi Ün. ‹‹BF Kamu Yönetimi Böl. Ö¤retim Üyesi
ugün gerek literatürde gerekse de uygulamada kriz sürecinde görülen yönetim modelinin, beklenmedik dönemlerde ortaya ç›kan, ola¤an dönemlerden farkl› özellikler
gösteren, özel nitelikli uygulama yap›lmas›n›
gerektiren bir yönetim modeli olarak kriz yönetimi (Aykaç, 2001: 5) fleklinde adland›r›ld›¤›n›
görüyoruz.
B
Bu süreçte edinilen tecrübeler krizlerden en az
etkilenmenin veya k›sa sürede ç›kman›n yolunun kriz yönetimden geçti¤ini göstermektedir.
Bu aç›dan kriz yönetimi içinde birçok dinamik
bar›nd›ran çok boyutlu bir yönetim fleklidir. Önceleri yaflanan durgunluk yerini zamanla gerilemeye b›rakmakta, sonras›nda ise çöküfl yaflanmaktad›r. Krize ilk tepkiler, kabul etmeme,
sahiplenmeme, önemsememe, flaflk›nl›k ve
kontrolsüz davran›fl sergileme olarak görülebilir.
Kriz yönetiminden söz edilmemesi durumunda
uyar› sinyallerinin dikkate al›nmas›, krizin karfl›lanmas› ve çözülmesi genelde mümkün olmamaktad›r.
Krizleri aflabilmek için öncelikle nedenlerin ortadan kald›r›lmas› ve yap›sal problemleri çözülmesi gerekmektedir. Bunlar› yapmay›p krizin etkileri ve sonras›nda neler yap›lmas› gerekti¤ine
yo¤unlaflmak veya d›fl kaynak ile krizlerin afl›laca¤›n› düflünmek (Bozgeyik, 2006:1) örgütü kriz
yönetiminde baflar›s›zl›¤a götürecektir.
Krizler mevcut durumda kontrol edilemeyen
güçler taraf›ndan oluflturulan radikal de¤ifliklikler demektir. Bu yönüyle krizler örgüt yap›s›n› tümüyle etkileyen bir özelli¤e sahiptirler. Bundan
dolay› finansal kaynaklarda ve örgüt itibar›nda
önemli düflüfllere neden olurlar. Ölüm, yaralanma ve çevre kirlili¤i gibi zararlara yol açabilirler.
Gelecek kuflaklar›n yaflam›n› tehlikeye sokabilirler. Tüm bu durumlarla karfl›laflmamak için uygulamaya sokulan kriz yönetimi, her fleyden
önce krize haz›rl›kl› olmay› gerektirmektedir. Krizin önce fark edilmesi, mevcut durumun ve
hasar›n saptanmas›, seçenekler belirlenmesi,
seçeneklerin en uygununun seçilmesi ve bunlar yap›l›rken çok h›zl› hareket edilmesi etkili bir
kriz yönetiminin temelini oluflturmaktad›r (Arslan, 2001:41).
Kriz yönetiminin en çok ihtiyaç duyuldu¤u
alanlar; deprem, sel, volkan patlamalar› gibi
do¤al afetler, nükleer santraller, uçak-tren kazalar› gibi teknolojik felaketler ve 1990’lardan
itibaren daha çok Avrupa’da görülen karmafl›k ve çok boyutlu, insan yaflam›n› do¤rudan
etkileyen felaketler ve olaylard›r (Alderslade,
2004:9). Bu konuda uluslar aras› kriz yönetimi giriflimleri yap›lmaktad›r. Örgütlerle ilgili olarak da
çok çeflitli faktörler krizlere yön açabilmekte ve
bireysel olarak örgüt yönetimleri karfl› karfl›ya
kald›klar› bu krizlere kendi bafllar›na çare bulmaya çal›flmaktad›rlar.
NED‹R KR‹Z YÖNET‹M‹!
Kriz yönetimi en genel flekliyle; çal›fl›lan alana
ve gelece¤e yönelik olas› sorun ve tehlike etmenlerinin belirlenmesini, uygun tepki ve savafl›m türlerinin saptanmas›n›, örgütün krizle bafla
ç›kacak önlemleri uygulamas›n› ve tepkileri
de¤erlendirmesini kapsayan bir süreç olarak
tan›mlanmaktad›r (Bozkurt vd., 1998:154). Kavramla ilgili; “özel uzmanl›k gerektiren, gelece¤e yönelik, önemli iliflkileri bozabilecek olaylar›
tahmin etmeye çal›flan bir süreç”, “bir yöneti-
11
‹NCELEME ARAfiTIRMA
cinin muhtemel tehlike durumlar›nda kendi
amaçlar›n› kabul edilebilir bir maliyetle karfl›lamaya çal›flma süreci”, “örgüt yöneticisinin en
az maliyetle denge durumuna ulaflma çabas›”
(Cener, 2007:5) fleklinde tan›mlamalar yap›lmaktad›r. .
Tüm bu tan›mlardan da anlafl›ld›¤› üzere, kriz
yönetimi uzun bir süreci kapsamaktad›r. Bunun
yan›nda ortak bir nokta da, düflük maliyetle
denge durumuna ulaflmak olarak belirtilebilir.
Burada en önemli unsur ise, örgütleri tehdit
edecek olaylar› önceden tahmin ederek onlar› ortadan kald›rmaya yönelik olmas›d›r (Cener,
2007:4-5). Bunun için kriz yönetimi, sistematik
olarak verilecek kararlar›, bu kararlar› uygulayacak ekibi oluflturmay›, uygulama sonuçlar›n›
h›zla alarak yeni kararlar vermeyi gerektirir (Tüz,
2004:85).
Kriz yönetimi krizi tahmin etmek, gerekli önlemleri almak ve krizi örgüt lehine sonuçlar yaratmas›na çal›flmay› kapsar. Kriz yönetiminde en
çok rastlanan hatalar listesinde de örgütlerin
kendilerine hizmet eder gözükmeleri bulunmaktad›r. Oysaki halk, onlar›n ne kadar önemli oldu¤unu duymak yerine kendilerine nas›l bir
sorumluluk anlay›fl›yla yaklaflt›klar›n› bilmek ister
(Görpe, 2004:229).
Kriz yönetiminin en zararl› yönü, örgütün tüm
kademelerinde çal›flanlar›n gerginleflmesi, buna paralel olarak geliflen yayg›n bir koordinasyonsuzluk nedeniyle, verimlili¤in ve ifl kalitesinin
azalarak, örgütün imaj›n›n giderek zay›flamas›d›r. Bu dönemlerde zaman›n ço¤u, ortaya ç›kan yeni sorunlar› bast›rmakla veya onlara yeni çözüm aray›fllar› ile geçer (Tutar, 2004:66).
Krizleri en iyi yönetenler daha kriz ç›kmadan niçin var olduklar›na karar vermifl örgütlerdir.
Kendilerini çevreleyen her fley çöküyor gibi görünürken, arkalar›n› dayayabilecekleri ilkeleri
vard›r (Augustine, 2000:31). Krizlere sistemli
yaklaflan bu tür örgütlerde kriz yönetimi sisteminin kurulabilmesi için öncelikle iyi kriz yöneticilerine ihtiyaç duyulmaktad›r. Kiflilerin kriz yönetimi
e¤itimi almalar› ve bu konuda tam donan›ml›
olmalar› da gerekmektedir. Ayr›ca bu kiflilerin
12
do¤ru görevlere getirilmeleri gerekir (Savafl,
2004:17).
E¤er kriz yönetimi herhangi bir kriz öncesi bafllat›lm›flsa, gelece¤e yönelik baz› de¤erlendirmelerin yap›lmas› büyük önem tafl›maktad›r.
Buna risk de¤erlendirmesi denilmektedir. Baz›
temel psikolojik unsurlar risk olgusu ile birlikte
de¤erlendirilmelidir. Öncelikle risk de¤erlendirmesinde alg›lar büyür rol oynar. Çünkü kifliler
alg›lamalar›na ve geçmifl tecrübelerine göre
hareket ederler (Mumcu, 2004:39).
Ancak kriz yönetimini, risk ve sorun yönetiminden ay›rmak da gerekir. Risk yönetimi, bireyleri
ve örgütleri ayd›nlatmak suretiyle çok çeflitli
kaynaklardan gelebilecek risklere karfl› uyarmaya ve alanlardaki denetimi art›rmaya yönelik önlemler dizisi olarak anlafl›l›rken, sorun
yönetimi ise potansiyel bir tak›m problemlerin
örgütsel anlamda kriz boyutuna ulaflmadan
denetim alt›na al›nmas› çabalar›n› kapsayan
bir uygulamad›r (Bozkurt vd; 1998:154-155).
Bu aç›dan kriz yönetimine bakarsak, yöntemi,
çal›fl›lan alana ve gelece¤e yönelik olas› sorun
ve tehlike etmenlerinin belirlenmesini, uygun
tepki ve savafl›m türlerinin saptanmas›n›, örgütün krizle bafla ç›kacak önlemleri uygulamas›n›
ve tepkileri de¤erlendirmesini kapsayan bir süreç olarak görebiliriz. Kriz yönetimi, bir örgütün
sayg›nl›¤›n› korumak için kullan›lan beceri ve
tekniklerin de¤erlendirilmesi olarak alg›lanan
riski yönetiminin bir ö¤esidir. Ancak son zamanlarda bir yönetim dal› olarak görülmeye bafllanm›flt›r (Arslan, 2001:41).
Kriz yönetimi, olas› bir kriz durumuna karfl›l›k, kriz
belirtilerinin elde edilerek de¤erlendirilmesi ve
örgütün kriz durumunu en az kay›pla atlatabilmesi için gerekli önlemlerin al›nmas› ve uygulanmas› süreci olarak ifade edilebilir. Bu yönüyle kriz yönetimi, h›zl› ve etkin karar almay› ve uygulanan kararlarda ortaya ç›kan sapmalar›n
bir an önce düzeltilmesini zorunlu k›lar. Kriz yönetiminde, örgütün varl›¤›n› tehdit eden, faaliyetlerini olumsuz yönde etkileyen durumlara
karfl›, örgütün etkin ve h›zl› hareket etme yete-
ne¤i önemlidir. Bu nedenle, kriz yönetiminde,
örgütün faaliyet alan›, çevresel flartlar, mali
olanaklar, örgütsel yap›, yönetim anlay›fl›, iletiflimin etkinli¤i, örgüt iklimi gibi. pek çok unsur belirleyici olabilmektedir (Karakaya, 2007:3).
Kriz durumu, örgütler için her fleyden önce örgütün beklemedi¤i ve önceden tahmin edemedi¤i bir durumdur. Bilindi¤i gibi kriz, çabuk
ve acele cevap verilmesi gereken, oluflturdu¤u karmafl›kl›k ile örgütün mevcut yürütme sistemlerine zarar veren, her fleyden önce de örgütün mevcut de¤erlerini, amaçlar›n› ve varl›¤›n› devam ettirebilmesini tehdit eden bir durum olarak kabul edilmektedir.
Kriz yönetimi konusu, henüz çok yenidir ve sonuç olarak ne tam olarak anlafl›lm›fl ne de tam
olarak kabul edilmifltir. Gelifltirilmifl ve yenilenmifl kriz yönetimi programlar›n›n, meydana gelmeden önce bütün örgütsel krizleri önleyebilece¤i de söylenememektedir. Gerçekte tam
olarak önlem alma, kriz yönetiminin amac› de¤ildir. Bununla beraber, etkili kriz yönetiminin örgütü daha h›zl› eski haline getirdi¤i ve krizlerden etkili sonuçlar ç›karmaya yard›mc› oldu¤u
ispatlanm›flt›r (Cener, 2007:4-5).
Kriz yönetiminde krizin boyutlar› ve etki derecesi dikkate al›narak, sektörün özelliklerine en uygun uygulanabilir önlemlerin al›nmas› etkili sonuç verecektir. ‹flte kriz yönetiminin amaçlar›ndan biri de, kriz dönemlerinde, hangi önlemlerin al›nmas›n›n ve hangi yöntemlerin uygulanmas›n›n sonuç verece¤inin önceden belirlenmeye çal›fl›lmas›d›r (Aykaç, 2001: 8). Bu aç›klamalardan hareketle kriz yönetiminin amaçlar›n› flu flekilde s›ralayabiliriz:
❖ Karar vericiyi etkileyebilecek kriz türlerinin
çeflitlili¤i ve krizin içinde bulundu¤u süreç hakk›nda yöneticilere bilgi sa¤lamak,
❖ Yöneticilere krizi tan›ma ve de¤erlendirme
yetene¤i kazand›rmak,
❖ Krizden kaç›nma planlar› gelifltirmede yöneticilere çeflitli teknikler sa¤lamak,
❖ Mümkün olan en iyi flekilde, krizin yönetilebilmesi için gerekli olan yetene¤in yöneticilere
kazand›r›lmas›n› sa¤lamak.
Bu amaçlar› ile kriz yönetimi, belirli özelliklerdeki çeflitli türdeki krizlerin ortadan kald›r›lmas›nda
veya önlenmesinde yöneticilere yard›mc› olmaktad›r (Cener, 2007:4).
Kriz ortaya ç›kmadan önce bir tak›m belirtilerle
kendini hissettirir. Bu belirtiler daha çok örgütle
ilgili süper, üst ve alt sistemlerinde oluflan aksamalard›r. Yönetim krizin belirtilerini önceden
tahmin edebildi¤i ölçüde baflar›l› olacakt›r. Bu
nedenle örgüt, kriz belirtileri ortaya ç›kmaya
bafllad›¤›ndan itibaren, krizi önleyici veya etkilerini azalt›c› sistemli faaliyetler bütünü olan kriz
yönetimini uygulamal›d›r.
Kriz yönetiminde, krizin neden oldu¤u yo¤un
belirsizlik ve rekabet ortam›nda hayatta kalma
çabas›n› belirleyen en etkili unsurlardan birisi
olan, uygun stratejilerin seçimi ve uygulanmas›
stratejik öneme sahip oldu¤undan, stratejik yönetim yaklafl›m›n›n kullan›lmas› gerekmektedir.
Kriz yönetiminin en belirgin özelli¤i, çevredeki
ani ve h›zl› de¤iflimin neden oldu¤u yo¤un belirsizliktir. Belirsizli¤i azaltman›n tek bilimsel yolu
ise, belirsizlik ortam› ile ilgili bilgi düzeyini yükseltmektir. Özellikle kriz yönetiminde istenen baflar›n›n elde edilebilmesi, üst düzey yönetimin elde edece¤i stratejik bilgilere ba¤l›d›r. Stratejik
bilgilerin ortaya ç›kar›larak gereksinimi olanlara
sunulmas› stratejik bilgi sistemini gerektirmektedir. Bu nedenle üst düzey yöneticilerin etkin bir
stratejik bilgi sistemi ile desteklenmesi zorunludur (Karakaya, 2007:3-4).
Örgütler günümüzde, geçmiflte ifllediklerinden daha az sosyal suç ifllemektedirler. Hatta,
kazalardan ve felaketlerden korunma konusunda daha baflar›l›d›rlar. Örgütler, ürün güvenli¤i ve üründen beklenen ahlaki standartlar konusunda daha bilinçli ve bilgili hale gelmektedirler. Buna ra¤men devaml›l›klar›n› tehdit edebilecek kriz durumlar›yla da s›k s›k karfl›laflmaktad›rlar. Devam Edecek
13
KAPAK KONUSU
Sigorta Sektörü 2009
Y›l›n› Nas›l Geçirdi?
ORANSAL DE⁄ERLEND‹RMELER
Ülkemizde sigorta sektörünün ifade etti¤i büyüklü¤ü do¤ru de¤erlendirebilmek için baz›
k›yaslamalar yapmam›z gerekmektedir. Bu
k›yaslamalar› özellikle dünyadaki rakamlarla
yapacak olursak bulundu¤umuz konum daha iyi alg›lanabilir.
En son 2008 y›l› verilerine göre sigorta sektörü dünyada 4.3 Trilyon USD prim büyüklü¤üne sahiptir. Bunun 3.8 Trilyon Dolar› geliflmifl
ülkeler, 513 Milyar Dolar› geliflmekte olan ülkelerden sa¤lanmaktad›r. Türkiye ise 9.1 Milyar Dolar prim üretimi gerçeklefltirmifltir.
Reel prim art›fllar› ise geliflmifl Ülkerlerde % 3.4
azal›fl gösterirken, geliflmekte olan ülkelerde
%11.1 art›fl sa¤lam›fl, Türkiye’de ise bu oran
%2 azal›fl olarak ortaya ç›km›flt›r.
Dünyadaki primlerin Gayri Safi Yurt içi Has›laya oran› %7.1 iken, bu oran geliflmifl ülkelerde %8.8, geliflmekte olan ülkelerde % 2.7 olmufltur. Birkaç ülkeye bakacak olursak, bu
oran ABD’de %8.7, ‹ngiltere’de %15.7, ‹sviçre’de % 9.9, Japonya’da % 9.8 iken Türkiye’de %1.2 dir.
Dünyada kifli bafl›na düflen prim büyüklü¤ü
ise ortalamada 634 USD’dir. Bu tutar geliflmifl
ülkelerde 3.655 Dolar, geliflmekte olan ülkelerde 89 Dolar, yine ülke baz›nda bir de¤erlendirme yapacak olursak; ABD’de 4.078
Dolar, ‹ngiltere’de 6.858 Dolar, ‹sviçre’de;
6.379 Dolar iken Türkiye’de 129 Dolard›r.
2009 y›l› sonu itibariyle ülkemizde 58 sigorta
flirketi, 2 reasürans flirketi faaliyet göstermek-
14
te olup, aktif olarak bu say› 54 sigorta ve 1
adet reasürans flirketidir. Sigorta flirketlerinin
22 tanesi Hayat Sigortalar› branfl›nda, 36’s›
da hayat d›fl› branfllarda çal›flmaktad›r. Sektörün istihdam edilen kifli say›s› 18.841 kifliye
ulaflm›flt›r. Bu say›ya acenteleri, broker flirketleri ve eksperleri de dâhil etti¤inizde rahatl›kla sigorta sektörünün 50.000 den fazla kifliye
ifl imkân› yaratt›¤›n› söyleyebiliriz.
Di¤er taraftan Bireysel Emeklilik sistemi verilerine de bakacak olursak; 2009 y›l› sonu itibariyle; toplam kat›l›mc› say›s› 1.988.322 kifliye
ulaflm›fl
ve
toplam
fon
büyüklü¤ü
9.000.212.294 olmufltur. Bir önceki y›la oranla
kat›l›mc› say›s›nda %13.92 art›fl sa¤lan›rken
bu art›fl›n fon büyüklü¤üne yans›mas› % 41.23
olmufltur.
2009 YILINDA TÜRK S‹GORTA SEKTÖRÜNDE
YAfiANAN GEL‹fiMELER
Kaza Tespit Tutana¤› Uygulamas›
2008 y›l›nda bafllayan bu uygulamaya sektör
büyük destek vermektedir. 2009 y›l› sonu verilerine göre maddi hasarl› kazalar›n %81’inde kaza tespit tutana¤› kazaya kar›flanlar taraf›ndan tutulmufl, %9’unda ise anlaflma
sa¤lanamad›¤›ndan kolluk kuvvetleri ça¤r›lm›flt›r. Ancak kaza tespit tutana¤› uygulamas› devreye girdikten sonra suiistimallerin artt›¤› gözlenmifltir. Bunun sonucu olarak sigorta
flirketlerinin maliyetleri art›fl, bu maliyet art›fl›
sigortal›lara da yans›m›flt›r. Yaflanan deneyimler Kaza Tespit Tutana¤› uygulamas›n›n
gözden geçirilmesi gerekti¤ini düflündürmektedir.
Sel Felaketi
Yaflanan sel felaketi sonras›nda yap›lan hasar ihbarlar› neticesinde 10.016 adet hasar
dosyas› aç›lm›fl, yaklafl›k 637 Milyon TL tutar›nda hasar söz konusu olmufltur. Sel felaketi
sonras›nda sektörce yürütülen çal›flmalar sigorta sektörünün güvenilirli¤ini teyit etmifltir.
Ancak daha hasar tespit çal›flmalar›n›n ilk
bafllad›¤› tarihlerde bas›nda yer alan haberler ve bir tak›m görüfller gösterilen performans› gölgelemifltir.
Tamamlay›c› Sa¤l›k Sigortas›
Sa¤l›k sigortalar›nda 2009 y›l›nda 1.2 Milyar TL
tazminat ödenmifltir. Özel Sa¤l›k sigortalar›n›n
tamam›na yak›n›n›n sosyal güvenlik flemsiyesi alt›nda oldu¤u düflünüldü¤ünde bu tutar›n
tamam›n›n SGK taraf›nda oluflacak maliyeti
azaltma fonksiyonunu yerine getirdi¤i aç›kt›r.
Tamamlay›c› Sa¤l›k Sigortas›n›n yürürlü¤e girmesini takiben çok daha yüksek tutarlara
ulaflacak bu deste¤in kamu sa¤l›k kurulufllar›
taraf›nda yo¤unlu¤u azaltarak, daha kaliteli
hizmetinde önünü açaca¤› rahatl›kla ifade
edilebilir.
Hizmet Kalitesinin Art›r›lmas›
Sigortac›l›k Hizmetlerinde daha yüksek kaliteye ulaflabilmek amac›yla, 5684 Say›l› Sigortac›l›k Kanunu ile Türkiye Sigorta ve Reasürans
fiirketleri Birli¤i nezdinde kurulan Sigortac›l›k
E¤itim Merkezi ( SEGEM ) taraf›ndan e¤itimlere bafllanm›fl ve yo¤un bir flekilde e¤itim ve
s›nav faaliyetleri devam etmektedir. 2009 y›l›
içerisinde SEGEM taraf›ndan yaklafl›k 40.000
adaya Acente Teknik Personeli e¤itimi düzenlenmifltir. Eksperlik e¤itimi için ise yine yaklafl›k 10.000 kifli, Aktüerlik s›navlar›na 163 kifli
kat›lmak için baflvurmufltur. 5.700 kifli ise e¤itimcilerin e¤itimi için baflvurmufltur.
Sigorta Tahkim Komisyonu
Sigorta Tahkim Komisyonu 13 A¤ustos 2009
tarihi itibariyle sigorta ile ilgili konulardaki
uyuflmazl›klarla ilgili yap›lan baflvurular› kabul
etmeye bafllam›flt›r. Sigorta Tahkim Komisyonu’nda 10’u hayat branfl›nda, 91’i hayat d›fl›
branfllarda olmak üzere toplam 101 hakem
görev yapmaktad›r. Çal›flmalar neticesinde
31 Ocak 2010 y›l› itibariyle 195 baflvuru yap›lm›fl olup, bu baflvurular›n 7 adedi hayat sigortalar›na, 188 adedi hayat d›fl› sigorta
branfllar›na aittir.
Sigorta Sektörüne Yönelik Genel Reklam
Kampanyas›
Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli¤i,
Türkiye’de sigorta bilincinin belirlenmesi ve
yap›lacak çal›flmalar ile bu bilincin gelifltirilerek insanlar›n sigortaya olan güveninin tazelenmesi amac›yla yapt›rd›¤› Sigorta Tutum ve
Davran›fl Araflt›rmas› ile elde etti¤i sonuçlardan yola ç›karak 2009 y›l›nda bir reklam
kampanyas› bafllatm›flt›r.
“Sigortas›z bir yaflam›n bedelinin fark›nda m›s›n?” slogan›yla yola ç›kan “Bedeller” kampanyas›, televizyon, sinema, dergi, radyo ve
internette yay›nlanm›flt›r. Kuruluflundan bugüne kadar geçen sürede ilk kez halka sesini
duyuran Birlik bu çal›flmalar› ve devam edecek di¤er tan›t›m çal›flmalar› ile Türkiye’de sigorta bilinci konusunda fark›ndal›k yaratmay› ve sigortal›l›k oran›n› art›rmay› hedeflemektedir.
Sigorta Bilincinin Yayg›nlaflt›r›lmas›
Çal›flmalar›
2009 y›l› içinde Türkiye Sigorta ve Reasürans
fiirketleri Birli¤i gelece¤in teminat› çocuklar›m›za sigorta bilinci kazand›rmak amac›yla
BKM Oyuncular›’n›n katk›s›yla bir oyun haz›rlatm›fl, tüm çocuklar›n ücretsiz olarak izleyebilece¤i, e¤lendirirken düflündüren "Bay Hooop Evde fiamata" isimli oyun, 11 Ekim’de
gerçeklefltirilen Gala ile gösterime bafllam›flt›r. 2009 y›l›nda 12 ilde 41 kez sahnelenmifl
olan “Bay Hooop Evde fiamata”, 2010 y›l›nda da 17 ilde toplam 54 kez toplamda 95
oyun 29 ile ulaflm›fl olacakt›r.
15
MEVZUAT - SORUNLAR - YARGI KARARLARI
Yarg›tay Kararlar›nda
Sigortac›n›n
Sorumlulu¤unun
Bafllamas›
Zihni METEZADE
TSRfiB Yönetim Kurulu Müflaviri
ürk Ticaret Kanununa göre bir prim karfl›l›¤›nda di¤er kimsenin para ile ölçülebilir
bir menfaatine zarar veren bir rizikonun meydana gelmesi halinde sigortac› bir tazminat vermeyi veya muayyen bir mebla¤› ödemeyi üzerine
almaktad›r. Maddenin ifadesinden sigorta sözleflmesinin teflekkülü için bir primin al›nmas› gere¤i aç›kt›r.
T
Ticaret Kanunun 1266. Maddesinde primin tutar› ile ödeme zaman› ve yerinin poliçede yaz›lmas› gerekti¤i belirtilmifltir. Poliçe ayr›ca Hazine Müsteflarl›¤›nca onaylanan genel flartlar› içermelidir.
5684 Say›l› Kanunun 11. Maddesine göre sigorta
sözleflmelerinin genel flartlara uygun olmas› gerekli olup, poliçeye Türk Ticaret Kanununun emredici hükümlerine ayk›r› ve sigortal› aleyhine olmamak üzere özel flartlar›n derci de mümkündür. Primin ayn› kanununun 1295 inci maddesi
gere¤ince poliçenin teslimi karfl›l›¤›nda ödenmesi as›ld›r. Ancak taraflar aralar›nda taksitle
ödemeyi de kararlaflt›rabilirler.
Yürürlükte bulunan Sigorta ve Reasürans fiirketlerinin Kurulufl ve Çal›flma Esaslar› Yönetmeli¤inin
24. Maddesine göre sözleflme süresi sona ermeden primin tahsil edilmesi kayd› ile prim tahsiline
iliflkin usul ve esaslar taraflarca belirlenir. Özel kanunlardaki hükümler sakl›d›r. Sigorta poliçelerine
iliflkin genel flartlara bak›ld›¤›nda sigorta ücretinin tamam›n›n veya taksitle ödenmesi kararlaflt›r›lm›fl ise ilk taksitin poliçenin tanziminde ve kalan
taksitlerin de poliçede belirtilen tarihlerde nakden ödenmesi yolunda hükümlerin yer ald›¤›
görülmektedir.
Kaideden, sigortac›n›n sorumlulu¤u primin
ödenmesi ile bafllamaktad›r. Bu nedenle sigortac›n›n sorumlulu¤unun primin veya ilk taksitin
ödendi¤i tarihte bafllayaca¤›na dair Türk Ticaret
Kanununun 1295.ci maddesi hükmü hem sigortal› hem de sigortac› bak›m›ndan önemlidir. Uygulamada primin zaman›nda ödenmemesi veya sigorta ettirenin riziko tahakkuk etti¤inde hemen prim ödeyerek tazminat talep etmesi, taraflar aras›nda sorunlara neden olmakta; sigortal›n›n prim ödememifl olmas›na ra¤men sigorta
poliçesinin bulunmas› veya sigortal›ya prim tahsil
edilmeden poliçenin verilmifl olmas› sorunlar›n
do¤mas›nda ana etkenlerden biri olmaktad›r.
Prim al›nmadan sigorta poliçesinin flirketçe sigortal›ya sigorta ettirene verilmifl olmas›, primin veya ilk taksitinin sigortac› taraf›ndan al›nd›¤› ve
poliçenin de bu nedenle verildi¤i kan›s›n› vermekle beraber, sözleflmede, primin ister tümü, ister ilk taksiti olsun, sorumlulu¤un primin ödenmesi ile bafllad›¤› yolunda hüküm var ise, sorumlulu¤un ödeme ile bafllad›¤›n› kabul etmek gerekir.
Nitekim Yarg›tay özel dairesinin 10 Eylül 1990 tarihinde ald›¤› bir kararda da poliçede bu yolda
bir kay›t var ise poliçenin davac›ya teslim edilmifl
17
olmas›n›n primin peflin tahsil edildi¤i kaidesini ortadan kald›rd›¤› ve sorumlulu¤un bafllamayaca¤› belirtilmifltir.
Yarg›tay Hukuk Genel Kurulu karar›nda da bu
husus aç›kça vurgulanmaktad›r.
Nitekim Yarg›tay Hukuk Genel Kurulunun 12 Kas›m 1997 tarihli, 1997/910 say›l› karar›nda “Ticaret
Kanunun 1295.ci maddesi 3.cü f›kras›na göre sigortac›n›n sorumlulu¤u primin veya ilk taksitin
ödendi¤i tarihte bafllar. Dava konusu olayda riziko gerçekleflmifl ancak prim ödenmemifltir. Sigortac›n›n poliçeyi davac› sigortan›n iflyerine
kadar götürü pirimi orada tahsil etme sorumlulu¤u yoktur. Tacir olan davac›n›n en az›ndan prim
ödeme yükümlülü¤ünü yerine getirmesi gerekti¤ini bilmesi ve davac› için külfet teflkil etmeyecek bir ifllem olan ve hatta verilecek bir talimatla dahi yap›labilecek olan prim ödeme ifllemini
yerine getirmesi gerekirdi. Bu aç›klama ve tespitlerin ›fl›¤› alt›nda taraflar aras›nda sigorta akdinin olufltu¤u ancak sigorta primi ödenmedi¤inden Türk Ticaret Kanununun 1295.ci maddesi gere¤ince olay tarihinde sigortac›n›n sorumlulu¤unun bafllamad›¤› anlafl›lmaktad›r. Bu nedenle davan›n reddine karar verilmesi gerekir.”
denilmifltir.
PR‹M TAKS‹TLER‹NDEN B‹R‹ ÖDENMEZSE
NE OLACAKTIR?
Türk Ticaret Kanunu, sigorta ettirenin prim ödenmesindeki temerrüdü halinde poliçenin feshine
imkân tan›m›flt›r ancak bu husustaki 1297. Maddenin birinci f›kras›nda, 1 y›ldan uzun süreli can
sigortalar› için aç›k hükümler sevk edilmiflken,
maddenin can sigortalar› d›fl›ndaki sigortalar ile
ilgili 2. ci f›kras› hükmü anayasan›n 11 Mart 1997
tarihli, 997/35 say›l› karar› ile iptal edilmifltir.
Ancak, sigorta priminin ödenmesi, sigortac›n›n
sorumlulu¤unun bafllamas› ve sigorta ettirenin
temerrüdü ile ilgili olarak sigorta genel flartlar›na
hazine müsteflarl›¤›nca eklenen madde ile “mal
ve sorumluluk sigortalar›na iliflkin genel flartlar›n
temerrüde iliflkin bölümünün; hayat, ferdi kaza
ve hastal›k sigortas› genel flartlar›n›n süresi 1 y›l
ve 1 y›ldan k›sa süreli sigortalarda uygulanan te-
18
merrüdü düzenleyen k›sm›n›n, prim ödemesi
borcunda temerrüde düflülmesi halinde Borçlar
Kanunu hükümleri uygulan›r” fleklinde de¤ifltirilmesi uygun bulunmufltur.
Konuya iliflkin olarak afla¤›da yer alan Yarg›tay
kararlar›nda bu hususa ve uygulamada do¤an
sorunlara aç›kl›k getirilmeye çal›fl›lm›flt›r.
Yarg›tay 11. Hukuk Dairesinin 03 Mart.2006 tarihli, 2006/2191 say›l› karar›nda Türk Ticaret Kanuna
göre sigorta iliflkisi kurulsa bile sigortac›n›n sorumlulu¤u primin veya ilk taksitin ödenmesi ile bafllar. Eldeki dava primin rizikonun gerçekleflmesinden sonra ödendi¤i gerekçesi ile reddedilmifltir
karar usul ve yasaya uygundur” yolunda karar
verilmifltir.
Mevzuata göre sigorta acenteleri taraf›ndan
tahsil edilen primlerin acentesi bulunan sigorta
flirketine intikali gereklidir. Esasen acentelik sözleflmesinin hükümleri de bu yoldad›r. Prim acente kay›tlar›na intikal etmedi¤i sürece, primin sigorta flirketine ödeme yap›ld›¤› fleklinde kabulü
mümkün de¤ildir.
