05 - Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi

Transkript

BESLENME
DBHAD Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi
www. dbhadergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ BESLENME ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
International Peer-Reviewed Journal of Nutrition Research
Eylül – Ekim – Kasım - Aralık 2015 Sayı: 05 Sonbahar Kış
September-October - November - December 2015 Issue 05 Autumn Winter
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent / Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Issn Print: 2148-4791 Online: 2148-8150
I
DBHAD DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1. Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı hakem
tarafından değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu “yayınlanabilir” yönünde
rapor almayan yayınlar dergimizde yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. Dergimizde yayınlanmaya hak kazanan “Etik
Kurul Raporu” bulunan yayınlara dair etik kurul bilgileri yazılı olarak editörlüğe gönderilmesi
ve sisteme yayın yüklenirken sisteme yüklenmesi zorunludur. Etik kurul raporu olan ve sisteme
bilgisi girilmeyen ya da yazılı olarak editörlüğe bilgileri ulaştırılmayan çalışmalardan doğan her
türlü sorumluluk yazar(lar)’a aittir. Dergimizin hiçbir kurulu ve yetkilisi bu konuda maddi ve
manevi sorumluluk kabul etmez. Dergi kurul ve üyeleri “yetkilileri” Hukuki yükümlülük altına
alınamaz. Her yazar ve yazarlar bu durumu peşinen kabul etmiştir.
2. Dergi hakem ve kurullarında yer alan akademisyen ile diğer yetkililer hakkında yazar(lar) dergi
sistem işleyişi sürecine dair bir talepte bulunamaz. Bulunsalar bile herhangi bir bilgi kendilerine
verilmez, sistem süreci değiştirilmez. Dergimiz ile ilgili her türlü bilgi derginin web sayfasında
www. dbhadergisi.com adresinden edinilebilir.
3. Dergimiz yılda ÜÇ sayı şeklinde çıkmakta her yılın “Nisan – Ağustos – Aralık” aylarının son
günü derginin sayısında bulunan tüm makaleler tek cilt halinde dergi web sistemine yüklenir.
Dergi web sisteminden makaleler tüm okuyucular tarafından indirilir ve ilgili eser “makale” ve
dergimize atıf yapılmak koşulu ile kullanılabilir. Dergimizin tüm sayılarına okuyucular ücretsiz
olarak ulaşmaktadır.
4. Dergimizde yayınlanan tüm makaleler (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004
Belge No: 12880) kalite belgeleriyle ve (2015/03940 / 2015-GE-17289) Marka patent ile güvence
altına alınmıştır. Yayınlanmış olan makaleler kalite, marka patent ve doi bilgileri ile ilgili çalışmanın yazarlarına eserleri hakkında her türlü hukuki hak ve uluslararası güvence sağlamaktadır.
5. Dergimiz basılı ve e dergi olarak yayınlanmaktadır. Print: 2148-4791/ Online: 2148-8150 numarası ile T.C. Kültür Bakanlığından dergimiz hakkında her türlü bilgiye ulaşılabilir.
6. Metin içinde (Yılmaz, 2015: 1) veya (Yılmaz ve diğ., 2015:1) şeklinde kaynak gösterimi, kaynakçada ise YILMAZ, M., (2015). Ketojenik Diyetin Antiepileptik Etkisi, DBHAD “Uluslararası
Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi”, Sayı: 5, Cilt: 3, ss.1-2 şeklinde gösterilir. Tüm yazarlar
dergimizin son güncel sayılarını takip ederek ilgili sayılarda yayınlanan makalelerdeki yazım
formatını kendi çalışmalarında uygulayabilir. İnternet kaynaklarında mutlaka erişim tarihi ve
son ulaşılabilen internet linkinin tamamının başta kaynakça ve metinin kullanıldığı sayfa altında
numaralandırılarak gösterilmesi bir zorunluluktur.
II
7. Kaynakça Türkçe alfabe sıralamasına göre düzenlenir. Tüm yazarlar için derginin son sayısındaki
yazım formatı dikkate alınmak zorundadır.
8. Dergimiz uluslararası indeksli bir dergi olup dergimizde yayınlanan tüm çalışma ve makaleler
derginin yayınlandığı tarih itibariyle ilgili indekslere mail yolu ile ulaştırılır.
9. Dergimizde özgün araştırma, inceleme, derleme, olgu sunumu, proje ve kitap tanıtımı “makale
formatında olmak zorundadır” türünde yayınlara yer verilmektedir.
10. Dergimize gönderilen tüm çalışmalar sisteme yüklendiği şekil ve an itibariyle başka bir dergide
yayınlanmamış, değerlendirmeye alınmamış ve red edilmemiş olması gerekir. Tüm sisteme
yüklenen makaleler yazar(lar) tarafından bu kurallara uyulduğunu kabul etmiş sayılır. Aksi durumda ilgili yazar(lar) hakkında dergimiz hukuki haklarını saklı tutar. Oluşabilecek olumsuzluk
karşısında maddi ve manevi tüm sorumluluk ilgili yazar(lar)’a aittir. Dergimiz T.C. Kanunlarına
göre hareket eder.
III
GENERAL INFORMATION ABOUT DBHAD JOURNAL
1- Our journal is a refereed and internationally indexed journal. Each paper is evaluated by two
referees who are field experts. The articles not reported as “issuable” positively by two field
referees aren’t published in our journal. None of the author(s) can lay a claim on our journal in
this case. Data, concerning the ethics committe of the studies, approved to be published in our
journal, having the Ethics Committee Report, should be submitted to the editors in written and
uploaded to the system with the article. Author(s) should take the responsibility of their articles,
having the Ethics Committee Report, which were not submitted to the editors in written and
were not uploaded to the system. None of the committes and the authorities in our journal are
responsible for pecuniary and non-pecuniary damages. The committes and the authorities in our
journal do not have any legal obligations. Author(s) have accepted this situation beforehand.
2- Author(s) cannot make a demand for the journal’s procedure concerning the academicians in
journal’s referee board and other boards and other authorities. Even if so, they aren’t given any
information, system process cannot be changed. Necessary information about our journal can
be obtained from the website of the journal www. dbhadergisi.com
3- Our journal publishes three times a year, all articles in the relevant volume of journal are uploaded to the web system of the journal in one volume on the last day of the months “April /
August and December” All readers can download the articles from the journal’s web system
and the relevant paper “article” can be used on condition that our journal is cited. Readers can
download all volumes of our journal for free.
4- All articles published in our journal are assured with certificate of quality (ISO 9001-2008 Doc.
No: 12879 & ISO 14001-2004 Doc. No: 12880) and trademark patent ((2015/03940 / 2015-GE17289). Articles published provide their authors with all kinds of legal rights and international
assurance regarding their articles with quality, trademark, patent and doi information.
5. Our journal has both printed and online versions. Necessary information about our journal can
be obtained from the T.R. Ministry of Culture with the number Print: 2148-4791/ Online:
2148-8150
6. Reference within the text should be (Yılmaz, 2015: 1) or (Yılmaz et al. 2015:1), in the reference
part YILMAZ, M., (2015). Antiepileptic Effects Of Ketogenic Diet, DBHAD “International
Peer-Reviewed Journal of Nutrition Research”, Issue:5, Volume:3, pp.1-2. All authors must
follow the latest volumes of our journal and apply the print format of the published articles in
IV
their own papers. It is an obligation to indicate the access date of the internet sources and the
last accessed full internet link in the references and below the page by giving numbers.
7. References are arranged by the Turkish alphabet. The printing format in the last volume of the
journal should be taken into account by all authors.
8. Our journal is an internationally indexed journal, and all articles and papers published in our
journal are sent to relevant indices via e-mail by the publication date of the journal.
9. Original research, analysis, compilation, case study, project and book introduction “have to be
in an article format” and these publications are also included.
10. All papers sent to the journal and uploaded to the system shouldn’t be previously published, not
evaluated and not rejected. All articles uploaded to the system are acknowledged that author(s)
conform to these rules. Otherwise, our journal keeps its legal rights reserved. All material and
moral responsibility regarding a negative situation belong to author(s). Our journal acts in line
with the T.R. Law.
V
İÇİNDEKİLER
ARAŞTIRMA MAKALELERİ
DERLEME MAKALELER
ADOLESANLARDA BESLENME VE EGZERSİZ
FRUKTOZUN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ
DAVRANIŞLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN
Hacı Ömer YILMAZ, Nurcan YABANCI AYHAN
BELİRLENMESİ
1-14
BESLENME VE DİYETETİK ALANINDA SIKLIKLA
Rivahi KALAY, Ayşe Sonay TÜRKMEN
KULLANILAN ÖLÇEKLER
KADINLARIN DİYET DEMİR BİLGİ DÜZEYLERİ
ÜZERİNE BESLENME EĞİTİMİNİN ETKİSİ
Nevin ŞANLIER, Büşra AYHAN, Feride AYYILDIZ
15-28
Saime KUCUKKOMURLER, Suzan SEREN KARAKUS
TOPLU BESLENME NOKTALARINDA ÇALIŞAN
PERSONELİN GIDA GÜVENLİĞİ BİLGİ DURUMLARI:
DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ
47-58
29-46
Burhan BAŞARAN
VI
59-80
BAŞ EDİTÖR
Aslı UÇAR
BAŞ EDİTÖR YARDIMCILARI
Nazan AKTAŞ
Yahya ÖZDOĞAN
İLETİŞİM VE SEKRETERLİK
Esma ASİL
GENEL YAYIN YÖNETMENİ
Murat KORKMAZ
DİL EDİTÖRLERİ
Gökşen ARAS (İngilizce)
Gülsemin HAZER (Türkçe)
İSTATİSTİK VE ÖLÇME DEĞERLENDİRME
Gökhan DELİCEOĞLU
Işık BAYRAKTAR
Saliha ALTIPARMAK
TEKNİK EDİTÖR
Burhan MADEN
ULUSLARARASI YAYIN KURULU
Arash RASHİDİ
Azadeh DAVARİ
Paul JOHNSTON
YÖNETİM KURULU
Ayşe Özfer ÖZÇELİK
Metin Saip SÜRÜCÜOĞLU
Funda Pınar ÇAKIROĞLU
Münevver ARISOY
Çetin YAMAN
Gülten HERGÜNER
Fatih ÇATIKKAŞ
Murat KORKMAZ
Gökşen ARAS
Ali Serdar YÜCEL
Aslı UÇAR
Nazan AKTAŞ
Yahya ÖZDOĞAN
Gökşen ARAS
Av. Onur BAYKAN
Av. Bülent YILMAZ
KAPAK TASARIM
Ozan KARABAŞ
YAYIN KURULU
Aslı UÇAR
Nazan AKTAŞ
Serkan YILMAZ
Yahya ÖZDOĞAN
Murat KORKMAZ
Metin Saip SÜRÜCÜOĞLU
Ayşe Özfer ÖZÇELİK
Funda Pınar ÇAKIROĞLU
Münevver ARISOY
Gülsemin HAZER
Gökşen ARAS
Ali Serdar YÜCEL
Saliha ALTIPARMAK
Esma Asil
Gülten HERGÜNER
Nalan AKDOĞAN
Ümran SEVİL
VII
YAYIN KABUL ETTİĞİMİZ ALAN VE DİSİPLİNLER
• Beslenme Bilimleri
• Diyetetik
• Toplum Beslenmesi ve Beslenme
Eğitimi
• Toplu Beslenme Sistemleri ve Besin
Güvenliği
DISCIPLINES
• Nutrition Sciences
• Dietetics
• Community Nutrition and Nutrition
Education
• Mass Catering and Food Safety
Systems
VIII
DERGİNİN TARANDIĞI İNDEKSLER
IX
DİĞER DERGİLERİMİZ
1. SPOR SAĞLIK TIP BİLİMLERİ DERGİSİ
2. KADIN HASTALIKLARI VE JİNEKOLOJİ
3. ORTOPEDİ TRAVMATALOJİ
4. PAZARLAMA VE PAZAR ARAŞTIRMALARI
5. MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ
6. İKTİSAT VE EKONOMİ YÖNETİMİ
7. MULTİDİSİPLİNER SOSYAL BİLİMLER
8. EDEBİYAT VE İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI
9. OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI
10. HEMŞİRELİK
11. MİMARLIK VE TASARIM
12. PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI
13. MÜZİK VE SAHNE SANATLARI
14. EKONOMİ YÖNETİMİ VE ARAŞTIRMALARI
X
http://www.sstbdergisi.com
http://www.jacsdergisi.com
http://www.otshdergisi.com
http://www.uhpadergisi.com
http://www.hmfdergisi.com
http://www.iibdergisi.com
http://www.uhbabdergisi.com
http://www.uhedergisi.com
http://www.aceddergisi.com
http://www.khsdergisi.com
http://www.mtddergisi.com
http://www.uhpdergisi.com
http://www.uhmadergisi.com
http://www.uheyadergisi.com
Aslı UÇAR
Baş Editör
Değerli Okurlar.,
Değerli Bilim insanları,
Dergimizin bu sayısında 3 araştırma, 2 derleme makale olmak üzere toplam 05 çalışmaya yer verdik. Yapılan
çalışmaların Beslenme ve Diyetetik konusunda yapılacak diğer çalışmalara katkı sağladığını ve yol gösterici
olduğunu umuyoruz. Yaptıkları çalışmalarla dergimize ve alana verdikleri katkılardan dolayı öncelikle yazarlarımıza
teşekkür ederiz. Bu çalışmaların yayınlanmasında makalelerimizi inceleyerek, değerli önerilerini sunan tüm sayı
hakemlerimize ve emeği geçen tüm dergi çalışanlarına ayrıca teşekkür ederiz. Bir sonraki sayımız Nisan ayında
yayınlanacak olup, her geçen sayıda farklı araştırmacılara ait çalışmalara yer vermekten mutluluk duymaktayız.
Şimdiden tüm okur ve yazarlarımıza esenlikler diler saygılarımızı sunarız.
(Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin sistemine
yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda oluşan ya
da oluşacak bir sorunda problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem ve bilim kurulları
sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür. Bu konuda tüm
sorumluluk yazar(lar) a aittir).
Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi
zarar m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak
yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz sahibi bu yükümlülükleri kabul etmez.
Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir
ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren
yayınlara yer verilmez. Olası bir olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi
zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer şahıs ile kurumlar konusunda
dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir
hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve mevcut durumu yazar(lar) ait olup dergimiz
bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm okuyucu,
kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur.
XI
Distinguished Scientists,
In this volume of the journal, we have published a total of 5 papers, 3 of them are research papers and 2 of
them are review papers. We hope that the studies conducted contribute to and lead other studies in the field of
Nutrition and Dietetic. First of all, we extend thanks to our authors for their contributions to our journal and the
field thanks to their studies. We would like to thank all referees of the volume who evaluated the papers and offered
their valuable suggestions for the publication of these papers and the staff of the journal. Our next volume will be
published in April. We feel the pleasure of sharing the papers of different researchers in each volume. We wish all
our readers and authors welfare. Best regards.
(In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the
data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system. Our
journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake any
responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged to give
this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)).
As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published
works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of m-13-14
unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and publisher don’t
accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which contribute to literature
are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political, legal and commercial
content which are against the intellectual property rights are not accepted. in case of a possible negative situation,
author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible material and emotional damage
beforehand. Therefore, our journal’s management and other boards don’t accept any responsibility regarding
the second, third and other persons and institutions under any condition. in this sense, a legal sanction on our
journal and its boards is out of question. The content and the current status of the papers belong to author(s)
and our journal only takes part in the publication of these papers and contribution to literature. Respectfully
announced to all readers, public and followers by publication.
XII
A
CED
DBHAD
ADOLESANLARDA BESLENME VE EGZERSİZ DAVRANIŞLARINI
ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ(1)
FACTORS AFFECTING THE NUTRITION AND EXERCISE
BEHAVIOURS OF ADOLESCENTS
Rivahi KALAY, Ayşe Sonay TÜRKMEN
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Konya Asker Hastanesi Biyokimya Bölümü,
Konya/Turkey
Öz: Bu çalışma, lise birinci sınıf öğrencilerinin beslenme egzersiz
davranışlarını ve bu davranışlarını etkileyen faktörleri belirlemek
amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2012-2013 eğitim
öğretim yılında Konya ili Selçuklu ilçesine bağlı Anadolu ve
Meslek Liselerinde eğitim gören öğrenciler oluşturdu. Toplam 452
öğrenci araştırma kapsamına alındı. Araştırmada veri toplama aracı
olarak literatür doğrultusunda araştırmacılar tarafından geliştirilen
Öğrenci Bilgi Formu, Beslenme Egzersiz Tutum Ölçeği (BETÖ)
ve Beslenme Egzersiz Davranış Ölçeği (BEDÖ) kullanıldı. Veriler,
araştırmacılar tarafından yüz yüze görüşme yöntemi ile toplandı.
Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplarda t
testi, One-Way ANOVA, ileri analizlerde Tukey HSD kullanıldı.
Adolesanların BETÖ puan ortalaması 42.06±8.80, BEDÖ psikolojik yemek yeme alt boyut puan ortalaması 35.13±9.12, sağlıklı
beslenme-egzersiz davranışı alt boyut puan ortalaması 45.63±10.19,
sağlıksız beslenme-egzersiz davranışı puan ortalaması 44.07±7.79,
öğün düzeni alt boyut puan ortalaması 22.26±5.33 idi. Yapılan
değerlendirmede BETÖ puan ortalamasının demografik özelliklerden etkilenmediği bulundu. BEDÖ alt boyut puan ortalamaları
incelendiğinde öğrencinin yaşının, ekonomik durumunun, evde
yemek pişirme yönteminin ve yemek yeme saatinin beslenme
egzersiz davranışlarını etkilediği bulundu. Adolesanların, beslenme
egzersiz tutum ve davranışlarının orta düzeyde olduğu, demografik
özelliklerinin beslenme egzersiz tutumunu etkilemezken beslenme
egzersiz davranışlarını etkilediği belirlenmiştir.
Abstract: This study was done to identify the nutrition exercise
behaviors of the high school one grade students and the factors
influencing these behaviors. The study population was formed
with the students from Anatolian High school and Vocational High
School in Konya city’s center districts in 2012-2013 academic
years. A total of 452 students were included in the study. Student
Information Form, Diet-Exercise Attitude Scale and Diet-Exercise
Behavior Scale were used as a data collection tools. All the data
were collected by face to face interview method. Descriptive
statistics, independent samples t-test, One-Way ANOVA, Tukey
HSD were used to analyze data. Adolescents DEAS mean score
was 42.06±8.80, DEBS values scale psychological eating subscale
mean score was 35.13±9.12, a healthy diet-exercise behavior
subscale mean score was 45.63±10.19, unhealthy diet-exercise
behavior mean score was 44.07±7.79, meal scheme sub-size
average score was 22.26±5.33. In the evaluation of the study it
was understood that DEAS point average wasn’t affected from
the demographic peculiarities. When the DEBS minimum point
average is examined, it is clearly understood that the age of the
student, economical position of the student, cooking method at
home and eating time effect the nutrition exercise behaviors. It
was determined that nutrition exercise attitudes and behaviors of
adolescents are in middle level and their demographic peculiarities
don’t effect nutrition exercise attitudes but these peculiarities effect
nutrition exercise behaviors.
Key Words: Adolescent; Nutrition Behavior; Nutrition Attitude;
Exercise
Anahtar Kelimeler: Adolesan; Beslenme Davranışı; Beslenme
Tutumu; Egzersiz
Doi: 10.17362/DBHAD.2015514268
(1) Sorumlu Yazar: Ayşe Sonay TÜRKMEN, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Konya
Asker Hastanesi Biyokimya Bölümü, Konya / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 12.08.2015
Kabul Tarihi/ Accepted: 17.11.2015 Makalenin Türü: Type of article article (Uygulama Araştırma / Application
Research) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None Etik Kurul İzni Var / Yok “Var” Permission Ethics
Committee “Yes” (Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu’ndan etik izin (Sayı: 2013/156)
1
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI HAKEMLİ BESLENME
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal of Researches
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Journal ofonNutrition
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
/ November / -December
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
(ISO 9001-2008 Belge (Ekonomi)
No: 12879 & (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
www.uheyadergisi.com
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
Giriş
SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE ve ağırlığın kontrolü
Fiziksel aktivite,
enerji dengesi
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
için enerji harcaması olarak tanımlanabilir (Bek,
İNCELENMESİ
Beslenme, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın ko2008).
Yetersiz fiziksel aktivite ve hareketsiz yaşam
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
runması için zorunludur (DemirezenMurat
ve Coşansu,
biçimi
adolesan dönemde obezitenin oluşumunu
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
2005). Sağlıklı nesillerin oluşmasını,Güven
iş gücünün
arttıran nedenlerden
biridir (Günöz, 2001; Öztara
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
ve ekonomik-sosyal refahın artmasını
sağlayacak
vd., 2006). Diyetle birlikte yapılan egzersiz, vütemel unsur yeterli
ve
dengeli
beslenmedir
(Dapi
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilericut
kullanılarak
hazırlanan bu
çalışma, sanayi yağ dokusunun
kas kütlesinin
korunmasını,
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
et al., 2011). Beslenme
bu kadar
önemli
olmasına
ve bazal
metabolik
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakazalmasını
hazırlanan çalışmada
ANOVA
modeli hızın artmasını
rağmen beslenme
bozuklukları
sık görülmekteuygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
destekler. Ayrıca fiziksel aktivite programları
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
dir. Beslenmedeki
bu
olumsuz
değişime,
ev
dışı
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
de sonucave
gidilmiştir.
Elde
pek çokgöre
hastalığın
semptomların
tedavisinde,
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
beslenmenin artmasının,
porsiyon
büyüklüğünün,
komplikasyonların
önlenmesinde
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır. Sonuç
olarak tüketim ve hastalık sübesin çeşitliliğinin,
şekerle
tatlandırılmış
içeceklerin
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma
meydana
gelmektedir.
recinin kalıcı hasar bırakmasını engellemede son
tüketilmesinin neden
olabileceği
bildirilmektedir
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,derece
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat(Nader et al., 2008).
yararlı
ve etkilidir
(Köksal, 2008).
Ülkemizde fiziksel aktivitenin henüz bir yaşam tarzı
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OFdaha
ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
Beslenme bozuklukları,
adolesan
dönemde
halini
almadığı
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
OF görülmektedir.
INDUSTRY AND Fiziksel aktivitenin
HOUSES
sık görülmektedir (Demir, 2005; Gonzales et al., düzenli hale getirilmesi için çocukluk çağından
2007; Erkan, 2011;
Tanrıverdi vd., 2011). Adoözendirici
veofcesaretlendirici
olunması
Abstract: In this study prepared by using data ofitibaren
TSI belonging
to the years
2012-2014,
the consumption
of electricitybilmek
and natural
in industry and houses is statistically
lesanların beslenme
alışkanlıklarını
vegas used
(Bek,with
2008).
Literatür
incelendiğinde adoanalyzed. ANOVA model was applied to the gerekir
study prepared
the use
of different
techniques
for analysis. Moreover,
tests of hypothesis were applied and the research was
bunların ekonomik,
sosyo-demografik
etmenler
lesanlarda
beslenme
alışkanlıklarına
yönelik çok
made more comprehensive. The purpose was to determine
electricity
and natural
gas prices
ve sağlık ile olan ilişkilerini saptamak, beslenme sayıda çalışmaya rastlanmasına rağmen beslenme
alışkanlıklarının neden ve sonuçlarını anlamada egzersiz davranışı ve tutumunu değerlendiren az
yol gösterici olmaktadır (Tanrıverdi vd., 2011). Bu sayıda çalışmaya rastlanmıştır (Yurt, 2008). Bu
dönemdeki yetersiz ve kötü beslenme alışkanlıkları nedenle bu çalışma, lise birinci sınıf öğrencilerin
ileri yıllarda osteoporoz, şeker hastalığı, şişmanlık, beslenme egzersiz davranışları, egzersize karşı
cinsel gelişimde gecikme, kalp-damar hastalıkları tutumları ile bu davranışlarını etkileyen faktörleri
ve bazı organ kanserlerine neden olabilmektedir belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
(Muhsinoğlu, 2007; Erkan, 2011; National CanMateryal ve Yöntem
cer Institute, 2013). Literatürde sağlıklı yaşam
biçimi davranışları; yeterli ve dengeli beslenme, Araştırmanın evrenini, 2012-2013 eğitim öğretim
stres yönetimi, düzenli egzersiz yapma, bireyin yılında Konya ili Selçuklu ilçesine bağlı Anadolu
sağlığını koruma ve geliştirmesine ilişkin sorum- ve Meslek Liselerinin birinci sınıflarında eğitim
luluk alması gibi başlıklar altında ele alınmaktadır gören öğrenciler (15 ve 16 yaş) oluşturdu. Ör(Tambağ, 2011).
neklem büyüklüğü G*Power 3.1.3 programı ile
2
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
bilinen puanı 0.1 puanlık
sapma
içinde %90
güçle TÜKETİM
amacı ile
Yurt, (2008) GÖRE
tarafından geliştirilen bu
belirleyecek şekilde hesaplandı. Araştırmaya dâhil
ölçek beşli likert tipinde (1: hiçbir zaman, 5: daiİNCELENMESİ
olma kriterlerine uygun 452 öğrenci
araştırma
ma)AÇIKGÖZ
13 maddeden oluşmaktadır. Ölçekte yer alan
Murat
KORKMAZ, Hakan
kapsamına alınmıştır.
tümYönetmeni
maddeler olumlu ifade içermekte olup ters
Güven Grup A.Ş. Finans
1
kodlanan soru
bulunmamaktadır. Ölçek toplam
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
Araştırmada veri toplama aracıKilis
olarak
Öğrenci
puanı 12 ile 73 puan arasında değişmekte olup,
Bilgi Formu, Beslenme
Egzersiz Tutum Ölçeği
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ölçekten alınan toplam puanın yüksek olması,
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz Ölçeği
(BETÖ) ve Beslenme
Egzersiz
Davranış
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakbeslenme
hazırlanan ve
çalışmada
ANOVA
modeli arasında olumlu
egzersiz
davranışları
(BEDÖ) kullanılmıştır.
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
bir tutumun
göstermektedir
(Yurt, 2008).
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgazolduğunu
fiyatlarının tespit
edilmesi
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
Öğrenci Bilgi Formu: Araştırmacılar tarafından
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı arttıkça,
elektrik
ve doğalgazÖlçeği (BEDÖ):
Beslenme
Egzersiz
Davranış
literatür doğrultusunda
uzman
görüşüne
baş- sonucuna
fiyatlarınınve
genel
seviyesinde
düşüş gözlendiği
varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
aralığı Kw öğrenci
cinsinden yükseldikçe,
meydana gelmektedir.
Öğrencilerin
beslenme ile ilgili davranışlarını
vurularak oluşturulan
bilgi formunda
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Tüketim,belirlemek
Sanayi, Konut, Anova,
amacıTUİK,
ile Fiyat
Yurt, (2008) tarafından
öğrencilerin demografik
özelliklerini
(yaş,Doğalgaz,
cinsiyet,
geliştirilen bu ölçek beşli likert tipinde (1: Beni
boy, kilo, okul türü, okul başarı durumu, annenin
hiç tanımlamıyor,
Beni
tamamen tanımlıyor),
ECONOMETRIC
ELECTRICITY
AND NATURAL5:
GAS
PRICES
yaşı ve eğitim durumu,
babanınANALYSIS
yaşı ve OF
eğitim
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
45 madde ve 4 alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçek
durumu, kardeş sayısı vb) belirlemeye yönelik
HOUSES
toplam 19 soru yer almakta idi. Araştırmaya 15
yorumu alt boyutlardan alınan puanlara göre
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
ve 16 yaşlarındaki
adolesanlar
alındı. Öğrenciyapılmakta
ölçekte
yer alan 7, 8, 9, 10, 11,
the consumption
of electricity
and natural gas used
in industry olup,
and houses
is statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
lerin boy ve kiloları
beyanlarına
belirlendi
12, 14,
15,
17, 18,
22, 30,was
31, 32, 34, 35, 36,
techniques
for analysis.göre
Moreover,
tests of hypothesis
were
applied
and 20,
the research
made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
ve her öğrencinin Beden kütle indeksi (BKI)
37, 38, 39, 42, 43 numaralı maddeler ters yönde
hesaplandı. Elde edilen veriler BKI persentilleri
kodlanmaktadır. Ölçek alt boyutları;
ile değerlendirildi. Beden kütle indeksi (BKI)
- Faktör 1 ( Psikolojik / Bağımlı Yeme Davranışı);
persentilleri Neyzi ve diğerlerinin (2008) hazır11 maddeden oluşmaktadır (7, 8, 10, 20, 22, 34,
ladığı 6-18 yaş arası Türk çocuklarının yaşa ve
35, 36, 37, 38, 39). Bu alt boyuttan alınabilecek
cinse özel BKI persentil değerleri kullanılarak
puan 11 ile 55 arasında değişmektedir. Alınan
saptanmıştır. Beden kütle indeksi 95. persentilin
puanın yüksek olması psikolojik yeme davranıüzerinde olan çocuklar şişman, 85-95. persentil
şının yüksek olduğunu gösterir.
arasında olanlar kilolu, 5-85. persentil arasında
olanlar normal ağırlıklı, 5. persentilin altındakiler ise düşük ağırlıklı olarak değerlendirilmiştir
(Neyzi vd.. 2008).
- Faktör 2 (Sağlıklı Beslenme-Egzersiz Davranışı);14 maddeden oluşmaktadır (13, 16, 19, 23,
24, 25, 26, 27, 28, 33, 40, 41, 44, 45). Bu alt
boyuttan alınabilecek puan 14 ile 70 arasında
değişmektedir. Alınan puanın yüksek olması
Beslenme Egzersiz Tutum Ölçeği (BETÖ): Öğrencilerin beslenme ile ilgili tutumlarını belirlemek
3
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE
KONUTLAR AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE
sağlıklı beslenme-egzersiz
davranışının
yüksek TÜKETİM
ortalamalarının
(BETÖ
ve BEDÖ) karşılaştırELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
olduğunu gösterir.
ması için bağımsız gruplarda t testi ve One-way
İNCELENMESİ
ANOVA, ileri analizlerde Tukey HSD kullanılarak
Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
- Faktör 3 (Sağlıksız Beslenme-Egzersiz
Davdeğerlendirildi. İstatistiksel anlamlılık düzeyi
Grup12,
A.Ş. Finans Yönetmeni
ranışı);14 maddeden oluşmaktadırGüven
(9, 11,
p<.05 olarak kabul edilmiştir (Sümbüloğlu ve
1
Kilis42,43).
7 Aralık Üniversitesi,
14, 15, 17, 18, 21, 29, 30, 31,32,
Bu alt Elektrik-Enerji Bölümü
Sümbüloğlu, 2000; Aksakoğlu, 2001).
boyuttan alınabilecek puan 14 ile 70 arasında
değişmektedir. veAlınan
Bulgular
konutlardapuanın
kullanılanyüksek
doğalgaz olması
ile elektrik tüketiminin
istatistiksel olarak analiz edilmesi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
sağlıksız beslenme-egzersiz davranışının yüksek
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakAraştırmaya
araştırma daha kapsamlı
hale getirilmiştir.
452 öğrenci
katılmıştır. Araştırmaya
olduğunu gösterir.
katılan öğrencilerin
yaşında ve %40.0’ı
göre de sonuca%67.0’si
gidilmiştir.15
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
- Faktör 4 (Öğün Düzeni); 6 maddeden oluşkız idi. Öğrencilerin okul türüne göre dağılımları
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
maktadır (1, 2, aralığı
3, 4,Kw
5, cinsinden
6). Bu yükseldikçe,
alt boyuttan
alı-da azalma
incelendiğinde
181 öğrencinin (%40.0) Anadolu
fiyatlarda
nabilecek puan Anahtar
6 ile 30Kelimeler
arasında
değişmektedir.
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,Lisesi’nde
Sanayi, Konut, okuduğu,
Anova, TUİK,271
Fiyat öğrencinin (%60.0)
Alınan puanın yüksek olması öğün düzeninin iyi
Meslek Lisesi’nde okuduğu belirlendi. Öğrenolduğunu gösterir.ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
cilerinAND
%36.1’i
ailesinin ekonomik durumunun
NATURAL GAS PRICES
TERMS OF
INDUSTRY
AND düzeyde olduğunu
iyi,IN%60.4’ü
orta,
%3.5’i kötü
HOUSES
Ölçekler 12-14 yaşları arasındaki adolesanlarda
belirtti. Öğrencilerin çoğunluğu (%86.5) evinde
geliştirilmiştir. Aynı ölçeğin 15 ve 16 yaşlarındaki
Abstract: In this study prepared by using data ofen
TSIçok
belonging
to the years
of 2012-2014,
kullanılan
yemek
pişirme yönteminin tenthe consumption of electricity
and natural gas used in industry and houses is statistically
adolesanlarda kullanılabilirliğini
değerlendirme
analyzed. ANOVA model was applied to the study
prepared
with the
different
cerede
pişirme,
çokuseazofbir
kısmı fırında (%6.9)
için ölçek iç tutarlılığına
Ölçeklerin
techniques forbakıldı.
analysis. Moreover,
tests iç
of hypothesis were applied and the research was
ve yağda
kızartma
(%6.6)
olduğunu belirtti.
electricity
and natural
gas prices
tutarlığı Cronbach’s Alpha ile değerlendirildi.
Akşam yemek yeme saatlerine göre dağılımları
İç tutarlılık BETÖ için 0,74, BEDÖ için 0,85
incelendiğinde %38.7’si 18:00-19:00, %45.4’ü
olarak bulundu. Verilerin belirlenen okullarda
19:00-20:00 saatleri arasında, %15,9’u 20:00’dan
uygulanabilmesi için Selçuk Üniversitesi Tıp
sonra yemek yediklerini belirtti. Öğrencilere
Fakültesi Etik Kurulu’ndan izin (Sayı: 2013/156),
harçlıklarıyla aldıkları gıdalar sorulduğunda;
Konya Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden
%30.5’i hamburger-sandviç, %31.5’i bisküvi
kurum izni, ölçekleri geliştiren yazardan elektrokraker, %23.0’ü çikolata-cips, %15.0’i simit-ponik ortamda izin alındı. Adolesanlara çalışmaya
ğaça aldığını bildirdi. Öğrencilere harçlıklarıyla
katılmadan önce çalışma hakkında bilgi verilerek
aldıkları içecekler sorulduğunda ise; %52.0’si gazlı
sözlü onamları alındı.
içecek ve hazır meyve suyu, %30.8’i su, süt ve
ayran, %17.3’ü çay ve kahve aldıklarını bildirdi.
Veriler sınıf ortamında toplandı. Elde edilen
veriler bilgisayar ortamında SPSS 16,0 paket
Öğrencilerin beden kütle indeksine (BKI) göre sınıfprogramında, tanımlayıcı istatistikler için sayı,
laması yapıldığında %26.5’inin zayıf, %62.4’ünün
yüzde, ortalama ve standart sapma, ölçek puan
4
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
VE KONUTLAR
GÖRE
normal, %11.1’ininSANAYİ
şişman/aşırı
şişman AÇISINDAN
olduğu TÜKETİM
%8.6’sı ARALIKLARINA
kendini normal
hisseden, %60.0 hafif
belirlenirken hafif kilolu öğrenci bulunmamakta
şişman hisseden, %31.4 şişman hisseden. BKI’
İNCELENMESİ
idi. Öğrencilerin kendi kilolarını algılama
ne göre
ise 1 kişi zayıf (%2.9), 22 kişi (%62.9)
Murat durumu
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
sorulduğunda %60.0’ı normal, %20.6’sı
zayıf
Yönetmeni
normal,
12 %34.3 şişman idi. akupunktur tedaolduğunu belirtirken %15.0’ı hafif
kilolu,
%4.4’ü
1
Bölümü
visi alanların
(31) %6.5i zayıf, %48.4’ü normal,
şişman/aşırı şişman olduğunu belirtti. Öğrencilerin
%38.7si hafif şişman, %6.5 şişman hissetmekte idi.
Özet : 2012-2014
Yıllarıbulunmadığını
arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
%74.1’i kilo verme
girişiminde
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz normal,
edilmesi %22.6 şişman.
BKI %22.6
zayıf,
%54.8
belirtirken, %11.3’ü
kendiFarklı
kendine
ilaç
şeklindedir.
analizzayıflatıcı
teknikleri kullanılarak
hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
kullanan
(51) %5.9 zayıf, %43.1
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri diyet
uygulanarakZayıflatıcı
araştırma dahailaç
kapsamlı
kullandığını, %7.7’si
diyetisyenle
görüşerek
normal,göre
%39.2
hafifgidilmiştir.
şişman Elde
%11.8 şişman. BKI
yaptığını, %6.9’uyönünde
akupunktur
uygulattığını
hareket tedavisi
edilmiş olup,
yapılan istatistik bulgulara
de sonuca
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
belirtti. Diyetisyenle
görüşen öğrencilerin (n=35)
%11.8 zayıf, %74.5 normal, %13.7 şişman idi.
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
Tablo 1. BETÖ ve BEDÖ Alt Boyut Puan Ortalamaları
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Ölçekler
min.
max.
Ort ± SS
Beslenme Egzersiz
Tutum Ölçeği
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL
13 GAS PRICES
65
42.06±8.80
Beslenme
Psikolojik (Bağımlı) Yemek Yeme
11
55
consumption of electricity Davranışı
and natural gas used in industry and
SağlıklıtheBeslenme-Egzersiz
14houses is statistically
70
Sağlıksız
Beslenme-Egzersiz
Davranışı
22and the research
66 was
techniques
tests of hypothesis were applied
Öğün Düzeni
6
30
35.13±9.12
45.63±10.19
44.07±7.79
22.26±5.33
HOUSES
Egzersiz Davranış Ölçeği
Öğrencilerin BETÖ puan ortalamasının 42.06±8.80
olduğu belirlendi. BEDÖ Psikolojik (Bağımlı)
Yemek Yeme alt boyut puan ortalamasının
35.13±9.12, Sağlıklı Beslenme-Egzersiz Davranışı alt boyut puan ortalamasının 45.63±10.19,
Sağlıksız Beslenme-Egzersiz Davranışı alt boyut
puan ortalamasının 44.07±7.79 ve Öğün Düzen
alt boyut puan ortalamasının 22.26±5.33 olduğu belirlendi (Tablo 1). Buna göre öğrencilerin
BETÖ puan ortalamaları ile BEDÖ alt boyut
puan ortalamalarının orta düzeyde, öğrencilerin
beslenme egzersiz tutum ve davranışlarının orta
düzeyde olduğu söylenebilir.
Öğrencilerin BETÖ ve BEDÖ alt boyut puan
ortalamaları arasındaki ilişki incelendiğinde
BETÖ puanı ile sağlıklı beslenme alt boyut puan
ortalaması arasında pozitif yönde orta düzeyde
(r=.538; p=0.000), sağlıksız beslenme alt boyut
puan ortalaması arasında negatif yönde zayıf
düzeyde (r=-.135; p=0.004), öğün düzeni alt
boyut puan ortalaması arasında pozitif yönde
zayıf ilişki olduğu (r=.372; p=0.000) belirlendi.
Öğrencilerin demografik özelliklerine göre BETÖ
puan ortalamaları karşılaştırıldığında, BKI’ne
göre BETÖ puan ortalamaları açısından gruplar
5
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE (p<0.05)
KONUTLAR AÇISINDAN
ARALIKLARINA
arasından anlamlı fark
olduğu
(Tablo TÜKETİM
derecede
daha yüksekGÖRE
olduğu (p<0.05), öğün
2), şişman/aşırı şişman öğrencilerin, hem zayıf
düzenlerinin daha iyi olduğu belirlendi.
İNCELENMESİ
(p=0.007) hem de normal (p=0.014)Murat
öğrencilerKORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Anne ve babanın mesleği ve eğitim durumları
den, anlamlı derecede yüksek puan aldığı,
zayıf
ile Yönetmeni
BETÖ ve BEDÖ puan ortalamaları açısından
ve normal olan öğrenciler arasında
anlamlı
fark
1
Bölümüanlamlı fark olmadığı belirlendi
gruplar arasında
olmadığı (p=0.769) belirlendi.
(p>0.05).
Öğrencilerin demografik
özelliklerine
göre BEDÖ
ve konutlarda
kullanılan doğalgaz
beslenme,
egzersiz
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakÖğrencilerin
ANOVA
modeli ve kilo kontrolü
alt boyut puan ortalamaları incelendiğinde; psiuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakdavranışlarına
haleBETÖ
getirilmiştir.
göre
puan ortalamaları
Sanayi
ve konutlarda
aralıklarına
göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
kolojik (bağımlı)
yemek
yemetüketim
alt boyut
puan
karşılaştırıldığında,
akşam Elde
yemeği saatine ve
göre de sonuca gidilmiştir.
ortalamaları ile öğrencinin
yaşı arasında anlamlı
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
öğrencilerin kilolarını algılama durumuna göre
genel seviyesinde
farklılık olduğu,fiyatlarının
15 yaşındaki
öğrencilerin
puan sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
BETÖ
puan
ortalamaları arasında anlamlı fark
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydana
gelmektedir.
ortalamasının istatistiksel olarak anlamlı derecede
(Tablo
3); TUİK,
akşam
yemeğini saat 20:00 ve
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,olduğu
Sanayi, Konut,
Anova,
Fiyat
daha yüksek olduğu (p<0.01) belirlendi. Ailenin
daha sonra yiyen öğrencilerin, diğer öğrencilerden
ekonomik durumuna göre sağlıklı beslenme egzer(p18-19AND
=0.043,
p19-20=0.007)
anlamlı derecede düECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
NATURAL
GAS PRICES
siz davranışı alt boyut
puan
ortalamaları
arasında
INkendini
TERMS OF
INDUSTRY
AND
şük;
zayıf
hisseden
öğrencilerin, normal
HOUSES
anlamlı fark olduğu; ekonomik durumunun iyi
hisseden öğrencilerden, anlamlı derecede düşük
düzeyde olduğunu düşünen öğrencilerin hem
Abstract: In this study prepared by using data ofpuan
TSI belonging
the years of belirlendi.
