Mikrodalga Destekli, O2N2- Donör Atomlu Makrohalkaların Sentezi

IP-TR-136
Mikrodalga Destekli, O2N2- Donör Atomlu Makrohalkaların Sentezi ve Yapılarının İncelenmesi
Nezihe Başaran1, Ömer Sonkaya2, Muhammet Işıklan1
1
Kırıkkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Kırıkkale-71450-Türkiye
2
Kırıkkale Üniversitesi Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Laboratuarları Kırıkkale-71450- Türkiye
Polieterler, düz zincirli veya halkalı bileşiklerdir. Düz zincirli olanlar podand, halkalı olanlar ise makrosiklik
eter olarak bilinmektedir. Podandlar, düz zincirde NH2, OH, Ph gibi fonksiyonel gruplar bulunduran ve en az
iki heteroatomdan meydana gelen polieter bileşikleridir. Makrosiklik eterler, en az üç heteroatomun etilen,
propilen ve/veya bütilen köprüleri ile birbirine bağlandığı ve üye sayısının en az dokuz olduğu halkalı
bileşiklerdir. Heteroatom veya donör atomu olarak O, N, S ve P atomlarından birisi halkada bulunabileceği
gibi farklı heteroatomları birarada içeren halkalar da vardır. Heteroatom olarak sadece oksijen içerenler taç
(crown) eter, hem oksijen hem de azot içerenler aza-taç eter ve makrosiklik halkaya bitişik benzen halkası
içerenler, benzo-taç eter olarak bilinir. Makrosiklik eterler; koronandlar, kriptandlar, seferandlar ve lariat
eterler olmak üzere dört şekilde sınıflandırılmaktadır[1,2]. Dibenzo-diaza-taç eterler katyonlar anyonlar ve
organik moleküller için ev sahibi moleküller olarak davranabilmektedirler. Birçok iyonlar aminoasitler ile
kompleks oluşturabildiklerinden katalizör ve biyolojik aktif bileşikler olma potansiyeline sahiptirler[3].
Bu çalışmada, O2N2 donör atomlu makrohalkalı bileşikler sentezlenmiştir. Bileşiklerin yapıları, Element analiz,
MS, FTIR, 1H- ve 13C-NMR, spektroskopisi yöntemleri kullanılarak aydınlatılmıştır. Ayrıca termal özellikleri,
TGA ve DSC yöntemleri kullanılarak incelenmiştir.
O
O
O
CH2
HN
H2C
CH3
CH3
NH
O
CH2
HN
H2C
CH3
CH3
NH
O
O
CH2
HN
H2C
CH3
NH
CH3
KAYNAKLAR
[1] Gokel, G. W. 1991. Crown Ethers and Cryptands. Monographs in Supramolecular Chem., Coral Gables,
Florida, U. S. A., 1-63.
[2] Gatto V. J. and Gokel, G. W. 1984. Syntheses of Calcium-selective, Substituted diazacrown ethers: a
Novel, One-step Formation of Bibracchial Lariat Ethers (BiBLES ). J. Am. Chem. Soc., 106 (26 ); 82408244.
[3] Frank Davis, Séamus Higson., Macrocycles: Construction, Chemistry and Nanotechnology
Applications,John Wiley and Sons ltd.,2011
301