Mьstəqil Azərbaycan dьnya azərbaycanlılarının doğma yurdu və

HƏR
BİR
VƏTƏNDAŞ
VERGİ
öDƏMƏKDƏN
ŞƏRƏF
DUYMALIDIR
Biz bazar iqtisadiyyatını vergi
yolu ilə tənzimləməliyik.
Heydər ƏLİYEV
№ 50 (640)
www.vergiler.az
26 dekabr 2012
Qiyməti: 40 qəp.
Müstəqil Azərbaycan dünya azərbaycanlılarının
doğma yurdu və güvənc yeridir
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev dünya azərbaycanlılarını
Həmrəylik Günü münasibətilə təbrik etmişdir
ßçèç ùÿìâÿòÿíëÿð!
Ùþðìÿòëè ñîéäàøëàð!
Õàëãûìûçûí öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð
ßëèéåâèí òÿøÿááöñö èëÿ òÿñèñ åäèëìèø âÿ
àðòûã ÿíÿíÿâè áàéðàìëàðûìûçäàí áèðèíÿ
÷åâðèëìèø Äöíéà Àçÿðáàéúàíëûëàðûíûí Ùÿìðÿéëèéè Ýöíö ÿðÿôÿñèíäÿ Ñèçè ñÿìèìè
ãÿëáäÿí ñàëàìëàéûð, ùÿð áèðèíèçÿ ñÿàäÿò
âÿ ôèðàâàíëûã àðçóëàéûðàì.
Õàðèúè þëêÿëÿðäÿ éàøàéàí àçÿðáàéúàíëûëàðûí òÿøêèëàòëàíìàñû âÿ áèðëèéèíèí ìþùêÿìëÿíìÿñè, òàðèõè Âÿòÿíëÿ ÿëàãÿëÿðèíèí
ýöúëÿíìÿñè äèàñïîð ãóðóúóëóüóíóí ìöùöì òÿðêèá ùèññÿñèíè òÿøêèë åäèð. Ùàçûðäà
äöíéàíûí ìöõòÿëèô þëêÿëÿðèíäÿêè ùÿìâÿòÿíëÿðèìèçèí éàðàòäûãëàðû ãóðóìëàð Àçÿðáàéúàí ùþêóìÿòèíèí äÿ àðäûúûë äÿñòÿéè
ñàéÿñèíäÿ äàùà ìöòÿøÿêêèë âÿ ÷åâèê ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèðëÿð. Ñåâèíäèðèúè ùàëäûð êè,
éåíè èäåéàëàðû âÿ âÿòÿíïÿðâÿðëèéè èëÿ ñå÷èëÿí ýÿíúëÿðèìèç áó ïðîñåñÿ éàõûíäàí
úÿëá îëóíóð, äèàñïîðóí ìþùêÿìëÿíìÿñèíÿ þç òþùôÿëÿðèíè âåðèðëÿð. Úàðè èëèí ìàðòûíäà òÿñèñ åäèëìèø Äöíéà Àçÿðáàéúàíëû
Ýÿíúëÿð Áèðëèéè áóíà áàðèç íöìóíÿäèð.
Ñîéäàøëàðûìûçûí éàøàäûãëàðû äþâëÿòëÿðèí úÿìèééÿòèíÿ äÿðèíäÿí èíòåãðàñèéà îëóíìàñû, ùÿìèí þëêÿëÿðèí èúòèìàè-ñèéàñè, èãòèñàäè âÿ ìÿäÿíè ùÿéàòûíäà ýåòäèêúÿ äàùà ôÿàë ðîë îéíàìàñû òÿãäèðÿëàéèãäèð. Áóíëàð ðåñïóáëèêàìûçûí áåéíÿëõàëã ÿëàãÿëÿðèíèí ýåíèøëÿíìÿñèíÿ, Àçÿðáàéúàí ðåàëëûãëàðûíûí äöíéàéà òÿãäèì îëóíìàñûíà,
çÿíýèí âÿ ÷îõøàõÿëè ìÿäÿíè èðñèìèçèí
òÿáëèüèíÿ ÿëâåðèøëè øÿðàèò éàðàäûð. Åéíè çàìàíäà, Ìîñêâà, Ùéóñòîí, Ïàðèñ âÿ Òöðêèéÿíèí Êîúàåëè øÿùÿðèíäÿ àðòûã ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìûø, ýÿëÿúÿêäÿ äèýÿð þëêÿëÿðäÿ äÿ à÷ûëìàñû íÿçÿðäÿ òóòóëàí Àçÿðáàéúàí ìÿäÿíèééÿò ìÿðêÿçëÿðè äèàñïîðóìóçóí èìêàíëàðûíû õåéëè àðòûðàúàã. Öìèäâàðàì êè, äèàñïîð òÿøêèëàòëàðûìûç áóíäàí
áàéúàí Ðåñïóáëèêàñû äöíéàäà ñöëùöí âÿ
òÿùëöêÿñèçëèéèí ãîðóíìàñû ñàùÿñèíäÿ þç
ìÿñóëèééÿòèíè äÿðèíäÿí äÿðê åäèð. Áó ýöí
þëêÿìèç ìóëòèêóëòóðàëèçìèí âÿ òîëåðàíòëûüûí ìÿêàíû êèìè èñëàì äöíéàñû èëÿ Ãÿðá
ñèâèëèçàñèéàñû, åëÿúÿ äÿ äèýÿð ìÿäÿíèééÿòëÿðÿ ìÿíñóá îëàí õàëãëàð àðàñûíäà
ÿìÿêäàøëûã ö÷öí ãëîáàë ïëàòôîðìàíûí éàðàäûëìàñûíäà ìöùöì ðîë îéíàéûð.
ñîíðà äà þç ñÿéëÿðèíè äàâàì åòäèðÿúÿê,
Äèàñïîðëà Èø öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñè, õàðèúè þëêÿëÿðäÿêè äèïëîìàòèê íöìàéÿíäÿëèêëÿðèìèç âÿ Àçÿðáàéúàí ìÿäÿíèééÿò ìÿðêÿçëÿðè èëÿ ñûõ ÿìÿêäàøëûã åäÿðÿê äàùà
ìöòÿøÿêêèë ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿúÿêëÿð.
Òàðèõè øÿðàèò äöíéà àçÿðáàéúàíëûëàðûíûí ùÿìðÿéëèê âÿ áèðëèê àðçóëàðûíûí ìÿùç
ìöñòÿãèë äþâëÿòèìèç éàðàíäûãäàí ñîíðà
ðåàëëûüà ÷åâðèëìÿñèíè ìöìêöí åòìèøäèð.
Áóíà ýþðÿ äÿ áèç ìèëëè âàðëûüûìûçûí ÿñàñû
îëàí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôûíûí òÿìèí åäèëìÿñè, îíóí
ãöäðÿòèíèí àðòûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ àðäûúûë âÿ ìÿãñÿäéþíëö èø àïàðûðûã. Ùÿéàòà
êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ, ÿââÿëêè
äþâðëÿðäÿ îëäóüó êèìè, éîëà ñàëìàüà ùàçûðëàøäûüûìûç 2012-úè èëäÿ äÿ þëêÿìèçäÿ
ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàô ïðîñåñëÿðè óüóðëà
äàâàì åòìèøäèð. Èãòèñàäè ïîòåíñèàëûí ýöúëÿíìÿñè ñîñèàë, ìÿäÿíè, ùöãóãè âÿ äèýÿð
ñàùÿëÿðÿ äàùà ÷îõ äèããÿò éåòèðèëìÿñèíÿ
èìêàí éàðàòìûø, äþâëÿòèìèçèí áåéíÿëõàëã
íöôóçóíóí éöêñÿëìÿñèíÿ âÿ õàðèúäÿêè
äîñòëàðûìûçûí ñûðàëàðûíûí ýåíèøëÿíìÿñèíÿ
ñÿáÿá îëìóøäóð. 2015-úè èëäÿ èëê Àâðîïà
Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí Áàêûäà êå÷èðèëìÿñè áàðÿäÿ ãÿðàðûí ãÿáóë åäèëìÿñè Àçÿðáàéúàíûí èñòÿð ãèòÿ, èñòÿðñÿ äÿ äöíéà ìèãéàñûíäàêû ðîëóíóí âÿ òÿñèð èìêàíëàðûíûí
àðòìàñûíûí ïàðëàã ýþñòÿðèúèñèäèð.
Ùàçûðäà ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíûí öçâö êèìè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí Àçÿð-
ßçèç ñîéäàøëàð!
Ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû
äöíéàäà éàøàéàí áöòöí àçÿðáàéúàíëûëàðûí äîüìà éóðäó âÿ ýöâÿíú éåðèäèð. Ùÿð
áèð àçÿðáàéúàíëû Âÿòÿíèìèçèí òÿðÿããèñè,
ìèëëè ìÿíàôåëÿðèìèçèí ëàéèãèíúÿ ãîðóíìàñû ö÷öí ÿëèíäÿí ýÿëÿíè ÿñèðýÿìÿìÿëèäèð. Þëêÿìèçèí ñóâåðåíëèéèíèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè, ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíûí
äàâàì åòäèðèëìÿñè, Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ÿäàëÿòëè ùÿëëè, ñîéäàøëàðûìûçûí ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíûí åòèáàðëû ìöäàôèÿñèíèí òÿìèí îëóíìàñû êèìè ìöùöì âÿçèôÿëÿðèí þùäÿñèíäÿí óüóðëà ýÿëìÿê ö÷öí ÿë-ÿëÿ âåðìÿëè,
ñÿéëÿðèìèçè áèðëÿøäèðìÿëèéèê. Áóíà ýþðÿ
äÿ áó ýöí áèð äàùà áöòöí äöíéà àçÿðáàéúàíëûëàðûíû ñûõ áèðëèéÿ âÿ ùÿìðÿéëèéÿ äÿâÿò åäèð, ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèìèçèí ãîðóíìàñû, Âÿòÿíèìèçèí ÷è÷ÿêëÿíìÿñè âÿ
áåéíÿëõàëã ìþâãåëÿðèíèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè éîëóíäà ÿçìêàð ôÿàëèééÿòÿ ñÿñëÿéèðÿì.
Ñèçè ÿëàìÿòäàð áàéðàì ìöíàñèáÿòèëÿ
öðÿêäÿí òÿáðèê åäèð, ùÿð áèðèíèçÿ ìþùêÿì úàíñàüëûüû, õîøáÿõòëèê âÿ èøëÿðèíèçäÿ óüóðëàð àðçóëàéûðàì!
Èëùàì ßËÈÉÅÂ,
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè
Áàêû øÿùÿðè, 25 äåêàáð 2012-úè èë.
Prezident İlham Əliyev: «Mənim üçün ən böyük hədiyyə
Azərbaycan xalqının xoşbəxtliyidir»
Äåêàáðûí 24-äÿ Àçÿðáàéúàí
Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ âÿ õàíûìû
Ìåùðèáàí ßëèéåâà Ñóìãàéûò øÿùÿðèíÿ ñÿôÿð åòìèøäèð. Äþâëÿò áàø÷ûñû
öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí
Ñóìãàéûò øÿùÿðèíèí ìÿðêÿçèíäÿ
óúàëäûëìûø àáèäÿñèíè çèéàðÿò åòìèø,
Ñóìãàéûòûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû
èëÿ áàüëû ýþðöëÿí èøëÿðëÿ òàíûø îëìóøäóð. Ïðåñèäåíò Èëùàì ßëèéåâ
Ñóìãàéûò øÿùÿðèíäÿ èñòèôàäÿéÿ âåðèëÿí Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñè ÿëèëëÿðè
âÿ øÿùèä àèëÿëÿðè ö÷öí èíøà îëóíìóø éåíè éàøàéûø áèíàñèíûí à÷ûëûø
ìÿðàñèìèíäÿ èøòèðàê åòìèøäèð. Äþâëÿò áàø÷ûñûíà ìÿëóìàò âåðèëìèøäèð
êè, 12 ìÿðòÿáÿëè 96 ìÿíçèëëè éåíè
éàøàéûø áèíàñûíäà ñàêèíëÿðèí ðàùàòëûüû ö÷öí ùÿð úöð øÿðàèò éàðàäûëìûøäûð. Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñè ÿëèëëÿðè âÿ
øÿùèä àèëÿëÿðèíÿ éåíè ìÿíçèëëÿðëÿ
éàíàøû, Íàõ÷ûâàí àâòîìîáèë çàâîäóíóí èñòåùñàëû îëàí 211 «Íàç Ëèôàí» ìàðêàëû àâòîìîáèë äÿ òÿãäèì
îëóíìóñäóð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ìÿðàñèìäÿ ÷ûõûø åäÿðÿê áèëäèðìèøäèð êè,
þëêÿìèçäÿ ìöùàðèáÿ âåòåðàíëàðû âÿ
øÿùèä àèëÿëÿðè ö÷öí ùÿð èë éåíè ýþçÿë áèíàëàð òèêèëèá èñòèôàäÿéÿ âåðèëèð: «Ñîí èëëÿð ÿðçèíäÿ øÿùèä àèëÿ-
2
ëÿðèíÿ, Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñè âåòåðàíëàðûíà áåø ìèíÿ éàõûí ìÿíçèë
âåðèëìèøäèð. Íþâáÿäÿ äóðàíëàð ùÿëÿ âàðäûð. Òÿãðèáÿí èêè ìèíäÿí ÷îõ
àèëÿ ùÿëÿ íþâáÿäÿ äàéàíûð. Îíëàðûí ìÿèøÿò ïðîáëåìëÿðè éàõûí 3-4 èë
ÿðçèíäÿ ùÿëëèíè òàïàúàãäûð. Áåëÿëèêëÿ, áèç áó ïðîãðàìû 3-4 èëäÿí
ñîíðà áàøà ÷àòäûðàúàüûã». Äþâëÿò
áàø÷ûñû ãåéä åòìèøäèð êè, Àçÿðáàéúàí ïîñòñîâåò ìÿêàíûíäà éåýàíÿ
þëêÿäèð êè, ìÿíçèëëÿðèí âåðèëìÿñè
âÿ áèíàëàðûí òèêèëìÿñè ñàùÿñèíäÿ
ýöúëö ñîñèàë ñèéàñÿò àïàðûð. Ìèíèê
ìàøûíëàðûíûí âåðèëìÿñèíÿ ýÿëäèêäÿ
èñÿ, áöòþâëöêäÿ Àçÿðáàéúàíäàí
áàøãà, ùå÷ áèð éåðäÿ áåëÿ òÿøÿááöñëÿð èðÿëè ñöðöëìöð. Èíäèéÿ ãÿäÿð 3500-äÿí ÷îõ âÿòÿíäàø äþâëÿòäÿí ìàøûí ùÿäèééÿ àëìûøäûð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ñîñèàë
ñèéàñÿòèí áöòöí ñàùÿëÿðäÿ þçöíö
ýþñòÿðäèéèíè, èëäÿí-èëÿ ìààøëàðûí,
ïåíñèéàëàðûí, öíâàíëû ñîñèàë éàðäûìûí ùÿúìèíèí àðòûðûëäûüûíû, åéíè çàìàíäà, áó èë ñîâåò äþâðöíäÿí ãàëìûø ÿìàíÿòëÿðèí êîìïåíñàñèéà øÿêëèíäÿ âÿòÿíäàøëàðà ãàéòàðûëäûüûíû
âÿ áó èñòèãàìÿòäÿ äþâëÿò ñèéàñÿòèíèí áóíäàí ñîíðà äà äàâàì åòäèðèëÿúÿéèíè áèëäèðìèøäèð. «Áèç áóí-
Vergi Məcəlləsinə
əlavə və dəyişikliklər
edilmişdir
3
Qeyri-neft sektoru üzrə
vergi daxilolmaları
artır
äàí ñîíðà äà åùòèéàúû îëàí âÿ áþéöê ùþðìÿòÿ, ãèéìÿòÿ ëàéèã îëàí
ñîéäàøëàðûìûçûí ìÿèøÿò ïðîáëåìëÿðèíèí ùÿëëè ö÷öí ÿëèìèçäÿí ýÿëÿíè
åäÿúÿéèê», - äåéÿí äþâëÿò áàø÷ûñû
éåíè ñîñèàë âÿ èãòèñàäè ïðîãðàìëàðûí ùàçûðëàíàðàã ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðìûøäûð. Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòû Ñóìãàéûò øÿùÿðè èëÿ
éàíàøû, Ýÿíúÿ, Øÿêè øÿùÿðëÿðèíèí,
Øÿìêèð ðàéîíóíóí, Çàáðàò âÿ Ùþâñàí ãÿñÿáÿëÿðèíèí Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñè ÿëèëëÿðè âÿ øÿùèä àèëÿëÿðè ö÷öí
èíøà îëóíìóø éåíè éàøàéûø áèíàëàðûíûí èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñèíè óüóðëó
ñîñèàë ñèéàñÿòèí òÿçàùöðö êèìè äÿéÿðëÿíäèðìèøäèð. Äþâëÿò áàø÷ûñû öìóìèëèêäÿ äåêàáðûí 24-äÿ ðåñïóáëèêà
öçðÿ Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñè ÿëèëëÿðè
âÿ øÿùèä àèëÿëÿð ö÷öí 400-äÿí ÷îõ
ìÿíçèëèí èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñèíäÿí,
îíëàðûí ùÿéàò øÿðàèòèíèí éàõøûëàøìàñûíäàí ãöðóð äóéäóüóíó áèëäèðìèøäèð: «Ìÿíèì ö÷öí ÿí áþéöê
ùÿäèééÿ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí õîøáÿõòëèéèäèð âÿ áó ýöí ìÿí õîøáÿõòÿì. ×öíêè áó ýöí 400-äÿí ÷îõ
àèëÿ éåíè ìÿíçèëëÿðÿ êþ÷ÿúÿêäèð.
Îíëàðûí ùÿéàòûíäà éåíè äþâð, éåíè
ìÿðùÿëÿ áàøëàéûð. Îíëàð áó ýþçÿë,
ðàùàò ùÿéàòà ëàéèãäèðëÿð».
4
Azərbaycanın
kredit reytinqi
«sabit»dir
5
Ñóìãàéûòûí óüóðëó èíêèøàôûíäàí
äàíûøàí äþâëÿò áàø÷ûñû ãÿáóë åäèëìèø ãÿðàðëàðûí èúðàñû íÿòèúÿñèíäÿ
éàõûí èëëÿðäÿ áó øÿùÿðèí äöíéà
ìèãéàñûíäà áþéöê ñÿíàéå ìÿðêÿçèíÿ ÷åâðèëÿúÿéèíè ãåéä åòìèøäèð:
«Áóðàäà éåíè ìöÿññèñÿëÿð, òåõíîëîýèéà ïàðêëàðû, éåíè áèíàëàð òèêèëèð,
àáàäëûã èøëÿðè ýåäèð. Áó ýöí áöòöí
ðàéîíëàðäà äà áþéöê àáàäëûã-ãóðóúóëóã èøëÿðè ýåäèð. Áó, ìÿíè, èíñàíëàðû ñåâèíäèðèð, Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí óüóðëó èíêèøàôûíû ýþñòÿðèð.
Áèç íþâáÿòè èëëÿðäÿ äÿ áöòöí èñòèãàìÿòëÿðäÿ - ùÿì ñîñèàë, ùÿì èãòèñàäè ñàùÿëÿðäÿ þç ñèéàñÿòèìèçè óüóðëà àïàðàúàüûã».
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Ñóìãàéûòäà Íÿñèìè àäûíà ìÿäÿíèééÿò
âÿ èñòèðàùÿò ïàðêûíäà ýþðöëÿí ÿñàñëû
éåíèäÿíãóðìà âÿ àáàäëûã èøëÿðèíèí
ýåäèøè èëÿ äÿ òàíûø îëìóøäóð. Ìÿëóìàò âåðèëìèøäèð êè, 100 ùåêòàðà
éàõûí ñàùÿñè îëàí Íÿñèìè ïàðêûíäà
àïàðûëàí èøëÿð «Ýþéÿð÷èí» àáèäÿ
êîìïëåêñèíÿ ãÿäÿð îëàí ÿðàçèäÿ
àðòûã éåêóíëàøìûøäûð. Äþâëÿò áàø÷ûñû àáàäëûã âÿ éåíèäÿíãóðìà èøëÿðèíèí éöêñÿê êåéôèééÿòëÿ äàâàì åòäèðèëìÿñèíÿ äàèð òàïøûðûã âÿ òþâñèéÿëÿðèíè âåðìèøäèð.
Sənaye texnoparkları ilə
bağlı yeni tədbirlər
paketi hazırlanır
2
№ 50 (640) | 26 декabr 2012 | www.vergiler.az
Vergi Apelyasiya Şurasında
təkrar şikayətə baxılmışdır
éàòäà îëàí «Ìîíîêðèñòàë» ÌÌÚ-íèí ðÿùáÿðè
Vergi Apelyasiya Şurasının iclasınßëèéåâ Àéäûí Éóñèô îüëóíóí ìàë ãàëûüûíà
ýþðÿ êàìåðàë ãàéäàäà ùåñàáëàíìûø ÿëàâÿ
da vergi ödəyicisi kimi 11 saylı
âåðýè ìÿáëÿüèíèí ëÿüâ åäèëìÿñè áàðÿäÿêè ìöƏrazi Vergilər İdarəsində qeydiyyðàúèÿòèíÿ äÿ áàõûëìûøäûð.
atda olan «Qrin Hill» MMC-nin
Èø öçðÿ òîïëàíìûø ìàòåðèàëëàðûí ìöçàêèrəhbəri Qafarov Mahir İsmayıl
ðÿñè íÿòèúÿñèíäÿ áåëÿ ãÿíàÿòÿ ýÿëèíìèøäèð êè,
oğlunun kameral hesablama
òÿêðàð øèêàéÿò òÿìèí åäèëìÿìÿëèäèð. Áåëÿ êè,
2009-úó èëèí àïðåë àéû öçðÿ ùåñàáëàíìûø ßÄÂ
bildirişinin ləğv edilməsi və 2006ìÿáëÿüè ìöÿññèñÿ òÿðÿôèíäÿí òÿãäèì åäèë2007-ci illərə aid vergi hesab-fakìèø 2008-úè èëèí ìÿíôÿÿò âåðýèñè áÿéàííàturaları üzrə ƏDV məbləğinin əvəìÿñèíÿ ÿñàñÿí ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð. Ìöÿñzləşdirilməsi ilə bağlı təkrar
ñèñÿíèí ðÿùáÿðè 2008-úè èëèí ìÿíôÿÿò âåðýèñèşikayətinə baxılmışdır.
íèí áÿéàííàìÿñèíèí ñÿùâ òÿðòèá îëóíäóüóíó, îðàäà ýþñòÿðèëÿíëÿðèí ðåàëëûüû ÿêñ åòäèðÀðàøäûðìà íÿòèúÿñèíäÿ ìÿëóì îëìóøäóð ìÿäèéèíè åòèðàô åäÿðÿê, ãàíóíâåðèúèëèéèí òÿêè, ìöÿññèñÿ ðÿùáÿðëèéè 03.10.2011-úè èë òà- ëÿáèíè áèëìÿäèêëÿðè ö÷öí äÿãèãëÿøìèø áÿéàíðèõäÿ 11 ñàéëû ßðàçè Âåðýèëÿð Èäàðÿñèíÿ êþ- íàìÿíè òÿãäèì åòìÿäèêëÿðèíè áèëäèðìèøäèð.
íöëëö ÿðèçÿ èëÿ ìöðàúèÿò åäÿðÿê 01.05.2006- Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 72.5-úè ìàääÿñèíÿ ìöúû èë òàðèõäÿí ßÄ ãåéäèééàòûíà àëûíìûø âÿ âàôèã îëàðàã, ÿââÿëêè ùåñàáàò äþâðëÿðè öçðÿ
âåðýè îðãàíûíà òÿãäèì åòäèéè ßÄ áÿéàííà- òÿãäèì åäèëìèø ùåñàáàòëàðäàêû ìÿëóìàòëàð èëìÿëÿðèíäÿ 2006-2007-úè èëëÿðèí ìöâàôèã àé- êèí ó÷îò ñÿíÿäëÿðè öçðÿ ìÿëóìàòëàðà óéüóí
ëàðûíäà ÿëäÿ åòäèéè âåðýè ùåñàá-ôàêòóðàëàðûíà îëìàäûüû ùàëëàðäà âåðýè þäÿéèúèëÿðè òÿðÿôèíýþðÿ ßÄ ìÿáëÿüëÿðèíèí ÿâÿçëÿøäèðèëìÿñè- äÿí ùÿìèí ùåñàáàò äþâðö ö÷öí äÿãèãëÿøäèíè òÿëÿá åòìèøäèð. Ãåéä åäèëÿí ÿâÿçëÿøäèðìÿ ðèëìèø ùåñàáàò òÿãäèì åäèëìÿëèäèð.
Âåðýè Àïåëéàñèéà Øóðàñûíûí èúëàñûíäà ìöíÿçÿðÿ àëûíìàéàðàã, êàìåðàë âåðýè éîõëàìàñû íÿòèúÿñèíäÿ ìöÿññèñÿéÿ 210 ìèí 75,42 ÿññèñÿíèí ðÿùáÿðè ìöÿññèñÿíèí ìöùàñèáàòëûìàíàò ÿëàâÿ âåðýè ìÿáëÿüè ùåñàáëàíìûøäûð. üûíäàí, ùàäèñÿëÿðèí ôàêòèêè âÿçèééÿòèíäÿí
Ìöÿññèñÿíèí âåðýè îðãàíûíà òÿãäèì åòäè- ìÿëóìàòñûç îëäóüóíó ãåéä åòìèø, òÿêðàð øèéè áÿéàííàìÿëÿðÿ âÿ âåðýè îðãàíûíûí ó÷îò- êàéÿòè èëÿ áàüëû ÿëàâÿ ìàòåðèàëëàðûí âÿ ñöáóòìÿëóìàò áàçàñûíà ÿñàñÿí ìöÿééÿí åäèëìèø- ëàðûí îëìàäûüûíû áèëäèðìèøäèð. Âåðýè Ìÿúÿëäèð êè, âåðýè þäÿéèúèñè 2006-úû èëäÿí áó ýöíÿ- ëÿñèíèí 94.0.2-úè ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí, âåðýè îðäÿê îëàí äþâð ÿðçèíäÿ ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè ãàíûíûí ùåñàáëàìàëàðûíûí ñÿùâ îëäóüóíó ñöèëÿ ìÿøüóë îëìàìûøäûð. Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí áóò åòìÿê âÿçèôÿñè âåðýè þäÿéèúèñèíèí öçÿðè156.1-úè ìàääÿñèíäÿ ãåéä åäèëìèøäèð êè, ãåé- íÿ äöøöð.
Ìöÿññèñÿ èëÿ âåðýè îðãàíû àðàñûíäà «Âåðäèééàòäàí êå÷ìÿëè îëìàéàí, ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè ýþñòÿðÿí øÿõñ âåðýè îðãàíûíà ßÄÂ- ýè ùåñàáàòëàðûíûí åëåêòðîí ýþíäÿðèëìÿñè ùàãíèí ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí ãåéäèééàò ùàããûíäà êþ- ãûíäà» 14.12.2007-úè èë òàðèõëè ìöãàâèëÿ áàüíöëëö ÿðèçÿ âåðÿ áèëÿð. Åéíè çàìàíäà, Âåðýè ëàíûëìûø âÿ ùÿìèí ìöãàâèëÿäÿ åëåêòðîí ñÿÌÿúÿëëÿñèíèí 13.2.37-úè ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí, íÿä ìöáàäèëÿñè ö÷öí èñòèôàäÿ îëóíàí èñòèôàñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè - øÿõñèí ìöñòÿãèë ñó- äÿ÷è êîäó, øèôðÿ âÿ ïàðîëó ìÿõôè ñàõëàìàã
ðÿòäÿ ùÿéàòà êå÷èðäèéè, ÿñàñ ìÿãñÿäè ÿìëàê âåðýè þäÿéèúèñèíèí þùäÿëèéè ùåñàá åäèëìèøäèð.
èñòèôàäÿñèíäÿí, ìàëëàðûí òÿãäèì åäèëìÿñèí- Ëàêèí ìöÿññèñÿíèí ðÿùáÿðè 2008-úè èëèí ìÿíäÿí, èøëÿðèí ýþðöëìÿñèíäÿí âÿ éà õèäìÿò- ôÿÿò âåðýèñèíèí áÿéàííàìÿñèíèí ìóçäëó èø÷èëÿðèí ýþñòÿðèëìÿñèíäÿí ìÿíôÿÿò ýþòöðöëìÿñè ñè ùåñàá îëóíìàéàí ãåéðè-ïåøÿêàð ìöùàñèá
îëàí ôÿàëèééÿòèäèð. Áó ñÿáÿáäÿí äÿ Âåðýè òÿðÿôèíäÿí òÿãäèì îëóíäóüóíó áèëäèðìèøäèð
Ìÿúÿëëÿñèíäÿ îíóí êþíöëëö ãàéäàäà ßÄ êè, áó ùàë äà îíóí ìöãàâèëÿ öçðÿ ýþòöðäöéö
ãåéäèééàòûíà àëûíìàã ùöãóãó ìöÿééÿí åäèë- þùäÿëèêëÿðÿ ÿìÿë åòìÿäèéèíè ýþñòÿðèð.
Ìöâàôèã áÿéàííàìÿíèí áàøãàñû òÿðÿôèíìÿìèøäèð.
Ãåéä îëóíàíëàðû íÿçÿðÿ àëàðàã, Àïåëéàñè- äÿí òÿðòèá åäèëìÿñè âÿ éà äÿãèãëÿøäèðèëìèø
éà Øóðàñû òÿêðàð øèêàéÿòèí òÿìèí åäèëìÿìÿñè áÿéàííàìÿíèí âàõòûíäà òÿãäèì åäèëìÿìÿñè
âÿ «Ãðèí Ùèëë» ÌÌÚ-íèí «ßëàâÿ äÿéÿð âåð- âåðýè þäÿéèúèñèíè ãàíóíëà ìöÿééÿí åäèëìèø
ýèñè þäÿéèúèñèíèí ãåéäèééàò áèëäèðèøè»íèí ëÿüâ ìÿñóëèééÿòäÿí àçàä åòìèð.
Ãåéä îëóíàíëàðû íÿçÿðÿ àëàðàã, «Ìîíîêåäèëìÿñè áàðÿäÿ ãÿðàð ÷ûõàðìûøäûð.
Âåðýè Àïåëéàñèéà Øóðàñûíûí èúëàñûíäà Áà- ðèñòàë» ÌÌÚ-íèí òÿêðàð øèêàéÿòëÿðèíèí òÿìèí
êû Øÿùÿð Âåðýèëÿð Äåïàðòàìåíòèíäÿ ãåéäèé- åäèëìÿìÿñè áàðÿäÿ ãÿðàð ÷ûõàðûëìûøäûð.