2012-2014,
aldığı to(p=0.031)
the consumption
electricity
natural gas used in industry and houses is statistically
orta düzeyde (p=0.007),
hemof de
kötü and
düzeyde
(p=0.011) olduğunu
Öğrencilerin
beslenme,
egzersiz
techniquesdüşünen
for analysis.öğrencilerden,
Moreover, tests of hypothesis
were applied
and the research
was ve kilo kontrolü
anlamlı derecede yüksek puan aldığı, ekonomik
davranışlarına göre BEDÖ alt boyut puan ortadurumunun orta ve kötü düzeyde olduğunu dülamaları karşılaştırıldığında; psikolojik (bağımlı)
şünen öğrenciler arasında anlamlı fark olmadığı
yemek yeme alt boyut puan ortalamaları ile evde
(p>0.05) belirlendi. Sağlıksız beslenme egzersiz
en sık kullanılan pişirme yöntemi arasında fark
davranışı alt boyut puan ortalamaları ile öğrencinin
olduğu (Tablo 3); pişirme yöntemi olarak tencere
yaşı, cinsiyeti, ailenin ekonomik durumu arasınkullanan öğrencilerin, yağda kızartma kullanan
da fark olduğu; 15 yaşında, Anadolu Lisesinde
öğrencilerden anlamlı derecede yüksek puan
öğrenim görenlerin, ekonomik durumunun kötü
aldığı (p=0.028) belirlendi.
olduğunu düşünen ve kız öğrencilerin anlamlı
Sağlıklı beslenme egzersiz davranışı alt boyut
derecede yüksek puan aldığı, sağlıksız beslenme
puan ortalamaları ile akşam yemeği saati arasındavranışını daha çok gösterdiği belirlendi. Öğün
da fark olduğu (Tablo 3); 20:00 ve daha sonra
sayısı alt boyut puan ortalamaları ile öğrencinin
yemek yiyen öğrencilerin diğer öğrencilerden
cinsiyeti arasında fark olduğu, erkek öğrencilerin
(p18-19=0.036, p19-20=0.023) anlamlı derecede
puan ortalamasının istatistiksel olarak anlamlı
düşük puan aldığı belirlendi.
6
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
VE davranışı
KONUTLAR
Sağlıksız beslenmeSANAYİ
egzersiz
altAÇISINDAN
boyut TÜKETİM
arasındaARALIKLARINA
yemek yiyenGÖRE
öğrencilerden anlamlı
puan ortalamaları ile evde en sık kullanılan pişirme
derecede düşük (p=0.013); harçlıklarıyla çikolata
İNCELENMESİ
yöntemi arasında fark olduğu (TabloMurat
3), pişirme
veya cips alan öğrencilerin simit veya poğaça
KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
yöntemi olarak tencere kullanan öğrencilerin,
alan (p=0.004) ve hamburger veya sandviç alan
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
yağda kızartma kullanan öğrencilerden
anlamlı
öğrencilerden (p=0.035) anlamlı derecede düşük
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
derecede yüksek puan aldığı (p=0.023) belirlendi.
puan aldığı belirlendi.
Öğün düzeni alt ve
boyut
puankullanılan
ortalamaları
açısından
Öğrencilerin
harçlıklarıyla
aldıkları içecek türüne,
konutlarda
doğalgaz
istatistiksel
olarak analiz edilmesi
akşam yemeği saati ve harçlıklarıyla aldıkları gıda
anne ve babasının kilosunu algılama durumuna
Sanayi
ve konutlarda
tüketimfark
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
türüne göre gruplar
arasında
anlamlı
olduğu
ve kilo
verme
girişimine
göre BETÖ puanı ve
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
(Tablo 3), akşam
yemeğini saat 20:00 ve daha
BEDÖ alt boyutları puan ortalamaları arasında
fiyatlarının genel
seviyesinde düşüş
gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
olarak tüketim
sonra yiyen öğrencilerin
18:00-19:00
saatleri
anlamlı
farklılıkSonuç
olmadığı
(p>0.05) belirlendi.
Tablo 2. Öğrencilerin
ve Ailelerinin
Demografik
Özelliklerine
Göre
ve BEDÖ Puan
Anahtar Kelimeler
: Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK,BETÖ
Fiyat
Ortalaması ve Karşılaştırması
Öğrencinin yaşı
15 yaş
16 yaş
t testi
P
ECONOMETRIC
NATURAL
GAS PRICES
BETÖ ANALYSIS OF ELECTRICITY
BEDÖAND
Alt Boyut
Puan Ortalamaları
Psikolojik (bağımlı)
Sağlıklı beslenmeSağlıksız beslenmeHOUSES
yemek yeme
egzersiz davranışı
Ort ± SS
Ort ± SS
Ort ± SS
Ort ± SS
the consumption
of electricity and
natural gas used in46.25±9.60
industry and houses is
statistically
42.52±8.30
36.15±8.80
44.88±7.69
analyzed. 41.13±9.70
ANOVA model was33.06±9.44
applied to the study 44.38±11.22
prepared with the use42.40±7.76
of different
techniques for
analysis. Moreover,3.423
tests of hypothesis were
applied and the research
1.582
1.837
3.217 was
made more comprehensive.
The purpose
electricity and natural0.001
gas prices
0.114
0.001 was to determine0.067
Öğün düzeni
Ort ± SS
22.49±5.33
21.80±5.31
1.288
0.198
Cinsiyet
Kız
Erkek
t testi
P
42.96±8.11
41.46±9.20
1.784
0.075
30.80±9.47
30.92±8.91
-.141
0.888
45.57±9.56
45.68±10.61
-.103
0.918
45.82±7.32
42.90±7.88
3.970
0.000
21.49±4.79
22.77±5.61
-2.516
0.012
Beden Kütle İndeksi
Zayıf
Normal
Şişman/aşırı şişman
F testi
P
41.16±8.53
41.82±8.85
45.60±8.47
4.866
0.008
34.91±9.21
35.18±9.21
35.40±8.57
0.061
0.941
44.90±10.05
45.62±10.44
47.48±8.94
1.133
0.323
43.78±7.81
44.08±7.85
44.68±7.54
0.239
0.788
22.00±5.59
22.26±5.27
22.86±5.07
0.459
0.632
Okul Türü
Anadolu Lisesi
Meslek Lisesi
t testi
P
42.40±7.90
41.83±9.36
0.678
0.498
36.10±8.66
34.48±9.38
1.861
0.063
46.51±8.03
45.05±11.38
1.501
0.134
45.24±6.96
43.28±8.22
2.642
0.009
22.69±4.87
21.97±5.61
1.391
0.165
42.80±8.58
41.85±8.66
38.00±12.17
2.374
0.094
34.01±9.17
35.60±8.99
38.62±9.89
2.790
0.062
47.73±10.36
44.71±9.83
40.06±10.67
7.152
0.001
42.81±7.80
44.55±7.66
48.62±7.59
5.494
0.004
22.72±5.49
22.10±5.13
20.19±6.60
1.955
0.143
Ailenin
Ekonomik
Durumu
İyi
Orta
Kötü
F testi
P
7
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE Göre BETÖ ve
Tablo 3. Öğrencilerin
Beslenme,
Egzersiz
ve Kilo
Kontrolü
Davranışlarına
BEDÖ Puan Ortalaması
ve Karşılaştırması
İNCELENMESİ
BEDÖ
Psikolojik
Sağlıklı beslenmeGüven
Grup (bağımlı)
BETÖ
yemek yeme
Ort ±1 SS
Ort ± SS
Ort ±Bölümü
SS
Kilis 7 Aralık Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Sağlıksız
beslenme-egzersiz
davranışı
Ort ± SS
Evde en çok kullanılan
Yılları arasındaki
TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan bu çalışma,
sanayi
pişirme yöntemi Özet : 2012-2014
41.81±8.53
35.54±8.89
45.67±9.83
44.45±7.60
kullanılan doğalgaz33.77±10.96
ile elektrik tüketiminin46.68±12.40
istatistiksel olarak analiz
edilmesi
Tencerede pişirmeve konutlarda 45.39±8.62
42.84±8.93
Fırında pişirme şeklindedir. Farklı
41.87±11.66
31.13±9.33
44.13±12.30
40.30±8.08
analiz teknikleri
kullanılarak hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli
Yağda kızartma uygulanmıştır. Ayrıca
2.394 hipotez testleri 3.667
0.489kapsamlı hale getirilmiştir.
4.7440
uygulanarak araştırma daha
F testi
0.092
0.026
0.614
0.012
P
Aksam yemek saatiedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
18.00-19.00
43.86±7.86
42.23±8.95
33.92±9.19
46.13±10.30
seviyesinde düşüş36.02±9.29
gözlendiği sonucuna varılmaktadır.
tüketim
19.00-20.00
44.43±7.62
42.89±8.93
46.27±10.07 Sonuç olarak
aralığı Kw cinsinden
yükseldikçe, fiyatlarda
da azalma meydana
gelmektedir.
20.00 ve daha sonra
43.53±8.15
39.28±7.53
35.54±8.25
42.61±9.84
F testi
0.453
4.621
2.605
3.828
Anahtar Kelimeler
P
0.636
0.010
0.075Tüketim, Sanayi, Konut,
0.022 Anova, TUİK, Fiyat
Harçlıkla Alınan Gıdalar
Hamburger-sandviç
42.10±8.16
34.63±9.36
46.25±9.33
43.50±7.00
Bisküvi-kraker
43.01±8.70
45.46±10.38
ECONOMETRIC
ANALYSIS35.39±8.15
OF ELECTRICITY AND
NATURAL GAS45.17±7.56
PRICES
Çikolata-cips
40.56±8.05
34.98±9.58
44.17±11.04
42.87±8.05
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
Simit-poğaça
42.29±9.74
35.84±9.96
46.99±10.03
44.75±9.08
HOUSES
F testi
1.582
0.320
1.298
2.208
P
0.193
0.811
0.274
0.086
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI
belonging
to
the
years
of
2012-2014,
Size göre kendi kilo
the consumption
of electricity and33.27±9.12
natural gas used in industry
and houses is42.46±8.21
statistically
durumunuz
39.88±8.77
45.01±10.25
analyzed. ANOVA
model was applied
to the study prepared
with the use 44.23±7.86
of different
Zayıf
42.77±8.71
35.44±9.23
45.83±10.54
analysis. Moreover,36.74±8.69
tests of hypothesis were
applied and the research
was
Normal kiloda techniques for41.31±9.59
45.37±9.48
45.49±7.02
was to determine46.75±7.56
electricity and natural
gas prices
Hafif şişman made more comprehensive.
45.15±4.69 The purpose
34.10±8.21
44.50±6.48
Şişman
3.528
2.200
0.245
2.143
F testi
0.015
0.087
0.865
0.094
P
Tartışma
Öğün düzeni
Ort ± SS
22.27±5.11
23.29±5.54
21.00±7.46
1.422
0.242
22.91±5.08
22.21±5.41
20.81±5.47
4.065
0.018
22.76±4.85
22.07±5.41
20.90±5.70
23.71±5.09
4.482
0.004
22.27±5.65
22.43±5.34
21.25±5.10
23.35±4.06
1.185
0.315
lıksız beslenme-egzersiz=44.40±1.18; öğün
düzeni=20.75±0.83) belirlenmiştir (Yurt, 2008).
Adolesanların beslenme egzersiz davranış ve
tutumlarını belirlemek amacı ile yapılan bu çalışmada adolesanların beslenme egzersiz tutum
ve davranışlarının orta düzeyde olduğu belirlendi.
Yurt, (2008)’in 12-14 yaş arası adolesanlarda
yaptığı çalışmada da öğrencilerin puan ortalamalarının orta düzeyde olduğu (BETÖ=45.96±1.14;
psikolojik yeme davranışı=36.15±1.11; sağlıklı
beslenme-egzersiz davranışı=46.34±1.30; sağ-
Hatalı beslenme bilgi ve alışkanlıkları bireyi
obeziteye götüren ve yaşam kalitesini bozan en
önemli nedenlerden biridir (Şanlıer vd., 2009).
Çalışmamızda BKI’nin beslenme egzersiz tutumlarını etkilediği, şişman öğrencilerin diğer
öğrencilere göre beslenme ve egzersiz arasında
anlamlı derecede yüksek tutum geliştirdiği belirlenmiştir. Buna ek olarak kendini zayıf hisseden
8
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE
KONUTLAR
AÇISINDAN TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE
öğrencilerin de beslenme
egzersiz
tutumlarının
adolesanların
psikolojik
sorunlarla baş etme
daha kötü olduğu belirlenmiştir. Bu durumİNCELENMESİ
öğyöntemi olarak yemek yeme davranışını daha
rencilerin egzersizi sadece kilo vermek
amacıyla
fazla gösterdiğini düşündürmektedir.
kullandıklarını düşündürmektedir. Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Sağlıklı beslenme ailenin ekonomik durumu
1
Kilis 7tutumlarını
Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
Öğrencilerin beslenme egzersiz
yani sağlıklı
gıdaya ulaşım durumuna paralel
etkileyen diğer unsur akşam yemeği ve yemek
olarak değişmektedir (Tanrıverdi vd., 2011). ÇaÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
saati idi. Aksoydan
ve Çakır,
(2011)’in
lışmamızda
ekonomik
durumunun
iyi olduğunu
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz yaptığı
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi
çalışmada ortaöğretim öğrencilerinin tamamına
düşünen öğrencilerin sağlıklı beslenme-egzersiz
ve konutlarda
aralıklarına göre elektrik
ve doğalgazekonomik
edilmesi kötü olduğunu
yakınının akşamSanayi
yemeği
yediğitüketim
bildirilmektedir
davranışını;
durumunun
(Aksoydan ve Çakır,
2011). Lise öğrencilerinin
düşünen öğrencilerin de sağlıksız beslenme-egzersiz
fiyatlarının
varılmaktadır.
olarak
tüketim belirlenmiştir.
yeme tutumlarını,
yeme genel
davranışlarını
ve benlik
davranışını
dahaSonuç
fazla
gösterdiği
saygılarını belirlemek amacı ile yapılan başka bir
Bu bulgu literatür ile benzerlik göstermektedir.
çalışmada ise öğrencilerin akşam yemeği yeme
Erken adolesan dönemi içerisinde yer alan 15
ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının çok düşük
yaş grubu adolesanların beslenme, davranış gibi
ANALYSIS
OF vd.,
ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
düzeylerde olduğuECONOMETRIC
bildirilmiştir
(Tanrıverdi
IN TERMS
OF INDUSTRY AND
konularda
arkadaşlarından
ve medyadan etkilenme
HOUSES
2011). Bizim çalışmamızda da adolesanların
durumları daha fazladır. Bu nedenle 15 yaşındaki
genelde akşam yemeği yediği ancak yemek saAbstract: In this study prepared by using data ofadolesanların
TSI belonging tosağlıksız
the years of
2012-2014,
beslenme
davranışı gösterme
the consumption
of electricity
atlerinin değişiklik
gösterdiği,
akşam yemeğini
prepared daha
with the
use of olduğu
different belirtilmektedir
olasılığının
yüksek
en geç (20.00 vetechniques
daha sonra)
yiyenMoreover,
öğrencilerin
for analysis.
(Aksoydan
ve Çakır,
2011;
vd., 2011).
electricity
and natural
gas Tanrıverdi
prices
beslenme egzersiz tutumlarının daha kötü olduğu
Benzer şekilde bizim çalışmamızda da sağlıksız
belirlenmiştir. Literatürde akşam yemek saati ile
beslenme egzersiz davranışını daha çok gösteren
beslenme egzersiz tutumları arasındaki ilişkiyi
öğrencilerin 15 yaşında, kız, Anadolu Lisesi’nde
değerlendiren başka çalışmaya rastlanmamıştır.
öğrenim gören öğrenciler olduğu bulunmuştur.
Adolesan döneminde beslenmeyi etkileyen en
Literatürde gençlerin beslenme alışkanlıklarının
önemli faktörlerden biri psikolojik durumlardır.
oluşmasında ailenin beslenme biçimi ve terPsikolojik değişime bağlı olarak adolesanlarda
cihlerinin en önemli etkileyici faktörlerden biri
gereksinimden fazla yeme davranışı görüleolduğu belirtilmektedir (Şanlıer vd., 2009). Bizim
bilmektedir (Torres ve Nowson, 2007). Bizim
çalışmamızda evde en çok kullanılan pişirme
çalışmamızda da adolesanların psikolojik yeme
yönteminin beslenme egzersiz davranışlarını
davranışının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir.
etkilediği belirlenmiştir. Pişirme yöntemi olarak
Ayrıca 15 yaşındaki adolesanların 16 yaşındakitencere kullanılan evdeki adolesanların psikolojik
lere göre psikolojik yeme davranışını daha fazla
yeme ve sağlıksız beslenme-egzersiz davranışı puan
gösterdiği belirlenmiştir. bu durum 15 yaşındaki
9
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
ortalamalarının dahaSANAYİ
yüksekVEolduğu
bulunmuştur.
Öğrencilerin
yaşı ve evde
sık kullanılan yemek
Evde aile ile birlikte sağlıklı beslenme olasılığı
pişirme yönteminin psikolojik yeme davranışını
İNCELENMESİ
olmasına rağmen sağlıksız beslenmeMurat
davranışının
etkilediği, 15 yaşında ve evinde tencere yemekleri
daha fazla gösterilmesi, adolesanların
dış etkentüketilen öğrencilerin psikolojik yeme açısından
lerden daha fazla etkilendiğini düşündürmektedir.
daha fazla risk altında olduğu belirlenmiştir.
1
Sağlıksız beslenme egzersiz davranışını anlamlı
Beslenme egzersiz davranışının bir alt boyutu
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriderecede
kullanılarakfazla
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi 15 yaşında, kız
gösteren
öğrenciler
olan öğün düzeni
açısından
gruplar
incelendive konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ekonomik
durumunu
kötü
algılayan öğrenciler
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakvehazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
ğinde öğün düzeni
iyi olan öğrencilerin erkek
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakidi.
araştırma
daha kapsamlı
Bu nedenle
özellikle
bu öğrencilerin beslenme
Sanayi
ve konutlarda tüketim
aralıklarınave
öğrenciler olduğu
belirlenmiştir.
Aksoydan
ve egzersiz
göstermeleri
göre davranışı
de sonuca gidilmiştir.
Elde konusunda daha
Çakır (2011)’in yaptığı
çalışmada da erkek öğrenedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
fazla desteklenmesi gerektiği düşünülmektedir.
fiyatlarınınkızlardan
genel seviyesinde
gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
cilerin öğün düzeninin
daha düşüş
iyi olduğu
ancak gruplar arasında anlamlı farklılık olmadığı
Öğün düzeni açısından ise erkek öğrencilerin
bildirilmiştir. Diğer taraftan Şanlıer vd., (2009)
daha iyi olduğu, akşam yemek saati geç olan ve
bizim sonuçlarımıza benzer sonuçlar bulmuştur.
harçlıklarıyla çikolata-cips alan öğrencilerin öğün
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
düzeninin
kötü olduğu
belirlenmiştir. Öğünlerin
ACCORDING
TO CONSUMPTION
Öğün düzenini etkilediği
belirlenen
diğer değiş-RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
düzenli hale gelmesinde özellikle ailelere büyük
kenler ise akşam yemek saati ve harçlıkla alınan
sorumluluklar düşmektedir. Düzenli ve dengeli
Abstract: In this
study prepared
by using
gıdalar idi. Çalışmamızda
akşam
20.00 ve
dahadata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
the consumption of electricity and natural gas used
in industrykonusunda
and houses isailelerin
statisticallybilgilendirilmesi
beslenme
analyzed.
ANOVA model was
appliedya
to the study prepared with the use of different
sonra yemek yiyen
ve harçlıklarıyla
çikolata
ve uygulama
konusunda
teşvik
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
were applied
and the research
wasedilmesi gerektiği
da cips alan öğrencilerin
öğün düzenlerinin
daha
made more comprehensive.
The purpose
was to determine electricity and natural gas prices
düşünülmektedir.
kötü olduğu, sağlıklı beslenme-egzersiz davranışını
daha az gösterdiği belirlenmiştir.
Kaynaklar
AKSAKOĞLU, G., (2001). Sağlıkta araştırma
teknikleri ve analiz yöntemleri. Dokuz Eylül
Üniversitesi Yayın Komisyonu. Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlük Matbaası. İzmir.
s.236-284
Sonuç ve Öneriler
Adolesanların beslenme egzersiz tutum ve davranışları orta düzeyde olup bazı demografik özelliklerden (BKI, kendi kilosunu algılama durumu)
etkilenmekte idi. Kendini zayıf hisseden ve BKI
düşük öğrencilerin egzersiz tutumlarının düşük
olduğu belirlendiğinden özellikle bu kriterlere
uygun öğrencilerin egzersiz ve önemi konusunda
bilgilendirilmesi önerilmektedir.
AKSOYDAN, E., & ÇAKIR, N., (2011). Adölesanların beslenme alışkanlıkları, fiziksel
aktivite düzeyleri ve vücut kütle indekslerinin
değerlendirilmesi, Gülhane Tıp Derg, 53(4):
264-270
10
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİaktivite
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
NADER,
P.R., BRADLEY,
R.H., HOUTS, R.M.,
BEK, N. (2008). Fiziksel
ve sağlığımız.
Sağlık Bakanlığı Yayın No:730, Klasmat
İNCELENMESİ MCRITCHIE, S.L., & O’BRIEN, M., (2008).
Moderate-to-vigorous physical activity from
Matbaacılık, Ankara, 9-10
ages 9 to 15 years, JAMA, 300(3): 295–305
DAPI, L.N., HORNELL, A., JANLERT,
U.,
1
NATIONAL CANCER INSTITUTE. Cancer
STENLUND, H., & LARSSON, C., (2011).
risk factors. Erişim:http://www.cancer.gov/
Energy andÖzet
nutrient
intakes in relation to sex
: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ve konutlarda kullanılan
doğalgaz school
cancertopics/wyntk/cancer/page4
Erişim
and socio-economic
status among
tarihi:
adolescentsuygulanmıştır.
in urbanAyrıca
Cameroon,
Africa,
hipotez testleri
uygulanarak araştırma
daha18.05.2013
kapsamlı hale getirilmiştir.
Public Health
Nutr, 14(5): 904-913
göre S.,
de HATIPOGLU,
sonuca gidilmiştir. Elde
OZTORA,
S., BARUTCUGIL,
SALIHOGLU,
B., YILDIRIM, R.,
DEMİR, G.C., fiyatlarının
(2005). genel
Okulseviyesinde
çağı çocukları
ve sonucunaM.B.,
varılmaktadır.
Sonuç olarak tüketim
& SEVKETOGLU, E., (2006). İlköğretim
adolesan beslenmesi, Türkiye Klinikler J
çağındaki çocuklarda obezite prevalansının
Pediatr Sci, 1: 25-30
belirlenmesi ve risk faktörlerinin araştırılması,
DEMİREZEN, E.,
& COŞANSU, G., (2005).
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
Bakırköy Tıp Dergisi, 2: 11-14
TO CONSUMPTION
RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Adolesan çağıACCORDING
öğrencilerde
beslenme alışHOUSES
SANLIER, N., KONAKLIOGLU, E., & GUkanlıklarının değerlendirilmesi, STED, 8:
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging
the years of
2012-2014, Beslenme Bilgi,
E.,to (2009).
Gençlerin
174-178 the consumption of electricity and natural gas used inCER
industry and houses is statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the study Alışkanlık
prepared with ve
the Davranışları
use of different İle Beden Kütle
techniques
for analysis.beslenme,
Moreover, tests
ERKAN, T., (2011).
Ergenlerde
Türk
electricityArasındaki
and natural gasİlişki,
prices GÜ, Gazi Eğitim
İndeksleri
Ped Arşivi, 46 (Özel sayı): 49-53
Fakültesi Dergisi, 29(2): 333-352
GONZALES, A., KOHN, M.R., & CLARKE,
SUMBULOGLU, K., & SUMBULOGLU, V.,
S.D., (2007). Eating disorders in adolescents,
(2000). Biyoistatistik. 9. Baskı, Hatiboğlu
Australian Family Physician, 36: 614-619
Yayınları, Ankara, s. 129-33
GÜNÖZ, H., (2001). Çocuk ve adolesanlarda
TAMBAG, H., (2011). Hatay sağlık yüksekoobezite, Aktüel Tıp Dergisi, 6(2): 58-61
kulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi
KOKSAL, E., (2008). Beslenme ve bilişsel
davranışları ve etkileyen faktörler, Hacetgelişim. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 726,
tepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
Klasmat Matbaacılık, Ankara, 10: 229-271
Hemşirelik Dergisi, 18(2): 47-5
MUHSIROGLU, O., (2007). Beslenme ve kanser. Hasta Bilgilendirme Kitapçığı. GATA
Basımevi, Ankara
TANRIVERDI, D., SAVAS, E., GONULLUOGLU, N., KURDAL, E., & BALIK, G.,
(2011). Lise öğrencilerinin yeme tutumları,
11
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
GÖREkilolu adölesanlara
yeme davranışları
ve benlik
saygılarının
ince- TÜKETİM
YURT, ARALIKLARINA
S., (2008). Fazla
lenmesi, Gaziantep Tıp Dergisi, 17(1): 33-39
İNCELENMESİ uygulanan motivasyon görüşmelerinin beslenme tutumu, davranışları ve kilo üzerine
TORRES, S.J., & NOWSON, C.A.,
(2007).
etkisi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Güven
Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Relationship between stress, eating
behavior,
Enstitüsü Ayşe Yıldız (Danışman). Doktora
1
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
and obesity, Nutrition, 23(11-12):
887-894
Tezi, İstanbul
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
HOUSES
the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
12
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE
İNCELENMESİ
EXTENDED ABSTRACT
Nutrition is essential for maintainingGüven
life Grup
and A.Ş.
theFinans
protection
of health. Adequate and balanced diet
Yönetmeni
provides healthy generations and
increased labor and economic and social welfare. Although nutrition
1
is so important, eating disorders are common. Eating disorders are more common in adolescence.
Özet : 2012-2014
TUİKsuch
verileri
hazırlanan
bu çalışma,
sanayieating disorders,
Malnutrition-related
complications
are seen
askullanılarak
weakness,
obesity,
anemia,
dental caries, growth
and development slowdown or pause. Therefore, this study was conducted to
uygulanmıştır.
hipotez testleri
uygulanarak
dahaof
kapsamlı
determine factors
affectingAyrıca
the feeding
behavior
andaraştırma
exercise
adolescents.
The study population
was formed with
the students
from
Anatolian
Highbulgulara
schoolgöre
andde Vocational
High
School in Konya
yönünde
hareket edilmiş
olup,
yapılan istatistik
sonuca gidilmiştir.
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
city’s center districts in 2012-2013 academic years. The sample degree was calculated in determined
way by 90.0% aralığı
potency
in 0.1 yükseldikçe,
point deviation
themeydana
knowngelmektedir.
G*Power 3.1.3 program. A total of
Kw cinsinden
fiyatlardawith
da azalma
452 students were
included
in the
study.
Student
Information
Form,
Diet-Exercise
Attitude Scale and
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
Tüketim,
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat
Diet-Exercise Behavior Scale were used as a data collection tools. All the data were collected by
face to face interview
method. Descriptive statistics, independent samples t-test, One-Way ANOVA
ACCORDING
CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
INDUSTRY
AND Statistical signifiwere used to analyze
data. In TO
addition,
Tukey HSD
was
used inOFfurther
analysis.
HOUSES
cance level of p < , 05 were considered. Of students, 67.0% were girls, and 40.0% were 15 years.
In this
study prepared
using method
data of TSIof
belonging
to theatyears
of 2012-2014,
The majority ofAbstract:
students
(86.5%)
statedbyused
cooking
home
that the most widely is
analyzed.
ANOVA
modelofwas
to theisstudy
prepared
the use
different
cooking in the pot;
a small
portion
theapplied
students
in the
oven with
(6.9%)
andofdeep
frying or steaming
(6.6%). Studentsmade
said
they
buy hamburger
sandwiches
(30.5%),
biscuits
(31.5%),
carbonated drinks
more
comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity
and natural
gas prices
and ready juice (52.0%), and water, milk and ayran (30.8%) with money. When students’ body
mass index (BMI) based on the classification made, this was determined as poor of 26.5%, normal
of 62.4%, obese of 11.1%. While 74.1% of the students do not attempt to lose weight, 11.3% had
used self-weakening, 7.7% made diet dietitian consultation, and 6.9% were treated with acupuncture.
Internal consistency of the scale was assessed by Cronbach’s Alpha. Internal consistency of concrete
was found to be 0.85 for Nutrition Exercise Behavior Scale, and 0.74 for Nutrition Exercise Attitude
Scale. Nutrition Exercise Attitude Scale means score was 42.06±8.80. Nutrition Exercise Behavior
Scale Psychological (Dependent) Eating subscale mean score was 35.13±9.12, Healthy Diet-Exercise
Behavior subscale mean score was 45.63 ± 10.19, Unhealthy Diet-Exercise Behavior subscale mean
score was 44.07±7.79, and Meal Scheme subscale mean score was 22.26±5.33. Accordingly, exercise
nutrition attitudes and behavior of students was moderate. Some demographic characteristics of the
students were influenced their attitudes and behavior towards diet and exercise. Diet exercise attitude
of fat students was significantly higher than weak and normal students. It is found that 15-year-old
students demonstrated much more on psychological (dependent) eating behaviors; students with
13
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:48 K:75NLINE: 2148-8150
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE
KONUTLAR
AÇISINDAN much
TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE exercise behavior;
a good level of economic
situation
demonstrated
more
on healthy eating
students who were 15-year-old, bad economic
situation, girl, and studying at Anatolian High SchoİNCELENMESİ
ol demonstrated more of the unhealthy
eating habits. Further, the meal order of male students was
better. It was different between Psychological
(Dependent) Eating subscale mean score and cooking
method most commonly used1Kilis
at home.
It was determined that students who eat casserole dishes
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
took more points than students eating fry in oil / steam meal. It was also different between Healthy
Özet : 2012-2014
Yıllarımean
arasındaki
TUİKand
verileri
kullanılarak
bu who
çalışma,eat
sanayi
Diet-Exercise Behavior
subscale
score
dinner
time.hazırlanan
Students
late dinner (20:00)
were being fed şeklindedir.
less healthy
(p18-19
= teknikleri
0.036, pkullanılarak
= 0.023).
Further,
mealANOVA
schememodeli
of students who eat
Farklı
analiz
hazırlanan
çalışmada
19-20
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
uygulanarak
araştırma
daha kapsamlı
late dinner (20:00)
was worse
(p=0.013).
It was
different
between
Unhealthy
Diet-Exercise Behavior
subscale mean score
cooking
most
commonly
atsonuca
home;gidilmiştir.
Students
who eat casserole
yönündeand
hareket
edilmişmethod
olup, yapılan
istatistik
bulgulara used
göre de
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
dishes were being more unhealthy nutrition (p=0.023). Meals scheme of students who buy chocolate
with money alsoaralığı
wasKwsignificantly
worsefiyatlarda
than students
buyinggelmektedir.
pastry (p = 0.004) and hamburger or
da azalma meydana
sandwich (p=0.035).
we: Elektrik,
examine
the relationship
adolescents’
AnahtarWhen
Kelimeler
Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi,between
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat eating behavior and
exercise behavior; there were found to be moderately positive correlation between Nutrition Exercise Attitude ScaleECONOMETRIC
means score ANALYSIS
and Healthy
Diet-Exercise Behavior subscale mean score (r=0.538;
OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING
TOcorrelation
CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND Scale means score
p=0.000); to be weak
negative
between
Nutrition
Exercise
Attitude
HOUSES
and Unhealthy Diet-Exercise Behavior subscale mean score (r=-.135; p=0.004); to be weak negative
Abstract:
In this study
preparedAttitude
by using data
of TSI
belonging
to the
years
of 2012-2014,
correlation between
Nutrition
Exercise
Scale
means
score
and
Meal
Scheme subscale mean
analyzed. ANOVA
model exercise
was appliedattitudes
to the study
with the
of different were moderate
score (r=.372; p=0.000).
Nutrition
andprepared
behaviors
ofuse
adolescents
and being affected
some
demographic
characteristics.
Students
highgas
eating
madeby
more
comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity with
and natural
prices exercise attitude
were healthier and regularly fed.
14
A
CED
DBHAD
KADINLARIN DİYET DEMİR BİLGİ DÜZEYLERİ ÜZERİNE
BESLENME EĞİTİMİNİN ETKİSİ(1)
EFFECTS OF NUTRITION EDUCATION ON DIETARY IRON
KNOWLEDGE LEVELS OF WOMEN
Saime KUCUKKOMURLER1, Suzan SEREN KARAKUS1
1
Gazi Universty,Tourism Faculty,Gastronomy and Kıtchen Arts,Ankara/Turkey
Öz: Demir eksikliği anemisinin kadınlarda yaygın olarak görülme
nedenlerinin başında, demirden zengin olan yiyeceklerin yetersiz
alımı, sağlıksız beslenme alışkanlığı, düzensiz ve yoğun menstrual
kayıplar gelmektedir. Kadınlar demir anemisinden en fazla etkilenen
gruptur. Kadınlar çoğunlukla ailenin beslenmesinden sorumludur. Bu
nedenle kadınların eğitimi aneminin azaltılması açısından oldukça
önemlidir. Bu çalışmanın amacı, kadınlara diyet demir kaynakları ve
emilimi konusunda verilen farklı eğitim yöntemlerinin etkinliğinin
belirlenmesidir. Araştırma gönüllü 90 kadınla gerçekleştirilmiştir.
Araştırmaya katılan kadınların %52.2’si 41-50 yaş arasında ve
%54.4’ü ev hanımıdır. Araştırmaya katılan kadınlar, yüzyüze eğitim verilen grup (30 kadın), kitapçık dağıtılan grup (30 kadın) ve
kontrol grubu (30 kadın) olmak üzere benzer özelliklerde üç gruba
ayrılmıştır. Gruplar arası farklılıkları belirleyebilmek amacıyla öntest ve son-test sonuçlarının karşılaştırılmasında ANOVA, gruplar
arası farklılıkları ölçebilmek için Tukey testi kullanılmıştır. Diyet
demir kaynakları ve diyet demirin emilimini etkileyen etmenler
konusunda verilen beslenme eğitimi sonucunda eğitim ve kontrol
grubu arasında fark istatistiksel olarak oldukça önemlidir (p<0.001).
Eğitim verilen ve kitapçık dağıtılan gruplarda ön-test ve son-test
toplam puanları arası fark istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.001).
Beslenme eğitimi amacıyla hazırlanan kitapçıklar vb. gibi materyellerden beslenme eğitiminde yararlanılabilir. Ancak yüzyüze verilen
eğitim karşılaştırılan diğer eğitim yöntemlerinden daha etkilidir.
Abstract: Iron deficiency is primarily caused by insufficient iron
intake and unhealthy eating habits as well as irregular and intense
menstrual losses. Women are affected by iron deficiency more than
any group. More importantly, they are responsible for the nutrition
of the family. Therefore education of women is a requirement for
reducing anemia. This study aims to determine the effectiveness
of different ways of educating women about sources of dietary
iron and its absorption. The study observed 90 women who were
selected based on voluntary participation. Of the participants, 52.2%
were aged 41-50, and 54.4% were housewives. The participants
were divided into three categories consisting of a group to which
a booklet (30 female) was distributed, a group which received
education in the form of face to face training (30 female), and a
control group (30 female). Pre- and post-training test results were
compared using ANOVA in order to determine the differences between the groups, Tukey’s tests were employed in order to measure
the differences between the groups. After training, a significant
difference in knowledge of the sources of dietary iron and the
factors affecting its absorption was found between the education
and control groups (p<0.001). Pre- and post-training scores, both
of the group that were educated and the group that was given a
booklet, also showed a significant difference (p<0.001). Nutrition
education can utilize materials such as booklets that are prepared
specifically for this purpose. However, face to face training is more
effective compared to the other methods.
Anahtar Kelimeler: Kadın, Diyet Demir, Demir Emilimi, Beslenme Eğitimi.
Key Words: Female, Dietary Iron, Iron Absorption, Nutrition
Education.
Doi: 10.17362/DBHAD.2015514271
(1) Corresponding Author: Saime KUCUKKOMURLER, Gazi Universty.Tourism Faculty, Gastronomy and Kitchen
Arts, Ankara / Turkey, [email protected] Geliş Tarihi / Received: 17.08.2015 Kabul Tarihi/ Accepted:
19.11.2015 Makalenin Türü: Type of article article (Uygulama Araştırma / Application Research) Çıkar Çatışması
/ Conflict of Interest:Yok / None Etik Kurul İzni Var / Yok “Yok” Permission Ethics Committee “None”
15
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
(ISO 9001-2008 Belge(Ekonomi)
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
Introduction
ARALIKLARINA
GÖRE
availibility
also requires
a knowledge of factors
that increase or decrease the absorption of dietary
İNCELENMESİ
Humans acquire the iron necessary for their bioiron. Because of the facts that (1) iron-deficiency
logical processes through nutrition. Murat
EvenKORKMAZ,
though Hakan AÇIKGÖZ
anemia
is more common among It is crucial to
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
the biological requirement of iron in Güven
humans
has
1
know the sources
Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü of iron in order to rise the inbeen understood for a long time, Kilis
and7although
iron
take in the diet. Increasing its bioavailibility also
is an abundant element in nature, anemia due to
requires a knowledge of factors that increase or
ve konutlarda
kullanılan
iron deficiency has
been one
of the doğalgaz
most common
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakdecrease
hazırlananthe
çalışmada
ANOVA
absorption
of modeli
dietary iron. Because
health problemsuygulanmıştır.
in many countries.
According
to
Ayrıca hipotez
testleri uygulanarak
araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
of the
facts fiyatlarının
that (1) tespit
iron-deficiency
anemia is
ve konutlarda
tüketim aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz
edilmesi
WHO, amongstSanayi
the member
countries
of United
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
more common among women, (2) that women
Nations, 47.4% edilen
of pre-school
children,
25.4%
bulgular sonucunda;
sanayi
sektörüof
için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
primarily
varılmaktadır.
Sonuç responsible
olarak tüketim for family nutrischool-age children,
41.8% of pregnant women, are usually
30.2% of non-pregnant
women, and 12.7% of tion, and (3) that the eating habits of children are
strongly influenced by their mothers; women were
men are anemic (McLean et al., 2009)
chosen as the subjects of this study. Educating
ANALYSIS
Anemia can resultECONOMETRIC
from deficiency
in numerous
women should result in better eating habits in the
nutrients. The most common type of anemia HOUSES
is family, therefore resulting in future generations
due to iron deficiency. The primary causes of being healthier. For the reasons discussed above,
iron deficiencytheareconsumption
insufficient
intakeandofnatural
iron,gas used
of electricity
industry
andstudy
houseswas
is statistically
the in
aim
of this
to assess the knowledge
unhealthy eatingtechniques
habits, and
irregular
and intense
for analysis.
Moreover,
tests of hypothesis
werewomen
applied and
the research
was of iron and the
of these
about
the sources
menstrual losses. In Western countries high con- factors affecting its absorption, and to determine
sumption of sugar and fats results in low intake the effects of education in the form of training or
of iron. In developing countries, high prices of booklets. The training materials and the booklets
meat and meat products limit iron intake, and
are prepared to inform the participants about foods
consumption of tea or coffee immediately reduces
that are good sources of dietary iron. These foods
its bioavailability. Iron deficiency, when sustained
are chosen by taking into account the amount of
for a long time, results in iron-deficiency anemia.
iron that they include, the proportion of the iron
The iron requirements of women, especially in
that is absorbed, and the presence and amount of
their fertility years, are higher, due to loss of iron
absorption inhibitors. Some of the best sources
during menstruation; hence iron-deficiency anemia
of iron are liver, spleen, and red meat; but some
is common in this group (Lopez and Marto, 2004;
types of seafood, vegetables, and leguminous
Clark, 2008; McLean et al., 2009).
seeds can also be significant contributors of
It is crucial to know the sources of iron in order iron. Iron is an essential mineral for humans: it
to rise the intake in the diet. Increasing its bio- incorporated into the structure of many enzymes,
16
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE
and it has an important
roleVEasKONUTLAR
a co-factor
in the TÜKETİM
environment
that increases
the absorption of iron
in the body. These acids also reduce the effects of
transfer of oxygen.
İNCELENMESİ
elements
such as calcium, phospate, and phytate;
Murat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Organs and Systems that are affected
by iron
which are known to have absorption inhibiton
deficiency
properties, by binding to them (Hallberg et al.,
1
Iron deficiency is known to cause many dysfunc2000; Thompson and Subasinghe, 2003; Nelson
Yılları
arasındaki
TUİK
kullanılarak
hazırlanan
çalışma,2008).
sanayi
tions. In eyes it Özet
may: 2012-2014
cause blue
sclera
or loss
ofverileriand
Poulter,
2004;buClark,
vision, while in the
gastrointestinal
it may
şeklindedir.
Farklı analizsystem
teknikleri
kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Factors
reducing the absorption of iron
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
cause anomalies. It may also result in throbbing
The absorption
of iron
reducesElde
when the body has
of the heart or yönünde
difficulties
breathing;
in the
hareketin
edilmiş
olup, yapılan
istatistik bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir.
enough iron. Furthermore, polyphenols, found in
neuromuscular system
it may cause a loss of vofiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Kw cinsinden fatigue
yükseldikçe,
meydana
gelmektedir.
tea and
coffee,
reduce the absorption of non-haem
luntary reflexes aralığı
and efficiency,
headache,
Anahtar Kelimeler
Doğalgaz,
Tüketim,iron
Sanayi,
Anova,to
TUİK,
Fiyat
byKonut,
binding
it. Phytates
and phosphorus
dizziness, and decreases
in the: Elektrik,
learning
ability
that are found in vegetables and grains can also
and understanding. In the immune system it may
reduce
theNATURAL
absorption
dietary iron. Iron and
result in an increase
in predisposition
towards
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND
GAS of
PRICES
phytate combine into ferric phytate which is
infectious diseases.
