Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.

Transkript

Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
Faaliyet Raporu 2004
Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›’n› aral›ks›z
37 y›l yürüten Merhum Sak›p Sabanc›’n›n an›s›na...
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
11 May›s 2005 Tarihli
Ola¤an Genel Kurul Toplant› Gündemi
1)
Aç›l›fl ve Baflkanl›k Divan›’n›n teflekkülü
2)
Genel Kurul Toplant› Tutana¤›’n›n imzalanmas› hususunda Baflkanl›k Divan›’na yetki verilmesi
3)
2004 Y›l› faaliyet ve hesaplar› hakk›nda Yönetim Kurulu ve Denetçi Raporlar›’n›n okunmas›, müzakeresi
4)
2004 Y›l› Bilanço ve Kâr-Zarar Hesaplar›’n›n okunmas›, müzakeresi ve tasdiki ile kâr da¤›t›m›yla ilgili teklifin
görüflülerek karara ba¤lanmas›
5)
Yönetim Kurulu Üyeleri ve Denetçiler’in fiirket’in 2004 y›l› faaliyetlerinden dolay› ibra edilmeleri
6)
Yönetim Kurulu Üyeleri’nin ücretlerinin tesbiti
7)
Dönem içinde boflalan denetçilik görevi için denetçi seçimi ve görev süresi ile ücretinin tesbiti
8)
Yönetim Kurulu taraf›ndan belirlenen Ba¤›ms›z D›fl Denetim Kuruluflu’nun onay›
9)
Esas Sözleflme’nin sermaye ile ilgili 10. maddesinin de¤ifltirilmesi ve yine bu madde ile ba¤lant›l› olarak Esas
Sözleflme’ye yeni bir geçici madde eklenmesi hakk›nda karar verilmesi
10) Yönetim Kurulu Baflkan› ve Üyeleri’ne, Türk Ticaret Kanunu’nun 334. ve 335. maddelerinde yaz›l› muameleleri
yapabilmelerine izin verilmesi
‹çindekiler
03
04
07
10
12
16
17
18
19
20
22
24
Sabanc› Toplulu¤u’na Genel Bak›fl
Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj›
CEO’nun Mesaj›
Yönetim Kurulu
Sabanc› Holding Üst Yönetimi
Vizyon ve Misyon
Yeni Yönetim Yaklafl›m›
Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Temettü Politikas›
Risk Yönetimi
‹nsan Kaynaklar›
Sabanc› Toplulu¤u
‹fltirakler ve ‹fltirak Oranlar›
26
34
40
44
48
50
52
58
62
67
68
69
Finansal Hizmetler
Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv
G›da ve Perakendecilik
Çimento
Kimya ve D›fl Ticaret
Tekstil
Di¤er Faaliyetler
Sosyal ve Kültürel Faaliyetler
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu
Kâr Da¤›t›m Önerisi
Denetçi Raporu
Konsolide Mali Tablolar ve Ba¤›ms›z Denetim Raporu
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Sabanc› Toplulu¤u’na
Genel Bak›fl
Sabanc› Holding, finansman, planlama, ifl gelifltirme, risk yönetimi ve insan
kaynaklar› ifllevlerinin koordinasyonunun yan› s›ra, Toplulu¤un vizyon ve
stratejilerinin belirlenmesinden ve Topluluk içinde yarat›lacak sinerji ile
hissedarlar›na sa¤lanan de¤erin art›r›lmas›ndan sorumlu bir yönetim merkezidir.
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi., Türkiye’nin en büyük sanayi ve finans topluluklar›ndan biri
olan Sabanc› Toplulu¤u’na ba¤l› flirketleri temsil eden ana flirkettir.
Sabanc› Toplulu¤u, hemen hemen tamam› faaliyet gösterdikleri sektörlerin liderleri konumunda
olan 64 flirketten oluflmaktad›r. Sabanc› Toplulu¤u’nun temel ilgi alanlar›, bankac›l›k ve
sigortac›l›¤› kapsayan Finansal Hizmetler, G›da ve Perakendecilik, Lastik, Takviye Malzemeleri
ve Otomotiv, Kimya ve D›fl Ticaret, Çimento, Tekstil, Plastik, Enerji, Ka¤›t ve Ambalaj Malzemeleri,
Turizm ile Bilgi ve Telekomünikasyon’dur. Sabanc› Holding’in kendi hisseleri hariç, ‹stanbul
Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem gören 12 flirkette ifltiraki bulunmaktad›r.
Sabanc› Toplulu¤u’na ba¤l› flirketler 11 yabanc› ülkede faaliyetlerini sürdürmekte ve ürünlerini
Avrupa, Orta Do¤u, Asya, Kuzey Afrika, Kuzey ve Güney Amerika’n›n çeflitli bölgelerinde
pazarlamaktad›rlar. Sahip oldu¤u sayg›nl›k ve marka imaj›, güçlü ortakl›klar› ve Türkiye
piyasalar› hakk›ndaki bilgi ve deneyimi sayesinde Sabanc› Toplulu¤u, ana faaliyet alanlar›nda
büyümüfl ve yabanc› ortakl›klar› arac›l›¤›yla dünya pazarlar›na aç›lm›flt›r. Sabanc› Holding’in
uluslararas› ifl ortaklar› aras›nda, konular›nda dünyan›n önde gelen isimleri Bridgestone,
Toyota, Kraft Foods International, Bekaert, Heidelberg Cement, Carrefour, Dia, Hilton
International, Mitsubishi Motor Co., International Paper ve Philip Morris yer almaktad›r.
Sabanc› Holding, finansman, planlama, ifl gelifltirme ve insan kaynaklar› ifllevlerinin
koordinasyonunun yan› s›ra, Toplulu¤un vizyon ve stratejilerinin belirlenmesinden ve Topluluk
içinde yarat›lacak sinerji ile hissedarlar›na sa¤lanan de¤erin art›r›lmas›ndan sorumlu bir
yönetim merkezidir.
2004 y›l› faaliyetleri sonucu olarak, Sabanc› Toplulu¤u 8,6 milyar ABD Dolar› konsolide sat›fl
geliri elde etmifl ve net kâr› 540 milyon ABD Dolar›’na ulaflm›flt›r.
Sabanc› Holding’in en büyük hissedar grubunu, sahip olduklar› %74,7 hisse oran›yla Sabanc›
Ailesi oluflturmaktad›r. Sabanc› Holding hisseleri %25,3 halka aç›kl›k oran› ile ‹stanbul Menkul
K›ymetler Borsas›’nda ifllem görmekte, depo sertifikalar› ise SEAQ International ve Portal’da
kotedir.
03
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n
Mesaj›
Say›n Ortaklar›m›z,
2004 y›l› Sabanc› Toplulu¤u ve Türkiye için çok önemli bir y›l oldu.
Öncelikle Sabanc› Toplulu¤u, 2004 y›l› içinde kuruluflundan beri Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›m›z›
yapm›fl olan Sak›p Sabanc›’y› kaybetti. Sabanc› Toplulu¤u Merhum Sak›p Sabanc› liderli¤inde
Sabanc› Kardefllerin özverili çal›flmalar› ile konsolide 8,6 milyar ABD Dolar› cirolu, 34 bin
çal›flan› ile alt› ifl grubunda 11 ülkede yat›r›mlar› olan bir Topluluk haline geldi.
Dünya ekonomisi ve ticaretinde, 2004 y›l›nda iyileflme artarak sürdü. Dünya ekonomisi
%5 büyüyerek petrol fiyatlar›nda yaflanan h›zl› yükselifle ra¤men son 30 y›l›n en yüksek büyüme
h›z›n› gerçeklefltirdi. ABD ekonomisi yine global ekonominin dinamosu durumundayken
dikkatleri üzerinde toplayan Çin ekonomisi %9,5 büyüme h›z› ile geliflimini sürdürdü.
04
Sabanc› Toplulu¤u, Merhum Sak›p Sabanc› liderli¤inde Sabanc›
Kardefllerin özverili çal›flmalar› ile konsolide 8,6 milyar ABD
Dolar› cirolu, 34 bin çal›flan› ile alt› ifl grubunda 11 ülkede
yat›r›mlar› olan bir Topluluk haline geldi.
Dünya ekonomisi ve ticaretindeki genifllemenin deste¤i Euro bölgesindeki büyümeyi de
h›zland›rd› ve oran %2’ye ulaflt›. Japonya ekonomisi %2,6 ile 2003’den h›zl› büyürken, Japonya
d›fl›ndaki Asya ekonomilerinde ortalama büyüme h›z› %7,9 olarak gerçekleflti.
Öte yandan, global ekonomi yüksek petrol fiyatlar›ndan olumsuz etkilenmeyi 2005 y›l›nda da
sürdürecek görünüyor. Büyüme h›z›nda dünya genelinde bir gerileme beklense de,
gerçekleflmenin ortalaman›n üstünde olaca¤› tahmin edilmekte.
Türkiye ekonomisi ayn› dönemde %9,9’luk bir büyümeyi yakalad›. Ülkemiz bu elveriflli global
ortamdan olumlu etkilenmeyi 2005 y›l›nda da sürdürmeye devam edecek görünmekte. 2004
y›l›nda politik istikrar› ile mali ve parasal politikalarda disiplini kararl›l›kla sürdüren Türkiye,
döviz kurunda istikrar› korurken, ihracat›n› 2003 y›l›na göre %33,5 oran›nda art›rd›. Enflasyonu
ve reel faizleri tek haneli seviyelere indirmeyi baflard›.
Avrupa Birli¤i’nin 17 Aral›k 2004’teki toplant›s›n›n en önemli gündem konusu olan Türkiye ile
müzakereleri bafllatmas› hususunda 3 Ekim 2005 tarihine karar vermesi, ülkemizin politik ve
makroekonomik istikrar konusunda uluslararas› piyasalara daha güçlü ve uzun dönemli güven
vermesini sa¤lam›flt›r. Yüzy›llard›r Avrupa ile içiçe yaflam›fl olan ülkemiz ve insan›m›z için yeni
bir dönemin olaca¤›na inand›¤›m›z bu sürecin bafllamas›, Sabanc› Toplulu¤u olarak bizim de
destekledi¤imiz bir süreçtir.
IMF ile yeniden imzalanacak üç y›ll›k anlaflma ülkemizin mali ve ekonomik disiplinine büyük
katk›lar sa¤layacak, Avrupa Birli¤i uyum sürecinde ülke olarak güçlü ve istikrarl› bir yap›ya
kavuflmam›za yol açacakt›r.
Topluluk olarak ülkemizde 2004 y›l›nda oldu¤u gibi sonraki y›llarda da politik ve ekonomik
alanlarda yaflanan istikrar›n kal›c› ve sürdürülebilir olmas› için üzerimize düflen görevleri
yerine getirmeye devam edece¤iz.
Sabanc› Holding olarak 2004 y›l›nda, Merhum Sak›p Sabanc›’n›n bizlere b›rakt›¤› k›ymetli
bayra¤› devrald›ktan sonra Toplulu¤umuzu daha ileriye tafl›mak için organizasyonumuzu, ifl
tan›mlar›m›z›, yetki ve sorumluluklar›m›z› yeniden belirledik. Grup Baflkanlar›m›z›n say›s›n›
sekizden alt›ya indirerek rasyonalize ettik ve yetkilerini art›r›p tüm Gruplar›m›z›n stratejilerini
yeniden gözden geçirdik.
2005 y›l› bütçelerimiz ve üç y›ll›k stratejik hedeflerimizle ekip olarak yeni bir döneme haz›r›z. Bu
yeni dönemde ana faaliyet alan› olarak belirledi¤imiz Finansal Hizmetler, Lastik, Takviye Malzemeleri
ve Otomotiv, Kimya ve D›fl Ticaret, Çimento, G›da ve Perakendecilik ve Tekstil sektörlerinde yerel
ve global geliflmemizi ba¤›ms›z ve gerekti¤inde stratejik ortakl›klar kurarak devam ettirece¤iz.
Bu amaçla hedef pazarlar›m›z, yak›n co¤rafyam›zdan bafllamak üzere tüm dünyad›r.
Bu hedefimiz do¤rultusunda 2004 y›l› içinde Dupontsa flirketimizdeki DuPont hissesini sat›n
ald›k. Bu flirketimiz 1 milyar ABD Dolar›’n› aflan cirosu ile sektöründe Avrupa’da önemli pazar
pay›na sahiptir. 2005 y›l›nda da globalleflme amac› ile sat›n alma faaliyetlerimizi sürdürece¤iz.
2005 y›l› için gündemimizdeki önemli konulardan birisi de, Avrupa Birli¤i’nden görüflme tarihi
alm›fl, IMF ile yeniden üç y›ll›k anlaflma yapma haz›rl›¤›nda olan, politik ve ekonomik istikrar›
yakalam›fl, jeopolitik önemi dünya taraf›ndan kabul edilmifl, büyümeye, geliflmeye ve dünya
ile entegrasyona haz›r Türkiye’nin bu hedeflere ulaflmas›nda lokomotif olma gücüne sahip
Sabanc› Holding’in gelecek için strateji ve hedeflerinin geliflen flartlar paralelinde
tan›mlanmas›d›r.
05
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n
Mesaj›
Sabanc› Holding olarak 2004 y›l›nda, Merhum Sak›p Sabanc›’n›n bizlere b›rakt›¤›
k›ymetli bayra¤› devrald›ktan sonra Toplulu¤umuzu daha ileriye tafl›mak için
organizasyonumuzu, ifl tan›mlar›m›z›, yetki ve sorumluluklar›m›z› yeniden belirledik.
Grup Baflkanlar›m›z›n say›s›n› sekizden alt›ya indirerek rasyonalize ettik ve yetkilerini
art›r›p tüm Gruplar›m›z›n stratejilerini yeniden gözden geçirdik.
Bu amac›m›za ulaflmada:
• y›llar boyunca kazand›¤›m›z Sabanc› de¤erleri,
• ifl yapma becerimiz,
• itibar›m›z,
• güçlü mali yap›m›z,
• gelifltirdi¤imiz verimli çal›flma sistemleri,
• uluslararas› flirketlerle uyumlu çal›flma becerimiz,
• kurumsal yönetim anlay›fl›na olan inanc›m›z
bizlere yol gösterecektir.
2004 y›l›nda temelini atmaya bafllad›¤›m›z bu yeni yap›n›n ana amac› siz ortaklar›m›za ve tüm
paydafllar›m›za kal›c› ve sürdürülebilir de¤er yaratmakt›r.
Sosyal ve kültürel alandaki faaliyetlerimiz 2004 y›l›nda da devam etti. Konusunda Türkiye’nin
en büyük, dünyan›n da say›l› vak›flar› aras›nda yer alan Hac› Ömer Sabanc› Vakf›, Sabanc›
Ailesi’nin büyük özverisi ile hayata geçirdi¤imiz Sabanc› Üniversitesi bünyesinde 2004 y›l›nda
hizmete ald›¤› 927 kiflilik tam donan›ml› gösteri merkezi ve 1.200 kiflilik kapal› spor merkezi
ile hizmetlerini sürdürdü.
Sabanc› Üniversitesi bünyesinde faaliyette bulunan Sak›p Sabanc› Müzesi ve çal›flanlar› 2005
y›l›nda Londra’da aç›lacak olan Türkler sergisi için hem kuratörlük çal›flmalar›nda görev ald›
hem de bu sergiye müze bünyesinde yer alan eserlerini göndermeyi kabul ederek destek verdi.
Ayr›ca, 2004 y›l›nda da her y›l geleneksel hale gelen 1.000 ö¤renciye burs verilmesi faaliyetimize
devam edildi. Tüm bu geliflmelerin yan› s›ra, merhum Sak›p Sabanc›’n›n sa¤l›¤›nda bafllatt›¤›
son hay›r ifli olan Kandilli K›z Lisesi’nin restorasyonu çal›flmas›na deste¤imiz sürdürüldü.
Baflar› ile geçen 2004 y›l› gibi 2005 y›l›n›n da hepimize hay›rl› olmas›n› dilerim.
Güler Sabanc›
Yönetim Kurulu Baflkan› ve
Murahhas Üye
06
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
CEO’nun Mesaj›
Say›n Ortaklar›m›z,
2004 y›l›nda Sabanc› Toplulu¤u baflar›l› bir y›l yaflad›. Ortakl›klar›m›z› gözden geçirdik; baz›lar›n›n
tamam›n› ald›k, baz›lar›ndan ise ayr›ld›k. Bunun nedeni global rekabetin içinde güçlü olmak
ve güçlü kalmakt›. Beklentilerimiz, 2005 y›l›nda da oluflturdu¤umuz dengeli portföyle daha
h›zl› koflmak ve daha yükse¤e s›çramak.
17 Aral›k 2004’de Avrupa Birli¤i’nin Türkiye’yi tam üyeli¤e götürecek müzakereleri 2005’de
bafllatma karar› ile, Avrupa kap›s› araland›. Bugüne kadar Sabanc› Toplulu¤u sanayi flirketleri
ve bankalar› ile Avrupa’da sadece var olmakla kalm›yor, ekonomik aç›dan da önemli bir yer
tutuyordu. fiimdi yeni at›l›mlarla bu yer daha da geniflleyecek.
2004 y›l›nda:
‹fltirak portföyümüzü daha dengeli bir hale getirebilmek için yap›land›rma çal›flmalar›na devam
ettik. Bu amaçla;
•
Dupontsa’da, DuPont hisselerini sat›n ald›k ve böylelikle Dupontsa’n›n 100%’üne sahip
olduk.
•
I-Bimsa flirketindeki IBM hisselerini sat›n alarak, önceli¤imizi kaliteli servis ve müflteri
memnuniyeti üzerine yo¤unlaflt›rd›k.
•
‹nsa flirketinin operasyonunu durdurduk.
•
Winsa’y› satt›k.
07
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
CEO’nun Mesaj›
Mevcut ifllerimizde ise önemli at›l›mlar yapt›k:
•
G›da sektöründe stratejik büyümemizi sürdürdük. Piyale flemsiye markas› alt›nda
sundu¤umuz yeni ürünlerin yan›nda Saka suyunu piyasaya sunduk. Tüketicilerin Saka damacana
suyuna gösterdikleri ilgi bizi memnun etti. Türkiye’deki su mevzuat› AB normlar›na uygun
hale getirildi. Saka, AB normlar›na uyumlu ‘‘Do¤al Mineralli’’ su özelliklerini tafl›yan ilk
markalardan biri oldu.
•
Perakende sektöründe iki yeni süpermarket (Championsa) ve 56 yeni Diasa ma¤azas› açt›k.
Teknosa’da, bu y›l›n sonunda dokuz ilde ma¤aza say›m›z 57’ye, yetkili sat›c› ve servis noktalar›m›z
500’ün üzerine ç›kt›.
•
Ortak bir çal›flma kültürü ve sinerji yaratmak üzere Lastik ve Takviye Malzemeleri Grup
Baflkanl›¤› ve Otomotiv Grup Baflkanl›¤›’n›, Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv Grup
Baflkanl›¤› olarak birlefltirdik. Beksa’da sat›fl tonaj›n› art›rmaya devam ettik. Kapasite art›rmaya
yönelik 15 milyon ABD Dolar› yat›r›m yapt›k.
•
Otomotiv sektöründe Temsa ile Avrupa otobüs ve midibüs pazar›nda 2003 y›l›nda 360 adet
olan sat›fl›m›z› 548 adete ç›kartt›k. Toyotasa’da yurtiçinde 30.000 adet ile rekor sat›fl›m›z›
gerçeklefltirdik. Pazar pay›m›z 2004 y›l›nda %6,7’ye ulaflt›.
•
Çimento flirketlerimiz yüksek kârl›l›k ve pazar pay› ile baflar›l› bir y›l geçirdiler. Bu durum
bizi yeni yat›r›mlar yapmak için teflvik ediyor. Nitekim, Kayseri’de temelini att›¤›m›z 30 milyon
ABD Dolar’l›k yeni beyaz çimento tesisi de bunun en büyük örne¤i oldu.
•
370 MW elektrik üretim kapasitesine sahip Enerjisa tesislerimizde verimlili¤i ve maliyet
bilincini sürekli k›lmak için çal›flt›k. Da¤›t›m tesislerinin özellefltirmeleri ve do¤algaz da¤›t›m
ihalelerine ilgimizi ve çal›flmalar›m›z› sürdürüyoruz.
2005 y›l›nda da hedefimiz mevcut ve yeni ifllerimizin en uygun kombinasyonuyla dengeli bir
portföy oluflturabilmek ve Dupontsa gibi örnekleri art›rmak.
Global rekabetçilik vizyonuyla, Sabanc› fiirketleri’ni operasyonel mükemmelli¤e tafl›may›
amaçlayarak ve 2005 y›l› sonuna kadar maliyetlerimizi %30 azaltmay› hedefleyerek bafllatt›¤›m›z
3005 Program›m›z› 2004 y›l›nda baflar›yla sürdürdük. Bu faaliyetlerimizle rekabet gücümüzü
ve etkinli¤imizi hedefledi¤imiz gibi art›r›yoruz.
2004 y›l›nda bafllatt›¤›m›z Sabanc› Mükemmellik Projesi’ni 2005 y›l›nda devam ettirip, ifl
mükemmelli¤i anlay›fl›m›z› tüm Sabanc› fiirketleri’ne yaymak ve grup sinerjilerini en iyi flekilde
kullanmak amac›nday›z. Operasyonel mükemmelli¤e ulaflmada en güçlü araçlardan biri olarak
gördü¤ümüz Six Sigma giriflimimizle, kalite, maliyet ve verimlilikte önemli aflamalar kaydetmek
üzere ç›tay› yükseltip, küresel rekabetçili¤imizi art›rmak için kararl› ad›mlar ataca¤›z.
08
2004 y›l›nda konsolide olarak; sat›fllar›m›z 11,555 milyon YTL’ye
(8,6 milyar ABD Dolar›), ihracat›m›z %15,4 artarak 980 milyon
ABD Dolar›’na, net kâr›m›z ise 724 milyon YTL’ye (540 milyon
ABD Dolar›) ulaflt›.
2004 y›l›nda Entegre Risk Yönetimi (ERM) ile ilgili kritik stratejiler, programlar ve süreçler
gelifltirilerek, bunlar›n uygulamalar› grup içinde planland›¤› gibi yayg›nlaflt›r›lm›flt›r. Dünya
standartlar›nda etkin ve kaliteli bir risk yönetim anlay›fl›n› tüm grup bünyesinde hakim k›larak,
hissedarlar›m›za, ortaklar›m›za, yat›r›mc›lar ve çal›flanlar›m›za risklerini kontrol eden ve iyi
yöneten bir kurum oldu¤umuz konusunda güvence vermeye devam edece¤iz.
2004 y›l›nda konsolide olarak;
•
sat›fllar›m›z 11.555 milyon YTL’ye (8,6 milyar ABD Dolar›),
•
ihracat›m›z %15,4 artarak 980 milyon ABD Dolar›’na,
•
net kâr›m›z ise 724 milyon YTL’ye (540 milyon ABD Dolar›) ulaflt›.
2005 ve ileriye dönük olarak sürdürülebilir kârl›l›k, sürdürülebilir büyüme, performansa dayal›
yönetim anlay›fl› temel ilkelerimiz olacakt›r. En önemli kaynaklar›m›z olan insan gücümüz,
finansman kaynaklar›m›z ve itibar›m›z optimum bir flekilde kullan›lacakt›r.
Sabanc› Toplulu¤u’nun vizyonu daima daha ileriye gitmektir. 2004 y›l›nda elde etti¤imiz baflar›y›,
2005’de de katlayarak sürdürece¤iz; çal›flanlar›m›z, ortaklar›m›z ve hissedarlar›m›za de¤er
yaratmaya devam edece¤iz.
Yüksek performanslar› ve hissedarlar›m›za de¤er yaratmak için gösterdikleri özverili çal›flmalar›
için dinamik yönetim kadrolar›m›za ve tüm çal›flanlar›m›za teflekkürlerimi sunar›m.
Sayg›lar›mla,
Dr. Celal Metin
CEO
09
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Yönetim Kurulu
Güler Sabanc›
Baflkan ve Murahhas Üye
(17.05.2004-17.05.2007)
fievket Sabanc›
Baflkan Vekili
(17.05.2004-17.05.2007)
Erol Sabanc›
Baflkan Vekili
(17.05.2004-17.05.2007)
Ömer Sabanc›
Üye
(17.05.2004-17.05.2007)
Sevil Sabanc› Sabanc›
Üye
(17.05.2004-17.05.2007)
Serra Sabanc›
Üye
(17.05.2004-17.05.2007)
Hasan Güleflçi
Üye
(17.05.2004-17.05.2007)
O¤uz Karahan
Üye
(17.05.2004-17.05.2007)
Dr. Celal Metin
Üye ve CEO
(17.05.2004-17.05.2007)
Güler Sabanc›
fievket Sabanc›
Erol Sabanc›
Yönetim Kurulu Baflkan›
Yönetim Kurulu Baflkan Vekili
Yönetim Kurulu Baflkan Vekili
Adana’da do¤mufl ve yüksek tahsilini
Bo¤aziçi Üniversitesi ‹flletme Bölümü’nde
tamamlam›flt›r. Güler Sabanc›, Lastik ve
Takviye Grubu fiirketleri’nde çeflitli üst
düzey görevlerde bulunmufl ve bu
flirketlerin kurulufl ve iflletme
çal›flmalar›nda görev alm›flt›r. Sabanc›
Holding Yönetim Kurulu Baflkan› ve
Murahhas Üyesi olarak görev yapan Güler
Sabanc›, kuruluflundan itibaren üst düzeyde
sorumluluklar ald›¤› Sabanc› Üniversitesi
Mütevelli Heyeti Baflkan›’d›r.
10
1936 y›l›nda Kayseri’de do¤mufl ve yüksek
tahsilini ‹ngiltere’de Manchester
Üniversitesi’nde tekstil mühendisi olarak
tamamlam›flt›r. Evli ve üç çocuk babas› olan
fievket Sabanc›, tekstil flirketlerinde çeflitli
üst düzey görevler ald›ktan sonra, 1980
y›l›ndan itibaren Toplulu¤u yurtd›fl›nda
temsil etmifltir. Vaksa’n›n kurucular›
aras›nda yer alan fievket Sabanc›, Sabanc›
Holding Yönetim Kurulu Baflkan Vekili’dir.
1938 y›l›nda Kayseri’de do¤mufl ve yüksek
tahsilini ‹ngiltere’de Manchester College
of Commerce’de tamamlam›flt›r. Evli ve iki
çocuklu olan Erol Sabanc›, Sabanc› Holding
Yönetim Kurulu Baflkan Vekilli¤i’nin yan›
s›ra, Akbank Yönetim Kurulu Baflkan› ve
Murahhas Üyesi, Sabanc› Bank ve Ak
Uluslararas› Bankas› Yönetim Kurulu
Baflkan›, Türkiye S›nai Kalk›nma Bankas›
Yönetim Kurulu Üyesi ve Institute
Internationale D’Etudes Bancaires üyesidir.
Ömer Sabanc›
Sevil Sabanc› Sabanc›
Serra Sabanc›
Yönetim Kurulu Üyesi
Yönetim Kurulu Üyesi
Yönetim Kurulu Üyesi
1959 y›l›nda Adana’da do¤mufl ve yüksek
tahsilini Amerika Birleflik Devletleri’nde
Delaware Üniversitesi’nde Ekonomi
Bölümü’nde tamamlam›flt›r. Evli ve üç
çocuk babas› olan Ömer Sabanc›, Sasa
flirketlerinde 15 y›l boyunca Genel Müdür
ve Yönetim Kurulu Baflkan›, Kimya
Grubu’nda ise Baflkan olarak çal›flm›flt›r.
Ömer Sabanc›, Sabanc› Holding Yönetim
Kurulu Üyesi olmas›n›n yan› s›ra Avrupa
Sentetik Elyaf Derne¤i ile TÜS‹AD’›n
Yönetim Kurulu Baflkan›’d›r.
1973 y›l›nda ‹stanbul’da do¤mufl ve yüksek
tahsilini Marmara Üniversitesi ‹flletme
Bölümü’nde tamamlam›flt›r. Bir çocuk
annesi olan Sevil Sabanc›, Topluluk
flirketlerinde çeflitli görevler üstlendikten
sonra 1997-2001 y›llar› aras›nda Sabanc›
Holding Yönetim Kurulu Üyesi olarak vazife
alm›flt›r. Sevil Sabanc›, Sabanc› Holding
Yönetim Kurulu Üyesi olmas›n›n yan› s›ra
Türkan Sabanc› Görme Engelliler Okulu
Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkiye Binicilik
Federasyonu Asbaflkan›’d›r.
1975 y›l›nda Adana’da do¤mufl ve yüksek
tahsilini Portsmouth Üniversitesi ve ‹stanbul
Bilgi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde
birincilikle tamamlam›flt›r. Temsa
flirketinde görev yapm›fl olan Serra Sabanc›
Londra’da Institute of Directors’da “fiirket
Sat›n Alma ve Yönetim Kurulu Üyelikleri”
ile ilgili e¤itim alm›flt›r. Serra Sabanc›,
Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesi
olarak görev yapmaktad›r.
Hasan Güleflçi
O¤uz Karahan
Dr. Celal Metin
Yönetim Kurulu Üyesi
Yönetim Kurulu Üyesi
Yönetim Kurulu Üyesi/CEO
1937 y›l›nda Adana’da do¤mufl ve yüksek
tahsilini ‹ngiltere’de Manchester
Üniversitesi’nde teksil mühendisi olarak
tamamlam›flt›r. Evli ve üç çocuk babas› olan
Hasan Güleflçi, Toplulu¤a ba¤l› çeflitli
flirketlerde ve Sabanc› Holding’te en son
CEO olmak üzere çeflitli üst düzey
görevlerde bulunmufl ve 2000 y›l›nda
emekliye ayr›lm›flt›r. Hasan Güleflçi Sabanc›
Holding Yönetim Kurulu Üyesi olmas›n›n
yan› s›ra, çeflitli flirketlere dan›flmanl›k
vermekte olup, Amerikan Hastanesi
Dan›flma Kurulu Üyesi, ‹stanbul Filatelistler
Derne¤i ile Sa¤l›k ve E¤itim Vakf› üyesidir.
1929 y›l›nda ‹stanbul’da do¤mufltur. Evli ve
bir çocuk babas› olan O¤uz Karahan, 19461975 y›llar› aras›nda Yap› ve Kredi
Bankas›’nda en son olarak Genel Müdür
olmak üzere üst düzey görevlerde
bulunmufl; 1975 y›l›ndan itibaren çeflitli
Topluluk fiirketleri, Holding ve Akbank’ta
Genel Koordinatörlük, Yönetim Kurulu
Üyeli¤i, Yönetim Kurulu Baflkan Vekilli¤i,
Murahhas Üyelik ve Yönetim Kurulu
Baflkanl›¤› gibi üst düzey görevler alm›flt›r.
O¤uz Karahan Sabanc› Holding Yönetim
Kurulu Üyesi ve Denetim Komitesi Baflkan›
olmas›n›n yan› s›ra ‹stanbul Sanayi Odas›
Meclis Üyesi’dir.
1949 y›l›nda Ezine’de do¤mufl, yüksek
tahsilini ‹stanbul Üniversitesi Kimya
Bölümü’nde tamamlam›fl ve Kimya
Mühendisli¤i alan›nda Doktora derecesine
sahiptir. Evli ve iki çocuk babas› olan Dr.
Celal Metin, 1975-1988 y›llar› aras›nda
Lastik ve Takviye Grubu’na ait flirketlerde
en son Genel Müdür olmak üzere çeflitli
üst düzey görevlerde bulunduktan sonra
2003 y›l›na kadar dünyan›n çeflitli
ülkelerinde global operasyonlar› olan birçok
firman›n Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› ve
CEO’luk görevlerini yürütmüfltür. Dr. Celal
Metin, 2003 y›l›ndan itibaren Sabanc›
Holding’de CEO ve Yönetim Kurulu Üyesi
olarak görev yapmaktad›r.
11
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Sabanc› Holding
Üst Yönetimi
Komite Üyeleri
Finans Komitesi
Erol Sabanc›, Baflkan
Faruk Bilen
Mevlüt Aydemir
Nedim Bozfak›o¤lu
Denetim Komitesi
O¤uz Karahan, Baflkan
Sevil Sabanc› Sabanc›
‹nsan Kaynaklar› Komitesi
Güler Sabanc›, Baflkan
Mehmet Civelek
Haluk Dinçer
Erhan Kam›fll›
Turgut Uzer
Grup Baflkanlar›
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Faruk Bilen, Finans
Mehmet Civelek, ‹nsan Kaynaklar›
Haluk Dinçer, G›da ve Perakendecilik
Ahmet Cemal Dördüncü, Strateji ve ‹fl Gelifltirme
Yakup Güngör, Tekstil
Erhan Kam›fll›, Çimento
Ak›n Kozano¤lu, Finansal Hizmetler
Engin Tuncay, Kimya ve D›fl Ticaret
Turgut Uzer, Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv
Üst Yönetim
Mehmet Tevfik Nane, Genel Sekreter
Mevlüt Aydemir, Mali ‹fller ve Finansman Daire Baflkan›
Nedim Bozfak›o¤lu, Bütçe, Muhasebe ve Konsolidasyon Daire Baflkan›
Fuat Öksüz, Denetim Daire Baflkan›
R›dvan Yirmibeflo¤lu, ‹nsan Kaynaklar› Daire Baflkan›
Metin Reyna, Hukuk Müflaviri
Kürflat Darbaz, Kurumsal ‹liflkiler Direktörü
Murat Güvercinci, Çal›flma ‹liflkileri Direktörü
Ali Özgenç, ‹fl Gelifltirme Direktörü
Tamer Saka, Risk Yönetim Direktörü
Özer Yelçe, Kurumsal ‹letiflim Direktörü
Barbaros ‹neci, Bafl Ekonomist
12
2
5
8
4
9
3
7
6
1
Dr. Celal Metin
CEO
Güler Sabanc›
Yönetim Kurulu Baflkan›
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Vizyon ve Misyon
Vizyon
Faaliyet alanlar›m›zda ve yapt›¤›m›z
her iflte farkl›l›klar yaratarak kal›c›
üstünlükler sa¤lamak
Misyon
Rekabetçi ve sürdürülebilir büyüme
potansiyeli olan "stratejik bir portföyü"
paydafllar›na de¤er yaratacak flekilde
yönetmek
16
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Yeni Yönetim Yaklafl›m›
1
Sorumlu ve
fieffaf
3
Aktif
Kat›l›m
2
Yarat›c›l›k
4
Stratejik
Yaklafl›m
Sorumlu ve fieffaf: Öz de¤erlerimiz tevazu, insana
sayg›, halka yak›nl›k, sosyal sorumluluk bilinciyle
kurumsal yönetiflimi gerçeklefltirmek
Yarat›c›l›k: Marka, teknoloji, tasar›m, network, IP
ve bunun gibi kal›c› üstünlükler yaratmak
Aktif Kat›l›m: Karar süreçlerinde kat›l›m ve ortak
ak›l› teflvik eden bir yönetim yaklafl›m› oluflturmak
Stratejik Yaklafl›m: Bugünkü ifllerimizi mükemmel
yönetmek ve uzun dönemde üstünlükler sa¤layacak
flekilde gelece¤imizi planlamak
17
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Yat›r›mc› ‹liflkileri ve
Temettü Politikas›
Sabanc› Holding Ortakl›k Yap›s› (*)
Yat›r›mc› ‹liflkileri
Sabanc› Ailesi %74,7
Sabanc› Holding yönetimi hissedarlar›yla fleffaf ve yak›n bir iletiflim içinde olmakla gurur
duymaktad›r. Ana hedef, mevcut hissedarlar için Sabanc› Holding’in de¤erini art›r›rken,
potansiyel yat›r›mc›lar için de hisselerini cazip bir yat›r›m arac› haline getirmektir. Holding
yönetimi, bu amaçla stratejik planlar› uygulay›p, sonuçlar›n› finans camias› ile zaman›nda ve
fleffaf bir flekilde paylaflmay› ilke olarak benimsemifltir. fieffafl›k yaklafl›m› fiirket’in yönetim
yap›s›nda da görülmektedir. Bu amaçla Sabanc› Holding Yönetim Kurulu’nda iki ba¤›ms›z üye
görev yapmaktad›r.
Uluslararas›
Kurumsal
Yat›r›mc›lar
%15,2
Di¤er
Yat›r›mc›lar
%10,1
Halka Aç›kl›k Oran› %25,3
(*) 28 Mart 2005 tarihindeki CitiBank N.A., Garanti Bankas›
ve Takasbank hesaplar›na dayal› tahmini bilgidir.
Sabanc› Holding’de yat›r›mc›larla iliflkiler, Finans Grubu bünyesinde yer alan Yat›r›mc› ‹liflkileri
Bölümü taraf›ndan yürütülmektedir. Yat›r›mc› camias›na günlük bilgi ak›fl› bu bölüm taraf›ndan
sa¤lanmaktad›r. 2004 y›l›nda telefon, e-mail ve posta yoluyla pek çok yat›r›mc› ve hisse senedi
analistinin sorular›na cevap verilirken, finansal raporlama dönemlerinde ve yeni geliflmeler
için proaktif olarak kendileriyle temasa geçilmifltir. Y›l boyunca CEO ve Finans Grup Baflkan›
liderli¤inde, genel merkezde 75’ten fazla, Londra, New York, Zürih, Cenevre, Frankfurt ve
Viyana gibi büyük finans merkezlerinde ise 90’›n üzerinde yat›r›mc› ve analist toplant›lar›
yap›lm›flt›r. Bu çal›flmalar›n sonucu olarak, yerli ve uluslararas› araflt›rmac›lar taraf›ndan
daha fazla say›da Sabanc› Holding raporu yay›nlanmaya bafllanm›flt›r. 2004 y›l›nda uluslararas›
kurumsal yat›r›mc›lar›n portföylerindeki Sabanc› Holding hisseleri önemli ölçüde artm›flt›r.
Yat›r›mc› iliflkileri ekibi, 2005 y›l›nda, yat›r›mc› camias›na stratejik gündem ve uygulama
planlar›n› iletmeye devam ederek mevcut ve potansiyel hissedarlarla yak›n diyalog ve iliflkilerini
sürdürmeyi hedeflemektedir.
Yat›r›mc› ‹liflkileri Bölümü’ne her türlü istek ve soru için [email protected]
adresinden ulafl›labilmektedir.
Temettü Politikas›
Sabanc› Holding temettü politikas›, SPK kurallar›na uygun olarak, her y›l da¤›t›labilir konsolide
kâr›n %30’unu nakit ve/veya bedelsiz hisse senedi olarak da¤›tmak fleklindedir. Buna uygun
olarak, 2005’te, 2004 y›l› kâr›ndan 120 milyon YTL nakit temettü da¤›t›lacakt›r. Ek olarak,
kurucu hisse sahiplerine her y›l SPK mevzuat›na göre belirlenen ticari kârdan vergi, %5 yasal
yedek ve %30 birinci temettü da¤›t›m›ndan sonra kalan kâr›n %3’ü kurucu temettüsü olarak
da¤›t›lacakt›r. Gündemdeki projelere ve fonlar›n durumuna ba¤l› olarak Sabanc› Holding
Yönetim Kurulu bu politikay› her y›l gözden geçirebilir.
Sabanc› Holding ‹MKB Hisse Performans›
1 Ocak 2004 - 31 Aral›k 2004
Piyasa De¤eri - Milyon ABD Dolar›
7.000
6.000
5.000
4.658
4.000
3.000
2.000
1.000
Oca.
18
fiub.
Mar.
Nis.
May.
Haz.
Tem.
A¤u.
Eyl.
Eki.
Kas.
Ara.
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Risk Yönetimi
2004 y›l›nda, 2003 y›l› sonunda temelleri at›lan Sabanc› Holding
Kurumsal Risk Yönetimi (ERM-Entegre Risk Management) sisteminin
gelifltirilmesine, yayg›nlaflt›r›lmas›na ve uygulanmas›na yönelik
altyap› çal›flmalar› baflar› ile tamamlanm›flt›r.
Sabanc› Holding bünyesinde 2003 y›l› sonunda kurulmufl olan Risk Yönetim Direktörlü¤ü, 2004
y›l›nda Sabanc› Holding Kurumsal Risk Yönetim Sistemi (SA-ERM) dönüflüm çal›flmalar›na
devam etmifl ve altyap› çal›flmalar›n› baflar›yla tamamlam›flt›r. Altyap› çal›flmalar› kapsam›nda
sistemin etkin bir flekilde yürütülmesi için gerekli yöntem, politika, prosedür ve uygulama
rehberleri oluflturulmufltur. Oluflturulan tüm bu yöntem ve kaynaklar, 2004 y›l› içinde Sabanc›
Toplulu¤u bünyesindeki belirli flirketlere bir plan çerçevesinde aktar›lm›fl, di¤er flirketlere de
2005 y›l› içinde aktar›lmaya devam edilecektir.
2005 y›l› itibariyle SA-ERM sisteminin tüm bileflenlerinin oluflturulmas› ve hayata geçirilmesiyle
Sabanc› Holding, Topluluk flirketleri baz›nda finansal, operasyonel, stratejik ve d›fl çevre ana
kategorilerinde ayr› ayr› tan›mlanm›fl 50’den fazla riski etkin bir flekilde belirlemifl olacakt›r.
Böylece Topluluk flirketleri, mevcut yönetim uygulamalar›n› bu risklere göre gözden geçirme
kabiliyetlerini maksimum noktaya ç›karm›fl olacaklard›r. Bu çal›flmalar›n sonucunda, flirketlerin
mevcut durumdaki risk profillerinin, Sabanc› Toplulu¤u ifl stratejileri ve risk alma iste¤i seviyesi
ile uyum içinde olmas› da güvence alt›na al›nm›fl olacakt›r.
Sabanc› Holding Kurumsal Risk Yönetimi anlay›fl›ndaki de¤iflimlerin ve uygulamalar›n, çok
k›sa bir sürede olumlu etkileri görülmüfltür. SA-ERM sisteminin hayata geçirilmesi uluslararas›
piyasalarda oldukça olumlu alg›lanm›fl ve Sabanc› Holding Sigorta Program›’n›n yenilenmesinde
ciddi iyilefltirmelerin elde edilmesi sa¤lanm›flt›r.
Sabanc› Toplulu¤u’nun, önceki y›llarda oldu¤u gibi, riskleri sistematik bir flekilde de¤erleme
ve yönetme konular›na verdi¤i önem 2004 y›l›nda da sürdürmüfltür. 2004 y›l›nda ulafl›lan gerek
finansal gerekse operasyonel sonuçlar, Topluluk flirketlerinin risk yönetimi konusundaki
uygulamalar›n›n etkinli¤ini aç›k bir flekilde ortaya koymaktad›r. Sabanc› Holding, risk yönetimi
faaliyetlerini “‹stikrarl› Büyüme” hedefine ulaflabilmek için önemli bir etken olarak görmekte
ve çal›flmalar›n› bu do¤rultuda sürdürmektedir.
2005 y›l›n›n, SA-ERM bilincinin ve uygulamalar›n›n Topluluk flirketlerindeki kritik ifl süreçleri
ile entegre olmas› sürecinin büyük bir ölçüde gerçeklefltirilece¤i önemli bir y›l olmas›
hedeflenmektedir. Risk yönetim faaliyetlerinin etkinli¤i ve üretkenli¤i artt›kça, hissedarlara
her zaman oldu¤u gibi en yüksek katma de¤eri sa¤lamak mümkün olacakt›r.
19
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
‹nsan Kaynaklar›
Sabanc› Holding’in insan kaynaklar› stratejisi “bulundu¤u her sektörde ‘dünya standartlar›nda’
insan kaynaklar› yönetim anlay›fl›n›n benimsendi¤i, herkesin çal›flmak istedi¤i ve çal›flmaktan
gurur duydu¤u örnek bir Topluluk olmak” olarak özetlenebilir.
Bu stratejiyi gerçeklefltirebilmekteki öncelik; ifle al›rken ve terfi ettirirken çok seçici olan,
çal›flanlar› heyecan verici hedeflere kilitleyen, yüksek performans standartlar›yla yönetilen,
yönetimi ve çal›flanlar› sonuçlardan sorumlu k›lan, çal›flanlara potansiyellerini ve yeteneklerini
kullanma f›rsat› veren, üstün performans› ödüllendiren bir yönetim ekibi oluflturmakt›r.
Sabanc› Holding, “baflarma arzusu yüksek, kazanmas›n› bilen, ifl ve sonuç odakl›, giriflimci ruhlu
ve makul biçimde risk alabilen, al›fl›lagelmifl s›n›rlar›n d›fl›nda çok boyutlu düflünebilen, sürekli
ö¤renen ve bilgi üreten, h›zl› ve enerjik, evrensel etik de¤erlere sahip” çal›flanlar›n ço¤unlukta
oldu¤u bir insan profili oluflturarak, bu profil için çal›fl›lmas› ayr›cal›kl› bir Topluluk olmay›
hedeflemektedir.
‹nsan kaynaklar› uygulamalar› ile de¤er yaratmak
Sabanc› Toplulu¤u flirketlerinde insan kaynaklar› yönetimi anlay›fl›; ifl yap›lan farkl› sektörlerin
özel ihtiyaçlara proaktif olarak cevap vermenin yan› s›ra, verimlili¤i ve günün ihtiyaçlar›
do¤rultusunda performans› destekleyecek yaklafl›m ve uygulamalar›n oluflturulmas›n› içerir.
Farkl› sektörlerde, farkl› ortaklar ile çal›flan, farkl› yap›lardaki flirketlerden oluflan Toplulukta,
insan kaynaklar› politikalar› flirketin özel ihtiyaçlar›na göre kolayl›kla adapte edecekleri flekilde,
genel hatlar› ile temel insan kaynaklar› süreçlerini ve prensiplerini ortaya koyan rehber politikalar
olarak tan›mlanm›flt›r. Sabanc› Holding taraf›ndan tan›mlanan befl ana politika; Seçme,
De¤erlendirme, Gelifltirme, Kariyer Planlama ve Emeklilik’tir.
En iyileri seçme ve yerlefltirme
Sabanc› Toplulu¤u, flirketlerin k›sa ve uzun vadeli ifl planlar› do¤rultusunda planlanan ve
tan›mlanm›fl olan insan kayna¤› ihtiyaçlar›n› karfl›laman›n yan› s›ra, Toplulu¤u gelece¤e tafl›yacak
geliflim potansiyeli olan kiflileri, sektörel flartlar› da gözönüne alarak, seçmekte ve ifle almaktad›r.
Yüksek performans› garanti alt›na alma
Topluluk, kiflilerin ve flirketlerin geliflimine katk›da bulunmak ve üstün performans› ödüllendirmek
amac›yla çal›flanlar›n›n performans›n› de¤erlendirmektedir. De¤erlendirme sürecinin sonucunda,
üstün performans›n ödüllendirilmesinin yan› s›ra, yüksek potansiyelli çal›flanlar›n tesbiti, tüm
çal›flanlar›n geliflim ihtiyaçlar›n›n belirlenmesi ve bunlar›n kendileriyle paylafl›lmas› esast›r.
20
Sabanc› Holding’in insan kaynaklar› stratejisi “bulundu¤u her
sektörde ‘dünya standartlar›nda’ insan kaynaklar› yönetim
anlay›fl›n›n benimsendi¤i, herkesin çal›flmak istedi¤i ve çal›flmaktan
gurur duydu¤u örnek bir Topluluk olmak” olarak özetlenebilir.