Yarg›tay 11. Hukuk Dairesinin konuya iliflkin 18
Ekim 1999 tarihli, 1999/8001 say›l› karar›na göre
yerel mahkeme, davac›n›n poliçe priminin 1.
taksitini daval› acentenin eleman›na, onun da
tahsil etti¤i primi acenteye ödemeyi, ancak
acentenin sigorta flirketine yazd›¤› yaz›da poliçe
primi taksitini hasardan sonra poliçe çeki ile
gönderildi¤ini bildirdi¤i; acentenin kendi eleman›n›n yapt›¤› ifllemlerden sorumlu oldu¤u, böylece ilk prim taksitinin süresinde acenteye ve dolay›s› ile sigorta flirketine ödendi¤inin kabulü gereklili¤ine dayanarak davay› kabul etmifltir. Yarg›tay karar›nda “daval› acente çal›flan›n›n tahsil
etti¤i paray› zimmetine geçirmesi, daval› flirket
aç›s›ndan ödeme olarak kabul edilemeyece¤i
gibi, ondan da önemlisi dosyadaki tarihsiz
acente yaz›s›ndan tahsil olunan paran›n rizikonun gerçekleflmesinden önce acente kay›tlar›na intikal etmedi¤i de anlafl›lmaktad›r. Bu nedenle mahkeme Türk Ticaret Kanunun 1297/2.ci
maddesi uyar›nca sözleflmenin fesih edildi¤inin
kabulü ile davan›n reddine karar verilmesi gerekirken yanl›fl gerekçe ile durumun reddine karar
verilmesi do¤ru olmam›flt›r” yolunda görüfl belirtmifltir.
Yarg›tay karar›nda de¤inilen
1295/2.ci madde yukar›da da
de¤indi¤imiz gibi anayasa
mahkemesinin 11 Mart 1997 tarihli karar› ile iptal edilmifl ise de,
taraflar›n hak ve yükümlülüklerini belirleyen poliçenin hükümleri karfl›s›nda davan›n reddi yerinde olmufltur.
Yarg›tay 11. Hukuk dairesinin 27
Nisan 2000 tarihli, 2000/3578 say›l› bir baflka karar›nda, “dava
konusu uyuflmazl›kta 23 Kas›m
1997 vade tarihli ilk prim taksiti
vadesinde ödenmedi¤inden 23
Aral›k 1997 tarihinde poliçenin
fesih edilmifl say›lmas› gerekir ise
de peflinat ödenmekle sigortac›n›n sorumlulu¤unun bafllamas›na ve sonraki primlerin toplam› kadar mebla¤
içeren çekin keflide edilerek 23 Ocak 1998 tarihinde sigortac›ya verildi¤ine, çeki almakla sigortac›n›n dairemiz uygulamas›na göre ödeme
plan›n› dolay›s› ile vadeleri zimmen de¤ifltirmifl olmas›na, çekin Türk Ticaret Kanunun 707.ci maddesi uyar›nca görüldü¤ünde ödenece¤ine ve
keflide günü olarak gösterilen günden önce
ödenmek üzere ibraz olunan çekin dahi ibraz›nda ödemesi gerekmesine, çekin bir ödeme arac› oldu¤una, dolay›s›yla çekin keflide ile verildi¤i
anda sigortal›n›n ödeme yapm›fl say›lmas›n›n
gerekmesine, çekin karfl›l›ks›z ç›kmas›n›n bu olguyu de¤ifltirmeyece¤ine, ilk çek yerine verilen
sonraki çekin de rizikodan sonra olsa tahsil edilip
sigortac› taraf›ndan benimsendi¤ine göre tahsil
öncesi gerçekleflen riziko nedeniyle sigortac›n›n
sorumlulu¤u bulunmaktad›r” denmifltir.
Yarg›tay yine benzer bir olayda, davac›n›n gecikmeyle de olsa sigorta prim taksitini yat›rm›fl oldu¤u, daval› sigortac›n›n bu ödemeyi kabul ve
tahsil etti¤i anlafl›ld›¤›na; rizikoda bu tarihten
sonra gerçekleflece¤ine göre sözleflmenin geçerlili¤ini korudu¤unu kabul gerekti¤ini belirtmifltir. Dava konusu olayda, daval› sigorta flirketi pri-
minin ilk taksitinin 21 Ekim 1966
tarihinde tahsil edildi¤ini, ödeme plan›na göre 25 Kas›m 1996
tarihinde ödenmesi gereken
ikinci taksitin 07 fiubat 1997 tarihinde ödendi¤ini, prim taksiti
zaman›nda ödenmedi¤inden
poliçenin münfesih say›ld›¤›n›
ileri sürmüfltür.
Yerel mahkeme de bu görüfle
kat›larak davac› hasar›n› teminat d›fl› kalaca¤› gerekçesi ile
davan›n reddine karar vermifltir.
Yarg›tay 11. Dairesinin bu konudaki 13 May›s 1999 tarihli,
1999/3556 say›l› karar›nda “davan›n aç›ld›¤› tarihte yürürlükte
bulunan Türk Ticaret Kanunun
1295 ve 1297.ci madde hükümlerinde sigorta primlerinin ne flekilde ödenece¤i düzenlenmifl
ve vadelerinde ödenmemesi halinde sigorta
sözleflmesinin hükümsüz kalaca¤› öngörülmüfltür.
Ne var ki somut olaya bak›ld›¤›nda davac› yan›n
an›lan kanun hükümlerinde öngörülen sürelerin
bitiminden sonra gecikmeyle de olsa prim taksitini yat›rm›fl oldu¤u, daval› sigortac› da bunlar›
kabul ve tahsil etmifl olup rizikonun bu tarihten
sonra gerçekleflmifl bulunmas›na göre sözleflmenin geçerlili¤ini sürdürmekte oldu¤u kabul edilerek, bu sonuç çerçevesinde hüküm kurulmas›
gerekirken yaz›l› flekilde davan›n reddi do¤ru görülmemifltir” denilmifltir. Kararda sigortal›n›n prim
ödemesinin amac› üzerinde durulmufl, riziko
oluflmadan ödenen primin sigortac› taraf›ndan
kabul edilmesi, sigortac›n›n sözleflmeyi devam
ettirme niyetini muhafaza etti¤i yolunda yorumlanm›flt›r.
Görülüyor ki Yarg›tay kararlar›na göre sigorta
sözleflmesinin fesih edilmifl say›laca¤› dönemde
gecikme ile de olsa sigorta primi yat›r›lm›fl ve sigortac› da bunu kabul etmiflse sigortac›n›n hasar hukukunda, sigorta tazminat›n› ödemeden
kaç›nmayaca¤›n› kabul etmek gerekmektedir.
Bu halde yap›lacak ifl ne olmal›d›r? Yap›lacak
19
ifl primin geç yat›r›lmas› halinde sigortac›n›n
primi iade edip ihtar tebli¤i ile sigorta sözleflmesini feshetmesidir. Nitekim örne¤in Yarg›tay
11. Hukuk Dairesinin 19 Ocak 2009 say›l›,
2009/286 say›l› karar›nda bu husus aç›kça belirtilmifltir. Bu karara göre sigorta primlerinin
geç yat›r›lmas› halinde sigortac›n›n, ihtarname
göndererek sözleflmeyi fesih etmesi ve ald›¤›
primleri iade etmesi gerekir. Sigorta iliflkisinin ihtar ile sonland›r›lmas› gere¤ine ayk›r› olarak
poliçedeki düzenlemeye itibar edilerek, poliçenin kendili¤inden münfesih oldu¤u yaz›l› flekilde karar verilmesi hatal›d›r” denilmifltir.
Sigorta ettiren ile sigortac› aras›ndaki uyuflmazl›klardan biri de sigorta ettirenin primi zaman›nda ödememifl olmas›na ra¤men kendisinin sigortal› oldu¤u kan›s›na varacak bulgular karfl›s›nda tazminat isteminde bulunmas› ve bunun
sigortac› taraf›ndan reddedilmesidir Ancak bu
kan›n›n oluflmas›nda taraflar›n durumu ve tutumu önemlidir. Bilindi¤i üzere Sigorta sözleflmesi
Türk Ticaret Kanunu hükümleri yan›nda Borçlar
Kanunu hükümlerine de dayanmaktad›r. Bu nedenle, Borçlar Kanunu ve Medeni Kanun da dikkate al›narak sigortal›n›n böyle bir kan›ya sahip
olup olmad›¤›n›n araflt›r›lmas› gereklidir. Yarg›tay
11. Hukuk dairesinin karar› konuya aç›kl›k getirmifltir. Nitekim dairenin 27 Ocak 1997 tarihli karar›na göre davac›n›n daval› sigorta flirketinin yetkili acentesine baflvurmak suretiyle 1 y›ll›k iflyeri
h›rs›zl›k sigortas› yapt›rd›¤› ve acente ile davac›
aras›ndaki anlaflmaya göre nakit al›nd› makbuzu düzenlenmekle beraber davac›dan prim
borcuna karfl›l›k çeflitli vadeli bono al›nd›¤› ve
bunlar›n acente arac›l›¤› ile daval› flirket merkezine intikal ettirildi¤i; al›nan senetlerin rizikonun
gerçekleflme tarihinden k›sa bir süre önce peflin
ödeme yap›lmad›¤›ndan bahisle acenteye iade edildi¤i ve rizikonun gerçekleflmesini müteakip acenteye talimat verilerek senetlerin davac›ya iadesi gerekti¤inin bildirildi¤i anlafl›lmaktad›r. Yarg›tay karar›nda “Türk Ticaret Kanununun
de¤iflik 1295/3.cü maddesine göre sigortac›n›n
sorumlulu¤u primin veya ilk taksitinin ayn› kanunun 1294/2.ci hükmü uyar›nca nakit ödenmesi
an›ndan bafllar. Senetle ödeme yap›lm›flsa senet bedelinin tahsil edildi¤i tarihte prim ödeme-
20
sinin yap›ld›¤›n› kabul gerekir. Ne var ki somut
olayda daval› sigorta flirketi bu hükümlere ra¤men acente arac›l›¤› ile kendisine gönderilen
senetleri kabul etmeyerek hemen iade etmemifl
ve riziko gününe kadar nezdinde tutarak davac› sigorta ettirende primin tahsil edildi¤ine iliflkin
kan› uyand›rm›fl bulunmaktad›r. Böyle bir durumda senetle prim tahsil etmek isteyen sigortac›n›n
basiretli bir tacir gibi davranarak senetleri derhal sigorta ettirene iadesi gerekirdi. Ancak bu
flekilde davac› sigorta ettirenin, yerini sigorta güvencesine ald›rmak için yeni bir giriflimine imkân
tan›m›fl olabilirdi. Daval› sigortac›n›n bu gere¤i
yerine getirmeyerek, sigorta ettirende iflyerinin
sigortal› oldu¤u kan›s›n› uyand›rd›ktan ve rizikonun gerçekleflmesinden sonra, sigorta poliçesinin iptal edilmifl oldu¤unu bildirerek sigorta tazminat›n› ödemekten kaç›nmas›, Medeni Kanunun ikinci maddesinde öngörülen haklar›n kullan›lmas›nda iyi niyetle hareket etmek yükümlülü¤üne ayk›r› düfler ki böyle bir davran›fl›n hukuken
korunmas› mümkün de¤ildir.
Ne var ki, davac› sigorta ettiren de bir tacir olup,
ifllem ve davran›fllar›nda Ticaret Kanununun
20/2ci maddesi uyar›nca basiretli bir tacir gibi
davranmakla yükümlüdür. Kendi iflyerini sigorta
ettiren tacirin de, bir sigorta iflleminde tabi oldu¤u yükümlülükleri araflt›r›p yükümlülü¤ünü buna
göre yerine getirmesi kendinden beklenen bir
davran›fl olmal›d›r. Böyle bir ifllemde, di¤er taraf›n davran›fllar›na kendisini teslim eden bir tacirin
zarar›n oluflumunda daval› sigortac› ile birlikte
kusurlu oldu¤unun kabulü ve Borçlar Kanununun 44/1.ci maddesi hükmü uyar›nca tazminattan gerekli indirimin de yap›lmas› hakkaniyet ilkesi gere¤idir” denilerek yerel mahkeme karar›
davac› lehine bozulmufltur.
Yarg›tay kararlar›ndan da anlafl›laca¤› üzere sigorta priminin ödenmesi, sigortac›n›n sorumlulu¤unun bafllamas› ve sigorta ettirenin temerrüdünde mevzuat hükümlülü¤ü yan›nda sigorta
sözleflmesi ile sahip olunan haklar›n kullan›lmas›nda, yükümlülüklerin yerine getirilmesinde taraflar›n durum ve tutumlar›, sözleflmenin geçerlili¤inin belirmesinde dikkate al›nmal› ve hüsniyet
kaideleri göz önünde tutulmal›d›r. ■
AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA
Sistemik Riskler ve
Sigorta Sektörü
Onur AVCI
AB ve Sigorta
ünyada finansal ürünleri sigorta eden
ve mortgage sigortas› yapan flirketler
d›fl›nda, sigorta flirketlerinin finansal krizden
do¤rudan etkilenmedi¤i görülmektedir. Ancak, flirketler gerek finansal kriz sonras›nda
piyasa de¤erlerindeki ve yat›r›m portföylerindeki düflüfller nedeniyle gerekse krizin ekonomik kriz halini almas› sonras›nda prim hacminde yaflanan düflüfller nedeniyle krizden
olumsuz etkilenmifl, karl›l›k oranlar› azalm›flt›r.
Ayr›ca, önemli ölçüde bankac›l›k faaliyeti
bulunan bir finansal grubun parças› olan sigorta flirketleri di¤er grup flirketlerindeki
olumsuzluklardan etkilenebilmektedir. Bunlara ra¤men, sigorta flirketlerinin yat›r›m stratejilerinin güçlü oldu¤u ve maruz kal›nan sigortal› kay›plar›n bafla ç›k›labilir oldu¤u görülmektedir.
D
Türkiye’de de 2009 y›l›nda hayat prim üretiminin yüzde 15, hayat d›fl› prim üretiminin
yüzde 3 ve toplam prim üretiminin yüzde 4,5
büyüdü¤ü dikkate al›nd›¤›nda, prim üretiminde reel olarak küçülme yafland›¤› görülmektedir. Özellikle hayat d›fl› branfllar›n birço¤unda teknik karl›l›k oranlar› düflmüfl, 2008
y›l›nda sektörde 484 Milyon TL teknik kâr görülürken, yaflanan yo¤un rekabetin de etkisiyle 2009 y›l›nda teknik kâr 165 Milyon TL’de
kalm›flt›r. Mali piyasalardaki olumsuzluklar ve
faiz oranlar›n›n düflmesi gibi nedenlerle mali
kârda da ciddi azalmalar yaflanm›flt›r.
Asl›nda tüm bu süreç, sigorta sektörünün finansal krizin sorumlusu de¤il, krizden etkilenen taraf oldu¤unu bize göstermektedir. Üstelik sigorta sektörü di¤er finansal hizmet
Finansal krizlerin
sorumlusu olmayan ve
sistemik risk yaratmayan
sigorta, reasürans ve
emeklilik flirketleri, di¤er
finansal hizmet
sa¤lay›c›lar›yla ayn›
kat› düzenleme ve
denetleme kurallar›na tabi
olmamal›d›r.
sa¤lay›c›lar›yla karfl›laflt›r›ld›¤›nda göreceli
olarak finansal krizden daha az etkilenmifllerdir. Bunun yan›nda, reel sektöre de s›çrayan
krizin etkilerinin azalt›lmas›nda sigorta ve reasürans flirketleri önemli rol üstlenmifltir. Bu
gerekçelerle, kriz sonras›nda yeni finansal
düzenleme ve denetleme ortam›nda sigorta, reasürans ve emeklilik flirketleri, bankalar
ve di¤er finansal hizmet sa¤lay›c›lar›yla ayn›
koflullarda de¤erlendirilmemelidir.
S‹GORTA SEKTÖRÜ NEDEN F‹NANSAL KR‹ZDEN
GÖRECEL‹ OLARAK DAHA AZ ETK‹L‹?
Sigorta flirketleri ciddi problemlere neden
olacak finansal faaliyetler yürütmekten kaç›nd›klar› sürece di¤er finansal kurulufllar kadar likidite riskine maruz kalmamaktad›r. Ayr›ca, sigorta flirketleri nispeten sabit bir prim
ak›fl› ile fon sa¤lamaktad›r. Böylece, genellikle k›sa dönemli finansmana ba¤›ml› olmamalar› sayesinde bankalar› daha fliddetli etkileyen likidite riskinden etkilenmemektedirler. Ayr›ca, sigorta flirketleri genellikle nakit
ak›fl› ve risk profilleri iyi belirlenmifl ürünlere
yat›r›m yaparak poliçe sahiplerine verdikleri
21
taahhütlerini karfl›lamak üzere büyük oranda
yat›r›mlar›n›n risk profilini s›n›rlamakta ve aktif-pasif yönetimine önem vermektedir.
Sonuç olarak, sa¤lam nakit ak›fllar› ve uzun
vadeli yat›r›m stratejileri sayesinde krizden di¤er finansal sektör oyuncular›na k›yasla çok
daha az etkilenen sigorta flirketleri, finansal
kriz boyunca fiyatlama ve tazminat ödemeleri konusunda sorun yaflamam›flt›r. Nitekim
ABD’de 2009 y›l› ortas› itibar›yla 592 banka
devletten 245 Milyar dolar destek al›rken, sadece büyük ölçüde bankac›l›k faaliyeti de
olan 3 sigorta flirketi devlet deste¤ine ihtiyaç
duymufltur. Devlet deste¤i talep eden sigorta flirketlerinin oran› küresel hayat-d›fl› ve hayat branfl› prim hacminin yüzde 3’ünden az›n› oluflturmaktad›r.
Sigorta ve reasürans flirketleri finansal krizin
ortaya ç›kmas›ndan ve yay›lmas›ndan sorumlu olmamakla beraber, bankalarla olan
iliflkileri ve ekonomik daralma nedeniyle krizden etkilenmeleri ve ifl hacimlerinde düflüfl
yaflamalar› normal de¤erlendirilmelidir. Ancak, bunun ötesinde, sektörün bozulan finansal istikrar›n düzeltilmesine katk›da bulundu¤u unutulmamal›d›r. Sigorta flirketleri ürettikleri uzun vadeli poliçeler sayesinde olumsuz piyasa koflullar›nda esneklik göstererek
ve uzun dönemli bir perspektife sahip kurumsal birer yat›r›mc› olarak piyasadaki dalgalanmalar›n etkisini azalt›c› rol üstlenmifllerdir.
Sigorta sektörü, finansal istikrar›n gelifltirilmesi, üretime dönük yat›r›mlar›n ve yenilikçi
ürünlerin teflvik edilmesi, tasarruflar›n yat›r›ma yönlendirilmesi ve sermayenin verimli
kullan›m›n› sa¤lamas› gibi ekonomide üstlendi¤i roller sayesinde finansal krizin etkilerinin
en k›sa sürede giderilmesine katk›da bulunmaktad›r.
S‹GORTA SEKTÖRÜ NEDEN DAHA KATI
DÜZENLEMELERE TAB‹ TUTULMAMALI?
Sigorta flirketlerinin bankalarla benzer hizmetler sundu¤u ve finansal istikrara yönelik
benzer tehditler teflkil etti¤i gibi yanl›fl bir var-
22
say›m›ndan hareket edilmesi, sigorta flirketlerinin afl›r› sermaye yeterlili¤i düzenlemeleriyle
karfl› karfl›ya kalmas›na yol açabilecektir.
Sunduklar› hizmetler, ifl modelleri ve bunlara
iliflkin riskleri bankalardan önemli ölçüde
farkl›l›k gösteren sigorta flirketlerinin bankalarla ayn› düzenlemelere ve sermaye gereklili¤ine tabi tutulmas›, sadece flirketlerin ve sigortal›lar›n de¤il ayn› zamanda ekonominin
de zarar görmesine neden olabilir.
Nisan 2009 tarihinde Londra’da düzenlenen
G-20 toplant›s› sonras›nda yeniden yap›land›r›lan ve finansal sistemin yeniden imar edilmesi çal›flmalar›n› üstlenen Finansal ‹stikrar
Kurulu (FSB) finansal aktörlerin finansal istikrar› bozmayacak ve yeni krizler yaratmayacak
flekilde faaliyet göstermelerini teminen daha
kat› düzenleme ve denetleme çerçevesi çizmektedir. Üst yönetimin ücretlendirme politikalar›, ifl hacminin s›n›rland›r›lmas› ve daha
fleffaf denetim gibi konulara odaklanan bu
çal›flmalar finansal aktörlerin sistemik risk yaratarak tüm ekonomiyi etkilemelerinin önüne geçmeyi hedeflemektedir. Ancak, sigorta sektörü sistemik risk yaratmad›¤› gerekçesiyle, bu kat› kurallar›n büyük ölçüde d›fl›nda
kalmas› gerekti¤ini, ancak al›nacak her tür
karar›n kendilerini de etkileyece¤i için karar
alma mekanizmalar›nda temsil edilmesi gerekti¤ini savunmaktad›r.
Sigorta sektörünün önde gelen düflünce kurulufllar›ndan Geneva Association, finansal
istikrar›n korunmas›nda sigorta sektörünün
rolüne iliflkin Mart 2010 tarihinde kapsaml› bir
rapor yay›mlam›flt›r. Küresel finansal piyasalarda ve finansal krizlere etkisinde bankalar›n
ve sigorta flirketlerinin birbirinden ayr›flt›¤› belirtilen raporda, sigorta ve reasürans flirketlerinin ana faaliyetlerinin sistemik risk yaratmad›¤› gerekçeleriyle aç›klanmaktad›r.
FSB sistemik riskleri, finansal sistemin bir k›sm›nda veya tamam›nda meydana gelen
de¤er kayb› nedeniyle reel ekonomi üzerinde ciddi olumsuz sonuçlar do¤uracak flekilde finansal hizmetlerde dalgalanmaya yol
açma riski olarak tan›mlamaktad›r. Buradan
anlafl›laca¤› üzere, bir finansal kuruluflun baflar›s›zl›¤› veya iflas› finansal sistemde ve/veya reel ekonomide ciddi de¤er düflüklü¤üne
yol açmal›d›r. FSB bir kuruluflun sistemik risk
yarat›p yaratmad›¤›n› ölçmek için “büyüklük”, “ba¤lant›l› olma”, “ikame edilebilirlik”
olarak özetlenebilecek üç kritere bakmaktad›r. Uluslararas› Sigorta Denetçileri Birli¤i (IAIS)
bu kriterlere “zamanlama” kriterini de eklemifltir. Söz konusu raporda, sigorta ve reasürans flirketleri bu kriterler baz›nda incelenerek, sistemik risk yaratmad›klar› vurgulanmaktad›r.
S‹GORTA fi‹RKETLER‹ NEDEN S‹STEM‹K R‹SK
YARATMAZ?
Büyüklük (size): Finansal sistemin tek bir unsuru taraf›ndan sa¤lanan finansal hizmetlerin
hacmini ifade etmektedir. Büyük sigorta flirketlerinin bankalarla karfl›laflt›r›ld›¤›nda risklerini çeflitlendirdikleri görülmektedir. Bu nedenle, tüm kuruluflun büyüklü¤ü yerine her
bir faaliyetin büyüklü¤ü de¤erlendirilerek, bu
faaliyetler sonucu üstlenilen risklere dikkat
edilmelidir. Sigorta flirketleri farkl› co¤rafyalarda farkl› risklerle karfl› karfl›ya oldu¤u için ve
farkl› branfllarda da farkl› risklerle karfl› karfl›ya
kald›¤› için, risklerini uygun flekilde çeflitlendirebilmektedir. Oysa hem ticari hem bireysel
bankalar›n faaliyetleri büyük ölçüde kredi riskine, bir miktar da piyasa riskine maruz kalmaktad›r. Ayr›ca, sigorta flirketlerinin karfl› karfl›ya kald›¤› riskler bankalara k›yasla birbiriyle
daha az ba¤lant›l›d›r. Piyasa riskleriyle mortalite riskinin veya do¤al afet riskinin ayn› anda
gerçekleflmesi veya birbirini tetiklemesi beklenemez.
Bütün bunlar›n yan›nda, sigorta flirketlerinin
verdikleri teminatlar›n büyüklü¤ü de sistemik
risk yaratmalar›na neden olmamaktad›r. Katrina kas›rgas›n›n büyük sigortal› kay›plar›na
neden oldu¤u 2005 y›l›nda bile do¤al afetlerden kaynakl› kay›plar›n 120 Milyar dolara
ulaflt›¤› ancak tek bafl›na Lehmann’›n finansal sektöre etkisinin 155 Milyar dolar oldu¤u
dikkate al›nd›¤›nda, sigortal› kay›plar›n›n çok
büyük de¤erlere ulaflmad›¤› görülmektedir.
Nitekim, büyük depremler veya Katrina gibi
kas›rgalar sonucu oluflan sigortal› kay›plar› sigorta ve reasürans flirketleri taraf›ndan bugüne kadar hem kolayl›kla karfl›lanabilmifl hem
de oluflan kay›plar›n reel ekonomiyi etkilemesi engellenmifltir.
Ba¤lant›l› olma (interconnectedness): Finansal sistemin di¤er unsurlar›yla olan ba¤lant›y›
ifade etmektedir. Bir kuruluflun finansal sistem için risk teflkil edebilmesi için di¤er kurulufllar› da etkileme kapasitesi olmas› gerekmektedir. Sigorta flirketleri ile bankalar›n risk
transfer sistemleri incelendi¤inde, reasürans
ifllemlerinin sigorta flirketi ile riskini devretti¤i
reasürans flirketi aras›nda, kredi temerrüt
swaplar›n›n (CDS) ise tüm bankalar aras›nda
yap›ld›¤› görülmektedir. Reasürans ifllemleri
özünde riski da¤›tarak sistemik risklerin azalt›lmas›n› sa¤larken, kredi piyasas›na iliflkin bir
türev ürünü olan CDS ifllemleri sistemik riskleri art›r›c› etki yapmakta olup, bir bankadaki
ödeme güçlü¤ü di¤er tüm bankalar›n ifllemlerini olumsuz etkilemektedir. Ayr›ca, büyüklük olarak bak›ld›¤›nda da, sigorta flirketlerinin reasürans flirketlerine yapt›klar› devirler
aktiflerinin küçük bir k›sm›n› olufltururken, kriz
öncesinde CDS ifllemleri bankalar›n toplam
aktif de¤erinin yar›s›na yaklaflmaktayd›.
‹kâme edilebilirlik (substitutability): Baflar›s›zl›k durumunda ayn› hizmetlerin finansal sistemin di¤er unsurlar› taraf›ndan ne ölçüde sa¤lanabilece¤ini ifade etmektedir. Hiçbir sigorta branfl›nda monopol piyasa bulunmamaktad›r. Ayr›ca, sigorta flirketleri d›fl sermaye dâhil bir çok farkl› kaynaktan kapasite elde etmektedir. Reasürans flirketleri ise sisteme nihai
kapasite sa¤lamakta olup, sigorta flirketlerine kapasite sa¤lad›klar› ölçüde flirketler de
prim üretmeye devam etmektedir. Reasürans piyasas›nda kapasite kolayl›kla ikame
edilebilmektedir. Bir do¤al afet sonras› reasürans kapasitesi düflmekte ve bunun neticesinde reasürans fiyatlar› artmaktad›r. Bu art›fl
reasürans piyasas›na taze kaynak ak›fl›n› sa¤-
23
lamaktad›r. Bu sermaye art›fl› tabii ki do¤al
afetin hemen sonras›nda gerçekleflmemekle
birlikte, ikame edilme ihtiyac› da hemen ertesi gün kendini göstermedi¤i için sermayenin belli bir zaman süreci içerisinde yeniden
elde edilmesi sorun yaratmamaktad›r.
Zamanlama (timing): Finansal sistem ve reel
ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerin ne kadar sürede ortaya ç›kt›¤›n› göstermektedir.
Bankac›l›kta olaylar çok h›zl› geliflirken, sigortac›l›kta süreç çok daha yavaflt›r ve olas›
olumsuz etkiler kendisini uzun bir süreç içerisinde yavafl yavafl göstermektedir. Ödemeler poliçe sahiplerinin talebine ba¤l› olarak
de¤il, sigortalanan rizikonun gerçekleflmesiyle mümkün olabilir. Üstelik tazminat ödemeleri de an›nda yap›lmamakta, belli bir süreç
gerektirmektedir. Örne¤in, ABD’de 11 Eylül
2001 sald›r›lar›ndan 2 sene sonra sigortal› kay›plarla ilgili ifllemlerin ancak yar›s› tamamlanm›flt›r. Bu nedenlerle, bir bankan›n iflas etmesi h›zla tüm bankac›l›k sisteminin zarar görmesine neden olabilirken, sigorta flirketlerinin
tasfiye süreci daha düzenli ve yavafl flekilde
gerçekleflti¤i için daha kolay ikame edilebilmekte ve böylece sektörün kapasite ve sermaye bulmas› için gereken zaman kazan›lm›fl olmaktad›r. Böylece, bankac›l›k sektöründe yafland›¤› gibi, flirketlerin iflas›na göz yumulamama sorunu da kendili¤inden çözülmüfl olmaktad›r.
Sonuç olarak, sigorta ve reasürans flirketlerinin büyüklüklerinin göreceli olarak s›n›rl› kalmas›, olumsuz etkilerinin yavafl yay›lmas› sayesinde bu etkilerin giderilmesi için gereken
zaman›n kazan›lmas› ve olumsuz etkilerinin
di¤er finansal hizmet sa¤lay›c›lar›na çok fazla yay›lmamas› gibi nedenlerle sistemik risk
yaratmad›klar› söylenebilir.
ÖNER‹LER
Dünyada sigortac›lar, sistemik riskleri gidermek gerekçesiyle reform ad› alt›nda hatal›
kararlar al›nmas› halinde, bundan sadece sigorta sektörünün de¤il ayn› zamanda eko-
24
nominin de ciddi zarar görebilece¤ini özellikle vurgulayarak, sistemik risk yaratmayan sigorta sektörünün bankalar baflta olmak üzere di¤er finansal hizmet sa¤lay›c›lardan farkl›
de¤erlendirilmesi gerekti¤ini savunuyor.
Bu çerçevede, ülkemizde de geliflmeleri takip edilen Solvency II düzenlemeleri, flirketlerin en do¤ru sermaye yeterlili¤inin hesaplanmas›, kurumsal yönetim ilkelerine uygun flekilde hareket etmesi ve kamuya ve denetçilere fleffaf raporlama yapmas› aç›s›ndan büyük önem tafl›yor ve sigorta sektörünün tüm
faaliyetlerini kapsayan modern ve yeterli düzenlemeler olarak de¤erlendiriliyor. Bunun
ötesinde, daha s›k› sermaye yeterlili¤i kurallar› öngörülmesinin ne flirketlere, ne sigortal›lara ne de ülke ekonomisine fayda sa¤lamayaca¤› düflünülüyor.
Bunun yan› s›ra, Dünya sigorta sektöründe finansal krizden gerekli derslerin ç›kar›larak, finansal istikrar› güçlendirmek ve uygulamadaki boflluklar› gidermek üzere afla¤›daki
ad›mlar›n at›lmas› gereklili¤i üzerinde duruluyor:
❖ Sigorta gruplar›n›n, sigortac›l›k faaliyetleri
d›fl›ndaki faaliyetlerini de içerecek flekilde
kapsaml› flekilde denetlenmesi için ilke bazl›
düzenlemelerin yap›lmas›
❖ fiirketlerin olas› k›sa vadeli fonlama ihtiyaçlar› da dikkate al›narak, likidite riski yönetiminin güçlendirilmesi
❖ Geleneksel sigortac›l›k faaliyetlerinden daha farkl› olan finansal garanti sigortalar›yla ilgili mevzuat›n gelifltirilmesi
❖ Makro düzeydeki risklerin de takip edilebilmesi amac›yla, sigorta sektörünün de söz
hakk› olaca¤› yeni bir denetim ve gözetim
yap›lanmas› oluflturulmas›
❖ Geçmifl deneyimler de dikkate al›narak,
sektörde risk yönetimi uygulamalar›n›n güçlendirilmesi ■
Avrupa Yol Güvenli¤i
Eylem Plan› (2003-2010)
Müge SOYSAL
TSRfiB, AB ve Uluslararas› ‹liflkiler
rafik kazalar› ve kazalar sonucu meydana gelen ölümler Avrupa Birli¤i
gündeminde önemli bir yere sahiptir. Bu
kapsamda Avrupa Birli¤i’nin Avrupa Ulafl›m
Politikas›na iliflkin olarak yay›nlad›¤› Beyaz Kitap1’ta 2010 y›l› itibariyle AB genelinde yol
kazalar› sonucu meydana gelen ölümlerin
yar› yar›ya azalt›lmas› önerilmifltir. Konuya iliflkin olarak Avrupa Komisyonu taraf›ndan haz›rlanan Tebli¤ kapsam›nda ise yol güvenli¤indeki olumsuzluklar›n giderilmesi, yeni yol ve güvenlik teknolojilerinin tesis
edilmesi ile sürücü davran›fllar›n›n gelifltirilmesi
için bir “Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem Plan›” sunulmufltur.
