deney ta - Yıldız Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü

Transkript

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI III
(0514202)
DENEY TASARIM KİTAPÇIĞI
2014-2015 BAHAR
GÖREVLİ ÖĞRETİM ELEMANLARI
DENEY TASARIM GRUPLARI VE ÖĞRETİM ÜYELERİ
(GRUP 1-5: Saat 09:00 - 12:50)
ÖĞRENCİ
GRUP NO
ÖĞRETİM ÜYESİ / ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ
ADI, SOYADI, NUMARASI
Prof.Dr. Sabriye Pişkin
1
Arş.Gör.Dr.Müge Sarı Yılmaz
Yrd.Doç.Dr. Burcu Çorbacıoğlu
2
Arş.Gör.Dr.D. Berceste Beyribey
Yrd.Doç.Dr. Sennur Deniz
3
Arş.Gör. Selen Ezgi Açıkyıldız
09051040
RUMEYSA
AYÇİÇEK
10051005
BURAK
KOYUTÜRK
10051061
SEDA
ALP
10051077
AHMET MURAT
ERAYVAZ
10051097
DEMET
KARAPINAR
11051005
AYLİN
ÇAKIRSOY
11051011
MERVE
BAĞCI
11051019
MERVE
PEHLİVAN
11051025
EBRU
FIRAT
11051037
GÖZDE
BOZACI
11051068
BİRSEN CANSIN
BUDAN
11051092
BERFE
ERDOĞAN
12051601
BÜŞRA
DAŞTAN
05051067
ORÇUN
UYSAL
09051069
AYŞE
AFACAN
10051043
DİDAR
GÜNGÖRER
10051048
IRMAK
BAŞER
10051051
DERYA
KARAYUSUFOĞLU
10051073
TUĞBA
ÇİFTE
10051084
PELİN
IHLAMUR
10051091
BETÜL
TEKİN
10051709
TAYFUN
ÖZCANAN
11051026
PELİN
ERYILMAZ
11051029
ELİF
ÇELİK
10051016
MERVE
ERDEM
10051031
ESRA
BALKANLI
10051063
SELMA
TURSUN
10051086
DOĞANCAN
KARAN
11051002
MİNE
ÇELİK
11051010
IRMAK
AŞIK
11051023
GAMZE
GİNİ
11051045
ÖZGE
ALPTOĞA
11051082
EZGİ
ATEŞ
11051090
MELİS
SİNANOĞLU
Yrd.Doç.Dr. Emek Möröydor Derun
4
Arş.Gör. Meral Yıldırım
Yrd.Doç.Dr. Nurcan Tuğrul
5
10051003
MELİKE
ŞATIROĞLU
10051004
İREM
ATMACA
10051012
YASEMEN TUĞÇE
AKSOY
10051025
GÖKÇE
KARABULUT
10051026
İKLİM NERGİZ
ÖZDOĞAN
10051041
BUKET
BEKAR
10051044
MERVE
GÜNAL
10051060
GÜLYAREN
BARUTÇU
10051065
GİZEM
UZUN
11051022
SEMANUR
YAVUZ
11051032
BURCU
ÖZKAN
11051034
YAĞIŞ SEVİM
ENGİN
11051061
YELİZ
FAZLIÇ
11051066
GÜLŞAH
KESKİN
10051008
SİBEL
İLA
10051010
BİLGE CANDAN
YILMAZ
10051018
SAİME
HASDEMİR
10051053
BURCU
DEMİR
10051057
ZEYNEP
ERPOLAT
10051071
HANİFE
ÖZDEMİR
10051072
TUĞBA TUĞÇE
EKŞİ
10051075
BETÜL
AYDIN
10051090
MELİS
ÖZYURT
11051009
ZEYNEP
ORMAN
11051083
ASUDE
BİLGİN
11051099
SÜHEYL
ERTÜRK
12051001
GÖKNİL
BACAK
DENEY TASARIM GRUPLARI VE ÖĞRETİM ÜYELERİ
(GRUP 1-5: Saat 13:00 - 16:50)
ÖĞRENCİ
ÖĞRETİM ÜYESİ / ARAŞTIRMA
GRUP NO
GÖREVLİSİ
Doç.Dr. İbrahim Doymaz
ADI, SOYADI, NUMARASI
10041012
NAZ
BEKPINAR
10051082
RUKİYE MİRAY
ÇINAR
10051704
FULYA
SAYAR
11051006
REYHAN
ATEŞ
11051033
EZGİ NUR
YADİKAR
11051043
NEBİBE
ÖZTÜRK
11051053
EMRE
OKUR
11051074
SİMGE
LEVENT
11051075
CANSU
SEVENCAN
11051084
EMRE
BAKAR
11051093
ŞULE
KURT
11051704
EDA
DEMİRTAŞ
10051017
ALİ
PERK
10051020
DEMET EZGİ
YAYLAMIŞ
10051027
ENES
ARSLAN
10051039
ÇAĞLA
ÖZERDİNÇ
10051049
MERVE
ALİŞAN
10051062
KAAN
ÇELİKBİLEK
11051021
SEMA
KAAN
11051050
DENİZ
KOCUK
11051059
MERT
SÖZEN
11051067
ASLIHAN
KÜÇÜK
11051069
NAZIM
ÇELİK
11051072
IŞIL BURÇAK
YÜCE
11051081
BARIŞ
GÜNEŞ
11051097
MERVE NUR
UZUN
11056005
MERVE
YÜCE
6
Arş.Gör.Dr.A. Seyhun Kıpçak
Yrd.Doç.Dr. Osman İsmail
7
Yrd.Doç.Dr. Yasemen Kalpaklı
8
10051046
ALİ RIZA
ALTINSOY
10051076
SEVDA
ÇALIŞKAN
11051001
NUREDDİN NUMAN
ÖZTÜRK
11051014
AHU GALEN
ALTAŞ
11051076
BETÜL
TOK
11051085
EZGİ
ÇATALTEPE
12051042
FATİH
KARAKAYA
13051001
AHMET
TEPE
13051003
MEHMET SAİT
MAYDA
13051055
CEMİL
Arş. Gör. Tuğçe Bekat
Yrd.Doç.Dr.İlknur Küçük
9
09051056
10051015
10051030
10051050
10051066
10051083
11051020
11051031
11051035
11051041
11051046
11051055
11051057
ANIL ARIN
ÖZGÜN
DİLAN
ENES
GİZEM
ELİF CEREN
ESRA
ESRA HİLAL
GİZEM
ESRA
SEÇİL
MİNE
PINAR
KERİM
AKÇELİK
SÖNMEZ
YILDIZ
ŞAŞ
ŞIDIM
KÖSE
TANRISEVEN
DÜMBEK
GÜNER
ÇUBUK
AYDIN
ERSÖZ
KARBUZ
ÖĞRETİM ÜYELERİ İLETİŞİM BİLGİLERİ
GRUP NO
E - POSTA
ODA NO
[email protected]
A338
[email protected]
A346
[email protected]
A333
[email protected]
A347
GÖREVLİSİ
1
2
3
4
5
[email protected]
A320
6
[email protected]
A329
7
[email protected]
A331
8
[email protected]
A-324
9
[email protected]
[email protected]
A321
ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİ İLETİŞİM BİLGİLERİ
Grup No
ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ
E - POSTA
ODA NO
1
Arş.Gör.Dr. Müge Sarı Yılmaz
[email protected]
A347
2
Arş.Gör. Dr. D. Berceste Beyribey
[email protected]
A-346
3
Arş.Gör. Selen Ezgi Açıkyıldız
[email protected]
A-321
4
Arş.Gör.Meral Yıldırım
[email protected]
A347
5
Arş.Gör.Dr. Müge Sarı Yılmaz
[email protected]
A347
6
Arş.Gör. Dr. Seyhun Kıpçak
[email protected]
A324
7
Arş.Gör. Dr. Seyhun Kıpçak
[email protected]
A324
8
Arş. Gör. Tuğçe BEKAT
[email protected]
A-324
9
Arş.Gör.Meral Yıldırım
[email protected]
A347
KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LAB. 3 PROGRAMI
TARİHLER
18 Şubat 2015
AÇIKLAMA
DERS YILI BAŞI – ÖĞRENCİLERİ BİLGİLENDİRME TOPLANTISI
·
·
·
Kimya mühendisliği laboratuvar güvenliği el kitabı ile ilgili
bilgilendirme (EK-1)
Kimya mühendisliği laboratuvar güvenlik formunun imzalanması
(EK-2)
Öğrenci fotoğraflarının toplanması
YER: İLGİLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ ODALARI
SAAT: 9:00 (Grup No: 1-5) – 13:00 (Grup No: 6-9)
18 Mart 2015
1.ARA RAPOR TESLİMİ
22 Nisan 2015
2.ARA RAPOR TESLİMİ
27 Mayıs 2015
DENEY TASARIM RAPORUNUN TESLİMİ
Poster Sunumların Yapılması (2014-2015 eğitim-öğretim yılı final takviminde belirtilen tarihte
yapılacaktır)
KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LAB. 3 DENEY TASARIM KONULARI
GRUP NO
DENEY TASARIM KONUSU
GÖREVLİSİ
Saf Silika Kaynağından ve Bergama Altın Madeni
1
Atığından
Üretilen
MCM-41’in
Termal
Davranışlarının İncelenmesi
Kuyumculukta Ve Elektronik Sektöründe Kullanılan
Arş.Gör.Dr.D. Berceste Beyribey
Altın Banyoları
Hibrit Metal Organik Kafes Yapılı Nanokristalllerin ve
Arş.Gör. Selen Ezgi AÇIKYILDIZ
Polimer Nanokompozitlerinin Hazırlanması
Farklı
Adsorpsiyon Performanslarının İncelenmesi
2
3
Yöntemlerle
Dolomit
ve
Bor
Atığının
4
Fosfojips ve Bacagazı Desülfürizasyon Ünitesi
5
Atığının Karakterizasyonu ve Bu Atıklardan HAP
Üretim Yöntemlerinin Belirlenmesi
Cherry Domatesin Kurutma Karakteristiklerinin
Farklı Kurutucularda İncelenmesi
Kırmızı ve Beyaz Etin Mikrodalga ile Kurutma
Karakteristiğinin incelenmesi
6
7
Mikro Boyutta Magnetit Partiküllerinin Sentezi,
8
Karakterizasyonu Ve Sulu Çözeltilerden Cu(II)
Arş. Gör. Tuğçe BEKAT
Adsorpsiyonu
9
Boyaların Yanma Dayanımının Artırılması
KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LAB. 3 DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ
Kim. Müh. Lab. III dönem sonu notunun değerlendirilmesi aşağıda verilen yüzdeler üzerinden
yapılacaktır.
