Interaktif Defter

Interaktif Defter
-Ham Çalışma-
MAĞPAK
1
“Her Zaman Defterin Olsun” “Always Have Your Notebook!”
Contents
Giriş ....................................................................................................................................................................................... 3
Interaktif Defter Nedir? ......................................................................................................................................................... 3
Neden İnteraktif Defter? ....................................................................................................................................................... 3
İnteraktif Defter Kullanımı Hakkında Öğrencilerin Düşünceleri ............................................................................................. 4
İnteraktif Defter Kullanımı Hakkında Öğretmen Düşünceleri ................................................................................................ 4
İnteraktif Defter Kullanmada Beyin Fonksiyonları................................................................................................................. 6
Sağ beyin lobu: .................................................................................................................................................................. 6
Sol Beyin Lobu: .................................................................................................................................................................. 7
Interakti Defter Üretimi ......................................................................................................................................................... 7
a)
Eğitim-Öğretim Yılı Dönem Başı Sunumu .............................................................................................................. 7
b)
İnteraktif Defter Kullanımında İhtiyaç Listesi ......................................................................................................... 7
c)
Örnek İnteraktif Defter Oluşturulması ..................................................................................................................... 8
d)
İnteraktif Defter Yönlendirmeleri ............................................................................................................................ 8
e)
İnteraktif Defter Kullanım Kuralları ........................................................................................................................ 9
f)
İnteraktif Defter Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Hususlar............................................................ 9
Sağ Taraf (input page): ..................................................................................................................................................... 9
Sol Taraf (output page) (Resim: 7): ................................................................................................................................ 10
İnteraktif Defter Kullanımında Öğrencinin Rolü .................................................................................................................. 11
İnteraktif Defter Kullanımında Öğretmenin Rolü ................................................................................................................ 11
İnteraktif Defter Değerlendirme Formatı ............................................................................................................................ 11
Resim 1: Fezalar Nilüfer Ortaokulu 7. Sınıf İnteraktif Defter Kapak Örneği. ............................................................... 14
Resim 2 ........................................................................................................................................................................... 14
Resim 4 ........................................................................................................................................................................... 16
Resim 5 ........................................................................................................................................................................... 16
Resim 6 ........................................................................................................................................................................... 17
Resim 8 ........................................................................................................................................................................... 18
Resim 9 ........................................................................................................................................................................... 18
Matematik Dersi İnteraktif Defter Çalışması (7. Sınıfı) ....................................................................................................... 25
Fen Dersi İnteraktif Defter Çalışması 2 (7. Sınıf) .................................................................................................................. 26
Fezalar Grafik Organizatör ve Interaktif Defter Örnekleri ...................................................................................................... 26
Katlanabilinir interaktif çalışma örnekleri: .......................................................................................................................... 33
2
Giriş
“Notlarımı bulamıyorum,”
“Ödevimi unuttum,”
“Geçen derse katılmadım,”
“Dün derste ne anlatıldığını hatırlamıyorum,”
“Notlarımı unutmuşum,” gibi benzer ifadeler öğretmenlere yabancı değildir. Öğretmenler kendilerince
çözümler bulmaya çalışırlar ve çoğu zamanda öğrencilerle karşı karşıya gelirler. Bütün bu mazeretleri ve
olumsuzlukları ortadan kaldıracak çözüm yollarından biri interaktif defter kullanmaktır.
Proje Tabanlı Eğitim çalışmalarımızın en önemli bir ayağı olan interaktif defter kullanımı, öğrencilerimiz
tarafından çok sevilmiş ve öğrencilerimizin öğrenmelerine gözle görülür bir katkıda bulunmuştur. Ayrıca derse
olan ilgilerini de artırmıştır.
Interaktif Defter Nedir?
Interaktif defter, daha önce öğrenilen bilgilerin yeni öğrenmelerle irtibatlandırılması, öğrencinin kendi
düşüncesini gözden geçirmesine, çevresinde olan biteni kavranmasına yardım eden bir araçtır. Bu defterin
kullanmasının amacı; üretken, bağımsız düşünen ve bunu rahatlıkla ifade edebilen öğrenciler yetiştirmektir.
Interaktif defter kullanımı bütün öğrenme modelleri ile çoklu zekayı içinde bulunduran, görselleştirmeyi
kolaylaştıran ve geliştiren bir uygulamadır. En düşük sınıflardan başlayıp en üst sınıflara kadar bütün dersler için
rahatlıkla kullanılması mümkündür.Yapılan çalışmaların hepsinde aktif bir süreç söz konusudur. Ayrıca
interaktif defterler proje tabanlı çalışmaların en önemli basamaklarından biridir.
Kişiselleştirilmiş bir ders kitabı (a personalized textbook) olarak da adlandırılan interaktif defter kullanımı
bazı ülkelerde okullar ve öğretmenler tarafından teşvik edilmektedir.
