Kitabın içeriğini görmek için tıklayınız..

1
2
Bir Masal Kenti
Bursa
3
4
5
6
Ben bir çınar ağacıyım...
Ben bir çınar ağacıyım, 600 yıldır medeniyetleri seyreden, rüzgarıyla Mudanya’yı, gölgesiyle
Uludağ’ı serinleten. Yeşilin göbeğinde Yeşil Cami’nin tarihe iz düştüğü yerde filizlenmişim.
Asırlardır bu kente tanıklık ettim. Gün geldi sevindim, gün geldi hüzünlendim. Kollarımı açtım
gökyüzüne; Bursa yükseldi, ben yükseldim. Bursa şahlandı, ben yaşlandım.
Köklerimle tutunduğum toprakların
hikayesi çok eskilere dayanır. Bursa civarında ilk yerleşimler M.Ö. 5200’lü yıllarda
başlamış. Yapılan kazılar, yerleşimin günümüzden yaklaşık 8000 yıl önce başladığını ortaya çıkarmış. Avrupa’dan gelen
Bithynialılar M.Ö. 2. yüzyılda Bursa’yı
kuran halk olarak kabul edilmiş. Bursa’nın
adı da M.Ö. 2. yüzyılda Bithynia Kralı olan
I. Prusias’dan geliyormuş. Bursa’ya önce
“Prusa” demişler. Sırasıyla Persler, Bitinya Krallığı, Galatlar, Romalılar ve Bizans
İmparatorluğu’nun etkisi altında kalmış
memleketim.
Kimler gelmiş kimler geçmiş benim yeşil
cennetimden. Dallarımla selamladığım,
rüzgarımla ferahlattığım bu kentin çevresi, 11. yüzyılda Selçuklular ve Bizanslılar
arasında el değiştirmiş bir süre. 14. yüzyıla kadar Bizanslılar’ın egemenliğinde
kalan Bursa’nın kaderi, 1326’da değişmiş.
Orhan Bey tarafından Osmanlı Devleti’ne
katılan Prusa, bir daha hiç değişmeyecek
olan Bursa adını almış. Ben doğmadan
tam 72 yıl önce, 1335 yılında, Osmanlı
İmparatorluğu’nun gözbebeği olmuş
Bursa. Osmanlı’nın ayak izleri, Başkent
Bursa’dan bir daha hiç silinmemiş.
Bursa, Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk
200 yıllık döneminde diğer kentlere göre
büyük gelişmeler göstermiş, birçok mimari yapı ile süslenmiş, devrinin tanınmış
medreseleri ile bilim aleminin merkezi olmuş, canlı bir ticaret şehri haline gelmiş.
I. Murad zamanında başlayan Hüdavendigar Külliyesi, I. Beyazıd’ın yaptırdığı
Yıldırım Külliyesi derken gün gelmiş,
bendeniz ile Osmanlı İmparatorluğu’nun
yolları kesişmiş.
7
8
Bir çınar ki
Bursa tanığı...
Henüz köklerimle sarılırken bu topraklara, benimle yaşıt Yeşil Cami ile birlikte
Bursa’ya simge olacağımız gelmezdi aklıma. Yedi cihana nam salan Osmanlı büyürken, camiler, türbeler, hanlar, hamamlar bıraktı geride. Osmanlı’nın saltanatı
sürdükçe gelişti memleketim. Ben yarım
asrı devirirken, Osmanlı İmparatorluğu da
son zamanlarını yaşıyordu artık. Bu şehrin
daha neler göreceğini hayal bile edemezdim.
Gün geldi hüzünlendim dedim ya…
1855’de deprem harabeye, ardından gelen yangın küle çevirdi Bursa’yı…Felaketler son hızla sürüp giderken, 11 Eylül
1922’de yeniden gün doğdu topraklarıma.
Bir ay sonra Atam geldi. Mudanya Ateşkes
Antlaşması’nın imzasından altı gün sonra.
Yıl 1924, üçüncü gelişiydi... Mustafa Kemal
Atatürk, şöyle seslendi Bursalılara:
“Ey özverili ve memleketsever Bursalılar, Siz, Cumhuriyet’in ayrılmaz ilkesi
olan uygarlık ve yenileşme yolunda yüksek yapıtlar yaratacaksınız. Böylece Türk
Cumhuriyeti’ni her gün daha çok güçlendirecek ve sağlamlaştıracak öğelerin
her zaman ileri saflarında bulunacaksınız.
Bundan asla kuşku duymuyorum.”
O gün bugündür, üretir, çalışır, kazanır
benim Bursalım. Bugün ülkenin 4. büyük
kenti olması, ihracatta 2. sırayı alması tesadüf değildir. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası ise bugün bu başarının arkasındaki en
önemli güç birliğidir.
Ben Tarihi İnkaya, ülkenin en yaşlı çınarı,
Bursa’nın anıt ağacı. Bugün artık Osmanlı kadar yaşlı, Cumhuriyet kadar gürbüz
bir ağacım. 600 yılı geride bıraktım. Tek
başıma bir orman gibi, tek başına Türkiye
kadar zengin olan memleketimi beklerim.
9
10
Tophane Surları’ndan şehir merkezine bakış
11
12
Tarihe açılan kapı
Birçok medeniyete ve farklı dinlere ev sahipliği yapan Bursa, Müslümanlık, Hristiyanlık
ve Musevilik dinlerine ait eserlerin yer aldığı önemli merkezlerden biridir. Özellikle
M.S. 325 yıllarından 1563’e kadar 17 kez toplanmış olan ve Hristiyanlık dini için büyük
önem taşıyan konsül toplantılarından 1. ve 7.’si İznik’te yapılmıştır. İznik, Hristiyan alemi
için Türkiye’de bulunan 8 kutsal hac merkezinden en önemlisidir.
İlk kez M.Ö. 2. asırda yerleşim gören Bursa, Roma ve Bizans dönemlerinden sonra Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk başkenti olarak en görkemli yıllarını yaşamıştır.
Osmanlılar’ın ilk 6 padişahının yaşadığı kentte, 127 cami, 45 türbe, 34 medrese, 25 han,
37 hamam ve 14 imarethane bulunmaktadır.
13
Yeşil Türbe ve Yeşil Cami
14
Yeşil Türbe
Yıldırım Bayezid’in oğlu Çelebi Sultan Mehmet tarafından 1421’de yaptırılmıştır. Türbe, kentin doğusunda yer alan Yeşil semtinde,
Yeşil Cami’nin karşısındaki tepe üzerindedir.
Sekiz köşeli planı ve alt kattaki mezar odasıyla Selçuklu kümbetlerinin devamı görünümündeki türbenin iç kısmı, “Çini cenneti” olarak nitelendirilir. Renkli sır ve mozaik çini tekniklerinin uygulandığı çini süslemeleriyle eşsiz bir yapıya sahip Yeşil Türbe’nin, renkli ve
geometrik motifli çinilerle bezenmiş olan mihrabı, bir sanat başyapıtı olarak kabul edilmektedir. Ceviz ağacından geçme tekniği ile
yapılmış, geometrik motiflerle süslü kitabeli kapısı, Osmanlı ahşap işçiliğinin en güzel örneklerindendir.
15
Ulu Cami
16
Ulu Cami Kuzey Kapısı
Ulu Cami
Ulu Cami, Bursa’nın en görkemli camisi ve en önemli tarihi yapılarındandır. Evliya Çelebi’nin ifadesi ile Bursa’nın Ayasofyası’dır.
Ulu Cami, Osmanlı Devleti’nin dördüncü hükümdarı Yıldırım Bayezid tarafından 1396-1399 yılları arasında yaptırılmıştır. Deprem ve
yangın gibi felaketlerin ardından pek çok kez onarılan Ulu Cami, Bursa’nın en çok ziyaret edilen dini ve tarihi mekanlarındandır.
Ulu Cami’de, hiç çivi kullanılmadan 6 bin 666 parçanın birbirine geçmesiyle yapılan minber, yerli ve yabancı ziyaretlerden büyük ilgi
görmektedir. Şimşir ve ceviz ağaçlarından yapılan minberde, daha o tarihlerde güneş sistemi gezegenlerinin motiflerinin nakşedilmesi görenlerin ilgisini çekmektedir. Cami’nin minberinin restorasyonu 2008 yılında BTSO tarafından yaptırılarak, ilk günkü haline
kavuşması sağlanmıştır.
17
Koza Han
18
İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth ve eşi Edinburgh Dükü Prens Philip, 2008 yılında BTSO ev sahipliğinde Koza Han’ı ziyaret etmişti.
Koza Han ve Tarihi Hanlar
Koza Han, Ulu Cami ile Orhan Cami
arasındaki geniş alanda yer almaktadır. 1492 yılında II. Bayezid İstanbul’daki
cami ve medresesine gelir temin etmek
için yaptırmıştır. İki katlı handa, 50’si üst
katta, 45’i alt katta olmak üzere 95 oda
bulunmaktadır.
gelmiştir. İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth
ve eşi Edinburgh Dükü Prens Philip’in,
2008 yılındaki Türkiye ziyaretine Bursa
da dahil edilerek, Bursa Ticaret ve Sanayi
Odası’nın ev sahipliğinde Koza Han’da
öğle yemeği ve defile organize edilmiştir.
Tarihi İpek Yolu’nun en önemli pazarlarından olan Koza Han, şehirde ipekçiliğin
doğduğu mekan olma özelliğiyle yerli
ve yabancı turistlerin ilgi odağı haline
Koza Han’ın da bulunduğu “Hanlar
Bölgesi”nde Kapalı Çarşı, Fidan Han, Tuz
Han, Pirinç Han, Kapan Han, İpek Han,
Geyve Han, Emir Han, Tahıl (Galle) Hanı,
Kütahya Hanı, Şadırvanlı Han, Bezir Hanı,
İvaz Paşa Hanı gibi tarihi mekanlar da bulunmaktadır. Bazı hanlarda kısmi restorasyon çalışmaları yapılırken, bazılarının
restorasyonu devam etmektedir. Hanlar
Bölgesi çevresinde yapılacak çalışmalarla, tarihi dokunun tam olarak gün yüzüne çıkarılması hedeflenmektedir.
19
20
Gölge oyunları, Bursa’da Karagöz Evi’nde sahnelenmeye devam etmektedir.
Hacivat ve
Karagöz
Halk dilinde Karagöz olarak anılan Türk gölge oyununun karakterleri Hacivat ve Karagöz, yüzyıllar öncesinden günümüze ulaşmıştır. Hacivat ve Karagöz’ün yaşadıkları
yer, Bursa olarak kabul edilmektedir. Bu yüzden Bursa’da “Uluslararası Bursa Karagöz
Kukla ve Gölge Oyunları Festivali” düzenlenmektedir. Bursa’da Hacivat ve Karagöz
için bir anıt mezar yapılmıştır. Mezarın karşısındaki Karagöz Müzesi’nde ise sürekli
gölge oyunları sahnelenmektedir.
21
700 yıllık Osmanlı Köyü Cumalıkızık, mimarisiyle geçmişi günümüze taşıyor.
22
Cumalıkızık
Bursa’nın tarihi ve turistik mekanlarının başında gelen Cumalıkızık Köyü, Uludağ’ın eteklerinde kurulmuştur. Osmanlılar’ın Bursa civarına yerleşmeye başladığı yıllarda kurulan
köy, tarihi dokusunu bugünlere değin korumuştur.
Cumalıkızık, 700 yıllık geçmişiyle erken Osmanlı döneminin kırsal sivil mimari örneklerini barındıran açık hava müzesi görünümündedir.
