roja wela·t ket sala dudoyan

.c
om
we
te
ne
w.
ww
BIJI REVA AZADI
ROJA WEL AT'A YARDIM
B ıjl reya azadi, dımeşım reya te da
ı sterka wl venamıre, bıJI reya azadi
J ' ~ Kurdıstana sosyalis t tekoşln dıda
1 sal kete sala çaran, bıjl reya azadi
KAMPANYASINA KAT ILIN
her türlü
bizi mali
zorbalıjtın
güçleri n,
yanı
sıra,
bakımdan çökertm e
çabalarına rajtmen bugüne dek
bir yardım kampanyası açmadık.
Ama bazı yerlerde okurlanmız
bunu kendilik inden yaptdar . Ornejtin Federal Almany a'da çalı·
şan işçiler ve aydınlar geçtijtim iz
aylarda bir yardım kampanyası
açtdar ve bizi destekle diler.
İsveç'te de Roja Welat'a yardım
için bir ko!Dite kuruldu .
Türkiye 'de de gazeteni z Roja Welat'ı yaşatmak, daha güçlü
kdmak ve burjuvaz inin oyunlan bir yardım
Bu amaçla
Ziraat Bankası, Ankara Yenişe­
hir Şubesinde 65510 nolu hesabı
açtık . Yardımlarınızı bu hesaba
göndere bilirsini z veya bize başka
türlü ulaştırabilirsiniz.
Aynca, son aylarda yeniden
artan kıiğıt ve baskı masrafl an
karşısında
biz de gazeteni n
fiyatını
7,5 liraya çıkarmak
zorunda kaldık . Okurlanmızın,
gazeteyi yaşatmak için yapdan
bu arttırma yı anlayışla karşda ·
yacakla n kanısındayız .
nı boşa çıkarmak için
kampanyası açıyoruz.
eya azadi tekoşin dıda bo sosyaliz mi
di bese nav koladaran da perçe büne
ekıtlya gelan ü karkeran armanca wl ye
zadl, aşıti reya gelin Kurdıstan e
.c
om
Dejterli ııkurlar .
Irkçı-sömürgeci
R
E
Y
A
A la azadiye rattır ser mıle karleeran da
Z ordestly i naxwaze dı nava cihan& da
A gıri wi venamıre dı reya Marksiz mi da
o esti xwe em bıdın hev dı şere sosyalizme da
1 sal kete sala çaran, bıjl riya azadi
V.BARAK- LICE
İs veç' te dört dein:okratik kuruluş
gaze tem ize yapılan baskılan
prot esto etti. .
we
ÖZGÜRLÜK VE DEMOKRASi SAVAŞlNDA
R0JA WELAT BiR YAŞlNDA
te
Gacete aiz Roj' Welat EylUl ayında ~ir ya,ına
sirdi. Bu bir yıl
içinde Roja Welat ~Urt Halkının HsgUrlü k ve deaokr
aai aUcade leeine
bUyUk katkıl&r4a _ bulundu 0
Çı~aaını
~lleaek iateyen ·_ırkç_ı söaUrg eCi «Uçler in baakıl
arına karşı
kalıraanca giSI!Us _gerdi. Jud&rı~aaı,..
poliai ve boskurtlarıyla geriei
«Uc;ler Roj~ W8'lat•ı sokak sokak kovaluılar.
Baaanları, datıtanları,
okuyanları yalçal!Q'ıp karako llarda d&vdUl
er, - hapiae attılar. Tası
işleri aUdUrl wri için yıldırıa hısıyla
cezala r verdil er. Ama bUtUn
.
.
bu baskılar, •Roja- Welat•ı çıkaranları, satanla
rı, okuyanları yıl4ıraa4ı.
GUn geçtikç e gasete ais daha geniş kitlele re Te
en Ucra köyler e ulaştı.
Roja Welat y&lru.s ırkçı s.tıaUrgeci güçlere karşı
aavaşaakla kalaa4ı.
IUrt Halkını çikarl&rı u~a satan, eaekçi IUrt
köylül erinin sırtıaa
keae «i~i yapışaış geri~i aı~ ve beylere karşı
da aUcade le verdi.
IUrdiB \JDit eaekçi leria .ve geniş yı~ınların çıkarla
rını hiçe eayan •
aacereeı grupla r, ~oja Welat•ın etkinl
iki sayesin de tızgUrlUk ve
deaokr aai :hareke ttais içinde eekhi gi~i gtıvtle
gezdire mez oldula r.
~ --
Türkiye 'li Devrimc iler Hirliki,
İsveç Kürt İşçi Dernejti ve Roja
Welat'a Yardım Komites i adlı
dört demokr atik kuruluş, Roja
Welat üzerinde devam eden
baskı ve yıldırma eyleinıerini
kınayaiı ortak bir bildiri yaymladdar . .
.
Bildiride Roja Welat'a yapı­
lan baskdar anlatdıyor ve şöyle
deniyor :
"·Bu anti
demokr atik
baskılar Birleşmi' Milletle r İn·
san Hakları Evrense l ·Bey anna·
mesine, , ROma Antla,m asma,
Avrupa Konseyi kararliir ma ve
Helaink l Konfera nama tera dil•·
mektedi r. Türkiye 'de bu prensip·
leri uygıılayacatma aöz ·vermi.- ··
tir ... "
·,
StlRT TOM-D ER ŞUBESİ
OLACA N KONGR ESI
• YAPlLD I ...
Bis
.
ne
'
yurtdışındaki IUrdiatanlı
işçiler
Roja
Welat•ı ~irin~i
sayıaından
~eri ~kuyorus 've okutuyorus·~ · Gaaete aisdeki teorik yasılar
, KUrt iili
w.
ve ede\iyatından ıırnekler, özellik le de en doıru
biçiad e yanaıtılan
Turd haberl eri bisim burada ki ancade lemize ışık
tutuya r ve yıllardır
böyle bir yayın organına olan hasreti misi gi4er1
yor.
ölJI KUJA WELAT:
Baskılar
gazetem isi susturamayacaktır! Ileric i ve demokr
at ~eçinen
ve tırgUtlerin baskılar karşısındaki suekunıuıu
da bizi
yıldıraıyor. litlele r onlara gereken
cevabı veriyo r ve verece k.
ww
bası kişi
.. ..
.
T~ASU liUTUI IJLULE IUI İŞÇl.LBII.İ VB EztLD ıui.n.uui
BIRLIGİ!
J&ıtJıocD
"'
M:DIU WBLft.d U GKLD
ımcıı.K UDıU.ıd liİJ 1 .f.UA1
liD~'f
YlEBII
~Uif ~~ııı:ıı.n t.&Ş~ı• ömunuı
Ruja \\"daı Sa da -2
.i.ŞIJİ »AY.&JIIŞMA mDF.Il.l
Weetea lplat• , .
6. haaktl~H/M.
Siirt TÜM-D ER Şubesi Olatan Kongres i 10 Eylül 1978
günü yapddı ve seçimler e tek
başına katdan ÖZgürlü k Grubu
yönetim e geldi. Yeni yönetim
kurulun ca yapdan görev bölümü
ile başkanlıjta Yalçın Çabuk,
saymanlıjta Mustafa Aydın, yaz·
manlıjta da Veysi Algan getiri!·
di. Naci Yddız ve Fahri Güneş
yönetim kurulu üyelikl erine,
Kaddur Türkojtl u ve Erdojtan
Geyik ise genel merkez temsilci likine seçildile r. Eski öynetim
kurulu üyesi Erdojtan Geyik ,
açış konuşmasında şöyle dedi :
".Egem en güçlerin planlı
saldırdarının bedefier inden biri
de, hiç ku,kusu z, demokr atik
kitle örgütler idir. Bu açıdan, son
günlerde POL·DE R, TÖB-DE R.
TOM-D ER ve diter demokr atik
kitle örgütler i üzerinde oynanan
oyunlan halkımızın emekçile ri
bo.. çıkaracaklardır . Kamu e·
mekçiler inin mücadel eai özgür·
lük, · demokra si ve -yalizm
mücadel esinden ayn detildir .
"Bölücü lük" yaygaralannın yük·
selditi, halkımızın hergün yeni
bir gencı
fafist tertiple
karşılaştıtı şu günlerd e en geniş
tabanh aıati · fa,ist güç ve eylem
birliti zorunlu dur ."
'.,
Ro.ia Welat
SALA DUDOYAN
bir yaşında
Xwendekaren delal;
Rojname we Roja Welat sala xwe ternam kır u kete
dudoyan. Ev hejmare lO'an e bı dest we dıkeve . Me ew wek
rojnameka panzdeh roji hesılıandı bu. Le zulım u tedaye
koladaran fırsend ne da me.
Me dı destpeke da , ango dı hejmare peşin usa nıvisandi bu:
"Emre Roja Welat kın dıbe, an dırej dıbe, em nıkann
destpeke da tışteki bejm ... "
Heya Roja Welat, dı salen bere ji xwendeyen Kurd çend
caran cerıbandı bun ku lı Tırkiye bı zımane Kurdi u Tırki
rojname u kowaran derxının, le qet yek jı wan jı hej~are çaran
zedetır dernekatı bu. Roja Welat, weki gotına gele nie, "Imge
şeytin fırand!"
.c
om
ROJA WELA·T KET
·Değerli
Okurlar;
Gazeteniz Roja Welat geçtiğimiz eylUl ayında bir yılını tamamlayıp, ikinci yayın yılma girdi. 15 günlük bir gazete olarak
çıkmayı planladığımız halde bugüne dek ancak 10 sayı çıkabildik.
Bunun nedenleri ise sizlerce iyi bilinmektedir.
Türkiye'de şimdiye dek-Kürt diliyle yayın yapan hiçbir dergi
ve gazete -Özgürlük Yolu hariç- dört sayıdan fazla çıkmadı.
Gerici şoven güçler Roja Welat'ı da daha çıkmadan engellemek
ve çıktıktan sonra boğmak için elden geleni yapblar. Gazetenin
çıktığı gün toplama kararlan da birlikte çıktı. P~lis, zaten karar
bile aramaksızın onu her gördüğll yerde toplayıp götürme
yöntemini seçti. Büromuz birçok kez basıldı. ilk sorumlu müdürümUz 1,5 yıl hapisle cezalandırıldı, diğerleri hakkında da pekçok
kovuşturma var. Gazelemizi dağıtanlar, sat(llılar, hatta okuyanlar, pekçok haskılara uğradılar, bu nedenle birçok kişi
tutuklandı ve aylarca -yasalara aykırı olarak- tutuklu kaldılar. :. .
ww
w.
ne
te
we
Çer·te ı:anin, derkatına we ii ne hasan bıl . Hin ku ·hevale me
istida derxıstıne bırın Waliye Enqere, polez jı wan ra got: "Hıin
nıkarm bı zımane Kıırdi rojname derxının, zagonen Tırkiye bşte
ha qebıll nake, eme sere we jekın! ... " Me guh ne da lahf u
gehfen polez ıl hejmare peşin derxıst. Le polez tırs dabu
Geçmiş MC iktidan döneminde olduğu gibi, . pek s.aYJia
çapxanan, ewana ne dıwerin ku Roja Welat çapkın. Me geh lı ..