Öğrencinin düşünme gücünü geliştiren ve başarısını artıran bu defterler, aktif olarak yenilenen bir dergi,
kişisel bir ders kitabı ve dinamik bir portfolio dosyası olarak hizmet ettiği yapılan uygulamalar sonucunda
gözlemlenmiştir.
Thomas Edison, Fatih Sultan Mehmed, Albert Einstein ve Leonard Da Vinci gibi ünlü ilim ve devlet
adamlarının defterlerinde interaktif bir kullanımını görmek mümkündür. (Resim 6)
Neden İnteraktif Defter?
Beynin sağ ve sol yarım küreleri öğrenmeye farklı yönden katkıda bulunmaktadır. İnteraktif defterlerin de
sağ ve sol kısımları belirgin ve sistemli bir şekilde kullanılması neticesinde kavramaya ve anlamaya ciddi
anlamda katkısı olduğu gözlemlenmiştir.
Kavram haritaları, ödevler, kelime öğrenimi, grafik ile katlanabilir (foldables) organizatörler ve diğer konu
materyalleri interaktif defterlerde rahatlıkla uygulanmaktadır.
Bu defterler, öğrencinin konuları daha iyi kavramasına ve hatırlamasına yardımcı olduğu gibi, öğrenciye
yeni bakış açıları da kazandırmaktadır.
Öğrencinin sanatsal yönü bu defterleri kullanım sürecinde ortaya çıkmaktadır. Zaman içinde çalışmalar
kitaplaşmaktadır. Öğrencilerin sorularına kolayca cevap bulacakları ilk kaynak olmaktadır.
Öğrenciler evde ödevlerini yaparkan sadece öğrencinin kendisi değil aile üyeleri de öğrenmenin içine dahil
olmaktadırlar (Birayati örneği). Ayrıca interaktif defterler öğretmen ile öğrenci, öğrenci ile öğrenci, öğrenci ile
ebeveyn, ebeveyn ile öğretmen arasında fikir alışverişini aktif olarak desteklemektedir.
Bilgiye kolayca ulaşmayı sağlar.
Ders çalışmayı eğlenceli hale getirir.
Dikkat artırır.
Monotonluktan kurtarır.
Motivasyon sağlar.
Duygusal analiz yapılmasına imkan sağlar.
Duygusal gelişmeye katkıda bulunur.
3
El becerisini geliştirir.
Günlük hayatla bağlantı kurar.
Öğrenci daha bağımsız düşünebilir.
Öğrenci daha organizeli olur.
Öğrenci odaklı çalışma gerçekleşir.
Öğrencinin kendine olan güveni artırır.
Öğrenmeyi sevdirir.
Öğrenmeyi bireyselleştirir.
Öğrenci kendi gelişim sürecini görür.
Öğrenci kendini keşfeder.
Olaylara veya konulara geniş bir bakış açısından bakar.
Sembolleştirme gerçekleşir.
Öğrenci neden-sonuç ilişkisini kavrar.
Özgüven geliştirir.
Ders calışma ve dolaysiyla öğrenme eğlenci hale gelir.
Korku yenilir.
Üretkenliği artırır.
En önemlisi ise ‘Ne yapacağımı bilmiyorum?” sorusunu ortadan kaldırır.
Öğrencinin gelişimi gözlenir.
Öğrenilen konuların listesi kayıt altına alınılması sayesinde öğrenilen tespit etmek kolaylaşır.
Ayrıca sınıfta sunulan bilgilerin sentezlenmesi ve organize edilmesine katkıda bulunur.
İnteraktif Defter Kullanımı Hakkında Öğrencilerin Düşünceleri
1) “Defter kullanımı kendime ait bir çalışma olduğu için sorumluluk bana ait oluyor.
Kişisel düşüncemi ve üretkenliğimi interaktif defterler sağlıyor. Bir başkasının beni yönlendirmesine gerek
kalmadan, kendi başıma karar verip, üretiyor ve hatalarımı da görebiliyorum. Interaktif defterleri kendime ait bir
kitap olarak gördüğüm için sorular yazıp onlara cevap verebiliyorum. Bir başkasının defterine bakınca nasıl
kişinin karakteri belirlenebiliyorsa, aynı şekilde benim de kişiliğim ortaya çıkıyor.”
2) İnteraktif defter kullanımını özellikle sosyal derslerde daha çok seviyorum. Tarih dersini sevmediğim
gibi, ilgim de yoktu. Bu defterler sayesinde daha farklı düşünebiliyor ve düşündüklerimi deftere rahat
bir şekilde işleyebiliyorum.
3) İnteraktif defter kullanımı çok eğlenceli olduğundan defterimi çok seviyorum.