23
İznik, Hristiyan alemi için Türkiye’de bulunan 8 kutsal hac merkezinden en önemlisidir.
24
İznik
Bursa’nın 86 kilometre kuzeydoğusunda yer alan İznik ise doğal güzelliklerinin
yanı sıra, büyük bir kültürel ve tarihi mirasa da ev sahipliği yapmaktadır. Roma,
Bizans ve Osmanlı dönemlerinden kalma yapılar, ilçede görsel zenginlik oluştururken, zengin yeşil dokusu, zeytinlikleri, bağları, meyve bahçeleri ve gölüyle
ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir.
İznik, aynı zamanda Hristiyan alemi için de kutsal mekanların başında gelmektedir. Senato Sarayı’nda 325 yılında “I. Konsül”, 787 yılında ise Ayasofya Kilisesi’nde
“7. Konsül” toplantıları yapılırken, bu toplantılarda alınan Hristiyan dünyası için son
derece önemli kararlar, bugün halen geçerliliğini korumaktadır. Osmanlı egemenliğine girdikten sonra en parlak dönemlerini yaşayan ilçe, çinicilikte geldiği noktayla da
adını tüm dünyaya duyurmuştur.
25
Türkiye’nin en yaşlı çınarı
İnkaya Çınarı
İnkaya Çınarı, Türkiye’nin en yaşlı çınarı olarak bilinen doğa harikası bir ağaçtır.
Bursa’nın anıt ağaçları arasındadır. Uludağ yolunda, Osmanlı Devleti’nin ilk köylerinden olan İnkaya Köyü’nde bulunur. 35 metre boyu (12-13 katlı bir apartman
kadar), 9.2 metre çevresi vardır. Her bir dalı 3-4 metre kalınlığında bir ağaç büyüklüğündedir. 600 yıllık tarihi ile Bursa’nın geçmişine tanıklık etmiştir. Altında çay
bahçesi, et lokantası, market, hediyelik eşya dükkanları bulunur. Köyde yaşayan
85 ailenin geçim kapısı olmuştur.
26
Irgandı Köprüsü
Dünyadaki 4 çarşılı köprüden biri olan Irgandı Köprüsü, Bursa’nın önemli tarihi yapılarından biridir. Gökdere üzerinde bulunan köprü, 1442 yılında yaptırılmıştır. Tarihi kaynaklara göre köprüde, 31 dükkan ve bir mescit ile 2 adet depo (ahır) bulunduğu belirtilir. Yunan işgalinde tamamen tahrip edilen ve sonraki yıllarda da ticari misyonunu
kaybeden köprü, restore edilerek yeniden Bursalılar’a kazandırılmıştır.
Irgandı Köprüsü,
dünyadaki 4 çarşılı
köprüden biridir.
Yıllarca kentin ticari hayatının canlı tutulmasında önemli bir rol üstlenen tarihi Irgandı
Köprüsü’nde, son 5 yıldır Bursa’nın geleneksel el sanatları yaşatılmaktadır. “Sanat köprüsü” kimliğine kavuşan Irgandı’da, hat, ebru, tezhip, minyatür, sedefkarlık, ahşap oymacılığı, nakkaşlık, Bursa bıçakçılığı ve İznik çiniciliği gibi geleneksel sanatlar yeniden hayat
bulmuştur.
27
Kent Müzesi
Kent Müzesi
Bursa Kent Müzesi, 2004 yılından bu yana kentin eski adliye binasında hizmet veren,
Bursa’nın 7 bin yıllık zaman diliminde geçirdiği değişim ve dönüşümlerin sergilendiği
müzedir. İki katlı binanın, birinci katında kronolojik, ikinci katında tematik bir düzenleme vardır.
Müzede Bursa’da yaşamış 6 Osmanlı padişahının balmumu heykelleri, geleneksel ticaret hayatını canlandıran dekorlar, kentin topografik maketi gibi objelerle ziyaretçilere
bilgi sunulmaktadır. 2006 yılında Portekiz’in başkenti Lizbon’da düzenlenen Avrupa
Müze Forumu’nun (EMF) yıllık toplantısında, Bursa Kent Müzesi’ne EMF Takdir Belgesi
verilmiştir. Bursa Kent Müzesi, kentin merkezi konumundaki Heykel Meydanı’nda yer
almaktadır.
28
Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi
Tofaş Anadolu
Arabaları Müzesi
TOFAŞ Bursa Anadolu Arabaları Müzesi, Türkiye’nin ilk ve tek Anadolu Arabaları
Müzesi’dir. Umurbey Mahallesi’nde toplam 17 bin metrekarelik alanı kapsayan eski bir
ipek fabrikası, TOFAŞ tarafından restore edilerek, Haziran 2002’de müze haline getirilmiş
ve ziyarete açılmıştır. Müzede 2 bin 600 yıl önceye ait bir tekerlekten, TOFAŞ tarafından
üretilen motorlu araçlara kadar uzanan geniş bir zaman tüneline girilmektedir.
Bursa’da bir mezarda bulunan ve daha önce Bursa Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen 2
bin 600 yıllık savaş arabası müzedeki en önemli eserlerdendir. Türkiye’nin çeşitli illerinden getirilen kağnılar, at ve öküz arabaları, top arabaları, ot arabası, odun arabası gibi
pek çok tarihi araba, çok ince işlemlerden geçirilerek restore edilmiş ve burada sergilenmiştir. Müzede ayrıca TOFAŞ üretimi 8 otomobil de yer almaktadır.
Müzeye bağlı tarihi
Umurbey Hamamı,
Türk hamam kültürünü
yansıtıyor
29
30
Cennete Açılan Kapı
31
Bursa, tarihi zenginliklerinin yanında yeşili,
dağı, denizi ve gölleriyle eşsiz güzelliklere
sahiptir. Marmara Denizi’nin güneydoğu
ucunda, Uludağ’ın kuzeybatı yamaçlarında kurulan kent, özellikle 1940’lardan sonra ovaya doğru genişlemiştir.
diğeri de Uluabat Gölü’dür. İlin en önemli
akarsuyu Susurluk Çayı’nın bir kolu olan
Nilüfer Çayı’dır. Uludağ’ın güney yamaçlarından doğan ve yine Uludağ’dan kaynaklanan birçok küçük dere ile beslenen
Nilüfer Çayı, Bursa Ovası’nı sular.
İlde en büyük yükselti 2.543 metre ile
Uludağ’dır. Kentin güneydoğusunda yer
alan ve bölgenin en önemli yükseltisini
oluşturan Uludağ, yaz ve kış aylarında,
turizm olanakları sağlamaktadır. Bursa’da,
dağ ve deniz arası karayolu ile 60 dakika
sürmektedir.
Bursa il sınırları içinde birçok büyük ve
verimli ova bulunmaktadır. Bunlardan en
önemlisi Bursa Ovası’dır.
Bursa sınırları içinde iki önemli göl bulunmaktadır. Bunlardan biri Marmara
Bölgesi’nin en büyük gölü olan İznik Gölü,
32
27 arkeolojik, 1 doğal, 3 kentsel SİT alanına sahip olan, 2042 adet korunması gereken anıtsal, dinsel, kültürel ve sivil yapıyı
barındıran kent, birbirinden farklı özellikleriyle birçok gezgin ve tarihçinin akınına
uğramıştır. Şehrin eteklerinde kurulduğu
Uludağ (Olympos Dağı), tarihteki ilk Hris-
tiyan keşişlerin inzivaya çekildikleri yerleşim yerlerinden biridir ve aynı zamanda
Türkiye’nin en büyük kış ve doğa sporları
merkezidir.
Bursa’nın Osmangazi, Yıldırım, Nilüfer,
Gürsu, Gemlik, Kestel, Mudanya, İznik, Orhangazi, Karacabey, Mustafa Kemal Paşa,
İnegöl, Yenişehir, Keles, Orhaneli, Büyükorhan ve Harmancık olmak üzere 17 ilçesi bulunmaktadır.
33
Kış turizminin merkezi Uludağ, kayakseverlerin gözdesi
34
Uludağ
Yeşil Bursa’nın doğal güzelliklerinin başında Uludağ gelmektedir. Uludağ, Bursa’nın 36
kilometre güneyinde yer alır. 1961’de Milli Park ilan edilen Uludağ, ülkenin önemli kış
turizmi ve kayak sporları merkezidir. Kayak sezonuna yönelik beş telesiyej, yedi teleski
ve bir teleferik bulunmaktadır.
Yaz aylarında kampçılık, trekking ve günübirlik piknik alanı olarak ziyaret edilen Uludağ,
iklimsel özellikleri nedeniyle de 171’i endemik toplam bin 320 bitki türüne ev sahipliği
yapmaktadır. Kışın beyaz örtünün altında kalan dağ, mart ve ağustos ayları arasında
çiçek cennetine dönüşmektedir. Uludağ’da bulunan nadir tür sayısı 16 olarak belirlenirken, dünya ölçeğinde nesli tehlikede olan 3 bitki türü ile Avrupa ölçeğinde nesli tehlikede olan 54 tür yine Uludağ’ın eteklerinde hayat bulmaktadır.
35
Gölyazı’nın başlıca geçim kaynağı balıkçılıktır
Gölyazı
Bursa sınırları içinde, doğa ile tarihin bir arada yaşadığı başka bir eşsiz güzellik de Uluabat Gölü kıyısındaki Gölyazı Köyü’dür. İlkbaharda yükselen sular nedeniyle yarı bellerine
kadar su içinde kalan ağaçlar, yine bu sularda süzülen ördekler, Arnavut kaldırımlı dar
sokaklar; antik çağda Apolyont olarak bilinen bu köyün güzelliklerinden yalnızca birkaçıdır. Tümüyle SİT alanı olan bu bölge, özellikle Apollont Tapınağı ve kilisesi ile dikkati
çeker.
36
Tirilye’nin eşsiz manzarası
Tirilye
Marmara Denizi kıyısında Mudanya ilçesine 11 kilometre uzakta yer almaktadır. Tarihi çok eskilere dayanan bir yerleşim yeridir. Bizans kasabası Tirilye, 1330’larda Osmanlı
kasabası olmuş, 1924’teki mübadele ile Girit ve Selanik göçmenleri kasabaya yerleştirilmiştir. Tirilye, zeytincilik uğraşından dolayı 1963’de Zeytinbağı adını almıştır. Barbunya
balığının anavatanı olarak bilinen Tirilye, sahildeki balık lokantaları ile büyük ilgi çekmektedir. Birinci derecede SİT alanı olan beldede, 7 kiliseden 3’ü ayaktadır, 3 manastırdan sadece Aya Yani kısmen ayakta kalabilmiştir. 1909’da papaz okulu olarak inşa edilen
Taş Mektep’in de meslek yüksek okulu olarak kullanılması planlanmaktadır.
37
Kuş Cenneti
Bursa - Çanakkale yolunun 45. kilometresinde yer alan Kuş Cenneti ise, Bursa’nın bir
başka doğal ayrıcalığıdır. Tavuskuşları başta olmak üzere; sülün, keklik gibi birçok kuş
çeşidinin barındığı Kuş Cenneti, mavi selvi, limoni selvi, ladin, sedir gibi ağaçlarıyla da
görülmeye değer gerçek bir cennettir. Kuş bilimcilerin inceleme yapmak için bol bol
ziyaret ettikleri Kuş Cenneti, güzelliğiyle tüm ziyaretçilerini büyüler.