T
2010 y›l›na kadar geçerli olmas› öngörülen
Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem Plan› afla¤›da
yer alan bafll›klarda ilerleme kaydetmeyi hedeflemifltir:
SÜRÜCÜ DAVRANIfiLARININ GEL‹fiT‹R‹LMES‹
Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem Plan›, sürücü
davran›fllar›n›n mevcut mevzuata uyumlu
hale getirilmesi, özel ve profesyonel sürücülere sürekli ve temel e¤itim verilmesi ile fark›ndal›k yaratan kampanyalar›n gelifltirilmesini amaçlamaktad›r. Plan kapsam›nda bu
konuda al›nacak tedbirler aras›nda kask ve
emniyet kemeri kullan›m›, sürücü davran›fllar›n› olumsuz etkileyecek alkol ve ilaç tüketi-
minin belirlenmesi, uluslararas› nakliye tafl›mac›l›¤› için cezalar›n uyumlu hale getirilmesi ve iyi uygulama örneklerinin gelifltirilmesi
yer almaktad›r.
ARAÇ EMN‹YET‹N‹N SA⁄LANMASI
Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem Plan› kapsam›nda teknik destek ile araç emniyetinin sa¤lanmas› da büyük önem teflkil etmektedir. Bu
kapsamda kaza fliddetini azaltan araçlar›n
gelifltirilmesi, a¤›r yük tafl›yan araçlarda kör
noktalar›n bertaraf edilmesi, motosiklet kullan›c›lar›n›n güvenli¤inin artt›r›lmas› ve araçlarda kullan›lan
çocuk koltuklar› konusunda
uluslararas› sistemlerin teflvik
edilmesi ele al›nacak baz›
tedbirler aras›nda bulunmaktad›r. Bu çerçevede Avrupa
Komisyonu, yeni araçlar›n
uyumlu test protokollerine uygun olarak test edildi¤ini garanti etmek, tüketicileri bilgilendirmek ve tüketicilerin konuya iliflkin fark›ndal›¤›n› yükseltmek amac›yla Avrupa Yeni Araç De¤erlendirme Plan›na (Euro NCAP) destek vermifltir.
Buna ek olarak Komisyon ve motorlu tafl›t
sektörü taraf›ndan e-Güvenlik giriflimi de hayata geçirilmifltir.
YOL ALTYAPILARININ GEL‹fiT‹R‹LMES‹
Kazalara sebep olan tehlikeli noktalar›n tespit edilmesi ve yol altyap›lar›n›n gelifltirilmesi
de Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem Plan› kapsam›nda önemli bir hedef olarak yer almaktad›r. Zira yol altyap›lar›n›n gelifltirilmesi yol kazalar›n›n fliddeti ve ciddiyetinin azalt›lmas›nda önemli katk› sa¤lamaktad›r. Anormal tra-
1
Beyaz Kitaplar, Avrupa Komisyonu taraf›ndan haz›rlanan, belli bir konudaki AB eylemine yönelik somut öneriler içeren dokümanlard›r. Beyaz Kitaplar, baz› durumlarda Yeflil Kitaplar›n bir uzant›s› fleklinde ortaya ç›kmakta ve Yeflil Kitapta var›lan sonuçlar› önerilere dönüfltürmektedir.
25
fik flartlar›n›n erken tespit edilmesi ve konuya
iliflkin bilginin sürücülere iletilmesi yine yol güvenli¤inin sa¤lanmas›nda yard›mc› unsurlard›r. Bu kapsamda sürücülere Avrupa uydu
konumlama sistemi Galileo arac›l›¤›yla trafik
ve zararl› madde tafl›yan araçlar hakk›nda
bilgi sa¤lanmas› hedeflenmifltir. Avrupa Yol
Güvenli¤i Eylem Plan› çerçevesinde ayr›ca
“ak›ll› yollar” gelifltirilmesine yönelik araflt›rmalar›n yürütülmesi, tünellerdeki güvenli¤in
artt›r›lmas›, güvenlik yönetimi ve h›z ölçüm
teknikleri ile denetim metotlar› konusunda ilkelerin oluflturulmas› amaçlanm›flt›r.
26
GÜVENL‹ MAL VE YOLCU ULAfiIMININ
SA⁄LANMASI
A¤›r yük tafl›yan araç trafi¤inin artmas› ile birlikte “Trans Avrupa A¤›” güvenli¤inin sa¤lanmas› da büyük önem kazanm›flt›r. Ayr›ca a¤›r
yük tafl›yan araç kullanman›n oldukça tehlikeli bir ifl kolu olmas› ile birlikte ticari sürücülerin
çal›flma standartlar› ile uyumlu bir çal›flma ortam›na sahip olmalar› da hedeflenmektedir.
Bu kapsamda Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem
Plan›, a¤›r yük tafl›yan araçlar›n maruz kald›¤›
kaza say›s›n›n azalt›lmas›, ticari sürücülere yö-
nelik e¤itim düzenlenmesi ve sürüfl ve istirahat
sürelerine uyum sa¤lanmas›n› amaçlamaktad›r. Böylece ticari sürücülerin çal›flma koflullar›na iliflkin mevzuat›n kat›laflt›r›lmas›, ticari
araçlara h›z ölçümü say›c›s› (takograf) yerlefltirilmesi, tehlikeli madde tafl›maya iliflkin Birlik
mevzuat›na uyum sa¤lanmas›, a¤›r yük tafl›yan araçlarda emniyet kemeri kullan›m›n›n
zorunlu hale getirilmesi ve araçlardaki emniyetin gelifltirilmesi Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem
Plan› kapsam›nda al›nmas› öngörülen tedbirler aras›nda yer almaktad›r.
AC‹L YARDIM H‹ZMET‹ VE YOL KAZASI
MA⁄DURLARINA YÖNEL‹K BAKIM
Yol kazalar› sonras› müdahale ve bak›m›n daha da gelifltirilmesi hiç kuflkusuz Avrupa Birli¤i’nde binlerce daha hayat›n kurtar›lmas›na
yard›mc› olacakt›r. Avrupa Birli¤i genelinde
112 acil yard›m kodu arac›l›¤›yla acil yard›m
ça¤r›lar›na destek sa¤lanmaktad›r. Ancak
yaralanmalar›n azalt›lmas› ve acil t›bbi bak›m
performans›n›n ölçülebilmesi için yaralanma
fliddeti hakk›nda detayl› bilgi edinilmesi gerekmektedir. Bu nedenle Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem Plan›, acil yard›m sa¤lamaya iliflkin
projelerin yürütülmesi ve kaza sonras› bak›ma
iliflkin iyi uygulama örneklerinin incelenmesini
öngörmektedir.
KAZA VER‹LER‹N‹N TOPLANMASI, ANAL‹Z‹ VE
PAYLAfiIMI
Kazalar›n önlenmesi veya etkilerinin azalt›lmas› için kazalar›n neden ve sonuçlar›n›n iyi
flekilde anlafl›lmas› gerekmektedir. Bu nedenle ulusal düzeydeki yöntemler ile birlikte kapsaml› ba¤›ms›z incelemelerin yürütülmesi
önem kazanm›flt›r. Bu kapsamda Avrupa Komisyonu taraf›ndan Komisyon bünyesinde bir
“Avrupa Yol Güvenli¤i Gözlemevi” kurulmas›
hedeflenmifltir. Bu çerçevede Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem Plan›nda hastane verileri ve ulusal düzeydeki yol kaza istatistiklerinin ba¤lant›l› hale getirilmesi için bir sistem gelifltirilmesi
ile polis raporlar›ndan oluflan bir Avrupa Yol
Kaza Veritaban› (CARE) oluflturulmas› ve yol
kazalar› hakk›nda ba¤›ms›z incelemeler yap›lmas› amaçlanm›flt›r.
AVRUPA YOL GÜVENL‹⁄‹ fiARTI
Avrupa Komisyonu, yol güvenli¤inin gelifltirilmesi konusu ile yak›ndan ilgilenen ulafl›m flirketleri, araç ve yedek parça üreticileri, sigorta
flirketleri, altyap› operatörleri ile yerli ve bölgesel otoriteleri Yol Güvenli¤i fiart›’na taraf olmaya davet etmektedir. Avrupa Yol Güvenli¤i
fiart’› çerçevesinde her imza sahibinin yol güvenli¤i konusunda çeflitli taahhütlerde bulunmas› beklenmektedir. Plan kapsam›nda taahhütlerin di¤er ilgililerin de faydalanmas› amac›yla ilân edilmesi ve taahhütlerin uygulanmas›na iliflkin takip yap›lmas› öngörülmüfltür.
Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›, mevcut durumda
tüm Avrupa Birli¤i üye devletlerini kapsayan en
genifl yol güvenli¤i platformudur. Bu nedenle
Avrupa Komisyonu’nun Enerji ve Ulaflt›rma Genel Müdürlü¤ü taraf›ndan 2004 y›l›nda bafllat›lan “Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem Plan›”n›n
önemli bir parças›n› oluflturmaktad›r. Bu kapsamda Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›, flirketler, kamu mercileri ve sivil toplum kurulufllar›n› bir araya getirerek yol kazalar›nda ölüm oranlar›n›n
azalt›lmas› için eylemler gerçeklefltirilmesi ve al›nacak önlemler hakk›nda bilgi al›flveriflinde bulunulmas› konusunda f›rsatlar sunmaktad›r.
AVRUPA YOL GÜVENL‹⁄‹ EYLEM
PLANI (2011-2020)
Mevcut Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem Plan›’n›n
2010 y›l› itibariyle ömrünü tamamlayacak olmas› ile birlikte Avrupa Birli¤i genelinde yeni bir
Avrupa Yol Güvenli¤i Eylem Plan› (2011–2020)
için çal›flmalara bafllanm›flt›r. Bu kapsamda
yeni planda öncelikli olarak ele al›nmas› gereken konular hakk›nda Avrupa vatandafllar› ile
ulusal ve bölgesel düzeydeki paydafllara yönelik bir istiflare süreci bafllat›lm›flt›r. Söz konusu
istiflare süreci sonucunda elde edilen bulgular›n önümüzdeki 9 y›l boyunca uygulanacak
yeni bir “Yol Güvenli¤i Eylem Program›”n›n içeri¤ini tayin etmesi beklenmektedir. ■
27
AB Blok Muafiyet
Düzenlemesinde
Yeni Dönem
Hüseyin ARSLAN
TSRfiB, Hukuk ve Mevzuat
vrupa Birli¤i Komisyonu taraf›ndan,
Avrupa Birli¤inin ‹flleyifline ‹liflkin Ant1
laflman›n 101/3 maddesi çerçevesinde sigortac›l›k sektöründeki anlaflma, karar ve
uyumlu eylem kategorilerini netlefltirmek
üzere yay›mlanan 358/2003 no.lu Blok Muafiyet Karar›n›n geçerlilik süresi 31 Mart 2010
itibariyle sona ermifl bulunuyor. Geçen y›l,
Komisyon taraf›ndan haz›rlanan, bu karar›n
2
uygulanmas›n›n de¤erlendirildi¤i bir rapor
Konseye ve Parlamentoya sunulmufltu.
Yap›lan de¤erlendirmeler neticesinde, Komisyon 24 Mart 2010 tarihinde, 1 Nisan 2010
ve 31 Mart 2017 tarihleri aras›nda yürürlükte
3
olacak yeni bir karar yay›mlad› .
A
Bu düzenleme ile daha önceki kararda muafiyet tan›nan dört bafll›ktan ikisi için muafiyetin devam etmesi öngörülmektedir. Bu iki
bafll›k k›saca ortak tablolar haz›rlanmas› ve
çal›flmalar yürütülmesi ile ortak risk havuzu
oluflturulmas› olarak özetlenebilir.
Riskin hesaplanabilmesi tüm sigortac›l›k
ürünlerinin fiyatland›r›lmas›nda kullan›lan te-
1
mel bir unsur olup gerçekleflen hasarlara iliflkin istatistik bilgilerine eriflimin sa¤lanmas›,
teknik fiyatland›rman›n yap›labilmesi için oldukça önemlidir. Hiç flüphesiz, bu husus sigortac›l›¤› di¤er finans sektörlerinden ay›rmaktad›r. Buradan hareketle, eski düzenlemede, baz› koflullar›n varl›¤›na ba¤l› olarak,
belli bir riskin teminat alt›na al›nmas›na iliflkin
ortalama maliyetlerin hesaplanmas› ve bir
sermaye unsuru iliflkin sigortalarda mortalite
tablolar› ile hastal›k, kaza ve maluliyete iliflkin hasar s›kl›¤›n› gösteren tablolar›n haz›rlanmas›na iliflkin ortakl›k ve iflbirli¤ine yönelik
anlaflmalar bak›m›ndan muafiyet tan›nmaktayd›.
Komisyon bu konuda tan›nan muafiyetin
kald›r›lmas›n›n rekabet art›r›c› iflbirli¤inin
azalmas›na neden olaca¤›n› dikkate alarak, muafiyetin devam›na karar vermifltir.
Ancak, yeni düzenlemede bu muafiyet konusunda baz› de¤ifliklikler yap›lm›flt›r. Öncelikle, ortak hesaplamalar (joint calculations)
yerine bu hesaplamalar› da kapsayan ancak daha genifl bir anlam tafl›yan ortak derlemeler (joint compilations) terimi tercih
edilmifltir. Bilgi de¤iflimine iliflkin hüküm ise
yaln›zca bu tür bir iflbirli¤inin gerekli olmas›
kofluluna ba¤lanm›flt›r. Ayr›ca paylafl›lan ve-
AT Anlaflmas›n›n eski 81’inci maddesi
Report from the Commission to the European Parliament and the Council on the functioning of Commission Regulation (EC) No 358/2003 on the application of Article 81(3) of the Treaty to certain categories of agreements, decisions and concerted practices in the insurance sector {SEC(2009) 364}
3
Commission Regulation (EU) No 267/2010 of 24 March 2010 on the application of Article 101(3) of the Treaty on the Functioning of the European Union
to certain categories of agreements, decisions and concerted practices in the insurance sector (Text with EEA relevance)
2
28
rilere, kamu güvenli¤ine iliflkin baz› istisnalar d›fl›nda, tüketici örgütleri için eriflim
sa¤lanmas›na olanak tan›nmaktad›r.
‹kinci olarak, eski muafiyet düzenlemesi
koasürans ve koreasürans yoluyla baz› risklerin teminat alt›na al›nmas› için ortak havuz kurulmas›na ve bu havuzun iflletilmesine, baflta pazar pay› oranlar› olmak üzere
baz› koflullara ba¤l› olarak, olanak tan›yordu. Ad› geçen de¤erlendirme raporunda Komisyon nükleer tehlikeler, çevre
felaketleri ve terörist eylemler gibi belli baz› risklerin sigorta teminat› alt›na al›nmas›n›n çok önemli oldu¤unu ancak sigorta flirketlerinin tek bafl›na böyle büyük riskler
için teminat vermekte isteksiz olduklar›,
hatta bazen böyle bir teminat› tek bafllar›na vermelerinin mümkün olmad›¤› tespitini yapm›flt›r. Bu durum di¤er sektörlerden
farkl› ve sigortac›l›k sektörüne özgü bir durum oldu¤undan söz konusu muafiyetin
devam ettirilmesine ihtiyaç oldu¤u kabul
edilmifltir. Bu bafll›k bak›m›ndan da eski düzenlemeden iki temel farkl›l›k bulunmaktad›r. ‹lk fark, pazar pay› hesaplamas›nda
öngörülmüfl ve di¤er genel ve sektörel rekabet kurallar›na paralel olarak, havuza
dâhil olan flirketlerin yaln›zca havuzdan elde ettikleri brüt prim geliri de¤il, havuz d›fl›ndaki prim gelirleri de hesaba kat›lm›flt›r.
Ancak, bu yenilik Avrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu, CEA, taraf›ndan 24
Mart 2010 tarihinde yay›mlanan bildiride,
bu hesaplama yönteminin, küçük sigorta
flirketlerinin büyük sigorta flirketlerle iflbirli¤i
yapmas›n› engelleyece¤i savunularak
elefltirilmektedir. Sigorta havuzlar› bak›m›ndan getirilen ikinci fark ise yeni riskler
tan›m›n›n geniflletilmifl olmas›ndad›r.
Eski düzenlemede yer alan ancak yeni
düzenlemede yenilenmesi gerekli görülmeyen iki muafiyet bafll›¤› ise flunlard›r:
standart poliçe koflullar› ve güvenlik cihazlar›. Komisyon taraf›ndan yay›mlanan Tebli¤’de4 bunun nedeni, her fleyden önce,
söz konusu bafll›klar›n yaln›zca sigorta sektörüne özgü olmamas› nedeniyle bir blok
muafiyet tan›nmas›na gerek olmad›¤›, aksi halde bu tür hukuki bir arac›n öngörülmedi¤i di¤er sektörler aleyhine bir ayr›mc›l›k ortaya ç›kaca¤› olarak aç›klanmaktad›r. Ayr›ca ad› geçen de¤erlendirme raporunda da bu muafiyetin tüketiciler lehine getirdi¤i olumlu sonuçlar›n yan›nda rekabete iliflkin olumsuz etkileri olabilece¤i
sonucuna da var›lm›fl ve konunun öz de¤erlendirmeye b›rak›lmas› uygun görülmüfltür.
Blok muafiyetin bu flekilde k›smi olarak yenilenmesini elefltiren Avrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu, yenilenmeyen bafll›klar bak›m›ndan hukuki belirsizlik ortaya
ç›kabilece¤i ve sigortac›lar aras›ndaki iflbirli¤inin, tüketiciler aleyhine, azalabilece¤i yönünde uyar›larda bulunmufltur. Komisyon taraf›ndan yay›mlanan Tebli¤’de,
bu konunun dikkate al›nd›¤›, sigortac›l›k
sektörü bak›m›ndan ortaya ç›kabilecek
hukuki belirsizli¤in bu konuda bir blok muafiyet düzenlemesi bulunmayan di¤er
sektörlerden fazla olmayaca¤›n›n de¤erlendirildi¤i ifade edilmifltir. Bu itibarla, ilgili
flirketlerin madde 101(3) kapsam›nda öz
de¤erlendirme yaparken, flu anda revize
edilmekte olan Yatay K›lavuz ‹lkelere ve AT
Antlaflmas›n›n (Eski) 81’inci Maddesinin
Uygulanmas›na ‹liflkin K›lavuz ‹lkelere uygun hareket etmesi gerekecektir. ■
4
Communication from the Commission on the application of Article 101(3) of the Treaty on the Functioning of the European Union to certain categories of
agreements, decisions and concerted practices in the insurance sector (Text with EEA relevance) (2010/C 82/02)
29
SEGEM
SEGEM, Sigorta
Eksperli¤i
E¤itimini Bafllatt›
Doç. Dr. Fuat ERDAL
SEGEM Müdürü
igortac›l›k E¤itim Merkezi’nin Sigorta
Eksperleri Dayan›flma ve E¤itim Vakf› ile
birlikte organize etti¤i Sigorta Eksperli¤i I. Ön
Al›m Kursu, Ankara, Diyarbak›r, ‹stanbul, ‹zmir
ve Trabzon olmak üzere befl il merkezinde 13
Mart 2010 tarihinde bafllad›.
S
‹stanbul’da yap›lan aç›l›flta, SEGEM Müdürü
Doç. Dr. Fuat Erdal, Sigorta Eksperleri ‹cra Komitesi Baflkan› Yalç›n KAYA, Sigorta Eksperleri
Derne¤i Baflkan› Tayfun Ermetin, Sigorta Eksperleri Dayan›flma ve E¤itim Vakf› Baflkan› Sait
Sürmeli, Sigorta Eksperleri ‹cra Komitesi Üyesi
E¤itim Koordinatörü Fikret Gülbahar ve E¤itim
Koordinatörü Engin Özayd›n aç›l›fl konuflmas›
yaparak, kat›l›mc›lara baflar› dileklerinde bulundular. Di¤er illerde SEGEM, SE‹K, SED ve SEDEV ‘‹N temsilcileri adaylara aç›l›fl konuflmas›
sonras› baflar› dileklerini sundular.
Bu e¤itim çerçevesinde, adaylar, 6 hafta temel e¤itim ald›ktan sonra yaklafl›k 6 hafta süreyle branfl e¤itimleri alacaklar. Sektörün teorisyen ve uygulamac› uzmanlar› taraf›ndan
verilecek olan dersler, cumartesi günleri 9.00 18.00 saatleri aras›nda (8 saat), pazar günleri
ise 9.00 - 13.00 saatleri (4saat) aras›nda gerçekleflirilecek.
Daha önce duyurusu yap›lan, tüm branfllar›n
birlikte alaca¤› Temel E¤itimler Ankara, Diyarbak›r, ‹stanbul, ‹zmir ve Trabzon illerinde; Kara
Araçlar› ‹le Yang›n, Do¤al Afet, Kaza ve H›rs›z-
30
l›k Branfl e¤itimleri Ankara, ‹stanbul ve ‹zmir ‹llerinde, Mühendislik, Hava, Deniz Demiryolu
Araçlar› ve Emtia ve K›ymete ‹liflkin Nakliyat
branfl e¤itimleri ise yaln›zca ‹stanbul ilinde verilecek.
SEGEM Yönetim Komitesinde
Görev De¤iflimi
15 Ekim 2008 tarihinden bu güne e¤itim ve s›nav organizasyonlar› ile Türk Sigortac›l›k Sektörü’ne hizmet sunan Sigortac›l›k E¤itim Merkezi’nin Yönetim Komitesi'nde üye de¤iflikli¤i gerçekleflti. Türkiye Odalar ve Borsalar Birli¤i temsilcisi fiadan Eren’in ayr›lmas›yla boflalan üyeli¤e,
TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve Ege Bölgesi Sa-
nayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan› Ender YORGANCILAR geldi.
Ayr›lan üye fiadan EREN’e, Hazine Müsteflarl›¤›
Sigortac›l›k Genel Müdürü ve SEGEM Yönetim
Komitesi Baflkan› Dr. Ahmet Genç taraf›ndan
katk›lar›ndan dolay› teflekkür plaketi verildi.
Sigorta Acenteleri Teknik Personel Sertifikalar›
Da¤›t›lmaya Devam Ediyor
Sigortac›l›k E¤itim Merkezi (SEGEM) taraf›ndan
organize edilen, Birinci (22 May›s – 14 Kas›m
2009) ve ‹kinci Dönem (16 Ekim - 23 Kas›m
2009) e¤itimlerde, Sigorta Acenteleri Teknik
Personel E¤itimini tamamlay›p s›navda baflar›l›
olan adaylar›n sertifikalar›n›n, baflvuru formunda belirtilen isim ve adreslere gönderilme ifllemleri tamamland›. Üçüncü dönem e¤itimini
tamamlayanlar›n sertifikalar› gönderilmeye
devam ediyor.
Ancak, adres yanl›fll›¤›, adres de¤iflikli¤i, flirketin
kapanmas›, kiflinin iflten ayr›lmas›, adres bölümüne e-posta adresinin yaz›lmas› gibi nedenlerle iade edilen sertifikalar›n yer ald›¤› gönderiler SEGEM’‹N web sitesinden tespit edilebilir.
Herhangi bir nedenle sertifikas› eline ulaflmayan kiflilerin, 30 Nisan 2010 tarihine kadar
www.segem.org.tr sitesindeki bilgiler do¤rultusunda SEGEM Merkezi’ne baflvurmalar› gerekmektedir.
Son Acente Teknik Personel E¤itimleri
Tamamland›
Bilindi¤i üzere Sigortac›l›k E¤itim Merkezi (SEGEM) taraf›ndan düzenlenen, “Sigorta Acenteleri Teknik Personel E¤itimi”, 22 May›s – 14 Kas›m 2009 tarihlerinde ilk e¤itim olarak ve 16
Ekim – 23 Kas›m 2009 tarihlerinde de ek e¤itim
olarak gerçeklefltirildi.
Sigorta Acenteleri Yönetmeli¤inin Geçici 1’ inci maddesi uyar›nca 31 Aral›k 2009 tarihine kadar tamamlanmas› gereken e¤itimin öngörülen sürede al›nmamas› durumunda ortaya ç›-
kabilecek hak kay›plar›n›n önlenebilmesi amac›yla 14 Aral›k – 31 Aral›k 2009 tarihleri aras›nda,
çeflitli mazeretlerinden dolay› e¤itime kat›lamayan kifliler için yeniden baflvuru al›nd›.
Adana, Ankara, Erzurum, ‹stanbul ve ‹zmir merkezli olmak üzere befl ilde düzenlenen e¤itimler, 14 Mart 2010 tarihi itibariyle tamamlanarak
baflar›l› olan adaylara sertifikalar› gönderilmeye baflland›.
31
S‹GORTA ‹STAT‹ST‹KLER‹
Sigorta Sektörünün
2009 Y›l›
De¤erlendirmesi
Mehmet KALKAVAN
TSRfiB Genel Sekreter Yard›mc›s›
ergimizin bu say›s›nda Sigorta Sektörünün 2009 y›l› genel de¤erlendirmesini yapaca¤›z.
Bunu yaparken, her zaman oldu¤u gibi bir önceki dönem verilerini karfl›laflt›rarak trendler hakk›nda fikir sahibi olmaya çal›flaca¤›z.
D
I- HAYAT DIfiI fi‹RKETLER
A- B‹LANÇO
1- Aktif
Cari Varl›klar
Nakit Ve Nakit Benzeri Varl›klar
Fin. Varl. ‹le Riski Sig. Ait Fin. Yat.
Esas Faaliyetlerden Alacaklar
‹liflkili Taraflardan Alacaklar
Di¤er Alacaklar
Gelecek Aylara Ait Giderler
Di¤er Cari Varl›klar
Cari Olmayan Varl›klar
Di¤er Alacaklar
Finansal Varl›klar
Maddi Varl›klar
Maddi Olmayan Varl›klar
Gelecek Y›llara Ait Giderler
Di¤er Cari Olmayan Varl›klar
AKTIF TOPLAMI
32
2009-12
Aktifeki
Pay›(%)
2008-12
Aktifeki
Pay›(%)
De¤iflim
%
12.683.217.225
3.409.314.947
5.183.386.839
3.102.622.224
55.928.665
38.917.175
809.971.273
83.076.102
2.260.382.384
13.605.047
1.136.759
828.611
1.248.769.177
571.300.297
355.809.584
10.109.161
58.823.748
14.943.599.609
85
23
35
21
0
0
5
1
15
0
0
0
8
4
2
0
0
100
10.456.140.977
3.526.364.312
3.004.162.172
2.954.059.999
99.349.747
39.390.695
716.442.330
116.371.723
2.576.411.006
3.393.452
1.500
392.746
1.932.607.190
541.817.119
56.597.332
1.974.528
39.627.138
13.032.551.983
80
27
23
23
1
0
5
1
20
0
0
0
15
4
0
0
0
100
21,30
-3,32
72,54
5,03
-43,71
-1,20
13,05
-28,61
-12,27
300,92
75683,92
110,98
-35,38
5,44
528,67
411,98
48,44
14,66
Hayat D›fl› branfllarda faaliyet gösteren sigorta
flirketlerinin Aktif Toplam› geçen y›l›n ayn› dönemine göre yaklafl›k %15 oran›nda bir art›fl göstererek 14.944 Milyon TL’ye ulaflm›flt›r. Cari Varl›klar %21 oran›nda artarken, Cari Olmayan
Varl›klarda %12 oran›nda bir azal›fl meydana
gelmifltir. Cari Varl›klar›n aktif içerisindeki pay› 5
puanl›k bir art›fl göstererek %85’e yükselirken,
Cari Olmayan Varl›klar›n aktifteki pay› ise
%20’den %15’e gerilemifltir. Cari varl›klardaki
art›fl›n temel nedeni Finansal Varl›klar ile Riski Sigortal›lara Ait Finansal Yat›r›mlar kalemi olmufltur. 810 Milyon TL tutar›ndaki “Gelecek Aylara
Ait Giderler” kaleminin 772 Milyon TL’si “Ertelenmifl Komisyon Giderleri”nden oluflmaktad›r.
“Cari Olmayan Varl›klar” taraf›nda ise; “Finansal Varl›klar” kaleminin 1.026 Milyon TL’si “‹fltirakler”den, 204 Milyon TL’si ise “Ba¤l› Ortakl›klar”dan meydana gelmektedir. “Maddi Varl›klar” kaleminin 211 Milyon TL’si “Yat›r›m Amaçl›
Gayrimenkuller”den oluflurken, “Kullan›m
Amaçl› Gayrimenkuller”in tutar› ise 334 Milyon
TL’dir. Yat›r›m amaçl› gayrimenkullerin %29’una
tekabül eden 62 Milyon TL’lik k›sm› arsalardan
oluflmaktad›r.
2- Pasif
2009-12
Pasifteki
Pay›(%)
2008-12
Pasifteki
Pay›(%)
De¤iflim
%
K›sa Vadeli Yükümlülükler
7.571.493.896
51
7.194.517.956
55
5,24
Finansal Borçlar
Esas Faaliyetlerden Borçlar
‹liflkili Taraflardan Borçlar
Di¤er Borçlar
Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar›
Ödenecek Vergi Vb. Yüküm.
Di¤er Risklere ‹liflkin Karfl›l›klar
Gelecek Aylara Ait Gelirler
Di¤er K›sa Vadeli Yükümlülükler
4.598.984
676.230.503
24.869.408
143.581.358
6.225.955.470
137.108.563
35.631.182
293.123.114
30.395.314
0
5
0
1
42
1
0
2
0
4.101.852
738.435.697
29.723.797
108.769.810
5.775.035.227
197.347.806
28.548.433
288.932.825
23.622.510
0
6
0
1
44
2
0
2
0
12,12
-8,42
-16,33
32,00
7,81
-30,52
24,81
1,45
28,67
Uzun Vadeli Yükümlülükler
209.828.872
1
223.754.710
2
-6,22
Finansal Borçlar
‹liflkili Taraflara Borçlar
Di¤er Borçlar
Di¤er Yükümlülükler ve Karfl›l›klar
Gelecek Y›llara Ait Gelir ve Gider Tah.
Di¤er Uzun Vadeli Yükümlülükler
324.147
9.911.524
60
2.661.199
147.846.528
2.189.694
40.628.221
2.773.633
3.493.866
0
0
0
0
1
0
0
0
0
733.368
8.183.810
5
2.656.752
96.597.503
1.462.832
41.487.054
1.028.436
71.604.951
0
0
0
0
1
0
0
0
1
-55,80
21,11
1097,80
0,17
53,05
49,69
-2,07
169,69
-95,12
Özsermaye
7.162.276.840
48
5.614.279.317
43
27,57
Ödenmifl Sermaye
Sermaye Yedekleri
Kar Yedekleri
Geçmifl Y›llar Kârlar›
Geçmifl Y›llar Zararlar›(-)
Dönem Net Kâr›
3.480.177.073
547.866.310
3.360.775.729
44.771.424
- 453.124.263
181.810.567
23
4
22
0
-3 1
3.218.912.364
148.271.992
1.986.886.843
58.024.041
393.770.054
595.954.130
25
1
15
0
-3
5
8,12
269,50
69,15
-22,84
15,07
-69,49
13.032.551.983
100
14,66
PASIF TOPLAMI
14.943.599.609
100
33
Özsermaye bir önceki y›l›n ayn› dönemine göre %28’lik bir art›flla 7.162 Milyon TL’ye ulaflm›flt›r. Bu art›flla birlikte, söz konusu kalemin Pasif
Toplam› içerisindeki pay›nda 5 puanl›k bir art›fl
meydana gelmifltir.
K›sa Vadeli Yükümlülüklerin pasif içerisindeki pay› 4 puanl›k azal›flla %51’e, toplam teknik karfl›l›klar›n pay› ise %44’ten %43’e gerilemifltir. 2009 y›l›
sonunda, sektör 182 Milyon TL net kar elde etmifl
olup bu tutar geçen y›l›n ayn› dönemine k›yasla %69 oran›nda bir azal›fla isabet etmektedir.
“K›sa Vadeli Yükümlülükler” içindeki 676 Milyon
TL tutar›ndaki “Esas Faaliyetlerden Borçlar” ka-
leminin en büyük kalemi 450 Milyon TL tutar›ndaki “Sigortac›l›k Faaliyetinden Borçlar” kalemidir. Bu kalemin 248 Milyon TL’si reasürörlere iliflkin
iken, arac›lara iliflkin borç tutar› ise 102 Milyon TL,
sigorta flirketlerine borçlar ise 92 Milyon TL’dir. Bu
bölümde yer alan “Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar›”n›n 3.740 Milyon TL’si “Kazan›lmam›fl Primler
Karfl›l›¤›”ndan, 2.370 Milyon TL’si ise “Muallak
Hasar ve Tazminat Karfl›l›¤›”ndan oluflmaktad›r.
“Gelecek Aylara Ait Gelirler”in 255 Milyon TL’si
“Ertelenmifl Komisyon Gelirleri”nden oluflmaktad›r. Özsermaye alt›nda yer alan 3.361 Milyon
TL tutarl› “Kar Yedekleri”nin %62’sine isabet
eden 2.099 Milyon TL ise “Finansal Varl›klar›n
De¤erlemesi”nden gelmektedir.
B- KÂR/ZARAR HESABI
1- Teknik Sonuçlar
YAZILAN PR‹MLER
Yang›n
DASK
Nakliyat
Kaza
Mühendislik
Tar›m
Sa¤l›k
Seyahat Sa¤l›k
Hukuksal Koruma
Ferdi Kaza
Kredi
KMA Mali Soruml.