"özgürlükçü demokrasi" şampiyonu CHP iktidan döneminde de
Enqere, geh lı İstembole ew derxıst. Hımber zagonan derxıstına
we heqe me bu, le polez ıl hukumete guh ne dıda zagon ıl bu baskılar azalnıadı, hatta daha da sistemleştirildi. Daha
magonan .. Ewana Roja Welat lı kidere dıditın ew kom dıkırın u birkaç gün önce, polis, Yüksekova'da yapılan ve bıırfuva
gazetelerinin bile yer yer gayri insani bulduklan bir tatbitata
dıbırın. Bona ve bıfroşın. Polez ci ıl ci dıgeriya, rJı\w~iı ra dıgot:
"Kijan rojname dıfıroşm bı&oşm; le Roja Welat'ri'Qi Ger hıin we kınayan özel ekimizi engellemek için bDroyu basb, ma»e.e
karan olmaksızın aradı, altını üstüne getirdi . .
bı&oşm eme dezgeye we xırawbıi .. "
Nıha lı Enqere, lı İstembole ıl lı pır bajaren dın bıgerın , hıln
Ne demokrat bir ülke değil mi? Adamlar Kürt halkını
lı rojnamefroşan dıkarın hemu kowar;rojnameyen rast u çep
düşman sayıp onu imha etmeye yönelik tatbikadar yapıyorlar ve
bıbinın, le Roja Welat dı nav wan da xuya nake. Le disa ji me
siz bu tatbikatı kınamak özgürlüğllne bile sahip değilıiiniz!
·
ew frot. Roja Welat lı çarali welat belav bıl, ket bajaran u
· Geçmiş iktidar -gibi bugünkü de gazelemizi engellemek için
gundan, derket waren koçeran .. Ew bı hazaran çıl gıhişte deste
zora, yasadışı yollara, mali çökertme yöntemlerine başvuruyor.
gele me, ewana Roja Welat bı dıl ıl can hımbez kırın, xwendın ı1
Bugün büytık kentlerin gazeteci büfelerinde ıın ırkçısmdan, en
belavkırın.
sağından en sivri soluna kadar her türlü yayını bulabilirsiniz.
Teda lı ser me kem ne bı1. Pır caran polez erışi buroya me
İçlerinde bir Roja Welat yoktur. Çünkü Roja Welat ırkçı
kır, hevale me ı1 rojname bırın. Pır caran froşker , belavkır ı1
burjuvazinin korkulu rüyası olmuştur.
xwendekaren Roja Welat hatın gırtın bı mehan hepse da man.
Ev teda ı1 zulım iro ji ne hatiye bırin. Hin çend roj · bere polez
Ama buna rağmen gazetemiz yaşadı ve yaşayacak. O
disa bı du rojname ket, hat, buro tevlıhev kır.
halkımızın eline, kentlere - köylere ulaştı, ulaşacak. Halkımız
onu kendi sesi olarak görüyor, bağrma basıyor, oluyor,
Le disa . ji Roja Welat derket u ewe derkeve. Koledar edi
dağıtıyor. Roja Welat elden ele dolaşıyor.
nıkarın denge Roja Welat bıdın bırin. Reya azadiye ronak buye.
Gele me jı xewa kur hışyar buye. Pır nabori, roja sor ji we
Roja Welat emperyalizme, sömürgeciliğe karşı emekçi halkın
derkeve .. .
yanmdadır. O, ağalara, beylere, her türlü parazile karşı emekçi
Zordest jı Roja Welat dıtırsın . )ı ber ku ew buye yare karker
halkın yanmdadır. O, özgürlük, banş ve sömürüsüz bir toplum
u gundiyen Kurdıstane . Roja Welat bona hışyarbuna gel, bona
uğrunda savaşıyor.
azadi u aşıtiye, dıji zordesti u kedxwariye şer dıke. Ew. kıretiyen
kolonyalistan, dewlemendan, axa u began dıde ber çavan.
Roja Welat, halklan birbirine düşman etmek isteyen
Roja Welat dıji emperyalizme, kewnepareziye bı merani şer
gericilerin oyımlannı açığa vuruyor, emekçilerin birliğini,
dıke . Reça yakıtiye u tekoşine nişan dıde. Bıratiya karkeren
kardeşliğini savunuyor.
hemu welatan eşkere dıke. dıji şovenizme , nıjadpareziye
derdıkeve .
Bu nedenle sömürgeci yönetim, ırkçılar ve militaristler gibi
Xortıno! Ronahiya Roja Welat lı çar ali welat belavkın!
Kürt ağa ve beyleri de ona karşılar, onun sesinin kesilmesini
Karker u gundiyen Kurdıstane! )ın u mer, kal u cıwanen
istiyorlar.
welat! Bı rojnama xwe xwedi derkevın. we bıxwinın u belavkın.
Gençler! Roja Welat'ı ülkenin dört bir yanma yayın!
Mıle xwe bıdın hev, deste xwe kipkın!
Ülkemizin işçileri ve köylUleri, yaşlı ve genç insanlar,
Guh medın tırsa zordestan, guh medın derewinan u
gazeteniz Roja Welat'a daha güçlü sahip çıkm, onu dağıbn,
bebextan. Jı rojnama xwe ra xwedi derkevın.
yaygınlaştırm!
Xılasbun bı qiret u zehmet dıbe. Be zanin tıştek naçe seri.
Sizin desteğiniz tüm gerici güçlerin oyımlannı boşa çıkara­
Xwe bı zanine bıxemılinın , yekbın , dı riya azadiye da bımeşın.
caktır .
Hınge em dıkarın nire kolonyalistan u nire axa u began. nire
Sömürgecilerin tehditlerinden korkmayın, ikiyüzlUlere ve
zordestan bışkeninın.
dönekiere aldırmayın, birleşin, özgürlük yolunda yürüyün.
Roje n peşiye yen bedew e me ne .. .
Gelecek güzel gllııler bizimdir ..
Roja W clat Sayfa- 3
-----
SDSYIIJil TURKMENiSTAN 'DAKi
.c
om
YASA
- MDAN BiR KESiT
NEDEN ONA "SOSY ALİZM ÇlFTLlGl"
DEDİLER? .. .
Gerçeği bilenler ise -çünkü bugün gerçek
artık gizli birşey değil- ırkçılarm bu saçma
sapan lafiarına gülüp geçiyorlar. Evet, Sov-
yetler Birliğinde milyonlarca Türk yaşıyor,
ama onlar "esir" filan · değiller. Türkmenistan'
da, Azerbaycan'da onların kendi cumhuriyetleri var . Onların · üstünde hiçbir ulusal baskı
yok. Ekonomileri gibi kültürel yaşamları da
hızla gelişiyor . Esir olmak şurda kalsın, onlar,
sömürü ve zulme temelden "s on veren; özgürlüğü, eşitliği, gelişmeyi bir gerçeklik haline
dönüştüren sosyalist toplumun insanları ..
Irkçılarm propagandasına kaııan ınsanlar
* * *
Türkiye'deki
ne
te
ıı.z değil Türkiye'de. Özellikle yoksul halk
kesimlerinden pekçok genç bu masallarla
aldatılıyor . Ama ırkçılığı yaratan, besleyen
kaynaklar hiç de o kadar saf değiller. Onlar ne
yaptıklarını çok iyi biliyorlar. Günümüzdeki
CİA 'dan "Başbujf 'a , oradan türlü ırkçı yayın
organlarına, ·ETKO (Esir Türkleri Kurtarma
Ordusu) denen çetelere kadar uzanan sinsi bir
şebeke kitleleri bu yalanlarla aldatmaya çalışı­
yor. Böylece emekçi kitlelerin safları bölünüyor , kitlelerin mücadelesi saptırılıyor. Pekçok
saf insan, kendilerini sömürenleri, onların
' ard~'ldaki emperyalist güçleri unutup böylesi 'I·~ hayaller le savaşmaya kalkıyorlar .
." Sosyalizm" adını öneren oydu .
Oldukça geniş ve tozlu (her iki yönde de
gidip gelen arabalar vardı), kıvrılarak biraz
"Onun ne anlama geldiğini kendisine
ötedeki ağaçlik içinde kaybolan bashayağı bir ~ordum" dedi Nepesof "ve anladım ki sosyasakaktı o.
lizm tarlada birlikte çalışma onu ortaklaşa
sulama ve ürünü paylaş~a aniamma gellyor.
Ötede bir küçük meydan , ortada bir
çeşme, bir kalabalık ve müzik sesi. ..
"Bunu köylülere anlattım . Dedim ki; biz
hep kötü bir hayat yaşadık, babalarımız da
Bu, Türkmenistan'd aki "Sosyalizm Çiftli·
öyİe; babalarımızın babası ve onların babaları
ği" ile ilk tanışmamdı.
da. Sosyalizm iyi bir yaşam demektir. "
Sovyetler Birliğinde kurulan en eski
Bu Jiedeiile çiftliğe " sosyalizm" ad mı
tarımsal yerleşim merkezleri 'Türkmenistan'
dır. Ama sosyalist devrim oluncaya kadar •erdik"
Türkmenlerin kendi devletleri yoktu . Türkmer
Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Ekim 1924'te
ilan edildi.
Işte çiftlik ekonomisti Yazdurdi HocadurSık sık deriz ki, bu Sovyet Cu"mhuriyeti . iiyef'tAn aldığun !)azı bilgiler:
"herşeye baştan başladı". Türmenistan kurul.
duğu sırada nüfusun yüzd'e 99'dan fazlası
Devlet çiftliğe 680 mil 2 kadar toprak
okuma yazma bilmeyen, salgın hastalıklı ve vermişti. 2960 dönüm kadar bir alan sulanafazlas~yla batı! itikatlıydı ve ülkenin geniş rak verimli arazi haline getirildi. 2480 dönümbölümü bir damla suyun elmaalardan daha !Ilk bir alan ise kumlardan kazanılmaya devam
kıymetli olduğu bir çöldü.
ııdiyor. Geriye kalanı, özellikle koyun ve deve-
we
Türkiye 'deki ırkçılar-Turancılar bir sakızı
ötedenberi çiğneyip durur . Sovyetler Birliğin ­
deki 40 milyon "esir Türk"ten sözeder ve
onları "kurtarmak"tan demvururlar ..
:lım için gönderilmiş ve Ruslara çevirmenlik
yapan biriydi.
ırkçıların , Turancıların bu
herhalde en başta Sovyetler
Birliğindeki Türkler gülüp geçiyorlardır . Şu
kadarı bile ırkçılara gülüp geçmeye yeter :
Sovyetler Birliğinde, hangi ulustan olursa
olsun aç insan yok, işsiz insan yok . Türkmenistan'da devrimden önce halkın yüzde 99' dan
fazlası okuma yazma bilmiyordu . Bugün orada
eğitim görmeyen bir tek çocuk bile yok . . Ama
, Türkiye'de var.. Burada milyonlarca işsiz
insan ve işi olduğu halde karnını doyuramayan daha da milyonlarcası . . Türkiye'de halkın
yarısı daha okur-yazar bile değil. Okur yazar
olanların ise durumu malüm .. Türkiye'de 10
milyonun üstündeki Kürt halkının kendi
dilinde bir tek okulu bile yok ve bundan
sözedenleri hapisiere tıkıyorlar.. Esir mi
arıyorsunuz, baylar, işte Kürdistan ve Kürt
halkı ; neden o kadar uzaklara gidiyorsun uz? ..
şamatalarına,
ww
w.
tür
Aşağıda Soviet W eekly adlı bir Sovyet
dergisinden aldığımız Türkmenistan 'la ilgili
bir yazıyı okurlarıınıza sunuyoruz . Gerçekler
ırkçıların aniattıklarından çok farklı ..
ROJA WELAT
Roja Welat Sayfa- 4
,
.......
__,
Eski çöl , verimli
tarım alanına dönüştü .
Co~rafya pek değişmedi, Kara Kum 'un !erin otlatılınası için çöl
atlağıdır .
kumları hala ayakları ve soluğu yakar . Ama
Karakurum Kanalından suyun akmasıyla
birlikte esas değişiklik 1960'ın başlarında
"ıil29'da kollektif çiftliğimize " sosyalizm" oldu .
adını taktık, o zamanlar bu sözcüğün n<
Bugün herçeşit sebze, uzum, kavun,
anlama geldiğini zor anlıyorduk."
elma, erik yetişiyor ve binlerce koyun sığır ve
deve vardır .