Su Uçtu
Şelalesi
Mustafakemalpaşa’dan 10 kilometre uzaklıkta bulunan Su Uçtu, doğayla baş başa
kalmak isteyenlerin, bu isteklerine fazlasıyla cevap veren bir yerdir. Bölgeye adını
veren 11 çağlayan, yılların yorgunluğunu
bir anda insanın üstünden silip atabilecek
bir etkileyiciliğe sahiptir. 38 metre yükseklikten, kendisini özgürlüğe bırakan suların
mutluluk dolu şarkısı insanın ruhunda
bambaşka duyguların kapılarını aralar.
38
Misi Köyü’ne genel bakış
Misi Köyü
Bursa’nın merkezinden yalnızca 12 kilometre uzaklıkta, doğallığından hiçbir şey kaybetmemiş başka bir güzellik de Misi Köyü’dür.
Köy, sınırsız yeşilliği, söğütleri, meyve ağaçları ve bir köprü gibi gökyüzüne
uzanan kavak ağaçlarıyla, antik çağda başlayan bir öykünün, günümüze
kadar gelen duygu dolu cümlelerini yazar. Köy meydanındaki kahvehanesi, rengarenk boyalı tipik Osmanlı evleri ve güler yüzlü insanlarıyla Misi
Köyü, saflığın en doğru anlatımıdır.
39
40
Eğitime Açılan Kapı
41
42
Okul Öncesi,
İlköğretim, Lise
Nüfusunun yüzde 57’si 34 yaşın altında olan Bursa’da, 2009-2010 eğitim öğretim yılında, 851 okulda 482 bin öğrenci öğrenim görmektedir. Bunların yaklaşık 26 bini okul öncesi, 325 bini ilköğretim
ve 131 bini de lise öğrencilerinden oluşmaktadır.
Okullaşma oranları, okul öncesinde yüzde 23, ilköğretimde yüzde 100 ve ortaöğretim kurumlarında da yüzde 94’tür.
Bursa, mesleki ve teknik eğitimdeki öğrenci sayısıyla yüzde 59’luk bir oran yakalayarak, Türkiye ortalamasını geride bırakmış, Avrupa Birliği ortalamasına yaklaşmıştır. İl genelindeki 84 meslek lisesinde 76 bin 743 öğrenci mevcuttur.
Bursa ayrıca, 2003 yılında başlayan “Eğitime Yüzde 100 Destek Kampanyası” kapsamında yapılan
hayırsever yatırımlarıyla Milli Eğitim’e en çok katkı sağlayan illerin başında gelmektedir. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, milyonlarca dolarlık eğitim kampüsleriyle bu dev desteğin önemli bir ayağını
oluşturmaktadır.
43
Uludağ Üniversitesi’nde 40 bin civarında öğrenci eğitim görmektedir.
44
Uludağ
Üniversitesi
Türkiye’nin en büyük üniversitelerinden
biri olan Uludağ Üniversitesi (UÜ), 1975
yılında eğitim öğretime başlamıştır. 40 bin
civarında ön lisans, lisans, yüksek lisans ve
doktora öğrencisiyle ülkenin en kalabalık
üniversitelerinden biri olan UÜ, öğretim
üyesi sayısı itibariyle 750 öğretim üyesi ile
12. sırada yer almaktadır.
Öğretim elemanları ve çalışanlarıyla birlikte yaklaşık 5 bin kişilik büyük bir kurum
olan Uludağ Üniversitesi, ÜniversiteSanayi İşbirliği Geliştirme Uygulama ve
Araştırma Merkezi’nde de çeşitli araştırma
projeleri yürütmektedir. Bu faaliyetlerin
yürütülmesinde başta Bursa Ticaret ve Sanayi Odası ile Bursa Sanayici ve İşadamları
Derneği olmak üzere çeşitli oda, dernek
ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapılmaktadır.
Kent merkezine 15 kilometre uzaklıkta
geniş bir alanda faaliyetlerini sürdüren
üniversitede, Tıp, İktisadi ve İdari Bilimler,
Mühendislik ve Mimarlık, Veteriner, Ziraat,
Eğitim, İlahiyat, Fen Edebiyat, Güzel Sa-
natlar ve Hukuk Fakülteleri olmak üzere
on fakülte, çoğu ilçelerde olmak üzere on
dört meslek yüksekokulu, iki yüksekokul,
bir devlet konservatuarı, lisansüstü eğitimin verildiği üç enstitü ve 16 araştırma
merkezi vardır.
Uludağ Üniversitesi, Güney Marmara
Bölgesi’nin en büyük sağlık kuruluşlarından biri olan Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ne de sahiptir.
45
46
Spora Açılan Kapı
47
Kentin gururu
Bursaspor, timsah
ile sembolize
ediliyor.
48
Bursaspor
Ülkenin en güçlü futbol takımlarından biri olan Bursaspor Kulübü, 1963 yılında Bursa’da
faaliyet gösteren 5 amatör kulübün birleşmesinden doğmuştur. Kulüp renklerini
Uludağ’ın karından ve ovanın yeşilinden almaktadır. Bursaspor’un amblemindeki 5 yıldız, kurucu takımları temsil etmektedir.
Bursaspor, kurulduğu günden bu yana 2. lig şampiyonluğu elde etmiş, 1. ligde Başbakanlık Kupası ve Avrupa Kupa Galipleri Kupası için yarışmış, Avrupa 5.’si olmuş, Federasyon Kupası almış, UEFA Inter-Toto Kupasına katılmaya hak kazanmış ve lig tarihinde üç
kez gol kralı çıkarmıştır.
2009 yılı ise Bursaspor için adeta milattır. Teknik Direktör Ertuğrul Sağlam yönetiminde
yakaladığı istikrarı 2009-2010 sezonuna da taşıyan Bursaspor, tarihinin bütün rekorlarını
alt üst ederek, kentte 7’den 70’e herkesin gurur kaynağı olmuştur.
49
50
Türkiye’ye
Açılan Kapı
Bursa, sahip olduğu tüm değerlerin sinerjisiyle kentin simgeleri haline gelmiş ve ülke
genelinde bilinen pek çok markanın da anavatanıdır. Bunlar arasında Bursa kumaşı, Bursa
havlusu, Bursa kaplıca ve hamamları, İznik Çinisi, Bursa Bıçağı, İskender Kebabı, cantığı,
kestane şekeri, İnegöl Köftesi, Kemalpaşa Tatlısı sayılabilir.
51
Bursa Kumaşı
Bursa, asırlar boyunca Osmanlı kumaşçılığının merkezi olmuş, padişah kaftanları için
kumaşlar Bursa tezgahlarında dokunmuştur. Bursa, bu muhteşem kumaşları dokuyan
tezgahlara 15. yüzyılda sahip olmuştur. İpekli dokumacılık 16. yüzyılda Avrupa’da ve
dünyada ün yapacak kadar gelişmiştir. Öyle ki Batı’da, satılan kumaşların kalitesini anlatmak için “Hakiki Bursa Kumaşı” diye takdim edilmeye başlamıştır. Bursa kumaşlarındaki renkler, doğal boyalarla sağlanmıştır. Bursa kumaşları, gelişen teknolojiyle beraber
bugün tekstil kentinin adını dünyaya duyurmaya devam etmektedir.
52
Bursa Havlusu
Roma İmparatorluğu’ndan beri bir kaplıca kenti olan Bursa, havlu ve bornozları ile de
ünlüdür. Havlu, 18. yüzyılın başlarında ilk defa Bursa’da üretilmiştir. Osmanlı Sarayı’nı
ziyaret eden İngiliz Kralı’nın havluyu beğenerek ülkesine götürmesi ile dünyaya dağılmıştır. En makbul olanları kara tezgahlarda üretilenleridir. Bu tezgahlarda günde yalnız
4-5 tane üretilmektedir. 40-50 yıl öncesine kadar el tezgahları ile dokunan Bursa havlu
ve bornozları, bugün dev bir sektör oluşturarak önemli bir ihraç kalemi olmuştur.
53
Bursa
Bıçağı
Türkiye’nin bıçakçılık merkezlerinden olan
Bursa’nın kendine özgü bıçağı meşhurdur. Çekiçle dövülerek yapılan Bursa bıçağı keskin ve sağlam olur. Bursa bıçakları,
bugün Tarihi Irgandı Köprüsü üzerinde,
geleneksel el sanatlarının icra edildiği
dükkanlarda varlığını sürdürmektedir.
54
Bursa Kaplıca ve
Hamamları
Bursa’nın doğal ayrıcalıklarından biri de şifalı kaynak suları ve bu sulardan rahatça
yararlanabilmek için inşa edilmiş kaplıcalarıdır. Roma ve Bizans dönemlerinde
yapılan kaplıcalar, daha sonradan harap olmuşsa da ardından inşa edilen Türk
hamamları, Roma plan tipinden oldukça etkilenmiştir. Bursa’nın kaplıca suları şehrin batısında bulunan Bademli Bahçe ve Çekirge bölgelerinden çıkmaktadır. Her
iki bölgeden çıkan suların kimyasal analizleri farklı olup, Çekirge sularına çelikli,
Bademli Bahçe sularına ise kükürtlü sular denmektedir. Kaplıcaların en önemlileri,
Kükürtlü Kaplıca, Eski Kaplıca, Yeni Kaplıca ve Kara Mustafa Kaplıcası’dır. Ayrıca
Çekirge’deki otellerde de termal su bulunmaktadır.
55
İznik Çinisi
İznik’te ilk olarak 15. yüzyılda ortaya çıkan çinicilik, çok kısa zamanda büyük gelişme
gösterdiğinden şehre “Çinili İznik” adı verilmiştir. İznik’te üretilen çinilere de “İznik çinisi” denmiştir. 17. yüzyılda İznik’e gelen Evliya Çelebi, Seyahatnamesi’nde şehrin dokuz
mahallesinde halkın çini ve çanak çömlek imal ederek geçimini sağladığını anlatmıştır.
Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde gerileme gösteren çini sanatı,
1993’de açılan İznik Eğitim ve Öğretim Vakfı ile bir kez daha hayat bulmuştur. Vakıf,
yapılan araştırmalar neticesinde, İznik çinisini 400 yıl aradan sonra yeniden üretmeye başlamıştır.
Dubai’de pek çok işe imza atan Vakıf, Abu Dabi’de dünyanın 2. büyük camisinin
kaplamasını gerçekleştirmiştir. Vakıf ayrıca İngiltere’de Prens Charles’ın himayesinde çalışan The Oxford Centre Of Islamic Studies için de 400 metrekarelik alanı
kaplayacak çini panolar hazırlamaktadır.
İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’in Mayıs 2008’de ziyaret ettiği ve hayran kaldığı Bursa
Yeşil Cami ile külliyesinin çini süslemeleri ise çini sanatının ulaştığı son nokta olarak
kabul edilmektedir.
56
İskender Kebabı
İskender Döner Kebap, ilk olarak 1867 yılında Bursalı İskender Usta tarafından yapılmıştır ve İskender Usta’nın Kayhan Çarşısı’ndaki dükkanından, önce Bursa’ya sonra da tüm
Türkiye’ye yayılmıştır. Döner kebabın diğer ızgara etlerle birlikte küçük parçalar halinde
kesilmiş ince pidenin üzerine yerleştirilmesi ile hazırlanan İskender Kebap, yoğurt, salçalı sos ve servis edilirken üzerine gezdirilen eritilmiş tereyağı ile sunulan lezzetli bir
yemektir. İskender Kebap genellikle üzüm şırası ile servis edilir.
57
Bursa Cantığı
Cantık, Bursa’ya has bir pide çeşididir. Kıymalı, kuşbaşılı ve kaşarlı yapılır. Doğu yöresi pidelerine göre
daha az baharatlı ve hamuru biraz daha mayalıdır.