4) Sınıfta çoğu zaman fikrimi rahatlıkla açıklayamıyorum. Oysa interaktif defterler çalışmakta
olduğumuz konu hakkında fikrimi ifade etme imkanını sağlıyor. – Bir ortaokul öğrencisi –
.... (7. Sınıf Nilüfer Fen Dersi)
.... (3. Sınıf Birayati)
İnteraktif Defter Kullanımı Hakkında Öğretmen Düşünceleri
“İnteraktif Defter kullanımı öğrencileri daha sorumlu yaptı. Derslerde daha katılımcı oldukları gibi, aktivite
hazırlamakta daha üretici oldular. Bunun yanında derste not almaları gelişti, okuma derslerinde daha fazla
dikkatli oldular.” Bir Ortaokul Öğretmeni
Susan M. Johnson’ın “Fen Dersinde Interaktif Defter Kullanımının Öğrenci Başarısında Etkisi”
makalesindeki öğrenci örneklemeleri oldukça dikkat çekicidir:
Okullarda yaptığımız gözlemlerde, sınavlarda başarılı, kurallara uymakta hassas olan bir öğrenci yeni bir
şey üretmekte veya araştırma yapmakta geri kalabiliyor. Aynı şekilde söyleneni yapan, devam konusunda
problem olmayan bu öğrenci, bir konuyu dizayn etmekte veya bir uygulamayı detaylı anlatmakta
zorlanabilmektedir.
4
Bazen de bir öğrenci ödev yapmaktan uzak, verilen çalışma kağıtlarını sağa sola atan, materyal
üretmeyen ama spor dallarında başarılı olabiliyor. Akademik çalışmaların hiçbir değeri olmadığını düşünen bu
öğrenciler motivasyonlarını başka yönlere kaydırıyorlar. Bu ve benzeri öğrenciler okul çalışmalarına bağlı
kalmayı reddedebiliyor. Buna benzer öğrenci profilleri hemen hemen her okulda mevcuttur. Eğitimciler olarak.
her öğrenciyi akademik olarak üretmeye yönelik çalışmalar yapmaları için yollar bulmak da bir vazifedir. Fen
öğretmeni olarak bu tür problemlerin üstesinden gelmek için interaktif defter kullanmaya yöneldim ve büyük
oranda da başarılı olduğumu söyleyebilirim.
Yüzde seksen altılık öğrenci diliminin interaktif defter kullanmak suretiyle başarılı olduğunu yaptığı
araştırma neticesinde gözlemlediğini ifade eden Susan Johnson, ders konularının kolayca hatırlanmasında ve
ders materyalinin öğrenilmesinde bu defterlerin ciddi rol aldığını da ifade etmektedir. Aynı şekilde çok iyi
defterleri olan öğrencilerden bazılarının ise sınavlarda iyi not alamadıkları da gözlemler arasındadır.
(Susan M. Johnson – Fen Bilgisi Öğretmeni)
Onuncu sınıflara Dünya Tarihi ve Coğrafya dersleri verdim. Çoğu zaman öğrenciler Dünya Tarihini karmaşık
buldular. Fakat, resim çizme, şiir yazma, yeni şarkı sözleri keşfetme ve günlük yazma aktivitleri yapan
öğrenciler, konulara daha fazla ilgi gösterdiler. Bu tür aktiviteler daha fazla üretici olma ve konuya daha fazla
ilgi göstermelerine yardım etti. Ödev yapma sıradan olay olmaktan çıktı. Öğretmen olarak benim de öğrenci
çalışmalarına ilgimi artırdı.
(Chris Roe, CSU Stanislaus, California, USA, [email protected])
1. Yazma işlemini daha zevkli hale getiriyor. Saatlerce konuyu yazmak yerine, bilgileri daha öz ve kısa olarak
şekle dökerek anlamayı kolay hale getiriyor.
2. Kelime ezberini kolaylaştırıyor.
3. Günlük ders tekrarına teşvik ediyor. Öğrenci, bugün hangi üniteyi veya konuyu özetleyeyim diye
düşünüyor.
4. Gelecek konuya hazırlığı artırıyor.
5. Kesme, katlama ve şekil yapma ile öğrencinin el-motor kasları gelişiyor.
6. Yapılan çalışmalar deftere renk katıyor.
7. Öğrenci daha düzgün ve sistemlik bir biçimde defter kullanıyor.
8. Kavram haritaları yaptıkları için daha kalıcı bilgi elde ediliyor.
9. Eşyalara farklı boyuttan bakabiliyor; mesela çadır resminin içine kamp eşyalarını yazıyor diğer kelime
çağrışımlarında bulunabiliyor.
10. Öğrenciler resimler çizerek ve boyayarak stres atıyorlar.
11. Özgüveni artırır.
12. Sözel, matematiksel, mantıksal, somut beceriler gibi deftere yapılan çalışmalar çoklu zekayı kapsıyor.
13. Özellikle English ve Science derslerinde daha etkili oluyor.
14. Beyin fırtınası yapma alışkanlıkları çok gelişiyor.
15. Çocukların evde aşırı TV izlemelerini, değişik oyunlar oynarak zamanını bitirmelerini engelliyor. Evde
daha verimli vakit geçiriyorlar.
16. Hazırcılıktan kurtarıyor; üretmeyi sağlıyor.
17. Öğrenciler özel hayatında düzenli hareket etmesini geliştiriyor.
18. Üretim için beyni zorluyor.