Qanunu pozanlara qarşı
tədbir görülür
Ïàéòàõòäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí áèð ñûðà òèúàðÿò âÿ õèäìÿò îáéåêòëÿðèíäÿ ÿìëàêûí ñèéàùûéà àëûíìàñû èëÿ áàüëû ãÿòíàìÿëÿðèí èúðà îëóíìàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Áàêû Øÿùÿð Âåðýèëÿð Äåïàðòàìåíòèíèí (ÁØÂÄ) Âåðýè áîðúëàðûíûí ìÿúáóðè àëûíìàñû èøèíèí òÿøêèëè øþáÿñèíèí ÿìÿêäàøëàðû òÿðÿôèíäÿí íþâáÿòè òÿäáèðëÿð êå÷èðèëìèøäèð. ßäëèééÿ Íàçèðëèéèíèí Ìÿùêÿìÿ Ãÿðàðëàðûíûí Èúðàñû Áàø Èäàðÿñèíèí èúðà ìÿìóðëàðûíûí èøòèðàê åòäèéè èëê òÿäáèð Õÿòàè ðàéîíó,
Âÿçèðîâ êö÷ÿñè 45-äÿ éåðëÿøÿí «Ùÿìèä-95»
àâòîìîáèë òÿìèðè âÿ åùòèéàò ùèññÿëÿðèíèí ñàòûøû ìÿðêÿçèíäÿ îëäó. ÁØÂÄ-íèí Ùöãóã èäàðÿñèíèí ìÿùêÿìÿ ãÿðàðëàðûíûí èúðàúû èøëÿðè
èëÿ ÿëàãÿäàð øþáÿíèí ðÿèñè ßêáÿð Úÿôÿðëèíèí
ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, âåðýè ÿìÿêäàøëàðû òÿðÿôèíäÿí ôèçèêè øÿõñ Ôèðóäèí Ãàñûìîâà ìÿõñóñ
«Ùÿìèä-95» àâòîìîáèë òÿìèðè âÿ åùòèéàò ùèññÿëëÿðèíèí ñàòûøû ìÿðêÿçèíÿ 15 ìèí 465 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ìàëèééÿ ñàíêñèéàñû òÿòáèã
îëóíìóø âÿ Ô.Ãàñûìîâà áîðúóí þäÿíèëìÿñèíÿ äàèð áèëäèðèø ýþíäÿðèëìèøäèð. 2010-úó èëäÿí þòÿí ìöääÿò ÿðçèíäÿ áèð íå÷ÿ äÿôÿ õÿáÿðäàðëûã îëóíìàñûíà áàõìàéàðàã, ñàùèáêàð
áîðúóíó þäÿìÿìèøäèð. Âåðýè îðãàíû ÿìÿêäàøëàðû ãàíóíâåðèúèëèéÿ ÿñàñÿí òÿäáèðëÿð ýþðöëìÿñè ö÷öí ìÿùêÿìÿéÿ ìöðàúèÿò åòìèø âÿ
Õÿòàè ðàéîí ìÿùêÿìÿñè ÿìëàêûí ñèéàùûéà
àëûíìàñû ùàããûíäà ãÿðàð ÷ûõàðìûøäûð. Èúðà
ìÿìóðó Îãòàé Èñàéåâèí áèëäèðäèéè êèìè, «Èúðà ùàããûíäà» Ãàíóíà ýþðÿ, ìÿùêÿìÿ ãÿðàðëàðû ìöÿééÿí îëóíìóø âàõòäà èúðà åäèëìÿäèêäÿ áîðúëóíóí ÿìëàêûíûí ñèéàùèéà àëûíàðàã
ùÿððàúà úûõàðûëìàñû òÿäáèðëÿðè ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Áóíà ýþðÿ äÿ ãåéä îëóíàí òÿñÿððöôàò ñóáéåêòèíäÿ ãÿðàðûí èúðàñûíû ùÿéàòà êå÷èðìÿê
ìÿãñÿäèëÿ îáéåêòäÿêè 4 ÿäÿä ìàøûíãàëäûðûúû, «Òîñùèáà» ìàðêàëû ñîéóäóúó ãóðüó âÿ
ðàçâàë àïàðàòû ñþêöëÿðÿê àíáàðà äàøûíìàëû
èäè... Èúðà òÿäáèðè çàìàíû ñàùèáêàð Ô.Ãàñûìîâ
áîðúóí 15 ýöí ìöääÿòèíäÿ òàì þäÿíèëìÿñè
ö÷öí ìöääÿò èñòÿäè. Î, áîðúóí 5 ìèí ìàíàòûíû ùÿìèí ýöí, äèýÿð 5 ìèí ìàíàòûíû äåêàáðûí 28-äÿ, ãàëàí ìÿáëÿüè èñÿ 2013-úö èëèí
éàíâàð àéûíûí 10-äÿê þäÿìÿê áàðÿäÿ èëòè-
çàì âåðäè. Èëê 5 ìèí ìàíàò þäÿíèëäèêäÿí
ñîíðà òÿñÿððöôàò ñóáéåêòèíäÿ àêò òÿðòèá îëóíàðàã èúðà èøëÿðè äàéàíäûðûëäû. Ô.Ãàñûìîâ áîðúóí ãàëàí ùèññÿñèíè èëòèçàìäà ýþñòÿðäèéè ìöääÿòäÿ þäÿìÿäèéè ùàëäà, ãÿðàðûí èúðàñûíà áàøëàíûëàúàã.
ßìëàêûí ñèéàùûéà àëûíìàñû èëÿ áàüëû äèýÿð
òÿäáèð ñàùèáêàð Ìÿììÿäîâ Íàìèã Ðàôèã
îüëóíà ìÿõñóñ Õÿòàè ðàéîíó, Õóäó Ìÿììÿäîâ êö÷ÿñè, 2942 öíâàíäà éåðëÿøÿí «Ôèëëè» óøàã ýåéèìëÿðè âÿ îéóíúàãëàðû ìàüàçàñûíäà êå÷èðèëäè. Âåðýè îðãàíû ÿìÿêäàøëàðû ìàüàçàíûí ñàùèáèíÿ 1536 ìàíàò âåðýè áîðúóíóí þäÿíèëìÿñèíÿ äàèð áèð íå÷ÿ äÿôÿ áèëäèðèø
ýþíäÿðñÿëÿð äÿ î, áîðúóíó þäÿìÿäèéèíäÿí
ÿìëàêûí ñèéàùûéà àëûíìàñû ùàããûíäà ãÿðàð
÷ûõàðûëûá. Ëàêèí Í.Ìÿììÿäîâ ùÿìèí ýöí
áîðúó òàì þäÿäèéèíÿ ýþðÿ ãÿðàðûí èúðàñû äàéàíäûðûëäû.
Ñàäàé ßùìÿäîâà ìÿõñóñ Õÿòàè ðàéîíó,
Çûü éîëó, 3 öíâàíäà ôÿàëèééÿò ýÿñòÿðÿí 32
ñàéëû àïòåêäÿ èñÿ 1254 ìàíàò âåðýè áîðúó éàðàíìûøäûð. Èíäèéÿäÿê áó îáéåêò ñàùèáèíÿ äÿ
áèð íå÷ÿ äÿôÿ õÿáÿðäàðëûã îëóíäóüóíà âÿ ãàíóíâåðèúèëèêäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëàí áöòöí òÿäáèðëÿð ýþðöëäöéöíÿ áàõìàéàðàã, âåðýè þäÿéèúèñè äþâëÿò áöäúÿñèíÿ îëàí áîðúëàðûíû þäÿìÿéèá. Éàðàíìûø âåðýè áîðúóíóí þäÿíèëìÿñèíè
òÿìèí åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ ÿìëàêûí ñèéàùûéà
àëûíìàñû ùàããûíäà ãÿðàð ÷ûõàðûëûá âÿ ùÿìèí
îáéåêòäÿêè ìåáåë, øêàô, êîíäèñèîíåð, ìÿèøÿò
òåõíèêàñû âÿ äûýÿð àâàäàíëûã ñèéàùûéà àëûíûá.
Ãÿðàðûí èúðàñû çàìàíû àïòåêäÿ ñèéàùûéà àëûíìûø àâàäàíëûüûí éàðàðñûç îëäóüó ìöÿééÿíëÿøäè. Èúðà ìÿìóðëàðû âÿ âåðýè îðãàíû ÿìÿêäàøëàðû ùÿìèí ÿìëàêûí éàðàðñûç îëìàñûíû íÿçÿðÿ àëàðàã èúðà èøèíèí äàéàíäûðûëìàñûíû, ãàíóíâåðèúèëèêäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëàí äèýÿð òÿäáèðëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíè ìÿãñÿäÿóéüóí
ñàéäûëàð âÿ Ñ.ßùìÿäîâà áó áàðÿäÿ õÿáÿðäàðëûã åäèëäè. Ùÿìèí îáéåêòäÿ äÿ ñàùèáêàð
2012-úè èëèí ñîíóíà ãÿäÿð áîðúó þäÿéÿúÿéè
áàðÿäÿ èëòèçàì âåðäè.
Åëáðós ÚßÔßÐËÈ
Milli birlik və həmrəylik bayramınız mübarяk!
Azərbaycan xalqı, ümumən dünyanın müxtəlif ölkələrində məskunlaşmış soydaşlarımız hər il
dekabr ayının 31-də milli həmrəylik gününü qeyd edir. Qədim tarixə malik xalqımız bu əlamətdar
bayramı uzun illərdən bəri yaranmış, qorunub saxlanılmış ənənələrinə, mədəniyyətinə, tarixi köklərinə xas olan amal və duyğularla keçirir. Bu bayram ildən-ilə daha geniş vüsət alır, ürəklərdə
Vətən eşqi, milli-mənəvi birlik, inkişaf hissləri bəsləyən hər bir soydaşımız tərəfindən dəstəklənir.
İlk dəfə 21 il əvvəl - 1991-ci il dekabrın 16-da ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü
əsasında Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin qəbul etdiyi «Dünya Azərbaycanlılarının
həmrəylik və birlik günü haqqında» qərar xalqımızın milli birlik və həmrəylik, milli dövlətçilik
hisslərinin təzahürü olmuşdur.
Azərbaycan xalqının əvəzsiz milli sərvəti olan müstəqilliyin ötən 21 ildə əzmlə qorunub
saxlanılması, demokratik və hüquqi dövlət quruculuğu istiqamətində mühüm addımların atılması, Avroatlantik məkana inteqrasiya siyasətinin ardıcıl surətdə həyata keçirilməsi, ciddi elmi
əsaslara söykənən sosial-iqtisadi siyasətin reallaşdırılması respublikamızı intensiv inkişaf yoluna
çıxarmışdır. Son illər inkişaf və tərəqqi yolunda əldə etdiyimiz böyük nailiyyətlərdə, şübhəsiz,
dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan, ürəklərində azərbaycançılıq amalı daşıyan həmvətənlərimizin də müstəsna payı var.
Xalqımız 2012-ci ili böyük uğurlarla başa vuraraq qarşıdakı ilə yüksək inam hissi ilə addımlayır. «Vergilər» qəzeti redaksiyası olaraq, 31 dekabr - Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi
Günü və Yeni il münasibətilə hər bir Azərbaycan vətəndaşını, o cümlədən Vergilər Nazirliyinin
çoxsaylı əməkdaşlarını ürəkdən təbrik edir, hər kəsə sevincli günlər, rifah və səadət arzulayırıq.
«Vergilər» qəzeti
Vergi Məcəlləsinə əlavə
və dəyişikliklər edilmişdir
Þòÿí ùÿôòÿ Ìèëëè Ìÿúëèñèí ïëåíàð
èúëàñûíäà âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíÿ
âÿ äèýÿð áèð ñûðà ãàíóíâåðèúèëèê
àêòëàðûíà òÿêëèô îëóíàí ÿëàâÿ âÿ
äÿéèøèêëèêëÿð ìöçàêèðÿéÿ ÷ûõàðûëìûøäûð. Èãòèñàäè ñèéàñÿò êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Çèéàä Ñÿìÿäçàäÿ Âåðýè
Ìÿúÿëëÿñèíÿ âÿ «Äþâëÿò ðöñóìó
ùàããûíäà» Ãàíóíà òÿêëèô îëóíàí
äÿéèøèêëèêëÿð áàðÿäÿ äåïóòàòëàðà
ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðìèøäèð.
Êîìèòÿ ñÿäðè ãåéä åòìèøäèð êè,
ìÿúÿëëÿ ãÿáóë îëóíàðêÿí ìöêÿììÿë
ñÿíÿä îëñà äà, ñîíðàäàí þëêÿ èãòèñàäèééàòûíäà ýåäÿí èíêèøàô ïðîñåñëÿðè
áó ñàùÿäÿ ãàíóíâåðèúèëèéÿ ìöÿééÿí
äÿéèøèêëèêëÿð åäèëìÿñè çÿðóðÿòèíè éàðàòìûøäûð. Î áèëäèðìèøäèð êè, ìöçàêèðÿéÿ òÿãäèì îëóíàí «Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíäÿ äÿéèøèêëèêëÿð åäèëìÿñè ùàããûíäà» ãàíóí
ëàéèùÿñè, ÿñàñÿí, äþðä èñòèãàìÿòè: âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí ùöãóãëàðûíûí ìöäàôèÿñè, âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí ìÿíàôåëÿðèíèí ãîðóíìàñû, âåðýè èíçèáàò÷ûëûüûíûí âÿ âåðýè íÿçàðÿòèíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñèíè ÿùàòÿ åäèð.
Âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí
ìÿíàôåëÿðèíèí ãîðóíìàsû
ïðèîðèòåò òÿøêèë åäèð
Ãàíóíâåðèúèëèêäÿ åäèëìèø ñîí äÿéèøèêëèêëÿðäÿ ÿñàñ âÿñàèòëÿðÿ àèä åäèëÿí àêòèâëÿðèí äÿéÿðèíèí àðòûðûëìàñû,
âÿêèëëèê ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëàí
øÿõñëÿð òÿðÿôèíäÿí áó ôÿàëèééÿòëÿ áàüëû
ýþñòÿðèëÿí õèäìÿòÿ ýþðÿ àëûíàí ùàãëàðûí ãåéðè-ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíäÿí
ýÿëèðëÿðÿ àèä åäèëìÿêëÿ âåðýèéÿ úÿëá
îëóíìàñûíû, ÿñàñ âÿñàèòëÿðèí (àêòèâëÿðèí) éåíèäÿí ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿñèíäÿí
éàðàíàí àðòûìûí ìÿíôÿÿò âåðýèñèíäÿí
àçàä åäèëìÿñèíè, àìîðòèçàñèéà âÿ ÿìëàê âåðýèñè ùåñàáëàíàí çàìàí ãåéä
åäèëÿí àðòûìûí íÿçÿðÿ àëûíìàìàñûíû,
áöäúÿéÿ þäÿíèëìÿëè îëàí ÿëàâÿ äÿéÿð âåðýèñèíèí òÿãäèì åäèëìèø ìàëëàðà, ýþðöëìöø èøëÿðÿ âÿ ýþñòÿðèëìèø õèäìÿòëÿðÿ ýþðÿ âåðýè þäÿéèúèñèíèí êàññàñûíà âÿ ùåñàáëàøìà ùåñàáûíà äàõèë
îëìóø ìÿáëÿüëÿðäÿí ùåñàáëàíìàñûíû
íÿçÿðäÿ òóòàí ìàääÿëÿð þç ÿêñèíè òàïìûøäûð.
Áóíóíëà éàíàøû, ìóçäëà èøëÿéÿí
ôèçèêè øÿõñëÿðÿ àïàðûëàí þäÿíèøëÿðèí
ÿìÿêùàãëàðû øÿêëèíäÿ ëåãàëëàøäûðûëìàñû, ÿùàëèíèí ïóë ýÿëèðëÿðèíèí àðòûðûëìàñû âÿ îíëàðûí ñîñèàë ìöäàôèÿñèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 101-úè ìàääÿñèíÿ áèð ñûðà äÿéèøèêëèêëÿðèí åäèëìÿñè çÿðóðè ùåñàá
îëóíìóøäóð. Áó äÿéèøèêëèêëÿð, ÿñàñÿí,
ôèçèêè øÿõñëÿðèí àéëûã ýÿëèðëÿðèíÿ âÿ
ãåéðè-ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíäÿí èëëèê
ýÿëèðëÿðèíÿ òÿòáèã åäèëÿí ýÿëèð âåðýèñèíèí ìàêñèìàë äÿðÿúÿñèíèí 30%-äÿí
25%-ÿ åíäèðèëìÿñèíäÿí, ôèçèêè øÿõñëÿðèí 14% äÿðÿúÿ èëÿ ýÿëèð âåðýèñèíÿ
úÿëá åäèëÿí àéëûã ýÿëèðëÿðèíèí 2000
ìàíàòäàí 2500 ìàíàòàäÿê àðòûðûëìàñûíäàí, ôèçèêè øÿõñëÿðèí ãåéðè-ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíäÿí ýÿëèðëÿðèíèí 14%
äÿðÿúÿ èëÿ ýÿëèð âåðýèñèíÿ úÿëá åäèëÿí
èëëèê ýÿëèðëÿðèíèí èñÿ 24000 ìàíàòäàí
30000 ìàíàòà ãàëäûðûëìàñûíäàí èáàðÿòäèð.
Äÿéèøèêëèêëÿðäÿ âåðýè îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí âåðýè áîðúëàðûíûí ìÿúáóðè
àëûíìàñû çàìàíû âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí
ìÿùêÿìÿéÿ ìöðàúèÿò åòìÿê èìêàíëàðûíûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè äÿ âàðäûð.
Âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí
sîsèàë sòàòósó íÿçÿðÿ
àëûíìûøäûð
Ñîñèàë âÿçèééÿòèíäÿí àñûëû îëàðàã
ýÿëèð âåðýèñè ýöçÿøòëÿ òóòóëàí ôèçèêè
øÿõñëÿðèí ìöõòÿëèô êàòåãîðèéàëàðûíûí
àéëûã ýÿëèðëÿðèíÿ òÿòáèã åäèëÿí âåðýè
ýöçÿøòëÿðè ìöâàôèã îëàðàã 100 ìàíàòäàí 200 ìàíàòà, 55 ìàíàòäàí 100
ìàíàòà, 20 ìàíàòäàí 50 ìàíàòàäÿê
àðòûðûëìûøäûð.
Ãåéä îëóíàí ýöçÿøò âÿ èìòèéàçëàð
íÿòèúÿñèíäÿ 47 ìëí. ìàíàò âÿñàèòèí
âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí âÿ âÿòÿíäàøëàðûí
ñÿðÿíúàìûíäà ãàëàúàüû ýþçëÿíèëèð.
Äÿéèøèêëèêëÿð sàéÿsèíäÿ
ãåéðè-íåôò såêòîðóíóí èíêèøàôû
äàùà äà söðÿòëÿíÿúÿê
Äÿéèøèêëèêëÿðäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèíèí ôÿðìàí âÿ
ñÿðÿíúàìëàðû èëÿ éàðàäûëìûø ñÿíàéå
âÿ òåõíîëîýèéàëàð ïàðêëàðû èëÿ áàüëû
èñòåùñàëûí òÿøâèã åäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ
áèð ñûðà ýöçÿøò âÿ èìòèéàçëàð íÿçÿðäÿ
òóòóëìóøäóð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Äþâëÿò Íåôò Ôîíäóíóí âÿñàèòèíèí éåðëÿøäèðèëìÿñèíäÿí ÿëäÿ îëóíàí ýÿëèðëÿðèí
ìÿíôÿÿò âåðýèñèíäÿí àçàä åäèëìÿñèíè
íÿçÿðäÿ òóòàí 106-úû, Ôîíäóí àêòèâëÿðèíäÿ éåðëÿøäèðèëìÿñè ö÷öí èäõàë åäèëÿí ãûçûëûí âÿ ãàíóíâåðèúèëèêäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëìóø âÿçèôÿëÿðèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè èëÿ áàüëû ìàë èäõàëû, èø ýþðöëìÿñè âÿ õèäìÿò ýþñòÿðèëìÿñèíèí ßÄÂäÿí àçàä åäèëìÿñèíè íÿçÿðäÿ òóòàí
164-úö ìàääÿäÿ äÿéèøèêëèêëÿð åäèëìèøäèð. Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 164-úö
ìàääÿñèíäÿ åäèëìèø äÿéèøèêëèêëÿðäÿí
áèðè äÿ þäÿíèøëè òÿùñèë õèäìÿòëÿðèíèí
ßÄÂ-äÿí àçàä åäèëìÿñèäèð.
Âåðýè íÿçàðÿòèíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíÿ
åäèëìèø äÿéèøèêëèêëÿð áóíëàðû ÿùàòÿ
åäèð:
• âåðýè þäÿéèúèñèíèí ôèëèàëû, íöìà-
éÿíäÿëèéè âÿ äèýÿð òÿñÿððöôàò ñóáéåêòëÿðèíèí îëäóüó öíâàí öçðÿ ó÷îòà
àëûíìàñû;
• ÿúíÿáèëÿðèí âÿ âÿòÿíäàøëûüû îëìàéàí øÿõñëÿðèí ìöâàôèã äþâëÿò îðãàíû òÿðÿôèíäÿí âåðèëìèø ñÿíÿä ÿñàñûíäà âåðýè îðãàíëàðûíäà ó÷îòà àëûíìàñû;
• úèíàéÿò éîëó èëÿ ÿëäÿ åäèëìèø ïóë
âÿñàèòëÿðèíèí âÿ éà äèýÿð ÿìëàêûí ëåãàëëàøäûðûëìàñû âÿ òåððîð÷óëóüóí ìàëèééÿëÿøäèðèëìÿñèíèí ãàðøûñûíûí àëûíìàñû ìÿãñÿäè èëÿ êîììåðñèéà ñèððè
ùåñàá îëóíàí ìÿëóìàòëàðûí ìàëèééÿ
ìîíèòîðèíãè îðãàíûíà âåðèëìÿñè;
• âåðýè þäÿéèúèñèíäÿ ÿìëàê âåðýèñèíèí ùåñàáëàíìàñû âÿ þäÿíèëìÿñèíèí äöçýöíëöéö éîõëàíûëäûüû çàìàí
èíâåíòàðèçàñèéàíûí àïàðûëìàñû;
• âåðýè îðãàíûíûí ÿñàñëàíäûðûëìûø
ãÿðàðûíà ÿñàñÿí íþâáÿòè âÿ íþâáÿäÿíêÿíàð ñÿééàð âåðýè éîõëàìàëàðûíûí 9
àéäàí ÷îõ îëìàéàí ìöääÿòäÿ äàéàíäûðûëìàñû (òÿõèðÿ ñàëûíìàñû) ùàëëàðû;
• åëåêòðîí ôàéë ôîðìàñûíäà ñÿíÿäëÿðèí òÿëÿá åäèëìÿñè;
• åëåêòðîí ãàéäàäà àóäèò àïàðûëàí
çàìàí ñÿíÿäëÿðèí ìöÿééÿí åäèëìèø
ìöääÿòäÿ òÿãäèì åäèëìÿìÿñèíÿ, áèëÿðÿêäÿí òÿùðèô îëóíìóø ôîðìàäà òÿãäèì åäèëìÿñèíÿ âÿ ñÿíÿäëÿðèí ãàíóíëà ìöÿééÿí åäèëìèø ìöääÿòäÿ ñàõëàíûëìàìàñûíà âÿ Âåðýè Ìÿúÿëëÿñè èëÿ
ìöÿééÿí åäèëìèø ãàéäàäà âÿñàèòèí
äîíäóðóëìàñû ùàããûíäà âåðýè îðãàíûíûí ñÿðÿíúàìûíûí èúðà åäèëìÿìÿñèíÿ
ýþðÿ ìàëèééÿ ñàíêñèéàñûíûí òÿòáèãè;
• áöäúÿ òÿøêèëàòëàðûíûí àâòîìîáèë
íÿãëèééàòû âàñèòÿëÿðèíèí éîë âåðýèñèíÿ
úÿëá åäèëìÿñè.
Ìöçàêèðÿëÿðäÿ úûõûø åäÿí ìèëëÿò
âÿêèëëÿðè áó äÿéèøèêëèêëÿðèí Àçÿðáàéúàíäà äàùà ñèâèë âåðýè ñèñòåìèíèí òÿòáèã îëóíìàñûíà, ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí èíêèøàô åòìÿñèíÿ ñÿáÿá îëàúàüûíû, þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí äàùà äèíàìèê èíêèøàôûíà òÿêàí âåðÿúÿéèíè âóðüóëàìûøëàð.
Ãåéä: Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíÿ åäèëìèø
ÿëàâÿ âÿ äÿéèøèêëèêëÿðëÿ áàüëû ãÿçåòèìèçèí íþâáÿòè ñàéëàðûíäà ýåíèø
ìÿëóìàò âåðèëÿúÿê.
Ðÿøàä SÀÄÛÃÎÂ
№ 50 (640) | 26 декabr 2012 | www.vergiler.az
Qeyri-neft sektoru üzrə vergi daxilolmaları artır
Íåôò-ãàç ýÿëèðëÿðèíäÿí àñûëûëûüûí èëáÿèë àçàëäûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ èãòèñàäèééàòûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ ñèñòåìëè òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðÿí Àçÿðáàéúàí ùþêóìÿòè áàøà ÷àòìàãäà îëàí
2012-úè èëäÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí èíêèøàôû âÿ
áèçíåñ ìöùèòèíèí ëèáåðàëëàøäûðûëìàñû ñàùÿñèíäÿ
ìöùöì èðÿëèëÿéèøëÿðÿ íàèë îëóá. Ðÿãàáÿòÿäàâàìëû èñòåùñàë âÿ åìàë ìöÿññèñÿëÿðèíèí ôÿàëèééÿòèíÿ ýåíèø èìêàíëàðûí éàðàäûëìàñû éîëó èëÿ
éåðëè èñòåùñàëûí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû, ùàáåëÿ ñÿíàéå ïîòåíñèàëûíûí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè òÿäáèðëÿðè
èíêèøàô èíäèêàòîðóíó ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí õåéðèíÿ äÿéèøèá: áó ñåêòîðóí àðòûì äèíàìèêàñû íåôòãàç ñÿíàéåñèíè ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ öñòÿëÿéèá.
Äþâëÿò Ñòàòèñòèêà Êîìèòÿñèíèí ìÿëóìàòûíà
ÿñàñÿí, 2012-úè èëèí éàíâàð-íîéàáð àéëàðûíäà
ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíäà àðòûì òåìïè 9,7% òÿøêèë
åäèá. Áó ìöääÿòäÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðó öçðÿ âåðýè äàõèëîëìàëàðûíûí þòÿí èëèí ìöâàôèã äþâðöíÿ
íèñáÿòÿí 13,9% àðòàðàã 3 ìèëéàðä 21 ìèëéîí
642 ìàíàò òÿøêèë åòìÿñè äÿ ÷îõøàõÿëè âÿ óçàã
ùÿäÿôëÿðÿ ùåñàáëàíìûø òÿäáèðëÿð ñèñòåìèíèí ïîçèòèâ íÿòèúÿëÿðèíäÿí õÿáÿð âåðèð. Èíôðàñòðóêòóðóí
ìöàñèðëÿøäèðèëìÿñè, èñòåùñàë éþíöìëö ìöÿññèñÿëÿðèí à÷ûëìàñû ö÷öí èø àäàìëàðûíà ýöçÿøòëè êðåäèòëÿðèí âåðèëìÿñè, èíâåñòèñèéà ãîéóëóøëàðûíà ìàíå îëàí áöðîêðàòèê àìèëëÿðèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû, åëåêòðîí õèäìÿòëÿðèí ùÿúìèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè òÿäáèðëÿðè ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí éöêñÿëèøèíÿ òÿêàí âåðÿí ìöñáÿò àìèëëÿð ñûðàñûíäà õöñóñè
âóðüóëàíà áèëÿð.
Ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí èíêèøàôû äöíéà ìèãéàñûíäà éöêñÿê íöôóçëó èãòèñàäè-ìàëèééÿ ãóðóìëàðû
èëÿ éàíàøû, ðåñïóáëèêàäàêû äèïëîìàòèê êîðïóñëàðûí
íöìàéÿíäÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí äÿ òÿãäèð îëóíóð. Áèð
íå÷ÿ ýöí ÿââÿë Õÿçÿð-Àâðîïà Èíòåãðàñèéà Èøýöçàð Êëóáóíäà (ÚÅÈÁÚ) êå÷èðèëìèø òÿäáèðäÿ ÷ûõûø
åäÿí ÀÁØ-ûí þëêÿìèçäÿêè ôþâãÿëàäÿ âÿ ñÿëàùèééÿòëè ñÿôèðè Ðè÷àðä Ìîðíèíãñòàð áèëäèðèá êè, «À-
çÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòûíûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè éàõûí èëëÿðäÿ îíà äöíéàíûí èíêèøàô åòìèø äþâëÿòëÿðèíäÿí áèðèíÿ ÷åâðèëìÿê èìêàíû âåðÿúÿê».
«Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ðåýèîíëàðûíûí 20092013-úö èëëÿðäÿ ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû Äþâëÿò
Ïðîãðàìû» ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð äÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíäà èíêèøàôûí ñöðÿòëÿíäèðèëìÿñèíÿ, òàðàçëû ðåýèîíàë òÿðÿããèéÿ õèäìÿò åäèð. Ïðîãðàì ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ñàùèáêàðëûüûí
èíêèøàôû èñòèãàìÿòèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð
ñÿìÿðÿëèëèéè èëÿ äèããÿò ÷ÿêèð. Öìóìèééÿòëÿ, Ñàùèáêàðëûüà Êþìÿê Ìèëëè Ôîíäó (ÑÊÌÔ) Àçÿðáàéúàí òÿúðöáÿñèíäÿ ñàùèáêàðûí äþâëÿòèí ìàëèééÿ èìêàíëàðûíäàí ÿëâåðèøëè øÿðòëÿðëÿ áÿùðÿëÿíìÿñèíèí, õöñóñèëÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíäà ñÿìÿðÿëè èíâåñòèñèéà ëàéèùÿëÿðèíèí ðåàëëàøäûðûëìàñû
ìÿãñÿäèëÿ óçóíìöääÿòëè êðåäèòëÿð àëìàñûíûí
ìöñáÿò íöìóíÿñèíÿ ÷åâðèëèá. Þëêÿíèí ìàëèééÿ
èìêàíëàðû ýåíèøëÿíäèêúÿ ÑÊÌÔ-éÿ àéðûëàí âÿñàèòëÿðèí ùÿúìè àðòûð, áó âÿñàèòëÿðäÿí èñòèôàäÿ
èìêàíëàðûíû ñàäÿëÿøäèðÿí ÷åâèê âÿ èøëÿê ìåõàíèçìëÿð òÿòáèã åäèëèð. 2012-úè èëèí éàíâàð-íîéàáð
àéëàðûíäà ÑÊÌÔ-íèí âÿñàèòëÿðè ùåñàáûíà ðåñïóáëèêà öçðÿ ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíèí 2.327 èíâåñòèñèéà ëàéèùÿñèíèí ìàëèééÿëÿøäèðèëìÿñèíÿ 209
ìèëéîí ìàíàòäàí ÷îõ ýöçÿøòëè êðåäèò âåðèëèá.
Ýöçÿøòëè êðåäèòëÿð ùåñàáûíà ìàëèééÿëÿøäèðèëÿí ëàéèùÿëÿðèí ðåàëëàøäûðûëìàñû 8.800-äÿê éåíè èø éåðèíèí à÷ûëìàñûíà èìêàí éàðàäûá. 2013-úö èëèí
äþâëÿò áöäúÿñèíäÿ èñÿ áó ìÿãñÿäëÿ 201 ìèëéîí
ìàíàò âÿñàèò íÿçÿðäÿ òóòóëóá.
Ðåñïóáëèêàíûí ðåýèîíëàðûíäà ìöàñèð òÿëÿáëÿðÿ úàâàá âåðÿí, éöêñÿê òåõíîëîýèéàëàðëà òÿúùèç
îëóíàí éåíè ñÿíàéå âÿ åìàë ìöÿññèñÿëÿðèíèí èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñè äÿ äöíéà áàçàðëàðûíà ðÿãàáÿòÿäàâàìëû ìÿùñóëëàðûí ÷ûõàðûëìàñûíà, áöòþâëöêäÿ èõðàúûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñèíÿ çÿìèí éàðàäûá. Äþâëÿò Ýþìðöê Êîìèòÿñèíèí ìÿëóìàòûíà
ýþðÿ, þëêÿíèí äþâëÿò âÿ êîììåðñèéà ãóðóìëàðû
áó èëèí éàíâàð-îêòéàáð àéëàðûíäà 150 äþâëÿòëÿ
27,4 ìèëéàðä ÀÁØ äîëëàðû ìÿáëÿüèíäÿ òèúàðÿò
ÿìÿëèééàòëàðû àïàðûáëàð. Þëêÿíèí èõðàúûíûí ÿñàñ
ùèññÿñèíè ÿðçàã ìÿùñóëëàðû, êèìéà âÿ íåôò-êèìéà ñÿíàéåñè ìÿùñóëëàðû òÿøêèë åäèá. 2011-úè èëèí
ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ ãåéðè-íåôò ìÿùñóëëàðûíûí èõðàúûíûí 9,5% àðòìàñû þëêÿ èãòèñàäèééàòûíäàêû ìöñáÿò ìåéèëëÿðèí ýöúëÿíäèéèíè íöìàéèø åòäèðèð.
Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéèíèí ïðîãíîçëàðûíà
ýþðÿ, 2013-2015-úè èëëÿðäÿ ðåñïóáëèêàäà èãòèñàäèééàòûí îðòà èëëèê àðòûì òåìïè 5,3% ñÿâèééÿñèíäÿ îëàúàã. Áó àðòûì, ÿñàñÿí, ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí èíêèøàôû, î úöìëÿäÿí ÈÊÒ âÿ òóðèçì, êÿíä
òÿñÿððöôàòû ýÿëèðëÿðèíèí ùåñàáûíà òÿìèí åäèëìÿëèäèð. Îðòàìöääÿòëè ïåðñïåêòèâäÿ þëêÿíèí öìóìè
äàõèëè ìÿùñóëóíäà ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí ïàéûíûí 70%-è öñòÿëÿéÿúÿéè ýþçëÿíèëèð. Áàøãà ñþçëÿ,
îðòàìöääÿòëè ïåðñïåêòèâäÿ ÖÄÌ-äÿ ãåéðè-íåôò
ñåêòîðóíóí ïàéûíûí 47,6%-äÿí 70,6%-ÿ éöêñÿëÿúÿéè, íåôò ñåêòîðóíóí ïàéûíûí èñÿ 52,4%-äÿí
29,4%-ÿ åíÿúÿéè ïðîãíîçëàøäûðûëûð.
Ðåñïóáëèêàäà ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí èíêèøàôûíûí ìöùöì ýþñòÿðèúèëÿðèíäÿí áèðè äÿ éàíâàð-íîéàáð àéëàðûíäà èíâåñòèñèéà ãîéóëóøëàðûíûí ùÿúìèíèí âÿ êåéôèééÿòèíèí éöêñÿëìÿñèäèð. Ùåñàáàò äþâðöíäÿ ÿñàñ êàïèòàëà 12,6 ìèëéàðä ìàíàò ùÿúìèíäÿ âÿñàèò éþíÿëäèëèá. Áó âÿñàèòèí 77,2%-íè âÿ éà
9,7 ìèëéàðä ìàíàòûíû äàõèëè èíâåñòèñèéàëàð òÿøêèë
åäèá. Ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíà áèðáàøà õàðèúè èíâåñòèñèéàëàðûí ùÿúìèíèí 2012-úè èëèí éåêóíëàðûíà ýþðÿ
1 ìèëéàðä äîëëàð ùÿúìèíäÿ îëàúàüû ýþçëÿíèëèð.
Äàõèëè ñÿðìàéÿëÿðèí êÿñêèí àðòûìû ìöñáÿò òåíäåíñèéà îëìàãëà éàíàøû, áöòöí äöíéàäà ìàëèééÿ
ðåñóðñëàðûíûí ìÿùäóäëàøäûüû, ñàùèáêàðëàðûí èíâåñòèñèéà ãîéóëóøëàðûíà åùòèéàòëû éàíàøäûüû áèð äþâðäÿ
êèôàéÿò ãÿäÿð íîðìàë ýþñòÿðèúè ñàéûëà áèëÿð.
Ñàìèð ÌÓÑÒÀÔÀÉÅÂ
İstehlakçıların hüquqları qorunmalıdır
Áàéðàì ýöíëÿðè ÿðÿôÿñèíäÿ, åëÿúÿ äÿ ìþâñöì äÿéèøìÿñè çàìàíû
òèúàðÿò îáéåêòëÿðè òÿðÿôèíäÿí ìàëëàðûí ãèéìÿòëÿðèíÿ åíäèðèìëÿð åëàí
åäèëèð. Èðè ùÿðôëÿðëÿ åíäèðèì êàìïàíèéàëàðûíû ÿêñ åòäèðÿí ðåêëàì
ëþâùÿëÿðè ìàüàçà âèòðèíëÿðèíè áÿçÿñÿ äÿ, áÿçÿí ñþçëÿ ÿìÿë áèð-áèðèíÿ çèää îëóð. Èñòåùëàê÷ûëàðû ìàüàçàéà úÿëá åäÿí áó òèï ðåêëàìëàð áèð ÷îõ ùàëëàðäà âÿòÿíäàøëàðûí àëäàäûëìàñû èëÿ íÿòèúÿëÿíèð...
Ãàíóíóí òÿëÿáëÿðèíÿ ýþðÿ...
Èñòåùëàê÷û ùöãóãëàðûíûí ãîðóíìàñû ãàíóíâåðèúèëèêëÿ òÿíçèìëÿíèð.
«Èñòåùëàê÷ûëàðûí ùöãóãëàðûíûí ìöäàôèÿñè ùàããûíäà» Ãàíóíà ÿñàñÿí, èñòåùëàê÷ûëàð àëûíìûø ìàëûí êåéôèééÿòèíèí íîðìàòèâ ñÿíÿäëÿðÿ, ìöãàâèëÿ
øÿðòëÿðèíÿ óéüóíëóüó áàðÿäÿ ìÿëóìàò òÿëÿá åòìÿê ùöãóãóíà ìàëèêäèð
âÿ ñàòûúû àëûúûíûí ìàë ùàããûíäà ñóàëûíà úàâàá âåðìÿëèäèð: ìàëûí ãèéìÿòè, èñòåùëàê õàññÿëÿðè, ÿëäÿ åäèëìÿñè øÿðòëÿðè, òÿìèíàò þùäÿëèêëÿðè
âÿ èääèàëàðûí èðÿëè ñöðöëìÿñè, ìàëûí
èøëÿäèëìÿñè, ñàõëàíûëìàñû âÿ òÿùëöêÿñèç èñòèôàäÿñè öñóëëàðû âÿ ãàéäàëàðû áàðÿäÿ èñòåùëàê÷û çÿðóðè âÿ äöçýöí ìÿëóìàò àëìàëûäûð. Ìÿùñóëëàðûí öçÿðèíäÿêè åòèêåòëÿð âÿ àäëàð, îíëàðäàí èñòèôàäÿ ãàéäàëàðû áàðÿäÿ áàøãà äèëëÿðäÿ îëàí èçàùàò âÿðÿãÿëÿðè
Àçÿðáàéúàí äèëèíäÿ äÿ âåðèëìÿëèäèð. Ãàíóíäà äåéèëèð êè, ùàãñûç ðåê-
ëàì îëóíàí ìàëûí àëûíìàñû íÿòèúÿñèíäÿ èñòåùëàê÷ûéà âóðóëàí çÿðÿð òÿãñèðêàð òÿðÿôèíäÿí òàì ùÿúìäÿ þäÿíèëìÿëèäèð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Èíçèáàòè Õÿòàëàð Ìÿúÿëëÿñèíèí
321-úè ìàääÿñèíÿ ýþðÿ, ìàë ñàòàí
âÿ éà ÿùàëèéÿ õèäìÿò ýþñòÿðÿí òÿøêèëàòëàðäà, ùÿì÷èíèí òèúàðÿò ñàùÿñèíäÿ ôÿðäè ñàùèáêàð êèìè ãåéäÿ àëûíìûø øÿõñëÿð òÿðÿôèíäÿí ìàëûí þë÷öñöíÿ, ÷ÿêèñèíÿ, ùåñàáûíà, ùàáåëÿ èñòåùëàê õöñóñèééÿòè âÿ éà êåéôèééÿòèíÿ äàèð èñòåùëàê÷ûëàðûí àëäàäûëìàñûíà ýþðÿ úÿçà íÿçÿðäÿ òóòóëóð: ôèçèêè øÿõñëÿð àëòû éöç ìàíàò, âÿçèôÿëè
øÿõñëÿð ìèí ìàíàò, ùöãóãè øÿõñëÿð
ö÷ ìèí ìàíàò ìèãäàðûíäà úÿðèìÿ
åäèëèð. Ãàíóíóí 231.1-úè ìàääÿñèíäÿ èñÿ áèëäèðèëèð êè, ñàòûëàí ìàë áàðÿñèíäÿ ãàíóíëà ìöÿééÿí åäèëìèø çÿðóðè ìÿëóìàòûí èñòåùëàê÷ûéà âåðèëìÿìÿñèíÿ ýþðÿ âÿçèôÿëè øÿõñëÿð èêè
éöç ìàíàò, ùöãóãè øÿõñëÿð äþðä éöç
ìàíàò ìèãäàðûíäà úÿðèìÿ åäèëèð.
Úÿðèìÿëÿð sàõòà åíäèðèìèí
ãàðøûsûíû àëà áèëìèð
Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéè éàíûíäà Àíòèèíùèñàð Ñèéàñÿòè âÿ Èñòåùëàê÷ûëàðûí Ùöãóãëàðûíûí Ìöäàôèÿñè Äþâëÿò Õèäìÿòè òÿðÿôèíäÿí èë ÿðçèíäÿ
òÿñÿððöôàò ñóáéåêòëÿðèíäÿ ìîíèòîðèíãëÿð àïàðûëûð. Íàçèðëèéèí ìÿòáóàò
õèäìÿòèíèí ðÿùáÿðè Àááàñ ßëèéåâ
ãÿçåòèìèçÿ áèëäèðèá êè, 2012-úè èë ÿðçèíäÿ 26 òÿñÿððöôàò ñóáéåêòèíäÿ ãà-
íóí ïîçóíòóëàðû àøêàð îëóíóá âÿ 22
òÿñÿððöôàò ñóáéåêòè áàðÿñèíäÿ àíòèèíùèñàð ãàíóíâåðèúèëèéèíèí ïîçóëìàñû èëÿ áàüëû èø ãàëäûðûëûá. 12 òÿñÿððöôàò ñóáéåêòèíÿ 10.077 ìèí ìàíàò
ìÿáëÿüèíäÿ ìàëèééÿ ñàíêñèéàñû òÿòáèã îëóíóá, 8 òÿñÿððöôàò ñóáéåêòèíÿ
õÿáÿðäàðëûã åëàí åäèëèá, 2 òÿñÿððöôàò
ñóáéåêòè áàðÿñèíäÿ èøÿ áàõûëìà ïðîñåñè äàâàì åäèð, ãàíóí ïîçóíòóñó
àøêàð åäèëìèø 4 òÿñÿððöôàò ñóáéåêòèíÿ èñÿ ïîçóíòóëàðûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû áàðÿäÿ ýþñòÿðèø âåðèëèá.
À.ßëèéåâèí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, åíäèðèìëÿðèí òÿòáèãè çàìàíû ãàíóíâåðèúèëèéèí òÿëÿáëÿðèíÿ ÿìÿë åäèëìÿñè
èëÿ áàüëû àïàðûëìûø éîõëàìà çàìàíû
èñòåùëàê÷ûëàðûí àëäàäûëìàñû ùàëëàðû àøêàðëàíûá. Ìàüàçàëàðûí ïÿíúÿðÿëÿðèíäÿ èðè ùÿðôëÿðëÿ «áàéðàì åíäèðèìëÿðè», «áöòöí ìàëëàðà», «éåíè êîëëåêñèéàëàðà», «à÷ûëûøà þçÿë» åíäèðèì éàçûëìàñûíà áàõìàéàðàã, ùÿìèí ìàüàçàëàðäà ñàòûø çàìàíû åíäèðèìëÿðèí
éåðëè-äèáëè òÿòáèã åäèëìÿäèéè âÿ éà
äöçýöí òÿòáèã åäèëìÿäèéè àøêàðëàíûá. Áèð ñûðà ìàëëàðà èñÿ åíäèðèì òÿòáèã îëóíäóüó ýþñòÿðèëñÿ äÿ, ùÿìèí
ìàëëàðûí åòèêåòëÿðè öçÿðèíäÿ åíäèðèì
áàðÿäÿ ùå÷ áèð ìÿëóìàò ýþñòÿðèëìÿéèá. Áÿçè ùàëëàðäà ñàòûøà äàõèë îëìóø ìàëëàðûí ãèéìÿò êàüûçëàðûíäà
ìàëûí àäû, íþâö, ìÿñóë øÿõñèí èìçàñû, îíóí äîëäóðóëìà òàðèõè ýþñòÿðèëìÿéèá, åòèêåòëÿðèí éàëíûç ÿúíÿáè
äèëäÿ éàçûëäûüû àøêàðëàíûá.
Èsòåùëàê÷ûëàð þç ùöãóãëàðûíû
áèëìÿëèäèðëÿð...
Ìåäèà âÿ Èúòèìàè Òÿøÿááöñëÿð
Ìÿðêÿçèíèí ðÿùáÿðè, èãòèñàä÷û åêñïåðò
Ñàìèð ßëèéåâ åíäèðèì êàìïàíèéàëàðûíûí áèð ÷îõ þëêÿëÿðäÿ äàùà ÷îõ
áàéðàì ÿðÿôÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëäèéèíè ãåéä åäèð. Îíóí ñþçëÿðèíÿ
ýþðÿ, åíäèðèìëÿð äþâðöíäÿ ñàòûëàí
ìàëûí ãèéìÿòèíèí 5%-äÿí 80%-ÿ
ãÿäÿð àøàüû ñàëûíìàñû ìöøàùèäÿ åäèëèð: «Þëêÿìèçäÿ äÿ ìöõòÿëèô ñÿâèééÿëè åíäèðèì åëàíëàðûíà ðàñò ýÿëìÿê
îëóð. Òÿÿññöô êè, áó åëàíëàðûí ùå÷
äÿ ùàìûñû ùÿãèãÿòè ÿêñ åòäèðìèð.
Ìàëûí ãèéìÿòèíèí åíäèðèëìÿñè åëàí
îëóíàðàã ãèéìÿòèí äÿéèøìÿìÿñè áèðáàøà ãàíóí ïîçóíòóñóäóð».
Ñ.ßëèéåâ þëêÿäÿ ñÿëàùèééÿòëè ãóðóìëàð òÿðÿôèíäÿí áåëÿ ùàëëàðà ãàðøû
ìöáàðèçÿ ö÷öí ìîíèòîðèíãëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëäèéèíè, áóíóíëà áåëÿ, èñòåùëàê÷ûëàðûí àëäàäûëìàñû ìÿãñÿäè
äàøûéàí éàëàí÷û åíäèðèì àêñèéàëàðûíûí ùÿëÿ äÿ äàâàì åòäèéèíè áèëäèðèð:
«Áåëÿ êàìïàíèéàëàðûí ãàðøûñûíû àëìàã ö÷öí, èëê íþâáÿäÿ, èñòåùëàê÷ûëàð þç ùöãóãëàðûíû áèëìÿëèäèðëÿð.
Ìÿùç áåëÿ îëàí ùàëäà, àëäàäûúû åíäèðèì êàìïàíèéàëàðûíäàí èñòèôàäÿ
åäÿí ìàüàçàëàðûí äà ñàéû àçàëàð. Áó
èøäÿ âÿòÿíäàø úÿìèééÿòè ãóðóìëàðûíûí âÿ ìÿòáóàòûí öçÿðèíÿ áþéöê
èø äöøöð».
ÀÉÒßÍ
Telefon-məlumat xidmətinin təcrübəsi öyrənilir
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Âÿòÿíäàøëàðà Õèäìÿò âÿ Ñîñèàë Èííîâàñèéàëàð öçðÿ Äþâëÿò Àýåíòëèéèíèí íöìàéÿíäÿëÿðè
òÿúðöáÿ ìöáàäèëÿñè àïàð ìàã
ö÷öí Âåð ýè ëÿð
Íàçèðëèéèíäÿ îëìóø, ýþðöø çàìàíû íàçèðëèéèí
«195» Òåëåôîíìÿëóìàò õèäìÿòèíèí ÿìÿêäàøëà ðû ìöõ òÿëèô
ìþâçóëàðäà òÿãäèìàòëàðëà ÷ûõûø
åòìèøëÿð. Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí
èø ÷è ëÿðè Íè úàò
Ìåùäèéåâèí
«Òåëåôîí-ìÿëóìàò õèäìÿòèíèí
ðåàëëûãëàðû», Ìèðíÿðìèí Àüàçàäÿíèí «Òåëåôîí-ìÿëóìàò õèäìÿòèíèí ÿìÿêäàøëàðûíûí úàíëû ðåæèìäÿ ôÿàëèééÿòèíèí ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿñè âÿ îíëàð áàðÿñèíäÿ ùÿâÿñëÿíäèðìÿ òÿä-
áèðèíèí ýþðöëìÿñè ìåéàðëàðû» ìþâçóñóíäà òÿãäèìàòëàðû ìàðàãëà ãàðøûëàíìûøäûð. Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí «195» Òåëåôîí-ìÿëóìàò õèäìÿòèíèí
ðÿèñè Ìÿùÿììÿä Éóíóñîâóí òÿãäèìàòû èñÿ «Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Òåëåôîí-ìÿëóìàò õèäìÿòèíäÿ
ýþñòÿðèëÿí õèäìÿòëÿð» ìþâçóñóíäà îëóíìóøäóð.
Î, òÿäáèð èøòèðàê÷ûëàðûíà íàçèðëèéèí òåëåôîí-ìÿëóìàò õèäìÿòèíèí éàðàäûëìàñû, ÿùàòÿ äàèðÿñè, úàíëû
âÿ àâòîìàòèê ðåæèìäÿ ùàíñû õèäìÿòëÿðèí ýþñòÿðèëäèéè, ùÿð áèð õèäìÿòèí ýþñòÿðèëìÿ ôîðìàñû, ãàðøûéà ãîéóëàí ùÿäÿôëÿð, òåëåôîí-ìÿëóìàò õèäìÿòèíèí ôÿàëèééÿòè èëÿ áàüëû ñòàòèñòèêà, ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿê éåíè ëàéèùÿëÿð âÿ ÿëäÿ îëóíàí íàèëèééÿòëÿð
áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðìèøäèð.
Òÿäáèð çàìàíû «195» Òåëåôîí-ìÿëóìàò õèäìÿòèíèí ôÿàëèééÿòèíèí òÿøêèëè èëÿ áàüëû ýåíèø ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëìûø, èøòèðàê÷ûëàðûí ñóàëëàðû úàâàáëàíäûðûëìûøäûð. Ãîíàãëàð ñþçöýåäÿí õèäìÿòèí ôÿàëèééÿòè èëÿ ÿéàíè òàíûø îëìóø, îíëàðà úàíëû ðåæèì, ïðîãðàì òÿìèíàòû, ðåàë âàõòäà èäàðÿåòìÿ èëÿ
áàüëû èçàùàòëàð âåðèëìèøäèð.
Àðçó ÈÁÐÀÙÈÌÎÂÀ
3
Akif Musayev
Azərbaycan Respublikası
Vergilər Nazirliyinin
Vergi siyasəti və strateji araşdırmalar
Baş İdarəsinin rəisi
Rakurs
Konsolidə edilmiş vergi sistemi
Äöíéà èãòèñàäèééàòûíäà ýåäÿí ãëîáàëëàøìà ïðîñåñëÿðè àéðû-àéðû þëêÿëÿðèí ìèëëè èãòèñàäè ñèñòåìëÿðèíèí ãàðøûëûãëû ÿëàãÿëÿðèíèí äàùà äà ýåíèøëÿíìÿñèíÿ âÿ îíëàð àðàñûíäà ìöÿééÿí
àñûëûëûãëàðûí éàðàíìàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðûð. Áó ïðîñåñëÿð äàõèëè âÿ
õàðèúè áàçàðëàðäà ðÿãàáÿò ìöáàðèçÿñèíèí ýöúëÿíìÿñè âÿ îíóí
øÿðòëÿðèíèí òåç-òåç äÿéèøìÿñè èëÿ ìöøàéèÿò îëóíóð âÿ èðè øèðêÿòëÿð þç èäàðÿåòìÿ ñèñòåìëÿðèíè èãòèñàäèééàòäà ýåäÿí ãëîáàë ïðîñåñëÿðèí øÿðòëÿðèíÿ óéüóíëàøäûðìàã ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëûðëàð.
Áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿ ýþñòÿðèð êè, èãòèñàäè ãëîáàëëàøìà øÿðàèòèíäÿ ìåéäàíà ÷ûõàí ìöõòÿëèô ïðîáëåì âÿ ÷ÿòèíëèêëÿðèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñûíäà ùöãóãè øÿõñëÿðèí áèðëÿøìÿëÿðè àéðûúà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí ùöãóãè øÿõñëÿðëÿ ìöãàéèñÿäÿ äàùà ÷îõ öñòöíëöéÿ ìàëèê îëóð. Áóíà ýþðÿ äÿ äöíéà ïðàêòèêàñûíäà áàçàðäà ëèäåðëèéèí ÿëäÿ îëóíìàñû ö÷öí òðàíñìèëëè êîìïàíèéàëàðûí
éàðàäûëìàñûíäàí ÿñàñ àëÿò êèìè èñòèôàäÿ îëóíóð. Áåéíÿëõàëã
òÿúðöáÿäÿ ùöãóãè øÿõñëÿðèí áèðëÿøìÿëÿðèíèí àøàüûäàêû ÿñàñ
èãòèñàäè öñòöíëöêëÿðè âàðäûð:
• ãàðøûëûãëû ÿëàãÿëè îëàí ìöÿññèñÿëÿðèí ùÿð áèðèíèí ôÿàëèééÿòèíèí èãòèñàäè ñÿìÿðÿëèëèéèíèí àðòûðûëìàñû;
• ðÿãàáÿò ãàáèëèééÿòëèëèéèíèí éöêñÿëìÿñèíèí òÿìèí åäèëìÿñè;
• âàùèä èñòåùñàë ïðîñåñè èëÿ áàüëû îëàí ìöÿññèñÿëÿðèí ãàðøûëûãëû ÿëàãÿëÿðè öçðÿ òðàíçàêñèéà õÿðúëÿðèíèí àøàüû ñàëûíìàñû.
Áó õöñóñèééÿòÿðÿ ýþðÿ ìöÿññèñëÿðèí ùÿì þëêÿ äàõèëèíäÿ,
ùÿì äÿ áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿëè áèðëÿøìÿëÿðèíèí äöíéà èãòèñàäèééàòûíäà ðîëó îëäóãúà áþéöêäöð. Ùàçûðäà Àìåðèêà Áèðëÿøìèø Øòàòëàðûíûí âÿ Ãÿðáè Àâðîïàíûí ÿêñÿð èðè êîìïàíèéàëàðû
þçëÿðèíèí ùîëäèíã ñòðóêòóðëàðûíû éàðàòìûøëàð.
Îíó äà ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, èãòèñàäèééàòäà áàø âåðÿí
áó ïðîñåñëÿð èíùèñàð÷ûëûüà ãàðøû ìöáàðèçÿíèí ýöúëÿíäèéè âÿ
àíòèèíùèñàð ãàíóíâåðèúèëèéèíèí èíêèøàô åòäèéè áèð øÿðàèòäÿ ýåäèð. Áóíóíëà áåëÿ, äþâëÿòëÿð èãòèñàäè èíêèøàôûí ìöÿééÿí ìÿðùÿëÿñèíäÿ áèçíåñ áèðëÿøìÿëÿðèíèí éàðàäûëìàñû âÿ èíêèøàô åòäèðèëìÿñè çÿðóðÿòè ãàðøûñûíäà ãàëûð. Ìöòÿõÿññèñëÿðèí ôèêðèíúÿ,
èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿðèí ÿêñÿðèééÿòè èãòèñàäè èíêèøàôûí ìÿùç áó
ìÿðùÿëÿñèíÿ ãÿäÿì ãîéìóøëàð. Áó ïðîñåñëÿðèí ýåäèøèíäÿ èñÿ
äþâëÿò òÿíçèìëÿìÿëÿðèíèí, î úöìëÿäÿí âåðýèòóòìà ìÿñÿëÿëÿðèíèí äöçýöí ùÿëë îëóíìàñû ÷îõ ìöùöì ÿùÿìèééÿò äàøûéûð.
Áó ýöí äöíéàäà áèçíåñ áèðëÿøìÿëÿðèíèí ìöõòÿëèô ôîðìàëàðû ìþâúóääóð. Áóíëàðäàí ÿí ýåíèø âÿ àêòóàë îëàíû èñÿ êîíñîëèäÿ åäèëìèø âåðýè ñèñòåìèíèí éàðàäûëìàñû èëÿ áàüëûäûð. Áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿäÿ êîíñîëèäÿ åäèëìèø âåðýè ñèñòåìè àøàüûäàêû
ÿëàìÿòëÿðè èëÿ ñÿúèééÿëÿíäèðèëèð:
• ãàðøûëûãëû ÿëàãÿëè ìöÿññèñÿëÿð ãðóïóíà âàùèä âåðýè þäÿéèúèñè êèìè áàõûëûð;
• âåðýèëÿðèí þäÿíèëìÿñè þùäÿëèéè ãðóï àäûíäàí áàø òÿøêèëàò òÿðÿôèíäÿí éåðèíÿ éåòèðèëèð;
• ãðóïóí âåðýè þùäÿëèéè âàùèä âåðýè áÿéàííàìÿñè èëÿ áÿéàí îëóíóð;
• ãðóïóí öçâëÿðèíèí ýÿëèð âÿ õÿðúëÿðè ãàðøûëûãëû ÿâÿçëÿøäèðèëèð;
• ãðóïäàõèëè ÿìÿëèééàòëàð ìöÿééÿí ìÿùäóäèééÿòëÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ âåðýèäÿí àçàä åäèëèð (ìèñàë ö÷öí, ãðóï öçâëÿðè àðàñûíäà àïàðûëàí ÿìÿëèééàòëàðäàí éàðàíàí âåðýè þùäÿëèéèíèí
ìöÿééÿí îëóíìóø ìöääÿò ÿðçèíäÿ áàø øèðêÿò òÿðÿôèíäÿí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè).
Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã âÿ Èíêèøàô Òÿøêèëàòûíà äàõèë îëàí
þëêÿëÿðèí ÿêñÿðèééÿòèíäÿ êîíñîëèäÿ åäèëìèø âåðýè ñèñòåìëÿðè
ìþâúóääóð. Àâðîïà Èòòèôàãû ñÿâèééÿñèíäÿ èñÿ êîíñîëèäÿ
åäèëìèø âåðýè ñèñòåìëÿðè äàùà ÷îõ ýÿëèð âåðýèñè öçðÿ éàéûëìàãäàäûð.
Àâðîïà Èòòèôàãû Êîìèññèéàñû òÿðÿôèíäÿí àïàðûëàí ìöçàêèðÿëÿðèí íÿòèúÿñèíäÿ êîíñîëèäÿ åäèëìèø âåðýè ñèñòåìèíèí àøàüûäàêû öñòöíëöêëÿðè âóðüóëàíìûøäûð:
• Àâðîïà Èòòèôàãû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ òðàíñôåðò ãèéìÿòãîéìà èëÿ
áàüëû îëàí ïðîáëåìëÿðèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû;
• Àâðîïà Èòòèôàãû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ìöÿññèñÿëÿðèí ìÿíôÿÿò âÿ
çÿðÿðëÿðèíèí îíëàðûí äàõèë îëäóüó ãðóï âàñèòÿñèëÿ áèðëÿøäèðèëìÿñè èìêàíûíûí éàðàäûëìàñû;
• áèçíåñèí éåíèäÿí ãóðóëìàñû öçðÿ äþâëÿòëÿðàðàñû ÿìÿëèééàòëàðûí ñàäÿëÿøäèðèëìÿñè;
• èêèãàò âåðýèòóòìàíûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû;
• êîìïàíèéà ãðóïëàðûíûí âåðýèéÿ úÿëá îëóíìàñû èëÿ áàüëû
ìåéäàíà ÷ûõàí ìöõòÿëèô ìÿùäóäèééÿòëÿðèí âÿ äèñêðèìèíàñèéàëàðûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû.
Áó ñàùÿäÿ àïàðûëàí àðàøäûðìàëàð âÿ òÿùëèëëÿð ýþñòÿðèð êè,
êîíñîëèäÿ åäèëìèø âåðýè ñèñòåìèíèí öñòöíëöêëÿðè èëÿ éàíàøû,
÷àòûøìàéàí úÿùÿòëÿðè äÿ âàðäûð. Áåëÿ ÷àòûøìàçëûãëàðà ñèñòåìèí
òÿòáèãè çàìàíû âåðýè äàõèëîëìàëàðûíûí àøàüû äöøìÿñèíèí ëàáöäëöéöíö, âåðýè èíçèáàò÷ûëûüû õÿðúëÿðèíèí àðòìàñûíû àèä åòìÿê îëàð. Áóíëàðäàí ÿëàâÿ, êîíñîëèäÿ åäèëìèø âåðýè ñèñòåìèíèí òÿòáèãè âåðýè íÿçàðÿòèíèí âÿ ùåñàáàòëàðûí âåðèëìÿñèíèí
êîíñîëèäÿ åäèëìèø ãðóïëàðà äàèð õöñóñè íîðìàëàðûíûí ìöÿééÿí îëóíìàñûíû çÿðóðè åäèð.
Áóíëàðà áàõìàéàðàã, áåëÿ íÿòèúÿéÿ ýÿëìÿê îëàð êè, äöíéà èãòèñàäèééàòûíäà ýåäÿí ãëîáàëëàøìà ïðîñåñëÿðè èëÿ ÿëàãÿäàð ìèëëè èãòèñàäèééàòûí äöíéà áàçàðûíäà ðÿãàáÿò ãàáèëèééÿòëèëèéèíèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè ö÷öí ìöÿññèñÿëÿðèí ìöõòÿëèô
ôîðìàëàðäà, î úöìëÿäÿí êîíñîëèäÿ åäèëìèø âåðýè ñèñòåìè ôîðìàñûíäà áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿäÿ èíòåãðàñèéà îëóíìàñû èìêàíëàðûíûí éàðàäûëìàñû èñòÿíèëÿí äþâëÿòèí ìàðàüûíäà îëàí ìÿñÿëÿëÿð ñûðàñûíäà îëìàëûäûð.
Èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿðèí áèð ÷îõóíóí, î úöìëÿäÿí ÀÁØ-ûí,
Èíýèëòÿðÿíèí, Ôðàíñàíûí, Àëìàíèéàíûí âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíäÿ êîíñîëèäÿ åäèëìèø âåðýè ñèñòåìèíèí áó âÿ áàøãà ôîðìàäà éàðàäûëìàñûíû íÿçÿðäÿ òóòàí íîðìàëàð ìöÿééÿí îëóíìóøäóð. Ñîí äþâðëÿðäÿ Àçÿðáàéúàíûí äöíéà èãòèñàäèééàòûíà èíòåãðàñèéà îëóíìàñûíûí äàùà äà ñöðÿòëÿíäèéèíè íÿçÿðÿ àëñàã,
êîíñîëèäÿ åäèëìèø âåðýè ñèñòåìèíÿ äàèð ìöääÿàëàðûí Âåðýè
Ìÿúÿëëÿñèíÿ äÿ äàõèë åäèëìÿñè ìÿñÿëÿñèíÿ áàõûëìàñû àêòóàëëàøìûøäûð.
4
№ 50 (640) | 26 декabr 2012 | www.vergiler.az
Azərbaycanda orta aylıq əməkhaqqı artır
Hüquq məsləhətxanamız
2012-úè èë ñîñèàë ìöäàôèÿ òÿäáèðëÿðè èëÿ çÿíýèíäèð
Samirə Musayeva
Azərbaycan Respublikası
Vergilər Nazirliyinin Hüquq idarəsinin rəisi
vergi ödəyicilərinin suallarına cavab verir.
Siyahıya alınmış əmlak
Vergi orqanı borclu vergi ödəyicisinin
siyahıya alınmış əmlakının hərracda satılması barədə
qərar qəbul edə bilərmi?
Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 90.1-úè ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí, âåðýè þäÿéèúèñèíèí ÿìëàêû ñèéàùûéà àëûíäûãäàí ñîíðà 30 ýöí
ìöääÿòèíäÿ âåðýè þùäÿëèéè éåðèíÿ éåòèðèëìÿäèêäÿ âåðýè îðãàíû âåðýè þùäÿëèéèíèí èúðàñûíûí òÿìèí îëóíìàñû
ìÿãñÿäè èëÿ ñèéàùûéà àëûíìûø ÿìëàêûí çÿðóðè âÿ êèôàéÿò îëàí ùÿúìäÿ èõòèñàñëàøäûðûëìûø à÷ûã ùÿððàúäà ñàòûëìàñû áàðÿäÿ ìÿùêÿìÿéÿ ìöðàúèÿò åäÿ
áèëÿð. Ìÿúÿëëÿíèí 52-úè ìàääÿñèíÿ
óéüóí îëàðàã, âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíèí ïîçóëìàñûíà ýþðÿ âåðýè þäÿéèúèñèíèí ìÿñóëèééÿòÿ úÿëá åäèëìÿñè ùàããûíäà ãÿðàðûí ÷ûõàðûëìàñûíäàí ñîíðà
ìöâàôèã âåðýè îðãàíû ìÿñóëèééÿòÿ
úÿëá åäèëÿí øÿõñäÿí ìàëèééÿ ñàíêñèéàëàðûíû Ìÿúÿëëÿíèí 65-úè ìàääÿñè
èëÿ ìöÿééÿí åäèëÿí ãàéäàäà âÿ éà
ìÿùêÿìÿ ãàéäàñûíäà àëûð. 1 éàíâàð
2011-úè èë òàðèõäÿ ãöââÿéÿ ìèíìèø
«Èíçèáàòè èúðààò ùàããûíäà» Ãàíóíóí
82.2-úè ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí, èíçèáàòè àêòû
ãÿáóë åòìèø èíçèáàòè îðãàí òÿëÿáèí èúðàéà éþíÿëäèëìÿñè ùàããûíäà ãÿðàð ãÿáóë åäèð. Áó ùàëäà òÿëÿáèí èúðàéà éþíÿëäèëìÿñè ö÷öí ìÿùêÿìÿ ãÿðàðûíûí
ãÿáóë åäèëìÿñè òÿëÿá îëóíìóð.
Ãåéä îëóíàí èêè ôÿðãëè ãàíóíâåðèúèëèê àêòû àðàñûíäà çèääèééÿò éàðàíäûüû ö÷öí 13 ñåíòéàáð 2012-úè èëäÿ «Èíçèáàòè èúðààò ùàããûíäà» Ãàíóíóí 82úè ìàääÿñèíèí âÿ Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 52 âÿ 90.1-úè ìàääÿëÿðèíèí øÿðù
åäèëìÿñèíÿ äàèð Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Êîíñòèòóñèéà Ìÿùêÿìÿñè Ïëåíóìóíóí ãÿðàðû ÷ûõàðûëìûøäûð. Ùÿìèí
ãÿðàðäà ãåéä îëóíóð êè, âåðýè þùäÿëèéèíè éåðèíÿ éåòèðìÿäèéèíÿ ýþðÿ âåðýè
þäÿéèúèñèíäÿí áÿðïàåäèúè õàðàêòåð äàøûéàí ìàëèééÿ ñàíêñèéàëàðû, åëÿúÿ äÿ
ùåñàáëàíìûø âÿ éåíèäÿí ùåñàáëàíìûø
âåðýèëÿð, ôàèçëÿð éàëíûç Âåðýè Ìÿúÿëëÿñè èëÿ ìöÿééÿí åäèëìèø ãàéäàäà òóòóëóð.
Êîíñòèòóñèéàíûí 13-úö ìàääÿñèíèí 1-úè ùèññÿñèíäÿ ãåéä îëóíóð êè,
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà ìöëêèééÿò òîõóíóëìàçäûð âÿ äþâëÿò òÿðÿôèí-
äÿí ìöäàôèÿ îëóíóð. Áóíäàí ÿëàâÿ,
«Èíñàí ùöãóãëàðû ùàããûíäà» Öìóìè
Áÿéàííàìÿíèí 17-úè ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí, ùÿð áèð èíñàíûí ùÿì òÿêáàøûíà,
ùÿì äÿ ÿìëàêà ìöøòÿðÿê ñàùèáëèê
ùöãóãó âàðäûð. Ùå÷ êÿñ þçáàøûíà þç
ÿìëàêûíäàí ìÿùðóì åäèëÿ áèëìÿç.
Ãÿðàðäà õöñóñè ãåéä îëóíóð êè,
âåðýè áîðúó öçðÿ ùåñàáëàíìûø ôàèçëÿðèí âÿ òÿòáèã åäèëìèø ìàëèééÿ ñàíêñèéàëàðûíûí þäÿíèëìÿñèíè òÿìèí åòìÿê
öñóëó êèìè âåðýè þäÿéèúèñèíèí ìöëêèééÿòèíäÿ îëàí ÿìëàêûí ñèéàùûéà àëûíàðàã èõòèñàñëàøäûðûëìûø òÿøêèëàòäà ñàòûëìàñû ìöëêèééÿò÷èíèí Êîíñòèòóñèéà
èëÿ òÿñáèò îëóíìóø ìöëêèééÿòèíäÿ îëàí
ÿìëàêà ñàùèá îëìàã, ÿìëàêäàí èñòèôàäÿ åòìÿê âÿ îíóí áàðÿñèíäÿ ñÿðÿíúàì âåðìÿê ùöãóãëàðûíà òîõóíäóüó
ö÷öí âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíäÿ ùÿìèí
ÿìëàêûí àëûíìàñûíûí õöñóñè ãàéäàñû
íÿçÿðäÿ òóòóëìóøäóð. Áó áàõûìäàí,
Êîíñòèòóñèéà Ìÿùêÿìÿñèíèí Ïëåíóìó ùåñàá åäèð êè, âåðýè þùäÿëèéèíè éåðèíÿ éåòèðìÿéÿí âåðýè þäÿéèúèñèíèí
ìöëêèééÿòèíäÿ îëàí ÿìëàêûí ùÿððàúäà ñàòûëìàñû éàëíûç ìÿùêÿìÿíèí ãÿðàðû ÿñàñûíäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿ áèëÿð.
«Èíçèáàòè èúðààò ùàããûíäà» Ãàíóíóí 82.2-úè ìàääÿñèíÿ ýÿëäèêäÿ èñÿ,
èíçèáàòè îðãàí éàëíûç þç ñÿëàùèééÿòëÿðè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ãÿðàð ãÿáóë åäÿ áèëÿð.
Åéíèëÿ âåðýè îðãàíû äà þç ñÿëàùèééÿòëÿðè äàõèëèíäÿ ãÿðàð ãÿáóë åäÿ âÿ îíó
ìÿùêÿìÿ ãÿðàðû òÿëÿá îëóíìàäàí èúðàéà ýþíäÿðÿ áèëÿð. Ëàêèí Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 90.1-úè ìàääÿñèíäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëìóø ãàéäàéà ÿñàñÿí, âåðýè
þùäÿëèéèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿìÿñèíÿ
ýþðÿ âåðýè þäÿéèúèñèíèí ñèéàùûéà àëûíìûø ÿìëàêûíûí ùÿððàúà ÷ûõàðûëìàñû
ìÿùêÿìÿíèí ñÿëàùèééÿòèíÿ àèä åäèëìèø âÿ îíóí ãÿðàðû ÿñàñûíäà ùÿéàòà
êå÷èðèëèð. «Èíçèáàòè èúðààò ùàããûíäà»
Ãàíóíóí 82.2-úè ìàääÿñèíäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëìóø ïðîñåäóð âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíèí ïîçóëìàñûíà ýþðÿ øÿõñèí
ÿìëàêûíûí ùÿððàúà ÷ûõàðûëìàñûíà àèä
åäèëÿ áèëìÿç.
Ñóàëëàðûíûçû ðåäàêñèéàìûçûí öíâàíûíà: ÀÇ 1073, Áàêû ø., Ëàíäàó êö÷., 16 âÿ éà
s.ìósàéåâà@òàõås.ýîâ.àç åëåêòðîí ïî÷ò öíâàíûíà ýþíäÿðÿ áèëÿðñèíèç:
Éåêóíëàøìàã öçðÿ îëàí 2012úè èë þëêÿ èãòèñàäèééàòû ö÷öí
áèð ñûðà ìöñáÿò ìÿãàìëàðëà
éàíàøû, ùÿì äÿ ñîñèàëéþíöìëö òÿäáèðëÿðèí ýåíèøëÿíìÿñè,
âÿòÿíäàøëàðûí ðèôàù ùàëûíûí
éàõøûëàøìàñû èëÿ ñÿúèééÿâèäèð. «Ñîñèàë äþâëÿò» ìîäåëèíèí ïðàêòèê ñóðÿòäÿ ðåàëëàøäûðûëìàñû ìÿãñÿäèíÿ ùåñàáëàíìûø òÿäáèðëÿð þëêÿäÿ èøñèçëèéèí, éîõñóëëóüóí ñÿâèééÿñèíèí àçàëìàñûíà, îðòà àéëûã ÿìÿêùàããûíûí âÿ ÿùàëèíèí ïóë ýÿëèðëÿðèíèí äèíàìèê
àðòûìûíà èìêàí éàðàäûá.
Áèð ñûðà Àâðîïà þëêÿëÿðèíäÿ
ãëîáàë áþùðàíëà áàüëû áöäúÿ
õÿðúëÿðèíèí àçàëäûëäûüû âÿ úèääè
ñîñèàë ýÿðýèíëèéèí ìöøàùèäÿ åäèëäèéè ùàëäà, úàðè èë Àçÿðáàéúàíäà
ñîñèàëéþíöìëö ëàéèùÿëÿðèí ðåàëëàøäûðûëìàñûíäà ùÿð ùàíñû ëÿíýèìÿéÿ, éàõóä ÷ÿòèíëèéÿ ðàñò ýÿëèíìÿéèá. Áàøãà ñþçëÿ, áó ýöí
þëêÿäÿ áàçàð èãòèñàäèééàòû ïðèíñèïëÿðèíèí úÿìèééÿòäÿ ìþùêÿì
äàéàãëàð òàïìàñû, èãòèñàäèééàòûí
ëèáåðàëëàøäûðûëìàñû ñîñèàë ùèìàéÿéÿ åùòèéàúû îëàí âÿòÿíäàøëàðûí ìàðàãëàðû èëÿ ãÿòèééÿí çèääèééÿòÿ ýèðìèð. ßêñèíÿ, ÿëäÿ åäèëÿí äèâèäåíäëÿð èíñàíëàðûí ñîñèàë ïðîáëåìëÿðèíèí ùÿëëèíÿ, âÿòÿíäàøëàðûí ùÿéàò ñÿâèééÿñèíèí
éàõøûëàøäûðûëìàñûíà éþíÿëäèëèð.
Äöíéà Áàíêûíûí ùåñàáàòûíà ýþðÿ, ìèëëè ýÿëèðèí ÿäàëÿòëè áþëýöñö öçðÿ Àçÿðáàéúàí 110 èíêèøàô
åäÿí þëêÿíè ýåðèäÿ ãîéóð âÿ áó
äà èãòèñàäè èíêèøàôûí ñÿìÿðÿëèëèéèíè ýþñòÿðèð. Áàíêûí ùåñàáàòûíà
ýþðÿ, Àçÿðáàéúàí äöíéàíûí 153
þëêÿñè àðàñûíäà éîõñóëëóüóí ÿí
àøàüû ñÿâèééÿäÿ îëäóüó 20 þëêÿäÿí áèðèäèð.
2012-úè èëäÿ ñîñèàë ìÿñÿëÿëÿðèí õöñóñè äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ
îëìàñû ðåñïóáëèêàìûçûí ñîñèàëéþíöìëö èãòèñàäè ñèéàñÿòèíäÿí
èðÿëè ýÿëèð. Áó èëèí èéóí àéûíûí 1äÿí âÿòÿíäàøëàðûí ÑÑÐÈ äþâðöíäÿí ÿìàíÿò áàíêûíäà ãàëìûø
ÿìàíÿòëÿðèíèí ãàéòàðûëìàñûíà
áàøëàíûëûá. Ìàëèééÿ Íàçèðëèéèíèí
ìÿëóìàòûíà ýþðÿ, ùÿìèí òàðèõäÿí äåêàáðûí 1-íÿ êèìè «ÊàïèòàëÁàíê» ÀÑÚ âàñèòÿñèëÿ 1 ìèëéîí 256 ìèí 817 ÿìàíÿò ùåñàáû öçðÿ ôÿðäè áèðäÿôÿëèê þäÿíèø
ùÿéàòà êå÷èðèëèá. Öìóìèëèêäÿ,
900 ìèíÿ éàõûí ÿìàíÿò÷èéÿ 400
Azərbaycanın kredit reytinqi «sabit»dir
Äöíéà öçðÿ èíâåñòèñèéà ñàùÿñèíäÿ êðåäèò ðåéòèíãëÿðèíèí
âåðèëìÿñè èëÿ ö÷ áåéíÿëõàëã
àýåíòëèê - Ìîîäé’ñ, Ñòàíäàðä
Ïîîð’ñ âÿ Ôèòúù ÛÁÚÀ ìÿøüóë
îëóð. Áó àýåíòëèêëÿðèí ùÿð áèðè
èíâåñòîðëàðà ìöÿééÿí øèðêÿòè,
áàçàðû, èíâåñòèñèéà àëÿòèíè èíâåñòèñéàëàøäûðûëìàñû èëÿ áàüëû
ðèñêëÿðè ìöÿééÿí åòìÿéÿ
êþìÿê åòìÿê ö÷öí ðåéòèíãëÿð
òÿãäèì åäèðëÿð. Êðåäèò ðåéòèíãëÿðè ãûñàìöääÿòëè âÿ
óçóíìöääÿòëè áîðú þùäÿëèêëÿðè, î úöìëÿäÿí ãèéìÿòëè êàüûçëàð, êðåäèòëÿð, ñûüîðòà øèðêÿòëÿðè ö÷öí òÿéèí åäèëèð.
Þòÿí ùÿôòÿ Ñòàíäàðä & Ïîîð’ñ áåéíÿëõàëã ðåéòèíã àýåíòëèéè Àçÿðáàéúàíûí þùäÿëèêëÿð öçðÿ óçóíìöääÿòëè âÿ ãûñàìöääÿòëè ñóâåðåí êðåäèò ðåéòèíãëÿðèíè õàðèúè âÿ ìèëëè âàëéóòàäà «ÂÂÂ
- / À-3» ñÿâèééÿñèíäÿ òÿñäèãëÿéèá. Ðåéòèíãëÿðèí ïðîãíîçó èñÿ
«ñàáèò»äèð. Âàëéóòàíûí êþ÷öðöëìÿñè âÿ ÷åâðèëìÿñè ðèñêèíèí ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿñè ùÿì÷èíèí «ÁÁÁ
-» ñÿâèééÿñèíäÿ òÿñäèã åäèëèá.
Ìÿëóìàòäà ãåéä åäèëèð êè,
Àçÿðáàéúàíûí ñóâåðåí ðåéòèíãëÿðèíèí òÿñäèã åäèëìÿñè äþâëÿò ñåêòîðóíóí òÿìèç àêòèâëÿðèíèí ñàáèò
ýþñòÿðèúèëÿðèíè âÿ õàðèúè õàëèñ êðåäèòîð êèìè þëêÿíèí ìþùêÿìëÿíÿí ìþâãåéèíè ÿêñ åòäèðèð êè, áó
äà ùÿì äþâëÿò áöäúÿñè, ùÿì äÿ
õàðèúè òÿäèééÿ áàëàíñû ö÷öí ÿùÿìèééÿòëè åùòèéàòëàðû òÿìèí åäèð.
Ðåéòèíã àýåíòëèéè 2013-úö èëäÿ þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí 3,4% ñÿâèééÿñèíäÿ àðòàúàüûíû ïðîãíîç-
ëàøäûðûð.
Áó,
2012-úè èëèí ýþñòÿðèúèñèíäÿí éöêñÿêäèð - äþâëÿò
ñåêòîðóíóí
õÿðúëÿðèíèí éöêñÿê îëìàñûíà
áàõìàéàðàã, íåôò
ùàñèëàòûíûí àçàëìàñû íÿòèúÿñèíäÿ þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí àðòûìû 1,8% ñÿâèééÿñèíäÿ îëàúàã. Àýåíòëèéèí ýþçëÿíòèëÿðèíÿ ýþðÿ, ÖÄÌ-äÿ àäàìáàøûíà
àðòûì 2012-úè èëäÿ 0,7%, íþâáÿòè
èëäÿ èñÿ 2,3% òÿøêèë åäÿúÿê. Íåôò÷ûõàðìà ñàùÿñè ö÷öí ïåðñïåêòèâëÿð ÿí àçû 2017-úè èëÿ ãÿäÿð «ñàáèò» ìöÿééÿí åäèëìèøäèð.
Ãåéä îëóíóð êè, îðòàìöääÿòëè
ïåðñïåêòèâäÿ þëêÿ áöäúÿñèíèí
áàëàíñû ïðîôèñèòëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿê. Åêñïåðòëÿðèí ôèêðèíúÿ, ÿñàñ
êàïèòàëà èíâåñòèñèéàëàðûí ôþâãÿëàäÿ äÿðÿúÿäÿ éöêñÿê ñÿâèééÿñè
(2013-úö èëäÿ öìóìè õÿðúëÿðèí
46%-è) íåôòèí ãèéìÿòëÿðèíèí äöøÿúÿéè ùàëäà õÿðúëÿðèí àçàëìàñû ö÷öí ÿùÿìèééÿòëè áöäúÿ åëàñòèêëèéèíè òÿìèí åäÿúÿê.
Ñòàíäàðä & Ïîîð’ñ àýåíòëèéèíèí ùåñàáàòûíäà Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò áîðúóíóí àøàüû ñÿâèééÿäÿ îëàúàüû (çÿìàíÿòëÿð ùåñàáà àëûíìàäàí) - 2012-úè èëäÿ
ÖÄÌ-èí 4,2%-íè òÿøêèë åäÿúÿéè
ýþñòÿðèëèð. Ìöòÿõÿññèñëÿð èíäèêè
ùàëäà Àçÿðáàéúàíûí ðåéòèíãèíÿ
ñàõëàéûúû òÿñèð ýþñòÿðÿí àìèëëÿð
êèìè ìàëèééÿ-êðåäèò, áàíê ñèñòåìëÿðèíèí êèôàéÿò ãÿäÿð èíêèøàô
åòìÿìÿñèíè, ùÿì÷èíèí èäàðÿåòìÿíèí ñÿâèééÿñèíè ãåéä åäèðëÿð.
Áóíóíëà áåëÿ, þëêÿäÿ äîëëàðëàøìàíûí ñÿâèééÿñè ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ àçàëûá: ùàçûðäà áöòöí
äåïîçèòëÿðèí úÿìè 44%-è, áöòöí
êðåäèòëÿðèí èñÿ 32%-è äîëëàðëà èôàäÿ îëóíóð.
«Ñàáèò» ïðîãíîç áèð òÿðÿôäÿí õàðèúè èãòèñàäè ýþñòÿðèúèëÿðèí ýþçëÿíÿí ñîíðàêû éàõøûëàøìàñûíû, Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ìàëèééÿ ýþñòÿðèúèëÿðèíèí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ñàõëàíûëìàñûíû, äèýÿð
òÿðÿôäÿí èãòèñàäèééàòûí ìöëàéèì
èíêèøàôû âÿ ìöñòÿãèë èíñòèòóòëàðûí
êèôàéÿò åòìÿéÿí èíêèøàô ñÿâèééÿñèíè ÿêñ åòäèðèð.
Ìöãàéèñÿ ö÷öí ãåéä åäÿê
êè, Ñòàíäàðä & Ïîîð’ñ àýåíòëèéèíèí ùå ñà áà òûí äà Óê ðàé íà íûí
óçóíìöääÿòëè ñóâåðåí ðåéòèíãè
ÁÁ-Á ñÿâèééÿñèíäÿ òÿñäèãëÿíèá
âÿ ïðîãíîç «íåãàòèâäèð». Àíàëèòèêëÿð áóíó þëêÿíèí õàðèúè ìàëèééÿëÿøìÿéÿ áþéöê åùòèéàúû èëÿ
èçàù åäèðëÿð. Àýåíòëèê Úÿíóáè
Êèïðèí óçóíìöääÿòëè êðåäèò ðåéòèíãèíè àøàüû ñàëìûøäûð. Ãåéä
îëóíóð êè, áó þëêÿíèí ìàëèééÿ
þùäÿëèêëÿðè öçðÿ äåôîëò åùòèìàëû
ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ àðòûð.
À.ÈÁÐÀÙÈÌÎÂÀ
ìèëéîí ìàíàòà éàõûí âÿñàèò þäÿíèëèá. Þëêÿ áàø÷ûñûíûí òÿñäèã åòäèéè 2013-úö èëèí äþâëÿò áöäúÿñèíäÿ èñÿ ÿìÿíàòëÿðèí ãàéòàðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ 500 ìèëéîí ìàíàò âÿñàèò íÿçÿðäÿ òóòóëóá.
Éåíè èø éåðëÿðèíèí à÷ûëìàñû,
ðÿãàáÿò ìöùèòèíèí ñàüëàìëàøäûðûëìàñû þëêÿ èãòèñàäèééàòûíäà ÷àëûøàíëàðûí ìÿâàúèáëÿðèíèí àðòûìûíà äà ìöñáÿò òÿñèðèíè ýþñòÿðèá. Ùàçûðäà þëêÿäÿ ìóçäëà ÷àëûøàí èø÷èëÿðèí îðòà àéëûã íîìèíàë ÿìÿêùàããû 403,3 ìàíàò òÿøêèë åäèð. Öìóìèëèêäÿ, îðòà àéëûã ÿìÿêùàããû þòÿí èëèí ìöâàôèã äþâðöíÿ íèñáÿòÿí 9% àðòûá.
Äèýÿð ôÿàëèééÿò íþâëÿðè èëÿ ìöãàéèñÿäÿ ìÿäÿí÷ûõàðìà ñÿíàéåñèíäÿ, ìàëèééÿ âÿ ñûüîðòà ôÿàëèééÿòèíäÿ, ïåøÿ, åëìè âÿ òåõíèêè ôÿàëèééÿò ñàùÿñèíäÿ, èíôîðìàñèéà âÿ ðàáèòÿäÿ, òèêèíòèäÿ îð-
íèí ñÿðÿíúàìûíäà ãàëàí ýÿëèð
27,4 ìèëéàðä ìàíàò òÿøêèë åòìÿêëÿ ÿââÿëêè èëäÿêèíÿ íèñáÿòÿí 14% àðòûá.
Èíôðàñòðóêòóðóí ìöàñèðëÿøäèðèëìÿñè âÿ èíâåñòèñèéà ìöùèòèíèí
ñàüëàìëàøäûðûëìàñû òÿäáèðëÿðè þçÿë
ñåêòîðóí öìóìè äàõèëè ìÿùñóëäàêû ïàéûíûí àðòûìûíû òÿìèí åòìÿêëÿ éàíàøû, éåíè èø éåðëÿðèíèí
à÷ûë ìà ñû íû äà ñòè ìóë ëàø äû ðûð.
2012-úè èëèí éàíâàð-íîéàáð àéëàðûíäà ðåñïóáëèêà öçðÿ ãåéäèééàòäàí êå÷ìèø âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí öìóìè ñàéûíûí 63021-ÿ
÷àòìàñû éåíè èø éåðëÿðèíèí ñàéûíà äà ïîçèòèâ òÿñèðèíè ýþñòÿðèá.
Áóíëàðëà éàíàøû, ùÿð áèð áþëýÿíèí òàðèõè ìÿøüóëëóã ÿíÿíÿëÿðèíèí áÿðïàñû èñòèãàìÿòèíäÿêè òÿäáèðëÿð ðåýèîíëàðäà éàøàéàí ÿùàëèíèí èãòèñàäè ôÿàëëûüûíûí éöêñÿëìÿñèíè òÿìèí åäèð.
Hazırda ölkədə muzdla çalışan işçilərin orta aylıq
nominal əməkhaqqı 403,3 manat təşkil edir. Ümumilikdə, orta
aylıq əməkhaqqı ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 9% artıb
òà àéëûã íîìèíàë ÿìÿêùàããû äàùà éöêñÿê îëóá.
Áó èëèí éàíâàð-ñåíòéàáð àéëàðûíäà Àçÿðáàéúàíäà ÿùàëèíèí
ýÿëèðëÿðè ÿââÿëêè èëèí åéíè äþâðö
èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 13,7% àðòàðàã
29,9 ìèëéàðä ìàíàòà ÷àòûá, îíóí
ùÿð íÿôÿðÿ äöøÿí ùÿúìè îðòà
ùåñàáëà àéëûã 296,4 ìàíàò òÿøêèë åäèá. Äþâëÿò Ñòàòèñòèêà Êîìèòÿñèíèí ìÿëóìàòûíà ýþðÿ, ùÿð
íÿôÿðÿ äöøÿí ýÿëèðëÿðèí àðòûìû
èñòåùëàê ãèéìÿòëÿðèíèí áàùàëàøìàñûíû 11 ôàèç áÿíäè öñòÿëÿéÿðÿê 12,2% îëóá. Ýÿëèðëÿðèí 64%è ñîí èñòåùëàêà, 8,3%-è âåðýè,
ñîñèàë ñûüîðòà âÿ öçâëöê ùàãëàðûíûí, 1,6%-è èñÿ êðåäèòëÿð öçðÿ
ôàèçëÿðèí þäÿíèëìÿñèíÿ, 26,1%è èñÿ ÿìàíÿòëÿðèí âÿ êàïèòàëûí
àðòûðûëìàñûíà éþíÿëäèëèá. ßùàëè-
Öìóìèëèêäÿ, 2004-úö èëäÿí
ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû èëÿ áàüëû ãÿáóë åäèëìèø ïðîãðàìëàðûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ ðåñïóáëèêàäà ìÿøüóëëóã ïðîáëåìèíèí ùÿëëèíäÿ ÿñàñëû
äþíöø éàðàíûá. 2011-úè èë 15 íîéàáð òàðèõäÿ èìçàëàíìûø «Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìÿøüóëëóã Ñòðàòåýèéàñûíûí ùÿéàòà
êå÷èðèëìÿñè öçðÿ 2011-2015-úè
èëëÿð ö÷öí Äþâëÿò Ïðîãðàìû» áèð
ñûðà ñòðàòåæè ìÿãñÿäëÿðè þçöíäÿ
åùòèâà åäèð. Ìàêðîèãòèñàäè ñàáèòëèéèí âÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí òàðàçëû èíêèøàôûíûí òÿìèí
åäèëìÿñè, ÿùàëèíèí ýÿëèð ÿëäÿ åòìÿê èìêàíëàðûíûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, éàøëû ÿùàëèíèí, àçòÿìèíàòëû
àèëÿëÿðèí âÿ ñîñèàë úÿùÿòäÿí õöñóñèëÿ ùÿññàñ ãðóïëàðûí ñîñèàë
ðèñêèíèí àçàëäûëìàñû, ãà÷ãûíëàðûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðèí ùÿéàò øÿðàèòèíèí éàõøûëàøäûðûëìàñû
òÿäáèðëÿðèíèí äàâàì åòäèðèëìÿñè, òÿùñèë âÿ ñÿùèééÿ ñàùÿñèíäÿ
õèäìÿòëÿðèí êåéôèééÿòèíèí éöêñÿëäèëìÿñè, ñîñèàë èíôðàñòðóêòóðóí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè ìÿñÿëÿëÿðè Äþâëÿò Ïðîãðàìûíäà äÿãèãëèêëÿ ÿêñèíè òàïûá. Áó òÿäáèðëÿð
íÿòèúÿñèíäÿ 2015-úè èëÿäÿê þëêÿäÿ èøñèçëèê ñÿâèééÿñèíèí 3-4%
ùÿääèíÿäÿê, éîõñóëëóüóí ñÿâèééÿñèíèí èñÿ 2 äÿôÿ àçàëäûëìàñû
íÿçÿðäÿ òóòóëóð.
Þëêÿ áàø÷ûñûíûí 13 äåêàáð
2012-úè èë òàðèõëè «Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñûíäà 2013-úö èë ö÷öí
éàøàéûø ìèíèìóìó ùàããûíäà»
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ãàíóíóíóí òÿòáèãè áàðÿäÿ ñÿðÿíúàìû ñîñèàë ìÿñÿëÿëÿðèí ùþêóìÿò ö÷öí ïðèîðèòåò îëäóüóíó áèð
äàùà òÿñäèãëÿéèð. Ñÿðÿíúàìëà
ýÿëÿí èë ö÷öí éàøàéûø ìèíèìóìó þëêÿ öçðÿ 116 ìàíàò ñÿâèééÿñèíäÿ òÿñäèãëÿíèá. Íþâáÿòè èëäÿ éàøàéûø ìèíèìóìóíóí ÿìÿê
ãàáèëèééÿòëè ÿùàëè ö÷öí 125 ìàíàò, ïåíñèéà÷ûëàð ö÷öí 94 ìàíàò, óøàãëàð ö÷öí èñÿ 93 ìàíàò
ñÿâèééÿñèíäÿ îëàúàüû ïðîãíîçëàøäûðûëûð. Þëêÿ áàø÷ûñûíûí ìöâàôèã ñÿðÿíúàìû èëÿ 2013-úö èë
ö÷öí åùòèéàú ìåéàðû 93 ìàíàò
ìÿáëÿüèíäÿ ìöÿééÿí îëóíóá.
Õàòûðëàäàã êè, 2013-úö èëèí
äþâëÿò áöäúÿñè ýÿëèðëÿðèíèí 19,2
ìèëéàðä ìàíàò, õÿðúëÿðèíèí èñÿ
19,8 ìèëéàðä ìàíàò òÿøêèë åäÿúÿéè ïðîãíîçëàøäûðûëûð - áó, úàðè
èëëÿ ìöãàéèñÿäÿ 2,14 ìèëéàðä
ìàíàò ÷îõäóð. Äþâëÿòèìèçèí àëè
ìàëèééÿ ñÿíÿäèíÿ ÿñàñÿí, ñîñèàë ìöäàôèÿ âÿ òÿìèíàò õÿðúëÿðè
ö÷öí ýÿëÿí èë 1 ìèëéàðä 813,6
ìèëéîí ìàíàò âÿñàèò àéðûëìàëûäûð. Äþâëÿò áöäúÿñèíäÿí ìàëèééÿëÿøÿí âÿ ìàëèééÿ éàðäûìû
àëàí åëì, åëìè òÿäãèãàò, òÿùñèë,
ñÿùèééÿ, ñîñèàë òÿìèíàò, êÿíä
òÿñÿððöôàòû, ùöãóã-ìöùàôèçÿ îðãàíëàðûíäà ÷àëûøàí äþâëÿò ãóëëóã÷óëàðûíûí àéëûã ÿìÿêùàãëàðû, ùàáåëÿ ïåíñèéàëàðûí àðòûðûëìàñû ýþçëÿíèëèð.
Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéèíèí
ùåñàáëàìàëàðûíà ÿñàñÿí, 2013úö èëäÿ îðòà ÿìÿê ùàããûíûí
3,9%, éÿíè 440,3 ìàíàòà ãÿäÿð
àðòàúàüû ïðîãíîçëàøäûðûëûð.
Ñàìèð ÌÓÑÒÀÔÀÉÅÂ
İri nominallı əsginazlar buraxılacaq
Ìÿðêÿçè Áàíêûí ìÿëóìàòëàðûíäà ãåéä îëóíäóüó êèìè, äàùà
áþéöê íîìèíàëäà ÿñýèíàçëàðûí
áóðàõûëìàñû þëêÿäÿ ïóë äþâðèééÿñèíè äàùà åôôåêòèâ åòìÿê âÿ
äþâëÿò õÿðúëÿðèíè àçàëòìàã ìÿãñÿäèíè ýöäöð. Áàíêûí Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí ñÿäðè Åëìàí Ðöñòÿìîâ
áèëäèðèá êè, þëêÿäÿ áþéöê íîìèíàëëû éåíè ïóë áàíêíîòëàðûíûí
äþâðèééÿéÿ áóðàõûëìàñû ö÷öí àðòûã òàìàìèëÿ îáéåêòèâ ãÿðàð ùàçûðëàíûá.
áàíêíîò âàð.
«Îëà áèëÿð êè, ìöÿééÿí ìöääÿòäÿí ñîíðà þëêÿäÿ àøàüû íîìèíàëëû ñèêêÿëÿðèí äþâðèééÿäÿí ÷ûõàðûëìàñû çÿðóðÿòè ìåéäàíà ÷ûõñûí,
áåëÿ îëàí ùàëäà, àðòûã äþâðèééÿäÿêè äàùà áþéöê áàíêíîòëàðûí ïóë íèøàíëàðûíûí ñòðóêòóðóíó ãàéäàéà ñàëìàüà ìÿúáóð îëàúàüûã. Áó ùàëäà,
áþéöê íîìèíàëëû ñèêêÿëÿðèí áóðàõûëìàñû äà ìöìêöíäöð. Ìÿñÿëÿí,
Àâðîïàäà áèð âÿ èêè àâðîëóã, Èñâå÷ðÿäÿ áèð âÿ áåø Èñâå÷ðÿ ôðàíêû
ìÿáëÿüèíäÿ ìåòàë ñèêêÿëÿð ìþâÎíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, ùàçûðäà úóääóð», - Å.Ðöñòÿìîâ áèëäèðìèøäèð.