1800’lü yılların başında Kafkaslar’dan Bursa’ya gelen cantık, kısa sürede halkın gözdesi olur. Odunlu
fırında ve kısık ateşte pişen cantığın ideal şekli ince
ve uzun olanıdır. Körpe dana ve koyun döşünden
yapılan cantığın tadı gün geçtikçe yayılır ve zamanla kentin vazgeçilmez lezzetlerinden biri olur.
Kestane
Şekeri
Bursa’nın bu ünlü şekeri, kentin adıyla
özdeşleşmiş önemli simgelerden biridir.
Kabukları soyulmuş kestaneler, kaynayan
şerbetin içinden bir süre sonra kestane
şekeri olarak çıkar. Bursa’da üretilen kestane şekerinin ünü Türkiye sınırları dışına
taşmıştır. Bugün Bursa’da yapılan kestane
şekerleri, Japonya’ya bile satılmaktadır.
58
İnegöl Köftesi
İnegöl Köftesi, tüm Türkiye’de zevkle yenen bir köfte türüdür. 19. yüzyılda Balkanlar’dan gelen göçmenlerin burada da yapmayı
sürdürdükleri küçük ızgara köfte, 1930’lu yıllarda Bursa’da “İnegöl Köftesi” adıyla satılmaya başlanmış ve ünü Türkiye’nin her yerine
yayılmıştır.
Kemalpaşa
Tatlısı
Önceleri peynir tatlısı olarak bilinen bu tatlı, 1930 yıllarında Mustafakemalpaşa ilçesinde üretilmeye başlanmış
ve bütün yurda yayılmıştır. Koyun peyniri, yumurta, un
ve irmikten hazırlanan hamur, yuvarlak kurabiye şekli
verilerek, fırında pişirilir. Kaynayan şekerli şerbetin içine
atılan kurabiyeler nefis bir tatlıya dönüşür.
59
60
Sanayi Üssü Bursa
61
Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan Bursa,
yüzyıllar boyu özellikle ipekböceği yetiştiriciliği, sentetik, polyester iplik, pamukluipekli kumaş ve kadife üretimiyle öne
çıkmış, bu durum Bursa’ya tekstil alanında
tarihi bir kimlik kazandırmıştır.
Bursa, coğrafi konumundan dolayı hızlı
bir gelişim süreci yaşayarak, zamanla ticari
hayatın tüm renklerini bünyesinde barındırır hale gelmiştir. Bursa’da tekstil kadar
öneme sahip olan bir başka sanayi dalıysa otomotiv sektörüdür. Dev otomotiv
üretim tesislerini bünyesinde barındıran
Bursa, Türkiye’nin “Detroit”i olarak anılır.
Bugün Türkiye’deki her iki araçtan biri
62
Bursa fabrikalarında üretilmektedir. Kentte, otomotiv ve tekstilin yanı sıra, gıda ve
tarım sektörleri de büyük önem taşır.
Bursa, ekonomik yönüyle, Türk ekonomisinin geliştirilmesi ve yeni ivmeler kazandırılmasında aktif ve yönlendirici bir gücü
temsil etmektedir. Ülke ve bölge ekonomisinin gelişimine, ihracat yönüyle döviz
girdisi sağlanmasına ve sanayi altyapısının
güçlenmesine sağladığı katkılarla Bursa,
Türkiye ekonomisine kan pompalayan
ana damarlardan biridir.
Bursa, sanayi tesislerinin sayısı, kurulu güç
kapasitesi miktarı itibariyle, “Türkiye’nin
Sanayi Üssü” durumundadır. Kent, ülke
ekonomisine sağladığı katma değer açısından İstanbul, Kocaeli ve İzmir’den sonra
4. sırada yer almaktadır. Sosyo-ekonomik
gelişmişlik düzeyi itibariyle de İstanbul,
Ankara, İzmir ve Kocaeli’nden sonra 5.
sırada bulunmaktadır. Bursa, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından en son açıklanan
2009 yılı verilerine göre, 2 milyon 550 bin
645 kişilik nüfusu ile nüfus sıralamasında
4. büyük ildir.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) tarafından yapılan 250 büyük firma sıralaması
incelendiğinde, kentte 164 firmayla ilk sırayı tekstil-konfeksiyon sektörünün aldığı
Türkiye’nin ilk organize sanayi bölgesi
görülmektedir. İkinci sırada 65 firmayla
otomotiv ana ve yan sanayi, üçüncü sırada ise 64 firmayla makine ve metal sanayi
yer almaktadır.
Yüksek ihracat potansiyeline sahip olan
Bursa’da özellikle çok çeşitli kumaş, konfeksiyon, suni ve sentetik iplik, havlubornoz, pamuk ipliği, makina, otomobil
ve yedek parça, çeşitli gıda maddeleri, yaş
meyve ve sebze, deri konfeksiyon, tütün,
zeytin gibi maddeler, ihracatın en önemli kalemlerini oluşturmaktadır. Bursa’dan
gerçekleştirilen ihracatın en büyük kısmı, Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere ve
ABD’ye yapılmaktadır. Bursa ihracatta,
İstanbul’dan sonra 2. sırada yer almaktadır.
Kent, endüstriyel gelişime paralel olarak
istihdam oranıyla da ön sıralarda yer alır.
İşyeri ve çalışan sayılarına göre Bursa, Marmara Bölgesi’nde İstanbul’dan sonra 2. sırada bulunmaktadır.
63
64
Otomotiv Sektörü
Türkiye’nin “Detroit”i olarak tanımlanan
Bursa, otomotiv sektörünün kalbinin attığı merkez olarak bilinmektedir. TOFAŞFIAT, OYAK-RENAULT, KARSAN-PEUGEOT
gibi dev otomotiv üretim tesislerini bünyesinde barındıran kent, Türkiye’nin otomotiv üretim üssü pozisyonundadır.
Türkiye’deki her iki araçtan biri Bursa
fabrikalarında üretilmektedir.
Bugün Bursa’da binek tipi otomobil,
kamyonet, minibüs-midibüs ve kamyon
üretiminin gerçekleştirildiği üç adet araç
üretim fabrikası ve dolayısıyla pek çok
yan sanayi firması mevcuttur. Bu firmalar,
kentte motorlu kara taşıtları için çok sayıda parça ve aksesuar imalatı yapmaktadır.
Otomotiv sektörü, Bursa’nın imalat sanayisinde, gerek üretim çeşitleri, gerekse üretim miktarları açısından en geniş faaliyet
alanına sahip sektördür. Türkiye’deki her
iki araçtan biri Bursa fabrikalarında üretilmektedir. Ancak ekonomik kriz, otomotiv
sektörünü de etkilemiş ve krize bağlı olarak düşüş görülmüştür.
2009’da Türkiye’de üretilen toplam otomobil sayısının yüzde 73’ü, kamyonetlerin
yüzde 50’si, küçük kamyonların yüzde 21’i,
büyük kamyonların yüzde 5’i ve minibüslerin yüzde 1’i Bursa’daki üç fabrika tarafından üretilmiştir. Toplamda ise 2009’da
Türkiye’de üretilen araçların tamamının
yüzde 62’si Bursa menşelidir.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası kayıtlarına
göre, il genelinde otomotiv ana ve yan
sanayinde faaliyet gösteren üye sayısı bin
793 olup, otomotivin sektörel dağılımdaki
payı yüzde 5.3’tür.
65
Bursa, Türkiye’deki sentetik iplik üretim kapasitesinin yüzde 75’ine sahiptir.
66
Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü
Otomotiv sektöründeki ağırlığıyla anılan
Bursa, aynı zamanda eski bir tekstil kentidir. Bursa’da oluşan toplam katma değerin yüzde 25’i tekstilden elde edilmektedir.
İlin geleneksel sektörü olan tekstilin modernleşme aşamasına geçişi 1938 yılında
Merinos Yünlü Dokuma Fabrikası ve İpekiş
Fabrikası’nın kurulması ile başlamıştır.
Günümüzde Bursa tekstil sanayisi, iplikten
konfeksiyon üretimine kadar çok geniş
bir ürün yelpazesine sahiptir. İl genelinde tekstil sektöründe faaliyet gösteren 8
binden fazla çeşitli büyüklüklerde işyeri
bulunmaktadır. Bursa, Türkiye’deki sente-
tik iplik üretim kapasitesinin yüzde 75’ine
sahiptir.
Tekstil sektörü, genel olarak pamuklu dokuma, suni ve sentetik iplik üretimi, yünlü
dokuma, fantezi iplik üretimi, örme ve trikotaj, havlu, boya-apre-emprime, konfeksiyon, hazır giyim şeklinde alt sektörlere
ayrılmaktadır. Ancak, bu alt sektörler içerisinde, ekonomik etkinlik açısından en büyük pay, suni ve sentetik iplikten dokuma
ürünlerine aittir.
Bugün Bursa, ileri teknoloji ve yüksek kapasiteye sahip tesisleriyle bölge ve ülke
ekonomisinin itici güçlerinden biridir.
Zorlu rekabet koşullarında ayakta kalmak
isteyen Bursalı tekstil firmaları, Ar-Ge faaliyetlerine ve tasarıma ağırlık vermiş; nano
teknoloji ile üretilen teknik tekstil ve akıllı
kumaş ürünlerini dünyaya ihraç eder hale
gelmiştir.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı
üyelerin 4 bin 809’u tekstil sektöründe
faaliyet gösterirken, sektörel payı yüzde
14.1’dir. Hazır giyim ve konfeksiyon sektöründe ise bin 683 üye bulunurken, sektörel payı ise yüzde 4.9’dur.
67
İnşaat ve Yapı Sektörü
Bursa, son zamanlarda artan turizm yatırımlarının yanı sıra ulusal ve uluslar arası
markaların alışveriş merkezi, konut, yapı
market, teknoloji mağazası ve hastane
gibi zincir yatırımları için de önemli bir
merkez haline gelmiştir.
2015 yılına kadar Bursa’da oluşacak konut
ihtiyacını öngörmek ve konut talebi ile
arzını etkileyecek unsurları ortaya koymak amacıyla yapılan değerlendirmeler,
kentin 2015 yılına kadar toplam 238 bin
adet konut ihtiyacı olacağını göstermektedir. Konut ihtiyacı ile konut talebini belirleyen unsurların başında demografi ve
nüfus gelişmeleri gelmektedir. Bursa bu
açıdan Türkiye nüfus artış hızı ortalamasının oldukça üzerinde bir hıza sahiptir ve
68
hızlı nüfus artışı, kent kaynaklı nüfus artışı
ile net göç hareketlerinden oluşmaktadır.
Resmi veriler, Bursa ilinin, Türkiye’nin en
yüksek net göç alan ili olduğunu ortaya
koymaktadır. 2009 yılı sonu itibariyle il genelinde yaklaşık 727 bin adet konut stoğu bulunurken, Bursa konut satışlarının,
Türkiye konut satışlarının ortalama yüzde
3,5’ini oluşturduğu bilinmektedir.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı
inşaat ve yapı sektöründe faaliyet gösteren firmalar, toplam üye sayısının yüzde
15.4’ünü oluşturarak, 5.251 üyeye ulaşmıştır.
BTSO’nun 2009 yılı “Yeni Kurulan-Kapanan
Firma İstatistikleri”ne göre, Bursa’da
2009’da açılan firmaların toplam sermayeleri yaklaşık yüzde 40’lık bir düşüşle 303
milyon 273 bin TL düzeyinde kalmıştır.
Yeni kurulan firmaların sermayelerine
göre sektörel dağılımları incelendiğinde
ise inşaat ve yapı kooperatif firmaları ilk
sırada yer almaktadır.