19. Yaparak ve yaşayarak öğreniyor.
20. Interaktif defter tutmaya devam eden öğrenciler, yapmayan öğrencilere nazaran daha başarılı oluyorlar.
Arkadaşlarının başarılarını farkeden diğer öğrenciler de defter tutmaya başlıyorlar.
21. Zayıf olan çocukların özgüvenini artıyor.
22. Öğretmenin her zaman materyal istemesine gerek kalmıyor.
(Aysel Turan– Birayati İlköğretim 3. Sınıf Öğretmeni)
...... (Mihriban Hanım – 7. Sınıf - Fen)
...... (Merve Efe – 1. Sınıf)
..... (Zeynep Çelik – 7. Sınıf - Matematik)
Hocam öncelikle bunları zümre olarak yaptık. Ailelerden olumlu veya olumsuz bir şey gelmedi. Fakat
öğrencileri olumlu etkiledi, özellikle defter kullanımında. Daha önce sade olan defterler şimdi daha renkli ve
5
daha güzel. Ayrıca öğrencilerin çoğu daha güzel yazmak için çabalıyor. bir de herhangi bi yazma ödevi verdiğim
de bile onu renkli renkli yapan öğrenciler var. yine yazma işinde, ben bir şey vermesem bile, çocuk kendisi
ismini yazdığı şeyin resmini kendisi çizip altına ismini yazıyor. tabi bu bütün öğrencilerde yok ama çoğunda
gelişme var hamd olsun.
İnteraktif Defter Kullanmada Beyin Fonksiyonları
Beynin yapısı ve fonksiyonları üzerine son yıllarda yoğun araştırma ve çalışmalar yapılmaktadır. Yapılan
çalışmalar ve deneyler; beynin iki tarafının farklı düşünme davranışlarından sorumlu olduğunu, iki farklı
düşünme tarzını kontrol ettiğini göstermiştir.
Öğrenmede sol veya sağ beyincikden biri dominant olabilir. Bazen öğretmenler sadece bir yöne hitap eden
eğitim yapabilirlir.
Beynin sağ tarafı çevreyi görme, etrafa dikkat etme gibi çok geniş ve kompleks fonksiyonlar yanında,
vücudun sol yarısına da kumanda eder. Beynimizin sol tarafı ise tam aksine vücudumuzun sağ tarafını kontrol
eder.
Aşağıdaki listede, sol beyin ve sağ beyin loblarının düşünce tarzları arasında ki bilinen bazı özellikler ve
farklar verilmiştir.
Sağ beyin lobu:
1. Geçici olmayan: Zamansızlık problemi.
2. Sezgisel: Sık sık tamam olmayan kalıplar, sezgiler, hisler ve görsel imajlara dayalı anlayış sıçramaları yapar.
3. Uzamsal / Uzaysal: Nesnelerin arasındaki ilişkileri ve parçaların nasıl bir araya gelerek bütünü
oluşturduğunu görür, anlar.
4. Suni / Yapay (Synthetic): Bütünü oluşturmak için parçaları bir araya getirir.
5. Sözel değildir: Şekillerin farkındadır, fakat kelimeler arasındaki ilişkilerde zayıftır.
6. Bütünsel: Şekilleri bütünlüğüyle görür, tüm şablon ve yapısını anlar, sıksık birbirinden uzak çıkarımlarda
bulunur.
7. Somut: Dokunup hissedebileceği nesnelerle ilgilenir.
6
8. Rasyonel (akılcı-gerçekçi) değildir: Sebep yada olguların esasına, temeline gerek duymaz, hüküm
çıkarmayı askıya alma isteği içindedir. (hemen yargıya varmaz).
Sol Beyin Lobu:
1. Sözel: İsimlendirmek, tasvir etmek ve tanımlamak için kelimeler kullanır.
2. Analitik: Nesneleri basamak basamak ve parça parça düşünür.
3. Sembolik: Herhangi bir şeyi ifade ederken sembol kullanır. (örnek: göz için Ø sembolü, toplama için +
semolü kullanır).
