DİASPORA - Türk Keneşi

DİASPORA
- 13 Mayıs 2015 Sayın Başkonsoloslar,
Daimi Temsilciliklerimizin değerli mensupları,
ABD’de yerleşik Diasporalarımızın kıymetli temsilcileri,
Bugün burada ilk kez ABD’de yaşayan diaspora temsilcilerimizle biraraya
gelme imkanı buluyoruz. Üye Ülkelerimiz olan Azerbaycan, Kazakistan,
Kırgızistan ve Türkiye’nin New York’taki diplomatik temsilciliklerini ve
ABD’deki Türkdildeş diaspora örgütlerinin temsilcilerini burada görmekten
büyük bir memnuniyet duyduğumu ifade etmek isterim. Bu buluşmanın
gerçekleşmesinde bize destek veren başta Türk Keneşi Dönem Başkanı Türkiye
olmak üzere üye ülkelerimizin diplomatik temsilciliklerine teşekkürlerimi
sunarım.
1
Size öncelikle Genel Sekreteri olduğum Türk Keneşi hakkında kısaca bilgi
vermek isterim. Resmi adıyla “Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi”,
kısaca “Türk Keneşi”, 3 Ekim 2009 tarihinde, Nahçıvanda düzenlenen Türk Dili
Konuşan Ülkelerin Devlet Başkanlarının 9. Zirve toplantısında imzalanan bir
uluslararası anlaşmayla kurulmuştur. Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve
Türkiye bu bölgesel bütünleşme sürecinin içinde yer almaktadır. Özbekistan ve
Türkmenistan’ın da en kısa zamanda aramıza katılmalarını ümit ediyoruz.
Türk Keneşi faaliyetlerine istikamet veren temel organ olan Devlet Başkanları
Konseyi bugüne kadar 4 kez toplanmıştır. Birinci Zirve 2011 yılında Almatı’da
“Ekonomik İşbirliği”, İkinci Zirve 2012 yılında Bişkek’te “Eğitim, Bilim ve
Kültürel İşbirliği”, Üçüncü Zirve 2013 yılında Gabala’da “Ulaştırma İşbirliği”,
Dördüncü Zirve 2014 yılında Bodrum’da “Turizm işbirliği” başlığı altında
gerçekleştirilmiştir. Gelecek seneki zirvenin “Medya ve Enformasyon İşbirliği”
temasıyla Kazakistan’da yapılmasına karar verilmiştir.
2
Türk Keneşi’nin 2014 yılı zirvesine Türkmenistan Devlet Başkanının katılmış
olması Türk dünyasında yaratmak istediğimiz ortaklık ruhu açısından büyük bir
önem arzetmiştir.
Ülkelerimiz arasındaki ikili ilişkiler stratejik düzeydedir. Türk Keneşi olarak
amacımız bu ilişkileri ikili düzeyden dörtlü düzeye çıkarmak ve ülkelerimiz
arasında çok taraflı bir işbirliği zemini yaratmaktır.
Bu amaçla, Türk Keneşi çerçevesinde siyasi, ekonomik, eğitim, ulaştırma,
gümrük, diaspora ve turizm başta olmak üzere her alanda işbirliği projeleri
yürütmekteyiz.
Türkdildeş devletler arasında her alanda gelişmekte olan ilişkileri Türk
dünyasının ortak çıkarlarına hizmet edecek şekilde diasporalar düzeyine de
taşımanın vakti gelmiştir.
3
Türkdildeş halkların sayıları milyonları bulan diasporaları dünyanın dört bir
yanına yayılmış bulunmaktadır. Yaşamakta oldukları ülkelerin ekonomik ve
sosyal hayatına önemli katkıda bulunan sözkonusu topluluklar, bulundukları
ülkelerdeki karar alma süreçlerini etkileme potansiyeline sahiptirler. Ancak,
diaspora örgütlenmesinin bulunmaması ya da ulusal düzeyde kalmış olması, bu
potansiyelin devletlerimizin, halklarımızın ve diasporaların ortak çıkarları
doğrultusunda kullanılmasının önünde önemli engel teşkil etmektedir.
Bu maksatla, Türk Keneşi bünyesinde Üye Ülkelerimizin Diaspora
teşkilatlarıyla işbirliği içinde pek çok çalışmaya imza attık. 2013 Ocak ayında
Bakü’de Türk Keneşi Diasporalardan Sorumlu Bakanlar ve Kuruluş
Başkanları Birinci Toplantısını yaptık. Toplantıda Türk Keneşi Nezdinde
Diaspora İşleri Temas Grubu’nun kurulması kararını aldık.
4
Çalışmalarımız kapsamında olgunlaşan “Türkdildeş Diaspora Ortak Faaliyet
Stratejisi”ni 14 Mayıs 2013 tarihinde yapılan Türk Keneşi Diasporalardan
Sorumlu Bakanlar ve Kuruluş Başkanları İkinci toplantısında kabul ettik.