Makine - Metal
Sektörü
Bursa’da özellikle ihracat açısından hızla
büyüyen bir diğer sektör de makine ve
metal sektörüdür. Sektör, şu an Bursa’da
mal çeşitliliği ile 50’den fazla ülkeye ürünlerini ihraç etmektedir.
Tekstil makineleri, ambalaj makineleri,
CNC hidrolik pres, hidrolik makas ve ağır
makineler üretim ve ihraç kalemlerinin
önemli bölümünü oluşturmaktadır. Aynı
zamanda metal sanayinde büro ekipmanları, sanayi ekipmanları ve otomobil yan
sanayi ham maddesi olarak metal işleme
de söz konusudur.
Makina sanayinde faaliyet gösteren firmaların çoğu, döküm ameliyesinden, nihai
kullanım safhasına kadar geniş bir işlem
sürecine sahiptir. Genelde endüstriyel mal
şekliyle üretim yapan bu kuruluşlar, ağaç
işleyen makinalar, elektrik makinaları, özel
endüstri makinaları, tekstil makinaları,
metal işleyen makinalar ve ziraat makinaları imalatı yapmaktadır.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası kayıtlarına
göre, il genelinde makine metal sektöründe faaliyet gösteren firma sayısı 2.820
olurken, sektörel dağılımdaki payı yüzde
8.3’tür.
69
Gıda Sektörü
Bursa’nın doğal şartlar itibariyle uygun bir
fiziki konuma sahip olması, tarım ürünlerinin, kalite, miktar ve çeşit yönünden zenginlik göstermesine imkan sağlamaktadır.
Bursa’da gıda endüstrisiyle ilgili hemen
her dalda faaliyet gösteren firmalar bulunmaktadır.
Özellikle meyve suyu, alkolsüz içki,
konserve, konsantre salça üretiminde
Bursa’da mevcut kapasiteler, ülke genelinde önemli bir yer tutmaktadır. Bursa,
70
gıda sektöründe gerçekleştirdiği üretim
değerleriyle bölge ve ülke ekonomisinde
ciddi bir ağırlığa sahiptir. Konserve gıda,
işlenmiş gıda ve süt ürünleri göz önüne
alındığında, Türkiye’ye mal olmuş büyük
firmalar Bursa’da yer almakta ve kapasitelerini her geçen gün daha da geliştirmektedir. İldeki konserve ve salça fabrikalarının büyük bölümü, dondurulmuş
gıda üretimi de gerçekleştirmektedir. Bu
nedenle, ilden yaş sebze - meyve ihracatı
olduğu gibi dondurulmuş gıda ürünü ih-
racatı da yapılmaktadır. Meyve sebze mamulleri ihracatını 1996’dan bu yana yüzde
47, yaş meyve ve sebze ihracatını ise yüzde 160 artıran Bursa, ihracat gelirini daha
da yukarılara taşımak için gayret göstermektedir. Kent, Türkiye’nin dondurulmuş
gıda üretiminin yüzde 61’ini, meyve suyu
üretiminin yüzde 26’sını, salçanın yüzde
64’ünü, sofralık zeytinin ise yüzde 60’ını
karşılamaktadır. Bursa ayrıca, Türkiye’deki
kestane şekerinin neredeyse tamamını
üretmektedir.
Tarım Sektörü
Bursa’nın fiziki konumunun ve iklim şartlarının uygunluğu, tarımsal yapıya, kalite,
çeşit ve miktar yönünden zengin bir görünüm kazandırmaktadır. Tarım faaliyetleri
içerisinde, bitkisel üretim, hacim ve değer
itibariyle hayvansal üretimden önde gelmektedir. Tarım sektörü, Bursa’da önemli
bir istihdam sağlamaktadır. Bursa’da yaratılan tarımsal ürünler, aynı zamanda
bunların işlenerek değerlendirildiği gıda
sanayisinin de gelişimine olanak sağlamaktadır.
Bursa’da tarım yapılan kültür arazisi 421
bin hektardır. Bu da toplam alanın yüzde
39’unu oluşturmaktadır. Bursa’da tarımsal
üretimde her yıl artan verimlilik söz konusudur. Bunun nedenlerinin başında, yeni
teknolojilerden faydalanılması, sulama
imkanlarının artırılması ve sulanan arazilerin genişletilmesi, gübre ve ilaçlamaya
büyük önem verilmesi, tarımda bilimsel
yöntemlerden yararlanılması gelmektedir.
Bursa’da üretilen en önemli bitkisel ürünler; buğday, arpa, şekerpancarı, patates,
soğan, tütün, domates, biber, üzüm, zeytin, kestane, incir, şeftali, elma, armut, çilek
ve kirazdır. Bursa özellikle kirazı, ahududusu, çileği, deveci armudu ve siyah inciri
ile dikkat çekmektedir. Siyah incirde hem
üretim hem de ihracatta dünya birincisi
olan Bursa, siyah incir ihracatından milyonlarca dolarlık gelir sağlamaktadır. Yine
kentin önemli tarımsal ürünlerinden olan
deveci armudu da birçok ülkeye ihraç
edilmektedir.
BTSO kayıtlarına göre, gıda, tarım ve hayvancılık sektörlerinde faaliyet gösteren
üye sayısı birlikte ele alınmış ve 4 bin 29’a
ulaşmıştır. Sektörel dağılımdaki payı ise
yüzde 11.8’dir.
71
BOSEN A.Ş.
Enerji Sektörü
Otomotiv ve tekstil alanında tanınan Bursa’da, enerji yatırımları da öne çıkmaya başlamıştır. Kentte güneş enerjisi ve rüzgar türbini gibi yenilenebilir
enerji kaynakları konusunda yatırım girişimleri başlamıştır. Bu alanda Bursa’da
2007’de 21 enerji şirketi kurulurken, 2008’de 18 yeni şirket faaliyete geçmiştir.
2009 yılının ilk 9 ayında ise 8 firma daha kurulmuştur.
Bursa’da enerji sektörü, elektrik ve elektronik sektörünün de katılımıyla sektörel dağılımda yüzde 2,1’lik paya ulaşmıştır ve BTSO’ya kayıtlı 717 üye bulunmaktadır.
72
Bursa Kapalıçarşı
Turizm Sektörü
Teleferik
Uludağ
Gölyazı
Tarihi Belediye Binası
Doğal zenginlikleri, yeşil dokusu, şifalı suları, yaz ve kış turizmi imkanlarının yanı
sıra, Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinin mekansal ve mimari özelliklerini günümüze taşıyan Bursa, benzerine
az rastlanır kültür ve tarih mirasına sahiptir. Bursa’da turizm, geleceğin sektörü olarak görülmektedir.
Her geçen gün yatırımcıların ilgisini çekmeye devam eden Bursa, iki bine yakın
oda kapasitesine sahip milyonlarca dolarlık yeni otel yatırımına tanıklık etmektedir.
Kent merkezine yakın noktalarda faaliyete
geçen ve inşaatı halen devam eden yeni
otel projeleriyle uluslararası zincir otellerin
beş yıldızlı markaları Bursa’yı tercih etmiştir. Bu yatırımların gerçekleşmesinde, tarihi Merinos Yünlü Dokuma Fabrikası’nın
yerine yapılan Atatürk Kongre ve Kültür
Merkezi, kentin jeotermal potansiyelinin
Karabaş-i Veli Dergahı
açığa çıkarılmasıyla ilgili araştırma faaliyetleri, Uludağ’ın “Büyük Gelişim Projesi”
ile yeniden ele alınması itici güç oluşturmaktadır.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın 2009
yılında hayata geçirdiği “Hafta Sonu
Bursa’ya” projesi de kentin turizm hareketliliğine yeni bir ivme kazandırmıştır.
Turizm yatırımlarını artırmaya yönelik çalışmalar sonucunda kentte, 2023 yılında 5
milyon turistin ağırlanması hedeflenmektedir.
BTSO’ya kayıtlı üyelerin sektörel dağılımlarına göre, il genelinde turizm alanında
faaliyet gösteren bin 11 firma bulunurken,
sektörel dağılımda ise yüzde 3’lük paya
ulaşmıştır.
Bursa’da gece
73
74
Sanayinin Çınarı:
Bursa Ticaret ve
Sanayi Odası
75
6 Haziran 1889 tarihinde kurulan Bursa
Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO), 121 yıllık geçmişiyle sanayinin çınarı olmuştur.
Kente ortak fayda yaratmak için, üreten
Bursa’yı kollarıyla sararken, gölgesiyle korumuştur.
Bursalı işadamlarının teşebbüsü ile Koza
Han’ın küçük bir odasında “Bursa Ticaret Odası” adıyla hizmete başlamıştır. İlk
Yönetim Kurulu, Osman Fevzi Efendi
Başkanlığı’nda toplanmıştır. Kurulduğu yıl
odanın üye sayısı 70’tir. 1927’de bu sayı
1815’i bulmuştur.
1907 yılında belediyeye ait küçük bir odada çalışmalarına başlayan Bursa Ticaret
ve Sanayi Odası, 1999 yılından bu yana
Organize Sanayi Bölgesi’ndeki binasında
faaliyet göstermektedir.
Bugün üzerinde önemle durulan “mesleki
ve teknik okulların açılması ve yaşayabilmesi” konusunda büyük çaba gösteren
BTSO, daha o zamanlardan Bursa’nın makine ve madeni eşya sanayinin öncüsü
olan “Hamidiye Sanayi Mektebi”ne maddi
ve manevi yardımlarda bulunmuştur.
Bursa ve bölgesinin ticaret ve sanayi yapısının, ülke ekonomisine daha fazla katkı
yaratacak şekilde biçimlenmesi, üyelerinin mesleki faaliyetlerini uygun koşullarda
yürütebilmesi ve karşılaştıkları sorunların
çözümlenebilmesi amacıyla kurulan Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, bugün ülkenin
76
önde gelen meslek kuruluşları arasında
yer almaktadır.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın 34 bin
59 üyesi bulunmaktadır. 2010 yılı Şubat
ayı itibariyle üyelerin sektörel dağılımına
bakıldığında; yüzde 15.4’ü inşaat ve yapı
kooperatifleri, 14.1’i tekstil, yüzde 11.8’i
gıda-tarım ve hayvancılık, yüzde 8.3’ü makine ve metal sanayi, yüzde 6.6’sı hizmet
sektörü, yüzde 5.3’ü otomotiv ana ve yan
sanayi, yüzde 4.9’u hazır giyim ve konfeksiyon, yüzde 4.8’i nakliye ve ulaştırma, yüzde 3.8’i finans, yüzde 3.3’ü kimya sanayi ve
ticareti, yüzde 3.2’si ağaç-orman ürünleri
ve mobilya, yüzde 3’ü turizm, yüzde 2.8’i
bilişim, yüzde 2.5’i sağlık, yüzde 2.4’ü plastik ve kauçuk, yüzde 2.1’i elektrik ve elektronik, yüzde 1.7’si basın-yayın-matbaa ve
ambalaj, yüzde 1.1’i eğitim, yüzde 1’i deri
ve ayakkabı, yüzde 0.6’sı madencilik ve
yüzde 1.4’ü de diğer sektörlerde faaliyet
göstermektedir. BTSO üyelerinin toplam
sermaye gücü (banka ve banka şubeleri
hariç) 5.3 katrilyon liradır. BTSO’ya kayıtlı
ihracatçı üyeler, 2009 yılı itibariyle 7.7 milyar dolarlık ihracata imza atmıştır.
Üyelerine ‘ortak fayda’ yaratmayı misyon
edinen Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın
bu öncü yaklaşımı, kurumsal felsefesinin
temelini oluşturmaktadır.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası
77
78
Bir masal kenti Bursa...