Hayat D›fl› Toplam
Trafik
Kasko
2008-12
De¤iflim%
2009-12
2008-12
De¤iflim(%)
1.658.585.594
317.951.636
370.962.531
3.196.265.774
623.005.282
122.423.893
1.390.157.525
25.008.875
36.693.364
502.489.404
27.711.707
2.203.110.187
10.474.365.771
1.971.735.149
2.632.269.343
1.596.779.129
272.824.680
413.600.680
3.330.869.729
535.217.981
125.111.095
1.305.007.060
21.118.446
32.412.600
467.501.881
40.944.611
2.062.285.307
10.203.673.199
1.815.027.519
2.850.270.696
3,87
16,54
-10,31
-4,04
16,40
-2,15
6,52
18,42
13,21
7,48
-32,32
6,83
2,65
8,63
-7,65
195.801.759
-3.914.283
113.914.184
-238.031.411
25.878.428
-3.124.866
-121.658.950
4.724.348
20.969.049
232.143.298
-1.900.772
-116.077.241
108.723.542
-296.056.160
-364.350.572
224.992.406
-2.200.001
102.242.170
112.049.574
47.539.608
-3.558.999
24.640.557
1.069.065
21.315.809
216.387.886
-15.392.273
-324.732.777
404.353.024
-467.280.599
75.117.367
-12,97
77,92
11,42
-312,43
-45,56
-12,20
-593,73
341,91
-1,63
7,28
-87,65
-64,25
-73,11
-36,64
-585,04
Elemanter branfllarda yaz›lan primlerde bir önceki y›la göre %2,65 oran›nda bir art›fl sa¤lanm›fl
ve prim üretim tutar› 10.474 Milyon TL’ye yükselmifltir. Sektörün elemanter branfllardaki teknik kar› ise geçen y›l›n ayn› döneminde 404 Milyon TL
iken bu y›l %47 oran›nda bir azal›flla 109 Milyon
TL’ye gerilemifltir. Burada dikkati çeken husus,
2009 y›l›n›n Eylül ay› sonunda 190 Milyon tutar›nda olan teknik kar›n, y›l›n son üç ay›nda 81
Milyon TL gerilemifl olmas›d›r.
2008 y›l› toplam prim üretiminin %33’ünü oluflturan kaza branfl›nda, 2009 y›l›nda bir daralma
meydana gelmifl ve toplam içindeki pay› %31’e
34
TEKN‹K KÂR
2009-12
gerilemifltir. Ayr›ca, bu branflta, geçen y›l›n ayn›
döneminde 112 Milyon TL olan teknik kar bu dönemde 238 Milyon TL zarara dönüflmüfltür. 2008
y›l› kaza branfl› prim üretiminin %86’s› kasko alt
branfl›ndan elde edilmekteyken, bu oranda 4
puanl›k bir düflüfl meydana gelmifl ve %82 olarak
gerçekleflmifltir. Kasko branfl›nda prim üretimi %8
azal›rken, teknik sonuçlar %585 oran›nda gerileyerek 364 Milyon TL zararla sonuçlanm›flt›r. 2009
y›l› boyunca öngörmüfl oldu¤umuz üzere, teknik
sonuçlar üzerinde en büyük negatif etki yapan
unsur kasko olmufltur. Kaskoda görülen bu endiflelendirici gidiflat maalesef 2009 y›l› sonu itibariyle de mevcut olup, hasar prim oran›n› düzeltmek
üzere flirketlerce gerekli tedbirlerin al›nmamas›
halinde zarar›n artarak devam edece¤ini söylemek zor de¤ildir.
Sektör prim üretimine kaza branfl›ndan sonra
en fazla katk›y› sa¤layan branfl KMA mali sorumluluk branfl›d›r. Bu branfltaki üretimin %90’›n›
trafik poliçeleri oluflturmaktad›r. Geçti¤imiz y›l
meydana gelen zarar bu y›l gerçekleflmemifl
ve geçen y›la oranla zarar miktar› %37 oran›nda gerileyerek 296 Milyon TL olarak gerçekleflmifltir. Kasko ve trafik branfl›ndaki 2009 sonu itibariyle gerçekleflen teknik zarar toplam›, hayat d›fl› flirketlerin özsermaye toplamlar›n›n
%9,22’sine tekabül etmektedir. 2009 Eylül sonu
itibariyle bu oran›n %6,34 oldu¤u düflünülürse,
son çeyrekte bu iki sigorta türünde sektör özkaynaklar›n›n %2,88’i kaybedilmifltir.
2- Mali Sonuçlar
Yat›r›m Gelirleri
2009-12
2008-12
De¤iflim(%)
1.008.611.978
1.367.850.126
-26,26
Finansal Yat›r›mlardan Elde Edilen Gelirler
588.293.532
614.721.420
-4,30
Finansal Yat›r›mlar›n Nakde Çevr. Elde Edilen Karlar
116.285.017
59.712.424
94,74
Finansal Yat›r›mlar›n De¤erlemesi
102.580.639
103.497.059
-0,89
Kambiyo Karlar›
121.475.536
400.902.330
-69,70
57.002.656
137.715.072
-58,61
‹fltiraklerden Gelirler
Ba¤l› Ortak. Ve Müflterek Yönetime Tabi Tefleb. Gel.
1.149.918
3.588.175
-67,95
20.780.760
44.890.908
-53,71
552.703
1.162.800
-52,47
Di¤er Yat›r›mlar
298.500
1.659.938
-82,02
Hayat Teknik Bölümünden Aktar›lan Yat›r›m Gel.
192.718
0
-
-852.498.618
-959.324.110
-11,14
Yat›r›m Yönetim Giderleri (-)
-17.245.154
-13.006.043
32,59
Yat›r›mlar De¤er Azal›fllar› (-)
-5.847.515
-10.610.966
-44,89
Yat›r›mlar›n Nakte Çevr.Oluflan Zararlar (-)
-6.361.902
-6.725.202
-5,40
-644.411.549
-699.798.989
-7,91
-1.500
-8.980.000
-99,98
Arazi, Arsa ‹le Binalardan Elde Edilen Gelirler
Türev Ürünlerden Elde Edilen Gelirler
Yat›r›m Giderleri
Hayat D›fl› Teknik Böl. Aktar›lan Yat›r›m Gelirleri (-)
Türev Ürünler Sonucunda Oluflan Zararlar (-)
Kambiyo Zararlar› (-)
-117.224.473
-176.009.869
-33,40
Amortisman Giderleri (-)
-58.329.750
-40.941.864
42,47
Di¤er Yat›r›m Giderleri (-)
-3.076.777
-3.251.178
-5,36
Di¤er Faaliyetlerden Gelir &Giderler(+/-)
-33.051.526
-74.927.361
-55,89
Karfl›l›klar Hesab› (+/-)
-58.305.848
-82.346.068
-29,19
Reeskont Hesab› (+/-)
20.530.414
-1.041.350
-2071,52
2.348.637
2.970.695
-20,94
0
0
0,00
Ertelenmifl Vergi Varl›¤› Hesab› (+/-)
20.546.226
35.299.573
-41,79
Ertelenmifl Vergi Yükümlülü¤ü Gideri (-)
-14.421.789
-5.457.527
164,26
Di¤er Gelir Ve Kârlar
20.960.971
41.681.306
-49,71
Di¤er Gider Ve Zararlar (-)
-23.313.774
-64.855.755
-64,05
Zorunlu Deprem Sigortas› Hesab› (+/-)
Enflasyon Düzeltmesi Hesab› (+/-)
Önceki Y›l Gelir Ve Kârlar›
Önceki Y›l Gider Ve Zararlar›(-)
Net Dönem Kar› Veya Zarar›
425.418
265.962
59,95
-1.821.781
-1.444.197
26,14
123.061.834
333.598.655
-63,11
35
1.009 Milyon TL’lik yat›r›m gelirlerine karfl›l›k 853
Milyon TL’lik yat›r›m giderleri ve 33 Milyon TL’lik
di¤er faaliyetlerden kaynaklanan giderler sonucunda, 2009 y›l› sonunda 123 Milyon TL mali
kar elde edilmifltir. Bu tutar geçen y›l›n ayn› dönemine göre %63 oran›nda bir azal›fl› ifade etmektedir.
Yat›r›m gelirlerinde %26 oran›nda bir azal›fl
meydana gelmifl olup “Kambiyo Karlar›” kalemi bu azal›fl›n temel belirleyicisi olmufltur. “Fi-
nansal Yat›r›mlardan Elde Edilen Gelirler” kaleminin 294 Milyon TL’si devlet tahvillerinden, 250
Milyon TL’si ise vadeli mevduat hesab›ndan
gelmektedir.
Ayn› dönemde yat›r›m giderlerinde %11 oran›nda bir azal›fl meydana gelmifltir. Bu azal›fl›n
en büyük sebebi ise “Hayat D›fl› Teknik Bölüme
Aktar›lan Yat›r›m Gelirleri” kalemindeki %8 oran›ndaki azal›flt›r. Bu oran yat›r›m gelirlerindeki
azal›fl oran›n›n %31’ine tekabül etmektedir.
II- HAYAT - EMEKL‹L‹K fi‹RKETLER‹
A- B‹LANÇO
1- Aktif
Cari Varl›klar
Nakit Ve Nakit Benzeri Varl›klar
Fin. Varl. ‹le Riski Sigort. Ait Fin. Yat.
Di¤er Alacaklar
Gelecek Aylara Ait Giderler
Di¤er Cari Varl›klar
Cari Olmayan Varl›klar
Di¤er Alacaklar
Finansal Varl›klar
Maddi Varl›klar
Maddi Olmayan Varl›klar
Gelecek Y›llara Ait Giderler
Di¤er Cari Olmayan Varl›klar
AKT‹F TOPLAMI
2009-12
Aktifeki
Pay›(%)
2008-12
Aktifeki
Pay›(%)
De¤iflim
%
12.098.308.367
1.174.567.375
5.773.116.491
4.971.162.619
6.468.653
5.581.870
128.042.952
39.368.408
4.212.727.066
4.038.633.508
140.635
16.822.909
110.841.139
24.559.741
7.892.586
13.836.548
16.311.035.433
74
7
35
30
0
0
1
0
26
25
0
0
0
1
0
0
0
100
10.040.619.764
986.986.418
5.297.590.163
3.612.636.591
2.285.065
4.318.834
92.648.206
44.154.488
3.021.121.561
2.853.085.892
109.897
10.502.187
113.541.016
14.974.850
8.543.474
20.364.245
13.061.741.326
77
8
41
28
0
0
1
0
23
22
0
0
0
1
0
0
0
100
20,49
19,01
8,98
37,60
183,08
29,24
38,20
-10,84
39,44
41,55
27,97
60,18
-2,38
64,01
-7,62
-32,05
24,88
Hayat ve Emeklilik branfllar›nda faaliyet gösteren sigorta flirketlerinin Aktif Toplam› geçen y›la oranla yaklafl›k %25 oran›nda bir art›fl göstererek 16.311 milyon TL’ye ulaflm›flt›r.
Cari Varl›klar %20 oran›nda artarken, Cari Olmayan Varl›klarda %39 oran›nda bir art›fl meydana gelmifltir. Cari Varl›klar ile Cari Olmayan
Varl›klar›n aktif içindeki paylar› s›ras›yla %74 ve
%26 oran›nda gerçekleflmifltir.
36
4.971 Milyon TL tutar›ndaki “Esas Faaliyetlerden
Alacaklar” tutar›n›n 4.673 Milyon TL’si “Emeklilik
Faaliyetinden Alacaklar” alt›ndaki “Saklay›c›
fiirketten Alacaklar” kaleminden gelmektedir.
“Cari Olmayan Varl›klar” alt›nda yer alan 4.039
Milyon TL tutar›ndaki “Esas Faaliyetlerden Alacaklar” kaleminin 3.912 Milyon TL tutar›ndaki k›sm› da ayn› flekilde Emeklilik Faaliyetinden Alacaklar alt›ndaki “Saklay›c› fiirketten Alacaklar”
kaleminden oluflmaktad›r.
2- Pasif
K›sa Vadeli Yükümlülükler
Finansal Borçlar
‹liflkili Taraflardan Borçlar
Di¤er Borçlar
Ödenecek Vergi Vb. Yüküm.
Gelecek Aylara Ait Gelirler
Di¤er K›sa Vadeli Yükümlülükler
Uzun Vadeli Yükümlülükler
Finansal Borçlar
‹liflkili Taraflara Borçlar
Di¤er Borçlar
Di¤er Yükümlülükler ve Karfl›l›klar
Gelecek Y›l. Ait Gelir ve Gider Tah.
Di¤er Uzun Vadeli Yükümlülükler
Özsermaye
Ödenmifl Sermaye
Sermaye Yedekleri
Kar Yedekleri
Geçmifl Y›llar Kârlar›
Geçmifl Y›llar Zararlar›(-)
Dönem Net Kâr›
PASIF TOPLAMI
2009-12
Pasifteki
Pay›(%)
2008-12
Pasifteki
Pay›(%)
De¤iflim %
7.942.297.277
2.378.755
4.923.993.380
11.379.955
32.339.517
2.833.253.244
57.537.874
26.688.783
33.954.468
20.771.303
6.709.937.313
31.652
3.911.856.627
145.494
2.759.359.457
2.856.535
11.458.932
24.228.616
1.658.800.843
998.627.630
132.384.837
426.915.244
83.689.419
-256.510.624
273.694.337
16.311.035.433
49
0
30
0
0
17
0
0
0
0
41
0
24
0
0
17
0
0
0
0
10
6
1
3
1
-2
2
100
5.877.443.130
2.948.601
3.362.845.110
12.053.279
35.569.553
2.329.644.089
78.505.479
19.238.526
19.611.030
17.027.463
5.776.885.351
55.202
2.851.702.409
146.281
2.890.251.349
2.194.827
10.156.084
140.656
22.238.543
1.407.412.845
940.633.399
115.889.149
237.005.318
73.825.029
- 205.208.925
245.268.874
13.061.741.326
45
0
26
0
0
18
1
0
0
0
44
0
22
0
0
22
0
0
0
0
11
7
1
2
1
-2
2
100
35,13
-19,33
46,42
-5,59
-9,08
21,62
-26,71
38,73
73,14
21,99
16,15
-42,66
37,18
-0,54
-4,53
30,15
12,83
-100,00
8,95
17,86
6,17
14,23
80,13
13,36
25,00
11,59
24,88
Özsermaye bir önceki döneme göre %18 oran›nda art›fl göstererek 1.659 Milyon TL’ye yükselmifltir.
Özsermayenin Pasif Toplam› içindeki pay› 2008 y›l›na k›yasla 1 puan gerilemifl ve %10 olarak gerçekleflmifltir.
K›sa vadeli yükümlülüklerin pasif içerisindeki pay›
2009 y›l›nda 4 puan artarak %49’a yükselmifl; bir
önceki döneme k›yasla %35 oran›nda artarak
7.942 Milyon TL’ye ulaflm›flt›r. Uzun Vadeli Yükümlülüklerin Pasif Toplam› içindeki pay› ise 2008 y›l›na
göre %3 oran›nda gerileyerek %41 olarak gerçekleflmifl; bir önceki y›la göre %16’l›k bir art›fl kaydederek 6.710 Milyon TL’ye yükselmifltir. Bir önceki
dönemde Toplam Pasif içindeki pay› %40 olan K›-
sa ve Uzun Vadeli Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar›, %6
gerileyerek %34 olarak gerçekleflmifltir.
2009 y›l sonu itibariyle, sektör 274 Milyon TL tutar›nda net kar elde etmifl olup bu tutar geçen y›la k›yasla %12 oran›nda bir art›fl› ifade etmektedir.
Pasif taraf›ndaki kalemlere dikkat etti¤imizde, k›sa
ve uzun vadeli yükümlükler aras›nda yer alan ve
pasif taraf›n büyüklük anlam›nda ilk iki kalemini
oluflturan “Esas Faaliyetlerden Borçlar” kalemlerinin tamam›na yak›n› “Emeklilik Faaliyetlerinden
Borçlar” kalemi alt›ndaki “Kat›l›mc›lara Borçlar”dan meydana gelmektedir. K›sa ve uzun vadeli yükümlülükler alt›nda yer alan ve s›ras›yla
37
B- KÂR/ZARAR HESABI
1- Teknik Sonuçlar
Hayat Yaz›lan Primler
Hayat Net Teknik Kâr
Emeklilik Teknik Kâr
Hayat/Emeklilik Mali Kâr
Kâr
Hayat D›fl› Faaliyet Kâr›
Vergi
Hayat Toplam Kâr (Vergi öncesi)
Hayat Net Kâr
2009-12
2008-12
1.807.022.698
97.188.036
11.047.986
258.478.227
366.714.250
-11.047.986
-81.971.927
355.666.263
273.694.337
1.576.208.875
56.233.998
2.003.666
266.494.743
324.732.407
-2.003.666
-77.459.866
322.728.741
245.268.875
2.833 Milyon TL ile 2.759
Milyon TL olan “Sigortac›l›k
14,64
Teknik Karfl›l›klar›”n›n k›sa
72,83
451,39
vadeli yükümlükler taraf›n-3,01
daki tutar›n 2.246 Milyon
12,93
TL’si, uzun vadeli yükümlü451,39
5,83
lükler taraf›ndaki tutar›n ise
10,21
2.476 Milyon TL’si hayat
11,59
matematik karfl›l›klar›ndan
oluflmaktad›r.
De¤iflim%
2- Mali Sonuçlar
Yat›r›m Gelirleri
Finansal Yat›r›mlardan Elde Edilen Gelirler
Finansal Yat›r›mlar›n Nakde Çevr.
Elde Edilen Kârlar
Finansal Yat›r›mlar›n De¤erlemesi
Kambiyo Kârlar›
‹fltiraklerden Gelirler
Ba¤l› Ort. ve Müflt. Yön. Tabi Tefleb. Gel.
Arazi, Arsa ‹le Binalardan Elde Edilen Gelirler
Türev Ürünlerden Elde Edilen Gelirler
Di¤er Yat›r›mlar
Hayat Teknik Böl. Aktar›lan Yat›r›m Gel.
Yat›r›m Giderleri
Yat›r›m Yönetim Giderleri
Yat›r›mlar De¤er Azal›fllar›
Yat›r›mlar›n Nakte Çevr.Oluflan Zararlar
Hayat D›fl› Teknik Böl. Akt. Yat›r›m Gelirleri
Türev Ürünler Sonucunda Oluflan Zararlar
Kambiyo Zararlar›
Amortisman Giderleri
Di¤er Yat›r›m Giderleri
Di¤er Faaliyetlerden Gelir &Giderler(+/-)
Karfl›l›klar Hesab› (+/-)
Reeskont Hesab› (+/-)
Zorunlu Deprem Sigortas› Hesab› (+/-)
Enflasyon Düzeltmesi Hesab› (+/-)
Ertelenmifl Vergi Varl›¤› Hesab› (+/-)
Ertelenmifl Vergi Yükümlülü¤ü Gideri (-)
Di¤er Gelir Ve Kârlar
Di¤er Gider Ve Zararlar (-)
Önceki Y›l Gelir Ve Kârlar›
Önceki Y›l Gider Ve Zararlar›(-)
Net Dönem Kâr› Veya Zarar›
38
2009-12
2008-12
De¤iflim(%)
330.010.118
155.461.767
332.079.603
160.667.660
-0,62
-3,24
61.748.437
68.227.962
13.622.451
3.301.845
0
3.117.239
985.965
5.918.339
17.626.114
-61.814.218
-2.918.819
-4.325.683
-2.566.196
-7.747.972
0
-13.017.962
-30.876.615
-360.970
-9.717.673
-8.596.894
1.759.919
0
0
-1.169.795
-478.190
10.148.450
-11.260.662
78.841
-199.342
258.478.227
53.799.566
50.105.052
24.849.792
1.316.191
0
6.578.281
116.808
1.249.341
33.396.912
-57.843.695
-1.876.418
-11.626.780
-6.170.997
-5.938.174
-232.805
-8.006.277
-23.165.008
-827.236
-7.741.166
-3.061.429
-27.852
0
127.255
2.329.033
-97.143
8.230.233
-14.240.877
46.715
-1.047.101
266.494.743
14,77
36,17
-45,18
150,86
-52,61
744,09
373,72
-47,22
6,86
55,55
-62,80
-58,42
30,48
-100,00
62,60
33,29
-56,36
25,53
180,81
-6418,75
-100,00
-150,23
392,25
23,31
-20,93
68,77
-80,96
-3,01
Hayat branfl› prim üretiminde bir
önceki y›l›n ayn› dönemine göre
%15 oran›nda bir art›fl gerçekleflmifl ve prim üretimi 1.807 Milyon TL
olarak gerçekleflmifltir. Hayat
branfl› Teknik Kar› %73 oran›nda
artarak 97 Milyon TL’ye yükselmifltir. Emeklilik branfl›nda ise bir önceki y›l sonunda 2 Milyon TL tutar›nda teknik kar mevcut iken, bu y›l
sonunda 11 Milyon TL teknik kâra
ulafl›lm›flt›r.
Mali kârdaki art›fl ile beraber hayat/emeklilik flirketlerinin flirketlerin
brüt bilanço kar› %10 oran›nda artarak 356 Milyon TL’ye ulaflm›flt›r.
330 Milyon TL yat›r›m gelirlerine
karfl›l›k 62 Milyon TL yat›r›m giderleri ve 10 Milyon TL tutar›nda di¤er
faaliyetlerden kaynaklanan giderler sonucunda, 2009 y›l› sonunda 258 Milyon TL mali kâr yarat›lm›flt›r. Bu tutar geçen y›la göre %3
oran›nda bir azal›fl› ifade etmektedir. Yat›r›m gelirlerinde %0,62 azal›fl
meydana gelirken, yat›r›m giderlerinde %6,86 oran›nda bir art›fl
meydana gelmifltir. Mali sonuçlar›n negatif seyri, kambiyo kâr ve
zararlar›ndaki menfi geliflimden
kaynaklanmaktad›r. ■
TSEV
“Sigorta Sektöründe
‹stihdam›n Niteli¤inin ve
Say›s›n›n Artt›r›lmas›
Çal›flmalar›”
Prof Dr. Suna ÖZYÜKSEL
Türk Sigorta Enstitüsü Vak›f Müdürü
ürkiye’nin en önemli sorunlar›ndan biri
iflsizlik. Türkiye ‹statistik Kurumu’nun (TÜ‹K) verilerine göre ülkemizde iflsizlik oran› yüzde
14 seviyelerinde. Türkiye’de iflsizli¤in önlenmesi
için her sektörde istihdam›n art›r›lmas› büyük
önem tafl›yor.
T
Türk Sigorta Enstitüsü Vakf›’n›n (TSEV), sigorta
sektöründe istihdam›n say›s›n›n ve niteli¤inin art›r›lmas› amac›yla yapt›¤› çal›flmalar› bir eylem
plan› alt›nda toplad›¤›n› belirten Vak›f Müdürü
Prof. Dr. Suna Özyüksel, “Çal›flma Bakanl›¤› taraf›ndan yap›lan çal›flmalarda iflsizlik sorununu
çözmede finans sektörü, en etkin sektörlerden
biri olarak öne ç›k›yor. Geliflmifl ülkelerdeki finans sektörlerinin büyüklükleri incelendi¤inde
Türkiye’deki bankac›l›k ve özellikle de sigortac›l›k sektörünün bu ülkelerin büyüklüklerine henüz
ulaflamam›fl olmas›, sektörün büyüme potansiyelini çok aç›k ortaya koyuyor” dedi.
‹NG‹LTERE-TÜRK‹YE KARfiILAfiTIRMASI
Nüfusu hemen hemen ayn› olan, ‹ngiltere ve
Türkiye’deki finans sektörlerinin durumu konusunda bir karfl›laflt›rma yapan Prof. Dr. Özyüksel
flunlar› söyledi: “Bank Of England’›n verilerine
göre Avrupa’n›n en geliflmifl finans sektörüne
sahip ülkelerinden biri olan ‹ngiltere’de finans
sektörünün aktif büyüklü¤ü 7.7 Trilyon Euro
(6.97 trilyon GBP) iken, Türk finans sektörünün
büyüklü¤ü 483,6 Milyar Euro (1,06 Trilyon TL) ile
bu ülkenin yüzde 6’s›na karfl›l›k geliyor. ‹ngiltere’de finans sektörü 1.2 milyon kifliye istihdam
sa¤larken, Türkiye’de finans sektöründe
248.000 kifli çal›fl›yor. ‹ki sektördeki istihdam
oranlar› aras›nda 1.000.000 kiflilik bir fark söz konusu. Rakamlar, Türk finans sektörünün istihdam potansiyelini ve iflsizli¤e nas›l çare olabilece¤ini çok aç›k biçimde gösteriyor.”
Finans sektörünün içerisinde, gerek son y›llarda
büyük art›fl gösteren yabanc› sermaye oran›,
gerekse Avrupa Birli¤i’ne uyum sürecinde yeni
ç›kan mevzuatla geliflime aç›k bir altyap›ya ka-
39
TSEV
vuflan sigortac›l›k sektörünün, istihdam›
en çok destekleyecek sektörlerin bafl›nda geldi¤ini vurgulayan Özyüksel, “Sigorta sektörü, özellikle 2001 krizinden bu yana altyap›s›n› güçlendirerek geliflimini sürdüren bankac›l›k sektöründen farkl› olarak, alt yap›s›n› henüz 2007 y›l›nda ç›kar›lan Sigortac›l›k Kanunu ile yeni yeni güçlendirmeye bafllad› ve önemli bir büyüme potansiyeline sahip. Bu büyüme ayn›
oranda nitelikli yeni personel istihad›m›n›
da gerektirecektir ” fleklinde konufltu.
TSEV’‹N ÇALIfiMALARI
TSEV’in, sektörün bu geliflim sürecinde,
sektörün büyümesindeki temel faktörlerden
olan istihdam›n niteli¤inin ve say›s›n›n artt›r›lmas› amac›yla yapt›¤› tüm çal›flmalar› bir Eylem Plan› içerisinde toplad›¤›n› belirten Prof. Dr.
Özyüksel, bu plan çerçevesinde bugüne kadar gerçeklefltirilen çal›flmalar› flöyle s›ralad›:
1. Mevcut Personelin Niteli¤inin Art›r›lmas›:
TSEV, Hazine Müsteflarl›¤›’n›n önderli¤inde ve
SEGEM’in organizasyonunda, TOBB ile iflbirli¤i
yaparak, Türkiye’nin tarihindeki en büyük e¤itim
projesi olan “Zorunlu Acente Teknik Personel
E¤itimi”ni gerçeklefltirdi. Bu e¤itimler, sigorta
sektörünün büyümesi, verimlili¤inin artt›r›lmas›
ve tüketiciye daha kaliteli hizmet sunulabilmesi
için daha bilinçli, bilgili ve e¤itimli acentelerin
kazand›r›lmas› amac›yla, Hazine Müsteflarl›¤› taraf›ndan yönetmelikle zorunlu hale getirildi. Yaklafl›k 40 bin kifliye Türkiye’nin 18 ilinde, efl zamanl› olarak verilen e¤itimlerde ihtiyaç duyulan 70’e
yak›n e¤itimcinin temin edilmesinde, Vakf›n ö¤retim elemanlar›n›n yan›s›ra, sigorta flirketleri, sigorta eksperleri ve üniversitelerin yapt›¤› iflbirli¤i,
sektörün istihdam›n›n niteli¤inin art›r›lmas› konusundaki büyük dayan›flmas›n› ortaya koyan çok
önemli bir örnek. Di¤er taraftan bu e¤itimlerin
bir di¤er önemli özelli¤i, e¤itimlere kat›lan kiflilerin yüzde 90’› taraf›ndan son derece baflar›l› bulunmufl olmas›.
Sigorta flirketleri ile brokerlik ve eksperlik flirket-
40
leri çal›flanlar›n›n niteliklerinin art›r›lmas› için ise,
her y›l yaklafl›k 1000 personele e¤itim veriliyor.
Ayr›ca ‹stanbul d›fl›ndaki illerde çal›flan sigortac›lara ise, e-e¤itim programlar› ile ulafl›l›yor.
2. Sektörün E¤itime Ay›rd›¤› Kaynak
Maliyetinin Azalt›labilmesi ve Nitelikli Gençlerin Sektöre Kat›lmas›n›n Sa¤lanmas›:
TSEV sektörde çal›flmak isteyen gençlere Milli
E¤itim Bakanl›¤› onay›yla açt›¤› “Özel Sigortac›l›k Kursu” ile sigorta e¤itimi vererek, gençlerin
hem çok kolay ifl bulabilmelerine, hem de ifle
bafllar bafllamaz üretken olabilmelerine destek
sa¤l›yor. Sektörün geliflimine destek olacak bu
kurstan mezun olacak gençlerin, yabanc› sermayeli flirketlerin çok say›da bulundu¤u sektöre,
AB standard›nda hizmet sunabilmeleri için ise,
Kurs program›, Avrupa Finansal Belgelendirme
Organizasyonu – eficert ile de akredite edildi.
Üniversite-sektör iflbirli¤ini sa¤lama misyonuna
sahip köprü bir kurum olarak TSEV, sigorta sektöründe çal›flacak ve bu alanda e¤itim almakta
olan ö¤rencilerle sektörün uygulamac›lar›n› buluflturmak ve ihtiyaçlar› olan bilgileri aktarmak
amac›yla Türkiye’nin Erzurum, Kütahya, Ordu,
Nevflehir, Van, Sivas, Antalya, Kayseri, Uflak, Afyon gibi illerindeki üniversitelerinde, bugüne kadar 22 e¤itim semineri düzenledi ve bu seminerlerde yaklafl›k 2000 ö¤renciye ulafl›ld›.
TSEV ayr›ca, üst düzey yöneticilerle yapt›¤› anket çal›flmalar›yla, sektörün e¤itim ile ilgili beklentilerini tespit ederek, sektörün ihtiyaçlar›na yönelik eleman yetifltirilmesi için sorun ve öneriler içeren raporlar haz›rlad› ve YÖK’e sundu. Türkiye’nin ilk sektör ve üniversite temsilcilerinin bir araya getirildi¤i “E¤itim Zirvesi”ni
düzenleyerek, istihdam ve e¤itim sorunlar›n›n tart›fl›laca¤› bir platform oluflturdu ve ortak olarak haz›rlanan Rapor YÖK’e gönderildi.
3. Sigorta Sektörünün Mesleki Yeterliliklerinin
Belirlenmesi:
Sigortac›l›¤› bir meslek olarak tercih edenlerin kendilerini özellikli hissetmeleri, kamuoyunun da sigortac›l›¤› herkesin yapabilece¤i bir meslek olarak görmemeleri sigortan›n gelece¤i için çok önemli bir faktör.
Sektörün mesleki yeterliliklerinin belirlenmesi amac›yla, Avrupa Birli¤i taraf›ndan 23 Nisan 2008 y›l›nda kabul edilen “European Qualifications Framework (Avrupa Yeterlilik Çerçevesi)” ve yine Nisan 2008 y›l›nda
‹ngiltere’de Financial Services Skills Council taraf›ndan tamamlanan Sector Qualifications Strategy
Prof. Dr.Suna Özyüksel
Ulusal ‹stihdam
Çal›fltay›’na kat›ld›
Çal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤› Çal›flma
Genel Müdürlü¤ü’nce, ülkemizin ulusal istihdam
stratejisinin belirlenmesi ve bu stratejinin hayata
geçirilmesine yönelik eylem plan›n›n haz›rlanmas›
amac›yla oluflturulan ‹stihdam Dan›flma Kurulu’nun, ulusal istihdam stratejisi çal›flmalar›na katk›
sa¤lamak üzere, 19-21 fiubat 2010 tarihlerinde
Antalya Miracle Resort Otel’de düzenledi¤i çal›fltay toplant›s›na, TSEV Müdürü Prof. Dr. Suna Özyüksel, davetli olarak kat›l›m gösterdi.
‹lgili kamu kurum ve kurulufllar›n›n, özel sektör ve sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ile akademisyenler ve bas›n mensuplar›n›n kat›l›m gösterdi¤i
çal›fltayda, Prof. Dr. Özyüksel’in yer ald›¤› finans
sektörünün istihdam politikalar›na iliflkin stratejilerinin belirlenmesi amac›yla oluflturulan Sektörel Politikalar Finans Komitesi’nde, AKP milletvekili, akademisyenler, DPT temsilcisi, baz› bankalar›n temsilcileri ve Türkiye Bankalar Birli¤i Genel Sekreteri Ekrem Keskin de yer ald›.
(Sektör Nitelikleri Stratejisi) incelenerek, Mesleki Yeterlilik Kurumu ile iflbirli¤i içerisinde çal›flmalar sürdürülüyor. Bu konudaki ilk toplant› 30 Mart tarihinde, TSEV,
TSRfiB, Çal›flma Bakanl›¤› ve Bankalar Birli¤i’nin de kat›l›m›yla ‹stanbul’da yap›lacak.