4. Soyut: Küçük bir bilgiyi, tüm resmi tamamlamak için kullanır.
5. Geçici: Zamanı takip etme, ardışık işlemleri takip etme, önceliklere göre yapmak.
6. Rasyonel (akılcı-gerçekçi): sebep ve olgulara dayanarak sonuca varır, yargıya ulaşır.
7. Sayısal: Sayıları kullanarak hesaplama yapar.
8. Mantıksal: Mantığa dayanarak sonuçlara ulaşır, bir şey mantıksal sırada diğerini takip eder..
9. Matematik teoremleri veya iyi düzenlenmiş, hazırlanmış tartışma.
10. Doğrusal: Doğrudan birbiriyle ilişkili fikirlere ait kavramlarla düşünür, sık sık yaklaşık yargılara ulaşır.
Interakti Defter Üretimi
a) Eğitim-Öğretim Yılı Dönem Başı Sunumu
Dönem başı oryantasyon haftasında öğrencilere interaktif defter hakkında bir sunum yapılır:
Sunulacak derse ait -daha önceden hazırlanmış- defter örnekleri,
Farklı branşlarda geliştirilmiş örnekler,
Öğretmenin hazırlamış olduğu defterler,
Video gösterimi (https://www.youtube.com/results?search_query=interactive+notebook),
Resimler (Google-image ve pinterest (www.pinterest.com ) paylaşım portallarında bulunan çalışmalar,
Bloglardan alınan interaktif defter örnekleri:
www.4mulafun.com/back-to-school-interactive-notebooks/ (Bir öğretmen sitesi)
www.twisterteaching.blogspot.com/2013/08/first-foldables-and-interactive.html INB uygulayan
öğretmen blogu)
Bu konuda yazılmış tez örnekleri, yapılmış istatistikler (üst sınıflarla),
(www.scholarworks.montana.edu/xmlui/bitstream/handle/1/2815/JohnsonS0813.pdf?sequence=1
İnteraktif defter çalışmasını yapan öğrenci ve öğretmen görüşleri de bu sunumda yer almalıdır.
b) İnteraktif Defter Kullanımında İhtiyaç Listesi
Öğrencilerin defterlerini organize etmeleri için bazı araç-gereçlere ihtiyaçları olacaktır. Bu malzemeler yaşa,
sınıfa ve ders durumuna göre değişiklik gösterebilir.
Spiral defter (Kitap konularına göre her dönem için en az 100 yapraklı bir deftere ihtiyaç olabilir),
Siyah kurşun kalem
Renkli kurşun kalemler,
Tükenmez (mavi, yeşil, kırmızı, siyah) kalemler,
Cetvel (30 cm),
Pergel,
İletgi,
Yaşa göre bir makas,
Fosforlu kalemler,
Çeşitli renklerde A4 kağıt,
Farklı ebatlarda post-itler,
7
Yapıştırıcı.
c) Örnek İnteraktif Defter Oluşturulması
Eğitim-Öğretim yılı başının ilk haftasında öğrencilerden spiral defter almaları istenir veya öğrencilere
dağıtılır. Defterlerin kullanışlı olmasına ve spirallerin sağlamlığına dikkat etmekte fayda vardır. Bu defterlerin
en büyük özelliği; görsel olmalarıdır. Defterin düzenli olması, her başlığı ve tarihi özenle yazılmış olması
gerekir. Mümkün olabilecek herşey defterde olmalıdır. İnteraktif defter oluşturmak için:
1. Numaralandırma:
Defterin her sayfası numaralandırılmalıdır.
2. Kapak oluşturulması (Cover):
Defterin ilk sayfasına dikkat çekici ve orjinal bir başlık yazılır; yaşa göre süsleme veya dizayn yapılır.
Yapılan düzenleme dersin içeriğine göre yapılır. Bu sayfaya dersin adı, öğrenciye ve ders öğretmenine
ait bilgi yazılır. Arzu edilirse şehir ismi, doğum tarihi ve ders ile ilgili düşünceler de yazmak
mümkündür. Böylece deftere kitap formatı kazandırılmış olur. (Resim 1)
3. Defter kullanma kuralları ve puanlama (Rules and rubric):
Öğretmen tarafından hazırlanan defter kuralları ve puanlama sistemi öğrencilerden defterin ön kapağının
arka kısmına yapıştırılması istenir. (Resim 2)
4. İçindekiler (Contents):
Kitap formatında hazırlanır. İçindekiler bölümü için defterin ilk sayfalarında 2 veya 3 yaprak ayrılır.
İçindekiler çizelgesinde:
Ünite/Konu başlıkları
Sayfa numarası yer alır. (Resim 3)
5. Defter Sahibinin Sayfası:
Defteri hazırlayan kişi hakkında bilgiler yer alır.
6. Senelik/dönemlik/aylık hedefler (my goals):
Öğrenciden dönem veya senelik hedefler istenir ve defterin ‘içindekiler’ kısmından sonraki sayfaya
yazılır. (Resim 5)
7. Ödev çizelgesi (assignment table):
Öğrencinin verilen ödev veya projeleri yazacağı bir çizelge defterin arka kısmına yapıştırılması. (Resim
4)
8. Tarih: Dersin işlendiği tarihler sağ üst kısma yazılır.
d) İnteraktif Defter Yönlendirmeleri
Aşağıdaki başlıklar kullanılarak öğrencileri yapacakları çalışlamalar için yönlendirmek mümkündür:
1. Bu konuda daha fazla ne öğrenmek istiyorum? (What more do I want to learn about this project?)
2. Venn diyagramı kullanarak iki veya daha fazla fikri karşılaştırın. (Resim 10)
3. Bu ünitede öğrendiğiniz bilgiyi görselleştirin.
4. Konuda geçen bilgileri kavram haritasında gösterin. (Resim 11)
5. Konu hakkında 3 tane orijinal problem yazın.
6. Konuyu 2-3 cümle ile yorumlayın.
8
7.