120 yıllık köklü ve onurlu geçmişi, yaklaşık 5.5 katrilyonluk sermaye gücüne sahip 35 bine
yaklaşan üye sayısı ve sayısız hizmetleriyle Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, ülkemizin en
büyük çatı örgütlerinden biridir.
Böylesine büyük bir güç, kanunla tanımlanmış görevlerini layıkıyla yerine getirdiği için
bir kenara çekilemez. Bizim gibi kurumların üyelerine olduğu kadar topluma karşı da büyük sorumlulukları vardır. Başta eğitim olmak üzere sağlık, spor, güvenlik, kültür ve sanat
bizim gibi toplumlarda desteğe her zaman ihtiyaç duyar. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası,
her zaman toplumun ihtiyaçlarının ve beklentilerinin takipçisi olmuş ve sosyal sorumluluklarını ön planda tutmayı adeta misyon edinmiştir.
1930’lu yıllarda devlet eliyle Merinos ve İpek-iş’in kurulmasıyla tekstil kenti olan Bursa,
1960’lı yıllarda da gerek ilk organize sanayi bölgesine evsahipliği yaparak ve gerekse 2
otomobil fabrikasına kucak açarak; sanayi kelimesinin henüz yanlış telaffuz edildiği bir
dönemde önemli bir cesaret örneği göstermiştir. O nedenledir ki, kentimiz pek çok ilke
imza atabilmiştir. Kentimiz bugün Türkiye ekonomisine katma değer yaratan 4. büyük
kent olma iddiasını, tekstil, otomotiv, makine ve gıda sektörlerindeki önemli markalarını hep bu cesarete borçludur. Ve bu cesarette Odamız’ın çok önemli roller üstlendiğini
açıklıkla söyleyebilirim.
2010 yılına geldiğimizde, Bursa’nın geçmişten günümüze bu değerleri olabildiğince
doğru taşıdığını, değerlerini bir taraftan muhafaza ederken, bir taraftan da üzerine yenilerini kattığını görüyoruz. Geçmişe tanıklık etmeyen kuşaklar ve Bursa’yı iyi tanımayanlar
için daha açık ifade etmek gerekirse; Bursa, tarihi, kültürel ve doğal zenginliklerinin yanı
sıra pek çok ürünün üretildiği bir sanayi üssüdür. Bursa, sanayisi günden güne güçlenirken, aynı zamanda turizm kenti de olabilmeyi başarmış müstesna bir kenttir.
Günümüzde, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın bu müstesna kente yapacağı en büyük
hizmetlerden birinin kentin markalaşmasına katkı koymak olduğunu düşünüyoruz. ‘Bir
ortak fayda kuruluşu’ olarak; koyacağımız bu katkının da, “Bir Masal Kenti Bursa”yı geleceğe daha güzel ve daha yaşanabilir taşıyacağından eminiz.
Celal SÖNMEZ
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası
Yönetim Kurulu Başkanı
79
80
Girişimci yetiştiren topraklar...
Denizli’nin havlusu, Malatya’nın kayısısı, Ordu’nun fındığı, Rize’nin çayı ve Isparta’nın gülü
ünlüdür. Ülkemizin pek çok kentinde yöreye özgün bir yiyecek veya bir motif bulabilirsiniz. Peki Bursa denince aklınıza ilk ne geliyor? Havada uçuşan, bıçak, şeftali, Kozahan, Uludağ, Ulucami, Yeşil Türbe, Kozahan, Karagöz, Cumalıkızık, havlu, zeytin, İskender kebap,
cantık, kestane şekeri kelimelerini duyar gibiyim.
Kentimiz, Osmanlı’ya başkentlik yapmanın ötesinde, ilk 6 padişahın yaşadığı ve halen
onların türbelerine evsahipliği yapan bir kenttir. Yani, tarihi kökleri çok eskilere dayanmaktadır. 1492’de inşa edilen Kozahan’la, ticaretin ilk merkezlerinden biridir. Bursa, planlı
sanayileşmenin ilk adımının atıldığı coğrafyadır. Bursa, aslında tarihi, kültürel, ekonomik
ve doğal pek çok değerin tek bir kelimede telaffuzudur.
Bunları, yolu Bursa’dan geçen herkes bir şekilde biliyor. Ama öyle bir şey daha var ki bu
kentte, tüm bu değerlerin neden bu coğrafyada olduğunu çok iyi anlatıyor. Bursa, en
çok girişimci yetiştiren kenttir. Girişimci yetiştiren bu topraklar, ovasının verimini, dağının
karını ve sanayisinin gücünü, kısacası bugünkü Bursa’yı bu girişimcilerine borçludur.
Türkiye’de her 100 kişiden 6’sının girişimci olduğu ve her 5 kişiden birinin de işsiz olduğu düşünülürse, Türkiye’nin müreffeh bir ülke olmasının tek yolunun girişimci sayısının
artmasından geçtiği daha iyi anlaşılacaktır. Madem ülkemizin temel ihtiyaçlarından en
önemlisi istihdam, o halde Bursa’nın girişimci yetiştirme özelliğinin daha iyi değerlendirilmesi gerekiyor.
İleri teknoloji çağında bile ‘deneyim’ ve ‘deneyim aktarımı’ çok önemli. Bursa, girişimcilik
konusundaki deneyimlerini aktarabilecek yetkinliktedir artık. Yerli ve yabancı yatırımcılar
için bulunmaz bir coğrafya olduğu gibi bir girişimcilik okuludur da Bursa aynı zamanda...
İlhan PARSEKER
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası
Meclis Başkanı
81
BTSO Üst Yönetimin Bursa Hakkındaki Düşünceleri
Ali HAZIR
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Bursa, tarihiyle, kültürüyle, altyapısıyla ve
doğal güzellikleriyle önemli avantajlara sahip bir turizm kentidir. Özellikle de 2008 yılında kentte başlayan planlı dönüşüm; kentin sanayi ve turizm kenti
olarak anılmasını sağlayacak niteliktedir. Bu dönüşüm; gayrimenkul
sektöründeki önemli yatırımlarla birlikte yabancı yatırımcıların da
ilgisini Bursa’ya çekmeyi başarmıştır. Yaşam standartları açısından
kentimizi ve kentlimizi çok daha iyi bir geleceğin beklediğine inanıyorum.
Mehmet ERHAN
Meclis Başkan Yardımcısı
Türkiye’nin nüfusu bakımından 4., ihracatta
2. kenti Bursa’da, şimdi de turizm konusunda önemli vaadler taşıyan adımlar atılıyor.
Gerek yerel yönetimler gerek Odamız ve gerekse sivil toplum kuruluşlarında oluşan turizmden katma değer elde etme yönündeki
bilinç, topluma da sirayet etmeye başladı. Osmanlı’ya başkentlik
yapmış tarihi bir kent için bu bilinç değişimi büyük önem taşıyor.
Tahir YILMAZ
Yönetim Kurulu Üyesi
Kentimizde uzun yıllardır yatırımları bulunan yabancı şirketlerin üst yöneticileri, sık
sık Bursa’nın en önemli avantajının “yetişmiş insan gücü” olduğuna dem vuruyorlar. Türkiye’de planlı sanayi
Bursa’da başladığına göre, yaklaşık 50 yıllık bir üretim kültürünün
nitelikli işgücü yaratması da son derece olağandır. Bu bizim için en
önemli rekabet avantajıdır.
82
Mahmut YILMAZ
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Dünyanın önde gelen ve marka olmuş
kentlerine baktığımızda, kent dinamiklerinin şehir planlamasında çok etkili olduklarını görebiliyoruz. Bursa da geleceğine yatırım yapan, yapılan
yatırımları katma değere dönüştüren ve gereken enerjiyi kendisi
yaratabilen bir potansiyele sahip. Kentimizin “marka kent” olmaması
için hiçbir eksiğimiz olmadığını düşünüyorum. Yeter ki, değerlerimizin farkına varabilelim ve ortak akılla hareket edebilelim.
Mehmet SEYMEN
Meclis Başkan Yardımcısı
1960’lı yılların başında Türkiye’ye otomobil
fabrikalarının kurulması gündeme geldiğinde, Bursa’nın en uygun coğrafya olarak
seçilmesi bir tesadüf değildir. 2000’li yıllarda uluslararası yatırımcılar
hala bu topraklara önemli yatırımlar yapmayı düşündüğüne göre;
Bursa 50 sene önce girişimcilere sağladığı yatırım avantajlarını günümüzde arttırarak devam ettirmiş demektir. Bu önemli bir kazanımdır
ve BTSO’nun bunda çok ciddi emekleri olduğunu düşünüyorum.
M.Celal EĞRETLİ
Yönetim Kurulu Üyesi
Verimli ovadan beslenen bir kentin girişimci sayısının, sermaye gücünün ve entellektüel sermayesinin de güçlü olmasının en iyi
örneğidir Bursa... Dünyaca bilinen siyah incirin memleketi Bursa, sadece tekstili, otomotivi, makinesi, gıdası ile değil aynı zamanda tarihi
ve doğal güzellikleriyle de Türkiye’nin medar-ı iftiharıdır.
Emin NALLAR
Yönetim Kurulu Üyesi
Türkiye’nin en çok göç alan illerinden
Bursa, başta Bulgaristan, Karadeniz ve
Doğu’dan aldığı göçle oluşan kozmopolit yapısını, fırsata dönüştürmeyi çok iyi
becermiştir. Çok kültürlü nüfusunun fikir
zenginliğini en fazla girişimcilik alanında
değerlendiren kentimiz, kente değer katacak yeni yatırımlar konusunda açık olduğu gibi, diğer Anadolu kentleri tarafından örnek alınacak özelliklere sahiptir.
Erdem BAYDAROĞLU
Yönetim Kurulu Üyesi
Eskilerin
deyişiyle
“Yalakçayırı”ndan
Türkiye’nin ilk ve günümüzde de hala en
iddialı organize sanayi bölgesini çıkarmayı başarmış bir kenttir Bursa...Geleneksel
tekstili akıllı tekstile, atlı arabayı son model
otomobile ve metali son teknoloji makineye dönüştüren kabiliyet ve
deneyim, Bursa’nın doğasına ve insanlarının genetiğine adeta nakşedilmiştir. Bursa’nın günümüzde tek ihtiyacının dünya pazarlarıyla
daha güçlü entegrasyon olduğunu düşünüyorum.
Sedat ÇAĞLAR
Yönetim Kurulu Üyesi
Bursa, Türkiye’de polyester ipliğin yüzde
75’ini, binek otomobillerin yüzde 60’ını,
salçanın yüzde 64’ünü üretiyor. Üretim
problemi yok ve oldukça genç nüfusa sahip. Diğer taraftan “bacasız sanayi”yi de yeniden keşfetmeye başladı. Kış turizminde
olduğu kadar yaz turizminde de artık kongre turizminde de ve alternatif sporlarda da Bursa’nın adının kısa vadede çok daha sık telaffuz
edileceğinden eminim.
Erdem ALBAYRAK
Yönetim Kurulu Üyesi
Tarihi İpekyolu’nun en önemli pazarlarından biri olan Kozahan, kentimizin ticari
yaşamının 1400’lü yıllara kadar uzanan
tarihini kanıtlarcasına günümüzde varlığını sürdürüyor. Ticari hayatın köklülüğü,
Bursa’nın bugün Türkiye’nin sanayi üssü olmasının temel nedenidir. Teknolojiye ve değişen dünya koşullarına
seri bir şekilde uyum sağlayan Bursa, bugün, dünya ticaretinde en
rekabetçi kentlerden biri olmaya adaydır.