Also, more generally, iron
HOUSES
insoluble in water, and thus phytate significantly
deficiency may result in paleness of nails, palms,
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
the years of 2012-2014,
reduces
irontoabsorption.
In large quantities, some
and ulna; splittingthearound
the mouth, slower healing
consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
analyzed.loss
ANOVA
model was applied
to the study
prepared
the use of different
minerals
suchwith
as aluminium,
calcium, magnesium,
of wounds, itchiness,
of resistance
against
made more
comprehensive.
The soil,
purpose
was to determine
and reduce
natural gas
prices
and zincelectricity
can also
the
absorption of iron.
cold, loss of appetite,
willingness
to eat
ice,
A deficiency in protein meanwhile, is yet another
coffee, lime, match heads; and slow physical
factor that reduces the absorption. Finally, alkaline
development (Thomas and Frankenberg, 2002).
products, such as sodas and some stomach pills,
Factors that may increase the absorption of iron
cause the pH levels in the stomach to increase
Absorption of iron is increased when the body’s
resulting in decreased iron absorption (Morcket
requirement for iron increases and/or dietary
al.,1983; Hallberg and Rossander, 1984; Hallberg
intake of iron decreases. Meat, fish, and chicken
et al., 1989; Hallberg et al., 2000; Thompson and
contain haem iron that has high bioavailability.
Subasinghe, 2003; Nelson and Poulter, 2004;
In addition, these foods can also increase the
Clark, 2008). It is crucial to know the sources of
absorption of the non-haem iron. Furthermore,
iron in order to enrich it in the diet. Increasing
intake of vitamin C can increase the absorption
its bioavailibility also requires a knowledge of
of non-haem iron when taken with meals. Mefactors that increase or decrease the absorption
tabolic break down agents meanwhile, such as
of dietary iron. Because of the facts that (1)
HCl, lactic acid, and citric acid, create an acidic
iron-deficiency anemia is more common among
17
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ are
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖREthe absorption of iron.
women, (2) that women
usually primarily
some suggestions
to increase
responsible for family nutrition, and (3) thatİNCELENMESİ
the
The pre- and post-tests consisted of the same 10
eating habits of children are stronglyMurat
influenced
questions prepared in order to determine knowKORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
by their mothers; women were chosen
as the
ledge level of the participants. The participants
subjects of this study. Educating
women should
were asked to select one of three options: True
1
result in better eating habits in the family, the(T), False (F), or I have no idea (I).
: 2012-2014 Yılları
arasındaki being
TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
refore resulting Özet
in subsequent
generations
The pre-rest
was
applied
to all participants. The
istatistiksel
olarak
analiz edilmesi
healthier. For the
reasonsFarklı
discussed
above, kullanılarak
the
şeklindedir.
analiz teknikleri
pre-test accompanied an interview to determine
Ayrıca
hipotez
aim of this studyuygulanmıştır.
was to assess
the
knowledge
of
ve doğalgaz fiyatlarının
tespit
demographic
properties
ofedilmesi
the participants. Then,
these women about
thehareket
sources
ofolup,
ironyapılan
and the
yönünde
edilmiş
istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
the participants were separated into three groups
bulgular sonucunda;
sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
factors affectingedilen
its absorption,
and tosanayi
determine
varılmaktadır.
with similar
demographics:
1. Education (face to
the effects of education
in the yükseldikçe,
form of training
fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
face) (30), 2. Booklet (30), and 3. Control (30).
or booklets. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
After the test the first group received courses
Material and Methods
over a period of 4 weeks, for 30 minutes per
NATURAL
GAS PRICES
week,AND
resulting
in 120
minutes in total. The seACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Participants
HOUSES
cond group was given booklets that included the
same subjects, and asked to read the booklet. The
The participants are selected from women attenAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
the National
consumptionEducation
of electricity Center
and natural
in industry
houseswas
is statistically
third
group,and
which
the control group, was
ded courses at the
in gas used
givenwere
neither
nor booklets.
At the end
the province of Cankaya
inanalysis.
Ankara,Moreover,
Turkey.tests
150
techniques for
of hypothesis
appliedtraining
and the research
was
of the research period the participants received
participants were selected with the criteria that
the post-test.
they were not pregnant or on a diet, and they
participated on volunteer basis.
Data Analysis
However during the research period, due to the
Demographic properties and understanding of
health problems, lack of attendance of some
the factors affecting absorption of dietary iron
participants, and some participants not filling on
were tabulated as number and percentage values.
the attendance form on time, the research was
The open ended question “What are the results
completed using 90 women.
of dietary iron?” was evaluated by awarding
two points for correct answers, one point for
Materials and Procedure
correct but incomplete answers, and zero points
Interview forms for the pre- and post-tests were
for wrong answers or no answer at all. The
prepared using information from several references.
multiple choice questions, which were designed
The course subjects included sources of dietary
to measure knowledge of the absorption of iron,
iron, factors affecting the absorption of iron, and
18
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
VEof
KONUTLAR
AÇISINDAN
GÖRE
Almost ARALIKLARINA
half of the participants
(46.7%) were
were provided withSANAYİ
options
true, false,
and I TÜKETİM
high school degree, while 27.8% were university
have no idea. The correct answers were given
İNCELENMESİ
degree. More than half of the women were houone point, whereas incorrect answers
and don’t
sewives 54.4% and 35.6% were retired. Women
know choices were given none. Preand postGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
aged between 41 and 50 made up 52.2% of the
training tests were compared using
ANOVA in
1
participants. The average age at menarche of the
order to determine the differences between the
Özet : 2012-2014
Yıllarıgroups
arasındaki
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
was
13.4±0.16
andsanayi
their average age of
groups. The differences
between
inTUİK
theirverileriwomen
21.3±0.38.
the women, 65.6%
pre- and post-training
testFarklı
differences
were evaşeklindedir.
analiz teknikleri
kullanılarakmarriage
hazırlanan was
çalışmada
ANOVA Of
modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakhad
araştırma
hale getirilmiştir.87.8% of whom
onedaha
or kapsamlı
two pregnancies,
luated using t-tests.
had onegöre
ordetwo
children,
and
sonuca
gidilmiştir.
Elde12.2% had three
Results
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
or four children (Table 1).
Table 1. Demographic Variables (n:90)
n
%
n
%
Educational ECONOMETRIC
level
Age at Menarche
(y)
ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL
GAS PRICES
23
25.5 HOUSES
9–11
8
Primary education
High school
42
46.7
12–14
63
Graduate
19
the consumption of25
electricity 27.8
and natural gas used in15–18
industry and houses is statistically
Profession
Age atand
Marriage
(y)was
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied
the research
8.9
70.0
21.1
Housewife
49
54.4
19 and under
31
34.4
Office worker
5
5.6
20–23
40
44.4
Employee
1
1.1
24–28
15
16.8
Retiree
32
35.6
29 and over
4
4.4
Self-employed
3
3.3
Age (y)
Number of Pregnancies (y)
21–30
18
20.0
1–2
59
65.6
31–40
25
27.8
3–4
23
25.6
41–50
47
52.2
5 and over
8
8.8
Table 2 shows the participants’ understanding
about the factors affecting the absorption of
iron. “Whole-wheat bread prevents absorption
of iron” – this sentence was evaluated as true
by a third of participants in pre-tests while the
majority answered that they do not have any
knowledge about this. After training, 90.0% of
19
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
the education group
and 86.6%
of the AÇISINDAN
booklet TÜKETİM
Similarly,
the number GÖRE
increased from 43.3% to
group answered this as true.
90.0% in the booklet group.
İNCELENMESİ
“If you are at risk of anemia, thereMurat
are no
“Vegetables and meat used in cooking are efGüven
Grup
A.Ş.
Finans
Yönetmeni
problems with drinking tea and coffee for brefective
in preventing anemia” – the proportion
1
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
akfast” – this sentence was answered
as true
of participants
who agreed with this in the prein pre-tests by 23.3% of the participants in the
tests was 46.6% in the education group, with
education group,
the booklet
group,
this percentage
increasing
to 93.3% at post-test.
ve 40.0%
konutlardainkullanılan
doğalgaz
istatistiksel olarak
analiz edilmesi
and 26.7% in the control group. In post-tests
Similarly, this proportion increased from 36.7%
Sanayi
konutlarda
tüketim
aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
edilmesi
this value reduced
tove3.3%
in the
education
to 70%
in the
booklettespit
group.
group and 6.7%edilen
in the
booklet group.
bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
elektriksalad
ve doğalgaz
The sentence
“Having
at each meal increases
The sentence “Using
both
animal
and vegetable
the meydana
absorption
of dietary iron” was considered
aralığı Kw
cinsinden
yükseldikçe,
gelmektedir.
food sources increases
iron absorption.”
was
be true
70.0%
the participants in the
Anahtar Kelimeler
Tüketim,to
Sanayi,
Konut,by
Anova,
TUİK,on
Fiyat
considered to be true by 60.0% of the particieducation group during the pre-test. This number
pants in the education
group during the pre-test.
increased to 96.7% after training. For the bookECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
TERMS
OFnumber
INDUSTRY
AND
This number increased
to 96.7%
after training.RANGES
let IN
group,
the
increased
from 63.3% to
HOUSES
90.0% after training.
the consumptionthe
of electricity
natural gasthe
usedAbsorption
in industry and of
houses
is According
statistically
Table 2. Understanding
Factorsand
Affecting
Iron
to Pre-Test
and Post-Test
Results
(%)
techniques for analysis. Moreover,
tests of hypothesis
were
applied and the research was
Factors Affecting Iron Absorption
Whole-wheat bread prevents absorption of iron.
If you are at risk of anemia, there are no problems
with drinking tea and coffee for breakfast.
Education
Booklet
Control
(n:30)
(n:30)
(n:30)
PreTest
PostTest
PreTest
PostTest
PreTest
PostTest
%
%
%
%
%
%
T
30.0
90.0
30.0
86.6
33.3
33.3
F
40.0
6.7
13.3
6.7
20.0
10.0
I
30.0
3.3
56.7
6.7
46.7
56.7
T
23.3
3.3
40.0
6.7
26.7
23.3
F
63.4
96.7
56.7
93.3
56.6
60.0
I
13.3
0.0
3.3
0.0
16.7
16.7
20
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
T
Just before dinner, tea and coffee drinking is
23.3
0.0
23.3
6.7
perfectly safe.
İNCELENMESİ
F
63.4 100.0 66.7 93.3
AÇIKGÖZ
I
13.3
0.0
16.7
13.3
56.6
60.0
10.0
0.0
26.7
26.7
Immediately after a meal of tea and
0.0
30.0
1
consumption is perfectly safe. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
F
53.4 100.0 63.3
3.3
16.7
13.3
96.7
56.6
60.0
0.0
26.7
26.7
16.7
23.3
26.7
23.3
56.6
53.4
40.0
43.3
20.0
16.7
40.0
40.0
90.0
56.7
50.0
F
0.0
0.0
10.0
3.3
AND NATURAL
GAS PRICES
I
30.0
3.3
26.7
6.7
HOUSES
0.0
0.0
43.3
50.0
Iron in fermented dough is used better compared to T
30.0
93.4
20.0 90.0
13.3
In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
non-fermented” Abstract:
the consumption of electricity and natural gas Fused in3.3
industry 3.3
and houses
13.3is statistically
6.7
10.0
13.3
76.7
80.0
T Yönetmeni
coffee
33.3
I
13.3
0.0
6.7
ve konutlarda
ile elektrik
analiz edilmesi
T
Vegetables and meat
used in kullanılan
cooking doğalgaz
are effective
in tüketiminin
46.6istatistiksel
93.3 olarak
36.7
70.0
preventing anemia.
F araştırma
26.7 daha 0.0
10.0
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak
kapsamlı23.3
I
26.7
6.7
40.0 20.0
sonucunda;the
sanayi
sektörü içinTtüketim73.3
Freshly squeezededilen
fruitbulgular
juice increases
absorption
90.0 elektrik
60.0 ve doğalgaz
76.7
of iron in the body.
F
0.0
0.0
3.3
3.3
meydana
gelmektedir.
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,
Anova, TUİK,
I Sanayi,
26.7Konut,10.0
36.7 Fiyat
20.0
Having salad at each meal increases the absorption
of dietary iron.
T
70.0
96.7
63.3
I
were applied
the research
66.7
3.3 and 66.7
3.3was
Legumes consumed together with vegetables are as
valuable as meat in terms of iron intake.
Vegetable foods, when consumed with animal foods,
help prevent anemia.
T: True
F: False
T
6.7
70.0
100.0
80.0
90.0
70.0
66.6
F
10.0
0.0
3.3
6.7
6.7
6.7
I
20.0
0.0
16.7
3.3
23.3
26.7
T
60.0
96.7
43.3
90.0
26.7
30.0
F
3.3
0.0
0.0
3.3
10.0
6.7
I
36.7
3.3
56.7
6.7
63.3
63.3
I: I have no idea
“Legumes, consumed together with vegetables,
are as valuable as meat in terms of iron intake”
This sentence was answered correctly by 70.0%
of the education group and 80.0% of the booklet
group in pre-tests (Table 2).
In all three groups more than two thirds of the
participants evaluated “Iron in fermented dough is
used better compared to non-fermented” as they
did not know. After training however 93.4% of
the education group and 90.0% of the booklet
group agreed with this statement.
21
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE
Table 3. Factors SANAYİ
Affecting
the Knowledge
Status
of Iron
Resources and
Absorption of Iron
According to Comparisons between
Groups’ Pre-test and Post-test Scores
İNCELENMESİ
Subjects
Murat KORKMAZ,
Groups*
X HakanSAÇIKGÖZF
Test
p
Tukey’s Test
1
1
Pre-Test
Iron-Rich
Resources
0.60
0.81
2
0.60
0.67
0.19
p>0.05
3
0.50
0.68
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri
kullanılarak
1
1.83
0.46
Post- tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Sanayi ve konutlarda
2
1.67
0.55
46.15
p<0.001
Test edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
yönünde hareket
3
0.53
0.68
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe,
da azalma
1 fiyatlarda
5.60
2.19
Pre-Test
2
5.20
2.31
2.68
p>0.05
3
4.27
2.36
Factors Affecting
Iron AbsorptionACCORDING TO CONSUMPTION
RANGES0.73
IN TERMS OF INDUSTRY AND
1
9.57
HOUSES
Post2
8.77
1.22
89.34
p<0.001
Test
the consumption of electricity
gas used2.40
in industry and houses is statistically
3 and natural
4.40
made more
The purpose
was to determine
electricity
and natural
gas prices
*1:comprehensive.
Education group,
2: Booklet
group,
3: Control
group
After the pre-test it was observed that 56.7%
of the participants did not know the sources of
dietary iron, 30.0% had partial knowledge, and
13.3% had complete knowledge. It was seen that
knowledge that they had before education was
mostly incorrect (data was not shown). Before
the training, the difference between the know-
-
1-3
2-3
1-2
-
2-3
1-3
ledge levels of the three groups, about sources
of iron, was statistically insignificant. However
after training this difference was statistically
significant (p<0.001). This difference shows the
effects that training and the method of training
had on knowledge levels (Table 3).
22
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE the
KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
Table 4. Understanding
FactorsAÇISINDAN
AffectingTÜKETİM
the Absorption
of Iron
According to their
Pre-test and Post-tests İNCELENMESİ
Comparison of Mean Scores (n:90)
Tests
Pre-Test
Post-Test
Pre-Test
Post-Test
Pre-Test
Post-Test
HakanSAÇIKGÖZ
Groups*Murat KORKMAZ,
X
t
1
5.60
1
2.19
0.73
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü10.22
9.57
p
0.000
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki
5.20
0.000
ve konutlarda kullanılan
doğalgaz ile elektrik tüketiminin
2
2.31 istatistiksel
1.22 olarak
7.61 analiz edilmesi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri
8.80kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
4.27 göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
0.423
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına
2.36 göre
2.40
0.80gidilmiştir. Elde
yönünde hareket3 edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
de sonuca
edilen bulgular sonucunda; sanayi 4.40
sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
*1: Education group, 2: Booklet group, 3: Control group
The difference between initial and post-test results
four whereas 32.9% had five or more pregnancies
of the groups, in terms of knowledge that are
(Kizgut, 1999).
ACCORDING
TOwas
CONSUMPTION
affecting the absorption
of iron,
found to beRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
The proportion of the participants who correctly
HOUSES
statistically significant (p=0.000). This shows that
evaluated the sentence “Whole-wheat bread
both the education
and the
booklet
had increased
Abstract:
In this
study prepared
by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
inhibits
the absorption
iron in the body” was
in industry
and houses is of
statistically
the knowledge levels
their groups
(Table
analyzed.ofANOVA
model was
applied4).
very were
highapplied
in theandeducation
as well as the
the researchgroup,
was
Discussion
booklet group, in the post-test. On the other
hand a significant change was not observed in
Karabudak et al. (1998) found that average age
the control group. Hallberg et al. (1989) showed
at menarche of women that were 40-years-old or
that whole-wheat bread in a diet reduces the
older was 13.9. In this study it was found to be
absorption of dietary iron by 93%. It is therefore
13.4, which is similar to the previous study. In
suggested to enrich the diet with vitamin C, when
a study by Aktas, conducted in 1993 on women
there are high amounts of phytate, as found in
who work in the public sector, found that 34.02%
whole-wheat products, in the diet (Hallberg et
of those women had one or two pregnancies,
al., 2000; Clark, 2008).
18.56% had three or four pregnancies, and 10.31%
had five or more pregnancies. In another study
“If you are not at risk of anemia, there are no
on anemia in women, and the factors affecting
problems with drinking tea and coffee for brethis, it was observed that 27.5% of the women
akfast” – there is a significant increase in the
had one or two pregnancies, 36.7% had three or
proportion of participants who evaluated this
sentence correctly in the education and booklet
23
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
groups. Phenolic compounds
make up toAÇISINDAN
18.9% TÜKETİM
The correct
evaluationGÖRE
of “Consuming meat toELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
of tea, and can bind to iron and prohibit itsİNCELENMESİ
abgether with vegetables is effective for preventing
sorption in the human body. Moreover
tannic
acid Hakan
anemia”
and “Vegetable foods, when consumed
Murat
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
and antacid, which are also found in
tea, have
with
animal foods, help prevent anemia” signiGüven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
prohibitive effects on dietary iron
absorption too
1
ficantly increased
Bölümü in both education and booklet
(Nelson and Poulter, 2004). Coffee likewise has
groups. Meat, eggs and such like, when added to
Özeton
: 2012-2014
kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
a prohibitive effect
the absorption
of iron.TUİK
In averilerivegetable
meals, increase the bioavailability of
study undertaken
by
Beser
(1998)
on
university
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakdietary
hazırlanan
modeli
ironçalışmada
throughANOVA
the action
of animal proteins
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
students who consumed tea together with their
(Yang
and Tsou,
2006).
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
meal, either 30 minutes
or oneedilmiş
hour, before
or after
yönünde hareket
olup, yapılan
sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı salad
arttıkça, at
elektrik
doğalgaz
“Having
eachvemeal
increases the abthe meal, it was edilen
foundbulgular
that there
were significant
sorption
dietary iron. was evaluated better
aralığı Kw
yükseldikçe,
fiyatlarda
meydanaof
gelmektedir.
differences between
thecinsinden
hemoglobin
levels
ofda azalma
the Konut,
training
groups
in the post-test compare
Anahtar
Kelimeler
Elektrik,or
Doğalgaz,
Tüketim,in
Sanayi,
Anova,
TUİK, Fiyat
those that consume
tea one
hour:before
after the
to the pre-test. Also, significant increases in the
meal and those that consume 30 minutes before
correct evaluation of sentences, which suggest
or after the meal (p<0.05).
A study
on adolescents
ECONOMETRIC
ANALYSIS
TERMS OF
INDUSTRYtogether
AND
thatINlegumes
consumed
with vegetables
meanwhile found that
35.7% of them considered
HOUSES
aid in the absorption of iron, were observed.
tea as harmful while 64.3% considered it to be
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging to the years of 2012-2014,
non-harmful. Ofthetheconsumption
adolescents
who considered
This
is especially true of salads made of green
of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
analyzed. said
ANOVA
was applied
to the study
prepared with
the are
use of
different
tea as harmful, 33.5%
thatmodel
it causes
anemia
vegetables,
which
good
sources of vitamin
more comprehensive.
purpose
was to determine
electricity
natural gas prices
(Tutuncu, 1995)made
However,
although The
there
is not
C, cooking
andandconsuming
legumes with these
a big difference in the intake of iron, its absorpvegetables will increase the absorption of iron
tion can vary considerably. While tea reduced
(Yang and Tsou, 2006).
the absorption to less than half of its original
A majority of the participants in pre-tests in all
value, orange juice increased the absorption two
three groups stated that they had no idea in refeand a half times. The study therefore advises to
rence to the sentence claiming that bioavailability
not consume tea or coffee during meals, or just
of iron is higher in fermented dough compared to
before or after meals (Hallberg and Rossander,
non-fermented cookie dough. After the training,
1984). According to another study however, it
the number of participants who evaluated this
is suggested that there is no need to recommend
sentence correctly increased significantly in the
any restriction on tea drinking in healthy people
education and booklet groups. Phytate in wheat
with no risk of iron deﬁciency, but that for groups
bond to iron and prohibit its absorption, however
who are at risk, it is recommended to drink tea
during fermentation these phytates are broken
between meals and to not drink it for at least 1
hour after eating (Nelson and Poulter, 2004).
down by the fermenting microorganisms, thus
24
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE prohibition
KONUTLAR AÇISINDAN
ARALIKLARINA
resulting in a decrease
in the
of iron TÜKETİM
note that
studies showGÖRE
that iron deficiency is
absorption (Clark, 2008; Hallberg et al., 2000).
seen more often in women than men. Therefore
İNCELENMESİ
it isAÇIKGÖZ
necessary to give women education in this in
While the difference between the three
groups
order
to improve their diet and food preparation
Güven
Grupnot
A.Ş. Finans
Yönetmeni
in knowledge about the sources of iron
was
practices (Ahluwalia, 2002; Al-Assaf, 2007).
1
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
statistically significant in pre-tests,
it was
sta- Elektrik-Enerji Bölümü
tistically significant in the post-tests (p<0.001).
Nutrition education is important for reducing
These differences
in the post-tests
demonstrate
ve konutlarda
istatistiksel
analiz edilmesiFactors affecting
deficiencies
of olarak
micronutrients.
the effect of theuygulanmıştır.
type of the
training (Table 3).
bioavailability
foods
should to be included
Ayrıca hipotez testleri uygulanarakthe
araştırma
daha kapsamlıof
hale
getirilmiştir.
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
Similarly differences
betweentüketim
the aralıklarına
change in
in the
education
curriculum
in addition to food
knowledge of factors
affecting
thesanayi
absorption
preparation
and storage
Since women
edilen bulgular
sonucunda;
sektörü için tüketim
elektrik vepractices.
doğalgaz
fiyatlarının and
genelbooklet
seviyesinde
of iron in the education
groups,
was sonucuna
strongly affect the selection of foods and their
found to be significantly different (p<0.001).
preparation and storage, they should be a higher
These results show that both direct education
priority in nutrition education programs (Thompson
and booklets result in an increase in knowledge
and Subasinghe, 2003; Harrison, 2010). It was
levels (Table 4). ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
found
that children
of women
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND who were given
HOUSES
nutrition education had a significant increase
In line with the study presented here, numerous
serum
values compared to the
Abstract:
In this study the
prepared
by using data ofin
TSItheir
belonging
to theferritin
years of 2012-2014,
other studies have
demonstrated
importance
children
of with
women
in ofcontrol
analyzed. ANOVA
model was A
applied
to the study
prepared
the use
differentgroup (Kapur et
of education in reducing
iron deficiency.
study
al.,2003;
Khoshnevisan
et al.,
more comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity
and natural gas
prices2004).
on women withmade
iron-deficiency
anemia
showed
that education positively affected the intake of
dietary iron and iron preparation. The education
group had significant differences in their iron
levels in blood compared to the control group.
Another study, on students, found that nutrition
education programs in the school reduced the
prevalence of iron deficiency from 25% to 14%
(Garcia-Casal et al., 2011). In a study done by
Ozdemir (2002) it was also found that education
increases the use of iron preparation, knowledge
of iron, dietary intake of iron, and hemoglobin
values (p<0.05). In another study prevalence of
anemia decreased from 62.9% to 50.8% after
education (Kisioglu, 1999). It is important to
Conclusion
The study presented here found that direct education
and booklets (when read) increased the knowledge levels of women about sources of dietary
iron and practices that increase the absorption of
dietary iron. Previously mentioned studies show
that increases in the levels of knowledge, result
in increases in dietary intake of iron and practices
that increase its absorption. For this reason it is
recommended to add nutrition education lessons
to the school curriculum. For women who cannot
receive this kind of education, they could obtain
similar training in National Education Centers.
25
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE
In order to access more
people
in less time,
a
Al-ASSAF,
A. H., (2007).
Anemia and iron intake
single lesson and an additional booklet could
İNCELENMESİ of adults Saudis in Riyadh City-Saudi Arabia.
Pakistan Journal of Nutrition, 6; 355-358
be provided instead. It is also important
to note Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
that these lessons would be more effective
if A.Ş. Finans
Güven Grup
Yönetmeni
BESER,
E., (1988). Relationship between tea
1
they are repeated with some timespan
between
Kilis 7 Aralık
Bölümü
drinking
habits and hemoglobin levels of
the lessons. In addition, although these proguniversity students. Journal of Nutrition and
rams would notverequire
that many financial
Dietetics,
67-73
konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel17;
olarak
analiz edilmesi
şeklindedir.
Farklı
analiz
teknikleri
kullanılarak
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
resources or time, it could reduce the risks of
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakCLARK,
araştırma daha
S.kapsamlı
F., (2008).
Iron deficiency anemia.
some diseases associated
with iron
deficiency.
tüketim
aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Nutrition
in Clinical
Practice,
23; 128-141
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde
Furthermore these
lessons would aid in the
fiyatlarının development
genel seviyesinde düşüş
varılmaktadır. SonuçM.
olarak
GARCIA-CASAL,
N.,tüketim
LANDAETA-JIMEhealthier and improved
of future
NEZ, M., PUCHE, R., et. all. (2011). A
generations.
program of nutritional education in schools
Acknowledgements
reduced the prevalence of iron deficiency in
Anemia, 2; 1-6
This study was conducted
with
the aid of theRANGES INstudents.
ACCORDING
TO CONSUMPTION
TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
National Education Center in Cankaya, AnkaraHALLBERG, L., BRUNE, M., & ROSSANTurkey. The authors
would
acknowledge
Abstract:
In thislike
studytoprepared
by using data of TSI belonging
to the
years of 2012-2014,
DER, L.,
(1989).
Iron absorption in man:
the willingness of
the participants
to increase
their
analyzed.
ANOVA model
was applied
to the study Ascorbic
prepared with
theand
use dose-dependent
of different
acid
inhibition
knowledge levels.
Most
thepurpose
authors
made
more importantly,
comprehensive. The
was to determine
gas prices
by electricity
phytate.and
Thenatural
American
Journal of Clinical
would like to acknowledge their institution for
Nutrition, 49; 140-144
providing the training program materials.
HALLBERG, L., & ROSSANDER, L., (1984).
Improvement of nutrition in developing
References
countries: Comparison of adding meat, soy
AHLUWALIA, N., (2002). Intervention strategies
protein, ascorbic acid, citric acid and ferrous
for improving iron status of young children
sulphate on iron absorption from a simple
and adolescents in India. Nutrition Reviews,
Latin American-type of meal. The American
60; 115-118
Journal of Clinical Nutrition, 39; 577-583
AKTAS, N., (1993). Dietary iron intake and
hematological parameters about iron in women who work in public sector, Unpublished
MS. Thesis, Ankara University Faculty of
Agriculture Publications, Ankara
HALLBERG, L., SANDSTORM, B., RALPH, A.,
& ARTHUR, J., (2000). Iron, zinc and other
trace elements. (Edited by Garrow JS, James
WPT, Ralph A). Human Nutrition and Diet,
(10th ed.). London: Churchill Livingstone
26
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
VEPublic
KONUTLAR
AÇISINDAN
GÖRE F. C., (2004). Iron
HARRISON, G.G.,SANAYİ
(2010).
health
inter- TÜKETİM
LOPEZ,ARALIKLARINA
M. A., & MARTO,
ventions to combat micronutrient deficiencies.
İNCELENMESİ availability: An updated review. InternatiPublic Health Reviews, 32; 256-266
onal Journal of Food Sciences Nutrition,
55; 597-606
Güven Grup
KAPUR, D., SHARMA, S., & AGARWAL,
K.N.,
1
Kilis 7 Aralık
Bölümü
(2003). Effectiveness of nutrition
education,
MCLEAN,
E., COGSWELL, M., EGLI, I.,
iron supplementation or both on iron status
WOJDYLA, D., & de BENOIST, B., (2009).
in children. ve
Indian
Pediatrics,
1131-1144
Worldwide
prevalence
of anemia WHO
konutlarda
kullanılan 40;
doğalgaz
analiz edilmesi
vitamin and mineral nutrition information
Ayrıca S.,
hipotez
KARABUDAK,uygulanmıştır.
E., YUCESAN,
& SANCAK,
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik vesystem
doğalgaz1993–2005.
fiyatlarının tespitPublic
edilmesiHealth Nutrition,
B., (1998). Serum
levelsolup,
andyapılan
effectistatistik
of
yönünde ferritin
hareket edilmiş
bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
12; 444-454
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörüiniçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
food consumption
on lipid
peroxidation
pre-menopause
post-menopause
MORCK,
T. A., LYNCH, S. R., & COOK, J.D.,
aralığıand
Kw cinsinden
yükseldikçe,women.
Journal of Anahtar
Nutrition
and Dietetics,
27; 24-32
(1983).
food iron absorption by
Kelimeler
Tüketim, Sanayi,
Konut, Inhibition
Anova, TUİK,of
Fiyat
coffee. The American Journal of Clinical
KHOSHNEVISAN, F., KIMIAGAR, M., KALANNutrition, 37; 416-420
ECONOMETRIC
ANALYSIS
TAREE, N., VALACE,
N.,
&
SHAHEEDEE,
HOUSES
N., (2004). Effect of nutrition education and
NELSON, M., & POULTER, J., (2004). Impact
diet modification in iron depleted preschool
of tea drinking on iron status in the UK: A
the consumption
of electricity
and study.
natural gas used inreview.
industry and
houses is
children in nurseries
in Tehran:
A pilot
Journal
ofstatistically
Human Nutrition and
International
Journal
Vitamin
andtests
Nuttechniques
for for
analysis.
Moreover,
of hypothesis Dietetics,
were applied17;
and 43-54
the research was
rition Research, 74; 264-268
OZDEMIR, A., (2002). The education that
KISIOGLU, A. N., (1999). The Prevalence and
have been given to the women who had
Incidence of Anemia, The Effect of Health
iron deficiency anemia and its effect on
Education on Married Women Aged 15-49
care outcomes, Unpublished MS. Thesis,
in A Health Center, Unpublished MS. TheDokuz Eylul University Faculty of Health
sis, Erciyes University, Institute of Health
Publications, İzmir
Sciences. Kayseri
THOMAS, D. & FRANKENBERG, E., (2002).
KIZGUT, S., (1999). Anemia Prevalence and Some
Health, nutrition and prosperity: A microeFactors Affecting Anemia in Married 15-49
conomic perspective. Bulletin of the World
Years Age Group of Women, Unpublished
Health Organization, 80; 106-113
PhD Thesis, Hacettepe University Institute
THOMPSON, B., & SUBASINGHE, R. (2003).
of Health Sciences, Ankara
Combating iron deficiency: Food-based
27
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:51 K:79
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
Hacettepe
University
Faculty of Health Pubapproaches. The
World
Food Programme,
FAO: 21-77
İNCELENMESİlications, Ankara
TUTUNCU, I., (1995). In This Research
The YANG, R.Y., & TSOU, S.C.S., (2006). Enhancing
Güven
Grup
iron bioavailability of vegetables through proEffect of Tea Consumption on Hemoglobin,
1
Kilis Levels
Bölümü – principles and applications.
per preparation
Hematocrit and Serum Iron
in Fe- Elektrik-Enerji
Journal International Cooperation, 1; 107-119
male Adolescents, Unpublished MS. Thesis,
HOUSES
28
A
CED
DBHAD
TOPLU BESLENME NOKTALARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN GIDA
GÜVENLİĞİ BİLGİ DURUMLARI: DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ
ÖRNEĞİ(1)
FOOD SAFETY KNOWLEDGE of THE PERSONNEL WHO WORK in
MASS NUTRITION POINTS: EASTERN BLACK SEA REGION CASE
Burhan BAŞARAN
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Ardeşen MYO, Rize/Türkiye
Öz: Bu araştırma; Artvin, Rize ve Trabzon illerinde faaliyet gösteren ve rastgele seçilen restoran/lokantaların satın
alma sürecinden depolama ve servis hizmetine kadar tüm
aşamalarında çalışan 125 personelin gıda güvenliği bilgi
durumlarını tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan personellere açık uçlu sorular sorulmuş verilen
cevaplar görüşme formuna kaydedilerek değerlendirmelerde
bulunulmuştur. Çalışanların büyük çoğunluğu (%86.4) erkek,
işlemedeki çalışma süresi 5 yıldan az (% 61.6) ve eğitim
düzeyi lisedir (% 47.2). Çalışanların gıda denetimi yapan
kamu kuruluşları, gıda güvenliği, gıda hijyeni, yemeklerin
pişirilmesi, servisi, depolanması, bozuk ve hatalı ürünlerle
karşılaşıldığında ne yapacağı ile ilgili bilgilere sahip olduğu
ancak bu bilgilerin yeterli düzeyde olmadıkları özellikle
HACCP ve gıda izlenebilirliği kavramlarını hemen hemen
hiç bilmedikleri tespit edilmiştir. Sonuçlar ayrıca işletmelerin gıda güvenliği bilgilerinin düşük olduğuna da işaret
etmektedir. Personelin eğitimlerle desteklenmesi ve etkin
denetim ortaya çıkan bu olumsuz tablonun düzeltilmesi için
yapılması gereken öncelikli uygulamalar olduğu yönünde
öneride bulunulmuştur.
Abstract: This study aims to describe the level of food
safety knowledge of 125 personnel who work in several
processes from purchasing to storing and service of the
restaurants which were randomly chosen in Artvin, Rize and
Trabzon. The data were collected through a semi-structured
questionnaire. Most of the participants were males (86.4%)
who have less than 5 years working period (61.6%) and
hold high school degree (47.2%). The results suggest that
the personnel do have little knowledge about food control
public organizations, food safety, hygiene, cooking, servicing, storing and how to deal with the defective products.
However their knowledge level is not satisfying. The results show that the personnel do not any knowledge about
HACCP and food traceability at all. Similarly, these firms
have little knowledge of food safety. The study suggests
that the personnel should be trained accordingly and the
firms should improve their related practices.
Key Words: Mass Nutrition, Food Safety, HACCP, Traceability, Artvin, Rize, Trabzon
Anahtar Kelimeler: Toplu Beslenme, Gıda Güvenliği,
HACCP, İzlenebilirlik, Artvin, Rize, Trabzon
Doi: 10.17362/DBHAD.2015514272
(1) Sorumlu Yazar: Burhan BAŞARAN, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Ardeşen MYO, Gıda İşleme Bölümü, Rize/
Türkiye, [email protected] Geliş Tarihi / Received: 07.08.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 02.12.2015
Makalenin Türü: Type of article article (Uygulama Araştırma / Application Research) Çıkar Çatışması / Conflict
of Interest:Yok / None Etik Kurul İzni Var / Yok “Yok” Permission Ethics Committee “None”
29
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
Giriş
ARALIKLARINA
yemek yiyen
kişi sayısıGÖRE
yaklaşık olarak 8 milyon
kişi civarındadır (Anonim, 2012). Bu nedenle
İNCELENMESİ
Gıda ürünleri insanların fizyolojik ihtiyaçları
toplu
beslenme kuruluşlarının gıda güvenliği
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
arasında ilk sıralarda yer almaktadırMurat
(Dölekoğlu
uygulamalarında oluşabilecek herhangi bir akGrup A.Ş. Finans Yönetmeni
ve Yurdakul, 2004). İnsanlar sağlıklıGüven
olabilmek
saklık toplum sağlığı sorunlarına yol açacağından
1
Kilis
için yeterli ve dengeli gıdayla
beslenmeli
ve Elektrik-Enerji Bölümü
oldukça önemlidir (Bilici, 2008).
bu gıdalara kolaylıkla ulaşabilmelidir (Pekcan,
2009). Beslenme
ve sağlık
kavramları
günüGıda Tarım
Örgütü
(FAO)
Dünya Sağlık Teşkilatı
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile
elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak
analizve
edilmesi
müzde birlikte uygulanmıştır.
kullanılmaktadır
(Mutlu, 2007). (WHO), kontamine besin tüketiminden kaynaklı
Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Sanayi
ve konutlarda
göre elektrik
tespit edilmesi
Yeterli ve dengeli
beslenme
entüketim
genişaralıklarına
kapsamda
hastalıkların
en sık rastlanılan
durum olduğunu,
ele alındığında bireysel
yaşam
faaliyetlerinin
öte-için tüketim
besinaralığı
zehirlenmelerinin
sık görüldüğü yerler
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
arttıkça, elektrik veen
doğalgaz
genel
seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
sinde toplumunfiyatlarının
gelişmesi
için
bir zorunluluktur
arasında
ise restoranların
% 19’la ikinci sırada
(Topuzoğlu vd., 2007). Beslenme ile ilgili tüm bu olduğunu rapor etmiştir (FAO/WHO, 2002). Toplu
gerçekler ortaya konulmuş olsa da günümüzde beslenme sistemlerinde gıda kaynaklı zehirlenme
ekonomik ve teknolojik alanda yaşanan gelişmeler, vakalarının en yaygın 3 nedeni: Yetersiz soğutma
ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
şehirleşme diğer ECONOMETRIC
sosyal
ve kültürel
değişimler, (%46), yemeğin hazırlanması ve tüketime sunulACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
kadınların çalışma hayatına katılmaları gibi pek
ması arasında birden fazla gün olması (%21) ve
çok faktör toplumların
beslenme alışkanlıklarında enfekte personel (%20)’dir (Baş, 2004). PersoAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
the consumption
of electricity
and natural
industry
and houses
is statistically
da farklılıklar ortaya
çıkarmıştır
(Aygün,
2007;gas used
nel ingıda
güvenliği
üzerinde
doğrudan etkilidir.
techniquesgelişmekte
tests of hypothesis
were applied
thearaştırmacı
research was personelin yaş,
Özer, 2013). Özellikle
olan ülkelerde
Bu nedenle
pekand
çok
tüketici; satın alma gücüne uygun, kolay hazırla- cinsiyet, çalışma süresi, eğitim durumu, eğitim
nabilen, besleyici ve tüketimi kolay olan ürünlere alma durumu gibi demografik özelliklerle gıda
yönelmekte bu durum toplu tüketim (beslenme) güvenliği (hijyen vb.) bilgi düzeyi üzerindeki
noktalarında da artışa neden olmaktadır (Bilici, etkisini incelemiştir (Çakıroğlu ve Uçar, 2008;
2008; Anonim, 2010).
Çetiner, 2010; Cömert, 2011; Bayram, 2011;
Öner ve ark. 2013; Haklı ve Çakıroğlu, 2014;
İnsanların, ev dışında veya çalıştıkları, yaşadıkları
Bıyıklı ve Aktaş, 2014; Palulu ve Dindar, 2014;
yerlerde dışarıya çıkmadan yemek ihtiyacını bu
do Prado, 2015).
amaçla kurulmuş işletmelerden karşılamasına
toplu beslenme denilmektedir (MEB, 2003; Üstel, Bu araştırma; Artvin, Rize ve Trabzon il mer2005). Gelişmiş ülkelerde nüfusun % 70’i en kezleri ve ilçelerinde faaliyet gösteren restoran/
az bir öğününü dışarıda tüketmektedir (Dikmen, lokantaların satınalma sürecinden depolama ve
2008). ABD’li tüketiciler beslenme bütçelerinin servis hizmetine kadar tüm aşamalarda çalışan
en az % 50’si dışarıda harcarken ülkemizde ise personelin gıda güvenliği bilgi durumlarını tespit
bu oran % 13 civarındadır. Türkiye’de ev dışında etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
30
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
ARALIKLARINA
GÖRE nedeni çalışanların
Materyal ve Yöntem
açık uçlu
soruların sorulma
deneyimlerine bağlı olarak bireysel ifadelerinin
İNCELENMESİ
10.10.2014-04.03.2015 tarihleri arasında ayakta
ve yorumlarının
daha net bir bilgi kaynağı olacağı
AÇIKGÖZ
yemek yenilen yerler dahil 1., 2., 3. sınıf
özellikdüşüncesidir.
Güven Artvin
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni Açık uçlu sorulara verilen cevaplar
lere ve farklı hizmet kapasitelerine sahip
1
literatüre dayalı
7 Aralıkfaaliyet
Bölümübilgiler ışığında değerlendirilmiş
(23), Rize (42) ve Trabzon (29)Kilis
illerinde
ve çalışanların bilgi düzeylerinin gösterildiği
gösteren basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle
tablolar oluşturulmuştur. Elde edilen veriler excel
yansız olarak atanan
toplam
95 restoran/lokanta
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakprogramında
ANOVA
modeli
istatistiki
olarak
değerlendirilmiştir.
ile bu işletmelerde
çalışan ve araştırmaya gönüllü
olarak katılan toplam
125 personel
araştırma
Bulgular
göreve
de Tartışma
sonuca gidilmiştir. Elde
materyalini oluşturmuştur.