Konuşmacı Şali Nepesof'tur . Şimdi 70'in·
Çiftlik en çok da üzümleri ve şarabıyla
dedic . O, bu çiftliğin organizatörlerin den biri
idi
-ö.nlüdüı.
Yasman Salik şarabı -çiftlikteki 'ana
Köyd'e Ru sçayı çat-pat konuşan tek köyün adını taşıyor- birkaç
uluslararası ödül
·adam, oraya Komünist Parti tarafından yar- j{azandı.
tarih 50
yılda
uzun bir yol
aldı.
Çütlitin kavunlan Moskava Ekaııami
Sergisinde gösterildi ve ünlü Althaltekin cins
atları burada yetiştirilir.
Çiftlik 100 traktöre, 100 kamyona, biçer
döverlere, bir damates konserve fabrikası ile
süt ürünleri fabrikasına sahiptir.
Ev ler
tuğladandır,
çiftlik
tarafından inşa
.c
om
edilmiştir, geniş ve rahattırlar. Çütçiler bunları ya doğrudan ya da takside satın alırlar. •
Ödeme işi tamamlandığında, artık başka
birşey için harcama yapmaya gerek yaktur.
Su, gaz ve elektrik tesisatını çiftlik yapar .
Gaz ve su bedavadır ; elektrik için ise
çiftçi, yılda bir kez maliyetin dörtte birini
öder, geriye kalanını çiftlik karşılar .
Her ev, çiftlik tarafından ayrılan, en az 5
dönümlük büyük halıçeler içinde bulunur.
Yeni yapılan evlerin garajları da · vardır .
Şimdi çiftlik ailelerinin yarısının kendi arabaları vardır.
Ana okulu yaşındaki çocuklar (7'nin
altında olanlar), sabahları çiftlik bakım merke·
zine götürülür ve akşamları buradan alınırlar .
Çocuklarm yiyecekleri v.s . parasız sağla·
Nüfuslan ortalama 7-8 dalayında alan
Türkmen aileleri için ~nemli bir yardımdır bu .
Çiftlikte 3 okul, bir sağlık
personelli bir doğumevi vardır .
ocağı
we
nır.
ve 17
Üç tedavi ve ilk yardım merkezlerinden
birine gönderilir ki; buralarda sasyalizDL.
çiftliği için 200 ya tak a:yrılmıştır.
Çiftlik üyesi 'kadınlar 55'inde, erkekler ise
60'mda emekli olurlar.
* * *
te
Sosvoliz;.. CIItiiiinde bir kllyiU evi ...
Nari, eğlence ve kültür
yöneticisinin temsilcisidir.
"İşlmi
"Çünkü
yor."
kolay
yaşamın
işlerinde
çiftlik
buluyorum" dedi, Nari,
kendisi kişiyi İŞe özendiri·
ne
40 yaşındaki Nari Karayeva, çütlitin
Komünist Partisi şubesinin sekreteri. Görevi
başmda o, hala uzun ulusal giysilerini giyrnek·
ten hoşlanıyar.
"Her evde eski günleri çok iyi
var."
hatırlayi!D
yaşlılar
"Eskiden insanlar bir içimlik su için
birbirlerini öldürürlerdi; açlıktan, bulaşıcı has·
tahklardan ölürlerdi."
için bana yardımcı olabllirain. Yann yeni .
SoVyet Anayaaaaı Taalağmm bir tartıŞmaaı
olacak."
"Sizin herhangi bir yardıma ihtiyacınız
yok" dedim. "Yapacatm tek Şey, bana söylediklerini çiftçi arkadaşianna da hatırlatman
olacak. Onlar Anayasayı içerdiği tüm ilkeler·
le birlikte, eylem içinde görmüşler."
"Öyle yapacağım" dedi N ari.
İ.KİRİLLOVA
"Benim kuşağım ıçm ilk iş durmadan
görmekti. Çocukluğumda ailemde okur
yazar hiç kimse yoktu ."
w.
eğitim
"Liseyi bitirdiğimde Aşkabad'a gittim ve
annemle babamın karşı koymalanna rağmen
üniversiteye devam ettim."
"Annem hüngür hüngür ağladı ve bir yıl
boyunca gözyaşlarını sürdürdü. O, bu büyük
ww
şehirde perişan olacağıma inanıyordu. "
Çiftiilde olıı.uld~n dönen sençler .. .
"Ama nitelikli bir öğretmen olarak geri
ve o, başkalarının bana saygıyla
baktıklarını görünce haykırarak şöyle dedi:
döndüğümde
"Demek bir Türkmen
. bir insan alabilir!"
kadını
gerçekten de
Şimdi çiftlikte 60 kadar nitelikli teknisyen
ve kolej mezunu çalışıyor . Çiftlikten 210 kadar
genç ise şu anda kolejlerde eğitim görüyor .
Nari birden zamanı hatırlattı. Geç olmuş·
tu. Burada gün ağarmadan kalkmalısın;
çünkü günün sıcağmda çöl güneşi altmda
çalışamazsm.
Nari, "gece burada kalırsan daha iyi
olur" dedi. "Böylece hazırhyacağım konuşma
Çiftiilin anaokUiun-da··Çocuklu ...
Roja W elat Sayfa - 5
,.
1·
. . ... .
K-anatlı
J • 78 Tatbikatı
RSil
DT
r1~ H··.".
aşireti seçilınişti. Aşiret halkı, erketi-kadını,
çacutu-yaşlısıyla günlük yaşamını sürdürür -
ken "mavi kuvvetle r" denen komando birlikleri onları eembere alıyor, bir 'yandan uçaklar
çadırları bombala rken, diter yanda da kaıılan­
dalar harekete geçip, kadın, çaluk-çac uk, yaşlı
demeden hepsini imha ediyorlardı. .
'
feryatları, atılan bombala rm sesi toza-dum aha
karışıyordu . Götüs · göğüse, diş · diŞe bir
.c
om
Geçtiılimiz 14 eylülde, Hakkari' nin Yüksekava ilçesinde yapılan Kanatlı 78 Jandarm a
Komando Tatbikatı, tam - anlamıyla Kürt
halkın~ karşı bir gözdallı ve savaş provası
nitelikind e idi. Düşman alarak bir Kürt göçebe
•
mücadele başlamıştı. Makinalı tabancala r,
otomatik silahlar patlıyor, Kürtçe "yandım
an am!" sesleri ve " ah" feryatlarıyla aşiret
üyeleri bir bir ölüyordu .
"El bombaları patlıyor, çadırlar yanıyor,
ortalıkta ·gürültüd en deliye dönmüş atlar,
koyunlar tozu dumana katıyorlardı. ( ... 1
HerŞey beş dakika içinde olup bitmişti ... "
Bu tatbikatın düşman diye Kürt halkını
seçtiği herbakımdan açık . Zaten bunu Türk
ve "birlik" nutukları atan sömürgec iler, neden
böyle bir provaya gerek duydular . Bunun
nedeni Kürt halkının zulme, sömürüy e karşı
,.ııan yıllarda güçlenen özgürlük mücadele sidir.
Türk hükümet i , daha geçende, Hakkari yöresinde Kürt yurtsever lerini ve aşiret mensuplarını birbirine kırdırdı. Bu çirkin , insanlıkdışı
plan ırkçı Batdat reı ımı ve SA V AK 'la
ortaklaşa uygulandı. Şimdi de aynı yörede
Kürt halkının gözleri önünde bir imha planının
provası yapılıyor .
"Bakın işte" deniyor,
"rahat durmazsanız sizi böyle yaparız!"
Sömürge ciler, Kürdista n'da giriştikleri
her kırımdan sonra bu yörede resmi geçitler
düzenlemişlerdir.. Şu .anda da, kitlerin özgür.lük isteklerin e, demokra tik' hak isteklerin e .
karşı tatbikatl ar sahneliyo rlar. Hep aynı zorba
mantıtı ..
·
·
we
KORDİST AN' DA HER ZAMAN ILAN
EDILMEMIŞ BİR SlKlYÖ NETlM VARDIR
.. .
<j.,
Sömürge ci, ırkçı Türkiye egemen sınıfları ­
Kürt halkına karşı niyetlerin i belirten
elbette yalnızca bu tatbikat değil. Yıllardan : :i
beridir ki Kürdista n'da komando birlikleri . 3
köyleri, kasabaları tarayıp duruyor , halka
görülmed ik işkenceler yapıyorlar. Bu zulüm ve . ·
işkenceler zaman zaman basma yansıyor.
Baskı, zaman zimıaıi da küçük ölçekte ·
arniara varıyor. Sınır boylıiruıda
geceleri ev lerinde ışık bile yakamıyorlar .
distan'da resmi sıkıyönetim almad~ı zaman
da hep ilan edilinemiş bir sıkıyönetim vardır:
Janoiarm a ve polis bildikini yapmaya devam
eder. Idare halka karşı daima düşmanca
duygutar la daludur.
Sınırlar maym tarlalatıyla,
te
nın
...
-~
....
ww
·
burjuva gazeteler i bile gizlemiy orlar. Birçok
fıkra yazarı bu kan'Uya dokundu ve tatbikatın
hatalı oldutunu açıkladı. O yöreden seçilmiş
bazı milletvek illeri ve senatörle r de, düşman
diye "yöre halkının" seçilmiş almasını kınadıiar .
Militatis tlerin, Kürt halkını açıkça düş­
man ilan eden ve ona karşı bir savaş provası
niteliğinde olan bu tatbikatı her bakımdan
çirkin ve insanlık dışıdır . Ama onlar bu tür
jenasit uygulamalarına, kırımlara, sürgünle re
alışıktırlar;
tarihte bu yola pekçok kez
başvurdular ve bunun hesabını kimse kendilerinden sormadı.
Bir Kürt halk türküsün de Zilan Vadisi
kırımı anlatılır. Sömürge ciler 1930'lard a Geliye
Zilan 'da 44 köyü yakıp yıkmış, halkını toptan
ne
..-
w.
~-­
••
Bu bir jenosit provasıydı ve öyle aldu tunu, İlhan Selçuk bile yazmak zorunda
kaldı ..
15 eylül tarihli gazeteler bu "başarılı
~atbikat"ın çarşaf çarşaf resimleri ni yayın­
ladılar . Cumhuri yet gazetesi muhabiri erinder
Ahmet Atan , olayı gazetesin e şöyle yansıttı:
"Jandarm a komandoları, göçebe aşireti
temsil eden arkadaşlarını tam 300 saniyede
topluca yokettile r ... "
Gazetede şöyle devam ediliyor :
"Kendine özgü rengaren k giysileri içinde
kadını, erkeği, çocuğu ve ihtiyarı ile göçebe
aşireti çadırların arasında, çevresind e odun
kıran ,
çalı
toplayan , yün eğiren, koyun
otlatan, kazan kaynatan , çamaşır yıkayan,
yemek pişiren canlı bir topluluk tu ... Yeşilli
şalvarları, ayalı yemenile riyle sağlıklı ve duru
bakışlı göçebe kadınları, genç kızları
( .... )
çocuklar
keçi kılından örme çadırların
arasında koşmsca oynuyorl ar, ihtiyar nineler,
dedeler, kilimin üzerine oturmuş, yüzü toz
toprak içindeki şirin mi şirin bebelerin i
seviyorlar ...
"Dalgalı renkli gizleme elbiseleri yle dost
gerilla birlikleri nin sürünere k göçebe çadırları·
na yaklaştıkları görüldü. Çember içine alınan
çadırları ve içindekile ri saran çember giderek
daralıyordu. Daha sonra tek tek kenarlard
a
bulunan göçebele r kasatura tarla sessizce öldü·
rüldü. Bu arada can çekifen birinin bağırmaaı
üzerine tüm efiret ayaklandı. O uada ortalık
birbirine Kinfl. sııı-ıı seateri kadm, çoluk-ço cuk
yoketmişlerdi.