1. ARA RAPOR: % 20
2. ARA RAPOR: % 20
3. DENEY TASARIM RAPORU: % 30
4. POSTER SUNUMU: % 30
v
Dönem sonunda Laboratuvar Sorumlusu Arş.Gör.Dr. Aysel Kantürk Figen’e 1. Ara rapor, 2.
Ara rapor, Deney Tasarım Raporu ve Poster Sunumunu PDF halinde içeren CD’yi teslim etmeleri
gerekmektedir.
DENEY TASARIM RAPORU HAZIRLAMA KURALLARI
Deney tasarım raporu, bitirme tezi esaslarına göre hazırlanacaktır (EK-3).
POSTER HAZIRLAMA KURALLARI
Deney tasarım projelerinin sunumları poster sunu şeklinde yapılacaktır. Posterler aşağıda verilen
kuralara göre hazırlanacaktır:
1. Posterin maksimum boyutu 80 cm X 110 cm ve en az 2 m uzaklıktan okunabilir olmalıdır. Poster
yatay ve dikey olarak tasarlanabilir.
2. Posterde bulunan tüm yazılar Times New Roman yazı stilleri kullanılarak başlık, yazar isimleri ve
iletişim adresleri için en az 26 - 40 ve diğer bölümler için 20 punto büyüklükte kullanılmalıdır.
3. Poster özet, giriş, yöntem, bulgular, sonuçlar ve tartışma bölümlerinden oluşmalı. Anahtar
kelimeler ve kaynaklar belirtilmelidir.
4. Poster sahipleri programda belirtilen süre ve saatlerde posterlerinin başında bulunacaklar ve
çalışmaları konusunda bilgi vereceklerdir.
EK-1
Kimya Mühendisliği Laboratuvar Güvenliği El
Kitabı
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
KİMYA METALURJİ FAKÜLTESİ
LABORATUVAR
GÜVENLİĞİ EL KİTABI
EKİM – 2012
İSTANBUL
01. Laboratuvar Güvenliği
Doğru ve güvenilir analiz sonuçları elde etmek, her şeyden önce analizi yapan kişinin temiz, dikkatli
ve düzenli çalışmasıyla mümkündür. Amaç, yapılacak analizin tam bir güvenlik içinde, en az hata ile
ve olabildiğince çabuk gerçekleştirilmesidir. Bu da ancak çalışılan laboratuvarda çok dikkatli ve
düzenli olmakla, uygulanacak yöntemlerin çok iyi bilinmesiyle ve hata kaynaklarının minimuma
indirilmesiyle başarılabilir.
Bu nedenle aşağıda belirtilen laboratuvar çalışma ilkelerine harfi harfine uymak hem analizi yapan kişi
için, hem de laboratuvardaki diğer çalışanlar için önemlidir. Bu bölümde genel olarak kimyasal
analizlerin ve deneylerin gerçekleştirildiği laboratuvarlarda uyulması ve dikkat edilmesi gereken
hususlar tekrarlanmıştır. Ayrıca; insan sağlığına zararlı kimyasallar ve laboratuvar kazalarında ilk
yardım hakkında detaylı bilgiler verilmiştir.
02. Laboratuvarda Çalışma Prensipleri
02.01. İdari bölüm, fiziksel ve kimyasal analiz laboratuvar bölümleri ayrı birimler halinde
planlanmalıdır.
02.02. Laboratuvarlar yapılan analizin özelliğine uygun bir şekilde planlanmalı ve çalışmalıdır.
02.03. Laboratuvara çanta, palto, hırka, mont ve gereksiz malzeme getirilmemelidir.
02.04. Laboratuvarlar özel çevre koşulları gerektiren analizlerde bu koşulları kontrol etmeye yarayan
alet ekipmanlarla donatılmış olarak ayrı bölümler halinde planlanmalıdır.
02.05. Laboratuvarlar toz, nem, buhar, titreşim, elektromanyetik etkenler ve zararlı canlılar gibi
olumsuz etmenlerden korunmalıdır. Çalışma alanları 20ºC sıcaklıkta sabit tutulmalıdır.
02.06. Analiz yapılan bölümler, çalışan personelin rahatça hareket etmesine olanak sağlayacak
genişlikte planlanmalıdır.
02.07. Boru sistemleri, radyatörler, aydınlatma sistem ve bağlantıları ile diğer servis noktaları kolay
temizlenecek biçimde tasarlanmalı, duvarlar, taban ve tavanlar kolay temizlenir ve gerektiğinde
dezenfekte edilir özellikte olmalıdır.
02.08. Aydınlatma, ısıtma ve havalandırma sistemleri yapılacak analizleri doğrudan veya dolaylı
olarak etkilemeyecek nitelikte olmalıdır.
02.09. Laboratuvarda ilk yardım için gerekli ilaç ve malzeme bulunan bir dolap ve ilk yardım talimatı
bulunmalıdır.
02.10. Laboratuvarda yangına karşı gerekli önlemler alınmalı, bu konuda mutlaka itfaiyeden uygunluk
belgesi alınmalıdır.
2
02.11. Laboratuvar binasının çevresinde kirliliğe yol açacak çöp, atık yığınları, su birikintisi ve zararlı
canlıların yerleşmesine uygun ortamlar bulunmamalıdır.
02.12. Personelin iş güvenliği için uygun giysi ve donanım kullanması sağlanmalıdır. Laboratuvarda
mutlaka laboratuvar önlüğü ile çalışılmalıdır. Laboratuvar önlüğü tercihan yanmayan kumaştan,
normal uzunlukta ve uygun bedende olmalıdır.
02.13. Uzun saçlar toplanmalı, ya topuz yapılmalı veya yanmaz bone içine alınmalıdır. Ayakkabılar
laboratuvarda çalışmaya uygun olmalı, burnu açık ayakkabı giyilmemelidir.
02.14. Laboratuvarda herhangi bir şey yenilip içilmemeli (özellikle sigara), çalışırken eller yüze
sürülmemeli, ağıza herhangi bir şey alınmamalıdır.
02.15. Laboratuvarın her bölümünde temizlik, sanitasyon dezenfeksiyon işlemleri yazılı talimatlara
göre periyodik olarak yapılmalı, kayıtları tutulmalıdır.
02.16. Kullanıldıktan sonra her bir eşya, alet veya cihaz belli ve yöntemine uygun biçimde
temizlenerek yerlerine kaldırılmalıdır.
02.17. Laboratuvarların giriş çıkışı denetlenmeli ve analiz yapılan bölümlere çalışanlar dışında
kişilerin girmeleri engellenmelidir.
02.18. Laboratuvarın faaliyet gösterdiği konulara göre ortaya çıkan atıklar doğrudan alıcı ortama
verilmemeli, tekniğine ve mevzuata uygun bir biçimde etkisiz hale getirilmelidir.
02.19. Atılacak katı maddeler çöp kutusuna atılmalıdır. İşi bitmiş, içinde sıvı bulunan beher, erlen, tüp
gibi temizlenecek cam kaplar da lavaboya konulmalı, masa üzerinde bırakılmamalıdır.
02.20. Su, gaz muslukları ve elektrik düğmeleri, çalışılmadığı hallerde kapatılmalıdır.
02.21. Çalışmalarda dikkat ve itina ön planda tutulmalıdır.
02.22. Laboratuvarda başkalarının da çalıştığı düşünülerek gürültü yapılmamalıdır. Asla şaka
yapılmamalıdır.
02.23. Laboratuvarda meydana gelen her türlü olay, laboratuvarı yönetenlere anında haber
verilmelidir.
02.24. Laboratuvarı yönetenlerin izni olmadan hiçbir madde ve malzeme laboratuvardan dışarı
çıkarılmamalıdır.
02.25. Katı haldeki maddeler şişelerden daima temiz bir spatül veya kaşıkla alınmalıdır. Aynı kaşık
temizlenmeden başka bir madde içine sokulmamalıdır. Şişe kapakları hiçbir zaman alt tarafları ile
masa üzerine konulmamalıdır. Aksi takdirde, kapak yabancı maddelerle kirleneceği için tekrar şişeye
yerleştirilince bu yabancı maddeler şişe içindeki saf madde veya çözelti ile temas edip, onu bozabilir.
3
02.26. Cam kapaklı şişeler açılmazlarsa, böyle hallerde şişe kapağına bir tahta parçası ile hafifçe
vurularak gevşetilir. Bu fayda etmediği takdirde camın genişlemesi için küçük bir alevle şişe
döndürülerek boğazı dikkatlice ısıtılır veya şişe bir müddet su içinde batırılmış vaziyette bırakılır.
Kapaklı ve tıpa ile kapatılmış kaplardaki madde kesinlikle ısıtılmamalı, üzerinde ateşe dayanıklı
işareti taşımayan kaplarda ısıtma ve kaynatma yapılmamalıdır.
02.27. Şişelerden sıvı akıtılırken etiket tarafı yukarı gelecek şekilde tutulmalıdır. Aksi halde şişenin
ağzından akan damlalar etiketi ve üzerindeki yazıyı bozar. Şişenin ağzında kalan son damlaların da
şişenin kendi kapağı ile silinmesi en uygun şekildir.
02.28. Kimyasal maddeler gelişigüzel birbirine karıştırılmamalıdır, çok büyük tehlike yaratabilir.
02.29. Bazı kimyasal maddeler birbiriyle reaksiyona girerek yangına veya şiddetli patlamalara yol
açarlar ya da toksik ürünler oluştururlar. Böyle maddelere geçimsiz kimyasal maddeler denir. Bunlar
her zaman ayrı ayrı yerlerde muhafaza edilmelidir. Bu maddeler Çizelge 1’de verilmiştir.
02.30. Çözelti konulan şişelerin etiketlenmesi gerek görünüş ve gerekse yanlışlıklara meydan
verilmemesi için gereklidir. Kağıt etiket kullanılıyorsa yazıların ıslanınca akmaması için çini
mürekkep kullanılması iyi sonuç verir. Etiketlerin arkası nemlendirilirken ağıza ve dile
sürülmemelidir.