Araştırmaya
katılan
genel seviyesinde
düşüşverilen
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
Artvin,
Rize, Trabzon
il ve
ilçelerinde faaliyet
çalışanlara açıkfiyatlarının
uçlu sorular
sorulmuş
gösteren restoran/lokantalardaki çalışanlara ilişkin
cevaplar ve demografik bilgiler görüşme forAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
muna kaydedilmiştir. Bilgi düzeyinin tespitinde
bilgiler Tablo 1’de gösterilmiştir.
Tablo
1. Çalışanlara
İlişkin AND
Genel
Bilgiler
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
NATURAL
GAS PRICES
HOUSES
İller
Bilgiler
Cinsiyet
Artvin
Rize
Trabzon
n
%
n
%
n
%
techniques for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
were
applied
and
the
research
Erkek
25
75.8
47
90.4
36
90.0was
İşletmedeki çalışma
süresi
Eğitim Durumu
Toplam
n
%
108
86.4
Kadın
8
24.2
5
9.6
4
10.0
17
13.6
1 yıldan az
9
27.3
12
23.1
10
25.0
31
24.8
1-5 yıl
11
37.3
20
38.5
15
37.5
46
36.8
6-10 yıl
6
18.2
10
19.2
9
22.5
25
20.0
11-15 yıl
4
12.1
5
9.6
-
-
9
7.2
15 yıldan fazla
3
9.1
5
9.6
6
15.0
14
11.2
İlkokul
9
27.3
12
23.1
9
22.5
30
24.0
Ortaokul
5
15.2
9
17.3
6
15.0
20
16.0
Lise
14
42.4
26
50.0
19
47.5
59
47.2
Üniversite
5
15.2
5
9.6
6
15.0
16
12.8
Diğer
-
-
-
-
-
-
-
-
Artvin, Rize, Trabzon il ve ilçelerinde faaliyet
gösteren ve araştırmamıza katılan restoran/lo-
kantalarda çalışan personelin büyük çoğunluğu
(%86.4) erkek olup kadın personellerin bu işyer31
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİsınırlıdır.
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE
lerinde çalışması oldukça
Çakıroğlu
ve TÜKETİM
Araştırmaya
katılan personelin
çoğu lise mezunu
Uçar (2008), Şanlıer ve Tunç (2008); Bıyıklı
ve
olup en çok lise mezunu çalışanı olan il Rize’dir.
İNCELENMESİ
Aktaş (2014), tarafından yapılan çalışmalarda
da
Yine çalışanlar arasında üniversite ve daha üst
benzer sonuçlara ulaşılmıştır. KadınGüven
personelin
eğitim düzeylerine sahip personel oranı azdır.
çalışma oranının en yüksek 1olduğu
il Artvin
Personelin tamamı periyodik ve sistemli bir gıda
olarak tespit edilmiştir.
güvenliği eğitimi almadıklarını beyan etmişlerdir.
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriÇakıroğlu
bu çalışma,
sanayi (2010), Bayram
ve Uçar (2008),
Çetiner
Çalışan personelin
% 61.6’sının
işletmedeki
ve konutlarda
yaptıkları
Farklı analiz teknikleri kullanılarak(2011);
hazırlanan
çalışmada çalışmalarda
ANOVA modeli toplu beslenme
çalışma süresi 5şeklindedir.
yıldan azdır.
Çakıroğlu ve Uçar
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanaraksistemlerinde
çalışanların
eğitim düzeylerini
Sanayi
ve konutlarda
(2008), yaptıkları
çalışmada
personelin
yaklaşık
ortaokulgöre
vedelise
olarak
tespitElde
etmişlerdir.
sonuca
gidilmiştir.
olarak % 74’ünün
6 yıl ve daha az bu sektörde
seviyesinde
düşüşyaptığı
Sonuç
olarak tüketim
çalıştığını belirtmişlerdir.
Cömert
(2011),
“Gıdavarılmaktadır.
işyerlerinin
denetimi
yapan kamu kuruaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
çalışmada otel mutfaklarında çalışan personelin
luşu hangisidir?” sorusuna katılımcıların verdiği
yaklaşık olarak % 80’inin 5 yıldan daha az bir
cevaplar Tablo 2’de gösterilmiştir.
süre aynı işyerinde çalıştığını ortaya koymuştur.
TO Gıda
CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
Tablo 2.ACCORDING
Çalışanların
İşyerlerinin
Denetimi
Yapan
Kamu AND
Kuruluşları
HOUSES
Hakkındaki Bilgisi
İller
Artvin
Cinsiyet
the consumption
of electricity and natural Veriler
gas used in industry andBilmiyor
houses is statistically
n
5
techniques for analysis.
Erkek Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
made more comprehensive. The purpose was to
natural gas prices
%determine electricity and
20.0
Kadın
Erkek
Rize
Kadın
Erkek
Trabzon
Kadın
Toplam
Biliyor
20
80.0
n
4
4
%
50.0
50.0
n
19
28
%
40.4
59.6
n
2
3
%
40.0
60.0
n
19
17
%
52.8
47.2
n
-
4
%
-
100
n
49
76
%
39.2
60.8
Gıda işyerlerinin denetim ve ruhsatlandırma yetkisi
Sağlık Bakanlığı’ndan alınarak Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı’na verilmiştir. (Anonim, 2004). Tarım
ve Köyişleri Bakanlığı Gıda Güvenliği Kalitesinin
32
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE Yönetmelik’te
KONUTLAR AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE
Denetimi ve Kontrolüne
Dair
gıda TÜKETİM
adı geçen
kurumlarla benzerlik
göstermektedir.
işyerlerinin denetimini il özel idaresi ve belediyelerle
Katılımcılar ayrıca TSE ve Belediye gibi diğer
İNCELENMESİ
işbirliği içinde yürütüleceğine vurguMurat
yapılmıştır
kurumları da doğru cevap olarak belirtiklerinden
(Anonim, 2008). Önce Sağlık Bakanlığı
sonra
dolayı denetim yapan kuruluşlarla ilgili bilgi
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
(Tarım
karmaşasının olduğu ortaya çıkmaktadır. Oransal
1
ve Köy işleri Bakanlığı’nın ismi 29.06.2011
olarak en çok yanlış cevabın verildiği il Trabzon,
Özet : 2012-2014
TUİK verilerien
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi il ise Artvin’dir.
tarihinde değiştirilmiştir)
ile Yılları
yerel arasındaki
yönetimlerin
çok doğru
cevabın
verildiği
birlikte yürüttüğü
gıda işyeri
denetimlerindeki
ve Trabzon
kadın personellerin
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri kullanılarakRize
hazırlanan
çalışmada ilindeki
ANOVA modeli
hipotezyapılmıştır
testleri uygulanarakverdiği
araştırma doğru
daha kapsamlı
getirilmiştir.
karmaşa ile ilgiliuygulanmıştır.
olarak pekAyrıca
çok haber
cevaphale
oranları
erkek personellerden
(Anonim, 2005;yönünde
Anonim
2015).
Toplam
katılımdaha yüksektir.
Katılımcıların
genel olarak eğitim
hareket
edilmiş
olup, yapılan
göre de sonuca
gidilmiştir. Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
cıların % 38.4’ü denetim yapan kuruluş olarak
seviyelerin orta düzeyde ve işletmedeki çalışma
Sağlık Bakanlığı’nı
büyük çoğunluk
sürelerinin
az olmasının verilen yanlış cevapların
aralığıbelirtmişken
Kw cinsinden yükseldikçe,
Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı’nın
yetkili
olarak
yüksek
etkili olduğu
Anahtar Kelimeler
Tüketim,oransal
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK, çıkmasında
Fiyat
kuruluş olduğunu ifade etmiştir. Çalışanların verdüşünülmektedir. “Sizce, gıda güvenliği nedir?”
diği cevaplar gıdaECONOMETRIC
işyerlerinin denetimi
ile ilgili
sorusuna verilen cevaplar Tablo 3’te gösterilmiştir.
HOUSES Kavramını Bilme Durumu
Tablo 3. Çalışanların Gıda Güvenliği
İller
Artvin
Abstract:
In this study prepared
by using data of
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
Cinsiyet
Veriler
Fikri
Yok
Bilmiyor
6 of different
analyzed. ANOVA model was napplied to the study- prepared with the use
Erkek
tests
of
hypothesis
were
applied
and
the
research was
%
24.0
Kadın
Erkek
Rize
Kadın
Erkek
Trabzon
Kadın
Toplam
Biliyor
19
76.0
n
-
2
6
%
-
25.0
75.0
n
2
4
41
%
4.3
8.5
87.2
n
-
-
5
%
-
-
100
n
2
1
33
%
5.6
2.8
91.6
n
-
-
4
%
-
-
100
n
4
13
108
%
3.2
10.4
86.4
Gıda güvenliği; gıdalarda olabilecek fiziksel,
kimyasal, biyolojik ve her türlü zararların bertaraf edilmesi için alınan tedbirler bütünü olarak
tanımlanmıştır (Anonim, 2008). Katılımcıların
verdikleri cevaplar literatürle karşılaştırılmıştır.
Tablo incelendiğinde katılımcıların büyük ço33
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
KONUTLAR
GÖRE ve gıda haberlerine
ğunluğunun (%86.4)
gıdaVE
güvenliği
kavramını
oldukçaARALIKLARINA
popüler olan sağlık
bildikleri anlaşılmaktadır. Kadın personellerin
yani bilgiye rahatlıkla ulaşabilmelerinin doğru
İNCELENMESİ
doğru cevabı verme oranları erkek personellere
göre
cevap oranının yüksek çıkmasında etkili olduğu
daha yüksektir. Gıda güvenliği kavramını
bilme
düşünülmektedir. Çakıroğlu ve Uçar (2008), kaGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
oranının en düşük (Erkek: %24.0,
Kadın: %26.0)
dın personellerin gıda güvenliği bilgi düzeyinin
1
olduğu il Artvin’dir. Rize ve Trabzon ilindeki 4
erkek personellere göre önemli oranda yüksek
Özet : 2012-2014
Yılları verememiştir.
arasındaki TUİK verileriolduğunu,
çalışma,ise
sanayi
erkek personel soruya
hiçbir yanıt
Bayrambu(2011)
çalışanların eğitim
Katılımcıların önemli
bir kısmı
cevabın
yanı kullanılarak
sıra
düzeyleriyle
gıda güvenliği
bilgi düzeylerinde
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez testleri
uygulanarakdoğrusal
araştırma daha
getirilmiştir.
örnekler vermeye
gayret göstermişlerdir.
Örnekbirkapsamlı
ilişki hale
olduğunu
ifade etmişlerdir.
lerin pek çoğu televizyon
veedilmiş
internet
Katılımcıların
“Sizce,
hijyen
nedir?” sorusuna
yönünde hareket
olup,ortamında
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
yayınlanan haberlerdir. Katılımcıların belirli bir
verdikleri cevaplar Tablo 4’te gösterilmiştir.
eğitim düzeyine
sahip
olmasıyükseldikçe,
ve günümüzde
aralığı
Kw cinsinden
Tablo 4. Çalışanların Gıda Hijyeni Kavramını Bilme Durumu
İller
Artvin
Cinsiyet
Veriler
Fikri Yok
Bilmiyor
ACCORDING TO CONSUMPTION
RANGES IN
n
- TERMS OF INDUSTRY
10 AND
HOUSES
Erkek
%
-
40.0
n natural gas used -in industry and houses1 is statistically
the consumption of electricity and
Kadın
analyzed.
ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
%
12.5
Erkek
Rize
Kadın
Erkek
Trabzon
Kadın
Toplam
Biliyor
15
60.0
7
87.5
n
1
18
28
%
2.1
38.3
59.6
n
-
-
5
%
-
-
100
n
2
14
20
%
5.6
38.9
55.5
n
-
-
4
%
-
-
100
n
3
43
79
%
2.4
34.4
63.2
Gıda hijyeni, gıdaların insan tüketimine uygun
hale getirilerek sağlığının korunması için alınması gereken her türlü önlem ve koşullar olarak
tanımlanabilir (Anonim, 2011). Katılımcıların %
63.2’si doğru cevap vermiş olsa da yanlış cevap
verenlerin oranı da (% 34.4) önemli düzeyde
34
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE
yüksek bulunmuştur.
GıdaVEgüvenliği
bilgi
du- TÜKETİM
ile temizlik
kavramlarının
karıştığını ifade etmişELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
rumunda olduğu gibi kadın personellerin İNCELENMESİ
gıda
tir. İller arasında gıda hijyeni bilme durumları
hijyeniyle ilgili verdikleri doğru cevaplar
erkek
arasında bir farklılık tespit edilmemiştir. Gıda
personellere göre oldukça yüksektir.Güven
Çakıroğlu
hijyeniyle ilgili doğru cevabın düşük olmasının
ve Uçar (2008), kadın personellerin
genel hijyen
daha çok mesleki eğitim eksikliğiyle ilgili ola1
bilgi puanlarının erkek personellerden daha yüksek
bileceği düşünülmektedir. Baş vd. (2006), gıda
: 2012-2014Yanlış
TUİK verilerigüvenliği
kullanılarak ile
hazırlanan
bu çalışma,eğitim
sanayi alanların hijyen
olduğunu ifade Özet
etmişlerdir.
cevap veren
ilgili mesleki
personelin çoğunluğu
gıdaFarklı
hijyenini
işletmedeki
daha yüksek
ifade etmiştir.
şeklindedir.
analiz teknikleri
kullanılarakbilgilerinin
ANOVAolduğunu
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotezÖzçakmak
testleri uygulanarakKatılımcıların
temizlik faaliyetleriyle
açıklamışlardır.
“Yemeklerin
pişirilme ve servis
(2015), Samsun’da
faaliyet
gösteren
ve
edilme göre
sıcaklıkları
nedir?” Elde
sorusuna verdikleri
yönünde
hareket edilmiş
olup,kantin
yapılan istatistik
bulgulara
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
yemekhanelerde çalışan personelin gıda hijyenine
cevaplar Tablo 5’te gösterilmiştir.
bakış açısını incelediği
da gıda fiyatlarda
hijyenida azalma meydana gelmektedir.
aralığı Kwaraştırma
Tablo 5. Çalışanların Yemeklerin Pişirilmesi ve Servis Edilme Sıcaklıklarını Bilme Durumu
İller
Artvin
Cinsiyet
Veriler
Fikri Yok
Bilmiyor
ACCORDING TO CONSUMPTION
RANGES IN
n
2 TERMS OF INDUSTRY
14 AND
HOUSES
Erkek
%
8.0
56.0
n natural gas used 1in industry and houses3 is statistically
the consumption of electricity and
Kadın
analyzed.
ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
%
12.5
37.5
Erkek
Rize
Kadın
Erkek
Trabzon
Kadın
Toplam
Biliyor
9
36.0
4
50.0
n
10
17
20
%
21.3
36.2
42.5
n
2
2
1
%
40.0
40.0
20.0
n
6
18
12
%
16.7
50.0
33.3
n
-
3
1
%
-
75.0
25.0
n
21
57
47
%
16.8
45.6
37.6
Toplu beslenme hizmetlerinde pişirme üretim
aşamasında gerçekleştirilmektedir. Besin güvenliğinin sağlanabilmesi için pişirilen gıdanın
yeterli iç sıcaklığa çıkmış olması gerekmektedir. Bilici (2008), besinlerin pişirilmesinde iç
sıcaklığın en az 65 0C, kırmızı etlerde ise 75 0C
35
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE gerek iller gerekse
üzerine çıkarılmasıSANAYİ
gerektiğini
vurgulamıştır.
personeller
vermiştir. Ancak
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, gıdaların
cinsiyet faktörü açısından belirgin bir farklılık
İNCELENMESİ
0
pişirilmeleri esnasında iç sıcaklığınMurat
en azKORKMAZ,
72 C Hakan
söz AÇIKGÖZ
konusu değildir. Gıda hijyeninde olduğu gibi
olması gerektiğini söylemiştir. AynıGüven
yönetmelimesleki eğitim eksikliğinin yanlış cevaplar üzeGrup A.Ş. Finans Yönetmeni
ğin 24. maddesinde sıcak servis1Kilis
edilen
gıdaların
rinde etkili olduğu düşünülmektedir. Özçakmak
63ºC’nin altında en çok 2 saat ve soğuk gıdaların
(2015), kantin çalışanları üzerinde yaptığı araştırma
Özet : en
2012-2014
TUİK verilerida
kullanılarak
bu çalışma,
sanayi
ise 8ºC’nin üstünde
çok 4Yılları
saatarasındaki
bekletilmesi
pişirmehazırlanan
ve servis
sıcaklıklarıyla
ilgili olarak
gerektiği ayrıcaşeklindedir.
gıdalarınFarklı
sıcaklık
yeterli bilgiye
analiz kontrolünün
teknikleri kullanılarakçalışanların
ANOVA sahip
modeli olmadığını ifade
uygulanmıştır.
hipotez testleri
uygulanaraketmiştir.
araştırma daha
kapsamlı
sürekli yapılması
gerektiği Ayrıca
tanımlanmıştır
(AnoBıyıklı
ve Aktaş
(2014), Konya’da faaliyet
nim, 2013a). Katılımcıların
verdikleri
cevaplar
gösterengöre
hastane
mutfaklarında
yönünde hareket edilmiş
olup, yapılan
de sonuca
gidilmiştir. Elde çalışan aşçıların
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve doğalgaz inaktive olduğu
Bakanlığı’nın belirlediği pişirme ve servis sı%65.4’ünün mikroorganizmaların
caklıkları üzerinden
sıcaklık
aralıklarını
aralığı değerlendirilmiştir.
Kw cinsinden yükseldikçe, Tablo
fiyatlarda5da azalma
meydana
gelmektedir.bilmediğini veya yanlış cevap
incelendiğinde katılımcıların
%62.4’ü
yanlış
cevap
söylemiştir.
ilk giren ilk çıkar
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
Tüketim,verdiğini
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,“Sizce,
Fiyat
vermiştir. Pişirme ve servis sıcaklıklarıyla ilgili
(FİFO) nedir? ” sorusuna katılımcıların verdiği
olarak en çok doğru
cevabı Rize’de çalışan erkek
cevaplar Tablo 6’da gösterilmiştir.
HOUSES
Tablo 6. Çalışanların Üretimini/Satışını Gerçekleştirdiği
Ürünlere İlişkin Depolama Şartları
ve Depolama da İlk Giren İlk Çıkar (FİFO) Kavramını Bilme Durumu
İller
Cinsiyet
Yokprepared withBilmiyor
analyzed.
ANOVA modelVeriler
was applied to Fikri
the study
were applied and the research was
n tests of hypothesis
3
17
made more
comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
Erkek
Artvin
Kadın
Erkek
Rize
Kadın
Erkek
Trabzon
Kadın
Toplam
Biliyor
5
%
12.0
68.0
20.0
n
-
6
2
%
-
75.0
25.0
n
9
10
28
%
19.1
21.3
59.6
n
1
3
1
%
20.0
60.0
20.0
n
7
13
16
%
19.4
36.1
44.5
n
-
3
1
%
-
75.0
25.0
n
20
52
53
%
16.0
41.6
42.4
Toplu beslenme sistemlerinde satın alınan gıdalar
ne kadar kaliteli olursa olsun uygun koşullar
altında depolanmadıkları takdirde besin özelliklerini kaybetmelerinin yanı sıra gıda güvenliği
36
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
açısından da risk oluşturmaktadırlar.
Meyve,AÇISINDAN
sebze, TÜKETİM
ilişkili olduğu
Özellikle Artvin,
bakliyat, et ve süt ürünleri vb. gıda ürünleri gerek
depolama şartları ve ilk giren ilk çıkar yöntemiİNCELENMESİ
hammadde olarak kullanılsın gerekse
işlenmiş
nin uygulanmasıyla ilgili çalışan bilgisinin en
ürünleri özellikleri bakımından özelGüven
depolama
az olduğu ildir. Çalışanların depolamaya ilişkin
şartlarında muhafaza edilmelidir
(Bilici, 2008).
bazı bilgilere sahip olmalarına karşın sistemli
1
İlgili yönetmeliğin (Anonim, 2013a) 17.maddesinde
bir uygulamadan oldukça uzak işletmelerde ça: 2012-2014
TUİK
kullanılarakgözlemlenmiştir.
hazırlanan bu çalışma, İşletme
sanayi
gıda ürünlerininÖzet
depolama
özelliklerinin
yanı
sıraverilerilıştıkları
de depolama
depodaki stok yönetiminin
veanaliz
yerleşiminin
ilk
şartları
veçalışmada
uygulamalarıyla
ilgili herhangi bir
şeklindedir. Farklı
hazırlanan
ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
uygulanarakyöntemin
araştırma daha
giren ilk çıkar prensibine
göre
yapılması
gerektiği
belirlenmediği
ve bu konuda çalışanSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
tanımlanmıştır. yönünde
Katılımcıların
büyük
çoğunluğu
ların eğitim
anlaşılmaktadır.
Bıyıklı
hareket edilmiş
olup,
göre dealmadıkları
sonuca gidilmiştir.
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
özellikle de kadın personellerin depolama şartları
ve Aktaş (2014), hastane mutfaklarında çalışan
ilgili bilgi sahibiaralığı
olmadığı
özellikle
de ilk giren
ilkda azalma
aşçılara
depolama
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
meydana
gelmektedir.şartları ve yöntemleri ile ilgili
çıkar uygulamasını
bilmedikleri
anlaşılmaktadır.
sorulara
yüksek
Anahtar
Kelimeler : Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,sordukları
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,
Fiyatoranda doğru cevabın
Kadın personellerin depolama uygulamalarını
verildiğine dair bulgulara ulaşmışlardır. “HACCP
bilmemeleri genellikle
fiziksel gücün ön planda
nedir? ” sorusuna katılımcıların verdiği cevaplar
CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY AND
olduğu depolamaACCORDING
da erkek TO
personelin
tercihRANGES
Tablo
7’de gösterilmiştir.
HOUSES
edilmesi ve bu alanda daha çok çalışmalarıyla
İller
the consumption
of electricity and natural
gas used
in industry and
houses
is statistically
Tablo 7. Çalışanların
HACCP
Kavramını
Bilme
Durumu
Cinsiyet
Veriler
Yokelectricity andBilmiyor
made more
comprehensive. The
purpose was to Fikri
determine
natural gas prices
Erkek
Artvin
Kadın
Erkek
Rize
Kadın
Erkek
Trabzon
Kadın
Toplam
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
8
32.0
6
75.0
25
53.2
18
50.0
2
50.0
59
47.2
Son yüzyılda pek çok alandaki baş döndürücü
gelişim dünya ekonomisini yeniden şekillen-
15
60.0
2
25.0
22
46.8
5
100
18
50.0
1
25.0
63
50.4
Biliyor
2
8.0
1
25.0
3
2.4
dirmekte buna bağlı olarak tüketici tercihleri
de değişim göstermektedir (Ertürk, 2009). Tü37
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE
keticilerin artan gıda
güvenliği
hassasiyeti
gıda TÜKETİM
miştir. HACCP’in
personel
tarafından bilinmesiyle
sektörüne yön vermekte (Motarjemi ve Lelieveld,
ilgili eğitim düzeyi, işletmedeki çalışma süreleri,
İNCELENMESİ
2014), bu değişimlere bağlı olarak daMurat
özelKORKMAZ,
sektör Hakan
cinsiyet
ve il gibi faktörler arasında bir belirgin
AÇIKGÖZ
rekabette avantaj sağlayabilmek için Güven
gıda güvenbir farklılığın olmadığı anlaşılmaktadır. Bolton
liğine yönelik yeni yaklaşımları
ve standartları
vd. (2008), İrlanda’da 100 restoran şefi üzerinde
1
sahiplenmektedirler (Ötleş, 2015). Günümüzde
yaptığı araştırmada 60 personelin HACCP için
: 2012-2014 Yılları
arasındaki TUİK
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi belirtmişlerdir.
gıda güvenliği Özet
standartlarının
başlıcaları
şun-verileriyeterli
bilgiye
sahip
olduğunu
lardır: HACCP,şeklindedir.
ISO 22000,
farklı ANOVA
illerindemodeli
faaliyet gösteren 43
FarklıBRC,
analiz GlobalGAP,
teknikleri kullanılarakTürkiye’nin
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri uygulanarakfarklı
araştırma
kapsamlı
getirilmiştir. mutfaklarında
IFS (Kafel, 2013).
HACCP,
ilgili
yönetmelikte
5 daha
yıldızlı
otelhaleişletmesinin
(Anonim, 2008)yönünde
tehlikehareket
analizi
ve kritik
kontrol
çalışan göre
toplam
832gidilmiştir.
mutfak Elde
personeli üzerinde
edilmiş
olup, yapılan
de sonuca
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
noktaları olarak tanımlanan, gıda güvenliği için
yapılan araştırmada ise çalışanların HACCP sistefiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
önemli olan tehlikeleri
değerlendiren
minimeydana
otel işletmeleri
aralığı Kwtanımlayan,
gelmektedir. için çok önemli gördüklerini
ve kontrol eden sistem
tanımlanmıştır.
Aynı
eğitimi
almış personelin ve genç
Anahtarolarak
Kelimeler
Tüketim,ayrıca
Sanayi, HACCP
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
yönetmelik toplu tüketim yerleri dahil olmak üzere
çalışanların HACCP sistemine ilişkin tutumlarının
tüm gıda işletmelerinde
HACCP’i zorunlu hale
olumlu olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır (Hacıoğlu
TO CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
ANDizlenebilirliği nedir?
getirmiştir. Tablo 7ACCORDING
incelendiğinde
katılımcıların,RANGES
ve Girgin,
2008).
“Sizce, gıda
HOUSES
HACCP’i bilmediğini (% 50.4), % 47.2’sinin ise
” sorusuna katılımcıların verdiği cevaplar Tablo
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
to the years of 2012-2014,
fikri olmadığını söylemiştir. 125 katılımcıdan
8’de
gösterilmiştir.
analyzed. ne
ANOVA
model açıklayabilwas applied to the study prepared with the use of different
sadece 3’ü HACCP’in
olduğunu
Tablo 8. Çalışanların Gıda İzlenebilirliği Kavramını Bilme Durumu
İller
Cinsiyet
Erkek
Artvin
Kadın
Erkek
Rize
Kadın
Erkek
Trabzon
Kadın
Toplam
Veriler
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
Fikri Yok
13
52.0
3
37.5
31
66.0
2
40.0
16
44.5
1
25.0
66
52.8
38
Bilmiyor
10
40.0
5
62.5
13
27.6
3
60.0
13
36.1
2
50.0
46
36.8
Biliyor
2
8.0
3
6.4
7
19.4
1
25.0
13
10.4
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
VE KONUTLAR
GÖRE diğer illere göre bu
İzlenebilirlik; gıdaSANAYİ
zincirinin
her aşamasında
ilindeki ARALIKLARINA
erkek personellerin
(en yakın tedarikçiden son ürünün ilk dağılım
İNCELENMESİ
konuda bilgilerinin daha fazla olduğu buna karrotası) muhtemelen ortaya çıkabilecek
herhangi
Murat
KORKMAZ, Hakan
şın AÇIKGÖZ
eğitim düzeyi, işletmedeki çalışma süreleri,
bir tehlikenin geriye dönük izlenebilirliğinin
il ve cinsiyet gibi faktörlere bağlı olarak doğru
1
Kilisolup
7 Aralık
Üniversitesi,
sağlanması şeklinde tanımlanmış
tüm
gıda Elektrik-Enerji Bölümü
cevap oranlarında herhangi bir belirgin farklılığın
işletmeleri için zorunluluktur (Anonim 2006,
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriolmadığı
kullanılarak tespit
hazırlanan
bu çalışma, Yapılan
sanayi
edilmiştir.
literatür tarave Tablo
konutlarda8 kullanılan
doğalgaz ile gıda
elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
Anonim, 2008).
incelendiğinde
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakmasında
hazırlanan daha
çalışmada
önceANOVA
toplu modeli
beslenme sisteminde
izlenebilirliği ileuygulanmıştır.
ilgili doğru
cevabı
Ayrıca
hipotez verenlerin
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespitizlenebilirliği
edilmesi
çalışan
personele
gıda
ile ilgili
oranlarının (% yönünde
89.6) oldukça
az olduğu
görülhareket edilmiş
olup, yapılan
aralığı
arttıkça, elektrik
ve doğalgazrastlanılmamıştır.
yapılan
herhangi
bir çalışmaya
mektedir. Çalışanların
çoğunun konuyla ilgili
“Bozuk
veya
hatalı bir ürünle karşılaştığınızda
aralığı
meydana
gelmektedir.
hiçbir fikir beyan
edemedikleri
cevap verenlerin
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,ne
Sanayi,
Konut, Anova,sorusuna
TUİK, Fiyatkatılımcıların verdiği
yaparsınız?”
de genellikle üretim
ve son tüketim tarihi gibi
yanlış cevaplar verdiği not edilmiştir. Trabzon
Tablo 9.
cevaplar Tablo 9’da gösterilmiştir.
ACCORDING
TOveya
CONSUMPTION
RANGES
IN Karşılaşıldığında
TERMS OF INDUSTRYNe
AND
Çalışanların
Bozuk
Hatalı Bir
Ürünle
Yapacağını
HOUSES
Bilme
Durumu
İller
analyzed. ANOVACinsiyet
model was applied to the Veriler
study prepared with theBiliyor
use of different
n
4 gas prices
Erkek
Artvin
Kadın
Erkek
Rize
Kadın
Erkek
Trabzon
Kadın
Toplam
39
Biliyor
21
%
16.0
84.0
n
3
5
%
37.5
62.5
n
-
47
%
-
100
n
-
5
%
-
100
n
9
27
%
25.0
75.0
n
-
4
%
-
100
n
16
109
%
12.8
87.2
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
oplu beslenme sistemlerinde
meydana AÇISINDAN
gelebi- TÜKETİM
oranda hassasiyet
içerdiklerini
ortaya koymuşELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
lecek herhangi bir uygunsuzluk büyük çapta
lardır. Özçakmak (2015) ise yaptığı araştırmada
İNCELENMESİ
gıda zehirlenmelerine neden olabilmektedir.
Bu Hakan
kantin
çalışanlarının şüpheli gıdalarla ilgili uygun
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
nedenle işletmeler, satılan bir gıdanın
toplu bir
davranışlar
Yönetmeni sergilediğini ifade etmiştir.
şekilde tüketilmesi sonucunda
zehirlenmeye
1
Sonuç
maruz kalmış birden çok tüketiciden şikayet
Özet ilgili
: 2012-2014
arasındaki
TUİK verileriTüketicilerin
bu çalışma,
sanayi sistemlerinden
alması durumunda
gıda Yılları
maddesini
satıştan
toplu
beslenme
ve tüketimden kaldırmak
düzeyleri
hermodeli
geçen gün artmakta
şeklindedir. zorundadır.
Farklı analiz İzlenebilirlik
teknikleri kullanılarakfaydalanma
ANOVA
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
özellikle bu açıdan büyük öneme sahiptir. Bu gibi
buna bağlı olarak doğabilecek zararlarda benzer
durumlarda karşılaşıldığında
ne yapılacağının
yönünde hareket edilmiş
olup, yapılan istatistik bulgulara
Elde
oranda göre
çoğalmaktadır.
Bu nedenle
gıda üretimi,
bilinmesi için yılda
en
az
bir
kez
tatbikat
yapılsatışıvarılmaktadır.
ve servisi gibi
bir öneme sahip olan
Sonuçhayati
olarak tüketim
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
maktadır. İşletme tarafından toplatılan gıda ve
işyerlerinde çalışan personellerin gıda güvenliKelimeler :güvenilir
Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim,ği
Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
gıda bileşenleri,Anahtar
ayrı alanlarda
şekilde
üzerindeki
etkilerini
inceleyen araştırmalar
muhafaza edilmeli ve buralarda yetkili kişiler
yapılmaktadır.
tarafından insan sağlığı
esas
alınarak
mevzuata
BuIN
çalışmada,
gıda güvenliği ile ilgili
TERMS OFpersoneller
INDUSTRY AND
uygun şekilde değerlendirilmelidir.
İnsan sağlıHOUSES
pek çok soruya doğru cevap verememişlerdir.
ğını ilgilendiren acil durumlarda ise Gıda, Tarım
periyodik ve sistemli
In this
prepared
by using data ofBu
TSI durumun
belonging to personellerin
ve HayvancılıkAbstract:
Bakanlığı
ilestudy
Sağlık
Bakanlığı
bir eğitim
beyanlarıyla
analyzed. (Anonim,
ANOVA model2006,
was applied
to the study
prepared almadıkları
with the use ofşeklindeki
different
bilgilendirilmektedir
2008,
yakından
ilişkiliandolduğu
Çünmade morebüyük
comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity
natural gas
prices
2013a). Katılımcıların
çoğunluğu
bozuk
kü gıda güvenliği sektör bazında özel eğitim
ve hatalı bir ürünle karşılaşıldığında ilgili ürünü
gerektiren bir alandır. Her ne kadar çalışanlar,
derhal satıştan veya servisten kaldırdığını, işletfarklı eğitim düzeylerine ve işletmede çalışma
medeki yetkili kişilere bilgi verdiklerini ve daha
deneyimine sahip olsalarda bu durumun gıda
sonra imha ettiklerini ifade etmişlerdir. Rize’de
güvenliği üzerinde etkileri sınırlı olmaktadır.
çalışan erkek ve kadın personellerin tamamı
Burada değinilmesi gereken bir diğer hususta
doğru cevabı vermişlerdir. Ayrıca katılımcıların
işletmelerin gıda güvenliğini sağlamaya yönelik
tamamı bugüne kadar işletmelerinde herhangi
uygulamalardan uzak oluşlarıdır. Elde edilen
bir gıda zehirlenmesi gerçekleşmediğini ifade
sonuçlar personele ait bilgileri vermekle beraber
etmişlerdir. Yine kadın personellerin bu konuda
aynı zamanda işletmelerin gıda güvenliği uygudaha hassas oldukları savunulabilir. Çalışanlar
lamalarının da yetersiz olduğunu göstermektedir.
sağlık açısından herhangi bir risk algıladıklarında
Yine aynı şekilde sonuçlar, kanunlarda belirtilen
ne yapacaklarını bilmektedirler. Bıyıklı ve Aktaş
uygulamaların pratikte hayata geçirilemediğini,
(2014), yaptıkları araştırma da çalışanların bozuk
gıda ve hatalı davranışlarla ilgili olarak büyük
üretimlerin denetimlerden uzak gerçekleştirildi-
40
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA GÖRE
ğine işaret etmektedir.
İşletmelerin
kanunlarda
sagem.gov.tr/TBSA_Beslenme_Yayini.pdf.
belirtilen uygulamaları yerine getirmediği ayrıca
İNCELENMESİ Erişim: 11.06.2015
kamu otoritesinin denetimden uzakMurat
olduğunun
ANONİM, (2011). Gıda Hijyeni Yönetmeliği.
bir diğer göstergesi de hazır yemek
hizmeti,
17.12.2011 tarihli Resmi Gazete. Sayı: 28145
restoranlar ve diğer benzeri gıda
hizmetlerinin
1
sunulduğu yerlerde 05/07/2014 tarihinden itibaren
ANONİM, (2012). http://sektorlernedurumda.
Özet8: saat
2012-2014
Yıllarıhijyen
arasındaki
hazırlanan bu çalışma, sanayi
çalışanların en az
zorunlu
eğitimi
blogspot.com.tr/2012/09/hazır-yemek-sektoru.
almaları gerektiğişeklindedir.
halde (Anonim,
2013b)
bu araşhtml. Erişim:
Farklı analiz
teknikleri
çalışmada 12.06.2015
ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
tırmaya katılan çalışanların periyodik ve sistemli
ve doğalgaz(2013a).
fiyatlarınınOkul
tespit edilmesi
ANONİM,
Kantinlerine Dair Özel
bir eğitim almadıkları
şeklindeki
beyanlarıdır.
yönünde hareket
edilmiş olup,
yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
Hijyen Yönetmeliği. 05.02.2013 tarihli Resmi
bulgular
sonucunda;
Ortaya çıkan buedilen
olumsuz
tabloyu
düzeltebilecek
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunaGazete.
varılmaktadır.
Sonuç
olarak tüketim
Sayı:
28550
en önemli uygulamalar
ise; personelin
yükseldikçe,mesleki
teknik eğitimlerleAnahtar
desteklenmesi,
Hijyen
Kelimeler : kamu
Elektrik,otoritesinin
Doğalgaz, Tüketim,ANONİM,
Sanayi, Konut,(2013b).
Anova, TUİK,
Fiyat Eğitimi Yönetmeliği.
etkin denetimi ve ilgili tüm paydaşların birlikte
05.07.2013 tarihli Resmi Gazete. Sayı: 28698.
hareket etmesidir.ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ANONİM, (2015). http://www.turksagliksen.
HOUSES
Kaynaklar
org.tr/arsiv.htm?arama=g%C4%B1da+den
etimi&aranan=1. Erişim: 12.06.2015
Abstract:
In this study
prepared
ANONİM, (2004).
Gıdaların
Üretimi,
Tüketimi
analyzed. ANOVA
model was
applied to the study
prepared
the use
of differenttüketici satınalma
ve Denetlenmesine
Dair Kanun
Hükmünde
AYGÜN,
E.,with
(2007).
Ambalajın
Kararnamenin
Kabulü
davranışı
madeDeğiştirilerek
more comprehensive.
The Hakkınpurpose was to determine
electricityüzerindeki
and natural gasetkisi:
prices gıda maddeleri
da Kanun. 05.06.2004 tarihli Resmi Gazete.
üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi,
Sayı: 25483
Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya, s.2
ANONİM, (2005). Gıda Denetiminde Kaos!!!.
http://www.memurlar.net/haber/26737/.
BAŞ, M., (2004). Besin hijyeni güvenliği ve
Erişim: 12.06.2015
HACCP. s.502, Sim Matbaacılık, Ankara
ANONİM, (2006). TS EN ISO 22000:2005.
Kabul Tarihi: 24 Nisan 2006. Ankara, s.13
BAŞ, M., ERSUN Ş.E., & KIVANÇ, G., (2006).
The evaluation of food hygiene knowledge,
attitudes, and practices of food handlers’
in food businesses in Turkey. Food control, 17(4);317-322
ANONİM, (2008). Gıda Güvenliği ve Kalitesinin
Denetimi ve Kontrolüne Dair Yönetmelik.
26.09.2008 tarihli Resmi Gazete. Sayı: 27009
BAYRAM, F., (2011). Otel mutfaklarında çalışan
mutfak personelinin gıda güvenliği konu-
ANONİM, (2010). Türkiye’de Beslenme durumu
ve alışkanlıkları sonuç raporu. http://www.
41
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
KONUTLAR AÇISINDAN
GÖRE Bilimleri Enstitüsü,
sundaki bilgi tutum
veVEdavranışları.
Yüksek TÜKETİM
GaziARALIKLARINA
Üniversitesi, Eğitim
Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri
İNCELENMESİAnkara http://www.acikarsiv.gazi.edu.tr/index.
Enstitüsü, Ankara, s.162-170 Murat KORKMAZ, Hakan php?menu=2&secim=10&YayinBIK=3725.
AÇIKGÖZ
Erişim:10.11.2015
GüvenThe
Grup deA.Ş. Finans Yönetmeni
BIYIKLI, E.A., & AKTAŞ, N., (2014).
1
Kilis 7and
Aralık
termination of the knowledge
practices
DİKMEN,Bölümü
D., (2008). Toplu beslenme yapan
concerning food safety for cooks working in
kuruluşlarda hijyen. http://www.freedocsfile.
hospital kitchens:
Konya
city doğalgaz
centre sample.
com/doc-file/toplu-beslenme-yapan-kurululardave konutlarda
kullanılan
DBHAD Uluslar arası Hakemli Beslenme
hjyen. Erişim: 01.06.2015
Sanayi
ve konutlarda
tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Araştırmaları
Dergisi,
1(1);1-12.
PRADO,
B., BETTONİ,
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik do
bulgulara
göre deD.
sonuca
gidilmiştir. EldeA. P., CORREA,
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve doğalgazB. A., GARCİA,
BİLİCİ, S., (2008). Toplu beslenme sistemleri
V. A., de ABREU FİLHO,
çalışanları için
hijyen
el kitabı.
http://beslenme.
L. B., TOGNİM,
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma meydana
gelmektedir. M. C., & CARDOSO, C.
gov.tr/content/files/yeterlibeslenme/hijyen/
L., Konut,
(2015).
Practice
of hand hygiene in a uniAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Anova,
TUİK, Fiyat
a19.pdf. Erişim: 06.06.2015.
versity dining facility. Food Control, 57; 35-40
ANALYSIS
OF I.S.,
ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS
PRICES
BOLTON, D.J.,ECONOMETRIC
MEALLY, A.,
BLAIR,
DÖLEKOĞLU,
C.Ö.,
&YURDAKUL,
O., (2004).
HOUSES Adana ilinde hane halkının beslenme düzeyleri
McDOWELL, D.A., & COWAN, C., (2008).
Food safety knowledge of head chefs and
ve etkili faktörlerin logit analizi ile belirlenmesi.
the consumption
of electricity
natural gas used in
industry and
housesDergisi,
is statistically
catering managers
in Ireland.
FoodandControl,
Akdeniz
İ.İ.B.F.
8;62-86
19(3);291-300.
