Dünya Gazetesi / Irak Ülke Dosyası Röportajı

16
ülke
ırak
29 Mayıs 2015 / CUMA
“Irak’tak yatırım
fırsatlarını takp
edyoruz”
T
PIC’n 1990’lı yılların sonundan bu yana Irak pazarında
aktf br rol üstlendğ blgsn veren Mthat Cansız,
özellkle petrol saha hzmetler ve petrol tcaret
alanlarında öneml projelere ve anlaşmalara mza
atıldığına vurgu yaptı. TPIC’n 2010 yılında, Irak’ın
‘Super-Gant’ petrol sahalarından Güney Rumala sahasında 45
kuyunun anahtar teslm sondajına lşkn haley kazandığını ve Irak
Mll Petrol Şrket SOC (South Ol Company) le 305 mlyon dolarlık
br anlaşma mzaladığını hatırlatan Cansız, “Proje kapsamında lk
beş kuyu kazıldı ve teslm edld. Söz konusu kuyulardan halhazırda
günlük ortalama 30 bn varl petrol üretlyor. BP-CNPC-SOC
konsorsyumu tarafından şletlen Rumala sahasında kalan 40
kuyunun sondaj operasyonlarına Nsan 2015 tarhnde başlandı.
Halen Irak Petrol Bakanlığı le IOC’lern açmış olduğu haleler
ve yatırım fırsatlarını takp ederek, bölgedek yatırım fırsatlarını
değerlendryoruz” dye konuştu.
Son yıllarda kaya petrolü (shale) üretimine ağırlık veren ABD’nin uzun yıllardır OPEC’den yaptığı petrol ithalatını neredeyse yarıya çekmesinin dengeleri değiştirdiğini belirten TPIC Genel
Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Mithat Cansız, Avrupa ve Asya ülkelerinin
yavaşlayan ekonomik büyümeden ötürü azalan enerji yatırım ve taleplerinin,
petrol fiyatlarını baskılayan bir etki yarattığını bildirdi. Bununla birlikte, başta
Suudi Arabistan olmak üzere ihracatçı
OPEC ülkeleri arasındaki fiili rekabetin de petrol fiyatlarının aşağı çekilmesine neden olduğunu belirten Cansız,
“Petrol fiyatlarındaki düşüş, petrol ihracatçısı çoğu ülkeyi ekonomik manada
zora sokarken, gelirlerini büyük oranda
ham petrol ve gaz satışından sağlayan bu
ülkeler (örneğin Irak gibi), gelirlerinin
azalmasını önlemek için daha fazla petrol üretme yoluna giderek, bir kısır döngü olarak fiyatların daha da düşmesine
sebep oluyor” diye konuştu.
Bu durumun aynı zamanda Türkiye gibi döviz bazlı akaryakıt fiyatlandırması yapan ithalatçı ülkeler açısından avantajlı olduğunu söyleyen Mithat
Cansız, “Uluslararası petrol camiasının
refleksleri ve değerlendirmelerine de
dikkat edilirse görünür gelecekte petrol fiyatlarının tekrar 100 dolar seviyesine ulaşması biraz zor görünmektedir”
ifadelerini kullandı. 2014 yılı petrol fiyatlarındaki düşüş ve buna bağlı olarak
2015’te ortalama fiyatların 60 ila 70 do-
Türkye, Irak’ın uluslararası
pazarlara erşmnde güvenl ve
stratejk br köprü görev
üstlenyor. Bu çerçevede, Irak
petrolünün dış pazarlara
ulaştırılması çn nşa edlen
Kerkük-Ceyhan Petrol Boru Hattı
bugünlerde öneml br şlev görüyor.
ırak
29 Mayıs 2015 / CUMA
lar civarında seyredeceğinin varsayılabileceğini söyleyen Cansız, “Türkiye
bu durumdan her hâlükârda kârlı çıkacak. Sağlanan döviz tasarrufu da cari açığın finansmanına kayda değer miktarda katkı sağlayacak. Ancak uzun vadede
bu durum, ihracatımızın büyük kısmını
yaptığımız ve gelirlerinin çoğunu petrol ve doğal gaz satışından elde eden Irak
ve Rusya gibi komşu ülkelerle ekonomik
ilişkilerimizde olumsuz bir etki yapma
potansiyeli taşıyor” yorumunu yaptı.