8.
9.
10.
İşlenilen konudan bir başlığı hikayeleştirin.
Öğrenilen bilgiyi gerçek hayatla irtibatlandırarak anlatın veya şekillendirin.
Konuda geçen kelimeleri (vocabulay cartoon) resimleştirin.
Şayet (........) şöyle olsaydı, ne olurdu? Sorularından 4 tane hazırlayın. (What if....)
e) İnteraktif Defter Kullanım Kuralları
Interaktif defter öğrenci kullanım kuralları her ders için farklı olabilir. Bazı temel kuralları şöyle
sıralayabiliriz:
Anlatılan her konunun başlığı ve tarihi olmalıdır.
Her ödev deftere yazılmalıdır.
Zımba kullanılmamalıdır.
El yazısına önem gösterilmelidir
Noktalama işaretleri ve gramer kurallarına uyulmalıdır
Defterden sayfa koparılmamalıdır.
İnteraktif defterler her ders saatinde sınıfa getirilmelidir.
Defter düzenli olmalıdır.
Farklı derslerin çalışmaları aynı defterde yer almamalıdır.
Ders öğretmeni tarafından belirlenmiş tarihte defterler kontrol için getirilmelidir.
İnteraktif defterin içindekiler kısmı düzenli şekilde yenilenmelidir.
İnteraktif defterin içindekiler kısmı düzenli şekilde yenilenmelidir.
Bu ve benzeri kuralların yer aldığı, bunun yanında hangi malzeme listesine ihtiyaç duyulacağını belirten
bir bilgilendirme broşürünün öğrencilere dönem başında verilmesinde fayda vardır. Bu kağıda öğrencinin ve
velinin de imzası attırılır. (Resim 9)
f) İnteraktif Defter Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Hususlar
Daha önce de belirtildiği gibi interaktif defter kullanımı defterin sağ ve sol olarak ele alınmaktadır. Bazı
öğretmen ve öğrenci uygulamalarında ise defterin hem sağı hem de sol tarafı aktif olarak kullanılmaktadır.
Beynin sağ ve sol kısımlarının algılama ve kavrama yönlerinin farklı olmasından dolayı tavsiye edilen ise
defter sayfalarının sağ ve sol olarak kullanılmasıdır. Sağ taraf bilgi akışı, sol taraf ise bilginin ne kadar
kavranıldığını yansıtmaktadır.
Şu unutulmamalıdır ki, interaktif defteri başarıyla kullanan öğrencilerden standart sınavlardan yüksek
not almalaları beklentisi olmamalıdır. Bunun tersi olarak da standart sınavlardan başarılı olan öğrencilerden
de çok düzenli ve sistemli bir defter tutma beklentisi içinde olunmamalıdır.
Sağ Taraf (input page):
Ders ile ilgili öğrenilen bilgilerin yer aldığı kısımdır. Öğretmenin sunduğu, öğrettiği bilgilerin yazıldığı
bölümdür de diyebiliriz. Bu kısımda mavi veya siyah kalem kullanılır; çok çeşitli renkli kalem kullanılmaz.
Önemli kısımlar fosforlu (highligted) kalemlerle işaretlenebilir. Defterin sağ kısmında:
Tarih,
Konu başlığı ve ünite sayfa numaraları (tek sayılar),
Öğrenilen yeni anathar kelimeler (varsa),
Dersin içeriği ve amacı,
Ders notları,
Öğretmenin verdiği notlar,
Kitap notları,
Yapılan aktiviteler,
Çalışma kağıtları (worksheet),
Araştırma notları,
Konu ile ilgili öğrenci soruları, (student questions)
Grup çalışma notları,
Kavram harita başlıkları,
9
Laboratuvar aktiviteleri gibi çalışmalar bulunur. .
Not: Defterin sol tarafına çalışma kağıtlarındaki soruları bir bir kesip yapıştırmak da mümkündür.
Sol Taraf (output page) (Resim: 7):
Kişisel çalışmalarla yeni fikirlerin şekillendirildiği alandır. (Metacognition: Higher-Level Thinking). Bu
kısımda öğrenciler kendi bakış açısını ve üretkenliğini gösterir ve ayrıca bilgileri sentezlerler. İleri seviyede
düşünmeyi geliştirir. Konuyu kendi bakış açılarından yansıtırlar. Deneyimlerini, üretkenlikleri ile hayallerini
gerçekleştirmesine defterin sol kısmı katkıda bulunur. Fosforlu ve renkli boya kalemlerini, renkli kağıtları,
post-it’leri kullanma konusunda öğrenciler kendini rahat hisseder ve üretim kabiliyetleri gelişir. Bütün
görsel çalışmaların yer aldığı sol kısımda:
Şekiller,
Resimler,
Karikatürler,
Grafikler veya diyagramlar, (graphing)
Öğrenci notları,
Kısa özet ve sonuçlar, (summary and conclusions)
Katlanabilir grafik organizatörler,
Şarkılar,
Şiirler,
Sorular,
Şiirler,
Kısa hikayeler,
Ödevler,
Beyin fırtınası,
Kavram haritaları bulunabilir.