02.31. Kimyasal maddeler risk gruplarına ve saklama koşullarına göre, havalandırma sistemli ayrı oda,
dolap veya depolarda bulundurulmalıdır. Kimyasal maddelerin bulunduğu yer kilitli olmalı, anahtarı
depo sorumlusu ve sorumlusunda olmalıdır.
02.32. Laboratuvarda zaman çok önemlidir. Yapılacak işler başlangıçta planlanırsa zamandan tasarruf
edilebilir. Örneğin, suyu uçurma gibi bazı işler pek az dikkat ister ve bu zaman süresince başka bir
analiz de yapılabilir.
02.33. Organik çözücüler lavaboya dökülmemelidir.
02.34. Tartım veya titrasyon sonuçları küçük kâğıtlara yazılmamalıdır. Bu kâğıtlar kaybolabilir ve
analizin tekrarlanması zorunluluğu ortaya çıkabilir.
Laboratuvarda çalışmalar için özel bir defter tutulmalıdır. Yapılan çalışma ve gözlemler mutlaka
kaydedilmelidir.
02.35. Ecza dolabında neler bulunduğu, yangın söndürme cihazının nasıl çalıştığı bilinmelidir. Bu
konuda eğitim yapılmalıdır.
02.36. Uçucu sıvılar lavaboya dökülmemelidir.
02.37. Şişelerin kapak veya tıpaları değiştirilmemelidir. Çözelti şişelere doldurulurken dörtte bir kadar
kısım genişleme payı olarak bırakılır.
4
02.38. Etiketsiz bir şişeye veya kaba, kimyasal madde konulmaz. Ayrıca boş kaba kimyasal bir madde
koyunca hemen etiketi yapıştırılmalıdır, bütün şişeler etiketli olmalıdır. Üzerinde etiketi olmayan
şişelerdeki kimyasal maddeler, deneylerde kesinlikle kullanılmamalıdır.
Çizelge 1. Laboratuvarlarda Ayrı Depolanması Gereken Kimyasalların Listesi
Kimyasal
Aktif karbon
Alkali metaller
(Na, K.vb.)
Amonyak
Amonyum nitrat
Anilin
Asetik asit
Asetilen
Aseton
Bakır
Brom
Civa
Flor
Gümüı
Hidroflorik asit
Hidrojen peroksit
Hidrojen sülfit
Hidrokarbonlar
Hidrosiyanik asit
iyot
Kalsiyum oksit
Klor
Kloratlar
Kromik asit
Kükürtlü hidrojen
Nitrik asit
Oksijen
Okzalik asit
Perklorik asit
Potasyum
permanganat
Sodyum nitrat
Sülfürik asit
Yanıcı sıvılar
Karışmaması Gereken Kimyasallar
Kalsiyum hipoklorit, oksidan maddeler
Hidrokarbonlar ve sulu çözeltileri, su
Civa, klor, iyot, brom, kalsiyum
Toz halindeki metaller, yanıcı sıvılar, kükürt, kloratlar, tüm asitler,
nitritler
Hidrojen peroksit, nitrik asit
Kromik asit, nitrik asid, hidroksil içeren bileıikler, etilen glikol,
perklorik asit, peroksitler, permanganatlar
Flor, klor, brom, bakır, civa, gümüş
Derişik nitrik asit, derişik sülfürik asit
Asetilen, hidrojen peroksit
Amonyak, asetilen, butan ve diğer petrol gazları, turpentin
Asetilen, amonyak
Bütün maddeler
Asetilen, okzalik asit, tartarik asit, amonyak, karbondioksit
Amonyak
Bakır, krom, demir, metal ve metal tuzları, yanıcı sıvılar, anilin,
nitrometan
Nitrik asid, oksidan maddeler
Flor, klor, brom, kromik asit, sodyum peroksit (benzen, eter)
Nitrik asit, alkaliler
Asetilen, amonyak
Su
Amonyak, asetilen, butan ve diğer petrol gazları, turpentin
Amonyak, toz halindeki metaller
Asetik asit, gliserin, bazı alkoller, yanıcı sıvılar, turpentin
Nitrik asit, oksidan gazlar
Asetik asit, anilin, kromik asit, hidrosiyanik asit, hidrojen sülfit,
yanıcı sıvılar ve gazlar
Yağlar, gres, hidrojen, yanıcı sıvılar, yanıcı katılar ve yanıcı gazlar
Gümüş, civa
Asetik anhidrit, alkoller, karbon tetraklorür, karbon dioksit
Gliserin, etilen glikol, benzaldehit, sülfürik asit
Amonyum nitrat, diğer amonyum tuzları
Kloratlar, perkloratlar, permanganatlar
Amonyum nitrat, kromik asit, hidrojen peroksit, nitrik asit, halojenler
5
02.39. Cam kesme ve mantara geçirme durumlarında ellerin kesilmemesi için özel eldiven veya bez
kullanılmalıdır. Ucu sivri, kırık cam tüplerine, borulara lastik tıpa geçirilmemelidir. Böyle uçlar;
havagazı ocağı, zımpara veya eğe ile düzgün hale getirilmelidir.
02.40. Lastik tıpalara geçirilecek cam boruların uçları su ile ıslatılmalı veya gliserin, vazelin ile
yağlanmalıdır. Cam borular lastik tıpaya direkt bastırılarak değil de döndürülerek sokulmalıdır.
02.41. Tüp içinde bulunan bir sıvı ısıtılacağı zaman tüp, üst kısımdan aşağıya doğru yavaş yavaş
ısıtılmalı ve tüp çok hafif şekilde devamlı sallanmalıdır. Tüpün ağzı kendinize veya yanınızda çalışan
kişiye doğru tutulmamalı ve asla üzerine eğilip yukarıdan aşağıya doğru bakılmamalıdır. Yüze
sıçrayabilir.
02.42. Zehirli ve yakıcı çözeltiler, pipetten ağız yolu ile çekilmemelidir. Bu işlem için vakum ya da
puar kullanılmalıdır.
02.43. Genel olarak toksik olmadığı bilinen kimyasal maddeler bile, ağıza alınıp tadına
bakılmamalıdır.
02.44. Benzin, eter ve karbon sülfür gibi çok uçucu maddeler ne kadar uzakta olursa olsun açık alev
bulunan laboratuvarda kullanılmamalıdır. Eter buharları 5 metre ve hatta daha uzaktaki alevden
yanabilir ve o yanan buharlar ateşi taşıyabilir.
02.45. Sülfürik asit, nitrik asit, hidroklorik asit, hidroflorik asit gibi asitlerle bromür, hidrojen sülfür,
hidrojen siyanür, klorür gibi zehirli gazlar içeren maddeler ile çeker ocakta çalışılmalıdır.
02.46. Tüm asitler ve alkaliler sulandırılırken daima suyun üzerine ve yavaş yavaş dökülmeli, asla
tersi yapılmamalıdır.
02.47. Civa herhangi bir şekilde dökülürse vakum kaynağı ya da köpük tipi sentetik süngerlerle
toplanmalıdır. Eğer toplanmayacak kadar eser miktarda ise üzerine toz kükürt serpilmeli ve bu yolla
sülfür haline getirilerek zararsız hale sokulmalıdır.
02.48. Termometre kırıklarının civalı kısımları yada civa artıkları asla çöpe yada lavaboya atılmamalı,
toprağa gömülmelidir.
02.49. Elektrikle uğraşırken eller ve basılan yer kuru olmalı, metal olmamalı, elektrik fişleri
kordondan çekilerek çıkarılmamalıdır. Gerektiğinde bazı işlemleri hemen yapabilmek için gerektiği
kadar elektrik bilgisi edinilmeli, büyük onarımlar mutlaka ehliyetli teknisyenlere yaptırılmalıdır.
02.50. Laboratuvarda, özellikle kilitlenmiş bir yerde yalnız çalışılmamalıdır. Her türlü olasılıklara
karşı, tek başına çalışan kişi yapacağı işleri bir başkasına önceden anlatmalı ve sürekli haber
vermelidir.
6
02.51. Kimyasallar taşınırken iki el kullanılmalı, bir el kapaktan sıkıca tutarken, diğeri ile şişenin
altından kavranmalıdır. Desikatör taşınırken mutlaka kapak ve ana kısım birlikte tutulmalıdır.
Desikatör kapakları ara sıra vazelin ile yağlanmalıdır.
02.52. Laboratuvar terkedilirken bulaşıklar yıkanmalı, tüm kimyasallar güvenlik altına alınmalı, gaz
muslukları ana musluktan kapatılmalıdır.
02.53. Gözler, hassas terazide tartma gibi işlemler dışında daima korunmalıdır. Emniyet gözlükleri
takmak yararlıdır. Gazlardan dolayı gözlerin herhangi bir tahrişinde buna engel olmak için sık sık
gözleri soğuk su ile yıkamak veya bol su akıtmak gereklidir.
02.54. Asit, baz gibi aşındırıcı yakıcı maddeler deriye damladığı veya sıçradığı hallerde derhal bol
miktarda su ile yıkanmalıdır.
02.55. İçinde kültür bulunan tüp, petr kutusu gibi malzeme açık olarak masa üzerine bırakılmamalı,
tüpler önlük cebinde taşınmamalı, masa üzerine gelişigüzel konulmamalıdır. Tüpler tüplükte
tutulmalıdır.
02.56. Çalışırken laboratuvar kapı ve pencereleri kapalı tutulmalı, mikroorganizma veya sporlarını
etrafa yayacak gereksiz ve ani hareketlerden sakınılmalıdır.
02.57. Kültürlerin yere veya masaya dökülmesi veya kültür kaplarının kırılması halinde durum hemen
laboratuvar yöneticisine bildirilmeli ve dökülen kültürün üzeri anında uygun bir dezenfektan çözeltisi
ile kaplanarak (örneğin %10’luk hipoklorit çözeltisi) 15
temizlenmelidir.
30 dakika bekletilmeli ve daha sonra
02.58. Pipetleme yapılırken kesinlikle üflenmemelidir.
02.59. Etil alkol gibi yanıcı, tutuşucu maddeler Bunzen beki alevi çevresinden uzak tutulmalıdır.
02.60. Ellerde kesik, yara ve benzeri durumlar varsa bunların üzeri ancak su geçirmez bir bantla
kapatıldıktan sonra çalışılmalı, aksi takdirde çalışılmamalı ve son durum sorumluya iletilmelidir.