Organizasyonun tüm kademelerinde gerekli yetkinlik ve
becerilerin geliflimini sa¤lama
Sabanc› Toplulu¤u, mevcut ifllerini daha iyi yapabilmek, de¤iflen koflullara uyum sa¤layabilmek,
Topluluk flirketlerinin gelecekteki yöneticilerini yetifltirebilmek amac›yla çal›flanlar›n›
gelifltirmektedir. fiirketlerin kendi özel ihtiyaçlar›na göre oluflturdu¤u e¤itim ve gelifltirme
programlar›n›n yan› s›ra yönetici gelifltirme süreci, dört program ile kariyer geliflim sürecinin
bir parças› olarak Holding ‹nsan Kaynaklar› Bölümü taraf›ndan yönetilmektedir. Bu programlar;
Sabanc› Lider Tak›m› (SALT), Talent Pool (TP), Yönetici Aday Program› (YAP) ve Yönetici Gelifltirme
Program› (YGP)’dir.
Do¤ru potansiyel, do¤ru görev
fiirketlerin, de¤iflen koflullar alt›nda vizyonlar›na ulaflabilmesi ve baflar›da süreklili¤in
sa¤lanabilmesi için organizasyonun ve çal›flanlar›n sürekli gözden geçirilmesi esast›r.
Organizasyondaki geliflmelere paralel olarak yüksek potansiyelli adaylar›n yönetim pozisyonlar›na
haz›rlanmas›n›n planlanmas› sürekli bir hedeftir. Sabanc› vizyon, hedef ve de¤erlerini benimsemifl
yüksek potansiyelli kiflilerin Topluluk içerisinde de¤erlendirilmeleri önemli bir önceliktir. Bu
süreç, her sene Topluluk flirketlerinde eflzamanl› olarak yürütülen “Organizasyon Baflar› Plan›”
adl› çal›flma ile yönetilmektedir.
Emeklilik sonras› yaflam standard›n› korumak
Sabanc› Toplulu¤u’na uzun y›llar hizmet vermifl çal›flanlar›n çal›flma hayat› sonras›nda da yaflam
kalitesini sürdürebilmelerini sa¤layacak yaklafl›mlar› gelifltirmek önemli bir görevdir. Toplulukta
çal›flanlar›n emeklilik planlar›n›n yap›lmas› di¤er ana süreçlerin etkin iflleyebilmesi için bir ön
koflul olarak görülmektedir. Bu bak›fl aç›s› ile Sabanc› Toplulu¤u, bireysel emeklilik mevzuat›n›n
düzenlenmesi sonucu özel emeklilik uygulamas›na geçen ilk gruplardan biridir.
Bu insan kaynaklar› süreçleri sonucunda, hedeflenen yüksek kalibre çal›flan profili için çal›fl›lmas›
ayr›cal›kl› bir Topluluk oluflturulmas› amaçlanmaktad›r.
21
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
SABANCI TOPLULU⁄U
F‹NANSAL H‹ZMETLER
LAST‹K, TAKV‹YE MALZEMELER‹ VE
OTOMOT‹V
Akbank
Sabanc› Bank
Ak Uluslararas› Bankas›
Ak Finansal Kiralama
Ak Yat›r›m Menkul De¤erler
Ak Yat›r›m Ortakl›¤›
Ak Portföy Yönetimi
Aksigorta
Ak Emeklilik
LAST‹K
(1)
Brisa
TAKV‹YE MALZEMELER‹
Dusa
Sakosa
(2)
Beksa
OTOMOT‹V
Temsa
(3)
Toyotasa
(1) Bridgestone (Japonya) - Sabanc›
Lastik üretimi
(2) Bekaert (Belçika) - Sabanc›
Çelik kord hammadde üretimi
(3) Toyota and Mitsui (Japonya) - Sabanc›
Otomotiv pazarlama ve sat›fl›
GIDA VE PERAKENDEC‹L‹K
Ç‹MENTO
GIDA
G›dasa
(4)
Marsa
PERAKENDEC‹L‹K
(5)
Carrefoursa
(6)
Diasa
Teknosa
Akçansa
Çimsa
Oysa
(7)
(4) Kraft Foods International (ABD) - Sabanc›
G›da ürünleri üretimi, pazarlama ve sat›fl›
(5) Carrefour(Fransa) - Sabanc›
Hipermarket ve süpermarket zinciri
(6) Dia (‹spanya)- Sabanc›
‹ndirim marketleri zinciri
22
(7) Heidelberg Cement (Almanya) - Sabanc›
Çimento üretimi
K‹MYA VE DIfi T‹CARET
TEKST‹L
K‹MYA
Advansa
DIfi T‹CARET
Universal Trading
Exsa UK
Exsa Export
Exsa Amerika
Bossa
Yünsa
D‹⁄ER FAAL‹YETLER
SOSYAL VE KÜLTÜREL FAAL‹YETLER
ENERJ‹
Enerjisa
PLAST‹K
Pilsa
KA⁄IT VE AMBALAJ
(8)
Olmuksa
Dönkasan
S‹GARA VE TÜTÜNCÜLÜK
(9)
Philsa
(10)
Philip Morrissa
(8)
International Paper (ABD) - Sabanc›
Ka¤›t ve ka¤›t ürünleri üretimi
(9)
Philip Morris (ABD) - Sabanc›
Sigara üretimi
TUR‹ZM
Tursa
Ankara Enternasyonal
Otelcilik
B‹LG‹ VE
TELEKOMÜN‹KASYON
Sabanc› Telekom
Bimsa
Sabanc› Üniversitesi
Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi
Vaksa - Hac› Ömer Sabanc› Vakf›
(10) Philip Morris (ABD) - Sabanc›
Sigara pazarlama, sat›fl ve da¤›t›m›
23
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
‹fltirakler ve
‹fltirak Oranlar›
Afla¤›daki tablo 20 Nisan 2005 tarihi itibari ile Sabanc› Holding'in Topluluk flirketlerindeki direkt ve
endirekt ifltirak oranlar›n› göstermektedir.
20 Nisan 2005 itibari ile
Direkt
Endirekt
Toplam Sahip Olunan
Ödenmifl Sermaye
‹fltirak Oran›
‹fltirak Oran›
Direkt ve Endirekt Pay
(000' YTL)
(%)
(%)
(%)
fiirket ad›
Finansal Hizmetler
Akbank1
1.500.000
34,24
9,37
43,61
GBP 100.000.000
0,00
100,00
100,00
Ak Uluslararas› Bankas›2
36.000
0,01
99,99
100,00
Ak Finansal Kiralama3
65.300
0,01
99,99
100,00
153.000
57,40
0,00
57,40
20.000
0,00
99,35
99,35
Sabanc› Bank2
Aksigorta
1
Ak Emeklilik2
Ak Yat›r›m Menkul De¤erler
50.000
0,16
99,84
100,00
Ak Portföy Yönetimi2
1.000
0,00
100,00
100,00
Ak Yat›r›m Ortakl›¤›1, 2
6.000
0,00
100,00
100,00
EUR 22.374
92,82
7,18
100,00
2
Kimya ve D›fl Ticaret
Advansa
Sasa
180.250
0,00
81,12
81,12
Exsa A.fi.
77.000
9,82
35,88
45,70
Exsa U.K.
GBP 25.000.000
87,00
13,00
100,00
Universal Trading
EUR 12.782.297
90,00
10,00
100,00
US$ 410.113
40,00
60,00
100,00
US$ 234.330.000
0,00
50,00
50,00
1, 4
Exsa Americas
Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv
Dusa International
Brisa
1
Kordsa1, 5
Beksa
Sakosa
43,26
0,00
43,26
0,00
84,05
84,05
160
49,99
0,00
49,99
127.500
99,99
0,01
100,00
Nile-Kordsa6
LE 35.800.000
0,00
51,00
51,00
Interkordsa6
EUR 1.124.842
0,00
80,00
80,00
Kordsa USA6
US$ 5.000.000
0,00
100,00
100,00
EUR 25.000
0,00
100,00
100,00
IRR 57.700
0,00
60,00
60,00
70.000
45,95
2,75
48,70
3.326
64,99
0,01
65,00
Kordsa Germany6
Kian Kordsa6 (milyon)
Temsa
Toyotasa Pazarlama
24
7.442
108.376
20 Nisan 2005 itibari ile
Direkt
Endirekt
Toplam Sahip Olunan
Ödenmifl Sermaye
‹fltirak Oran›
‹fltirak Oran›
Direkt ve Endirekt Pay
(000' YTL)
(%)
(%)
(%)
G›dasa
94.000
99,99
0,01
100,00
Marsa KJS7
26.500
0,00
50,22
50,22
fiirket ad›
G›da ve Perakendecilik
Sapeksa
31.000
26,89
25,95
52,84
109.988
40,00
0,00
40,00
Diasa
33.367
40,00
0,00
40,00
Teknosa
35.000
51,22
0,70
51,92
Akçansa1
166.476
32,24
7,48
39,72
Çimsa1
121.306
39,26
12,57
51,83
10.076
0,00
41,09
41,09
Bossa1
67.500
50,12
0,00
50,12
Yünsa
29.160
38,40
11,07
49,47
3.000
25,00
0,00
25,00
Carrefoursa
Çimento
Oysa Çimento
1, 8
Tekstil
1
Di¤er
Philsa
Philip Morrissa
Olmuksa1
Enerjisa
Pilsa
‹nsa
Sabanc› Telekom
700
24,75
0,00
24,75
32.603
43,73
0,00
43,73
150.000
64,60
35,37
99,97
34.000
51,23
0,00
51,23
2.625
55,01
0,00
55,01
53.000
99,99
0,01
100,00
Bimsa
400
79,98
20,02
100,00
Tursa
95.000
96,85
2,67
99,52
Ankara Enternasyonel Otelcilik
38.000
70,29
0,00
70,29
150
20,00
30,00
50,00
Dönkasan
1. Hisse senetleri ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›'nda ifllem görmektedir.
2. Akbank ifltiraki
3. Ak Uluslararas› Bankas› ifltiraki
4. Advansa ifltiraki
5. Dusa International ifltiraki
6. Kordsa ifltiraki
7. G›dasa ifltiraki
8. Çimsa ifltiraki
25
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Finansal Hizmetler
Akbank, 2004 y›l sonu itibariyle kârl›l›k ve piyasa de¤eri aç›s›ndan
Türkiye’nin en büyük özel sektör bankas›d›r. Güçlü sermayesi, istikrarl›
mevduat yap›s›, ucuz maliyetli yabanc› kaynak temin olanaklar› ile
aktiflerinde gerçeklefltirdi¤i güçlü büyüme, Akbank’› özel sektörün
en kârl› bankas› haline getirmifltir.
26
Akbank’›n yeni stratejisi, bireysel, küçük ve orta ölçekli iflletme
(KOB‹) bankac›l›¤›na a¤›rl›k vererek müflteri odakl› yaklafl›m›
sürdürmek ve operasyonel verimlili¤i sürekli iyilefltirerek
müflterilere daha iyi hizmet sunabilmektir.
AKBANK
1948 y›l›nda kurulan Akbank, 2004 y›l sonu itibariyle kârl›l›k ve piyasa de¤eri aç›s›ndan Türkiye’nin
en büyük özel sektör bankas›d›r.
Akbank, temel bankac›l›k hizmetlerinin yan› s›ra, bireysel, ticari, kurumsal, özel bankac›l›k ve
uluslararas› ticaretin finansman› hizmetlerini sunmaktad›r. Bankac›l›k d›fl› finansal hizmetler ile
sermaye piyasas› ve yat›r›m hizmetleri ise, Banka’n›n Ak Yat›r›m Menkul De¤erler, Ak Yat›r›m Ortakl›¤›,
Ak Portföy Yönetimi ve Ak Emeklilik gibi ifltirakleri taraf›ndan verilmektedir.
Akbank, faaliyetlerini, ‹stanbul’daki Genel Müdürlü¤ü ve yurt çap›ndaki 13 Bölge Müdürlü¤ü arac›l›¤›
ile sürdürmektedir. Yurtiçinde toplam 633 flubesi ile güçlü ve yayg›n bir da¤›t›m a¤›na sahip olan
Akbank, hizmetlerini geleneksel da¤›t›m kanallar› olan flubelerin d›fl›nda, Bireysel ve Kurumsal
‹nternet fiubeleri, Telefon Bankac›l›¤› fiubesi, 1.440 ATM, 125 BTM, 190.000 POS terminali ve son
teknoloji kanallar› kiosk, cep telefonu ve cep bilgisayar› arac›l›¤› ile de sunmaktad›r. Ayr›ca, flubelere
destek amac›yla içinde müflterilerin ‹nternet ve Telefon flubelerini kullanmalar› için, bu kanallar›
kapsayan “Özgür Bankac›l›k Alan›” ad› alt›nda bölümler ayr›lm›flt›r.
Akbank’›n Almanya’da yedi (Frankfurt, Hannover, Hamburg, Stuttgart, Essen, Münih ve Berlin),
Malta’da bir flubesi ve Hollanda’da Akbank International N.V. ad›nda bir bankas› bulunmaktad›r.
Londra’da kurulu Sabanc› Bank’›n %37’sine sahip olan Akbank’›n, ayr›ca Paris’te bir temsilcili¤i
vard›r. Akbank, daha önce %39,99’una sahip oldu¤u ‹stanbul’da kurulu BNP-Ak-Dresdner Bank’›n
geriye kalan %60 hissesini Mart 2005’te sat›n alm›flt›r.
The Banker ve Euromoney dergileri, 2004 y›l›nda, Akbank’› “Türkiye’nin En ‹yi Bankas›” seçmifllerdir.
Daha önceki y›llarda da Akbank çeflitli defalar The Banker ve Euromoney dergileri taraf›ndan
“Türkiye’nin En ‹yi Bankas›” seçilmifltir. Ayr›ca ünlü Amerikan Forbes dergisi taraf›ndan bu y›l alt›nc›s›
düzenlenen “Dünyan›n En Cazip Halka Aç›k fiirketleri Listesi”ne Akbank ilk defa dahil edilmifltir.
“A-Listesi” olarak da an›lan bu listeye, dünyan›n her yan›ndan “blue-chip” olarak tan›mlanan halka
aç›k 400 güçlü flirket seçilmektedir.
Güçlü sermayesi, istikrarl› mevduat yap›s›, ucuz maliyetli yabanc› kaynak temin olanaklar› ile
aktiflerinde gerçeklefltirdi¤i güçlü büyüme, Akbank’› özel sektörün en kârl› bankas› haline getirmifltir.
2004 y›l› sonunda brüt kâr› 1.497 trilyon TL (yaklafl›k 1.093 milyon ABD Dolar›) ve toplam aktifleri
34.913 trilyon TL (yaklafl›k 25.490 milyon ABD Dolar›) olarak gerçekleflmifltir. Banka’n›n Sermaye
Yeterlilik Rasyosu, %36,24 ile sektördeki en yüksek oranlardan biridir.
Akbank’›n BDDK standartlar›na göre düzenlenmifl 31 Aral›k 2004 tarihli konsolide olmayan aktifleri
içerisinde kredilerin oran› %37, sabit k›ymetlerle mali ifltiraklerin oran› ise sadece %3’tür. 2005 y›l›
içinde bilançodaki kredilerin pay›n›n önemli ölçüde artmas›, menkul k›ymetlerin pay›n›n ise paralel
bir azal›fl göstermesi planlanmaktad›r. Bu bilanço yap›s›, Akbank’›n tamamen bankac›l›k faaliyetlerine
odakland›¤›n› göstermekte, kârl›l›¤a olumlu katk›da bulunmakta ve likiditesi yüksek bir mali yap›ya
iflaret etmektedir.
Akbank de¤iflen piyasa koflullar›na en iyi flekilde haz›rlanmay› hedeflemifltir. Bu hedef paralelinde
flekillendirilen “Yeni Ufuklar” De¤iflim Program›, Banka’y› gelece¤e haz›rlayan bir yeniden yap›lanma
sürecidir.
2004 y›l› Akbank aç›s›ndan de¤erlendirildi¤inde, 2001 y›l›nda her alandaki baflar›l› performans› ve
ulafl›lan liderlik konumunu sürekli k›labilmek amac› ile bafllat›lan “Yeni Ufuklar De¤iflim Projesi”nin
sonuçlar›n›n al›nmaya baflland›¤› görülmektedir. Akbank’›n Türk bankac›l›k sistemindeki konumu,
bu proje kapsam›nda uygulamaya ald›¤› yeni ürün ve hizmetlerle daha da güçlenmifltir. Örne¤in
yat›r›m fonu ve tüketici kredilerinde 2001 y›l›nda %5 olan pazar pay›, 2004 y›l›nda %15 seviyelerine
yükselmifltir. Benzer flekilde kredi kart› kredilerinde pazar pay› %8 seviyelerinden %14 seviyelerine
ç›km›flt›r. Akbank 2003 ve 2004 y›llar›nda en fazla kredi veren banka olmufltur. Banka’n›n yeni
stratejisi, bireysel, küçük ve orta ölçekli iflletme (KOB‹) bankac›l›¤›na a¤›rl›k vererek müflteri odakl›
yaklafl›m› sürdürmek ve operasyonel verimlili¤i sürekli iyilefltirerek müflterilere daha iyi hizmet
sunabilmektir.
27
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Finansal Hizmetler
De¤iflim Program›’n›n rakamsal sonuçlara yans›mas› önemle izlenmektedir. Bu do¤rultuda, kârl›l›k
ve performans ölçüm altyap›s› yenilenmifltir. Yenilenen sistem ile ürün, müflteri, müflteri iliflkileri
yöneticisi ve flube detay›nda kârl›l›k ve performans izlenmesi yap›lmaktad›r. Bu altyap› ile müflteri
segmentlerinin birer kâr merkezi gibi yönetilmesi, Banka hedeflerini gerçeklefltirmeye yönelik
aksiyonlar›n her seviyede h›zla al›nmas› desteklenmektedir.
Türk bankac›l›k sektöründe bugüne kadar yeterince ilgi görmemifl ve ticari müflteri segmenti içinde
ele al›nm›fl olan küçük iflletme segmenti, birçok bankadan önce Akbank’›n öncelikleri aras›na
girmifltir. Küçük iflletmelerin kendilerine özgü yap›lar› birçok bankac›l›k ürün ve hizmetinin bu
özelliklere göre yeniden yap›land›r›lmas›n› zorunlu k›lmaktad›r. Bu nedenle, küçük iflletme segmentini
yeniden tan›mlayan Akbank, organizasyon yap›s› içinde yeni bir bölüm oluflturarak küçük iflletme
segmentine yepyeni ürün ve hizmetler sunmaya bafllam›flt›r. Bu kapsamda küçük iflletmelere yönelik
yeni bir skorkart gelifltiren Akbank, küçük iflletme kredilerindeki tahsis süresini de h›zland›rm›flt›r.
Yüksek getirili müflteri segmentlerine odaklanmas›, yat›r›m fonu hacmindeki art›fl trendi, kredi
kartlar›ndaki baflar›l› performans› ve artan bireysel, küçük iflletme ve ticari kredi hacimleri de
Akbank’›n önümüzdeki y›llarda kâr›n› art›rarak sürdürmesinin ek güvencelerini oluflturmaktad›r.
Geliflmesini h›zla sürdüren kredi kart› ve tüketici kredileri ile h›zla geliflmesi beklenen küçük iflletme
kredileri, yüksek kâr marj›na sahip ürünler olmalar›na ra¤men göreceli olarak ölçülebilir risklere
sahiptirler. Bu ürünlerde bilinçli ve temkinli bir konsantrasyona gitme sermaye kârl›l›¤›n› daha da
yükseltecek, ücret ve hizmet komisyonlar›n›n artmas›na katk› sa¤layacakt›r.
Akbank, 2004 y›l›nda da yurtd›fl› piyasalardan uygun koflullarda kredi sa¤lamay› sürdürmüfl ve
sa¤lanan kaynak miktar› toplam 3.476 milyon ABD Dolar›’na ulaflm›flt›r.
Yak›n bir gelecekte, yabanc› bankalar›n artan ilgisi ile birlikte Türk bankac›l›k sektöründe birleflmeler
ve sat›n almalar sonucunda, her alanda uzmanlaflm›fl az say›da bankan›n ve “niche” alanlarda faaliyet
gösteren daha küçük ölçekli bankalar›n kalaca¤› tahmin edilmektedir. Akbank organik büyümeyle
kendini devaml› güçlendirmenin yan›nda gelecekte yabanc› bankalar ile de her türlü iflbirli¤ine aç›k
olacakt›r.
Akbank hisse senetleri %33,7’lik halka aç›kl›k oran› ile ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’na kotedir.
Yurtd›fl›nda ise, Londra IOB’de ve ABD OTC’de (Tezgahüstü Piyasa) Banka’n›n depo sertifikalar› ifllem
görmektedir. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle Akbank’›n piyasa de¤eri 9.261 milyon ABD Dolar› olup,
‹MKB’de en yüksek piyasa de¤erine sahip bankad›r.
* Belirtilen bütün finansal bilgiler, aksi belirtilmedikçe BDDK’n›n yürürlü¤e koydu¤u muhasebe ve raporlama standartlar›na
uygun olarak ve enflasyon muhasebesi esaslar›na göre düzenlenen konsolide olmayan mali tablolardan elde edilmifltir.
28
Sabanc› Bank, 114 milyon Sterlin'lik güçlü sermaye yap›s›, yüksek
likiditesi ve y›llard›r sürdürdü¤ü yüksek performans› sayesinde
Moody's'den Baa1 yat›r›m derecesi kredi notu alm›flt›r.
SABANCI BANK
Sabanc› Bank, 1983 y›l›nda ‹ngiltere'de Ak International Limited ad›yla kurulmufltur. Kuruluflundan
itibaren faaliyet alanlar›n› geniflleterek, günümüzde d›fl ticaret finansman›, kurumsal bankac›l›k,
hazine, sermaye piyasalar› ve bireysel bankac›l›k ifllemlerinde aktif bir konuma gelmifltir. Ana
stratejisi, özellikle Türkiye ba¤lant›l› ifllemlere odaklanm›fl olmakla birlikte, tüm kurumsal ticari ve
bireysel müflterilerine kaliteli finansal ürün ve hizmetleri sa¤lamakt›r. Sabanc› Bank, Türkiye ile ilgili
piyasalar hakk›ndaki uzman bilgi ve deneyimlerini, Akbank ve di¤er Sabanc› Toplulu¤u fiirketleri'nin
iflbirli¤i ile sunmaktad›r.
Sabanc› Bank, 114 milyon Sterlin'lik güçlü sermaye yap›s›, yüksek likiditesi ve y›llard›r sürdürdü¤ü
yüksek performans› sayesinde Moody's'den Baa1 yat›r›m derecesi kredi notu alm›flt›r.
AK ULUSLARARASI BANKASI (*)
Uzun y›llar süren bir iflbirli¤inin sonucu olarak 1985’te Akbank ile Fransa’n›n önde gelen bankalar›ndan
BNP Paribas taraf›ndan BNP-Ak Bankas› A.fi. kurulmufl, bu ortakl›¤a üç y›l sonra güçlü Alman
bankas› Dresdner Bank AG kat›lm›fl ve 1988 y›l›nda BNP-Ak-Dresdner Bank oluflmufltur.
Kurumsal bankac›l›k alan›nda faaliyet gösteren BNP-Ak-Dresdner Bank, güçlü ortaklar›, vizyon
sahibi yönetimi ve kaliteli personeli ile sektör içinde seçkin bir yere sahiptir. Banka’n›n tümüyle
kendisine ait bir finansal kiralama flirketi bulunmaktad›r.
2004 y›l sonu itibariyle BNP-Ak-Dresdner Bank’›n özkaynaklar› solo bazda 162 trilyon TL’ye, konsolide
bazda 206 trilyon TL’ye ulaflm›flt›r.
* 31 Mart 2005’te Akbank, BNP Paribas ve Dresdner Bank hisselerinin tamam›n› sat›n alm›fl ve Banka’n›n ad›
Ak Uluslararas› Bankas› olarak de¤ifltirilmifltir.
AK F‹NANSAL K‹RALAMA (*)
BNP-Ak-Dresdner Finansal Kiralama, BNP-Ak-Dresdner Bank’›n %99,8 ifltiraki ile 1988’de
kurulmufltur. Türkiye’de kurulan ilk finansal kiralama flirketlerinden biri olan BNP-Ak-Dresdner
Finansal Kiralama, 95 trilyon TL özkaynaklar› ve 231 trilyon TL aktif büyüklü¤ü ile sektörün önde
gelen kurulufllar› aras›nda yer almaktad›r.
Genel olarak büyük ölçekli firmalara hizmet veren BNP-Ak-Dresdner Finansal Kiralama, özellikle
2002 y›l›ndan itibaren küçük ve orta ölçekli firmalara yönelmifltir. Bu alanda baflar›l› olmak için
öncelikle altyap›ya önem verildi¤inden, IT sistemi yenilenmifl ve gelifltirilmifl, Kredi ve Pazarlama
ve Operasyon Bölümlerinin organizasyonunda yeniden yap›lanma gerçeklefltirilmifltir. Ayr›ca bölgesel
hizmeti geniflletmek için ‹zmir ve Ankara’da irtibat bürolar› oluflturulmufl, Türkiye’nin önde gelen
ifl makineleri ve kara ulafl›m araçlar› sat›c›lar› ile sat›fla yard›mc› leasing programlar› bafllat›lm›flt›r.
Di¤er taraftan küçük ve orta ölçekli firmalara yerinde hizmet vermek için Akbank ile anlaflma yapan
fiirket, Akbank’›n yayg›n flube a¤› ile Türkiye’nin dört bir yan›ndaki yat›r›mc›ya leasing hizmeti vermeye
bafllam›flt›r.
* BNP-AK-Dresdner Finansal Kiralama ad› 1 Nisan 2005 tarihinde Ak Finansal Kiralama olarak de¤ifltirilmifltir.
29
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Finansal Hizmetler
AK YATIRIM MENKUL DE⁄ERLER
Sermaye piyasalar›nda arac›l›k hizmetleri vermek üzere 1996 y›l›nda kurulan Ak Yat›r›m Menkul
De¤erler A.fi., kuruldu¤u tarihten itibaren h›zl› ve istikrarl› bir geliflme göstererek, en genifl ürün
yelpazesini yayg›n kitlelere sunma misyonuyla hareket etmifl ve y›llar itibariyle 184.390 hesap adedine
ulaflm›fl, ülkemizin önde gelen arac› kurumlar›ndand›r.
Ak Yat›r›m, müflterilerine hisse senedi, tahvil-bono, Amex yat›r›m fonlar› al›m-sat›m ve repo ifllemlerinin
yan› s›ra portföy yönetimi, yat›r›m dan›flmanl›¤› hizmetlerini sunmaktad›r. Yurtd›fl› Kurumsal Sat›fl
Bölümü arac›l›¤›yla, yurtd›fl› kurumsal müflterilere Türk sermaye piyasas› ürünlerinin al›fl-sat›fl
hizmetini vermektedir.
Ak Yat›r›m Kurumsal Finansman Bölümü uzman personeli ile yerli ve yabanc› firmalara halka arz,
flirket birleflme ve sat›n almalar›, finansal ortak bulunmas› konular›nda dan›flmanl›k yapmakta, kamu
özellefltirme projelerinde al›c› veya sat›c› tarafta etkin dan›flmanl›k hizmeti vermektedir.
Yayg›n hizmet a¤›na sahip olan Ak Yat›r›m, tüm bu hizmetleri kendi merkez binas›ndan, ‹stanbul (iki
flube), Ankara, ‹zmir, Adana, G. Antep ve Antalya illerinde bulunan yedi Ak Yat›r›m flubesinden,
acentesi olarak hizmet veren 611 Akbank flubesinden ve 39 Akbank flubesinde konumland›r›lm›fl
seans salonlar›ndan vermektedir. Ayr›ca ‹nternet arac›l›¤›yla da Ak Yat›r›m hizmetlerine 24 saat
uzaktan eriflim mümkündür. www.akyatirim.com arac›l›¤›yla genifl yat›r›mc› kitlesine ulaflan Ak
Yat›r›m’›n ‹nternet sitesinde günlük, haftal›k bültenler, dönemsel bilanço analizleri, makroekonomik,
sektör ve flirket raporlar›n›n yan› s›ra, günlük temel analiz bülteni yay›nlanmaktad›r.
30
Ak Yat›r›m Kurumsal Finansman Bölümü uzman personeli ile yerli ve
yabanc› firmalara halka arz, flirket birleflme ve sat›n almalar›, finansal
ortak bulunmas› konular›nda dan›flmanl›k yapmakta, kamu özellefltirme
projelerinde al›c› veya sat›c› tarafta etkin dan›flmanl›k hizmeti vermektedir.
AK YATIRIM ORTAKLI⁄I
Ak Yat›r›m Ortakl›¤› A.fi., 2004 y›l sonu itibariyle piyasadaki 23 adet yat›r›m ortakl›¤› aras›nda kay›tl›
sermaye aç›s›ndan beflinci, ç›kar›lm›fl sermaye ve portföy büyüklü¤ü aç›s›ndan da üçüncü s›radad›r.
Ak Yat›r›m Ortakl›¤›, 2004 y›l sonu itibariyle %10,39 pazar pay›na sahiptir. Ayr›ca 2004 y›l› içerisinde
%12,78 getiri sa¤lam›fl olup, ortalama %20,58 iskontolu ifllem görmüfltür. Ak Yat›r›m Ortakl›¤›,
piyasadaki yat›r›m alternatiflerini en iyi flekilde de¤erlendirerek ortaklar›na istikrarl› ve dengeli bir
getiri sa¤lamay› hedeflemektedir.
AK PORTFÖY YÖNET‹M‹
Ak Portföy Yönetimi, Haziran 2000’de Akbank’›n %99,996 oran›nda ifltiraki olarak kurulmufltur.
Ödenmifl sermayesi 1 trilyon TL olan fiirket, Akbank ve Ak Yat›r›m Menkul De¤erler’in A ve B tipi
yat›r›m fonlar› ile Ak Yat›r›m Ortakl›¤›’n›n portföyünü yönetmektedir.
Ak Portföy Yönetimi’nin kurulufl amaçlar›ndan biri de, h›zla geliflmesi beklenen Bireysel Emeklilik
Sistemi yat›r›m fonlar› yönetiminde önemli bir pay elde etmektir. 2003 y›l›nda Bireysel Emeklilik
Sistemi’nin faaliyete geçmesi ile birlikte Ak Emeklilik’in kurucusu oldu¤u emeklilik yat›r›m fonlar›n›n
portföylerini de yönetmeye bafllam›flt›r. Oniki adet Akbank, bir adet Ak Yat›r›m, yedi adet Ak Emeklilik
ve Ak Yat›r›m Ortakl›¤› yat›r›m fonu olmak üzere, toplam 21 adet portföy yönetilmektedir. Ak Portföy
Yönetimi ayr›ca, kurumsal yat›r›mc›lara Akbank yat›r›m fonlar› arac›l›¤› ile portföy yönetim hizmeti
de vermektedir.
Ak Portföy Yönetimi’nin yönetmekte oldu¤u yat›r›m fonlar›n›n toplam büyüklü¤ü 2004 y›l›nda bir
önceki y›la göre %28,8 art›flla, yaklafl›k olarak 2,9 milyar YTL seviyesinden 3,7 milyar YTL seviyesine
ulaflm›flt›r.
Yat›r›m fonlar› piyasas› toplam portföy büyüklü¤ü 2004 y›l›nda, bir önceki y›la göre, %23 art›flla 19,9
milyar YTL’den 24,4 milyar YTL’ye ulaflm›flt›r. Ak Portföy Yönetimi’nin h›zla büyüyen piyasada yönetti¤i
yat›r›m fonlar›n›n pazar pay› %15,18’e yükselmifltir. Ak Portföy Yönetimi, önümüzdeki dönemde pazar
pay›ndaki art›fl trendini koruyarak yat›r›m fonlar› pazar›nda liderli¤i hedeflemektedir.
31
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Finansal Hizmetler
AKS‹GORTA
1960 y›l›nda kurulan Aksigorta, özkaynaklar› ve mali yap›s› bak›m›ndan Türk sigorta sektörünün en
büyük hayat d›fl› sigorta flirketidir. Prim üretiminde ise sektörün önde gelen flirketlerinden biridir.
Yönetim merkezi ‹stanbul’da olan Aksigorta, ‹stanbul 1, ‹stanbul 2, ‹stanbul 3, ‹stanbul Kurumsal,
‹zmir, Adana, Ankara, Trabzon, Bursa Bölge Müdürlükleri ve dört Bölge Temsilcili¤i ile tüm yurtta,
yang›n, kaza, nakliyat, mühendislik, ziraat ve sa¤l›k sigortalar›nda faaliyetlerini sürdürmektedir.
Kurumsal ve bireysel müflterilerine en kaliteli ve yayg›n hizmet sunmay› hedefleyen Aksigorta,
ürünlerini 981 serbest acente ve 633 Akbank flubesi arac›l›¤› ile pazarlamaktad›r. Aksigorta, ayr›ca
ça¤r› merkezi ve internet sitesi arac›l›¤›yla da fiyat teklifinden hasar dosya bilgilerine kadar birçok
konuda 24 saat kesintisiz hizmet vermektedir.
1996 y›l›na kadar hayat ve hayat d›fl› sigortac›l›k alanlar›nda faaliyet gösteren Aksigorta, hayat sigorta
faaliyetlerini Sabanc› Toplulu¤u’nun hayat sigorta flirketi olan Akhayat’a devretmifltir. Bireysel
emeklilik flirketine dönüflen Akhayat, ismini Ak Emeklilik A.fi. olarak de¤ifltirmifltir. Aksigorta, Ak
Emeklilik’in %26 oran›nda hissesine sahiptir.
Aksigorta, ISO 9001:1994 standard›n› model alarak kalite güvence sistemini kurmufl ve 1998 y›l›nda
BVQI’dan (Bureau Veritas Quality International) BS EN 9001:1994 Kalite Standard› Belgesi’ni alm›flt›r.
Aksigorta, 12 Temmuz 2001 tarihinde, ISO 9001:2000 kalite yönetim standard›na uyum sa¤layacak
flekilde kalite belgesini yenilemifl ve 22 Eylül 2004 tarihinde de bu belgenin 2 Temmuz 2007’ye kadar
devaml›l›¤›n› sa¤lam›flt›r.
Kurumsal sorumluluk anlay›fl›yla 1996 y›l›nda kurulan, Türkiye’de ilk ve tek olma özelli¤ini koruyan
"Aksigorta Yang›n ve Deprem E¤itim Merkezi"nde bugüne kadar yaklafl›k 40.000 ö¤renciye yang›n
ve depremden korunma e¤itimleri verilmifltir.
Aksigorta’n›n sermayesinin %42,6’s› halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir.
32
1960 y›l›nda kurulan Aksigorta, özkaynaklar› ve mali yap›s›
bak›m›ndan Türk sigorta sektörünün en büyük hayat d›fl› sigorta
flirketidir. Prim üretiminde ise sektörün önde gelen flirketlerinden
biridir.
AK EMEKL‹L‹K
Faaliyetlerine, 2002 y›l›na kadar hayat ve sa¤l›k sigortalar› alan›nda Ak Hayat Sigorta A.fi. ad›yla
devam eden Ak Emeklilik, 3 Aral›k 2002’de Hazine Müsteflarl›¤›’ndan bireysel emeklilik flirketine
dönüflüm izni alarak ad›n› Ak Emeklilik A.fi. olarak de¤ifltirmifl ve Bireysel Emeklilik Sistemi’nde
faaliyet göstermeye bafllam›flt›r.
Bireysel Emeklilik Sistemi’nin, Türkiye’nin sosyal güvenlik sorununun çözümündeki en önemli
projelerden biri oldu¤una inanan Ak Emeklilik, Hazine Müsteflarl›¤›’ndan 7 Temmuz 2003’te faaliyet
ruhsat› alan ilk flirket olmufltur. Bireysel Emeklilik Sistemi’nin bafllamas›yla birlikte sektöründe
öncü bir rol üstlenen Ak Emeklilik, halen hayat sigortac›l›¤› ve Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki
faaliyetlerini baflar› ile sürdürmektedir.
Ak Emeklilik, merkezi ‹stanbul olmak üzere ülke geneline yay›lm›fl bölge temsilcilikleri, 60 acentesinde
ve 600’ü aflk›n Akbank flubesinde hizmet vermektedir. Ak Emeklilik bugün 300’ü aflk›n finansal
dan›flman› ve sektörünün yeniliklerinden biri olan ba¤›ms›z finansal dan›flmanlar› ile rakiplerinden
ayr›flmaktad›r.
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle 314.010 kat›l›mc›n›n dahil oldu¤u Bireysel Emeklilik Sistemi’nde Ak
Emeklilik, 42.905 kat›l›mc›s›yla %14’lük bir pazar pay› elde etmifltir. fiirket, 328.682 toplam sözleflmenin
48.075’ini gerçeklefltirerek 41,8 mio YTL katk› pay› toplam›flt›r. Ak Emeklilik yat›r›ma yönlendirdi¤i
toplam fon büyüklü¤ü ile %15’lik pazar pay›na sahiptir. Kurumsal kat›l›mda rakiplerinden oldukça
ileride olan Ak Emeklilik, toplam 56 kurumsal kat›l›mc› flirket ve 13.209 kurumsal kat›l›mc› kifliye
ulaflm›fl durumdad›r.
Teknoloji altyap›s› konusunda da sektörün e¤ilimlerini belirleyen Ak Emeklilik, sektörünün en baflar›l›
CRM projelerini gerçeklefltirmekte, web sitesi, sat›fl otomasyon sistemi ve ça¤r› merkezi ile
müflterilerine farkl› kanallardan en kaliteli ve en h›zl› eriflim olana¤›n› sunmaktad›r.
33
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Lastik, Takviye Malzemeleri ve
Otomotiv
Bridgestone ve Lassa markalar›yla otomobil lasti¤inden ifl makinesi
lasti¤ine kadar 500’den fazla tipte lastik üreten Brisa, ürün gam›n›
sürekli yenileyerek yurtiçi pazardaki lider konumunu ve uluslararas›
pazarlardaki rekabet gücünü korumaktad›r.
34
Ülke çap›nda 600’e yaklaflan yetkili bayi arac›l›¤›yla pazarlanan
Brisa lastikleri, BMC, MAN, Toyota, Fiat, Renault, Ford, Mercedes
Benz, Mitsubishi, Honda ve Hyundai gibi motorlu araçlarda
orijinal donan›m olarak kullan›lmaktad›r.
LAST‹K
BR‹SA
1974 y›l›nda Lassa ad›yla Sabanc› Holding ve ortaklar› taraf›ndan kurulan ve 1978 y›l›nda üretime
bafllayan Brisa, dünya lastik endüstrisindeki geliflmelere paralel olarak 1988 y›l›nda Sabanc› Toplulu¤u
ile Bridgestone Corporation aras›nda gerçekleflen ortakl›k sonucu bugünkü ad›n› alm›flt›r. Bu
birleflmenin olumlu bir yans›mas› olarak 1993 y›l›nda ilk Ulusal Kalite Ödülü'nü kazanan Brisa, 1996
y›l›nda ise ifl mükemmelli¤i konusunda gösterdi¤i üstün performans› sonucu, Avrupa Kalite Büyük
Ödülü'nü kazanan ilk Türk flirketi olmufltur. Halen Avrupa’n›n alt›nc› büyük lastik üreticisi olan fiirket,
260.000 m2’ye ulaflan kapal› alan› ile, dünyan›n tek çat› alt›ndaki en büyük lastik fabrikalar›ndan
birine sahiptir.
Brisa bünyesinde, Bridgestone ve Lassa markalar›yla otomobil, hafif ticari araç, otobüs/ kamyon,
traktör ve ifl makinesi lastikleri üretilmektedir. 500’den fazla çeflitte lastik üreten fiirket’in 2004 y›l›
toplam üretimi 6.000.000 lasti¤in üzerinde olmufltur. 2004 y›l›nda bafllat›lan yeni yat›r›m program›
çerçevesinde, üretim kapasitesinin befl y›ll›k dönem içerisinde tonaj baz›nda %55 art›r›lmas›
hedeflenmektedir.
Brisa’n›n Türkiye genelinde 550'yi aflk›n yetkili bayisi bulunmaktad›r. Bunun yan› s›ra, fiirket yurt
çap›ndaki kullan›c›lar›na oto plazalar ve hipermarketler gibi farkl› kanallar arac›l›¤›yla da ulaflmaktad›r.
Brisa ürünleri ayr›ca BMC, Fiat, Ford, Honda, Hyundai, MAN, Mercedes Benz, Mitsubishi, Renault
ve Toyota gibi motorlu araç üreticilerince de orijinal ekipman lasti¤i olarak kullan›lmaktad›r. fiirket
üretti¤i lastiklerin önemli bir k›sm›n› yurtiçi pazarda satarken, bilhassa Lassa markas›yla d›fl
pazarlarda da etkin olmaktad›r. Nitekim, iç pazarda lider konumunda olan Brisa’n›n 30'dan fazla
Avrupa ve Ortado¤u ülkesine ihracat› vard›r.
Brisa, bünyesinde yer alan Ar-Ge Merkezi ile dünyadaki lastik teknolojisine yönelik geliflmeleri
yak›ndan izlemekte ve Bridgestone'un Roma ve Tokyo'daki teknik merkezleri ile koordinasyon içinde
çal›flmaktad›r. Bu yak›n iflbirli¤i, Bridgestone teknolojisinin Brisa'ya entegrasyonunu sa¤lamakta
ve dünya pazarlar›nda fiirket’in rekabet gücünü en üst seviyede tutmas›nda önemli bir rol oynamaktad›r.
Sermayesinin %10'u halka aç›k olan Brisa’n›n hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir.
35
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Lastik, Takviye Malzemeleri ve
Otomotiv
TAKV‹YE MALZEMELER‹
DUSA INTERNATIONAL LLC
Merkezi, Amerika Birleflik Devletleri’nin Delaware eyaletinin Wilmington flehrinde bulunan DUSA
International LLC faaliyetine 2001 y›l›n›n Ocak ay›nda bafllam›flt›r. Amerikan DuPont flirketiyle Sabanc›
Holding’in %50’lik eflit payl› ortakl›¤›yla kurulan DUSA, 520 milyon ABD Dolar›’n› aflan cirosuyla
dünyan›n lider endüstriyel naylon iplik ve kord bezi üreticisidir. Nisan 2005 tarihinde Sabanc› Holding
DuPont’un %50 hissesini sat›n alarak fiirket’in %100’üne sahip olmufltur.
DUSA özellikle dünyan›n önde gelen tüm lastik üreticilerinin ihtiyac› olan a¤›r denye endüstriyel
naylon iplik, kord bezi ve tek kord üretimi yapmaktad›r.
DUSA, lastik sektörü için üretti¤i iplik, tek kord ve kord bezlerinin yan› s›ra konveyör bant, V-kay›fl›,
hortum, bal›k a¤› ve naylon iplik ve kord bezinin kullan›ld›¤› di¤er sanayi dallar›n›n da ihtiyac›n›
karfl›lamaktad›r.
DUSA dünyada yedi ülkede kontrol etti¤i dokuz üretim flirketiyle faaliyet göstermekte olup, bu
faaliyetlerini üç bölgede organize etmifl bulunmaktad›r. Bu bölgeler ve bölgelerde yer alan flirketlerle
ilgili bilgiler afla¤›da özetlenmifltir:
1. Bölge (Avrupa, Ortado¤u ve Afrika)
Kordsa-Türkiye: 1973 y›l›nda kurulan Kordsa Türkiye’nin %84 hissesi DUSA’ya ait olup, %16’s› ‹stanbul
Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem görmektedir. ‹zmit’te bulunan fabrikas›nda ileri teknoloji ürünü
38.000 ton endüstriyel naylon iplik, 28.000 ton kord bezi ve 4.000 ton di¤er endüstriyel bez kapasitesiyle
hem iç hem de d›fl pazar müflterilerinin ihtiyaçlar›n› karfl›lamaktad›r. Toplam üretiminin yaklafl›k
%90’› ihraç edilmektedir.
Nile Kordsa-M›s›r: 1993 y›l›nda kurulan Nile Kordsa’n›n %51 hissesi Kordsa Türkiye’ye aittir. Kordsa’n›n
üstün bez teknolojisini kullanarak, y›ll›k 6.000 ton kapasiteyle üretti¤i kord bezleriyle gerek M›s›r iç
pazar›n›n gerekse Afrika k›tas›ndaki di¤er müflterilerinin ihtiyaçlar›na cevap vermektedir.
Kian Kordsa-‹ran: 2001 y›l›nda al›nan Kian Kordsa’n›n %60 hissesi, Kordsa Türkiye’ye aittir. Kordsa’n›n
üstün bez teknolojisi kullanarak, y›ll›k 6.000 ton kapasiteyle öncelikle yerel pazar olmak üzere
Ortado¤u bölgesinin kord bezi ihtiyac›n› karfl›lamaktad›r.
Interkordsa-Almanya: Kordsa Türkiye’nin %80 hissesine sahip oldu¤u Interkordsa, dünyan›n ikinci
büyük tek kord üreticisi konumundad›r.
Kordsa-Almanya: Tamam› Kordsa Türkiye’ye ait olan bu fiirket, Avrupa’daki müflterilerine daha iyi
hizmet verebilmek amac›yla kurulmufl bir sat›fl ofisi olarak çal›flmaktad›r.
2. Bölge (Kuzey Amerika)
DUSA-Chattanooga: DUSA’n›n %100 sahip oldu¤u üretim tesislerinde DuPont teknolojisiyle endüstriyel
naylon iplik üretimi yap›lmaktad›r. Tenessee ABD’de kurulu olan tesis, y›ll›k 50.000 ton kapasiteye
sahiptir. Bu tesiste üretilen ipliklerle dünyan›n lider lastik üreticilerinin ihtiyaçlar› karfl›lanmaktad›r.
Daha verimli bir üretim için yap›lan modernizasyon çal›flmalar› halen devam etmektedir.
Kordsa-USA: DUSA’n›n %100 ifltiraki olan Kordsa-USA 10.000 ton büküm dokuma ve 13.000 ton
terbiye kapasitesine sahiptir. Laurel Hill, Kuzey Carolina’da olan tesiste ABD lastik endüstrisinin
ihtiyac› olan kord bezleri üretilmektedir.
Interkordsa-USA: DUSA’n›n %100 ifltiraki olan Interkordsa USA, Whiteville, Kuzey Carolina’da 1.500
tonluk kapasiteyle tek kord üretimi yapmaktad›r. Interkordsa GmbH taraf›ndan gelifltirilen ileri
teknolojiyi kullanan Interkordsa USA, ürünlerini Amerika pazar›na sunmaktad›r.
36
DUSA özellikle dünyan›n önde gelen tüm lastik üreticilerinin
ihtiyac› olan a¤›r denye endüstriyel naylon iplik, kord bezi ve
tek kord üretimi yapmaktad›r.
3. Bölge (Güney Amerika)
DUSA-Brezilya: 1999 y›l›nda faaliyetine bafllayan DUSA-Brezilya %100 DUSA International ifltirakidir.
Tamamlanan modernizasyon yat›r›mlar›yla birlikte, y›ll›k 12.000 ton naylon 6 iplik, 9.000 ton büküm
dokuma ve 12.000 ton terbiye kapasitesiyle kendi bölgesinin lideri konumunda bulunan DUSA-Brezilya,
üretti¤i yüksek kaliteli ürünleriyle Brezilya ve Güney Amerika’n›n di¤er ülkelerindeki lastik üreticilerinin
ihtiyaçlar›n› karfl›lamaktad›r.
DUSA-Arjantin: Tamam› DUSA’ya ait olan fiirket’in, 12.000 ton naylon 6.6 iplik, 9.000 ton büküm
dokuma ve 12.000 ton terbiye kapasitesi bulunmaktad›r. Modernizasyon ve yeni kapasite yat›r›mlar›n›n
sonuçlanmas›ndan sonra en kaliteli ürünlerle Güney Amerika pazar›n›n naylon 6.6 iplik ve kord bezi
ihtiyac›n› büyük ölçüde karfl›lamaktad›r.