Erol KILIÇ
Yönetim Kurulu Üyesi
Türkiye’nin 4. büyük ekonomisine sahip
olan Bursa’nın sağlık sektörü açısından da
bölgesinde önemli bir iddiaya sahip olduğunu söylemek mümkün. Gerek nüfusu
ve gerekse kişi başına düşen milli gelirinin
Türkiye ortalamasının üzerinde olması dolayısıyla, yerel, ulusal ve
uluslararası yatırımcılar açısından Bursa, her zaman bir cazibe merkezi olmuştur ve olmaya devam edecektir.
Şakir UMUTKAN
Yönetim Kurulu Üyesi
Bursa’nın adeta efsunlanmış gibi, tarihinin
her döneminde liderlik misyonu taşımış
bir kent olduğuna inanıyorum. Bursa, dağından taşından mıdır, toprağından suyundan mıdır bilinmez, yaşayan herkesin
yaşamaktan gurur duyduğu bir kenttir. Bu
gurur ve kente duyulan sevgi ve sadakat kentte yaratılan değerleri “ortak değer”e dönüştürmeyi her daim başarmıştır ve başarmaya
devam edecektir.
Nihat BALKAN
Genel Sekreter
Türkiye’ye sağladığı katma değer açısından 4. büyük kent olan Bursamız, bir sanayi ve üretim üssü olarak, kendini
uzun yıllardır kanıtlamış bulunuyor. Yakın gelecekte Bursa, ileri teknoloji ve Ar-Ge konusunda da potansiyelini
ortaya çıkaracaktır. Yetişmiş insan gücü, ortak akıl ve teknolojinin nimetleri biraraya geldiğinde, ortaya “yükte
hafif, pahada ağır” diye tanımlayabileceğimiz katma değeri yüksek ürünler ve markalar çıkacağına inanıyorum.
83
Üstün Hizmet Ödülü
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, ortak faydaya hizmet eden kurumsal felsefesi gereği
kentte yaptığı eğitim yatırımlarından dolayı TBMM tarafından 2008 yılında “Üstün Hizmet Ödülü”ne layık bulundu.
BTSO, “Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne ve milletine ulusal ve uluslararası düzeyde üstün hizmetlerde bulunanlara, Türkiye’nin tanıtımına katkı sağlayanlara, halkın refahı,
eğitimi, mutluluğu ve sosyal gelişimi için yararlı hizmetlerde bulunanlara” verilen Üstün Hizmet Ödülü’ne layık görülen “ilk oda” olarak tarihe geçmiştir.
BTSO Yönetim Kurulu Başkanı Celal Sönmez’e, 10 Temmuz 2008 tarihinde TBMM’de
düzenlenen törende, Üstün Hizmet Ödülü’nü, TBMM Başkanı Köksal Toptan vermiştir.
84
Bursa Organize Sanayi Bölgesi
Bursa’nın bir başka özelliği de ülke genelinde planlı organize sanayi bölgelerinin
kuruluşuna öncülük etmesidir. BTSO tarafından kurulan Bursa Organize Sanayi
Bölgesi, Türkiye’nin ilk sanayi bölgesidir.
1961 yılında kurulan OSB’nin yaklaşık 50
yıllık organize sanayi işletme tecrübesi,
yatırımcılar için çok önemli bir avantajdır.
BTSO OSB’de yüksek standartlardaki hizmetleri devam ettirmek için her türlü
altyapı ve bakım hizmeti sağlanmaktadır.
Ayrıca, çöp toplama, yangın söndürme
ve ambulans hizmetleri, firmalara ücretsiz
olarak sunulmaktadır. 2008 yılı itibariyle
BTSO OSB, 670 hektar alan üzerinde 210
fabrikada 30 binin üzerinde istihdam sağlamaktadır.
Ekolojik dengenin gözetilmesine büyük
önem veren Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, fiziksel, kimyasal, biyolojik ve çamur
arıtma proseslerine sahip 50 bin ton kapasiteli atık su arıtma tesisi projesini, 1996
yılında hayata geçirmiştir. Tesisin kapasite-
si 2004 yılında 96 bin m³/gün’e ulaşmıştır.
BTSO Organize Sanayi Bölgesi’nde yer
alan atık su arıtma tesisi, kapasite ve teknoloji olarak dünyada sadece birkaç örneği bulunan bir tasfiye sistemine sahiptir.
BTSO OSB’nin diğer bir yatırımı olan Bursa
Çevre Merkezi, 1997’de Alman Ekonomik
İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı tarafından
finanse edilen bir proje kapsamında kurulmuştur.
Bursa Çevre Merkezi, küçük ve orta ölçekli
işletmelere ulusal ve uluslararası pazarlarda sürdürülebilir rekabet için know-how
desteği vermektedir.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, hem Organize Sanayi Bölgesi’ndeki sanayi tesislerinin elektrik enerjisi ihtiyaçlarını sürekli
olarak karşılamak hem de özel sektörün
enerji üretimine katkısını sağlamak amacıyla, Organize Sanayi Bölgesi’nde BOSEN
AŞ’yi kurarak, doğalgazdan elektrik elde
edecek bir çevrim santralini faaliyete sok-
muştur. 1999 yılında 47 milyon dolarlık
yatırımla hayata geçirilen proje sayesinde,
sanayi tesislerine çevreye zarar vermeden
kesintisiz elektrik enerjisi sağlanmaktadır.
Alt yapı sorunlarının çözülmesi için büyük
hizmetlerin verildiği Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde, sanayinin disiplin içinde
büyümesi amaçlanmaktadır. Planlı kalkınmada belirlenen hedeflere ulaşılması
yönünde önemli rol oynayan OSB, 30 bini
aşkın istihdam kapasitesi, 4.8 milyar doları bulan ihracat hacmi ile ülke ekonomisi
açısından büyük bir değer ifade etmektedir.
Bursa sınırları içinde Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu çerçevesinde tüzel kişilik
sıfatını kazanmış toplam 13 adet organize sanayi bölgesi bulunmaktadır. Ayrıca,
İnegöl Mobilya Ağaç İşleri İhtisas, TOSAB
Bursa Tekstil Boyahaneleri ve Bursa Deri
İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri de kurulma aşamasındadır.
85
Bursa Serbest Bölgesi
Bursa’nın ekonomisindeki önemli taşlardan biri de Bursa Serbest Bölgesi’dir. Serbest Bölge, BTSO öncülüğünde Bursa’nın ithalat ve
ihracat hayatını daha hızlı ve rekabet edebilir düzeye getirmek amacıyla Gemlik’te kurulmuştur. Toplam 40 milyon dolarlık yatırımla
kurulan Bursa Serbest Bölgesi, 2009 yılı sonu itibariyle 168 firmanın faaliyet gösterdiği ve 6 bin 341 kişiye istihdam sağlayan modern
bir endüstri merkezi niteliği taşımaktadır. Tamamen sanayi bölgesi planı ile kurulmuş olan serbest bölge, bu doğrultuda 825 dönümlük bir arazide 11 ay gibi kısa sürede tamamlanarak, Mayıs 2001’de ticari faaliyetine başlamıştır.
Serbest Bölge, Bursa’ya yakınlığı ve lokasyon olarak Gemlik Limanı’nın hemen yanı başında yer alması nedeniyle her geçen gün biraz
daha güçlenmektedir. Serbest Bölge, faaliyete geçtiği günden beri ticaret hacmini her yıl katlayarak artırmaktadır. Bölgede, sanayi
ve ticaret açısından çok stratejik bir noktada olmasından dolayı yabancı yatırımcı sayısı sürekli artmakta ve ekonomiye çok büyük
katkılar sağlamaktadır.
Serbest bölgelerle ilgili mevzuat değişikliklerine rağmen, 2009 yılı sonunda 1.2 milyar dolarlık ticaret hacmini yakalayarak, Türkiye’nin
5. büyük serbest bölgesi olmuştur.
Uludağ Teknoloji Geliştirme
Bölgesi (ULUTEK)
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın ortaklığıyla 2005 yılında açılan Uludağ Teknoloji Geliştirme Bölgesi (ULUTEK), Uludağ Üniversitesi Görükle Yerleşkesi üzerinde 471 bin 230
metrekare alanda yer almaktadır. Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde, otomotiv, tekstil,
gıda, yazılım, iletişim, bioteknoloji, mekatronik, ileri malzemeler / nanoteknoloji, enerji,
iletişim, kimya, çevre, ziraat ve hayvancılık konularında AR-GE çalışması yapılıp, teknoloji geliştirilmektedir. BTSO, Uludağ Teknoloji Geliştirme Bölgesi’ni Bursa’ya kazandırarak,
kentin yüksek teknoloji ve inovasyona yönelik potansiyelini harekete geçirmiştir.
86
Bursa Uluslararası
Fuar Merkezi
Bursa Büyükşehir Belediyesi ile Bursa Ticaret ve Sanayi Odası arasında gerçekleşen protokolle 1997 yılında açılan Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi, kenti görkemli bir fuar merkezine kavuşturmuştur. Fuar merkezi halen
Tüyap Fuarcılık Şirketi tarafından işletilmekte ve her yıl düzenli olarak otomotiv, tekstil, tarım, mobilya, ambalaj ve gıda sektörleri başta olmak üzere,
çeşitli sektörlerde fuar ve organizasyonlara ev sahipliği yapmaktadır.
Tüyap Bursa Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi, katılımcı ve ziyaretçilere
her türlü hizmeti sağlayacak şekilde dizayn edilmiştir. 35 bin metrekare kapalı, 59 bin metrekare açık alana sahip fuar merkezinde, her yıl toplam 20
adet ulusal ve uluslararası düzeyde fuar gerçekleştirilmektedir. Yılda ortalama 750 bin ziyaretçinin geldiği fuar merkezi, Bursa’nın kongre ve turizm
merkezi olma yönündeki adımlarını güçlendiren önemli bir rol üstlenmiş
durumdadır.
Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi
Cumhuriyet döneminin ilk sanayi kuruluşlarından biri olan
Bursa’daki Sümerbank Merinos Yünlü Sanayi Dokuma Fabrikası,
BTSO ve Bursa Büyükşehir Belediyesi işbirliğiyle “Atatürk Kongre
Kültür Merkezi” ve “Merinos Kültür Parkı” olarak hizmet vermeye
başlamıştır.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, kentin turizm potansiyelini artırmak, ticaret ve sanayi fonksiyonlarına yeni bir açılım eklemek
için ihtiyaç duyulan kongre merkezi projesinin yarısını finanse
etmiştir. Toplam 310 bin metrekarelik alanda yapılan kültür
merkezi ve park 50 milyon TL’ye mal olmuştur. Atatürk Kongre ve
Kültür Merkezi olarak değerlendirilen 109 bin 424 metrekarelik
alan, kongre ve konser etkinliklerinin düzenleneceği, opera, bale,
tiyatro gösterilerinin yapılacağı bin 800 ve 800 kişilik salonlar,
sinemalar, konservatuar ve fuar alanlarından oluşacaktır.
87
AB Bilgi Bürosu
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nda, Avrupa Komisyonu Türkiye Bölgesel Bilgi Ağı çerçevesinde “Bursa Avrupa Birliği Bilgi Bürosu” oluşturulmuştur. Büronun amacı, Avrupa Birliği’nin politika ve aktiviteleri hakkında bilgi sağlamak, bu bilgileri ilgililerin kullanımına sunmak, Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki ilişkilerin gelişmesine katkıda bulunmaktır. AB Bilgi Bürosu, Avrupa Birliği konusu henüz
Türkiye’nin gündeminde bu kadar yoğun değilken, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası yöneticilerinin ön görüsü ile 22 Mayıs 1997 tarihinde hizmete girmiştir.