äþâðèééÿäÿ îëàí áþéöê íîìèíàëëû Ìÿðêÿçè Áàíê ðÿùáÿðèíèí ñþçëÿðè50 âÿ 100 ìàíàòëûã áàíêíîòëàðûí íÿ ýþðÿ, ñèêêÿ íîìèíàëëàðûíûí ñåõöñóñè ÷ÿêèñè ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿ- ÷èìèíÿ äàèð ãÿðàð ùÿð áèð þëêÿíèí
äÿ àðòûá êè, áó äà äþâëÿò ö÷öí áþ- èãòèñàäèééàòûíûí ñòðóêòóðóíäàí, ùàéöê ìàëèééÿ éöêëÿíìÿñèäèð. Áåé- áåëÿ ãèéìÿòëÿðèí ìèãéàñûíäàí àñûíÿëõàëã òÿúðöáÿéÿ ÿñàñÿí, îíëàðûí ëûäûð. Ùÿëÿëèê Àçÿðáàéúàíäà áèð ìàïàéû 60-65%-è þòìÿìÿëèäèð: «Áè- íàòëûã éåíè ñèêêÿëÿðèí áóðàõûëìàñû
çèì ùåñàáëàìàëàðûìûçà ýþðÿ, éàõûí ìÿñÿëÿñèíÿ áàõûëûð.
áåø èëäÿ 200 âÿ 500 ìàíàòëûã áþÎíó äà ãåéä åäÿê êè, ïóë äþâéöê íîìèíàëëû éåíè áàíêíîòëàðûí ðèééÿñèíÿ 200-500 ìàíàò êèìè èðè
äþâðèééÿéÿ äàõèë åäèëìÿñè 10 ìèë- ÿñýèíàçëàðûí äàõèë îëìàñû åêñïåðòëÿð
éîí àâðîéà ãÿäÿð âÿñàèòÿ ãÿíàÿò òÿðÿôèíäÿí áèðìÿíàëû ãàðøûëàíìûð.
åòìÿéÿ èìêàí âåðÿúÿê». Îíó äà Áó ìÿñÿëÿíè øÿðù åäÿí èãòèñàä÷û
áèëäèðÿê êè, ñîí áèð íå÷ÿ èëäÿ þëêÿ- åêñïåðò Âöãàð Áàéðàìîâà ýþðÿ, èðè
äÿ èðè íîìèíàëëû ÿñýèíàçëàðûí õöñóñè ÿñýèíàñëàðûí äþâðèééÿéÿ áóðàõûëìà÷ÿêèñè ùÿääèíäÿí àðòûã ÷îõàëûá. 2010- ñû éûüûì âàñèòÿñè êèìè ìàíàòûí èìúó èëäÿ áàíêíîò âÿ ñèêêÿëÿðèí öìó- êàíëàðûíû ýåíèøëÿíäèðÿúÿê. Áó áàìè ïóë êöòëÿñèíäÿ ïàéû 51,8%, 2011- õûìäàí, èðè íîìèíàëëû áàíêíîòëàðûí
úè èëäÿ 51,5%, 2012-úè èëèí 9 àéûíûí äþâðèééÿéÿ áóðàõûëìàñû ìàíàòûí éûéåêóíóíäà èñÿ 54,2% òÿøêèë åäèá. üûì ôóíêñèéàñûíûí ìþùêÿìëÿíäèÁåéíÿëõàëã òÿúðöáÿéÿ óéüóí îëà- ðèëìÿñè ö÷öí îëäóãúà ÿùÿìèééÿòëèðàã, äþâðèééÿéÿ 7-8 áàíêíîò âÿ åé- äèð. Äèýÿð ìöñáÿò òÿðÿô èñÿ îíäàí
íè ìèãäàðäà ñèêêÿëÿðèí áóðàõûëìàñû èáàðÿòäèð êè, äþâðèééÿéÿ áóðàõûëàìöìêöíäöð. Áó ýöí Àçÿðáàéúàí- úàã èðè ÿñýèíàçëàð ïóë äþâðèééÿñèäà äþâðèééÿäÿ àëòû ñèêêÿ âÿ àëòû íèí òÿíçèìëÿíìÿñè ìåõàíèçìëÿðè-
íèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñèíÿ ñÿáÿá îëàúàã. Èðè ÿñýèíàçëàðûí áóðàõûëìàñû èëÿ
êàüûç ïóëëàðûí ñàéû àçàëàúàã âÿ ïóë
äþâðèééÿñèíè òÿíçèìëÿìÿê äàùà àñàí
îëàúàã. Äèýÿð òÿðÿôäÿíñÿ, áÿçè þëêÿëÿðèí òÿúðöáÿñè äÿ ýþñòÿðèð êè, èðè
ÿñýèíàçëàðûí äþâðèééÿéÿ áóðàõûëìàñû èñòåùëàê áàçàðûíà ïñèõîëîæè òÿñèð
ýþñòÿðèð. Èø àäàìëàðû éàðàíìûø âÿçèééÿòäÿí èñòèôàäÿ åäÿðÿê ìöÿééÿí ìÿùñóëëàðûí âÿ éà äàøûíìàç
ÿìëàêûí ãèéìÿòëÿðèíäÿ ñöíè àðòûìëàðà ýåäèðëÿð êè, áóíóíëà äà âÿòÿíäàøëàðà ïñèõîëîæè òÿñèð åòìÿéÿ ÷àëûøûðëàð. Áó áàõûìäàí, èðè ÿñýèíàçëàðûí äþâðèééÿéÿ áóðàõûëìàñû èëÿ éàíàøû, èñëàùàòûí èñòåùëàê áàçàðûíà íåãàòèâ òÿñèðëÿðèíèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ìöáàðèçÿ òÿäáèðëÿðè ùÿéàòà êå÷èðèëìÿëèäèð. Ãàíóíâåðèúèëèêäÿ ñöíè ãèéìÿò àðòûìëàðû
áèðìÿíàëû øÿêèëäÿ ãàäàüàí åäèëèð âÿ
áóíà ÿñàëàíàðàã ñöíè ãèéìÿò àðòûìëàðûíà ãàðøû ìöáàðèçÿ ýöúëÿíäèðèëìÿëè, ãèéìÿò ñèéàñÿòè èðè ÿñýèíàçëàð
àñïåêòèíäÿí ôîðìàëàøäûðûëìàëûäûð.
Èðè ÿñýèíàñëàðûí äþâðèééÿäÿ îëìàñû ÿùàëèíèí éûüûì êèìè ìàíàòäàí èñòèôàäÿ åòìÿñèíÿ ñòèìóë éàðàäàúàã. Àäÿòÿí, èðè ÿñýèíàçëàðäàí
éûüûì âàñèòÿñè êèìè èñòèôàäÿ åòìÿê
äèýÿð êè÷èê íîìèíàëëû ÿñýèíàçëàðà
íèñáÿòÿí äàùà àñàíäûð. Áóíà ýþðÿ
äÿ 200-500 ìàíàòëûãëàðûí äþâðèééÿéÿ áóðàõûëìàñû âÿòÿíäàøëàðûí éûüûì èìêàíëàðûíà ìöñáÿò òÿñèð åäÿúÿê âÿ ÿùàëèíèí ìàíàòëà éûüûìëàðûíäà àðòûì ãåéäÿ àëûíàúàã.
Àðçó ÈÁÐÀÙÈÌÎÂÀ
№ 50 (640) | 26 декabr 2012 | www.vergiler.az
5
İdmana davamlı qayğı müsbət nəticələrini göstərir
Ölkə başçısı, Milli Olimpiya Komitəsinin prezidenti İlham Əliyev ölkə idmançıları ilə görüşdə
ilk Avropa Oyunlarının Bakıda yüksək səviyyədə keçiriləcəyinə əminliyini ifadə edib
İstənilən ölkədə idman sahəsində əldə olunan
yüksək nailiyyətləri bu sahənin inkişafı üçün həyata keçirilən ardıcıl, sistemli və məqsədyönlü addımlar, ilk növbədə maddi-texniki bazanın
möhkəmləndirilməsi, infrastrukturun müasirləşdirilməsi və peşəkar mütəxəssislərin hazırlanması
şərtləndirir. Azərbaycanda isə bütün bunlarla
yanaşı, idmançılarımızın həm də dövlətin yüksək
diqqət və qayğısı ilə əhatə olunması ölkəmizin
idman nüfuzunun yüksəlməsini təmin edir.
«Èäìàí èëè»íèí
óüóðëó éåêóíó
2012-úè èëäÿ éàðàíìàñûíûí 20
èëëèéèíè ãåéä åòìèø Ìèëëè Îëèìïèéà
Êîìèòÿñèíèí (ÌÎÊ), áèð ãàéäà
îëàðàã, ùÿð èëèí ñîíóíäà èäìàí èúòèìàèééÿòèíèí òàíûíìûø íöìàéÿíäÿëÿðè èëÿ ýþðöø òÿøêèë åòìÿñè, þëêÿíèí èäìàí øÿðÿôèíè ëàéèãèíúÿ ãîðóéàí, ìþòÿáÿð éàðûøëàðäà áàéðàüûìûçû ÿçìëÿ óúàëäàí èäìàí÷ûëàðû
ìöêàôàòëàíäûðìàñû äà ìÿùç áó
ãàéüûíûí áàðèç òÿúÿññöìöäöð. Þëêÿ áàø÷ûñû, ÌÎÊ-óí ïðåçèäåíòè
Èëùàì ßëèéåâèí áèð íå÷ÿ ýöí ÿââÿë èäìàí÷ûëàðëà íþâáÿòè ÿíÿíÿâè
ýþðöøö Àçÿðáàéúàíäà èäìàíûí íÿèíêè ýÿíúëÿð ñèéàñÿòèíäÿ, öìóìèëèêäÿ äèïëîìàòèéàäà ïðèîðèòåò èñòèãàìÿòëÿðäÿí áèðèíÿ ÷åâðèëäèéèíè
òÿñäèãëÿéèð. Áèð ñûðà óíóäóëìàç
ìÿãàìëàðëà éàääà ãàëàí áó ýþðöøö þëêÿ áàø÷ûñûíûí ìöâàôèã ñÿðÿíúàìû èëÿ «Èäìàí èëè» åëàí îëóíìóø 2012-úè èëè éåêóíëàøäûðìàã,
ùÿéàòà êå÷èðèëìèø òÿäáèðëÿðè íÿçÿðäÿí êå÷èðìÿê, óüóðëàðû äÿéÿðëÿíäèðìÿê áàõûìûíäàí ìöùöì ùåñàáàò òÿäáèðè êèìè äÿ ñÿúèééÿëÿíäèðìÿê ìöìêöíäöð. Áó äà òÿñàäöôè
äåéèë êè, þëêÿ Ïðåçèäåíòè ÌÎÊ-óí
èíçèáàòè áèíàñûíäà èäìàí÷ûëàðëà êå÷èðäèéè ýþðöøäÿ èë ÿðçèíäÿ èäìàí
ñàùÿñèíäÿ ÿëäÿ îëóíìóø íàèëèééÿòëÿðÿ õöñóñè òîõóíóá: «Áèç 2012-
úè èëè èäìàí èëè åëàí åòìèøäèê. Áó,
èäìàíà äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí îëàí äèããÿòèí òÿçàùöðöäöð. Åéíè çàìàíäà,
áèç äîüðóäàí äà èëèí ÿââÿëèíäÿ áó
ãÿðàðû âåðÿðêÿí èäìàí÷ûëàðäàí ãÿëÿáÿëÿð, óüóðëàð ýþçëÿéèðäèê. Èäìàí÷ûëàð öìèäëÿðèìèçè äîüðóëòäóëàð. 2012-úè èëäÿ èäìàí÷ûëàð òÿðÿôèíäÿí ìöõòÿëèô áåéíÿëõàëã éàðûøëàðäà 700-äÿí ÷îõ ìåäàë ãàçàíûëìûøäûð. Îíëàðäàí 255-è ãûçûë ìåäàëäûð».
Ìþòÿáÿð èäìàí éàðûøëàðûíûí
êå÷èðèëäèéè ìÿêàí
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ èäìàí
èúòèìàèééÿòèíèí íöìàéÿíäÿëÿðè èëÿ
ýþðöøäÿ 2012-úè èëèí ðåñïóáëèêàìûç ö÷öí òÿêúÿ ñîñèàë-èãòèñàäè äåéèë, èäìàí ñàùÿñèíäÿ äÿ óüóðëó
îëäóüóíó âóðüóëàéûá. Äþâëÿò áàø÷ûñû èäìàí÷ûëàðûìûçûí ìöõòÿëèô áåéíÿëõàëã éàðûøëàðäà, åëÿúÿ äÿ Ëîíäîí Îëèìïèàäàñûíäà ïàðëàã ÷ûõûøëàðûíû ãåéä åòìÿêëÿ éàíàøû, þëêÿäÿ èäìàí èíôðàñòðóêòóðóíóí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè ñàùÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí êîìïëåêñ òÿäáèðëÿðäÿí äÿ ñþç à÷ûá. Áàêûäà âÿ ðåýèîíëàðäà èíøà îëóíìóø ìöàñèð Îëèìïèéà èäìàí êîìïëåêñëÿðèíèí ñàéûíûí ùàçûðäà 35-ÿ ÷àòäûüûíû äåéÿí
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ áèð ñûðà
áåéíÿëõàëã èäìàí òÿäáèðëÿðèíèí
Àçÿðáàéúàíäà êå÷èðèëìÿñèíè þëêÿ-
İqtisadi artım sürətinə
görə Türkiyə öndədir
Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã Òÿøêèëàòû
(ÎÅÚÄ) þçöíöí ñîí ùåñàáàòûíäà Òöðêèéÿíè èãòèñàäèééàòûí àðòûì òåìïëÿðèíÿ ýþðÿ äöíéàíûí èãòèñàäè áàõûìäàí íÿùÿíý þëêÿëÿðèíè ãàáàãëàéàðàã ÿí ñöðÿòëÿ èíêèøàô åäÿí
öçâ þëêÿ êèìè ãèéìÿòëÿíäèðìèøäèð. Èãòèñàäè áþùðàíëà ìöøàéèÿò îëóíàí ñîí 10 èëäÿ áó
òÿøêèëàòà öçâ þëêÿëÿðèí èãòèñàäèééàòû îðòà ùåñàáëà 1,7%
àðòäûüû ùàëäà, Òöðêèéÿ èãòèñàäèééàòû 5,1% àðòìûøäûð. Áó
äþâðäÿ Òöðêèéÿäÿ öìóìè äàõèëè ìÿùñóëóí ùÿúìè 775 ìèëéàðä äîëëàðà ÷àòìûøäûð.
Ñîí èëëÿðäÿ ýþñòÿðäèéè éöêñÿê èãòèñàäè èíêèøàô ýþñòÿðèúèëÿðè
èëÿ äöíéàíû ùåéðÿòëÿíäèðÿí Òöðêèéÿéÿ Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã Òÿøêèëàòûíûí öìóìè èãòèñàäè ïîòåíñèàëûíà ìöùöì òþùôÿ âåðÿí þëêÿ
êèìè éàíàøûëûð. Òÿøêèëàòûí àïàðäûüû ùåñàáëàìàëàðà ýþðÿ, Òöðêèéÿ
2001-úè èëäÿêè èãòèñàäè áþùðàíäàí
ñîíðà ñöðÿòëè áÿðïà äþâðö êå÷èá
âÿ èëäÿí-èëÿ èãòèñàäè âÿçèééÿòèíè
éàõøûëàøäûðûá. Òöðêèéÿ ñîí 10 èëäÿ
ýþñòÿðäèéè èãòèñàäè éöêñÿëèøÿ ýþðÿ, áöòöí äöíéàéà íöìóíÿ îëà
áèëÿúÿê ôîðìóë éàðàäûá.
Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã Òÿøêèëàòû 2008-2009-úó èëëÿðäÿ áàø âåðÿí ãëîáàë áþùðàíûí äöíéà þëêÿëÿðèíÿ ìÿíôè òÿñèðëÿðèíèí ùÿëÿ äÿ
àðàäàí ãàëõìàäûüûíû, Òöðêèéÿíèí èñÿ áþùðàíûí øèääÿòëè äþâðöíäÿ áåëÿ, èíêèøàôûíû ñÿíýèòìÿäèéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðûð. Ùÿìèí
èëëÿðäÿ èãòèñàäèééàòûí ñàáèò ñàõëàíûëìàñû âÿ òÿìêèíëè ìàêðîèãòèñàäè òÿäáèðëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè áó þëêÿíèí ñîíðàêû èëëÿðäÿ
äàùà éöêñÿê àðòûìà íàèë îëìàñû
èëÿ íÿòèúÿëÿíèá. Òöðêèéÿ 2011-úè
èëäÿ èãòèñàäèééàòûí èíêèøàô òåìïèíè 8,5%-ÿ ÷àòäûðìàãëà ×èíäÿí
ñîíðà ÿí ñöðÿòëÿ èíêûøàô åäÿí þëêÿ îëóá.
Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã Òÿøêèëàòûíûí ïðîãíîçëàðûíà ýþðÿ, Òöðêèéÿ èãòèñàäèééàòûíäà 2012-úè èë öçðÿ èãòèñàäè àðòûì ýþñòÿðèúèëÿðè 2,9%
òÿøêèë åäÿúÿê, òÿøêèëàòà öçâ þëêÿëÿðèí öìóìè èãòèñàäè àðòûìû èñÿ
1,4%-äÿí ÷îõ îëìàéàúàã. Ìöãàéèñÿ ö÷öí äåéÿê êè, äöíéàíûí
ÿí áþéöê èãòèñàäèééàòû ùåñàá îëóíàí ÀÁØ-äà 2012-úè èë öçðÿ èãòèñàäè àðòûìûí 2,2%, äöíéà èãòèñàäèééàòûíûí àðòûì òåìïèíèí èñÿ 2,9%
îëàúàüû ïðîãíîçëàøäûðûëûð. Áåëÿëèêëÿ, Òöðêèéÿ 2003-2012-úè èëëÿð
öçðÿ äöíéà èãòèñàäèééàòûíûí èíêèøàô äèíàìèêàñûíäà àïàðûúû éåðëÿðäÿí áèðèíè òóòìóø îëàúàã.
Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã Òÿøêèëàòû Àâðîïà ðåýèîíóíäà áàø âåðÿí ñîí òåíäåíñèéàëàðà íÿçÿð ñàëàðàã àâðîçîíàäàêû áîðú áþùðàíûíûí áþéöìÿñè ôîíóíäà Òöðêèéÿíûí èíêèøàôûíû äàâàì åòäèðìÿñèíè ìþùêÿì ñàáèòëèê ýþñòÿðèúèñè
êèìè ãèéìÿòëÿíäèðèð. Áåéíÿëõàëã
ãóðóìëàðûí ìàëèééÿ êþìÿéèíÿ
áàõìàéàðàã, Éóíàíûñòàí, Èòàëèéà, Ïîðòóãàëèéà êèìè þëêÿëÿðèí
áþùðàíäàí ÷ûõà áèëìÿìÿñè, åëÿúÿ äÿ Éàïîíèéà, Àëìàíèéà, Ôðàíñàíûí éöêñÿê èíêèøàô äèíàìèêàñû
íöìàéèø åòäèðìÿìÿñè Òöðêèéÿíèí Àâðîïà âÿ Àñèéà ðåýèîíóíóí èãòèñàäèééàòûíäà ÿùÿìèééÿòèíè àðòûðûð.
«Ñàáàù» ãÿçåòèíèí
ìàòåðèàëëàðû ÿñàñûíäà
ùàçûðëàäû: Å.ÚßÔßÐËÈ
ìèçèí ðåýèîíäà âÿ äöíéàäà àðòàí
íöôóçó, ýåíèø èãòèñàäè èìêàíëàðû
èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðèá: «Áåéíÿëõàëã âÿ
Àâðîïà Îëèìïèéà êîìèòÿëÿðèíèí
áèçÿ ìöíàñèáÿòè ÷îõ ìöñáÿòäèð.
Àçÿðáàéúàíäà èäìàí ñàùÿñèíäÿêè
óüóðëàðû îíëàð äàèì ãåéä åäèðëÿð.
Èéèðìèèëëèê éóáèëåé áèçÿ èìêàí âåðäè êè, ýþðöëìöø èøëÿðè áèð äàùà òÿùëèë åäÿê, óüóðëàðûìûçëà þéöíÿê, åéíè çàìàíäà ÷àòûøìàéàí úÿùÿòëÿðè,
ãöñóðëàðû àðàäàí ýþòöðÿê êè, äàùà
äà áþ éöê íÿòè úÿëÿðÿ èì çà àòà
áèëÿê».
Óüóð åsòàôåòè
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí èäìàí÷ûëàðëà ýþðöøäÿ áÿéàí åòäèéè
èäìàí òÿäáèðèíÿ åâ ñàùèáëèéè åäÿúÿê. Áåëÿ áèð ãÿðàðûí ãÿáóëóíà
Àçÿðáàéúàíûí ñîí èëëÿð ÿðçèíäÿ èãòèñàäè úÿùÿòäÿí ñöðÿòëÿ èíêèøàô åòìÿñè, Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíäÿ àïàðûúû äþâëÿòëÿðäÿí áèðè îëìàñû, äåìîêðàòèêëÿøìÿ éîëóíäà èíàìëû àääûìëàð àòìàñû, ìóëòèêóëòóðèçì ìÿêàíûíà ÷åâðèëìÿñè
âÿ äèýÿð àìèëëÿð ìöùöì òÿñèð ýþñòÿðèá.
2012-úè èëäÿ þëêÿìèçèí èäìàí
ñàùÿñèíäÿ ÿëäÿ åòäèéè íÿòèúÿëÿð äÿ
áåëÿ áèð ãÿðàðûí ãÿáóëó ö÷öí çÿìèí éàðàäûá. Þëêÿ èäìàí÷ûëàðû áó
èë Ëîíäîí Îëèìïèàäàñûíäà ðåêîðä
ñàéäà - 2 ãûçûë, 2 ýöìöø âÿ 6 áöðöíú ìåäàë ãàçàíäûëàð. Õöñóñÿí
ìóøäó. 2012-úè èëäÿ Ëîíäîí Éàé
Îëèìïèàäàñûíäà Àçÿðáàéúàí èäìàí÷ûëàðû èëê äÿôÿ îëàðàã àâàð÷ÿêìÿ âÿ èäìàí ýèìíàñòèêàñû éàðûøëàðûíäà äà èøòèðàê åäèáëÿð. Àçÿðáàéúàí êîìàíäàñû áó éàðûøëàðäà
200-äÿí ÷îõ þëêÿ ñûðàñûíäà 30-úó
éåðè òóòäó. Ãàçàíûëìûø ìåäàëëàðûí
ñàéûíà ýþðÿ ðåñïóáëèêàìûç äöíéàäà 24-úö, Àâðîïà þëêÿëÿðè àðàñûíäà 15-úè, ìöñÿëìàí þëêÿëÿðè àðàñûíäà 3-úö éåðäÿ ãÿðàðëàøäû. Þëêÿ
áàø÷ûñû, Ìèëëè Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí
ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ èäìàí÷ûëàðëà ýþðöøäÿ Îëèìïèéà óüóðëàðûíû
õöñóñè ãåéä åäèá: «Áó Îëèìïèéà
Îéóíëàðûíäà èäìàí÷ûëàðûìûç ÿí áþéöê óüóðëàðû ãàçàíìûøëàð, áöòöí
õàëãûìûçû ñåâèíäèðìèøëÿð, Àçÿðáàéúàíû èäìàí
äþâëÿòè êèìè àïàðûúû äþâëÿòëÿðèí ñûðàñûíà äàõèë
åäÿ áèëìèøëÿð. Îí ìåäàë - 2 ãûçûë, 2 ýöìöø, 6
áöðöíú ìåäàë áèçèì òàðè õè íà èëèé éÿòè ìèç äèð.
Îëèìïèéà Îéóíëàðûíäàí
àðòûã áèð íå÷ÿ àé êå÷èð
âÿ ùÿëÿ äÿ õàðèúè ùÿìêàðëàðëà ýþðöøëÿðäÿ áó
ìÿñÿëÿ âóð üó ëà íûð,
Àçÿðáàéúàíûí óüóðëàðû
ùàããûíäà ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëûð. Ìÿíè áó
ýöíÿ ãÿäÿð ùÿìêàðëàðûì - äþâëÿò âÿ ùþêóìÿò áàø÷ûëàðû áó óüóðëàð ìöíàñèáÿòèëÿ òÿáðèê
åäèðëÿð».
êèìè, Àçÿðáàéúàí 2012-úè èë äåêàáðûí 10-äà áþéöê óüóð êèìè äÿéÿðëÿíäèðèëÿúÿê äàùà áèð ãÿðàðûí
ãÿáóëóíà íàèë îëóá. Ñþùáÿò Àâðîïà Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí èëê Àâðîïà Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí 2015úè èëäÿ Áàêûäà êå÷èðèëìÿñè èëÿ áàüëû
òàðèõè ãÿðàðûíäàí ýåäèð. Ãóðóìóí
Áàø Àññàìáëåéàñûíûí äåêàáðûí 10äà ãÿáóë åòäèéè ùÿìèí ãÿðàðà ÿñàñÿí, Àçÿðáàéúàí 2015-úè èëäÿ þç
ïàéòàõòûíäà äàùà áèð ìþùòÿøÿì
äÿ ýöëÿø÷èëÿðèìèç àðäûúûë ãàçàíäûãëàðû ãûçûë ìåäàëëàðëà Àçÿðáàéúàíà áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿäÿ áþéöê
øÿðÿô âÿ íöôóç áÿõø åäèáëÿð. Õàòûðëàòìàã ëàçûìäûð êè, Àòëàíòà Îëèìïèàäàñûíäà ýÿíú Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí éûüìà êîìàíäàñû úÿìè 1 ìåäàë, Ñèäíåé Îëèìïèàäàñûíäà 3 ìåäàë ãàçàíäûüû ùàëäà, Àôèíà
âÿ Ïåêèí îëèìïèàäàëàðûíäà èäìàí÷ûëàðûìûçûí ãàçàíäûüû ìåäàëëàðûí
ñàéû, ìöâàôèã îëàðàã, 5 âÿ 7 îë-
Èëê Àâðîïà Îéóíëàðû
éöêsÿê sÿâèééÿäÿ
òÿøêèë îëóíàúàã
2012-úè èëÿ ãÿäÿð þëêÿìèçäÿ
ôóòáîëäàí áàøãà áèð ñûðà èäìàí
íþâëÿðè öçðÿ äöíéà ÷åìïèîíàòëàðû
âÿ ãèòÿ áèðèíúèëèêëÿðè êå÷èðèëèá. Áó
èë èñÿ 17 éàøà ãÿäÿð ãûçëàð àðàñûíäà ôóòáîë öçðÿ Äöíéà ÷åìïèîíàòûíûí Àçÿðáàéúàíäà òÿøêèë åäèëìÿñè
èëÿ ÿëàìÿòäàð îëóá. «Èäìàí èëè»íäÿ
þëêÿìèçäÿ, ùÿì÷èíèí, ýöëÿø, áîêñ,
àâàð÷ÿêìÿ, úöäî âÿ äèýÿð ÿíÿíÿâè èäìàí íþâëÿðè öçðÿ ÷îõñàéëû
áåéíÿëõàëã òóðíèðëÿð êå÷èðèëèá. Àçÿðáàéúàí Âåëîñèïåä Èäìàíû Ôåäåðàñèéàñû áó èëèí ìàéûíäà Àçÿðáàéúàí èä ìà íû òà ðè õèí äÿ èëê äÿôÿ
öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí
õàòèðÿñèíÿ ùÿñð îëóíìóø áåéíÿëõàëã âåëîòóð òÿøêèë åòäè. 17 þëêÿíèí èäìàí÷ûëàðûíûí èøòèðàêû èëÿ êå÷èðèëìèø âåëîòóð ðåýèîíëàðäà ñàüëàì ùÿéàò òÿðçèíèí, ùàáåëÿ ðåñïóáëèêàìûçûí òóðèçì èìêàíëàðûíûí òÿáëèüè áàõûìûíäàí äà ìöùöì ÿùÿìèééÿò äàøûéûðäû.
2015-úè èëäÿ Áàêûäà èëê Àâðîïà Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí êå÷èðèëìÿñè èëÿ áàüëû ãÿðàðûí ãÿáóëó èñÿ
ðåñïóáëèêàìûçûí áåéíÿëõàëã àëÿìäÿ íåúÿ áþéöê íöôóçà ìàëèê îëäóüóíó áèð äàùà òÿñäèãëÿéèð. Àâðîïà Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí ïðåçèäåíòè Ïàòðèê Õèêêåéèí äåäèéè êèìè, äèíàìèê èíêèøàô åäÿí Àçÿðáàéúàíûí áåëÿ áèð íöôóçëó èäìàí
òÿäáèðèíè êå÷èðìÿê ö÷öí ùÿð úöð
èìêàíû âàðäûð. Áó ÿìèíëèê áèð äàùà òÿñäèãëÿéèð êè, Àçÿðáàéúàí åòèáàðëû òÿðÿôäàø, ñèéàñè ñàáèòëèéèí
éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ îëäóüó âÿ ÷îõ
áþéöê èãòèñàäè ïîòåíñèàëà ìàëèê
äþâëÿò êèìè Àâðîïàäà áþéöê íöôóç ãàçàíûá. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ èäìàí÷ûëàðëà ýþðöøäÿ èëê Àâðîïà Îéóíëàðûíûí Áàêûäà éöêñÿê
ñÿâèééÿäÿ êå÷èðèëÿúÿéèíÿ äÿ ÿìèíèéèíè èôàäÿ åäèá: «...áèçèì èúòèìàèééÿòèìèç âÿ èëê íþâáÿäÿ, Àçÿðáàéúàíûí èäìàí èúòèìàèééÿòè áó
îéóíëàðûí ùàçûðëàíìàñûíäà ÷îõ ôÿàë ðîë îéíàéàúàãäûð. Áèç èíäè àðòûã
òÿøêèëàòè ìÿñÿëÿëÿðèí ùÿëëè èëÿ ìÿøüóëóã. Áó, áþéöê èø îëàúàãäûð, áþéöê ôÿäàêàðëûã, çÿùìÿò òÿëÿá åäÿúÿêäèð. Àíúàã éåíÿ äÿ äåéèðÿì:
áèçèì áþéöê, ìþòÿáÿð òÿäáèðëÿðèí
êå÷èðèëìÿñèíäÿ òÿúðöáÿìèç éàõøûäûð âÿ áèç áó òÿúðöáÿäÿí èñòèôàäÿ
åäèá ÿí éàõ øû îéóí ëà ðû êå ÷è ðÿúÿéèê».
Ñ.ÌÓÑÒÀÔÀÉÅÂ
Sənaye texnoparkları ilə bağlı
yeni tədbirlər paketi hazırlanır
Hökumət texnoloji parkların daha səmərəli fəaliyyəti üçün əlavə güzəştlər tətbiq edəcək
Azərbaycanda həyata keçirilən biznes layihələrinin əsas komponentlərindən biri ixracyönümlü sənaye texnoparklarının yaradılmasıdır. Hazırda dünyada sənayeləşmənin qlobal
xarakter alması zəminində Azərbaycan da sahibkarlığın ən iri təşkilati-hüquqi forması olan
sənaye texnoparkları layihələrinə üstünlük verir. Sənaye texnoparkları müasir iqtisadiyyatın
əsas kapital tutumlu bölməsi sayılır və Cənubi Koreya, Çin, Malayziya və Yaponiyada sənayenin əsas baza sütunu kimi mühüm yer tutur. Bu parklarda sənayenin bütün sahələrini
əhatə edən onlarca zavod fəaliyyət göstərir.