“Irak’ın thalat
kapastes düşeblr”
Petrol üretimini 2020 yılına kadar günlük 10 milyon varile çıkarmayı hedefleyen Irak’ın dünyanın en büyük petrol
ihracatçılarından biri olduğunun altını
çizen Mithat Cansız, “Irak aynı zamanda Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı
ülkeler arasında. Toplam ihracat gelirinin yüzde 99.6’sını petrolden sağlayan
Irak’ın petrol fiyatlarından ötürü yaşayacağı bir kriz, Irak’ın ithalat kapasitesini düşürebilir. En büyük ihracat ortaklarından olan Irak’a dış ticaret bağımlılığı
olan Türkiye de bu anlamda olumsuz etkilenebilir” şeklinde konuştu.
Türkiye için diğer komşularının ve
özellikle Irak’ın ihracat miktarının seyrinin stratejik önem taşıdığına vurgu yapan Mithat Cansız, iki ülke arasındaki
enerji ilişkisi hakkında ize şu bilgileri
verdi: “Türkiye, Irak’ın uluslararası pazarlara erişiminde güvenli ve stratejik
bir köprü görevi üstleniyor. Bu çerçevede, Irak petrolünün dış pazarlara ulaştırılması için inşa edilen Kerkük-Ceyhan
Petrol Boru Hattı bugünlerde önemli bir
işlev görüyor. Musul ve Kerkük’teki karışıklıklar dolayısı ile Kuzey Irak üzerinden gelen Irak petrolü, bugün itibarıyla
Ceyhan Limanı’na günlük ortalama 500
bin bbl olarak pompalanıyor. Bu durum
ise atıl kalan kapasitenin kullanımını
beraberinde getirerek, Irak’ın gelirlerine önemli oranda katkı sağlıyor.”
malara imza atıldığına vurgu yaptı. 1999
yılında Irak ile ürün ticaretine başlandığını ve Irak Devleti Petrol Pazarlama
Şirketi SOMO ile bugüne kadar toplam
9.5 milyon ton petrol ve petrol ürünleri ticareti gerçekleştirildiğini söyleyen
Mithat Cansız, bu ticari faaliyetle birlikte, bölgedeki binlerce çalışana istihdam
sağlandığını, iki ülkenin sosyo- ekonomik yapısına katkıda bulunulduğunu ve
devlete milyarlarca dolar vergi ödendiğini kaydetti. Cansız, Irak’ta edinilen ticari tecrübenin, Türkiye’nin uluslararası petrol ve ürün ticaretinde ihtiyaç
duyduğu kalifiye insan gücüne de katkı
sağladığını aktardı. “Irak’ta güvenilir bir
şirket olarak yerini alan TPIC, bu ülke ile
köklü ilişkiler kurmayı başardı” diyen
Cansız, “Irak Petrol Bakanlığı ile TPIC
arasında 2006 yılında imzalanan muta-
bakat zaptı kapsamında ise Qasab Petrol
Sahası fizibilite çalışmaları yürütülmüş
ve 2009’da tamamlandı” dedi.
Petrol saha hizmetleri bağlamında; 2001 yılında Irak’ın NOC (North Oil
Company)’ye ait Khurmala Sahasında 20 kuyu sondajı yapıldığını kaydeden
Mithat Cansız, 2005 yılında, yine NOC
ile 10 kuyu sondajı anlaşmasının imzalandığını fakat Irak’ta yaşanan güvenlik
problemlerinden ötürü proje gerçekleşmediğini bildirdi. TPIC’in 2010 yılında,
Irak’ın ‘Super-Giant’ petrol sahalarından Güney Rumaila sahasında 45 kuyunun anahtar teslim sondajına ilişkin ihaleyi kazandığını ve Irak Milli Petrol Şirketi SOC (South Oil Company) ile 305
milyon dolarlık bir anlaşma imzaladığını hatırlatan Cansız, “Proje kapsamında ilk beş kuyu kazıldı ve teslim edildi.
ülke
17
Söz konusu kuyulardan halihazırda günlük ortalama 30 bin varil petrol üretiliyor.
BP-CNPC-SOC konsorsiyumu tarafından işletilen Rumaila sahasında kalan 40
kuyunun sondaj operasyonlarına Nisan
2015 tarihinde başlandı” diye konuştu.