TSEV’‹N D‹⁄ER PROJELER‹
I- “Sigorta Sektörü ‹K ve E¤itim Birimleri
‹flbirli¤i Projesi”
TSEV, kriz döneminde sigorta flirketlerinin E¤itim ve ‹K
Birimlerine, maliyetleri düflürecek ve verimlili¤i artt›racak faaliyetlerle destek vermek amac›yla, E¤itim ve
‹K Platformlar› düzenleyerek, flirketlerin ilgili birimlerinde çal›flan profesyonellerinin deneyim ve görüfllerini
birbirleriyle paylaflabilece¤i ortamlar oluflturuyor ve
flirket çal›flanlar›n›n faydalanabilmesi amac›yla Bowling Ligi, TSEV Türk Müzi¤i Korosu, Do¤a Foto¤rafç›l›¤›
Kursu gibi etkinliklerle sigorta flirketlerinin ‹K birimleri
taraf›ndan yürütülen sosyal aktivitelerini tek elde toplayarak söz konusu birimlere destek oluyor. Ayr›ca, flirket içi terfi s›navlar› düzenliyor, ihtiyaç duyulan konularda araflt›rma ve yay›nlar haz›rl›yor, organize etti¤i
seminerlerle sektör çal›flanlar›n›n bilgilerini tazeliyor.
II- DASK “Olas› Bir ‹stanbul Depremi ‹çin Gönüllü
Eksper Yetifltirme Projesi”
Olas› bir ‹stanbul depreminde mevcut sigorta eksperlerinin konut hasarlar›n› tespit etmekte say›ca yetersiz
kalaca¤› düflüncesinden hareketle, Do¤al Afet Sigortalar› Kurumu (DASK) taraf›ndan yürütülen ve finanse edilen, inflaat mühendisleri ve mimarlardan
oluflacak gönüllü bir eksper havuzunun oluflturulmas›na yönelik projede e¤itim konusunda çal›fl›l›yor.
III- “Kaza Tespit Tutana¤› Uygulamas›n›n
Etkinlefltirilmesi Projesi”
TSEV’in iflbirli¤i yapt›¤› bir di¤er kurulufl ise Trafik Sigortalar› Bilgi Merkezi (TRAMER). TSEV, Kaza Tespit Tutanaklar›n›n en k›sa sürede TRAMER’e ulaflt›r›lmas› ve
de¤erlendirmeye al›nabilmesi amac›yla, kurum ile iflbirli¤i içerisinde bir e-e¤itim projesi yürütüyor.
41
TSEV
TSEV Seminerler Dizisi
‹le Alan›nda Ses Getiren
Profesyoneller Sigorta
Sektörüyle Birarada
Türk Sigorta Enstitüsü Vakf› taraf›ndan ilk olarak 2007 –2008 akademik y›l›nda gerçeklefltirilen TSEV Seminerler Dizisi bu y›l üçüncü kez
gerçeklefltirildi. Vakf›n Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› kapsam›nda, ö¤rencilerinin vizyonunu zenginlefltirmek amac›yla, 7 farkl›
konu bafll›¤›nda düzenlenen ve sektörün talebiyle, genel kat›l›ma da aç›lan seminerler,
2010 y›l›nda da alan›n›n önde gelen uzmanlar›n› sigorta sektörüyle buluflturdu.
TSEV seminerler dizisinin üçüncüsü 9 fiubat’ta bafllad›. ‹lk seminerin aç›l›fl konuflmas›n› yapan tsev müdürü prof. Dr. Suna Özyüksel, sektörün genel kat›l›m›na da aç›k olan
seminerler dizisi ile sigorta sektörünün, Türkiye’nin alan›nda uzman, ses getiren profesyonelleri ile tan›flmalar›n› sa¤lad›klar›n› söyle-
42
di. TSEV ö¤rencilerinin birbirinden ilgi çekici
konu bafll›klar› ile seminerler sonunda farkl›
bir vizyon kazanmalar›n› amaçlad›klar›n› ifade eden Özyüksel, üç y›ld›r bunu baflar›yla
gerçeklefltirdiklerini belirtti.
k›nda bilgiler veren Ar›o¤lu, Türkiye’nin ekonomik ve mali düzenlemelerine iliflkin bilgileri paylaflt›. Ar›o¤lu, seminerin sonunda kat›l›mc›lar›n
sorular›n› yan›tlad›.
Can Baydarol’dan
Türkiye-AB iliflkilerine elefltirel
bir bak›fl
TSEV Seminerler Dizisi’nin ilk konuflmac›s› AB Uzman› Dr. M. Can Baydarol, 1945 tarihli Yalta
Konferans›’ndan günümüze kadar geçen süreçte, dünyan›n de¤iflen ekseni çerçevesinde
Türkiye’nin yeni konumunu de¤erlendirdi. ‘Gecikmifl Geçifl Döneminin Türkiye-AB ‹liflkilerine
Faturas›’ konulu seminer, kat›l›mc›lar taraf›ndan
ilgiyle dinlendi.
Ercan Tutal’dan
Engelsiz Yaflam ve
Sürdürülebilirlik
19 fiubat’ta gerçekleflen “Engelsiz Yaflam ve
Sürdürülebilirlik” konu bafll›kl› üçüncü seminerin
konuflmac›s›, Alternatif Yaflam Derne¤i’nin kurucusu Ercan Tutal oldu. Tutal sunumunda, engelsiz yaflam serüvenini kat›l›mc›larla paylaflt›.
Osman Ar›o¤lu’ndan Türk
Vergi Sistemi
11 fiubat’ta gerçeklefltirilen ikinci seminerin konuflmac›s›, Gelir ‹daresi eski Baflkan› Osman Ar›o¤lu oldu. Kat›l›mc›lara Türk Vergi Sistemi hak-
Ercan Tutal, engellilerin sosyal hayata daha aktif kat›lmalar›n› sa¤lamak amac›yla yap›lan
projelerden biri olan Alternatif Kamp’›n tan›t›m
filminin gösterimi ile sunumuna bafllad›. Türkiye’deki engellilerin say›lar› ile ilgili çarp›c› örnekler vererek sunumuna devam eden Tutal,
engellilere yönelik olarak Alternatif Yaflam Derne¤i taraf›ndan sürdürülen projeler ve üretilen
çözümler hakk›nda kat›l›mc›lara bilgiler verdi.
43
TSEV
‹nteraktif olarak gerçeklefltirilen seminerde Güner, içeri¤i zengin bir anlat›mla farkl› örneklemelerle, gerçeklik ve kuantum mekani¤i konular›n›
derinlemesine irdeleyerek, kat›l›mc›lar›n bugüne
kadar ö¤rendiklerini, bildiklerini ve yaflad›klar›n›
yeniden sorgulamalar›n› sa¤lad›.
TOBB Bünyesinde Eksperlerin
ve Acentelerin Yap›lanmas›
22 fiubat’ta gerçeklefltirilen dördüncü seminerin konuflmac›s›, TOBB Sektörler ve Giriflimcilik Daire Baflkan› Cihat Alagöz oldu. Alagöz,
“Sigortac›l›k Mevzuat› Çerçevesinde Eksperler ve Acentelerin TOBB Bünyesinde Yap›lanmas›” konu bafll›kl› sunumuna TOBB’un genel
yap›s› ve teflkilatlanmas› hakk›nda bilgiler vererek bafllad›.
Alagöz sunumunda, TOBB’un, sigorta eksperleri ve sigorta acentelerini çat›s› alt›nda toplayarak ald›¤› insiyatifin Türkiye’de bir ilki teflkil etti¤ini belirtti. Cihat Alagöz, söz konusu teflkilatlanma modelinin, ba¤›ms›z meslek gruplar›n›n
TOBB çat›s› alt›nda, nas›l kendi kendini yönetebilece¤i, kendi kaynaklar›n› ve çat› örgütün
kaynaklar›n› kullanarak sektörde nas›l bir farkl›l›k oluflturulabilece¤inin en güzel örne¤i oldu¤unu ifade etti. Sunumuna sigorta eksperlerinin ve acentelerinin yap›lanmas› ile ilgili bilgiler
vererek devam eden Alagöz, kat›l›mc›lar›n sorular›n› da yan›tlad›.
Kaotik bir ortamdan
gelece¤e sigorta sektörü
Aviva Sigorta Genel Müdürü Ertan F›rat, TSEV
Seminerler Dizisi kapsam›nda 4 Mart’ta gerçeklefltirdi¤i “Kaotik Bir Ortamdan Nas›l Bir Gelece¤e ve Olas› Kariyer F›rsatlar›” konu bafll›kl›
sunumunda, sigorta sektörünün içinde bulundu¤u mevcut durumu ve gelece¤e yönelik
beklentileri profesyonel bir yönetici gözüyle
de¤erlendirdi.
Gerçeklik nedir?
26 fiubat’ta THYMOS’un kurucu yöneticisi, profesyonel konuflmac› Güven Güner taraf›ndan
verilen “Gerçeklik ve De¤iflim” konu bafll›kl› seminer, kat›l›mc›lar› al›fl›lm›fl düflünce kal›plar›n›n
d›fl›na ç›kard›.
Türkiye’nin ekonomik ve
siyasi aç›l›m›
TSEV Seminerler Dizisi’nin son konuflmac›s›, ekonomi bas›n›n de¤erli kalemi Meliha Okur oldu.
Okur, keyifli anlat›m›yla, “Türkiye’nin Ekonomik ve
Siyasi Aç›l›m›”n› Türkiye’nin gündemindeki konular› ele alarak kat›l›mc›larla birlikte de¤erlendirdi.
44
Sektörün E¤itim ve
‹K Yöneticileri Bir Arada
TSEV taraf›ndan 5’incisi düzenlenen, E¤itim ve
‹nsan Kaynaklar› Platformu, 21 sigorta flirketinin
e¤itim ve insan kaynaklar› yöneticilerinin kat›l›m›
ile 7 fiubat’ta sabah kahvalt›s› eflli¤inde gerçeklefltirildi. Swissotel’de yap›lan platform toplant›s›nda, sektörel e¤itim sorunlar›, e¤itim ve insan
kaynaklar› aç›s›ndan tart›fl›ld› ve de¤erlendirildi.
Vak›f Müdürü Prof. Dr. Suna Özyüksel taraf›ndan aç›lan toplant›da, e¤itim ve insan kaynaklar› yöneticileri, güncel konu bafll›klar›nda aç›lan TSEV E¤itim Programlar›n›n, y›ll›k olarak duyurulmas›n›n e¤itim planlamalar›na önemli
oranda kolayl›k getirdi¤ini söylediler. Kat›l›mc›lar sektörel e¤itim-istihdam sorunlar›na iliflkin
yaflanan sorunlarda, kamu ve di¤er özel kurum-kurulufllarla arac› konumda gördükleri
TSEV’den taleplerini dile getirdiler.
“S‹GORTA SEKTÖRÜ B‹LG‹YE VE VER‹YE
DAYALI B‹R SEKTÖRDÜR”
Prof. Dr. Suna Özyüksel, toplant›da, gerçeklefltirilen platformlarda sektörün sorunlar›na
yönelik çözüm odakl› kararlar al›nd›¤›n› ve
TSEV’in çal›flmalar›n›, üç y›ld›r platform toplant›lar›nda al›nan kararlar› da dikkate alarak sürdürdü¤ünü belirtti. Özyüksel, yurtd›fl›ndaki sigorta flirketlerinin kurmufl olduklar›
araflt›rma merkezlerinin çal›flmalar›ndan örnekler vererek, TSEV’in de sahip oldu¤u uzman kadrosunun yan› s›ra, iflbirli¤i yapt›¤› bürokratlar ve akademisyenlerden oluflan teknik ekibi ile flirketlere anket çal›flmas›, sektörel
araflt›rmalar, proje haz›rlanmas› ve dan›flmanl›k hizmetleri gibi benzer hizmetler sunabilece¤ini ifade etti.
Sigorta sektörünün di¤er sektörlerin aksine bilgiye ve veriye dayal› bir sektör oldu¤unu söyleyen Özyüksel, hem geçmiflin çok iyi izlenmesi gerekti¤ini hem de gelece¤e yönelik çok iyi
bir öngörü yap›lmas› gerekti¤inin her türlü riskin çeflitli uzmanlar taraf›ndan de¤erlendirilip
takip ediliyor olmas›n›n önemi üzerinde durdu.
Prof. Dr. Özyüksel, bu do¤rultuda, sektörün
vak›fla iflbirli¤i içinde çal›flmalar yapabilece¤ini belirtti.
45
TSEV
Liderlik Kavram›na Farkl›
Bir Bak›fl Aç›s›
TSEV taraf›ndan “THYMOS iflbirli¤i ile aç›lan Kiflisel Geliflim E¤itim Programlar›” kapsam›nda
“Modern Yönetim ve Liderlik” e¤itim program›,
21 sigorta flirketinin e¤itim-insan kaynaklar› ve
ilgili di¤er birim yöneticilerinin kat›l›m› ile TSRfiB
toplant› salonunda 25 ve 26 Mart tarihlerinde
gerçeklefltirildi.
Bugüne kadar pek çok farkl› sektörde çok say›da e¤itim veren, Güven Güner taraf›ndan verilen e¤itim, kat›l›mc›lar›n liderlik kavram›na iliflkin bak›fl aç›lar›na çok farkl› bir derinlik kazan-
d›rd›. Ak›c› bir anlat›m ve düflünmeye sevk
eden zengin bir içerikle sunulan e¤itim program› sonunda, kat›l›mc›lara sertifikalar› da¤›t›ld›.
Türk Sigorta Sektörü
2. Bowling Ligi Bafllad›
TSEV’in düzenlemifl oldu¤u Türk
Sigorta Sektörü 2. Bowling Ligi,
Ocak ay›nda yap›lan ilk at›fllarla
bafllad›.
Sektör kurumlar› ve kurulufllar›ndan 17 tak›m›n kat›ld›¤› ligde,
tak›m oyuncular›n›n yan› s›ra tak›mlar›n› desteklemek üzere gelen izleyicilerin de coflkusu görülmeye de¤erdi. Korukent
Bowling Salonu’nda gerçekleflen lige, Ak Sigorta A.fi., Anadolu Anonim Türk Sigorta fiirketi,
Axa Sigorta A.fi., Eureko Sigorta
A.fi., HDI Sigorta A.fi., Hür Sigorta A.fi., Liberty
Sigorta A.fi., Mapfre Genel Yaflam Sigorta
A.fi., Generali Sigorta A.fi., Neova Sigorta A.fi.,
Ray Sigorta A.fi., SFS, Turba¤ Sigorta Arac›l›k
Hizmetleri, Türk Sigorta Enstitüsü Vakf›, Yap›
Kredi Sigorta Grubu, Zurich Sigorta A.fi., flirket
tak›mlar› kat›ld›.
46
18 May›s’taki final oyunlar› sonunda tak›mlar
birincisine 18 saatlik TSEV K›sa Süreli E¤itim
Programlar›na kat›l›m hakk› ödül olarak verilecek. Ayr›ca 85 oyuncunun k›yas›ya rekabet
edece¤i bireysel kategoride ise, ilk üçe giren
ve high score -high strike yapan oyunculara
da çeflitli ödüller verilecek.
Prof. Dr. Suna Özyüksel,
Kayseri’deki Acentelere “AB ve
Avrupa Tek Sigorta Piyasas›”
Konulu Bir Seminer Sundu
Kayseri Ticaret Odas› Avrupa Birli¤i Bilgi Merkezi’nin davetlisi olarak, Kayseri’ye giden Vak›f
Müdürü Özyüksel, sigorta acentelerine verdi¤i
seminerde, AB tarihçesi, AB kurumlar›, AB hukuk kaynaklar›, AB’ne üyelik, AB tek sigorta piyasas›n› anlatt›.
16 Ocak 2010 tarihinde Kayseri Ticaret Odas›
(KTO)’nda düzenlenen seminerde, aç›l›fl konuflmas›n› yapan Kayseri Ticaret Odas› Baflkan›
Hasan Ali Kilci, oda bünyesinde faaliyet gösteren AB Bilgi Bürosu'nun çal›flmalar›na önem
verdiklerini ve bu kapsamda çeflitli konularda
e¤itim programlar› düzenlediklerini belirtti. Daha sonra söz alan, KTO Sigortac›l›k Meclis Üyesi
Mümtaz Be¤en ise, sigorta arac›lar›na iliflkin
mevzuat konusunda kat›l›mc›lar› bilgilendirdi.
Seminer Özyüksel’in sunumu ve kat›l›mc›lar›n
sorular›n›n cevaplanmas›n› takiben sona erdi.
2010 ‹lk dönem Mevzuat
E¤itimleri Baflar› ile Tamamland›
TSEV Mevzuat Uyum E¤itim Programlar›’n›n Ocak
– fiubat aylar›n› kapsayan ilk dönemi baflar›yla
tamamland›. Ocak ay› içerisinde gerçeklefltirilen
“Yeni Düzenlemeler Ifl›¤›nda Hayat Sigortalar›
Mevzuat›” ile fiubat ay› içerisinde gerçeklefltirilen
“Kredi Ba¤lant›l› Sigorta Uygulamalar› Yönetmeli¤i Ifl›¤›nda Getirilen Düzenlemeler” e¤itim prog-
ramlar› Hazine Müsteflarl›¤› Sigortac›l›k Genel Müdürlü¤ü Daire Baflkan› N. fierif Çak›rsoy taraf›ndan verildi. Yo¤un ilgi gören Mevzuat Uyum E¤itim Programlar›, sigorta sektörünü etkileyen yeni
düzenlemeler ›fl›¤›nda, ilgili kamu kurum ve kurulufllar› ile yak›n iflbirli¤i içerisinde önümüzdeki dönemlerde de sektörün ilgisine sunulacak.
47
TSEV
Çanakkale 18 Mart
Üniversitesi Ö¤rencilerine
“Sigorta Bilinci” Semineri
Sigorta bilincini art›rma amac›yla düzenlenen
seminerlerin alt›nc›s› Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nde Finans Emeklilik ve Hayat Sigorta
A.fi. sponsorlu¤u ile 7 Ocak’ta gerçeklefltirildi.
Biga ‹ktisadi ve ‹dari Bilimler Fakültesi “Yetkinliklere Dayal› ‹nsan Kaynaklar› Toplulu¤u” kulübünün organizasyonuyla gerçeklefltirilen seminere, fakülte ö¤rencileri ve ö¤retim elemanlar› yo¤un ilgi gösterdi. Seminerde, Finans
Emeklilik ve Hayat A.fi. Kurumsal Sat›fl Yönetmeni Özlem Baydar “Yeni Bir Sistem, Yeni Bir
48
F›rsat: Bireysel Emeklilik Sistemi”, TSRfiB E¤itim,
Araflt›rma ve ‹nceleme Komitesi Baflkan Yard›mc›s› Cem Yalç›n Bayer “Sigorta ve Biz”,
TSEV Tan›t›m ve ‹letiflim Birim Yöneticisi Nurhan
Sütlafl “Türk Sigorta Sektörü Kurumlar› ve TSEV”
konu bafll›kl› sunumlar›n› yapt›lar.
Konuflmac›lar sunumun sonunda ö¤rencilerin, sigorta sektöründeki ifl olanaklar› ve bireysel emeklilik sistemi ile ilgili sorular›n› yan›tlad›lar.
‹stanbul Ar-El Üniversitesi
Ö¤rencilerine Sigortac›l›k
Mesle¤i Tan›t›ld›
Türk Sigorta Enstitüsü Vakf›, ‹stanbul Ar-El Üniversitesi’nin davetiyle, Kariyer Günleri kapsam›nda üniversite ö¤rencilerine Sigorta Sektörünü ve Sigortac›l›k Mesle¤ini tan›tt›. 17
Mart’ta gerçeklefltirilen seminerde, TSEV Tan›t›m ve ‹letiflim Birim Yöneticisi Nurhan Sütlafl ile
birlikte TSEV’in konuk konuflmac› olarak davet
etti¤i AEGON Emeklilik ve Hayat Sigorta fiirke-
ti ‹nsan Kaynaklar› Yönetmeni Özgür Kayserilio¤lu ve E¤itim Yönetmeni Murat Gümüfl konuflmac› olarak yer ald›. Sütlafl’›n TSEV hakk›ndaki sunumu sonras›, Kayserlio¤lu ve Gümüfl
AEGON ve sektördeki kariyer f›rsatlar›n› içeren
sunumlar›n› gerçeklefltirdiler. Konuflmac›lar, seminer sonunda ö¤rencilerin sigorta sektörü ve
BES hakk›ndaki sorular›n› yan›tlad›lar.
TSEV’den iki yeni
yay›n daha
“Mikro Finansman
Modelinde Sigortac›l›k”
TSEV taraf›ndan Sigorta Araflt›rma ve ‹nceleme Yay›nlar› kapsam›nda ç›kar›lan ve serinin
17. yay›n› olan “Mikro Finansman Modelinde
Sigortac›l›k” kitab›, yoksullukla mücadelede
önemli bir yer edinen mikro finansman kapsam›nda sigortac›l›k hizmetine iliflkin temel bilgileri aktarmaktad›r.
Doç. Dr. Serhan Oksay taraf›ndan haz›rlanan
çal›flman›n birinci bölümünde, mikro finansman›n kapsam›, ikinci bölümde
mikro finansman kurumlar›,
üçüncü bölümde dünyadaki
mikro sigorta uygulamalar› ve
son bölümde ise mikro sigortan›n gelece¤i incelenmektedir.
6. Sigorta Araflt›rmalar›
Dergisi
Akademisyen
ve uygulamac›lar›n teorik ve
teknik bilgilerinin
yer ald›¤› ve sektörün
gündemindeki teknik
ve/veya teorik
konular›n incelendi¤i bir kaynak niteli¤inde
olan,
Sigorta
Araflt›rmalar› Dergisi’nin (SAD) 6. say›s› yay›mland›. Sigortac›l›k konusundaki ilk ve tek akademik ve hakemli dergi olma özelli¤ini koruyan SAD-Sigorta Araflt›rmalar› Dergisi, makale
sahiplerine, kamu kurumlar›na, üniversitelere
ve ilgili kurulufllar›n kütüphanelerine ücretsiz
olarak gönderilmektedir.
49
HAZ‹NE MÜSTEfiARLI⁄I S‹GORTACILIK GENEL MÜDÜRLÜ⁄Ü
Hazine Görevini Yapt›,
S›ra Sektörde
›llard›r tart›fl›lan afl›r› rekabet konusuna
nihayet s›n›rl› da alsa Hazine Müsteflarl›¤› el koydu.
Y
Müsteflarl›k, kasko, trafik, sa¤l›k branfllar› ile katastrofik risklerde fiyatlama konusunda bir Genelge ile kurallar getirdi. Ayr›ca, bu kurallar›n
uygulanmas›n› takip edece¤ini deklere etti.
‹htiyari deprem sigortas› tarifelerinde de, tarife
d›fl› uygulamalar› tespit etti¤inde gerekli yasal
süreci bafllatan. Hazinenin 2010 y›l›nda bu
uygulamas›n›n etkilerinin yavafl yavafl hissedilmeye baflland›¤› görülmektedir.
Hazinenin afl›r› rekabete iliflkin tedbirleri yaln›zca bununla s›n›rl› kalmam›flt›r. Zorunlu trafik sigortas›nda, riski yüksek araç türleri, iller ve flirketler baz›nda minimum primlerin oluflturulmas› al›nan bir baflka tedbirdir. Nitekim 2009 y›l›nda, özellikle y›l›n ikinci yar›s›nda al›nan tedbirler
çerçevesinde trafik sigortas›nda poliçe bafl›na
primin artt›¤› ve teknik zarar›n az›ld›¤› gözlenmifltir.
Tüm di¤er tedbirlerin yan›nda, 2009 y›lsonu sermaye yeterliliklerinde eksik görünen flirketlerden de bu eksiklerini y›lsonunu beklemeden
Haziran sonuna kadar tamamlamalar› istenmifltir. Bunun nedeni, 2010 y›l›n›n büyüme y›l› olmas›na ra¤men, 2009’dan gelen baz› olumsuzluklar› da bar›nd›rmas›d›r. Mali gelirlerde
beklenen düflüfl e¤ilimi nedeniyle, teknik kârl›l›k
ve sermaye yeterlili¤i ön plana geçmifl olup,
Hazine Müsteflarl›¤› bu konuda erken tedbir alma yoluna gitmifl bulunmaktad›r.
2010 y›l›n›n ilk aylar›nda gerçeklefltirilen bir baflka Hazine çal›flmas› ise, sigorta flirketi yöneticileri ile yap›lan görüflmeler olmufltur. Bu görüflmelerde dile getirilen sorunlar toparlanarak
tüm flirketlerle paylafl›lacak, bu çerçevede yap›lan çal›flmalardan da sektör bilgi sahibi k›l›nacakt›r.
Kamu otoritesi, her zaman oldu¤u gibi flirket
mali yap›lar›n› sürekli olarak izlemeye devem
etmektedir. Bununla birlikte, talep edilen tedbirlerin uygulamaya konulmas›, sigortac›l›¤›n
icaplar›na uyulmas›, k›sa vadenin de¤il orta ve
uzun vadenin göz önünde tutulmas› da sektörün görevi olmaktad›r. Sektörün, bu ilkelere
uyum gösterdi¤i takdirde önümüzdeki y›llarda
çok daha büyümüfl, geliflmifl ve itibarl› olaca¤›na flüphe yoktur.
50
GÜVENCE HESABI
Güvence Hesab›na
Baflvurularda Art›fl...
A. Kadir KÜÇÜK
Güvence Hesab› Müdürü
üvence Hesab›’na son 5 y›lda 27.497
baflvuru olmufltur. 2005 y›l›nda 1.696
adet olan baflvuru say›s› 2009 y›l›nda 10.489
adede yükselmifltir. Yani son 5 y›lda Güvence Hesab›’na yap›lan baflvurular yüzde 718
artm›flt›r. Yap›lan baflvurular›n yaklafl›k yüzde 40’› 2009 y›l›nda gerçekleflmifltir.
G
Ancak bütün bu art›fllara ra¤men yaflanan
trafik kazalar›na bakt›¤›m›zda yap›lan baflvurular›n yetersiz kald›¤›n› görmek mümkündür. ‹statistiklere göre ölüm hadiselerinde yüzde 50, yaralanmalarda yüzde 90 civar›nda baflvuru yap›lmad›¤› ortaya ç›kmaktad›r.
Emniyet Genel Müdürlü¤ü’nden al›nan istatistiklere göre son 5 y›lda 4 milyon 159 bin
trafik kazas› meydana gelmifltir. Bu kazalarda 22 bin 681 kifli hayat›n› kaybetmifl, 897
bin kifli yaralanm›flt›r.
SON 5 YILIN KAZA ‹STAT‹ST‹KLER‹
Y›llar
Kaza Say›s›
Ölü Say›s› Yaral› Say›s›
2005 ................620.789 ................4.505 ..............154.086
2006 ................728.755 ................4.633 ..............169.080
2007 ................825.561 ................5.007 ..............189.057
2008 ................950.120 ................4.236 ..............184.468
2009 .............1.034.435 ................4.300 ..............200.405
4.159.660 ..............22.681 ..............897.096
Yine Tramer’den (Trafik Sigortalar› Bilgi Merkezi) al›nan verilere göre Türkiye çap›nda
yaklafl›k 3 bin 510 adet arac›n Zorunlu Mali
Sorumluluk Sigortas› (Trafik Sigortas›) yapt›r›lmam›flt›r. Yaklafl›k yüzde 25 civar›nda bir sigortas›zl›k oran› mevcuttur. Yani trafi¤e ç›-
“Son 5 y›lda güvence
hesab›’na yap›lan
baflvurular yüzde 718
artt›. Ancak bu art›fla
ra¤men yap›lan
baflvurular yaflanan
trafik kazalar›
karfl›s›nda yetersiz
kalmaktad›r.”
kan her 4 araçtan birisi sigortas›zd›r ve bu
araçlar her gün trafikte dolaflmaktad›r.
Bu verilerden hareket ederek sigortas›z
araçlar›n neden olduklar› zararlar› ve bunlara iliflkin yap›lan baflvurular› hesaplamaya
çal›flal›m. Örne¤in, istatistiklere göre 2008
y›l›nda yaklafl›k 950 bin trafik kazas› meydana gelmifltir. Bu kazalarda 4 bin 236 kifli hayat›n› kaybetmifl, 184 bin 468 kifli yaralanm›flt›r. Sigortas›zl›k oran› dikkate al›nd›¤›nda,
4 bin 236 adet ölüm hadisesinin yaklafl›k
yüzde 25’fli ( 1.050 adedi) ve 184 bin 468 yaralama hadisesinin yaklafl›k 46 bin adedi sigortas›z araçlar nedeniyle meydana gelmifl
oldu¤u kabul edilebilir. Bunlar her ne kadar
tahmini rakamlar olsa da gerçe¤e yak›nd›r.
2008 y›l›nda meydana gelen kazalar nedeniyle 2008 ve 2009 y›llar›nda Güvence Hesab›’na toplam 519 adet ölüm hadisesi için
baflvuru yap›lm›flt›r. Oysa istatistiklere göre
2008 y›l›nda sigortas›z araçlardan kaynakla-
51
GÜVENCE HESABI
nan ölüm hadisesi say›s›n›n yaklafl›k 1.050 oldu¤unu yukar›da hesaplam›flt›k. Bu duruma
göre 2008 y›l›nda meydana gelen ölüm hadiselerinin yaklafl›k yüzde 50’si için Güvence
Hesab›’na baflvuru yap›lm›fl, ancak di¤er
yüzde 50’si için herhangi bir baflvuru yap›l-
katlanmak zorunda olduklar› bu giderleri ilgili kurumlardan talep etmeleridir.
Güvence Hesab› ayda yaklafl›k 3 Milyon TL
civar›nda ödeme yapmak suretiyle 2009 y›l›nda toplam 34 Milyon 675 Bin TL ödeme
gerçeklefltirmifltir.
Toplam
ödeme
tutar›
ise
93
Milyon
SON 5 YILDA GÜVENCE HESABI’NA YAPILAN BAfiVURULAR
266 Bin TL.’ ye ulaflm›flt›r.
Y›llar
Ölüm
Maluliyet
Tedavi TOPLAM
Art›fl Oran› %
2005 ................800 .................164.............732 ..........1.696 ...............50
2006 .............1.026 .................397..........1.172 ..........2.595 ...............53
2007 .............1.054 .................493..........4.084 ..........5.631 .............117
2008 .............1.150 .................658..........5.278 ..........7.086 ...............26
2009 .............1.368 .................960..........8.161 ........10.489 ...............48
Toplam......5.398 ............2.672 ......19.427.......27.497
mam›flt›r.
Yaralanma hadiselerinde ise bu oran çok
daha yüksektir. Zira 2008 y›l›nda yaflanan
184 bin 468 yaralanma hadisesinin yüzde
25’lik k›sm›n›n, yani yaklafl›k 46 bin yaralanma hadisesinin yine sigortas›z araçlar nedeniyle olufltu¤u varsay›labilir. Bu hadiselerden
ancak sadece 5 bin 400 adedi, yani di¤er
bir ifade ile yüzde 11’i Güvence Hesab›’na
baflvuruda bulunmufltur. Geriye kalan büyük bir k›sm›, yani yüzde 89’u baflvuruda bulunmam›fl veya bulunamam›flt›r. Zira muhtemelen bu kifliler yapm›fl olduklar› tedavi harcamalar›n›n araçlar›n trafik sigortalar›n› yapan sigorta flirketlerinden veya sigortas›
yoksa Güvence Hesab›’ndan karfl›lanaca¤›n› bilmiyorlard›. Bunlardan bir k›sm›n›n küçük harcamalar, de¤mez diyerek talep
edilmedi¤ini düflünsek bile geri kalan ciddi
k›sm›n›n haklar›n› tam olarak bilmedi¤inden
alamad›¤› bir gerçektir. Tabi bu insanlar
harcamalar›n› ceplerinden karfl›lamak zorunda kalm›fllard›r.
Sonuç olarak, yap›lan tahmini hesaplamalara göre, ölüm hadiselerinde yüzde 40,
yaralanmalarda yüzde 90 civarlar›nda baflvuru yap›lmad›¤› ortaya ç›kmaktad›r. Temennimiz bu insanlar›n bir an önce haklar›n› ö¤renmeleri ve kusurlu olmad›klar› halde
52
Güvence Hesab›, Karayollar›
Trafik Kanunu gere¤i yapt›r›lmas› zorunlu oldu¤u halde,
motorlu araçlar›n iflletilmesi
s›ras›nda Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortas›n›n (Trafik Sigortas›n›n) yapt›r›lmam›fl olmas› veya kazaya neden olan
arac›n tespit edilememifl olmas› veya arac›n çal›nt› olmas› durumunda bir kimsenin
ölümüne, yaralanmas›na veya sakat kalmas›na sebebiyet vermifl olmas›ndan dolay› meydana gelen bedeni zararlar› söz konusu sigorta mevzuat› çerçevesinde, araç
sürücüsünün kusuru nispetinde ve kaza
an›nda geçerli poliçe limitleri ve flartlar› dâhilinde karfl›lamaktad›r.