02.61. Mikroskobun objektif ve oküler kısmı her kullanımdan önce ve sonra ince mercek kâğıdı ile
veya bir tülbent yardımıyla dikkatlice merceğe zarar vermeden temizlenmelidir.
02.62. Çalışma bittikten sonra kirli malzemeler kendilerine ait kaplara konulmalıdır. Örneğin;
kullanılmış pipetler, lam ve lamel hemen, içinde dezenfektan çözeltisi bulunan özel kaplara
aktarılmalıdır.
02.63. Laboratuvardan çıkmadan önce mikroskop lambaları kapatılmalıdır. Gereksiz ışıklar
söndürülmelidir.
02.64. Malzemeler kendi malınızmış gibi kullanılmalıdır.
02.65. Çalışma bittikten sonra eller sabunlu su ve gerektiğinde antiseptik bir sıvı ile yıkanmalıdır.
02.66. Kültür ve benzeri materyal laboratuvardan dışarı çıkarılmamalıdır.
02.67. Tüm deney sonuçları için gizlilik esasına uyulmalıdır.
7
02.68. En yakın sağlık kuruluşunun ve cankurtaran telefonları görülen bir yere asılmalıdır.
02.69. Laboratuvarda tek başına çalışılmamalıdır.
03. İnsan Sağlığına Zararlı Olan Kimyasal Maddeler
Laboratuvar çalışmalarında insan sağlığına zararlı kimyasal maddelerle çalışılır. Çalışan kişinin sağlığı
açısından bu maddelerin tanınması ile bu maddelerle temas halinde oluşabilecek zararlı etkilerin
önceden bilinmesi ve olası kazaların önlenmesi mümkündür. Kaza anında neler yapılacağı mutlaka
laboratuvarlarda yazılı olarak bulundurulmalı, kazaya uğrayan kişi bir sağlık kuruluşuna
götürülmelidir. Çizelge 2’de bu kimyasalların bir listesi verilmiştir.
Çizelge 2. İnsan Sağlığına Zararlı Kimyasallar
Ağır metaller
Hidrojen peroksit
Aromatik nitro bileşikleri
Hidrojen sülfit
Aldehitler
Hidrojen siyanür
Alkali metaller
İnorganik amidler
Alkali tuzları (NaOH, KOH)
Karbon disülfür
Amonyak
Karbon tetraklorür
Benzen
Klorlu hidrokarbonlar
Civa
Ksilen
Eterler
Metil alkol
Fenoller
Nitrat ve nitritler
Florlu hidrokarbonlar
Nitrik asit
Formaldehit
Okzalik asit
Fosfor
Perkloratlar
Halojenler
Toluen
03.01. Klorik asitler
Bunlar kolaylıkla reaksiyona girerler. Bu asitler bir yere sıçradığı zaman gerekli önlemler alınmalıdır.
Temizleme sırasında üç faktör önemlidir:
1. Molekülün su ile reaksiyonu,
2. Kimyasal maddenin ve parçalanma ürünlerinin korozif özelliği,
3. İnsanda yaptığı iritasyonlar.
Onun için klorik asitleri temizlemede su kullanılmamalıdır (Ancak vücuda sıçraması halinde, bol su ile
yıkanmalıdır). Reaksiyon sonunda ortaya çıkan ısı, klorlu maddeyi buharlaştırır. Buharın kokusu irrite
edicidir.
8
Klorik asitler bir yere sıçradığı zaman önce üzerine kum, sodyum bikarbonat veya ikisinin karışımı
dökülmelidir. Biraz bekleyip metal veya plastik bir kaşıkla kazınmalıdır. Kumun bırakacağı leke çok
az ve açık renklidir.
03.02. Alkali metaller
1.
2.
3.
Yanıcı olmaları,
Su ile reaksiyonları,
Nemli deri ile temasları önlenmelidir.
Alkali metaller ile vücudun temas eden yeri bol su ile yıkanmalıdır. Bunların su ile reaksiyonları
sonucu hidrojen açığa çıkar. Eğer çalışılan laboratuvarda ısı yüksek ise hidrojen patlar. Bu metallerin
hava ile temasları derhal patlama yaptıklarından ya inert gaz veya karosen içinde saklanmalıdır.
Kullanılan karosende su varsa yine tehlikelidir.
Alkali metal yangınlarını söndürmek çok zordur. Yangınları söndürmek için toz grafit kullanılması
önerilir.
03.03. Eterler
1.
Deri ile temasları kurutucu etkiye sahiptir. Uzun süre temas sonucu dermatit oluşur.
2.
Belli şartlarda yanıcıdırlar. Örneğin etil eterin 45°C'de yanmaya başladığı iyi bilinir. Yanmaya
statik elektrik de sebep olabilir (buhar). Eter yangınlarını söndürmek için CO2 kullanılır. Bir yere
eter sıçradığı zaman yapılacak iş, eteri süngere emdirip çeker ocak altında buharlaştırmaktır.
03.04. Okzalatlar
Bunlar dokular ve kan tarafından emildiklerinden kalsiyumu çöktürürler. Oluşan kalsiyum okzalat
çözünmez. Okzalatların akut olarak solunması, iritasyon dolayısıyla insana zararlıdır, önlem
alınmalıdır. Fakat okzalatların kronik olarak solunması halinde, böbrek tübüllerinde kalsiyum okzalat
taşları oluşur. Deriden kronik absorbsiyon sonucu kanda yeteri kadar kalsiyum okzalat oluşturup kan
dolaşımını etkilerler. Olay kangrenle sonuçlanabilir.
03.05. Sülfürik asit
Hangi konsantrasyonda olursa olsun, gözlerle teması tehlikelidir. Derişik sülfürik asit gayet korozif
olup, deride şiddetli yanıklar meydana getirir. Sulandırılırken, asit daima yavaş ve dikkatlice suya
dökülür, asla tersi yapılmaz.
9
03.06. Nitrik asit
Zararı ve tehlikesi, konsantrasyonu arttıkça artar. Yüksek konsantrasyondaki nitrik asitle çeker ocakta
çalışılmalıdır. Dumanlı ve derişik nitrik asit vücut ve özellikle gözler için tehlikelidir. Yüksek ısıda
son derece zehirli nitrojen oksit buharları verir.
03.07. Glasial asetik asit
Oldukça koroziftir. Yanıkları çabuk iyileşmez, mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
03.08. Hidroflorik asit
Son derece tehlikelidir. Vücudun neresine değerse değsin şiddetli yanıklar yapar ve çabuk iyi olmaz.
Buharı da solunumda tehlikeli olup, fazlası ölüme neden olabilir. Bu bakımdan ancak iyi işleyen bir
çeker ocak içinde kullanılır.
03.09. Pikrik asit
Kuru olunca patlayıcı olduğundan daima, en az %10 sulu halde muhafaza edilir.
03.10. Civa
Herhangi bir şekilde dökülürse derhal vakum kaynağından yararlanılarak temizlenmelidir. Köpük tip
sentetik süngerler vasıtasıyla da toplanabilir. Eğer toplanamayacak kadar eser miktarda kalırsa üzerine
kükürt serpilir ve bu sayede sülfür haline getirilerek zararsız kılınır.
04. Laboratuvar Kazalarında İlk Yardım
04.01. Yanmalarda İlk Yardım
Yanıklara su sürmemeli, kabarcıkları kesip atmamalıdır. Vazelin sürüp, yanık yerini muhafaza için
sargılamalı, yoksa üzerine un ve zeytinyağı sürülmelidir. Yanıkların deri esmerleşinceye kadar %5'lik
tanen ile yıkanması veya bu çözeltiyle ıslatılmış bezin yara üzerine konulması iyidir. Bir yangın
anında yanan yer veya kişinin üzeri hava ile teması kesecek herhangi bir şeyle (palto, battaniye v.b.
gibi ) kapatılmalıdır.
04.02. Alkali, Asit, Brom veya Fosfor Yanıklarında İlk Yardım
Bromdan ileri gelen yanıkları benzol veya petrol ile iyice yıkamalıdır. Fosfor nedeniyle olmuş yanık
yer de bikarbonat eriyiğine daldırılır ve sonra fosforun oksitlenmesi için yanık havaya tutulur. Bu
işlem birkaç defa tekrarlanır. Asetik asit, hidroklorik asit, fosforik asit ve sülfürik asidin deri ile
temasında hemen bol çeşme suyu ile yıkamalı, bulaşan giyecekler çıkarılmalıdır. Önce temas ettiği
alanlar iyice yıkanmalı, sonra soda, bikarbonat gibi yumuşak bir alkali çözeltisi uygulanmalıdır. Eğer
10
gözler söz konusu ise, hemen ılık su ile en az 15 dakika yıkanmalıdır. Hidroflorik asidin temasında ise
iyice yıkanmalı ve bir magnezyum oksit çamuru uygulanmalı ve sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Kromik asit ve dikromatların deri ile temasında %5'lik sodyum tiyosülfat ile yıkama yapılır, eğer
lezyonlar görünürse bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Alkalilerin deri ile temasında ise bol
miktarda suyla ve nötralize sirke ile deri yıkanmalıdır. Göze sıçraması halinde, derhal bol akar su ile
gözleri gerekirse zorla açarak yıkamalı ve hemen bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
04.03. Alkali ve Asitlerin Yutulmasında İlk Yardım
Asetik asit, hidroklorik asit, fosforik asit ve sülfirik asit yutulduğu zaman kusmaya izin verilmemeli,
kişi baygınsa ağızdan hiç bir şey verilmemelidir. Eğer ayıksa ağız bol çeşme suyu ile çalkalanmalı,
sonra yumurta akı ile karıştırılmış süt verilmelidir. Eğer bu mümkün değilse olabildiğince fazla su
verilmeli, bir sağlık kuruluşuna haber verilmelidir. Hidroklorik asit yutulmasında da kusmaya izin
verilmemeli, bol su verilmelidir. Yaralı yüzükoyun uzatılmalı, hareket ettirilmemelidir. Kromik asit ve
dikromatların yutulmasında acilen sodyum bikarbonat çözeltisi verilmeli, yara sıcak tutulmalı ve bir
sağlık kuruluşuna haber verilmelidir. Alkalilerin yutulması durumunda ise limon suyu veya sirke
karıştırılmış bolca su verilmeli, ardından bir kaşık salata yağı içirilmeli ve hemen bir sağlık kuruluşuna
gidilmelidir.