Ayrıca defterin sol tarafında yapılacak bütün çalışmalar:
İşlenilen konuları yansıtmalıdır.
Renkli olmalıdır.
Yazılar okunaklı olmalıdır.
Testler, quizler ve ödevler de bu kısımda olabilir.
10
İnteraktif Defter Kullanımında Öğrencinin Rolü
Özellikle günümüzde eğitim farklı strateji veya metodlarla gerçekleştirilmesi gereken önemli bir faaliyettir.
Öğrencinin ders içi veya dışında ele alınmış bir konuyu öğrenmeyi anlamlı ve kalıcı kılan aktivitelerle
desteklemesi gerekir.
Interaktif defter kullanımı da anlamaya ve üretmeye katkıda bulunan en önemli araçlardan biridir. İnteraktif
deftere bütün notların, çalışma kağıtlarının, sınıf çalışmalarının ile quizlerin yer aldığı geniş vitrin olarak
bakılmalıdır. Bu sebeple öğrenci bu defter çalışmasına bir ödev olarak bakmaması gerekir. Öğrencinin defterin
sol tarafına yoğunlaşması gerekmektedir. Konu iyi anlaşıldığı taktirde sınıf içinde çalışılan bilgilerin iyi
pekişmesi için öğrenci şunları yapmalıdır:
Hergün düzenli olarak vakit ayırması,
Üretken olması,
Kendi fikrini yansıtması,
Defter kullanımında kendine sınır tanımaması,
İnteraktif Defter Kullanımında Öğretmenin Rolü
Defter kullanımında öğretmenin rolü sadece danışmanlık yapmak ve öğrencilere zaman tanımaktır.
Birinci kademe sınıflarda interaktif defter kullanımı zor gelebilir. Bu bakımdan öğretmenin sabırlı olması,
yönlendirici danışmanlık yapması güzel sonuçlar almak için önemlidir. En önemli basamak ise öğrencilere güzel
örnekler sunulmasıdır.
Bu defterler sayesinde, öğrenci derste işlenilen konun hangi bölümünü daha iyi anladığını veya hangi
noktalara önem verdiğini öğretmenin gözlemlemesi mümkündür.
İnteraktif Defter Değerlendirme Formatı
Bazı branş hocalarının günde dört veya beş ders saati olmaktadır. Her sınıfta ortalama 25 öğrenci olduğu
düşünülürse yaklaşık 100’den fazla öğrenci demektir. Her öğrencinin interaktif defter kullanıldığı düşünülürse
büyük bir iş gücü ortaya çıkar. Bunu önlemek için bir değerlendirme formatı geliştirmek gerekir. Her hafta bir
sınıfın defteri kontrol edilirse sistemli değerlendirme yapılır.
11
İnteraktif defter değerlendirmesi görselliği ve nitelikli olmasına göre değerlendirilir. Bazı okullarda
genel notun % 25’ini interaktif deftere vermektedirler. Öğretmen kanaatinin veya proje notunun belirli oranı bu
defter için kullanılması mümkündür.
Daha önce de belirtildiği gibi defter değerlendirme kriteri öğretmen tarafından hazırlanıp öğrenciye
deftere yapıştırılmak üzere verilmelidir. Öğrenci, kendisinden bekleneni değerlendirme formatında rahatlıkla
görmelidir. Dolaysiyle öğrenci defter kontrollerinin bu formata göre yapılacağını bilecektir.
Ayrıca öğretmenin kendi oluşturacağı örnek bir interaktif defter (Interactive Teacher Notebook) model
olma açısından önemlidir.
Defter hazırlamaya yönelik bilgilendirme ve kriterler bir basılı format içinde velilerle kayıt esnasında
veya veli toplantısında paylaşılır.
İnteraktif defter kullanım değerlendirmesi şu şekilde yapılmasında fayda vardır. Defterin:
1
2
3
4
5
6
7
Değerlendirme Başlıkları
Organize ve el yazısı
Görsellik
Her sayfada tarih ve başlık
Etkin renk kullanımı
Ders konusu ile paralelliği
Öğrenmeye yönelik olması,
Harcanılan zaman
%
20
20
5
10
20
20
5
‘İçindekiler’ kısmı interaktif defterlerin önemli bir parçasıdır. Değerlendirmelerde öğretmenlere yardımcı bu
kısım ilk kontrol edileceklerdendir.
Not: Bazı uygulamalarda öğrencilerden kendi defterlerini değerlendirmeleri (grade yourself) istenmiştir.