SAKOSA
Sakosa, Hoecsa ad›yla Haziran 1997 tarihinde Alman Hoechst ve Sabanc› Holding’in %50’lik eflit payl›
bir ortak giriflimi olarak kurulmufltur. Aral›k 1998’de Hoechst’ün Hoecsa’daki hisseleri Koch Industries
Inc’in (ABD) sahip oldu¤u Kosa taraf›ndan sat›n al›nm›fl ve fiirket’in ad› Sakosa olarak de¤ifltirilmifltir.
Aral›k 2001’de Kosa’n›n Sakosa’daki %50 hissesi Sabanc› Toplulu¤u taraf›ndan sat›n al›nm›flt›r. Bu
tarihten itibaren Sakosa %100 Sabanc› Holding bünyesinde bir flirket olarak faaliyet göstermektedir.
Sakosa, lastik endüstrisi için polyester iplik ve kord bezi üretmektedir. Üretti¤i yüksek modülüslü
düflük k›salma özelli¤ine sahip (HMLS) polyester ipli¤i, kendi fabrikas›nda beze dönüfltüren Sakosa,
üretiminin yaklafl›k %80’ini ihraç ederek Avrupa ve Ortado¤u bölgesindeki tüm lastik üreticilerine
hizmet vermektedir.
Üretime Ocak 2000’de bafllayan Sakosa’n›n 2004 y›l› üretimi 16.700 ton polyester iplik ve 16.400 ton
kord bezi seviyesine ulaflm›flt›r. 2005 y›l› hedefi ise 18.000 ton polyester iplik ve 18.000 ton kord bezi
üretmektir. Sakosa, bu miktarlar ile polyester kord bezinde Avrupa’daki en büyük tedarikçi konumuna
ulaflm›flt›r.
BEKSA
Beksa, 1987 y›l›nda Sabanc› Holding ve Belçika’n›n dünyadaki en büyük ba¤›ms›z çelik tel üreticisi
konumundaki flirketi Bekaert’›n %50’lik eflit payl› ortak giriflimi olarak kurulmufltur. fiirket, dünya
lastik endüstrisi için temel girdi olarak önemi ve pay› giderek artan çelik kordun yan› s›ra, topuk teli,
hortum teli, yayl›k tel ve dramix üretmektedir.
Avrupa Kalite Yönetimi Vakf›’n›n (EFQM) ‹fl Mükemmelli¤i Modeli’ni bir rehber de¤erlendirme arac›
olarak benimseyen Beksa, 1997 y›l›nda Küçük ve Orta Büyüklükteki ‹flletmeler kategorisinde EFQM
taraf›ndan verilen Avrupa Kalite Büyük Ödülü’nün sahibi olmufltur.
Kendi sektöründe en büyük pazar pay›na sahip olan Beksa, 2004 y›l›nda 24.500 tona yükseltti¤i çelik
kord üretim kapasitesini, 2005 y›l›nda 31.000 tona ve y›ll›k sat›fl cirosunu da 95 milyon Euro’ya
ç›karmay› hedeflemektedir.
37
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
OTOMOT‹V
Lastik, Takviye Malzemeleri ve
Otomotiv
TEMSA
1968 y›l›nda kurulan Temsa, otomotiv sektöründeki faaliyetlerine, 1984 y›l›nda Japon Mitsubishi
Motors Corporation ile imzalad›¤› teknik lisans ve distribütörlük anlaflmalar› ile bafllam›flt›r.
1987 y›l›nda bafllad›¤› üretim faaliyetleri ile Adana’daki tesislerinde otobüs, midibüs ve hafif kamyon
üretimini sürdüren Temsa, Türkiye pazar›na yönelik Temsa Diamond, Temsa Safir, Temsa Safari
flehirleraras› yolcu otobüsü, yeni gerçek küçük otobüs Temsa Powerbus, Temsa Prestij midibüs ve
Mitsubishi Fuso Canter hafif kamyon üretimini gerçeklefltirmektedir.
Temsa’n›n üretti¤i otobüs ve midibüsler bugün Bat› Avrupa ülkeleri baflta olmak üzere 30’u aflk›n
ülkede tercih edilmektedir. Diamond, Safari, Opalin gibi özgün tasar›mla kendi gelifltirdi¤i yeni
modelleri ile Temsa, son y›llarda Avrupa pazar›na yönelik de¤iflik marka/tipte motor ve yürüyen
aksamla esnek üretim anlay›fl› do¤rultusunda flehirleraras› otobüs ve midibüs üreterek ihracat
yapmaktad›r. D›fl pazarlara yönelik planl› çal›flmalar›n› art›rarak devam ettiren Temsa, y›ll›k otobüs
üretiminin %75’ini ihraç etmektedir.
Temsa Adana üretim tesisleri, y›lda 1.000 adet otobüs, 2.000 adet midibüs ve 7.500 adet hafif kamyon
üretim kapasitesine sahiptir.
Temsa, Mitsubishi ile aras›nda olan distribütörlük anlaflmas› çerçevesinde Mitsubishi binek araçlar›,
Mitsubishi pick-up, Mitsubishi panel ve caml› van hafif ticari araçlar› ve Mitsubishi Fuso Canter hafif
kamyonlar› için sat›fl, servis ve yedek parça operasyonlar›n› da yurt çap›ndaki 36 yetkili sat›c›s› ile
yürütmektedir.
38
Diamond, Safari, Opalin gibi yeni tasar›mla, kendi gelifltirdi¤i
yeni modelleri ile Temsa, son y›llarda Avrupa pazar›na yönelik
de¤iflik marka/tipte motor ve yürüyen aksamla esnek üretim
anlay›fl› do¤rultusunda flehirleraras› otobüs ve midibüs üreterek
ihracat yapmaktad›r.
Temsa, Komatsu ifl makinelerinin distribütörü olarak 22 senedir ifl makineleri sektörüne ve yine
Komatsu marka forkliftler ile Türk sanayi sektörüne hizmet vermektedir.
Temsa üretim ve sat›fl faaliyetlerini ISO 9001-2000 Kalite Yönetim Sistemi çerçevesinde sürdürmektedir.
Bununla birlikte TS 18001 OHSAS ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemi Belgesi’ni, otomotiv
sektöründe TSE’den alan ilk firma olmaya hak kazanm›flt›r. Temsa, hedefledi¤i ISO 14000 belgesini
almak üzere haz›rl›klara bafllam›flt›r.
Temsa, kendi gelifltirdi¤i otobüs ve midibüsler ile Avrupa pazar›nda ba¤›ms›z bir Türk otomotiv
firmas› olarak, segmentinde %10 pazar pay›n› hedeflemektedir. Yurtiçinde de, Mitsubishi markas›
ile binek otomobiller, ticari araçlar alanlar›nda ve Komatsu markas› ile ifl makineleri alan›nda baflar›l›
distribütörlük faaliyetlerini büyüterek sürdürmektedir.
TOYOTASA
Toyotasa Toyota Sabanc› Sat›fl ve Pazarlama A.fi., Ekim 2000’de Sabanc› Holding (%65), Toyota Motor
Corporation (%25) ve Mitsui&Co (%10) ortakl›¤› ile kurulmufltur. Toyota ürünlerinin Türkiye’deki tek
distribütörü olarak Türkiye’de üretilen Corolla otomobillerin, ithal araçlar›n ve yedek parçalar›n›n
pazarlama, sat›fl ve sat›fl sonras› hizmetlerini yürütmektedir.
Toyota araçlar›n›n pazarlamas›, da¤›t›m› ve servisi, Türkiye çap›nda yer alan ve mutlak müflteri
memnuniyeti, üstün kalite, ileri teknoloji ve güvenilirlik felsefesi üzerine kurulmufl olan Toyota
Plaza’larda yap›lmaktad›r. Bu merkezlerde müflterilere, sat›fl, sigorta, servis, garanti, yedek parça
ve kullan›lm›fl araç al›m sat›m hizmetleri dünya standartlar›nda eksiksiz olarak verilmektedir.
Kuruluflundan bu yana Toyotasa, sürekli olarak pazar pay›n› aktif sat›fl ve pazarlama polikalar›
sayesinde art›rmaktad›r. 2004 y›l›nda Toyotasa’n›n pazar pay› ulaflt›¤› rekor sat›fl adetleri ile %6,4
olmufltur.
Ayr›ca yap›lan etkin aktiviteler ve CRM faaliyetleri neticesinde marka imaj› ve müflteri memnuniyeti
konular›nda önemli geliflmeler ve iyilefltirmeler sa¤lanm›flt›r.
Toyota’n›n dünyadaki büyüme hedefine paralel olarak Toyotasa’n›n gelece¤e yönelik planlar›
gelifltirilmekte olup, üç y›l içinde Türkiye’de ilk üç marka aras›na girilmesi hedeflenmektedir.
39
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
G›da ve Perakendecilik
2004 y›l› içinde, büyüme hedefleri paralelinde G›dasa çat›s› alt›nda
‹çecek ve Çiftlik ad› alt›nda iki yeni ifl birimi faaliyete geçmifltir.
‹çecek ifl birimi “Saka” markas› ile 2004 y›l›n›n son çeyre¤inde
damacana su üretimine, 2005 y›l›n›n ilk çeyre¤inde ise pet su ve
aromal› gazl› su üretime bafllam›flt›r. Yine ‹çecek ifl birimi “Deren”
markas› ile 2005 y›l›n›n ilk çeyre¤inde çay sektöründe faaliyete
geçmifltir. 2004 y›l› bafl›nda 72 y›ll›k geçmifli ile Türkiye g›da
sektörünün en köklü markalar›ndan biri olan “Ömür” sat›n al›nm›flt›r.
G›dasa Çiftlik ifl birimi 2005 y›l› bafl›nda “Ömür” markas› ile beyaz
et pazar›na girmifltir.
40
G›dasa Türkiye’nin en eski ve en prestijli g›da markalar›ndan
biri olan Piyale’yi 2002 y›l› sonunda sat›n alm›fl ve yeni büyüme
stratejisi ve felsefesi çerçevesinde yeniden yap›land›rm›flt›r.
GIDA
GIDASA
Sabanc› Toplulu¤u g›da sektöründe G›dasa ve onun ifltiraki olan Marsa ile faaliyet göstermektedir.
G›dasa, 2002 y›l›nda Sabanc› Toplulu¤u’nun di¤er g›da ortakl›klar›ndan ba¤›ms›z olarak, g›da
sektöründe bir büyüme platformu oluflturmak üzere kurulmufltur. Bu hedefe paralel olarak, G›dasa
Türkiye’nin en eski ve en prestijli g›da markalar›ndan biri olan Piyale’yi 2002 y›l› sonunda sat›n alm›fl
ve yeni büyüme stratejisi ve felsefesi çerçevesinde yeniden yap›land›rm›flt›r.
G›dasa’n›n vizyonu g›da sektöründe daha da büyüyerek, befl y›l içinde Türkiye g›da sektörünün lider
firmas› olmakt›r. Bu hedefe ulaflmak üzere Toplulu¤un temel yetkinlikleri olan ürün gelifltirme,
stratejik marka yönetimi, sat›fl, da¤›t›m a¤› ve operasyonel mükemmellik etkin bir biçimde
kullan›lacakt›r. Bu stratejide, G›dasa g›da pazar›n›n büyük, h›zla büyüyen ve yüksek kârl›l›¤a sahip
bütün kategorilerinde aktif olmay› hedeflemektedir. Toplulu¤un ana ilkesi, h›zl› bir flekilde büyürken
de¤er yaratmakt›r. Bu ilke do¤rultusunda flirket sat›n alma, stratejik iflbirlikleri, fason üretim ve yeni
fabrika kurma gibi tüm büyüme alternatifleri de¤erlendirilmektedir.
G›dasa 2004 y›l›nda Piyale flemsiye markas› alt›nda ürün gam›n› geniflletmeyi sürdürmüfltür. Makarna,
çorba, un, irmik, niflasta, haz›r yemekler ve meyve suyu kategorilerinin yan› s›ra 59 farkl› ürün çeflidi
ile bisküvi ve 29 farkl› ürün çeflidi ile puding ve toz tatl›lar kategorilerine girilmifltir.
2004 y›l› içinde, büyüme hedefleri paralelinde G›dasa çat›s› alt›nda ‹çecek ve Çiftlik ad› alt›nda iki
yeni ifl birimi faaliyete geçmifltir. ‹çecek ifl birimi “Saka” markas› ile 2004 y›l›n›n son çeyre¤inde
damacana su üretimine, 2005 y›l›n›n ilk çeyre¤inde ise pet su ve aromal› gazl› su üretime bafllam›flt›r.
Yine ‹çecek ifl birimi “Deren” markas› ile 2005 y›l›n›n ilk çeyre¤inde çay sektöründe faaliyete bafllam›flt›r.
2004 y›l› bafl›nda 72 y›ll›k geçmifli ile Türkiye g›da sektörünün en köklü markalar›ndan biri olan
“Ömür” sat›n al›nm›flt›r. G›dasa Çiftlik ifl birimi, “Ömür” markas›n›n eski de¤erlerine ba¤l› kalarak
tüketici odakl› bir flekilde markay› yeniden konumland›rm›fl ve ayn› marka ile beyaz et sektörüne
girerek, Ocak 2005’ten itibaren Ömür markal› ürünlerin sat›fl›na bafllam›flt›r. G›dasa Çiftlik ifl birimi,
gelecek y›llarda süt, süt ürünleri ve ifllenmifl sebze kategorilerine de girmeyi planlamaktad›r.
G›dasa, 2005 y›l›nda 400 milyon ABD Dolar› ciro hedeflemektedir.
MARSA
Kökleri 1946 y›l›na kadar uzanan Marsa, G›dasa ile ABD’nin en büyük g›da flirketi olan Kraft Foods
International’›n ortakl›¤›d›r. 2004 y›l›nda 200 milyon ABD Dolar›’n› aflk›n ciro gerçeklefltiren fiirket,
Adana fabrikas›ndaki y›ll›k 300.000 ton üretim kapasitesiyle, Türkiye bitkisel ya¤ sektöründe faaliyet
gösteren en büyük iki firmadan birisidir.
Marsa, perakende pazardaki gücünü, marka portföyündeki her biri kendi segmentinin liderlerinden
olan Ona, Luna, Sabah, Evin, Evet, Hüner ve Soyola markalar›ndan al›rken, Marsa Proser ile endüstriyel
müflterilere yönelik pazarda Türkiye’de lider durumdad›r.
Marsa, Türkiye’nin yan› s›ra, Orta Do¤u, Kuzey Afrika, Balkanlar ve Orta Asya pazarlar›na yay›lm›fl
sat›fl ve da¤›t›m a¤›yla, Türkiye’nin en büyük bitkisel ya¤ ihracatç›s› ve bu genifl co¤rafyan›n en önemli
oyuncular›ndan biri konumundad›r.
41
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
PERAKENDEC‹L‹K
G›da ve Perakendecilik
CARREFOURSA
Dünyada modern perakendecili¤in temelini oluflturan Carrefour, Türkiye'de ilk ma¤azas›n› 1993
y›l›nda ‹çerenköy'de açm›flt›r. Sabanc› Holding, Carrefour ile güçlerini birlefltirerek, 1996 y›l›nda
Carrefoursa ortakl›¤›n› kurmufltur. 1997 y›l›nda Adana’da aç›lan Carrefoursa hipermarketi ve al›flverifl
merkezi ile Anadolu flehirlerine de girmeye bafllayan Carrefoursa’n›n bugün, ‹stanbul, ‹zmir, Ankara,
Adana, Mersin, Bursa ve ‹zmit’te bulunan 12 hipermarketi ve 2004 y›l›nda faaliyete geçirdi¤i Befliktafl
ve Kurtulufl Championsa süpermarketleriyle birlikte yedi süpermarketi bulunmaktad›r.
Türk tüketicisine farkl› ve kazançl› al›flverifl ortam› sunan Carrefoursa, bugüne kadar 800 milyon
Euro’nun üzerinde yapt›¤› yat›r›mlarla bünyesinde çal›flan 4.000 kifliye ifl olana¤› vermektedir.
Carrefoursa, Türk markalar›n›n ihracat›na da destek olarak Türkiye'nin tan›t›m›na katk›da bulunmakta
ve birçok Türk firmas›na, Carrefour hipermarketlerinin bulundu¤u ülkelerde y›ll›k 300 milyon ABD
Dolar›’na yak›n pazar yaratmaktad›r.
Carrefoursa, 2004 y›l›nda cirosunu bir önceki y›la göre %11 büyütürken, modern g›da
perakendecili¤indeki pazar pay›n› %7,7’den %8,4’e ç›karm›flt›r. Yapt›¤› özel perakende uygulamalar›
ve kampanyalarla tüketicinin tercih etti¤i Carrefoursa ma¤azalar›, g›dadan temizlik malzemelerine,
kozmetikten giyime kadar genifl bir ürün yelpazesine sahiptir. Özellikle, tüketicinin lehine sundu¤u
özel fiyatl› "en ucuz" ürünler ad› alt›nda sat›lan tüm ürünleri, "Numara 1 Türkiye'nin en ucuz markas›"
çat›s› alt›nda toplam›fl ve tüm marketlerinde tüketicinin, bu ucuz ürünlere çok daha rahat ulaflmas›n›
sa¤lam›flt›r.
Toplam net sat›fl alan› 1996 y›l›ndan beri y›lda ortalama %30 büyüyen ve 120.000 m2’ye ulaflan
Carrefoursa ma¤azalar›nda y›lda yaklafl›k 30 milyondan fazla tüketici al›flverifl yapmaktad›r.
Carrefoursa, ucuz, kaliteli ve zengin ürün çeflidi ile kendini yerli perakendecilerden farkl›laflt›rmay›
baflarm›fl ve özellikle son y›llarda sa¤lad›¤› pazar pay› art›fl› ve her y›l maliyetlerinde sa¤lad›¤›
iyilefltirmelerle çok k›sa sürede operasyonlar›n› kârl› hale getirmifltir.
2004 y›l› sonu itibariyle operasyonlar›nda sadece hipermarket ve süpermarket faaliyetlerine a¤›rl›k
vermek isteyen Carrefoursa, hipermarketlerinin yan›nda yer alan ‹çerenköy, Haramidere, ‹zmit,
Mersin, Bursa ve Ankara al›flverifl merkezlerini dünyada önemli bir gayrimenkul yat›r›mc›s› olan
Aerium’a satm›flt›r. Sadece perakende faaliyetlerine odaklanmay› planlayan Carrefoursa, açaca¤›
yeni ma¤azalar›yla, 2007 y›l›nda 1 milyar Euro’yu geçen ciro hedefi ile Türkiye perakende pazar›ndaki
liderlik yar›fl›n› sürdürecektir.
42
2004 y›l sonu itibariyle, tüketici elektroni¤i perakendecili¤inde
tamam› özsermaye ile kurulan 57 ma¤azas› bulunan Teknosa,
Türkiye’de bu formatta hizmet veren ilk ve tek, g›da ve giyim
d›fl› perakende zincirine sahiptir.
DIASA
2000 y›l›nda dünyada Carrefour ve Promodes’in birleflmesi sonucunda Carrefour grubuna dahil olan
‹spanya’n›n lider indirim marketleri zinciri Dia flirketi ile ayn› y›l içinde ortakl›k kuran Sabanc› Holding,
Diasa ile g›da perakendecili¤inde gün geçtikçe pay› artan “Discount Market” segmentine girmifltir.
Diasa’n›n 2000 y›l›nda yaklafl›k 30 olan ma¤aza say›s›, 2004 y›l› sonunda 233 adede ulafl›rken net
sat›fl alan› da 55.000 m2 olmufltur.
2004 y›l›nda sat›fllar› reel olarak %50 büyüme gösteren Diasa, gerek sat›fl gerekse operasyonel
kârl›l›k hedeflerini aflm›flt›r. Bu art›flla birlikte, 2004 y›l›nda Türkiye organize g›da perakendecili¤inde
en h›zl› büyüyen oyuncu olarak konumunu daha da güçlendirmektedir.
Diasa’n›n en önemli hedefi, Türk tüketicisine en kaliteli ürünleri en uygun fiyatlarla sunabilmektir.
Ba¤›ms›z araflt›rma raporlar›na göre fiyat seviyesi rakiplerinden daha düflük olan fiirket’in tüketiciye
sa¤lad›¤› bir di¤er fayda da rakiplerinin ço¤unda bulunmayan meyve-sebze ve beyaz et kategorilerini
sunmas›d›r.
Diasa, uluslararas› bilgi birikimi sayesinde, Türkiye pazar›nda yeni geliflmeye bafllayan ve yak›n
gelecekte Türk üreticisi için önemli bir potansiyel yaratacak olan "Private Label" (özel markal›
ürünler) konseptine de öncülük etmektedir. Diasa markal› ürünlerin fiirket’in toplam sat›fllar›
içerisindeki pay› %40’a yaklaflm›flt›r.
Bugün Marmara Bölgesi’nde faaliyet gösteren Diasa, yak›n gelecekte Türkiye’nin di¤er büyük
flehirlerinde de ma¤azalar açarak ulusal bir oyuncu olmay› hedeflemektedir.
TEKNOSA
2000 y›l› sonunda, elektrik-elektronik, biliflim ve optik ürünleri perakendecili¤i sektöründe hizmet
vermek üzere faaliyete geçen Teknosa, bugün Türkiye genelinde dokuz ilde bulunan 57 ma¤azas›,
yayg›n bayi sat›fl ve servis teflkilat› ile faaliyet gösterdi¤i sektörlerde öncü konumdad›r. Ana faaliyet
alanlar›n›, tüketici elektroni¤i perakendecili¤i ve elektrikli aletler distribütörlü¤ü olarak tan›mlayan
Teknosa, bugün yaklafl›k 800 kifliye ifl olana¤› sa¤lamaktad›r.
2004 y›l sonu itibariyle, tüketici elektroni¤i perakendecili¤inde tamam› özsermaye ile kurulan 57
ma¤azas› bulunan Teknosa, Türkiye’de bu formatta hizmet veren ilk ve tek, g›da ve giyim d›fl›
perakende zincirine sahiptir. 2003 y›l› bafl›nda, Türkiye’nin 1.000 m2’lik ve en büyük elektronik
ma¤azas›n› ‹stanbul’da açan Teknosa, büyük formatl› ma¤azalar›n›n say›s›n› art›rmay› hedeflemektedir.
Teknosa, 2005 y›l› sonunda ma¤aza say›s›n› 75’e, Türkiye genelinde hizmet verdi¤i illerin say›s›n› ise
14’e ç›karmay› planlamaktad›r.
Teknosa, 2004 y›l›nda e-ticaret, katalog ve telefon siparifli gibi alternatif sat›fl kanallar›n› gelifltirme
konusunda büyük bir ad›m atm›fl ve online sat›fl kanal› olan www.teknosa.com’u hizmete açm›flt›r.
Teknosa bugün, ma¤azalar›n›n yan› s›ra, e-ticaret kanal› sayesinde tüketici elektroni¤i ürünlerini
tüm ülke geneline ulaflt›rmaktad›r.
2001 y›l›ndan bu yana Teknosa çat›s› alt›nda hizmet veren Teknosa Klima, Sabanc› Toplulu¤u’nun
klima sektöründeki 18 y›ll›k deneyim ve uzmanl›¤›n› tüketiciler ile paylaflmaktad›r. Teknosa Klima,
dünya klima sektörüne yön veren Mitsubishi Heavy Industries, Sharp ve Çin’in en büyük üç üreticisinden
biri olan Midea markalar›n›n Türkiye’deki distribütörlü¤ünü yürütmektedir. 2003 y›l›ndan bu yana
kendi markalar› olan Denki, Samui ve Tronic’i Türk tüketicisine sunarak klima pazar›nda önemli bir
konuma sahip olan Teknosa Klima, yayg›n bayi sat›fl ve servis a¤› ile yazarkasa ve beyaz eflya
alanlar›nda da hizmet vermektedir.
Tüketici elektroni¤i perakendecili¤inin öncü kuruluflu Teknosa, dinamik yap›s›n› ve hizmet kalite
anlay›fl›n› koruyarak büyümeyi ve dünyan›n en iyi markalar›n›n yüksek teknolojili ürünlerini, en uygun
koflullarda Türk tüketicisine ulaflt›rmay› sürdürecektir.
43
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Çimento
AKÇANSA
Temelleri 1967 ve 1974 y›llar›nda Akçimento ve Çanakkale Çimento ile at›lan ve 1996 y›l›nda
bu iki flirketin birleflmesi sonucunda Türkiye’nin en büyük çimento üreticisi konumuna gelen
Akçansa, bir Sabanc› Holding ve Heidelberg Cement ortak kurulufludur.
Çimento ve haz›r beton üretiminde Marmara ve Ege bölgelerinde faaliyet gösteren Akçansa,
ifltiraki olan Betonsa flirketi ile 1998 y›l›nda birlefltikten sonra, Marmara ve Ege bölgelerine
yay›lm›fl 20’nin üzerinde haz›r beton tesisinde “Betonsa” markas›yla hizmet vermektedir. Di¤er
bir ifltiraki olan Agregasa Agrega San. ve Tic. A.fi. ile 2002 y›l›nda birleflen Akçansa, agrega
üretim faaliyetini “Agregasa” markas› alt›nda ‹stanbul’un her iki yakas›nda kurulu birer tesisi
ile sürdürmektedir.
Akçansa, yurtiçindeki müflterilerinin ve Türkiye’nin en çok çimento ihraç eden kuruluflu olarak
yurtd›fl›ndaki müflterilerinin taleplerini karfl›lamak, farkl›l›klar›n zor alg›land›¤› bu sektörde
fiyat unsurunun da ötesinde rekabet edebilmek amac›yla “üretim ve hizmette en kaliteli”
olmay› hedeflemektedir.
44
Temelleri 1967 ve 1974 y›llar›nda Akçimento ve Çanakkale Çimento
ile at›lan ve 1996 y›l›nda bu iki flirketin birleflmesi sonucunda
Türkiye’nin en büyük çimento üreticisi konumuna gelen Akçansa,
bir Sabanc› Holding ve Heidelberg Cement ortak kurulufludur.
Türkiye çimento sektörünün lideri Akçansa, dünya kalite standartlar›na uygun ürünleri, ‹stanbul
Sanayi Odas› taraf›ndan ödüllendirilen do¤a dostlu¤u, üstün hizmet anlay›fl› ve ileri teknolojiyle
donan›ml› tesisleri ile Türkiye çimento gereksiniminin %8’ini karfl›lamaktad›r.
2004 y›l›nda Akçansa’n›n toplam klinker üretimi 3,6 milyon ton, çimento üretimi ise 3,9 milyon
ton olarak gerçekleflmifltir. fiirket, Türkiye’nin toplam klinker üretiminin %11’ini, çimento
üretiminin %10’unu gerçeklefltirmifltir.
Akçansa’n›n yurtiçi çimento ve klinker sat›fllar› %13 artarak 2,8 milyon ton seviyelerine
ulaflm›flt›r. Yurtd›fl› sat›fllar ise yaklafl›k %20 azalarak 1,3 milyon ton olmufltur. Karabük’te,
%51 Akçansa ve %49 Kardemir Karabük Demir Çelik Sanayi ve Ticaret A.fi. ortakl›¤›nda kurulan
Karçimsa ö¤ütme tesislerinde üretilen cüruflu çimento sat›fllar› da 2003 y›l›na göre %8
artm›flt›r.
Çeflitli at›klar› çevre ve ekonomi için de¤ere dönüfltüren Akçansa’n›n, Büyükçekmece ve
Çanakkale çimento fabrikalar›, T.C. Çevre ve Orman Bakanl›¤›’n›n R134-001 ve R117-001
alternatif yak›t kullan›m lisanslar›n› alan ilk fabrikalar olma özelli¤ini tafl›maktad›r. At›klar›n
çimento fabrikalar›nda yak›lmas› ile do¤al kaynaklar›n korunmas› ve çevreye yay›lan karbondioksit
miktar›n›n önemli ölçüde azalt›lmas› sa¤lan›rken, çok büyük bir sorun teflkil eden at›k
bertaraf›na da çözüm üretilmektedir.
Akçansa’n›n sermayesinin %20,6’s› halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir.
45
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Çimento
Ç‹MSA
1972 y›l›nda Mersin’de kurulan Çimsa, 1975 y›l›nda üretime bafllam›flt›r. 1990 y›l›nda y›ll›k
500.000 ton kapasiteli dünyan›n en modern beyaz çimento tesislerinden birini faaliyete geçirerek,
iç pazarda lider konumuna ulaflm›flt›r.
Çimsa, 1995 y›l›nda Kayseri’de 720.000 ton/y›l üretim kapasitesine sahip bir çimento ö¤ütme
ve paketleme tesisi sat›n alm›fl ve Malatya’da bir paketleme terminali kurmufltur.
Yeni bir beyaz çimento üretim hatt› kurulmas› için 1999 y›l› sonlar›na do¤ru çal›flmalar
tamamlanm›fl ve Çimsa’n›n toplam beyaz çimento kapasitesi 1,2 milyon ton/y›la ulaflm›flt›r.
Çimsa, özel bir çimento tipi olan kalsiyum aluminatl› çimento konusunda 4,5 y›ldan bu yana
yürütmekte oldu¤u Ar-Ge ve ön yat›r›m çal›flmalar›n› tamamlayarak 2002 y›l›nda bu ürünü
piyasaya sunmufltur. fiirket, beyaz çimentoda oldu¤u gibi kalsiyum aluminatl› çimento alan›nda
da dünyan›n önde gelen üreticilerinden biri olmay› hedeflemektedir.
2004 y›l›nda toplam 2,25 milyon ton klinker üreten Çimsa’n›n bu üretiminin 1,41 milyon tonu
gri klinker, 840.000 tonu ise beyaz klinkerden oluflmaktad›r. fiirket ayr›ca, Akdeniz ve ‹ç Anadolu
Bölgeleri’ndeki 17 tesisinde haz›r beton üretmektedir.
2004 y›l›n›n en önemli yat›r›mlar›ndan biri, Çimsa’n›n Kayseri’de mevcut çimento ö¤ütme ve
paketleme tesisini entegre çimento fabrikas› haline getirmek üzere temelini 9 Ekim 2004
tarihinde att›¤›, gri klinker üretim tesisidir. Bu yat›r›m›n proje maliyeti 30 milyon ABD Dolar›
olarak öngörülmektedir. 2005 y›l› sonunda tamamlanmas› hedeflenen fabrika, 5-kademeli
siklonlu ön›s›t›c› ünitesi ile Türkiye’de bir ilk olacakt›r.
Çimsa 2004 y›l›nda, 2,5 milyon ton beyaz ve gri çimento, 359.000 ton klinker ve 1,1 milyon m3
haz›r beton sat›fl› gerçeklefltirmifltir. Türkiye’de sadece Çimsa’n›n üretmekte oldu¤u kalsiyum
aluminatl› çimento sat›fllar›, bir önceki y›la göre %85 art›fl göstermifltir.
Çimsa’n›n sermayesinin %23’ü halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir.
46
1972 y›l›nda Mersin’de kurulan Çimsa, 1975 y›l›nda üretime
bafllam›flt›r. 1990 y›l›nda y›ll›k 500.000 ton kapasiteli dünyan›n
en modern beyaz çimento tesislerinden birini faaliyete geçirerek,
iç pazarda lider konumuna ulaflm›flt›r.
OYSA Ç‹MENTO
1957 y›l›nda bir devlet kuruluflu olarak faaliyete geçen Ni¤de Çimento Fabrikas› ile yine devlete
ait bir ö¤ütme tesisi olan ‹skenderun Çimento, 1992 y›l›nda özellefltirme kapsam›nda Sabanc›
Holding ve Oyak Grubu taraf›ndan sat›n al›nm›flt›r.
Bu tesisler “Oysa Ni¤de” ve “Oysa ‹skenderun” ad›yla iki ayr› anonim flirket olarak on y›l faaliyet
gösterdikten sonra iki flirketin birlefltirilerek tek flirket haline getirilmesine karar verilmifltir.
14 Mart 2003 tarihinde Oysa Ni¤de’nin Oysa ‹skenderun’u devralmas› sonucu birleflme ifllemi
resmen gerçekleflmifl, ayn› y›l fiirket’in ismi Oysa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. olarak
de¤ifltirilmifltir. Böylece y›lda 1,5 milyon tonun üzerinde çimento üretim kapasitesine sahip
bir flirket do¤mufltur.
Oysa Çimento, 2004 y›l›nda, 416.500 ton klinker üretimi gerçeklefltirmifl, iç pazarda 1.016
milyon ton çimento, 509.700 m3 haz›r beton satm›fl ve 132.900 ton çimento ihraç etmifltir.
Oysa Çimento, halka aç›k bir anonim flirket olup, hisselerinin %17,8’i ‹MKB’de ifllem görmektedir.
47
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
K‹MYA
Kimya ve
D›fl Ticaret
ADVANSA
2004 y›l›nda Sabanc› Holding DuPontsa'n›n DuPont'a ait %50 hissesini sat›n alm›fl ve fiirket’in ad›
Advansa olarak de¤ifltirilmifltir. Bu yat›r›m Sabanc› Holding'in büyüme ve yat›r›m kararl›l›¤›n›
göstermekte ve Avrupa piyasas›ndaki lider konumumuzu vurgulamaktad›r.
Maliyet ve organizasyonel anlamda yeniden yap›lanmay› gerektiren 2003'ün zorlu faaliyet koflullar›n›n
ard›ndan 2004 y›l›, Advansa'n›n 2005 ve sonras›nda beklenen büyüme f›rsatlar› öncesinde bir
toparlanma y›l› olmufltur.
Advansa, polyester iplik, PET Resin ve PTA ürünlerinin mevcut DuPont teknolojisi, patentleri ve
markalar›n›n Avrupa, Rusya ve Ba¤›ms›z Devletler Toplulu¤u ve Afrika pazarlar›ndaki tek yetkili
lisans sahibidir.
2004 y›l›n›n en önemli yat›r›m projesi ‹ngiltere'deki Wilton T8 PTA üretim tesisinin kapasite art›r›m›d›r.
Tesisin kapasitesi 100 Kt'nun üstünde art›r›larak toplam 650 Kt'luk kapasiteye ulafl›lm›flt›r.
2003 y›l›nda 705 milyon Euro olarak gerçekleflen sat›fllar, 2004 y›l›nda artarak 801 milyon Euro'ya
ulaflm›flt›r.
Günümüzde Wilton'da 650 Kt'luk PTA ve Adana'da 250 Kt’luk DMT üretim kapasitesi bulunmaktad›r.
fiirket’in polyester iplik, elyaf ve preform (‹negöl) üretim kapasiteleri s›ras›yla 90 Kt, 165 Kt ve 30
Kt'dur. Adana ve Wilton’da toplam 280 Kt'luk resin kapasitesi mevcuttur. Özellikle Adana'da yeni
kurulan Araflt›rma ve Gelifltirme Merkezi’nde, yo¤unlaflarak devam eden Ar-Ge yat›r›mlar› neticesinde,
2004 y›l›nda yeni ürün yat›r›mlar› da h›z kazanm›flt›r.
Advansa’n›n yat›r›m faaliyetlerinin en yeni ürünü olan Climarelle™, bir yüksek teknoloji elyaf ürünüdür
ve 2005 y›l›nda piyasaya sürülecektir. Climarelle™, uyku ve yatak tak›mlar› için dizayn edilmifl
mükemmel bir ›s› düzenleyici üründür. Uyku esnas›nda gereksiz vücut ›s›s›n› d›flar› vererek, uyuyan
insan›n mükemmele yak›n rahatl›¤›n› sa¤lamakta, fazla so¤u¤u ayarlayabilmekte ve böylece de¤iflik
hava ve iklim koflullar›na göre ›s›y› dengeleyebilmektedir.
Advansa’n›n gelifltirdi¤i "BWC-Beyond World Class" bir "6 Sigma" dan›flmanl›k servisi olup sektörlerinde
lider konumda olan çeflitli firmalara dan›flmanl›k hizmeti vermifltir.
48
2004 y›l›nda Sabanc› Holding DuPontsa'n›n DuPont'a ait %50 hissesini
sat›n alm›fl ve fiirket’in ad› Advansa olarak de¤ifltirilmifltir. Bu yat›r›m
Sabanc› Holding'in büyüme ve yat›r›m kararl›l›¤›n› göstermekte ve
Avrupa piyasas›ndaki lider konumumuzu vurgulamaktad›r.
DIfi T‹CARET
Sabanc› Toplulu¤u’nun, kayda de¤er mali
güçleri ile 2004 y›l›nda 750 milyon ABD
Dolar›’n› aflk›n sat›fl gerçeklefltiren d›fl
ticaret flirketlerinin, önümüzdeki y›llarda
dünya pazarlar›ndaki hedef alanlarda,
f›rsatlar› de¤erlendirerek liderlik yapmalar›
ve büyümeleri hedeflenmifltir.
UNIVERSAL TRADING (JERSEY) LIMITED
1984 y›l›nda Jersey’de kurulan Universal Trading, Sabanc› Toplulu¤u flirketlerinin hammadde, makine
ve donan›m al›mlar›n› yürütmektedir. Konumu ve deneyimli kadrosu ile dünya piyasalar›n› yak›ndan
izleyerek al›mlar›n› en uygun koflullarda sürdüren fiirket, birinci s›n›f uluslararas› bankalar ile yak›n
iflbirli¤ini sürdürerek, ithalat ifllemlerinin finansman›nda da önemli kaynaklar sa¤lamaktad›r.
EXSA (UK) LIMITED
1988 y›l›nda Londra’da kurulan Exsa (UK) Limited, genel uluslararas› ticaret ve ifl gelifltirmede liderlik
yapt›¤› gibi, Sabanc› Toplulu¤u ürünlerinin d›fl pazarlarda sat›fl ve pazarlanmas›na da hizmet
vermektedir.
2005 y›l›ndan itibaren ‹ngiltere’de g›da ve genel tüketim maddeleri da¤›t›m› faaliyetlerini gelifltirmek
üzere, Exsa (UK) Limited’in bir ifltiraki olarak, 2004 y›l›nda Londra’da kurulan Exsa Foods Limited’in
vizyonu Avrupa’da büyümeye yöneliktir.
‹spanya’n›n Sevilla kentinde 1995 y›l›nda Sabanc› Toplulu¤u ürünü beyaz çimento sat›fl› için kurulan
Exportaciones Sabanc› S.A.U., Exsa (UK) Limited’in bir ifltiraki olup, faaliyet gösterdigi bölgede %50’lik
pazar pay›na sahiptir.
Exsa (UK) Limited’in ifltiraki olarak 2000 y›l›n›n bafl›nda Almanya’da kurulan Cement Sales North
GmbH, Sabanc› Toplulu¤u’nun bir di¤er ürünü beyaz çimento sat›fl› yapmaktad›r. fiirket, Kuzey Avrupa
beyaz çimento pazar›ndaki konumunu gelifltirmeye devam etmeyi hedeflemektedir.
EXSA EXPORT
1972 y›l›nda kurulan Exsa Export Mersin ve ‹stanbul Serbest Bölgeleri’ndeki faaliyetlerinin de katk›s›yla
Sabanc› Toplulu¤u’nun 100’ü aflk›n ülke ile olan d›fl ticaret ifllemlerine hizmet vermektedir. fiirket,
Sabanc› Toplulu¤u’nun genel ticaretinin gelifltirilmesinde önemli rol alacakt›r.
EXSA AMERICAS INC.
1980 y›l›nda New York’ta Holsa unvan›yla kurulan fiirket, Amerika k›tas› ile genel uluslararas› ticaret
ve ifl gelifltirmeye katk›da bulunman›n yan› s›ra Sabanc› Toplulu¤u ürünlerinin Amerika pazar›nda
sat›fl ve pazarlanmas›na ve d›fl al›mlar›na verdi¤i hizmetlerini de sürdürmeye devam etmektedir.
49
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Tekstil
2004 y›l›nda poliviskon d›fl giyimlik kumafl, denim ve spor giyim
kumafl ve gömleklik kumafl olmak üzere üretimi toplam 50 milyon
metreye ulaflan Bossa, 2004 y›l›nda 208 milyon ABD Dolar› olarak
gerçeklefltirdi¤i sat›fl›n›n %60’n› ihracattan elde etmifltir.
50
Dünyada yünlü kumafl üretimi yapan ilk on büyük kurulufl
aras›nda yer alan ve Türkiye’nin en büyük yünlü kumafl üreticisi
ve ihracatç›s› konumunda olan Yünsa’n›n bafll›ca pazar› Avrupa
Birli¤i ülkeleri, Kuzey Amerika ve Japonya’d›r.
BOSSA
1951 y›l›nda Sabanc› Toplulu¤u’nun bir üyesi olarak kurulan Bossa, 1,3 milyon m2 alana yay›lm›fl
toplam befl üretim tesisi ve 2.650 personeli ile Türkiye’nin en büyük entegre tekstil kurulufllar›ndan
biridir.
D›fl giyim, denim ve spor giyim ile gömleklik kumafl gibi de¤iflik ürün yelpazesi ve y›ll›k 60 milyon
metre üretim kapasitesi ile Bossa, iplik, dokuma, boyama ve terbiye prosesleriyle pazara do¤ru ve
bitmifl mamul sunmaktad›r.
ISO 9001 Kalite Güvence Sistemi’nin yürürlükte oldu¤u Bossa, küreselleflme sürecinin ve de¤iflen
tüketim ve tüketici davran›fllar›n›n getirdi¤i yüksek rekabet koflullar›n› daha iyi bir konumda
karfl›layabilmek amac›yla toplam kalite uygulama ve çal›flmalar›na devam etmektedir.
2004 y›l›nda poliviskon d›fl giyimlik kumafl, denim ve spor giyim kumafl ve gömleklik kumafl olmak
üzere üretimi toplam 50 milyon metreye ulaflm›flt›r. fiirket, 2004 y›l›nda 208 milyon ABD Dolar› olarak
gerçeklefltirdi¤i sat›fl›n›n %60’›n› ihracattan elde etmifltir. 2004 y›l›nda yenileme ve iyilefltirmeye
dönük 22 milyon ABD Dolar› yat›r›m yapm›fl ve son üç y›lda bu anlamda yapt›¤› yat›r›mlar toplam›
67 milyon ABD Dolar›’na ulaflm›flt›r.
Bossa 2005 y›l›nda yukar›daki hedefleri do¤rultusunda pazardaki üstünlü¤ünü korumaya dönük
pazarlama ve sat›fl faaliyetlerine devam ederken, maliyet odakl› çal›flmalar›n› siparifle ba¤l› üretim
politikalar›, JIT, Fast Track ve uygun maliyet seri üretim programlar› ile desteklemeye devam
edecektir. Bu do¤rultuda üretim tesislerinin do¤algaza dönüflüm yat›r›mlar›n› tamamlayacak ve
Low-cost, re-engineering çal›flmalar›yla maliyet tasarruflar›n› art›racakt›r. fiirket ayn› zamanda Çin
tehdidini Avrupa’ya olan lojistik yak›nl›¤›n›n avantajlar›n› kullanarak orta ve üst tekstil pazar›na do¤ru
ürünü, do¤ru zamanda ve do¤ru fiyatla tedarik ederek aflmay› planlamaktad›r.
Bossa’n›n sermayesinin %25’i halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir.
YÜNSA
1973 y›l›nda kurulan Yünsa, dünyada yünlü kumafl üretiminde ilk on büyük kurulufl aras›nda yer
almaktad›r. Ülkemizin en büyük yünlü kumafl üreticisi ve ihracatç›s› konumunda olan Yünsa’n›n
bafll›ca pazar› Avrupa Birli¤i ülkeleri, Kuzey Amerika ve Japonya’d›r.
Yünsa üretti¤i kumafl›n girdisini oluflturan y›ll›k 1.800 ton kamgarn iplik kapasitesinin yan›nda,
8 milyon metrelik kumafl dokuma kapasitesine de sahiptir.
Üretim, erkek ve bayan kumafl olmak üzere, iki ana grupta yap›lmaktad›r. Dokunan kumafllar›n
büyük bir bölümü %100 yünlü kumafllardan oluflmakta, bunlar›n yan› s›ra yün ile lycra, polyester ile
ipek kar›fl›m› fantazi kumafllar da üretilmektedir.
Yünsa üretiminin %75’ini ihraç ederken, %25’ini de iç piyasada konfeksiyoncuya satmaktad›r. 2004
y›l›nda 72 milyon ABD Dolar› ciro içindeki ihracat›n tutar› 53 milyon ABD Dolar› olmufltur.
ISO 9001 Kalite Sistem Standard› alt›nda üretilen Yünsa ürünlerinin Alman Hohenstein Enstitüsü
taraf›ndan Eko-Tex 100 ile çevre ve insan sa¤l›¤›na zararl› olmad›¤› belgelenmifltir.
2004 y›l› Yünsa için büyüme y›l› olmufltur. Kapasitesini %100 dolduran iflletme, 2003 y›l›na nazaran
miktar baz›nda %30 daha fazla sat›fl gerçeklefltirmifltir.
Yünsa’n›n sermayesinin %15,8’i halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir.
51
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
ENERJ‹
Di¤er Faaliyetler
ENERJ‹SA
Enerjisa Enerji Üretim A.fi., Nisan 1996’da müflterilerinin elektrik enerjisi gereksinimlerini sürekli,
güvenilir ve kaliteli olarak karfl›lamak, enerji sektöründe do¤abilecek yeni ifl olanaklar›n› de¤erlendirmek
amac›yla kurulmufltur. Enerjisa en büyük ve önde gelen elektrik üretim flirketlerinden biri olarak,
Türkiye elektrik üretiminin yaklafl›k %2’sini karfl›lama kapasitesine sahiptir.
Enerjisa, toplam kurulu gücü 370 MW olan dört elektrik üretim santral›n› iflletmektedir. Kentsa
Kombine Çevrim Santral› 120 MW elektrik, 280 ton/saat buhar üretim; Adana Kombine Çevrim
Santral› 120 MW elektrik, 370 ton/saat buhar üretim; Mersin ve Çanakkale Kombine Çevrim Santrallar›
ise 65’er MW elektrik üretim kapasitesine sahiptir. Tüm santrallar direkt ba¤lant› ile elektrik arz›
sa¤lamak için büyük ölçekli tüketime sahip sanayi tesislerinin yan›nda kurulmufltur. Enerjisa
Santrallar›’nda üretilen elektri¤in bir bölümü Sabanc› Toplulu¤u flirketlerine, kalan k›sm› ise Türkiye’de
faaliyet gösteren sanayi ve ticaret flirketlerine sat›lmaktad›r. Enerjisa, üretim faaliyetinin yan› s›ra
Enerjisa Elektrik Enerjisi Toptan Sat›fl A.fi. vas›tas›yla elektrik sektörünün toptan sat›fl alan›nda da
faaliyet göstermektedir. Enerjisa, do¤al gaz toptan ticaret sektöründe faaliyet göstermek üzere
kurulmufl olan Enerjisa Do¤al Gaz Toptan Sat›fl A.fi.’nin de büyük hissedar›d›r.
Enerjisa’n›n 2004 y›l› içerisindeki en önemli hedefi, yat›r›m› yeni tamamlanm›fl Adana, Mersin ve
Çanakkale santrallar›ndaki operasyonel sistemin sürekli ve güvenilir bir enerji sa¤lamas› amac›yla
düzenlenmesi olmufltur. Santrallarda üretilen elektri¤in azami kapasite kullan›m oran›n› sa¤layacak
flekilde pazarlanmas› di¤er önemli bir hedef olmufltur. Ayr›ca elektrik piyasas›nda de¤iflen ifl yapma
biçimine uyum sa¤lamak için sistemlerde yenileme ve iyilefltirme çal›flmalar› gerçeklefltirilmifltir.