"Ben bu gözleriml e gördüm, bu kulakla·
r1mla işittim."
"Dediler , Zilan Vadisi'ni n 44 köyünü
"Dünya yüzünden silelim ... "
Bu türküde yalnız insanların ölümü,
çocuk, kadın ve ihtiyarların haykırışiarı değil,
ineklerio böğürtüsü, at kişnemeleri, koyun
melemele ri de dile getirilmiştir , aynen Yüksek·
ava provasında aldutu gibi ...
Sömürge ciler, ırkçı militarist ler dün bir
çok kez jenasit suçunu işlediler ve bugün de
Kürt halkını bununla tehdit ediyorlar . Perva ~ız"" · Hazırlıklarını dünya kamuoyu nun göz lerinden gizleme gereı}ini bile duymada n ..
Sık sık, iki yüzlü bir tekilde "karde•l ik"
adımbaşı
karakalla r
ekipleriy le
örülınüştür.
i-ak
datıtmayan,
yönetim
halkımıza
iş
"kaçakçılıtı
ve seyyar jandarma
Kürt köylüleri ne topvermeye n ııamürgeci
önlemek " adı altmda
ölüm datıtıyar .
Türkiye' de hükümet ler deılişiyor, ama bu
zulüm devam ediyor. Nitekim, "Dotu'd a ·
bululara · son verecetin l" açıklayan, "demok· "·
,.. .;
----~
• . !"!"'!'
•. .~
.•.~
•. ~
.• .~
•• ~
..."!""
. ~-~
. . .!"!"'!'
•. ~
• . -~
· .~
.. ."!""
. .~
..."!""
.. ~
..."!""
.. ~
..."!""
. .~
..."!""
.. ~
..."!""
.. ~
..."!""
. .~
. . •"!""
.. ~~-------------...
.. ...........
.
~ --
ov
rasi" vaadeden Ecevit'in kurdu~ hükümet
döneminde de Kürdistan'da zulümden hiçbir
şey azalmadı. Tersine, ırkçılar, militaristler
şimdi
daha da azgınlaşmış görünüyorlar.
Hakkari planı ve bu hükümet döneminde oldu .
Yüksekova tatbikatı yine öylesine .. Bu hükü ·
met de mayın tarlalarını kaldırmak, mayınlı
toprakları köylülere dağıtmak yolunda hiçbir
adım atmadı ve atacak gibi de görünmüyor.
SÖMÜRGECİLERİN VE ŞOVEN
AYDINLARlN
.c
om
ıPILA
Kürt ulusunu bölüp parçalıyarak köleliştire·
bileceklerini, zorla boyunduruk altında tutabi·
leceklerini sananlar kesinlikle yanılıyorlar. Her
halk gibi Kürt halkı da köleliğe evet demedi
ve demiyecektir .
Sömürgeciler, ırkçılar, militaristler! Kürt
üzerindeki baskı politikanıza son verin!
l(ürt halkının ulusal ve insanı · haklarına
s.aygılı olun! O zaman g~receksiniz ki bu
ülkede Türk halkı ve Kürt halkı yanyana
halkı
TELAŞI
Sömürgeci yönetimin bu tür tatbikatlara,
onun korku·
sundan kaynaklanıyor. Sömürgeciler, Kürt
halk kitlelerindeki uyanış karşısında paniğe
kapılınıştır . Onlar her kırımdan, her sürgün·
den sonra artık Kürt halkının işini bitirdik·
lerini sandılar. Ama halkımız asla boyun
eğmedi ve herkeresinde yeniden zulmün karşı·
sına dikildi.
Onlar Kürt halkının dilini,
kültürünü , tarihini yasaklıyatak açtıkları okul·
larda onu eritmeyi unıdular; ama şimdi bu
okullardan binlerce, on binlerce bilinçli yurt·
sever boyveriyor. Özgürlük sloganları okullar·
da, meydanlarda, .kahvelerde ve köylerde
yükseliyor; bu sloganlar Kürdistan'ın dağına
Sömürgeci yönetim bundan öfkeye, telaşa
kapılıyor ve halkımıza gözdağı
vermek için işte böylesine tatbikatlara başvu­
ruyor. O bunun için durmadan Kllrdistan'a
kışlalar, karakallar yapıyor, durmadan komando birliklerini üslendiriyor, savaş planları
yapıyor .
'
kardeşçe yaşıyacak, aradaki birlik sımsıkı
alacak, bu düşmanlığı yaratan sizsiniz, · sizin
sömürü ve baskı politikanızdır . Emekçi Türk
ve Kllrt halkları kardeştirler onları siz eziyorııunuz ve birbirlerine düşman etmeye çalışı­
yorsunuz. Sizin saltanatınız yıkılınca her iki
halk da özgürlüğe kavuşacak ve barış içinde
yaşıyacaktır . Suçlu sizsiniz,
ne
Bu bir çıkaryol değildir kendileri için.
Onlar Kürt halkını ne zulümle, ne tehditle dize
te
taşına kazınıyar.
şaşkıniıka
*
*
ww
w.
·*
getiremezler . Sonunda kaybedecekler onlardır,
sömürgecilerdir, zalimlerdir.
Barış ve birlik isteyenler, ülkede "huzur"
isteyenler Kürt halkına haklarını versinler.
Yirminci yiiızyılın son çe~ğinde özgürlllk
kıvılcımının tllm dünyayı tutuşturdu~. diln·
yamızın özgürillit ve soayalizm yolunda fokur
fokur kaynadıtı bir çajda yirmi milyonluk
ünlü
"insancıl"
yufka yürekli "hikayeci",
Bay Oktay Akbal!
ki 21 eylül tarihli Cumhuri-
Neler yazınıyar
yet 'te.
Bay 1\kbal lsveç'te "kendini Kürt sayan"
gençlerle konuşmuş .. . Yani Bay Akbal'a göre
"Doğu illerimizde" Kürt yok da kendini Kürt
sayaqlar var .. Her yere batasın yazarlık, seni
de ne hale düşürdüler!. ..
Bay Akbal 'a sormuşlar Stokholm 'de.
"Kürtler niçin kendi dilleriyle öğrenim görmü-
we
gözdağı girişimlerine başvurması,
şu
"sıcak duyguların adamı"
Burjuva basını da her zaman oldugu .gibi
sömürgeci politikanın çığırtkanlığını yapıyor.
"Aydın" geçinen
bir kısım burjuva köşe
yazarlarının Yüksekova tatbikatma yönelttik·
leri eleştiriler ise son derece ilginç . Bu baylar
-İlhan Selçuk,
İpekçi,
Oktay Akbal ve
ötekiler- hepsi de aşağı yukarı aynı endişeleri
duyuyor, aynı şeyi söylüyorlar . Onlar, bu
tatbikatı yapanları " akılsızlık"la suçluyorlar.
"Neden böyle bir şey yaptınız. Hem· de onu
dünya kamuoyuna açıkladınız, düşmanlar onu
bize karşı kullanırlar .. " diyorlar. Yani bu
bıiylar. "yaptığınız zaman yapın, ama gizli
tutun" diyorlar açıkça .. . Onların ilericiliği bu
türden işte. Onların "insani" duyguları böyle·
sine yüksek!. ..
Rüzgara göre kalem aynatan ·.riiqar oku
Bay İpekçi' hele malüm ... Bay Selçuk'un
l(lvenizmi üstöne de çok yazıldı; o da bu
yaştan sonra huyunu detiftirecek delil.. Ya
\.
'
1
yorlar? Niçin hükümetlerin sürekli baiılusi
altındalar? Niçin 'Doğu ilieri halkı" kendi
kendini yönetmiyor?"
Bay Akbal bu sorulara çok bozulmuş.
Bunu diyenleri düşman sayıyor. : İyi ama Bay
Akbal, sizin kafanızda beyin var da başka·
sınınkinde saman torbası mı? Sana Türkçe
konuşmayı yazmayı yasaklasalar ne yapardın
acaba? Başüstüne mi derdin? .. Sana komando
dayağı atılsa "oh ne iyi" diye mi karşılık
verindin? Neden sıra Kürt halkına gelince
mantığı yitiriyor, bunaklar gibi konuşuyorsu·
n uz?
Kürt
halkı
da Arap halkı gibi Çinliler,
gibi Türk halkı gibi bir halktır ve
özgür yaşamak istiyor . İşte bu kadar!
Halkları zorbalıkla baskı altında tutanlar
hiçbir yerde bu gerçeği kabul etmeye yanaş·
m adılar, ama gerçek kendisini kabul ettirdi
sonunda . Siz de bir gün gerçeği kabul etmek
zorunda kalacaksınız ...
Kardeşlik mi? Evet . Birlik mi? Hayhay
Ama özgür insanlar olarak, özgür ve eşit!
Bay Akbal ve onun gibiler, Türk halkına
hizmet etmek istiyorsanız , onun · çıkarını
düşünüyorsanız Kürt halkının üstündeki zulme karşı çıkın . Unutmayın ki bu politika
Emekçi Türk halkının politikası değildir .
Sömürücülerin politikasıdır . Sömürüye, zulme
karşı her iki halkın devrimci birliği için
çalışın. Barış böyle kazanılacaktır, kardeşlik
ve birlik böyle güçlenecektir. Bunu öğrenin
.rtık . ırkçılığın çirkin maşası almaktan kurtarın kendinizi!
Vietnamlılar
KANLI SA
H REJiMiNiN SONU YAKINDIR
•
sıntılar
Şahlık
reıımı, İran halkzorba rejime karşı müca
delesini önlemek, sindirrnek için
SAV AK adlı istihba rat, işkence
ve cinaye t örgütü nü oluştur­
muştur . Bu ülkede en doğal
insan haklarından, düşünce ve
larının
basın özgürlü~ünden, haberleş­
menin gizlili~i hakkından, örgüt
en yo~un bir
teröre dayan arak
ayakta durmaktadır. Şah, emperyal istler tarafından e~itilen
ve donatılan kendin e bağlı bir
ordu besliyor. Bu ordunu n generalle ri, subayları yüksek maaşlar alıyor . ve halkı safalet
içinde yaşıyan İran'da lüks
içinde yaşıyorlar. Onlar İran
halkını
ve
de~il.
Şah'ın
tahtını
Ama İran'ı soluk alınamaz
bir baskı rejimine, bir cehenneme çevire n tüm bu tedbirl ere
rağmen İran halkı sinmedi .,;e
direnişini alttan alta sürdür dü.
Son aylard a ise bu direniş geniş
patlamalarakdönüştü.
İran'ın
pek çok kentihi:le kitlele r sokağa
döküld üler, özgürlük istekle rini
ve Şahlık rejiminin son bulma sım dile getirdi ler. Ordu ve
polis kitlele re silahla karşılık
verdi, İran'da oluk oluk kan
aktı. Di~er yanda n da İran
kasabı, kitlele ri oyalam ak için
ww
w.
ne
koruyo rlar ve halkta n gelen en
küçük direnişleri kanlı biçimde
ezmeye hazır tutuluy orlar.
Dev petrol gelirle rinin büyük bir bölümü bu ordunu n
donatırnma gidiyor. İran şahı
durma dan silahla myor. Son yıl­
larda İran'ın silahla nmaya ayırdığı parala r Türkiy e gibi bir
ülkenin bütçes ini aşacak miktarlara ulaştı . Başta ABD tekelleri olmak üzere İngiltere, Fran
sa ve öteki emper yalist ülkele- ·
rin silah tekelle ri İran'la yaptıkları silah ticaret inden dev
kilrlar s a ğlıyorlar.