E.Y.,and
(2009).
sanayinde kullanımade more comprehensive. The purpose was to ERTÜRK,
determine electricity
natural Gıda
gas prices
CÖMERT, M., (2011). Otel işletmelerinde mutlan kalite güvence sistemlerinin tüketicilerin
fak personelinin gıda güvenliği algılamaları
satınalma davranışlarına etkisi: ISO 9000,
ve Ankara’da bir uygulama. Doktara Tezi,
ISO 22000 (HACCP) örneği. Doktora Tezi,
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
Ankara, s.103
Ankara, s.3-7
ÇAKIROĞLU, F.P., & UÇAR, A., (2008). Emp- FOOD and AGRICULTURE ORGANIZATION
loyees’ perception of hygiene in the catering
(FAO)/WORLD HEALTH ORGANIZATION
industry in Ankara (Turkey). Food Control
(WHO), (2002). Pan European Conference
19(1); 9-15
on Food Safety and Quality, February, s.66.
http://www.fao.org/3/a-y3696e.pdf. Erişim:
ÇETİNER, H., (2010). Yiyecek-içecek işletmele01.06.2015
rinde hijyen, sanitasyon ve personelin hijyen
kurallarına ilişkin davranışlarında eğitim HACIOĞLU, N., GİRGİN, K.G., (2008). HACCP
faktörü. Yayımlanmamş Yüksek Lisans Tezi,
sisteminin otellerin mutfak çalışanları tarafından
42
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
değerlendirilmesi:5
yıldızlı
otel işletmelerinde
(2013).
Kantin çalışanlarının
besin güvenliği
bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme
İNCELENMESİ hakkındaki tutum ve davranışları. Bozok Tıp
Fakültesi Dergisi, 9(2);281-301Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Dergisi, 3(1);21-25
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni
HAKLI, G., ÇAKIROĞLU, P.F., (2014).
Toplu
ÖTLEŞ,
S., (2015). Gıda sertifikasyon ve yeni
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi,
Bölümü olarak gıda güvenliği kültürü.
yemek üreten işletme mutfaklarının
hijyen Elektrik-Enerji
bir yaklaşım
durumlarının değerlendirilmesi. DBHAD
TuttoFOOD Grow Own Your Business 3-6
Uluslar arasıveHakemli
Araştırmaları
May
2015 olarak
Milano
konutlardaBeslenme
istatistiksel
analiz edilmesi
Dergisi, 2(1);25-35
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakÖZER,
araştırma daha
kapsamlı hale
getirilmiştir.
B., (2013).
Adana
ili merkez ilçelerinde
KAFEL, P., (2013).
products
in
tüketicilerin
dondurulmuş
yönünde Food
hareket quality
edilmiş olup,
yapılan istatistik
bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir. Eldegıda tüketim alışedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
EU countries.
7th International Quality
kanlıkları. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmafiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Kw cinsinden
yükseldikçe,
gelmektedir.
Conference,aralığı
Center
for Quality,
s. 273-278.
raş Sütçü
İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK,
Fiyat
http://www.cqm.rs/2013/cd/7iqc/pdf/33.pdf
Enstitüsü,
Tarım
Ekonomisi
Anabilim Dalı,
Erişim: 14 Haziran 2015
Kahramanmaraş, s.1
MİLLİ EĞİTİMECONOMETRIC
BAKANLIĞI
(MEB), (2003).
ÖZÇAKMAK, S., (2015). Samsun İl Milli Eğitim
HOUSES
Toplu beslenme sektörü araştırması http://
Müdürlüğü’ne bağlı kantin ve yemekhanelerwww.meb.gov.tr/earged/earged/toplu_besde çalışan personelin gıda hijyenine bakışı.
consumption
of electricity and natural gas used inDBHAD
industry andUluslar
houses is arası
statistically
lenme.pdf. the
Erişim:
30.05.2015
Hakemli Beslenme
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis Araştırmaları
were applied and Dergisi,
the research3(2);44-55
was
comprehensive. The
MOTARJEMI,made
Y., &more
LELIEVELD,
H.,purpose
(2014).
Fundamentals in management of food saPALULU, S., (2014). Edirne il merkezinde bulunan
fety in the industrial setting: challenges and
gıda üretim ve satışı ile ilgili iş yerlerinde
outlook of the 21st century. In Food Safety
çalışanların gıda hijyeni hakkındaki bilgi
Management: A practical guide for the food
düzeyi. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniverindustry. s. 2-23
sitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik
Anabilim Dalı, Edirne, s.52,
MUTLU, S. (2007). Gıda güvenirliği açısından
tüketici davranışları (Adana kentsel kePEKCAN, G., (2009). Türkiye’de beslenme ve
simde kırmızı et tüketimi örneği). Doktora
sağlık durumu. Hacettepe Beslenme ve DiTezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri
yetetik Günleri II. Mezuniyet Sonrası Eğitim
EnstitüsüTarım Ekonomisi Anabilim Dalı,
Kursu Notları, Ankara
Adana, s.2
TOPUZOĞLU, A., HIDIROĞLU, S., AY, P.,
ÖNER, C., ÇATAK, B., YILDIZ, M., ERDOÖNSÜZ, F., & İKİIŞIK, H., (2007). TükeĞAN, A., CANPOLAT, İ., & SEĞMEN, Ö.,
ticilerin gıda ürünleri ile ilgili bilgi düzey-
43
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE
KONUTLAR
GÖRE
leri ve sağlık risklerine
karşı
tutumları. TSK
nelinARALIKLARINA
memnuniyet durumlarının
belirlenmesi.
Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(4);253-258
İNCELENMESİYüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi,
Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, s.3
ÜSTEL, Ö., (2005). Gazi hastanesi’nde
toplu
Güven Grup
beslenme hizmetlerinden yararlanan
perso1
HOUSES
44
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE KONUTLAR
AÇISINDANABSTRACT
TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE
EXTENDED
İNCELENMESİ
The number of mass catering (consumption) points is increasing every passing day at the present
Murat KORKMAZ,
Hakan AÇIKGÖZ
time because economic and technological
developments
direct consumers to products that are both
Güven
Grup
A.Ş.
Finans
Yönetmeni
nutritious and easy to prepare and consume. Therefore, any problem to occur in food safety practices
1
Aralık Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
of mass catering establishments Kilis
is of7 critical
importance
becauseBölümü
it may lead to public health problems.
FAO/WHO has reported that restaurants (19%) rank second among the places where food poisoning
occurs most frequently.
One
of the
mostilecommon
causes istatistiksel
of food-related
poisoning
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
olarak analiz
edilmesi cases in mass
catering systems is infected staff. The direct effect of staff on food safety has been studied by a lot of
researchers. TheSanayi
present
study aims
determine
food safety
knowledge
of 125
employees from 23
ve konutlarda
tüketimto
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz
edilmesi
randomly chosen
restaurants from Artvin Province (central district and other districts), 42 randomly
fiyatlarının
düşüş
gözlendiği
sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
chosen restaurants
fromgenel
Rizeseviyesinde
Province
(central
district
and
other districts),
and
29 restaurants from
Trabzon Province (central district and other districts) working in a wide variety of processes from
purchase to storage and serving between 10.10.2014 and 04.03.2015. Open-ended questions were
asked to the employees participating in the present study. Their answers were recorded via interview
ECONOMETRIC
ELECTRICITY
NATURAL
GAS PRICES
form and evaluated
statistically.ANALYSIS
A great OF
majority
of the AND
research
participants
(86.4%) were male;
HOUSES
61.6% had been working for not more than 5 years;
and most had graduated from high school. Most
of the participants correctly answered the question, “Which public body inspects food establishments?”
the consumption
of electricity
and natural of
gas Health”
used in industry
and houses
statistically
On the other hand,
38.4% told,
“The Ministry
in response
toisthis
question. There were
also participantstechniques
giving for
answers
as “Turkish
Standards
“Municipality”,
which
analysis.such
Moreover,
tests of hypothesis
were Institution”
applied and theand
research
was
indicates the existence of confusion among the participants in regard to inspection bodies. 86.4% of
the participants correctly answered the question, “What do you think is food safety?” A considerable
number of the participants gave some news they saw on TV or the Internet as examples. 63.2% of
the participants gave correct answers to the question, “What do you think is hygiene?” However, the
percentage of the participants answering this question incorrectly was also quite high (36.8%). The
percentage of correct answers about food hygiene was higher among female employees in comparison
to male employees. A great majority of the participants expressed food hygiene as cleaning activities
in the establishment. 62.4% of the participants incorrectly answered the question, “What are ideal
cooking and serving temperatures?” The largest number of correct answers to this question came
from male employees working in Rize Province. However, there is no obvious difference between
the participants in terms of province and gender. A great majority of the employees (especially female
employees) gave incorrect answers to the question, “What do you think is First In First Out (FIFO)”.
Lack of knowledge among the employees about storage conditions is understood from their ignorance
of FIFO. In response to the question, “What is HACCP?” 50.4% of the participants said that they
45
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:53 K:85
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
did not know HACPP
while
47.2% saidAÇISINDAN
that they TÜKETİM
had no idea
about it. Only
3 of 125 participants
were able to explain HACCP. Most participants
(89.6%) incorrectly answered the question, “What
İNCELENMESİ
do you think is food traceability?” InMurat
response
to the question, “What do you do when you encounter
a defective product?” a great majority
of the participants said that they stopped selling or serving it,
informed authorized people in 1the
establishment, and then annihilated it. The fact that the employees
participating in the present study did not give correct answers to a lot of questions about food safety
Özet
: 2012-2014 Yılları
arasındaki
hazırlananenough.
bu çalışma,Since
sanayi food safety is a
shows that these
employees
are not
knowledgeable
of food safety
field requiring special
education
on teknikleri
sector basis,
employees
different
levels and
şeklindedir.
Farklı analiz
kullanılarak
hazırlananhaving
çalışmada
ANOVA educational
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
uygulanarak
araştırma
daha kapsamlı
working time may
have just
a limited
influence
on food
safety.
Thus, vocational
training is of great
importance. Though
obtained
giveistatistik
information
theyElde
also imply the inayönündethe
hareket
edilmiş results
olup, yapılan
bulgulara about
göre de only
sonucastaff,
gidilmiştir.
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
dequacy of the food safety practices of establishments. The most important measures to correct this
negative situation
areKwsupporting
staff with
vocational
technical
training and ensuring effective
aralığı
fiyatlarda
da azalmaand
meydana
gelmektedir.
inspections by public
Anahtarauthority.
Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
HOUSES
46
A
CED
DBHAD
BESLENME VE DİYETETİK ALANINDA SIKLIKLA KULLANILAN
ÖLÇEKLER(1)
THE SCALES FREQUENTLY USED IN FIELD OF NUTRITION AND
DIETETICS
Nevin ŞANLIER1, Büşra AYHAN1, Feride AYYILDIZ1
1
Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara / Türkiye
Öz: Ölçme ve ölçekler tüm bilimsel alanlarda, büyük
örnekleme sahip bilimsel araştırmaların uygulanmasında;
toplumun genelinde araştırılan sorunun yaygınlığının belirlenmesi, herhangi bir sağlık sorunun yaygınlığının ve gelişme
riskinin saptanmasında sıklıkla kullanılmaktadır. Ölçekler
yardımıyla belirlenen veriler sorunların gelişiminin engellenmesi için alınacak önlemlerin ve koruyucu hizmetlerin
erken belirlenmesine yardımcı olmaktadır. Ancak kullanılan
ölçeklerin sağladığı bilgilerin güvenilirliğinden emin olmak
için kullanılacak ölçeğin geçerlilik-güvenilirlik analizinin
yapılmış olması gerekmektedir. Bu analizde kullanılan ve 0
-1 arasında değer alan katsayısının (Cronbach alpha) yüksek
olması ölçeğin geçerlilik ve güvenirliliğinin de arttığını
göstermektedir. Çoğunlukla sosyal alanlarda kullanılan
ölçekler, geniş kitleler hakkında bilgi sahibi olma imkanı
sağladığı için son yıllarda sağlık ve beslenme alanlarında
da sıklıkla tercih edilmektedir. Sağlık alanlarında kullanılan
ölçekler, genellikle tanı koymak amacıyla değil, durum
tespiti konusunda bilgi vermek amacıyla kullanılmaktadır.
Bu nedenle bu derlemede özellikle beslenme ve diyetetik
alanında sıklıkla kullanılan ölçekler incelenip sunulmuştur.
Abstract: Measuring and scales are frequently used for
applying scientific research with larger sample, determining the extent of the problems which is investigated in the
general population and determining the extent of the risk
and health problems. The data, determined with scales,
assist early identification of precautions and preventive
services to inhibit the development of problems. However,
the scales which will be used must be made validity and
reliability analysis to ensure the reliability of the data. If the
coefficient (Cronbach alpha), is used for this purpose and
the value of coefficient between 0-1, increase, the scale of
validity and reliability are increase. The scales, often used
in social areas, preferred in field of health and nutrition in
recent years, because they provide the opportunity to learn
about large population. The scale, used in the health field,
are generally not intended to diagnose, it is used to provide
information on the case study. Therefore, this review is
examined and presented scales that mainly used frequently
in the field of nutrition and dietetics.
Key Words: Nutrition and Dietetics, Scale, Health
Anahtar Kelimeler: Beslenme ve Diyetetik Alanı, Ölçek,
Sağlık
Doi: 10.17362/DBHAD.2015514269
(1) Sorumlu Yazar: Nevin ŞANLIER, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü,
No:16 Beşevler, Ankara [email protected] Geliş Tarihi / Received: 01.08.2015 Kabul Tarihi/ Accepted:
13.11.2015 Makalenin Türü: Type of article article (Derleme / Compilation) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok
/ None “None” Etik Kurul İzni Var / Yok “Yok” Permission Ethics Committee “None”
47
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
Giriş
GÖRE(OFÖ), ilk kez 2011
Obezite ARALIKLARINA
Farkındalık Ölçeği
yılında Amerika Birleşik Devletlerinde geliştirilİNCELENMESİ
Ölçek ya da skalalar, belirlenmiş bir konuya dair
miştir.
Bu ölçekle obezite farkındalığının, beslenMurat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
toplumun geneli hakkında bilgi edinebilmek
amame alışkanlıklarının, fiziksel aktivite hakkındaki
cıyla geçmişten günümüze sık kullanılan
araçlar
düşüncelerin ve obezite eğitiminin insanlar üze1
olmuşlardır. Ölçekler genellikleKilis
sosyal
alanlarda
rindeki etkisinin ölçülmesi amaçlamıştır (Allen,
kullanılmalarına rağmen, özellikle beslenme ve
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri2011).
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
Ölçeğin
orijinal
formunda
toplamda 23
ve konutlarda
kullanılan
doğalgazalışkanile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
diyetetik alanında
bilgi, tutum,
davranış,
bulunmaktadır.
Bunlar
obezite farkındalığı
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakmadde
hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli
lık vb. konularda
toplumun
beslenme
durumunu
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak(8
araştırma
daha kapsamlı
madde),
beslenme
alt boyutu (7 madde) ve
Sanayi ve
konutlarda
tüketimalanında
aralıklarına da
belirlemeye yönelik
olarak
sağlık
fiziksel göre
aktive
alt boyutu
(8 madde)
olmak üzere
de sonuca
gidilmiştir.
Elde
kullanılabilmektedir.
Toplumun
belirlenmiş
biriçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
üç alt başlıkta toplanmıştır. Ölçek olumsuzdan
genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
konuda bedenen,fiyatlarının
ruhen
veya
fiziken
sağlıklı
olma
olumluya
doğru 4’lü likert yapıdadır. Ölçeğin
durumlarının ölçekler
yardımıyla
incelenmesi
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Türkçe’ye
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,ise
Fiyat
uyarlaması
Kafkas ve Özen (2014)
araştırmacıya büyük kolaylıklar sağlamaktadır. tarafından 10-14 yaş grubu öğrenciler üzerinde
Toplumun genelinde belirlenen konuya dair du- yapılmıştır. Yapılan uyarlama sonucunda ölçeğin
rum değerlendirmesinin
yapılmasında
daha genişRANGES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
genel
iç tutarlılık Cronbach alfa değeri 0.87 olarak
HOUSES
kitlelere ulaşmaya imkân sağlayabilmektedir. bulunmuştur.
Kullanılan ölçekler
genellikle
birprepared
hastalığa
dairdata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Abstract:
In this study
by using
in industry
and Yaşam
houses isKalitesi
statistically
Obezlere
Özgü
Ölçeği (OÖYKÖ)
kişiye teşhis koyamaz,
analyzed. ancak
ANOVAbireylerde
model was gelişebiapplied to the study prepared with the use of different
were
applied and the
researchQuality
was
(Obese
Individuals
Specific
of Life Scalelecek problemlerin
görülmesini
sağlayarak
madeön
more
comprehensive.
The purpose bu
konuda koruyucu önlemlerin alınmasını sağlaya- OWLQOL)
bilir. Ayrıca ölçekler toplumun endişe edilen bir Obezlere Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği (OÖYKÖ),
duruma ya da sağlık problemine dair bulunduğu 2004 yılında ABD’de Patrick ve arkadaşları
konumun belirlenmesini de sağlayacağından top- tarafından geliştirilmiştir. OÖYKÖ, obez tanısı
lum genelinde konuyla ilgili düzenleyici plan ve almış hastaların yaşam kalitesini değerlendirmek
politikaların geliştirilmesine katkı sağlayacak, fikir için hastalığa özel olup, 17 maddeden oluşan,
verecektir. Bu nedenle, bu derleme çalışmasında tek faktörlü altılı Likert tipi bir ölçektir (0-Hiç,
beslenme ve diyetetik alanında kullanılan Türkçe 1- Hemen hemen hiç, 2-Az, 3-Orta derecede,
geçerlilik-güvenilirliği yapılmış bazı ölçeklere 4- Epeyce, 5-Çok fazla, 6-Aşırı derecede). Elde
yer verilmiştir.
edilen puanların toplanmasıyla 0-100 arasında
bir puan elde edilir. Ölçekten alınan toplam puan
1. Obezite
0’a yaklaştıkça yaşam kalitesi azalmakta, 100’e
Obezite Farkındalık Ölçeği (OFÖ) (Obesity yaklaştıkça yaşam kalitesi artmaktadır (Patrick
Awareness Scale)
et al., 2004) Ölçeğin Türkçe geçerliliği ve gü48
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
venilirliği Gündüzoğlu
ve ark.
(2014) tarafından
maddelerini
okuyarak,GÖRE
her madde için “hiçbir
yapılmıştır. Ölçeğin tümü için elde edilen Cronzaman”, “nadiren”, “ara sıra”, “sık sık”, “çok sık”
İNCELENMESİ
bach alfa katsayısı ise 0.90 olarak bulunmuştur
seçenekleri
AÇIKGÖZ arasından kendisine en uygun olanı
(Gündüzoğlu vd. 2014).
seçmesi
ve işaretlemesi istenir. Puanlama sonunGüven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
1
da 48-240 Bölümü
arasında değişen puan alınır. Tüm alt
2. Yemek Bozukluğu, Yeme Davranışı
boyutları için en yüksek puan 20, en düşük puan
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Yale Besin Bağımlılığı Ölçeği (Yale Food Ad4’tür. Ölçek, tüm maddelerden elde edilen puan
diction Scale) şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakmadde
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
sayısına
bölünerek
değerlendirilmektedir
Ölçeğin
Türkçe
uyarlaması
Menekli ve Fadıloğlu
tüketim
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
Yale Besin Bağımlılığı
Ölçeği,
ilk aralıklarına
kez Gearyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
(2012)
tarafından yapılmıştır. Genel Cronbach
hardt ve ark. (2009)
tarafından
bireylerin
yemeiçin tüketim
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
varılmaktadır.
tüketim
alfa katsayısı
iseSonuç
0.94olarak
bulunmuştur
(Menekli ve
bağımlılığını belirlemek
amacıyla geliştirilmiştir
Fadıloğlu, 2012).
(Gearhardt et al., 2009). Toplamda 27 sorudan
oluşan ölçeğin 16 sorusu beşli Likert ölçeği
Hollanda Yeme Davranışı Anketi (DEBQ) (Dutch
şeklinde tasarlanmıştır. Test klinik ve klinik
Eating
Behaviour
AND
NATURAL Questionnaire)
GAS PRICES
olmayan gruplar için
Bayraktar
ve ark. (2012)RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
TO CONSUMPTION
HOUSES
Hollanda Yeme Davranışı Anketi, yeme davtarafından Türkçe’ye uyarlanmış, iç tutarlılık
açısından Cronbach
alfaIn değeri
0.93bybulunbelirlemek
Abstract:
this studyise
prepared
using data ofranışını
TSI belonging
to the years amacıyla
of 2012-2014,Van Strein 1986
muştur (Bayraktar
et al.,ANOVA
2012).model was applied to the study
yılında
geliştirilmiştir
Strien et al., 1986).
analyzed.
prepared
with the use (Van
of different
Toplamda
33 maddeden
oluşan
electricity
and natural gas
prices ölçek, duygusal
Beslenme Değişim
Süreçleri Ölçeği (Nutrition
yeme davranışlarını, dışsal yeme davranışlarını ve
Processes of Change Scale)
kısıtlanmış yeme davranışlarını değerlendiren 3
Beslenme Değişim Süreçleri Ölçeği, deneyimlealt ölçekten oluşmaktadır. Ankette yer alan madrin (yeme alışkanlığı, zayıflama, ilaç kullanımı,
deler, 5’li Likert ölçeği ile değerlendirmektedir.
çevre etkileşimi) insanların beslenme alışkanAnkette yer alan maddeler, 5’li Likert skalası ile
lıklarını nasıl etkilediğini belirlemek amacıyla
değerlendirmektedir (1: hiçbir zaman, 2: nadiren,
1987 yılında geliştirilmiştir (Prochaska et al.
3: bazen, 4: sık, 5:çok sık). Ayrıca maddeler için
1990) . Beslenme Değişim Süreçleri Ölçeği 12
“ilgisi yok” seçeneği de sunulmaktadır. Ölçeğin
alt boyutlu 48 maddeden oluşan bir ölçek olup
Türkçeye uyarlaması Bozan (2009) tarafından
beş dereceli Likert ölçeği tipindedir. Kişiden
yapılmıştır. Tüm ölçeğin iç tutarlılık katsayısı ise
belirtilen durumları çok sık yapıyorsa 5 puan,
0.94 olarak bulunmuştur (Bozan, 2009).
hiçbir zaman yapmıyorsa 1 puan veya 1 ile 5
Yeme Tutum Testi (Eating Attitudes Test-40 –
arasında seçeceği uygun bir sayı ile puanlaması
istenmektedir. Görüşülen kişiden bu ölçeğin
EAT-40)
49
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE
KONUTLAR
ARALIKLARINA
Yeme Tutum Envanteri,
1979
yılındaAÇISINDAN
yeme TÜKETİM
Eating Disorders
StagesGÖRE
of Change Questionnaire
bozuklukları semptomlarının değerlendirilmesi
(EDSOCQ)
İNCELENMESİ
amacıyla Garner ve Garfinkel tarafından
gelişMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Değişim Aşaması Skalasından (Stage of Change
tirilmiştir (Garner ve Garfinkel, 1979).
Ölçek
Yönetmeni
Scale)
adapte edilen EDSOCQ, sekiz alt başlıktan
toplamda 40 sorudan oluşmakta
olup
sorular
6
1
Bölümü (Ackard et al., 2009). Türkçe
oluşan bir ankettir
maddelik Likert ölçeği ile değerlendirilmektedir.
uyarlaması henüz yapılmamıştır.
Özetnervoza,
: 2012-2014
TUİK
Ölçek, anoreksiya
bulimiya
nervoza
veverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
tıkınırcasına yeme
sendromunu
grubundan
Stages
of Change
şeklindedir.
Farklı kontrol
analiz teknikleri
kullanılarakMotivational
ANOVA
modeli for Adolescents
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
uygulanarakRecovering
araştırma daha from
kapsamlı
getirilmiştir.
ayırt edebilmektedir.
Türkçe
uyarlaması
Savaşır
an hale
Eating
Disorder (MSCARED)
ve Erol (1989)yönünde
tarafından
hareket gerçekleştirilmiştir
edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
Gusella ve ark. tarafından 2003 yılında geliştiriledilen
bulgular
sonucunda;
(Savaşır ve Erol, 1989). EAT-26, sanayi
altılısektörü
likertiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
varılmaktadır.
olarak tüketimyeme bozukluğu
miş bir
ölçektir. Sonuç
Adolesanlarda
ölçeği şeklindearalığı
düzenlenen
Kw cinsindenEAT-26
yükseldikçe,testinde
gelişiminin takibi amacıyla geliştirilmiştir (Gusella
sonuçlar, 26 maddenin
puanlarının
toplamının
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
et al., 2003). Kişinin durumunu tanımlamak için
değerlendirilmesi ile belirlenmektedir. Toplam
6 farklı ifade bulunmaktadır ve birey o anki dupuan hesaplamasında
ilk 25 soruda her zaman=3,
ANDuygun
NATURAL
GAS
PRICES
rumunu
olanı
seçer.
Ölçeğin güvenilirlik
ACCORDING
TO cevaplar
CONSUMPTION
genellikle=2, sıklıkla=1,
diğer
ise 0RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
analizi sonucunda elde edilen veriler ise 0.92
puan verilerek hesaplanmış sadece 26. soru ters
olarak bulunmuştur (Blockgren ve Lask, 2007).
Abstract:
In this
study prepared
puanlandırılmıştır.
Testin
skorları
0-78 arasında
analyzed. ANOVA
model bakımından
was applied to the study
with the
use of different Ölçeği (Eating
değişmektedir. Ölçeğin
iç tutarlılık
Yemeprepared
Bozukluğu
Değerlendirme
genel Cronbachmade
alfa more
katsayısı
0.70 olarak
bulunDisorder
Examination
- EDE-Q)
comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity
and naturalQuestionnaire
gas prices
muştur. Yeme tutum testi olan EAT-26, orijinal
Yeme Bozukluğu Değerlendirme Ölçeği 1994 yıyeme tutum testi olan EAT-40’ın kısaltılması ile
lında geliştirilmiş olup (Fairburn ve Beglin, 1994),
anoreksia nervozanın semptomlarını ölçmek için
1993 yılında geliştirilmiş olan Yeme Bozukluğu
geliştirilmiştir ve Cronbach alfa katsayısı 0.70
Değerlendirme Mülakatının (Eating Disorder
bulunmuştur (Yucel vd. 2011).
Examination Interview-EDE) bireyselleştirilmiş
Üç Faktörlü Yeme Anketi (Three Factor Eating
anket hali olarak adlandırılmaktadır (Fairburn et
Questionnaire-TFEQ)
al., 1993). EDE’nin, yeme bozukluklarının tanısının konulmasında ve değerlendirilmesinde bir
1985 yılında geliştirilen Üç Faktörlü Yeme Anketi
araç olarak kullanımı kabul edilmektedir. EDE-Q
ile bilişsel olarak yemenin kısıtlanması, şartlı
ölçeğinde toplam 28 soru yardımı ile kişilerin son
refleksin kaybedilmesi ve açlık durumlarının
28 gündeki beslenme alışkanlıkları ve kendinden
değerlendirilmesin amaçlanmaktadır. Toplamda
memnuniyet durumları 4 alt boyut ile irdelenerek
51 sorudan oluşan ölçeğin Türkçe’ye uyarlaması
yeme bozukluğu varlığı tespit edilmeye çalışılhenüz yapılmamıştır (Keskitalo et al., 2008).
50
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE
KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
maktadır. Türkçe uyarlaması
Yücel
ve ark.AÇISINDAN
(2011) TÜKETİM
yeme bozukluğuna
bağlı
olarak görülen sempELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
tarafından yapılmış olan ölçeğin CronbachİNCELENMESİ
alfa
tomların değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ölçek
değeri ise 0.93 bulunmuştur (Yücel Murat
et al.,KORKMAZ,
2011). Hakan
3 altAÇIKGÖZ
boyutta olmak üzere toplam 65 sorundan
oluşmaktadır. Ölçeğin henüz Türkçe uyarlaması
Eating Disorder Inventory-2 (EDI-2)Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
yapılmamış olup, İngilizce orjinali için Cronbach
1
alfa toplam değeri 0.97 olarak bulunmuştur
EDI-2, ilk kez 1983 yılında geliştirilmiş bir
Özet
: 2012-2014 Yılları arasındaki
TUİK
kullanılarakethazırlanan
bu çalışma, sanayi
al., 2015).
ölçek olup, yeme
bozukluklarının
psikolojik
veverileri(Fichter
davranışsal ilişkisini
belirlemek
amacıyla
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri kulkullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
The Spanish version of a new screening tool
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
lanılmaktadır (Machado et al., 2001). Ölçeğin
ve doğalgaz
fiyatlarının tespit edilmesi
(SCOFF
Questionnaire)
orijinali 8 alt ölçek
toplamda
64
yönündeolmak
hareket üzere
edilmiş olup,
yapılan istatistik
edilen bulgular
sanayi
aralığı
arttıkça,
elektrikgeliştirilmiş
ve doğalgaz olan 5 sorudan
sorudan oluşmaktadır.
İlk üçsonucunda;
alt ölçekte
kişilerin
SCOFF
1999
yılında
ağırlıkları, yemearalığı
durumları
ve yükseldikçe,
vücut şekillerine
oluşan
mini
bir ankettir. Basit bir puanlama ile
Kw cinsinden
meydana
gelmektedir.
yönelik olarak tutum
veKelimeler
davranışları
irdelenirken,
SCOFF’un
Anahtar
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,değerlendirilen
TUİK, Fiyatyeme bozukluklarının
sonraki 5 alt ölçekte kişilerin yeme bozuklukları ile
tanımlanması aşamasında etkili bir skala olduğu
ilgili genel psikolojik
durumları irdelenmektedir.
belirtilmektedir (Morgan, 1999).
ACCORDINGhenüz
TO CONSUMPTION
Ölçeğin Türkçe uyarlaması
yapılmamışRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
Duygusal İştah Anketi (DİA) (The Emotional
olup, anorektik bireyler üzerinde uygulanan
Appetite Questionnaire - EMAQ)
Abstract:
this study prepared
using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
ölçeğin Cronbach
alfaIndeğerinin
0.80 by
olduğu
analyzed. ANOVA
model 2001).
was applied
to the study
the use
of different
bulunmuştur (Nevonen
ve Broberg,
EDIDİA,prepared
Nolanwith
ve ark.
(2010)
tarafından duygusal
3, EDI’nin tekrar
edilmiş versiyonudur.
durumun
iştah and
üzerine
maderevize
more comprehensive.
The purpose was to determine
electricity
natural etkisini
gas prices araştırmak amaEDI-2’de olduğu gibi EDI-3’te 91 sorudan
cıyla oluşturulmuştur (Nolan et al., 2010). Anket
oluşmaktadır. Aynı 3 alt grup yardımıyla kişide
temelde 2 alt başlıktan oluşmakta ve katılımcıların
beslenme sorunu olup olmadığı araştırılmaktadır.
bazı duygu durumlarında ve bazı şartlar altında
Yapılan geçerlilik güvenilirlik çalışmalarında ise
yemek yeme durumlarını 1’den 9’a kadar numaCronbach alfa katsayısı 0.90 olarak bulunmuştur
ralandırmaları istenmektedir. Duygusal yemek
(Clausen et al., 2011).
yemeyi değerlendirmeyi amaçlayan ölçekte, katılımcılar her bir maddedeki ifadelerin iştahlarını
The Munich Eating and Feeding Disorder Quetkileme düzeyini daha az (1-4), aynı (5) ve daha
estionnaire (Munich ED-Quest) DSM-5/ICD-10
fazla (6-9) şeklinde puanlamaktadırlar. Yemek
Bu ölçek 2015 yılında geliştirilmiş bir ölçektir.
yemenin varlığı olumsuz/olumlu duygularda
Ölçeğin geliştirilmesinde DSM-5 ve ICD-10
(14 madde) ve olumsuz/olumlu durumlarda (8
kriterlerine göre yeme bozukluğu tanısı konulmadde) değerlendirilmektedir. Olumsuz duygular
muş denekler kullanılmıştır. Munich ED-Quest
ve olumsuz durumların puanlarının toplanması ile
ile yeme bozukluğu tanısı konuşmuş kişilerde
DİA olumsuz toplam puanı ve olumlu duygular
51
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE katsayısı 0.90’dır
ve olumlu durumların
puanlarının
toplanması
yapılmamış
olup, iç tutarlılık
ile DİA olumlu toplam puanı elde edilmektedir.
(Rieger et al., 2002).
İNCELENMESİ
Duygusal yemek yemeyle ilgili herhangi
bir
Functional Assessment of Anorexia/Cachexia
kesme puanı olmayan ölçek hangi duygularda
ve
Yönetmeni
Therapy
(FAACT) Questionnaire
durumlarda özellikle duygusal1Kilis
yemek
yemenin
var olabileceğini değerlendirmektedir. Anketin
FAACT, son zamanlarda anoreksiyanın teşhisinde
2012-2014 Yılları
arasındakive
TUİK
kullanılaraktarafından
hazırlanan bu sıklıkla
çalışma, sanayi
Türkçe geçerlilikÖzet
ve :güvenilirliği
Demirel
ark.verileriESPEN
önerilen bir tarama
(2014) tarafındanşeklindedir.
yapılmışFarklı
Cronbach
katsayısı
durumunu
ve besin alım
analiz alfa
teknikleri
kullanılarakaracıdır.
hazırlananKişilerin
çalışmada iştah
ANOVA
modeli
uygulanmıştır.(Demirel
Ayrıca hipotez
uygulanarakdüzeylerini
0.73 olarak bulunmuştur
vd.,testleri
2014).
sorgulayan
toplam 12 sorudan oluşSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
maktadır
(Arezzo
TrifilettiElde
et al., 2013). Anket
göre
de sonucadigidilmiştir.
Genel Beslenmeedilen
Bilgisi
Anketi–GBBA (General
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
beşli Likert ölçeği şeklinde hazırlanmıştır. Ölçeğin
fiyatlarının
genel seviyesinde-düşüş
Nutrition Knowledge
Questionnaire
GNKQ)
Türkçe’ye
uyarlaması bulunmamakla birlikte
GBBA, Parmenter
ve Wardle
değeri
Anahtar
Kelimeler (1999)
: Elektrik,tarafından
Doğalgaz, Tüketim,Cronbach
Sanayi, Konut,alfa
Anova,
TUİK,0.88
Fiyat olarak bulunmuştur
kişilerin besin seçimleri ve beslenme bilgisi ile
(Chang et al., 2005).
bunu davranışa dökebilme
becerisi arasındaki
AND NATURAL
GAS PRICES
Anorexia
Questionnaire
(AQ)
ACCORDING
TO CONSUMPTION
ilişkiyi incelemek amacıyla
geliştirilmiştir.
Anket,RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
diyet önerileri, besinlerin belirli besin ögelerini
AQ, kronik hastalıklara bağlı anoreksia teşhisi için
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
the years
of 2012-2014,
içerme durumları, besin seçimleri, beslenme ile
niteliksel
birto araç
olarak
geliştirilmiştir. Bu test
analyzed.
was appliedile
to the study
prepared with
thedoygunluk,
use of different
ilişkili hastalıklar
ya daANOVA
sağlıkmodel
problemleri
ile kişilerde
erken
tat/koku almadaki
ilgili bilgi düzeyimade
ve demografik
özellikler
olmak
değişiklikler,
etten
kaçınma
veya bulantı/kusma
more comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity
and natural
gas prices
üzere 5 ana alt başlıktan, toplamda 50 maddeden
varlığı tespit edilmeye çalışılır ki bu semptomoluşmaktadır. Anketin Türkçe geçerlilik güvenilardan herhangi birinin varlığında kişi anorektik
lirliği Alsaffar (2011) tarafından yapılmış olup
kabul edilir (di Trifiletti et al., 2013). Ölçeğin
Cronbach alfa katsayısı 0.89 olarak bulunmuştur
Türkçe uyarlaması bulunmamaktadır.
(Dickson-Spillmann et al., 2011; Alsaffar, 2012).
4. Bulimia Nervoza
3. Anoreksia Nervoza
Bulimia Nervosa Stages of Change Questionnaire
Anorexia Nervosa Stages of Change Question(BNSOCQ)
naire (ANSOCQ)
2007 yılında ANSOCQ anketinden yola çıkılarak
ANSOCQ bireylerin genel sıkıntıları ve sosyal
oluşturulmuş, 20 sorudan oluşan bir ölçektir.
hayata dahil olma isteklerinin yanı sıra anoreksik
Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayı 0.94 olarak
semptomların varlığını da sorgulayan toplamda 23
bulunmuştur (Blockgren ve Lask, 2007). Türkçe
sorudan oluşmaktadır. Ölçeğin Türkçe uyarlaması
uyarlaması bulunmamaktadır.
52
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
GÖRE
5. Ortoreksia Nervoza
luğu gibiARALIKLARINA
davranışlardır.
Ölçek toplam 14 soruELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
dan oluşmaktadır. Anketteki ilk dokuz soru tüm
İNCELENMESİ
Orthorexia Nervosa Assessment Scale (ORTO-15)
katılımcılar tarafından doldurulmaktadır. Sonraki
ORTO-15, Donini ve ark. (2005)Güven
tarafından
sorularda gece uyanmayan veya atıştırması olmayan
ortoreksia durumunun değerlendirilmesi,
ortokatılımcıların devam etmemesi için uyarı vardır.
1
reksia ile yeme davranışları arasındaki ilişkinin
Soru 10-12 gece uyanmaları olan, soru 13 ve 14
Özet : 2012-2014
Yıllarıdavranışları
arasındaki TUİK
kullanılarak
sanayi
incelenmesi, kişilerdeki
takıntılı
veverileriise
gece atıştırmaları
olan katılımcılar
tarafından
bazı demografikşeklindedir.
özellikleri
belirlemek amacıyla
7. madde dışındaki
Farklı analiz teknikleri kullanılarakdoldurulmaktadır.
hazırlanan çalışmada Anketteki
ANOVA modeli
Ayrıca hipotez
testleri
uygulanarakmaddeler
araştırma daha
kapsamlı
geliştirilmiş biruygulanmıştır.
ölçektir (Donini
et al.,
2005).
beşli
Likert
tipi ölçümle 0-4 arasında
Toplamda 15 maddeden
oluşur.
Ölçeğin
Türkçe
puanlanmaktadır.
maddede
gün içi duyyönünde hareket
edilmiş
olup, yapılan
göre de sonucaYedinci
gidilmiştir.
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
geçerlilik güvenilirliği Arusoğlu (2006) tarafından
gu durum değişikliği sorgulanmakta ve gün içi
ORTO-11 olarakaralığı
yapılmıştır.
Ölçekte,
bireylerin
değişiklik
Kw cinsinden
yükseldikçe,
meydana olmayanlar
gelmektedir. 0 puan almaktadır. Madde
kendilerini ne sıklıkla
maddelerde
tarifDoğalgaz,
edildiği
4 veKonut,
14 ters
puanlanmaktadır.
Gece yarısı atışAnahtar Kelimeler
: Elektrik,
Tüketim,1,
Sanayi,
Anova,
TUİK, Fiyat
şekilde hissettiklerini “her zaman”, “sık sık”,
tırmalarının ne kadar farkında olunduğunu soran
“bazen” ve “hiçbirECONOMETRIC
zaman” seçeneklerinden
birini
madde 13, Gece yeme sendromunun uykuyla
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS
INDUSTRY AND ayırt edilebilmesi
işaretleyerek belirtmeleri
istenmektedir.
Ortorek-RANGES
ilişkili
yemeOFbozukluğundan
HOUSES
siya için ayırt edici olduğu düşünülen cevaplara
için sorulmakta, ancak puanlamaya katılmamakAbstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
to puan
the years
of 2012-2014,
“1”, normal yeme davranışı eğilimini gösteren
tadır.
Toplam
0-52
arasında olabilmektedir.
analyzed.
ANOVA modelDüşük
was applied
to the study
prepared
different
cevaplara “4” puan
verilmektedir.
puanAnkette
yer with
alanthe15.useveof16.
soruların ise ek soru
lar ortorektik eğilimi
göstermektedir.
Cronbach
olarak kullanılması
önerilmiş
made more
comprehensive. The
purpose was to determine
gas pricesama puanlamaya
alfa katsayısı 0.62 olarak bulunmuştur (Asil ve
katılmamıştır. Atasoy ve ark. (2014) tarafından
Sürücüoğlu, 2015).
yapılan Türkçe geçerlilik güvenilirliği sonucunda
Cronbach alfa katsayısı 0.69 bulunmuştur (Pal6. Gece Yeme Sendromu
mese et al., 2013; Atasoy vd., 2014).
Gece Yeme Anketi (GYA) (Night Eating Questi7. Tıkanırcasına Yeme Sendromu
onnaire - NEQ)
Yeme ve Kilo Özelliklerini Değerlendirme Ölçeği
Allison ve ark. (2008) tarafından geliştirilmiştir.
(YKÖDÖ) (Questionnaire On Eating And Weight
Bireylerde gece yeme davranışı varlığını ve bu
Pattern - QEWP)
davranışların sıklığı belirlemeyi amaçlamaktadır
(Allison et al., 2008). Bu ölçek ile temelde belirYKÖDÖ, 1992 yılında, 10-18 yaş grubu bireylerde
lenmeye çalışılan davranışlar; akşam hiperfajisi,
tıkanırcasına yeme (binge eating) davranışını deyemek yemek için gece uyanma, sabah anoreksisi,
ğerlendirilmek ve tanı koymak amacıyla DSM IV
başlangıç uykusuzluğu ve duygu durum bozuktanı ölçütlerinden geliştirilmiş bir ölçektir (Spitzer
53
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
GÖRE 0.81 olarak bulunet al., 1993). Bu ölçek
DSM-IV
tanı ölçütlerinden
üzerindeARALIKLARINA
yapılmış ve katsayı
oluşturulmuştur. Ölçeğin adölesanlar (QEWP-A)
muştur (Akdemir vd., 2012) .