“Irak’ın kuzey ve güneynde
büyüme hedeflyoruz”
Irak’a yönelik hedef ve yatırımları hakkında da bilgi veren Mithat Cansız, “Türkiye için stratejik öneme sahip Irak’ta
TPIC’in benzer proje girişimleri kararlılıkla devam ediyor. Irak’ta son zamanlarda artan terör eylemlerine ve iç karışıklıklara rağmen, özellikle Irak’ın kuzeyi ve
güneyi, Türk yatırımcılar açısından nispeten daha güvenli bir iş ortamı sunuyor”
dedi. Cansız, bu bağlamda Irak’ta gerek
doğrudan gerekse alt şirketleri aracılığıyla petrol ve gaz arama üretim sahaları
ile petrol saha hizmetleri, petrol sondajı ve petrol ticareti alanlarında daha aktif rol alarak, büyüme hedeflediklerinin
altını çizdi. Cansız, “Bu kapsamda, Irak
Petrol Bakanlığı ile IOC’lerin açmış olduğu ihaleleri ve yatırım fırsatlarını takip
ediyoruz” ifadesini kullandı. Enerji alanında Türkiye ile Irak arasındaki işbirliği
imkanlarını da değerlendiren Cansız, bütün konjonktürel politik sıkıntılara rağmen Türk firmalara ve müteşebbislere
yabancılarla kıyaslandığında daha sıcak
bir yaklaşım sergilendiğini kaydetti.
“Yabancıların boşluğunu
Türk şrketler doldurablr”
Mithat Cansız, mevcut güvenlik ve iç
karmaşa sorunları dolayısı ile birçok yabancı firmanın faaliyetlerini askıya aldığının veya ülkeden çıkma eğilimi gösterdiğinin altını çizerken, bu şirketlerin
bıraktığı boşluğu Türk şirketlerinin doldurabileceğini öne sürdü. Bu kapsamda, kamu ve özel sektör firmalarının gerekirse işbirliği yaparak, Türkiye lehine
hatırı sayılır katma değer transferi gerçekleştirebileceğine işaret eden Cansız,
“TPIC bu minvalde gerek tekil olarak gerekse de özel sektörle ekonomik temelli işbirliği imkanlarını kullanmak sureti
ile petrol ticareti, petrol sondaj hizmetleri ve petrol ve doğal gaz saha işletmesi
konularında daha etkin bir rol üstlenmeyi hedefliyor” dedi.
“Pazarda aktf rol üstlendk”
TPIC’in 1990’lı yılların sonundan bu yana Irak pazarında aktif bir rol üstlendiği
bilgisini veren Mithat Cansız, özellikle
petrol saha hizmetleri ve petrol ticareti
alanlarında önemli projelere ve anlaş-
“We follow investment opportunities in Iraq.”
MİTHAT CANSIZ / TPIC General Director
and member of Board of Directors
MithatCansız informed that USA that has
focused on the shale oil production in recent
years decreased its petroleum importation
it made from OPEC for years almost to half
and this has changed the balances and the
decreasing energy investments and demands of
European and Asian
countries because of slowing down economic
growth have created an effect suppressing the
petroleum importation. Cansız, stating that the
actual competition between the exporter OPEC
countries, mainly Saudi Arabia, causes the
prices to be brought down, says “Reductions in
petroleum prices cause economical difficulties
to many petroleum exporter countries and such
countries that generate their incomes (like
Iran) mainly from crude oil and gas sale seek to
produce more petroleum to prevent decrease
in their incomes and cause further decrease in
prices as a vicious circle”.
Mithat Cansız, stating that this situation is
advantageous for importer countries such as
Turkey that make foreign exchange basis fuel oil
quotation, says “if the reflexes and evaluations
of the international petroleum community are
considered, it seems difficult for petroleum
prices to reach to 100 dollar level again in the
foreseen future”.
Cansız, expressing that it may be assumed that
average prices in 2015 will be about 60-70
dollars depending on the decrease in 2014 year
petroleum prices and says “Turkey will get
advantage from this situation in any case. The
foreign exchange saving will make a significant
contribution in financing of current deficit.
However, this situation has a potential to create
a negative effect on our economical relations
with neighboring countries like Iraq and Russia
to which we make most of our exportation and
that earn most of their incomes from petroleum
and gas sale.”