Gerici Şahlık rejimi Ortadnğu ' d a emper yalizm in jandar ması rolunü oynuyor. İngiliz
emper ya listleri nin Basra Körfezi yöresinden askerl erini kıs­
ınr.n çekme lerinde n sonra İran'
ın bu işteki rolü daha da önem
kazandı. Şah. Basra körfezi
çe vresindeki Omınan Sultanlığı­
nı ve diğer gerici rejimle ri
der;tckliynr . CENTO'da yer alarak Irak . Türkiy e ve Pakist an'
da ki ilerici hareke tlere karşı
işbirliğine katılıyor. Özellikle de •
İr a n . Ira k ve Türkiy e bakımın­
dan ort a k bir sorun olan Kürt
ha lkının özgürl ük mücad elesini
kırm a ya hazır gerici güçler in
başınd a geliyor . Zaten Iran'ın
kendisi de bir "halld ar hapishanesi " durumundadır. Bu ülkede Azeril ere. Kürtle re . Bel~ci
ve Arap halklarına en basit
ulu >a l haklar tanınmamıştır .
we
Şah'ın tahtı
baskı
te
w:• m
lenme ve göster i yapma özgürlükleri nden sözetmek imkansız­
dır. SAV AK, zulüm rejimin e
karşı en basit eleştiriyi, en
masum hak taleple rini amansız"
ca izliyor ve cezalandırıyor.
SA VAK' ın işkence yöntemleri
·dillere destan olmuştur. Tüm
ilerici insanlık bu kanlı rejimi
- lanetli yor.
Roja W clat Sa _ 'a- 8
sözde demok rasi vaaded iyor,
çok partili sistem e geçeceğini
söylüyor. halkın öfkesini gidermek için bir kısım eski hüküm et
üyeler ini cezalandırıyor. Di~er
yanda n da muhal efeti bölmek
için türlü oyunla ra başvuruyor.
Tam bu sırada da İran
kasabm m yai'dımına Horas an
bölgesindeki büyük deprem felaketi yetişti. 20 bin kadar kişi
deprem de yaşamını yitirdi. Halkın dikkat leri ·depre min yolaçtığı büyük yıkıma yöneldi ve
Şah hazret leri de felaket zedelerin yardımına koşan şefkatli
(!) bir kral rolünü benim sedi ..
Ama Şah'a asıl deste~i
sağlayanların ABD, trıgiliz emperyal istleri ve di~er gerici
dostları
oldu. Olayların en
yoğun anında ABD Cumhurbaş­
kanı Carter ve İngiliz Başbaka­
nı Callag an, Şah'ı destek lediklerini belirtt iler. Çin Başbakanı
da tam bu sırada Tahran'ı
ziyare t edip Şah'la görüştü.
İran Şahı'nın deprem i izleyen
günler de verdi~ bir demeç bu
bakımdan son derece açıklayı­
cıdır. Şah şöyle diyor;
"-İran'dU: reJimin yıblması.
m finleyen,Babh Olkelerin petrol bakımından İran'a muhta ç
olmalandır ... "
Gerçek ten de petrol, emper
yalist ülkele rin bu bölgeye iliş­
kin politikalarında kilit taşı rolü
oynuyor. Emper yalistl er ne İran
halkının özgürlü~ünü, ne Şah'ın
tahtını , ne insan hakiarım dü-
.c
om
Ça~ıaıızın en gerıcı, en
barba r diktatö rlükler inden biri
olan İran'daki Şahlık rejimi,
geçtiğimiz günler de büyük sar-
şünüyorlar. Onları düşündüren
başta petrold ür. Gerici Şah­
lık rejimi emper yalistl er sıkı
ilişkiler içinde dir, onlara binbir
en
bağla bağlıdır. Emper yalist tekeller İran petrolü nü işieliyor,
emper yalist ülkele re
taşıyor
ve
büyük karlar sağlıyorlar. Emperyal ist ülkele r için petrol
hayati önelll taşıyor. Bu nedenle de Şah 'ı, bu sadık dostu
korum ak gereki r. Onun da
tahtım korum ak için empei-yalistlere ihtiyacı var .Şah giders e
işler karışabilir. yurtse ver güçler İran'da işbaşma gelirle rse
emper yalist çıkarlar tehlikeye
girece ktir. Bu nedenl e de onlar,
Şah'ın tahtım koruması için tüm
etkiler ini kullandılar .
Ancak emper yalistl erin des
teği Şah'ın tahtını korumasına
ve bu zulüm rejimini ayakta
her zaman yetmeyecek . İran'daki büyük çalkantı
bugün biraz duruls a bile, yarın
daha güçlü biçimde patlak vere
cek ve sonun da Şah' ı da emper yalistl eri de İran'dan süpürü p
' atacak .
Başta dev petrol gelirle ri
olmak üzere, .İran'ın doğal servetleri ve İran halkının emeği
bugün emper yalistl eri ve bir
avuç haram zadeyi İran sarayı­
nı, genera lleri. toprak ağala­
rını ve burjuvayı zengin etmeye
yarıyor. Halk yoksulluk içinde
ve zulüm altında. Hiçbir ülkede
olduğu gibi İran'da da bu elbet
böyle devam etmeye cek. İran
halkları bu kötü "kade r"e bir
son verece klerdir . İran'ın emekçi insanları ve baskı altın­
daki ulusları, zulüm rejimini
yıkmayı, emper yalistl eri kovmayı , özgür ve demok ratik . bir
toplum kurmayı elbet başara- .
tutmasına
c aklardır.
..~ '
-
··~-ı.··::
.......
"
,.,.
MIROVEK BE XiRET UCHP
'
"Em lı
emberi faşistan ın. Hukumeta MC
emü saziyen
dewlete-xwendege , v lez u wd' bı milisen faşist tıje kırıye. Erne
ezen faşist belavkın. Erne azadi u wek evi binın welat. Erne
zaninge (ı saziyen dewlete jı deste faşistan xılaskın, kuştın u
z rdesıiye bı er awayi ılinın .. "
le bele, ne hewce ye ku em bejın dı van heft mehan da
hukumeta nuh çıkıriye? Dı hejmaren me yen çüyi da me çend caran
dı ve babete da nıvisand. Em naxwazın disa behsa hukumeta nuh
bıkın ü sere xwendekaran beşinın. Em bı kurti ewqasi bejın bes e:
lro ji hezen faşist ne halıne belavkırın, ew disa ya xwe dıkın.
Ew hin jı bere hartır büne. Kuştın, bırindarkırın ü tala·n zede kırıne.
Hukumeta nuh, xwestınen gel yen demokrat bı cih ne aniye ü bı vi
awayi ewe nıkare bı cih bine. Faşist, bı kırınan han dıxwazın diklake
leşkeri binın ser hukım ü sazümana dıle xwe serrastkın. Bona van
tıştan, faşist disa bı çeken xwe lı meydana ne, wek sege har ın. Ew,
berekiva anti-qomunizme dıkın, berekiva derheqa "bölücü"yan da
(yem ku "welat parva dıkın") xeberdıdın, terore ü kuştıne lı çarali
welat fırehtır ü kürtır dıkın.
Gelo hukumet lı hembar kırınan faşistan çı dıke? Em, wexta lı
ü golınan weziren hukumeta nuh dınıherın, dıbinın ku pıriın
wan dı nav şaşiyek mezın da ne. Ew ji dıbejın: "Em dıji anarşiye ne,
eke ew jı aliye raste yan aliye çepe be!" bı ve gotıne ew ji mina
paşverüyan rastiye vedışerın, hezen çep ji mina faşistan xırab
...
*
*
Wakteki mırovek ü jına wi hebü . Du sal pey zewace, mabeyna
wi ü jına wi vebü bü. Mera jınıke derheqa jına xwe da dıkete şıke ü
jı xwe ra dıgot: " Gel • jınık mı n dıxapine, d stıkek we . eye?"
Merık, bona ku rastiye hinbe, rabü jı xwe ra xefiyek gırt ü je ra
gol : "Wexta ez jı male derketım, tu lı mala mın bını ere u jına mın
çı dıke,
in be u jı mı n ra xebere bine."
Xefiye çend rojan lı male nıheri. Rojeki dil ku mırovek hat, jınık
jı mala gırt ü bı trampele bır. Xefiye bı dü çü, rapora xwe temam kır
ü hat cem mere jınıke. Got:
"Ezbeni, mın rewşa jına te lemkır."
Merık, be sebr je pırsi:
"De zü beje, ez jı xeman teqiyam!"
Xefiye des! bı rapora kır ü gol:
"Brak ; du lı mala te nı:.erim. Mırrvek bı trampele t at, lı ber
dere mala te peya bü, jına te gırt kır trampele u tıır pavyr neki."
Mere jınıke, be deng ü bihn guh dıda xefiye, je pırsi:
"Paşe çawa bü?"
Xefi gotına xwe ajot:
"Merık ü jına te lı pavy• ne eraq ü şerav vexwarın, ü jı pavyrne
derketın, disa lı trampele suwarbün, çün ketın maleki. .. "
"Eü? .. "
"M ın der va dı şıbake da nı eri, merık ü jına te ketın • deki .. . '
"Eee, paşe? .. "
"Merık cıle jına te je derxıst.."
"E88, paş8? .. "
"Merık ew dıreji ser lıvinan kır .. "
"Eee, paşe? .. "
Xefiye g· t:
'D• ·stıke jına te dere şıbake gırt ü mı n weki d ın ne d it..."
Disa ji mere jınıke lı çoke xwe dıxıst ü dıgot:
"Gel·, jına mın d• stıke xwe! eye, mın dıxapine? ... "
we
kırın
Ev ·hukumeta ku kırınan laşistan dıbine ü vedışere ü weki
_, nezanan xeberdıde, hıkyatek ani bira me, hıkyata mıroveki ü jına
wi ...
.c
om
Ev bü heft meh ku MC çüye ü hukumeta Ecevit sazbüye. Ecevit,
gava hukumeta xwe sazkır, gol:
nişandıdın.
lı aliye dın hukumeta Ecevit, dajo ser hezen peşverü ü
demoqrat. Ew dı ve babete da jı MC'ya xwini şunda namine. Dı
rojiın çüyi da Weziriı H undurl POl·DER (tevgıredana w lezen
dem qrat) da gırtın: Nuha ji hukumet bı dü TÖB • DER'e ketiye,
dıxwaze ve tevgıriıdana
heja ya mıelliman bı xwe va gıriıde an
bıpelıxine.
Birlik ve
Dayanışma
te
ÖGRETMENLER, ÖRGüT YlKlClLARINA KARŞI
TÖB-DER'iKORUYACAKLAR
.
denen
İlerlemeci grup, daha TÖB-DER
tavır aldı, ö~güt tüzüğünü açıkça
çiğneyerek
İstanbul
şubesinde
kendince ayn bir "genol merkez"
oluşturmaya kalkıştı.
kanlığındaki meşru yönetim dururken, uyduruk bir toplantıda
seçilen Talip Öztürk adındaki
kişiyi meşru başkan gibi göstermeye kalkışıyorlar. Burjuva basını da bu kon u da onlara her
türlü kolaylığı sağlıyor.
İlerlemeciler, örgütü ele geçiremeyince şimdi TÖB-DER'i
ne
Kongresinin çok öncesinde llrgütün merkez yönetimine karşı
dağıtmaya, yıkmaya çalışıyorlar.
Böylesine bir sorumsuzluk, böylesine bir örgüt yıkıcılığı görülmemiştir.
Bu adamların işçi
sınıfı adına kon u şmaları ise işçi
sınıfına hakarettir.