Àçÿðáàéúàí ùþêóìÿòè éàõûí
îíèëëèêäÿ íåôò àìèëèíäÿí àñûëûëûüû
àçàëòìàüû âÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíó èíêèøàô åòäèðìÿéè áàøëûúà ìÿãñÿäëÿðäÿí ùåñàá åäèð âÿ íåôòäÿíêÿíàð ñàùÿëÿðèí ÿñàñ áàçàëàðûíäàí áèðè êèìè ñÿíàéå ñåêòîðóíà
äàùà áþéöê öñòöíëöê âåðèð. Ìÿùç
áó ìÿãñÿäëÿ ñÿíàéå òåõíîïàðêëàðû ÿí óüóðëó ëàéèùÿ ùåñàá îëóíóð.
Áó úöð ïàðêëàðûí éàðàäûëìàñûíäà
ìÿãñÿä þëêÿìèçäÿ éöêñÿê òåõíîëîýèéàëàð ÿñàñûíäà ðÿãàáÿòãàáèëèééÿòëè ñÿíàéå ìÿùñóëëàðûíûí
èñòåùñàëûíûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí äàâàìëû èíêèøàôû, ÿùàëèíèí èñòåùñàë ñàùÿñèíäÿ
ìÿøüóëëóüóíóí àðòûðûëìàñû, åëÿúÿ
äÿ Áàêû øÿùÿðè âÿ ÿòðàô ãÿñÿáÿëÿðäÿ åêîëîæè âÿçèééÿòèí éàõøûëàøäûðûëìàñûäûð.
Ðåñïóáëèêàìûç èêè èë ÿââÿë
Ñóìãàéûò Òåõíîïàðêûíûí ÿñàñûíû
ãîéìàãëà éåíè ñòðàòåæè ïðîãðàìûí
èúðàñûíà áàøëàéûá. Ñóìãàéûò Òåõíîïàðêû 45 ùåêòàð ÿðàçèäÿ éåðëÿøèð âÿ ìöàñèð ñÿíàéå ïîòåíñèàëûíûí ÿñàñ ñöòóíëàðûíäàí áèðè ñàéûëûð. Ïîñòñîâåò ìÿêàíûíäà éåíè îëàí
áó ëàéèùÿ ñÿíàéå ìÿùñóëëàðûíûí
èñ òåù ñàë âÿ èõ ðà úû áà õû ìûí äàí
ïåðñïåêòèâëè ëàéèùÿëÿðäÿí ñàéûëûð.
Òåõíîïàðêäà èëê ìÿðùÿëÿäÿ 3 çà-
âîäóí éàðàäûëìàñû íÿçÿðäÿ òóòóëóá. Ñîíðàêû èëëÿðäÿ áóðàäà äàùà
ýåíèø ñÿíàéå êîìïëåêñëÿðè ãóðóëàúàã. Áó ìÿãñÿäëÿ «Àçÿðêèìéà» Äþâëÿò Øèðêÿòè áåéíÿëõàëã øèðêÿòëÿðëÿ, Ñèíãàïóð, Ìàëàéçèéà,
Òöðêèéÿ, Úÿíóáè Êîðåéà, Àëìàíèéà, Ôðàíñà âÿ äèýÿð þëêÿëÿðèí
øèðêÿòëÿðè èëÿ ðàçûëûã ÿëäÿ åäèëèá.
Áèð íå÷ÿ ýöí ÿââÿë Ïðåçèäåíò
Èëùàì ßëèéåâèí èøòèðàêû èëÿ äàùà
áèð òåõíîïàðêûí- Áàëàõàíû Ñÿíàéå Ïàðêûíûí òÿìÿëèíèí ãîéóëìàñû
Àçÿðáàéúàíäà ñÿíàéåëÿøìÿíèí
éåíè êåéôèééÿò ìÿðùÿëÿñèíÿ ãÿäÿì ãîéäóüóíó øÿðòëÿíäèðèð. Ãåéä
åäÿê êè, Ñÿíàéå Ïàðêûíäà ïëàñòèê,
ìÿìóëàò, øèí, åëåêòðèê âÿ åëåêòðîí
úèùàç òóëëàíòûëàðû, àêêóìóëéàòîð,
ÿëâàí ìåòàë, êàáåë âÿ ñ. ìÿèøÿò
òóëëàíòûëàðûíûí òÿêðàð åìàëû íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Éåääè ùåêòàð ÿðàçèíè
ÿùàòÿ åäÿúÿê ïàðêûí íÿãëèééàò
ãîâøàüûíà éàõûíëûüû òÿêðàð åìàë
âÿ éà èñòåùñàë åäèëìèø ìÿùñóëëàðûí àñàíëûãëà ñàòûø áàçàðûíà ÷ûõàðûëìàñûíà øÿðàèò éàðàäàúàãäûð. Áàëàõàíû Ñÿíàéå Ïàðêû òÿêðàð åìàë
ñàùÿñèíäÿ ñàùèáêàðëàðà âÿ ñÿðìàéÿäàðëàðà ÿëâåðèøëè èìêàíëàð éàðàòìàãëà éàíàøû, þëêÿìèçäÿ òÿêðàð åìàë ñÿíàéåñèíèí èíêèøàôûíäà
ÿùÿìèééÿòëè ðîë îéíàéàúàãäûð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ éàõûí
çà ìàí ëàð äà äþâ ëÿòèí òåõ íî ëî æè
ïàðêëàðûí äàùà ñÿìÿðÿëè ôÿàëèééÿòè ö÷öí ÿëàâÿ ýöçÿøòëÿð òÿêëèô åäÿúÿéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá: «Áåëÿëèêëÿ, áèð íå÷ÿ éåðäÿ áþéöê ñÿíàéå
êîìïëåêñëÿðè éàðàäûëàúàãäûð - Ñóìãàéûòäà, Áàëàõàíûäà, Ãàðàäàü ðàéîíóíäà âÿ äèýÿð éåðëÿðäÿ. Òåõíîëîýèéà ïàðêëàðûíûí èõòèñàñëàøìàñû ïðîñåñè äÿ àðòûã ìöÿééÿí åäèëèáäèð - éöêñÿê Òåõíîëîýèéà Ïàðêû, Êèìéà Òåõíîëîýèéà Ïàðêû âÿ
Áàëàõàíû Òåõíîëîýèéà Ïàðêû. Ùÿð
áèðè þç ñàùÿñèíè ÿùàòÿ åäèð âÿ áó
ïàðêëàðäà éåíè éàðàäûëàúàã ìöÿññèñÿëÿð þëêÿìèçèí ñÿíàéå ïîòåíñèàëûíûí ýöúëÿíìÿñèíÿ õèäìÿò ýþñòÿðÿúÿêäèð».
Òåõíîïàðêûí èñòèñìàðà âåðèëìÿñè þëêÿìèçäÿ ñÿíàéåíèí âÿ
åëåêòðîåíåðýåòèêàíûí èíêèøàôûíà,
îíóí ìþâúóä ïîòåíñèàëûíûí äàùà
äà ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñèíÿ, åíåðæè ìöÿññèñÿëÿðèíèí éåíèäÿí ãóðóëìàñûíà âÿ ìöàñèðëÿøäèðèëìÿñèíÿ
ýåíèø èìêàíëàð à÷àúàã. Áó ìþùòÿøÿì èãòèñàäè êîìïëåêñèí èøÿ äöøìÿñè èëÿ ðåñïóáëèêàìûçûí åíåðýåòèêà ãóðüóëàðû éåðëè òåõíèêè àâàäàíëûã âÿ ìÿùñóëëàðëà òÿúùèç îëóíàúàã. Áþëýÿëÿðäÿêè òÿáèè åùòèéàòëàðäàí èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ óúóç âÿ
êåéôèééÿòëè ìÿùñóë èñòåùñàëû ãàéäàéà ñàëûíàúàã. Äàøûìà õÿðúëÿðèíèí âÿ ìöääÿòèíèí àçàëìàñû ùåñàáûíà íÿçÿðäÿ òóòóëàí ëàéèùÿëÿð
äàùà ãûñà ìöääÿòäÿ ðåàëëàøàúàã
âÿ ìÿùñóëëàðûí ìàéà äÿéÿðè àøàüû äöøÿúÿê. Áöòöí áóíëàð êîìïëåêñ
òàì èøÿ äöøäöêäÿí ñîíðà ðÿãàáÿòÿäàâàìëû ìÿùñóëëàðûí èõðàúûíà
ýåíèø èìêàíëàð à÷àúàãäûð.
Öìóìèééÿòëÿ, Àçÿðáàéúàí ñÿíàéåëÿøìÿíèí ÿñàñ ìÿðêÿçè ðàéîíëàðû êèìè Áàêû âÿ Ñóìãàéûòäà
ýöúëö òåõíîïàðê êîìïëåêñëÿðè øÿáÿêÿñèíû ýåíèøëÿíäèðìÿéè ÿñàñ ùÿäÿô ñå÷èá. Ùþêóìÿò áó ñàùÿéÿ
ùÿð èë èíâåñòèñèéàëàðû àðòûðàúàã, éåíè ñÿíàéå ìÿðêÿçëÿðèíÿ èíâåñòîðëàðûí úÿëá îëóíìàñû ö÷öí ÿëâåðèøëè áèçíåñ èìêàíëàðû òÿìèí åäèëÿúÿê. Ùàçûðäà îíëàðúà àääà âÿ ÷îõ
ãèéìÿòëè, éöêñÿê êåéôèééÿòëè ñÿíàéå ìÿùñóëëàðûíû äöíéàíûí 30äàí àðòûã þëêÿñèíÿ èõðàú åòìÿêëÿ
áåéíÿëõàëã áàçàðäà þçöíÿ ëàéèãëè
éåð òóòìóø Àçÿðáàéúàíûí íåôòêèìéà êîìïëåêñèíèí ÿí ìöàñèð
òåõíîëîýèéàëàð âÿ éöêñÿê ìÿùñóëäàðëûãëû àâàäàíëûãëàð ÿñàñûíäà
éåíèäÿí ãóðóëìàñû, òÿëÿáàòûí äàùà éöêñÿê îëäóüó éåíè ñÿíàéå âÿ
êèìéà ìÿùñóëëàðûíûí èñòåùñàëûíà
áàøëàíûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ àïàðûëàí ýåíèøìèãéàñëû èøëÿð éàõûí ýÿëÿúÿêäÿ þëêÿìèçèí ñÿíàéå ìÿùñóëëàðûíûí èñòåùñàë ùÿúìè âÿ êåéôèééÿòè áàõûìûíäàí äöíéàíûí àïàðûúû äþâëÿòëÿðèíäÿí áèðèíÿ ÷åâðèëÿúÿéèíè ïðîãíîçëàøäûðìàüà èìêàí âåðèð.
Åëáðóñ ÚßÔßÐËÈ
6
№ 50 (640) | 26 декabr 2012 | www.vergiler.az
İcbari Sığorta Bürosu kompensasiya
ödənişlərini təmin edir
Mehdi Babayev
«Professional MÜHASİB» jurnalının baş redaktoru, sərbəst auditor
Audit
Kənd təsərrüfatı məhsulları
və vergi güzəştləri
ðè, ìÿùäóä âÿ ÿëàâÿ ìÿñóëèééÿòëè òÿñÿððöôàò úÿìèééÿòëÿðè) ìö«Êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëà- ÿññèñÿ âÿ òÿøêèëàòëàð, êÿíäëè ñàðû», «êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëà- ùèáêàðëàð, àèëÿ êÿíäëè òÿñÿððöôàòðû èñòåùñàë÷ûëàðû» âÿ «ñÿíàéå öñó- ëàðû, åâ òÿñÿððöôàòëàðû, ùàáåëÿ áàü
ëó» èôàäÿëÿðèíèí èçàùûíà äèããÿò åâè òÿñÿððöôàòëàðû ñàéûëûð. Êÿíä
òÿñÿððöôàòû ôÿàëèééÿòèíèí ìàùèééåòèðÿê:
Êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðû éÿòèíäÿí áåëÿ áèð òÿñäèã ìåéäà- ìöÿññèñÿíèí áèîëîæè àêòèâëÿðèí- íà ýÿëèð êè, ìöòëÿã ãàéäàäà êÿíä
äÿí éûüûëìûø ìÿùñóëäóð âÿ éà òÿñÿððöôàòû èñòåùñàë÷ûñûíûí ìöëáèîëîæè àêòèâëÿðäÿí òðàíñôîðìàñè- êèééÿòèíäÿ âÿ éà èñòèôàäÿñèíäÿ
éàñû åäèëìèø êÿíä òÿñÿððöôàòû òîðïàã ñàùÿñè, ñÿíàéå öñóëëó èñìÿùñóëëàðûíûí éûüûìûäûð. Áèîëîæè òåùñàë÷ûëàðûí èñÿ ìöëêèééÿòèíäÿ
àêòèâ èñÿ ùåéâàí âÿ éà áèòêèäèð. óéüóí èñòåùñàë âàñèòÿëÿðè (ÿøéàÁèîëîæè òðàíñôîðìàñèéà áèîëîæè àê- ëàð) îëìàëûäûð.
Ñÿíàéå öñóëó - áèîëîæè àêòèâÿ
òèâëÿðäÿ êåéôèééÿò âÿ êÿìèééÿò
äÿéèøèêëèêëÿðèíÿ ñÿáÿá îëàí éå- ñÿíàéå öñóëóíóí òÿòáèãè éîëó èëÿ
òèøìÿ, úèíñèí êîðëàíìàñû âÿ òþ- òÿñèð åòìÿêëÿ êÿíä òÿñÿððöôàòû
ðÿìÿñè ïðîñåñèäèð («Êÿíä òÿñÿð- ìÿùñóëóíóí ÿëäÿ åäèëìÿñè êèìè
ðöôàòû öçðÿ» 28¹-ëè ÌÌÓÑ). Ìÿ- áàøà äöøöëìÿëèäèð. Ìÿñÿëÿí, èññÿëÿí, áèîëîæè àêòèâ ùåñàá åäèëÿí òèõàíàëàðäà òÿðÿâÿç ìÿùñóëëàðûïàìáûã áèòêèñè, öçöì êîëëàðû âÿ íûí éåòèøäèðèëìÿñè, èíêóáàòîð àïàÿò ëèê þêöç éå òè øÿðÿê (áè îëî æè ðàòû âàñèòÿñèëÿ éóìóðòàäàí úöòðàíñôîðìàñèéàéà óüðàìàãëà) úÿëÿðèí ÷ûõàðäûëìàñû ñÿíàéåñè
ìöâàôèã îëàðàã ïàìáûã, öçöì öñóëóíóí òÿòáèãè íÿòèúÿñèíäÿ áàø
âÿ êÿñèëìèø ÿò êèìè êÿíä òÿñÿð- âåðèð. Åìàë ìÿùñóëëàðû äà ñÿíàéå öñóëó èëÿ ùàçûðëàíûð, ëàêèí ñÿðöôàòû ìÿùñóëó éàðàíûð.
Êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðû íàéå öñóëó èëÿ êÿíä òÿñÿððöôàòû
èñòåùñàë÷ûëàðû äåäèêäÿ, êîíêðåò ìÿùñóëëàðûíûí åìàë åäèëÿðÿê áàøîëàðàã áó èñòåùñàë ïðîñåñëÿðèíèí ãà ìÿù ñóë ëà ðûí ùà çûð ëàí ìà ñû
èøòèðàê÷ûëàðû áàøà äöøöëöð. Äþâ- åìàë ñÿíàéåñè ùåñàá åäèëèð.
Áåëÿ íÿòèúÿéÿ ýÿëìÿê îëàð
ëÿò êÿíä òÿñÿððöôàòû ìöÿññèñÿ âÿ
òÿøêèëàòëàðû, êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿù- êè, êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëóíó
ñóëëàðûíûí èñòåùñàëû èëÿ ìÿøüóë éàëíûç êÿíä òÿñÿððöôàòû èñòåùñàëîëàí þçÿë (ñÿùìäàð úÿìèééÿòëÿ- ÷ûëàðû èñòåùñàë åäÿ áèëÿð, åìàë
ßââÿëè þòÿí sàéûìûçäà
ìÿùñóëëàðûíû èñÿ ùÿì êÿíä òÿñÿððöôàòû èñòåùñàë÷ûëàðû, ùÿì äÿ
åìàë ìö ÿñ ñè ñÿëÿðè (ùö ãó ãè
øÿõñëÿð âÿ ôÿðäè ñàùèáêàðëàð) èñòåùñàë åäÿ áèëÿðëÿð. Êÿíä òÿñÿððöôàòû ìàëëàðû áèòêè÷èëèê, ùåéâàíäàðëûã âÿ àðû÷ûëûã òÿñÿððöôàòëàðûíäà éàðàäûëûð. Ìÿñÿëÿí, áèòêè÷èëèê
ìÿùñóëëàðûíà äÿíëè áèòêèëÿðÿ àèä
åäèëÿí áóüäà, àðïà, ãàðüûäàëû,
âÿëÿìèð âÿ ñàèð äÿíëèëÿð; ïàõëàëû
áèòêèëÿðÿ àèä åäèëÿí êàðòîô, áöòöí
íþâ òÿðÿâÿç, áîñòàí ìÿùñóëëàðû,
áöòöí íþâ ìåéâÿ, öçöì, ùåéâàíäàðëûã ìÿùñóëëàðûíà êÿñèëìèø
÷ÿêèäÿ ÿò (áöòöí ùåéâàí íþâëÿðè
öçðÿ), ìàë ÿòè, ãîéóí âÿ êå÷è
ÿòè, äîíóç ÿòè, ãóø ÿòè, ñöä, éóìóðòà, àðû÷ûëûã ìÿùñóëëàðûíà - ñöçöëìöø áàë, àðû òîçóíó àèä åòìÿê îëàð. Åìàë ñàùÿñèíèí ìàëëàðûíà èñÿ ìèñàë îëàðàã óí, éàðìàëàð, äóç, áèòêè éàüëàðû, ïèéëÿð,
ìàðãàðèí éàüû, êÿðÿ éàüû, ïåíäèð, øÿêÿð, ÿðçàã øÿêëèíäÿ ÷àé
âÿ ñ. ÿñàñ íþâ ÿðçàã ìÿùñóëëàðû, áàëûã âÿ áàëûã ìÿùñóëëàðûíû
àèä åòìÿê îëàð.
«Êÿíä òÿñÿððöôàòû» àäëû 41 ¹ëè Ìöùàñèáàò Ó÷îòóíóí Áåéíÿëõàëã Ñòàíäàðòûíà ÿñàñÿí áèîëîæè
àêòèâëÿð, êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðû âÿ ìÿùñóë éûüûìûíäàí
ñîíðà åìàë åäèëìèø ìÿùñóëëàð
àøàüûäàêû êèìè ýþñòÿðèëèá:
Èúáàðè Ñûüîðòà Áöðîñó èúáàðè ñûüîðòà íþâëÿðèíèí
ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè çàìàíû èøòèðàê÷ûëàðûí ãàðøûëûãëû ôÿàëèééÿòèíè òÿìèí åòìÿê, èúáàðè ñûüîðòà íþâëÿðè èëÿ ÿëàãÿäàð ãàíóíâåðèúèëèéèí âÿ òÿúðöáè èøèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè öçðÿ òÿêëèôëÿð âåðìÿê âÿ äèýÿð ìÿñÿëÿëÿðèí òÿòáèãè ìÿãñÿäèëÿ éàðàäûëìûøäûð. Áöðîíóí ãàðøûñûíäà
äóðàí ÿí âàúèá âÿçèôÿëÿðäÿí áèðè èñÿ èúáàðè ñûüîðòà
íþâëÿðè öçðÿ ö÷öíúö øÿõñëÿðÿ êîìïåíñàñèéà þäÿíèøëÿðèíèí òÿìèí åäèëìÿñèäèð. «Èúáàðè ñûüîðòàëàð ùàããûíäà» Ãàíóíà ýþðÿ, ÿìëàêà âÿ ñàüëàìëûüà äÿéÿí çÿðÿðÿ ýþðÿ íÿçÿðäÿ òóòóëìóø ñûüîðòà þäÿíèøëÿðèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè áÿçè ùàëëàðäà ìöìêöí îëìàäûãäà,
êîìïåíñàñèéà þäÿíèøè Áöðî òÿðÿôèíäÿí ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Áó î çàìàí áàø âåðèð êè, ñûüîðòà÷û ìöâàôèã èúáàðè ñûüîðòà ìöãàâèëÿëÿðè öçðÿ ñàüëàìëûüà âÿ éà ÿìëàêà
äÿéÿí çÿðÿðëÿ áàüëû þùäÿëèêëÿðèíè þäÿìÿ ãàáèëèééÿòèíèí îëìàìàñûíà ýþðÿ éåðèíÿ éåòèðÿ áèëìèð. Ùÿì÷èíèí, ö÷öíúö øÿõñèí ñàüëàìëûüûíà íàìÿëóì àâòîíÿãëèééàò âàñèòÿñèëÿ çÿðÿð âóðóëäóãäà âÿ èúáàðè ñûüîðòà
ìöãàâèëÿñè ìþâúóä îëìàéàí øÿõñ òÿðÿôèíäÿí àâòî-
íÿãëèééàò âàñèòÿñèíèí èñòèôàäÿñè íÿòèúÿñèíäÿ ö÷öíúö
øÿõñèí ñàüëàìëûüûíà çÿðÿð âóðóëäóãäà êîìïåíñàñèéà
þäÿíèøëÿðè îëóð - áèð øÿðòëÿ êè, çÿðÿð÷ÿêÿíèí çÿðÿðèí
ÿâÿçèíèí þäÿíèëìÿñè èëÿ áàüëû çÿðÿð âóðàíà ãàðøû èðÿëè
ñöðäöéö òÿëÿá òÿìèí åäèëìÿìèø îëñóí. Êîìïåíñàñèéà áó þäÿíèøè òÿëÿá åòìÿê ùöãóãóíà ìàëèê îëàí øÿõñèí éàçûëû ìöðàúèÿòè ÿñàñûíäà þäÿíèëèð, ìöâàôèã èúáàðè ñûüîðòà íþâöíÿ äàèð ãàíóíâåðèúèëèêäÿ ñûüîðòà þäÿíèøëÿðèíèí âåðèëìÿñè ö÷öí íÿçÿðäÿ òóòóëìóø ãàéäàäà
âÿ ìÿáëÿüäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Êîìïåíñàñèéà þäÿíèøëÿðè ö÷öíúö øÿõñëÿðèí ñàüëàìëûüûíà äÿéÿí çÿðÿðèí ÿâÿçèíÿ åäèëèð. Ñàüëàìëûüà
äÿéÿí çÿðÿð öçðÿ êîìïåíñàñèéà þäÿíèøëÿðè çÿðÿð÷ÿêÿíèí þëìÿñè, àëäûüû áÿäÿí õÿñàðÿòè, õÿñòÿëÿíìÿñè,
çÿùÿðëÿíìÿñè âÿ éà êîíòóçèéà àëìàñû íÿòèúÿñèíäÿ
ñûüîðòà ùàäèñÿñè áàø âåðäèéè òàðèõäÿí 3 èë ÿðçèíäÿ þëìÿñè ãàðøûëûüûíäà - 5000 ìàíàò; çÿðÿð÷ÿêÿíèí ìÿùêÿìÿíèí ãàíóíè ãöââÿéÿ ìèíìèø ãÿðàðû èëÿ þëìöø
åëàí åäèëìÿñè ãàðøûëûüûíäà - 5000 ìàíàòäûð. Éóõàðûäà ñàäàëàíàíëàð íÿòèúÿñèíäÿ ñûüîðòà ùàäèñÿñè áàø âåðäèéè òàðèõäÿí 3 èë ÿðçèíäÿ îíà ãàíóíâåðèúèëèêäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëìóø ãàéäàäà ÿëèëëèê ãðóïó
òÿéèí îëóíìàñû öçðÿ êîìïåíñàñèéàíûí ìÿáëÿüè: Û ãðóï ÿëèëëèéÿ ýþðÿ 4000 ìàíàò, ÛÛ ãðóï
ÿëèëëèéÿ ýþðÿ 3000 ìàíàò, ÛÛÛ ãðóï ÿëèëëèéÿ
ýþðÿ 2000 ìàíàòäûð. ßëèëëèê ãðóïó òÿéèí îëóíìàäàí àüûð õÿñàðÿòÿ ýþðÿ - 1500 ìàíàò, éöíýöë õÿñàðÿòÿ ýþðÿ 250 ìàíàòäûð.
Èúáàðè Ñûüîðòà Áöðîñóíäà êîìïåíñàñèéà
þäÿíèøëÿðèíè àëìàã ö÷öí ìöðàúèÿòèí åäèëìÿñèíÿ áó èëèí àïðåë àéûíûí 18-äÿí áàøëàíûëûá.
Áöðîäàí âåðèëÿí ìÿëóìàòäà áèëäèðèëèð êè, àïðåë àéûíäàí äåêàáðûí 20-äÿê Áöðîéà êîìïåíñàñèéà þäÿíèøëÿðè èëÿ áàüëû úÿìè 7 íÿôÿð
ìöðàúèÿò åäèá...
ÀÉÒßÍ
мцщасибат
Йени вя яняняви щесаблар планында
ehtiyatların мцгайисяли тящлили
Qulu Soltanov,
ßââÿëè þòÿí ñàéûìûçäà
Êþùíÿ (ìöÿññèñÿëÿðèí ìöùàñàáò ó÷îòóíóí) ùåñàáëàð ïëàíûíûí «Èñòåùñàë åùòèéàòëàðû», «Èñòåùñàë ìÿñðÿôëÿðè» âÿ «Ùàçûð ìÿùñóë, ìàëëàð âÿ ñàòûø»
áþëìÿñèíäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëàí ùåñàáëàð öçðÿ âåðèëÿí èêèëè ìöùàñèáàò éàçûëûøëàðûíûí Êîììåðñèéà òÿøêèëàòëàðû ö÷öí ÌÌÓÑ-à ÿñàñÿí éåíè ùåñàáëàð ïëàíû öçðÿ ùàíñû èêèëè ìöùàñèáàò éàçûëûøëàðûíà óéüóí ýÿëìÿñè èëÿ áàüëû òþâñèéÿ õàðàêòåðëè ìöõàáèðëÿøìÿëÿðèí äàâàìûíû ñèçÿ òÿãäèì åäèðèê (úÿäâÿëäÿ ÿí ÷îõ èñòèôàäÿ îëóíàí ñàäÿ ìöõàáèðëÿøìÿëÿðèí áÿçèëÿðè ýþñòÿðèëèá).
sərbəst auditor
Müəllimlər üçün seminarməşğələlər təşkil edilmişdir
Áàêû Øÿùÿð Âåðýèëÿð Äåïàðòàìåíòèíäÿí (ÁØÂÄ)
ãÿçåòèìèçÿ âåðèëÿí ìÿëóìàòà ýþðÿ, 13-14 äåêàáð
òàðèõëÿðèíäÿ Áàêû øÿùÿðè Íÿñèìè ðàéîíóíóí 46 ñàéëû
îðòà ìÿêòÿáèíäÿêè ìåòîäèêè êàáèíåòäÿ Íÿñèìè âÿ
Ñÿáàèë ðàéîíëàðû ìÿêòÿáëÿðèíäÿ âåðýèëÿðëÿ áàüëû
òÿäðèñ èøëÿðè àïàðàí ìöÿëëèìëÿð, 17-18 äåêàáð òàðèõëÿðèíäÿ èñÿ Éàñàìàë ðàéîíóíäàêû 225 ñàéëû îðòà
ìÿêòÿáäÿêè ìåòîäèêè êàáèíåòäÿ Éàñàìàë âÿ Ñàáóí÷ó ðàéîíëàðûíûí îðòà ìÿêòÿáëÿðèíäÿ âåðýèëÿðëÿ
áàüëû òÿäðèñ èøëÿðè àïàðàí ìöÿëëèìëÿð ö÷öí ñåìèíàðìÿøüÿëÿëÿð òÿøêèë åäèëìèøäèð. Áó òÿäáèðëÿðäÿ öìóìèëèêäÿ 60 ìöÿëëèì èøòèðàê åòìèøäèð.
vergi təqvimi
ÄÅÊÀÁÐ
I
II
III IV
V
VI VII
1
2
3
4
5
7
8
9
10
11
12 13 14
15
16
17 18 19
/31 25
24
26
6
ÁØÂÄ-íèí Âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ õèäìÿò èäàðÿñèíèí ÿìÿêäàøëàðû Óüóð Ãàñûìîâ âÿ Õÿãàíè ßëèéåâ
êå÷èðèëÿí ñåìèíàð-ìÿøüÿëÿëÿðäÿ èøòèðàê÷ûëàðà ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè, ôèçèêè øÿõñëÿðèí ýÿëèð âåðýèñè, ùöãóãè øÿõñëÿðèí ìÿíôÿÿò âåðýèñè, îíëàðûí âåðýèòóòìà
îáéåêòëÿðè, äÿðÿúÿëÿðè, âåðýèëÿðèí ùåñàáëàíìàñû âÿ
þäÿíèëìÿñè ìöääÿòëÿðè âÿ áÿéàííàìÿëÿðèí èíòåðàêòèâ ôîðìàäà òÿðòèáè âÿ òÿãäèì åäèëìÿñè ãàéäàëàðû, âåðýè îðãàíëàðûíäà âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ ýþñòÿðèëÿí åëåêòðîí õèäìÿòëÿð âÿ áó ñàùÿäÿêè éåíèëèêëÿð
áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàð âåðìèø, ìþâçó èëÿ áàýëû èøòèðàê÷ûëàðûí ñóàëëàðûíû úàâàáëàíäûðìûøëàð.
20
21
22
23
27
28
29
30
«(1-1)» - Ýÿëèð âåðýèsè (õöñóñè íîòàðèóñëàð öçðÿ): Õöñóñè íîòàðèóñëàðûí ýÿëèð âåðýèñè öçðÿ ùåñàáàò äþâðö ðöáäöð.
Õöñóñè íîòàðèóñëàð òÿðÿôèíäÿí ùÿð
àé ÿðçèíäÿ àïàðûëàí íîòàðèàò ùÿðÿêÿòëÿðèíÿ, ùàáåëÿ íîòàðèàò ùÿðÿêÿòëÿðè èëÿ ÿëàãÿäàð ýþñòÿðèëÿí õèäìÿòëÿðÿ ýþðÿ àëûíàí ùàãëàðäàí (õÿðúëÿð
íÿçÿðÿ àëûíìàäàí) 10 ôàèç äÿðÿúÿ
èëÿ ýÿëèð âåðýèñè ùåñàáëàíìàëû, ùåñàáëàíìûø âåðýè ìÿáëÿüè èñÿ íþâáÿòè àéûí 20-äÿí ýåú îëìàéàðàã
äþâëÿò áöäúÿñèíÿ þäÿíèëìÿëèäèð.
«3» - ßëàâÿ äÿéÿð âåðýèsè: ßÄÂ
öçðÿ ùåñàáàò äþâðö òÿãâèì àéû ñàéûëûð. ßÄ þäÿéÿí âåðýè þäÿéèúèñè
ßÄÂ-íèí áÿéàííàìÿñèíè ùÿð ùåñàáàò äþâðö ö÷öí ùåñàáàò äþâðöíäÿí ñîíðàêû àéûí 20-äÿí ýåú îëìàéàðàã ãåéäèééàòäà îëäóüó âåðýè îðãàíûíà âåðèð âÿ âåðýèíè äþâëÿò
áöäúÿñèíÿ þäÿéèð.
«4» - Àêsèç âåðýèsè: Àêñèçëÿð öçðÿ
ùåñàáàò äþâðö òÿãâèì àéûäûð. Àêñèçëè ìàëëàð èñòåùñàë åäèëäèêäÿ ùÿð
ùåñàáàò äþâðö ö÷öí âåðýè òóòóëàí
Ãåéä: Âåðýèíèí þäÿíèëìÿ âÿ áÿéàííàìÿíèí âåðèëìÿ ìöääÿòèíèí
ñîíóíúó ýöíö òÿãâèìäÿ ýþé ðÿíýëÿ ñå÷èëìèøäèð. Ùÿìèí ýöí
èñòèðàùÿò âÿ éà áàéðàì ýöíöíÿ äöøäöéö ùàëäà, íþâáÿòè èø ýöíöíÿ
êå÷èðèëìèøäèð.
Ödənilən vergi:
20 dekabr - «(1-1)», «(3)», «4»,
«8», «10.1», «10.2» və «10.3».
