docDiyaliz Hastalarında İlaç Kullanım İlkeleri ve Sıkça Yapılan Hatalar
download 
Şikayet Transkript
Diyaliz Hastalarında İlaç Kullanım İlkeleri ve Sıkça Yapılan Hatalar
Diyaliz ve KBH hastalarında ilaç kullanım ilkeleri ve sıkça yapılan hatalar Prof. Dr. F. Fevzi Ersoy Akdeniz. Üniversitesi Tıp Fakültasi İç Hastalıkları A.D. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Niçin akılcı ilaç kullanımı? • ABD’de tedavi süreçleri ile ilgili ve önlenebilir nitelikte ölümlerin yıllık sayısının 400 000’den fazla olduğunu tahmin etmektedir (1). • Önlenebilir tıbbi hatalardan biri de hatalı ilaç kullanımıdır. • Uygun olmayan ilaç kullanımları: 1. Advers ilaç olaylarını, 2. Hastanede kalış sürelerini, 3. Sosyal sağlık sistemi üzerine ek olarak mali yükü arttırabilir (2) (1) James JT. J Patient Saf. 2013 Sep;9(3):122-8. (2) Hassan Y, Al-Ramahi RJ, Aziz NA, Ghazali R Ann Pharmacother. 2009 Oct;43(10):1598-605. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Böbrek yetmezliğinde ilaçların farmakokinetiği IV ilaç kullanımı Oral ilaç kullanımı Diğer yollardan ilaç kullanımı DEPO (yağ,vücut sıvıları) Biyoyararlılık Dağilım volümü Genel dolaşım Biyotransformasyon Aktif ve inaktif metabolitler Renal Diğer(AC,Cilt) Bilier Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Diyaliz Eliminasyon Olgu I: • 46 yaşında erkek hasta, 24 yıldır Tip I diyabet, insülin kullanıyor, • 4 yıldır hemodiyaliz tedavisi görüyor. “Kalıcı” sağ juguler kateteri var. 6 aydır kullanılıyor. • 2 gün önce ateş titreme şuur kaybı ile acil servise başvuruyor. • Kan kültüründe staf aureus üremesi var. Vankomisine hassas. • Vankomisin 2X1 gram IV uygulamasına başlanıyor. • Hastada işitme kaybı gelişiyor. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Olgu I: • 46 yaşında erkek hasta, 24 yıldır Tip I diyabet, insülin kullanıyor, • 4 yıldır hemodiyaliz tedavisi görüyor. “Kalıcı” sağ juguler kateteri var. 6 aydır kullanılıyor. • 2 gün önce ateş titreme şuur kaybı ile acil servise başvuruyor. Yatırılıyor. • Kan kültüründe staf aureus üremesi var. Vankomisine hassas. • Vankomisin dozu azaltılarak 4 günde bir 1 gram IV dozla tedavi ediliyor! • Sağlıkla evine dönüyor. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Clp=Clr+CL nr Cl= Klirens P= plazma R= renal Nr= nonrenal Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına KBY’de böbreklerle atılan ilaçların dozlarının renal yetmezliğin derecesine göre ayarlanması gerekir. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına DOZ ARALIĞI Doz AYARLAMA aralığı ayarlama İLAÇ DOZU AYARLAMA İlaç dozu ayarlama Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına GFO İlaç Yöntem >50 10-50 Diyalizle kayıp <10 Aspirin Doz aralığı 4 4-6 UD Evet (H,P) Allopurinol Doz aralığı İlaç dozu 8 Aynı 8-12 75 12-24 50 - Amoksisilin Doz aralığı 6 6-12 12-16 Evet(H), Hayır(P) Atenolol Doz aralığı İlaç dozu 24 Aynı 48 50 96 25 Evet(H), Hayır(P) Amikasin Doz aralığı İlaç dozu 12 60-90 12-18 30-70 24-48 20-30 Evet (H,P) Seftiakson İlaç dozu aynı aynı aynı Hayır (H,P) Seftazidim Doz aralığı 8-12 24-48 48-72 Evet(H,P) Digoksin Doz aralığı İlaç dozu 24 aynı 36 25-75 48 10-25 Hayır (H,P) Lisinopril İlaç dozu aynı 75 25-50 Evet(H,P) Amlodipin İlaç dozu aynı aynı aynı Hayır (H,P) Vankomisin Doz aralığı 24-72 72-240 240 Hayır (H,P) Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına KBY ve diyaliz hastalarında ilaç kullanmadan önce mutlaka o ilacın doz ayarlaması gerektirip gerektirmediği ile ilgili bilgiye referans kitaplarındaki listelerden faydalanılarak ulaşılmalıdır. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Android / IOS http://www.epocrates.com/ =Epocrates Prof. Dr. Nurol Arık http://www.tsn.org.tr/folders/file/BobrekYetmezligindeIlacDozuDuzenleme Rehberi(1).pdf Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Diyaliz hastalarında kan düzeylerinin ölçümü önerilen ilaçlar: • • • • • • • • • • • • • • Aminoglikozidler Karbamazepin Siklosporin Digoksin Lidokain Lityum Fenobarbital Difenilhidantoin Prokainamid Kinidin Takrolimus Teofilin Valproik asit Vankomisin Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Olgu II: • 57 yaşında kadın hemodiyaliz hastası, • Rezidüel renal fonksiyon var, idrar miktarı 1450 ml/gün • Günlük proteinüri 12 gr, seru Cr: 6.1 mg/dl • Serum albümin düzeyi 1.9 gr/dl • Romatoid artrit tedavisi görüyor, • Eklem ağrıları nedeni ile naproksen 275 mg 2X1 başlanıyor • 2 gün sonra hastada kulak çınlaması ve ardından işitme güçlüğü ortaya çıkıyor. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Farmakolojik olarak aktif olan ilaç proteine bağlanmamış kısımdır! Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Hipoalbüminemi ilaç toksisitesi riskini arttırır! Normal albumin düzeyi olan hastalar Alb Hipoalbüminemik hasta İlaç İlaç Alb Alb Alb Alb Alb Alb İlaç+albumin kompleksi (farmakolojik açıdan inefektif, nontoksik Alb Alb Daha az albümin= daha fazla toksisite Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Serbest ilaç (etkin, toksik) Daha yüksek serbest ilaç konsantrasyonu = daha çok toksisite Nefrotik sendrom ve diğer hipoalbüminemik durumlarda bazı ilaçların bağlanma kapasiteleri düşerek serbest ilaç miktarı artabilir • • • • • • • • • • • • Barbitüratlar Klofibrat Diazoksit Furosemid Metotreksat Metolazon Penisilin ve türevleri Difenilhidantoin Probenesit Salisilatlar Sulfonamidler Warfarin • • • • Diazepam Meksiletin Triamteren Kardiyak glikozidler Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Hatice Hanım son kateter enfeksiyonunuzdan beri nasılsınız? EFENDİM? Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Ototoksisite? • Ototoksisite tedavi edici ajanlar tarafından ortaya çıkarılan iç kulak fonksiyonel bozukluğu ya da iç kulakta hücresel dejenerasyon halleridir. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına İç kulağın iki parçası=> İki çeşit ototoksisite: Vestibulum (Vestibüler toksisite=Denge) Kohlea (Kohlear toksisite=İşitme) Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Kohlear toksisitede klinik: 1. 2. 3. 4. 5. İşitme kaybı yüksek frekanslar’ da başlar, Daha sonra daha düşük frekanslarla devam eder, Silialı hücrelerin kaybına bağlıdır, Geri dönüşşüzdür, Tinnitus toksisitenin ilk belirtisidir. B. Michael et all. Prospective, Randomized Trial of Netilmisin and Amikacin, wit Emphasis on Eight-Nerve Toksikity.ANTIMICROBIAL Nefroloji Kış Okulu AGENTS AND CHEMOTHERAPY, Apr. 1980, p. 707-714 Vol. 17, Hayır. 142016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Kohlear toksisitede klinik görünüm: TANISAL ARAÇLAR: Odyometri, Weber testi (Diyapazon muayenesi) Herhangi bir frekansta kulakların birinde 15 dB lik kayıp varsa kohlear toksisite vardır. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Ne yazık ki memelilerde kulakların silialı hücre kayıpları geri dönüşşüz bir olaydır! • Yaşlılık, • Çok yüksek volümlü sese maruziyet, • Enfeksiyonlar Silialı hücre kayıplarına neden olabilirler. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına İkinci türden ototoksisite: Vestibuler toksisite 1. Ataksi, 2. Dönme sırasında denge kaybı, 3. Bobbing oscillopsia (=Baş hareketleri yapılıp durdurulduğunda çevrenin dönmeye devam etmekte olduğu hissi) TANISAL ARAÇLAR: Romberg belirtisi, Elektronistagmografi, Videonistagmografi, Dinamik posturografi. Romberg belirtisi Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Ototoksisite ve sık kullanılan antibiyotikler Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına İlaç Vestibüler toksisite İşitme (Kohlear) Toksisite Toksik düzey Eritromisin Evet Yüksek IV dozda Azitromisin Geri dönüşlü Klaritromisin Geri dönüşlü Gentamisin 8.6% Az Streptomisin Çok toksik Az Tobramisin Evet Az in 6% Gentamisinden daha az toksik 2.4% En az toksik aminoglikozid Netilmisin Amikacin Toksik değil 13.9% Neomisin Az Çok toksik Kanamisin Az Çok toksik Vankomisin Toksik değil Hiç-orta Metronidazole Toksik (nadiren) Bilinmiyor Teikoplanin Siprofloksasin Amfoterisin B Ampisilin Piperasilin İmipenem silastatin Az Nadir Az Az Ototoksik olabilir Ototoksisite tanımlanmamış Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına 2 haftadan sonra Topik kulak damlalarında Gentamisinle sinerjik etki Diyaliz hastalarında sıklıkla kullanılan diğer ototoksik ilaçlar İLAÇ Vestibuler toksisite Kohlear toksisite Toksisite Furosemid Hayır Evet Nadiren ciddi Bumetanid Hayır Evet Furosemidden az Etakrinik asit Hayır Evet Furosemidle aynı Naproksen Nadiren kalıcı Azalmış kan akımına bağlı Desferroksamin Evet Indometasin Nadiren kalıcı Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Azalmış kan akımına bağlı Antibiyotiklerde proteine bağlanma yüzdeleri: Antibiyotik Etki Proteine bağlanma % Renal atılma (Değişmemiş %) Amoksisilin T 18 60 Sefotaksim T 38 60 Sefuroksim T 33 95 Seftriakson T 90 60 Seftazidime T 17 90 Eritromisin T 18 15 Imipenem silastatin T 20 70 Meropenem T 2 25 Benzil penisilin T 60 80 Teikoplanin T 89 97 Vankomisin T 50 100 Linezolid -T 31 30 Gentamisin C <10 95 Proteine bağlanma % Renal atılma (Değişmemiş %) S <10 95 Piperacillin T 26 50 Tazobaktam - 31 26 Siprofloksasin C 40 50 Klindamisin T 90 10 Metronidazol C 20 20 Amfotericin B (Liposomal) C 90 NK Flukonazol T 11 80 Antibiyotik Etki Tobramisin Antibiyotiklerdeki yüksek proteine bağlanma kapasitesi hipproteinemik hastalarda yüksek toksisite riski olduğunu gösterir T: Toksisite kullanım süresiyle artar. C: Toksisite konsantrasyonla artar. R. Mehrotra et all. Antibiotic pharmacokinetic and pharmacodynamic considerations in critical illness.Intensive Care Med (2004) 30: 2145– 2156 Aminoglikozidler: Diyaliz hastalarında sık kullanılan bir ototoksik antibiyotik grubu: Aminoglikozid otoksisitesinin mekanizması: •Aminoglikozidler iç kulakta prelenf ve endolenf içine salgılanır. •Tahribat reaktif oksijen radikalleri etkisiyle başlar, C-Jun N-terminal kinaz/stress-activated protein kinaz yolu ve sitokrom-c aktivasyonu ile devam eder. •Silialı hücre tahribatı, kaspaz aktivasyonu ve apopitozis ortaya çıkar. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına LP Rybak and V Ramkumar. Ototoksisite. Kidney International (2007) 72, 931–9351 Vankomisin? • Başka ototoksik ilaçlarla beraber kullanılmadığında hafifçe ototoksik, • Aminoglikozidler ve başka ototoksik ilaçlarla beraber kullanıldığında ise kesinlikle ototoksik bir ilaçtır. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Lup Diüretikleri • Etakrinik asit, furosemid, bümetanid. • Hastaların % 6-7’sinde ototoksisite görülür, – Tinnitusla başlar, – Geçici ve reverzibl işitme kaybı, – Nadiren vertigo, – Yüksek dozlarda kalıcı işitme kaybı (Diyaliz hastaları). – En yüksek risk aminoglikozid ve/veya diğer ototoksik ilaçlarla birlikte kullanımda. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Nonsteroid antienflematuar ilaçların ototoksisitesi • Dünya’da en çok kullanılan ototoksik ilaçlar, Ototoksisite mekanizması: – Kanlanmada azalma, enzimlerde azalma, – Normal histoloji (silialı hücre kaybı yok) • Klinik olarak – – – – Yüksek frekanslı tinnitusla başlar, Geri dönüşlü hafif-orta yüksek frekanslarda işitme kaybı, Nadiren kalıcı, Diğer ototoksik ilaçlarla birlikte kullanımda toksik etkide artış. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Macrolidler • Azitromisin ve klaritromisin ototoksiktir: – İşitme kaybı, tinnitus olabilir, 2 günde ortaya çıkar. – Tüm frekanslarda, – İlaç kesildiğinde düzelir, – Nadiren kalıcıdır, – İnsidans bilinmiyor • Mekanizma bilinmiyor. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Diğer antibiyotikler • Piperasilin: Ototoksik olabilir • Penisilin, sulfonamidler, cephalosporinler: Sistemik kullanımda ototoksisite tanımlanmamıştır. – Orta kulakta topikal kullanımda toksisite olabilir. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Özetle: • Mümkünse daha az ototoksik ilaçları seçiniz • Gentamisin>tobramisin>amikacin> neomisin> netilmisin • Yüksek-risk altındaki hastaları tanımlayınız: – Yaşlılar, erkekler, daha önceden bilinen kulak sorunları olanlar, ototoksik olduğu bilinen ilaçları uzun süre kulandığı bilinen hastalar • Kullanım boyunca yakın takip: – Önce ve kullanım boyunca her hafta odyogram, – Elektronistagmografi (ENG) tedavi öncesi, mümkünse, – Hergün sorgulama ve muayene (Romberg, diyapazon testi) – Toksik etki farkedildiğinde ilacı ya da dozu değiştiriniz. – İlaç kan düzeyleri takibi, – Eşzamanlı diuretik, NSAID ve diğer bilinen ototoksik ilaç kullanımından kaçınma, – Mümkünse uzun süreli tedaviden kaçınınız. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Kronik böbrek hastalığında kullanımı özellik gösteren ilaçlar: • NSAIİ’lar böbrek yetmezliğini ağırlaştırabilir. • Üriner enfeksiyon profilaksisi için kulllanılan Nitrofurantoin ciddi periferik nöropati yapar • Spironolakton, amilorid ve triamteren hiperkalemi yapar (KBH’lı anürik olmayan hastalarda!) • ACE inhibitörleri, ARB’ler GFO’nını düşürebilir. Özellikle diyabetiklerde hiperkalemi yapabilir. • Fenformin, metformin laktik asidoz yapabilir. • Sulfonilüreler ağır hipoglisemi yapabilirler. • Digoksin dozu mutlaka düşürülmelidir. • Yüksek dozlarda askorbik asit okzalozis nedeni olabilir. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Diyaliz hastalarında antibiyotiklerin kullanımı • Moksifloksasin renal klirensi az olduğu için KBH’da doz ayarlanması gerektirmeyen tek florokinolondur. • Kinolonlar santral sinir sistemi yan etkilerine, interstisyel nefrite ve kristalüriye yol açabilirler. • Metalik fosfat bağlayıcılar ile kullanıldıklarında kinolonların emilimleri azalabilir. • Makrolidler çoğunlukla hepatik yolla vücuttan atıldıkları için genellikle doz ayarlanması gerekmez. • Sulfametaksazol-trimetoprim dozu KBH’nda azaltılmalıdır. • Trimetoprim kreatininin proksimal sekresyonunu azaltarak GFR değişmeksizin serum kreatinini artırabilir. Ayrıca distal tubulide potasyum atılımını önleyerek hiperkalemiye yol açabilirler. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Diyaliz hastalarında antiviral ajanların kullanımı • Asiklovir, valasiklovir ve famsiklovir rezidüel fonksiyonu olan hastalarda tubullerde kristalizasyona bağlı obstruktif üropatiye neden olabilirler. Yüksek dozları santral sinir sistemi toksisitesi yapabilir. • Gansiklovir ve valgansiklovir ciddi kemik iliği toksisitesi yapabilir. Bu grup ilaçlar diyalizle uzaklaştırılabilir olduğu için HD sonrası verilmelidir. • Hepatit B ve C’nin tedavisinde kullanılan interferon, adefovir, entakavir, lamivudin dozu renal yetmezlikte azaltılmalıdır. • Ribavirin birikimi ciddi anemi yaptığı için GFR˂50ml/dk ise kontrendikedir. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Diyaliz hastalarında hipoglisemik ajanların kullanımı • • • • Metformin birikime uğrayarak laktik asidoza yol açabilmektedir. Glibenklamid, gliburid ve glimeprid’in kullanımlarından kaçınılmalıdır. Gliklazid ve glipizid aktif metabolitleri olmadığı için kullanılabilir. Tiazolidinler karaciğerde metabolize edilip atıldıkları için renal yetmezlikte kullanılabilirler. Ancak sıvı retansiyonuna yol açmaları nedeniyle kalp yetmezliği ve hipervolemi tedavisini zorlaştırabilirler. • Akarboz ve inkretin mimetik gibi α- glikozidaz inhibitörlerinin kullanılmaması gereklidir. • Repaglinid ve nateglinid renal yetmezlikte doz ayarı gerekmeden kullanılabilir. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına KBH’da romatolojik hastalıkların tedavisine yönelik ilaçların kullanımı • NSAİİ kulllanımına bağlı GFO düşümü geri dönüşlü bir olaydır. Ödem, hiperkalemi, renal papilla nekrozu nedeni olabilirler. • Diüretikler, neoplastik ajanlar, etanol, siklosporin, etambutol hiperürisemi yaratabilir. • Kolşisin kas güçsüzlüğü ve polinöropati nedeni olabilir. • Allopurinolün metaboliti oksipürinol KBY’li hastalarda birikerek eksfoliatif dermatit nedeni olabilir. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Diyaliz hastalarında antihipertansif tedavi (1) • Thiazid’ler 30ml/dk klirens altında/diyaliz hastalarında etkisizdir, Thiazidli antihipertansiflerin kullanımı kaynak israfı anlamına gelir • Beta blokerlerin kullanım dozlarının ayarlanmaması durumunda hipotansiyon ve bradikardi atakları ortaya çıkabilir. • Fosinopril dışındaki birçok ACE inhibitörü ilacın böbrekler yolu ile vücuttan uzaklaştırılırlar. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Diyaliz hastalarında antihipertansiflerin kullanımı (2) • Kalsiyum kanal inhibitörleri diyalizabl değildir. Restless leg yapabilirler. • Dihidropiridin grubu kalsiyum antagonistleri beta reseptör blokerleri ile sinerjik etki geliştirirler ve antihipertansif ve antianginal etkileri artar. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Kumadin etkisini arttıran ilaçlar • • • • • • • • • • Siprofloksasin Amiodaron Phenylbutazon Alkol (Karaciğer hastalığı varsa) Simetidin Anabolic steroidler Kotrimoksazol Klofibrat Piroksikam Balık yağı • • • • • • • • • • • Diltiazem Citalopram Mango Omeprazol Sertraline Flukonazol Fenofibrat Izoniazid Metronidazol Propranolol Eritromisin Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Diyaliz hastalarında görüntüleme yöntemleri: • Diyaliz hastalarında radyokontrast kullanımı rezidüel renal fonksiyonu olan hastalarda, bu fonksiyonun kaybı açısından risk taşır. Kullanım sonrası diyaliz uygulanması önerilmektedir. • 30ml/dk GFR altında ve diyaliz hastalarında gadoliniumlu manyetik rezonans kontrendikedir • Kontrast içermeyen görüntüleme yöntemleri tercih edilmelidir. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Sonuçlar • KBY ve diyaliz hastalarında ilaç reaksiyonları ve ilaç etkileşimleri sıktır. • Bu hastalarda tüm ilaçların kullanımından önce doz ayarlaması gerekip gerekmediği kontrol edilmeli, gereği varsa mutlaka ayarlama yapılmalıdır. • Bu hasta grubunda ilaçlar mümkün olan en düşük dozdan başlanmalı, klinik cevaba göre doz arttırımına gidilmelidir. • Komorbidite faktörleri, farmakokinetik ilaç özellikleri, ilaç-ilaç etkileşimleri dikkate alınmalıdır. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına İlaç toksisitelerinde ekstrakorporal tedavi teknikleri ile uzaklaştırılan ilaçların özellikleri Hemodiyaliz Molekül ağırlığı < 500 Suda erirler Dağılım hacimleri düşüktür Plazma proteinlerine az bağlanırlar Klirensleri < 4 ml/dk/kg (Asetaminofen, aspirin,fenobarbital, etilen glikol, metanol, hiperkalsemi) Hemoperfüzyon Aktif kömür tarafından tutulurlar Molekül ağırlıkları < Dağılım hacimleri 40,000 düşüktür Plazma proteinlerine Dağılım hacimleri düşüktür az bağlanırlar Klirensleri < 4 ml/dk/kg Klirensleri < 4 ml/dk/kg (Mantar (Meprobamat, teofilin, zehirlenmeleri, fenobarbital,etilen glikol, digoksin, lityum) karbontetraklorür, barbitüratlar, metotreksat ) Sürekli hemodiyafiltrasyon Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına HEMOPERFÜZYON MERKEZİNİZDEKİ HEMODİYALİZ MAKİNALARI İLE YAPILABİLEN BİR İŞLEMDİR! Hasta kanı 1-Septik hastalarda etkin sitokin uzaklaştırması. 2-Entoksikasyonlarda en etkin tedavi metodu. AKTİF KARBON PARTİKÜLLERİ Mantar zehirlenmelerinde tedavi: İki saat süreyle, kan akım hızı 100-150 ml/dk Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Lup diuretiklerinde ototoksisitenin mekanizması: – Stria vascularis’in ödemi, – Iyonik gradient değişiklikleri, – Adenil siklaz ve Gproteinlerini etkisi olası. Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Antioksidan gen tedavisi ototoksisite’yi ve işitme kaybını önleyebilir mi? Gene tedavisi yapılan Gen tedavisi yapılmayan 1-Adenoviral vektörlerle katalaz, Cu/Zn superoksid dismutaz (SOD1) ve Mn superoksid dismutaz (SOD2) overekspresyonu yaratılıyor. 2-Kanamisin ve etakrinik asit sistemik olarak uygulanıyor. 3-İşitme eşikleri tedavi gören hayvanlarda anlamlı düzeyde korunuyor. 4-Çalışma reaktif oksijen radikallerinin aminoglikozid ototoksisitesindeki rolünü kanıtlıyor , 5-Antioksidant gen tedavisi ototoksisite ve iç kulak üzerindeki toksik baskıyı azaltıcı bir tedavi olarak uygulanabilir. Kohei Kawamoto et all. MOLECULAR Nefroloji Kış Okulu 2016 THERAPY Vol. 9, Hayır. 2, February 2004 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Gentamisin ototoksisitesi genetik mutasyonlarla ilişkilidir: • Gentamisin or streptomisin ototoksisiteleri mitokondrilerdeki bazı mutasyonlarla ilişkilidir. • Hassasiyet anneden geçer ve aminoglikozide maruz kalanlarda %17’ye kadar işitme defekti yaratır. • İşitme kaybı bir mitokondrial hastalık olan KearnsSayre sendromunda ve diğer mitokondrial hastalıklarda daha sık olarak görülür. Nefroloji Kış Okulu 2016 (Muyderman etProf.Dr al 2012, Qian & Guan 2009). Cengiz Utaş Anısına İdrar analizinde dipstick metodu ile proteinüri reaksiyonu veren ilaçlar • • • • • • • • • Aminosalisilik asit Asetilsalisilik asit Sefalosporinler Radyokontrast ajanlar Penisilinler Sulfonamidler Asetozolamid Tolbutamid Tolmetin Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına İdrar rengini değiştiren ilaçlar • • • • • • • • Rifampisin-Kırmızı-kahverengi Sulfosalazin-Kırmızı-kahverengi Fenotiazinler-Kırmızı-kahverengi Metronidazol-Bekledikçe koyulaşır Metildopa-Bekledikçe koyulaşır Nitrofurantoin-Bekledikçe koyulaşır Amitiriptilin-Mavi-yeşil Triamteren-Mavi-yeşil Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Kreatinin düzeylerini olduğundan yüksek gösteren ilaçlar: • • • • • • Askorbik asit Metildopa Trimetoprim Asetilsalisilik asit Sefoksitin Simetidin Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına Hemoperfüzyon • Kafein • Karbamazepin • Karbontetraklorür • Kloramfenikol • Dapson • Barbitüratlar • Digoksin • Prokainamid • Teofilin • Valproik asit • Metotreksat • Mantar(amantia spp.) • Paraquat • Fenitoin Nefroloji Kış Okulu 2016 Prof.Dr Cengiz Utaş Anısına