İNCELENMESİ
ve bu adölesanların ailelerine (QEWP-P)
yönelik
Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ) (Roolarak doldurulabilen iki alt ölçeği bulunmaktaGüven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
senberg
Self-Esteem Scala)
dır. Ölçek toplamda 12 ana başlıktan
oluşurken
1
bazı sorular için 2 seçenekli yanıtlar (evet ya da
Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, 1965 yılında
Özet bazı
: 2012-2014
Yılları
TUİK verileriadolesan
bu çalışma,
sanayi yönelik olarak
hayır) bulunurken,
sorulara
isearasındaki
beşli Likert
çağındaki
bireylere
ölçeği şeklinde düzenlenmiştir.
uyarlaması
(Rosenberg,
1965). Ölçekte benşeklindedir. Farklı Türkçe
analiz teknikleri
kullanılarakhazırlanmıştır
ANOVA modeli
Ayrıca
hipotez testleri
uygulanaraklik
araştırma
daha kapsamlı
halealanlarını
getirilmiştir. değerlendirmek
yapılan ölçeğin uygulanmıştır.
Cronbach alfa
katsayısı
0.73’dür
saygısının
çeşitli
(Babayiğit vd., yönünde
2013). hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
amacıyla
Likert
skalası
göre dörtlü
de sonuca
gidilmiştir.
Elde kullanılmıştır.
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
Ölçekte toplamda 12 alt boyut başlığında 63
fiyatlarının genelve
seviyesinde
düşüşBilgisi
8. Beslenme Alışkanlıkları
Beslenme
sorumeydana
yer almaktadır.
gelmektedir. Ölçeğin her maddesi “Hiç
Beslenme Alışkanlıkları
Ölçeği :(Survey
of Eating
“Katılmıyorum”,
“KatılıyoAnahtar Kelimeler
Tüketim,Katılmıyorum”,
Sanayi, Konut, Anova, TUİK,
Fiyat
Habits)
rum” ve “Tamamen Katılıyorum” seçenekleri
üzerinden
değerlendirilmektedir. Benlik saygısı
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL GAS PRICES
Beslenme Alışkanlıkları
Ölçeği
ilk
kez
1981
yıACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND 0, 1, 2, 3 olumsuz
açısından
olumlu
maddelerse
HOUSES
lında geliştirilmiştir. Ölçekte 4 alt boyut içerisinde
maddeler ise 3, 2, 1, 0 olarak puanlanmıştır.
şişmanlık hakkındaki önyargılar, şişmanlığın
Abstract: In this study prepared by using data ofTestten
TSI belonging
to the years of
2012-2014,
alınabilecek
puanlar
0 ile 30 arasında
the consumption
of electricity
getirisi olan olumlu
ya da olumsuz
düşünceler,
prepared with Ölçeğin
the use of Türkçe’ye
different
değişmektedir.
uyarlaması
şişmanlığa karşıtechniques
benlik algıları
veMoreover,
yemek yeme
for analysis.
Çuhadaroğlu
1986
electricitytarafından
and natural gas
pricesyılında yapılmış
davranışları toplamda 65 soru yardımıyla beşli
olup, Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0.71
Likert ölçeği şeklinde irdelenmiştir. Türkçe uyarolarak hesaplanmıştır (Aslan, 2006).
laması yapılan ölçeğin Cronbach alfa katsayısı
0.73’dür (Kundakcı, 2005).
Beden Algısı/İmajı Ölçeği (Body-Cathexis Scale)
(BCS)
9. Beden Algısı
Vücut Algısı Ölçeği, kişinin bedeninden memnuBody Shape Questionnaire (BSQ)
niyet durumunun benlik kavramı ile ilişkili olup
olmadığını belirlenmek amacıyla hazırlanmıştır
BSQ, Cooper ve ark. (1987) tarafından kişilerin
(Secord ve Jourard, 1953). Ölçeğin orjinali 2
bedenlerini algılama durumlarının belirlemek
kısımdan oluşmakta, 1. kısımda beden bölümamacıyla geliştirilmiştir. Ölçek toplamda 34 tane
leri ve işlevlerini içeren 46 soru bulunurken, 2.
soru içermekte olup, altılı Likert ölçeği tipinde
kısımda benliğin çeşitli yönlerinin içeren 55 soru
yapılmıştır. Uygulanma aşamasında sorular son
bulunmaktadır. Ölçeğin ülkemizde kullanılan
4 hafta dikkate alınarak cevaplandırılmaktadır.
şekli ise beşli Likert ölçeği tipinde 40 sorudan
Ölçeğin Türkçe güvenilirliği lise öğrencileri
54
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE
GÖREtest yöntemi ile 0.78
oluşmaktadır. Toplamda
40KONUTLAR
ifadeden AÇISINDAN
oluşan TÜKETİM
yöntemiARALIKLARINA
ile 0.65, iki yarım
olarak bulunmuştur.
ölçek, “hiç beğenmiyorum” ile “çok beğeniyoİNCELENMESİ
rum” ifadeleri arasında sıralanan 5’liMurat
likertKORKMAZ,
ölçeği Hakan AÇIKGÖZ
Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği
şeklinde oluşturulmuştur (5=oldukçaGüven
beğeniyoGrup A.Ş. Finans Yönetmeni
(HAM-D) (Hamilton Rating Scale for Depres1
rum, 4=oldukça beğeniyorum,
3=kararsızım,
Kilis
sion - HRSD)
2=pek beğenmiyorum, 1=hiç beğenmiyorum).
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriHamilton
bu çalışma,
tarafından
1959 sanayi
yılında oluşturulmuş
Ölçekten elde edilebilecek
puan aralığı 40-200
şeklindedir.
Farklı
analiz çeşitli
teknikleri
kullanılarakbir
hazırlanan
ANOVA
modeli
ölçektirçalışmada
(Hamilton,
1960).
Ölçek kişilerin son
arasındadır. Alınan
yüksek
puanlar
beden
7 günü
dikkate
alınarak
kısımlarından veSanayi
işlevlerinden
düzeyinin
ve konutlardadoyum
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespitkişilerde
edilmesi davranışsal ve
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Eldearaştırılmaktadır.
somatik semptomların gelişimi
yüksekliğini göstermektedir.
Alınan toplam puanın
Toplamda
17 sorudan
oluşan
ölçek, 0-4 arasında
genelmemnun
seviyesinde olma,
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
artması, kişinin fiyatlarının
bedeninden
pua- sonucuna
puanlanır. Ölçekten alınabilecek en yüksek 53
nın azalması ise memnuniyetin azalmasını ifade
puanlanabilir. HAM-D düzeylerine göre depetmektedir. Ölçeğin Türkçe geçerlilik güvenilirliği
resyon şiddeti derecelendirildiğinde, 8-13 arası
1986 yılında Hovardoğlu tarafından yapılmış ve
AND
NATURAL
GAS PRICES
düşük,
14-18
arası orta,
19 ve üstü şiddetli olarak
Cronbach alfa katsayısı
0.91 olarak
belirlenmiştirRANGES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
HOUSES
değerlendirilir (Çelikel ve Saatçioğlu 2002). Ak(Kundakcı, 2005).
demir ve ark. (1996) tarafından Türkçe geçerlilik
10. Depresyon the
ve consumption
Bağımlılık
of electricity and natural gas used
in industry and
houses is yapılmış
statistically olup Cronbach
güvenilirlik
çalışması
applied katsayısı
and the research
alfa içwere
tutarlılık
0.75 was
olarak bulunmuştur
Beck Depresyonmade
Ölçeği
(The Beck The
Depression
more comprehensive.
purpose was to determine electricity and natural gas prices
(Akdemir vd., 1996, Mattar et al., 2012).
Inventory) (BDI)
Yaşam Doyumu Ölçeği (YDÖ) (The Satisfaction
with Life Scale - SWLS)
Beck ve ark. (1961) tarafından geliştirilmiştir
(Beck et al. 1974). Ölçekteki her bir soru kişinin
psikolojik durumunu tanımlamak amacıyla belirlenmiş dört farklı cümleden oluşmaktadır. Ölçek
toplamda 21 madde bulunmaktadır. Katılımcı
her soru için seçeneklerden birini işaretler. Testin sonucu, bu cümlelerin sıfırdan üçe kadar 47
puanlanarak toplanması ile bulunur. Test sonunda
katışımcı 0-63 arasında puan almaktadır. Ölçeğin
Türkçe güvenilirlik çalışması 1980 (Tegin, 1980),
geçerlilik çalışması ise 1989 yılında yapılmıştır
(Hisli, 1989). Güvenirlik katsayısı test tekrar test
Diener ve arkadaşları tarafından 1985 yılında geliştiren ölçek ile kişilerin yaşamlarından aldıkları
doyum belirlenmeye çalışılmıştır (Diener et al.,
1985). YDÖ, toplamda 5 soru olarak ve yedili
Likert ölçeği tipinde hazırlanmıştır (1=Kesinlikle
katılmıyorum – 7=Kesinlikle katılıyorum). Yaşam
doyum ölçeğinden alınabilecek en yüksek puan
35, en düşük puan ise 5’tir. Ölçekten alınan puanın
düşük olması kişilerin yaşam doyumlarının düşük
olduğunu gösterir. Ölçeğin Türkçe uyarlaması
55
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VECronbach
KONUTLARalfa
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖREBireylerin elde ettik1993 yılında yapılmış
olup,
kat- TÜKETİM
lendirmeleri
istenmektedir.
sayısı 0.86 olarak bulunmuştur (Özgen, 2012).
leri puanın yüksek olması daha iyi fonksiyonel
İNCELENMESİ
durumda olduklarını göstermektedir. AFDE’nin
Çocuklarda Depresyon EnvanteriMurat
(Children’s
Türkçe geçerlilik güvenilirliği Özkan ve ark.
Depression Inventory - CDI)
(2014) tarafından yapılmış ve test güvenilirlik
1
katsayısı 0.99 olarak bulunmuştur.
Çocuk ve adolesanlarda depresyon durumun
Özet
: 2012-2014
Yıllarıtarafından
arasındaki TUİK
belirlenmesi için
Kovacs
(1985)
ge-verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Doğumistatistiksel
Sonu Yaşam
Kalitesi
Ölçeği (DSYKÖ)
olarak analiz
edilmesi
liştirilmiş bir ölçektir
(Kovacs,
1984).teknikleri
Toplamda
şeklindedir.
Farklı analiz
(Maternal Postpartum Quality of Life Questiuygulanmıştır.
hipotez0-2
testleri
uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
27 sorudan oluşan
ölçeğin Ayrıca
maddeleri
arasınSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
onnaire)
da puanlandırılır.
Ölçek
sonunda
arasında
yönünde
hareket
edilmiş 0-54
olup, yapılan
edilen bulgular
aralığı annelerin
ve doğalgaz
bir puan elde edilir.
Alınansonucunda;
puanın sanayi
yükselmesi
DSYKÖ,
doğum
sonu yaşam kalitesini
kişilerin depresyon
de arttığının
birda azalma
değerlendirmek
amacı ile Hill ve ark. (2006) taraaralığı şiddetinin
fiyatlarda
göstergesi olarakAnahtar
kabulKelimeler
edilirken,
19’unDoğalgaz,
üzerinde
geliştirilmiştir.
Ölçek,
: Elektrik,
Tüketim,fından
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,
Fiyat annelerin doğumdan
alınan puanlarda ise kişi “klinik depresyon dusonra 4-6. haftada kendilerini ne derecede memnun
rumda” olarak tanımlanmaktadır.
Ölçeğin Türkçe
ya da önemli hissettiklerini değerlendirmektedir.
ACCORDING
TOolup,
CONSUMPTION
TERMS
OF INDUSTRY
AND olmak üzere, akgeçerliliği 2007 yılında
yapılmış
CronbachRANGES
BuINölçek
toplamda
40 madde
HOUSES
alfa katsayısı 0.78 olarak bulunmuştur (Ozmen
rabalık-aile-arkadaş, sosyoekonomik, eş, sağlık,
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
to the years
vd., 2007).
psikoloji
şeklinde
5 of
alt2012-2014,
boyuttan oluşmaktadır.
prepared
with the
use of
different
Ölçeğin
tamamı
altılı
Likert
ölçeği tipinde ha11. Gebelik techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
zırlanmıştır.
Ölçeğin
Memnuniyet
ve Önemlilik
electricity
and natural
gas prices
Bölümleri 1= Hiç memnun değil - 6= Çok
Antepartum Dönem Fonksiyonel Durum Envanmemnun olacak şekilde düzenlenmiştir. Yaşam
teri (AFDE) (The Inventory of Functional Status
kalitesi ölçeği kısmında ise 1’den 6’ya kadar
Antepartum Period - IFSAP)
olan memnuniyet maddelerinin her birinden
AFDE, antepartum fonksiyonel durumu sosyal
3.5 çıkarılmakta (Örn. -2.5, -1.5, -0.5, 1.5, 2.5),
açıdan tanımlamak üzere Fawcett ve Tulman
ölçeğin önemlilik boyutundaki aynı maddelerle
(1990) tarafından geliştirilmiş bir ölçektir (Tulmemnuniyet boyutundan alınan puanlar çarpılman et al., 1991). Ölçek toplamda 44 sorudan
maktadır. Bu işlem sonrasında ise elde edilen
oluşmakta, fonksiyonel yeteneği belirlemek için
yeni puanlar toplanarak soru sayısına (40 soru)
ev içi, sosyal ve toplumsal, çocuk bakımı, öz
bölünür ve sonuçlarda negatif sonuç olamaması
bakım, mesleki ve eğitim faaliyetlerini içeren 6
için bölümden elde edilen puana sabit bir değer
alt gruptan oluşmaktadır. Katılımcılardan gebe
(15 puan) eklenip sonuç puanı elde edilir. Tüm
kalmadan önceki faaliyetleri şu anda ne ölçüde
işlemler sonucunda ölçekten elde edilen puanlar
gerçekleştirebildiklerini 1 ile 3 arasında değer0-30 arasında olmaktadır. Ölçekten alınan puan
56
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
yükseldikçe bireyin
doğum
sonu yaşam
kali- TÜKETİM
değerlendiren
madde GÖRE
puanlarının hesaplanmaELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
sından oluşan psikososyal sağlık toplam puanı
tesinin yüksek olduğunu, puanlar düştükçeİNCELENMESİ
ise
(PSTP)
hesaplanmaktadır. Fiziksel işlevsellik
doğum sonu yaşam kalitesinin düşük
olduğunu
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
bölümündeki 8 maddenin puanları, doğrusal
göstermektedir. DSYKÖ’nün Türkçe
geçerlilik
Güven
olarak çevrilip toplanarak madde sayısına (8
güvenilirliği Altuntuğ ve Ege (2012)
tarafından
1
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
madde) bölünür ve fiziksel sağlık toplam puanı
yapılmış olup, Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerielde
kullanılarak
bu çalışma,
sanayi toplam puanını
edilir.hazırlanan
Psikososyal
sağlık
0.95 olarak bulunmuştur.
duygusal
işlevsellik
bölümündeki
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakbulmak
hazırlananiçin
çalışmada
ANOVA
modeli
12. Yaşam Kalitesi
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakbeş,
araştırma
daha işlevsellik
kapsamlı hale bölümündeki
getirilmiştir.
sosyal
beş, okul ile
ilgili sorunlar
bölümündeki
yönünde Kalitesi
hareket edilmiş
olup, (ÇİYKÖ)
göre de sonuca
gidilmiştir. beş
Elde maddenin puanÇocuklar İçin Yaşam
Ölçeği
ları, doğrusal olarak çevrilerek toplanır ve toplam
(Pediatric Quality
of Life
Inventory
for Childfiyatlarının
genel
meydana
gelmektedir.
madde
sayısı
olan 15’e bölünür. Ölçek toplam
ren - PedsQL) aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,puanı
Sanayi,ise
Konut,
TUİK,
Fiyat puanlarının, doğrusal
tümAnova,
ölçek
madde
ÇİYKÖ, 2-18 yaş arasındaki çocukların fiziksel
olarak çevrilip toplanarak toplam madde sayısı
ve psikososyal yaşamlarını değerlendiren genel
olan AND
23’eNATURAL
bölünmesi
bulunur. Boş bırakılan
GASile
PRICES
bir yaşam kalitesi ölçeğidir.
Varni
ve
ark.
(1999)
maddeler ölçeğin madde sayısının %50’sinden
HOUSES
tarafından geliştirilmiştir (Memik vd., 2007).
azsa, boş madde dikkate alınmaz ve toplam yaÖlçeğin 2-4, 5-7,
8-12
ve study
13-18
yaşbygrubu
Abstract:
In this
prepared
using data ofnıtlanan
TSI belonging
to the sayısına
years of 2012-2014,
madde
bölünerek ölçek puanı
için, yaş grubu analyzed.
özelliklerine
göre
düzenlenmiş
ANOVA model was applied to the study
preparedÖlçek
with the
use of different
hesaplanır.
genelinde
%50’den çok madde
dört ayrı formumade
bulunmakta,
İki-dörtThe
yaş
grubu
more comprehensive.
purpose
was to determine
electricity andölçek
naturaldeğerlendirmeye
gas prices
yanıtlanmamışsa,
alınmaz.
dışındaki gruplar için hem anne baba, hem de
Ölçeğin Türkçe geçerlilik güvenilirliği 13-18 yaş
çocuk formları olan ölçeğin, 2-4 yaş grubu için
arası ergenler için yapılmış olup, Cronbach alfa
yalnız anne-baba formu vardır. Ölçekte toplam
katsayısı ergen formu için 0.82, ebeveyn formun
23 ifade ile çocukların fiziksel sağlık, duyusal
içinse 0.87 olarak bulunmuştur (Şahan, 2010).
işlevsellik, sosyal işlevsellik ve okul işlevselliği
Avrupa Yaşam Kalitesi Ölçeği (EQ-5D)
sorgulanmaktadır. Ölçek genelinde beş seçenekli
Likert tipi yanıt ölçeği kullanılır (0=hiçbir zaman,
Batı Avrupa yaşam kalitesi araştırma topluluğu
1=nadiren, 2=bazen, 3=sıklıkla, 4=her zaman).
olan EuroQoL grubu tarafından 1990 yılında
Maddelerden alınan puanlar doğrusal olarak 0geliştirilmiştir. Bir öz bildirim ölçeği olan EQ100 puan arasında bir değere çevrilir (0=100,
5D, beş alt boyutu birer ifadeden (hareketlilik, öz
1=75, 2=50, 3=25, 4=0) (Üneri vd., 2009).
bakım, olağan günlük aktiviteler, ağrı/rahatsızlık
Puanlama 3 alanda ayrı ayrı yapılmaktadır. Ölhissi, anksiyete/depresyon) oluşmaktadır. Her
çekte, ölçek toplam puanı, fiziksel sağlık toplam
bir boyuta verilen cevaplar; problem yok, biraz
puanı ile duygusal, sosyal ve okul işlevselliğini
problem var ve majör problem olmak üzere 3
57
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
seçeneklidir. Sonuç SANAYİ
olarak ölçekle
243 olası
farklı TÜKETİM
Yaşam Kalitesi
ÖlçeğiGÖRE
Kısa Form-36 (SF-36)
(The Short-Form-36 Health Survey)
sağlık sorunu tanımlanmaktadır. Ölçeğin 5 boyuİNCELENMESİ
tundan -0,59 ile 1 arasında değişenMurat
indeks
skor Hakan AÇIKGÖZ
KORKMAZ,
Ware ve Sherbourne (1987)’nın geliştirdiği bir
hesaplanır. Skor fonksiyonunda 0 değeri
ölümü,
1 Finans Yönetmeni
Güven
Grup A.Ş.
ölçek olup klinik uygulama ve araştırmalarda
1
değeri kusursuz sağlığı gösterirken
değer- Elektrik-Enerji Bölümü
Kilisnegatif
sağlık politikalarının değerlendirilmesi, genel
ler bilinç kapalı, yatağa bağımlı olarak yaşamak
popülasyonun incelenmesi için kullanılmaktadır
vb. durumları göstermektedir
(Çetin vd., 2012).
istatistiksel
olarak analiz1992).
edilmesiÖlçek son 4 hafta
(Ware Jr
ve Sherbourne,
analiz teknikleri
Ölçeğin Türkçeşeklindedir.
geçerlilikFarklı
güvenilirliği
Eserkullanılarak
ve
önüne
değerlendirilir.
Toplamda 36
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakgöz
araştırma
dahaalınarak
kapsamlı hale
getirilmiştir.
ark. (2007) tarafından
yapılmıştır.
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesive mental sağlık
ifadeden
oluşan
ölçek,
fiziksel
olmak
üzere
2 ana
altvebaşlık
ve 8 kavramı (fiedilen bulgular
sonucunda; Ölçeği
sanayi sektörü
aralığı
arttıkça,
elektrik
doğalgaz
Sağlıklı Yaşam Biçimi
Davranışları
(He-için tüketim
ziksel fonksiyon, rol kısıtlanması-fiziksel, ağrı,
althy Life Style aralığı
Behaviour
Scale)
Kw cinsinden
yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
zindelik/yorgunluk, sosyal fonksiyon, rol kısıtAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Ölçek, Walker ve arkadaşları tarafından 1987
lanması-emosyonel, mental sağlık, genel sağlık
yılında geliştirilmiş, 1996 yılında aynı kişiler taraalgısı) içerir. Ölçekteki her bir alt boyut ve iki
ECONOMETRIC
ANALYSIS
fından revize edilmiştir
(Walker
ve
Hill-Polerecky,
anaINboyutun
puanı
0-100 AND
arasında değişir. Pozitif
TERMS OF
INDUSTRY
HOUSES
1996). Ölçek sağlıklı yaşam biçimi ile ilişkili
puanlamaya sahip SF-36, her sağlık alanının puolarak sağlığı geliştiren
davranışları
belirlemek
ilişkili yaşam kalitesi de
Abstract: In this study prepared by using data ofanı
TSI yükseldikçe
belonging to thesağlıkla
years of 2012-2014,
the 52
consumption
of electricity
and dörtlü
amacıyla toplamda
madde olacak
şekilde
artar,prepared
şeklinde
SF-36’nın Türkçe
withdeğerlendirilir.
techniqueszaman=1,
for analysis. Bazen=2,
Moreover, tests
Likert ölçeği (Hiçbir
Sık
uyarlaması
1995
1999
electricity
andve
natural
gasyılında
prices iki kere yapılsık=3, Düzenli olarak=4) olarak düzenlenmiştir.
mış olup, 1995 yılında kronik hastalarda yapılan
Manevi gelişim, sağlık sorumluluğu, fiziksel
geçerlilik güvenilirlik çalışmasına göre ölçeğin iç
aktivite, beslenme, kişilerarası ilişkiler ve stres
tutarlılık katsayısı 0.91-.0.95 olarak bulunmuştur.
yönetimi olmak üzere 6 alt bölümden (kendini
Kısa formun geçerlilik güvenilirlik çalışması ise
geçekleştirme, sağlık sorumluluğu, egzersiz,
Koçyiğit ve ark. (1999) tarafından yapılmıştır
beslenme, kişilerarası destek, stres yönetimi)
(Ergün vd. 2011).
oluşmaktadır. Ölçeğin tüm maddeleri olumludur
Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Değerlenve sonuçta elde edilen genel puanı sağlıklı yaşam
dirme Ölçeği (World Health Organisation Quality
biçimi davranışları puanını vermektedir. Ölçeğin
of Life Assessment – WHOQOL-100 TR)
tamamı için en düşük puan 52, en yüksek puan
208’dir. Ölçeğin Türkçe geçerlilik güvenilirliği
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından kişinin
2008 yılında Bahar ve arkadaşları tarafından yaiyilik halini ölçen ve kültürler arası karşılaştırmalara
pılmış olup, Cronbach alfa katsayısı 0.94 olarak
olanak veren geniş kapsamlı bir ölçektir (Group,
bulunmuştur (Bahar vd., 2008).
1998). Dünya çapında 15 merkezde yapılan pilot
58
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
çalışmalar sonucu 1980
yılında
geliştirilmiştir.
Öl- TÜKETİM
WHOQO-OLD
modülüGÖRE
özerklik, geçmiş-bugünELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
çeğin orijinali toplamda 100 sorudan oluşmaktadır.
gelecek faaliyetleri, sosyal katılım, ölüm, ölmek
İNCELENMESİ
Ölçek 6 farklı alana ayrılmış 25 alt
bölümden
ve yakınlık olmak üzere 6 alt boyuttan oluşur
oluşmaktadır. Sorular beşli Likert ölçeği
tipinde
ve toplamda 24 soru içerir. Her bir alt boyutun
hazırlanmıştır. Ölçeğin Türkçe
puanları, 4–20 aralığındadır. Her bir tekil puan
1 uyarlamasında
Türkiye’ye özgü 3 soru daha eklenmiştir. Bu 100
değerlerinin toplanmasıyla da toplam puan heÖzet
TUİK verilerisaplanır.
kullanılarakPuan
hazırlanan
bu çalışma,
sanayikalitesi de iyileşsoru arasında ise
26: 2012-2014
soru seçilerek
WHOQOLarttıkça
yaşam
BREF oluşturulmuştur.
biri
mektedir.
güvenilirliği
şeklindedir. WHOQOL-BREF,
Farklı analiz teknikleri kullanılarak
hazırlanan Ölçeğin
çalışmada Türkçe
ANOVA geçerlilik
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
uygulanarakyılında
araştırma Eser
daha kapsamlı
genel algılanan yaşam
kalitesi,
diğeri
isetestleri
algılanan
ve arkadaşları
tarafından yapılmış
sağlık durumunuyönünde
sorgulandığı
iki soru
birlikte
ve Cronbach
değeri
0.85Elde
olarak bulunmuştur
hareket edilmiş
olup,ile
yapılan
göre de alfa
sonuca
gidilmiştir.
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
toplam 26 sorudan oluşmaktadır. Ölçeğin Türkçe
(Eser vd., 2010).
versiyonuna isearalığı
bir Kw
ulusal
soruyükseldikçe,
daha eklenmiş
cinsinden
13. Klinikte Kullanılanlar
ve toplam soruAnahtar
sayısıKelimeler
27’ye :çıkmıştır.
Ölçek
Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
fiziksel, psikolojik, sosyal ilişkiler ve çevresel
The Clinical Impairment Assessment Questionalan olmak üzereECONOMETRIC
4 alt bölümden
oluşmaktadır.
naire (CIA)
ACCORDING
TO CONSUMPTION
Soruların son 15 gün
dikkate alınarak
cevaplan-RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
CIA, ilk kez 2008 yılında Bohn ve Fairburn taması istenmektedir. Genel sorular olan ilk 2 soru
rafından geliştirilmiştir. Klinikte yatan hastalarda
In this WHOQOL-BREF,
study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
değerlendirmeyeAbstract:
katılmaz.
in industryyeme
and houses
is statistically
psikolojik
bozukluklarının
değerlendirilanalyzed. hesaplanmakta
ANOVA model wasbedensel
applied to the study prepared with the use of different
0-20 puan üzerinden
mesinde
birresearch
değerlendirme
ölçütüdür.
were kullanılan
applied and the
was
sağlık, ruhsal sağlık,
sosyal
çevre ve ulusal
çevre
made more
comprehensive.
The purpose
CIA 16 sorudan oluşan kısa bir ankettir. Yeme
alanında, puan yükseldikçe yaşam kalitesi de
bozukluğunu tespit etmek amacıyla uygulanan
yükselmektedir. Ölçeğin Türkçe uyarlamasının
başka bir ölçüm yapıldıktan sonra yeme bozukiç tutarlılığı bedensel alanda 0.83, ruhsal alanda
luğu ile ilgili görüşlerinden emin olmak amacıyla
0.66, sosyal alanda 0.53, çevre alanında 0.73 ve
katılımcılara CIA uygulanabilmektedir. Özellikle
ulusal çevre alanında 0.73 bulunmuştur (Çelik,
hastaların son 28 günlerindeki alışanlıklarına göre
2006).
doldurulmaktadır. Dörtlü likert ölçeği tipinde yaYaşlılar İçin Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi
pılmış bir ölçek olup (Kesinlikle değil=0, Az=1,
Modülü (WHOQOL-OLD)
Biraz=2, Birçok kez=3) ölçekten alınabilecek
puanlar 0-48 arasındadır. Alınan puan yükseldikBu modül yaşlı topluma yönelik epidemiyolojik
çe bireylerde yeme bozukluğu riski seviyesinin
araştırmalar ile klinik müdahale çalışmalarınarttığı şeklinde değerlendirme yapılmaktadır.
da, WHOQOL’a ek olarak kullanılmak üzere
Yapılan çalışmalarda bireylerde yeme bozukluTürkiye’nin de içinde bulunduğu çok merkezli
ğu tehlikesinin göstergesi olarak 16’nın iyi bir
bir proje ile geliştirilmiştir (Bullinger et al., 1996).
59
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR AÇISINDAN
kesişim noktası olduğu
Ölçeğin TÜKETİM
ÖlçektenARALIKLARINA
alınan puanınGÖRE
artması, kişinin yaşam
geçerlilik ve güvenilirliği için yapılmış olan
ilk kalitesini yüksek algıladığı şeklinde yorumlanİNCELENMESİ
çalışmaların tatmin edici olduğu belirtilmektedir
maktadır. Türkçe uyarlaması 2014 yılında yapılmış
(Fairburn, 2008).
olan ölçeğin Cronbach alfa katsayısı 0.96 olarak
bulunmuştur (Pınar vd., 2014).
1
Kilis 7(Incontinence
Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
İnkontinans Yaşam Kalitesi Ölçeği
Life Quality Scale - I-QOL)
EORTC QLQ-C30 Yaşam Kalitesi Ölçeği (European
Organization
forolarak
the analiz
Research
istatistiksel
edilmesiand Treatment of
Wagner ve arkadaşları
şeklindedir. tarafından
Farklı analiz (1996)
tekniklerigelişkullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Cancer Quality of Life Questionnaire)
uygulanmıştır.
hipotez 22
testleri
uygulanarak
tirilmiş bir ölçektir.
ÖlçekAyrıca
toplamda
soru
ile
davranışların sınırlanması,
psikososyal
Kanser
Tedavisi
veElde
Araştırmaları Kuyönünde hareket
edilmiş olup, etkilenme
yapılan istatistik Avrupa
bulgulara göre
de sonuca
gidilmiştir.
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
ve sosyal izolasyon olmak üzere 3 alt gruptan rumu (European Organization for the Research
oluşmaktadır. Ölçek
beşli
Likert
ölçeği şeklinde
and meydana
Treatment
of Cancer - EORTC) tarafından
aralığı Kw
cinsinden
yükseldikçe,
gelmektedir.
hazırlanmıştır (1=
çokKelimeler
fazla, 5=hiç).
geliştirilmiş
ölçektir
(Aaronson et al., 1993).
Anahtar
: Elektrik,Alınan
Doğalgaz,puTüketim,
Sanayi, Konut, bir
Anova,
TUİK, Fiyat
anlar 110’dan aşağı düştükçe bireylerin yaşam Genel iyilik hali, fonksiyonel güçlükler ve sempkalitesinin kötüleştiği
söylenmektedir. Ölçeğin tom kontrolü olmak üzere üç alt başlıktan oluşan
CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
Türkçe geçerliliği ACCORDING
yapılmıştır TO
(Işıklı
vd., 2011).RANGES
ölçek
toplamda
30 soru AND
içermektedir. Ölçeğin
HOUSES
ilk 28 sorusu dörtlü Likert tipinde hazırlanmıştır
Hepatit B Yaşam Kalitesi Ölçeği (The Hepatitis
Abstract: In this study prepared by using data of
TSI belonging
to the Oldukça=3
years of 2012-2014,
(Hiç=1,
Biraz=2,
ve Çok=4). Ölçeğin
the (HBQOL)
consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
B Quality of Life)
analyzed. ANOVA model was applied to the 29.
studysorusunda
prepared withhastadan
the use of 1’den
different7’ye kadar olan
ve 7=Mükemmel)
Spiegel ve arkadaşları
geliştirilen
ölçek,
made more(2007)
comprehensive.
The purpose
was to puanlandırma
determine electricity(1=Çok
and naturalkötü
gas prices
Hepatit B hastalarının yaşam kalitesini altı alt ile bireyin kendi sağlığını ve 30. soruda genel
boyutta değerlendirmektedir. Ölçek toplamda 31 yaşam kalitesini değerlendirmesi istenmektedir.
sorudan oluşmaktadır ve beşli Likert ölçeği tipin- 29. ve 30. sorular genel iyilik hali alanını oluşturan
de hazırlanmıştır. Ölçekte yer alan tüm ifadelere sorulardır. Ölçekten alınan yüksek puanlar yaşam
verilen yanıtlar tersine çevrilerek puanlanır. Yani kalitesinin yüksek olduğunu, düşük puanlar ise
bireylerin 1 olarak işaretledikleri ifadeler 5’e, 2 yaşam kalitesinin düştüğünü ifade etmektedir.
olarak işaretledikleri ifadeler 4’e, 5 olarak işaret- Ölçeğin Türkçe geçerlilik güvenilirlik çalışması
lenen 1’e, 4 olarak işaretlenenler ise 2’ye çevrilir. 2003 yılında yapılmış ve Cronbach Alfa katsayısı
Alt boyut puanları, o boyuttaki ifadelere verilen 0.90 olarak bulunmuştur (Beşer ve Öz, 2003).
yanıtların toplanıp ifade sayısına bölünmesiyle;
Kaynaklar
ölçeğin bütününden alınan toplam puan ise 31
ifadeye verilen yanıtların toplanıp 31’e bölün- AARONSON, N.K., AHMEDZAI, S., BERGMAN,
mesiyle hesaplanmaktadır. Ölçeğin bütününden
B., BULLINGER, M., CULL, A., DUEZ, N.J.,
alınabilecek en düşük puan 31, en yüksek 155’tir.
FILIBERTI, A., FLECHTNER, H., FLE-
60
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
WADDEN,
T.A., CROSBY,
R.D., ENGEL,
ISHMAN, S.B.,
& deVE
HAES,
J.C., AÇISINDAN
(1993). TÜKETİM
S.G. & STUNKARD, A.J., (2008). The Night
The European Organization for ResearchİNCELENMESİ
and
Eating Questionnaire (NEQ): Psychometric
Treatment of Cancer QLQ-C30:
A qualityMurat
properties of a measure of severity of the
of-life instrument for use in international
Night Bölümü
Eating Syndrome. Eating Behaviors,
1 Journal of the
clinical trials in oncology.
9 (1); 62-72
National Cancer Institute, 85 (5); 365-376
ve konutlardaJ.,
kullanılan
doğalgazS.,
ile ADelektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak(2012).
analiz edilmesi
ALSAFFAR,
A.A.,
Validation of a general
ACKARD, D., CROLL,
RICHTER,
nutrition
knowledge
questionnaire in a Turkish
LIS, S., & uygulanmıştır.
WONDERLICH,
A., testleri
(2009).
A
Ayrıca hipotez
uygulanarak
araştırma
daha kapsamlı
göre elektrik vestudent
doğalgaz sample.
fiyatlarınınPublic
tespit edilmesi
Health Nutrition, 15
self-report instrument
measuring
readiness
to change disordered
behaviors:
Theiçin tüketim (11);
edilen bulgulareating
sonucunda;
sanayi sektörü
aralığı 2074-2085
arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Eating Disorders
Stage of Change. Eating
ALTUNTUĞ,
K., & EGE, E., (2012). Doğum
Weight Disorder,
14;
66-76
Konut,
Anova,Kalitesi
TUİK, Fiyat
Sonu
Yaşam
Ölçeği’nin Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirliği. Anadolu
AKDEMİR, A., INANDİ, T., AKBAS, D.,
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
PRICES
Hemşirelik
ve GAS
Sağlık
Bilimleri Dergisi, 15
KARAOGLAN
KAHİLOGULLARİ,
A.,
(3); 214-222
EREN, M., & CANPOLAT, B.I., (2012).
HOUSES
Validity and reliability of a Turkish version
Abstract: In this study prepared by using data ofAREZZO,
TSI belonging di.,
to theTRIFILETTI,
years of 2012-2014,A., MISINO P.,
of the body
questionnaire
among
the shape
consumption
of electricity and
P.,different
GIANNANTONI B.,
analyzed. ANOVA model was applied to the study GIANNANTONI
prepared with the use of
female high
schoolforstudents:
preliminary
techniques
analysis. Moreover,
CASCİNO
A.,natural
FAZIgasL.,prices
ROSSI FANELLI,
electricity and
examination.
European Eating Disorders
F., & LAVIANO, A., (2013). Comparison
Review, 20 (1), e114-e115
of the performance of four different tools in
diagnosing disease-associated anorexia and
AKDEMİR, A., ÖRSEL, S., DAĞ, İ., TÜRKÇAtheir relationship with nutritional, functional
PAR, M., İŞCAN, N. & ÖZBAY, H., (1996).
and clinical outcome measures in hospitalized
Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği
patients. Clinical Nutrition, 32 (4); 527-532
(HDDÖ)’nin geçerliliği-güvenilirliği ve klinikte kullanımı. SP Dergisi 4(4): 251-259
ASIL, E., & SURUCUOGLU, M. S., (2015).
Orthorexia nervosa in Turkish dietitians.
ALLEN, A., (2011). Effects of Educational
Ecology of Food and Nutrition: 54 (4);
Intervention on Children’s Knowledge of
303-3013
Obesity Risk Factors, Msc Thesis, Carroll
College, US
ASLAN, H., (2006). Çalışanların İş Doyumu
Düzeylerine Göre Depresyon, Benlik Saygısı
ALLISON, K.C., LUNDGREN, J.D., O’REARDON,
J.P., MARTINO, N.S., SARWER, D.B.,
ve Denetim Odağı Algısı Değişkenlerinin
61
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE
KONUTLAR
ARALIKLARINA
İncelenmesi, Yüksek
Lisans
Tezi,AÇISINDAN
Ankara TÜKETİM
BLOCKGREN,
E., &GÖRE
LASK, B., (2007). InsELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
İNCELENMESİtruments assessing motivation for,. Master
Murat KORKMAZ, Hakan Thesis,
AÇIKGÖZUniversity of Oslo, Norway
ATASOY, N., SARACLİ, O., KONUK,
N., ANGüven Grup A.,
KARALI, H., GURİZ, S., AKDEMİR,
BOZAN, N., (2009). Hollanda Yeme Davranışı
1
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Bölümü
SEVİNCER, G., & ATİK, L., (2014). The
(Debq) Anketinin Türk Üniversite Öğrencilereliability and validity of Turkish version of
rinde Geçerlik
veçalışma,
Güvenirliğinin
Sınanması,
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan bu
sanayi
The Night Eating
Questionnaire
in
psychiatric
Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi
outpatient population.
Anatolian
Journal
of
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
dahaBilimleri
kapsamlı hale
getirilmiştir.Ankara
Sağlık
Enstitüsü,
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Psychiatry,Sanayi
15; 238-247
BULLINGER, M., POWER, M.J., AARONSON,
BABAYİĞİT, Z.,
ALÇALAR,
N.,
&
BAHADIR,
varılmaktadır.
Sonuç
tüketim
N.K.,
CELLA,
D.,olarak
& ANDERSON,
R., (1996).
Kw kadınlarda
G., (2013).aralığı
Obez
tıkanırcasına
Creating and evaluating cross-cultural instruAnahtar Kelimeler
yeme bozukluğunun
psikopatoloji
ve bilişsel
ments. Quality of Life and Pharmacoeconomics
açıdan incelenmesi. Türkiye Klinikleri Journal
in Clinical Trials, 2; 659-668
of Medical Sciences,
33 (4);ANALYSIS
1077-1087
ECONOMETRIC
CHANG, V.T., XIA, Q., & KASIMIS, B., (2005).
HOUSES
BAHAR, Z., BEŞER, A., GÖRDES, N., ERSİN,
The functional assessment of Anorexia Cachexia
F., & KISSAL,
A., (2008). Sağlıklı Yaşam
(FAACT)
the consumption
of electricity
and natural
industry and
houses is Appetite
statistically Scale in veteran
Biçimi Davranışları
Ölçeği
II’nin geçerlik
vegas used inTherapy
patients.
Journal
techniques for
analysis. Moreover,
tests of hypothesiscancer
were applied
and theThe
research
was of Supportive
güvenirlik çalışması.
Cumhuriyet
Üniversitesi
Oncology, 3 (5); 377-382
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12 (1); 1-12
BAYRAKTAR, F., ERKMAN, F., & KURTU- CLAUSEN, L., ROSENVINGE, J.H., FRIBORG,
O., & ROKKEDAL, K., (2011). Validating
LUŞ, E., (2012). Adaptation study of Yale
Food Addiction Scale. Bulletin of Clinical
the Eating Disorder Inventory-3 (EDI-3):
Psychopharmacology, 22 (1); 38
A comparison between 561 female eating
disorders patients and 878 females from the
BECK, A.T., WEISSMAN, A., LESTER, D., &
general population. Journal of Psychopathology
TREXLER, L., (1974). The measurement of
and Behavioral Assessment, 33 (1); 101-110
pessimism: the hopelessness scale. Journal of
Consulting and Clinical Psychology 42(6): 861 COOPER, P.J., TAYLOR, M.J., COOPER, Z., &
FAIRBUM, C.G., (1987). The development and
BEŞER, N., & ÖZ, F., (2003). Kemoterapi alan
validation of the Body Shape Questionnaire.
lenfomalı hastaların anksiyete-depresyon
International Journal of Eating Disorders, 6
düzeyleri ve yaşam kalitesi. C.Ü. Hemşirelik
Yüksekokulu Dergisi, 7; 47-58
(4); 485-494
62
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA GÖREM., SIEGRIST, M.,
DICKSON-SPILLMANN,
ÇELİK, H., (2006).SANAYİ
Omurilik
Felçlilerinde
En- TÜKETİM
gellilik Durumunun ve Yaşam Kalitesinin
İNCELENMESİ & KELLER, C., (2011). Development and
validation of a short, consumer-oriented
Değerlendirilmesi, Uzmanlık Tezi,
Şişli
Etfal Hakan AÇIKGÖZ
Murat
KORKMAZ,
nutrition knowledge questionnaire. Appetite,
Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel
Tıp
Güven Grup
56 (3);Bölümü
617-620
ve Rehabilitasyon Kliniği,1Kilis
İstanbul
DIENER, E., EMMONS, R.A., LARSEN, R.J.,
ÇELİKEL, F.Ç.,Özet
& :SAATÇİOĞLU,
Ö., (2002).