Amerikan Corner
24 Haziran 2003 tarihinde, Gaziantep ve Kayseri’den sonra üçüncü ABD Bilgi Bürosu, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası bünyesinde hizmete girmiştir. Büronun hizmetleri ile iki ülke arasında ticari işbirliği ve Türk-Amerikan işadamlarının, ABD ve Bursa bölgesinde ortak
yatırımlarının artırılması amaçlanmaktadır.
Bursa Kapalıçarşı
Bursa Alışveriş Şenliği
“Bursa Alışveriş Şenliği”, BTSO tarafından ilk kez 2005 yılında, özellikle Bursa ve çevresine ekonomik ve sosyal dinamizm getirmek, Bursa’nın Güney Marmara bölgesindeki
önemini vurgulamak, şehrin alışveriş, kültür, sanat, eğlence, tarih ve doğal zenginliklerini ön plana çıkarmak ve bu yolla öncelikle BTSO üyeleri olmak üzere, tüm Bursa
halkına fayda yaratmak amacıyla organize edilmiştir.
Her yıl sonbaharda düzenlenen şenlik kapsamında, Bursalılar hem büyük indirimlerle alışveriş yapmanın keyfine varmakta hem de
ünlü sanatçıların konserleri ve sokak etkinlikleri ile eğlenmektedir. 10 gün süren proje kapsamında “özel indirimler”, “konser bileti”,
“hediye çekilişine katılabilme imkanı” gibi kampanyalar da düzenlenmektedir. Her yıl Bursa genelinde 3 binin üzerinde mağazanın
çeşitli indirim oranlarıyla katıldıkları şenlik, kent ekonomisine canlılık getirmektedir.
88
Girişimci Güven Endeksi
Türkiye ve Bursa’daki konjonktürel gelişmelerle ilgili genel eğilimi ortaya çıkarmak ve girişimcilerin kısa dönemde geleceğe ilişkin
beklentilerini Bursa iş dünyası ile paylaşmak amacıyla BTSO üyelerine, Girişimci Güven Endeksi anketleri uygulanmaktadır. Girişimci
Güven Endeksi verileri, makro-ekonomik öngörülerin daha isabetli biçimde yapılmasına katkı sağlayarak, Bursa iş dünyasına, ekonomik faaliyetlerine ilişkin kritik kararlara ışık tutmaktadır.
www.btso.org.tr
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, etkinliklerini sürekli olarak güncellenen web sitesi www.
btso.org.tr ’den duyurmaktadır. BTSO’nun internet sitesinde, “Oda İşlemleri” bölümünden “Ticaret Sicil Memurluğu İşlemleri, Oda Sicil Memurluğu İşlemleri, Ticari Vize İşlemleri, Sanayi Müdürlüğü İşlemleri, Dış Ticaret Müdürlüğü İşlemleri” online olarak gerçekleştirilmektedir. Site, “Ticaret Noktası” bölümünde ise üyelere “kredi, indirimli oteller,
ihale ilanları, arz ve talep listeleri ile arz-talep gönder” gibi faydalı hizmetler sunmaktadır. BTSO ile ilgili haber ve fotoğrafların da bulunduğu sitede, fuar duyuruları ve yayınlar
da güncel olarak yer almaktadır.
89
Eğitim Yatırımları
BTSO Eğitim Kampüsü
Açılış töreni, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın
katılımıyla yapıldı.
90
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, eğitim alanında da ilklere imza atmaktadır. Ülke çapında
Milli Eğitim sistemi için örnek model oluşturan “BTSO Eğitim Kampüsü” kentin en büyük
eğitim yatırımı olmuştur. “Eğitime Yüzde 100 Destek” kampanyası çerçevesinde hayata
geçirilen Kampüs, 8 okulu bünyesinde barındırmaktadır. Çevre düzenlemesi ile birlikte
yaklaşık 10 milyon dolara mal olan proje, gelişime açık olarak uygulanmış, sonrasında
kampüse ek eğitim tesisleri inşa edilebilecek şekilde düşünülmüştür. Toplam 130 bin
metrekare arsa üzerine inşa edilen Kampüs inşaat alanı 25 bin metrekaredir. Bursa’nın
en büyük eğitim yatırımı, özel mimarisiyle de fark yaratırken, birçok özel okulda dahi
bulunmayan sosyal tesisleri, spor ve eğitim alanlarıyla Türkiye’ye örnek bir proje olan
yatırım, kombine bir eğitim merkezi özelliği taşımaktadır.
91
Eğitim Yatırımları
BTSO Mesleki Eğitim Kampüsü
92
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, eğitim kampüslerine Yeniceabat’ta bir yenisini daha eklemektedir. Bu kez mesleki eğitim kampüsü ile
yine bir ilke imza atan BTSO, Osmangazi İlçesi Yeniceabat Mahallesi’ndeki 80 bin metrakerelik alanda yaklaşık 20 milyon liraya mal
olacak mesleki eğitim kampüsünün yapımını üstlenmiştir.
İnşaat çalışmaları süren kampüsün, 2011-2012 eğitim öğretim yılında kapılarını açması planlanmaktadır. 3 bin öğrencinin eğitim
alacağı kampüste, erkek endüstri meslek lisesinde mobilya, motorlu araçlar, raylı sistemler, endüstriyel otomasyon ve itfaiyecilik bölümleri; kız teknik meslek lisesinde ise gıda, çocuk gelişimi ve yiyecek-içecek alanları yer alacaktır. Otelcilik ve turizm meslek lisesinde
ise konaklama, seyahat hizmetleri ve yiyecek- içecek bölümlerinin bulunması planlanmıştır. Kampüste ayrıca, kız ve erkek öğrenci
yurtları, kapalı spor salonu, çok amaçlı salon, kantin, 30 odalı turizm otelcilik uygulama oteli, ortak alanlar, açık alan ve spor tesisleri
de bulunacak.
93
Diğer Eğitim Yatırımları
Kükürtlü Ticaret ve Sanayi Odası İlköğretim Okulu
BTSO Hürriyet İlköğretim Okulu
Yıldırım Ticaret ve Sanayi Odası Lisesi
BTSO Gürsu Endüstri Meslek Lisesi
BTSO, Bursa’ya “Kükürtlü Ticaret ve Sanayi Odası İlköğretim Okulu”, “BTSO Hürriyet İlköğretim Okulu”, “BTSO Gürsu Endüstri Meslek
Lisesi” ve “Yıldırım Ticaret ve Sanayi Odası Lisesi” olmak üzere, 4 okul daha kazandırmıştır. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, eğitim öğretim binalarının yanı sıra düzenlediği mesleki kurslar ve sempozyumlarla da eğitime katkıyı aralıksız sürdürmektedir.
BTSO Eğitim Vakfı
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, 2009 yılında BTSO Eğitim Vakfı adıyla bir vakıf kurmuştur. Vakıf bünyesinde kurulan Bursa Tasarım ve
Teknoloji Geliştirme Merkezi (BUTGEM-BEGEV), Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi’ndeki 12 bin metrekare kapalı alanda eğitim vermektedir. BUTGEM’de, sanayide ihtiyaç duyulan yüksek vasıflı teknik elemanlar yetiştirilmektedir. Sac metal kalıp tasarımından moda
tasarımına, CNC freze operatörlüğünden makine tasarımına kadar farklı alanlarda düzenlenen ücretsiz kurslara, mesleğini geliştirmek
isteyen veya yeni teknoloji eğitimleri almak isteyen meslek lisesi, meslek yüksek okulu ve üniversite mezunları ile meslek sahibi olmak
isteyen gençler katılmaktadır.
94
Burslar
1976 yılından bu yana düzenli olarak üniversite öğrencilerine burs veren Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, 2009 yılına kadar 11 bin 455
öğrenciye eğitimini sürdürmesi için destek olmuştur.
Emniyet Güçlerine Destek
BTSO, emniyet ve asayişin daha iyi hizmet olanaklarıyla daha süratli yürütülebilmesi için Bursa İl Emniyet Müdürlüğü ile Organize Sanayi Bölgesi
Polis Merkezi’nin ihtiyaçlarında kullanılmak üzere İl Emniyet Müdürlüğü’ne
toplam 30 adet araç bağışlamıştır. Yine bu kapsamda, Bursa İl Jandarma
Komutanlığı’na da 15 adet araç hibe edilmiştir.
Kentin ortak fayda kuruluşu BTSO ayrıca, Bursa’nın MOBESE sistemi için 3.5
milyon TL destek vermiştir. Protokolü, Vali Şahabettin Harput, BTSO Başkanı
Celal Sönmez ve Eski Emniyet Müdürü Tahsin Demir imzalanmıştır.
Sağlığa Destek
BTSO, bugüne kadar sağlık kurumlarının topluma daha iyi hizmet verebilmesi için birçok destek sağlamıştır. BTSO’nun katkılarıyla
modernize edilen Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) Hastanesi Kulak Burun Boğaz (KBB) Kliniği, tefriş edilen SSK Çekirge Hastanesi
KBB Servisi, SSK Kadın Doğum Ünitesi’nin yenilenmesi ve Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne Eforlu EKG-Treadmil
Cihazı alınması sağlığa yapılan katkılardan yalnızca birkaçını oluşturmaktadır.
Spora Destek
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, kentin gurur kaynağı olan Bursaspor futbol takımına
Mercedes marka özel donanımlı otobüs vererek, spora büyük bir destek sağlamıştır.
Otobüs, görkemli bir törenle takıma teslim edilmiştir.
Timsah Arena Projesi
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası son olarak,
yeni Atatürk Stadyumu’nun 1 milyon
euro değerindeki mimarlık ve mühendislik proje bedelini üstlenerek kentin
önemli değerleri arasında yer alacak Timsah Arena’ya destek vermiştir.
Sanata Destek
Sanata ve sanatçıya büyük önem veren BTSO, Bursa Kültür Sanat
ve Turizm Vakfı’nın organize ettiği Uluslararası Bursa Festivali’ne
her yıl sponsor olmaktadır.
Ünlü sanatçılar Uluslararası Bursa Festivali’nde buluşuyor.
95
Tarihi Mirasın Korunması
Ulu Cami’nin duvarlarını süsleyen eşsiz hat sanatı
Ulu Cami
Bursa’nın 600 yıllık tarihine tanıklık eden, yapımında kesme taş kullanılan 18 kubbeli
Ulu Cami, çeşitli dönemlerde, savaşlardan ve doğal afetlerden zarar görmüş ve birçok
kez onarılmıştır. 1855 depreminde 18 kubbesi birden çöken, 1801 ve 1890 yıllarında da
iki büyük yangın geçiren Ulu Cami’nin benzersiz minberi ve iç mekan hat sanatı uygulamaları, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın desteği ile onarılmıştır. Abanoz ağacından
yapılan minber, vernik ve boyalardan temizlenerek eksik parçaları yeniden yapılmıştır.
Çalışma kapsamında Ulu Cami’nin iç duvarlarındaki hat sanatı uygulamaları da elden
geçirilmiştir.
Ulu Cami’nin mimberinde yer alan güneş sistemi
96
Sümbüllü Bahçe Konağı
BTSO, Osmangazi Belediyesi tarafından kamulaştırılan ve Orhangazi Türbesi’nin doğusunda yer alan Sümbüllü Bahçe Konağı’nın onarımı ve çevre düzenlenmesi için 2.5 milyon TL vererek, Bursa’ya tarihi ve kültürel bir miras hediye etmiştir.
97
98
Tophane Surları’ndan şehir merkezine bakış
99
100