04.04. Ciğerleri Yakan Gazlarla Zehirlenmede İlk Yardım
Krom, brom, HCl vb. gibi kimyasalların buharları doğrudan solunduğunda zehirlenmelere yol açar.
Bu durumda hemen sağlık kuruluşuna haber verilmeli ve hekim gelinceye kadar tam bir dinlenme ve
açık hava sağlanmalıdır. Su veya bikarbonat buharı ve oksijen teneffüs ettirilebilir.
04.05. Ağız Yoluyla Olan Zehirlenmelerde İlk Yardım
%5'lik bakır sülfat eriyiği kullanılmalıdır. Bakır sülfatın kusturucu gücü fazla olduğundan, zehir
mideden uzaklaştırılmış olur.
04.06. Siyanit Tuzları İçin İlk Yardım
Deri ile temasta iyice yıkanmalı, eğer yara açıksa bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Yutulması
durumunda kişi hemen kusturulur, su ile karıştırılmış hidrojen peroksit verilir mutlaka bir sağlık
kuruluşuna başvurulur.
04.07. Klorlu Bileşenler İçin İlk Yardım
Amonyum klorür, kobalt klorür, demir klorürün deri ile temasında iyice yıkanmalı, yutulmasında ise
kusturulmalı ve bol miktarda su verilmelidir. Laksatif olarak Epsom tuzları uygulanmalı ve sağlık
yardımı alınmalıdır. Antimon klorür, nikel klorür, kalay klorür, kadmiyum klorürün deri ile temasında
11
iyice yıkanmalı ve lanolin merhem sürülmelidir. Yutulması halinde ise bol su verilmeli, iritasyon
devam ederse sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
04.08. Nitratlar İçin İlk Yardım
Potasyum nitrat, civa nitratın deri ile temasında iyice yıkanmalı, eğer kaşıntı, döküntü varsa sağlık
kuruluşuna başvurulmalıdır. Yutulması durumunda hemen bolca suyla karıştırılmış sodyum bikarbonat
verilmelidir. Sonra çiğ yumurta, yağsız süt karışımı içirilmeli ve sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Gümüş nitratın deri ile temasında tuzlu su ile yıkanmalı ve tahriş olan yerlere uygulanmalıdır.
Yutulmasında ise, bir bardak suya üç yemek kaşığı tuz ekleyip çözdükten sonra bu karışım verilip
kusturulmalı ve sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
04.09. Sülfatlar İçin İlk Yardım
Alüminyum, amonyum, kobalt, bakır, magnezyum, nikel, potasyum, sodyum, çinko, kadmiyum ve
sülfatın deri ile temasında iyice yıkanmalı, eğer deri reaksiyon gösteriyorsa sağlık kuruluşuna
başvurulmalıdır. Bunların yutulmasında ise bolca su verilmeli, eğer herhangi bir reaksiyon olursa
sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
04.10. Hidrosiyanik Asit, CO2, Kükürtlü Hidrojen, Fosforlu Hidrojen ile Zehirlenmelerde İlk
Yardım
Temiz hava önemlidir. Ağır durumlarda suni teneffüs yaptırılır ve gerekirse oksijen kullanılır.
Özellikle hidrosiyanik asitlerle zehirlenmelerde 2 g sodyum tiyosülfat ve 0,5 g sodyum nitriti 50 ml
suda eritip içirilmeli ve derhal sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
04.11. Elektrik Şoku İçin İlk Yardım
Hasta elektrikle yüklü olduğundan yaklaşmadan önce ana kaynaktan akım kesilmeli veya fiş prizden
çıkarılmalıdır. Bu yapılamıyorsa lastik çizme ya da eldivenle ya da kuru bir önlük üzerine basarak
hastaya yaklaşılmalıdır. Elektrik cereyanı ile temas kesildikten sonra temiz havada suni teneffüs
yaptırılmalı ve en yakın hastaneye götürülmelidir.
Çizelge 3. Önemli Acil Telefon Numaraları Listesi
Önemli Acil Telefon Numaraları
Önemli Acil Telefon Numaraları
Yangın İhbar:
110
Elektrik Arıza:
186
Hızır Acil Servis:
112
114
Polis İmdat:
155
Alo Çevre:
181
184
Su Arıza:
185
187
Sıhhi Danışma:
128
Alo Zehir:
Sağlık Danışma:
Doğalgaz Arıza:
12
EK-2
Kimya Mühendisliği Laboratuvar Güvenlik
Formu
Kimya Mühendisliği Laboratuvar Güvenlik Formu
Bu form, deneysel çalışma/uygulama dersi öncesinde öğrenci tarafından doldurulup
laboratuvar sorumlusuna teslim edilecektir. Form doldurulup teslim edilmeden Kimya
Mühendisliği Bölümü laboratuarlarında deneysel çalışmaya izin verilmeyecektir.
(Bu formun bir kopyası öğrenci/araştırmacıda bulunmalıdır)
Adı-Soyadı
: .....................................................................................................................................
Öğrencinin danışmanı: …………………………………………………………………….…………
Çalışacağı Laboratuvar(lar): ...............................................................................................................
Çalışma konusu ve laboratuvarda kullanacağı cihaz(lar): ................................................................
……………………………………………………………………………………….…………………
Cep Tel. No: ………………………………..
e-posta: ………………………………….
___________________________________________________________________________
v Laboratuvar sorumlusu tarafından bana gösterilen tüm güvenlik prosedürlerini ve aşağıdaki
öncelikli kuralları uygulamayı kabul ediyorum.
v Laboratuvarda kullanacağım kimyasal maddelerle ilgili ‘Malzeme güvenlik veri dökümanlarını”
(Material safety Data Sheets, MSDS) okuyup uygulayacağım. Kimyasal maddelerin etiketlerinde
yazılı olan uyarıları dikkate alacağım ve gerekli uyarılara göre hareket edeceğim.
v İzinsiz hiçbir deney yapmamam gerektiğini biliyorum. Mesai saatleri dışında çalışmam
gerektiğinde laboratuvar sorumlusunu bilgilendirmem gerektiğini biliyorum.
v Laboratuvarda asla önlüksüz çalışılmayacağını, uzun saçların toplanması ve kapalı ayakkabı
giyilmesi gerektiğini biliyorum.
v Gerekli durumlarda, eldiven, maske ve gözlük gibi gerekli koruyucu ekipmanı kullanmam
gerektiğini biliyorum.
v Laboratuvara yiyecek ve içecekle girmemem gerektiğini, sigara içilmeyeceğini ve ayrıca kıvılcım
çıkaran malzemeleri kullanmayacağımı biliyorum.
v Hiçbir kimyasalı tatmamam ve koklamamam, pipeti ağzımla kullanmamam gerektiğini biliyorum.
Asla asitin üzerine su eklenmeyeceğini biliyorum.
v Kimyasal maddeleri (asit, baz, organik maddeler vb) lavabolara dökmeyeceğim. Bunlar için
hazırlanan atık toplama kaplarında ilgili kimyasalı toplayacağım.
v Kimyasal maddelerin ve gaz tüplerinin kaydedilmesi ve taşınması ile ilgili kuralları biliyorum.
v Herhangi bir kaza durumunda veya hasarlı ve kırık ekipmanları derhal laboratuvar sorumlusuna
bildirmem gerektiğini biliyorum.
v Acil durum prosedürleri hakkında bilgi sahibiyim. Yangın tüplerinin, ilk yardım dolaplarının, acil
durum duşlarıyla acil durum çıkışlarının yerlerini biliyorum.
v Özel sağlık sorunlarımı (diyabet, astım vb.) laboratuvar sorumlusuna yazılı olarak beyan etmem
gerektiğini biliyorum.
v Deney bitiminde gaz, elektrik, su, deney düzeneği gibi sistemleri ve deney ortamını temiz ve
güvenli bir şekilde bırakmadan ortamı terk etmeyeceğim.
v Laboratuvar ortamının ciddi bir ortam olduğunu biliyorum ve çalışırken genel disiplin kurallarına
uyacağım.
v Laboratuvar kurallarına uymadığım takdirde yazılı uyarı alacağımı ve laboratuvardan
uzaklaştırılacağımı biliyorum.
Yukarıda ifade edilen Laboratuvar Güvenlik Kurallarını okudum ve anladım. Kurallara
uymamamdan dolayı benim, başkalarının ya da laboratuar cihaz ve sistemlerinin uğrayabileceği
her türlü maddi ve manevi kaybın sorumluluğunun bana ait olacağını ve oluşacak hasarın
tarafımdan tazmin edileceğini biliyor ve kabul ediyorum.
______________________________________________________________
Tarih : .................................
İmza : ....................................................
Adı-Soyadı: ………………………..………
EK-3
Bitirme Tezi Yazım Kuralları
YTÜ
KİMYA-METALURJİ FAKÜLTESİ
BİTİRME TEZİ YAZIM KURALLARI
Çizelge Kodu: BTE
Yürürlülük Tarihi: Haziran 2004
Güncelleştirme Sayısı: 2
Sayfa:1-13
BİTİRME TEZİ
A- Her yarıyıl başında Bölüm Başkanlığı tarafından Bitirme Tezi Dersine kayıt olacak
öğrencilerin sayısı belirlenir; bu sayının öğretim üyesi sayısına bölünmesiyle her öğretim
üyesinin bitirme tezi danışmanlığını üstleneceği en fazla öğrenci sayısı bulunur ve öğretim
üyelerine duyurulur.
B- Öğretim üyesi bitirme tezi konularını belirler ve bitirme tezinin yapılacağı yarıyıl başlamadan 2
hafta önce bölüme bildirir.
C- Bölüm Başkanlığı tarafından, her öğretim üyesinin bitirme tezi danışmanlığını üstlendiği
öğrencilerin isimleri ve bu öğrencilerin çalışma konuları listelenerek ilan edilir.
D- Bitirme tezlerinin adları, öğrenci, danışman (tez yöneticisi) ve jüri üyelerinin adları ve bitirme
tezinin Türkçe ve İngilizce olarak en az 100 kelimelik özetleri Bölümlerin WEB sayfasında
“Bitirme Tezleri” başlığı altında yer alacaktır.
Bitirme tezleri gerekmedikçe aynı konuda tekrar edilmeyecek, aynı konunun yeniden işlenmesinin
gerektirdiği durumda gerekçesi ve bir önceki bitirme tezinden farkı, “Giriş” bölümünde belirtilecek,
daha önce yapılmış çalışmalar hakkındaki bilgiler dokümanın son sayfasında yer alacaktır.