SON 5 YILDA GÜVENCE HESABI’NA YAPILAN ÖDEMELER
Toplam Art›fl Oran›
Y›llar
Adet
TL
TL
2005 ........................567 ..........8.897.207...................238
2006 .....................1.183 ........12.116.507.....................36
2007 .....................2.655 ........15.464.845.....................28
2008 .....................4.686 ........22.111.695.....................43
2009 .....................7.846 ........34.675.816.....................57
Toplam ...........16.937 ......93.266.070
Temennimiz trafik kazalar›nda bedenen zarara kimselerin haklar›n› bilmeleri ve bu haklar›n› aramalar›d›r. Geçmifl y›llardaki baflvurulara bakt›¤›m›zda, bu gün gelinen nokta
bir hayli sevindiricidir. Baflvurular son 5 y›lda
yüzde 718 artm›flt›r. Ancak bu yeterli de¤ildir. Yeterli olmas› için zarar görenlerin tamam›n›n haklar›n› almalar›d›r. ■
S‹GORTA B‹LG‹ MERKEZ‹
Trafik Sigortas› 2009
Üretim Verileri
Mehmet Üst
Sigorta Bilgi Merkezi Müdürü
rafik Sigortalar›nda Poliçe Prim Üretimini;
❖ 2008 y›l›nda 1 Milyar 702 Milyon TL ile kapatan sigorta sektörü,
❖ 2009 senesinde yaklafl›k 1 Milyar 917 Milyon TL prim üretimi gerçeklefltirerek önceki
y›la göre yüzde 12.61’lik bir büyüme sa¤layarak enflasyonun üzerinde bir büyüme
sa¤lam›flt›r.
T
❖ Poliçe adetleri ise bir önceki y›la göre
yüzde 5.12 artarak, iki y›l aras›ndaki poliçe
adedi fark› 560 bine ulaflm›flt›r.
❖ Poliçe bafl›na prim tutar› ise 166.6 TL olarak gerçekleflmifltir.
❖ 2009 y›l› içerisinde 1,917 Milyar TL prim
üretimine karfl›l›k 1,893 Milyar TL hasar ödemesi yap›lm›flt›r.
❖ Bu durumda, komisyon ve iflletme giderleri de düflünülecek olursa (Ortalama yüzde
25) sektörün 2009 y›l› içerisinde 455 Milyon TL
zarar etti¤i aç›kça görülmektedir.
Tablo 1.A: 2008 / 2009 Y›l› Tarife Basama¤› Baz›nda Tarfik Sigortas›
Poliçe Adetleri ve Prim Üretimi Fark› (Ocak-Aral›k Kümülatif) - Bin TL
2008
BASAMAK
1. Basamak
2. Basamak
3. Basamak
4. Basamak
5. Basamak
6. Basamak
7. Basamak
Genel Toplam
2009
Fark
Poliçe
Adedi
Poliçe
Primi
Poliçe
Adedi
Poliçe
Primi
Adet
Fark
Adet
Yüzde
Prim
Fark
Prim
Yüzde
359.978
400.787
523.611
3.421.518
2.104.688
1.286.482
2.846.091
10.943.155
65.968
75.517
102.025
539.985
329.679
195.783
393.585
1.702.541
43.892
280.202
436.971
3.557.997
2.321.150
1.621.417
3.242.368
11.503.991
25.271
62.526
104.166
599.589
380.069
267.204
478.448
1.917.272
-316.086
-120.585
-86.640
136.473
216.462
334.935
396.277
560.836
-87.81%
-30.09%
-16.55%
3.99%
10.28%
26.03%
13.92%
5.12%
-40.697
-12.992
2.142
59.604
50.390
71.421
84.863
214.731
-61.69%
-17.20%
2.10%
11.04%
15.28%
36.48%
21.56%
12.61%
Not: Poliçe adedi ve Prim üretimi poliçe bafllang›ç tarihine göre ilgili cari y›la ait bilgilerdir.
2009- 2010 Y›l› Tarife Basama¤› Baz›nda Trafik Sigortas› Poliçe
Adetleri ve Prim Üretimi Fark› (Ocak-Mart Kümülâtif) - Bin TL
Tablo 1.B:
2009
BASAMAK
1. Basamak
2. Basamak
3. Basamak
4. Basamak
5. Basamak
6. Basamak
7. Basamak
Genel Toplam
2010
Fark
Poliçe
Adedi
Poliçe
Primi
Poliçe
Adedi
Poliçe
Primi
Adet
Fark
Adet
Yüzde
Prim
Fark
Prim
Yüzde
12.314
96.456
106.386
787.230
579.196
319.785
779.268
2.680.725
5.851
19.306
24.072
118.433
92.192
50.601
108.354
418.809
8.300
24.053
102.450
1.077.556
503.118
44.052
848.736
3.004.265
6.518
9.645
25.149
196.484
85.463
75.483
134.584
533.327
-4.014
-72.493
-3.936
290.326
-76.078
120.267
69.468
323.540
-32.60%
-75.09%
-3.70%
36.88%
-13.14%
37.61%
8.91%
12.07%
667
-9.660
1.077
78.051
-6.729
24.883
26.230
114.519
11.39%
-50.04%
4.47%
65.90%
-7.30%
49.17%
24.21%
27.34%
Not: Poliçe adedi ve Prim üretimi poliçe bafllang›ç tarihine göre ilgili cari y›la ait bilgilerdir.
53
❖ 2009 y›l› ilk çeyre¤inde 418 Milyon TL prim
üreten sektörümüz,
❖ 2010 y›l› ayn› döneminde yüzde 27.34 lük bir
art›flla yaklafl›k 534 Milyon TL prim üretimi
gerçeklefltirmifltir.
❖ Poliçe adetleri ise bir önceki y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 12.07 artarak, iki 114.519
adetlik bir fark oluflmufltur.
❖ Poliçe bafl›na prim tutar›n›n ise 2010’un ilk üç
ay›nda 177,5 TL olarak gerçekleflti¤i görülmektedir.
2009 Aral›k sonu itibariyle sigortas›zl›k oran›
tablosu afla¤›da yer almaktad›r. (Bkz. Tablo 2)
Araç Türleri Baz›nda Trafik Sigortas› Poliçe Adedi
ve Sigortas›zl›k Oran›
Tablo 2:
Araç Grubu
OTOMOB‹L
M‹N‹BÜS
OTOBÜS
KAMYONET
KAMYONET
TRAKTÖR
MOTOS‹KLET VEYÜK MOTOS‹KLET‹
ÖZEL AMAÇLI TAfiIT
Toplam
Motosiklet ve Traktör Hariç
54
Poliçe Adedi
Yürürlükteki
Poliçe Adedi
Tescilli
Araç Adedi
Sigortas›zl›k
Oran›
7.062.402
334.894
169.415
2.049.399
599.049
489.354
742.621
12.775
11.459.909
10.227.934
6.549.188
317.708
157.676
1.938.372
569.905
482.981
728.72
14.032
10.758.534
9.546.881
7.093.964
384.053
201.033
2.204.951
727.302
1.368.032
2.303.261
34.104
14.316.700
10.645.407
7,68%
17,27%
21,57%
12,09%
21,64%
64,70%
68,36%
58,86%
24,85%
10,32%
Y›llar Baz›nda Trafik Sigortas› Poliçe Üretimi ve Ödenen Birikimli
Hasar Tazminat Tutar› Da¤›l›m› - Bin TL (Poliçe Y›l› - UWY baz›nda)
Tablo 3:
Ödeme
Durumu
Y›l
H/P
1. Y›l
H/P
2. Y›l
H/P
3. Y›l
H/P
4. Y›l
H/P
2003
526.845 MUALLAK
ÖDENEN
5.414
86.619
17,47%
16.625
327.745
65,37%
20.809
380.879
76,24%
23.499
394.007
79,25%
26.607
403.948
2004
900.450 MUALLAK
ÖDENEN
9.667
140.202
16,64%
34.011
494.629
58,71%
41.875
566.639
67,58%
47.441
585.636
70,31%
2005 1.096.785 MUALLAK
ÖDENEN
31.299
194.718
20,61%
86.797
678.491
69,78%
100.946
770.371
79,44%
108.329
798.788
82,71%
2006 1.264.864 MUALLAK
ÖDENEN
40.631
233.857
21,70%
116.127
825.803
74,47%
139.813
932.270
84,75%
152.328
973.143
2007 1.486.031 MUALLAK
ÖDENEN
71.288
292.271
24,47%
217.925
1.012.948
82,83%
247.414
1.143.210
93,58%
273.692
1.185.715
2008 1.702.541 MUALLAK
ÖDENEN
123.773
371.199
29,07%
305.370
1.270.587
92,56%
365.415 106,55% 404.226 111,99% 442.783 116,70% 477.888 120,95% 519.852 125,19%
1.448.633
1.502.494
1.544.133
1.581.286
1.611.498
2009 1.917.272 MUALLAK
ÖDENEN
267.921
404.163
35,05%
792.572
1.429.130
115,88%
948.416 134,45% 1.049.147 142,87% 1.149.221 150,53% 1.240.333 157,46% 1.349.249 164,91%
1.629.393
1.689.975
1.736.809
1.778.598
1.812.580
Y›l
Prim
Üretimi
TRAF‹K S‹GORTASI HASAR VER‹LER‹
Hasar verilerini daha detayl› inceleyecek
olursak, sektör genelinde, 2003 y›l›nda üretilen poliçelere ait 2009 y›lsonuna kadar geçen toplam yedi y›l içinde ödenen hasar
toplam tutar› 453,187 TL’ye ulaflarak birikimli
hasar/prim oran› (yaz›m y›l› esas›na göre)
yüzde 86,02’ye ulaflm›flt›r. 2004 y›l›nda üretilen poliçelere ait 2009 y›lsonuna kadar geçen toplam alt› y›l içinde ödenen hasar toplam tutar› 671.561 TL’ye ulaflarak hasar/prim
oran› yüzde74,58’e ulaflm›flt›r. 2005 y›l›nda
üretilen poliçelere ait 2009 y›lsonuna kadar
geçen toplam befl y›l içinde ödenen hasar
toplam tutar› 938.335 TL’ye ulaflarak hasar/prim oran› yüzde 85,55 olmufltur. 2006 y›l›nda üretilen poliçelere ait 2009 y›lsonuna
kadar geçen toplam dört y›l içinde ödenen
hasar toplam tutar› 1.125.471 TL’ye ulaflarak
hasar/prim oran› yüzde 88,98 olmufltur. 2007
5. Y›l
H/P
6. Y›l
81,72%
28.79 84,04%
413.961
31.317
421.870
85,02%
51.531
602.037
72,58%
55.476 74,58%
616.085
60.347
627.856
76,43%
115.661
822.674
85,55%
124.831 88,19%
842.468
135.792
858.564
90,66%
88,93% 166.858
1.000.112
92,26%
180.87 95,21% 195.900
1.024.175
1.043.743
98,01%
98,21% 299.798 102,18% 323.567 105,75% 351.980 109,27%
1.218.575
1.247.895
1.271.737
y›l›nda üretilen poliçelere ait 2009 y›lsonuna
kadar geçen toplam üç y›l içinde ödenen
hasar toplam tutar› 1.390.624 TL’ye ulaflarak
hasar/prim oran› yüzde 93,58 olmufltur. 2008
y›l›nda üretilen poliçeler için 2009 y›lsonu itibariyle elde edilen hasar/prim oran› yüzde
92,56, 2009 y›l›nda üretilen poliçeler için ise
yüzde 35,05 olarak gerçekleflmifltir. (Bkz. Tablo 3)
“Chain Ladder” metodu ile yap›lan tahminler do¤rultusunda, 2008 y›l›nda üretilen poliçeler için 2015 y›l›nda hasar/prim oran›n›n
yüzde 125,19 civar›nda, 2009 y›l› bafllang›çl›
poliçeler için ise 2016 y›l›nda yüzde 164,91
olaca¤› öngörülmüfltür. 2009 bafllang›çl› poliçelerde hasar/prim oran›n›n bu derecede
yüksek ç›kmas›n›n sebebi muallâk hasarlar›n
olmas› gerekti¤inden çok daha yüksek görünmesindendir. (Bkz. Tablo 3) Bu oran muallâk hasarlar›n düfltü¤ü oranda düflecektir.
55
Sektör Prim Üretimi ve Hasar Tablosu (Ocak-Mart 2009-2010
Y›l› Karfl›laflt›rmas›)
Tablo 4:
2009 OCAK - MART
Sektör
Toplam›
Hasar
Poliçe
Adedi
Poliçe
Üretimi
(Bin TL)
Adet
Tutar
Adet
Tutar
Adet
Tutar
Hasar / Prim
Oran›
2.680.725
418.806
233.852
388.362
43.262
70.827
277.114
459.189
109,64%
Ödenen
Muallak
Toplam
2010 OCAK - MART
Sektör
Toplam›
Hasar
Poliçe
Adedi
Poliçe
Üretimi
(Bin TL)
Adet
Tutar
Adet
Tutar
Adet
Tutar
Hasar / Prim
Oran›
3.004.265
533.329
111.312
169.908
126.282
227.121
237.594
397.029
74,44%
Ödenen
Muallak
Tablo 4 incelendi¤inde, 2009 y›l›n›n ilk çeyre¤inde üretilen toplam poliçe adedinin
2.680.725 oldu¤u görülmekte olup toplam
459.189TL’lik hasar ödemesine karfl›l›k üretim
toplam›n›n 418.806TL oldu¤u görülmektedir.
2010 senesinin ilk çeyre¤indeki rakamlar ise
3.004.265 poliçe adedi ve 397.029TL’lik hasar
ödemesine karfl›l›k üretim toplam›n›n 533.329TL
fleklinde gerçekleflmifltir. Ancak 2009 verilerinin
sonuçlanan rakamlardan, 2010 senesinin ise
gerçekleflen, yani bugünün tarihi itibariyle görünen rakamlar oldu¤u göz ard› edilmemelidir.
ye’de meydana gelen maddi hasarl› kazalarla
ilgili çok yönlü ve önemli bir veri taban› oluflturmaktad›r.
1 Nisan’dan itibaren merkezimize iletilen kaza
tespit tutanaklar›ndan elde etti¤imiz istatistiklere göre, günde yaklafl›k 1.900 adet tutanak sisteme girilmekte ve bu tutanaklar ortalama 1,5
gün içerisinde, kusur durumlar› tespit edilip taraflar›n uzlaflma süreçleri dâhil olmak üzere, sonuçlanmaktad›r.
KAZA TESP‹T TUTANA⁄I UYGULAMASI
1 A¤ustos 2008 tarihinden itibaren ‘Yeflil Kart Sigortalar›’ da sisteme dâhil edilmifltir.
‘Maddi Hasarl› Kaza Tespit Tutana¤›’ uygulamas› için Merkezimiz web uygulamalar› ile 24
saat kesintisiz hizmet vermeye devam etmektedir. TRAMER, kaza tespit tutanaklar›n› ve kaza
resimlerini veritaban›na depolayarak Türki-
Veri taban›m›za kaydedilen kaza tutanaklar›na
göre, 2009 y›lsonu itibariyle en çok kazan›n gerçekleflti¤i il 279.338 kaza ile ‹stanbul olurken, en
az kazan›n gerçekleflti¤i il sadece 149 kaza ile
Ardahan olmufltur.
‹llere Göre Maddi Hasarl›
Kaza Tespit Tutanak Adetleri
Da¤›l›m› (06.04.2010 tarihi
itibariyle)
Grafik 1:
56
Toplam
Sigorta Bilgi Merkezi’ndeki Geliflmeler
❖ EGM’ DEN ARAÇ TESC‹LLER‹N‹N ALINMASI ‹Ç‹N
ÇALIfiMALAR DEVAM ETMEKTED‹R.
‹lave alanlara yönelik haz›rlanan ek protokol
EGM ile imzalanm›flt›r. EGM’ den tescil verileri
gerçek ortamdan al›nmaya bafllanm›fl olup test
çal›flmalar› devam etmektedir.
❖ ZKYTMS VE ZKFKS S‹GORTALARININ ONL‹NE
HALE GET‹R‹LMES‹ ÇALIfiMALARI YAZILIM
AfiAMASI DEVAM ETMEKTED‹R.
Zorunlu Karayollar› Tafl›mac›l›k Mali Sorumluluk Sigortas›’n›n (ZKYTMS) ve Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza
Sigortas› (ZKFKS) poliçelerinin TRAMER’ den online
olarak düzenlenmesine yönelik analiz çal›flmalar›
tamamlanm›flt›r. Yaz›l›m çal›flmalar› devam etmektedir.
❖ SA⁄LIK BAKANLI⁄I 112 VE HASTANE
VER‹LER‹N‹N S‹GORTA fi‹RKETLER‹NE TRANSFER‹
‹Ç‹N GEREKL‹ ÇALIfiMALAR DEVAM ETMEKTED‹R.
Sa¤l›k Bakanl›¤›’ndan sigorta flirketlerine posta
yolu ile gönderilen “Hastane” ve “112 Acil Servis”
dokümanlar›n›n, sigorta flirketlerine daha erken
bildirilmesi amac› ile SBM alt yap›s› üzerinden
elektronik ortamda gönderilmesine yönelik analiz çal›flmalar› tamamlanarak yaz›l›m aflamas›nda
sona gelinmifltir.
❖ MOTAPORT – MOTORLU TAfiIT PORTALI TEST
ORTAMINA AÇILMIfiTIR.
Motorlu araçlar al›m ve sat›m›nda tüm al›c› ve
sat›c›lar› internet platformunda buluflturmay› hedefleyen Motaport, ayr›ca kullan›c›lar›na ve ifl ortaklar›na Türkiye’de baflka hiç bir kurum veya kuruluflta bulunmayan “Hasar Sorgulama, Araç
Geçmifli Sorgulama ve Pert Araç Sorgulama” gibi eflsiz bir veriden oluflan servisler sunmaktad›r.
2.el bir araç almak veya satmak isteyenlerin baflvurdu¤u en güvenilir online “bilgi ve sorgu kayna¤›” olan Motaport, sahip oldu¤u bu önemli servisler ile baflta sigortac›l›k olmak üzere hem otomotiv
sektörüne hem de kullan›c›lar›na önemli katma
(Ocak-Mart 2010)
de¤erler sa¤lamay› hedeflemektedir.
Ba¤l› bulundu¤u SBM yap›s›n›n önemli bir temel
tafl› olan Motaport, otomotiv, sigorta ve ilgili sektörlerdeki tüm marka ve kurulufllara eflit mesafede durarak, güçlü bayi-galeri a¤› ve yüz binlerce
kullan›c›s› ile Türkiye 2.el araç pazar›n›n kurumsallaflmas›na ve büyümesine katk› sa¤lamaktad›r.
2.el araçta do¤ru ve güncel bilginin tek kayna¤›
olan ve bu nedenle rakiplerinden uzak ara önde
olan Motaport, SBM güvencesiyle, online otomotiv
pazar›n›n lider kuruluflu olmay› hedeflemektedir.
❖ ACENTE LEVHA NUMARALARININ S‹STEME
ALINMASI ÇALIfiMASI BAfiLATILMIfiTIR.
Acentelerin levha numaralar› sisteme al›n›p, levha numaras› olmayan acentelerin sisteme girifli
engellenmesi çal›flmas› 1 Nisanda devreye al›nacak flekilde bafllat›lm›flt›r.
❖ SAGMER 1.FAZ GÜNLÜK VER‹ TRANSFER‹ fi‹RKET
TESTLER‹NE AÇILMIfiTIR
Veri transferi projesinde; poliçe/ sigortal› ve ek bilgileri, hasar, teminat ve geçifl bilgileri ayr› fazlar
halinde projelendirilmifl olup, her faz, toplu ve
günlük veri transferi için ayr› ayr› kurgulanmaktad›r. 09 fiubat 2010 tarihinde TSRfiB’ DE yap›lan
sektör sunumu ile toplu veri aktar›m› ifl ak›fl›, kullan›lacak servisler gibi konularda bilgi paylafl›m›nda bulunulmufltur. 26 Mart 2010 tarihinde yap›lan
sektör sunumunda ise günlük veri yap›lar› tan›t›lm›fl, örnek xml'ler kullan›larak servislerin paylafl›m›
gerçeklefltirilmifltir
‹lk faz toplu ve günlük veri transferinin analiz ve
yaz›l›m çal›flmalar› tamamlanm›fl, toplu veri transferi testlerinin 01 fiubat 2010 tarihinde; günlük veri transferi testleri ise 09 Mart 2010 tarihinde flirket
testlerine aç›lm›flt›r.
❖ SAGMER 1.FAZ TOPLU DATA TRANSFER‹ CANLI
S‹STEME GEÇM‹fiT‹R
Planland›¤› gibi ilk faz toplu veri transferi 05 Ni-
57
san 2010 itibariyle gerçek ortama al›nm›fl ve
flirketler poliçe, sigortal› ve sa¤l›k bilgileri verilerinin SAGMER veritaban›na transferine bafllam›fllard›r.
❖ MORB‹D‹TE PROJES‹ S‹TES‹
Morbidite projesi ile elde edilen hastal›k baz›nda morbidite tablolar›n›n yüklenece¤i ve yetkili kullan›c›lara sunulaca¤› uygulama teste
aç›lm›flt›r. Ayr›ca morbidite kavram›yla ilgili genel bilgiler, örnek tablolar, tablo kullan›m alanlar›, bugüne kadar yap›lan akademik çal›flmalar ve yurtd›fl›ndaki çal›flmalar›ndan örnekler
ve proje ile ilgili genel bilginin sunulaca¤› bir
web sitesi haz›rlanmaktad›r. Bu sitenin yay›n›
için www.morbidite.org ve www.morbidite.net
domainleri al›nm›fl olup, www.morbidite.org. tr
domainin al›nmas› için gerekli çal›flmalara bafllanm›flt›r. Bahsi geçen web siteleri ile tasar›m
süreci bafllam›flt›r.
❖ MORB‹D‹TE PROJES‹ ÇALIfiMALARI
Sigorta Bilgi Merkezi taraf›ndan belirlenen hastal›klar üzerinde çal›flmalar h›zla devam etmekte ve ifl ilerleme ile ara rapor sunumlar› düzenli
olarak yap›lmaktad›r. Bu çerçevede ODTÜ ve
Bona Finans’la karfl›l›kl› görüflmeler devam etmektedir. 2. Ara Rapor toplant›s› 9 Aral›k 2009
tarihinde ODTÜ'de SBM, Bona Finans, ODTÜ ve
Hazine Müsteflarl›¤› Sigortac›l›k Genel Müdürlü¤ü'nden kat›l›mc›lar ile gerçeklefltirilmifltir.
Üçüncü ara rapor 09 Mart 2010 tarihinde yay›nlanm›fl, 18 Mart 2010 tarihinde Ara Rapor
Toplant›s› SBM’de ODTU, Bona Finans ve TSRSB’
N‹N kat›l›m›yla gerçeklefltirilmifltir.
Morbidite projesi kapsam›nda sektör ve kullan›c›lar için 14 May›s tarihlerinde ‹stanbul’da bir
sektör sunumu düzenlenmesi planlanmaktad›r.
Sunum iki oturumda gerçekleflecek, ilk bölümde sektördeki kullan›c›lar› bilgilendirmeye, ikinci bölümde ise sektörün ihtiyaçlar› ve geri dönüfllerine yönelik olacakt›r.
Ekim ay›nda genifl kat›l›ml› bir çal›fltay› yap›lmas› hedeflenmektedir.
58
❖ FERD‹ KAZA TAR‹FELER‹N‹N HAYMER
S‹STEM‹NE ALINMASI ÇALIfiMASI.
01 Ocak 2010 ve sonras› ferdi kaza tarifelerinin
HAYMER sistemine yüklenmesi için gelifltirilmekte olan uygulama tamamlanm›fl ve kullan›ma
aç›lm›flt›r.
Di¤er taraftan Hayat Tarifeleri uygulamas›nda,
Hazine Müsteflarl›¤› taraf›ndan yay›nlanan 21
A¤ustos 2009 tarih ve 2009/13 say›l› genelge
çerçevesinde, 01 Ocak 2010 tarihinden itibaren düzenlenecek olan Ferdi Kaza Tarife ve Zeyilnamelerinin Merkezimize gönderilmesi hususu do¤rultusunda, 18 Ocak 2010 (Pazartesi)
günü güncelleme yap›larak, flirketlerin Tarife
‹fllemleri > Tarife Yükleme menüsüne Ferdi Kaza Tarifesi Girifli, Ferdi Kaza Zeyil Girifli ad›mlar›
eklenmifltir.
❖ AKTÜERYA RAPORU UYGULAMASI
15 Ekim 2009 tarih ve 2009/17 say›l› genelge
çerçevesinde, Hayat Sigortalar› Aktüerya
Raporu'nun Merkezimize gönderilmesine iliflkin gerekli çal›flmalar son aflamaya gelmifltir.
Uygulama tamamland›¤› tarihte konu ayr›ca
duyurulacak ise de flirketlerin/aktüerlerin
varsa gerekli ön çal›flmalar› yapmas› amac›yla Aktüerya Raporu içeri¤i sektöre aç›klanm›flt›r.
❖ MORTAL‹TE TABLOSU ÇALIfiMASI
Hayat Sigortas› Bilgi Merkezi, BNB Dan›flmanl›k,
Hacettepe Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi ile ortaklafla gerçeklefltirilen Türkiye Mortalite
tablolar› çal›flmalar› devam etmektedir. 05
Mart 2010 tarihinde sektör tan›t›m toplant›s› yap›lmas› planlanmaktad›r.
❖ B‹REYSEL KRED‹ BA⁄LANTILI S‹GORTALAR
‹STAT‹ST‹KLER‹
2009/4 say›l› Hazine Müsteflarl›¤› genelgesi ile
içeri¤i belirlenen “Bireysel Kredi Ba¤lant›l› Sigortalar ‹statistikleri’ nin, 2009/16 say›l› genel-
ge ile 01 Ocak 2010 tarihinden itibaren elektronik ortamda Sigorta Bilgi Merkezine gönderilmesi gerekti¤i tüm sektöre duyurulmufltur.
Bu kapsamda istatistiklerin HAYMER taraf›ndan al›nmas› için gerekli analiz tamamlanm›fl
olup, çal›flma yaz›l›m aflamas›ndad›r.
❖ HAYMER HAYAT S‹GORTASI POL‹ÇE VE
HASAR VER‹ YAPISI ÇALIfiMALARI
HAYMER’e sigorta flirketlerince gönderilen bilgilendirme formlar›, örnek poliçe listeleri ve
veri yap›lar› incelenmekte olup, ortak bir veri
yap›s› oluflturulmas› çal›flmalar› devam etmektedir.
❖ HAYMER HAYAT S‹GORTASI AYLIK SEKTÖR
‹STAT‹ST‹KLER‹
Hayat sigortas› ayl›k sektör istatistikleri flirketlerden al›nmaya bafllam›fl, ancak bu istatistiklerde yo¤un flekilde problem yaflanmas› sebebiyle, yaflanan sorunlar›n paylafl›m› için 24
Mart 2010’da TSRfiB Konferans Salonunda bir
sektör toplant›s› yap›lm›fl, sorunlar›n giderilmesi
için gerekli kararlar al›nm›flt›r.
Daha önce Excel dosyas› olarak al›nan istatistiklerin XML olarak al›nmas› için gerekli çal›flmalar bafllat›lm›flt›r.
❖ HAYMER UYGULAMALARI ALTYAPI
DE⁄‹fi‹KL‹⁄‹ ÇALIfiMALARI
Uzun süredir devam eden HAYMER Uygulamalar› altyap› de¤iflikli¤i çal›flmas› yaz›l›m ve test
aflamalar› tamamlanm›fl, yeni altyap› de¤iflikli¤i, son kontrollerin gerçeklefltirilmesinden sonra kullan›ma aç›lacakt›r.
❖ KAR PAYI TEKN‹K ESASLARININ HAYMER
S‹STEM‹NE ALINMASI ÇALIfiMASI.
01 Ocak 2010 ve sonras› kar pay› teknik esaslar›n›n HAYMER sistemine yüklenmesi için gelifltirilmekte olan uygulama tamamlanm›flt›r. Uygulama, HAYMER Uygulamalar› altyap› de¤iflikli¤i
çal›flmas› tamamland›ktan sonra kullan›ma
aç›lacakt›r.
❖ KSIST - "S‹GORTALI TARAFINDAN EKSPER
ATAMA VE ‹ZLEME S‹STEM‹" PROJES‹NE YÖNEL‹K ÇALIfiMALAR SÜRDÜRÜLMEKTED‹R.
“Eksper Atama ve ‹zleme Sistemi", sigortac›l›k
faaliyetleri kapsam›nda hasar an›nda sigortal›lar›n ve sigorta flirketlerinin yasadan do¤an
serbestçe eksper atama haklar›n›n daha etkin
kullan›labilmesi amac›yla planlanm›fl bir projedir. Bu projenin kapsam› ayr›ca, eksper faaliyetlerinin yasal çerçevede ve istenen standartlarda yap›l›p yap›lmad›¤›n›n Kamu ve eksperler meslek örgütü olan SE‹K taraf›ndan izlenebilmesini de içermektedir.
Bu proje ile, sigortal›lar›n ve sigorta flirketlerinin
serbestçe eksper atamalar›na ortak platform
oluflturacak bir uygulama gelifltirilmesi hedeflenmifltir. Bu uygulama web tabanl› olup, merkezi bir yap›da kurulaca¤›ndan, atamalara iliflkin izleme ve raporlama sistemlerine de imkân
sa¤layacakt›r.
Projeye iliflkin ayr›nt›lar ile sistemin iflleyifline yönelik standartlar olgunlaflt›r›lm›fl olup, proje
bafllat›lm›flt›r.
❖ S‹SB‹S - 'S‹GORTA SAHTEKÂRLI⁄I B‹LG‹
S‹STEM‹' PROJES‹NDE TEST AfiAMASINA
GEL‹NM‹fiT‹R.
"Sigorta Sahtekârl›¤› Bilgi Sistemi", Hazine Müsteflarl›¤›'n›n 22 Aral›k 2009 tarihli 2009/34 say›l›
sektör duyurusu gere¤i, sigorta sahtekarl›¤›
flüphesi tafl›yan durumlar›n gerçek zamanl› ihbar girifllerinin yap›labilmesi amac› ile planlanm›fl bir projedir.
Sigorta sahtekârl›¤› flüphesi tafl›yan durumlar›n
gerçek zamanl› ihbar giriflleri, bu girifllere iliflkin
güncellemeler ve sigorta flirketlerinin de¤erlendirmesine yönelik çal›flmalar sonuçland›r›lmak üzere olup, proje test aflamas›ndad›r. ■
59
DASK
Dask’›n Yapt›rd›¤› ‘Deprem ve
Dask” Konulu Kamuoyu
Araflt›rmas›ndan Çarp›c›
Sonuçlar...
o¤al Afet Sigortalar› Kurumu’nun
(DASK), halk›n depreme yaklafl›m›n›,
kurumla ve zorunlu deprem sigortas›yla ilgili bilgi ve düflüncelerini saptamak için 1250’den
fazla kiflinin kat›l›m›yla yapt›rd›¤› araflt›rma çarp›c› sonuçlar›yla dikkat çekiyor. ‹stanbul’da yaflayan kat›l›mc›lar›n hepsi, flehrin farkl› risk bölgelerinde oturmalar›na ra¤men evlerinin kayal›k zemin üzerinde infla edildi¤ini düflünüyor
.
D
Do¤al Afet Sigortalar› Kurumu’nun (DASK), TNS
Global araflt›rma flirketine yapt›rd›¤› “Deprem
ve DASK” konulu kamuoyu araflt›rmas›, halk›n
depreme yaklafl›m›na iliflkin çarp›c› sonuçlar
ortaya ç›kard›. Yaklafl›k 1250 kiflinin kat›ld›¤›
araflt›rmada hem anket hem de grup tart›flmas› yöntemiyle Türkiye halk›n›n depreme yönelik alg›s› incelendi. Grup tart›flmalar›nda bulunan, yaklafl›k 30 ‹stanbullu kat›l›mc›n›n hepsinin, farkl› semtlerde oturmalar›na ra¤men evlerinin kayal›k zemin üzerinde infla edildi¤ini iddia etmeleri araflt›rman›n en dikkat çekici sonuçlar› aras›nda yer ald›.
Ülke halk›n›n depreme karfl› gerekli önlemleri
almakta maalesef yeterli özeni göstermedikleri ortaya ç›kt›. Bilimsel verilere dayanmaks›z›n,
apartman görevlisinin, mahallelinin verdi¤i kulaktan dolma bilgilere, genel d›fl görünüme
güvenerek evlerinin depreme dayan›kl› oldu¤unu düflünen halk›n Avc›lar’da oturan›n da,
60
Bo¤az’da oturan›n da ‘Benim evim kayal›k zemin üzerinde’ demesi bu konudaki bilgi eksikli¤inin ciddi boyutta oldu¤unu gösteriyor.
Araflt›rma, 17 A¤ustos 1999 Marmara depreminde yaflanan travman›n ard›ndan kat›l›mc›lar›n deprem karfl› ald›klar› çanta haz›rlama,
yat›lan yerin yak›n›nda su bulundurma, deprem e¤itimi alma, ev içindeki eflyalar› sabitleme, buluflma yeri planlama gibi önlemlerin zaman içinde
azald›¤›n› da gösterdi. Bununla
birlikte araflt›rmaya kat›lanlar›n ço¤u, depreme uykuda yakalanma riskine karfl› yatarken
giydikleri k›yafetlere özen gösterdiklerini ifade
ettiler.
