iii ÖZET Yüksek Lisans Tezi GRAN T KAYA KÜTLES NDE YÜKSEK

iii ÖZET Yüksek Lisans Tezi GRAN T KAYA KÜTLES NDE YÜKSEK

ÖZET
Yüksek Lisans Tezi
GRANİT KAYA KÜTLESİNDE YÜKSEK BASINÇLI YERALTI GAZ DEPOLAMA
YAPILARINDA DURAYLILIĞIN İNCELENMESİ
Okan TAŞÇAKMAK
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi
Fen Bilimleri Enstitüsü
Maden Mühendisliği Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Ahmet ÖZARSLAN
Ağustos 2008, 121 sayfa
Yeraltı açıklıkları, işlevleriyle uyumlu bir duraylılığı kendilerinden beklenen hizmet süreleri
boyunca gösterebilmelidir. Kaplamalı kaya açıklığı (LRC) yöntemi yeraltında gaz depolama
için ilave bir seçenek oluşturmaktadır. Ana ilke nispeten sığ derinliklerde kaplamalı kaya
açıklıklarında yüksek basınçlı gazın depolanmasıdır. Kaya kütlesi yük taşıma ve çelik
kaplama gaz sızdırmazlık işlevlerini yerine getirmektedir. Yöntemde tasarımda göz önünde
bulundurulması gereken en önemli değiştirgeler; birincil gerilmeler, gaz basıncı, kaya kütlesi
ve kaplamanın (çelik, beton) mekanik özellikleri (dayanım, deformasyon) dir. Tezin ana
amacı
yüksek
basınçta
gaz
depolama
amaçlı
kaya
açıklıklarının
duraylılığının
değerlendirilmesidir.
Bu kapsamda, önce kaya özellikleri ve yeraltında depolama uygulamaları özetlenmiştir.
Ardından, yeraltında doğal gaz depolama amaçlı kaya açıklıkları hakkında bilgiler verilmiştir.
iii
ÖZET (devam ediyor)
Sonunda, granit kaya kütlesinde yüksek basınçlı doğal gaz depolama açıklıklarının
duraylılıkları değerlendirilmiştir. PHASE2 sonlu elemanlar programı tanıtılmış, çözümleme
modellerinin geometrileri ve sınır koşulları verilmiş, granit kaya kütlesinin özellikleri ve
çözümlemelerde kullanılan değiştirgeler sunulmuştur. Açıklık geometrileri basitleştirilerek,
elastik simetrik çözümlemeler yapılmıştır. Tez çalışmasında, çeşitli işletme koşulları ve granit
kaya kütlesi özellikleri göz önünde bulundurularak kaya açıklık şekillerinin duraylılıkları
karşılaştırılmıştır.
Anahtar Sözcükler: kaplamalı kaya açıklığı, yeraltında gaz depolama, kaya kütlesi, granit
Bilim Kodu: 607.01.02
iv