Tezlerin bir sanayi kuruluşu ile işbirliği halinde veya uygulamalı yapılmasına, öğrencinin araştırmaya
yönlendirilmesine özen gösterilecektir.
Bitirme tezleri mutlaka Bölümlerin arşivinde yer alacak bitirme tezlerine nasıl ulaşılabileceği Bölüm
WEB sayfasında belirtilecektir.
Ø Bitirme Tezlerinin Hazırlanması
Bitirme tezleri, aşağıda bölümlerde ayrıntılı şekilde verilen bilgilere göre hazırlanır. Öğrencinin
hazırladığı bitirme tezinin bu bilgilere uygunluğunu, danışman öğretim üyesi denetler.
Ø Bitirme Tezlerinin Teslimi
Mevcut yönetmeliğe göre, bitirme tezleri dönemin tamamlanmasından sonraki sınav döneminin ilk
günü 4 kopya halinde, danışman öğretim üyesinin sınava girer/giremez onayı ile birlikte öğrenci
bürosuna teslim edilir. Bitirme tezlerinin jüri üyelerine dağıtımı öğrenci bürosu tarafından yapılır.
Ø Bitirme Tezlerinin Sınav Şekli
Bitirme tezi sınavları, mevcut yönetmeliğe göre final sınavlarının ikinci haftası içerisinde yapılır.
Bitirme tezi sınavlarında sözlü sunumlar, görsel ve işitsel sunum teknikleri kullanılarak yapılır.
Ø Bitirme Tezi Sınavının Değerlendirilmesi
Bitirme tezi sınav notu, Bölüm Başkanlığı’nın bitirme tezi sınavı için belirlediği kriterlerin jüri üyeleri
tarafından değerlendirilmesi ile 100 puan üzerinden verilir.
1. BİTİRME TEZİ HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
1.1 Bitirme Tezinin Konusunun Belirlenmesi
Bitirme tezinin konusu, dönem başında kayıtlardan 2 hafta önce ilan edilir ve kayıt haftasında
öğrenci bitirme tezini belirler ve Bölüm başkanlığının onayına sunulur.
1.2 Kaynak Araştırması
Seçilen konu ile ilgili kaynak araştırması, bu konuda yapılmış çalışmalarla ilgili bilgilerin
toplanmasını içerir. Danışman öğretim üyesi kaynak araştırması konusunda gerekli bilgileri ve
kullanılacak yöntemleri öğrenciye açıklar. Öğrenci, topladığı kaynakları danışmanına gösterir
ve yaptığı kaynak taramasının yeterli olduğuna ilişkin onayını alır.
1.3 Bitirme Tezinin Genel İfadesi
Bitirme tezinin yazılı olarak hazırlanmasındaki ilk ve en önemli kademe tez içeriğinin
belirlenmesidir. İyi bir tezin temel bir ana fikri olmalı, bunun yanında diğer yardımcı öğeler
de iyi bir şekilde organize edilmelidir. Genel kural olarak her paragrafa, o paragrafı özetleyen
bir cümleyle başlanmalı ve bunu karşıt tartışmalar izlemelidir. Uzun cümlelerden kaçınılarak,
fikirlerin açık, sade ve akıcı cümleler ile ifade edilmesine çalışılmalıdır. Öğrenci anlamadığı
veya anlamını bilmediği ifadelere tezde yer vermemelidir. Bitirme tezi, çalışmanın deneysel
veya literatür araştırması oluşuna göre aşağıdaki başlıklar altında hazırlanmalıdır.
DENEYSEL ÇALIŞMA
LİTERATÜR ARAŞTIRMASI
Dış kapak
İç kapak sayfası
Ön sayfalarda bulunması gerekenler
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
SİMGE LİSTESİ
SİMGE LİSTESİ
KISALTMA LİSTESİ
KISALTMA LİSTESİ
ŞEKİL LİSTESİ
ŞEKİL LİSTESİ
ÇİZELGE LİSTESİ
ÇİZELGE LİSTESİ
ÖNSÖZ
ÖNSÖZ
ÖZET
ÖZET
ABSTRACT
ABSTRACT
Tez metninde bulunması gerekenler
GİRİŞ
GİRİŞ
KAYNAK ARAŞTIRMASI
ANA METİN
DENEYSEL ÇALIŞMA
ALT BÖLÜMLER
SONUÇLAR VE TARTIŞMA
SONUÇLAR VE TARTIŞMA
GENEL SONUÇLAR ve ÖNERİLER
Son sayfalarda bulunması gerekenler
KAYNAKLAR
KAYNAKLAR
EKLER (varsa gösterilmelidir.)
EKLER (varsa gösterilmelidir.)
Ø Özet ve Abstract
Bu bölümde, araştırmanın amacı ve kapsamı açıklanıp genel sonuçlar özetlenmelidir. Özet
bölümünde kaynak verilmemelidir. Özetin hemen altında “Anahtar Terimler” aşağıdaki
örnekteki gibi belirtilmelidir.
Anahtar Terimler: Enerji, rüzgar, yenilenebilir
Ø İçindekiler
İçindekiler listesinde, metin içerisinde yer alan bölümler, bu bölümlerde yer alan ana ve alt
başlıklar sayfa numaraları ile birlikte verilmelidir (İçindekiler örneği 3. Bölümün sonunda
bulunmaktadır).
Ø Çizelge ve Şekil Listeleri
Metin içerisinde çok sayıda çizelge ve şekil varsa bunların açıklamalı listesi sayfa numaraları
ile birlikte bu bölümde belirtilmelidir (Çizelge ve şekil listeleri örneği 3. Bölümün sonunda
verilmiştir).
Ø Giriş
Giriş bölümünde, araştırma yapılan konu aydınlatılmalı, konunun önemi veya neden
araştırıldığı açıklanmalı ve son paragrafta da çalışmanın amacı özetlenmelidir. Bu bölüm
okuyucuya, çalışmanın veya çalışılan konuya yaklaşımın anlaşılmasında yardımcı olacaktır.
İyi bir giriş bölümü, araştırılan problemin niteliğini ve kapsamını mümkün olan bütün
açıklıkla sunmalı, araştırma yöntemini belirtmeli ve o yöntemin seçilme nedenlerini de
açıklamalıdır.
Ø Bölümler
Bitirme tezi, izlenmesi kolay olacak şekilde bölümlere ayrılmalıdır. Bitirme tezinin literatür
çalışması olması halinde amaç, konunun tüm yönleriyle aydınlatılması ve tartışılmasıdır.
Konu hakkında kaynaklardan elde edilen bilgiler, mevcut kanıtlar, gerçekler ve literatür ile
tartışılmalıdır.
Bitirme tezi deneysel bir araştırma ise Deneysel Çalışma Bölümünü içermelidir. Bu bölümde,
deneysel çalışma tanımlanmalı, deney sistemi ve kullanılan malzemeler tanıtılmalı ve
çalışmada incelenen parametrelerin neler olduğu açıklanmalıdır. Deney sonuçları ayrı bir
bölümde değerlendirilerek tartışılmalı ve tartışmada konu ile ilgili karşıt görüşler veya
öğrencinin görüşleri yer almalıdır.
Ø Sonuç ve Öneriler
Sonuç ve öneriler kısmında konu ile ilgili tartışmaların genel sonuçları verilmelidir. Ayrıca
mevcut bilgilerin yeterliliği, gelecekte yapılması önerilen çalışmalar, cevapsız kalan sorular
gibi konulara da ağırlık verilmelidir.
1.4 Bitirme Tezinin Kontrolü
Tamamlanan bitirme tezi kontrol edilmek üzere danışman öğretim üyesine verilmelidir. İlgili
danışman öğretim üyesinin onayı alındıktan sonra bitirme tezi jüriye sunulmaya hazır olup,
öğrenci sınava alınabilir.
1.5 Tezin Sunulması
Tezler, en geç dönemin tamamlanmasından sonraki sınav döneminin ilk günü 4 nüsha halinde
spiral ciltlenmiş olarak ÖĞRENCİ İŞLERİNE teslim edilmelidir. Öğrenci bu süre içerisinde
bitirme tezini teslim etmediği taktirde başarısız sayılır ve notu F olur. Bu durumdaki öğrenci
bir sonraki yarıyıl başında yeniden bitirme tezi alır.
Bitirme tezi sınavında, yapılan çalışma görsel ve işitsel sunum teknikleri kullanılarak
sunulmalıdır. Yaklaşık 10 dakika sürecek olan sözlü sunumda öğrenci, çalışmanın amacını,
gerekçesini ve neler yaptığını en iyi şekilde açıklamalıdır. Sunuyu takiben jüri üyeleri
öğrenciye sorularını yöneltir ve varsa düzeltmelerini belirtir.
2. YAZIM ESASLARI
2.1 Genel
·
·
·
·
·
Bitirme tezi anlaşılır arı bir Türkçe ile yazım kurallarına uygun olarak yazılmalıdır.
Bitirme tezi bilgisayar ortamında hazırlanmalı ve çıktıları lazer ya da mürekkep
püskürtmeli yazıcılardan alınmalıdır. Bitirme tezinin hiçbir bölümünde elle veya
daktilo ile yapılan düzeltmeler, silintiler, kazıntılar kabul edilmez.
Tez metni anlaşılır ve yazım kurallarına uygun bir Türkçe ile yazılmalıdır.
Tez yazımında A4(210 x 297 mm) standardında 70-100 gr. Birinci hamur beyaz kağıt
kullanılmalıdır.
Tez yazımında bilgisayar ve “Times New Roman Tur” karakter kullanılmalıdır.
Kağıdın yalnız bir yüzüne yazılmalıdır.
Metin içinde kısaltmaları ifade eden simgeler, metinde ilk geçtikleri yerde parantez
içinde açıklanarak verilmelidir. Örneğin; “….numunenin TGA (Thermogravimetric
Analysis) eğrisi incelendiğinde….”. Ancak, yaygın olarak bilinen kurumlara ait
standart kısaltmaların açıklanmasına gerek yoktur. Örneğin; TSE, ISO, ASTM,…vs.
Bitirme tezi metninde SI birim sistemi kullanılmalıdır.
2 2 Sayfa Düzeni ve Sayfaların Numaralandırılması
·
·
·
·
Sayfa kenar boşlukları: sol; 3.5, sağ; 2, alt; 2 cm ve üst; 2.5 cm olmalıdır.