Araflt›rmaya kat›lan zorunlu deprem sigortas›
poliçesi sahiplerinin yüzde 48’i yak›n gelecekte
büyük bir deprem olaca¤›n› düflünürken poliçe sahibi olmayanlarda bu oran yüzde 30’da
kald›. Poliçe sahiplerinin yüzde 44’ü olas› bir
depremde konutlar›n büyük oranda zarar görmesini beklerken poliçe sahibi olmayanlarda
bu oran yüzde 38 oldu.
Araflt›rma, zorunlu deprem sigortas›n›n bilinirli¤inin potansiyel müflteriler aras›nda 2009’da
yüzde 88’e yükseldi¤ini ortaya koydu. “Zorunlu
deprem sigortas›n›n olas› bir depremde yarar
sa¤layaca¤›n› düflünüyor musunuz?” sorusuna
ise ankete kat›lan potansiyel müflterilerin yüzde 71’i, mevcut müflterilerin yüzde 88’i “evet”
yan›t›n› verdi. Mevcut müflterilerin yüzde 74’ü
DASK’› finansal aç›dan güçlü bir kurum olarak
tan›mlarken yüzde 63’ü kurumun iyi bir itibara
sahip oldu¤unu ifade etti.
DASK, ELAZI⁄ DEPREM‹’N‹N ARDINDAN
DEPREMZEDELER‹N YANINDAYDI
08 Mart 2010 tarihinde Elaz›¤/Karakoçan/Baflyurt bölgesinde meydana gelen 6,0 büyüklü¤ündeki depremden dolay› bölgedeki konutlarda a¤›r ve az olmak üzere birçok hasar meydana geldi. Depremin ard›ndan DASK Yönetim Kurulu Baflkan› ‹dris SERDAR ve DASK Genel Sekreteri Serpil ÖZTÜRK YAKUT Elaz›¤ iline giderek, hasar›n boyutunu yerinde gözlemleyip yap›labilecek ifllemler hakk›nda bölgedeki ilgili makamlar
ile karfl›l›kl› görüflmeler gerçeklefltirdiler.
Zorunlu Deprem Sigortas› bulunan konutlarda
depremin vermifl oldu¤u hasar neticesinde 310
adet hasar dosyas› aç›ld›. Eksperler depremin
hemen ard›ndan Elaz›¤ ve depremden etkilenen di¤er çevre illere giderek, hasar ihbar›nda
bulunan zorunlu deprem sigortal› konutlarda
inceleme yapmaya bafllad›lar. Hasar ihbarlar›n›n yaklafl›k %90’›n›n ekspertizi tamamlanm›fl oldu. Deprem sonras› derhal harekete geçen
DASK k›sa zamanda hasar dosyalar›n›n ifllemlerini tamamlayarak, depremin 15. gününden itibaren sigortal›lara tazminat ödemelerini yapmaya bafllad›.
Daha önce de yaflnd›¤› gibi bu son Elaz›¤ depremi de “Zorunlu Deprem Sigortas›n›n” önemini bir kez daha hat›rlatm›flt›r. Depremle birlikte
bölgedeki zorunlu deprem sigortal› konutlar›n
say›s›nda art›fl yaflanm›flt›r.
Ödeme yap›lan sigortal›lar›n konutlar›nda genel olarak k›smi hasarlar bulunmaktad›r. Zorunlu deprem sigortas› bulunan konut sahipleri
hem k›smi hem tam hasarlarda ödemelerini
h›zl›ca alarak hayata devam edebilme avantaj›n› yakalam›fllard›r..
Depremin konutlar üzerinde yaratt›¤› maddi
zarar› teminat alt›na alan zorunlu deprem si-
61
DASK
POL‹ÇE ÜRET‹M ADETLER‹
Ocak
fiubat
Mart
Nisan
May›s
Haziran Temmuz A¤ustos
gortas›, yaln›zca y›k›m durumunda de¤il, irili
ufakl› pek çok hasarda tazminat› da ödemektedir. DASK’›n bugüne kadar yapt›¤› 20 Milyon
TL’ye yak›n hasar ödemesinin yüzde 97’si k›smi
hasar ödemelerinden oluflmaktad›r.
Elaz›¤’da zorunlu deprem sigortas› kapsam›na
giren yaklafl›k 88 bin konuttan 15 bin 500’ünün
poliçesi bulunuyor. Elaz›¤, yaklafl›k yüzde 18’lik
sigortal›l›k oran›yla Türkiye genelinde 41., Do¤u
Anadolu Bölgesi’nde 3. s›rada geliyor. Do¤u
Anadolu Bölgesi, yaklafl›k yüzde 14’lük sigortal›l›k oran›yla bölgeler aras›nda 6. s›rada yer al›yor.
SON DEPREMLER: ELAZI⁄
08 Mart 2010 ve 24 Mart.2010 tarihlerinde Elaz›¤’›n Baflyurt ve Gökdere ilçelerinde meydana
gelen 6,0 ve 5,1 büyüklü¤ündeki depremlerde
flu ana kadar 310 adet hasar dosyas› aç›ld›.
YILLARA GÖRE HASAR ÖDEMELER‹ (30.03.2010)
YIL
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
TOPLAM
62
DEPREM SAYISI
DOSYA SAYISI
1
17
21
20
31
41
22
42
43
31
1
270
6
338
1.558
2.504
587
3.488
499
981
473
218
25
10.677
ÖDEME(TL)
23.022
127.497
2.284.835
5.203.990
768.927
8.107.968
1.296.871
1.372.685
559.921
312.041
31.951
20.089.707
(01.04.2010 itibari ile)
Eylül
Ekim
Kas›m
Aral›k
BASINDA DEPREMLE
‹LG‹L‹ ÇIKAN
HABER KÜPÜRLER‹
>
63
TARS‹M
Sel ve Su Bask›nlar›n›n
Tar›m Sigortas› Kapsam›nda
De¤erlendirmesi
M. Haflim ALTINÖZLÜ
Tar›m Sigortalar› Havuz ‹flletmesi A.fi.
Genel Müdür Yard›mc›s›
ar›m, özellikle Türkiye gibi geliflmekte
olan ülkelerde nüfusun önemli bir k›sm›n›
oluflturan kitleye istihdam olana¤› sa¤lamas› ve
insanlar›n temel ihtiyaç maddelerini karfl›lamas›
nedeniyle sosyal ve ekonomik aç›dan stratejik
bir öneme sahiptir. ‹klim koflullar›ndan ve do¤al
afetlerden do¤rudan etkilenmekte olan tar›m
sektörü; kurakl›k, dolu, don, f›rt›na, sel ve su bask›n› gibi risklerin tehdidi alt›ndad›r. Bu durum hem
üreticinin gelir istikrar›n› bozmakta hem de ülke
ekonomisini olumsuz etkilemektedir.
T
Tar›msal üretimde genellikle büyük hasarlara -felaketlere- yol açan bu meteorolojik kaynakl› risklerin bireysel olarak kontrol alt›na al›nmas› çok
zor olup, ço¤u zaman imkâns›zd›r.
Taflk›n, seylâp, feyezan olarak da adland›r›labilen sel ve su bask›n›, do¤al afetler aras›nda en y›k›c› olanlardan birisidir. Normal bir hidrometeorolojik olay olan sel ve su bask›n›, küresel ›s›nma ve
iklim de¤iflikliklerine ba¤l› olarak ortaya ç›kan
olumsuzluklar›n da etkisiyle zaman zaman bir
afete dönüflerek her y›l önemli can ve mal kay›plar›na neden olmaktad›r.
1990'l› y›llarda sel-su bask›n› hasarlar› sonucunda
dünyada meydana gelen maddi kay›plar›n 250
Milyar $'dan fazla oldu¤u ifade edilmektedir. [1]
Dünya genelinde ki do¤al afetler ele al›n›nca,
31 çeflit do¤al afetin 28 tanesini meteorolojik
afetlerin oluflturdu¤u görülür.[2]
64
Tar›msal aç›dan bak›ld›¤›nda, sel ve su bask›n›,
ekili alanlarda bulunan ürünlerin yok olmas›na,
veriminin azalmas›na veya kalitesinin düflmesine
neden olmaktad›r. Türkiye'nin her bölgesinde ani
ve afl›r› ya¤›fllar sonucunda s›k s›k sel veya su
bask›nlar› meydana gelmektedir.
Ülkemizde 1970 - 1997 y›llar› aras›nda 626 adet
büyük hasar veren sel olay› meydana gelmifl ve
28 y›lda toplam yaklafl›k 6 milyon dekar ekili alan
etki alt›nda kalm›flt›r. [3] Belirtilen y›llarda meydana gelen tar›msal maddi zarar›n boyutu 2009 fiyatlar›na göre yaklafl›k 300 Milyon TL civar›ndad›r.
Bir afet olay›n›n frekans› ne kadar düflük olursa,
tehdit alt›ndaki insanlar›n bu tehlikelerden korunma ve gerekli önlemleri alma gibi sorumluluklar›n› genel olarak kamu otoritelerine b›rakma e¤ilimi de o ölçüde artmaktad›r. Bununla beraber
baz› toplumlarda bu konuda sorumlulu¤un bireylerde olmas› tercih edilmektedir. Bu her iki tutum da ideal bir çözüm olarak görülmemektedir.
Günümüzde; do¤an›n bu y›k›c› güçleriyle bafla
ç›kabilmek için en ideal yöntemin; üretici, devlet
ve sigorta sektörü aras›nda iflbirli¤inin sa¤lanabilmesi olarak görülmekte olup, bu üç taraf›n kat›l›m›n›n oldu¤u bir bütünsel yaklafl›m›n gelifltirilmesi büyük önem arz etmektedir. (fiekil: 1)
Di¤er önemli bir husus da; afetin önlenmesi, riskin ve hasar›n azalt›lmas› için taraflar aras›nda
görev paylafl›m›n›n etkin bir flekilde yap›larak, en
uygun stratejilerin belirlenmesidir.
Kamu otoritesi taraf›ndan al›nacak önlemlerin
yan› s›ra, kamu otoritesi, üreticileri ve sigorta sektörünü ortak noktada birlefltiren en önemli risk
yönetim unsurlar›ndan biri sigorta sistemidir.
Sel-su bask›n› gibi do¤al afetlerin önlenmesinin,
hasarlar›n ve toplam maliyetin azalt›lmas›n›n bu
flekilde üç taraf›n güç ve çabalar›n›n birlefltirilmesiyle mümkün olabilece¤i düflünülmektedir.
Bir sigorta sisteminde; sigorta kapsam›ndaki risk
nedeniyle meydana gelen hasar olaylar›n›n birbirinden ba¤›ms›z olmalar› yani aralar›nda yüksek düzeyde pozitif bir korelâsyonun olmamas› istenir. Çünkü ayn› risk nedeniyle hasar olaylar›
aras›nda yüksek bir pozitif korelâsyonun bulunmas› halinde sigortac›l›k için çok önemli olan
“büyük say›lar kanunu” ifllemez. Bu durumda, tek
bir olay nedeniyle genifl bir co¤rafi alanda ola¤anüstü hasarlar›n meydana gelmesi sigortac›n›n tek bafl›na yükümlülü¤ünü yerine getirebilmesini zora sokar.
Ancak maliyetlerin azalt›lmas› her zaman hasar›n azalt›lmas› anlam›na gelmemektedir. Maliyet, afet önleme ve kontrol yap›lar› için gerekli
olan finansal araçlar› da kapsamaktad›r ve bu
alt yap› masraflar›n›n maliyeti oldukça yüksektir.
Bu nedenle beklenen hasar ile alt yap› maliyeti
aras›nda fayda-maliyet analizinin yap›lmas› gerekmektedir. Ancak, do¤al afetlerin insan yaflam›n› da tehdit etmesi nedeniyle konuya otoritelerin sadece fayda-maliyet yönünden bakarak
hesap yapmalar› ve karar vermeleri güçleflmektedir.
Do¤al afetlerin olumsuz etkilerinin önlenmesi,
azalt›lmas› ve maliyetlerin paylafl›lmas› konusunda yukar›da say›lan üç taraf aras›nda sorumluluklar›n paylafl›lmas› gerekmektedir.
Barajlar, biriktirme hazneleri, göletler, yan duvarlar, sedde ve drenaj kanallar› gibi taflk›n koruma
yap›lar›, arazi kullan›m›, iyilefltirme çal›flmalar›,
tahmin, izleme, erken uyar› sistemleri, e¤itim ve
bilinçlendirme gibi konular› yukar›da belirtilen üç
taraf›n belki de en önemli aya¤› olan kamu otoritesinin sorumluluklar› aras›nda yer alan çal›flmalar olarak özetleyebiliriz.
1954 y›l›nda yürürlü¤e giren 6200 say›l› Devlet Su
‹flleri (DS‹) Kurulufl Kanununa göre, DS‹, taflk›n sular› ve sellere karfl› koruyucu tesisler meydana getirmek, bu tesislerin çal›flt›rma, bak›m ve onar›m dâhil iflletmesini sa¤lamak ile görevlendirilmifltir.
Bu çerçevede DS‹ taraf›ndan bugüne kadar infla edilen barajlar›n 37 adet taflk›n koruma maksatl›d›r. Bunun yan› s›ra 4364 adet taflk›n koruma
tesisi infla edilerek 1 milyon hektar alan taflk›ndan
korunmufltur.[4]
Bu nedenle; kamu otoritesi, üretici ve sigorta sektörünü bir araya getirme düflüncesinden yola ç›k›larak, üreticilerimizi tüm do¤al afetlere karfl› güvence alt›na almak, gelirlerinde istikrar› sa¤layabilmek amac›yla; genifl kapsaml›, sürdürülebilir
bir tar›m sigortas› sisteminin temeli 14 Haziran
2005 tarihli 5363 say›l› “Tar›m Sigortalar› Kanunu”
ile at›lm›flt›r.
Kanun kapsam›na al›nan riskler ile ilgili olarak yap›lacak sigorta sözleflmelerinde standard›n sa¤lanmas›, riskin en iyi koflullarda transferi için uygun ortam oluflturulmas›, oluflacak hasarlarda
tazminat›n tek merkezden ödenmesi ve tar›m sigortalar›n›n gelifltirilmesi, yayg›nlaflt›r›lmas› için sigorta havuzu kurulmufltur. Ayr›ca, havuza iliflkin
tüm ifl ve ifllemler, Tar›m Sigortalar› Havuz ‹flletmesi A.fi. taraf›ndan yürütülmesi kararlaflt›r›lm›flt›r.
DEVLET DESTEKL‹ TARIM S‹GORTALARINDA
SEL-SU BASKINI TEM‹NATI
Üreticimizin ma¤duriyetine yol açacak riskleri
maksimum düzeyde önlemeyi ilke edinen TARS‹M, iki y›l› aflk›n süredir üzerinde çal›flt›¤› sel ve su
bask›n› riski için istatistikî ve teknik altyap› çal›flmalar›n› 2009 y›l› sonlar›nda tamamlam›flt›r. Bunun sonucu olarak gerekli prosedür uygulan›p,
21 Aral›k 2009 tarihindeki Bakanlar Kurulu Karar›
65
TARS‹M
ile 01 Ocak 2010 tarihinden geçerli olmak üzere
sel ve su bask›n› riski Devlet Destekli Tar›m Sigortalar› kapsam›na al›nm›flt›r.
Bir bölgenin co¤rafi özellikleri, topografik ve iklim
yap›s›, meteorolojik risklerin s›kl›¤›n› ve fliddetini
belirleyen önemli faktörlerdendir. Bununla beraber, günümüzde küresel ›s›nma ve iklim de¤iflikli¤i de meteorolojik risklerin s›kl›¤›n› ve fliddetini
farkl› bölgelerde farkl› flekillerde ve genel olarak
olumsuz yönde etkilemektedir.
Sel-Su Bask›n› felaketi Türkiye'de meydana gelen
do¤al afetlerde depremden sonra en fazla etki
alan›na sahip ve hayat› olumsuz etkileyen afettir.
Türkiye'de 1970-1997 y›llar› aras›nda toplam
5.775.910 dekar ekili alan etki alt›nda kalm›flt›r. [3]
Türkiye'de arazi kullan›m› yönünden bak›ld›¤›nda, ilk ça¤lardan günümüze kadar, baflta ormanlar olmak üzere, do¤al bitki örtüsünün büyük bölümü yok edilmifltir. Bitki örtüsü tahrip edilen alanlarda, e¤im ve erozyon nedeniyle tar›m
yap›lamaz hale geldi¤inden, kültür bitkileri yönünden de fakirleflen yamaçlar, sel oluflumunu
h›zland›ran bir etken haline gelmifltir.[6]
Bununla birlikte, ülkemizin muhtelif bölgelerinde
yer alan meteorolojik istasyonlardaki ölçüm sonuçlar›na göre, günlük ya¤›fl yo¤unlu¤u artmaktad›r. Hatta Ege ve ‹ç Anadolu'da y›ll›k toplam
ya¤›fl› azalan 30 adet istasyonda bile günlük ya¤›fl yo¤unlu¤unun artt›¤› gözlenmifltir. fiiddetli ya¤›fll› gün say›lar› özellikle Karadeniz ve Akdeniz
bölgelerinde artmaktad›r ve genellikle afl›r› sel
olaylar›na neden olmaktad›r. Özet olarak; genellikle ülke boyunca maksimum ve minimum s›cakl›klar› da etkileyen bir ›s›nma trendi ve ya¤›fltaki de¤iflimde çok kar›fl›k desenler söz konusudur. Ortalama y›ll›k toplam ya¤›fl miktar› azalsa
bile bir günlük maksimum ya¤›fl miktarlar› artmaktad›r.[7]
Ülkemiz tar›m sektörünü tehdit eden bu olumsuz
geliflmeler ile birlikte, "Tar›m Sigortalar› Kanunu"
kapsam›nda risklerin transferini sa¤layan yeni sigorta sisteminin as›l amac›n›n, ülkemiz tar›m sektörünün temel dire¤i çiftçimizin/üreticimizin;
66
❖ Gelece¤ini tehlikeye sokacak risklerden korkmadan yaflama, çal›flma,
❖ Büyük tehlikeleri, asgari kay›p ile atlatabilme,
❖ Üretimini art›r›c› yeni faaliyetlere girebilme,
olanaklar›n› art›rmak oldu¤u söylenebilir.
Befl ayr› branflta hizmet veren TARS‹M, hizmete
bafllamas›ndan bugüne üç y›l gibi k›sa say›labilecek bir dönem geçmesine ra¤men, dünyada
uygulanan benzer sistemleri k›skand›racak bir
performans göstermifltir. Devlet Destekli Tar›m Sigortalar›n›n befl alt branfl›ndan biri olan Bitkisel
Ürün Sigortas›'nda dolu, f›rt›na, hortum, yang›n,
heyelan ve deprem risklerine ilave olarak tüm
meyveler için don riskini de teminat kapsam›na
dâhil etmifltir.
Bu çal›flmalarda öncelikli hareket noktas›; bir sigorta program›n›n baflar›l› ve kal›c› olmas› için sigorta edilecek risklerin yap›s› hakk›nda yeterli bilgi sahibi olunmas›n› gerekti¤idir. Çiftçiler her zaman kendi parsellerinin potansiyel ürün verimlerini ve risk durumunu sigortac›dan daha çok bilirler ve sigortac›n›n parsel baz›nda bilgi edinmesi
son derece zordur. Bir riskin sigortalanabilir olmas›n›n en önemli koflullar›ndan birinin, rastlant›sal
olarak meydana gelmesi oldu¤unu belirtmifltik.
Bu aç›dan bak›ld›¤›nda; sel-su bask›n› riskinin daha çok akarsu kenarlar›nda gerçekleflece¤inin
kesin olmas› sigortalanabilirli¤ini zorlaflt›ran bir etken oldu¤u görülecektir. Yani, sel-su bask›n› riskine maruz kalan araziler üretici taraf›ndan bilinir
iken sigortac› taraf›ndan bilinmemektedir. Bu durum, “anti seleksiyona” yol açaca¤›ndan gerekli teknik alt yap› çal›flmalar›n›n di¤er bir ifadeyle
tar›m arazilerinin risk haritas›n›n olabildi¤ince gerçekçi haz›rlanmas›, sel- su bask›n› teminat›n›n tar›m sigortalar›nda baflar›l› bir flekilde sürdürülmesinin önemli bir unsuru olacakt›r.
Bu asimetrik bilgi sahipli¤i durumu sigortac›n›n
çözmesi gereken temel problemidir. Çünkü sigortac›, bir lokasyonda riskin meydana gelme
s›kl›¤›n› ve büyüklü¤ünü do¤ru bir flekilde tahmin
edemez ise sigortan›n sürdürülebilirli¤ini sa¤lamas› mümkün de¤ildir. Potansiyel riski yüksek
olan bir üretici, ortalama bir prim fiyat› cazip gelece¤i için sigortay› sat›n alacak, fakat potansi-
Tablo 2: Y›llar ‹tibariyle Taflk›n Say›lar› ve
Yol Açt›¤› Hasarl› Alanlar (da)
YIL
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1994
1995
1996
1997
ORTALAMA
TAfiKIN SAYISI
HASARLI ALAN (da)
8
29
118
21
40
62
29
27
44
16
10
14
12
7
7
24
10
26
23
14
9
20
4
1
22
12.706
259.628
128.724
56.119
191.003
367.099
62.629
33.368
695.826
559.342
291.000
20.846
291.369
6.452
5.607
39.097
94.998
74.509
157.639
1.613
6.352
2.010.838
109.680
13.900
204.507
yel riski düflük olan di¤er üreticiler almayacakt›r.
Bu olgu, sigortac›n›n tipik olarak do¤rudan prim
fiyat›n› art›rarak reaksiyon göstermesine neden
olmakta ve sadece çok riskli duruma sahip bireyler sigortay› sat›n almaya devam edece¤inden
durum daha da kötüleflmektedir. Bu nedenle, sigortac›, ancak risk hakk›nda do¤ru bilgi sahibi oldu¤u takdirde riski do¤ru s›n›fland›rabilecek ve
prim fiyatlar›n› co¤rafi birim baz›nda daha do¤ru
belirleyerek daha genifl kitlelere daha yayg›n bir
flekilde sigortay› satabilece¤inden sigortan›n sürdürülebilirli¤i de sa¤lanm›fl olacakt›r.
Sigorta prensiplerine uygunlu¤u aç›s›ndan, primlerin belirlenebilmesi için ürün türleri baz›nda hasar frekans›n›n ve ortalama hasar büyüklü¤ünün
tahmin edilebilir olmas› gerekir. Katastrofik sonuçlar› olan, düflük frekansl› potansiyel riskler için prim
fiyat›n› sa¤l›kl› olarak hesaplamak zordur. Bu nedenle ortalama hasar tahminlerinin ve prim hesab›n›n do¤ru yap›labilmesi, co¤rafi birim baz›n-
da her ürün için, bir zaman serisinde üretim ve
hasar verilerinin kullan›labilir nitelikte ve büyüklükte olmas›na ba¤l›d›r.
Di¤er taraftan, devlet deste¤i sa¤lanm›fl olsa bile sigorta masraflar›n›n yüksekli¤i sigorta sisteminin sürdürülebilirli¤ini tehlikeye sokmaktad›r. Tar›m
sigortalar›nda devletin yo¤un biçimde dâhil oldu¤u sistemlerde yap›lan sigorta masraflar›na ve
hasar prim oranlar›na bak›ld›¤›nda sigorta programlar›n›n performans›n›n yetersiz kald›¤› görülmektedir. Örne¤in, Brezilya, Kostarika, Japonya,
Meksika, Filipinler ve ABD'de kümülatif hasar prim
oranlar›n›n orta vadede yüzde 242 ile yüzde 574
[8] aras›nda olmas› bu ülkelerde bu dönemlerde
uygulanan sigorta programlar›n›n baflar›l› olmad›¤›n› ve uzun vadede sürdürülebilir olmad›¤›n›
göstermektedir. Yani, sadece devlet deste¤inin
sa¤lanm›fl olmas› tar›m sigortas›nda baz› riskler
için teminat›n bafllat›lmas› ve sürdürülebilir olmas›
için yeterli olmamaktad›r.
Bu nedenle, yeterli devlet deste¤inin yan› s›ra, bir
sigorta program›n›n baflar›l› ve kal›c› olmas› için sigorta program›n›n da do¤ru tasarlanmas› ve en
uygun sigorta koflullar›n›n belirlenmesi gerekmektedir. Özellikle konuyu ülkemize indirgedi¤imizde,
Kanun ile kurulan Tar›m Sigorta Havuzunun mali
yap›s›n›n kuvvetlenmesi gerekti¤i bir gerçektir.
Bu gerçe¤in yan› s›ra Devlet Destekli Tar›m Sigortalar›nda sa¤lanan baflar›n›n süreklili¤inin devam› için unutulmamas› gereken en önemli nokta,
hiçbir kayna¤›n s›n›rs›z olmad›¤› gibi, Devletin ve
Devletin destekledi¤i sigortac›l›k sisteminin de
kaynaklar›n›n s›n›rs›z olmad›¤›d›r.
Özellikle 2009 y›l›nda Ülkemizi tehdit eden sel ve
su bask›n› olaylar›, asl›nda yukar›da dikkat çekti¤imiz, “Sigortac›l›k Sistemi” uzun y›llar istatistikî verilerin varl›¤› ve bu verilerin do¤ru analizi ile sa¤l›kl› bir flekilde yürür tezimizi do¤rular niteliktedir.
Di¤er bir konu ise, çal›flmada kullan›lacak istatistikî verilerin varl›¤› ve güvenilir olmas›d›r. TARS‹M
taraf›ndan sel ve su bask›n› riskinin teminat kapsam›na al›nabilmesi için yap›lan çal›flmada, öncelikle; DS‹' nin 1970-1997 y›llar› aras›nda 28 y›ll›k
ve de¤erli bir çal›flma sonucu oluflturdu¤u 8 cilt-
67
TARS‹M
Grafik 1:Y›llar ‹tibariyle Meydana Gelen Taflk›n Say›lar›[3]
Grafik 2:Meydana Gelen Taflk›nlar›n Ay Baz›nda Da¤›l›m›[3]
ten oluflan Taflk›n y›ll›klar›ndan ve Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤›, Koruma Kontrol Genel Müdürlü¤ünün 1983-2003 y›llar›n› kapsayan 21 y›l›k istatistiki
kay›tlar›ndan faydalan›lm›flt›r.
Üreticimizin ma¤duriyetine yol açacak riskleri
maksimum düzeyde önlemeyi ilke edinen TARS‹M, iki y›l› aflk›n süredir üzerinde çal›flt›¤› sel ve su
bask›n› riski için altyap› ve istatistikî çal›flmalar›n›
sonuçland›rarak, eldeki k›s›tl› kaynaklardan maksimum fayda sa¤lamaya çal›flm›flt›r. Çal›flmalar
sonucunda 21 Aral›k 2009 tarihindeki Bakanlar
Kurulu Karar› ile 01 Ocak 2010 tarihinden geçerli
olmak üzere y›l›nda Devlet Destekli Tar›m Sigortalar› kapsam›na al›nm›flt›r.
Devlet Destekli Tar›m Sigortalar› kapsam›na al›nan sel ve su bask›n› teminat›; tüm bitkisel ürünlerde geçerli olup, Dolu Paketi içinde yer almaktad›r. Sera sigortas›nda ise risk inceleme sonucuna ba¤l› olarak pakete dâhil edilmifltir.
Sel- su bask›n› riskinin teminat kapsam›na al›nmas› için yap›lan detayl› çal›flmalar› kaynak baz›nda
afla¤›daki yer ald›¤› gibi özetleyebiliriz.
68
DS‹'nin Türkiye Akarsu Havzalar› Taflk›n Y›ll›klar› [3]
❖ 1970-1997 y›l›nda meydana gelen hasarlar
havzalar ve y›llar baz›nda derlenmifl,
❖ Y›l ve olay baz›nda yer alan istatistikler, elektronik ortama aktar›lm›fl,
❖ Y›l baz›nda yer alan hasar tutarlar›, ayn› y›la ait
Bitkisel Üretim de¤erleri ile efllefltirilmifl olup, y›llar
itibari ile taflk›n say›s› ve hasarl› alanlar›n büyüklü¤ü afla¤›da gösterilmifltir.
Genel olarak Türkiye Akarsu Havzalar› Taflk›n Y›ll›klar›n›n
genel de¤erlendirilmesi sonucunda 1970-1997
y›llar› aras›nda;
❖ 626 adet sel ve su bask›n› olay›n›n en çok 118
adet ile 1972 y›l›nda,
❖ En fazla sel-su bask›n› olaylar›n›n ise Haziran ve
Temmuz aylar›nda,
❖ Zarar gören en çok tar›msal alan›n 2.010.838.Da. ile 1995 y›l›nda,
❖ En büyük tar›msal maddi zarara yol açan selsu bask›n› olay›n›n
1982 y›l›nda meydana geldi¤i tespit edilmifltir.
Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤›'n›n Koruma ve
Kontrol Genel Müdürlü¤ü Kay›tlar› [9]
su bask›n› teminat›n›n tan›m› afla¤›daki flekilde
oluflturulmufltur.
Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤› Koruma Kontrol Genel
Müdürlü¤ü'nün 1983-2003 döneminde tar›msal
alanlarda meydana gelen 705 adet sel-su bask›n› verisi incelenerek, 705 olaya ait köy baz›nda
13.979 adet hasarl› alan kayd› düzenlenmifl ve
analiz edilmifltir.
Sel-Su Bask›n› Teminat›: Çok yo¤un ya¤›fl veya
kar erimesi sonucunda vadi, göl, nehir, çay, dere yataklar› ve kanallar›n büyük su kütlesi ile yüklenerek taflmas› ile meydana gelen ve beklenmeyen ani su ak›nt›lar›n›n etkisiyle, sigortal› parselde hasat edilmemifl ürünlerde do¤rudan
meydana gelen miktar kay›plar›n› kapsar.
Bu analizler sonucunda; 89 adet sel ve su bask›n›
olay› ile en fazla sel ve su bask›n› olay›n›n 1998 y›l›nda meydana geldi¤i ve bunun sonucu
2.179.731 Da tar›msal alan›n zarar gördü¤ü tespit
edilmifltir.
Bu tespitler sonucunda, 1983-2003 y›llar› sel ve su
bask›n› hasar›na u¤ram›fl tar›msal alanlar (da)
afla¤›da gösterilmifltir
Tablo 3: 1983-2003 Y›llar› Sel-Su Bask›n›na U¤ram›fl
Tar›msal Alanlar (Da)
Hasarl›
Alan (Da)
2.129.731
5.378
450.841
Y›l
1998 (Maks.)
1987 (Min.)
Ortalama (1983-2003)
Toplam Ekili
Alan (Da) [10]
187.510.000
187.810.000
176.688.000
Ayn› verilerden; en fazla hasar gören ürünler afla¤›da gösterilmifltir.
SONUÇ
Devlet Destekli Tar›m Sigorta Sistemini 2006 y›l›ndan itibaren baflar›l› bir flekilde yürüten TARS‹M,
sigorta sistemi kapsam›nda teminat alt›na ald›¤›
ve üreticilerimiz taraf›ndan sat›n al›nan Dolu, F›rt›na, Heyelan, Don gibi meteorolojik risklerin alt
yap›s›n› haz›rlad›¤› tecrübe Sel-Su bask›n› Teminat›n› da 2010 y›l›ndan itibaren üreticimizin hizmetine sunulmufltur.
Tar›m›n Sigortas› TARS‹M; üreticimizi finansal aç›dan ma¤dur eden di¤er riskleri de Sigorta Sistemi kapsam›na dâhil etmek için çal›flmalar›na
yo¤un bir flekilde devam etmektedir. Bu noktada TARS‹M' in güvencesi; Sürdürülebilir Tar›m Sigorta Sisteminin olmazsa olmaz›, uzun y›llar ve
güncel istatistikî verilerin elektronik ortamda ilgili
kurum ve kurulufllar aras›nda yak›n iflbirli¤i ile
paylafl›laca¤›na olan inanc›d›r.