ÿìÿëèééàòëàð öçðÿ àêñèçëÿð ùåñàáàò
äþâðöíäÿí ñîíðàêû àéûí 20-äÿí ýåú
îëìàéàðàã äþâëÿò áöäúÿñèíÿ þäÿíèëìÿëè âÿ âåðýè îðãàíûíà áÿéàííàìÿ âåðèëìÿëèäèð.
«8» - Ìÿäÿí âåðýèsè: Ìÿäÿí âåðýèñè öçðÿ ùåñàáàò äþâðö òÿãâèì àéû
ñàéûëûð. Ìÿäÿí âåðýèñèíèí þäÿéèúèñè
ùåñàáàò àéû ö÷öí ôàéäàëû ãàçûíòûëàðûí ÷ûõàðûëäûüû àéäàí ñîíðàêû àéûí
20-äÿí ýåú îëìàéàðàã âåðýèíè þäÿéèð âÿ áÿéàííàìÿ âåðèðëÿð. Éåðëè
ÿùÿìèééÿòëè òèêèíòè ìàòåðèàëëàðû öçðÿ ìÿäÿí âåðýèñè éåðëè (áÿëÿäèééÿ)
áöäúÿéÿ þäÿíèëèð âÿ áÿëÿäèééÿëÿðÿ
ìÿäÿí âåðýèñèíèí áÿéàííàìÿñè âåðèëèð. Éåðëè ÿùÿìèééÿòëè òèêèíòè ìàòåðèàëëàðûíà êÿðïèú-êèðÿìèò ýèëëÿðè, òèêèíòè ãóìëàðû, ÷ûíãûë õàììàëû àèä
åäèëèð.
«10.1» - Ìóçäëó èøëÿ ÿëàãÿäàð
þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí âåðýè: Ìóçäëà èøëÿéÿí ôèçèêè øÿõñëÿðÿ
þäÿìÿëÿð âåðÿí ùöãóãè øÿõñëÿð âÿ
ôÿðäè ñàùèáêàðëàð ìóçäëà èøëÿéÿí ôèçèêè øÿõñëÿðèí ùåñàáëàíìûø àéëûã
ýÿëèðèíÿ ýÿëèð âåðýèñèíè ùåñàáëàìàëû
âÿ ùåñàáëàíìûø ìÿáëÿüè íþâáÿòè
àéûí 20-äÿí ýåú îëìàéàðàã äþâëÿò
áöäúÿñèíÿ þäÿìÿëèäèðëÿð.
«10.2» - Sûüîðòà ìöãàâèëÿsèíÿ
âàõòûíäàí ÿââÿë õèòàì âåðèëäèêäÿ þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ òóòóëàí
âåðýè: Ùÿéàòûí éûüûì ñûüîðòàñû âÿ
ïåíñèéà ñûüîðòàñû öçðÿ áàüëàíûëìûø
ñûüîðòà ìöãàâèëÿñèíÿ âàõòûíäàí ÿââÿë õèòàì âåðèëäèêäÿ ñûüîðòà ùàãëàðû þäÿéÿí ñûüîðòà÷ûëàð ôèçèêè øÿõñëÿðèí ùåñàáëàíìûø àéëûã ýÿëèðèíÿ ýÿëèð âåðýèñè ùåñàáëàìàëû âÿ ùåñàáëàíìûø âåðýèíè íþâáÿòè àéûí 20-äÿí
ýåú îëìàéàðàã äþâëÿò áöäúÿñèíÿ
þäÿìÿëèäèðëÿð.
«10.3» - Þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ òóòó ëàí äè ýÿð âåð ýè ëÿð: Ùö ãó ãè
øÿõñëÿð âÿ ôÿðäè ñàùèáêàðëàð ãåéðèäþâëÿò ïåíñèéàëàðû âÿ þäÿìÿ ìÿíáÿéèíäÿ âåðýèéÿ úÿëá îëóíìàëû äèýÿð þäÿìÿëÿðè âåðÿðêÿí áó ýÿëèðëÿðäÿí âåðýèíè òóòìàëû, òóòóëìóø
ìÿáëÿüè ýÿëèðèí þäÿíèëäèéè ðöáäÿí
ñîíðàêû àéûí 20-äÿí ýåú îëìàéàðàã äþâëÿò áöäúÿñèíÿ êþ÷öðìÿëèäèðëÿð.
Äèããÿò éåòèðìÿëè áèð ìÿãàì âàðäûð. Êþùíÿ ùåñàáëàð ïëàíû öçðÿ 26 ¹-ëè ùåñàáûí äåáåòè öçðÿ éûüûëàí ìÿáëÿüëÿð ñîíäà 20¹-ëè ùåñàáà ñèëèíèðäè, éÿíè
ùÿìèí õÿðú áèðáàøà ìÿùñóëóí ìàéà äÿéÿðèíèí ôîðìàëàøìàñûíäà èøòèðàê åäèðäè. Ëàêèí éåíè ñòàíäàðòëàðûí òÿëÿáèíÿ ýþðÿ èíçèáàòè õÿðú ùåñàá åäèëÿí ìÿáëÿüëÿð 721 ¹-ëè «Èíòèáàòè õÿðúëÿð» ùåñàáûíäà ó÷îòà
àëûíûð âÿ ñîíäà ìÿíôÿÿò âÿ çÿðÿðëÿð ùàããûíäà ùåñàáàòäà ñàòûøûí ìàéà äÿéÿðèíÿ äàõèë åäèëìÿéÿðÿê àé-
ðûúà à÷ûãëàíûð, éÿíè ùàçûð ìÿùñóëóí ìàéà äÿéÿðèíÿ
àèä åäèëìèð. Ìöùàñèá «ñàòûøûí ìàéà äÿéÿðè», «èíçèáàòè õÿðúëÿð» âÿ «êîììåðñèéà õÿðúëÿðè» àíëàéûøëàðû
áàðÿäÿ íÿçÿðè îëàðàã ýåíèø áèëýèëÿðÿ ìàëèê îëìàëûäûð
êè, åùòèéàòëàðûí âÿ ãÿáóë åäèëÿí õèäìÿòëÿðèí ñèëèíìÿ
èñòèãàìÿòëÿðèíè ìöÿééÿíëÿøäèðÿ áèëñèí. Äöçýöí áþëöøäöðìÿ íÿòèúÿñèíäÿ òÿãäèì îëóíàí èíôîðìàñèéà
õÿðúëÿðÿ äöçýöí íÿçàðÿò åäèëìÿñè ö÷öí âàúèáäèð.
Äàâàìû íþâáÿòè ñàéûìûçäà
№ 50 (640) | 26 декabr 2012 | www.vergiler.az
7
дцнйадан верэи хябярляри
идман
Türkiyədə zənginlər üçün vergi artırılacaq
2012-ci il Azərbaycan Güləş Federasiyası
üçün çox uğurlu olmuşdur
ÀÁØ âÿ Àâðîïàäà áàø ìþâçóëàðäàí îëàí
çÿíýèíëÿð ö÷öí éöêñÿê âåðýè Òöðêèéÿäÿ äÿ
ýöíäÿëèéÿ ýÿòèðèëìèøäèð. Áó áàðÿäÿ ìàëèééÿ
íàçèðè Ìåùìåò Øèìøÿê ãÿòè à÷ûãëàìà âåðìèøäèð: «Çÿíýèíëÿð ö÷öí âåðýè àðòàúàã, Ãÿðáäÿêè ñèñòåìÿ êå÷ÿúÿéèê». Î, ùþêóìÿòèí ìþâãåéèíè áåëÿ èôàäÿ åòìèøäèð: «Éöêñÿê ýÿëèð ÿëäÿ åäÿíëÿðäÿí äàùà éöêñÿê, àç ýÿëèð ÿëäÿ
åäÿíëÿðäÿí èñÿ íèñáÿòÿí àç âåðýè òóòìàã èñòÿéèðèê. Âåðýè ÿäàëÿòè áóíó òÿëÿá åäèð». Èíäè
Òöðêèéÿäÿ öìóìè âåðýè áÿéàííàìÿñè ìÿñÿëÿñè ÿòðàôûíäà äà ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëûð. Éåíè
ýÿëèð âåðýèñè èñëàùàòû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ðåíòàëàðà
(ðåíòà - ýÿëèð ÿëäÿ åäÿí øÿõñäÿí ñàùèáêàðëûã
ôÿàëèééÿòè ýþñòÿðìÿê òÿëÿá îëóíìàäàí êàïèòàëäàí, òîðïàãäàí, ÿìëàêäàí ýÿëÿí ìöíòÿçÿì èëëèê ýÿëèð) âåðýè ãîéàúàãëàðûíû áèëäèðÿí
Øèìøÿê: «Ãÿðáäÿ ñèñòåì íÿäèðñÿ, îíà äîüðó
ýåäÿúÿéèê. ×îõ úèääè ðåíòàëàð ÿëäÿ åäèëèá,
ùå÷ áèð âåðýè þäÿìÿéÿí þëêÿ îëìàãäàí ÷ûõìàëûéûã», - äåéÿ ÿëàâÿ åòìèøäèð. Î, áÿéàííàìÿ ñèñòåìèíè ÿñàñëû øÿêèëäÿ ýåíèøëÿíäèðÿí,
ýöçÿøò âÿ èñòèñíàëàðû àçàëäàí ýÿëèð âåðýèñèíÿ
êå÷èëÿúÿéèíè âóðüóëàìûøäûð.
Yola salmağa hazırlaşdığımız 2012-ci il
Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF) üçün
uğurlu olmuşdur
ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, áó ñþçëÿðè ÀÝÔíèí áèðèíúè âèòñå-ïðåçèäåíòè Íàìèã ßëèéåâ äåìèøäèð. Í. ßëèéåâ áèëäèðìèøäèð êè, Ëîíäîí
Éàé Îëèìïèéà Îéóíëàðûíäà ãàçàíûëàí ìåäàëëàðûí ñàéû (2-ñè ãûçûë, 2-ñè ýöìöø, 3-ö áöðöíú îëìàãëà 7 ìåäàë) þòÿí èëëÿð ÿðçèíäÿ ôåäåðàñèéàíûí õåéëè èíêèøàô åòäèéèíè ýþñòÿðèð.
Èëèí ñîí éàðûøû îëàí Àçÿðáàéúàí ÷åìïèîíàòûíäàí ñþç à÷àí âèòñå-ïðåçèäåíò þëêÿ áèðèíúèëèéèíäÿ áèð íþìðÿëè èäìàí÷ûëàðûìûçûí ÷ûõûø
åòìÿìÿñèíÿ áàõìàéàðàã, éàðûøûí ÷îõ ýÿðýèí
èäìàí ìöáàðèçÿñè øÿðàèòèíäÿ êå÷äèéèíè âóðüóëàìûøäûð. Î, áó ÷åìïèîíàòäà ýÿíú âÿ èñòå-
Güləş üzrə Azərbaycan çempionatı
başa çatmışdır
Rusiyada iqtisadiyyatın
«offşorsuzlaşdırılmasına» başlanılıb
Þçëÿðè ùàããûíäà ìÿëóìàòû ýèçëÿäÿí ãèéìÿòëè êàüûç ñàùèáëÿðè ìàêñèìóì ùÿúìäÿ âåðýè þäÿìÿëè,
áàíêëàð èñÿ âÿòÿíäàøëàðûí ùåñàáëàðû ùàããûíäà ìÿëóìàò âåðìÿëè
îëàúàãëàð.
Ãèéìÿòëè êàüûçëàðû ñàõëàéàíëàðûí
âÿ þçëÿðè ùàããûíäà ìÿëóìàòëàðû ýèçëÿéÿíëÿðèí ýÿëèðëÿðèíÿ ãîéóëàí âåðýèíèí äÿðÿúÿñè 30%-äÿê îëà áèëÿð.
Êå÷ÿí ùÿôòÿ Ðóñèéà Äþâëÿò Äóìàñû
Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíÿ äÿéèøèêëèéè èêèíúè
îõóíóøäà ãÿáóë åòìèøäèð, äÿéèøèêëèéèí ÿñàñ ìÿãñÿäè îôôøîð çîíàëàðäàêû
âåðýè ãà÷àã÷ûëûüû èëÿ ìöáàðèçÿ àïàðìàãäûð.
30% - ýÿëèð âåðýèñè ö÷öí ùÿëÿëèê
ãåéðè-ðåçèäåíòëÿðÿ òÿòáèã îëóíàí ìàêñèìóì äÿðÿúÿäèð. Ôèçèêè øÿõñëÿðèí
ýÿëèð âåðýèñè äÿðÿúÿñè ùàçûðäà 13%äèð, Ðóñèéà ìöÿññèñÿëÿðèíèí ìÿíôÿÿò
âåðýèñè 20%-äèð.
Ïðåçèäåíò Â.Ïóòèí Äóìàäàí èãòèñàäèééàòûí «îôôøîðëàðäàí» õèëàñ åäèëìÿñè ö÷öí òÿäáèð ýþðöëìÿñèíè òÿëÿá
åäèá. Î, òÿêëèô åäèá êè, «áèð ÷îõ þëêÿëÿðèí åòäèêëÿðè êèìè, îôôøîðëàðûí øÿôôàôëûüûíà, âåðýèëÿð áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàðûí à÷ûãëàíìàñûíà íàèë îëìàã ëàçûìäûð». Áóðàäà ñþùáÿò îôôøîð çîíàëàðäà
àïàðûëàí ÿìÿëèééàòëàðûí öçÿðèíäÿ íÿçàðÿòèí ñÿðòëÿøäèðèëìÿñèíäÿí ýåäèð.
«Ñÿðùÿä÷è» Èäìàí Îëèìïèéà Ìÿðêÿçèíäÿ áþéöêëÿð àðàñûíäà ýöëÿø öçðÿ Àçÿðáàéúàí ÷åìïèîíàòûíà äåêàáðûí 21-äÿ éåêóí âóðóëìóøäóð.
Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Íàçèðëèéè âÿ Àçÿðáàéúàí Ýöëÿø Ôåäåðàñèéàñûíûí (ÀÝÔ) áèðýÿ òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ êå÷èðèëÿí éàðûøäà 1994-úö èë òÿâÿëëöäëö âÿ éóõàðû éàøëû èäìàí÷ûëàð èøòèðàê
åòìèøëÿð. ×åìïèîíàòûí ñîíóíúó ýöíöíäÿ 60,
74 âÿ 96 êèëîãðàì ÷ÿêè äÿðÿúÿëÿðèíäÿ ñÿðáÿñò ýöëÿø÷èëÿð ìöáàðèçÿ àïàðìûøëàð. Éàðûøäà Ùàúû ßëèéåâ (60 êã), Àëåêñàíäð Ãîñòèéåâ
(74 êã) âÿ Õåòàã Ãàçéóìîâ (96 êã) ôÿõðè
êöðñöíöí ÿí éöêñÿê ïèëëÿñèíÿ ãàëõìûøëàð.
Belarusda vergi orqanlarının məlumat əldə etmək
funksiyaları artırılacaq
Þëêÿíèí âåðýèëÿð âÿ éûüûìëàð íàçèðèíèí ìöàâèíè Åëëà Ñåëèòñêàéà «2013úö èë ö÷öí âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíäÿ
íÿçÿðäÿ òóòóëàí äÿéèøèêëèêëÿð èøûüûíäà âåðýèòóòìàíûí àêòóàë ìÿñÿëÿëÿðè»íÿ ùÿñð îëóíìóø êîíôðàíñäà áÿéàí åòìèøäèð êè, ùþêóìÿò âåðýè îðãàí ëà ðû íûí ìÿëó ìàò ÿë äÿ åò ìÿê
ôóíêñèéàëàðûíû ýöúëÿíäèðìÿéè ïëàíëàøäûðûð: «Äèýÿð òÿäáèðëÿðëÿ éàíàøû,
Áåëàðóñóí âåðýè ñèñòåìèíèí úÿëáåäèúèëèéè ýÿëÿúÿêäÿ âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíèí ïîçóëìàñûíûí ãàðøûñûíûí àëûíìàñûíà éþíÿëäèëìèø âåðýè îðãàíëàðûíûí ìÿëóìàò ÿëäÿ åòìÿê ôóíêñèéàëà-
ðûíûí àðòûðûëìàñû èëÿ òÿìèí îëóíàúàã.
Áóíóíëà âåðýè îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí
þäÿéèúèëÿðèí ôÿàëèééÿòëÿðè âÿ ýÿëèðëÿðè áàðÿäÿ áàíêëàðäàí, äþâëÿò ãóðóìëàðûíäàí, äèýÿð òÿøêèëàòëàðäàí ùÿðòÿðÿôëè ìÿëóìàòûí àëûíìàñû ñàéÿñèíäÿ
âåðýèëÿðè òàì ùÿúìäÿ éûüìàã ìöìêöí îëàúàã». Å.Ñåëèòñêàéà ãåéä åòìèøäèð êè, âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíèí
ñàäÿëÿøäèðèëìÿñè ïðîñåñèíäÿ âåðýè
ñèñòåìè ñòèìóëëàøäûðûúû õàðàêòåð äàøûìàëû, èøýöçàð ôÿàëèééÿòè ñòèìóëëàøäûðìàëûäûð, áóíóíëà éàíàøû, îíà äà éîë
âåðìÿê îëìàç êè, âåðýè îðãàíëàðûíûí
ôèñêàë ôóíêñèéàëàðû âÿ áöäúÿéÿ þäÿ-
äàäëû èäìàí÷ûëàðûí öçÿ ÷ûõäûüûíû äà ãåéä åòìèøäèð. Í.ßëèéåâ éóíàí-Ðîìà ýöëÿøè öçðÿ
éûüìà êîìàíäàìûçà éåíè áàø ìÿøã÷è âÿ
ìÿøã÷èëÿðèí òÿéèí îëóíäóüóíó äåìèøäèð. Áèëäèðìèøäèð êè, Îëèìïèàäà áàøà ÷àòäûãäàí ñîíðà
áÿçè ìÿøã÷èëÿðëÿ òàíûø îëäóã. Áèçèì ñå÷èìèìèç Èðàí ìöòÿõÿññèñëÿðèíäÿí èáàðÿò îëìóøäóð. Îíëàð Îëèìïèàäàäà éóíàí-Ðîìà ýöëÿøè
öçðÿ ÷îõ óüóðëà ÷ûõûø åòìèøëÿð. Ôåäåðàñèéà
ãÿðàðà ýÿëìèøäèð êè, Èðàí ìÿøã÷èëÿðèíè Àçÿðáàéúàíà äÿâÿò åòñèí. Áó ìöòÿõÿññèñëÿðëÿ 2
èëëèê ìöãàâèëÿ èìçàëàíìûøäûð.
íèøëÿð öçÿðèíäÿ íÿçàðÿòè çÿèôëÿñèí.
Íàçèðëèéèí ùöãóã èäàðÿñèíèí ðÿèñ
ìöàâèíè Íàòàëéà Çâîðîíî èñÿ õàòûðëàòìûøäûð êè, ñàùèáêàðëûã òÿøÿááöñëÿðèíèí þëêÿíèí áèçíåñ èúòèìàèééÿòè èëÿ
ãàðøûëûãëû ÿëàãÿäÿ èíêèøàô åòäèðèëìÿñè
ö÷öí 2012-úè èëèí îêòéàáð àéûíûí 1äÿí Áåëàðóñäà éåíè íÿçàðÿò ôîðìàñû
- ìîíèòîðèíã ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð: «Ìîíèòîðèíã Àâðîïà Áèðëèéè þëêÿëÿðèíäÿ
íÿçàðÿò ôÿàëèééÿòèíèí ÿí ýåíèø éàéûëìûø ôîðìàëàðûíäàí áèðèäèð. Íÿçàðÿòèí
áó ôîðìàñû áèçíåñ èúòèìàèééÿòè àðàñûíäà «åòèìàä êðåäèòè» øÿêëèíäÿ ýåíèø éàéûëìûø àíëàéûøà ÿñàñëàíûð».
Õàòûðëàäàã êè, ÷åìïèîíàòûí èêèíúè ýöíöíäÿ 60, 74 âÿ 96 êèëîãðàì ÷ÿêè äÿðÿúÿñèíäÿ
éóíàí-Ðîìà ýöëÿø÷èëÿðè ìöáàðèçÿ àïàðìûøëàð. Éàðûøäà Åë÷èí ßëèéåâ (60 êã), Øàìèë Åðòóãàíîâ (74 êã) âÿ Ñàìàí Òÿùìàñèáè (96
êã) ôÿõðè êöðñöíöí ÿí éöêñÿê ïèëëÿñèíÿ
ãàëõìûøëàð.
Øÿõñè õàðàêòåð äàøûéàí éàðûøäà ÷ÿêè äÿðÿúÿëÿðè öçðÿ èëê 3 éåðè òóòàí èäìàí÷ûëàð ÀÝÔ
òÿðÿôèíäÿí ìöâàôèã äèïëîì, ìåäàë âÿ ïóë
ìöêàôàòûíà ëàéèã ýþðöëìöøëÿð. Áó ýöëÿø÷èëÿð
þëêÿ éûüìà êîìàíäàñûíûí ùåéÿòèíÿ úÿëá åäèëìèø âÿ òàì äÿñò èäìàí ýåéèìè èëÿ òÿìèí
îëóíìóøëàð.
Taekvondo üzrə respublika çempionatına yekun vurulmuşdur
«ÀÁÓ Àðåíà» Èäìàí Êîìïëåêñèíäÿ êå÷èðèëÿí ýÿíúëÿð âÿ áþéöêëÿð àðàñûíäà òàåêâîíäî öçðÿ ðåñïóáëèêà ÷åìïèîíàòû áàøà ÷àòìûøäûð. ×åìïèîíàòûí ñîíóíúó ýöíöíäÿ áþéöêëÿð àðàñûíäà Ðàìèê Íÿçÿðîâ (63 êã), Ôÿðùàä Ôàðóãè (68 êã), Ðàìèí ßçèçîâ (80 êã),
Ïàòèìàò Àáàêàðîâà (53 êã) âÿ Ñâåòëàíà Òàëêóíîâà (73 êã-äàí éóõàðû) ôÿõðè êöðñöíöí
ÿí éöêñÿê ïèëëÿñèíÿ ãàëõìûøëàð. Ýÿíúëÿðèí
ìöáàðèçÿñèíäÿ èñÿ ßëè Àõóíäîâ (59 êã), Ñÿèä Ãóëèéåâ (73 êã), Åëíóð Ìÿùÿððÿìîâ (78
êã-äàí éóõàðû) âÿ Éåýàíÿ Àñëàíëû (55 êã)
ãûçûë ìåäàë ãàçàíìûøëàð.
Ãåéä åäÿê êè, éàðûø ÄÀÅÄÎ áåéíÿëõàëã
òàåêâîíäî åëåêòðîí ñèñòåìè èëÿ êå÷èðèëìèøäèð.
×åìïèîíàòäà ðåñïóáëèêàíûí 70-äÿí àðòûã ðàéîí âÿ øÿùÿðèíäÿí 600-äÿê èäìàí÷û áèðèíúèëèê óüðóíäà ìöáàðèçÿ àïàðìûøäûð.
Moldovada yol vergisi tətbiq olunacaq
Ìîëäîâà ùþêóìÿòè þëêÿäÿ ãåéäèééàòà àëûíìàìûø ìàøûíëàð ö÷öí
2012-úè èë íîéàáð àéûíäàí áÿðè òÿòáèã
åäèëìÿéÿ áàøëàíìûø éîë âåðýèñèíèí
ìÿáëÿüèíèí èêèãàò àðòûðûëìàñû áàðÿäÿ
ãÿðàð ãÿáóë åäèá. Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíÿ
òÿêëèô îëóíàí äÿéèøèêëèéÿ ýþðÿ, éåíè
éîë âåðýèñèíèí äÿéÿðè 7 ýöí ö÷öí 4
àâðî, 15 ýöí ö÷öí 8 àâðî, 30 ýöí
ö÷öí 14 àâðî, 90 ýöí ö÷öí 30 àâðî,
180 ýöí ö÷öí èñÿ 50 àâðî òÿøêèë åäÿ-
úÿê. Áó òÿêëèôè àðòûã þëêÿíèí Íàçèðëÿð
Êàáèíåòè áÿéÿíèá âÿ ãàíóí ëàéèùÿñèíè ïàðëàìåíò òÿñäèã åòìÿëèäèð.
Ìîëäîâàíûí ìàëèééÿ íàçèðè Âéà÷åñëàâ Íåãðóòñà õàðèúè þëêÿëÿðäÿ ãåéäèééàòäà îëàí àâòîíÿãëèééàò âàñèòÿëÿðèíèí ñàùèáëÿðèíäÿí éåíè éîë âåðýèñèíèí òóòóëìàñûíûí çÿðóðè îëäóüóíó
âóðüóëàéàðàã äåéèá êè, áó àääûì âåðýè ÿäàëÿòèíè áÿðïà åòìÿê íàìèíÿ àòûëûð, õàðèúè þëêÿëÿðäÿ ãåéäèééàòäà îëàí
àâòîíÿãëèééàò âàñèòÿëÿðèíèí ñàùèáëÿðè
Ìîëäîâàíûí éîëëàðûíäàí èñòèôàäÿ åòäèêëÿðèíÿ ýþðÿ èíäèéÿäÿê ùå÷ áèð ùàãã
þäÿìÿéèáëÿð. Íàçèð ãåéä åäèá êè, õàðèúè þëêÿëÿðÿ ýåäÿí Ìîëäîâà âÿòÿíäàøëàðû îðàäà âåðýèëÿðèí þäÿíèëìÿñè
èëÿ áàüëû öçÿðëÿðèíÿ äöøÿí þùäÿëèéè
éåðèíÿ éåòèðèðëÿð, âÿòÿíÿ ãàéûäàíäàí
ñîíðà èñÿ ñàõëàíûëìàñû ö÷öí ùå÷ áèð
âÿñàèò þäÿìÿäèêëÿðè éîëëàðûìûçûí ïèñ
âÿçèééÿòäÿ îëìàñûíà òÿÿúúöáëÿíèðëÿð.
кроссворд
Éóõàðûäàí àøàüû: 1.Àëêàíëàð ñèíôèíäÿí
äîéìóø êàðáîùèäðîýåí (Ú8Ù18); 2.Ãðàâöð óñòàñû âÿ èíúÿñÿíÿò íÿçÿðèééÿ÷èñè îëàí
àëìàí ðÿññàìûíûí ñîéàäû (1471-1528);
3.Ïóë âÿñàèòëÿðèíèí òîïëàíìàñû, êðåäèòëÿðèí âåðèëìÿñè, ïóëëà ùåñàáëàøìàëàðûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè, ïóëóí åìèññèéàñû, ìöõòÿëèô ãèéìÿòëè êàüûçëàðûí áóðàõûëìàñû âÿ
ñ. ôóíêñèéàëàðûíû éåðèíÿ éåòèðÿí èãòèñàäè
òÿøêèëàò; 4.Éàçû÷û ×èíýèç Àáäóëëàéåâèí
éàðàòäûüû õÿôèééÿ îáðàçû; 5.Õþðÿê àäû;
6.Àìåðèêà ìÿíøÿëè ìÿøùóð èäìàí íþâö;
7.Ìÿøùóð Áðàçèëèéà ôóòáîë÷óñóíóí àäû;
13.Éàí-éàíà áàüëàíìûø òàõòà âÿ éà òèðëÿðäÿí èáàðÿò ãÿäèì ñó íÿãëèééàòû âàñèòÿ-
ñè; 14.Ãàôãàç Àëáàíèéàñûíäà òàðèõè âèëàéÿò; 15.Àëìàíèéàäà âÿ Àâñòðèéàäà ùþêóìÿò áàø÷ûñû; 16.Èðàíûí Ôàðñ îñòàíûíûí øÿùÿðëÿðèíäÿí áèðè, Ìÿìÿñÿíè øÿùðèñòàíûíûí
ìÿðêÿçè; 18.Àçÿðáàéúàíûí ñàáèã ôóòáîë÷óñóíóí àäû (1973). Ùàçûðäà «Êÿïÿç»èí
áàø ìÿøã÷èñè; 22.Íÿôÿñëè ìóñèãè àëÿòè;
23.Ìÿðêÿçè Àôðèêàäà õàëã; 24.Àëìàíèéàäà ÷àé; 25.Ðóñèéàäà úîüðàôè ðåýèîí.
Ñîëäàí ñàüà: 1.Àçÿðáàéúàíäà ðàéîí;
5.Òåéìóðèëÿð èìïåðèéàñûíûí äàâàì÷ûñû,
øàèð, íàñèð, òàðèõ÷è, úîüðàôèéà÷û âÿ åòíîãðàô (1483-1530); 8.Êàíàäàíûí Îíòàðèî
ÿéàëÿòèíèí ìÿðêÿç øÿùÿðè; 9.Êÿíäëÿð, ãÿ-
ñÿáÿëÿð, ãèñìÿí äÿ øÿùÿð âÿ øÿùÿð òèïëè
ãÿñÿáÿëÿðèí äàõèë îëäóüó èíçèáàòè ÿðàçè
âàùèäè; 10.Ñòîëöñòö îéóí; 11.Ãóðó ãóðáàüàñû úèíñèíÿ àèä ùåéâàí íþâö; 12.Àçÿðáàéúàíëû àêàäåìèêèí àäû; 15.«Òÿùìèíÿ»
ôèëìèíäÿ áàø ðîëäà ÷ÿêèëìèø òöðê àêòðèñàñûíûí ñîéàäû; 17.Ó.Øåêñïèðèí ôàúèÿëÿðèíäÿí áèðè; 19.Áàëûã úèíñè; 20.Êÿëáÿúÿð ðàéîíóíäà êÿíä; 21.Èêèàòîìëó ãàç; 26. Ïàõëàêèìèëÿð ôÿñèëÿñèíÿ àèä áèòêè úèíñè; 27.ßñàñ
ìÿíòÿãÿëÿð ýþñòÿðèëìÿêëÿ ìöÿééÿí úîüðàôè îðèéåíòèðëÿðëÿ ìöãàéèñÿäÿ ùàíñûñà îáéåêòèí ùÿðÿêÿòè; 28.Èðàíûí Ùþðìöçýàí îñòàíûíäà øÿùÿð; 29.Ðÿããàñÿ, Àçÿðáàéúàíûí õàëã àðòèñòè.
Tÿrtib etdi: Rafael
Qəzetimizin ötən nömrəsində getmiş krossvordun cavabları:
Éóõàðûäàí àøàüû: 1.Ðîìàí; 2.Àëàé; 3.Èêàðóñ; 4.Ëàîñ; 5.Ôóæåðîí (Àíäðå); 6.Íÿñèáîâ (ßäàëÿò); 12.ßìè; 13.Îäà; 14.Íèêóëèí
(Éóðè); 15.Ñïàðòàê; 17.Äàìàñê; 21.Ýèëàñ; 22.Åôåñ; 23.Àñîï.
Təsisçi:
SOSİAL-İQTİSADİ HƏFTƏLİK
12 fevral 2000-ci ildən çıxır
Azərbaycan Respublikası
Vergilər Nazirliyi
Baş redaktor:
Anar Əliyev
[email protected]
Baş redaktor müavini:
Məti Osmanoğlu
Qeydiyyat şəhadətnaməsi №R148.
VÖEN: 1300327481.
H/h 12-12258-1
Atabank ASC. Kod: 507581.
VÖEN: 9900006651.
Ñîëäàí ñàüà: 1.Ðóñòàâè; 4.Ëèôàí; 7.Ìåéõàíà; 8.Îëæàñ (Ñöëåéìåíîâ); 9.Íåðî; 10.Øóð; 11.Åðåá; 14.Íÿñèìè (Èìàäÿääèí);
16.Æäàíîâ; 18.Êâàñ; 19.ÐÀÈ; 20.×ÿíý; 24.Ëÿòèô (Êÿðèìîâ);
25.Àðñåíàë; 26.Íóêóñ; 27.Êèïàðèñ.
M/h: 0137010032944
SWIFT BIK ATAZAZ-22.
Ünvan:
AZ 1141, Bakı ş.,
Щцсейн Ъавид пр., 81
Telefon:
012 403 87 89
012 403 87 95
(faks / abunə ilə bağlı)
«Vergilər» qəzetinin kompüter
mərkəzində yığılıb səhifələnмиш və
«Азярбайъан» няшриййатында
çap олунмушдур.