Giriş bölümünden önceki sayfalar Romen rakamları ile numaralandırılmalı, numara
sayfanın alt kısmına konmalı ve ortalanmalıdır (iç kapak sayfası “i” kabul edilir,
yazılmaz).
Tez metninde sayfa numarası sayfanın alt kısmına konmalı ve ortalanmalıdır.
Dış ve iç kapak dışında bitirme tezinin tüm sayfaları numaralandırılmalıdır. Bitirme
tezinin başlangıç kısmı; içindekiler, kısaltma listesi, Çizelge listesi, şekil listesi,
sembol listesi ve özet bölümlerinden oluşur. Bitirme tezinin metin kısmı ise giriş
bölümü, diğer bölümler, sonuçlar ve/veya tartışma, kaynaklar, ekler ve özgeçmiş
bölümlerinden oluşur. Bitirme tezinin başlangıç kısmı birden başlayarak küçük Romen
rakamları ile (i, ii,…) şeklinde alt orta , metin kısmı ise (1,2,..) şeklinde sayfanın alt
orta kısmına gelecek şekilde numaralandırılmalıdır.
2.3 Satır Aralıkları ve Düzeni
·
·
·
·
Tez metninde 1.5 satır aralığı kullanılmalıdır.
Ön ve son sayfaların, tez metni içindeki şekil ve çizelge açıklamaları ile dipnotları
yazımında 1 (bir) satır aralığı kullanılmalıdır.
Ön ve son sayfaların başlıkları ile tez metninin bölüm ve alt bölüm başlıklarından
sonra öngörülen satır aralığı (1 veya 1.5) kadar boşluk bırakılmalıdır.
Paragraflar arasında 1.5 satır aralığı boşluk bırakılmalıdır.
2.4 Yazım Özelliği
·
·
·
·
·
·
·
Bitirme tezi yazım harf büyüklüğü 12 punto (dipnotlarda 10 punto) olmalıdır.
Noktalama işaretlerinden sonra bir karakter boşluk bırakılmalıdır.
Satıra en sol kenardan başlanmalıdır.
Satırlar aynı hizada bitirilmelidir.
Ön ve son sayfaların bölümleri ile tez metninin ana bölümleri yeni bir sayfa başından
başlanmalıdır.
Tez metninin bölüm ve alt bölüm başlıkları numaralandırılmalıdır.
Ön ve son sayfaların başlıkları ile tez metninin birinci derece bölüm (ana bölüm)
başlıkları büyük harfle, ikinci derece bölüm başlıklarında ise her sözcüğün ilk harfi
büyük, diğerleri ise küçük yazılmalıdır.
Örnekler:
·
·
·
Ana Başlık : 1. MAKROBAŞLATICILAR ve UYGULAMALARI
Ara Başlık : 1.2 Makroazobaşlatıcılar ile Blok Kopolimer Sentezi
Alt Başlık : 1.2.1 Başlama ve blok etkinliği
Üçüncü ve dördüncü derece bölüm başlıklarında yalnızca başlığın ilk harfi büyük,
diğer tüm kelimeler küçük harfle yazılmalıdır.
Birinci ve ikinci derece bölüm başlıklarında “ve, veya, ile” vb. bağlaçlar varsa bunlar
küçük harflerle yazılmalıdır.
Tüm bölüm başlıkları sayfanın sol kenarından başlanmalı ve koyu olmalıdır.
2.5 Şekiller
·
·
·
·
·
·
Şekil numarası ve açıklama şeklin altına yazılmalıdır. Açıklama yazımında 1 (bir) satır
aralığı kullanılmalıdır.
Şekiller her ana bölümde “1” den başlayarak ve ilk sayı bölüm numarası olmak üzere
ardışık numaralandırılmalıdır. Örneğin; 3. Bölümün 9. şekli “Şekil 3.9” biçiminde
yazılmalıdır.
Şekil açıklaması numaradan sonra bir karakter boşluk bırakılarak, yalnızca baştaki
kelimenin ilk harfi büyük, diğerleri küçük harflerle yazılmalıdır.
Şekil ile açıklama arasında 1 (bir) satır aralığı boşluk bırakılmalıdır.
Şekiller ve başlıkları metin içerisinde ortalanmalıdır.
Bir başka yayından aynen alınan şekillerde şekil adı sonunda kaynak gösterilmelidir.
Şekil 2.1 GPS ve nivelman ortometrik yükseklikleri farkı
2.6 Çizelgeler
·
·
·
·
·
·
Çizelge numarası ve açıklaması çizelgenin üstüne yazılmalıdır. Açıklama yazımında
1 (bir) satır aralığı kullanılmalıdır.
Çizelgeler her ana bölümde “1” den başlayarak ve ilk sayı bölüm numarası olmak
üzere ardışık numaralandırılmalıdır. Örneğin; 4. Bölümün 7. çizelgesi “Çizelge 4.7”
biçiminde yazılmalıdır.
Çizelge açıklaması numaradan sonra bir karakter boşluk bırakılarak, yalnızca baştaki
kelimenin ilk harfi büyük, diğer kelimeler küçük harflerle yazılmalıdır.
Çizelge ile çizelge açıklaması arasında 1 (bir) satır aralığı boşluk bırakılmalıdır.
Çizelgeler ve başlıkları metin içerisinde ortalanmalıdır.
Bir başka yayından aynen alınan çizelgelerde çizelge adı sonunda kaynak
gösterilmelidir.
Çizelge 2.1 Ürün ve kodları
Ürün Kodu Ürün
101.010
Compaq Deskpro EP
001.005
Pentium II 400 512C
004.003
64 MB 168 Pin SDRAM
003.003
4.3 GB HDD
2.7 Denklemler (Eşitlikler, Bağıntılar)
·
·
·
Denklemlerin yazımına sayfanın sol kenarından başlanmalıdır.
Denklemler her ana bölümde “1” den başlayarak ve ilk sayı bölüm numarası olmak
üzere ardışık numaralandırılmalı ve bu numara parantez içinde satır sonuna
yazılmalıdır. Örneğin; 2. Bölümün 14. denklemi (2.14) biçiminde yazılmalıdır.
Metin ile denklemin altında ve üstünde 1.5 satır aralığı boşluk bırakılmalıdır.
2
æx+ yö æx- yö
5 x + 8 xy + 5 y = 9ç
÷
÷ +ç
è 2 ø è 2 ø
2
2
2
2.8 Dipnotlar
·
·
·
Geçtikleri sayfa içinde sırasıyla ′*′, ′**′ …. Biçiminde belirtilmelidir.
Sayfa içinde bir çizgi ile ana metinden ayrılmalıdır.
Sayfa kenar boşluklarına taşmamalıdır.
(2.1)
·
·
Yazımda 1 (bir) satır aralığı kullanılmalıdır.
Harf büyüklüğü 10 punto olmalıdır.
Örnek dipnot*
2.9 Metin İçinde Değinmeler
Ø Kaynaklara Değinme
Tez metni içinde kaynaklar, yazar soyadı ve kaynağın yayım yılı belirtilerek gösterilir.
İnternet ile ilgili referans adresler tez içerisinde sıra numarası ile köşeli parantez ([..])
kullanılarak kaynaklar listesinin en son kısmında yer almalıdır.
Örnekler:
…Tasarımda grafik tasarım araçları, karar tablosu ve yapısal anlatım teknikleri
kullanılabilmektedir (Pressman, 1987).
…Javanovic (1989), demiryolu trafik kontrol problemi için en kapsamlı matematiksel modeli
geliştirmiştir.
…Sauder ve Westerman (1983) modeline benzer bir yaklaşım Kraft (1987) tarafından
verilmektedir.
…Çelik’e (1975) göre herhangi bir andaki çevresel iç sıcaklık aşağıdaki formülle
hesaplanabilmektedir.
...Bu konuya ait ayrıntılı bilgi ilgili internet adresinde bulunmaktadır [1].
Bir kaynak içinde geçen, ancak bilinmeyen bir yayına değinme;
…Şahin (1996) tarafından bildirildiğine göre Mize vd., sistemi birbiriyle karşılıklı ilişki veya
bağımlılık gösteren elemanların kümesi olarak tanımlamışlardır.
… Mize vd., tarafından sistem, birbiriyle karşılıklı ilişki veya bağımlılık gösteren elemanların
kümesi olarak tanımlanmaktadır (Şahin, 1996).
·
·
·
·
·
·
*
Tek yazarlı kaynak gösterimi: Yukarıda verilen örneklere uyulmalıdır.
İki yazarlı kaynak gösterimi: Yazar soyadları arasına “ve” konulmalıdır.
Örnek; (Boursier ve Mullon, 1993)
İkiden çok yazarlı kaynak gösterimi: İlk yazarın adından sonra “vd” kısaltması
kullanılmalıdır. Örnek; (Ershun vd., 1993)
Aynı anda birden çok sayıda kaynak gösterimi: Yayınlar en eskisinden en yenisine
doğru sıralanmalı ve aralarına “noktalı virgül” konulmalıdır. Örnek; (Long, 1987;
Campbell vd., 1990; Antenucci vd., 1991)
Bir yazarın değişik tarihlerdeki yayınlarının aynı anda kaynak olarak gösterimi.
Yazarın soyadı bir kez yazılmalı ve yayın tarihleri eskisinde yenisine doğru
sıralanarak aralarına “virgül” konulmalıdır. Örnek; (Welty, 1988, 1991)
Bir yazarın aynı yıla ait yayınlarının kaynak olarak gösterimi: Yayın tarihlerinden
sonra sırasıyla a, b,… harfleri kullanılmalı ve aralarına “noktalı virgül” konulmalıdır.
Örnek; (Welty, 1988a; 1988b)
Bu belgede ifade edilmeyen diğer tüm yazım kuralları için tez yöneticinize başvurunuz.
Ø Şekil, Çizelge ve Denklemlere Değinme
Değinme örnekleri aşağıda verilmektedir.
Bir şekle değinme:
…Pek çok işleme ayrılabilen ve sırası değiştirilebilen bu aşamalar Şekil 2.3’de gösterilmiştir.
…Bu aşamalar, pek çok işleme ayrılabilmekte ve sırası değiştirilebilmektedir (Şekil 2.3).
…Bu aşamalar (Şekil 2.3), pek çok işleme ayrılabilmekte ve sırası değiştirilebilmektedir.
Bir çizelgeye değinme:
…Coğrafi varlıklar için saptanan nokta, çizgi ve alan simgeleri Çizelge 4.8’de gösterilmiştir.