KAYNAKLAR
Grafik 3: En Fazla Hasar Gören Ürünler
[1]Kron,W, Flood Defence '2002, Wu et al.(eds) 2002 Science Press,
NEW York Ltd., ISBN 1 - 880132-54-0
Patates %1
Üzüm %1
Ayçiçe¤i %2
fieker
Pancar›
%1
k
lti
Çe
1
%
Karpuz %1
Nohut %1
Tütün %0
M›s›r %2
Zeytin %3
[2] Kad›o¤lu, M., “Sel ve Ç›¤ için Risk Yönetimi” JICA Türkiye Ofisi
Yay›nlar› No:2, Ankara, 2008
[3] “Türkiye Akarsu Havzalar› Taflk›n Y›ll›¤›”, T.C. Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanl›¤› Devlet Su ‹flleri Genel Müdürlü¤ü, Ankara, 1998
[4] Faaliyetler www.dsi.gov.tr
[5] Tar›m Sigortalar› Havuzu A.fi. Sigorta ‹statistikleri
Pamuk %11
Bu¤day %62
[6]http://cografyadersanesi.blogspot.com/2008/07/sel-ve-subaskinlari.html (Eriflim Tarihi: Aral›k 2009)
Arpa %14
[7]http://www.dmi.gov.tr/FILES/iklim/turkiye_iklim_indisleri.pdf (Eriflim
Tarihi: Eylül 2009)
[8] Hazell, P.B.R. “The Appropriate Role of Agricultural Insurance in
Developing Countries”, Journal of International Development,
Türkiye Akarsu Havzalar› Taflk›n Y›ll›klar› ve Tar›m
ve Köyiflleri Bakanl›¤›'n›n Koruma ve Kontrol Genel Müdürlü¤ü Kay›tlar›n›n detayl› incelenmesi
ve analizi sonucunda, Devlet Destekli Bitkisel
Ürünler Sigortas› kapsam›nda uygulanacak sel-
4(6): 567-81, 1992
[9] Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤›, Koruma Kontrol Genel Müdürlü¤ü
1983-2003 y›llar›n› kapsayan istatistiki bilgiler-Arfliv
[10] “Tar›m ‹statistikleri Özeti”, T.C. Baflbakanl›k Devlet ‹statistik
Enstitüsü, ISBN.975-19-3616-0, Ankara, 2004.
69
DIfi BASIN
Spanish Prime
Minister
Jose Luis Zapatero
European Council
President
Herman Van Rompuy
European Commission
President
Jose Manuel Barroso
‹spanya AB Dönem
Baflkanl›¤› Görevini Devrald›
spanya, Avrupa Birli¤i Dönem Baflkanl›¤›
görevini 1 Ocak 2010 tarihi itibariyle ‹sveç’ten devrald›. Daha önce 4 kez AB Dönem
Baflkanl›¤› görevini yürüten ‹spanya, Lizbon Anlaflmas› ile yürürlü¤e giren üçlü baflkanl›k sisteminin ilk parças› olacak. ‹spanya’n›n Avrupa Birli¤i
Dönem Baflkanl›¤› görevi s›ras›nda Lizbon Anlaflmas›n›n etkin bir biçimde uygulanmas›, iklim de¤iflikli¤i ile mücadele, finansal sistemin denetimi,
ekonomik iyileflme ile Avrupa Birli¤i’nin küresel bir
güç haline getirilmesi ve AB vatandafllar›n›n haklar›n› geniflletecek politikalar öne ç›kacak bafll›klar olacak.
‹
70
AB Dönem Baflkanl›¤› görevini üstlenen ‹spanya’n›n nas›l bir performans gösterece¤i ise flimdiden merak konusu oldu. Zira Lizbon Anlaflmas›
kapsam›nda AB Konsey Baflkan›, D›fl Politika ve
Güvenlik Yüksek Temsilcisi ve AB Dönem Baflkanl›¤› görevini üstlenen ülkenin uyumlu bir çal›flma
içerisinde olmas› gerekiyor.
‹spanya taraf›ndan belirlenen önceliklere ek olarak geniflleme stratejisi ve komfluluk politikas›n›n
tutarl› bir flekilde uygulanmas› da ‹spanya’n›n
görev süresi boyunca ilgilenece¤i konular olarak
s›ralan›yor. (Kaynak: ‹KV E-bülten, 1–8 Ocak 2010)
Euro Bölgesi’nde ‹flsizlik
Oran› Artt›
vrupa Birli¤i (AB) istatistik kurumu Eurostat, Euro bölgesindeki iflsiz kifli say›s›n›n
Kas›m 2009’da 102,000 civar›nda artarak 15,7
Milyon’a ulaflt›¤›n› kaydetti. Uzmanlar ise iflsizlik
oran›n›n y›l›n geri kalan bölümünde de etkili olmas›n› bekliyor.
azalman›n gayri safi yurt içi hâs›lada (GSY‹H)
daralmaya neden oldu¤u belirtiliyor. Uzmanlar,
finans sektöründeki olumsuzluklar, kredi koflullar›n›n s›k›laflt›r›lmas› ve küresel büyümenin de
sekteye u¤ramas› ile birlikte Euro bölgesindeki
büyümenin önümüzdeki dönemde olumsuz etkilenece¤ini belirtiyor.
Euro bölgesinde tüketici taleplerinde görülen
(Kaynak: EurActiv-tr, 12 Ocak 2010)
A
Danimarka’da Terörist
Sald›r›lara Karfl› Devlet Garanti
Teminat Plan› Onayland›
vrupa Komisyonu, Danimarka’n›n terörist sald›r›lar sonucu meydana gelen
kay›plar›n belli bir s›n›r› geçmesi durumunda
devlet taraf›ndan sigorta teminat› verilmesi
plân›na onay verdi. Komisyon taraf›ndan kabul edilen plâna göre nükleer, biyolojik, kimyasal ve radyoaktif içerikli terörist
sald›r›lara teminat sa¤layan
yerli ve yabanc› hayat-d›fl› sigorta flirketleri belirlenen teminat s›n›r› için sorumlu olacak.
Buna göre Danimarka hükümeti 5 Milyon Danimarka Kronu
olarak belirlenen teminat s›n›r›na ilave olarak 15 Milyon Danimarka Kronu daha için garanti
teminat› sa¤layacak.
A
Danimarka pazar›ndaki mevcut teminat miktar›na göre yeniden gözden geçirilece¤i ifade
edildi. Plân kapsam›nda sigorta flirketleri mevcut durumdaki garanti miktar›n›n yüzde 0,15’i
de¤erinde bir teminat bedeli ödeyecek.
(Kaynak: Business Insurance, 13 Ocak 2010)
Komisyon taraf›ndan yap›lan
aç›klamada terörist sald›r›lar sonucu meydana gelen hasara
yönelik teminat s›n›r›n›n her y›l
71
DIfi BASIN
“Küresel Riskler 2010”
Yay›mland›
ünya Ekonomik Forumu’nun (WEF)
“Küresel Riskler 2010” bafll›kl› raporu
yay›mland›. Raporda özellikle riskler aras›nda
ba¤›ml›l›k oldu¤u ve risk yönetimi anlay›fl›nda kökten de¤iflikliklerin yap›lmas› gerekti¤ine vurgu yap›l›yor. Sigorta sektörünün de
katk›da bulundu¤u raporda riskler aras›ndaki ba¤lant›n›n riskin kendisinden daha önemli oldu¤u ifade ediliyor. WEF raporu, ekonomik riskler, altyap›daki yat›r›m yetersizlikleri ve
kronik hastal›klar› en fazla olumsuz etki yaratan riskler olarak s›ral›yor.
D
Raporda ayr›ca s›n›rlar ötesi suç ve yolsuzluk,
bio-çeflitlilik kayb›, bilgi sistemleri ile siber sorumluluk da yine göz ard› edilmemesi gereken riskler olarak tan›mlan›yor. Rapora katk›da bulunan Swiss Re Risk Yönetici Raj Singh
ise enerji, iklim de¤iflikli¤i, su ve g›da güvenli¤i gibi uzun dönemli risklerin ise gereken ilgiyi görmedi¤ini savunuyor. Raporda söz konusu risklerin altyap› yat›r›mlar› gerektirdi¤ini
ancak hükümetlerin bu yat›r›mlara karfl› ilgisiz
kald›¤› ifade ediliyor.
Sa¤l›k Hizmetlerinde
Yolsuzluk Artt›
vrupa Sa¤l›k Sahtecilik ve Yolsuzluk A¤›
(EHFCN) ile ‹ngiltere’deki Portsmouth
Üniversitesi’nin Yolsuzluk Karfl›t› Hizmetler Merkezi taraf›ndan haz›rlanan çal›flma, y›ll›k küresel
sa¤l›k harcamalar›n›n yüzde 5,59’unun yanl›fl
uygulama ya da yolsuzluklar nedeniyle bofla
gitti¤ini ortaya koydu. Çal›flma, sa¤l›k hizmetleri
konusundaki yolsuzluk ve yanl›fl uygulamalar›
ortaya ç›karmak üzere 6 ülkede 33 kuruluflta
yap›lan uygulamalar› mercek alt›na ald›.
A
Uzmanlar ‹ngiltere, ABD, Yeni Zelanda, Fransa,
Belçika ve Hollanda gibi geliflmifl ülkelerde yap›lan incelemeler sonucunda sa¤l›k hizmetleri
harcamalar›nda yolsuzlu¤a giden miktar›n 180
Milyar Euro (260 Milyar Dolar) civar›nda oldu¤unu ortaya koydu.
Çal›flmada yer alan uzmanlar sa¤l›k hizmetlerinde yolsuzluk nedeniyle kaybolan her kuruflun
72
baz› bireylerin gerekli bak›m› temin edememesine, hastal›k sürelerinin artmas›na ve hatta
ölümlere sebep oldu¤una dikkat çekiyor.
‹laç flirketlerinin fiyat kartelleri oluflturmas›, doktorlar›n fazladan seyahat masraf› talep etmesi
ve devlet yard›mlar›n› kötüye kullanmas› ile
hastalar›n hileli sigorta tazminat talepleri sa¤l›k
hizmetleri harcamalar›nda yap›lan baz› yolsuzluk örnekleri olarak s›ralan›yor.
IAIS Sigorta Gruplar›n›n
Denetmine ‹liflkin Plân›
Destekledi
luslararas› Sigorta Denetleyicileri Birli¤i
(IAIS) uluslararas› düzeydeki sigorta
gruplar›n› ve bu gruplar›n risklerini daha iyi denetleyecek bir çerçeveye iliflkin tavsiyeleri
onaylad›¤›n› aç›klad›. Söz konusu tavsiyeleri
içeren plân, sigorta grup yap›s› ile risk ve önlemleri tan›mlamak üzere grup içi ifllemlerin
denetimine yönelik yaklafl›mlar› kaps›yor.
U
Denetleyici çerçeve, uluslararas› düzeyde faaliyet gösteren sigorta gruplar›n› eflit düzeyde tutarak yerli ve yabanc› denetleyicilerin bu gruplar›
daha iyi denetlemelerine imkân tan›yacak. IAIS
‹cra Kurulu Baflkan› Peter Braumüller, denetleme
çerçevesinin finansal istikrar›n gelifltirilmesine yönelik çabalara önemli bir katk› sa¤layaca¤›n›
vurgulad›. (Kaynak: Business Insurance 19 Ocak 2010)
AB, Türkiye ve Bat› Balkan
Ülkelerine Denetleme Kurallar›
Hakk›nda E¤itim Verecek
vrupa Komisyonu ve Avrupa Merkez
Bankas›, bat› Balkan ülkeleri ile Türkiye’de makro ve mikro denetlemenin artt›r›lmas›na yönelik 2,65 Milyon Euro de¤erindeki
iki y›ll›k bir program üzerinde uzlaflma sa¤lad›. Avrupa Merkez Bankas›’ndan yap›lan
aç›klamaya göre Avrupa Birli¤i’ne kat›lmay›
bekleyen ülkelerden 150 denetçi Birli¤in
mevcut finansal denetleme kurallar› konusunda e¤itim alacak.
A
Buna göre H›rvatistan, Makedonya, Arnavutluk, Bosna Hersek, Karada¤, S›rbistan, Kosova
ve Türkiye’deki merkez bankalar› ile denetleme kurumlar› fondan yararlanacak kurumlar
olacak. Söz konusu ülkelerdeki denetlemenin
artt›r›lmas›n› amaçlayan program AB üyeli¤ine aday ve potansiyel aday olan ülkelerin
bankac›l›k ve finansal denetlemelerinin mevcut AB ve uluslararas› standartlar› ile uyumlu
hale getirilmesi ve bu ülkelerin orta dönemde
finansal krize yönelik dayan›kl›l›¤›n› artt›rmay›
amaçl›yor. Söz konusu program kriz sonras› finansal denetleme konusunda AB ve uluslararas› düzeyde karar alma sürecine dâhil olan
kurulufllar› da kapsayacak.
Avrupa Merkez Bankas›’ndan yap›lan aç›klamaya göre bölgedeki bankalara Basel Bankac›l›k Denetleme Komitesi, Avrupa Bankac›l›k Denetleme Komitesi ve Finansal ‹stikrar Enstitüsü gibi düzenleme ve denetleme konular›nda uzman kurulufllar taraf›ndan finansal
denetlemeye iliflkin geliflmeler hakk›nda bilgi
verilecek.
(Kaynak: EurActiv, ing, 21 Ocak 2010)
73
DIfi BASIN
Genifllemeden Sorumlu
Yeni Komisyon Üyesi
Göreve Bafllad›
eni Avrupa Komisyonu
bünyesinde Genifllemeden Sorumlu Komisyon üyeli¤ine
Çek Stefan Füle aday olarak
gösterildi. Genifllemeden Sorumlu eski Komisyon Üyesi Olli
Rehn’in yerine geçen Füle di¤er
üyeler gibi görevine 1 fiubat 2010
tarihinde resmen atand›. Avrupa
Parlamentosu D›fl ‹liflkiler Komitesi’nde söz alan Stefan Füle, geniflleme politikas›, aday ve potansiyel aday ülkelere iliflkin yöneltilen sorular› yan›tlad›.
flekilde de¤erlendirilmesi yönünde görüfl belirtti. Füle, Türkiye ile
müzakerelerin sürdürülmesi ve
Türkiye’ye verilen taahhütlerin
yerine getirilmesi gerekti¤ini belirterek Türkiye’nin özellikle enerji
ve medeniyetler dialo¤u aç›s›ndan önemli bir ülke oldu¤unu
ifade etti. Genifllemeden Sorumlu yeni Komisyon üyesi Türkiye’nin de üzerine düflen sorumluluklar› yerine getirmesi gerekti¤ini vurgulayarak Fransa ve Almanya’n›n öne sürdü¤ü “imtiSTEFAN FÜLE
yazl› ortakl›k” fikrinin söz konusu
Füle, geniflleme politikas›n›n devam› ve Ko- olmad›¤›n› sözlerine ekledi.
penhag kriterleri kapsam›nda her aday›n eflit (Kaynak: ‹KV E- bülten, 8–15 Ocak 2010)
Y
“Avrupa Finans Piyasalar›n›n
Bütünleflmesi Raporu 2009”
Aç›kland›
vrupa Komisyonu, “Avrupa Finans Piyasalar›n›n Bütünleflmesi Raporu
2009” u yay›mlad›. Rapor kapsam›nda finansal krizin etkileri inceleniyor. Raporda ayr›ca finansal sistemde risklerle bafla ç›kmak üzere
Birlik genelinde yap›lan çal›flmalar da s›ralan›yor. Buna göre bankac›l›k, sigortac›l›k ve
menkul k›ymetler alanlar›nda Avrupa Sistemik
A
74
Riskler Komitesi kurulmas› ve finansal denetim
sisteminin reformu, kredi derecelendirme kurulufllar›, hedge fonlar ve giriflim sermayesi
operatörlerinin faaliyetlerinin düzenlenmesi
ve bankalara daha s›k› sermaye yeterlili¤i kurallar› getirilmesi AB genelinde yap›lan düzenlemeler aras›nda yer al›yor.
(Kaynak: ‹KV E- bülten, 16–22 Ocak 2010)
CEIOPS, ‹sviçre Reasürans
Rejimini De¤erlendirdi
vrupa Sigorta ve Emeklilik Denetleyicileri Komitesi (CEIOPS) ‹sviçre reasürans denetleme rejiminin Avrupa Birli¤i’nde
geçerli olan AB reasürans direktifi ile eflde¤er
oldu¤unu tespit etti. 2009 y›l› boyunca ‹sviçre
Finansal Piyasalar Denetleme Otoritesi taraf›ndan sa¤lanan verilere dayal› olarak ‹sviçre’nin reasürans düzenlemelerini inceleyen
CEIOPS, ‹sviçre’deki reasürans denetlemesinin Avrupa Birli¤i’ndeki reasürörlerin tabi ol-
A
du¤u düzenlemeler kadar kapsaml› oldu¤u
sonucuna ulaflt›.
Buna karfl›n CEIOPS, ‹sviçre reasürans rejiminin AB’deki düzenlemelere eflde¤er olmas›
ile birlikte ayn› tespitin ‹sviçre’deki düzenlemelerin 2012’de yürürlü¤e girecek Solvency
II’ye uyum konusunda geçerli olmayaca¤›n›
ifade etti.
(Kaynak: Business Insurance, 2 fiubat 2010)
Yeni Avrupa Komisyonu
Güvenoyu Ald›
Ekim 2014 tarihine kadar görev yapacak
olan yeni Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu’ndan güvenoyu ald›. ‹kinci kez Komisyon
Baflkan› olan Barossa’ya da siyasi çevrelerden büyük
destek geldi. Buna göre Avrupa Parlamentosu’nda
yap›lan oylama sonucunda Barosso liderli¤indeki yeni Avrupa Komisyonu 488 parlamenterden destek
oyu, 137 parlamenterden ise aleyhte oy ald›.
31
Catherine
Ashton
Hristiyan Demokratlar, Barosso’nun yeni ekibinde ço¤unlu¤u oluflturuyor. Komisyon’daki kad›n üye say›s›
ise 9 oldu. AB çevreleri Barosso ve ekibini zorlu bir dönemin bekledi¤ini belirtiyor. Özellikle ekonomik krizin
sonuçlar› Barosso ve ekibi için acil eylem gerektiren
konu olarak öne ç›k›yor.
Lizbon Anlaflmas› ile birlikte gelen yeni yap›lanmayla
birlikte Komisyon Baflkan Yard›mc›s› olarak görevlendirilen ‹ngiliz üye Catherine Ashton ayn› zamanda
Avrupa Birli¤i D›fliflleri Bakan› olarak da rol üstlenecek.
(Kaynak: EurActiv, 11 fiubat 2010)
75
DIfi BASIN
Lloyd’s 2010 - 2012
Stratejisini Aç›klad›
loyd’s, piyasa koflullar›n›n de¤erlendirilmesine yönelik olarak 50’nin üzerinde broker, acente ve birli¤in görüfllerinin
al›nmas› ve incelenmesinin ard›ndan
2010–2012 Stratejisini aç›klad›. Buna göre
Lloyd’s’un yeni stratejisi Lloyd’s piyasas›n›n
gelifltirilmesine odakl› olacak. Bu kapsamda
Londra’n›n rekabetçi bir finansal hizmet merkezi olmas› ve Lloyd’s’un mevcut faaliyet
L
çerçevesinin gelifltirilmesi hedefleniyor.
Lloyd’s’un CEO’su Richard Ward, Lloyd’s’un
ekonomik krizlerden zarar görmeden ç›kt›¤›n› belirterek kurumun güçlü konumunu sürdürece¤ini ve 2010 y›l›n›n sigortalama, risk
yönetimi ve Solvency II’ye yönelik haz›rl›k yap›lmas›na odakl› olaca¤›n› vurgulad›.
(Kaynak: Insurance Journal, 8 fiubat 2010)
Fransa, Emeklilik Sistemi
Reformuna Odakland›
ransa Cumhurbaflkan› Nicolas Sarkozy,
iflveren birlik ve federasyon liderleri ile
görüflmesinin ard›ndan mevcut maliyetli emeklilik sisteminin reforme edilmesi için karar tasla¤›n›n Eylül ay›nda haz›r olaca¤›n› aç›klad›. Sarkozy, emeklilik sisteminin kurtar›lmas› için art›k
kararlar›n ertelenmemesi gerekti¤ini belirterek
yeni emeklilik sistemine iliflkin müzakerelerin Nisan ay› itibariyle bafllayaca¤›n› sözlerine ekledi.
F
OECD verilerine göre, Euro bölgesinde elde
edilen gayrisafi yurtiçi hâs›lan›n ortalama yüzde 11,1’i emeklilik sistemine giderken Fransa’da gayrisafi yurtiçi hâs›lan›n yüzde 12,4’ü
emeklilik sistemine harcan›yor.
Sarkozy, emeklilik harcamalar›n› azaltmak üzere emeklilik ödemelerinin düflürülmesi seçene¤ini reddetti. Emeklilik harcamalar›n›n azalt›lmas› için önerilen di¤er seçenekler aras›nda
ise 60 yafl olan mevcut emeklilik yafl› ve bireylerin emekli maafl› alabilmesi için gerekli çal›flma y›l say›s›n›n yükseltilmesi yer al›yor. Buna
76
Nicolas Sarkozy
karfl›n birlikler her iki seçene¤e de karfl› ç›karak
daha fazla vergi ödenmesini talep ediyor.
Emeklilik sisteminin reformunu 2012 y›l›nda yap›lacak cumhurbaflkanl›¤› seçimi sonras›na ertelemeyi planlayan Sarkozy’ yi küresel ekonomik kriz erken eylem almaya zorlad›.
Alman Sigorta fiirketleri
‹ran’daki Faaliyetlerini Durdurdu
ünyan›n en büyük reasürans flirketi Munich Re, ‹ran’daki sigorta faaliyetlerini
durdurdu¤unu aç›klad›. Munich Re taraf›ndan
yap›lan aç›klamada ‹ran’›n nükleer silah program›na yönelik olarak artan uluslararas› ekonomik yapt›r›mlar nedeniyle ‹ran’daki sigorta
flirketleri ile ifl iliflkisini kesti¤i bilgisi yer ald›. Buna
göre Munich Re, Siemens A.G.’den sonra
‹ran’la ifl iliflkisini kesen ikinci Alman flirketi oldu.
D
Petrol ürünlerinin sevkiyat›nda kargo reasürans
hizmeti veren Munich Re, ‹ran’daki faaliyetlerinin durdurulmas› ile y›ll›k prim hacminin 10 Milyon Euro civar›nda gerileyece¤ini aç›klad›. Av-
rupa’n›n büyük sigorta flirketi Allianz da bu ülkeden gelen prim hacminin göz ard› edilebilir
oldu¤unu belirterek ‹ran’daki reasürans hizmetlerini yenilemeyece¤ini duyurdu.
Alman Sigorta fiirketleri Birli¤i (GDV) ise ‹ran’a
karfl› yürütülen ekonomik yapt›r›mlar›n anlafl›l›r
oldu¤unu ifade ederek yapt›r›mlar›n sigorta
sektörü taraf›ndan desteklendi¤ini aç›klad›.
GDV ayr›ca ‹ran’a karfl› yürütülen yapt›r›mlar›
yak›ndan takip etti¤ini belirterek flirketlerin birbiri ile çeliflen yapt›r›m gereklilikleri ile karfl› karfl›ya
b›rak›lmamas› konusunda uyar›da bulundu.
‹zlanda, AB Kat›l›m
Müzakerelerine Bafllamak
Üzere Onay ald›
vrupa Birli¤i Komisyonu, 23 Temmuz 2009 tarihinde üyelik baflvurusunda bulunan ‹zlanda'n›n kat›l›m müzakerelerine bafllayabilece¤i müjdesini verdi.
Komisyon taraf›ndan yap›lan aç›klamada ‹zlanda’n›n
mevcut demokrasi, insan haklar› ve piyasa ekonomisiyle üyelik müzakerelerine haz›r oldu¤u belirtildi.
A
Hâlihaz›rda AB müktesebat›n›n büyük bölümüne
uyum sa¤layan ‹zlanda’n›n çevre politikalar›, tar›m ve
bal›kç›l›k ile ekonomik politikalar aç›s›ndan gerçeklefltirmesi gereken baz› reformlar bulunuyor. ‹zlanda’n›n
AB’ye kat›l›m müzakerelerinin 1 ilâ 2 sene sürece¤i
tahmin ediliyor. Buna karfl›n ‹zlanda üyelik baflvurusuna Komisyon’dan en k›sa zamanda yan›t alan ülke
olarak tarihe geçti. ‹zlanda, bugüne kadar AB üyeli¤ine s›cak bakmazken geçti¤imiz y›l yaflanan finansal
kriz ülkenin AB üyeli¤i için baflvurmas›na neden oldu.
(Kaynak: EurActiv, 25 fiubat, 2010)
Do¤u Avrupa Ülkelerinin
Euro Bölgesi’ne
Geçifli Zorlaflacak
unanistan’da ç›kan ekonomik krizin AB’yi olumsuz etkilemesi nedeniyle Euro bölgesine kat›lmay› bekleyen Polonya, Çek
Cumhuriyeti, Romanya ve Estonya
gibi Do¤u Avrupa ülkelerinin Euro
hayalleri ertelendi. Zira art›k Euro
bölgesine kabul edilecek ülkelerin
Maastricht Kriterlerini çok s›k› olarak
yerine getirmeleri gerekecek.
Y
Avrupa Birli¤i, Yunanistan örne¤inde
oldu¤u gibi ekonomisi zay›f Do¤u
Avrupa ülkelerinin Birli¤in ekonomik
istikrar›n› olumsuz yönde etkilemesinden endifle duyuyor. Bu nedenle
AB ekonomistleri Do¤u Avrupa ülkeleri için alternatif senaryolar üzerinde çal›flma bafllatt›.
(Kaynak: EurActiv, 17 fiubat 2010)
77
RÖPORTAJ
IAA, Bu kez “Risk ve
Sigorta Bilinci“ dedi...
Gamze D‹LER
TSRfiB Bas›n Reklam ve Halkla
‹liflkiler Yönetmeni
❖ IAA’ y› bize tan›t›r m›s›n›z?
IAA (International Advertising Association) Türkiye Bölümü'nü kurma çal›flmalar› 1972 y›l›nda
bafllam›fl ve 1976’da faaliyete geçen Reklamc›l›¤› Gelifltirme Derne¤i de IAA üye yap›s›n›
esas alm›flt›r. IAA ile yak›n iliflki içinde çal›flan
bu dernek, di¤er dernekler gibi 1980’de kapat›lm›fl ve bu derne¤in IAA üyesi reklamc› üyeleri de Reklamc›lar Derne¤i’nin kuruluflunda öncülük etmifltir. IAA Türkiye Bölümü "Uluslararas›
Reklamc›l›k Derne¤i" ise, yasal de¤iflikliklerden
sonra, Bakanlar Kurulu karar› ile ancak1988’de
kurulabildi. Dernek, bugün reklamveren, reklam ajans›, yaz›l› ve görsel medya, medya sat›n alma, planlama, halkla iliflkiler ve araflt›rma
flirketlerinden 147 üyeye sahip bulunuyor.
Ba¤l› oldu¤u IAA Global gibi, IAA Türkiye de, pazarlama iletiflimi konular›nda yasal düzenlemelerine etkin olarak katk›da bulunur, reklam›n ifllevinin daha iyi anlafl›lmas›,
düzeyinin yükseltilmesi, ticari iletiflim özgürlü¤ünün korunmas› için çal›fl›r. Üniversitelerle,
benzer
amaçlarla kurulmufl
ulusal derneklerle iflbirli¤i içinde de çal›fl›r.
Bu amaçlarla, konferans dizileri, toplant›lar
düzenler, e¤itim ve arafl-
78
t›rma çal›flmalar› gerçeklefltirir ve destekler.
Üyelerini uluslararas› geliflmeler hakk›nda devaml› olarak bilgilendirir, çal›flma ve ilgi alanlar›ndaki geliflmeleri duyurur. 78 ülkede, pazarlama iletifliminin de¤iflik alanlar›ndaki 5000’e yak›n üyesi ile faaliyet gösteren IAA, Birleflmifl Milletler’e de akredite bir kurulufltur. Geçen y›l sonu Kopenhag’da BM’nin düzenledi¤i Dünya
Çevre Konferans›’n›n uluslararas› reklam kampanyas› da IAA taraf›ndan organize edilmifltir.
❖Üniversiteleraras› Reklam Yar›flmas› nedir?
Üniversiteleraras› Reklam Yar›flmas›, IAA'nin bütün dünyada uygulad›¤› ö¤renci reklam yar›flmas›n›n (Student Advertising Competition, InterAd) bir yerel uygulamas›. Üniversitelerde
okuyan lisans ö¤rencilerinin, gerçek hayattaki
gibi, bir model reklam ajans› yap›s›na uygun
görev da¤›l›m› yapm›fl tak›mlar›, briefi verilmifl
bir konu üzerinde, stratejisinden yarat›c› çal›flmas›na, aktivite planlamas›ndan medya plan›na kampanya çal›flmas› yaparlar. Bir bütünleflik pazarlama iletiflimi çal›flmas›d›r. Amaç,
hem ö¤rencilerin akademik çal›flmalar›n d›fl›nda, gerçek dünyada
iletiflim tecrübeleri edinmelerini
sa¤lamak, hem de reklam›n sosyal amaçl› kullan›m›n› örneklemektir.
❖Üniversiteler bu tarz yar›flmalara s›cak bak›yor mu ?
‹lgi çok yüksek. Her y›l, Türkiye’nin dört bir yan›ndan yaklafl›k 60-70 tak›m yar›flmaya
kat›l›yor. fiöyle bir kural›m›z
var; her fakülteden en fazla
Ajans› ile yürüttü¤ümüz ‹stanbul 2010 Avrupa
Kültür Baflkenti konulu yar›flman›n ard›ndan, bu
y›l da Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli¤i’nin sponsorlu¤unda düzenledi¤imiz yar›flman›n konusu “Sigorta Bilinci ve Risk ” oldu.
❖ Risk ve Sigorta Bilinci konusunu seçme nedeniniz ne oldu?
Son dönemlerdeki sigorta ile ilgili hareketlilik
dikkatimizi çekti. Medyada, gerek Birli¤in gerekse sigorta flirketlerinin reklamlar› yer al›yor,
oldukça yo¤un haberler yap›l›yor. Bu konuda
yapt›¤›m›z araflt›rmada da gördük ki; Türk halk›n›n sigortaya bak›fl aç›s›nda ve sigortal›l›k
oran›nda bat›l› ülkelerin çok gerisindeyiz. Daha
net bilgilere ulaflmak ve konu hakk›nda fikir
al›flveriflinde bulunmak için, Türkiye Sigorta ve
Reasürans fiirketleri Birli¤i ile görüflmenin do¤ru
olaca¤›na inand›k ve sizle temasa geçtik. Bu
sonuçtan hareketle, sizin çal›flmalar›n›z›n büyük bir parças› oldu¤unu ö¤rendi¤imiz; Türkiye’de sigorta sahiplili¤inin ve sigorta bilincinin
art›r›lmas›n› hedefleyen stratejiniz do¤rultusundaki uzun soluklu iletiflim plan› içerisinde bizim
çal›flmalar›m›z da yer alm›fl oldu. Gençlerimize
ulaflmak ve onlara sigorta bilincini afl›lamak
için, IAA ile gerçeklefltirilen bu projenin de etkili olaca¤›na biz de inan›yoruz.
3 tak›m kat›labiliyor. Bu nedenle birçok fakülte
ilk olarak kendi içinde elemelerini yap›yor, yar›flmaya kat›lacak tak›mlar› belirliyor.
❖Bugüne kadar hangi konular üzerinde çal›flmalar yap›ld›?
Konular çok çeflitli, "Kan Ver, Hayat Kurtar", “
K›zlar›m›z› Okula Gönderelim", "Genç Evlilikler
ve Genç Anneliklerin Önlenmesi" ,"Denizlerimiz
Bo¤uluyor, Onlar› Kurtaral›m" , “Sporda fiiddet
ve Holiganizme Hay›r", “ Turizm'de Yabanc›lar›
Kazanal›m" , “Can Güvenli¤iniz ‹çin Emniyet
Kemeri Tak›n", “Reklam›n Reklam›" “Çocuklar›m›z› Dövmeyelim”, gibi konular›n yan› s›ra
“Haydi Çocuklar Süt ‹çelim”, "Sa¤l›k ‹çin Tuvalet Kâ¤›d› Bilinci” konular› da bu güne kadar ifllenen konular aras›nda. Bunlar›n bir k›sm›, ulusal medyada yay›nland› da. Geçen y›l AKB
❖Kat›l›m yeterlimiydi ?
Toplam 25 üniversiteden 73 tak›m kat›ld›. Ön
eleme süreci oldukça zorlu geçti.10 kifliden
oluflan ön jüri tüm çal›flmalar› büyük bir titizlikle
inceledi ve 11 tak›m finale kald›. Finalistler çal›flmalar›n› iletiflim sektörünün tüm taraflar›ndan
oluflan bir jüriye sundular. Kazananlar, 15 Haziran 2010’da. Bahçeflehir Üniversitesi’nin ev sahipli¤inde yapaca¤›m›z ödül töreninde aç›klanacak.
Kazanan tak›m her y›l oldu¤u gibi bu y›l da Slovenya’da düzenlenen “Golden Drum” Reklam festivaline götürülecek. Bu da asl›nda e¤itimin bir parças›. Ö¤renciler de¤iflik ülkelerden
gelen çal›flmalar› incelemek ve bak›fl aç›lar›n›
gelifltirme olana¤› bulacaklar. ■
79

tamam - Türkiye Sigorta Birliği

Transkript

Benzer belgeler

Sigorta - İstanbul - İPOP, İstanbul Park Oto Pazarı

SİGORTA PRİMLERİ NEDEN YÜKSELİR? Sigorta şirketleri sattıkları

Bayrampaşaweb.com Page 1 of 3 HDI Sigorta`ya yeni müdür geldi

Odyofil`in Uzun ‹nce Bir Yolu

AÇ - ekolojikmim.com

000 ODTUbulten kasim