İlerlemeciler. TÖB-DER'i
gözden
düşürmek,
iki başlı
göstermek ve çalışamaz duruma
getirmek için akla gelmeyecek
yollara başvuruyorlar. İşin içine
emniyetten sağlanan sahte yazı­
lar bile girdi. Bu baylar, bu
sahte
yazılara
dayanarak
TÖB-DER'in telefonlarını kapatmaya kadar ışı vardırdılar.
Örgütün bankalardaki hesabını
bloke ettirdiler. onu mali bakım­
dan çökertıneye çalışıyorlar.
CHP kurmayları ise zaten, en
gericj kışkırtmalara kapılıp TÖBDER'i devrimci bir yönetimden
etmek için ne lazımsa yapıyorlar.
Böylece burjuvazi, en iflıi.h
olmaz ırkçılar, öğretmen düş­
manları ve ilerlemeciler TÖSDER'i yıkma işinde elele vermiş­
ler.
ww
w.
Bu grup, 4. Genel Kurul'un
çok öncesinden, merkez yönetimini düşürmek için burjuvaziye
işbirliğine gitti. Örgütü var dığı
ileri mevzilerden geri düşürecek .
onu CHP 'nin sağ kanadının
kuyruğuna
takacak bir yola
girdi. CHP ise. TÖB-DER'deki
demokratik gelişmeleri önlemek.
örgütü susturmak ve kendisine
bağlı bir kuruluş haline getirmek
için İlerlemecilerle kader birliği
yapıp işin içine tam anlamıyla
girdi.
•
Ama 4. Genel Kurul. herke
gibi bu oyunları boşa
çıkardı. Genel Kurulda çoğunlu­
ğu sağlayamayan ilerlemeciler ve
burjuva temsilcileri işi oyunbazanlığa ve zora döktüler. Önce
kongreyi terkettiler. sonra bir
yargıç bularak kongre yi sa bat e
etmeye kalkıştılar, daha sonra
ise ayrı kongre yapmaya kalkış­
sin
bildiği
tılar.
Onlar, örgütün genel kurulunda ve delege çoğunluğuyla
seçilmiş bugünkü Gazioğlu baş-
örgütü tüm bu saldırılardan
korumak, devrimci, demokratik
öğretmen hareketi geleneğini
sürdürmek ilerici, demokrat, sos yalist büyük öjtretmen kitlesinin
görevidir. TÖB-DER1i öğret­
menler, örgütlerin burjuva saldı­
rısından ve yıkıcılardan korumak
için bugün daha ciddi çaba
sarfetmek durumundadırlar.
TÖB -DER'e sahip çıkalım,
onun meşru yönetimini destekle yelim. Şu güç günlerde TÖBDER üyelerini daha çok fedakıi.r
lıklar bekliyor ...
Demokratik Kuruluslar
Birgit'i protesto etti
TÖB-DER
Genel
Kurulu
nedeniyle . öğretmenlerin içişlerine
bumunu sokan ve sosyalist ve
demokratik güçlerle ilgili olarak
küçümseyici sözler kullanan
CHP Genel Sekreter Yardımcısı
Orhan Birgit 'in sözleri kamuoyunda sert tepkiler uyandırdı.
Bu nedenle Diyarbakır'da da
13 demokratik örgüt temsilcisi,
ortak bir telle Birgit 'i protesto
ettiler. Telde şöyle dt:nmektedir:
"TÖB-DER Dördüncü Ola·
ğan Kongresi öncesinde, kongre
Sirasında
ve kongre
tavırlarınız
sonrasındaki
ve özellikle verdiğiniz
son demeçlerdeki olumsuz tu·
tumlarınızın bilincindeyiz.
"·TÖB-DER, bugünkü de·
mokratik yönetimi, ekonomik demokratik kazanımları, 650 şu·
besi ve 160 bin üyesi ile Orta
Doğu'nun en büyük öğretmen
Örgütü olarak geniş bir eğitim
emekçileri kitlesine dayanır. Gerek ülke içinde ve gerekse ülke
dışında
geniş
bir saygınlığa
sahip ve aynı zamanda milyon·
larca üyesi bulunan Dünya Öğ­
retmenler Sendikası (FİSE) nin
üyesi olan TÖB-DER ile ilgili
son günlerdeki demeçlerinizi şid·
detle kınıyor ve protesto ediyo·
ruz ... "
DÜÖD, Genç Emekçiler Birliği, İplik-İş Sendikası, Genç
Öncü, (Diyarbakır Şubesi), Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları
Birliği (Diyarbakır Temsilcisi),
DEV.HALK·DER, TÖB-DER
(Diyarbakır Şubesi), Genç Sosyalistler Birliği (Diyarbakır Şu­
besi), Anti-Sömürgeci Demokratik Kültür Derneği, Diyarbakır
Güzelleştirme ve Belediye ile
Dayanışma Derneği, TÜM-DER
!Diyarbakır Şubesi), TÖB-DER
Bölge temsilciliği.
Ri~ja \\'~I at
•
Sa da - 9
)
SIN'ET ÔÇAND
Xwen devan en delal,
jiyina Bexte war afırandınek Ereb Şamilov'e.
Nıvislar, dı
peşgotma ve roman a xwe da usa dıbeje
: "Eva roman a ewlin e jı
emre Kurm anca. Ez çar sala xebıtim bıdım
sıfete qebileke
kurma nca , çawa ew qebil dıji bın bandı1ra padşa,
bega ı1 axeler a
da lı welat e Rome , çawa belang azi ı1 zelıliiye
lı weder e dıbine ı1
çawa ew xwe lı welate Urıs dıgre, dıreve te .. . "
Me, bırek jı destpe ka Jiyina Bexte war guhırande
tipen Latini
ı1 we lı jer neşırdıkm. Em hevi ılıkın ku
rojekil temam iya ve roman e
li bıkan
bm neşırbn.
ROJA WELAT
Li weder e merek a ka ye bu, d ye loded gihe u once bıin.O
rta mala u ·
gome da çaled nan
bıin. Dora çala siireke mezıne bılmd
çekınbıin.
Aliki we siire vekınbu , ew li bona ereba : Wi
deri ra nan danin
dıkırme çala, yane jı wexte lazım
bu, lı ereba bardıkırm,
derdıxısbn .
.c
om
(
Mala Emerike maleke dewle ti bii. Xebat a we male
herke ebn
buya, gihad rin buya, pez u dewa r çerandın buya
- ew xebat gışk
xwexa tiya male . dıkır. Ne xulam, ne şıvan u
gavan male Emerike
nedıgırt. Maled usa nava ela Sipka
da disa hebıin, le tıfaqa minan i
mala Emerike Um bu. Mala wi malel e her mevan
bu, roj tune bu,
weki _m evane mala wi nehat ana, bıgre lı gundi
ya, heta merye
maqıile diwan e .. .
Bı nane Wi, bı hurme ta wi, je cama
dıgobn Emer Axa. ı.e
gerekil menv rasti hele qet xema Emerike nin
bii.weki ji ra bıgotana
Emer axa, yan na •..
ErebŞEMO
Entab nava çar çiyad a bu: Sipani Xelate, Eledax
e, Kosad axe ii
Te dıgot ev herça r çiya tebiye te qestan a çekır
ma dora
Entabe, minan i şıvanme nnde pıspor, weki mıqati
wi bm, dız u gur
zırare nedıne we deşte. Entab temam
ne raste diiz bu, minan i
deştne mayin . Cina rast diiz bu, cina
gujme u çiya biin, le ew deşt,
gujme u çiya, kevır le bındık bıin..
·
Jı wan herça r çiya her seri çiyae
Sipan e - Xelate herga v
minan i blose ki kurma nca lı bvtek a spi çekıri
qerqa, _ dıkır. Berfa
sere wi tu cara nedıheliya, her sal berfa teze
ser berfa kevmd a
dıket. Menv ku roiid havin aye sayi
lı Sipan i - Xelate ılınberi lı
bedew iya wi ter nedıbu. Carna li seri Sipani Xelate qet lı mıle ii
diima ne xali nedıbii. Merli alul, weki sıbe
radıbiin lı çiyaye
sipani -Xelat e dınıherbı, zanıbiin ew roje we
çawa derba zbe,
baran e be, yan na.
Bınatara we berfa seri wi çiyae Sipan
i - Xelate mişeki sıx
hebu, ew meşe dıirva xwane dıkır. Nava wan
mişada şin ılıbii
emişii beyan i: Sev, hurme , karçin ,
hulu, giiz, ıl fındeq. Nava wan
mişada be hesap hebii heyw aneti beyan
i: Ped kiivi, bızıne kuvi,
gur, hırç, gakiivi, xırnık, rivi u kewrişl.
L8 carna havin e, wexte h mişada ida darab er
dıgırt, te dıgot
.bina hewe li lı wan dara xweş dıhat, li wi çaxi,
gava ku baki germ
dıhat, tu lu sıbebri radıbiiyl, beri
dara minan i qıravilii gezo
gırtiye, çıqlid bm dara çiil heman
ki tewya ne, gezo dılop dıke,
dıkeve erde. Wi çaxi jm, zaro, xort
u pirid hurme t beroş, qasıd u
elb hıldıdan lez dıçiine mişe gezo top dıkırın
Dılezandın, weki zii
tcıpbn bela xırab nebiiy e, nehely aye.
Gezo minan i bıngıv şirin e. Bı
wi ıtetoyi kade, ldoç dıpebn, mırtoxe u hewle
çedıkırm. Jı wi
gezoyi, pirir şareza çiidıkırm derina ne dıla,
kuxıke ii derma ne
pışıkreşe, gele meri bı wan derma na
sılamet dıbiin.
Payize wekte emiş dıgıhişt, cahıl ro heta 'evare
nav meşeda
biin, nedıhabn mal, emiş top dıkırm, hışk dıkırı
n bona zıvıstane .
Maled kesiba da heta bıhare emişe hışllıri, giiz
u fındeq hebiin .
Nav_a Entab e ra dıkışe çeme Ferate , ew çem
bji masi biin. Jı gujma u çiyaed hiire Entab e aved kaniye sar
dıkışiyan berbı
Ferate dıçıin, tevi wi çemi dıbiin. Dora çeme
Ferate u dora wan
çavka niya merg u çiman biin, hersa l kulilka
da dıxemılin, te
dıgot xaliçe ke nnde, qized kurma
nca mqışandıne- xemılandıne .
Lı sere wan çiya u gujmed Entab e
dıçeriyan pez u dewar e w an
le lı deşte dye rasti- diiz, ılıçanılın gemm, ceh
u gans. Eklne wi
welati be hesalı dıhat. Kurm anced Entab e du
paye wi neat biin,
koçer kem biin. Lı weder e ılıman eşira Zilya.
Panzde - bist gunde
illa Sipka li hebiin, ew ji jı eşira Zilya biin.
Lı gunde Derıke da dıma mala
Emerike. Du bıre Emerike
hebiln. Herse bıra zewıcibiin , her bırakdu-se
kure wan hebiin.
W ana ew kurjim ale da zewıcandibıin. Mezın
e male Emerik bu. Jı
mala Emerike derdıket neh - deh mere xebat
kar, xenjı lma u
bışkoriy a . Menv , ku diirva mala Emeri
ke dınıheri, te dıgot kelak e.
Pışta xan - mane wi ketıbu gujmeki.
Peş male va kanike mezın bu,
ava çemeki iı we kaniye dıkışiya . Ke ku ava we
kaniye vedıxwar,
dıgot : "Eva ava, welleh , avı lh ı:ıyat
e." Bıniya we kaniye da merg u
çiman bıin. Alye rohılate gomeke mezın bii, keleka
mala dıne tewla
dewer bu, cile çeleka, ga, gameşa u hespa ; ew
ii epece mezın b ıi.
Alye mal~yi dıne , anego ri meyda neke hes pa ewqas
mezm bu, ew .ji
beder a wan bu.