…Coğrafi varlıklar için nokta, çizgi ve alan simgeleri saptanmıştır (Çizelge 4.8).
…Coğrafi varlıklar için nokta, çizgi ve alan simgeleri (Çizelge 4.8) saptanmıştır.
…Grafik veriler, fiziksel tasarımdaki yerlerinde kullanıma hazır duruma getirilir (Çizelge
4.8).
Bir denkleme değinme:
…(2.24) eşitliği yardımıyla nd çarpımı yeterli incelikte hesaplanabilir.
…(2.21)’den hesaplanan n, bilinen nd çarpımında kullanılarak d kalınlığı da kolayca
belirlenebilir.
…Bilinen nd çarpımında n kırılma indisi (2.21) kullanılarak d kalınlığı da kolayca
belirlenebilir.
2.10 Kaynaklar
·
·
KAYNAKLAR başlığı altında tezin içeriğinde değinilen tüm kaynaklar, alfabetik
sırada yazar soyadına göre düzenlenmelidir. Satırlar sayfanın sol kenarından
başlanmalı, yazımda 1 (bir) satır aralığı kullanılmalı, KAYNAKLAR başlığından
sonra ve birbirini izleyen iki kaynak arasında 1 (bir) satır aralığı boşluk bırakılmalıdır.
Kaynakların yazımı aşağıdaki kalıba uygun olmalıdır.
a) Yazar soyadı (ilk harf büyük), virgül, yazar adının baş harfi (büyük harf), nokta ve
virgül, parantez içinde yayın yılı ve virgül,
b) Belgenin başlığı (kelimelerin ilk harfleri büyük) ve virgül (makale ve bildiri adları
tırnak, “…” arasında yazılmalı, kitap adlarının yazımında tırnak
kullanılmamalıdır),
c) Yayımlandığı yer (kelimelerin ilk harfleri büyük) ve virgül (kitaplarda yayınevi,
makalelerde yayın organı, bildirilerde bilimsel toplantının adı),
d) Kitaplarda yayımlandığı kent ve nokta,
Makalelerde cilt numarası (varsa parantez içinde sayısı), iki nokta üst üste, sayfa
numaraları, nokta,
Bildirilerde bilimsel toplantının düzenlendiği tarih ve kent, nokta
Yayın organı olarak periyodiklerin yazımında uluslararası kısaltmaları
kullanılmalı, kısaltmalar bilinmiyorsa orijinal adları yazılmalıdır.
Örnekler:
Kitap
Rao, C. R. ve Mitra, S. K. (1971), Generalized Inverses of Matrices and Its Applications, John
Wiley&Sons, New York.
Makale
Roth, J. P. (1996), “Diagnosis of Automata Failures: A Calculus and a Method”, IBM Journal
of Research and Development, 10:270-291.
Bildiri
Isdale, M. ve Lee, Y. C., (1992), “An Object Oriented Modelling Framework for Geographic
Information”, ISPRS XVII. Congress, 2-14 Aug. 1992, Washington.
·
·
·
·
·
·
·
·
·
Aynı yazara ait farklı yıllardaki kaynaklar yayım tarihlerine göre sıralanmalı, her
defasında yazar soyadı ve adı kurala uygun olarak yazılmalıdır.
Aynı yazara ait aynı yıl içindeki birden çok sayıda kapak, metin içinde değinildikleri
sırada, yayın yılından sonra boşluk bırakılmaksızın yazılacak a, b, … harfleriyle
tanımlanarak verilmelidir.
İki yazarlı kaynaklarda yazar adları arasına “ve” konulmalıdır.
İkiden çok yazarlı kaynaklarda yazar adları arasına “virgül”, en son yazardan önce
“ve” konulmalıdır.
Bir derleme içindeki bir yayın kaynak olarak gösterilmişse, yayın adı ve sayfa
numaralarından sonra virgül konularak derlemenin adı, derleyen adının ilk harfi,
nokta, soyadı, (Derl.) ya da derleyen adları (aralarına “virgül”, en son addan önce “ve”
konulmalı). (Derl.) ve virgül yazılarak derlemeye ilişkin öteki bilgiler verilmelidir.
Yayıma kabul edilmiş, ancak yayımlanmamış bir kaynağın sonuna “(baskıda)” ifadesi
yazılmalıdır.
Çevirilerde kaynağın yayın yılı olarak çeviri yılı alınmalı, çevirinin başlığı çevrilmiş
şekliyle yazıldıktan sonra parantez içinde (Çev., çeviren adının ilk harfi, nokta ve
soyadı) yazılmalı ve belgeye ilişkin öteki bilgiler verilmelidir.
Zorunlu hallerde, tez çalışmasına bağlı olarak, kaynak numaralandırma sistemi de
kullanılabilir. Bu durumda, kaynaklar kısmında ve metinde köşeli parantez içinde
gösterilmelidir.
İnternet adresleri aşağıdaki örneklerdeki gibi verilmelidir:
Kaynaklar Örneği
Alkış, A., (1993), “Landinformationssystem in Türkei am beispiel der Staadt İstanbul”,
Proceedings of 16th Urba Data Management Symposium, 6-10 Sept. 1993, Wien, 159-167.
Antenucci, J. C., Brown, K., Croswell, L. P., Kevany, J. M. ve Archer, H., (1991), Geographic
Information Systems, Van Nostrand Reinhold, New York.
Aysu, E., (1990a), Şehir Planlamasında Yoğunluk, Yıldız Üniversitesi Yayınları, 214,
İstanbul.
Aysu, E., (1990b), İstanbul Anakent Alanında Devingenlik Örüntüsü, Yıldız Üniversitesi
Yayınları, 215, İstanbul.
Demirkol, E. Ö., Aydemir, S., Taştan, H. ve Bank, E., (1994), “Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi
Sistemi (TUCBS) Projesi”, 1. Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, 18-20 Ekim
1994, KTÜ, Trabzon.
Frank, A. U., (1988), “Requirements for a Databese Management System for a GIS”,
Photogrammetic Engineering and Remote Sensing, 54(11): 1557-1564.
Gielsdof, L. ve Gründig, L., (1997), “Conformal Mapping of Local Coordinate Systems into a
Gobal Reference Frame”, 185-194, Second Turkish-German Joint Geodetic Days, O. Atlan ve
L. Gründig (Derl.), Papers Presented to the Conference, 27-29 May 1997, Berlin/Germany.
İBŞB, (1991), Şehir Planlama Müdürlüğü Sistem Analizi Raporu, İstanbul Büyükşehir
Belediye Başkanlığı.
Long, L., (1987), Management Information System, Englewood Cliffs, New Jersey.
Sarbanoğlu, H., (1988), “Yazılım Krizi ve SSADM”, Harita Dergisi, 109: 70-93.
Ünal, E., (1989), İmar Planlama Uygulama, T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik
Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü Yayınları, 35, Ankara.
[1] www.sciencedirect.com
[2] www.istanbul.edu.tr/duyurular/akademik/akademik.htm
Ø İçindekiler Örneği
İÇİNDEKİLER
Sayfa
SİMGE LİSTESİ ......................................................................................................................... i
KISALTMA LİSTESİ ................................................................................................................ ii
ŞEKİL LİSTESİ ........................................................................................................................ iii
ÇİZELGE LİSTESİ ................................................................................................................... iv
ÖNSÖZ....................................................................................................................................... v
ÖZET ......................................................................................................................................... vi
ABSTRACT ............................................................................................................................. vii
1.
GİRİŞ ....................................................................................................................... 1
2.
SÜPERKRİTİK AKIŞKANLAR ............................................................................ 2
2.1
2.2
2.3
2.4
Süperkritik Akışkan Özellikler ................................................................................ 2
Çeşitli Süperkritik Çözücüler .................................................................................. 5
................................................................................................................................. 7
................................................................................................................................. 8
3.
3.1
3.1.1
3.1.2
3.2
3.3
DENEYSEL ÇALIŞMALAR ............................................................................... 11
Deneysel Teknikler................................................................................................ 12
Dinamik yöntem .................................................................................................... 16
Statik yöntem ......................................................................................................... 16
............................................................................................................................... 17
............................................................................................................................... 20
4.
SONUÇLAR ........................................................................................................ 40
KAYNAKLAR ......................................................................................................................... 45
EKLER ..................................................................................................................................... 48
Ek 1
Ek 2
Kavram listesi ........................................................................................................ 49
Kontrol cetveli ....................................................................................................... 50
Ø Şekil Listesi Örneği
ŞEKİL LİSTESİ
Şekil 1.1 Kopolimerlerin Yapılarına Göre Sınıflandırılması...................................................5
Şekil 1.2 Blok ve Aşı Kopolimer Türleri.................................................................................7
.
.
Şekil 4.1 Makrobaşlatıcıların Genel Reaksiyon Adımları.......................................................56
Şekil 4.2 Makrobaşlatıcıların Sınıflandırılması ve Türleri......................................................60
Ø Çizelge Listesi Örneği
ÇİZELGE LİSTESİ
Çizelge 1.1
Çizelge 2.2
.
.
Çizelge 4.1
Çizelge 4.2
A ve B Materyallerinden Sentezlenen A Tipi Makroazobaşlatıcılar..................15
Makroazobaşlatıcı Sentezinde Kullanılan Azo Bileşikleri.................................18
APEG’lerin Hazırlama Şartları ve Karakterizasyonu.........................................44
PUA Membranlarının Sentez Şartları..................................................................47
YTÜ
KİMYA-METALÜRJİ FAKÜLTESİ
Kimya Mühendisliği Bölümü
Kimya Mühendisliği Laboratuvarı III
Öğretim Üyesi:
Öğretim Üyesi Yrd.:
PROJE KONUSU
GRUP NO:
Numarası
Adı Soyadı
2014-2015, BAHAR
Katkı Payı
İmza

deney ta - Yıldız Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü

Transkript

Benzer belgeler

BİTİRME TEZİ YAZIM KILAVUZU 1 - Nevşehir Hacı Bektaş Veli

Bitirme Tezi Yönergesi - Uludağ Üniversitesi | İnşaat Mühendisliği

Kooperationspartner: Gefördert durch:

Bileşik Formülü Yazma Kimyasal Tepkimeler 1.Yanma Tepkimeleri 2

ilkokul dönemi bitmek üzere – çocuğunuz için şimdi hangi okul