Bu kapsamda önemli projeler hayata geçirilmifltir.
2005 y›l› içerisinde Enerjisa, paydafllar›na azami katma de¤eri sa¤layacak flekilde iflletme çal›flmalar›na
devam etmeyi, bu kapsamda maliyet tasarrufu ve pazarlama faaliyetlerine a¤›rl›k vermeyi
planlamaktad›r. fiirket’in rekabetçi pozisyonunu güçlendirmek ve devaml›l›¤›n› sa¤lamak üzere
gerçeklefltirilen sistem kurma ve iyilefltirme çal›flmalar›n›n stratejik plan çerçevesinde sürdürülmesi
hedeflenmektedir.
Enerjisa 2005 y›l›nda, Türkiye enerji sektöründe, baflta özellefltirme olmak üzere önemli yat›r›m
f›rsatlar› do¤aca¤›n› tahmin etmektedir. fiirket, Sabanc› Toplulu¤u’nun enerji sektöründeki büyüme
stratejisine uygun olarak elektrik üretim, da¤›t›m ve ticareti, do¤al gaz da¤›t›m ve ticareti alanlar›ndaki
f›rsatlar› de¤erlendirmeyi hedeflemektedir.
52
Enerjisa en büyük ve önde gelen elektrik üretim flirketlerinden
biri olarak, Türkiye elektrik üretiminin yaklafl›k %2’sini karfl›lama
kapasitesine sahiptir.
PLAST‹K
P‹LSA
Pilsa Plastik Sanayi A.fi., 1971 y›l›ndan beri Adana’da bulunan modern fabrikas›yla plastik sektörüne
hizmet etmektedir. Hizmet anlay›fl›, üretim ve sat›fl program›nda yer alan zengin ürün gruplar›,
ulaflt›¤› yüksek üretim ve sat›fl hacmi ile Pilsa, Türkiye'nin en büyük plastik boru üreticilerinden
birisidir.
Pilsa, plastik boru tesislerinde inflaat ve tar›m sektörlerinde kullan›lan PVC, HDPE, LDPE ve PP
borular›n›n ve ek parçalar›n›n üretimini gerçeklefltirmektedir. ISO 9001 Kalite Belgesi’ne sahip olan
Pilsa Boru Bölümü, 2004 ve 2005 y›llar›ndaki yat›r›mlarla mevcut kapasitesini 30.000 ton/y›ldan
43.000 ton/y›la ç›karmay› hedeflemifltir.
Pilsa, ana ifl kolu olarak plastik boru sektöründe büyümeyi hedefledi¤inden, 2004 y›l› Kas›m ay›
sonunda 10.000 tonluk profil üretim kapasitesi olan WINSA’y› Belçikal› Deceuninck firmas›na satm›flt›r.
2004 y›l›nda Pilsa, boru ünitesinin cirosunu 51 milyon ABD Dolar›’na ç›karm›fl ve cironun %46’s›n›
ihracattan elde etmifltir. ‹ç ve d›fl pazar sat›fllar›ndaki büyümenin 2005 y›l›nda da sürdürülmesi
hedeflenmifltir.
53
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
KA⁄IT VE AMBALAJ
Di¤er Faaliyetler
OLMUKSA
1968 y›l›ndan beri oluklu mukavva sektöründe faaliyet gösteren Olmuksa, 65 bin ton ka¤›t ve 200 bin
tonun üstünde oluklu mukavva kutu üretim kapasitesine sahiptir. Edirne’de kurulu ka¤›t tesisinin
d›fl›nda, Gebze, ‹zmir, Adana, Bursa ve Manisa’da yer alan oluklu mukavva üretim tesisleri ile
Türkiye’nin tüm bölgelerinde yer alan müflterilerine kaliteli ürün ve hizmet sunmaktad›r. 1998
senesinde dünyan›n en büyük ka¤›t ve ambalaj üreticisi olan “International Paper”›n fiirkete ortak
olmas› ile birlikte, ürün çeflitlili¤i ve hizmet anlay›fl›nda da önemli ad›mlar at›lm›flt›r. Pazarda liderli¤i
elinde tutan Olmuksa’n›n sat›fllar›n›n önemli bir bölümü yurtd›fl› pazarlara yap›lmaktad›r.
Oluklu mukavva kutu sektörünün son üç y›ldaki büyümesi Türkiye ekonomisinin üstünde seyretmifltir.
Buna paralel olarak Olmuksa’n›n 2002-2004 dönemini kapsayan büyümesi de %30’lara dayanm›flt›r.
Gerek AB’ye uyum yasalar›n›n ülkemizdeki oluklu mukavva kullan›m› aç›s›ndan yarataca¤› potansiyel,
gerek genel ekonomi ve ihracattaki büyüme beklentileri, oluklu mukavva sektöründeki büyümenin
devam edebilece¤ini iflaret etmektedir.
2004 y›l›nda Olmuksa bir önceki y›la göre finansal performans›n› gelifltirmifl ve kârl›l›¤›n› yükseltmifltir.
2005 y›l›nda da bu geliflimin devam› beklenmektedir.
Olmuksa’n›n sermayesinin %12,5’i halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir.
DÖNKASAN
Kartal’daki ilk tesisi 1983 y›l›nda devreye giren Dönkasan, daha sonra gerçeklefltirdi¤i Adana ve
Çekmece yat›r›mlar› ile Türkiye’nin en modern ve büyük kapasiteli dönüflen ka¤›t toplama, tasnif ve
balyalama flirketi olmufltur. ‹flletme kapasitesi 200.000 tonun üzerinde olan Dönkasan, öncelikle
ortaklar› Olmuksa ve Kartonsan’›n dönüflen ka¤›t gereksinimlerini karfl›lamaktad›r.
54
1968 y›l›ndan beri oluklu mukavva sektöründe faaliyet gösteren
Olmuksa, 65.000 ton ka¤›t ve 200.000 tonun üstünde oluklu
mukavva kutu üretim kapasitesine sahiptir
S‹GARA VE TÜTÜNCÜLÜK
PHILSA
1991 y›l›nda Philip Morris’in %75 ve Sabanc› Holding’in %25 ortakl›¤›yla kurulmufl olan Philsa halen
Marlboro, Parliament, L&M, Chesterfield, Lark ve Muratti olmak üzere alt› uluslararas› markay›
üretmektedir.
‹zmir Torbal›’daki fabrika, 1992 y›l› sonunda faaliyete geçti¤i tarihten bu yana, yüksek kalitede e¤itilmifl
insan gücü ve kulland›¤› en son teknoloji sayesinde endüstri içinde dünya çap›ndaki ününü her geçen
y›l art›rm›flt›r. Torbal› fabrikas›nda yap›lan yat›r›mlar›n toplam› 277 milyon ABD Dolar›’n› aflm›flt›r.
PHILIP MORRISSA
Philip Morrissa, 1994 y›l›nda Philip Morris sigara markalar›n›n ülke çap›nda da¤›t›m› ve sat›fl› amac›yla
Philip Morris’in %75 ve Sabanc› Holding’in %25 ortakl›¤›yla kurulmufltur. fiirket’in da¤›t›m a¤›, 81
ilde 134.600 sat›fl noktas›na ulaflmaktad›r. Philip Morrissa, 112 genel distribütör, yaklafl›k 676 tafl›t
ve 640 kifliyi aflk›n sat›fl ekibi ile Türkiye’nin en büyük sat›fl a¤lar›ndan birine sahiptir. 2004 y›l›nda
Philip Morrissa’n›n toplam sat›fllar› 2.887 trilyon TL’ye (2.852 milyar ABD Dolar›) ulaflm›fl ve Türk
sigara piyasas›ndaki pazar pay› %32,3 olarak gerçekleflmifltir.
TUR‹ZM
TURSA
AEO
Sabanc› Toplulu¤u’na ba¤l› Tursa flirketinde Adana Hiltonsa, Mersin Hiltonsa ve ‹stanbul Hilton
Parksa yer al›rlarken, Ankara Enternasyonal Otelcilik flirketinde ise Ankara Hiltonsa yer almaktad›r.
Topluluk turizm sektörüne y›llar önce Adana Erciyas Oteli ile ad›m atm›flt›r. 1988 y›l›ndan itibaren
Ankara Hiltonsa otelinin aç›l›fl› ile kurucu ortakl›k fleklinde yeni bir ivme kazanan turizm faaliyetleri,
1990 y›l›nda Hilton Parksa ve Mersin Hiltonsa otelleri ile daha da geliflmifl ve nihayet 2001 bafl›nda
aç›l›fl› yap›lan Adana Hiltonsa ile bugünkü düzeyine ulaflm›flt›r. 2003 sonu itibariyle Hiltonsa oteller
zincirinin yatak kapasitesi, 646’s› Ankara Hiltonsa, 616’s› Adana Hiltonsa, 372’si Mersin Hiltonsa ve
238’i Hilton Parksa’ya ait olmak üzere toplam 1.872’dir.
Toplulu¤un sahip oldu¤u oteller Hilton taraf›ndan iflletilmektedir.
55
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
B‹LG‹ VE
TELEKOMÜN‹KASYON
Di¤er Faaliyetler
SABANCI TELEKOM
Sabanc› Holding’in telekomünikasyon alan›ndaki faaliyetlerini güçlendirmek amac›yla Ocak 2003’te
kurulan Sabanc› Telekom, kurumsal ve bireysel müflterilere uçtan uca her türlü telekomünikasyon
hizmeti sunabilen bir “yeni nesil telekomünikasyon” flirketidir.
2004 y›l› bafl›nda liberalleflen Türkiye telekomünikasyon sektöründe, tüm yurdu kapsayan POP
noktalar›, müflteri odakl› hizmet anlay›fl›, ileri teknoloji ve tecrübesiyle hizmet sunan Sabanc›
Telekom’un ana faaliyet alan›, kurumlara ve nihai tüketiciye uzak mesafe telefon hizmetleri, data
ve di¤er katma de¤erli telekomünikasyon hizmetleri sunmakt›r.
Kurumsal hizmetler baflta olmak üzere tüm ürün ve hizmetler için kullan›lan “Sabanc› Telekom”
flemsiyesi alt›nda, ‹nternet eriflimi markas› “Turk.Net”, uzak mesafe telefon hizmetleri için “Bigalo”,
interaktif bilgi ve e¤lence sitesi için “TNN” markalar› ile genifl bir müflteri yelpazesine hizmet
verilmektedir.
Vizyonunu, “kurumlara ve bireylere ileri teknolojileri kullanarak yerel ve küresel iletiflim sa¤layan,
en yayg›n, en etkin ve en güvenilir hizmetler sunan telekomünikasyon flirketi olmak” olarak belirleyen
Sabanc› Telekom, 2005 y›l›nda yeniden yap›lanmak suretiyle kaynaklar›n› maksimum etkinlikte
de¤erlendirerek büyümeyi hedeflemektedir.
56
Kurumsal hizmetler baflta olmak üzere tüm ürün ve hizmetler için
kullan›lan “Sabanc› Telekom” flemsiyesi alt›nda, ‹nternet eriflimi markas›
“Turk.Net”, uzak mesafe telefon hizmetleri için “Bigalo”, interaktif bilgi
ve e¤lence sitesi için “TNN” markalar› ile genifl bir müflteri yelpazesine
hizmet verilmektedir.
B‹MSA
1975 y›l›nda Sabanc› Toplulu¤u flirketlerine ifl hedefleri ve stratejileri do¤rultusunda bilgi teknolojisi
hizmeti vermek amac›yla kurulan Bimsa, 1992 y›l›nda IBM Türk Ltd.’in %50 ortakl›¤› ile I-Bimsa ad›n›
alm›flt›r. Sabanc› Holding’in 2004 y›l› Haziran ay›nda IBM hisselerini sat›n almas›yla tekrar %100
Sabanc› flirketi olan Bimsa, farkl› sektörlerde kazan›lm›fl çözüm gelifltirme birikimiyle Sabanc›
Toplulu¤u flirketlerinin yan›nda Topluluk d›fl› flirketlere de hizmet sa¤lamaya devam etmektedir.
Bimsa, 30 y›ll›k tecrübesi ve 95 deneyimli uzman kadrosu ile Üretim, Finans, ‹nsan Kaynaklar›,
Lojistik, Yönetim Bilgi ve Karar Destek Sistemleri konular›nda farkl› donan›m ve yaz›l›m platformlar›nda
uygulamalar gelifltirmekte ve iflletim hizmetleri vermektedir. Bimsa tüm bu bilgi teknolojisi dan›flmanl›k
hizmetlerini ISO 9001 Kalite Belgesi ile de belgelendirmifltir.
Türkiye’deki ilk SAP Destek Merkezi olan Bimsa, 1995 y›l›ndan bu yana deneyimli kadrosu ile çeflitli
sektörlere sundu¤u SAP dan›flmanl›k hizmetleri sayesinde SAP’nin en çok referansa sahip ve en
fazla sertifikal› dan›flman› olan çözüm orta¤› konumunu devam ettirmektedir.
Bimsa, 2005 y›l›nda Türkiye'nin en büyük üç sistem bütünlefltiricisi aras›nda kal›c› olmay›
hedeflemektedir. Bimsa vizyonunu, müflterileri için en do¤ru çözümleri oluflturmak; güncel teknolojileri
kullanarak, müflterilerine yeni ve rekabetçi ifl modelleri kurmak için destek vermek; müflterileri ve
tedarikçileri ile uzun süreli ve ifl ortakl›¤› anlay›fl›na dayal› iliflkiler kurmak; d›fl kaynak kullan›m› ve
uygulama servis sa¤lay›c›l›¤› modelleri sayesinde müflterilerinin teknolojiyi gecikmeksizin, en düflük
maliyetler ile kullanmalar›n› sa¤lamak; projeleri, özgün proje yönetimi metodolojisi ile etkin bir
flekilde yönetmek; konusunda uzman kadrosunun memnuniyetinin ve gelifliminin süreklili¤ini
sa¤lamak olarak belirlemifltir.
57
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Sosyal ve Kültürel Faaliyetler
SABANCI ÜN‹VERS‹TES‹
Felsefesini "birlikte yaratmak ve gelifltirmek" olarak belirleyen ve ö¤retim hayat›na 1999 y›l›nda
bafllayan Sabanc› Üniversitesi’nin temel amac›, her ö¤rencisinin yeteneklerini ve yarat›c›l›¤›n› ortaya
ç›kart›p, onlar› üstün becerili, kendine güvenen, ekip çal›flmas›na aç›k ve ö¤renmeyi özümsemifl,
çevre duyarl›l›¤› ve sorumlulu¤u yüksek bireyler olarak yetifltirmektir. Bu amaç sürekli olarak,
disiplinleraras› akademik programlardan, uygulamal› araflt›rmaya, de¤iflim programlar›ndan, geliflmifl
bilgi teknolojisi altyap›s›na kadar hemen her alanda ön planda tutulmaktad›r. Üniversite’nin sanayi,
sivil toplum örgütleri, sanat kurum ve merkezleri ve dünyan›n seçkin üniversiteleri ile olan yak›n
ba¤lar›, gerek ö¤renimde gerekse araflt›rmada “yüksek kalite”nin yakalanabilece¤i ortam›
beslemektedir.
Sabanc› Üniversitesi’nde ö¤renim görenler, rehberlik ve dan›flmanl›k sistemini kullanarak çeflitli
ders havuzlar›ndan bilinçli yapabilecekleri seçimlerle kendi ö¤renim programlar›n› flekillendirme
özgürlü¤üne sahiptirler. “Mesle¤iyle bar›fl›k bireyler” yetifltirmeyi hedefleyen Sabanc› Üniversitesi,
lisans ö¤rencileri için diploma alanlar›n› ikinci s›n›f›n sonunda belirleme olana¤› tan›yan Türkiye’nin
ilk ve tek üniversitesidir.
Kuruluflundan bu yana Sabanc› Üniversitesi’ne kaydolan lisans ö¤rencileri, Türkiye’nin en parlak
%1,5’lik kesiminden gelmektedir. Bu ö¤rencilerin %44’ü Üniversite taraf›ndan sunulan çeflitli
burslardan yararlanmaktad›r. Sabanc› Üniversitesi’nde, uluslararas› düzeyde ve deneyimli bir
akademik kadro, 2.020’si lisans, 400’ü lisansüstü olmak üzere, ö¤renim gören ve gelecek vaat eden,
toplam 2.420 ö¤renciye ö¤retim vermektedir.
Sabanc› Üniversitesi’nde ö¤retim, üç fakülte arac›l›¤›yla yürütülmektedir. Bunlardan Mühendislik
ve Do¤a Bilimleri Fakültesi (MDBF) ile Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi’nde (SSBF) lisans, yüksek
lisans ve doktora programlar› sunulmaktad›r. Bu üçgenin di¤er köflesinde yer alan Yönetim Bilimleri
Fakültesi’nde (YBF) ise yaln›zca lisansüstü ö¤retim verilmektedir.
MDBF’de, Bilgisayar Bilimi ve Mühendisli¤i, Biyoloji Bilimleri ve Biyomühendislik, Malzeme Bilimi
ve Mühendisli¤i, Mekatronik Mühendisli¤i, Mikroelektronik Mühendisli¤i, Telekomünikasyon
Mühendisli¤i ve Üretim Sistemleri Mühendisli¤i lisans programlar›n›n yan› s›ra Biliflim Teknolojileri,
Biyoloji Bilimleri ve Biyomühendislik, Elektronik Mühendisli¤i ve Bilgisayar Bilimi, Endüstri Mühendisli¤i,
Malzeme Bilimi ve Mühendisli¤i ile Matematik dallar›nda lisansüstü programlar› sunulmaktad›r.
58
Sabanc› Üniversitesi mezunlar›n›n yaklafl›k %45’i ulusal ve
uluslararas› flirketlerde çal›flmakta, geri kalan› ise yurtd›fl›nda,
özellikle de ABD’de lisansüstü çal›flmalar›n› sürdürmektedir.
SSBF bünyesinde lisans programlar› olarak Ekonomi, Yönetim Bilimleri, Görsel Sanatlar ve Görsel
‹letiflim Tasar›m›, Kültürel Çal›flmalar, Toplumsal ve Siyasal Bilimler; lisansüstü programlar› olarak
da Ekonomi, Görsel Sanatlar ve Görsel ‹letiflim Tasar›m›, Siyaset Bilimi, Siyaset Bilimi-Uyuflmazl›k
Analizi ve Çözümü, Tarih ve Avrupa Çal›flmalar› yer almaktad›r.
YBF'deki, Yönetim Yüksek Lisans ve Doktora, yöneticiler için Yönetim Yüksek Lisans derece
programlar›n›n yan› s›ra, Yönetici Gelifltirme Merkezi’nde (EDU) sanayi ve ifl dünyas›na yönelik
Yönetici Gelifltirme Programlar› da yer almaktad›r.
Endüstri iliflkilerine büyük önem veren Üniversite’de ayr›ca, sanayiden ortaklar›n destekledi¤i ve
MDBF ile YBF’nin birlikte yürüttükleri çift yüksek lisans diplomas› sa¤layan Sanayi Liderleri Yüksek
Lisans Program› sunulmaktad›r.
Sabanc› Üniversitesi mezunlar›n›n yaklafl›k %45’i ulusal ve uluslararas› flirketlerde çal›flmakta iken
%40’› ise yurtd›fl›nda, özellikle de ABD’de lisansüstü çal›flmalar›n› sürdürmektedir. Mezunlar›n bir
k›sm› ise yaz›l›m, geliflmifl malzemeler ve proje dan›flmanl›k alanlar›nda giriflimci olmufllard›r.
SABANCI ÜN‹VERS‹TES‹ SAKIP SABANCI MÜZES‹
Türkiye’nin ulusal kültür miras›na her zaman duyarl› olan Sabanc› Ailesi, y›llard›r sanat eserleri
toplamaktad›r. Sabanc› Ailesi’nin halen elinde bulunan koleksiyon paha biçilmez parçalardan
oluflmaktad›r. Bu paha biçilmez hazineyi daha genifl kitlelerle paylaflmak üzere Sak›p Sabanc›, sahibi
oldu¤u koleksiyonu Sabanc› Üniversitesi’ne ba¤›fllam›flt›r. Bu koleksiyonlar› bar›nd›ran "Atl› Köflk"
müze olmak üzere Sabanc› Üniversitesi’ne tahsis edilmifltir. Resim koleksiyonunu sergilemek ve
geçici sergiler düzenlemek amac›yla Atl› Köflk’e bitiflik olarak yeni bir galeri binas› yap›lm›flt›r.
Müzede, müzecilik ve vak›f yönetimi üzerine yo¤unlaflm›fl programlar ile ziyaretçilere ve okullara
yönelik e¤itim faaliyetleri gerçeklefltirilmektedir. Bu flekilde oluflturulan "Sabanc› Üniversitesi Sak›p
Sabanc› Müzesi", koleksiyonlar› ve geçici sergileri ile halka hizmet ederken, ö¤renciler ve
akademisyenler için de oldukça önemli bir kaynak oluflturmakta, ayn› zamanda araflt›rmalara ve
proje çal›flmalar›na da olanak sa¤lamaktad›r. 3.500 m2’lik sergileme alan›na sahip olan müze, 8
Haziran 2002 tarihinde hizmete girmifltir.
Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi’nde sergilenen koleksiyonlar üç kategoriden oluflmaktad›r:
Hat Sanat›, Resim, Heykel ve di¤er objeler (porselenler ve antikalar). Hat eserleri, 15. ve 20. yüzy›llar
aras›ndaki döneme ait 426 adet nadir el yazmas›ndan ve hattatlarca kullan›lan araç ve gereçlerden
oluflmaktad›r.
Resim koleksiyonu esas olarak 19. ve 20. yüzy›la ait eserlerden oluflmaktad›r. Bu tablolar, Türk resim
sanat›n›n geliflimini sergilemesi bak›m›ndan önem ifade etmektedir. Heykel ve porselen parçalar
merhum Hac› Ömer Sabanc›’n›n 1940 y›l›nda sat›n ald›¤› ilk eserlerden oluflmaktad›r. Bunlar›n
aras›nda müze giriflini süsleyen muhteflem bronz at heykeli de bulunmaktad›r.
Ayr›ca kültürel alanda bir di¤er önemli faaliyet "Alt›n Harfler: Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc›
Müzesi’nden Osmanl› Hat, Resim Sanat› Örnekleri" sergisidir. Bu önemli koleksiyon 1998-2001 y›llar›
aras›nda New York Metropolitan Müzesi’nde, Los Angeles County Sanat Müzesi’nde, Harvard
Üniversitesi Arthur M. Sackler Müzesi’nde ve Fransa’da dünyaca ünlü Louvre Müzesi’nde sergilenmifltir.
Ayr›ca sergi içeri¤i bir dönem boyunca Harvard Üniversitesi’nde ders olarak okutulmufltur.
2001 y›l›nda Sabanc› Hat Koleksiyonu’ndan seçilen 71 adet hat eseri ve alt› adet ya¤l›boya tablo
"Sultan›n Mührü" ad› ile Berlin Guggenheim Müzesi’nde ve Frankfurt’da Museum für Angewandte
Kunst’ta sergilenmifltir.
Sak›p Sabanc› Müzesi’nin aç›l›fl›ndan bu yana Atl› Köflk’te çeflitli sergiler Türk sanatseverlerin
ziyaretine aç›lm›flt›r.
‹talyan Hükümeti’nin 2002 F‹FA Dünya fiampiyonas› vesilesi ile düzenledi¤i “Futbol Manzaralar›” adl›
sergi, Kore’den sonra 5 Eylül 2002 – 31 Ekim 2002 tarihleri aras›nda Sak›p Sabanc› Müzesi’nde
sergilenmifltir.
59
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Sosyal ve Kültürel Faaliyetler
20. yüzy›l›n önde gelen ‹talyan sanatç›lar›n›n dünyaca ilgi gören futboldan esinlenerek yaratt›klar›
74 adet resim ve 11 adet heykeli içeren sergi, ‹talyan Kültür Merkezi ve ARIA’n›n katk›lar›yla
gerçeklefltirilmifltir.
Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi E¤itim Departman›, E¤itim Programlar› çerçevesinde
‹stanbul ili okullar›n› kapsayan “Portre” konulu 1. Kompozisyon ve Resim Yar›flmas› açm›flt›r.
Yar›flmaya kat›lan 3.000’e yak›n müracaattan, jürinin de¤erlendirmesi sonucu 67 finalistin çal›flmas›
sergilenmeye ve 15 eser ödüle lay›k görülmüfltür. Resimler Nisan - May›s 2003 tarihlerinde müzenin
galeri bölümünde sergilenmifltir.
T.C. Kültür ve Turizm Bakanl›¤›, Kültür Varl›klar› ve Müzeler Genel Müdürlü¤ü, ‹stanbul Arkeoloji
Müzeleri ile Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi’nin iflbirli¤i ile düzenlenen “Do¤ada Güç
Birlikteli¤i; ‹nsan ve At” adl› sergide ‹stanbul Arkeoloji Müzeleri koleksiyonunda yer alan 48 adet
eser, 27 Haziran 2003 - 27 Haziran 2004 tarihleri aras›nda sanatseverlerle buluflmufltur.
Ünlü ‹talyan ailesi Mediciler’in uzun y›llar boyunca toplad›¤› Osmanl› kültürüne ait eserler “Mediciler’den
Savoylar’a Floransa Saraylar›nda Osmanl› Görkemi” adl› sergi de 23 Aral›k 2003 tarihinde aç›lm›flt›r.
21 Mart 2004 tarihine kadar aç›k kalan sergi, Akbank ve ‹talyan Kültür Merkezi’nin sponsorlu¤unda
gerçekleflmifltir.
60
Türkiye’nin ulusal kültür miras›na her zaman duyarl› olan Sabanc›
Ailesi, y›llard›r sanat eserleri toplamaktad›r. Sabanc› Ailesi’nin
halen elinde bulunan koleksiyon paha biçilmez parçalardan
oluflmaktad›r.
VAKSA - HACI ÖMER SABANCI VAKFI
Sabanc› Ailesi kurmufl oldu¤u pek çok sanayi kurulufluyla Türk ekonomisinin geliflmesine önemli
katk›larda bulunmufltur. Sosyal ve kültürel kurumlar›n aç›lmas›na da büyük önem veren aile bireyleri,
çok say›daki hay›r giriflimlerinde aktif rol alm›fllard›r. Bu kapsamda 1974 y›l›nda, Sabanc› Ailesi’nin
hay›r faaliyetlerini kurumsallaflt›rmak amac›yla Vaksa kurulmufltur. Anne Sad›ka Sabanc›’n›n tüm
malvarl›¤›n› ba¤›fllamas› ve aile bireylerinin katk›lar›yla Vaksa, k›sa sürede Türkiye’nin en büyük aile
vakf› olmufltur.
Vakf›n kaynaklar›, Sabanc› Ailesi’nin ve Sabanc› Toplulu¤u’na dahil flirketlerin ba¤›fllar› ile Vakf›n
gayrimenkullerinden elde edilen gelirlerden sa¤lanmaktad›r.
Kuruluflundan bu yana geçen 31 y›l süresince Vaksa, Türkiye geneline da¤›lm›fl 56 yerleflim merkezinde
aralar›nda okullar, yurtlar, sa¤l›k tesisleri, spor kompleksleri ve sosyal merkezler olan 119 eser
meydana getirmifl ve toplumun hizmetine sunmufltur. Vaksa, verdi¤i burslarla y›lda yaklafl›k 1.000
ö¤renciye e¤itim olana¤› sa¤lamakta, 1994 y›l›ndan beri baflar›y› teflvik amac›yla e¤itim, kültür ve
sanat faaliyetlerinde ulusal ve uluslararas› düzeyde baflar› kazanan kifli, kurum ve kurulufllara ödüller
ve burslar vermektedir.
BULGAR‹STAN
GÜRC‹STAN
YUNAN‹STAN
ED‹RNE
‹STANBUL
GEBZE
SAKARYA
‹ZM‹T
ECEBAT
FINDIKLI
ÜNYE
GEREDE
EYNES‹L
BEfi‹KDÜZÜ
ARTV‹N
YUSUFEL‹
ERMEN‹STAN
BURSA
B‹LEC‹K
‹ZM‹R
MUCUR
EfiME
ISPARTA
GERMENC‹K
KOÇARLI
E⁄‹RD‹R
N‹⁄DE
BODRUM
MARMAR‹S
ANTALYA
S‹VAS
GEMEREK
BÜNYAN
KAYSER‹
HACIBEKTAfi
DEM‹RC‹
ERZURUM
YOZGAT
ANKARA
MAN‹SA
ERZ‹NCAN
VAN
MALATYA
K.MARAfi
KONYA
ÇUMRA
H‹ZAN
BEfi‹N
fiANLIURFA
MERS‹N
ADANA
TARSUS
‹RAN
B‹NGÖL
YÜKSEKOVA
‹SLAH‹YE
SÜRÜÇ
HATAY
IRAK
SUR‹YE
GAZ‹MAGOSA
Vaksa
1
1
4
5
5
10
11
13
16
17
36
Toplam 119
Üniversite ( )
Polis Evi ( )
Kütüphane ( )
Spor Tesisi ( )
Okul Öncesi E¤itim Kurumu ( )
Sa¤l›k Tesisi ( )
Sosyal Tesis ( )
Kültür Merkezi ( )
Ö¤renci Yurdu ( )
Ö¤retmen Evi ( )
E¤itim Kurumu ( )
Vaksa eseri
61
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri
Uyum Raporu
1. KURUMSAL YÖNET‹M ‹LKELER‹NE UYUM BEYANI
H.Ö. Sabanc› Holding A.fi. (Bundan böyle fiirket diye an›lacakt›r) 1 Ocak 2004-31 Aral›k 2004
döneminde Sermaye Piyasas› Kurulu (SPK) taraf›ndan yay›nlanan “Kurumsal Yönetim ‹lkeleri”ne
uymaktad›r ve uygulamaktad›r.
BÖLÜM I - PAY SAH‹PLER‹
2. Pay Sahipleri ‹le ‹liflkiler Birimi
fiirketimiz’de pay sahipleri ile ilgili bir birim yer almaktad›r. Bu birim CFO Faruk Bilen’in
koordinasyonunda faaliyet göstermektedir. Bu birimin sorumlulu¤unu Fikret Cömert, Müdür (Tel.:
0 212 281 66 00 Fax: 0 212 281 21 96, e-mail: [email protected]) ünvan› ile yürütmektedir. Bu
bölümde ayr›ca Emine Çelik, Uzman (Tel.: 0 212 281 66 00 Fax: 0 212 281 21 96,
e-mail: [email protected]), Luiza Süryano, Sekreter (Tel.: 0 212 281 66 00 Fax: 0 212 281 21 96,
e-mail: [email protected]) olarak görev almaktad›r.
Bu birim pay sahipleri ile iliflkilerin yürütülmesinde görev alm›flt›r. Bu görevleri içinde 2004 y›l›nda
75’in üstünde yurtiçinde üç road-show ve bir yat›r›mc› konferans› kapsam›nda yurtd›fl›nda da 90’›n
üstünde kurumsal pay sahibi ile toplant› yap›lm›fl; 500’ün üstünde kurumsal pay sahipleri ile
telefonda görüflülmüfl ve gelen sorular cevapland›r›lm›fl; 500’ün üstünde pay sahiplerinden e-mail
ile gelen baflvurular yan›tlanm›flt›r.
3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklar›n›n Kullan›m›
2004 y›l›nda Pay Sahipleri Birimi taraf›ndan pay sahiplerinden gelen 1.000’e yak›n telefon, e-mail
ve bizzat yüz yüze yap›lan görüflmelerde gelen 500 adet talep cevapland›r›lm›fl, bu amaçla pay
sahiplerini ilgilendirecek bilgiler web sayfas›nda zorunlu bildiri süreçleri içinde duyurulmufltur.
fiirket Esas Sözleflmesi’nde, Özel Denetçi atanmas› bir hak olarak düzenlenmemifltir. 2004 y›l›nda
pay sahiplerinden bu konuda bir talep al›nmam›flt›r.
4. Genel Kurul Bilgileri
2004 y›l›nda bir adet (17 May›s 2004’de olmak üzere) Ola¤an Genel Kurul Toplant›s› yap›lm›flt›r. Bu
toplant›ya %81,83 oran›nda hisseyi temsil eden pay sahipleri kat›lm›flt›r. Bu toplant›lara davet Türk
Ticaret Kanunu Hükümleri ve fiirket Esas Sözleflme hükümlerine uygun olarak yap›lm›flt›r. Pay
defterine kay›tl› nama yaz›l› pay sahiplerinin Genel Kurul’a kat›lmas› için Genel Kurul tarihinden
bir gün öncesine kadar pay defterine kay›t yap›lmaktad›r.
Denetlenmifl 2003 y›l› rakamlar›n› da içeren Faaliyet Raporu, fiirket Genel Merkezi’nde en az 14
gün önceden pay sahiplerinin incelemesine sunulmufltur. Genel Kurul esnas›nda pay sahipleri soru
sorma hakk›n› kullanmam›fllard›r ve gündem maddeleri haricinde bir öneri verilmemifltir.
Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan önemli nitelikteki kararlar Genel Kurul’da pay sahiplerinin onay›na
sunulmaktad›r. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nin yasal uyumu sa¤land›¤›nda de¤iflen kanunlarda yer
alacak olan tüm önemli nitelikteki kararlar da Genel Kurul’da pay sahiplerinin onay›na sunulacakt›r.
Genel Kurul Tutanaklar› 2005 y›l›ndan itibaren fiirket’in adresinde ‹nternetten yay›nlanmaya
bafllayacakt›r.
5. Oy Haklar› ve Az›nl›k Haklar›
Esas Sözleflme’de imtiyazl› oy hakk› bulunmamaktad›r.
Esas Sözleflmemiz’de, mevcut ortakl›k yüzdelerinde ve ortakl›k yap›s›nda birikimli oy hakk›
tan›nmas›n›n fiirket’in ahenkli yönetim yap›s›n› bozaca¤› düflüncesiyle bir düzenleme yap›lmam›flt›r.
Bu konu ilgili yasalarla düzenlenip az›nl›¤›n birikimli oy hakk›n› kötüye kullan›m› engellendi¤inde
konu Genel Kurul taraf›ndan de¤erlendirmeye al›nacakt›r.
62
6. Kâr Da¤›t›m Politikas› ve Kâr Da¤›t›m Zaman›
Kâr Da¤›t›m Politikam›z flöyledir:
Mevcut SPK kurallar›na uygun olarak da¤›t›lmas› gereken zorunlu temettünün nakden ve/veya
bedelsiz hisse senedi fleklinde verilmesi yönündedir.
Kâr Da¤›t›m Politikas›, ulusal ve global ekonomik flartlarda herhangi bir olumsuzluk olmamas›,
gündemdeki projelere ve fonlar›n durumuna göre Sabanc› Holding Yönetim Kurulu taraf›ndan her
y›l gözden geçirilebilinir.
Bu bilgi 2003 y›l› faaliyet raporunda ayr› bir bölüm olarak yer alm›fl ve Genel Kurul öncesi pay
sahiplerinin ve kamunun bilgisine sunulmufltur.
fiirketimizin kâr da¤›t›m› yasal süreler içinde gerçeklefltirilmektedir. fiirketimizde Esas Sözleflme
hükümleri gere¤i kâr da¤›t›m›na kat›l›m konusunda intifa senetleri, Hac› Ömer Sabanc› Vakf› (VAKSA)
ve Yönetim Kurulu Üyeleri pay›nda imtiyaz vard›r. Bu imtiyazlar da¤›t›labilir kârdan ortaklara da¤›t›lan
temettünün indirilmesinden sonra kalan tutar üzerinden Esas Sözleflme hükümleri do¤rultusunda
hesaplanmaktad›r.
7. Paylar›n Devri
fiirket Esas Sözleflmesi’nde pay devrini k›s›tlayan bir hüküm yer almamaktad›r.
BÖLÜM II - KAMUYU AYDINLATMA VE fiEFFAFLIK
8. fiirket Bilgilendirme Politikas›
fiirket’te SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nde belirtildi¤i flekli ile bilgilendirme politikas› yer almaktad›r.
Bu politika gere¤i d›fl denetimden geçmifl 6. ve 12. ay konsolide rakamlar bas›n toplant›s› ile, s›n›rl›
denetimden geçmifl veya geçmemifl 3. ve 9. ay konsolide rakamlar bas›n aç›klamas› ile kamuya
duyurulmaktad›r. Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar› (UFRS) do¤rultusunda haz›rlanan
raporlar›n duyurusu SPK’ca belirtilen süreler içinde kamuoyuna yap›lm›flt›r. 2005 y›l›nda bas›n
toplant›s› tarihleri internet sayfas›ndan kamuoyuna önceden duyurulacakt›r.
Bilgilendirme politikas›n›n yürütülmesinden Yönetim Kurulu Baflkan› Güler Sabanc› ve CEO
Dr. Celal Metin sorumludurlar.
9. Özel Durum Aç›klamalar›
2004 y›l› içinde SPK düzenlemeleri uyar›nca fiirketimiz taraf›ndan SPK veya ‹MKB’ye 36 adet özel
durum aç›klamas›nda bulunulmufltur. Bu aç›klamalardan dört adedi SPK ve ‹MKB taraf›ndan talep
edilmifl, 32 adedi ise fiirket taraf›ndan bilgi paylafl›m› amac› ile haz›rlanm›flt›r. Söz konusu aç›klamalar
zaman›nda yap›lm›fl olup SPK veya ‹MKB taraf›ndan yapt›r›m uygulanmam›flt›r.
fiirketimizin hisseleri yurtd›fl› borsalarda kote de¤ildir.
10. fiirket ‹nternet Sitesi ve ‹çeri¤i
fiirketimizin ‹nternet sitesi mevcuttur. Adresi www.sabanci.com’dur. fiirketimiz ‹nternet sitesinde
SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri II: Bölüm madde 1.11.5’te say›lan bilgilere yer verilmektedir. Eksik
olan bilgilerin 2005 y›l› bafl›nda tamamlan›p ‹nternet sitesinde yer almas› temin edilmifltir. Bilgi
eksikli¤i ‹nternet sitemizin söz konusu SPK duyuru tarihinden önce yap›lmas›ndan kaynaklanm›flt›r.
11. Gerçek Kifli Nihai Hâkim Pay Sahibi/Sahiplerinin Aç›klanmas›
fiirketimizde gerçek kifli nihaî hâkim pay sahibi yoktur.
63
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri
Uyum Raporu
Devam›
12. ‹çeriden Ö¤renebilecek Durumda Olan Kiflilerin Kamuya Duyurulmas›
‹çeriden bilgi ö¤renebilecek kifliler listesi faaliyet raporunda Yönetim Kurulu Üyeleri, Yönetim Kurulu
Komiteleri Üyeleri, Grup Baflkanlar› ve Üst Yönetim bafll›¤› alt›nda yer almaktad›r ve faaliyet raporu
ile birlikte kamuya duyurulmufltur.
BÖLÜM III - MENFAAT SAH‹PLER‹
13. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi
Menfaat sahipleri, fiirket hakk›ndaki geliflmeleri ilgili mevzuat gere¤i kamuya yap›lan aç›klamalar
arac›l›¤› ile ö¤renmektedirler.
fiirket çal›flanlar› ayr›ca uzmanl›k alanlar›nda ve genel ilgili olduklar› konularda yap›lan toplant›lar,
düzenlenen seminerler ve e¤itimler ve ‹nternet kanal›yla gönderilen bilgiler vas›tas› ile
bilgilendirilmektedir. Çal›flanlar için bir portal mevcut olup kendilerini ilgilendirecek her türlü bilgi
ve belgeye bu portal kanal› ile ulaflmalar› sa¤lanm›flt›r.
14. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Kat›l›m›
Çal›flanlar›n yönetime kat›l›m› fiirket içinde yap›lan periodik toplant›lar vas›tas› ile (y›lda en az iki
kere) ve y›ll›k hedef belirleme ve performans de¤erlendirilmesi toplant›lar› ile yap›lmaktad›r. Ayr›ca
360 derece geribildirim mekanizmas› ile çal›flanlar yönetime ve çal›flma arkadafllar›na geribildirim
vermekte ve sonuçlar çeflitli yönetim toplant›lar›nda ele al›narak gerekli de¤iflimler için aksiyon
planlar› oluflturulmaktad›r. Bu yaklafl›mlar ile çal›flanlar›n fiirket’in etkin yönetimini temin için
gerekli kat›l›m ve katk›lar› sa¤lanmaktad›r.
15. ‹nsan Kaynaklar› Politikas›
fiirketimizde ‹nsan Kaynaklar› Politikalar› mevcuttur.
“‹nsan Kaynaklar› uygulamalar› ile de¤er yaratmay› amaçlayan fiirketimiz, ‹nsan Kaynaklar› Ana
Prensiplerini befl ana süreç ile özetlemektedir.
Seçme, De¤erlendirme, Gelifltirme, Kariyer Planlamas› ve Emeklilik ana süreçleri ile en iyileri
seçmeyi; yüksek performans kültürü oluflturmay›; organizasyonun tüm kademelerinde gerekli
yetkinlik ve becerilerin geliflimini sa¤lamay›; do¤ru potansiyeli do¤ru göreve yerlefltirmeyi, 2004
y›l›nda devreye al›nan Bireysel Emeklilik Sistemi ile çal›flanlar›m›z›n emeklilik sonras› yaflam
standard›n› korumay›, garanti alt›na alarak yüksek kalibre çal›flan profili ile çal›fl›lmas› ayr›cal›kl›
bir fiirket olmay› hedeflemektedir.”
fiirketimizde çal›flanlar ile iliflkileri yürütmek üzere temsilci atanmam›flt›r.
fiirketimizde 2004 y›l› içinde ve öncesinde çal›flanlardan ayr›mc›l›k konusunda gelen bir flikayet
olmam›flt›r.
16. Müflteri ve Tedarikçilerle ‹liflkiler Hakk›nda Bilgiler
fiirketimiz faaliyet konusu itibari ile mal ve hizmet pazarlamas› ve sat›fl› iflinde yer almamaktad›r.
17. Sosyal Sorumluluk
fiirketimiz sosyal sorumluluk kapsam›nda üstüne düflen görevlerini Hac› Ömer Sabanc› Vakf›’na
(VAKSA) yapt›¤› kâr pay› katk›lar›yla, do¤al afet organizasyon komitelerine ve ilgili Valiliklere yapt›¤›
ba¤›fllarla yerine getirmektedir.
Bunun haricinde çal›flanlar›m›z dönemsel olarak ülkemizin do¤usunda yer alan okullar›m›za yap›lan
kitap kampanyalar›na, e¤itime destek kampanyalar›na dahil olmufllar ve bu kampanyalara yapt›klar›
ayni ve nakdi ba¤›fllarla aktif olarak kat›lm›fllard›r.
Çevre konusu ile ilgili aleyhimize aç›lm›fl olan bir dava yoktur.
64
BÖLÜM IV - YÖNET‹M KURULU
18. Yönetim Kurulu’nun Yap›s›, Oluflumu ve Ba¤›ms›z Üyeler
fiirketimiz Yönetim Kurulu Üyeleri, icrac› ve icrac› olmayan ve ba¤›ms›z üye ayr›m› ile flöyledir:
Güler SABANCI - Baflkan ve Murahhas Üye (‹crac›)
fievket SABANCI - Baflkan Vekili (‹crac› olmayan)
Erol SABANCI - Baflkan Vekili (‹crac› olmayan)
Ömer SABANCI - Üye (‹crac› olmayan)
Sevil Sabanc› SABANCI - Üye (‹crac› olmayan)
Serra SABANCI - Üye (‹crac› olmayan)
Hasan GÜLEfiÇ‹ - Üye (Ba¤›ms›z - ‹crac› olmayan)
O¤uz KARAHAN - Üye (Ba¤›ms›z - ‹crac› olmayan)
Celal MET‹N – Üye/Görevli Üye (CEO- ‹crac›)
Yönetim Kurulu Üyelerimize Genel Kurul karar› ile Türk Ticaret Kanunu’nun 334. ve 335. maddeleri
do¤rultusunda ifllem yapma hakk› tan›nm›flt›r.
19. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin Nitelikleri
fiirketin Yönetim Kurulu Üyeleri’nin sahip olmas› gereken özellikleri SPK Kurumsal Yönetim
‹lkeleri’nde yer alan ilgili maddeler ile örtüflmektedir. Yönetim Kurulu Üyelerinde aranacak asgari
niteliklere esas sözleflmede yer verilmemifltir.
Yönetim Kurulu Üyeleri için ihtiyaç duyulmas› halinde Üniversiteler ve di¤er bilimsel kurumlar ile
yönetim bilimi alan›nda ça¤dafl ve modern de¤iflimleri daha iyi takip edebilmek için gelifltirme
programlar› tasarlanm›fl ve uygulanm›flt›r.
20. fiirket’in Misyon ve Vizyonu ile Stratejik Hedefleri
fiirket Yönetim Kurulu, vizyon ve misyonunu belirleyerek bunu Faaliyet Raporu’nda yaz›l› bir flekilde
ve ayn› zamanda www.sabanci.com adresinde ‹nternetten kamuya aç›klam›flt›r.
Yönetim Kurulu, CEO ve Grup Baflkanlar› ile birlikte tart›flarak üç y›ll›k stratejik hedefleri belirler.
Ayr›ca bu stratejik hedefler çerçevesinde haz›rlanan y›ll›k bütçeleri onaylar.
Yönetim Kurulu, toplant›lar›nda fiirket yetkililerinden ald›¤› karfl›laflt›rmal› sunumlar paralelinde
al›nan kararlar›n uygulama süreci hakk›nda birebir bilgi sahibidir. Bu sunumlarda cari y›l›n bütçe
ve fiili olarak karfl›laflt›r›lmas›n›n yan› s›ra geçmifl y›llar›n ayn› dönemleri de karfl›laflt›rmal› olarak
Yönetim Kurulu’nun bilgisine sunulmaktad›r. Yönetim Kurulu bu süreci her ay tekrarlamaktad›r.
21. Risk Yönetim ve ‹ç Kontrol Mekanizmas›
Yönetim Kurulu’nca risk yönetiminin etkin kullan›lmas›n› teminen Risk Yönetimi Direktörlü¤ü
oluflturulmufltur. Bu bölüm, 2004 y›l› Ocak ay›ndan beri faaliyette bulunmaktad›r. Risk Yönetimi
Direktörlü¤ü bünyesinde fiirket ve Topluluk baz›nda etkin risk yönetimi için uygulanacak prosesler
gelifltirilmifl ve uygulamaya al›nm›flt›r.
Ayn› flekilde iç kontrol mekanizmas› fiirket’in kuruldu¤u günden beri mevcut olup, Denetim
Komitesi’nin ihdas› ile beraber etkin bir flekilde Yönetim Kurulu taraf›ndan kendilerine verilen
görevleri mevcut Denetim Komitesi ‹ç Tüzü¤ü çerçevesinde yerine getirmektedirler. Bir Yönetim
Kurulu Üyesi mevcut Denetim Komitesi’nin Baflkanl›¤›n› yürütmektedir.
22. Yönetim Kurulu Üyeleri ile Yöneticilerin Yetki ve Sorumluluklar›
fiirket Yönetim Kurulu’nun yönetim hakk› ve temsil yetkileri Esas Sözleflme’de tan›mlanm›flt›r.
Yöneticilerin yetki ve sorumluluklar›na ise fiirket Esas Sözleflmesi’nde yer verilmemifltir. Ancak,
söz konusu yetki ve sorumluluklar fiirket Yönetim Kurulu taraf›ndan belirlenmifltir.