Hoja \\ "el a t Sad" - -10
BINDA RÜK
Nava ela Sipka da, çawa nava hemu kurma nca
da, bubü edat,
havine , wexte merg - çiman kullik dıdan pmca
r ter şin dıbii, qiz ii
xort dıçıine bmdarli.ke. Qiza lı mal riin, ar, hek,
gezo u bştid mayfn
dani. Lı bmdarli.ke, çole, du- •i qha xwen n çiidık
ınn,
pesar i top dıkırm, e mayin li gG11end dıgırtuı, dılisbn çend xorta li
, laqtrd i dıkırın
heta evare lı wede ri mırtoxe, hewle , yane li
heker iin dıxwann,
paşe vedıgeriyıln, dıhabne gund. Re va
tulum ledıxısbn heta nav
mala.
we
Diiınanlie .
ww
w.
ne
te
Rolele usa, havin e, Qlz ii xorte Derik eçiine bmda
rite. Qizeka
mala Emerike hebu, nave we Xezal bu. Xezal
e şanzdeh sali bu.
Qizeke zefe bedew bu, menv nıkanbu bı
du çava h.. Xezale
bınheriya. Ew ji we heval - hog:ıra ra çiil;u
bmdarli.ke. Bındarila
cara icarin epice diiri gund bii. Qiz u xorta deste
hev gırbbii dılist.
Xorta Sutoye mirtıv bı pereti gırbbii, anibii
lle bmdarli.ke. Sôtô
qeyde "şerani" liidıxıst, qiz - xort dıreqısm.
Qizid Slpka c;av u
burye xwe kılda biin. Kofiyiid nnde bı temez iyi
ii şemaqiye hevnşım Diyarbekıri dahiin e dori qobk ber
siirete xwe da berda biin.
Singe wani tevi sedefkıri bii, kurtıkiid etlez,
yane qanawız
xwakınbiin, deri wane peq - pengl, govel
- govel mqışandibiin,
lınge bıneka bı konde re biin. Xorta li koloee
bvbla sıpi dahiin e seri
xwe, dora kolosa şer u şııiıaqi gıridabiin, rişiye
şer u şımaqiya
dıhat, dıkete ser mıle wan, menv heyr
ıl bılmelar bii wan cahıla
bınheriya.
Denge tulum a Suto mşkeva hate bırine , le du xorta
bevra dest
pe kırm, du qiza le vedıgerand:
Çı bejnek e lo ser xaniya , bejne le, bejna
U
Çı qazek e ser xaniy a, bejne le, bejna
. ..
ke . .
Ez ve beine le mame bma, bejne le, bejna
u ..
Wexta ku cahıled Sipka usa xwe ra kebbıine
kefe, henek a ıl
laqırdiya, Ebdıl Medt ii he xortek
i tıinsız bu, bere sımela teze
xı1dabıl siyari cem wan ra gerek e derba
z buya, bıçuya , le denge
tulume ii strana qiz- xorta bıhist, bere hespa xwe
da bmdarli.ke, çu
neziki bmda riile bu, got:
-Selamelekum kurap no, ez dıbinım hıin kebne eşqe.
Xorta destxw e da Ebdıl Mecit naskırm, sılava
wi vegırbn, gazi
kınne, weki peyab e u wan ra
hevalt i eşqe derba zke . Xortek
banzd a, sere hepsa wi gırt, Ebdıl Medt peya
bu. Xorte d Sipka jı
mezına bıhistıbıin, weki bave Ebdıl
Mecit ezdi ye, le zii da çuye,
buye musılınan. Xorteki deste Ebdıl Medt gırt
got: -Kerenıke , tu ii
tekeve govende lezeke bıreqı se .
Ebdıl Medt kete deste xorta list. Goven
de da Ebdıl Medt Xezal
llit, dıle wi kete Xezale. Le newer bu tıştek bıkıra
, ewi pak zambi i
malap ane wi merxa s m, bona namu se qet
lı pısmamtiye ii
nanıhenn , we wi lı vıra çiti- çitibn , yeke
ji şerm bii, çımku lawk~d
Sipka bı pısmamti u luzkınne gazi kınbıine,
ne layiq bu, weki
bşteki beaqıl bıkıra . Le bina wi na va
cahıled Sipka we roje derk~ıt
u şa dıbu.
Gunde Kevır - Gewnk e, ciye, ku mala have Ebdıl Mecit te da
aelek cara qar dıkırın dıdane sere wi, dıgobn:
-Tu kur8 have Ezdiyan il
Wexte Ebdıl Mecit he zaro bu, gava ku ev qar u qerf dıbıhist,
dıgriya, dıhate mal cem have u de, dıgot.
-Davo, dae, çıma zara mı ra dılimı dıbejme mm, "Tu kura
have Ezdiyan i!" Ezdi ki ne, çı teva ne?
Dave kur hemez-dıbr, dıgote:
-Lao, bıra bejm ezdi li kurmance mina me ne, ew li disa jı eşira
me Zilan m, her dine wan başqe ye. Em jı wan qetiyane habne ser
dine Mıhemed, ser dine lslame.
Ebdıl Mecit he zarotiya xwe da kureki zefi baqıl bu. Ser wan
aıliye bave km ılıfıkırl, dıgot.
--Davo, le em çıma jı ezdiya qetyan? Ne tu dıbiiji: Ewe jı eşira
me ne ii kurmance ııiina me ne.
-Lao, -bave dıgote Ebdıl Mecit, -xwe em tene lı wan ne
qetiyane. Pae Kurmanca yi dme jı ezdiya qetyane, habne ser dine
-Na çara mm, tu guh mede çer ii etie lma, ezdi li rojiya dıgrın.
her fırqi ew e, ewana se roja roji dıgrm, le ein si roja ...
U gereke em bilim diya Ebdıl Mecit seva mera xwe u dergiişa
deste xwe terka mala bave xwe kır, da pey mer, hate wi gundi, le
ewe, dıle xwe da qebUa ııı.ıllbav.ane xwe hızdıkır, yeke jiewe tufırqi
n.e dıdit orta ezdiya u kurdiid mayin, ewe kur ra dıgot: "Ew ji
kurmanc,' em ji kurmanc, merie diwane d.ıhatın, wana wan ra ji
dıben kurd, me ra ii dıben kurd, şexe w an heye, şexe me ji heye".
Ne xeberdane da, ne kınca da, qet bşteki da ewe fırqi ne dıdit .
dım.a,
.c
om
Lema ji ewe, he zarotiya Ebdıl Mecit da dızi bave gele aıli gotined ela Sipka, hurmeta w an dem ô dezge wan ii merxasiya wan
kur ra şırove dıbr.
Nave diya Ebdıl Mecit Gewre bU, wexte bav dıçô xebata çole,
gewre nan çedıbr, deri bı kılite dadıda, xwerına mer hıldıda, ewe
bı Ebdıl Mecite va nane mere xwe dıbır, pe ra ewe hedika kıl am
dıgobn jı xwe ii hal - derda ra. Demek Ebdıl Mecit he zarotiya xwe
da zanıbu, weki ezdi li disa ew kurmanc m. U carna wexte ezdiya
dıhatne aşe gunde wan. Ebdıl Mecit dıçii cem wan, ro heta evare
lı
wan diirnedıket, h wan dınheri, guh dıda ser xeberdana wan, h
kınce wan, heta werse w an ji dınıheri, tu fırqi ne dıdit. Dıhate cem
diya xwe dııot:
'
Mıhemed.
Mala bave Ebdıl Mecit ri da habbu wi jundi, malete tene bu.
Tıme zara ku hevra dılist, şer dıkırın, Ebdıl Mecit Zor dıda hevaliid
RO) NEZIK E, NE PIR DÜR E
zelal ım , şoreşger ım,
Bı zanayi tevdıgerım,
Azadiye ez dıgerım,
Bındesti tucar naxwazım.
Doza Kurdan hevidar ım.
Mırın
heye, veger tune,
Bebext nebın, Kurd tene ne.
Xuşke, bıra , daye, bavo
Hun bıbın yek bo hev iro,
Guh
nedın
Karkeren me şoreşvan ın,
Bo Kurdıstan wan xwindan
Zar u zeç be xwedi man ın
Jı reya xwe venagırın.
axa u
şexo.
Dı welat da be welat ın,
Be xwedi ne, be zıman ın ,
Kurd ı dı şeranda merxwas ın ,
Zınciran we bıqetinın .
Xuşke, bıra, dave. bavo,
H un bıbın yek bo hev iro,
Guh n edın axa u şexo.
XCışke , bıra ,
Belengaz got bırin kur e,
kew nagıre .
Roj nezik e, ne pır dur e,
Tir jı kevane bıfıre .
Fetellytnt\ waıway
Lawki
Tu faşizm i, kelpe har i,
Dınya me kır teng ü tari;
Em koleye hezar sali,
Te ra dı kın ceng il şeri
Em kurmanc ın, belengaz
. Mılete serdest naxwazın.
Bün mılete bındestan,
Azadiya gelan dıxwazın.
XCışke , bıra ,
daye, bavo,
Hun bıbın yek bo hev iro,
Guh nedın axa u şexo .
BELENG AZ
AZADI Ü )IN
Welate xır ü xali
Gelek jı kür dınali
Gırtiya hezar sali
Oayka mına delali
Mırın xweş e bo jine
Ceng çetır e ji şi ne
Azadi ü evine
Hevir bıkın bı xwine
Tu kulilk i, rıhan i
Tu keneki bı jan i
Tu hesıre Kurdan i
Doza mına ducan i
Bawer dıle xwe rızand
Bı van rezan xeber şand
Gelen bındest nir şıkand
Karkeran zıncir qetand .
BAWER
llWO , . . . . . .
Zaza O kunnancki.
Na
zanı\ne Tırtel
Sanı
ın,
Peşi kışand wan karkeran,
Mızgin hat iı xebatkaran ;
Xwina me xwar koledaran,
Erne bıkın ceng il şeran.
Dıkım nakım ,
ww
dave. bavo,
Hun bıbın yek bo hev iro,
Guh nedın axa u şexo .
ın,
XWONASK E
- Ez vert werekarl O bezakan
KELPE HAR 1
Hem u gelen ruye dıne
w.
Xuşke, bıra, dave, bavo,
Hun bıbın yek bo hev iro,
Guh nedın axa u şexo.
TU FAŞIZM 1,
ne
Dılşewıti, bırindar ım,
Nakewıcım ez hışyar ım ,
Dıxebıtım, pır xwinsar ım,
Wexte Ebdıl Mecit rasti ve bmdariike hat, ewi h vıra klamôd
de ii bave xwe disa bıhist. Ewi we roje kef u eiQeke rınd derbazkır
heta evari. Evari ew siyar bu çu, ıe xort u qizô DeriU, disa b;
llstık u henek lexısbna tulume ra vegeriyan hatne gund. Garan li Idi
nav gund bela dıbU.
:vi doza han guh bıdıne
Xuşke, bıra,
daye, bavo,
Hun bıbın yek bo hev iro,
Guh nedın axa u şexo.
-Lao, te qet ne pırsi lı kijan qebUe ne? Gelo ne lı Rolkan m. Ew
qebUa mala bave mm e.
·
-Na, mm qe ne pırsi, jı kijan qebUe ne.
-Eh, lao, hema te pırskırajı kijan gundi ne? ...
Xwendeva n ida zanm: Çpna Ebdıl Mecit h vıra bmdariike
xorte Sipka ra dıgot:
-Kurap ...
te
Heş
-Dae iro kavrane ezdiya habbu ôş, ez çôme cem wana, mm
dina xwe daye, le tu fırqi ne dıdit, çı kurmance gunde me, çı ew.