2012-2014 Yılları arasındaki
olarak
edilmesi
&istatistiksel
GRIFFIN,
S.,analiz
(1985).
The satisfaction with
Konversiyon
bozukluğunda aleksitiminin
life daha
scale.
Journal
Personality Assessment,
Ayrıca hipotez
testleri
kapsamlı
hale of
getirilmiştir.
depresyonuygulanmıştır.
ve anksiyeteye
etkisi.
Klinik
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve49
doğalgaz
fiyatlarının tespit edilmesi
(1); 71-75
Psikiyatri, 5;
229-234
yönünde
hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
ÇETİN, A.,
DONINI,
L., MARSIL,
D., GRAZIANI, M.,
varılmaktadır.
ÖZDEMİR,
O., HAGHARİ, F.
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana
gelmektedir.
IMBRIALE, M., & CANNELLA, C., (2005).
S., & TAŞOĞLU,
Ö., (2012). Fizik tedavi
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
Orthorexia
nervosa:
Validation of a diagnosis
programlarının ağrı ve hayat kalitesi üzeriquestionnaire. Journal of Eating and Weight
ne etkisi. Journal of Physical Medicine &
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYDisorders,
AND NATURAL
PRICES
10;GAS
28-32
TO CONSUMPTION
RehabilitationACCORDING
Sciences/Fiziksel
Tup ve Re-RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
ERGÜN, A., TOPTANER, N., BIÇAKÇI, T.,
habilitasyon Bilimleri Dergisi 58 (2); 99-102
BARAN,
S.,years
AKKAYA,
G., EKİM, N., ÖZAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging
to the
of 2012-2014,
consumption
ofKARADERE,
gas used in industry and houses is statistically
DEMİREL, B.,the
YAVZU,
K.,
M.,
CESUR,
E.,different
& ŞAKİROĞLU, R.,
analyzed. ANOVA model was applied to the study KAN,
preparedP.,
with
the use of
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
were
applied
and
the
research
was
ŞAFAK, Y., & TÜRKÇAPAR, M., (2014).
(2011).
Huzurevinde
yaşayan
electricity
and natural gas
prices yaşlıların Yaşam
Duygusal İştah Anketi’nin Türkçe geçerlik ve
Kalitesi (SF-36) üzerine üriner inkontinansın
güvenilirliği, beden kitle indeksi ve duygusal
etkisi. Akad Geriatri, 3; 159-167
şemalarla ilişkisi. Bilişsel Davranışçı PsikoESER, E., DİNÇ, G., & CAMBAZ, S., (2007).
terapi ve Araştırmalar Dergisi, 3; 171-181
EURO-QoL (EQ-5D) indeksinin toplum
standartları ve psikometrik özellikleri: Manisa
di TRIFILETTI, A. A., MISINO, P., GIANNANkent toplumu örneklemi. 2. Sağlıkta Yaşam
TONI, P., GIANNANTONI, B., CASCINO,
Kalitesi Kongresi, İzmir
A., FAZI, L., FANELLI, F. R., & LAVIANO,
A., (2013). Comparison of the performance
ESER, S., SAATLI, G., ESER, E., BAYDUR,
H., & FİDANER, C., (2010). Yaşlılar için
Dünya Sağlık Örgütü yaşam kalitesi modülü
WHOQOL-OLD: Türkiye alan çalışması
türkçe sürüm geçerlilik ve güvenilirlik sonuçları. Türk Psikiyatri Dergisi, 21 (1); 37-48.
of four different tools in diagnosing diseaseassociated anorexia and their relationship with
nutritional, functional and clinical outcome
measures in hospitalized patients. Clinical
Nutrition, 32 (4); 527-532
63
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
KONUTLARBehaviAÇISINDAN TÜKETİM
ARALIKLARINA
GÖRE G., NICHOLS, L.,
GUSELLA,
J., BUTLER,
FAIRBURN, C., SANAYİ
(2008).VECognitive
or Therapy and Eating Disorders, New
İNCELENMESİ & BIRD, D., (2003). A brief questionnaire
to assess readiness to change in adolescents
York:Guilford Press
with eating disorders: Its applications to
FAIRBURN, C.G., & BEGLIN S.J.,
(1994).
group therapy. European Eating Disorders
1
Assessment of eating disorders:
Interview
Review 11 (1); 58-71
or self‐report
questionnaire?
International
GÜNDÜZOĞLU,
N., FADILOĞLU,
Ç., &
ve konutlarda
kullanılan16
doğalgaz
istatistiksel olarak analiz
edilmesi
Journal of Eating
Disorders,
(4); 363-370
YILMAZ, C., (2014). Obezlere Özgü Yaşam
FAIRBURN, C.G.,
WILSON,
G.T.,
&
SCHLESanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veKalitesi
doğalgaz fiyatlarının
tespit
edilmesi ve güvenirliğiÖlçeğinin
geçerlilik
yönünde hareket
olup,
yapılan asistatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
IMER K., (1993).
Bingeedilmiş
eating:
Nature,
incelenmesi.
Anadolu
Psikiyatri Dergisi,
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim nin
aralığı
ve doğalgaz
sessment, and
treatment,
New York:Guilford
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna15;
varılmaktadır.
63-68 Sonuç olarak tüketim
Press
M.,TUİK,
(1960).
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,HAMILTON,
FiyatA rating scale for depFICHTER, M.M., QUADFLIEG, N., GIERK,
ression. Journal of Neurology, Neurosurgery,
B., VODERHOLZER,
U., & HEUSER,
23PRICES
(1); 56
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYand
ANDPsychiatry,
NATURAL GAS
TO CONSUMPTION
J., (2015). TheACCORDING
Munich Eating
and FeedingRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
HILL, P.D., ALDAG, J.C., HEKEL, B., RINER,
Disorder Questionnaire (Munich ED-Quest)
G., & BLOOMFIELD, P., (2006). Maternal
DSM-5/ICD-10:
Validity,
reliability,
sensitithe consumption of electricity and natural gas used inpostpartum
industry and houses
is statistically
quality
of life questionnaire.
analyzed.
ANOVA European
model was applied
vity to change
and norms.
Eating
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis Journal
were applied
the research
was
of and
Nursing
Measurement,
14 (3);
made more23
comprehensive.
The purpose was to determine electricity and natural gas prices
Disorders Review,
(3); 229-240
205-220
GARNER, D. M., & GARFINKEL, P. E., (1979).
The Eating Attitudes Test: An index of the
symptoms of anorexia nervosa. Psychological
Medicine, 9 (02); 273-279
HİSLİ, N., (1989). Beck Depresyon Envanterinin
Geçerligi Uzerine Bir Calısma (A study on
the validity of BDI). Türk Psikoloji Dergisi
(Turk J Psychol), 22; 118-126
GEARHARDT, A.N., CORBIN, W.R. & BROWNELL, K.D., (2009). Preliminary validation
of the Yale food addiction scale. Appetite,
52 (2); 430-436.
IŞIKLI, B., YENİLMEZ, A., & KALYONCU,
C., (2011). Eskişehir Alpu İlçesi 18 Yaş
Üstü Kadınlarda Üriner İnkontinans, Risk
Faktörleri ve Yaşam Kalitesine Etkisi: Bir
Toplum Tabanlı Çalışma. Nobel Medicus,
7 (2); 34-39
GROUP, W., (1998). Development of the World
Health Organization WHOQOL-BREF quality
of life assessment. Psychological Medicine,
28 (03); 551-558
KAFKAS, M., & ÖZEN, G., (2014). Obezite
Farkındalık Ölçeği’nin (OFÖ) Türkçeye
64
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
VEve
KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE B., COŞKUN, A.,
MEMİK,
N., AĞAOĞLU,
uyarlanması birSANAYİ
geçerlik
güvenirlik
çalış- TÜKETİM
ması. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi
ve
ÜNERİ, Ö., & KARAKAYA, I., (2007).
İNCELENMESİ
Spor Bilimleri Dergisi, 1 (2); 1-15
Çocuklar için yaşam kalitesi ölçeğinin 13-18
yaş ergen formunun geçerlik ve güvenilirliği.
KESKITALO, K., TUORILA, H., SPECTOR,
1
Türk Psikiyatri
Dergisi, 18 (4); 353-363
Bölümü
T.D., CHERKAS, L.F., KNAAPILA,
A.,
KAPRIO, J.,
SILVENTOINEN, K., & PEMENEKLİ, T., & FADILOĞLU, Ç., (2012).
konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile
istatistiksel değişim
olarak analiz
edilmesi ölçeğinin geçerROLA, M.,ve(2008).
The
Three-Factor
Eating
Beslenme
süreçleri
Questionnaire,
body mass
index,
andtestleri
responses
lik ve
Sağlık Bilimleri Fakültesi
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
dahagüvenirliği.
Sanayi
ve konutlarda
tüketim
aralıklarına
to sweet and
salty
fatty foods:
a twin
study
Hemşirelik Dergisi, 1 (21); 1-21
of genetic and
edilenenvironmental
bulgular sonucunda;associations.
MORGAN,
J., (1999).
Thetüketim
SCOFF questionnaire
varılmaktadır.
Sonuç olarak
The American
Journal of Clinical Nutrition,
a new screening tool for eating disorders.
88 (2); 263-271
British Medical Journal, 319; 1467-1468
KOVACS, M., (1984). The Children’s DepressiNEVONEN, L., & BROBERG, A., (2001).
on, InventoryECONOMETRIC
(CDI). Psychopharmacology
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INValidating
TERMS OF INDUSTRY
the EatingAND
Disorder Inventory-2
Bulletin, 21 (4); 995-998
HOUSES
(EDI-2) in Sweden. Eating Weight Disorder,
KUNDAKCI, A.,Abstract:
(2005).InÜniversite
Ögrencilerinin
this study prepared
by using data of TSI belonging
6; 59-67to the years of 2012-2014,
Yeme Tutumları,
Benlik
Algısı,
Vücut
analyzed.
ANOVA
model
was Algısı
applied ve
were applied
and the research was
NOLAN,
L.J., HALPERIN,
L. B., & GELIEBStres BelirtiLeri
Açısından
Karşılaştırılması,
made more
comprehensive.
TER, A., (2010). Emotional Appetite QuesYüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi,
tionnaire. Construct validity and relationship
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
with BMI. Appetite, 54 (2); 314-319
MACHADO, P., GONÇALVES, S., MARTİNS,
OZMEN, D., OZMEN, E., ERGİN, D., CETİNC., & SOARES, I., (2001). The Portuguese
KAYA, A.C., SEN, N., DUNDAR, P.E., &
version of the Eating Disorders Inventory:
TASKİN, O.E., (2007). The association of
Evaluation of its psychometric properties.
self-esteem, depression and body satisfaction
European Eating Disorders Review, 9; 43-52
with obesity among Turkish adolescents.
MATTAR, L., THIEBAUD, M.R., HUAS, C.,
BMC Public Health, 7; 80
CEBULA, C., & GODART, N., (2012).
ÖZGEN, F., (2012). Çanakkale Onsekiz Mart
Depression, anxiety and obsessive-compulsive
Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksymptoms in relation to nutritional status
sekokulu Öğrencilerinin Yaşam Doyumu
and outcome in severe anorexia nervosa.
Psychiatry Research, 200 (2-3); 513-517
Düzeylerinin İncelenmesi, Mezuniyet Tezi,
65
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VEÜniversitesi,
KONUTLAR AÇISINDAN
GÖRE Published by CA:
Çanakkale Onsekiz
Mart
Beden TÜKETİM
pp: ARALIKLARINA
60-84, San Francisco:
Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Çanakkale
İNCELENMESİ Jossey-Bass
ÖZKAN, S., DEMİRHAN, H., ÇINAR,
İ., SERIEGER, E., TOUYZ, S. W., & BEUMONT, P.
Güven
Grup
A.Ş.
Finans
Yönetmeni
VİL, Ü., & ALATAŞ, E., (2014). Antepartum
J. (2002). The Anorexia Nervosa Stages of
1
KilisEnvanteri”nin
Bölümü
Dönem Fonksiyonel Durum
Change
Questionnaire (ANSOCQ): Informageçerlilik güvenilirlik çalışması. Pamukkale
tion regarding its psychometric properties.
Medical Journal,
7 (2);
125-130
International
Journal
of Eating Disorders,
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile elektrik tüketiminin
analiz edilmesi
32 (1); 24-38
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
PALMESE, L.B.,
RATLIFF,
J.C., testleri
REUTESanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
NAUER, E.L.,
TONIZZO,
K.M.,
GRILO,
ROSENBERG,
M.,gidilmiştir.
(1965). Society
and the adoyönünde
hareket edilmiş
olup, yapılan
göre de sonuca
Elde
C.M., & TEK,
C., (2013). Prevalence of night
lescent self-image. Princeton NJ: Princeton
aralığı
Kw cinsindenwith
yükseldikçe,
gelmektedir.
eating in obese
individuals
schizophrenia
University
Press
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
and schizoaffective
disorder.
Comprehensive
SAVAŞIR, I., & EROL, N., (1989). Yeme tutum
Psychiatry, 54 (3); 276-281
testi: Anoreksiya nervoza belirtiler indeksi.
PARMENTER, K.,ACCORDING
& WARDLE,
J., (1999). DePsikoloji Dergisi, 7; 19-25
TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
velopment of a general nutrition knowledge
SECORD, P.F., & JOURARD, S.M., (1953). The
questionnaire
for adults. European Journal
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging
thebody-cathexis:
years of 2012-2014,
appraisalto of
body-cathexis and
consumption
electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
of Clinical the
Nutrition,
53;of298-308
analyzed. ANOVA model was applied to the study the
prepared
the useofofConsulting
different
self.with
Journal
Psychology,
more comprehensive.
was to determine
PATRICK, D.L.,made
BUSHNELL,
D.M.,The
& purpose
ROTH17 electricity
(5); 343and natural gas prices
MAN, M., (2004). Performance of two self‐
SPIEGEL, B.M., BOLUS, R., HAN, S., TONG,
report measures for evaluating obesity and
M., ESRAILIAN, E., TALLEY, J., TRAN, T.,
weight loss. Obesity research, 12 (1); 48-57
SMITH, J., KARSAN, H.A., & DURAZO,
PINAR, R., PALAZ, N., & TABAK, F., (2014).
F., (2007). Development and validation of a
Hepatit B Yaşam Kalitesi Ölçeği’nin Türkçe
disease‐targeted quality of life instrument in
Formu’nun psikometrik özellikleri. Nobel
chronic hepatitis B: The hepatitis B quality
Medicus, 10 (1); 58-67
of life instrument, version 1.0. Hepatology
46 (1); 113-121
PROCHASKA, J.O., REDDING, C.A., &
EVERS, K.E., (1990). Theory, Research, and
SPITZER, R.L., YANOVSKI, S., WADDEN, T.,
Practice. The transtheoretical model and stage
WING, R., MARCUS, M.D., STUNKARD,
of change. (Edited by Karen Glanz and R.
A., DEVLİN, M., MITCHELL, J., HASIN,
B. Lewis FM) Health Behavior and Health
D., & HORNE R.L., (1993). Binge eating
Education: Theory, Research and Practice,
disorder: its further validation in a multisite
66
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİJournal
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
ARALIKLARINA
GÖRE emotional, and exassessment
of restrained,
study. International
of Eating
Di- TÜKETİM
sorders, 13 (2); 137-153
İNCELENMESİ ternal eating behavior. International Journal
of Eating Disorders, 5 (2); 295-315
ŞAHAN, E., (2010). Kronik Böbrek
Yetmezliği
GüvenYaşam
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni T., PATRICK, D.L., BAVENDAM,
WAGNER,
Tanısı ile İzlenen Adölesanlarda
1
7 Aralık Lisans
Bölümü
T., MARTIN,
M., & BUESCHING, D.,
Kalitesi ve Özbakım Gücü,Kilis
Yüksek
(1996). Quality of life of persons with uriTezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri
nary
incontinence:
of a new
Enstitüsü, Ankara
istatistiksel
olarak analizdevelopment
edilmesi
measure. Urology, 47 (1); 67-71
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
TEGİN, B., (1980).
Depresyonda
bilişsel
boSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
WALKER,
HILL-POLERECKY,
D.,
zukluklar: Beck
modeline
göre olup,
bir inceleme,
yönünde
hareket edilmiş
göre deS.N.,
sonuca&
gidilmiştir.
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
(1996). Psychometric evaluation of the healthYayınlanmamış Doktora Tezi, Hacattepe
promoting
lifestyle profile II. Unpublished
Üniversitesi,
Ankara
aralığı
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana
gelmektedir.
manuscript,
University
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat of Nebraska Medical
TULMAN, L., HIGGINS, K., FAWCETT, J.,
Center: 120-126
NUNNO, C., VANSICKEL, C., HAAS, M.B.,
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
ANDJR,
NATURAL
PRICES
WARE,
J.E., GAS
& SHERBOURNE,
C.D.,
& SPECA, M.M.,
(1991). The
inventory
of
HOUSES
(1992). The MOS 36-item short-form health
functional status - antepartum period. Journal
survey (SF-36): I. Conceptual framework
of Nurse-Midwifery 36 (2); 117-123
the consumption of electricity and natural gas used inand
industry
houses is statistically
itemandselection.
Medical Care, 473-483
ANOVA
model
was appliedS.,
ÜNERİ, Ö.Ş., analyzed.
ŞENBİL,
N., &
TURGUT,
YUCEL,
B., POLAT,
(2009). Migrenli
ergenlerde
yaşam
kalitesi.
made more
comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity
and naturalA.,
gas IKİZ,
prices T., DUSGOR,
B.P., ELİF YAVUZ, A., & SERTEL BERK,
Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10 (2); 137-141
O., (2011). The Turkish version of the eating
VAN STRIEN, T., FRIJTERS, J. E., BERGERS,
disorder examination questionnaire: reliability
G., & DEFARES, P.B., (1986). The Dutch
and validity in adolescents. Eurepean Eating
Eating Behavior Questionnaire (DEBQ) for
Disorder Review 19 (6); 509-511
67
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:57 K:49
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
İNCELENMESİ
EXTENDED ABSTRACT
1
7 Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Nutrition is the intake of food Kilis
which
body
needs in
adequate Bölümü
amounts and in appropriate time for
protecting, developing and increasing in health. Nutrition is the supply of materials - food required
by organisms and
cells tokullanılan
stay alive. The
and balanced
with regular
ve konutlarda
doğalgaz ile adequate
istatistiksel nutrition
olarak analizcombined
edilmesi
physical activity is a cornerstone of good health. And also the adequate and balanced diet has a lot of
göre elektrik
ve doğalgaz
positive effects Sanayi
such ve
askonutlarda
the prevention
of chronic
diseases
and increasing
theedilmesi
quality of life etc. On
the contrary inadequate
and unbalanced nutrition is risk factor for occurring and progressing many
fiyatlarının
genel
seviyesindecardiovascular
düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
tüketim
diseases (obesity,
diabetes
mellitus,
diseases
and cancer
etc).
The
eating habits of inaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
dividuals is affected by many factors such as age , gender, genetic factors, socio-demographic effect,
health and disease status, depression and body image. At the same time, these factors are essential
component in assessing the quality of life for all individuals. The adequate and balanced nutrition is
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF
ELECTRICITY
NATURAL GAS
PRICES
important in all health
cares (preventive,
therapeutic
and AND
rehabilitation
health
services). However, it
HOUSES
is a higher priority position in especially preventive
health services than others. In all areas it is very
important the assessment of relationship between nutrition and health. There are many methods in
the like
consumption
of electricitymeasurements,
and natural gas used
in industry
and houses
is statistically
these assessments
anthropometric
food
and physical
activity
records, biochemical
results, survey oftechniques
eating habits.
Because
of tests
some
them are
may lead to some
for analysis.
Moreover,
of of
hypothesis
weresubjective
applied and evaluations
the research was
bias. Therefore scales were developed using an objective assessment. Despite the scales are often
used in the social field, they are used in nutrition and dietetics field particularly nutrition knowledge,
behavior, attitudes and habits. And these scales may be used for assessment of population’s nutritional
status by researchers in health field. The scales which are used in health field have an important role
in the determination of preventive health services. In addition they are used often both determining
the extent and detection risk of a problem. The scales are useful tools evaluating individuals’ access
to information in general population. The scales aren’t used in diagnosing of diseases. The using the
scale which is an objective evaluation method makes it easy to reach a wider population. However,
it must be made of the validity and reliability analysis to ensure the reliability of data obtained from
the scale used. The Cronbach’s alpha coefficient is used in the validity and reliability analysis. This
value is between 0-1 points. When this value increases, the validity and reliability of the scale increase. In present study, the scales which are commonly used nutrition and dietetics fields (obesity,
eating disorders, eating habits, body shape, depression, life quality etc) are discussed. It is thought
that this study can be contributed to create plans and policies in nutrition and health sciences.
68
A
CED
DBHAD
FRUKTOZUN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ(1)
EFFECTS OF FRUCTOSE ON HEALTH
Hacı Ömer YILMAZ1, Nurcan YABANCI AYHAN2
1,2
Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara / Türkiye
Öz: Son yıllarda sukroz ya da mısır şurubu kaynaklı fruktoz tüketimi günlük beslenmemizde artış göstermektedir. Yüksek fruktozlu
mısır şurubu (YFMŞ) veya nişasta bazlı şeker, mısır nişastasından
enzimatik hidroliz ile üretilen, sukroza alternatif sıvı bir tatlandırıcıdır. YFMŞ, sukrozdan daha ucuz olması ve bazı besinlere arzu
edilen özellikleri kazandırması nedeniyle içecek, çikolata, kek,
şekerleme gibi birçok işlenmiş üründe yaygın bir tatlandırıcı olarak
kullanılmaktadır. Yüksek fruktozlu besinler özellikle düşük fiziksel
aktivite ve fazla enerji alımı ile beraber obezite, kardiovasküler
hastalıklar, hipertansiyon, metabolik sendrom, böbrek hastalığı gibi
birçok kronik hastalığın gelişiminde önemli bir rol oynayabilir. Bu
derleme makalede fruktozun sağlık üzerine etkileri ele alınmıştır.
Abstract: Fructose consumption has increased in recent years
especially as high fructose corn syrup or sucrose in daily nutrition. High fructose corn syrup (HFCS) or starch based sugar are
a liquid alternative sweetener to sucrose that is made from corn
starch by enzymatic isomerization. HFCS is cheaper than sucrose
and provides desirable properties to certain foods so it is a widely
used sweetener in commercial processed foods such as carbonated soft drinks, fruit drinks, chocolate, and cake. High-fructose
foods, specifically together with low physical activity and excess
energy intake, may be play an development of chronic diseases
such as obesity, cardiovascular diseases, hypertension, metabolic
syndrome and kidney disease. This review focuses on the effects
on the health of fructose are discussed.
Anahtar Kelimeler: Fruktoz, Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu, Sağlık
Key Words: Fructose, High Fructose Corn Syrup, Health
Doi: 10.17362/DBHAD.2015514270
(1) Sorumlu Yazar: Nurcan YABANCI AYHAN, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diy-
etetik Bölümü, Ankara / Türkiye, [email protected] Geliş Tarihi / Received: 01.08.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 13.11.2015 Makalenin Türü: Type of article article (Derleme / Compilation) Çıkar Çatışması / Conflict of
Interest:Yok / None “None” Etik Kurul İzni Var / Yok “Yok” Permission Ethics Committee “None”
69
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:50 K:80
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
Giriş
GÖRE
etki edenARALIKLARINA
fruktoz, içinde
bulunduğu meyvelerin
hücre duvarlarının bütünlüğünü koruyarak onları
İNCELENMESİ
Nişasta bazlı şeker temel olarak fruktoz üzerine
donmaya karşı daha dayanıklı hale getirmektedir.
kurulmuş bir üründür. Fruktoz yapısal Murat
olarakKORKMAZ,
glukoz Hakan AÇIKGÖZ
Ancak
bu durum yumuşak veya donmuş olarak
A.Ş. Finans
Yönetmeni
ile aynı kimyasal formüle sahip (C6HGüven
O ),Grup
fakat
12 6
1
servis edilen tatlılarda istenmeyen bir etki yaraKilis 7grubu
Aralık Üniversitesi,
glukozda birinci karbondaki aldehid
yerine Elektrik-Enerji Bölümü
ikinci karbonunda keton grubu bulunduran bir tabilmektedir (Hanover ve White, 1993).
monosakkarittirve(Forshee
al., 2007).
Fruktozun
konutlardaetkullanılan
doğalgaz
istatistiksel
analizkaynakları;
edilmesi
Diyetteki
başlıcaolarak
fruktoz
şeker kamışeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
ticari amaçlı olarak
birçok yiyecek ve içecekte
edilen hale
sukroz,
YFMŞ, meyveler ve
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakşından
araştırmaelde
daha kapsamlı
getirilmiştir.
ve konutlarda
tüketim
kullanılmasının Sanayi
en önemli
sebebi,
ucuzaralıklarına
olmasının
baldır. Yapısal olarak bakıldığında sukroz veya
yanında rölatif tatlılık
oranının
da
yüksek
olmaedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
arttıkça,
elektrik ve
doğalgaz
diğeraralığı
adlarıyla
sakkaroz
veya
çay şekeri, C12H22O11
genel seviyesinde
düşüş
sıdır. Tüm doğalfiyatlarının
karbonhidratlar
içinde
engözlendiği
tatlısı sonucuna
formülüyle
gösterilen ve bir glukoz ile bir fruktoz
fruktozdur. Karşılaştırma yapılacak olursa, fruktoz,
bir araya
meydana gelen
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,molekülünün
TUİK,gelmesiyle
Fiyat
sukrozdan 1.73 kat kadar daha tatlıdır. Ancak bu
bir disakkarittir. YFMŞ ise, mısırdan elde edilen
durum fruktozun beş halkalı formu için geçerlidir.
nişasta hidrolizatının içerdiği glukozun, enzimler
Altı halkalı formun
sukrozdan
fazla
farkı
yoktur.
IN TERMSdeğişen
OF INDUSTRY
AND fruktoza çevrildiği
yardımıyla
oranlarda
HOUSES
Bu altı halkalı formun elde edilebilmesi için beş
bir üründür. En yaygın çapta kullanılan formları
halkalı formunAbstract:
ısıtılması
yeterlidir. Fruktozun
In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
YFMŞ-55 (%55 fruktoz, %41 glukoz, %4 glukoz
the consumption
of electricity
and natural
bir özelliği de, tadının
dil tarafından
sukroz
veyagas used in industry and houses is statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the polimerleri)
study prepared with
ve YFMŞ-42
(%42 fruktoz, %53
for analysis.
Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
dekstroza göre techniques
daha erken
fark edilebilmesidir
and natural
gas prices dir (Forshee et
glukoz, electricity
%5 glukoz
polimerleri)
(Hanover ve White, 1993).
al., 2007).
Sukroz bitkisel nişastada en çok bulunan disakFruktoz tüketimi, son yıllarda tatlılık derecesi yükkarit olup son derece ucuz ve kolay bir enzimatik
yöntemle glukozla fruktoza ayrılabilir (Korkmaz, sek yiyecek ve içeceklerin tüketiminin artmasına
2008). Fruktoz, meyve şekeri olarak da bilinir, paralel olarak artış göstermiştir. Modern dünyada
glukoz ile aynı enerji yüküne sahiptir. Ancak hızla artan çocukluk ve adolesan dönem kronik
fruktoz, glukoz gibi doyma ve tokluk hissi oluş- hastalıkların oluşumunda, kullanımı giderek artan
turmaz, bunun sonucunda ise daha çok tüketilir YFMŞ kaynaklı fruktozla yapılan yiyecek ve içecek
(Wolf et al., 2008). Fruktoz, diğer şekerlere göre tüketiminin önemli rol oynadığı düşünülmektedir.
her koşulda daha fazla nem tutucudur. Bu nedenle Yapılan epidemiyolojik ve deneysel çalışmalarda
fruktoz, içinde kullanıldığı besin maddelerine yüksek fruktozlu besinlerin özellikle düşük fiziksel
kalite, yumuşaklık ve doğal yoldan biraz daha aktivite ve yüksek enerji alımı ile birlikte, obezite,
uzun raf ömrü sağlamaktadır. Diğer disakkarit ve hipertansiyon, metabolik sendrom, böbrek hastalığı
oligosakkaritlere göre donma noktasına daha çok gibi kronik hastalıkların gelişiminde önemli bir
70
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:50 K:80
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
VE KONUTLAR
AÇISINDAN
rol oynayabileceği SANAYİ
ileri sürülmüştür
(Johnson
et TÜKETİM
üzerine ARALIKLARINA
olan etkilerininGÖRE
benzer olduğu gösterilELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
al., 2007; Sánchez-Lozada et al., 2010). İNCELENMESİ
miştir (Soenen ve Westerterp-Plantenga, 2007).
Nişasta Bazlı Şekerin Sağlık Üzerine
Etkileri
Saf fruktoz ve YFMŞ tüketiminin obezite ile
“Obezite”
ilişkisini araştıran geniş kapsamlı epidemiyolo1
jik çalışmalar bulunmaktadır. Vos et al., (2008)
Şeker ve şekerle tatlandırılmış besinlerin obeziAmerika’da 1988-1994 yılları arasında, 21 483
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki
teye neden olduğunu
bilinirken,
bunu
net olarak
analiz çocuğun
edilmesi bulunduğu bir
yetişkinistatistiksel
ile 2 yaşolarak
ve üzeri
gösterebilen kapsamlı
veFarklı
bilimsel
dayalı
şeklindedir.
analizkanıta
teknikleri
1977-1978 yıllarına
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakçalışmada,
araştırma dahafruktoz
kapsamlıtüketiminin
veri bulunmamaktadır.
Yüksek
fruktozlu
mısır
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespitdiyet
edilmesienerjisinin %8’i)
kıyasla
(37 g/gün,
total
yönündeve
hareket
edilmiş
olup, yapılan
şurubu, şeker, insülin
leptin
hormonları
başta
1988-1994
yıllarıelektrik
arasında
(54.7g/gün, total diyet
ve doğalgaz
olmak üzere bazı
düzenleyici
mekanizmaları
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
enerjisinin %10.2’si) arttığı, tüketimin en fazla
aralığı Kw arttırdığı
etkileyerek lipogenezi
ve dolayısıyla
12-18 yaş arası adolesanlarda (72.8g/gün, total
Anahtar
Kelimeler : hipotezi
obeziteye neden
olabileceği
yoğun
diyet enerjisinin %12.1’i) olduğu bildirilmiştir.
biçimde tartışılmaktadır. Glukoz içeren öğüne
Bu tüketim değerlerinin incelenmesi sonucunda;
ECONOMETRIC
ANALYSIS
kıyasla fruktoz içeren
bir öğünden
sonra insülin
Amerikan
halkının
çocuklar
IN TERMS
OF INDUSTRY
ANDdahil diyete eklenen
salınımının daha düşük olduğu, bu durumun da
HOUSES
şeker miktarının total diyet enerjisine katkısının
iştahı artıran ghrelin hormonunda daha fazla
değer
olan
%10’un
üzerinde olduğu beAbstract: In this study prepared by using data ofistenen
TSI belonging
to the
years
of 2012-2014,
artış, leptin hormonunda
iseofdaha
çokandazalışla
the consumption
electricity
lirtilmiştir.
Örgütü (WHO) 2005
prepared Dünya
with the Sağlık
use of different
sonuçlandığı bildirilmiştir
et al.,
2004).tests
Akut
techniques for(Teff
analysis.
Moreover,
yılı verileri
incelendiğinde
aşırı YFMŞ tüketimi
more comprehensive. The purpose was to determine
electricity
and natural gas prices
fruktoz alımındamade
yükselmeyen
leptin düzeylerinin,
ile obezite arasındaki olası ilişki Amerika için
1-4 haftalık fruktozdan zengin beslenme sonucu
iyi bir örnek iken, Japonya ve Güney Kore’de
anlamlı şekilde arttığı, uzun süreli yüksek mikYFMŞ tüketimleri yüksek olmasına rağmen hem
tarda fruktoz alımının iştahı baskılayabileceği
kadınlarda hem erkeklerde obezite görülme sıklığı
belirtilmiştir (Le et al., 2006).
çok düşüktür. Arjantin, Meksika gibi ülkelerde de
Sukroz ve YFMŞ’unu karşılaştıran çalışmalar
YFMŞ tüketimleri düşük iken obezite oranlarının
birbirini destekler niteliktedir ve iştah, doygunher iki cinsiyette de neredeyse Amerika’yı geçtiği
luk, insulin, leptin, ghrelin düzeyleri açısından
görülmektedir.
YFMŞ ile sukrozun etkilerinin benzer olduğunu
Lipogenez ve Kardiyovasküler Hastalıklar
bildirmektedir (Akgün ve Ertel, 1985). Aynı
enerji değerindeki YFMŞ, sukroz ve süt içeren
Fruktoz alımı, hipertrigliseridemi ve lipogenez ile
içeceklerin tokluk mekanizmasına olan etkilerini
ilişkilidir (Rutledge ve Adeli, 2007). Livesey ve
gösteren bir çalışmada, enerji içerikleri aynı olan
Taylor (2008), fruktozun plazma trigliserit (TG)
YFMŞ, sukroz ve süt içeceklerinin doygunluk
düzeyi üzerine etkilerini göstermek için yaptıkları
71
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:50 K:80
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE insülin direncinin
bir meta analiz çalışmasında,
<50 g/gün AÇISINDAN
fruktoz TÜKETİM
süre aşırı
tüketimi sonucunda
tüketiminin tokluk TG düzeyini etkilemediğini,
baskılanarak diğer fizyolojik mekanizmalara
İNCELENMESİ
≤100 g/gün fruktoz alımının ise tokluk
TG düzarar verebileceği ileri sürülmektedir. İnsülin diMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
zeyinde artışa neden olduğunu göstermişlerdir.
renci oluşturmak için hayvan deneylerinde tercih
Sağlıklı bireylerde günde 50 g1Kilis
fruktoz
alımının
edilen yollardan birisi yüksek konsantrasyonda
açlık plazma TG düzeyini etkilemediği bildirilmiştir.
fruktoz verilmesidir (Xing et al., 2010). Fruktoz,
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerikaraciğerde
bu çalışma, sanayi
VLDL-kolesterolünü
ve kanda TG
Bir diğer meta-analiz
çalışmasında
ise; diyabetli
ve konutlarda
insülin modeli
direncine neden olur
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakdüzeyini
hazırlanan arttırarak
çalışmada ANOVA
bireylerde fruktozun
izokalorik olarak farklı
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak(Cordain
araştırma daha
etkapsamlı
al., 2003).
Fruktozdan zengin bir
karbonhidrat türleriyle
yer değiştirmesinin
TG
öğün sonrası
ve Elde
leptin düzeylerinde
göre de kan
sonucainsülin
gidilmiştir.
düzeyine olan etkisi
değerlendirilmiş, fruktozun
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
24 saat süreyle düşme görülürken açlık TG düzeyi
fiyatlarının
izokalorik olarak
diğer genel
karbonhidrat
türleriyle
yükselmektedir
(Havel, 2005).
yer değiştirmesinin TG düzeyi üzerinde anlamlı
bir değişiklik yapmadığı saptanmıştır. Ancak,
İnsülinin hepatik glukoz oluşumunu baskılamadaki
tip 1 diyabetlileri, tip 2 diyabetli bireylerden
yetersizliği, insülin rezistansı olarak tanımlanabilir.
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
AND NATURAL
GASbeslenme
PRICES
ayırarak yapılan ileri
analizde, fruktozun sadece
Sıçanlarda
fruktozla
sonucu glukoz
HOUSES
tip 2 diyabetli bireylerde TG düzeyini arttırdığı
salınımı insülin ile baskılanamamaktadır. Yapıbulunmuştur. Bu etki kısa dönemde (≤ 4 hafta)
lan çalışmalarda fruktoz ile beslenen sıçanların
the consumption
of electricity
andg/gün)
natural gas used
in industry
and houses
is statisticallyazalmanın, bütün
yüksek dozda fruktoz
alındığında
(>65
çoğunda
insülin
duyarlılığında
ve fruktozun yerine
nişasta
geçtiğinde
vücutwere
hücrelerinde
saptanmıştır. Deney
techniques
for analysis.
Moreover, belirtests of hypothesis
applied and gözlendiği
the research was
ginleşmiştir. Fruktoz tüketimi yerine sakaroz
hayvanlarında yapılan bazı çalışmalarda fruktoz
verildiğinde ise böyle bir etki gözlenmemiştir.
ile beslenen sıçanlarda plazma glukoz düzeyinin
Bu çalışma sonuçlarına göre; diyabetli bireylerde
yüksek olduğu bildirilmiştir (Navarro-Cid et al.,
orta düzeyde fruktoz alımının (<50 g/gün) kabul
1995; Chen et al.,1996).
edilebilir bir düzey olabileceği düşünülmüştür
Diyette düşük dozlarda fruktoz alımı glukoz
(Sievenpiper et al., 2009).
toleransını arttırabilmektedir (Donmoyer et al.,
İnsülin Direnci
2001). Glukoz içeren bir öğüne küçük dozlarda
fruktoz eklenmesi hepatik glukoz kullanımını
Yüksek fruktoz tüketiminin hepatik ve periferal
arttırır ve ayrıca, tip 2 diyabetli bireylerde ağızinsülin direncine neden olduğuna ilişkin hayvan
dan alınan glukoza ek olarak küçük miktarlarda
çalışmaları bulunsa da, insanlarda fruktozun insülin
fruktoz takviyesinin hepatik glikojen sentezini
duyarlılığı üzerine direk negatif etkisi olduğuna
arttırdığı, glisemik cevabı azalttığı gösterilmiştir
dair net kanıt bulunmamaktadır (Thorburn et al.,
(Petersen et al., 2005). Bu etki, artmış fruktoz-11989). Yüksek fruktozlu mısır şurubunun uzun
fosfat ile ilişkilidir. Fruktoz-1-fosfatın, glukoz-6
72
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:50 K:80
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
fosfat oluşumunda SANAYİ
ihtiyaçVE
duyulan
düzenleyici
kronik etkileri
ile hipertansiyona
neden olduğu
bildirilmiştir (Madero et al., 2011).
bir enzim olan glukokinaz aktivitesini düzenlediği
İNCELENMESİ
için hepatik glukoz metabolizmasında
da KORKMAZ,
önemli Hakan AÇIKGÖZ
Murat
Hemşire Sağlık Çalışmasında fruktoz tüketimi
ancak dolaylı bir etkiye sahip olduğu bildirilmiştir
Yönetmeni gelişme riski ile ilişkili bulunmamıştır
hipertansiyon
1
(Clement et al., 1996).
(John et al.,Bölümü
2009). Ayrıca, 4 hafta süresince 1.5
g/kg/gün fruktoz verilen bir çalışma sonucunda
Janket et al. (2003)
yaptıkları
çalışmada
Özet : 2012-2014
Yıllarıbir
arasındaki
ortalama
kan basıncında
ve konutlarda
kullanılanüzerinde
doğalgaz iletip
elektrik
istatistiksel
olarak analiz anlamlı
edilmesi değişiklik gös38.480 kadın sağlık
personeli
2 tüketiminin
terilmemiştir (Couchepin et al., 2008). İnsanlarda
Ayrıca
hipotez testleri
diyabet riski ileuygulanmıştır.
enerji içeren
tatlandırıcı
(sakaSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
tespit arasındaki
edilmesi
hipertansiyon
ile fruktoz
ilişkiye dair
roz, fruktoz, glukoz
vehareket
laktoz)
alımı
yönünde
edilmiş
olup,arasındaki
yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
yapılacak
yeni çalışmalara
gereksinim vardır.
edilen bulgular
sonucunda;
elektrik ve doğalgaz
ilişkiyi incelemişler,
fruktoz,
glukozsanayi
ve sakaroz
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
meydana
gelmektedir.ve Fonksiyonu
Böbrek
Patolojisi
tüketimi ile tip aralığı
2 diyabet
gelişimi
arasında
birda azalma
Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
ilişki olmadığınıAnahtar
saptamışlardır.
Kizhner ve Werman (2002) uzun dönem fruktoz
alımının glukoz veya sukroza göre böbrek morBrown et al. (2008) glukoz ve frukozlu içecekECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
folojisi
ve böbrek fonksiyonları üzerine etkilerini
lerin (60 g) akut sindiriminin
spesifik
hemodi-RANGES
ACCORDING TO
CONSUMPTION
HOUSES
incelemek için yaptıkları bir araştırmada, deney
namik yanıtlara neden olabileceğini göstermiştir.
hayvanları 16 ay süreyle fruktoz, glukoz veya
Fruktoz kompensatör
vazodilatasyona
Abstract:periferal
In this study
prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
in industry
and houses is kontrol
statisticallygrubunda ise su
sukroz
ile beslenmiş,
sebep olmaksızın
kardiyak
outputu
kan
analyzed.
ANOVA
modelarttırarak
was applied
were appliedSonuç
and theolarak,
research açlık
was serum fruktoz,
kullanılmıştır.
basıncında geçici
birmore
artışa
neden olabilmektedir.
made
comprehensive.
glukoz, kreatinin ve idrar glukoz seviyeleri arasında
Çeşitli mekanizmalarla kemirgenlerde yapılan çafark olmadığı, ancak fruktoz alan grupta artmış
lışmalarda fruktoz tüketimi kaynaklı hipertansiyon
idrar fruktoz düzeyleri, yüksek kreatinin klirensi
olguları gösterilmiş olmakla beraber insanlarda
ve belirgin proteinüri gözlendiği bildirilmiştir.