65
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri
Uyum Raporu
Devam›
23. Yönetim Kurulu’nun Faaliyet Esaslar›
fiirket Yönetim Kurulu 2004 y›l› içinde yedi adet yüzyüze, 39 adet Türk Ticaret Kanunu ve Esas
Sözleflme hükümleri paralelinde yaz›l› onay al›nmak sureti ile toplam 46 toplant› yapm›flt›r. fiirket
Yönetim Kurulu Toplant›lar›’n›n gündemi fiirket Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n mevcut Yönetim Kurulu
Üyeleri ve CEO ile görüflmesi sonucu oluflturulmaktad›r. Tespit edilen gündem ve gündemde yer
alan konular›n içerikleri Yönetim Kurulu Üyelerine gerekli inceleme ve çal›flmalar› yapmalar›n›
teminen Yönetim Kurulu Genel Sekreterli¤i taraf›ndan bir hafta önceden dosya halinde yaz›l› olarak
iletilmektedir.
2004 y›l›nda yap›lan toplant›larda Yönetim Kurulu Üyeleri taraf›ndan al›nan kararlar aleyhinde farkl›
görüfl aç›klanmam›flt›r.
SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri IV. bölüm 2.17.4. maddesinde yer alan konular, karara ba¤lan›rken
Yönetim Kurulu Toplant›lar›’na mazereti olmayan Üyelerin fiili kat›l›m› sa¤lanm›flt›r. Bu konularda
Yönetim Kurulu Üyeleri’nin sorular› olmad›¤› için zapta geçirilmemifltir. Yönetim Kurulu Üyelerine
söz konusu kararlarla ilgili a¤›rl›kl› oy hakk› ve/veya veto hakk› tan›nmam›flt›r.
24. fiirket’le Muamele Yapma ve Rekabet Yasa¤›
fiirket Yönetim Kurulu Üyeleri, 2004 y›l› içinde fiirket ile ifllem yapmam›fl ve ayn› faaliyet konular›nda
rekabet edecek giriflimlerde bulunmam›flt›r.
25. Etik Kurallar
Etik kurallar haz›rlanm›fl ve Yönetim Kurulu’nun onay›na sunulmufltur. Yönetim Kurulu’nun onay›ndan
sonra söz konusu kurallar kitapç›k halinde bas›l› olarak menfaat sahiplerine imza karfl›l›¤› da¤›t›lacak
ve ‹nternet adresinde kamuoyuna sunulacakt›r.
26. Yönetim Kurulu’nda Oluflturulan Komitelerin Say›, Yap› ve Ba¤›ms›zl›¤›
Yönetim Kurulu’na ba¤l› olarak Denetim, Finans ve ‹nsan Kaynaklar› Komiteleri mevcuttur. fiirket
Yönetim Kurulu kurumsal yönetim ilkeleri ve bunlara uyum konusu ile bizzat ilgilendi¤inden ayr›
bir komite kurulmas›na gerek görülmemifltir.
Mevcut komitelerde Yönetim Kurulu üyeleri birden fazla komitede görev almamaktad›r. Denetim
Komitesi üyeleri icrada görevli olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri aras›ndan seçilmifltir ve komite
baflkanl›¤›n› ba¤›ms›z bir üye yapmaktad›r. Mevcut Finans ve ‹nsan Kaynaklar› Komitesi Baflkanlar›,
konular›nda dünya çap›nda kabul edilmifl deneyimlerinden yararlan›lmak amac›yla Komite Baflkan›
olarak seçilmifltir. Gene ayn› nedenlerle Finans ve ‹nsan Kaynaklar› Komitesi’nde üye olarak, komite
kararlar›n›n icraya yönelik kararlar olmas›ndan dolay› icrada görev alan ve konular›nda bilgi
birikimleri, deneyimleri ve tecrübeleri tam olan Yönetici Üyeler mevcuttur.
Komitelerin mevcut üye yap›lar›ndan dolay› 2004 y›l› içinde hiçbir ç›kar çat›flmas› meydana gelmemifltir.
27. Yönetim Kurulu’na Sa¤lanan Mali Haklar
fiirket Yönetim Kurulu Üyeleri’ne tan›nan her türlü hak, menfaat ve ücretin flekil ve flartlar› Esas
Sözleflme’de tan›mlanm›flt›r. Genel Kurul, Yönetim Kurulu Baflkan› ve Üyeleri’ne kârdan yap›lacak
ödemeyi ve huzur hakk›n› belirlemektedir. Söz konusu haklar›n belirlenmesinde fiirket sonuçlar›
ile performans de¤erlendirme yöntemi göz önüne al›nmaktad›r. Murahhas Aza’ya ayr›ca Yönetim
Kurulu taraf›ndan fiirket ücret politikas›na paralel y›ll›k olarak belirlenen y›lda 12 maafl ve dört
ikramiye ödenmektedir.
2004 y›l› içinde fiirket, hiçbir Yönetim Kurulu Üyesi’ne borç vermemifl; kredi kulland›rmam›fl; verilmifl
olan borçlar›n ve kredilerin süresini uzatmam›fl; flartlar›n› iyilefltirmemifl; üçüncü bir kifli arac›l›¤›yla
flahsi kredi ad› alt›nda kredi kulland›rmam›fl veya lehine kefaletler gibi teminatlar vermemifltir.
66
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Kâr Da¤›t›m Önerisi
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.’nin 01.01.2004 – 31.12.2004 dönemi Uluslararas› Finansal Raporlama
Standartlar›’na göre hesaplanm›fl 724.131.726 YTL konsolide net kâr›ndan Esas Sözleflme gere¤i
22.026.093 YTL I. Tertip Yasal Yedek Akçe ayr›ld›ktan sonra 1.200.000.000 YTL sermayeyi temsil
eden Hisse Senedi Sahipleri’ne 120.000.000 YTL, ‹ntifa Senedi Sahipleri’ne 4.343.409 YTL, Hac› Ömer
Sabanc› Vakf›’na 4.343.409 YTL, Yönetim Kurulu Üyeleri’ne 425.000 YTL brüt nakit kâr pay› ödenmesini,
kalan kâr›n Ola¤anüstü Yedek Akçe olarak ayr›lmas›n› ve kâr pay› ödemelerine 12 May›s 2005
tarihinden itibaren bafllanmas›n› öneririz.
67
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
DENETÇ‹ RAPORU
HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG ANON‹M fi‹RKET‹
YILLIK OLA⁄AN GENEL KURULU’NA
Unvan
Merkezi
Sermayesi
Faaliyet Konusu
:
:
:
:
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
‹stanbul
1.200.000.000.000.000.- TL.
Finansman ve Yat›r›m
Denetçilerin Ad› ve Görev Süreleri,
Ortak veya fiirketin Personeli
Olup Olmad›klar›
:
Abdullah U¤ur KARATOP ve Ayd›n GÜNTER
Görev Süremiz 3 (Üç) Y›ld›r
fiirket Ortakl›¤›m›z Yoktur, fiirket Personeli De¤iliz.
Kat›l›nan Yönetim Kurulu ve Yap›lan
Denetleme Kurulu Toplant›s›n›n Say›s›
:
6 (Alt›) defa Denetleme Kurulu
Toplant›s› yap›lm›flt›r.
:
Vergi Mevzuat› ve Ticaret Hukuku aç›s›ndan
3., 6., 9., 12. aylar›n ilk haftalar›nda tetkik ve
kontrol yap›lm›fl, tenkide de¤er bir hususa
rastlanmam›flt›r.
:
fiirket’in herhangi bir suretle kasas›nda nakit para
bulundurmamas›, bütün ödemelerin çek veya
havale yoluyla gerçeklefltirilmesi ve her türlü
tahsilat›n banka kanal›yla yap›lmas› nedeniyle nakit
say›m› sözkonusu olmam›flt›r.
Türk Ticaret Kanunu’nun 353’üncü
Maddesinin 1’inci F›kras›n›n 4 Numaral›
Bendi Gere¤ince Yap›lan ‹nceleme
Tarihleri ve Sonuçlar›
:
Her ay›n ilk gününde yap›lan incelemelerde
mevcut k›ymetli evrak›n defter kay›tlar›na uygun
oldu¤u tespit edilmifltir.
‹ntikal Eden fiikayet ve Yolsuzluklar ve
Bunlar Hakk›nda Yap›lan ‹fllemler
:
Herhangi bir flikayet intikal etmemifltir.
Ortakl›k Hesaplar›, Defter ve Belgeleri
Üzerinde Yap›lan ‹ncelemenin Kapsam›,
Hangi Tarihlerde Yap›ld›¤›
ve Var›lan Sonuç
Türk Ticaret Kanunu’nun 353’üncü
Maddesinin 1’inci F›kras›n›n
3 Numaral› Bendi Gere¤ince Ortakl›k
Veznesinde Yap›lan Say›mlar›n
Say›s› ve Sonuçlar›
Hac› Ömer Sabanc› Holding Anonim fiirketi’nin 01.01.2004 – 31.12.2004 dönemi hesap ve ifllemlerini Türk
Ticaret Kanunu, Ortakl›¤›n Esas Sözleflmesi ve Di¤er Mevzuat ile Genel Kabul Görmüfl Muhasebe ‹lke ve
Standartlar›’na göre incelemifl bulunmaktay›z.
Görüflümüze göre, içeri¤ini benimsedi¤imiz 31.12.2004 tarihi itibariyle düzenlenmifl Bilanço, Ortakl›¤›n
an›lan tarihteki gerçek mali durumunu 01.01.2004 – 31.12.2004 dönemine ait Gelir Tablosu an›lan döneme
ait faaliyet sonuçlar›n›, gerçe¤e uygun ve do¤ru olarak yans›tmakta, kâr da¤›t›m önerisi yasalara ve Ortakl›k
Esas Sözleflmesi’ne uygun bulunmaktad›r.
Bilanço’nun ve Gelir Tablosu’nun onaylanmas›n› ve Yönetim Kurulu’nun aklanmas›n› oylar›n›za arz ederiz.
08.04.2005
DENET‹M KURULU
Abdullah U¤ur KARATOP
Ayd›n GÜNTER
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
1 Ocak - 31 Aral›k 2004 Hesap Dönemine Ait
Konsolide Mali Tablolar ve Ba¤›ms›z Denetim Raporu
HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi.
1 OCAK - 31 ARALIK 2004 HESAP DÖNEM‹NE A‹T
BA⁄IMSIZ DENETÇ‹ RAPORU
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
Yönetim Kurulu’na
1. Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.’nin ("Holding") Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihindeki cari sat›n alma gücü cinsinden Yeni Türk Liras›
olarak ifade edilmifl iliflikteki 31 Aral›k 2004 tarihli konsolide bilançosunu ve ayn› tarihte sona eren y›la ait konsolide gelir ve konsolide
nakit ak›m tablolar›n› denetlemifl bulunuyoruz. Bu mali tablolar›n sorumlulu¤u Holding yönetimine aittir. Bizim sorumlulu¤umuz denetim
çal›flmalar›m›z sonucunda bu mali tablolar üzerinde görüfl bildirmektir.
2. Denetim çal›flmalar›m›z Uluslararas› Denetim Standartlar›’na uygun olarak yap›lm›flt›r. Bu Standartlar denetim plan›m›z› ve çal›flmam›z›,
konsolide mali tablolarda önemli bir hata bulunmad›¤›n› sa¤lamaya yönelik olarak düzenlememizi gerektirmektedir. Denetim, mali
tablolarda yer alan bakiyeleri ve tamamlay›c› notlar› destekleyici kan›tlar›n test baz›nda incelenmesini içerir. Denetim, ayn› zamanda,
uygulanan muhasebe prensiplerinin, yönetim taraf›ndan yap›lan önemli tahminlerin ve mali tablolar›n genel sunulufl fleklinin
de¤erlendirilmesini de içerir. Yap›lan denetimin görüfl bildirmemiz için makul bir temel oluflturdu¤una inan›yoruz.
3. Görüflümüze göre, birinci paragrafta sözü edilen konsolide mali tablolar, tüm önemli taraflar›yla, Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.’nin 31
Aral›k 2004 tarihindeki konsolide mali durumunu ve ayn› tarihte sona eren y›la ait konsolide faaliyet sonuçlar›n› ve konsolide nakit
ak›mlar›n›, Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na uygun olarak do¤ru bir biçimde yans›tmaktad›r.
Görüflümüzü etkilememekle birlikte afla¤›daki hususlara dikkatinizi çekmek isteriz:
4. Konsolide mali tablolar Ana Ortakl›k olan Holding’in, Ba¤l› Ortakl›klar›n›n, ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n›n mali tablolar›n›
içermektedir. Ba¤l› Ortakl›klar; Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar›n›n sahip olduklar› hisselere ait oy haklar› ile Sabanc› ailesi üyeleri ve sadece
bu aile üyeleri taraf›ndan kontrol edilen flirketlere ait hisselerin oy haklar›n›n birlikte etkin bir flekilde kullan›lmas› sonucu, mali ve iflletme
politikalar›n› Holding’in kontrol etme gücüne sahip oldu¤u flirketleri ifade eder. Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar, Holding ve Ba¤l›
Ortakl›klar ile bir veya daha fazla say›da müteflebbis ortak taraf›ndan, müfltereken yönetilmek üzere, ekonomik bir faaliyetin üstlenilmesi
için bir sözleflme dahilinde kurulmufl flirketlerdir. Sabanc› ailesi üyeleri, Holding’e sahip olduklar› flirketlerdeki oy haklar›n› vermek
suretiyle kontrol etme yetkisi tan›maktad›r. ‹liflikteki konsolide mali tablolarda, Sabanc› ailesi üyelerinin sahip oldu¤u hisselere düflen pay,
ana ortakl›k d›fl› pay olarak gösterilmifltir.
5. 2 no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, iliflikteki konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar› tutarlar, Yeni Türk
Liras› ("YTL") tutarlar üzerinden 31 Aral›k 2004 tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas› ABD Dolar› al›fl kuru kullan›larak hesaplanm›fl olup
iliflikteki konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir.
Baflaran Nas Serbest Muhasebeci
Mali Müflavirlik Anonim fiirketi
a member of
PricewaterhouseCoopers
Burak Özpoyraz, SMMM
Sorumlu Ortak, Bafldenetçi
‹stanbul, 8 Nisan 2005
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE B‹LANÇOLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
2004
ABD Dolar› (*)
2004
2003
6
7
8
2.408.281
3.014.687
179.858
1.446.766
3.232.154
4.046.011
241.388
1.941.705
2.694.034
8.868.241
290.997
1.756.871
9.a
9.b
7.299.030
2.452.546
9.796.028
3.291.562
6.673.135
4.615.163
10.a
10.b
11
1.280.713
93.713
808.103
14.128
574.145
172.442
1.718.845
125.772
1.084.555
18.961
770.560
231.434
523.417
185.133
766.320
9.431
583.865
234.537
19.744.412
26.498.975
27.201.144
2.520.783
4.784.918
38.575
137.043
3.383.143
6.421.838
51.772
183.926
3.250.814
3.431.362
8.101
179.383
1.219.615
165.946
2.913.081
250.896
120.383
115.505
254.501
26.680
1.636.845
222.716
3.909.646
336.728
161.566
155.019
341.566
35.805
1.057.132
390.153
3.831.423
340.659
242.110
120.493
296.624
30.159
Toplam duran varl›klar
12.547.926
16.840.570
13.178.413
Toplam varl›klar
32.292.338
43.339.545
40.379.557
Notlar
VARLIKLAR
Dönen varl›klar:
Kasa ve banka
Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar
Türev araçlar
T.C. Merkez Bankas› hesab›
‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar
- Müflterilere verilen kredi ve avanslar
- Menkul k›ymetler
Yat›r›m amaçl› finansal varl›klar
- Sat›lmaya haz›r
- Vadeye kadar elde tutulacaklar
Ticari alacaklar
‹liflkili taraflardan alacaklar
Stoklar
Di¤er dönen varl›klar
12
Toplam dönen varl›klar
Duran varl›klar:
‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar
- Müflterilere verilen kredi ve avanslar
- Menkul k›ymetler
Uzun vadeli ticari alacaklar
‹fltirakler
Yat›r›m amaçl› finansal varl›klar
- Sat›lmaya haz›r
- Vadeye kadar elde tutulacaklar
Maddi duran varl›klar - net
Yat›r›m amaçl› gayrimenkuller - net
fierefiye-net
Maddi olmayan duran varl›klar - net
Ertelenen vergi varl›klar›
Di¤er duran varl›klar
9.a
9.b
13
10.a
10.b
14
15
28
19
(*) 2 no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, konsolide mali tablolarda gösterilen ABD
Dolar› tutarlar, Yeni Türk Liras› ("YTL") tutarlar üzerinden 31 Aral›k 2004 tarihindeki resmi T.C. Merkez
Bankas› ABD Dolar› al›fl kuru kullan›larak hesaplanm›fl olup Uluslararas› Finansal Raporlama
Standartlar›’na uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir.
Bu konsolide mali tablolar, 8 Nisan 2005 tarihli Yönetim Kurulu toplant›s›nda onaylanm›fl ve Yönetim Kurulu
ad›na Celal Metin ve Nedim Bozfak›o¤lu taraf›ndan imzalanm›flt›r.
Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder.
72
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE B‹LANÇOLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
2004
ABD Dolar› (*)
2004
2003
2.969.481
17.220.016
28.636
478.643
10.484
77.619
117.681
960.998
3.985.341
23.110.983
38.432
642.387
14.071
104.172
157.940
1.289.756
3.142.198
22.503.658
74.481
460.648
5.571
93.033
343.894
900.605
21.863.558
29.343.082
27.524.088
1.548.364
322.964
93.082
76.031
187.619
91.382
2.078.059
433.450
124.925
102.041
251.803
122.644
1.932.364
220.263
98.071
92.013
297.856
168.470
2.319.442
3.112.922
2.809.037
24.183.000
32.456.004
30.333.125
Ana ortakl›k d›fl› pay:
- Sabanc› ailesi
- Di¤erleri
1.468.442
2.028.931
1.970.796
2.723.028
1.740.549
2.506.359
Ana ortakl›k d›fl› pay
3.497.373
4.693.824
4.246.908
894.121
2.259.573
1.200.000
3.032.573
1.000.000
3.038.643
3.153.694
4.232.573
4.038.643
16.146
207.383
(229.300)
1.925
1.462.117
21.670
278.329
(307.744)
2.583
1.962.306
21.670
278.329
(193.811)
2.354
1.652.339
4.611.965
6.189.717
5.799.524
32.292.338
43.339.545
40.379.557
Notlar
YÜKÜMLÜLÜKLER, ANA ORTAKLIK
DIfiI PAY VE ÖZSERMAYE
K›sa vadeli yükümlülükler:
Al›nan fonlar, banka kredileri
ve ihraç edilen borç senetleri
Mevduat
Türev araçlar
Ticari borçlar
‹liflkili taraflara borçlar
Sigorta teknik karfl›l›¤›
Ödenecek vergiler
Di¤er k›sa vadeli yükümlülükler
16
17
8
19
18
Toplam k›sa vadeli yükümlülükler
Uzun vadeli yükümlülükler:
Al›nan fonlar, banka kredileri
ve ihraç edilen borç senetleri
Mevduat
K›dem tazminat› karfl›l›¤›
Sigorta teknik karfl›l›¤›
Ertelenen vergi yükümlülü¤ü
Di¤er uzun vadeli yükümlülükler
16
17
20
19
Toplam uzun vadeli yükümlülükler
Toplam yükümlülükler
Özsermaye:
Sermaye
Sermaye düzeltme farklar›
21
21
Ödenmifl toplam sermaye
Emisyon primi
Emisyon primi düzeltme farklar›
Yabanc› para çevrim farklar›
Makul de¤er yede¤i
Birikmifl kârlar
21
21
4.s
4.b
22
Toplam özsermaye
Toplam yükümlülükler, ana ortakl›k
d›fl› pay ve özsermaye
Taahhütler ve flarta ba¤l› yükümlülükler
26
Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder.
73
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HLER‹NDE SONA EREN YILLARA A‹T KONSOL‹DE GEL‹R TABLOLARI
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
Gelirler:
Finans
Finans d›fl›
Faaliyet giderleri:
Finans
Finans d›fl›
Di¤er faaliyet gelirleri / (giderleri):
Finans
Finans d›fl›
Faaliyet kâr›:
Finans
Finans d›fl›
Finansman gelirleri - net
‹fltirak pay›
Net parasal pozisyon kayb›
Notlar
2004
ABD Dolar› (*)
2004
2003
5
5
4.481.524
4.128.200
6.014.653
5.540.457
6.949.695
4.592.520
8.609.724
11.555.110
11.542.215
(2.921.953)
(3.932.452)
(3.921.553)
(5.277.744)
(4.032.204)
(4.531.381)
(6.854.405)
(9.199.297)
(8.563.585)
47.058
(36.351)
63.157
(48.787)
79.778
116.703
10.707
14.370
196.481
1.606.629
159.397
2.156.257
213.926
2.997.269
177.842
1.766.026
2.370.183
3.175.111
34.572
35.701
(471.857)
46.399
47.914
(633.280)
88.822
31.523
(370.029)
1.364.442
1.831.216
2.925.427
(305.026)
(409.374)
(798.598)
1.059.416
1.421.842
2.126.829
(226.234)
(293.631)
(303.628)
(394.082)
(569.479)
(630.189)
539.551
724.132
927.161
0,57
229.883
0,73
294.337
5
5
5
5
5
5
23
13
Vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kâr
Vergi
19
Ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kâr
Ana ortakl›k d›fl› pay
- Sabanc› ailesi
- Di¤erleri
Net kâr
Tam YTL cinsinden hisse bafl›na esas ve nisbi kazanç
- adi hisse senedi (‘000)
- intifa senetleri
4.z
4.z
(*) 2 no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, konsolide mali tablolarda gösterilen ABD
Dolar› tutarlar, Yeni Türk Liras› ("YTL") tutarlar üzerinden 31 Aral›k 2004 tarihindeki resmi T.C. Merkez
Bankas› ABD Dolar› al›fl kuru kullan›larak hesaplanm›fl olup Uluslararas› Finansal Raporlama
Standartlar›’na uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir.
Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder.
74
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HLER‹NDE SONA EREN YILLARA A‹T KONSOL‹DE NAK‹T AKIM TABLOLARI
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
2004
ABD Dolar› (*)
2004
2003
Vergi, ana ortakl›k d›fl› pay ve
parasal kay›p öncesi kâr
1.836.299
2.464.496
3.295.456
‹flletme faaliyetlerinden sa¤lanan net nakitin vergi
ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kâr ile mutabakat›na
yönelik düzeltmeler:
Amortisman ve itfa paylar›
Kredi risk karfl›l›klar›
Sigorta teknik karfl›l›¤›
K›dem tazminat› karfl›l›¤›
fierefiye de¤er düflüklü¤ü
Maddi duran varl›klar de¤er düflüklü¤ü
Türev araçlar›n makul de¤er de¤iflikli¤i
Ba¤l› ortakl›k ve müflterek yönetime tabi ortakl›k sat›fl kâr›
Tahakkuk etmemifl komisyon gelirleri
‹fltirak kazanc›
Kredi risk karfl›l›klar› enflasyon etkisi
Maddi duran varl›klar matematiksel düzeltme
‹flletme d›fl› faaliyetlerin enflasyon etkisi
Yabanc› para çevrim farklar›
Negatif flerefiye geliri
Di¤er
334.347
80.015
25.068
41.553
41.879
161.277
10.104
(62.413)
(35.701)
(26.505)
(8.555)
(3.557)
(218.957)
(9.658)
448.727
107.388
33.644
55.768
56.206
216.450
13.560
(83.765)
(47.914)
(35.573)
(11.481)
(4.774)
(293.862)
(12.962)
419.134
94.419
50.689
45.949
42.873
25.337
(98.719)
(80.822)
(72.323)
(31.523)
(25.389)
(36.153)
(10.469)
(95.210)
(3.186)
‹flletme varl›k ve yükümlülüklerindeki de¤ifliklik öncesi
iflletme faaliyetlerinden sa¤lanan nakit ak›m›
2.165.196
2.905.908
3.520.063
(1.309.250)
(1.757.144)
(4.989.966)
(516.458)
(28.034)
12.015
(693.138)
(37.625)
16.125
(1.062.498)
(33.926)
135.182
323.469
434.126
(2.431.145)
(424.620)
(569.883)
(375.563)
(175.953)
(69.418)
(236.147)
(93.166)
(41.056)
(1.109)
-
92.316
32.316
(27.219)
123.897
43.371
(36.531)
127.748
33.180
29.520
(105.264)
(572.578)
(768.459)
(332.544)
572.901
768.891
(736.726)
108.557
(129.028)
(217.713)
(31.548)
542.483
145.695
(173.169)
(292.192)
(42.341)
728.067
(251.455)
(55.726)
(104.462)
49.798
715.087
Finansman faaliyetlerinde (kullan›lan)/
sa¤lanan net nakit
845.652
1.134.951
(383.484)
Nakit ve nakit benzerlerindeki net (azal›fl) / art›fl
596.543
800.618
(3.147.173)
Nakit ve nakit benzerlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi
(183.573)
(246.373)
(250.679)
Dönem bafl›ndaki nakit ve nakit benzerleri
4.u
1.955.834
2.624.925
6.022.777
Dönem sonundaki nakit ve nakit benzerleri
4.u
2.368.804
3.179.170
2.624.925
Notlar
‹flletme faaliyetlerinde kullan›lan nakit ak›m›
24
Ödenen vergi
Ödenen k›dem tazminat›
Tahsil edilen/ (ödenen) faiz (bankac›l›k d›fl› bölümler) - net
‹flletme faaliyetlerinde (kullan›lan)/
sa¤lanan net nakit
Yat›r›m faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ak›m›:
Yat›r›m harcamalar›
Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›k
al›m› (bankac›l›k d›fl› bölümler)
Müflterek yönetime tabi ortakl›k iktisap tutar›
Ba¤l› ortakl›k iktisab›
Ba¤l› ortakl›k ve müflterek yönetime tabi ortakl›k
sat›fl›ndan sa¤lanan nakit
Maddi duran varl›k sat›fl›ndan sa¤lanan nakit
Al›nan temettüler
Yat›r›m faaliyetlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi
Yat›r›m faaliyetlerinde kullan›lan net nakit
Finansman faaliyetlerinden sa¤lanan nakit ak›m›:
Al›nan fonlar, krediler ve ihraç edilen borç senetlerinde azal›fl
Uzun vadeli al›nan fonlar, krediler ve
ihraç edilen borç senetlerinde azal›fl
Ödenen temettü
Ana ortakl›k d›fl›na ödenen temettü
Ana ortakl›k d›fl›na ait sermaye art›fl›
Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle nakit ve nakit benzerlerinin 70.814 YTL’si (2003: 80.629 YTL) Grup’un tasarrufunda
bulunmamaktad›r (Not 6).
(*) 2 no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar› tutarlar,
Yeni Türk Liras› ("YTL") tutarlar üzerinden 31 Aral›k 2004 tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas› ABD Dolar› al›fl kuru
kullan›larak hesaplanm›fl olup Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na uygun olarak haz›rlanan konsolide mali
tablolar›n bir parças› de¤ildir.
Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder.
75
76
31 Aral›k 2004 itibariyle bakiyeler
Ba¤l› ortakl›k konsolidasyon
kapsam› de¤iflikli¤i (Not 1)
Ba¤l› ortakl›k etkin ortakl›k pay› de¤iflimi
Sermaye art›fl›
Nakit olmayan sermaye art›fl› düzeltmesi
Temettü
‹fl birleflmesi - sat›n alma
Yabanc› para çevrim farklar›
Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n
net makul de¤er art›fl›, vergi sonras›
Cari y›l kâr›
3.032.573
-
(6.070)
-
3.038.643
3.038.643
-
(156.935)
-
-
3.195.578
Sermaye
düzeltme
farklar›
278.329
-
-
278.329
278.329
-
-
-
278.329
Emisyon primi
düzeltme
farklar›
(307.744)
-
(4.040)
(109.893)
(193.811)
(193.811)
-
(213.698)
-
19.887
Yabanc›
para çevrim
farklar›
2.583
229
-
-
2.354
2.354
11.032
-
-
-
(8.678)
Makul
de¤er
yede¤i
Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder
21.670
-
1.200.000
-
21.670
200.000
-
1.000.000
1 Ocak 2004 itibariyle bakiyeler
-
21.670
-
200.000
-
1.000.000
-
21.670
-
800.000
31 Aral›k 2003 itibariyle bakiyeler
‹fltirak konsolidasyon
kapsam› de¤iflikli¤i (Not 13)
Ba¤l› ortakl›k konsolidasyon
kapsam› de¤iflikli¤i (Not 1)
Sermaye art›fl›
Temettü
Ba¤l› ortakl›k sat›fl›
Yabanc› para çevrim farklar›
Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n
net makul de¤er art›fl›, vergi sonras›
Cari y›l kâr›
1 Ocak 2003 itibariyle bakiyeler
Sermaye
Emisyon
primi
1.962.306
724.132
(1.985)
(45.081)
(193.930)
(173.169)
-
1.652.339
1.652.339
927.161
(43.065)
(55.725)
-
(3.240)
827.208
Birikmifl
kârlar
6.189.717
229
724.132
(6.025)
(45.081)
(173.169)
(109.893)
5.799.524
5.799.524
11.032
927.161
(55.725)
(213.698)
(3.240)
5.133.994
Toplam
özsermaye
4.693.824
195
697.710
(9.378)
45.081
(42.341)
(292.192)
60.653
(12.812)
4.246.908
4.246.908
16.569
1.199.668
27.251
49.798
(104.463)
(6.386)
(33.768)
(4.986)
3.103.225
Ana ortakl›k
d›fl› pay
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HLER‹NDE SONA EREN YILLARA A‹T KONSOL‹DE ÖZSERMAYE HAREKET TABLOLARI
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
NOT 1 - ORGAN‹ZASYON VE FAAL‹YET KONUSU
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. ("Holding") 1967 y›l›nda kurulmufl olup, ana faaliyet konusu a¤›rl›kl› olarak
finans, üretim ve ticaret gibi endüstri kollar›nda faaliyet gösteren flirketlerin idare ve koordinasyonunu
sa¤lamakt›r. Holding Türkiye’de tescil edilmifltir ve Sabanc› ailesi taraf›ndan yönetilmektedir (Not 21). 31
Aral›k 2004 tarihinde Holding, Ba¤l› Ortakl›klar› ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›nda istihdam edilen
toplam personel say›s› 34.282’dir (2003: 33.632). Holding merkezi, afla¤›daki adreste bulunmaktad›r:
Sabanc› Center, 4. Levent, ‹stanbul, Türkiye.
Ba¤l› Ortakl›klar
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle konsolide edilen Ba¤l› Ortakl›klar›n faaliyet konusu ve konsolide mali
tablolar›n amac› do¤rultusunda Ba¤l› Ortakl›klar›n faaliyette bulundu¤u endüstriyel bölümler afla¤›daki
gibidir:
Ba¤l› Ortakl›klar
Faaliyet konusu
Endüstriyel bölüm
Akbank T.A.fi. ("Akbank")
Bankac›l›k
Sabanc› Bank Plc. ("Sabank")
Bankac›l›k
Ak Emeklilik A.fi. ("Ak Emeklilik")
Bireysel emeklilik
Aksigorta A.fi. ("Aksigorta")
Sigorta
DuPont Sabanc› Polyester Europe B.V.
("DuPontSA") (*)
Tekstil
Pilsa Plastik Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Pilsa")
Plastik
Bossa Ticaret ve Sanayi ‹flletmeleri A.fi. ("Bossa")
Tekstil
‹nsa Naylon Sanayi ve Ticaret A.fi. ("‹nsa")
Tekstil
Yünsa Yünlü Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Yünsa")
Tekstil
Sabanc› Industrial Nylon Yarn and Tire Cord Fabric B.V.
("Sabanc› Industrial Nylon Yarn")
Otomotiv
Sakosa Sabanc› Endüstriyel ‹plik ve Kord Bezi Sanayi
ve Ticaret A.fi. ("Sakosa")
Otomotiv
Temsa Termo Mekanik Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Temsa")
Otomotiv
Toyotasa Toyota-Sabanc› Pazarlama ve Sat›fl A.fi.
("Toyotasa Pazarlama")
Otomotiv
Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Çimsa")
Çimento ve klinker
Oralitsa ‹nflaat Malzemeleri ve
Ticaret Ltd. fiti. ("Oralitsa")
‹nflaat
G›dasa Sabanc› G›da Sanayi ve
Ticaret A.fi. ("G›dasa")
G›da ve meflrubat
Marsa Kraft Foods Sabanc› G›da Sanayi ve
Ticaret A.fi. ("Marsa") (**)
G›da ve meflrubat
Teknosa ‹ç ve D›fl Ticaret A.fi. ("Teknosa")
Ticaret
Exsa Export Sanayi Mamülleri Sat›fl ve
Araflt›rma A.fi. ("Exsa")
Ticaret
Exsa UK Ltd. ("Exsa UK")
Ticaret
Universal Trading (Jersey) Ltd. ("Universal")
Ticaret
Ankara Enternasyonel Otelcilik A.fi. ("AEO")
Turizm
Tursa Sabanc› Turizm ve
Yat›r›m ‹flletmeleri A.fi. ("Tursa")
Turizm
Enerjisa Enerji Üretim A.fi. ("Enerjisa")
Enerji
Sapeksa Mensucat ve Toprak Mahsulleri
Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Sapeksa")
Tar›m
Sabanc› Telekomünikasyon Hizmetleri A.fi.
("Sabanc› Telekom")
Telekomünikasyon
Bimsa Uluslararas› ‹fl, Bilgi ve Yönetim
Sistemleri A.fi. ("Bimsa") (***)
Bilgi ifllem sistemi ticareti
Finans
Finans
Finans
Finans
Tekstil ve kimyevi ürünler
Tekstil ve kimyevi ürünler
Tekstil ve kimyevi ürünler
Tekstil ve kimyevi ürünler
Tekstil ve kimyevi ürünler
Lastik ve takviye
Lastik ve takviye
Lastik ve takviye
Lastik ve takviye
Çimento
Çimento
G›da
G›da
Perakendecilik
Di¤er
Di¤er
Di¤er
Di¤er
Di¤er
Di¤er
Di¤er
Di¤er
Di¤er
77
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
(*) Holding, 30 Kas›m 2004 tarihinden itibaren, DuPontSA’n›n faaliyetlerini kontrol etmeye bafllad›¤›ndan
dolay›, önceki dönemlerde Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl ve oransal konsolidasyon
yöntemiyle muhasebelefltirilmifl olan DuPontSA bu konsolide mali tablolarda 30 Kas›m 2004 tarihinden
itibaren Ba¤l› Ortakl›k olarak konsolide edilmifltir (Not 28).
(**) 29 Haziran 2004 tarihinde al›nm›fl olan yönetim kurulu karar› ile Holding %50,16’s›na sahip oldu¤u
Marsa hisselerini G›dasa’n›n sermaye art›r›m›nda ayni sermaye olarak kullanm›flt›r. Dolay›s›yla, Marsa 29
Haziran 2004 tarihinden itibaren Holding’in G›dasa vas›tas›yla dolayl› olarak sahip oldu¤u bir ba¤l› ortakl›k
konumuna gelmifltir.
(***) Holding, 23 Haziran 2004 tarihinden itibaren, I-Bimsa’n›n faaliyetlerini kontrol etmeye bafllad›¤›ndan
dolay›, önceki dönemlerde Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl ve oransal konsolidasyon
yöntemiyle muhasebelefltirilmifl olan I-Bimsa bu konsolide mali tablolarda 23 Haziran 2004 tarihinden
itibaren ba¤l› ortakl›k olarak konsolide edilmifl ve ismi Bimsa Uluslararas› ‹fl, Bilgi ve Yönetim Sistemleri
A.fi. olarak de¤ifltirilmifltir.
Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlanmas› amaçl› olarak haz›rlanan Not 5’te Holding’e iliflkin bilgiler
"Di¤er" grubu içerisinde gösterilmifltir.
Sabank, Exsa UK, Universal, DuPontSA ve Sabanc› Industrial Nylon Yarn (toplu olarak "Yabanc› Ba¤l›
Ortakl›klar") d›fl›ndaki tüm Ba¤l› Ortakl›klar Türkiye’de tescil edilmifltir. Sabank ve Exsa UK ‹ngiltere’de,
Universal, DuPontSA ve Sabanc› Industrial Nylon Yarn Hollanda’da tescil edilmifllerdir.
Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle haz›rlanan konsolide mali tablolarda oransal konsolidasyon yöntemiyle
muhasebelefltirilmifl olan Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n faaliyet konusu ve konsolide mali tablolar›n
amac› do¤rultusunda Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n faaliyette bulundu¤u endüstriyel bölümler
afla¤›daki gibidir:
Faaliyet
konusu
Endüstriyel
bölüm
Ortak
giriflimci
Beksa Çelik Kasa Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Beksa")
Otomotiv
Brisa Bridgestone Sabanc›
Lastik Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Brisa")
Otomotiv
DuPont Sabanc› International, LLC ("Dusa")
Otomotiv
Akçansa Çimento Sanayi ve
Ticaret A.fi. ("Akçansa")
Çimento ve klinker
Oysa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi.
("Oysa Çimento")
Çimento ve klinker
Carrefoursa Carrefour Sabanc› Ticaret
Tüketici
Merkezi A.fi. ("Carrefoursa")
ürünleri ticareti
Diasa Dia Sabanc› Süpermarketleri
Tüketici
Ticaret A.fi. ("Diasa")
ürünleri ticareti
Olmuksa International Paper Sabanc› Ambalaj
Oluklu mukavva
Sanayi ve Ticaret A.fi.("Olmuksa")
ka¤›t ve kutu
Dönkasan Dönüflen Ka¤›t Hammaddeleri
Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Dönkasan")
Ka¤›t
Lastik ve takviye
Bekaert
Lastik ve takviye
Lastik ve takviye
Bridgestone
DuPont
Çimento
Heidelberg
Çimento
Oyak
Perakendecilik
Carrefour
Perakendecilik
Dia S.A.
International
Paper
Olmuksa ve
Kartonsan
Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar
Di¤er
Di¤er
Dusa d›fl›nda tüm Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar Türkiye’de tescil edilmifllerdir. Dusa, Amerika Birleflik
Devletleri’nde tescil edilmifltir.
78
NOT 2 - MAL‹ TABLOLARIN SUNUM ESASLARI
Sermaye Piyasas› Kurulu’nun ("SPK"), 15 Kas›m 2003 tarihli seri XI, No:25 "Sermaye Piyasas›nda Muhasebe
Standartlar› Hakk›nda Tebli¤"i ("Tebli¤") 1 Ocak 2005 tarihinden sonra sona eren ilk ara mali tablolardan
geçerli olmak üzere yürürlü¤e girmifltir. Tebli¤’e göre dileyen iflletmeler, 31 Aral›k 2003 tarihinde veya daha
sonra sona eren y›ll›k veya ara hesap döneminden bafllamak üzere, bu tebli¤ hükümlerini uygulamaya
bafllayabilirler. Bunun yan› s›ra, Tebli¤ Otuzdördüncü K›s›m – Muhtelif Hükümler Geçici Madde 1, mali tablo
ve raporlar›n zorunlu olarak bu tebli¤ hükümlerince düzenlenece¤i ilk hesap döneminin bafl›na kadar geçen
süre zarf›nda, mali tablo ve raporlar›n Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na ("UFRS") uygun
olarak düzenlenmesinin ve kamuya aç›klanmas›n›n Tebli¤’de öngörülen düzenleme ve ilan
yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde oldu¤unu belirtmektedir. Ayr›ca, SPK’n›n bu Tebli¤’e
eklemeler yapan Seri:XI, No:27 say›l› "Sermaye Piyasas›nda Muhasebe Standartlar› Hakk›nda Tebli¤’de
De¤ifliklik Yap›lmas›na Dair Tebli¤" Madde 1’de de iflletmelerin Uluslararas› Finansal Raporlama
Standartlar›’n› uygulamalar›, Tebli¤’de öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi
hükmünde oldu¤u belirtilmektedir. Buna ba¤l› olarak, Holding, mali tablolar›n› 31 Aral›k 2003 tarihinde sona
eren hesap döneminden itibaren UFRS’ye uygun olarak düzenlemeyi seçmifltir.
Konsolide mali tablolar, UFRS’ye uygun olarak haz›rlanm›flt›r. Holding ve Türkiye’deki Ba¤l› Ortakl›klar›,
Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar› ve ‹fltirakleri, muhasebe kay›tlar›n›n tutulmas›nda ve kanuni mali
tablolar›n ("Kanuni Mali Tablolar") haz›rlanmas›nda Türk Ticaret Kanunu ("TTK"), vergi mevzuat›, T.C. Maliye
Bakanl›¤› taraf›ndan yay›nlanan Tek Düzen Hesap Plan›, Bankac›l›k Düzenleme ve Denetleme Kurulu
taraf›ndan yürürlü¤e konulan Muhasebe Uygulama Yönetmeli¤i ve Bankalar Kanunu, Sigorta Murakabe
Kanunu ve Sigorta Mevzuat› ve SPK taraf›ndan aç›klanan muhasebe prensiplerine uymaktad›r. Yabanc› Ba¤l›
Ortakl›klar, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar ve ‹fltirakler, tescilli olduklar› ülkelerin yürürlükte bulunan
kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak kanuni defterlerini tutmaktad›rlar.
Konsolide mali tablolar, Maliye Bakanl›¤›’n›n öngördü¤ü enflasyon muhasebesi düzeltmeleri yap›lm›fl
flekliyle haz›rlanm›fl ve UFRS’ye uygunluk aç›s›ndan gerekli düzeltme ve s›n›fland›rmalar yans›t›larak
düzenlenmifltir.
30 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazete’de yay›nlanan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Para Birimi Hakk›ndaki
5083 say›l› kanun uyar›nca, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Yeni Türk Liras› ("YTL") ve
Yeni Kurufl ("YKr"), Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni para birimi olmufltur.Yeni Türk Liras›’n›n alt birimi Yeni
Kurufltur ( 1 YTL = 100 YKr). Bir önceki para birimi olan Türk Liras› de¤erleri YTL’ye dönüfltürülürken 1
milyon Türk Liras›, 1 YTL’ye eflit tutulmaktad›r. Buna göre, Türkiye Cumhuriyeti’nin para birimi Türk
Liras›’ndan alt› s›f›r at›larak sadelefltirilmifltir.
Hukuki sonuç do¤uran tüm yasa, mevzuat, idari ve hukuki ifllem, mahkeme karar›, k›ymetli evrak ve her
türlü belgenin yan› s›ra ödeme ve de¤iflim araçlar›nda, Türk Liras›’na yap›lan referanslar, yukar›da belirtilen
dönüflüm oran› ile YTL cinsinden yap›lm›fl say›lmaktad›r. Sonuç olarak, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren YTL,
mali tablo ve kay›tlar›n tutulmas› ve gösterimi aç›s›ndan Türk Liras›’n›n yerini alm›fl bulunmaktad›r.
Sermaye Piyasas› Kurulu’nun 30 Kas›m 2004 tarihli duyurusuna istinaden, 31 Aral›k 2004 tarihinde sona
eren döneme iliflkin mali tablolar, karfl›laflt›rma amac›yla kullan›lacak olan bir önceki döneme ait finansal
verileri de dahil olmak üzere, YTL cinsinden gösterilmifltir.
Mali tablolar›n yüksek enflasyona göre düzeltilmesi
Uluslararas› Muhasebe Standard› 29 ("UMS 29"), Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama,
yüksek enflasyonlu bir ekonomiye ait para birimi esas al›narak haz›rlanan mali tablolar›n bu para biriminin
bilanço tarihindeki sat›n alma gücünden haz›rlanmas›n› ve önceki dönem mali tablolar›n›n da karfl›laflt›rma
amac›yla ayn› de¤er ölçüleri kullan›larak yeniden düzenlenmesini öngörmektedir. UMS 29 uygulamas›n›
79
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
gerekli k›lan bafll›ca nedenler; nüfusun ço¤unlu¤unun parasal olmayan varl›klara yat›r›m yapmas› ve
elindeki parasal varl›klar› ulusal para birimi yerine kuvvetli yabanc› para cinsinden tutmas›; vadeli sat›fl ve
al›mlarda vadenin k›sa olmas›na karfl›n vade fark› uygulamas› olmas›; faiz oranlar›, ücretler ve fiyatlar›n fiyat
endeksine ba¤l› olmas› ve %100’e yaklaflan veya %100’ü aflan üç y›ll›k bileflik enflasyon oran›d›r. Yeniden
düzenleme, Devlet ‹statistik Enstitüsü ("D‹E") taraf›ndan aç›klanan ve ülke çap›nda geçerli olan Toptan Eflya
Fiyat› Endeksi’nden ("TEFE") türetilen düzelme katsay›s› kullan›larak yap›lm›flt›r. 31 Aral›k itibariyle mali
tablolar›n düzeltilmesinde kullan›lan endeksler ve düzeltme katsay›lar› afla¤›da gösterilmifltir:
Tarih
Endeks
Düzeltme katsay›s›
Üç y›ll›k bileflik
enflasyon oranlar›(%)
31 Aral›k 2004
31 Aral›k 2003
31 Aral›k 2002
8.403,8
7.382,1
6.478,8
1,000
1,138
1,297
69,7
181,1
227,3
Yukar›da belirtilen düzeltme ifllemine ait ana hatlar afla¤›da belirtilmifltir:
- Yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi cinsinden haz›rlanm›fl cari y›l mali tablolar›, paran›n
bilanço tarihinde geçerli olan sat›n alma gücü ile, önceki raporlama dönemlerine ait tutarlar ise yine
paran›n en son bilanço tarihindeki sat›n alma gücüne göre düzeltilerek ifade edilmektedir.
- Parasal varl›k ve borçlar, hali haz›rda, bilanço tarihindeki cari sat›n alma gücü ile ifade edildi¤inden
düzeltilmemektedir.
- Bilanço tarihindeki cari sat›n alma gücü ile ifade edilmemifl olan parasal olmayan varl›k ve borçlar ile öz
kaynak kalemleri, ilgili ayl›k düzeltme katsay›lar› kullan›larak düzeltilmifltir.
- Önceki raporlama dönemlerine ait mali tablolar paran›n bilanço tarihindeki cari sat›n alma gücü esas
al›narak düzeltilmifltir.
- Gelir tablosunda yer alan tüm kalemler, ilgili (ayl›k) düzeltme katsay›lar› kullan›larak düzeltilmifltir.
- Enflasyonun Holding’in net parasal varl›k pozisyonu üzerindeki etkisi, gelir tablosuna, net parasal
pozisyon kayb› olarak yans›t›lm›flt›r.
ABD Dolar› çevrimi
UFRS’ye uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolarda sunulan ABD Dolar› cinsinden tutarlar, 31 Aral›k
2004 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas› taraf›ndan duyurulan ABD Dolar› resmi al›fl kuru olan
1,3421YTL=1ABD Dolar› kullan›larak YTL cinsi tutarlar üzerinden çevrilmifltir. Bu sebepten dolay›, ABD
Dolar› cinsinden sunulan tutarlar UFRS’ye uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolar›n bir parças›
de¤ildir.
NOT 3 - GRUP MUHASEBES‹
a) Konsolide mali tablolar, afla¤›da (b) ile (f) paragraflar›nda yer alan hususlar kapsam›nda, ana flirket olan
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. ile Ba¤l› Ortakl›klar›n›n, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n›n ve
‹fltiraklerinin (topluca "Grup" olarak adland›r›lacakt›r) mali tablolar›n› içermektedir. Konsolidasyon kapsam›
içinde yer alan flirketlerin mali tablolar›, konsolide mali tablolar›n tarihi itibariyle ve yeknesak muhasebe ilke
ve uygulamalar› gözetilerek UFRS’ye uygun olarak haz›rlanm›flt›r. ‹fltiraklerin, Müflterek Yönetime Tabi
Ortakl›klar›n ve Ba¤l› Ortakl›klar›n faaliyet sonuçlar›, sat›n alma veya elden ç›karma ifllemlerine uygun
olarak söz konusu ifllemlerin geçerlilik tarihlerinde dahil edilmifl veya hariç b›rak›lm›fllard›r.