De ıe dıpırsi:
we
xwe, wana ew qezi u qerfle ra dıgobn. Ew li dıhate mal, cem diya
xwe dıgriya, dıpırsi:
-Dae, çıma kured cinara her mı ra dıben: "Kure bav ezdi" , ne
bave mm dıbe bere kurmanc teve ser dineki .biine. Ewe li aıliye
mere xwe dıwekıland, kur ra dıgot: Dave Ebdıl Mecit bıjma xwe va
ii qizeke çUk va habbU wi gundi. Diya wi jmeke baqıl bu, ewe kure
xwe ra aıli dıbr.
-Lao, mezme me wa me ra dıgot: Xwedegrav i bere kurmanc
ser dineki biine, wexte ereb u rom hat, bı zora şiir kurmanc tev
brmelslam .
Ebdıl Mecit dısekmi, dıfıkıri, nave mali cinara hıldıda, dıgot•
-Çıma mala Sultan, mala Eli ji bere ezdi biine?
-Ere, lao, kurmanc bere gışk yek biin, -de dııot.
-Dae, mala Sefoe cinari me qet rojiya nagi-e, ewe lape ezdi ne!
-Ew U te ra got, weki mala Sefo qet rojiya ,ııagre? De le
pırsi. Ebdıl Mecit ıot:
-We roje jıned mala sefa ii mala Şıbli ser berave dıkırne
şer. Pir ka Şıbli çe ri jına sefa dıkır, dıgot "here - here heramno,
biin qet _rojiya ji nagınn", ne dıben ezdi rojiya nagrın.
Tu faşizm i, kelpe mezın,
Zenda me xıst bazne hesın
Sala çüyi te em kuştın
lro em azadi dıxwazın.
Te dıne kır gola xwine,
Qamboç, Laos, lı Taylane,
Te bira te, kol ü pine
Lı Angole, Wietname!
*JO *d41wa
* *ma
di
Maktab blya
Ma bı zoni xwo ıMl wand41ni
Lawki ma çiMbl .,:e de
Roj bı roj ııwo ııwovıra kardini
* ***
Ma wlnd kıtaiMI Lenln'l
Xwo nasldlrdlınl .... •rr- tepiya
Bugurime heqa ııwo bıclrime
Bındestl ra raxeleflme
Guregeri ;o bi, mıletl bı_ra
•••
ELBAZI
BIRA
Lo desti ııwo bıde de8ti ma
Gaman çekarn ~ni .._ra
'!•ri bıkama Iate 1~
Urze raw bi elbaza _,..
* * * *
Niyada u:a O petronan
Güni kawta çımani inan
Orza mavınde waxt bi tamam
,ıiyııozda raw bi havala ma
Or.ıe raw bi elbaza ma
• * * *
Ma va Maıqs, ma va Lenin
Ala ma Corina cO.in
Lo lazlma n. aa.azın
Orza raw bi hevali ~
Tu faşizm i, kelpe har i,
Roja me kır şev il tari.
Nsne· gılgıl, zıke bırçi,
Em kewıtin weji xwari.
A.Aydoğan
- Mazgirt
Mavında
rew W' ai:Mı!ll ma
* * * *
Ni vaıMl me Kurd o, no Gurcl o
No l.ıtm o, no Ennenl o
Xabatkari piro biri
Mavınde raw bi bırayi ma
Biyazda raw bi wayıka ma
ABEKIR ,
Roja W elat SaY..fa~ll
.c
om
BöLüCülüGü
KiM YAPlYOR?..
'
Direcik köyü okulları gibi. Ama
Bitli s ili Tatvan ilçesine bağlı
Çevre köyü ilkokulunun yarılan
duvarı , yıkılmasın diye ağaç
kalaslarta tutturulmuştur. Yine
Tatvan merkez Tuğ ilkokulunun
istinat duvarının yapılması iÇin
defalarca yapılan müracaatlara,
oraya yapılacak masrafla köylerden birine okul yapılır, diyen
milli eğitimin, bu kez de Aydın '
daki tutumuna bakalım :
we
Burjuvazi , Kürt halkının
okul varken Kürdistan'da 100
zulme karşı çıkışını , eşit hak
köyün ancak ellisinde okul var.
is teğini bölücülük olarak niteliNazilli'ye bağlı Çatak köyü ile
yor . Kürt halkının çıkardığı gabu köye bağlı Kaşıkçılar ve
zete ve dergileri zorla susturAbbaklar adlı mezralarda ayrı
maya çalışıyor, Kürt diline amayrı birer okul var . Bu üçünün
bargo koymak istiyor. O, bu
toplam 36 öğrencisi var ve her
yplda kendi yasalarını bile çiğni­
okula ortalama 12 öğrenci düşüyor . Burjuvazi, böyle yapmakla - yor.
Türkiye'de yaşıyan on milyonun
üstündeki Kürt halkını sindireBir örnek de Kürdistan'dan
bileceğini, onun özgürlük mücaverelim . Bitlis ili Tatvan ilçesi
delesini önleyebileceğini sanı­
Obuz köyünün Sarhanç ve Sayor
por adlı iki mezrası var . Burada,
tuvaleti, suyu , araç gereci olmaCahil bırakılan kitleleri yöyan, aynı zamanda iklim şart­
netmek, sömürü ve baskı altında
larına uygun düşmeyen tek ders·
tutmak burjuvazi için daha
lik bir okul yalnız Obuz'da var .
kolaydır. Bu bakımdan o, halkSarhanç'tan 15 Öğrenci 45 daki. ların anadilinde eğitim yapıl­
ka , Sapor'dan ise 18 öğrenci 35
ma s ına , eğitimin "biçimde uludakika yaya yol yürüdükten
sal, özde emekçi halk kitlelerinsonra okula ulaşmaktadırlar. Kı­
den yana" olmasına karşı çıkı­
şın kar en az dört metre yağar .
yor . Aynı burjuvazinin sesi HürTipiyi, kar fırtınalarını ve vahşi
riyet gazetesi, ilk sa'yfasında
hayvanları da eklersek çocuklabüyük puntolarla _ şu haberi verirın , okumak içiri nelere katlanyordu:
d ı kları ortaya çıkar .
ne
te
Aydın'a bağlı Yenipazar
merkez ilkokulu ile aynı ilçeye
bağlı Dönduran köyü ilkokuluna
elektrik sonradan alındığı için
kablo boruları duvarın dışından
taşınmıştır . Aslında gece eğitimi
yapılmadığı için elektri~ gerek
bile yoktu/ Ama görünüş iyi
olmadıgı için, bu kabioların
duvarın içinden taşınmasına karar veren- milli eğitim , toplam
400 bin lira masraf etm.iş, hatta
gelen ödenek geri gönderilmesin
diye, ~e yarayan kapı ve pencereler yenileriyle değiştirilmiştir.
Yine Aydın bölgesinden örnek verelim: Bu ildeki köy ilkokullarının yüzde 70 - BO'i nin
elektriği, suyu , ba z ılarının ise
sınıfında ve salonunda anfi terl ibatı vardır. Okullar istinat duvar
l a rıyla çevreden ayrılmıştır . Çoğunun voleybol alanı ve başka
spor a r aç ları var . Bu ok ull a rın
büyüklüğü , ç ift öğ reni m ya pan
Bitlis ve kazalarındaki merkez
oku ll ar ının bü yük lü ğü nün iki
katıdır. Bu yörede, tamire ihti ya c ı o lan okullar y ıkılıp , ye ni den yapılmaktad ır . Ayd ın ' ın bir
bucağı o l an Dalama ' ya b ağ lı
Alanlı köyü ve Yenipazar'a ba ğ l ı
ww
w.
"Rumca Bilmeyen Türk Çocuklarına - Türkçe Bilmeyen
Rum Öğretmenleri Ders Veriyor"
Eğer öyleyse, Almanya'daki
Türk işçi çocukları için pek kötü
birşeyse bu, o zaman , "Türkçe
bilmeyen Kürt çocuklarına Kürtçe bilmeyen Türk öğretmen­
ler ders veriyor" dendiği zaman
burjuvazi ve o nun sözc üleri
n edı•ıı o kadar kuduruyorlarl
Kü rt hdlkının, bırakalım ken
di dnddilinde eği tim ya pmasını,
o b u dnti - demokratik eği tim
dü1• ·r :nd,, bile eşitsi l bir ko11Uil • d d <! ır i şte örn ek leri
··. d ı n ' da 100 köyde 10G
Sahibi: Mustafa AYDIN
·, . Yazı İşleri Müdürü: Mahmut ÇEŞME
Yönetim Yeri: SUmer Sokak ı212, Demirtepe-ANKARA
Abone Şartları : Altı aylık 75 TL, yıllık ıso TL, Dış
Ilikeler iki katıdır.
Dizgi - Baskı : EM-AŞ, Web Ofset Tesisleri
Rllqirh Gayret Sol. No: ı
uius; ANKARA - Tel: ı9 77 52/3 Hat
ller ayuı ı•inde ve ıs'iade çıkar.
bugün de bu sultanlıklara karş.
mücadele ediyor : Ama sultanların yanında her zaman olduğu
gibi yine devlet gücü var . Çünkü
sözkonusu devlet de bu sultanIara muhtaç. Ancak bu işbirliği
sayesinde Kürt halkının · üstündeki boyunduruk devam edebiliyor . Evet," Kürt halkı, emekçi
Türk halkıyla _elele vererek bu
sultanlıkları bir güri yıkacaktır .
Ama, AP yerine CHP' nin çok ·oy
alması için 'değil.. Sömürü ve
zulme temelinden son . vermek
için, özgürlük ve eşitlik . için ,
insanca bir yaşam için ..
.
Aydın'daki Kürtlerin . durumuyfa ilgili olarak, ırkçı, "bölü~
cü" uygulamayı belirtmek için
:ıirkaç örnek daha verelim :
·
1974 yılında, CHP'nin Siirt
mitinginden dönerken, şimdiki
Milli E ğ itim Bakanı Necdet Uğur
"Hizan sultanını ne zaman yıka­
caksınız?" diye sormuştu. Halkı­
nın yüzde 70'inin okuma yazma
bilm ediğ i ve feodalizmin boyund uru ğu a ltında ezildiği, feodalter in en başta hükümetler tarafı nd a n desteklenip ayakta tutulduğu ve feodallere karşı gelenlerin de onl arla birlikte hükümet ler tarafından ez ildi ğ i bir
yören in aydınlarına sorulan bu
soru gö rünüşte gü ze ldi . Ama
içte nlikli de ği ldi . Kürt halkı
-Aydın'ın 4.000 nüfuslu Köşk
bucağındaki halkın 1.000 kadarı
Kürt'tür . Kürtlerin burayı terketmeleri için kendilerine iş verilm iyar.
Tarım
gündeliği
işçilerinin
80 lira
ortalama
olduğu halde
Kürt işç i l~re· 50
ödeniyor .
-
60
Tarlada çalışan işçilere su
içme molası verildiği zaman bile
Kürt iş ç iler en sona bırakılıyor .
Bunlar yalnızca birkaç örnek.
Kürtler arasında i şsi z lik oranı
·daha da yüksek ve onların
işgücü daha da uc u za kapatılı­
yor . Elbette bu Türk emekçilerin in suçu değil Bu bölücülüğü
yapa nl ar egeme n sınıflardır. Her
iki halkın emekçileri, ortak düş­
mana karşı elele mü cade le ederek bu sömü rü ve zu lüm düzenin e, ırk ç ılı ğa sö mür geci li ğe elbet birgün son ve receklerd ir .
Xwedi: Mustafa AYDIN
Berpırsiyar : M~ut ÇEŞME
Navnişan :
SUmer
So~ak ı212
lira
Demirtepe-ANKARA _
Sertim: Abone - -8 .....__75, aall iSO,iraye Tııtiye;
bo welatea clervaJi ella cıat •·
. .-