Tiraj: 16000
8
№ 50 (640) | 26 декabr 2012 | www.vergiler.az
дцнйанын ян бюйцкляри
Avropanın ən qiymətli abidəsi
Àâðîïà Ñòàòèñòèêà Èäàðÿñèíèí (Åóðîñòàò) ùàçûðëàäûüû ñîí ùåñàáàòëàðäàí áèðèíäÿ ãèòÿ ÿðàçèñèíäÿêè ÿí ãèéìÿòëè àáèäÿëÿðèí ñèéàùûñû âåðèëìèøäèð. Ùÿìèí ñûéàùûäà Ïàðèñäÿêè Åéôåë ãöëëÿñè Àâðîïàíûí
ÿí ãèéìÿòëè àáèäÿñè ùåñàá îëóíóð. «Åóðîñòàò»ûí àðàøäûðìàëàðûíà ýþðÿ, Åéôåë ãöëëÿñèíè ýþðìÿê ö÷öí áó þëêÿéÿ ùÿð èë 16
ìèëéîí èíñàí ýÿëèð âÿ áó òàðèõè àáèäÿ
Ôðàíñà èãòèñàäèééàòûíäà 434,7 ìèëéàðä
àâðî äÿéÿðèíÿ ìàëèêäèð êè, áó äà èíäèêè
èãòèñàäè áþùðàí øÿðàèòèíäÿ þëêÿ ö÷öí ÷îõ
áþéöê ýÿëèð ìÿíáÿéèäèð. Ìöãàéèñÿ ö÷öí
äåéÿê êè, Åéôåë ãöëëÿñèíèí àðàøäûðìàäà
ýþñòÿðèëÿí äÿéÿðè ùàçûðäà ðåýèîíäà ÿí
áþéöê èãòèñàäè àðòûì òåìïèíÿ ìàëèê Òöðêèéÿíèí èëëëèê ìèëëè ýÿëèðèíèí òÿõìèíÿí
75%-è ãÿäÿðäèð.
Òÿêúÿ Ôðàíñàíûí äåéèë, áöòöí äöí-
éàíûí ýþçÿëëèê ñèìâîëóíà ÷åâðèëìèø áó
ãöëëÿíèí ÿââÿëúÿ Áàðñåëîíàäà òèêèëìÿñè
ïëàíëàøäûðûëìûøäû, ëàêèí áó áàðÿäÿ ãÿðàð
ëÿüâ îëóíàíäàí ñîíðà îíóí Ïàðèñäÿ,
Ñåíà ÷àéûíûí öñòöíäÿ òèêèëìÿñèíÿ ðàçûëûã âåðèëäè. Ãöëëÿ 1889-úó èëäÿ Ïàðèñäÿ
êå÷èðèëìÿñè íÿçÿðäÿ òóòóëàí áåéíÿëõàëã
áèð ñÿðýè ìöíàñèáÿòèëÿ òèêèëìèøäèð âÿ þç
ìåìàðûíûí - Ãóñòàâ Åéôåëèí àäûíû äàøûéûð . Ìàðàãëûäûð êè, òåõíèêàíûí î ãÿäÿð
äÿ èíêèøàô åòìÿäèéè áèð âàõòäà - ÕÛÕ
ÿñðèí ñîíëàðûíäà ö÷ ìèí èø÷èíèí 26 àé
áîéóíúà 18.038 ÿäÿä äÿìèð âÿ ïîëàä
ïàð÷àñûíäàí ùàçûðëàäûüû Åéôåëèí èíøàñû
çàìàíû ýöúëö òÿùëöêÿñèçëèê òåõíèêàñû
òÿäáèðëÿðè ýþðöëìöø, áóíóí ñàéÿñèíäÿ
ùå÷ áèð þëöì ùàäèñÿñè éàøàíìàìûøäû.
Ãöëëÿíèí èíøàñûíà 7.739.401 ôðàíê 31
ñåíò ïóë õÿðúëÿíìèøäè, áó -ëàéèùÿäÿ íÿ-
саьлам щяйат тярзи
Kinkan
Àäû ùÿëÿ äèëèìèçÿ éàõøû éàòìàñà äà, äàäû âÿ ÿòðè ñöôðÿëÿðèìèçäÿ àðòûã õöñóñè éåð òóòàí êèíêàí ôàéäàëû ìàääÿëÿðëÿ çÿíýèí ñèòðóñ ìåéâÿñèäèð. Âÿòÿíè ×èíèí úÿíóá ÿéàëÿòëÿðè îëàí áó ìåéâÿíèí
òÿðêèáèíäÿ À, Á1, Á2, Á3, Á5, Á6
Ú, Å, Ï âèòàìèíëÿðè, ìèñ, êàëñèóì,
êàëèóì, ñèíê, íàòðèóì, äÿìèð, ôîñôîð êèìè ìèíåðàëëàð, ïåòêèí ìàääÿëÿðè âàðäûð. Îíà õîø ÿòèð âåðÿí
åôèð éàüëàðû èñÿ ìöàëèúÿâè õöñóñèééÿòëÿðÿ ìàëèêäèð. Àäû «ãûçûëû àïåëñèí» ìÿíàñû âåðÿí êèíêàí èììóíèòåòè âÿ îðãàíèçìèí ìöãàâèìÿòèíè àðòûðûð, áàêòåðèéàëàðà âÿ ýþáÿëÿê, åëÿúÿ äÿ ñîéóãäÿéìÿ, þñêöðÿê, òÿíÿôôöñ îðãàíëàðûíûí èíôåêñè-
çÿðäÿ òóòóëäóüóíäàí áèð ìèëéîí ôðàíê
àðòûã èäè. Òèêèíòèñèíÿ áàøëàíàðêÿí Ïàðèñ
ÿùàëèñè òÿðÿôèíäÿí «øÿùÿðèí àðõèòåêòóðàñûíà óéüóí îëìàäûüû» ìöëàùèçÿñè èëÿ
åòèðàçëà ãàðøûëàíàí ãöëëÿíèí èñòèñìàð þìðö 20 èë ìöääÿòèíÿ ùåñàáëàíìûøäû. Áàøãà ñþçëÿ äåñÿê, òåõíèêè õàðàêòåðèñòèêàñûíà ýþðÿ, ãöëëÿ 1909-úó èëäÿ ñþêöëìÿëè
èäè. Àíúàã áó íàäèð ìåìàðëûã àáèäÿñè
áèð éàäèýàð êèìè ÿñðäÿí-ÿñðÿ þòöðöëÿðÿê àðòûã òàðèõèí ö÷öíúö éöçèëëèéèíÿ øàùèäëèê åäèð. Òèêèëäèéè èëê ýöíëÿðäÿí ãàçàíú ìÿíáÿéèíÿ ÷åâðèëÿí Åéôåë ãöëëÿñèíèí ùöíäöðëöéö 300 ìåòðäèð. Ãöëëÿ 7 èëäÿ áèð äÿôÿ òÿõìèíÿí 60 òîí áîéà èëÿ
ðÿíýëÿíèð. Áó èøè 25 áîéà÷û 15 àé ìöääÿòèíÿ èúðà åäèð. ßìÿëèééàò çàìàíû 1500
ôûð÷àäàí èñòèôàäÿ îëóíóð. Áîéàíûí õÿðúè
3 ìèëéîí àâðîéà áàøà ýÿëèð.
éàñû õÿñòÿëèêëÿðèíÿ ãàðøû ôàéäàëû òÿñèð ýþñòÿðèð.
Êèíêàíûí ùÿçì ôóíêñèéàëàðûíûí
éàõøûëàøìàñûíà ìöñáÿò òÿñèðè îëóð,
îðãàíèçìäÿ ìàääÿëÿð ìöáàäèëÿñèíè íîðìàëëàøäûðûð, ìÿäÿ øèðÿñèíèí ñåêðåñèéàñûíû éàõøûëàøäûðûð. Áó
ìåéâÿíèí ÿìÿëÿ ýÿòèðäèéè êàëîðè
àç îëäóüóíà ýþðÿ (100 ãðàì êèíêàí 65 êàëîðè éàðàäûð), ÿâÿçñèç
ïÿùðèç ÿðçàüû ùåñàá åäèëèð, ïèéëÿíìÿäÿí ÿçèééÿò ÷ÿêÿí âÿ àðòûã ÷ÿêèäÿí õèëàñ îëìàã èñòÿéÿí èíñàíëàð ö÷öí ñîí äÿðÿúÿ ôàéäàëûäûð.
Êèíêàíûí ÿñÿá ñèñòåìèíèí íèçàìëàíìàñûíäà ìöñòÿñíà éåðè âàðäûð.
Ñöñòëöêäÿí, äåïðåññèéàäàí, íåâðîçäàí, õðîíèêè éîðüóíëóã ñèíäðî-
ìóíäàí ìöàëèúÿ îëóíàí èíñàíëàðà
áó ìåéâÿíè éåìÿê ìÿñëÿùÿò ýþðöëöð, êèíêàíäàí ñàêèòëÿøäèðèúè, åìîñèéàëàðû òÿíçèìëÿéÿí, ÷ûëüûíëûüû àðàäàí ãàëäûðàí, ñòðåññèí íÿòèúÿëÿðèíè
àçàëäàí âàñèòÿ êèìè äÿ èñòèôàäÿ
îëó íóð. Êèí êà íûí «èí òåë ëåê òó àë
ÿìÿê» ñàùÿñèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí èíñàíëàðûí ýöíäÿëèê éåìÿê íîðìàñûíà äàõèë åäèëìÿñè ìÿñëÿùÿò
ýþðöëöð. Òÿñàäöôè äåéèë êè, ãÿäèì
÷èíëèëÿð êèíêàíû «ìöäðèêëÿðèí éåìÿéè» ùåñàá åäèðäèëÿð. Áàëëà ãàðûøäûðûëìûø êèíêàí ìÿëùÿìè ãàíäàêû ìÿíôè õîëåñòåðèíèí àçàëìàñûíà êþìÿê åäèð, öðÿê-äàìàð ñèñòåìèíèí ôÿàëèééÿòèíÿ ìöñáÿò òÿñèð
ýþñòÿðèð, îíäàí ìöõòÿëèô öðÿê-äàìàð íàñàçëûãëàðûíûí ïðîôèëàêòèêàñû
ö÷öí èñòèôàäÿ åòìÿê ìÿñëÿùÿò ýþðöëöð. Êèíêàíûí ýöúëö àíòèîêñèäàíò âÿ òÿìèçëÿéèúè õöñóñèééÿòëÿðè âàð. Ìÿäÿ-áàüûðñàã âÿ ñîéóãäÿéìÿ èëÿ áàüëû õÿñòÿëèêëÿðèí ïðîôèëàêòèêàñû ö÷öí ùÿêèìëÿð áó ìåéâÿíè ùÿð ýöí éåìÿéè ìÿñëÿùÿò ýþðöðëÿð.
Îíó äà ãåéä åòìÿê éåðèíÿ äöøÿð êè, äèýÿð ñèòðóñ ìåéâÿëÿðèíäÿí
ôÿðãëè îëàðàã, êèíêàíûí ãóðóñóíäàí
äà èñòèôàäÿ åòìÿê îëóð, áó ìåéâÿ
ãóðóäóëàðêÿí òÿðêèáèíäÿêè ôàéäàëû
ìàääÿëÿðèí ÷îõóíó ñàõëàéûð.
İş masası arxasında yemək vərdişi
ölüm riskini artıran amillərdəndir
Áöòöí äöíéàäà ÿí ÷îõ ìöçàêèðÿ îëóíàí ñàüëàìëûã ïðîáëåìëÿðèíäÿí áèðè àç ùÿðÿêÿò åòìÿê, îòóðàã
ùÿéàò òÿðçèíÿ öñòöíëöê âåðìÿêäèð. Áÿçÿí èíñàíëàð
íàùàðà ýåòìÿéÿ áåëÿ ÿðèíèð, ìöõòÿëèô öíâàíëàðà çÿíý
âóðàðàã þç èø ìàñàëàðûíûí àðõàñûíäà íàùàð åäèðëÿð.
Ýöí ÿðçèíäÿ 10 ñààò èøëÿéÿí 21-30 éàøëàðûíäà èíñàíëàðûí òÿõìèíÿí 75%-è ôàñèëÿéÿ ÷ûõìàãäàí èìòèíà
åäèðëÿð. ßñàñ åòèáàðèëÿ îôèñ èø÷èëÿðèíèí ýöíäÿëèê éàøàéûø íîðìàñûíà ÷åâðèëÿí áó âÿðäèø àðòûã þç àúû «áÿùðÿ»ñèíè âåðìÿêäÿäèð. Òÿäãèãàòëàð íÿòèúÿñèíäÿ ìÿëóì îëóá êè, ôèçèêè ôÿàëëûüûí ÷àòûøìàçëûüû îðãàíèçìäÿ
ãàí ëàõòàëàðûíûí éàðàíìàñûíà ñÿáÿá îëóð, ùÿðÿêÿòñèçëèê äÿðèí âåíàëàðäà òðîìáîç ÿìÿëÿ ýÿëìÿñè òÿùëöêÿñèíè ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ àðòûðûð.
Òðîìáîç äÿðèí âåíàëàðäà ãàí ëàõòàëàðûíûí (òðîìáëàðûí) ÿìÿëÿ ýÿëìÿñè èëÿ õàðàêòåðèçÿ îëóíàí ïàòîëîæè
âÿçèééÿòäèð. Áèð ãàéäà îëàðàã, òðîìáîç àøàüû ÿòðàôëàðû çÿäÿëÿéèð. Ìöàëèúÿ îëóíìàäûãäà èñÿ þëöìëÿ íÿòèúÿëÿíÿ áèëèð. Ñòàòèñòèêàéà ýþðÿ, àüúèéÿð òðîìáîåìáîëèéàñûíäàí áàø âåðÿí þëöì ùàëëàðûíûí 3-15%-íÿ òðîìáîç ñÿáÿá îëóð.
Ìöòÿõÿññèñëÿð ãåéä åäèðëÿð êè, ùàçûðäà äöíéàäà
éàøû 40-äàí àç îëàí òðîìáîç ãóðáàíëàðûíûí ñàéû ñöðÿòëÿ àðòûð. Åéíè çàìàíäà, òðîìáîçëà áàüëû áèð ÷îõ
ùàëëàð äèàãíîçëàøäûðûëìàéûá. Ùÿêèìëÿðèí ìÿñëÿùÿòëÿðèíÿ ýþðÿ, òðîìáîçäàí ìöäàôèÿ îëóíìàüûí ÿí ñÿìÿðÿëè öñóëó ùÿðÿêÿòëè îëìàã, ñèãàðåòäÿí èìòèíà åòìÿê, äóç âÿ éàüäàí èñòèôàäÿíè àçàëòìàãäûð.
Jerar Depardye Fransanı tərk edir
Áöòöí äöíéàäà òàíûíàí êèíî óëäóçó Æåðàð Äåïàðäéå þç þëêÿñèíè òÿðê åòìÿê ãÿðàðûíà ýÿëìèø ìÿøùóðëàðûí ñûðàñûíà ãîøóëìóøäóð. Áó àääûìûí àòûëìàñûíäà ìÿãñÿä ùþêóìÿòèí âàðëû àäàìëàð ö÷öí ïëàíëàøäûðäûüû éöêñÿê âåðýèëÿðè þäÿìÿêäÿí èìòèíà åòìÿêäèð. Þëêÿíè òÿðê åòìÿê èñòÿéÿí ìÿøùóðëàðûí ôèêðèíúÿ,
ñîñèàëèñòëÿðèí òÿìñèë÷èñè îëàí Ïðåçèäåíò Ôðàíñóà Îëëàíäûí âàðëûëàð ö÷öí ãîéìàã èñòÿäèéè âåðýè ùå÷ áèð
ÿíäàçÿéÿ ñûüìûð. Áåë÷èêàíûí Ôðàíñà èëÿ ñÿðùÿäèíäÿ
éåðëÿøÿí êÿíäëÿðäÿí áèðèíèí áÿëÿäèééÿ áàø÷ûñû èñÿ
áèëäèðìèøäèð êè, Æåðàð Äåïàðäéå àðòûã îíëàðûí êÿíäèíäÿ ìöëê àëìûøäûð. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, ìÿøùóð
àêòéîð áóðàéà êþ÷ìÿêëÿ éöêñÿê âåðýè þäÿìÿêäÿí
éàéûíìàãëà éàíàøû, ùÿì äÿ ñàêèò ÿéàëÿò ùÿéàòû éàøàìàüà öñòöíëöê âåðäèéèíè ñþéëÿìèøäèð.
там ъидди
Æ.Äåïàðäéåíèí êþ÷ìÿê ãÿðàðûíà ýÿëäèéè Íåøåí
«ôðàíñûç çÿíýèíëÿðèíèí êÿíäè» êèìè ìÿøùóðäóð. Ôðàíñàäà «Àøàí» òèúàðÿò ãðóïóíà íÿçàðÿò åäÿí Ìöëéå
àèëÿñèíèí áèð íå÷ÿ öçâö áó êÿíääÿ éàøàéûð. Áåë÷èêàíûí Òóðíå øÿùÿðèíèí éàõûíëûüûíäà éåðëÿøÿí Íåøåí
êÿíäè Ôðàíñàíûí Ðóáå øÿùÿðèíäÿí úÿìè áèð êèëîìåòð
ìÿñàôÿäÿäèð.
Ãåéä åäÿê êè, Ôðàíñà ùþêóìÿòè èëäÿ 1 ìèëéîí àâðîäàí àðòûã ïóë ãàçàíàí èíñàíëàðà 75%-ëèê ýÿëèð âåðýèñè ãîéìàüû ïëàíëàøäûðûð. Áåë÷èêàäà èñÿ çÿíýèíëèê
ö÷öí õöñóñè âåðýè òóòóëìóð.
Æ.Äåïàðäéåíèí ãÿðàðû ùþêóìÿò òÿðÿôèíäÿí ñÿðò
ãàðøûëàíìûøäûð. «Ìèñêèí âÿ ãåéðè-âÿòÿíïÿðâÿð ùÿðÿêÿòäèð», - þëêÿíèí Áàø íàçèðè áèëäèðìèøäèð.
«Âåðýèëÿð» ãÿçåòèíÿ 2013-úö èë
ö÷öí àáóíÿ êàìïàíèéàsû
äàâàì åäèð
Àçÿðáàéúàíûí áöòöí øÿùÿð âÿ ðàéîíëàðûíäà
«Âåðýèëÿð» ãÿçåòèíèí èëëèê àáóíÿ ùàããû
(÷àòäûðûëìà õÿðúëÿðè äàõèë îëìàãëà)
20 ìàíàò 80 ãÿïèê òÿøêèë åäèð.
Ãÿçåòèìèçÿ àáóíÿ éàçûëìàã ö÷öí àáóíÿ ùàããûíû
ðåäàêñèéàìûçûí àøàüûäà ýþñòÿðèëÿí áàíê ùåñàáûíà
êþ÷öðìÿéèíèç õàùèø îëóíóð.
ÂÞÅÍ: 1300327481; Ù/ù 12-12258-1; «Àòàáàíê» ÀSÚ; Êîä:507581
ÂÞÅÍ: 9900006651; Ì/ù: 0137010032944; SWÛÔÒ: ÁÛÊ ÀÒÀÇÀÇ-22
тарих
Qanı axan yaralar
ÙÞÐ ÌßÒ ËÈ ÎÕÓ ÚÓ ËÀÐ!
Ñóðÿòèíè Ãàçûõûñòàí ìÿòáóàòûíäàí ýþòöðöá
ñèçÿ òÿãäèì åòäèéèìèç áó òàðèõè ñÿíÿäëÿ -193738-úè èëëÿðäÿ Ãàçàõûñòàíà ðÿùáÿðëèê åòìèø Ëåâîí Èñàéåâè÷ Ìèðçÿéàíûí Ìîñêâàéà - Ñòàëèíÿ
öíâàíëàäûüû ìÿõôè ìÿêòóáóí ìÿòíè èëÿ éàõûíäàí òàíûø îëóí. Áó ñÿíÿä áÿøÿð òàðèõèíèí
ÿí àüðûëû äþâðëÿðèíäÿí îëàí 1937-úè èë ðåïðåññèéàëàðûíûí êþëýÿäÿ ãàëàí áèð íå÷ÿ ùÿãèãÿòèíè
èøûüà ÷ûõàðûð.
Àçÿðáàéúàíäà äîüóëìóø âÿ ìèëëèééÿòúÿ åðìÿíè îëàí Ëåâîí Ìèðçÿéàíûí Ãàçàõûñòàí Êîììóíèñò Ïàðòèéàñûíà 1937-úè èëèí ÿââÿëèíäÿ ðÿùáÿð
ýþíäÿðèëìÿñèíèí òàðèõè, ùå÷ øöáùÿñèç, òÿñàäöôè ñå÷èëìÿìèøäè. Áöòöí ÑÑÐÈ ÿðàçèñèíäÿ «òðîòñêèñèçìÿ ãàðøû ìöáàðèçÿ» àäû àëòûíäà òîòàë ãûðüûí åëàí
åäèëäèéè áèð äþâðäÿ ãàíûíäà áèîëîæè òöðê äöøìÿíëèéè äàøûéàí, òöðê õàëãëàðûíà ãàðøû ïàòîëîæè ôîáèéàñû îëàí åðìÿíè àâàíòöðèñòè Ìîñêâàäàêû åðìÿíè
ùàâàäàðëàðûíûí äÿñòÿéè èëÿ òöðê ðåñïóáëèêàëàðûíäàí
áèðèíÿ èðèìèãéàñëû ãàíëû àêñèéàéà áàø÷ûëûã åòìÿéÿ
òÿéèí îëóíìóøäó. Ãàçàõ õàëãûíûí êöòëÿâè øÿêèëäÿ
àúûíäàí ãûðûëäûüû 1933-úö èëäÿí Ãàçûõàñòàíäà éöêñÿê äþâëÿò âÿçèôÿñèíÿ éèéÿëÿíìèø Ë.Ìèðçÿéàí
1937-úè èëäÿ áèðèíúè øÿõñ ïîñòóíà ãîéóëìóøäó...
Ë.Ìèðçÿéàí âÿ îíóí êèìèëÿð èíñàíëàðû êîíêðåò
ÿìÿëëÿðèíÿ, úèíàéÿòëÿðèíÿ ýþðÿ äåéèë, êàòåãîðèéàëàðà áþëöá ïëàíëû øÿêèëäÿ ãÿòë åäèðäèëÿð. Ïàìáûüà,
ìàëäàðëûüà, ñÿíàéå ìÿùñóëëàðûíà ïëàí ãîéóëäóüó
êèìè èíñàí þëöìëÿðè ö÷öí äÿ ïëàí ãîéóëóð, ëèìèòëÿð
ìöÿééÿíëÿøäèðèëèðäè. Ýöíàùñûç èíñàí ãàíûíäàí ýþçö äîéìàéàí ãàòèëëÿð õöñóñè áèð úàíôÿøàíëûãëà éóõàðûëàðà ðàïîðò âåðèð, «ïëàíû» 200% éåðèíÿ éåòèðìÿê ö÷öí éåíè þùäÿëèêëÿð ýþòöðöð, äàùà ÷îõ èíñàíûí ùÿéàòûíû ãàðàëòìàã, äàùà ÷îõ àèëÿíèí îúàüûíû
ñþíäöðìÿê ö÷öí õàùèøíàìÿëÿð ýþíäÿðèðäèëÿð.
Ëåâîí Ìèðçÿéàí àäû Àçÿðáàéúàí òàðèõèíäÿ äÿ
ãàðà áèð ëÿêÿ êèìè éåð òóòìàãäàäûð: Íÿðèìàí Íÿðèìàíîâóí âÿôàòûíäàí àç ñîíðà - 1926-úû èëäÿ îíó
Àçÿðáàéúàí Êîììóíèñò Ïàðòèéàñûíà ðÿùáÿð òÿéèí
åòìèøäèëÿð âÿ 1929-úó èëÿ ãÿäÿð Àçÿðáàéúàíà î
ùþêìäàðëûã åòìèøäè. Àçÿðáàéúàíäà ñèéàñè ðåïðåññèéàëàðûí íþâáÿòè äàëüàñû äà ìÿùç Ë.Ìèðçÿéàíûí
ðÿùáÿðëèéè äþâðöíäÿ áàøëàìûøäû âÿ 1928-úè èëäÿí
åòèáàðÿí Àçÿðáàéúàíäà «ïàíòöðêèñòëÿðèí», «ïàíèñëàìèñòëÿðèí», «Òöðêèéÿ øïèîíëàðûíûí», ìöñàâàò÷ûëàðûí îâóíà áàøëàíìûøäû...
Ýþðöíöð, òàðèõèí äÿ þç ïîçóëìàç ãàíóíàóé-
Alma-Ata
Moskva, Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının Mərkəzi Komitəsi
yoldaş Stalinə
Antisovet elementlərlə bağlı bizə birinci kateqoriya
üzrə 8 min, ikinci kateqoriya üzrə isə 8 min adamı
repressiya etmək ixtiyarı verilmişdi. Hazırda bu limitlərdən, demək olar ki, tam istifadə edilmişdir –
dekabrın 10-нa qədər biz fəal antisovet elementləri
axıra qədər təmizləməli və onlardan qurtarmalıyıq.
Fəal qiyamçı, təxribatçı və şpion elementlərin bu iki
kateqoriyası üzrə bizim tərəfimizdən ləğv edilmiş
təşkilatlar və qruplar üzrə təyin edilmiş limitdən
1600 nəfərдян artıq adam aradan götürülüb.
Tör-töküntülərin tam təmizlənməsi üçün bizə
birinci kateqoriya üzrə əlavə 600, ikinci kateqoriya
üzrə isə 1000 adamı repressiya etməyimizə icazə
vermənizi xahiş edirik.
Qazaxıstan Kommunist(bolşeviklər) Partiyası
Mərkəzi Komitəsinin katibi Mirzəyan
üóíëóãëàðû âàð. Ë.Ìèðçÿéàí êèìè úÿëëàäëàð íÿ ãÿäÿð úàíôÿøàíëûã åòñÿëÿð äÿ, ìèñêèí ìèññèéàëàðûíû
éåðèíÿ éåòèðÿíäÿí ñîíðà îíëàðûí ÷èðêèí ÿìÿëëÿðè
þç ãàðøûëàðûíà ýÿëèð, òþðÿòäèêëÿðè áàüûøëàíûëìàç úèíàéÿòëÿðèí ãóðáàíûíà ÷åâðèëèðëÿð. Áó ÿçÿëè ãàíóíàóéüóíëóã Ë.Ìèðçÿéàíäàí äà éàí êå÷ìÿäè îíó ÿââÿëúÿ Ëåíèí îðäåíè èëÿ òÿëòèô åòäèëÿð, 1938úè èëèí éàéûíäà èñÿ ùÿáñÿ àëäûëàð âÿ àç ñîíðà
Ìîñêâàäà Ëåôîðòîâî ùÿáñõàíàñûíäà ýöëëÿëÿäèëÿð...
Barmaqlarımız nə deyir?
Êîðåéà Ðåñïóáëèêàñûíäàêû Ãà÷îí Óíèâåðñèòåòèíèí Ýèë õÿñòÿõàíàñûíûí ùÿêèìëÿðèíèí éàøû 40äàí éóõàðû îëàí 366 êèøè öçÿðèíäÿ àïàðäûãëàðû
àðàøäûðìàéà ýþðÿ, ñàü ÿëäÿêè àäñûç áàðìàüûí øÿùàäÿò áàðìàüûíäàí ÿùÿìèééÿòëè þë÷öäÿ óçóí îëìàñû ïðîñòàò õÿð÷ÿíýèíÿ òóòóëìà ðèñêèíèí éöêñÿê
îëäóüóíó ýþñòÿðèð. Àðàøäûðìàäà àïàðûëàí ãàí òåñòëÿðè ñàü ÿëèí àäñûç áàðìàüû äàùà óçóí îëàí êèøèëÿðäÿ
ïðîñòàò ñïåñèôèê àíòèýåíèíèí (ÏÑÀ) äàùà éöêñÿê
ñÿâèééÿäÿ îëäóüóíó ìöÿééÿíëÿøäèðìèøäèð.
Àäñûç áàðìàüû øÿùàäÿò áàðìàüûíäàí éàëíûç áèð àç óçóí, éà äà åéíè
óçóíëóãäà îëàíëàðûíñà õÿñòÿëèéÿ äàùà àç ìåéèëëèëèéè àøêàðëàíìûøäûð. Äàùà ÿââÿëêè àðàøäûðìàëàðäà äà óçóí àäñûç áàðìàüûí öðÿê íàðàùàòëûãëàðûíû àçàëòäûüû, èìòàùàíëàðäà ìöâÿôôÿãèééÿò øàíñûíû àðòûðäûüû êèìè ìöñáÿò òÿðÿôëÿðèíäÿí ñþç à÷ûëìûøäûð.
Áÿñ ÿë áàðìàãëàðûíûçûí øÿõñèééÿòèíèç ùàããûíäà áèð ÷îõ ùÿãèãÿòè îðòàéà
÷ûõàðìàñûíäàí õÿáÿðèíèç âàðìû?
Áó ýöíëÿðäÿ Èíýèëòÿðÿäÿ ñàòûøà ÷ûõàðûëàí «Òùå Ôèíýåð Áîîê» («Áàðìàã êè-
1 dekabr 1937-ci il
мараглы
òàáû») àäëû êèòàáäà ìàëèê îëäóüóìóç áèð ÷îõ õöñóñèééÿòèìèç áàðìàãëàðûìûçûí ãóðóëóøó, éÿíè îíëàðûí óçóí, éà äà ãûñàëûüû èëÿ ìöÿééÿíëÿøäèðèëèð.
Êèòàáäà éåð àëàí áÿçè ÿí ìàðàãëû ìÿãàìëàð áóíëàðäûð: îðòà áàðìàüû øÿùàäÿò áàðìàüûíäàí óçóí
îëàí èíñàíëàð ùÿññàñ âÿ öíñèééÿòúèë îëóðëàð. Ðèñê
åòìÿêäÿí ãîðõìóðëàð. Íîðìàë èíñàíëàðäàí äàùà
àãðåññèâ, ìóñèãè ãàáèëèééÿòèíÿ ñàùèáäèðëÿð. Áåëÿ
àäàìëàð ÿñàñÿí ñîëàõàé îëóðëàð.
Îðòà áàðìàüûí øÿùàäÿò áàðìàüûíäàí ãûñà îëìàñûíà èñÿ ãàäûíëàð àðàñûíäà äàùà ÷îõ
òÿñàäöô åäèëèð. Áó àäàìëàð èäàðÿåòìÿ
èøëÿðèíäÿ, åâ äåêîðàñèéàñûíäà âÿ ñàüëàìëûã õèäìÿòëÿðèíäÿ äàùà áàúàðûãëû îëóðëàð. Ðîìàíòèê âÿ þçëÿðèíÿ ãàïàëû, äàèì
ãîðõó âÿ ãàéüû è÷ÿðèñèíäÿ îëóðëàð. Îíëàðûí äàíûøàðàã òÿñèðåòìÿ ãàáèëèééÿòëÿðè éöêñÿê ñÿâèééÿäÿäèð. Åéíè çàìàíäà, áó øÿõñëÿðèí øèçîôðåíèéà õÿñòÿëèéèíÿ ìöáòÿëà îëìà åùòèìàëû éöêñÿêäèð. Îðòà
áàðìàüû øÿùàäÿò áàðìàüû èëÿ áÿðàáÿð
îëàíëàð èñÿ ÿñàñÿí, þçö-þçëÿðèíèí àüàñû îëóðëàð. Îíëàð èíàíìàäûãëàðû ùå÷ áèð øåéè ñþéëÿìèð, äÿðäëÿðèíè þç è÷ëÿðèíäÿ éàøàéûðëàð.
Müdriklər deyib ki...
«Həqiqətin gücü bundadır: siz onu danmağa çalışırsınız,
lakin cidd-cəhdləriniz onu yüksəldir və dəyərini artırır».
Qalileo Qaliley (1564-1642)
Ñÿùèôÿíè Ìÿòè ÎÑÌÀÍÎÜËÓ àïàðûð | îñìàíîýì@éàùîî.úîì