80
b) Ba¤l› Ortakl›klar, Holding’in ya (a) do¤rudan ve/veya dolayl› olarak kendisine ait olan hisseler ve/veya
Sabanc› ailesi ve kontrol etti¤i di¤er flirketler neticesinde flirketlerdeki hisselerle ilgili oy kullanma hakk›n›n
%50’den fazlas›n› kullanma yetkisi kanal›yla; veya (b) oy kullanma hakk›n›n %50’den fazlas›n› kullanma
yetkisine sahip olmamakla birlikte mali ve iflletme politikalar› üzerinde fiili kontrolünü kullanmak suretiyle
mali ve iflletme politikalar›n› Holding’in menfaatleri do¤rultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahip
oldu¤u flirketleri ifade eder.
Afla¤›daki tabloda 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle Ba¤l› Ortakl›klar, sahip olunan paylar ve ortakl›k oranlar›
gösterilmifltir:
Ba¤l› ortakl›klar
Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar›
taraf›ndan sahip olunan
do¤rudan ve dolayl› pay
%
AEO
Akbank
Ak Emeklilik
Aksigorta
Bossa
Bimsa
Çimsa
DuPontSA
Enerjisa
Exsa
Exsa UK
G›dasa
‹nsa
Marsa
Oralitsa
Pilsa
Sabanc› Industrial Nylon Yarn
Sabank
Sakosa
Sapeksa
Sabanc› Telekom
Teknosa
Temsa
Toyotasa Pazarlama
Tursa
Universal
Yünsa
70,29
43,61
99,35
57,40
50,12
100,00
45,48
100,00
82,28
45,71
100,00
100,00
55,01
50,20
80,49
51,23
100,00
100,00
100,00
52,84
100,00
51,92
48,70
65,00
99,52
100,00
49,47
Sabanc› ailesi
taraf›ndan
sahip olunan pay
%
24,86
25,70
2,23
54,30
48,77
44,87
48,08
51,29
16,37
Sahip olunan
toplam pay
%
Etkin
ortakl›k pay›
%
70,29
68,47
99,35
57,40
75,82
100,00
47,71 (*)
100,00
82,28
100,00
100,00
100,00
55,01
50,20
80,49
100,00
100,00
100,00
100,00
97,71
100,00
100,00
99,99
65,00
99,52
100,00
65,84
70,29
39,11
43,61
57,40
50,12
93,11
44,39
99,93
75,60
25,93
99,04
100,00
55,01
50,18
53,38
51,23
100,00
71,92
100,00
34,44
100,00
51,91
47,53
64,99
98,34
92,59
44,16
(*) Sahip olunan toplam pay oran›n›n %50’den az olmas›na ra¤men, Holding, söz konusu iflletmenin mali ve
iflletme politikalar›n› fiili olarak Holding’in menfaatleri do¤rultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne
sahiptir.
81
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
Ba¤l› Ortakl›klara ait bilançolar ve gelir tablolar›, tam konsolidasyon yöntemi kullan›larak konsolide edilmifl
olup Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar›n›n sahip oldu¤u paylar›n kay›tl› de¤eri, ilgili özsermayeden mahsup
edilmektedir. Holding ile Ba¤l› Ortakl›klar› aras›ndaki ifllemler ve bakiyeler konsolidasyon kapsam›nda
karfl›l›kl› olarak silinmektedir. Holding’in ve Ba¤l› Ortakl›klar›n›n, Ba¤l› Ortakl›klarda sahip oldu¤u hisselerin
finansman maliyeti ile bu hisselere ait temettüler, s›ras›yla, özsermayeden ve ilgili dönem gelirinden
ç›kar›lm›flt›r.
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle finansal pozisyonu ve ayn› tarihte sona eren döneme ait faaliyet sonucu, gerek
tek bafl›na gerekse topluca, toplam konsolide mali tablolara göre parasal önemlilik arz etmeyen ba¤l›
ortakl›klar›n mali tablolar› konsolide edilmemifltir. Bu ba¤l› ortakl›klar, konsolide mali tablolarda, sat›lmaya
haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lm›fllard›r (Not 10.a).
c) Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar, Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar›n›n bir veya daha fazla say›daki taraf ile
birlikte ortak kontrolüne tabi ve sözleflme ile ekonomik bir faaliyetin üstlenildi¤i flirketlerdir. Müflterek
Yönetime Tabi Ortakl›klar, oransal konsolidasyon yöntemi kullan›larak, di¤er bir ifade ile, Grup’un Müflterek
Yönetime Tabi Ortakl›ktaki varl›k, yükümlülük, gelir ve giderlerindeki pay›n›n dahil edilmesiyle konsolide
edilmifltir.
Afla¤›daki tabloda 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klarda sahip olunan paylar
ve ortakl›k oranlar› gösterilmifltir:
Müflterek yönetime
tabi ortakl›klar
Akçansa
Beksa
Brisa
Carrefoursa
Diasa
Dönkasan
Dusa
Olmuksa
Oysa Çimento
Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar›
taraf›ndan sahip olunan
do¤rudan ve dolayl› pay
%
Sahip olunan
toplam pay
%
Etkin
ortakl›k pay›
%
39,72
49,99
43,25
40,00
40,00
33,13
50,00
43,73
41,09
39,72
49,99
43,25
40,00
40,00
33,13
50,00
43,73
41,09
36,53
49,99
43,25
40,00
40,00
33,12
50,00
43,73
18,24
Müflterek Yönetim Tabi Ortakl›klar›n sermayelerinde Sabanc› ailesi taraf›ndan sahip olunan pay
bulunmamaktad›r.
d) ‹fltiraklerdeki yat›r›mlar, özsermaye yöntemi ile muhasebelefltirilmifltir. Bunlar, Grup’un genel olarak oy
hakk›n›n %20 ile %50’sine sahip oldu¤u veya Grup’un, flirket faaliyetleri üzerinde kontrol yetkisine sahip
bulunmamakla birlikte önemli etkiye sahip oldu¤u kurulufllard›r. Grup ile ifltirak aras›ndaki ifllemlerden
do¤an gerçekleflmemifl kârlar, Grup’un ifltirakteki pay› ölçüsünde düzeltilmifl olup, gerçekleflmemifl zararlar
da, ifllem, transfer edilen varl›¤›n de¤er düflüklü¤üne u¤rad›¤›n› göstermiyor ise, düzeltilmifltir. Grup, ifltirak
ile ilgili olarak söz konusu do¤rultuda bir yükümlülük alt›na girmemifl veya bir taahhütte bulunmam›fl
oldu¤u sürece ifltirakteki yat›r›m›n kay›tl› de¤erinin s›f›r olmas› veya Grup’un önemli etkisinin sona ermesi
üzerine özsermaye yöntemine devam edilmemifltir. Önemli etkinin sona erdi¤i tarihteki yat›r›m›n kay›tl›
de¤eri, o tarihten sonra maliyet olarak gösterilmifltir.
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle finansal pozisyonu ve ayn› tarihte sona eren döneme ait faaliyet sonucu, gerek
tek bafl›na gerekse topluca, toplam konsolide mali tablolara göre parasal önemlilik arz etmeyen ifltirakler
özsermaye yöntemine göre muhasebelefltirilmemifltir. Bu ifltirakler, konsolide mali tablolarda, sat›lmaya
haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lm›fllard›r (Not 10.a).
82
Afla¤›daki tabloda 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle ‹fltiraklerde sahip olunan paylar ve ortakl›k oranlar›
gösterilmifltir:
‹fltirakler
Holding taraf›ndan
sahip olunan etkin
ortakl›k pay› ‹fltirakler %
Philsa Philip Morris Sabanc› Sigara
ve Tütün San. ve Tic. A.fi. ("Philsa")
Philip Morris Sabanc› Pazarlama
Sat›fl A.fi. ("Philip Morrissa")
BNP-AK Dresdner Bank A.fi. ("BNP") (*)
25,00
24,75
15,65
‹fltiraklerin sermayelerinde Sabanc› ailesi taraf›ndan sahip olunan pay bulunmamaktad›r.
(*) BNP, Holding’in Ba¤l› Ortakl›klar›ndan Akbank’›n ifltirakidir. Akbank’›n sahip oldu¤u pay %39,99 olup,
Akbank taraf›ndan özsermaye yöntemine göre muhasebelefltirilmifltir.
e) Grup’un do¤rudan ve dolayl› pay toplam› %20’nin alt›nda olan, veya %20’nin üzerinde olmakla birlikte
Grup’un önemli bir etkiye sahip olmad›¤› veya konsolide mali tablolar aç›s›ndan önemlilik teflkil etmeyen;
teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem görmeyen ve makul de¤erleri güvenilir bir flekilde belirlenemeyen
sat›lmaya haz›r finansal varl›klar, de¤er kayb› ile ilgili karfl›l›k düflüldükten sonra, maliyet bedelleri 31 Aral›k
2004 tarihi itibariyle Türk Liras›’n›n cari al›m gücüne göre düzeltilmifl olarak konsolide mali tablolara
yans›t›lm›flt›r. Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem gören ve makul de¤eri güvenilir bir flekilde belirlenebilen
sat›lmaya haz›r finansal varl›klar makul de¤erleri ile muhasebelefltirilmektedirler (Not 10.a).
f) Ba¤l› Ortakl›klar, kontrolün Grup’a geçti¤i tarihten itibaren konsolidasyona dahil edilmekte olup kontrolün
sona erdi¤i tarihten itibaren konsolidasyon kapsam›ndan ç›kart›lmaktad›rlar.
Ba¤l› Ortakl›klar›n net varl›klar›nda ve faaliyet sonuçlar›nda ana ortakl›k d›fl› paya sahip hissedarlar›n
paylar›, konsolide bilanço ve gelir tablosunda ana ortakl›k d›fl› pay olarak gösterilmektedir.
Sabanc› ailesi, Sabanc› ailesi taraf›ndan kurulmufl olan Vaksa Hac› Ömer Sabanc› Vakf› ("Vaksa"), ve Akbank
çal›flanlar› için kurulmufl olan Akbank Tekaüt Sand›¤› konsolide mali tablolarda muhasebelefltirilmifl olan
baz› ba¤l› ortakl›klar ve ifltiraklerin sermayelerinde paya sahiptirler. Bu pay, konsolide mali tablolarda ana
ortakl›k d›fl› pay olarak dikkate al›nm›fl ve konsolide mali tablolarda Holding’in hissedarlar›na isabet eden
net varl›klar ve dönem kâr›na dahil edilmemifltir.
NOT 4 - ÖNEML‹ MUHASEBE POL‹T‹KALARI
Gerekti¤inde, Ba¤l› Ortakl›klar ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar ile ilgili muhasebe ilkeleri, Grup
taraf›ndan uygulanan muhasebe politikalar›na uygunlu¤un sa¤lanmas› için de¤ifltirilmifltir. Not 3’te
bahsedilen Grup hesaplar›n›n muhasebesi d›fl›nda konsolide mali tablolar›n haz›rlanmas›nda uygulanan
önemli muhasebe politikalar› afla¤›da özetlenmifltir:
a) ‹liflkili taraflar
Bu konsolide mali tablolar›n amac› do¤rultusunda ortaklar, önemli yönetim personeli ve yönetim kurulu
üyeleri, aileleri ve kendileri taraf›ndan kontrol edilen veya kendilerine ba¤l› flirketler ile birlikte, ifltirakler ve
müflterek yönetime tabi ortakl›klar iliflkili taraflar olarak kabul edilmifltir. Konsolide mali tablolar›n
haz›rlanmas› aflamas›nda iliflkili taraflarla yap›lan ifllemlerin önemli bir bölümü silinmifl olmakla beraber
iliflkili taraflarla yap›lan silinmemifl ifllemlerin toplam› konsolide mali tablolar›n geneline oranla parasal
önemlilik arz etmemektedir. Ola¤an faaliyetler nedeniyle iliflkili taraflarla girilen ifl iliflkileri genel olarak
piyasa koflullar›na uygun fiyatlarla gerçeklefltirilmifltir.
83
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
b) Finansal araçlar
Grup, UMS 39 "Finansal Araçlar"a uygun olarak bankac›l›k bölümünde yat›r›m amaçl› varl›klar›n› flu iki
kategoride s›n›fland›rm›flt›r: vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar ve sat›lmaya haz›r finansal
varl›klar. Grup’un vade tarihine kadar elinde tutma niyetinde ve yetene¤inde oldu¤u belirli veya sabit
ödemeleri olan ve sabit bir vadesi bulunan finansal araçlar, vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar
olarak s›n›fland›r›lm›flt›r.
Likidite ihtiyac›n›n karfl›lanmas›na yönelik olarak veya faiz oranlar›ndaki de¤iflimler nedeniyle sat›labilecek
olan ve belirli bir süre gözetilmeksizin elde tutulan finansal araçlar, sat›lmaya haz›r finansal varl›klar olarak
s›n›fland›r›lm›flt›r. Grup, bu finansal araçlar›n s›n›fland›rmas›n› sat›n al›nd›klar› tarihte uygun bir flekilde
yapmakta olup düzenli olarak bu s›n›fland›rmay› gözden geçirmektedir.
Tüm finansal varl›klar, ilk olarak bedelin makul de¤eri olan ve yat›r›mla ilgili sat›n alma masraflar› da dahil
olmak üzere maliyet bedelleri üzerinden gösterilmektedir. Mali tablolara yans›t›lmas›ndan sonra sat›lmaya
haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lan finansal araçlar, makul de¤erlerinin güvenilir bir flekilde
hesaplanmas› mümkün oldu¤u sürece makul de¤erleri üzerinden de¤erlendirilmifltir.
Holding’in %20’nin alt›nda sermaye pay›na sahip oldu¤u finansal varl›klar›n borsaya kay›tl› herhangi bir
makul de¤erinin olmad›¤›, makul de¤erin hesaplanmas›nda kullan›lan di¤er yöntemlerin tatbik edilebilir
olmamas› veya ifllememesi nedeniyle makul bir de¤er tahmininin yap›lamad›¤› ve makul de¤erin güvenilir
bir flekilde ölçülemedi¤i durumlarda finansal varl›¤›n kay›tl› de¤eri paran›n 31 Aral›k 2004 tarihindeki sat›n
alma gücüne göre düzeltilmifl elde etme maliyeti tutar›ndan flayet mevcutsa de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤›n›n
ç›kar›lmas› suretiyle de¤erlenmifltir.
Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n makul de¤er de¤ifliklikleri sebebiyle oluflan gerçekleflmemifl kazançlar
ve zararlar, finansal varl›k mali tablolardan ç›kar›ld›¤› tarihe kadar özsermayede makul de¤er yede¤inde
takip edilmektedirler. Sat›lmaya haz›r finansal varl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl olan borçlanmay› temsil eden
finansal varl›klar›n makul de¤er de¤iflikli¤i bu finansal varl›klar›n bilanço tarihindeki makul de¤erleri ile
iskonto edilmifl bedelleri aras›ndaki fark olarak hesaplanmaktad›r. Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar mali
tablolardan ç›kar›ld›klar›nda, özsermayede makul de¤er yede¤inde takip edilen ilgili kazanç veya zararlar
gelir tablosuna transfer edilir.
Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi kullan›larak iskonto edilmifl
bedelleri ile de¤erlenmektedir.
c) Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar
Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar piyasada k›sa dönemde oluflan fiyat ve benzeri unsurlardaki
dalgalanmalardan kâr sa¤lama amac›yla elde edilen, veya elde edilme nedeninden ba¤›ms›z olarak, k›sa
dönemde kâr sa¤lamaya yönelik bir portföyün parças› olan menkul de¤erlerdir. Al›m-sat›m amaçl› finansal
varl›klar, bilançoya, ilk olarak ifllem maliyetleri de dahil olmak üzere maliyet de¤erleri ile yans›t›lmakta ve
kayda al›nmalar›n› takip eden dönemlerde makul de¤erleri ile de¤erlemeye tabi tutulmaktad›r. Yap›lan
de¤erleme sonucu oluflan kazanç ve kay›plar kâr/zarar hesaplar›na dahil edilmektedir.
Al›m-sat›m amaçl› menkul de¤erlerin elde tutulmas› esnas›nda kazan›lan faizler öncelikle faiz gelirleri
içerisinde ve elde edilen kâr paylar› temettü gelirleri içerisinde gösterilmektedir. Al›m-sat›m amaçl› menkul
de¤erlerin al›m ve sat›m ifllemleri "teslim tarihi"ne göre kay›tlara al›nmakta ve kay›tlardan ç›kar›lmaktad›r.
84
d) Sat›fl ve geri al›fl anlaflmalar›
Tekrar geri al›mlar›n› öngören anlaflmalar çerçevesinde sat›lm›fl olan menkul k›ymetler ("Repo") Banka
portföyünde tutulufl amaçlar›na göre "Al›m-sat›m amaçl›", "Sat›lmaya haz›r" veya "Vadeye kadar elde
tutulacak" portföylerde s›n›fland›r›lmakta ve ait oldu¤u portföyün esaslar›na göre de¤erlemeye tabi
tutulmaktad›r. Repo sözleflmesi karfl›l›¤› elde edilen fonlar yükümlülüklerde "Repo ifllemlerinden sa¤lanan
fonlar" hesab›nda muhasebelefltirilmekte ve ilgili Repo anlaflmalar› ile belirlenen sat›m ve geri al›m fiyatlar›
aras›ndaki fark›n döneme isabet eden k›sm› için "Etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi"ne göre gider reeskontu
hesaplanmaktad›r.
Geri sat›m taahhüdü ile al›nm›fl menkul k›ymetler ("Ters repo") ifllemleri bilançoda "Ters repo ifllemlerinden
alacaklar" kalemi alt›nda muhasebelefltirilmektedir. Ters repo anlaflmalar› ile belirlenen al›m ve geri sat›m
fiyatlar› aras›ndaki fark›n döneme isabet eden k›sm› için "Etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi"ne göre faiz
gelir reeskontu hesaplanmaktad›r.
e) ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar ile ayr›lan özel ve genel karfl›l›klar
‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar, borçluya para, mal veya hizmet sa¤lama yoluyla yarat›lan finansal
varl›klard›r. Söz konusu iflletme kaynakl› krediler ve alacaklar ilk olarak elde etme maliyeti üzerinden kayda
al›nmakta ve kayda al›nmay› takip eden dönemlerde "Etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi" kullan›larak iskonto
edilmifl bedelleri ile de¤erlenmektedir. Bunlar›n teminat› olarak al›nan varl›klarla ilgili olarak ödenen
harçlar ve benzeri di¤er masraflar ifllem maliyetinin bir parças› olarak kabul edilmemekte ve gider
hesaplar›na yans›t›lmaktad›r. ‹flletme kaynakl› olarak bankalara sa¤lanan para vadeli ve vadesiz mevduat
olarak s›n›flanmak suretiyle banka bakiyeleri olarak gösterilmektedir.
Ödenmesi gereken tutarlar›n tahsil edilemeyecek oldu¤unu gösteren bir objektif delilin söz konusu olmas›
halinde kredi de¤er düflüklü¤üne iliflkin bir alacak risk karfl›l›¤› oluflturulur. Söz konusu bu karfl›l›¤›n tutar›,
kredinin kay›tl› de¤eri ile tahsili mümkün tutar aras›ndaki farkt›r. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve
güvencelerden tahsil edilebilecek tutarlar da dahil olmak üzere tüm nakit ak›fllar›n›n, kredinin olufltu¤u
zamanki orijinal etkin faiz oran› esas al›narak iskonto edilen cari de¤eridir.
Alacak risk karfl›l›¤› ile ilgili olarak dönem içinde gerçekleflen ilaveler dönemin gelir tablosu ile iliflkilendirilir.
Yasal ifllemlerin tamamlanmas› ve iflletme kaynakl› krediler ve alacaklar›n tahsil edilemeyecek oldu¤unun
belirlendi¤i tarihte, iflletme kaynakl› kredi ve alacaklar ilgili alacak risk karfl›l›¤› ile netlefltirmek suretiyle
mali tablolardan ç›kar›l›r. Önceki dönemlerde karfl›l›k ayr›lm›fl olan iflletme kaynakl› krediler ve alacaklar›n
tahsil edilmesi durumunda söz konusu tutar dönem içinde alacak risk karfl›l›¤›ndan indirilmek suretiyle
muhasebelefltirilir.
f) Stoklar
Stoklar, maliyetin veya net gerçekleflebilir de¤erin düflük olan› ile de¤erlenir. Stoklar›n maliyeti tüm sat›n
alma maliyetlerini, dönüfltürme maliyetlerini ve stoklar›n mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için
katlan›lan di¤er maliyetleri içerir. Stoklar›n birim maliyeti, hareketli a¤›rl›kl› ortalama yöntemi ile belirlenir
(Not 12). Net gerçekleflebilir de¤er, iflin normal ak›fl› içinde tahmini sat›fl fiyat›ndan tahmini tamamlama
maliyeti ve sat›fl› gerçeklefltirmek için gerekli tahmini sat›fl maliyeti toplam›n›n indirilmesiyle elde edilen
tutard›r.
85
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
g) Yat›r›m amaçl› gayrimenkuller ve ilgili amortisman gideri
Mal ve hizmetlerin üretiminde kullan›lmak veya idari maksatlarla veya ifllerin normal seyri esnas›nda
sat›lmak yerine, kira elde etmek ve/veya sermaye kazanc› elde etmek amac›yla veya her ikisi için tutulan
araziler ve binalar yat›r›m amaçl› gayrimenkuller olarak s›n›fland›r›l›r ve maliyet yöntemine göre maliyet eksi
birikmifl amortisman (arazi hariç) ve varsa de¤er düflüklü¤ü sonras›ndaki de¤erleri ile gösterilir (Not 15).
‹nflas›, Grup taraf›ndan yap›lan yat›r›m amaçl› gayrimenkulun maliyeti ise, inflaat veya ›slah çal›flmalar›n›n
tamamland›¤› tarihteki maliyeti üzerinden belirtilir. Söz konusu bu tarihe kadar, Grup, UMS 16, Maddi Duran
Varl›klar, flartlar›n› uygular. Söz konusu tarihte varl›k, yat›r›m amaçl› gayrimenkul haline gelmesi ile birlikte
yat›r›m amaçl› gayrimenkuller hesap kalemine transfer edilir.
h) Maddi duran varl›klar ve ilgili amortisman gideri
Maddi duran varl›klar, elde etme maliyetlerinden birikmifl amortisman düflüldükten sonraki net de¤eri ile
gösterilmektedir (Not 14). Amortisman, maddi duran varl›klar›n faydal› ömürleri üzerinden do¤rusal
amortisman yöntemi kullan›larak ayr›lmaktad›r. Söz konusu varl›klar›n tahmin edilen faydal› ömürleri
afla¤›da belirtilmifltir:
Y›llar
Binalar
Yer alt› ve yer üstü düzenleri
Makine, tesis ve cihazlar
Döfleme ve demirbafllar
Tafl›t araçlar›
20-50
20-50
4-20
4-10
4-10
Maddi duran varl›klar›n elden ç›kart›lmas› sonucu oluflan kâr veya zarar, kay›tl› de¤er ile tahsil olunan
tutarlar›n karfl›laflt›r›lmas› ile belirlenir ve cari dönemde ilgili gelir ve gider hesaplar›na yans›t›l›r.
Kay›tl› de¤erin ilgili maddi duran varl›¤›n geri elde edilebilir de¤erinin üzerinde olmas› durumunda söz
konusu varl›¤›n kay›tl› de¤eri geri elde edilebilir de¤erine indirilmekte ve ayr›lan de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤›
gider hesaplar› ile iliflkilendirilmektedir.
Maddi duran varl›¤a yap›lan normal bak›m ve onar›m harcamalar›, gider olarak muhasebelefltirilmektedir.
Maddi duran varl›¤›n kapasitesini geniflleterek kendisinden gelecekte elde edilecek fayday› art›ran nitelikteki
yat›r›m harcamalar›, maddi duran varl›¤›n maliyetine eklenmektedir.
Banka kredilerinden kaynaklanan borçlanma maliyetleri olufltuklar› dönemde gider hesaplar› ile
iliflkilendirilmektedir.
i) Ertelenen finansman giderleri
Ertelenen finansman giderleri (temel olarak finans kurulufllar›ndan uzun vadeli banka kredileri al›m›nda
katlan›lan giderler) uzun vadeli kredilerin vadeye kalan süreleri do¤rultusunda, efektif faiz metodu
kullan›larak itfa edilmektedir.
j) Ertelenen vergi
Ertelenen vergi, yükümlülük yöntemi kullan›larak, varl›k ve yükümlülüklerin mali tablolarda yer alan kay›tl›
de¤erleri ile vergi de¤erleri aras›ndaki geçici farklar üzerinden hesaplan›r. Ertelenen vergi hesaplanmas›nda
yürürlükteki vergi mevzuat› uyar›nca bilanço tarihi itibariyle geçerli bulunan yasalaflm›fl vergi oranlar›
kullan›l›r.
86
Ertelenen vergi yükümlülü¤ü vergilendirilebilir geçici farklar›n tümü için hesaplan›rken, indirilebilir geçici
farklardan oluflan ertelenen vergi varl›klar›, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle bu farklardan
yararlanman›n kuvvetle muhtemel olmas› flart›yla hesaplanmaktad›r (Not 19).
Ayn› ülkenin vergi mevzuat›na tabi olmak flart›yla ve cari vergi varl›klar›n›n cari vergi yükümlülüklerinden
mahsup edilmesi konusunda yasal olarak uygulanabilir bir hakk›n bulunmas› durumundan ertelenen vergi
varl›klar› ve ertelenen vergi yükümlülükleri, karfl›l›kl› olarak birbirinden mahsup edilir.
k) Çal›flanlara sa¤lanan faydalar
Belirli fayda planlar›
Belirli fayda planlar›, yafl, hizmet y›l› ve tazminat gibi genelde bir veya birden fazla etkene ba¤l› olarak,
çal›flanlar›n ve onlar›n bakmakla yükümlü olduklar› kiflilerin elde edecekleri emeklilik ikramiyeleridir.
Banka çal›flanlar› 506 say›l› Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine göre kurulmufl olan
"Akbank T.A.fi. Tekaüt Sand›¤› Vakf› ("Tekaüt Sand›¤›")"n›n üyesidir. Tekaüt Sand›¤›’n›n teknik mali tablolar›
Sigorta Murakebe Kanunu’nun 38. maddesi ve bu maddeye istinaden ç›kar›lan "Aktüerler Yönetmeli¤i"
hükümlerine göre aktüerler siciline kay›tl› bir aktüer taraf›ndan denetlenmektedir. Tekaüt Sand›¤›’n›n
denetlenmifl mali tablolar›na göre karfl›l›k ayr›lmas›n› gerektiren teknik veya fiili aç›k tespit edilmemifltir.
Bilançoda, belirli fayda yükümlülü¤ü olarak mali tablolara al›nacak tutar, belirli fayda plan›n›n bilanço tarihi
itibariyle net bugünkü de¤eri ile belirli fayda plan› aktiflerinin fark›d›r.Banka, belirli fayda plan›ndan
kaynaklanan geri ödemeler veya gelecekteki katk› paylar›ndaki indirimler benzeri ekonomik faydalar›n
bugünkü de¤erini kullanma hakk›na kanunen sahip de¤ildir. Bu nedenle belirli fayda paylar›yla ilgili
herhangi bir tutar bilançoda varl›k olarak muhasebelefltirilmez.
Belirli fayda yükümlülü¤ü ba¤›ms›z aktüerler tarafindan senelik hesaplan›r. Belirli fayda plan›n›n bugünkü
de¤eri, gelecekteki tahmini nakit ç›k›fllar›n›n,Türk Liras›’n›n tahmini reel faizi ile iskonto edilmesi suretiyle
belirlenir.
K›dem tazminat› karfl›l›¤›
K›dem tazminat› karfl›l›¤›, Grup’un, personelin Türk ‹fl Kanunu uyar›nca emekliye ayr›lmas› veya en az bir
y›ll›k hizmeti tamamlayarak ifl iliflkisinin kesilmesi, askerlik hizmeti için ça¤r›lmas› veya vefat› durumunda
do¤acak gelecekteki olas› yükümlülüklerinin tahmini toplam karfl›l›¤›n›n bilanço tarihindeki indirgenmifl
de¤erini ifade eder (Not 20).
l) fierefiye ve ilgili itfa pay›
Grup’un iktisap edilen iflletmenin tan›mlanabilir net varl›klar›n›n makul de¤erindeki pay› ile sat›n alma fiyat›
aras›ndaki farktan oluflan flerefiye 31 Mart 2004 tarihinden önce gerçekleflen sat›n almalara iliflkin ise
aktiflefltirilir ve do¤rusal amortisman yöntemi kullan›larak faydal› ömrü üzerinden 31 Aral›k 2004 tarihine
kadar do¤rusal amortisman yöntemi kullan›larak itfa edilir. fierefiyenin kay›tl› de¤eri y›ll›k olarak gözden
geçirilir ve gerekli görüldü¤ü durumlarda daimi de¤er kayb› göz önüne al›narak düzeltmeye tabi tutulur.
UFRS 3 "‹flletme Birleflmeleri" çerçevesinde 31 Mart 2004 tarihinden sonra gerçekleflen sat›n almalardan
kaynaklanan flerefiye için amortisman muhasebesi uygulanmamakta ancak yukar›da belirtildi¤i gibi
flerefiyenin kay›tl› de¤eri gözden geçirilmeye devam edilmekte ve gerekirse de¤er düflüklü¤ü ayr›lmaktad›r
(Not 28). UFRS 3 çerçevesinde, fiirket 31 Mart 2004 tarihinden sonra sona erecek ilk y›ll›k hesap döneminin
bafl›ndan itibaren (1 Ocak 2005), flerefiye tutar›n› itfa etmeyi durduracak ve bu flerefiye tutar›na iliflkin y›lda
en az bir kez y›ll›k de¤er düflüklü¤ü tespit çal›flmas› yapacakt›r.
87
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
m) Negatif flerefiye ve ilgili itfa pay›
Grup’un iktisap edilen flirketin tan›mlanabilir net varl›klar›n›n makul de¤erindeki pay› ile sat›n alma fiyat›
aras›ndaki farktan oluflan negatif flerefiye 31 Mart 2004 tarihinden önce gerçekleflen sat›n almalara iliflkin
ise aktiflefltirilir. Negatif flerefiye, flerefiye ile beraber varl›klar hesap grubunda s›n›fland›r›lmaktad›r. Negatif
flerefiyenin, gelecekte beklenen zararlar ve giderler ile ilgili olmas› ve bu hususun elde etme plan›nda
belirlenmesi ve güvenilir bir flekilde hesaplanabilmesi ve iktisap tarihinde tan›mlanabilir borçlar› temsil
etmedi¤i durumlarda, beklenen kay›p ve giderlerin mali tablolara al›nd›¤› dönemde negatif flerefiyenin ilgili
k›sm› gelir tablosuna gelir olarak al›n›r. Negatif flerefiye, iktisap tarihinde güvenli bir flekilde hesaplanabilen
gelecekteki zararlar ve giderlerle ba¤lant›l› de¤ilse, sat›n al›nan tan›mlanabilir parasal olmayan varl›klar›n
piyasa de¤erini aflmayan negatif flerefiye, ilgili tan›mlanabilir amortismana veya itfaya tabi varl›klar›n geri
kalan a¤›rl›kl› tahmini ortalama faydal› ömürleri üzerinden sistematik bir flekilde gelir olarak kaydedilir.
Negatif flerefiyenin, iktisap edilen tan›mlanabilir parasal olmayan varl›klar›n makul de¤erlerini aflan tutar›,
derhal gelir olarak mali tablolara al›n›r. UFRS 3 uyar›nca Grup 31 Aral›k 2004 tarihinde konsolide bilançoda
yer alan negatif flerefiyeyi 1 Ocak 2005 tarihinde birikmifl kârlara transfer edecektir.
31 Mart 2004 tarihinden sonra gerçekleflen sat›n almalara iliflkin negatif flerefiye söz konusu ise bu tutar
yeniden gözden geçirilir ve olufltu¤u dönemde gelir olarak kaydedilir.
n) Sigorta teknik karfl›l›klar›
Cari rizikolar karfl›l›¤›
Cari rizikolar karfl›l›¤› dönem içerisinde yaz›lan net primlerin bir sonraki hesap dönemine isabet eden
k›sm›n› göstermekte ve 1 Ocak 2004 tarihinden geçerli olmak üzere gün esas› dikkate al›narak
hesaplanmaktad›r. 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle cari rizikolar karfl›l›¤›, yürürlükte bulunan sözleflmeler için,
tahakkuk etmifl primlerin 1/24 yöntemine göre ertesi y›la sarkan k›sm› olarak hesaplanmaktayd›.
Hasar karfl›l›klar›
Dönem sonu itibariyle ihbar edilmifl ve inceleme safhas›nda olup bedeli ödenmemifl hasar dosyalar›na ait
tüm mükellefiyetler ile dönem sonu itibariyle oluflmufl fakat ihbar edilmemifl hasarlar için muallak hasar
karfl›l›¤› ayr›l›r. Muallak hasar karfl›l›¤›, eksper raporlar›na veya sigortal› ve eksperin ilk de¤erlendirmelerine
uygun olarak belirlenmektedir.
Hayat matematik karfl›l›¤›
Hayat branfl› poliçeleri üzerinden gelecekte ödenmesi taahhüt edilen tazminatlar için ayr›lan matematik
karfl›l›k, ölüm istatistikleri dikkate al›narak aktüerlerce, Hazine Müsteflarl›¤›’n›n onaylad›¤› formüller
kullan›larak hesaplanmaktad›r. Bu karfl›l›klar›n yat›r›m faaliyetlerinde kullan›lmas› sonucu elde edilen
gelirler poliçe sahiplerine da¤›t›lmak üzere hayat kâr pay› karfl›l›¤› olarak ayr›lmaktad›r.
o) Gelirin tan›nmas›
Bankac›l›k
Tüm faiz haddine sahip finansal varl›klar ile ilgili faiz gelir ve giderleri, yönetimin tahmini ve yorumu
do¤rultusunda tahsilat›n flüpheli hale geldi¤i duruma kadar, tahakkuk esas›na göre gelir tablosu ile
iliflkilendirilir. Faiz geliri sabit getirili menkul k›ymetlerin kupon ödemelerini ve hazine bonolar›n›n tahakkuk
eden faiz getirilerini içermektedir.
Komisyon geliri ve bankac›l›k faaliyetleri ile ilgili di¤er çeflitli gelirler ilgili ifllemin gerçekleflti¤i tarihte gelir
tablosu ile iliflkilendirilir.
88
Sigortac›l›k
Hayat:
Prim gelirleri hayat, sa¤l›k ve ferdi kaza branfllar›nda y›l içinde tanzim edilmifl poliçelerden iptaller,
reasürere verilen primler ve cari rizikolar karfl›l›¤›n›n düflülmesinden sonra kalan net tutar› ifade
etmektedir.
Elemanter Sigortalar:
Prim gelirleri, dönem içinde tanzim edilen poliçe primlerinden iptaller ve cari rizikolar karfl›l›¤›n›n
düflülmesinden sonra kalan net tutar› ifade etmektedir.
Di¤er bölümler
Gelirler, teslimat›n gerçekleflmesi, gelir tutar›n›n güvenilir flekilde belirlenebilmesi ve ifllemle ilgili
ekonomik faydalar›n Grup’a akmas›n›n muhtemel olmas› üzerine al›nan veya al›nabilecek bedelin makul
de¤eri üzerinden tahakkuk esas›na göre kay›tlara al›n›r. Net sat›fllar, mallar›n sat›fl tutar›ndan mal
sat›fllar›ndan iade, indirim, komisyonlar›n ve sat›fl ile ilgili vergilerin düflülmesi suretiyle gösterilmifltir.
Grup’un sat›fllar›n› vadeli yapmas› ve vade boyunca faiz almamas› veya piyasa faizinin daha alt›nda bir faiz
haddini uygulamas› ve böylelikle ifllemin etkin bir finansman ifllemi içeriyor olmas› durumunda, sat›fl›n
karfl›l›¤›n›n makul de¤eri, alacaklar›n bugünkü de¤erine indirgenmesi suretiyle bulunur. Alacaklar›n
nominal de¤eri ile bu flekilde bulunan makul de¤er aras›ndaki fark, faiz geliri olarak "Etkin faiz (iç verim)
oran› yöntemi"ne göre ilgili dönemlere yans›t›l›r.
p) Türev araçlar
Türev araçlar›n, a¤›rl›kl› olarak yabanc› para ve faiz swaplar› ile vadeli döviz al›m-sat›m sözleflmelerinin, ilk
olarak kayda al›nmas›nda elde etme maliyeti kullan›lmakta ve bunlara iliflkin ifllem maliyetleri elde etme
maliyetine dahil edilmektedir. Türev araçlar kayda al›nmalar›n› izleyen dönemlerde makul de¤er ile
de¤erlenmektedir. Tüm türev araçlar al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lmaktad›r. Türev
araçlar›n makul de¤eri piyasada oluflan makul de¤erlerinden veya indirgenmifl nakit ak›m› modelinin
kullan›lmas› suretiyle hesaplanmaktad›r. Tezgah üstü vadeli kambiyo sözleflmelerinin makul de¤eri, orijinal
vadeli kurun, ilgili para birimi için sözleflmenin geri kalan k›sm›nda geçerli olan piyasa faiz oranlar› referans
al›narak hesaplan›p, 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle geçerli olan vadeli kurla karfl›laflt›rmak yoluyla
belirlenmektedir. Türev araçlar makul de¤erin pozitif veya negatif olmas›na göre bilançoda s›ras›yla varl›k
veya yükümlülülük olarak kaydedilmektedirler.
Yap›lan de¤erleme sonucu al›m-sat›m amaçl› finansal varl›k olarak s›n›fland›r›lan türev araçlar›n makul
de¤erinde meydana gelen farklar gelir tablosuna yans›t›lmaktad›r.
Baz› türev araçlar› ekonomik olarak risklere karfl› etkin bir koruma sa¤lamakla birlikte, muhasebesel olarak
UMS 39 kapsam›nda bunlar "Al›m-sat›m amaçl›" olarak muhasebelefltirilmekte ve bunlar›n makul de¤er
de¤ifliklikleri dönemin gelir tablosuna yans›t›lmaktad›r.
Vadeli döviz al›m-sat›m sözleflmelerindeki kazanç ve zararlar, sözleflmenin bilanço tarihinde geçerli olan
spot döviz kuru ile de¤erlenmesi ve bulunan tutar›n sözleflmelerin bafllang›c›nda geçerli olan spot döviz
kurunun kullan›lmas›yla do¤rusal yöntem üzerinden hesaplanan orijinal tutar›n karfl›laflt›r›lmas› ile
hesaplanm›flt›r. Riskten korunma amaçl› faiz oran› swap ifllemlerindeki kazançlar ve zararlar, riskten
koruma amaçl› arac›n ilgili geliri veya gideri ile ayn› esas üzerinden gelir veya gider olarak tan›nmaktad›r.
Faiz oran› swap ifllemlerindeki kazanç ve zararlar faiz geliri veya faiz geliri olarak kaydedilmifltir.
89
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
r) Finansal araçlar ve finansal risk yönetimi
Grup faaliyetlerinden dolay›, borç ve sermaye piyasas› fiyatlar›ndaki, döviz kurlar› ile faiz oranlar›ndaki
de¤iflimlerin etkileri dahil, çeflitli finansal risklere maruz kalmaktad›r. Grup’un toptan risk yönetim
program›, mali piyasalar›n öngörülemezli¤ine odaklanmakta olup, Grup’un mali performans› üzerindeki
potansiyel olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlam›flt›r.
Risk yönetimi, kendi Yönetim Kurulu taraf›ndan onaylanan politikalar çerçevesinde her bir Ba¤l› Ortakl›k ve
Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›k taraf›ndan uygulanmaktad›r.
Döviz kuru riski
Grup, döviz cinsinden borçlu bulunulan tutarlar›n fonksiyonel para birimine çevrilmesinden dolay› kur
de¤ifliklerinden do¤an döviz riskine sahiptir. Bu riskler, döviz pozisyonunun analiz edilmesi ile takip
edilmekte ve s›n›rland›r›lmaktad›r.
Banka’n›n yabanc› para cinsinden ve yabanc› paraya endeksli varl›klar› ile yabanc› para cinsinden
yükümlülükleri aras›ndaki fark "Yabanc› Para ("YP") net genel pozisyon" olarak tan›mlanmakta ve kur
riskine baz teflkil etmektedir. Kur riskinin önemli bir boyutu da YP net genel pozisyon içindeki farkl› cinsten
yabanc› paralar›n birbirleri karfl›s›ndaki de¤erlerinin de¤iflmesinin do¤urdu¤u risktir (çapraz kur riski).
Banka kur riskine maruz tutar› Üst Düzey Risk Komitesi taraf›ndan belirlenen limitler içerisinde
tutmaktad›r. Üst Düzey Risk Komitesi genel ekonomik durum ve piyasalardaki geliflmelere göre risk
limitlerini sürekli olarak gözden geçirmekte ve gerekli hallerde yeni limitler belirlemektedir. Söz konusu
limitler hem YP net genel pozisyon için hem de bu pozisyon içindeki çapraz kur riski için ayr› ayr›
belirlenmekte ve takip edilmektedir. Kur riski yönetiminin bir arac› olarak swap ve forward gibi vadeli ifllem
sözleflmeleri de gerekti¤inde kullan›larak riskten korunma sa¤lanmaktad›r.
Faiz oran› riski
Grup, faiz haddi bulunduran varl›k ve yükümlülüklerin tabi oldu¤u faiz oranlar›n›n de¤ifliminin etkisinden
do¤an faiz oran› riskine aç›kt›r. Grup bu riski, faiz oran›na duyarl› olan varl›k ve yükümlülüklerini
dengelemek suretiyle oluflan do¤al tedbirlerle yönetmektedir.
Likidite riski
‹htiyatl› likidite riski yönetimi, yeterli miktarda nakit ve menkul k›ymet sa¤lamak, yeterli kredi imkanlar›
yoluyla fonlamay› mümkün k›lmak ve aç›k pozisyonu kapatabilme yetene¤inden oluflmaktad›r. Grup, ifl
ortam›n›n dinamik içeri¤inden dolay›, kredi yollar›n›n haz›r tutulmas› yoluyla fonlamada esnekli¤i
amaçlam›flt›r.
Banka’n›n aktif-pasif yönetiminin en temel hedeflerinden birisi Banka’n›n likidite gereksinimlerini
sa¤layacak fonlar› haz›r bulundurmakt›r. Bunu sa¤lamak için yeterli miktarda k›sa vadeli fonlar haz›r
bulundurulmaktad›r. Banka’n›n en önemli fon kaynaklar›, çok büyük ölçüde faiz getirili varl›klara plase
edilen özsermaye, yayg›n ve istikrarl› mevduat taban› ve uluslararas› kurulufllardan sa¤lanan orta ve uzun
vadeli kredilerdir.
Mevduat›n ortalama vadesinin k›sa olmas›na karfl›n, esasen genifl bir tabana yay›lm›fl olup, çok büyük bir
bölümü vadelerinde sürekli olarak yenilenmektedir; dolay›s›yla Banka için mevduatlar istikrarl› ve uzun
vadeli bir kaynak oluflturmaktad›r.
Fonlama riski
Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilmesi, kaliteli finansal kurulufllardan yeterli
finansman olanaklar› sa¤lanarak yönetilmektedir.
90
Kredi riski
Finansal varl›klar›n mülkiyeti, karfl› taraf›n, sözleflmelerin flartlar›n› yerine getirmeme risk unsurunu tafl›r.
Bu riskler, kredi de¤erlendirmeleri ve tek bir karfl› taraftan toplam riskin s›n›rland›r›lmas› ile kontrol edilir.
Kredi riski, müflteri taban›n› oluflturan kurulufl say›s›n›n çoklu¤u ve bunlar›n farkl› ifl alanlar›na yayg›nl›¤›
dolay›s›yla da¤›t›lmaktad›r.
s) Dövizli ifllemler
Fonksiyonel para birimi
Fonksiyonel para birimi iflletmenin faaliyetlerinin önemli k›sm›n› yürüttü¤ü para birimi olarak
tan›mlanmakta ve her bir Grup flirketinin mali tablo kalemleri söz konusu flirketin fonksiyonel para birimi
cinsinde ölçülmektedir. Konsolide mali tablolar Holding’in fonksiyonel para birimi olan Türk Liras› cinsinden
sunulmufltur.
Dövizli ifllemler ve bakiyeler
Dövizli ifllemlerden kaynaklanan gelirler ve zararlar ifllemin gerçekleflti¤i tarihte geçerli olan döviz kuru
kullan›larak Yeni Türk Liras›’na çevrilmifltir. Döviz cinsinden olan parasal varl›k ve yükümlülükler bilanço
tarihinde geçerli olan döviz kuru kullan›larak Yeni Türk Liras›’na çevrilmifltir. Döviz cinsinden olan varl›k
veya yükümlülüklerin çevriminden kaynaklanan kur fark› gelir veya gideri konsolide gelir tablosunda
muhasebelefltirilmifltir.
Grup flirketleri
Yeni Türk Liras› d›fl›nda baflka bir fonksiyonel para biriminden mali tablolar›n› haz›rlayan Grup flirketlerinin
sonuçlar› ilgili döneme ait ortalama kur üzerinden Yeni Türk Liras›’na çevrilmifl ve sonra ifllem tarihinden
itibaren UMS 29’a uygun olarak düzeltilmifltir. Bu Grup flirketlerinin varl›k ve yükümlülükleri y›l sonu kuru
ile Yeni Türk Liras›’na çevrilmifltir. Bu Grup flirketlerinin dönem bafl›ndaki net varl›klar›n›n Yeni Türk
Liras›’na çeviriminden kaynaklanan kur farklar› ile ortalama ve y›l sonu kurlar› aras›nda oluflan farklar,
özsermayede yabanc› para çevrim farklar› hesab›na dahil edilmifltir.
t) Araflt›rma giderleri
Araflt›rma giderleri olufltuklar› dönemde gider olarak muhasebelefltirilmektedirler.
u) Nakit ve benzerleri
Konsolide nakit ak›m tablosunda sunulan nakit ve benzerleri 31 Aral›k tarihleri itibariyle afla¤›daki gibidir:
Kasa ve banka
Tenzil: faiz tahakkuklar›
2004
2003
3.232.154
(52.984)
2.694.034
(69.109)
3.179.170
2.624.925
v) T.C. Merkez Bankas› hesab›
T.C. Merkez Bankas› ("Merkez Bankas›") hesab›, Bankalar Kanunu gere¤ince Merkez Bankas›’n›n belirlemifl
oldu¤u oranlar do¤rultusunda mevduatlar üzerinden hesaplanan tutarlar›n Merkez Bankas› rezervlerinde
bulundurulmas› gereken minimum mevduat tutar›n› içermektedir. Yürürlükte olan yasal uygulama
do¤rultusunda Yeni Türk Liras› ve yabanc› para cinsinden mevduatlar için uygulanan zorunlu karfl›l›k oran›
91
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
s›ras›yla %6 (2003: %6) ve %11’dir (2003: %11). Bu tutarlar için Merkez Bankas› taraf›ndan belirlenen faiz
oranlar› do¤rultusunda üçer ayl›k dönemler itibariyle faiz tahakkuku yap›lmaktad›r. Bunun yan› s›ra yine
Bankalar Kanunu uyar›nca Merkez Bankas›’n›n belirlemifl oldu¤u oranlar do¤rultusunda mevduatlar
üzerinden hesaplanan tutarlar›n devlet tahvili veya hazine bonosu olarak Grup hesaplar›nda bulundurulmas›
gerekmektedir. Yürürlükte olan yasal uygulama do¤rultusunda Yeni Türk Liras› ve yabanc› para cinsinden
mevduatlar için, hazine bonosu ve devlet tahvili olarak tutmak kayd›yla, uygulanan disponibilite karfl›l›k oran›
s›ras›yla %4 (2003: %4) ve %1’dir (2003: %1). Bu hazine bonosu ve devlet tahvilleri içinde bulunduklar›
finansal varl›k s›n›f› için uygulanan muhasebe politikalar› do¤rultusunda muhasebelefltirilmekte, ancak mali
tablolardan ç›kar›lamamaktad›r. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl olan bu
devlet tahvili ve hazine bonolar›n›n konsolide mali tablolardaki kay›tl› de¤eri 193.146 YTL’dir (2003: 236.477
YTL). Bu tutarlar Grup’un günlük faaliyetlerinin finansman› aç›s›ndan Grup’un tasarrufunda
bulunmamaktad›r.
y) Finansal araçlar›n makul de¤eri
Makul de¤er, bir finansal arac›n zorunlu bir sat›fl veya tasfiye ifllemi d›fl›nda gönüllü taraflar aras›ndaki bir
cari ifllemde, el de¤ifltirebilece¤i tutar olup, e¤er varsa oluflan bir piyasa fiyat› ile en iyi flekilde belirlenir.