Interaktif Defter Linkleri:
http://hodgesherald.blogspot.com/p/math-interactive-student-notebooks.html - matematik
www.interactive-notebooks.wikispaces.com Birçok örnek
Tarihçesi ve Örnekler
http://www.huffenglish.com/interactive-notebooks/
www.edweb.tusd.k12.az.us/templates/summarizing_notetaking.htm
http://serc.carleton.edu/introgeo/firstday/activities/21674.html
http://mrsrojasteaches.blogspot.com/2013/08/common-core-worksheets-3rd-grade-edition.html 4. Sınıf
Öğretmeni Çalışması
http://thesciencepenguin.com/2013/07/primary-interactive-science-notebookactivities.html?cuid=50b74d49c07ec76f2160b1f9fde9b259 Fen Dersi
www.bestlifemistake.blogspot.com/2014/07/interactive-notebook-roundup.html kompozisyon
www.etp.sdcoe.net/americanhits/resources/SheehanInquiry.pdf.
www.forloveoflearning.weebly.com/math.html
www.mrshester.blogspot.com/search/label/Interactive%20Notebook Ortaokul ve Lise
www.scholarworks.montana.edu/xmlui/bitstream/handle/1/2815/JohnsonS0813.pdf?sequence=1.
www.theeducatorsroom.com/2013/04/interactive-student-notebooks-my-mathematical-lifesaver/
www.theeducatorsroom.com/2013/04/interactive-student-notebooks-my-mathematical-lifesaver/
www.ateacherstreasure.com/2012/04/interactive-student-notebook.html?m=1 (örnek çalışmalar)
www.ateacherstreasure.com/2012/04/interactive-student-notebook.html
www.huffenglish.com/interactive-notebooks/
www.members.tripod.com/cynthiasparks/interactive_notebook.htm
www.pinterest.com/explore/algebra-interactive-notebooks/ pinterest
www.sagepub.com/upm-data/34986_Chapter_1.pdf.
12
www.sciencenotebooking.blogspot.com/2011/09/third-grade-title-pages-and-safety.html(Science Notebook)
www.teachingwithtaskcards.com/2014/02/using-task-cards-in-interactive.html
www.thesciencepenguin.com/2013_07_01_archive.html
www.theteacherstudio.com/2014/05/bright-ideas-pocket-chart-problem.html
https://fezalar.wordpress.com/category/interactive-notebook-student öğrenci çalışmaları
https://interactive-notebooks.wikispaces.com
Matematik Dersi Organizötörleri
http://mathequalslove.blogspot.com/2013/08/algebra-2-interactive-notebook-pages.html
www.mrshester.blogspot.com/2013/06/top-5-things-i-love-about-interactive_9.html Matematik
www.mrshester.blogspot.com/2014/04/my-first-pbl-unit-day-4.html Matematik Örnekleri
http://mathequalslove.blogspot.com/p/foldables-templates-graphic-organizers.html
www.everybodyisageniusblog.blogspot.com/p/interactive-notebooks.html Matematik Dersi Örnekleri
www.mrshester.blogspot.com/
http://mrsrojasteaches.blogspot.com/p/freebies.html güzel paylaşımlar
Videolar
https://www.youtube.com/watch?v=xamqnwA7mW4
Kaynak:
Green, T. (2010). The Effects of the Interactive Student Notebook on Fifth Grade Math and Science
Achievement. ftp://ftp.successforall.org/Public/Science/green.pdf.
Zike, D. (2008). California Algebra 2, Noteables Interactive Study Notebook with Foldables. Mc Graw Hill
Glenceo: Columbus.
http://bilimkulubum.blogspot.com/2014/05/sag-ve-sol-beynin-ozellikleri-nelerdir.html#.VJa3VUCIM
Çiğdem Çakır / Biyografi - Ekim 1993Beyinden Bir Pencere:
http://www.sizinti.com.tr/konular/ayrinti/beyinden-bir-pencere.html
13
EKLER:
Resim 1: Fezalar Nilüfer Ortaokulu 7. Sınıf İnteraktif Defter Kapak Örneği.
Resim 2
14
Resim 3
15
Resim 4
Resim 5
Resim 6. Edison’s; LeonardaVinci’s and Eintstein’s Notebooks
16
Resim 6
17
Resim 8
Resim 9
Yazarın Sayfası (Author’s Page)
1. Adım (Name): ________________________________________________
2. Kullandığım özel isim (Nickname): ________________________________
18
19
Resim 10: Venn diagramı
Resim 11: Kavram haritası
20
İnteraktif defter sağ kısım aktivitesi
21
İnteraktif defter sol kısım aktivitesi
22
İnteraktif defter sağ kısım
23
İnteraktif Defter Sözleşmesi
FEZALAR EĞİTİM KURUMLARINDA İNTERTAKTiF DEFTER ÖRNEKLERi
24
1.İngilizce Dersi İnteraktif Defter Çalışması (Hazırlık Sınıfı)
Matematik Dersi İnteraktif Defter Çalışması (7. Sınıfı)
Fen Dersi İnteraktif Defter Çalışması 1 (7. Sınıf)
25
Fen Dersi İnteraktif Defter Çalışması 2 (7. Sınıf)
Fezalar Grafik Organizatör ve Interaktif Defter Örnekleri
26
27
28
29
30
31
32
Katlanabilinir interaktif çalışma örnekleri:
33
34
35