21 Haziran 2013 tarihinde Bakü’de tarihte ilk kez “Türk Keneşi Birinci
Diaspora Forumu”nu düzenledik. Forum’a Azerbaycan, Kazakistan,
Kırgızistan ve Türkiye’nin diaspora örgütlerinden 500’e yakın temsilci iştirak
etti. Forum’da Türkdildeş Diaspora Ortak Faaliyet Stratejisi çerçevesinde,
Türkdildeş diaspora örgütleri, topluluk ve kurumlarının işbirliğini koordine
etmek amacıyla “Bölgesel Diaspora Merkezleri”in kurulması yolunda tavsiye
kararı alındı. Merkezlerin ilk olarak ABD, Almanya, Fransa ve Ukrayna’da
kurulması hususunda mutabakat sağlandı.
5
Türk halkları arasında birlik ve bütünlüğün sağlanmasına büyük önem veren
Devlet Başkanlarımız 4. Türk Keneşi Zirvesinde Bölgesel Diaspora
Merkezleri’nin kurulmasını teşvik etmiş ve Türkdildeş diasporalar arasındaki
işbirliğinin sözkonusu Bölgesel Merkezler eliyle kuvvetlendirilmesinin önemini
vurgulamıştır.
Bölgesel Diaspora Merkezleri’nin tüm Türkdildeş diasporaları biraraya getiren,
diasporalarımızın ortak hedefler etrafında birlikte çalışabilme becerisini
geliştiren yapılar olmalarını hayal ediyoruz. Diaspora Temas Grubu’nca
belirlenen bir Yönetmeliğe sahip Bölgesel Merkezlerin, Temas Grubu ve
diaspora teşkilatlarımızın görüşleri ekseninde oluşturulan Ortak Eylem
Planlarını hayata geçirmelerini ümit ediyoruz.
6
Değerli katılımcılar;
Arzetmeye çalıştığım çabaların sonucu olarak, Türk tarihinde ilk kez Türk
Diaspora yapılanmaları arasında eşgüdüm faaliyetini gerçekleştirmek amacıyla
24 Aralık 2014 tarihinde Kiev’de Türk Keneşi Diaspora Bölgesel Merkezi’ni
kurduk. Sözkonusu Bölgesel Merkezimiz varılan mutabakat çerçevesinde üst
düzey katılımla Kiev’deki Ukrayna Azerbaycanlıları Birleşik Diasporası
binasında kurulmuştur. Kiev’i takiben Vaşington, Berlin ve Paris’te diğer
Diaspora Bölgesel Merkezlerin açılması öngörülmektedir.
Diaspora Bölgesel Merkezleri’nin birçok anlamda önemli adımlar atılmasına
vesile olacağını umut ediyoruz. Türkdildeş ülkelerin uluslararası konumlarının
güçlendirilmesi, Türkdildeş devlet ve halkların kültürünün ve değerlerinin
tanıtılması, olumlu imaj oluşturulması, sosyal ve siyasi bakımlardan daha aktif
hale gelinmesi bu adımların bazılarını teşkil edecektir.
7
Ayrıca, halklarımızın diğer ülkelerdeki çıkarlarının savunulması, Türk
dünyasının aleyhine yapılan propaganda kampanyalarının etkisiz hale
getirilmesi, Türk halklarının karşılaştığı sorunlarla ilgili gerçeklerin uluslararası
kamuoyuna ulaştırılması da beklediğimiz faydalar arasındadır.
Merkezler, Türkdildeş diaspora kuruluşlarının gönüllülük esasına göre
katılımları ve Türkdildeş ülkelerin diasporalardan sorumlu kurumlarının
temsilcilerinden oluşan yapılardır. Her bir Merkezin idaresi Üye Ülkelerin
diasporalarından ikişer temsilci ile bir Türk Keneşi temsilcisinden oluşan
Yürütme Kurulu eliyle gerçekleştirilecektir. Yürütme Kurulu’nun faaliyetleri,
Kurul üyeleri arasından ülkelerin alfabetik sırasına göre bir yıl süre ile görev
yapacak bir Yürütme Sekreteri tarafından koordine edilecektir. Merkezler,
kurumsal kimliğe sahip olabilmek için kendilerini bulundukları ülkelerin ilgili
devlet kurumlarına tescil ettireceklerdir.
8
Sözlerime son verirken Daimi Temsilciliklerimizin ve Başkonsolosluklarımızın
değerli mensuplarına ve Türkdildeş diasporalarımızın kıymetli temsilcilerine bu
önemli etkinliğin hazırlanmasında ve icrasında yapmış oldukları katkılardan
ötürü bir kez daha teşekkür ederim.
Etkin kamu diplomasisi ve uluslararası arenada müzahir kamuoyu oluşturma
becerisinin ülkeler için çok şey ifade ettiği günümüzde, diasporalarımız
arasındaki eşgüdümün ve ortak faaliyet kabiliyetinin ilerletilmesinin taşıdığı
öneme bir kez daha vurgu yaparak sözü değerli kardeşim Sayın ……….
bırakırım.
Teşekkür ederim.
Türk Keneşi Proje Direktörü Zamin Aliyev tarafından hazırlanmıştır.
9