Finansal araçlar›n tahmini makul de¤erleri, Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar› ve Müflterek Yönetime Tabi
Ortakl›klar› taraf›ndan mevcut piyasa bilgileri ve uygun de¤erleme yöntemleri kullan›larak belirlenmifltir.
Ancak, makul de¤er tahmininde piyasa verilerinin yorumlanmas›nda takdir kullan›l›r. Sonuç olarak, burada
sunulan tahminler, Holding’in cari bir piyasa iflleminde elde edebilece¤i de¤erlerin göstergesi olmayabilir.
Afla¤›daki yöntem ve varsay›mlar, makul de¤eri belirlenebilen finansal araçlar›n makul de¤erlerinin
tahmininde kullan›lm›flt›r:
Finansal varl›klar
Y›l sonu kurlar›yla çevrilen döviz cinsinden olan bakiyelerin makul de¤erlerinin, kay›tl› de¤erlerine yaklaflt›¤›
kabul edilmektedir.
Kasa ve banka ve banka mevduatlar› dahil, maliyet bedeli ile gösterilen finansal varl›klar›n makul
de¤erlerinin, k›sa vadeli olmalar› ve alacak kay›plar›n›n ihmal edilebilir olmas› dolay›s›yla kay›tl› de¤erlerine
yaklaflt›¤› kabul edilmektedir.
Menkul k›ymet yat›r›mlar›n›n makul de¤erleri bilanço tarihindeki piyasa fiyatlar› esas al›narak tahmin
edilmifltir.
‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar›n ve ilgili flüpheli alacak karfl›l›klar›n›n kay›tl› de¤erlerinin makul
de¤erlerini yans›tt›¤› tahmin edilmektedir.
Ticari alacaklar›n ve ilgili flüpheli alacak karfl›l›klar›n›n kay›tl› de¤erlerinin makul de¤erlerini yans›tt›¤›
tahmin edilmektedir.
Finansal yükümlülükler
Banka kredileri, müflteri mevduatlar› ile di¤er parasal yükümlülüklerin makul de¤erlerinin, k›sa vadeli
olmalar›ndan dolay› kay›tl› de¤erlerine yaklaflt›¤› kabul edilmektedir.
Döviz cinsinden olan uzun vadeli krediler dönem sonu kurlar›ndan çevrilir ve bundan dolay› makul de¤erleri
kay›tl› de¤erlerine yaklaflmaktad›r.
Ticari borçlar, makul de¤erleri üzerinden gösterilmifltir.
92
Türev araçlar
Yabanc› para ve faiz swaplar› ile vadeli döviz al›m-sat›m sözleflmelerinin makul de¤erleri bilanço tarihindeki
piyasa fiyatlar› esas al›narak tahmin edilmifltir.
z) Hisse bafl›na kazanç
Konsolide gelir tablosunda belirtilen hisse bafl›na kazanç, net kâr›n ilgili y›l içinde ç›kar›lm›fl hisse
senetlerinin a¤›rl›kl› ortalama adedine bölünmesi ile tespit edilir.
2004
2003
0,57
229.883
0,73
294.337
1.200.000.000.000
189
1.200.000.000.000
189
Hisse bafl›na kazanç (tam YTL olarak)
- adi hisse senedi (’000)
- intifa senetleri
1.000 TL nominal bedelli hisse senetlerinin
a¤›rl›kl› ortalama adedi
- adi hisse senetleri
- intifa senetleri
Türkiye’de flirketler, sermayelerini hissedarlar›na birikmifl kârlardan ve 1 Ocak 2004 tarihinden önce
oluflmufl olan yeniden de¤erleme fonundan da¤›tt›klar› bedelsiz hisse ("Bedelsiz Hisseler") yolu ile
artt›rabilirler. Bu tip bedelsiz hisse da¤›t›mlar›, hisse bafl›na kazanç hesaplamalar›nda ihraç edilmifl hisse
gibi de¤erlendirilir. Buna göre bu hesaplamalarda kullan›lan a¤›rl›kl› ortalama hisse adedi, hisse senedi
da¤›t›mlar›n›n geçmifle dönük etkilerini de hesaplayarak bulunmufltur. ‹hraç edilmifl hisse senetlerinin
adedinin bilanço tarihinden sonra ancak mali tablolar›n haz›rlanm›fl oldu¤u tarihten önce bedelsiz hisse
senedi da¤›t›lmas› sebebiyle artmas› durumunda hisse bafl›na kazanç hesaplamas› toplam yeni hisse senedi
dikkate al›narak yap›lmaktad›r. 31 Aral›k tarihleri ihraç edilen bedelsiz hisse senetleri afla¤›da sunulmufltur:
Sermayeye transfer edilen tutarlara istinaden
ihraç edilen bedelsiz hisse senedi adedi
Birikmifl
Yeniden
kârlar
de¤erleme fonu
Toplam
2004
2003
181.432.124.000
35.055.357.000
18.567.876.000
164.944.643.000
200.000.000.000
200.000.000.000
Holding, Mart 2004’te sermayesini 200.000 YTL art›rm›flt›r. Mart 2004’te da¤›t›lan bedelsiz hisse senetleri
konsolide mali tablolarda sunulan tüm dönemlerdeki hisse senedi adedinin hesaplanmas›nda dikkate
al›nm›flt›r. Birikmifl kârlardan ve maddi duran varl›k de¤erleme fonundan sermaye transfer edilmek
suretiyle da¤›t›lan bedelsiz hisse senetlerinin adedi s›ras›yla 181.432.124.000 ve 18.567.876.000’dir.
Sunulan dönemler için her bir hisse senedine isabet eden kazanç afla¤›daki gibidir:
2004
2003
‹ntifa
senetleri
Adi hisse
senetleri
Toplam
43.448
55.629
680.684
871.532
724.132
927.161
Hisse bafl›na esas ve nispi kazanç aras›nda sunulan dönemler için herhangi bir fark bulunmamaktad›r.
93
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
aa) Karfl›laflt›rmal› bilgiler
31 Aral›k 2004 tarihli konsolide mali tablolar›n sunumu ile uygunluk sa¤lamas› için 31 Aral›k 2003 tarihli
konsolide bilanço, konsolide gelir tablosu ve konsolide nakit ak›m tablosuna gerekli s›n›fland›rma ifllemleri
yap›lm›flt›r. Buna göre 31 Aral›k 2003 tarihli konsolide mali tablolarda 340.659 YTL tutar›ndaki maddi duran
varl›klar 31 Aral›k 2004 tarihli konsolide mali tablolar›n sunumu ile uygunluk sa¤lamas› için yat›r›m amaçl›
gayrimenkuller olarak yeniden s›n›fland›r›lm›flt›r. Ayr›ca, 31 Aral›k 2003 tarihli konsolide mali tablolarda
408.075 YTL tutar›ndaki al›nan fonlar 31 Aral›k 2004 tarihli konsolide mali tablolar›n sunumu ile uygunluk
sa¤lamas› için kredi kart› ifllemleriyle ilgili borçlar olarak di¤er k›sa vadeli yükümlülükler alt›nda yeniden
s›n›fland›r›lm›flt›r.
ab) Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlanmas›
Endüstriyel bölümler, belirli bir mal veya hizmeti ya da birbirleriyle iliflkili mal veya hizmet grubunu sa¤lama
veya risk ve fayda aç›s›ndan Grup’un di¤er bölümlerinden farkl› özellikler tafl›ma anlam›nda Grup’un di¤er
bölümlerinden farkl› özelliklere sahip bölümlerdir. Co¤rafi bölümler, Grup’un, belirli bir ekonomik çevrede
mal veya hizmet temin eden ve risk ve fayda aç›s›ndan baflka bir ekonomik çevre içerisinde faaliyet gösteren
di¤er bölümlerden farkl› özelliklere sahip bölümlerdir.
Raporlanabilir bölüm, bölüm bilgileri aç›klanmas› zorunlu olan bir endüstriyel bölüm veya co¤rafi bölümdür.
Bir endüstriyel bölümün veya co¤rafi bölümün raporlanabilir bölüm olarak belirlenebilmesi için gereklilik;
bölüm has›lat›n›n büyük bir ço¤unlu¤unun grup d›fl› müflterilere yap›lan sat›fllardan kazan›lmas› ve grup d›fl›
müflterilere yap›lan sat›fllardan ve di¤er bölümler ile gerçeklefltirilen ifllemlerden elde edilen bölüm
has›lat›n›n, tüm bölümlere iliflkin iç ve d›fl toplam has›lat›n en az %10’unu oluflturmas›, veya kâr veya zararla
sonuçlanan bölüm sonucunun, kâr elde eden bölümlerin toplam sonuçlar› ile zarar eden bölümlerin toplam
sonuçlar›n›n mutlak anlamda büyük olan›n›n en az %10’una isabet etmesi, veya bölüm varl›klar›n›n, tüm
bölümlerin toplam varl›klar›n›n en az %10’unu oluflturmas›d›r.
Grup’un risk ve fayda oranlar›n›n özellikle üretti¤i mal ve hizmetlerdeki farkl›l›klardan etkilenmesi sebebiyle;
bölüm bilgilerinin raporlanmas›na yönelik birincil format olarak endüstriyel bölümler belirlenmifltir. Co¤rafi
bölümler baz›ndaki bilgiler, Grup’un faaliyetlerinin, konsolide mali tablolar genelinde ve parasal önemsellik
kavram›nda, Türkiye d›fl›ndaki co¤rafi bölümler aç›s›ndan raporlanabilir bölüm özelli¤i göstermedi¤inden
dolay› iliflikteki mali tablolarda ikincil format olarak raporlanmam›flt›r.
NOT 5 - BÖLÜMLERE GÖRE F‹NANSAL RAPORLAMA
a) Grup d›fl›ndan sa¤lanan gelirler
Finans
Lastik ve takviye
Tekstil ve kimyevi ürünler
Perakendecilik
Çimento
G›da
Di¤er
94
2004
2003
6.014.653
2.132.007
1.332.158
892.088
409.264
384.340
390.600
6.949.695
1.579.753
1.176.563
644.965
375.067
465.617
350.555
11.555.110
11.542.215
b) Bölüm varl›klar›
2004
2003
37.322.341
36.794.917
527.424
1.940.583
1.110.145
230.826
681.545
486.475
1.487.244
35.119.184
34.626.674
492.510
1.577.319
962.358
187.828
648.681
465.048
1.588.993
Bölüm varl›klar› (*)
43.259.159
40.549.411
‹fltirakler
Bankac›l›k
Di¤er
Bölümlerle iliflkilendirilmeyen varl›klar
Tenzil: bölümler aras› düzeltmeler ve s›n›fland›rmalar
183.926
80.881
103.045
757.183
(860.723)
179.383
83.657
95.726
550.168
(899.405)
Konsolide mali tablolara göre toplam varl›klar
43.339.545
40.379.557
2004
2003
30.625.522
30.336.712
288.810
287.738
377.760
59.952
197.679
54.662
170.857
28.854.842
28.640.514
214.328
236.439
203.349
72.970
171.192
43.077
178.108
31.774.170
29.759.977
Bölümlerle iliflkilendirilmeyen yükümlülükler
Tenzil: bölümler aras› düzeltmeler ve s›n›fland›rmalar
1.114.560
(432.726)
1.352.260
(779.112)
Konsolide mali tablolara göre toplam yükümlülükler
32.456.004
30.333.125
Finans
Bankac›l›k
Sigortac›l›k
Tekstil ve kimyevi ürünler
Lastik ve takviye
G›da
Perakendecilik
Çimento
Di¤er
(*) Bölüm varl›klar› genel olarak faaliyet ile ilgili varl›klardan oluflmaktad›r.
c) Bölüm yükümlülükleri
Finans
Bankac›l›k
Sigortac›l›k
Lastik ve takviye
Tekstil ve kimyevi ürünler
G›da
Perakendecilik
Çimento
Di¤er
Bölüm yükümlülükleri (*)
(*) Bölüm yükümlülükleri genel olarak faaliyetle ilgili yükümlülükleri içermekte, vergi ve tahsis edilemeyen
kredi gibi yükümlülükleri içermemektedir.
95
96
Faaliyet kâr›
Bölümlerle iliflkilendirilmeyen
di¤er faaliyet giderleri
Bölüm faaliyet kâr›/(zarar›)
Toplam gelirler
Bölümler aras› gelirler
Grup d›fl›ndan sa¤lanan gelirler
208.461
2.133.945
1.938
2.132.007
Lastik ve
takviye
(239.271)
1.345.425
13.267
1.332.158
Tekstil ve
kimyevi
ürünler
d) 1 Ocak - 31 Aral›k 2004 hesap dönemine ait bölüm analizi
100.178
409.285
21
409.264
Çimento
388.485
4.145
384.340
G›da
16.286 (30.343)
893.722
1.634
892.088
Perakendecilik
2.136.601
5.554.836
20.938
5.533.898
Bankac›l›k
19.656
516.332
35.577
480.755
Sigortac›l›k
Finans
2.156.257
6.071.168
56.515
6.014.653
Toplam
finans
202.715
552.419
161.819
390.600
Di¤er
Toplam
-
2.370.183
(44.100)
- 2.414.283
(239.339) 11.555.110
(239.339)
- 11.555.110
Bölümler
aras›
düzeltme
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
97
Faaliyet kâr›
Bölümlerle iliflkilendirilmeyen
di¤er faaliyet giderleri
Bölüm faaliyet kâr›/(zarar›)
Toplam gelirler
Bölümler aras› gelirler
Grup d›fl›ndan sa¤lanan gelirler
169.952
1.581.699
1.946
1.579.753
Lastik ve
takviye
(55.894)
1.185.948
9.385
1.176.563
Tekstil ve
kimyevi
ürünler
1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap dönemine ait bölüm analizi
(2.943)
375.113
46
375.067
Çimento
472.138
6.521
465.617
G›da
(17.823) (16.401)
645.424
459
644.965
Perakendecilik
2.963.643
6.515.085
24.329
6.490.756
Bankac›l›k
33.626
461.457
2.518
458.939
Sigortac›l›k
Finans
2.997.269
6.976.542
26.847
6.949.695
Toplam
finans
141.982
473.191
122.636
350.555
Di¤er
Toplam
-
3.175.111
(41.031)
- 3.216.142
(167.840) 11.542.215
(167.840)
- 11.542.215
Bölümler
aras›
düzeltme
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
e) Faaliyet sonuçlar›
i) Bankac›l›k
2004
2003
‹flletme kaynakl› kredilerden faiz geliri
Di¤er bankalardaki mevduatlardan faiz geliri
Al›m-sat›m ve yat›r›m amaçl› finansal varl›klardan faiz geliri
Komisyon geliri
Menkul k›ymet al›m-sat›m kazanc›
Di¤er faiz geliri
3.386.106
151.255
1.017.773
699.129
276.019
3.616
2.539.942
521.696
2.301.087
513.841
570.599
43.591
Toplam faaliyet geliri
5.533.898
6.490.756
(975.148)
(1.084.440)
4.558.750
5.406.316
(1.928.047)
(2.348.293)
2.630.703
3.058.023
(1.928.047)
38.323
(1.182.251)
(231.732)
(118.002)
24.412
(2.348.293)
224.461
(1.087.652)
(255.019)
(103.685)
43.075
(3.397.297)
(3.527.113)
1.928.047
2.348.293
975.148
1.084.440
2.136.601
2.963.643
Tenzil: Komisyon geliri ve menkul k›ymet al›m-sat›m kazanc›
Toplam faiz geliri
Faiz gideri
Faiz geliri - net
Faaliyet giderleri
Faiz gideri
Döviz al›m-sat›m kâr› - net
Esas faaliyet gideri
Komisyon gideri
Kredi karfl›l›klar›
Di¤er faaliyet geliri - net
Toplam faaliyet gideri
‹lave: Faiz gideri
‹lave: Komisyon geliri ve menkul k›ymet al›m-sat›m kazanc›
Faaliyet kâr›
98
ii) Sigortac›l›k
2004
2003
480.755
(255.279)
(10.028)
458.939
(267.753)
(11.088)
215.448
180.098
Ödenen tazminatlar
Ödenen tazminatlar reasürans pay›
Muallak hasar karfl›l›¤›ndaki de¤iflim
(294.711)
153.724
(4.207)
(265.761)
160.561
(13.260)
Gerçekleflmifl hasarlar - net
(145.194)
(118.460)
(19.409)
(21.634)
15.004
(4.862)
(11.440)
-
44.215
45.336
(48.300)
23.741
(48.413)
36.703
19.656
33.626
5.540.457
(4.532.430)
4.592.520
(3.908.237)
Brüt kâr
1.008.027
684.283
Genel yönetim giderleri
Di¤er faaliyet (giderleri)/gelirleri
(745.314)
(48.787)
(623.144)
116.703
213.926
177.842
Al›nan primler
Reasürörlere verilen primler
Cari rizikolar karfl›l›¤›ndaki de¤iflim-net
Prim gelirleri - net
Hayat matematik karfl›l›¤›ndaki de¤iflim - net
Ödenen komisyon - net
Di¤er teknik gelirler - net
Teknik kâr
Genel yönetim giderleri
Di¤er faaliyet gelirleri - net
Faaliyet kâr›
iii) Finans d›fl› bölümler
Net sat›fllar
Sat›fllar›n maliyeti
Faaliyet kâr›
99
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
f) Müflterek yönetime tabi ortakl›klardaki pay
Not 3’te belirtildi¤i gibi konsolide mali tablolarda oransal konsolidasyon yöntemi kullan›larak konsolide
edilmifl olan Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klara ait toplam dönen varl›klar, duran varl›klar, k›sa vadeli
yükümlülükler, uzun vadeli yükümlülükler, gelir ve giderler afla¤›daki gibidir:
2004
2003
Dönen varl›klar
Duran varl›klar
471.132
1.144.068
701.841
1.953.681
Toplam varl›klar
1.615.200
2.655.522
K›sa vadeli yükümlülükler
Uzun vadeli yükümlülükler
430.796
101.827
601.040
286.861
Toplam yükümlülükler
532.623
887.901
Ana ortakl›k d›fl› pay
Özsermaye
29.340
1.053.237
89.672
1.677.949
Toplam yükümlülükler, ana ortakl›k d›fl› pay ve özsermaye
1.615.200
2.655.522
(202.242)
(108.418)
7.323
11.779
10.880
16.168
(184.039)
(80.471)
61.825
(13.977)
(122.214)
(94.448)
17.308
(707)
(104.906)
(95.155)
Bilanço
Gelir tablosu
Faaliyet sonucu
Finansman geliri - net
Net parasal pozisyon kazanc›
Vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi zarar
Vergi
Ana ortakl›k d›fl› pay öncesi zarar
Ana ortakl›k d›fl› pay
Net zarar
100
101
Yat›r›m harcamalar›
Amortisman gideri ve itfa paylar›
fierefiye de¤er düflüklü¤ü
Maddi duran varl›klar de¤er düflüklü¤ü
Di¤er nakdi olmayan giderler
Yat›r›m harcamalar›
Amortisman ve itfa paylar›
fierefiye de¤er düflüklü¤ü
Negatif flerefiye
Maddi duran varl›klar de¤er düflüklü¤ü
Di¤er nakdi olmayan giderler
10.081
2.518
161.016
157.130
2.300
218
30.535
55.278
46.527
8.751
Lastik ve
takviye
Finans
Bankac›l›k
Sigorta
99.487
25.337
36.192
65.421
68.267
58.886
9.381
Lastik ve
takviye
13.259
46.855
219.173
100.713
10.772
36.083
105.400
113.773
Finans
Bankac›l›k
Sigorta
76.441
155.223
98.534
42.873
13.816
Tekstil ve
kimyevi
ürünler
190.488
414.904
103.825
54.830
216.450
39.799
Tekstil ve
kimyevi
ürünler
14.241
46.168
45.014
1.154
Çimento
2003
47.956
49.296
44.182
5.114
Çimento
2004
7.770
20.653
17.398
3.255
G›da
59.517
10.997
9.547
1.450
G›da
g) Amortisman gideri, flerefiye itfa pay›, maddi duran varl›klar de¤er düflüklü¤ü, di¤er nakit olmayan giderler ve yat›r›m harcamalar›
44.998
38.577
33.314
5.263
Perakende
43.184
62.029
34.047
27.982
Perakende
34.367
100.281
76.560
23.721
Di¤er
49.345
(208.594)
82.068
1.376
(293.862)
1.824
Di¤er
375.563
579.714
419.134
42.873
25.337
92.370
Toplam
569.883
662.927
448.727
56.206
(293.862)
216.450
235.406
Toplam
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
NOT 6 - KASA VE BANKA
Kasa
- bankac›l›k
- di¤er flirketler
Banka - vadeli mevduat
Banka - vadesiz mevduat
Para piyasas› plasmanlar›
Ters repo ifllemlerinden alacaklar
Di¤er haz›r de¤erler
2004
2003
275.117
10.265
2.267.955
168.122
429.884
80.424
387
239.833
2.448
1.609.362
272.480
451.995
117.916
-
3.232.154
2.694.034
31 Aral›k 2004 ve 2003 tarihlerindeki vadeli mevduatlar›n tümü k›sa vadeli olup, vadeleri bilanço tarihi
itibariyle bir y›ldan azd›r.
ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden vadeli mevduatlar ve para piyasas› plasmanlar›n›n etkin faiz
oran› s›ras›yla y›ll›k ortalama %2,42 (2003: %0,85), %2,38 (2003: %2,24) ve %20,86’d›r (2003: %25,70).
Ters repo ifllemlerinden alacaklar Türkiye Cumhuriyeti devlet tahvilleri ve hazine bonolar› ile güvence alt›na
al›nm›fl olan ters repo sözleflmeleridir. Bunlar›n vadeleri üç aydan daha k›sad›r. Ters repo iflleminden
alacaklar›n etkin faiz oran› y›ll›k %23,76’d›r (2003: %25,62). Söz konusu menkul de¤erlerin makul de¤eri
bilanço tarihinde tahakkuk etmifl gelir ile birlikte olmak üzere kay›tl› de¤erlerine yaklaflmaktad›r.
31 Aral›k tarihleri itibariyle vade analizi afla¤›da sunulmufltur:
Vadesiz
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
1 y›ldan fazla
2004
2003
883.776
2.049.033
174.650
124.695
514.760
2.061.002
38.857
79.415
3.232.154
2.694.034
Holding’in ba¤l› ortakl›¤› Akbank, vadesiz mevduatlar›n›, yabanc› kurumlardan al›nan 917 milyon ABD Dolar›
(2003: 658 milyon ABD Dolar›) tutar›ndaki uzun vadeli menkullefltirilmifl borçlarla, 100 milyon ABD Dolar›
tutar›ndaki (2003: 192 milyon ABD Dolar›) ihraç edilmifl teminat sertifikalar› ile yabanc› bankalarda vadeli
hesap olarak al›nm›fl di¤er çeflitli borçlarla ba¤lant›l› olarak, denizafl›r› nakit rezervi ve ödeme hesaplar›
fleklinde rehin vermifltir. Bilanço tarihinde Grup’un tasarrufunda bulunmayan vadesiz hesaplarla ilgili
ayr›nt›lar afla¤›da yer almaktad›r:
Uzun vadeli menkullefltirilmifl borçlarla ilgili olarak
‹hraç edilen borç senetleriyle ilgili olarak
102
2004
2003
53.572
17.242
56.805
23.824
70.814
80.629
NOT 7 - ALIM-SATIM AMAÇLI F‹NANSAL VARLIKLAR
Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar›n detay› afla¤›da sunulmufltur:
Dövize dayal› devlet tahvilleri
Eurobondlar
Devlet tahvilleri
Hazine bonolar›
Hisse senedi
Yat›r›m fonlar›
Di¤er
2004
2003
3.232.537
517.469
205.278
65.845
14.362
10.520
5.758.570
721.699
1.956.772
394.558
36.269
373
4.046.011
8.868.241
Eurobondlar›n 256.135 YTL (2003: 226.517 YTL) tutar›ndaki k›sm› finansal kurulufllara teminat olarak
verilmifltir ve Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r.
Sigortac›l›k bölümünde, 21.350 YTL (2003: 13.720 YTL) tutar›ndaki devlet tahvilleri ve hazine bonolar›, Sigorta
Murakabe Kanunu gere¤ince bilanço tarihindeki net prim baz al›nmak suretiyle bilanço tarihini takip eden iki
ayl›k süre zarf›nda Hazine lehine bloke edilmifl olan bir hesapta bulundurulmaktad›r. Bu devlet tahvilleri ve
hazine bonolar› bu süre zarf›nda Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r.
ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar›n etkin faiz oran›
s›ras›yla y›ll›k %5,39 (2003: %5,73), %9,44 (2003: %9,16) ve %22,50’dir (2003: %61,21).
31 Aral›k tarihi itibariyle vade analizi afla¤›da sunulmufltur:
Sözleflmede yer alan vade tarihlerine kalan süre:
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
1 ile 5 y›l aras›
5 y›ldan fazla
Vadesiz
Bankac›l›k
2004
Di¤er
flirketler
Bankac›l›k
2003
Di¤er
flirketler
Toplam
Toplam
876.073
2.569.101
317.776
189.977
14.362
33.774
42.806
517
1.625
909.847
2.611.907
318.293
189.977
15.987
2.170.863
2.539.909
3.817.070
270.541
371
584
12.157
20.476
36.270
2.171.447
2.552.066
3.837.546
270.541
36.641
3.967.289
78.722
4.046.011
8.798.754
69.487
8.868.241
Toplam
Sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre:
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
1 ile 5 y›l aras›
5 y›ldan fazla
Vadesiz
Bankac›l›k
2004
Di¤er
flirketler
Toplam
Bankac›l›k
2003
Di¤er
flirketler
940.932
2.509.919
312.099
189.977
14.362
37.531
39.049
517
1.625
978.463
2.548.968
312.616
189.977
15.987
2.489.300
2.295.773
3.742.769
270.541
371
3.504
19.820
9.894
36.269
2.492.804
2.315.593
3.752.663
270.541
36.640
3.967.289
78.722
4.046.011
8.798.754
69.487
8.868.241
103
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
NOT 8 - TÜREV ARAÇLAR
Sözleflme/nominal
tutar
Makul de¤er
Varl›k
Yükümlülük
2004
Al›m-sat›m amaçl› türev araçlar
Dövize dayal› türev araçlar
Dövize dayal› vadeli ifllem sözleflmeleri
Döviz swaplar›
1.559.883
4.710.774
31.313
210.075
36.727
1.705
Toplam tezgah üstü piyasa türev araçlar›
6.270.657
241.388
38.432
Toplam al›m-sat›m amaçl› türev araçlar
6.270.657
241.388
38.432
Sözleflme/nominal
tutar
Makul de¤er
Varl›k
Yükümlülük
2003
Al›m-sat›m amaçl› türev araçlar
104
Dövize dayal› türev araçlar
Dövize dayal› vadeli ifllem sözleflmeleri
Döviz swaplar›
3.001.010
5.141.882
73.367
217.630
73.732
749
Toplam tezgah üstü piyasa türev araçlar›
8.142.892
290.997
74.481
Toplam al›m-sat›m amaçl› türev araçlar
8.142.892
290.997
74.481
NOT 9 - ‹fiLETME KAYNAKLI KRED‹LER
a) Müflterilere verilen kredi ve avanslar
Tüketici kredileri ve kredi kart› alacaklar›
Proje finansman› ile ilgili krediler
G›da, toptan ve perakende ticaret
Mali kurulufllar
Küçük ölçekli iflletmeler
Otomotiv
Madencilik
Kimya
Tekstil
Telekomünikasyon
‹nflaat
Tar›m ve ormanc›l›k
Sa¤l›k ve sosyal servisler
Elektronik
Turizm
Di¤er üretim sektörleri
Di¤erleri
Toplam
Takipteki krediler
Müflterilere verilen kredi ve avanslar toplam›
Faiz tahakkuku
Kredi risk karfl›l›¤›
Müflterilere verilen krediler ve avanslar - net
2004
2003
3.889.216
1.593.208
1.482.886
1.415.864
851.499
610.147
387.503
349.277
282.329
247.748
174.655
101.530
91.408
63.525
50.460
733.370
789.237
2.970.535
1.955.483
881.149
1.267.002
355.737
376.089
194.307
529.018
177.875
196.160
28.202
19.340
91.328
76.543
20.677
275.159
452.667
13.113.862
9.867.271
204.119
125.871
13.317.981
9.993.142
197.818
(336.628)
195.620
(264.813)
13.179.171
9.923.949
ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden müflterilere verilen kredi ve avanslar›n etkin faiz oranlar›
s›ras›yla y›ll›k %6,28 (2003: %5,82), %4,15 (2003: %4,13) ve %27,10’dur (2003: %43,20).
31 Aral›k tarihleri itibariyle müflterilere verilen kredi ve avanslar›n vade analizi afla¤›da sunulmufltur:
2004
2003
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
5.939.749
3.856.279
3.532.741
3.140.394
Cari
9.796.028
6.673.135
1 ile 5 y›l aras›
5 y›ldan fazla
3.333.959
49.184
3.250.814
-
Cari olmayan
3.383.143
3.250.814
13.179.171
9.923.949
105
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
31 Aral›k tarihleri itibariyle müflterilere verilen krediler ve avanslar›n sözleflmelerde yer alan yeniden
fiyatlama yap›s› afla¤›daki gibidir:
2004
2003
7.830.599
4.213.878
1.122.165
12.529
4.428.340
4.195.358
1.300.251
-
13.179.171
9.923.949
2004
2003
1 Ocak bakiyesi
264.813
195.782
Brüt karfl›l›klar
Tahsilatlar
Mali tablolardan ç›kar›lanlar
Net kredi risk karfl›l›¤›
Net ilave karfl›l›k
Parasal kazanç
171.986
(62.142)
(10.330)
99.514
7.874
(35.573)
52.089
(45.141)
(10.050)
(3.102)
97.521
(25.388)
31 Aral›k bakiyesi
336.628
264.813
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
1 ile 5 y›l aras›
5 y›ldan fazla
Kredi risk karfl›l›¤›n›n hareket tablosu afla¤›da sunulmufltur:
Kredi zararlar› için ayr›lan karfl›l›klarda, özel olarak tan›mlanm›fl kredilerle ilgili tutarlar ve ayr›ca kredi
verme iliflkilerinin tabiat›nda bulunan zarar riskini teminat alt›na almak için yeterli oldu¤u düflünülen ilave
bir tutar bulunmaktad›r.
b) Menkul k›ymetler
Yabanc› para cinsinden devlet tahvilleri
Devlet tahvilleri
Yabanc› paraya endeksli devlet tahvilleri
Hazine bonolar›
2004
2003
4.835.976
3.522.103
936.151
419.170
1.765.207
4.207.011
2.074.307
-
9.713.400
8.046.525
Devlet tahvillerinin 1.054.078 YTL tutar›ndaki k›sm› müflteriler ile yap›lan repo ifllemleri çerçevesinde bloke
edilmifltir (2003: 685.473 YTL).
106
‹flletme kaynakl› krediler için sözleflmede yer alan vade tarihlerine kalan süre:
Bankac›l›k
2004
Di¤er
flirketler
Bankac›l›k
2003
Di¤er
flirketler
Toplam
Toplam
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
54.980
3.236.582
-
54.980
3.236.582
3.795
4.611.368
-
3.795
4.611.368
Cari
3.291.562
-
3.291.562
4.615.163
-
4.615.163
1 ile 5 y›l aras›
6.421.838
-
6.421.838
3.431.362
-
3.431.362
Cari olmayan
6.421.838
-
6.421.838
3.431.362
-
3.431.362
9.713.400
-
9.713.400
8.046.525
-
8.046.525
Toplam
‹flletme kaynakl› krediler için sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre:
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
1 ile 5 y›l aras›
Bankac›l›k
2004
Di¤er
flirketler
Toplam
Bankac›l›k
2003
Di¤er
flirketler
2.470.961
5.030.802
2.211.637
-
2.470.961
5.030.802
2.211.637
1.186.412
4.705.156
2.154.957
-
1.186.412
4.705.156
2.154.957
9.713.400
-
9.713.400
8.046.525
-
8.046.525
ABD Dolar› ve Yeni Türk Liras› cinsinden iflletme kaynakl› menkul k›ymetlerin etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k
%5,99 (2003: %7,96) ve %26,28’dir (2003: %35,87).
NOT 10 - YATIRIM AMAÇLI F‹NANSAL VARLIKLAR
a) Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar:
Borçlanma senetleri
- Hazine bonolar›
- Eurobondlar
- Yabanc› para cinsinden devlet tahvilleri
- Devlet tahvilleri
- Yat›r›m fonlar›
- Yabanc› para cinsinden di¤er bonolar
Hisse senetleri
- Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem gören
- Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem görmeyen
Toplam sat›lmaya haz›r finansal varl›klar
2004
2003
441.789
427.078
27.514
2.372.129
28.716
3.129
11.072
91.164
20.307
1.309.157
-
3.300.355
1.431.700
23.170
32.165
17.093
131.756
55.335
148.849
3.355.690
1.580.549
ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden borçlanma senetlerinin etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %5,08
(2003: %10,30), %5,51 (2003:%9,22) ve %27,43’tür (2003: %30,55).
107
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
Sigortac›l›k bölümünde, 85.675 YTL (2003: 37.974 YTL) tutar›ndaki devlet tahvilleri ve hazine bonolar›, Sigorta
Murakabe Kanunu gere¤ince bilanço tarihindeki net prim baz al›nmak suretiyle bilanço tarihini takip eden iki
ayl›k süre zarf›nda Hazine lehine bloke edilmifl olan bir hesapta bulundurulmaktad›r. Bu devlet tahvilleri ve
hazine bonolar› bu süre zarf›nda Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r.
31 Aral›k tarihlerinde vade analizi afla¤›da sunulmufltur:
Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar için sözleflmede yer alan vade tarihlerine kalan süre:
Bankac›l›k
2004
Di¤er
flirketler
Bankac›l›k
2003
Di¤er
flirketler
Toplam
Toplam
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
105.364
1.419.084
20.685
173.712
126.049
1.592.796
18.580
477.379
19.428
8.030
38.008
485.409
Cari
1.524.448
194.397
1.718.845
495.959
27.458
523.417
1 ile 5 y›l aras›
5 y›ldan fazla
Vadesiz
1.444.845
46.817
31.660
61.132
52.391
1.505.977
46.817
84.051
877.346
6.072
129.399
19.763
5.102
19.450
897.109
11.174
148.849
Cari olmayan
1.523.322
113.523
1.636.845
1.012.817
44.315
1.057.132
3.047.770
307.920
3.355.690
1.508.776
71.773
1.580.549
Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar için sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre:
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
1 ile 5 y›l aras›
5 y›ldan fazla
Vadesiz
Bankac›l›k
2004
Di¤er
flirketler
Bankac›l›k
2003
Di¤er
flirketler
Toplam
Toplam
525.135
1.196.844
1.247.314
46.817
31.660
20.685
173.712
61.132
52.391
545.820
1.370.556
1.308.446
46.817
84.051
824.313
477.379
71.613
6.072
129.399
24.129
25.801
2.393
19.450
848.442
503.180
74.006
6.072
148.849
3.047.770
307.920
3.355.690
1.508.776
71.773
1.580.549
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›lmaya haz›r hisse senetlerinin detay› afla¤›da sunulmufltur:
Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem gören
Ak Yat›r›m Ortakl›¤› A.fi.
Türkiye S›nai Kalk›nma Bankas› A.fi.
Di¤er
Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem görmeyen
Liman ‹flletmeleri Nakliyat ve Tic. A.fi.
Ak Portföy Yönetimi A.fi.
Di¤erleri
108
Pay (%)
Kay›tl› de¤er
Faaliyet kolu
45,62
6,45
-
11.077
12.035
58
23.170
Yat›r›m yönetimi
Yat›r›m bankac›l›¤›
Pay (%)
Kay›tl› de¤er
Faaliyet kolu
15,00
99,99
-
8.278
3.592
20.295
32.165
Nakliye
Portföy yönetimi
31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›lmaya haz›r hisse senetlerinin detay› afla¤›da sunulmufltur:
Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem gören
Ak Yat›r›m Ortakl›¤› A.fi.
Türkiye S›nai Kalk›nma Bankas› A.fi.
Di¤er
Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem görmeyen
Akbank International N.V. (*)
Liman ‹flletmeleri Nakliyat ve Tic. A.fi.
Ak Portföy Yönetimi A.fi.
Di¤erleri
Pay (%)
Kay›tl› de¤er
Faaliyet kolu
45,62
6,45
-
7.896
9.170
27
17.093
Yat›r›m yönetimi
Yat›r›m bankac›l›¤›
Pay (%)
Kay›tl› de¤er
Faaliyet kolu
100,00
15,00
99,99
-
103.811
8.278
3.592
16.075
131.756
Bankac›l›k
Nakliye
Portföy yönetimi
(*) Akbank International N.V., Holding’in Ba¤l› Ortakl›klar›ndan Akbank’›n bir ba¤l› ortakl›¤› olup önceki
dönemlerde konsolide mali tablolar için önemlilik arz etmedi¤i için yat›r›m amaçl› finansal varl›k olarak
s›n›fland›r›lm›flt›r. Akbank International N.V. 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren konsolide edilmifltir.
b) Vadeye kadar elde tutulacak menkul k›ymetler:
2004
2003
Borçlanma senetleri
- Yabanc› para cinsinden tahviller
- Yabanc› para cinsinden hazine bonolar›
- Devlet tahvilleri
- Hazine bonolar›
- Yabanc› para cinsinden devlet tahvilleri
- Eurobondlar
193.250
140.881
13.269
1.088
-
241.938
82.573
84.351
35.137
131.287
Toplam vadeye kadar elde tutulacak menkul k›ymetler
348.488
575.286
ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden vadeye kadar elde tutulacak menkul k›ymetlerin etkin faiz
oran› s›ras›yla y›ll›k %6,25 (2003: %6,96), %7,60 (2003: %7,72) ve %56,66’d›r (2003: %37,72).
Sigortac›l›k bölümünde, 85.675 YTL (2003: 37.974 YTL) tutar›ndaki devlet tahvilleri ve hazine bonolar›, Sigorta
Murakabe Kanunu gere¤ince bilanço tarihindeki net prim baz al›nmak suretiyle bilanço tarihini takip eden iki
ayl›k süre zarf›nda Hazine lehine bloke edilmifl olan bir hesapta bulundurulmaktad›r. Bu devlet tahvilleri ve
hazine bonolar› bu süre zarf›nda Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r.
109
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar için sözleflmede yer alan vade tarihlerine kalan süre:
2004
2003
Di¤er
Di¤er
Bankac›l›k
flirketler
Toplam
Bankac›l›k
flirketler
Toplam
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
52.108
59.306
1.714
12.644
53.822
71.950
17.720
44.778
60.696
61.939
78.416
106.717
Cari
111.414
14.358
125.772
62.498
122.635
185.133
1 ile 5 y›l aras›
5 y›ldan fazla
Vadesiz
166.972
55.744
-
-
166.972
55.744
-
261.373
62.579
4.283
61.918
-
323.291
62.579
4.283
Cari olmayan
222.716
-
222.716
328.235
61.918
390.153
334.130
14.358
348.488
390.733
184.553
575.286
Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar için sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan
süre:
2004
2003
Di¤er
Di¤er
Bankac›l›k
flirketler
Toplam
Bankac›l›k
flirketler
Toplam
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
1 ile 5 y›l aras›
5 y›ldan fazla
Vadesiz
52.108
59.306
166.972
55.744
-
5.844
8.514
-
57.952
67.820
166.972
55.744
-
17.721
239.281
110.506
18.941
4.284
60.696
84.359
39.498
-
78.417
323.640
150.004
18.941
4.284
334.130
14.358
348.488
390.733
184.553
575.286
NOT 11 - T‹CAR‹ ALACAKLAR
Ticari alacaklar
Çekler ve senetler
Tenzil: Tahakkuk etmemifl faiz geliri
Tenzil: fiüpheli alacaklar karfl›l›¤›
110
2004
2003
1.037.038
102.206
690.116
119.767
1.139.244
809.883
(35.975)
(18.714)
(12.694)
(30.869)
1.084.555
766.320
NOT 12 - STOKLAR
‹lk madde ve malzeme
Yar› mamüller
Mamüller ve ticari mallar
Yedek parçalar
2004
2003
214.639
72.376
417.205
66.340
172.638
80.773
276.735
53.719
770.560
583.865
NOT 13 - ‹fiT‹RAKLER
Philsa
BNP
Philip Morrissa
2004
Pay (%)
2003
Pay (%)
87.385
80.881
15.660
25,00
39,99
24,75
84.023
83.657
11.703
25,00
39,99
24,75
183.926
179.383
‹fltirak kârlar›ndan paylar afla¤›daki gibidir:
Philsa
Philip Morrissa
BNP
2004
2003
23.788
13.986
10.140
4.794
10.293
16.436
47.914
31.523
111
112
(32.715)
3.945.441
3.831.423
(95)
(2.483)
(28.741)
(54)
(1.342)
(119.603)
7.776.864
53.579
611.442
2.361.428
101.695
817.297
(5.000)
(114.603)
7.555.405
221.459
(3.498)
(14.994)
(93.941)
(97)
(2.073)
farklar›
Yabanc› para
çevrim
338.387
1.909.071
4.074.569
120.911
1.112.467
2004
1 Ocak
392.566
5.735
61.882
210.049
9.648
105.252
890.305
316.309
573.996
15.216
61.727
372.961
18.031
106.061
‹laveler
(133.489)
(1.104)
(9.741)
(84.836)
(9.956)
(27.852)
(588.280)
(361.850)
(226.430)
(29.012)
(36.483)
(119.847)
(12.535)
(28.553)
Ç›k›fllar
-
-
(216.450)
-
(216.450)
(5.030)
(211.413)
(7)
düflüklü¤ü
De¤er
(3.289)
(75)
(571)
(2.383)
(209)
(51)
(3.915)
-
(3.915)
(211)
(704)
(2.711)
(226)
(63)
de¤ifliklikler
Konsolidasyon
kapsam›ndaki
264.903
1.107
9.496
248.414
1.332
4.554
604.142
22.981
581.161
24.343
35.253
512.939
1.744
6.882
sat›n alma
‹fl birleflmesi-
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle banka kredileri ve yasal gereklilikler sebebiyle binalar üzerinde mevcut olan toplam ipotek tutar› 134.243 YTL’dir (2003: 102,852 YTL).
Net kay›tl› de¤er
Yer alt› ve yer üstü düzenleri
Binalar
Makine, tesis ve cihazlar
Tafl›t araçlar›
Döfleme ve demirbafllar
Birikmifl amortisman
Yap›lmakta olan yat›r›mlar
Arazi, yer alt› ve yer üstü düzenleri
Binalar
Makine, tesis ve cihazlar
Tafl›t araçlar›
Döfleme ve demirbafllar
Maliyet
NOT 14 - MADD‹ DURAN VARLIKLAR - NET
3.909.646
4.433.417
59.147
670.025
2.703.931
102.456
897.858
8.343.063
193.899
8.149.164
345.225
1.948.840
4.532.557
127.828
1.194.714
2004
31 Aral›k
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
NOT 14 - MADD‹ DURAN VARLIKLAR - NET
31 Aral›k 2004 tarihinde sona eren y›l içinde oluflan toplam 216.450 YTL tutar›ndaki de¤er düflüklü¤ü di¤er
faaliyet giderleri içinde yer almaktad›r (2003: 25.337 YTL).
Önemli muhasebe politikalar›n›n özeti bölümünde de belirtildi¤i üzere, bir varl›¤›n kay›tl› de¤eri, varl›¤›n geri
kazan›labilir de¤erinden daha yüksekse, kay›tl› de¤er derhal geri kazan›labilir de¤erine indirilir.
Holding yönetiminin, bu çerçevede hesap dönemi sonunda yapm›fl oldu¤u de¤erlendirme sonucunda, tekstil
ve kimyevi ürünler endüstriyel bölümünde yer alan DuPontSA’n›n faaliyet gösterdi¤i piyasada dönem
boyunca hammadde fiyatlar›nda büyük art›fllar yafland›¤› ve piyasada meydana gelen daralma neticesinde
talepte yaflanan düflüflün, söz konusu girdi maliyeti art›fllar›n›n tamam›n›n mamül fiyatlar›na
yans›t›lamamas›na ve dolay›s›yla kâr marjlar›n›n düflmesine yol açt›¤› tespit edilmifltir. Bunun yan›s›ra
DuPontSA’n›n net varl›klar›n›n kay›tl› de¤erinin piyasa de¤erinden belirgin derecede yüksek olmas› (Not 28),
varl›klarda de¤er düflüklü¤ünün mevcut olabilece¤ine iliflkin önemli bir gösterge olarak de¤erlendirilmifltir.
Tüm bu göstergeler ›fl›¤›nda, UMS 36 "Varl›klarda De¤er Düflüklü¤ü" uyar›nca de¤er düflüklü¤ü tespit
çal›flmas› yap›lm›flt›r ve 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle maddi duran varl›klar›n›n geri kazan›labilir de¤erlerini,
net sat›fl fiyatlar›n›n belirlenememesi nedeniyle, kullan›mdaki de¤er esas›na göre belirlemifltir.
Kullan›mdaki de¤er DuPontSA yönetim kurulu taraf›ndan onaylanm›fl 5 y›ll›k bütçeler kullan›larak
indirgenmifl nakit ak›mlar› yöntemi ile tespit edilmifltir. ‹ndirgenmifl nakit ak›mlar› yönteminde 5 y›l› aflan
dönem için büyüme oran› kullan›lmam›flt›r. DuPontSA’n›n Türkiye ve yurtd›fl›nda faaliyet gösteren birimleri
için s›ras›yla %8,14 ve %5,37 iskonto oranlar› kullan›lm›flt›r.
NOT 15 - YATIRIM AMAÇLI GAYR‹MENKULLER - NET
Maliyet
1 Ocak 2004
‹laveler
Ç›k›fllar
31 Aral›k 2004
Arazi
Binalar
128.477
240.250
15.599
(8.929)
(2.352)
119.548
253.497
368.727
15.599
(11.281)
373.045
28.068
8.403
(154)
36.317
28.068
8.403
(154)
36.317
Birikmifl amortisman
Binalar
Net kay›tl› de¤er
340.659
336.728
113
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
NOT 16 - ALINAN FONLAR, BANKA KRED‹LER‹ VE ‹HRAÇ ED‹LEN BORÇ SENETLER‹
2004
2003
K›sa vadeli
Uzun vadelilerin cari k›sm›
3.645.470
339.871
2.819.681
322.517
Toplam k›sa vadeli
3.985.341
3.142.198
Uzun vadeli
2.078.059
1.932.364
Toplam
6.063.400
5.074.562
K›sa vadeli al›nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetleri:
Uzun vadeli al›nan fonlar, banka kredileri
ve ihraç edilen borç senetleri:
ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden al›nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetlerinin
etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %3,75 (2003: %2,79), %2,96 (2003: %3,66) ve %17,36’d›r (2003: %25,31).
31 Aral›k tarihleri itibariyle vade analizi afla¤›da sunulmufltur:
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
1 ile 5 y›l aras›
5 y›ldan fazla
2004
2003
1.220.400
2.764.941
1.724.023
354.036
993.822
2.148.376
1.755.501
176.863
6.063.400
5.074.562
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle uzun vadeli kredilerin geri ödeme plan› afla¤›da sunulmufltur:
Y›l
2005
2006
2007
2008
2009
2010 ve sonras›
114
2004
2003
790.442
339.651
307.225
286.705
354.036
483.362
473.895
508.315
412.636
54.156
-
2.078.059
1.932.364
31 Aral›k tarihleri itibariyle kredilerin sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre:
3 aya kadar
3 ile 12 ay aras›
1 ile 5 y›l aras›
5 y›ldan fazla
2004
2003
4.072.322
1.882.074
105.153
3.851
3.911.749
1.090.430
68.320
4.063
6.063.400
5.074.562
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle Holding ve bankac›l›k alan›nda faaliyet gösteren ba¤l› ortakl›klar›n›n al›nan
fonlar ve krediler ile ilgili yapm›fl olduklar› ifllemler afla¤›daki gibidir:
Al›nan fonlar:
a. International Finance Corporation’dan al›nan fonlar
Akbank, Ekim 2002’de International Finance Corporation’dan ("IFC") 55 milyon ABD Dolar› uzun vadeli proje
finansman›na yönelik olarak iki adet fon alm›flt›r. Bu fonlar›n faiz oranlar› Libor + 3,5 ve Libor + 3,25’tir.
Akbank, Ekim 2003’te, yine IFC’den, di¤er uluslararas› finans kurulufllar›n›n da kat›l›m›yla, ikinci bir fon
alm›flt›r. 100 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki bu fonun faiz oran› Libor + 2,5’tir. IFC’den al›nan bu fonlar Eylül
2005’ten baflalayarak Mart 2009’a kadar geri ödenecektir.
b. Sumitomo Mitsui Banking Corporation arac›l›¤›yla al›nan fonlar
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle yabanc› kurulufllardan al›nan fonlar›n içinde 500 milyon ABD Dolar› (684.850
YTL) tutar›nda ve faiz oran› Libor + 0,55 olan, Sumitomo Mitsui Banking Corporation’›n arac›l›¤›yla 63
uluslararas› bankadan temin edilmifl ve vadesi 8 A¤ustos 2005 olan vadeli sendikasyon kredisi
bulunmaktad›r.
c. UFJ Bank Limited arac›l›¤›yla al›nan fonlar
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle yabanc› kurulufllardan al›nan fonlar›n içinde 550 milyon ABD Dolar› (753.335
YTL) tutar›nda ve faiz oran› Libor + 0,50 olan, UFJ Bank Limited’in arac›l›¤›yla 57 uluslararas› bankadan
temin edilmifl ve vadesi 15 Aral›k 2005 olan vadeli sendikasyon kredisi bulunmaktad›r.
d. Yap›land›r›lm›fl finansman ifllemi
Kas›m 1999’da, Akbank, yabanc› para cinsinden düzenlenen, mevcut ve gelecekteki havale alacaklar›n›
menkullefltirerek (uluslararas› ödeme emirleri, mal karfl›l›¤› nakit, akreditif geri ödeme haklar›, vesaik
mukabili nakit ve mevduat hesaplar›ndaki di¤er tutarlar), 400 milyon ABD Dolar› tutar›nda yap›land›r›lm›fl
finansman ifllemini sonuçland›rm›flt›r. 2000-2004 y›llar› aras›nda 1.125 milyon ABD Dolar› ayn› iflleme ilave
avans tutarlar› olarak eklenmifltir. Bu ilave dilimlere ait faiz oranlar› Libor + 0,33 ve Libor + 2,4 aras›nda
de¤iflmektedir. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle menkullefltirme iflleminin bakiye anapara tutar›, 2000-2004
y›llar› aras›nda yap›lan 608 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki geri ödemeler sonras›nda 917 milyon ABD
Dolar›’d›r.
Haziran 2004’te, Akbank, yabanc› para cinsinden düzenlenen, mevcut ve gelecekteki havale alacaklar›n›
menkullefltirerek (kredi kart› alacaklar›), 270 milyon ABD Dolar› tutar›nda yap›land›r›lm›fl finansman ifllemini
sonuçland›rm›flt›r. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle menkullefltirme iflleminin bakiye anapara tutar›, 2004
y›l›nda yap›lan 8 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki geri ödemeler sonras›nda 262 milyon ABD Dolar›’d›r.
Temmuz 2011 vadeli bu ifllemin faiz oran› Libor + 0,55’tir.
115
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
Yap›land›r›lm›fl bu finansman iflleminin geri ödeme tablosu afla¤›daki gibidir:
2004
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2003
ABD Dolar›
YTL
ABD Dolar›
YTL
183.750
228.667
176.042
191.671
150.750
134.382
113.404
251.682
313.205
241.124
262.532
206.483
184.063
155.330
91.667
143.750
208.333
133.333
81.250
-
148.965
233.604
338.556
216.676
132.036
-
Faiz tahakkuku
4.314
Toplam
1.178.666
1.618.733
1.301
658.333
1.071.138
e. ‹hraç edilen borçlanma senetleri
Temmuz 1998’de, Akbank, döviz cinsinden olan, mevcut ve gelecekteki kredi kart› alacaklar›n›, toplamda 250
milyon ABD Dolar› tutar›ndaki sertifikalar›n ihrac› için menkullefltirmifltir. 250 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki
ilk dilimin geri ödemesi, 30 Haziran 2004 tarihinde tamamlanm›flt›r. Mart 2001’de, ek kat›lma belgeleri ihrac›
yoluyla 100 milyon ABD Dolar› tutar›nda bir ikinci dilim finansman› sa¤lanm›flt›r. Yeni ihrac›n faiz oran› Libor
+ 0,5’tir. ‹hraç edilmifl bu kat›lma belgeleri geri ödeme plan› afla¤›da belirtildi¤i gibidir:
2004
YTL
ABD Dolar›
YTL
37.500
50.000
12.500
51.364
68.485
17.121
50.389
41.196
37.500
50.000
12.500
81.885
66.946
60.940
81.253
20.314
-
762
-
1.758
100.000
137.732
191.585
313.096
2004
2005
2006
2007
2008
Faiz tahakkuku
Toplam
2003
ABD Dolar›
NOT 17 - MEVDUAT
Tasarruf mevduat›
Ticari kurulufllar
Bankalar aras›
Repo ifllemlerinden
sa¤lanan fonlar
Di¤er
Vadesiz
2004
Vadeli
Toplam
Vadesiz
2003
Vadeli
Toplam
2.486.801
1.017.665
59.123
12.953.738
2.693.473
1.848.159
15.440.539
3.711.138
1.907.282
2.062.291
926.019
106.027
13.740.597
2.714.839
2.170.387
15.802.888
3.640.858
2.276.414
140.260
2.311.218
33.996
2.311.218
174.256
136.941
740.594
126.226
740.594
263.167
3.703.849
19.840.584
23.544.433
3.231.278
19.492.643
22.723.921
ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden tasarruf mevduat›n›n etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %2,18
(2003: %2,28), %2,34 (2003: %2,48) ve %17,41’dir (2003: %22,74).
116
NOT 18 - D‹⁄ER KISA VADEL‹ YÜKÜMLÜLÜKLER
Kredi kart› ifllemleriyle ilgili borçlar
Gider tahakkuklar›
Di¤er vergiler ve stopaj
‹hracat depozitolar› ve transfer talimatlar›
Muhabir bankalara ödeme emirleri
Personele borçlar
Tasarruf mevduat sigortas›
Al›nan siparifl avanslar›
Kiralama borçlar›
Al›nan depozito ve teminatlar
Di¤er (*)
2004
2003
588.064
152.898
98.580
28.300
15.081
14.488
12.062
11.767
7.808
360.708
408.075
34.535
98.262
47.924
14.352
5.377
19.390
15.386
7.901
1.812
247.591
1.289.756
900.605
(*) Konsolide mali tablolar›n toplam›nda bireysel olarak parasal önemlilik arz etmeyen birden fazla
kalemden oluflmaktad›r.
NOT 19 - VERG‹
Ödenecek kurumlar vergisi ve gelir vergisi
Tenzil: Peflin ödenen vergiler
Toplam ödenecek vergiler
2004
2003
503.936
(345.996)
1.003.952
(660.058)
157.940
343.894
Türk vergi mevzuat›, ana flirketin ve ba¤l› ortakl›klar›n›n, konsolide vergi beyan›nda bulunmas›na izin
vermemektedir. Bu nedenle, bu konsolide mali tablolarda gösterilen vergi karfl›l›klar›, her bir flirket için
ayr›ca hesaplanm›flt›r.
Türkiye’de, kurumlar vergisi oran› 2004 y›l› için %33’tür. Bu oran daha sonraki y›llar için %30’dur. Bu oran,
kurumlar›n ticari kazanc›na vergi yasalar› gere¤ince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi
yasalar›nda yer alan istisna (ifltirak kazançlar› istisnas› gibi) ve indirimlerin (yat›r›m indirimi gibi) indirilmesi
sonucu bulunacak vergi matrah›na uygulan›r. Kâr da¤›t›lmad›¤› takdirde baflka bir vergi ödenmemektedir.
30 Aral›k 2003 tarihinde Resmi Gazete’de yay›mlanan, 5024 say›l› Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve
Kurumlar Vergisi Kanunu’nda De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda Kanun ("5024 say›l› Kanun"), kazançlar›n›
bilanço esas›na göre tespit eden gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerin mali tablolar›n› 1 Ocak 2004
tarihinden bafllayarak enflasyon düzeltmesine tabi tutmas›n› öngörmektedir. Mükellefler ayr›ca 31 Aral›k
2003 tarihli bilançolar›n› da söz konusu yasada belirtilen esaslar dahilinde enflasyon düzeltmesine tabi
tutmak zorundad›rlar. Mükellefler, 31 Aral›k 2003 tarihli bilançolar›n› 5024 say›l› Kanun ve Maliye Bakanl›¤›
taraf›ndan 28 fiubat 2004 tarihinde yay›mlanan 328 say›l› Vergi Usul Kanunu Genel Tebli¤i ("Tebli¤") uyar›nca
düzenleyip beyan etmeleri gerekmektedir. Maliye Bakanl›¤› taraf›ndan yay›mlanan bu Genel Tebli¤le
enflasyon düzeltmesi yapmak zorunda olan mükelleflerin, düzeltme flartlar›n›n oluflmas› halinde 1 Ocak
2004 tarihinden sonra düzenleyecekleri mali tablolardan sadece bilançolar›n› düzeltme ifllemine tabi
tutmalar› zorunlu tutulmufltur.
Türkiye’deki bir iflyeri ya da daimi temsilcisi arac›l›¤› ile gelir elde eden kurumlar ile Türkiye’de yerleflik
kurumlara ödenen kâr paylar›ndan (temettüler) stopaj yap›lmaz. Bunlar›n d›fl›nda yap›lan temettü ödemeleri
%10 oran›nda stopaja tabidir. Kâr›n sermayeye ilavesi, kâr da¤›t›m› say›lmaz ve stopaj uygulanmaz.
117
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
fiirketler üçer ayl›k mali kârlar› üzerinden %33 oran›nda geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ay›n
10 gününe kadar beyan edip 17 inci günü akflam›na kadar öderler. Y›l içinde ödenen geçici vergi o y›la ait
olup izleyen y›l verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden
mahsup edilir. Geçici vergi, devlete karfl› olan herhangi bir baflka mali borçlara da mahsup edilebilir.
En az iki y›l süre ile elde tutulmufl ba¤l› ortakl›klardaki ifltirakler ile gayri menkullerin sat›fl›ndan do¤an
kârlar, sat›ld›klar› y›l sermayeye eklenmeleri flart› ile 31 Aral›k 2004 tarihine kadar vergiden istisnad›r.
Kurumlar›n 24 Nisan 2003 tarihinden sonra duran varl›klara iliflkin 6 YTL’nin üzerindeki yat›r›m
harcamalar›n›n %40’› -baz› istisnalar hariç- yat›r›m indirimi istisnas›ndan yararlanarak kurumlar
vergisinden istisna edilir. ‹stisna edilen bu tutarlar üzerinden herhangi bir stopaj da hesaplanmaz. Kurum
kazanc›n›n yeterli olmamas› halinde hesaplanan yat›r›m indirimi hakk› sonraki y›llara devrolunur. Yat›r›m
indirimi istisnas›ndan yararlanmak için "Yat›r›m Teflvik Belgesi" alma zorunlulu¤u bulunmamaktad›r. 24
Nisan 2003 tarihinden önce geçerli olan hükümlere göre kazan›lm›fl yat›r›m indirimi hakk›n›n kullan›lmas›
halinde yararlan›lan yat›r›m indirimi istisnas› tutar› üzerinden, kâr›n da¤›t›l›p da¤›t›lmad›¤›na bak›lmaks›z›n
%19,8 oran›nda stopaj hesaplanacakt›r.
Türk vergi mevzuat›na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 y›l› aflmamak kayd›yla dönem
kurum kazanc›ndan indirilebilirler. Ancak, mali zararlar, geçmifl y›l kârlar›ndan mahsup edilemez.
Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sa¤lamak gibi bir uygulama
bulunmamaktad›r. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapand›¤› ay› takip eden dördüncü ay›n
15 inci günü akflam›na kadar ba¤l› bulunulan vergi dairesine verilir. Bununla beraber, vergi incelemesine
yetkili makamlar befl y›l zarf›nda muhasebe kay›tlar›n› inceleyebilir ve hatal› ifllem tespit edilirse ödenecek
vergi miktarlar› de¤iflebilir.
31 Aral›k tarihinde sona eren y›llara ait vergi, Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihindeki sat›n alma gücü
de¤erinden afla¤›daki flekilde özetlenmifltir:
118
2004
2003
Ödenecek kurumlar vergisi ve gelir vergisi
Parasal kazanç
503.936
3.248
1.003.952
37.489
Cari y›l vergi gideri
Stopaj
507.184
-
1.041.441
5.893
Ertelenen vergi geliri
(97.810)
(248.736)
Vergi gideri
409.374
798.598
Cari y›l vergi giderinin mutabakat› afla¤›daki gibidir:
2004
2003
Kanuni mali tablolarda yer alan vergi öncesi kâr
Kanunen kabul edilmeyen giderler
Temettü geliri
‹ndirilebilen mali zararlar
‹fltirak sat›fl kâr›
Yat›r›m indirimleri
Ara dönem temettü ödemesi (*)
Vergiden istisna di¤er gelirler
2.647.791
164.491
(708.461)
(150.344)
(112.153)
(199.078)
(337.553)
3.522.949
486.667
(358.344)
(268.398)
(128.933)
(22.213)
(141.897)
Kurumlar vergisi matrah›
Stopaj matrah›
1.304.693
35.616
3.089.831
20.226
Etkin vergi %38,08 (2003: %32,39)
Yat›r›m indirimi üzerinden fon dahil stopaj %19,8 (2003: %16,4)
Di¤er
496.888
7.048
-
1.000.675
3.315
(38)
Hesaplanan kurumlar vergisi ve gelir vergisi
Parasal kazanç
503.936
3.248
1.003.952
37.489
Cari y›l vergi gideri
507.184
1.041.441
(*) Holding’in Ba¤l› Ortakl›klar›ndan ‹ngiltere’de yerleflik Universal ara dönem temettüsü ödemifl ve ilgili
vergi mevzuat› uyar›nca indirim konusu yapm›flt›r.
Ertelenen vergiler
Grup, ertelenen gelir vergisi varl›k ve yükümlülüklerini, bilanço kalemlerinin UFRS ve vergi mali tablolar›
aras›ndaki farkl› de¤erlendirilmelerin sonucunda ortaya ç›kan geçici farklar›n etkilerini dikkate alarak
hesaplamaktad›r. Söz konusu geçici farklar genellikle gelir ve giderlerin, UFRS ve vergi kanunlar›na göre
de¤iflik raporlama dönemlerinde muhasebeleflmesinden kaynaklanmaktad›r.
31 Aral›k 2004 tarihinden sonra gerçekleflecek geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre
hesaplanan ertelenen vergi alaca¤› ve yükümlülü¤ü için uygulanacak oran %30’dur (2003: 2004 y›l›nda
gerçekleflecek geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ertelenen vergi alaca¤› ve
yükümlülü¤ü için uygulanacak oran %33’tür. Di¤er geçici farklar için uygulanacak oran %30’dur).
119
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
31 Aral›k tarihi itibariyle birikmifl geçici farklar ve ertelenen vergi varl›k ve yükümlülüklerinin yürürlükteki
vergi oranlar› kullan›larak haz›rlanan dökümü afla¤›daki gibidir:
2004
2003
Toplam
geçici
farklar
Ertelenen
vergi varl›¤› /
(yükümlülü¤ü)
Toplam
geçici
farklar
Ertelenen
vergi varl›¤› /
(yükümlülü¤ü)
(171.378)
(32.724)
(911.017)
(251.750)
(34.420)
(109.235)
(107.957)
(35.975)
(79.092)
51.414
7.709
97.362
75.894
10.326
32.771
31.477
10.802
23.811
(44.875)
(746.890)
(230.623)
(139.985)
(139.316)
(80.942)
(12.694)
(69.745)
13.462
79.599
70.057
41.995
41.995
24.345
4.080
21.091
Ertelenen vergi varl›klar›:
Kay›tl› de¤er ile vergi de¤eri
aras›ndaki farklar:
- Maddi duran varl›klar
- Stoklar
Yat›r›m teflvikleri
‹ndirilmemifl mali zararlar
Menkul de¤er de¤erleme fark›
Kredi risk karfl›l›¤›
K›dem tazminat› karfl›l›¤›
Tahakkuk etmemifl faiz geliri
Di¤er geçici farklar
Ertelenen vergi varl›klar›
341.566
296.624
2004
Toplam
geçici
farklar
2003
Ertelenen
vergi varl›¤› /
(yükümlülü¤ü)
Toplam
geçici
farklar
Ertelenen
vergi varl›¤› /
(yükümlülü¤ü)
Ertelenen vergi yükümlülükleri:
Kay›tl› de¤er ile vergi de¤eri
aras›ndaki farklar:
- Maddi duran varl›klar
- Stoklar
Co¤rafi bölge risk karfl›l›¤› iptali
Ertelenen finansman gideri
Di¤er geçici farklar
690.688
2.843
84.968
20.018
62.838
Ertelenen vergi yükümlülükleri
Ertelenen vergi varl›klar›/(yükümlülükleri) - net
(195.281)
(858)
(33.987)
(6.005)
(15.672)
871.466
3.927
76.129
23.314
27.934
(250.625)
(1.191)
(30.451)
(6.996)
(8.593)
(251.803)
(297.856)
89.763
(1.232)
‹ndirilmemifl mali zararlardan oluflan ertelenen vergi varl›klar›, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek
suretiyle bu farklardan yararlanman›n kuvvetle muhtemel olmas› flart›yla hesaplanmaktad›r.
31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle Holding’in ertelenen vergi varl›¤› mali tablolara yans›t›lmam›fl indirilmemifl
mali zararlar›n›n toplam› 115.145 YTL’dir (2003: 279.124 YTL).
120
Ertelenen vergi varl›klar›
Bir y›ldan uzun sürede yararlan›lacak
Bir y›ldan k›sa sürede yararlan›lacak
2004
2003
256.147
85.419
187.504
109.120
341.566
296.624
2004
2003
234.315
17.488
284.669
13.187
251.803
297.856
Ertelenen vergi yükümlülükleri
Bir y›ldan uzun sürede gerçekleflecek
Bir y›ldan k›sa sürede gerçekleflecek
31 Aral›k tarihleri itibariyle ertelenen vergi yükümlülü¤ünün hareket tablosu afla¤›da sunulmufltur:
2004
2003
1 Ocak bakiyesi
Konsolidasyon kapsam›ndaki de¤ifliklikler
Müflterek yönetime tabi ortakl›k sat›fl›
‹fl birleflmesi - sat›n alma
Yabanc› para çevrim fark›n›n etkisi
Cari y›l gelir kayd›
1.232
11
7.362
(558)
(97.810)
252.830
3.939
(1.688)
(5.113)
(248.736)
31 Aral›k bakiyesi
(89.763)
1.232
NOT 20 - KIDEM TAZM‹NATI KARfiILI⁄I
Türk kanunlar›na göre fiirket en az bir y›ll›k hizmeti tamamlayarak emekliye ayr›lan (kad›nlar için 58
erkekler için 60), iliflkisi kesilen, askerlik hizmetleri için ça¤r›lan veya vefat eden her çal›flan›na k›dem
tazminat› ödemek mecburiyetindedir. 23 May›s 2002 tarihi itibariyle ilgili yasa de¤iflti¤inden, emeklilikten
önceki hizmet süresiyle ba¤lant›l›, baz› geçifl süreci maddeleri ç›kart›lm›flt›r. Ödenecek tazminat her hizmet
y›l› için bir ayl›k maafl tutar› kadard›r ve bu miktar 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle 1.574,74 YTL (2003: 1.389,95
YTL) ile s›n›rland›r›lm›flt›r.
Yukar›da aç›klanan yasal düzenlemeler haricinde emeklilik taahhütleri için herhangi bir düzenleme yoktur.
Fon ayr›lma zorunlulu¤u bulunmad›¤›ndan yükümlülük için fon ayr›lmam›flt›r.
K›dem tazminat› yükümlülü¤ü, fiirket’in çal›flanlar›n emeklili¤inden do¤acak gelecekteki olas›
yükümlülü¤ünün, bilanço tarihindeki de¤erinin tahmini ile hesaplanm›flt›r.
UMS 19 "Çal›flanlara Sa¤lanan Faydalar", flirketlerin belirli sosyal hak planlar› kapsam›ndaki
yükümlülüklerinin tahmini için aktüer de¤erleme yöntemlerinin kullan›lmas›n› öngörmektedir. Buna ba¤l›
olarak, toplam yükümlülü¤ün hesaplanmas›nda her bir flirket için aktüer varsay›mlar ve mevcut yasal
yükümlülükler kullan›lm›flt›r.
121
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
31 Aral›k tarihinde sona eren y›llardaki k›dem tazminat› yükümlülü¤ünün hareketi afla¤›daki gibidir:
2004
2003
1 Ocak bakiyesi
‹fl birleflmesi - sat›n alma
Ba¤l› ortakl›k ve müflterek yönetime tabi ortakl›k sat›fl›
Ödemeler
Cari y›l gideri
Parasal kazanç
98.071
20.192
(37.625)
55.768
(11.481)
97.944
1.343
(2.771)
(33.926)
45.949
(10.468)
31 Aral›k bakiyesi
124.925
98.071
NOT 21 - SERMAYE
Holding’in onaylanm›fl ve ç›kar›lm›fl sermayesi her biri 1.000 TL kay›tl› nominal bedeldeki 1.200.000.000.000
(2003: 1.000.000.000.000) hisseden oluflmaktad›r.
31 Aral›k tarihi itibariyle Holding’in onaylanm›fl ve ç›kar›lm›fl sermayesi ve sermaye yap›s› afla¤›daki gibidir:
Hissedarlar:
Sabanc› ailesi
Sak›p Sabanc› Holding A.fi.
Halka aç›k
Sabanc› Üniversitesi
Sermaye
Emisyon primi
Pay (%)
2004
Pay (%)
2003
64,47
14,81
19,10
1,62
773.640
177.720
229.200
19.440
83,34
16,66
-
833.365
166.635
-
100,00
1.200.000
100,00
1.000.000
21.670
21.670
Sermaye düzeltme farklar› ve emisyon primi düzeltme farklar›, Holding sermayesinin ve emisyon priminin
enflasyona göre düzeltilmifl toplam tutar› ile Holding’in enflasyon düzeltmesi öncesindeki sermaye ve
emisyon primi tutar› aras›ndaki fark› ifade eder.
Holding’in Esas Sözleflmesi uyar›nca, Holding’in kuruluflunda 1.000.000 TL’den fazla ifltirak eden kurucu
ortaklara beher 250.000 TL hisse taahhütleri karfl›l›¤›nda birer intifa senedi verilir. Bu sebepten dolay› Vaksa
ve baz› Sabanc› ailesi bireylerine verilmifl toplam 189 adet intifa senedi bulunmaktad›r. ‹ntifa senedi sahipleri
Not 22’de belirtildi¤i üzere da¤›t›labilir kârdan temettü alma hakk›na sahiptirler. ‹ntifa senedi sahipleri
Holding’in sermayesinde pay sahibi olmamakla beraber bu intifa senetlerine istinaden herhangi bir oy
hakk›na da haiz de¤illerdir.
122
NOT 22 - B‹R‹KM‹fi KÂRLAR VE YASAL YEDEKLER
Kanuni mali tablolarda yasal yedekler d›fl›nda, birikmifl kârlar, afla¤›da belirtilen yasal yedek flart›na tabi
olmak kayd›yla da¤›t›ma aç›kt›r.
Yasal yedekler, TTK’da öngörüldü¤ü flekli ile birinci ve ikinci yedeklerden oluflur. TTK, birinci yasal yede¤in,
toplam yedek Holding’in ödenmifl sermayesinin %20’sine eriflene kadar kanuni kârdan %5 oran›nda
ayr›lmas›n› öngörür. ‹kinci yasal yedek ise, ödenmifl sermayenin %5’ini aflan tüm nakit kâr da¤›t›mlar›
üzerinden %10 oran›nda ayr›l›r, ancak Holding flirketleri bu uygulamaya tabi de¤ildir. TTK hükümleri
çerçevesinde yasal yedekler, sadece zararlar› netlefltirmek için kullan›labilmekte ve ödenmifl sermayenin
%50’sini aflmad›kça di¤er amaçlarla kullan›lamamaktad›r.
Temettü da¤›t›m› Holding taraf›ndan, Esas Sözleflmesi’nde belirtildi¤i üzere, vergilerin düflülmesi ve yasal
yedeklerin ayr›lmas›ndan sonra Türk Liras› olarak yap›lmaktad›r. Esas Sözleflme gere¤ince, vergilerin
düflülmesi, yasal yedeklerin ayr›lmas› ve birinci temettünün düflülmesinden sonra kalan da¤›t›labilir kâr›n
%4’e kadar› Yönetim Kurulu üyelerine, %3’ü kadar› intifa senedi sahiplerine ve %3’ü kadar› Vaksa’ya
da¤›t›labilir.
Holding, 2004 y›l›nda (enflasyona göre düzeltme yap›lmadan 2003 y›l› kâr›ndan olmak üzere) adi hisse senedi
sahiplerine 134.000 YTL (2003: 40.000 YTL), intifa senedi sahiplerine 16.075 YTL (2003: 1.687 YTL), Vaksa’ya
16.075 YTL (2003: 1.687 YTL) ve Yönetim Kurulu üyelerine 204 YTL (2003: 170 YTL) temettü da¤›t›m› yapm›flt›r.
Hisseleri ‹MKB’de ifllem gören flirketler, SPK taraf›ndan getirilen temettü flartlar›na afla¤›daki flekilde
tabidir:
1 Ocak 2004 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Seri:XI No:25 say›l› tebli¤ uyar›nca UFRS’ye uygun
olarak haz›rlanan mali tablolar esas al›narak hesaplanan kârlar dikkate al›nmak üzere, da¤›t›labilir kâr›n en
az %30’u oran›nda kâr da¤›t›m› zorunlulu¤u getirilmifltir. Bu da¤›t›m flirketlerin genel kurullar›n›n alaca¤›
karara ba¤l› olarak nakit olarak ya da da¤›t›labilir kâr›n %30’undan afla¤› olmamak üzere bedelsiz hisse
senedi olarak ya da belli oranda nakit, belli oranda bedelsiz hisse senedi da¤›t›lmas› suretiyle
gerçeklefltirilebilecektir. Konsolide mali tablolarda, konsolide kâra dahil olan ama genel kurulunda henüz
kâr da¤›t›m› karar› almayan ba¤l› ortakl›k, müflterek yönetime tabi ortakl›k ve ifltiraklerin kâr tutarlar›, ana
ortakl›¤›n kâr da¤›t›m›nda dikkate al›nmaz.
Seri XI No:25 say›l› tebli¤ uyar›nca enflasyona göre düzeltilen ilk mali tablo düzenlenmesi sonucunda
özsermaye kalemlerinden "Sermaye, Emisyon Primi, Yasal Yedekler, Statü Yedekleri, Özel Yedekler ve
Ola¤anüstü Yedek” kalemlerine bilançoda kay›tl› de¤erleri ile yer verilir. Bu hesap kalemlerinin düzeltilmifl
de¤erleri toplu halde özsermaye grubu içinde "özsermaye enflasyon düzeltmesi farklar›" hesab›nda yer
verilir.
Tüm özsermaye kalemlerine iliflkin "özsermaye enflasyon düzeltmesi farklar›" sadece bedelsiz sermaye
art›r›m› veya zarar mahsubunda, ola¤anüstü yedeklerin kay›tl› de¤erleri ise, bedelsiz sermaye art›r›m›; nakit
kâr da¤›t›m› ya da zarar mahsubunda kullan›labilecektir.
123
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
Yukar›daki hususa göre Holding’in Seri XI No:25 say›l› Tebli¤’e göre kâr da¤›t›m›nda baz al›nacak özsermaye
tablosu afla¤›daki gibidir.
2004
2003
Sermaye
Emisyon primi
Yasal yedekler
Ola¤anüstü yedek
Özsermaye enflasyon düzeltme farklar›
Net dönem kâr›
Geçmifl y›llar kârlar›
1.200.000
21.670
54.110
255.893
3.601.600
724.132
637.473
1.000.000
21.670
18.857
245.015
3.675.503
927.161
102.775
Kâr da¤›t›m›na esas olan toplam özsermaye
6.494.878
5.990.981
(307.744)
2.583
(193.811)
2.354
6.189.717
5.799.524
Yabanc› para çevrim farklar›
Makul de¤er yede¤i
Konsolide mali tablolara göre toplam özsermaye
Yukar›da tarihi bedelleri ile gösterilmifl kalemlerin düzeltilmifl de¤erleri ve özsermaye enflasyon düzeltme
farklar› afla¤›daki gibidir.
124
2004
Tarihi
de¤erler
Düzeltilmifl
de¤er
Özsermaye
enflasyon
düzeltmesi
fark›
Sermaye
Emisyon primi
Yasal yedekler
Ola¤anüstü yedek
1.200.000
21.670
54.110
255.893
4.232.551
299.999
137.214
463.487
3.032.573
278.329
83.104
207.594
1.531.673
5.133.251
3.601.600
2003
Tarihi
de¤erler
Düzeltilmifl
de¤er
Özsermaye
enflasyon
düzeltmesi
fark›
Sermaye
Emisyon primi
Yasal yedekler
Ola¤anüstü yedek
1.000.000
21.670
18.857
245.015
4.038.643
299.999
100.771
521.632
3.038.643
278.329
81.914
276.617
1.285.542
4.961.045
3.675.503
NOT 23 - F‹NANSMAN GEL‹RLER‹ - NET
2004
2003
97.414
88.572
6.624
17.585
129.600
60.286
33.274
3.444
Finansman gelirleri
210.195
226.604
Faiz gideri
Kur fark› gideri
Vadeli al›m faiz gideri
Di¤er finansman gideri
(41.109)
(97.467)
(4.385)
(20.835)
(69.240)
(49.696)
(12.417)
(6.429)
(163.796)
(137.782)
46.399
88.822
2004
2003
(139.646)
(61.884)
(85.845)
3.264
(43.671)
(5.443)
46.507
8.447
(12.477)
472.188
(46.290)
36.781
(748)
70.120
(23.309)
2.026
24.254
(67.752)
3.811
(25.423)
(124.723)
139.156
3.514.895
(4.964.425)
820.512
(184.834)
(1.078.442)
(3.183.925)
(1.171.778)
103.885
(43.168)
(729.173)
(1.757.144)
(4.989.966)
Faiz geliri
Kur fark› geliri
Vadeli sat›fl faiz geliri
Di¤er finansman geliri
Finansman giderleri
Finansman gelirleri - net
Finansman gelirleri bankac›l›k d›fl›ndaki endüstriyel bölümler ile ilgilidir.
NOT 24 - ‹fiLETME FAAL‹YETLER‹NDEN SA⁄LANAN NAK‹T AKIMI
‹flletme varl›k ve yükümlülüklerindeki de¤ifliklikler:
Ticari alacaklardaki (art›fl) / azal›fl
‹liflkili taraflardan alacaklardaki art›fl
Stoklardaki (art›fl) / azal›fl
Di¤er dönen varl›klardaki azal›fl /(art›fl)
Uzun vadeli ticari alacaklardaki (art›fl) / azal›fl
Uzun vadeli di¤er duran varl›klardaki (art›fl) / azal›fl
Ticari borçlardaki art›fl / (azal›fl)
‹liflkili taraflara olan borçlardaki art›fl
Sigorta teknik karfl›l›klar›ndaki azal›fl
Di¤er k›sa vadeli yükümlülüklerdeki art›fl / (azal›fl)
Di¤er uzun vadeli yükümlülüklerdeki (azal›fl) / art›fl
Bankac›l›k bölümündeki iflletme varl›k ve yükümlülüklerindeki de¤ifliklikler:
Al›m-sat›m amaçl› ve yat›r›m amaçl› finansal varl›k sat›m›/ (al›m›)
‹flletme kaynakl› alacaklardaki art›fl
Mevduatlardaki art›fl
T.C. Merkez Bankas› hesab›ndaki art›fl
‹flletme faaliyetlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi
125
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
NOT 25 - YABANCI PARA POZ‹SYONU
31 Aral›k tarihleri itibariyle yabanc› para cinsinden olan finansal varl›k ve yükümlülüklerin, konsolidasyon
düzeltmeleri öncesinde, kay›tl› de¤erleri afla¤›daki gibidir:
Varl›klar
Yükümlülükler
Net yabanc› para pozisyonu
2003
21.497.809
(21.803.444)
21.834.125
(22.091.775)
(305.635)
(257.650)
ABD Dolar›
EUR
2004
GBP
Di¤er
Toplam
Kasa ve banka
1.236.827
Al›m-sat›m amaçl›
finansal varl›klar
3.558.869
Türev araçlar
200.038
T.C. Merkez Bankas› hesab›
380.032
‹flletme kaynakl› krediler
ve alacaklar
10.156.390
Yat›r›m amaçl› finansal varl›klar
12
Ticari alacaklar
173.403
Di¤er varl›klar
22.365
1.356.951
345.341
70.033
3.009.152
205.414
464.030
848.433
128.533
-
23.407
-
3.764.283
816.008
1.228.465
1.580.006
199.816
338.705
17.777
54.046
40.382
60.178
26.380
1.736
24
6.657
2.024
11.792.178
240.234
578.943
68.546
Yabanc› para cinsinden
toplam finansal varl›klar
15.727.936
5.011.132
654.860
103.881
21.497.809
5.228.417
7.805.610
5
82.230
196.389
1.041.618
6.199.930
2.177
264.729
67.414
17.450
579.433
35.133
47.555
24.682
9.117
163.827
19
33.658
4.051
6.296.602
14.748.800
37.334
428.172
292.536
Yabanc› para cinsinden toplam
finansal yükümlülükler
13.312.651
7.575.868
704.253
210.672
21.803.444
(2.564.736)
(49.393)
(106.791)
(305.635)
Al›nan fonlar, krediler ve ihraç
edilen borçlanma senetleri
Mevduat
Türev araçlar
Ticari borçlar
Di¤er yükümlülükler
Net bilanço pozisyonu
126
2004
2.415.285
Kasa ve banka
Al›m-sat›m amaçl›
finansal varl›klar
Türev araçlar
T.C. Merkez Bankas› hesab›
‹flletme kaynakl›
krediler ve alacaklar
Yat›r›m amaçl› finansal varl›klar
Ticari alacaklar
Di¤er varl›klar
Yabanc› para cinsinden
toplam finansal varl›klar
Al›nan fonlar, krediler ve ihraç
edilen borçlanma senetleri
Mevduat
Türev araçlar
Ticari borçlar
Di¤er yükümlülükler
Yabanc› para cinsinden
toplam finansal varl›klar
Net bilanço pozisyonu
ABD Dolar›
EUR
2003
GBP
Di¤er
Toplam
1.126.516
749.247
16.876
41.804
1.934.443
6.127.012
156.243
444.737
353.260
61.388
794.302
72.709
-
-
6.480.272
290.340
1.239.039
8.899.644
201.169
137.502
12.665
1.543.436
217.601
240.809
16.133
220.055
151.187
67.067
79.105
31.371
53.824
15.598
2.865
10.694.506
623.781
460.976
110.768
17.105.488
3.976.176
606.999
145.462
21.834.125
4.564.713
9.522.376
186
125.855
220.849
728.315
5.687.639
543
170.541
72.085
16.723
172.104
69.126
34.867
79.478
5.174
570.299
38.521
12.381
5.314.925
15.952.418
69.855
369.784
384.793
14.433.979
6.659.123
372.298
626.375
22.091.775
2.671.509
(2.682.947)
234.701
(480.913)
(257.650)
NOT 26 - TAAHHÜTLER VE fiARTA BA⁄LI YÜKÜMLÜLÜKLER
Verilen teminat mektuplar›
Kredi mektuplar›
Dövizli kabul kredileri
2004
2003
1.722.901
46.893
740.273
1.344.264
168.092
604.242
2.510.067
2.116.598
Borçlanma senetleri ile ilgili geri al›m ve geri sat›m taahhütleri:
31 Aral›k tarihleri itibariyle borçlanma senetleri (devlet tahvilleri, hazine bonolar› ve eurobondlar) ile ilgili
geri al›m ve geri sat›m taahhütleri afla¤›daki gibidir:
Geri al›m taahhütleri
Geri sat›m taahhütleri
2004
2003
2.327.537
80.194
790.754
112.856
127
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
Yabanc› para ve faiz swaplar› ile vadeli döviz al›m-sat›m sözleflmeleri ile ilgili taahhütler:
Döviz al›m
TL
ABD Dolar›
EUR
JPY
GBP
Di¤er
Döviz sat›m
TL
ABD Dolar›
EUR
JPY
GBP
Di¤er
Döviz swap al›mlar›
ABD Dolar›
EUR
GBP
Döviz swap sat›fllar›
ABD Dolar›
GBP
EUR
Faiz haddi swap al›mlar›
ABD Dolar›
EUR
GBP
JPY
Faiz haddi swap sat›fllar›
JPY
ABD Dolar›
EUR
GBP
Spot al›mlar
Spot sat›fllar
2004
2003
43.228
169.430
372.611
26.157
174.403
1.765
2.566
502.086
746.363
1.386
220.818
3.534
787.594
1.476.753
43.416
317.239
232.966
5.675
171.226
1.767
17.214
849.689
583.518
56.745
14.485
2.605
772.289
1.524.256
32.331
2.215.093
185.142
73.324
2.299.778
268.259
2.432.566
2.641.361
2.245.877
32.331
2.414.210
2.885
83.427
2.278.208
2.500.522
123.478
113.993
257.650
15.598
70.871
55.702
380.616
35.440
510.719
542.629
23.398
116.953
113.993
257.650
53.824
55.244
55.702
366.519
511.994
531.289
38.657
38.630
93.300
92.729
461.733
343.844
43.311
95.480
473.828
138.530
43.409
63.402
944.368
719.169
Taahhütler - Di¤er flirketler
Verilen teminat mektuplar›
‹hracat teflvik belgesine istinaden ihracat taahhütleri
Yat›r›m teflvik belgesine istinaden taahhütler
Verilen di¤er teminatlar
128
NOT 27 - YATIRIM FONLARI
Akbank, 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle SPK düzenlemeleri çerçevesinde kurulmufl olan 12 adet
(2003: 12 adet) yat›r›m fonunu ("fonlar") yönetmektedir. 31 Aral›k 2004 tarihinde bu fonlar›n portföyünde
3.706.830 YTL (2003: 3.274.470 YTL) tutar›nda devlet tahvili, hazine bonosu ve hisse senedi yer almaktad›r.
Akbank, bu fonlar›n tiplerine göre menkul k›ymetler al›p satmakta, kat›l›m belgelerinin ihrac›n› yönetmekte
ve benzeri di¤er hizmetleri sa¤lamakta ve bu hizmetler için %0,010-%0,012 aral›¤›nda hizmet ücretleri
almaktad›r. 31 Aral›k 2004 tarihinde sona eren y›lda bu fonlara iliflkin olarak elde edilen ücret ve
komisyonlar›n tutar› 109.130 YTL’dir (2003: 67.425 YTL).
NOT 28 - ‹fiLETME B‹RLEfiMELER‹
Holding’in, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›ndan DuPontSA, 30 Kas›m 2004 tarihinde DuPontSA’n›n
ortak giriflimcisi olan DuPont Polyster Europe APS’den DuPontSA’n›n %50 hissesini 147.308 YTL karfl›l›¤›
sat›n alm›flt›r. Sat›n alma ifllemi sonucunda iktisap edilen varl›klar›n, yükümlülüklerin ve flarta ba¤l›
yükümlülüklerin makul de¤erinin sat›n alma fiyat›n› aflan 293.862 YTL tutar›ndaki negatif flerefiye gelir
tablosunda di¤er faaliyet gelirleri alt›nda yer almaktad›r. DuPontSA bu iktisap iflleminden sonra Aral›k
2004’te 5.397 YTL net zarar etmifltir. Sat›n al›nan varl›klar›n ve devral›nan yükümlülüklerin 30 Kas›m 2004
tarihi itibariyle makul de¤erleri afla¤›daki gibidir:
YTL
Ticari alacaklar
Stoklar
Maddi duran varl›klar - net
Maddi olmayan duran varl›klar - net
Di¤er varl›klar
Banka krediler
Ticari borçlar
Di¤er yükümlükler
173.291
100.680
369.130
51.896
18.788
(74.095)
(126.266)
(72.254)
Net varl›klar toplam›
Tenzil: Sat›n alma bedeli
441.170
(147.308)
293.862
Holding, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›ndan I-Bimsa’n›n %50’sini IBM Türk Limited fiirket’inden 2.253
YTL karfl›l›¤› sat›n alm›flt›r. Sat›n alma iflleminden 1.376 YTL tutar›nda flerefiye do¤mufltur.
Holding’in Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›ndan Carrefoursa, 1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap döneminde
‹ntem Ticaret Merkezi A.fi.’nin %99,4’ünü 1.109 YTL karfl›l›¤› sat›n alm›flt›r. Sat›n alma iflleminden 4.242 YTL
flerefiye do¤mufltur.
1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap döneminde Holding’in grup d›fl›na yapt›¤› sat›fllar Müflterek Yönetime Tabi
Ortakl›k olan Danonesa Danone Sabanc› G›da ve ‹çecek Sanayi T.A.fi. ve Ba¤l› Ortakl›k olan Akkardansa
Sanayi ve Ticaret A.fi.’nin sermayelerinin s›ras›yla %49,88 ve %69,81’ine tekabül eden hisse senetlerinin
sat›fllar›n› içermektedir.
129
SABANCI HOLD‹NG
FAAL‹YET RAPORU
2004
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni
Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.)
1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap döneminde oluflan bu ifllemlerin detaylar› afla¤›da verilmifltir:
2003
Sat›fl has›lat›
Tenzil: Sat›lan iflletmelerin (varl›klar›n›n)/yükümlülüklerin kay›tl› de¤eri - net
127.748
(46.926)
‹fltirak sat›fl kazanc›
80.822
fierefiye ve negatif flerefiyenin, 31 Aral›k tarihleri itibariyle sona eren mali y›llara ait hareket tablosu afla¤›da
sunulmufltur:
fierefiye
Negatif flerefiye
1 Ocak 2004
‹laveler
Konsolidasyon kapsam›na eklenen (*)
Yabanc› para çevrim farklar›
De¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› (**)
‹tfa paylar›
261.535
1.376
14.909
(15.615)
(56.206)
(29.837)
19.425
(4.829)
31 Aral›k 2004
176.162
14.596
(*) Holding’in Ba¤l› Ortakl›klar›ndan DuPontSA’n›n mali tablolar›nda yer alan flerefiye tutar›n›n tamam›
DuPontSA’n›n 30 Kas›m 2004 tarihindeki iktisab› sonucunda bu konsolide mali tablolara ilave edilmifltir.
(**) 31 Aral›k 2004 tarihinde sona eren y›l içinde oluflan 56.206 YTL tutar›ndaki flerefiye de¤er düflüklü¤ü (Not
14) di¤er faaliyet giderleri içinde yer almaktad›r.
fierefiye
Negatif flerefiye
1 Ocak 2003
‹laveler
Yabanc› para çevrim farklar›
De¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› (***)
‹tfa paylar›
348.039
4.242
(21.002)
(42.873)
(26.871)
25.028
(5.603)
31 Aral›k 2003
261.535
19.425
(***) DuPontSA’n›n ba¤l› ortakl›klar›ndan Sasa DuPont Sabanc› Polyester Sanayi A.fi.’nin faaliyet sonuçlar›
nedeniyle, de¤er düflüklü¤ü tespitine yönelik olarak indirgenmifl nakit ak›m› yöntemine göre geri
kazan›labilir de¤er çal›flmas› yap›lm›flt›r. Buna göre konsolide mali tablolarda flerefiyenin kay›tl› de¤erinin,
geri kazan›labilir de¤erini aflan k›sm› için de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› ayr›lm›flt›r.
130
NOT 29 - B‹LANÇO TAR‹H‹NDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR
Holding müflterek yönetime tabi ortakl›klar›ndan Dusa’n›n %50 hissesini ortak giriflimcisi olan Dupont’tan
110 milyon ABD Dolar› karfl›l›¤›nda sat›n al›nmas›yla ilgili olarak Dupont ile 24 fiubat 2005 tarihinde anlaflma
imzalanm›flt›r.
Gerekli izinler al›nd›ktan sonra Dupont’a ait %50 hisse Holding’in ba¤l› ortakl›klar›ndan Sabanc› Industrial
Nylon Yarn taraf›ndan sat›n al›nacakt›r. Sat›n alma ifllemini gerçeklefltirmek üzere Holding Sabanc›
Industrial Nylon Yarn’›n sermayesini 110 milyon ABD Dolar› art›racakt›r. Sat›fl ifllemi gerçekleflti¤inde
Holding’in Dusa’daki etkin ortakl›k pay› %50’den %100’e yükselecektir. Hisse bedeli peflin olarak
ödenecektir. Sat›n al›nan net varl›klar›n makul de¤erinin tespiti ile ilgili çal›flma hali haz›rda devam
etmektedir.
131
Bu dökümann›n bas›m›nda %100 geri dönüfltürülmüfl ka¤›t kullan›lm›flt›r.
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
Sabanc› Center, 4. Levent 34330 ‹stanbul
Tel: (0 212) 281 66 00 Faks: (0 212) 281 02 72
E-posta: [email protected]
www.sabanci.com

Benzer belgeler