Histolojik değerlendirmede ise; fruktozla beslenen
bu konuda uzun dönemli çalışmalar yetersizdir
grupta kronik inflamasyon, tübüler hyalin biri(Brone et al., 2009). Fruktoz alımı sistemik hikimi, bowman kapsülünde kalınlaşma, kollajen
pertansiyon yolu ile böbrek, endotel, kalp gibi
depositlere bağlı mesengial genişleme ve tübüler
hedef organlardaki hasar ile de ilişkilidir. Fruktoz
hücrelerde hemosiderin oluşumu saptanmıştır.
alımının akut dönemde geçici hiperürisemiye,
santral sinir sistemi aktivasyonuna ve oksidatif
strese yol açarak; uzun dönemde, endotelial disfonksiyon, ince barsakta sodyum ve su reabsorbsiyonunun artması, böbrekte vazokonstruksiyon,
sodyum reabsorbsiyonu ve böbrek hasarı gibi
Manitius et al. (1995) iki hafta süreyle fruktoz ve
nişasta ile beslenen ratlardaki glomeruler filtrasyon
oranı ve böbrek morfolojisini değerlendirmişlerdir.
Fruktozla beslenen ratlarda glomeruler filtrasyon
oranınının %15 daha fazla (hiperfiltrasyon) oldu73
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:50 K:80
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
ğunu, glomerullerdeSANAYİ
de hiperplazinin
gözlendiğini
since glukoz
ve fruktoz kombinasyonunun
daha iyi
bildirmişlerdir. Fruktozun aşırı alımının böbrek
emildiği ve her iki şekerin de ayrı tüketimleriyle
İNCELENMESİ
fonksiyonlarına tam etkisi kanıtlamamış
olup bu
karşılaştırıldığında substrat oksidasyonunun daha
konuda daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
yüksek olduğu gösterilmiştir. Orta yoğunlukta, 90
dakika egzersiz sonrasında glukozun tek başına
1
Gut
alımının yorgunluğu %25, glukoz ve fruktozun
Özetgut
: 2012-2014
TUİK verileribirlikte
kullanılarak
hazırlananise
bu çalışma,
sanayi
alımının
%40 azalttığı
gösterilmiştir
Erkeklerde artmış
riski şekerle
tatlandırılmış
2010). ANOVA modeli
alkolsüz içecekler
ve fruktoz
tüketimi
ile ilişkilidir
şeklindedir.
Farklı
analiz teknikleri
kullanılarak(Rizkalla,
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri
(Choi ve Curhan,
2008). Ayrıca
fruktoz
alımına
ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Sonuç
katkı sağlayan meyve
suyu
veya
fruktozdan
zengin
yönünde
hareket
edilmiş
olup, yapılan
edilen
bulgular sonucunda;
sanayi
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve doğalgaz
meyvelerin (elma
ve portakal)
tüketimi
de yüksek
Nişasta
bazlı
şeker
veya
yüksek fruztozlu mısır
gut riski ile ilişkili
bulunmuştur.
Bundan fiyatlarda
dolayı,da azalma
şurubu
hakkında
birçok olumlu ve olumsuz yönde
aralığı
meydana
gelmektedir.
gutlu hastalar için
hazırlanan
organik
iddialar
Anahtar
Kelimelerdiyetlerde
Tüketim,belirtilen
Sanayi, Konut,
Anova,mevcuttur.
TUİK, Fiyat Hayvan modellerinasit ve pürinden zengin olan besinler ile diyette
de yüksek fruktoz tüketiminin insülin direncini
total enerji, kişinin
bireysel özelliklerine bağlı
arttırdığı, glukoz toleransını bozduğu, hiperinsüliECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRYve
AND
olarak sınırlanmaktadır.
Yapılan
bir çalışmada,RANGES
nemi,
hipertrigliseridemi
hipertansiyona neden
HOUSES
nişasta tüketimine kıyasla fruktoz (enerjinin %20
olabileceği değişik çalışmalarda gösterilmiştir.
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
’si) tüketimindeki artışın serum ürik asit seviyeAncak
bu çalışmaların
çoğu çok yüksek dozda
analyzed. ANOVA
modeletwas
to the study
prepared
with the use
of different
sini arttırdığı bildirilmiştir
(Reiser
al.,applied
1989).
fruktoz
kullanılarak
yapılan
deneysel çalışmalartechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
Yüksek fruktozmade
tüketiminin
hiperüriseminin
dır. İnsanlarda
fizyolojisine
more comprehensive.
The purposebir
was to determine
electricity insan
and natural
gas prices uygun fruktoz
nedeni olabileceği, asıl etkinin şekerlerin diyetle
tüketim miktarlarında benzer etkiler olduğuna dair
alınan enerjiyi arttırmasından kaynaklandığı ve
herhangi kanıt yoktur. Artmış diyet fruktozunun
fazla enerji alımının gut oluşumunda daha etkili
vücut ağırlığı, adipozite, insülin direnci ve buna
olduğu bildirilmiştir (Menghini, 1987).
bağlı olarak gelişebilecek diyabet, metabolik
sendrom gibi durumlarda olumsuz etkisinin
Egzersiz
olabileceğine dair endokrin ve metabolik veriler
bulunmakla birlikte insanlarda yapılan geniş kapEgzersiz boyunca glukoz ve glukoza ilave fruktoz
samlı epidemiyolojik çalışmalarda bu varsayımlar
alımının enerji substrat kullanımı açısından önemi
kanıtlanamamıştır. Özellikle Amerika gibi ülkelerde
değerlendirilmiştir. Egzersiz esnasında glukozun
artmış obezite ve fruktoz tüketimi arasında bir
aksine, dışarıdan fruktoz alımı intestinal emilimi
ilişkinin varsayımına rağmen bu değerlendirme
azaltmaktadır. Yavaş emilim ve fruktozun oksidiğer bazı ülkelerde gösterilememiştir. Ayrıca
dasyon öncesinde karaciğerde glukoza çevrilmesi
fruktoz tüketiminin obeziteyi arttırdığı öngörüsüne
nedeniyle egzersiz boyunca oksidasyon hızı da
rağmen, Amerika’da son yıllarda YFMŞ tüketimiazalmaktadır (Ravich et al., 1983). Egzersiz süre-
74
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:50 K:80
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ
VE KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE pressure in healthy
nin azalmasına karşın,
obezite
görülme sıklığının
acutely
elevates blood
artması da düşündürücüdür. Diğer yandan diyette
İNCELENMESİ young humans. Am J Physiol Regul Integr
fruktoz tek başına bulunmamaktadır.
Yapılan
Comp Physiol., 294:R730-7
karşılaştırmalarda YFMŞ-sakkaroz kullanımının
Yönetmeni
CHEN
S, NOGUCHI Y, IZUMIDA T, TATEBE
glukoz-fruktoz karşılaştırması 1Kilis
yapmaktan
daha
Bölümü
J, KATAYAMA
S., (1996). A comparison of
gerçekçi olacağı açıktır. Yapılan çalışmalar, sukroz
the hypotensive and hypoglycaemic actions
ÖzetYFMŞ
: 2012-2014
tüketimine kıyasla
tüketiminin
dahaTUİK
ciddiverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ofistatistiksel
an angiotensin
converting
enzyme inhive konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
olarak analiz
edilmesi
metabolik sonuçları
olduğuna
bir
şeklindedir.
Farklı dair
analizdoğrudan
bitor, an AT1a antagonist and troglitazone.
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
kanıt bulunmadığını
göstermektedir.
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veJdoğalgaz
fiyatlarının
edilmesi
Hypertens.,
14:tespit
1325-30
Sonuç olarak, edilen
YFMŞ’nun
insanlar üzerinde
aralığı
arttıkça,
elektrik ve doğalgaz
CHOI.
H.K.,
CURHAN.
G., (2008). Soft drinks,
fiyatlarının
seviyesinde
kanıtlanmış herhangi
birgenel
olumsuz
etkisinin
bu- sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
fructose
consumption, and the risk of gout
gelmektedir.
lunmadığı, bu konuda birçok tartışma ve önyargı
in Konut,
men:Anova,
prospective
TUİK, Fiyatcohort study. BMJ.,
bulunmasından dolayı konunun aydınlatılması
336: 309-12
için daha uzun süreli bilimsel çalışmaların yaANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
pılması ve sağlıklıECONOMETRIC
beslenme önerileri
içerisinde
CLEMENT.
K., PUEYO.
M.E., VAXILLAIRE.
HOUSES
aşırı kullanımdan kaçınılarak, karbonhidrat türü
M., et all., (1996). Assessment of insulin
ve miktarına dikkat edilmesi gerektiği düşünülsensitivity in glucokinase-deficient subjects.
the consumption of electricity and natural gas used inDiabetologia,
industry and houses
statistically
mektedir.
39:is 82-90.
Kaynaklar
CORDAI,
L., EADES,
M.R.,
electricity
and natural gas
prices EADES,
M.D.,
(2003). Hyperinsulinemic diseases of civilization: more than just Syndrome X. Comp
Biochem Physiol A Mol Integr Physiol.,
136(1): 95-112
AKGÜN, S, ERTEL, N.H., (1985). The effects
of sucrose, fructose, and highfructose corn
syrup meals on plasma glucose and insulin
in noninsulin-dependent diabetic subjects.
Diabetes Care, 8: 279–83
COUCHEPIN, C., L.Ê.K., BORTOLOTTI, M.,
et all., (2008). Markedly blunted metabolic
effects of fructose in healthy young female
subjects compared with male subjects. Diabetes Care, 31: 1254-6
BARONE, B.B., WANG, N.Y., BACHER, A.C.,
STEWART, K.J., (2009). Decreased exercise
blood pressure in older adults after exercise
training: contributions of increased fitness and
decreased fatness. Br J Sports Med., 43: 52-6
DONMOYER, C.M., EJIOFOR, J., LACY,
D.B., CHEN. S.S., MCGUINNESS, O.P.,
(2001). Fructose augments infection-impaired net hepatic glucose uptake during TPN
BROWN, C.M., DULLOO, A.G., YEPURI. G.,
MONTANI. J.P., (2008). Fructose ingestion
75
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:50 K:80
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
KORKMAZ,
A., (2008):
Fruktoz; Kronik hasadministration.SANAYİ
Am JVE
Physiol
Endocrinol
Metab., 280: E703-11
İNCELENMESİ talıklar için gizli bir tehdit. TAF Prev Med
Bull, 7: 343-6
FORSHEE, R., STOREY, M., ALLISON,
D.,
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni
L.E.,
K.A., FAEH, D., STETTLER, R., ITH, M.,
et all., (2007)., A critical examination
of the
1
Kilis 7 Aralık
Bölümü
KREIS,
R., VERMATHEN, P., BOESCH,
evidence relating high fructose
cornÜniversitesi,
syrup Elektrik-Enerji
C., RAVUSSIN, E., TAPPY, L., (2006). A
and weight gain. Crit Rev Food Sci Nutr.,
4-wk
high-fructose
alters lipid metabo47(6): 561-82
istatistiksel
olarak analizdiet
edilmesi
lism without affecting insulin sensitivity or
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
HANOVER, L.M.,
WHITE,
J.S.,
(1993).
MaSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veectopic
doğalgaz lipids
fiyatlarının
tespit edilmesi
in healthy
humans. Am J Clin
nufacturingyönünde
composition
and application
of
hareket edilmiş
olup, yapılan istatistik
Nutr., 84: 1374–79
edilen Nutr.,
bulgular 58:
sonucunda;
fructose. J Clin
724-32
LIVESEY,
G., TAYLOR, R., (2008). Fructose
HAVEL, P.J., (2005). Dietary fructose: implicaticonsumption
consequences
for glycation,
Konut, Anova,and
TUİK,
Fiyat
ons for dysregulation of energy homeostasis
plasma triacylglycerol, and body weight:
and lipid/carbohydrate metabolism. Nutr
meta-analyses and meta-regression models
Rev., 63: 133-57
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INof
TERMS
OF INDUSTRY
AND
intervention
studies.
Am J Clin Nutr., 88:
HOUSES
1419-37
JANKET, S.J., MANSON, J.E., SESSO, H.,
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI
belonging
BURING, J.E., LIU, S., (2003). A prosthe consumption of electricity and natural gas used
in industry and
is statistically S.E., JALAL,
MADERO,
M.,houses
PEREZ-POZO,
analyzed.
ANOVA
model and
was applied
pective study
of sugar
intake
risk of
SÁNCHEZ-LOZADA,
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis D.,
wereJOHNSON,
applied and theR.J.,
research
was
type 2 diabetes
in women.
Diabetes
Care,
made more
comprehensive.
The purpose
L.G., (2011). Dietary fructose and hyperten26:1008-15
sion. Curr Hypertens Rep., 13: 29-35
JOHNSON, R.J., SEGAL, M.S., SAUTIN, Y.,
MANITIUS, J., BAINES, A.D., ROSZKIEWICZ,
NAKAGAWA, T., FEIG, D.I., KANG, D.H.,
A., (1995). The effect of high fructose intake
GERSCH M.S., BENNER, S., SÁNCHEZon renal morphology and renal function in
LOZADA, L.G., (2007). Potential role of sugar
rats. J Physiol Pharmacol, 46: 179-83
(fructose) in the epidemic of hypertension,
MENGHINI, S., (1987). Evaluation of hypeobesity and the metabolic syndrome, diabetes,
ruricemia caused by fructose in a status of
kidney disease, and cardiovascular disease.
altered uric acid metabolism. Quad Sclavo
Am J Clin Nutr., 86: 899-906
Diagn ., 23: 441-6
KIZHNER, T., WERMAN, M.J., (2002). LongNAVARRO-CID, J., MAESO, R., PEREZ-VIZterm fructose intake: biochemical consequences
CAINO, F., CACHOFEIRO, V., RUILOPE,
and altered renal histology in the male rat.
L.M., TAMARGO, J., et all., (1995). Effects
Metabolism, 51: 1538-47
76
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:50 K:80
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
KONUTLAR
ARALIKLARINA
GÖRE
REUNGJUI,
S., LE,
M., NAKAGAWA, T.,
of losartan onSANAYİ
blood VE
pressure,
metabolic
alterations and vascular reactivity inİNCELENMESİ
the
LAN, H.Y., YU, X., and JOHNSON, R.J.,
fructose-induced hypertensiveMurat
rat. KORKMAZ,
Hyper- Hakan AÇIKGÖZ
(2010). Comparison of free fructose and
tension, 26: 1074-8
glucose to sucrose in the ability to cause
1
fatty liver.
Eur J Nutr., 49(1): 1-9
KilisK.T.,
7 Aralık
Bölümü
PETERSEN, A.C., MURPHY,
SNOW,
R.J., et all., (2005). Depressed Na/K-ATPase
CARLETON,
A.J., CHATÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriSIEVENPIPER,
kullanılarak hazırlananJ.L.,
bu çalışma,
sanayi
activity in skeletal
muscle
at
fatigue
is
corve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
HA, S, at all., (2009). Heterogeneous effects
Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
related withşeklindedir.
increased
Na/K-ATPase
mRNA
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
daha kapsamlı
of fructose
on blood
lipits in individuals with
tüketim
aralıklarına
expression following
intense
exercise.
Amgöre
J elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
type
2 diabetes:
systematic
göre
Eldereview and metaPhysiol Regul
Physiol.,
289:için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilenIntegr
bulgularComp
sonucunda;
sanayi sektörü
of Sonuç
experimental
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunaanalysis
varılmaktadır.
olarak tüketimtrials in humans.
266-74
gelmektedir.
Diabetes Care, 32: 1930-7
KelimelerT.M.,
: Elektrik,
RAVICH, W.J.,Anahtar
BAYLESS,
THOMAS,
SOENEN, S., WESTERTERP-PLANTENGA,
M., (1983)., Fructose: incomplete intestinal
M.S., (2007). No differences in satiety or
absorption in humans. Gastroenterology,
84: 26-9
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INenergy
TERMSintake
OF INDUSTRY
AND
after high-fructose
corn syrup,
HOUSES
sucrose, or milk preloads. Am J Clin Nutr.,
REISER, S., POWELL,
A.S., SCHOLFIELD,
86: 1586-94
the consumption
of electricity
D.J., PANDA,
P., FIELDS,
M., CANARY,
for analysis.
Moreover,
of hypothesis
wereK.L.,
appliedELLIOTT,
and the research
was TSCHO¨P, M.,
J.J., (1989).techniques
Day-long
glucose,
insulin,tests
and
TEFF,
S.S.,
fructose responses of hyperinsulinemic and
KIEFFER, T.J., RADER, D., HEIMAN,
nonhyperinsulinemic men adapted to diets
M., TOWNSEND, R.R., KEIM, N.L.,
containing either fructose or high-amylose
D’ALESSIO, D.A., HAVEL, P.J., (2004).
cornstarch. Am J Clin Nutr., 50: 1008-14
Dietary fructose reduces circulating insulin
RIZKALLA, S.W., (2010). Health implications
of fructose consumption: A review of recent
data. Nutr Metab., (London) 7: 1-17
and leptin, attenuates postprandial suppres-
RUTLEDGE, A., ADELI, K., (2007). Fructose
and the metabolic syndrome: pathophysiology
and molecular mechanisms. Nutr Rev., 65(6
Pt 2): ss.13-23
2963-72.
sion of ghrelin, and increases triglycerides
in women. J Clin Endocrinol Metab., 89:
THORBURN, A.W., STORLIEN, L.H., JENKINS, A.B., KHOURI, S., KRAEGEN, E.W.,
(1989). Fructose-induced in vivo insulin
resistance and elevated plasma triglyceride
SÁNCHEZ-LOZADA, L.G., MU, W., RONCAL,
C., SAUTIN, Y.Y, ABDELMALEK, M.,
levels in rats. Am J Clin Nutr., 49: 1155-63
77
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:50 K:80
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİJ.,
VE GILLESPIE,
KONUTLAR AÇISINDAN
GÖRE
VOS, M., KIMMONS,
C., TÜKETİM
WORLDARALIKLARINA
HEALTH ORGANIZATION.,
(2005).
WELSH, J., BLANCK, H., (2008). Dietary
İNCELENMESİ Compare countries: using WHO comparable
fructose consumption among US
children
estimates. Global InfoBase Online, ( Erişim
and adults: the Third National Güven
Health
and
Tarihi: 24.12.2014)
Nutrition Examination Survey.
Medscape J
1
Bölümü
XING. S.S.,
BI, X.P., TAN, H.W., ZHANG, Y.,
Med., 10(7): 160
XING, Q.C., ZHANG, W., (2010). OverexpÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
WOLF, A., BRAY,
G.A., POPKIN,
B.M., (2008).
ression
of interleukin-18
aggravates cardiac
ve konutlarda
istatistiksel
olarak analiz edilmesi
A short history of beverages and how our
fibrosis and diastolic dysfunction in fructoseuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
body treatsSanayi
them.veObes
Rev.,
9: 151-64
konutlarda
tüketim
aralıklarına göre elektrik vefed
doğalgaz
tespit16(11-12):
edilmesi
rats.fiyatlarının
Mol Med.,
465-70
HOUSES
78
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:50 K:80
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
SANAYİ VE KONUTLAR
AÇISINDANABSTRACT
TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE
EXTENDED
İNCELENMESİ
Technological advances and improved economic status in countries over the past century have reMurat
KORKMAZ,
Hakan
AÇIKGÖZ lifestyle accompanied by increased
sulted in a shift in the energy balance
toward
a more
sedentary
Güven Grup
A.Ş. Finansof
Yönetmeni
caloric intake. This has led to an increased
incidence
the metabolic syndrome, an epidemic that
1
Kilis 7 Aralık
Bölümü
now threatens developing countries.
An important
but not well-appreciated
dietary change over the
past few decades has been a substantial increase in fructose consumption. Emerging evidence from
recent epidemiological
andkullanılan
biochemical
clearly
suggests
thatolarak
highanaliz
fructose
ve konutlarda
doğalgaz studies
ile elektrik
tüketiminin
istatistiksel
edilmesiintake may be an
important causative factor in the development of the metabolic syndrome. Fructose consumption has
increased in recent
especially
high fructose
corn
syrup fiyatlarının
or sucrose
daily nutrition. High
Sanayiyears
ve konutlarda
tüketimas
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz
tespitin
edilmesi
fructose corn syrup
(HFCS) or starch based sugar are a liquid alternative sweetener to sucrose that
fiyatlarının
genel
düşüşisomerization.
varılmaktadır.
Sonuç olarak
is made from corn
starch
byseviyesinde
enzymatic
HFCS
is cheaper
thantüketim
sucrose and provides
desirable properties to certain foods so it is a widely used sweetener in commercial processed foods
such as carbonated soft drinks, fruit drinks, chocolate, and cake. High-fructose foods, specifically
together with low physical activity and excess energy intake, may be play an development of chronic
ECONOMETRIC
ANALYSISdiseases,
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GASsyndrome
PRICES
diseases such as obesity,
cardiovascular
hypertension,
metabolic
and kidney diACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
sease. Moreover, fructose has been associated HOUSES
with colon, pancreas, and liver cancers. All sources of
energy consumed in excess of energy needs can contribute to increased BMI and risk of overweight
the consumption
of electricity
and suggest
natural gas that,
used in
and to
houses
is statistically
and obesity. However,
several
arguments
inindustry
addition
providing
energy, HFCS may
contribute to thetechniques
development
of overweight
obesitywere
via applied
other mechanisms.
In many countries,
for analysis.
Moreover, testsand
of hypothesis
and the research was
HFCS has increasingly replaced refined sugar/sucrose in many foods and most sweetened beverages.
The digestion, absorption, and metabolism of fructose differ from those of glucose. Hepatic metabolism of fructose favors de novo lipogenesis. In addition, unlike glucose, fructose does not stimulate
insulin secretion or enhance leptin production. Because insulin and leptin act as key afferent signals
in the regulation of food intake and body weight, this suggests that dietary fructose may contribute to
increased energy intake and weight gain. Furthermore, calorically sweetened beverages may enhance
caloric overconsumption. Thus, the increase in consumption of HFCS has a temporal relation to the
epidemic of obesity, and the overconsumption of HFCS in calorically sweetened beverages may
play a role in the epidemic of obesity. The epidemic of cardio-renal disease continues to increase at
an alarming rate. Obesity affects one third of adults and one-sixth of children in the United States
and continues to increase; although dietary interventions are often initially successful, they often fail
over time because of attrition. Likewise, hypertension affects nearly one-third of the population, but
despite the presence of effective antihypertensive agents, nearly two-thirds of these patients remain
either untreated or are treated ineffectively. Furthermore, even if the hypertension is controlled, these
79
DBHAD
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
EKONOMİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
EconomyResearch
Management
International
Peer-Reviewed
Ekim
Kasım– /Kasım
Aralık -2014
Sayı:
02 Sayı:
Cilt: 01
Eylül –/ Ekim
Aralık
2015
05 Sonbahar
SonbaharKış
Kış
October
Issue: 02
Volume:
AutumnWinter
Winter
September-October
November2014
- December
2015
Issue 0501
Autumn
ID:13
K:02
ID:50 K:80
No: 12879 &
& (Economy)
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(Marka Patent
/ Trademark Patent)
(2015/03940 / 2015-GE-17289)
Print:
Online:
2148-8150
(ISO 9001-2008Issn
Belge
No: 2148-4791
12879 & ISO
14001-2004
Belge No: 12880)
KONUTLAR
ARALIKLARINA
subjects continue toSANAYİ
have VE
increased
cardiovascular
mortality.
Diabetes, a GÖRE
complication of obesity,
approximately one-third doomed to develop
various complications such as retinopathy or nephroİNCELENMESİ
pathy. Kidney disease also continuesMurat
to increase
at a deplorable rate, a consequence of the increasing
frequency of hypertension and diabetes.
Epidemiological research has suggested that the increase
in metabolic disorders like obesity
and non-alcoholic fatty liver disease, is linked to increased con1
sumption of sugars and/or calories in general, and not due to any special effect of HFCS. Fructose
: 2012-2014
verileri other
kullanılarak
sanayi
did not appear toÖzet
cause
weightYılları
gainarasındaki
when itTUİK
replaced
carbohydrates
in diets
with similar calorive konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
es. High fructose
consumption
has been
linked
to highhazırlanan
levels of uric
acid in
themodeli
blood, though this is
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
kullanılarak
çalışmada
ANOVA
Ayrıca
testleri
uygulanarakFructose
araştırma daha
only thought to uygulanmıştır.
be a concern
forhipotez
patients
with gout.
haskapsamlı
been claimed
to be of concern due
to several factors:
First,
in the
1980’s,
sucrose
was bulgulara
replacedgöretodea sonuca
large gidilmiştir.
extent, particularly
in North
yönünde
hareket
edilmiş
olup, yapılan
istatistik
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
America, by HFCS in carbonated beverages. The intake of soft drinks containing HFCS has risen
in parallel with aralığı
the epidemic
ofyükseldikçe,
obesity. fiyatlarda
Second,dadietary
fructose
has been implicated in risk factors
Kw cinsinden
azalma meydana
gelmektedir.
for cardiovascular
disease.
Plasma
triglycerides
and VLDL
increased
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,
Sanayi, Konut,
Anova, following
TUİK, Fiyat the ingestion of large quantities of fructose. Fructose intake has been found to predict LDL particle size in overweight
school children. A
positive relationship has been demonstrated between fructose intake and uric acid
ACCORDING
TOas
CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
INDUSTRY
AND
levels. Third, the use
of fructose
a sweetener has
increased.
TheOFthird
National
Health Examination
HOUSES
Survey demonstrated that over 10% of Americans’ daily calories were from fructose. These studies
In this study
prepared
by using data
TSI belonging
suggest that theAbstract:
relationship
between
fructose
andofhealth
needstore-evaluation.
The issue of dietary
analyzed.
ANOVAtomodel
was appliedconsumed,
to the study which
prepared is
with
use ofissue
different
fructose and health
is linked
the quantity
thethesame
for any macro- or
micro nutrients.made
It has
been
considered
moderate
fructose
consumption
or ≈10% of
more
comprehensive.
Thethat
purpose
was to determine
electricity
and natural of
gas≤50g/day
prices
energy has no deleterious effect on lipid and glucose control and of ≤100g/day does not influence
body weight. No fully relevant data account for a direct link between moderate dietary fructose intake
and health risk markers. This review focuses on the effects on the health of fructose are discussed.
80
DERGİ HAKKINDA
DBHAD “Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi”; 2014 yılı itibariyle yayın
hayatına girmiştir. Dergimizde literatüre kaynak sağlayacak nitelik ve değerde olan yayınlara
yer verilmektedir. Dergimiz uluslararası hakemli bir dergi olup, yılda ÜÇ sayı çıkarmaktadır.
Dergimizin sayıları NİSAN, AĞUSTOS ve ARALIK aylarında sistem üzerinden yayınlanmaktadır. Dergimiz gerek basılı, gerekse de internet üzerinden ulaşılabilen bir dergidir. Dergimizde
Beslenme Bilimi konusunda yapılmış her türlü araştırma çalışmasına yer verilecektir. Beslenme Bilimleri, Toplum Beslenmesi, Beslenme Eğitimi, Diyetetik, Besin Mikrobiyolojisi ve Toplu Beslenme Sistemleri, Epidemiyoloji, Diyet Araştırmaları, Besin Gereksinimleri, Beslenme
Davranışları, Metabolik Çalışmalar, Vücut Kompozisyonu, Şişmanlık, Genetik, Nütrigenetik, Besin Güvenliği ve Güvencesi alanı içerisinde değerlendirilebilecek her türlü yayına yer
verilebilmektedir. Dergimizin baş editörü Doç. Dr. Aslı UÇAR olup, dergi yönetim kurulunun
aldığı kararlar doğrultusunda faaliyetlerini gerçekleştirilmektedir. Yönetim kurulu başkanı derginin o anki yönetim kurulundaki en üst unvana sahip hocamız olup yönetim kurulunun %51’
inin aldığı kararlar uygulanmaktadır. Gönderilen her yayın kendi alanında uzman iki hakemin
onayından geçmeli ve hakemler tarafından yayınlanabilir görüşüne sahip olmalıdır. Aynı sayı
içerisinde yazarın bir yayınına yer verilir. Birden fazla hakem ve yönetim kurulu onayından
geçen çalışmalar sıraya alınarak ilerleyen sayılarda yayınlanır. Hiçbir yazar hakem ve yönetim
kurulu üyeleri üzerinde etkili değildir. Dergimizde yayınlanmak üzere sisteme yüklenen çalışmalar için yayın telif hakkı sözleşmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışmalar dergiye devredilmiş olarak kabul edilir. Yazar ya da yazarlar bu durumu kabul etmiş ve derginin yayın kabul
şartlarına uygun hareket etmeyi teyit ederek bu sisteme dahil olmuştur.
Dergimiz hakem ve bilim kurullarında yer almak isteyen akademisyen ve bilim araştırmacılarının mutlaka Dr. unvanı almış ve alanında uzman olması gerekmektedir. Ayrıca bilimsel çalışmalar yapmış olması şartı aranır. Dr. ya da Uzman unvanına sahip olmayan ve alanında yayın
yapmayan hiç kimse bilim, danışma ve hakem kurullarında yer alamaz. Dergi yönetim kurulu
derginin en üst karar ve yürütme mekanizmasını oluşturur. Yönetim kurulunun aldığı her türlü
karar kesin ve değiştirilemez niteliktedir. Yönetim kurulu kararı olmaksızın hiçbir koşul ve şartta dergi üzerinde işlem gerçekleştirilemez ve uygulamaya gidilmez. Dergi baş editörü hakem
onayına gönderilmeyen çalışmaların dergide kabul edilip edilmeyeceğine, hakem sürecine gönderilip gönderilmeyeceğine karar verebilir. Bu karar sürecinde yönetim kuruluna bilgi vermek
zorunda değildir. Dergimiz bünyesinde hakem, bilim ve danışma kurulunda yer almak isteyen
bilim insanlarının katılımına ancak yönetim kurulu karar verebilir.
Dergimizde bazı ulusal ya da uluslararası kongrelerde yayınlanmış sözlü ve hakem onayından
geçmiş çalışmalar için özel sayılar şeklinde çalışmalar da gerçekleştirilmektedir. Bu tip özel
sayılar ancak anlaşma yapılan kongrelerde sunulmuş sözlü bildiriler için geçerlidir. Bu bildiri-
lerin mutlaka kongre bilim kurulundan onay almış hakem değerlendirmesi yapılmış olmalıdır.
Hakem değerlendirilmesi yapılmamış hiçbir çalışma yayına alınmaz. Yayınlanmak için gönderilen çalışmalar dergi hakem onayına gönderilir. Ancak her iki hakemden olumlu dönüş alan
çalışmalar yayına alınır. Ayrıca sözlü sunulan bildirilerin mutlaka basılı materyali ile hakem
onay raporları dergimiz yönetim kuruluna ve baş editörüne sunulmuş olmalıdır. Bu bilgi ve
materyallere sahip olmayan bildirilere dergimizde yer verilmez. Dergimizde işlem sürecine dair
bilgiler yazar ve yazarlara yazılı olarak dergi internet adresinden bildirilir. Ayrıca dergimize üye
olup sisteme giriş yapan her bir yazar süreç ile ilgili bilgileri derginin web sayfasından kendisi
izleyip gelişmeleri takip edebilir. Dergimizdeki koşul ve şartlar her bir yazar ve yazarlar için
aynıdır. Hiçbir kimse için bu kurallar ve koşullar değiştirilmez. Farklılık sağlanması istenemez
talep edilemez. Dergimiz bünyesinde yayınlanması istenen eserlerin mutlaka derginin yayın
kabul ettiği alanlardan olması şartı aranır. Bu özellikleri taşımayan hiçbir yayına dergimizde yer
verilemez. Hakem sürecine dair işleyiş baş editör kontrolünde gerçekleştirilir. Baş editör yayının dergide hakem sürecine dair işleyişine yönelik bilgi ve karar verme yetkisine sahip bulunur.
Baş editörün uygun bulmadığı ya da kabul etmediği bir yayın dergide sürece dahil edilmez.
Bu konuda yazar ya da yazarlar dergi ile diğer organlar üzerinde bir yükümlülük oluşturamaz.
Hakem onayından geçse bile editörler ya da yönetim kurulu mevcut çalışmanın yayınlanmasına
olumlu görüş bildirmemesi veya makale sistemde yayına alınsa bile kurulların kararı ile iptal
edilebilir. Böyle bir durumda yazar ya da yazarlar dergiye bir yaptırım uygulamaz. Her türlü
yetki tek taraflı olarak dergi yönetim ve editörler kuruluna aittir.
Dergimiz T.C. hukuk kuralları çerçevesinde “5846” sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanun ve
Hükümleri’ne tabi hareket eder. Bu kanunun gerekliliklerini yerine getirmeyen yazar ya da
yazarlar hakkında dergimiz tek taraflı olarak hukuki haklarını korumaya sahiptir. Dergimizde
yayınlanması amacıyla gönderilen çalışmalarda yapılan ilgili kanunlara uygun olarak gerçekleştirilmeyen alıntılar, intihal gibi konularda yazar ya da yazarlar tek taraflı olarak sorumludur. Her bir yazar ve yazarlar uluslararası akademik, bilimsel etik kurallara uymak zorundadır.
Bu kurallara uymayan yazarlar hakkında ilgili kurum ve kuruluşlara dergimiz doğrudan resmi
olarak bilgi verir. Doktora, Yüksek Lisans ve Uzmanlık tezlerinden yararlanılarak hazırlanan
çalışmalarda mutlaka kaynakça ya da özet altında hangi çalışmadan yararlanılarak hazırlandığı
belirtilmelidir. Aksi durumda bu tip çalışmalar etik kabul edilmez ve intihal çerçevesinde değerlendirilir. Tez ve uzmanlık tezlerinde mutlaka ilgili yayının asıl sahibinin ismi bulunmalıdır.
İlk sırada etik kurallar çerçevesinde tezin “yayının” asıl sahibi konumundaki kişi ilk sırada yer
almalıdır. Danışman ve diğer yazarlar tezin sahibinin önünde yer alamaz. Bu tip çalışmalarda
tez danışmanı dışında farklı yazar isimleri bulunuyor ise çalışmaya ne tür bir katkı sağlandığı
kaynakça kısmında açıkça belirtilmelidir. Dergimiz basılı ve online olarak hareket eden bir yayın organıdır. Akademik alanda hazırlanan çalışmaların yer aldığı bir materyal olarak bilimsel
araştırma yapan kurum ve kişilere fayda sağlamak amacıyla toplumsal hizmet sunan sosyal
bir organdır. Dergimiz paralı bir dergi olmayıp, hiçbir yazara ya da yazarlara basılı materyal
göndermek zorunda değildir. Dergimizde kabul edilen ve basıma hak kazanan çalışmalar dergi
yayın kabul şartları ve yazım kurallarına uygun olarak mizanpajı yapılır ve sisteme yüklenir.
İhtiyacı olan yazar ya da yazarlar ile okuyucular sistemden bu sayıyı indirerek ihtiyacını giderebilir. Mizanpaj yazar tarafından örnek makale baz alınarak yapılmaktadır.
ABOUT THE JOURNAL
“International Peer-Reviewed Journal of Nutrition Research” (DBHAD) has started to
publish articles as of 2014. Our journal includes valuable and qualified articles which will
provide sources for the literature. Our journal is an international refereed journal, and is published three times a year. The issues of our journal are published on APRIL, AUGUST and
DECEMBER. Both online and printed versions of the journal are available. Our journal welcomes all types of works tackling the issues of Nutritional Sciences, Public Health Nutrition, Nutrition Education, Dietetics, Food Microbiology and Collective Nutrition Systems,
Epidemiology, Diet Research, Food Requirements, Metabolic Studies, Body Composition,
Adiposity, Genetics, Nutrigenetics, Food Safety and Security. Editor-in-Chief of the journal is Assoc. Prof. Aslı UÇAR and the journal carries out its activities in accordance with the
decisions taken by the Executive Board of the journal. The President of the Executive Board is
the member of the board who has the highest rank, and decisions taken by 51% of executive
board are implemented. Each submitted article is approved by two referees who are experts in
their fields, and is expected to be granted with positive opinions of referees as to being eligible
for publishing. Within the same issue, single article of the author is published. If the author has
more than one article which is approved by referees and the executive board, those are lined
up for the following issues. No author has any kind of power on referees and executive board.
Copy right agreement is not demanded for articles which have been uploaded to the system
for publishing. Rights of articles which have been uploaded to the system are considered to be
transferred to the journal. Author or authors are regarded to have agreed on this and have been
included in this system by committing to act in accordance with the publishing conditions of
the journal.
Academicians and researchers who would like to become a member of referees and scientific
boards of the journal are required to hold Ph. D. degree and be granted with the title of Doctor
and to be experts in their fields. In addition, one of the conditions is to have carried out scientific studies. No one who has not published works in his/her field and does not have the titles of
Doctor or Expert cannot become a member of referees and advisory boards. Executive board of
the journal is the senior decision and executive mechanism of the journal. Each and every decision of the executive board is absolute and irreversible. Without the decision of the executive
board, nothing can be carried out or performed under no circumstance. The Editor-in-Chief of
the journal can decide on whether works which have not been sent to the approval of referees can be accepted or not, whether they can be included in the process of referees’ approval.
Editor-in-Chief does not have to inform the executive board on this process. Only executive
board takes decisions regarding the participation of scientists who would like to participate in
the referees, scientific and advisory boards of the journal.
In our journal, special issues can be prepared for works which have been presented orally in
some national or international congresses and which have been approved by a referee. Such
special issues are just valid for oral presentations in agreed congresses. Such works have to be
approved by scientific board of the congress and evaluated by referees. No work can be published without referee assessment and approval. Works which are sent for publishing are submitted to referees for their approvals. Works which are evaluated positively by the two referees are
published. In addition, printed versions of the orally-presented works and their referee approval
reports should be submitted to executive board of the journal as well as editor-in-chief. Works
lacking this information and printed material cannot be accepted for our journal. Information
regarding the process are provided for author and authors in a written format in the web page
of the journal. Each author who registers to our journal and logins the system can follow up the
process on the web page of the journal. All conditions and principles are eligible and same for
each and every author. These conditions and rules cannot be changed for anyone. Any change
or difference cannot be requested. Works sent to be published in the journal have to be related to
the fields that the journal accepts. If a work does not hold such features, it is not published in the
journal. Procedure regarding refereeing process is under the control of editor-in-chief. Editorin-chief has the authority to decide on the procedure of refereeing process for a work. A work
which has not been found appropriate or not been accepted by the editor-in-chief cannot be
included in the refereeing process of the journal. Under such circumstances, author or authors
cannot form any liability for the journal and other bodies. Even if a work is approved by a referee or accepted in the system to be published, its publication can be cancelled due to negative
opinion of editors or executive board regarding the publication of the work or related decision
of the boards. Under such cases, author or authors cannot impose sanctions on the journal. Any
kind of authority belongs unilaterally to the executive and executive boards of the journal.
Our journal acts in accordance with the Law numbered “5846” on Intellectual and Artistic
Works and its provisions within the frame of Turkish Republic legal rules. Our journal has the
right to protect its legal rights unilaterally against author or authors who do not fulfil the necessities of this law. Author or authors are held responsible unilaterally regarding quotations which
are not in accordance with related rules, and plagiarism. Ethics board report is mandatory in research and applied studies. Studies without ethics board report cannot be accepted even if they
have received referee’s approval. Author or authors cannot claim any right on this matter. On
this matter, any institution, individual or other authorities cannot impose sanction on the journal. Each and every author has to obey international academic, scientific and ethical rules. Our
journal informs related institutions or organizations directly and formally about authors who
do not obey the rules. In studies which are prepared by utilizing PhD, MA/MS and Expertise
theses, studies that have been utilized have to be definitely stated under the title of bibliography
or abstract. Otherwise, such studies cannot be regarded as ethical and evaluated within the frame of plagiarism. In MA/MS and Expertise theses, name of the author of the original study has
to be stated. If different author names exist in such studies, the contributions of the authors to
the study have to be clearly stated in the bibliography. Our journal has both online and printed
versions. Our journal, as a material including academically-prepared studies, is a social organ
which provides services to the society in order to provide benefits to institutions and individuals
which carry out scientific studies. Our journal does not charge any fee thus does not have to
send printed material to author/authors. Page-setting of the works which have been accepted
and granted to be published in our journal is carried out according to the journal’s publication
and writing rules, and then uploaded to the system. Works can be downloaded from the system
by author/authors and readers so that their needs are met. Page-setting is performed by authors
based on the sample work provided for them.
YAZARLARA BİLGİ
1.Dergimizin yazım dili Türkçe ve İngilizcedir.
2. Farklı dillerde hazırlanan yayınlar ve çalışmalar editör başta olmak üzere derginin yönetimi
onay vermesi durumunda kabul edilir. Bu durum tek taraflı olarak dergimize aittir.
3. Dergimiz internet ortamında tam metin olarak yer alır. “Basılı hali ile sisteme yüklenir”
4. Dergimiz sistemine üye olmadan yüklenen yayını kabul etmez.
5.Hiçbir yazar dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz.
6. Yapılan her bir çalışmanın sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) aittir. Dergimiz bu konuda bir yükümlülük altına alınamaz sokulamaz.
7. Dergimiz bünyesinde değerlendirilmek koşulu ile gönderiler çalışmaların, her hangi bir nedenle bir başka yerde kullanılmamış veya değerlendirmeye gönderilmemiş olması gerekir. Böyle bir olumsuzluk ile karşılaşılması durumunda tekzip yayınlanması koşulu ile çalışma reddedilir ve yazar hakkında hukuki işlem başlatılır.
8. Her bir çalışma alanında uzman iki hakem tarafından değerlendirilip, iki hakemden olumlu
görüş alan çalışmalar sıraya alınmak koşulu ile yayına alınır.
9. Hiçbir çalışmanın bir başka çalışmadan farklılığı veya üstünlüğü yoktur. Her bir yazar ve
çalışma aynı hak ve eşitliğe sahiptir. Her hangi bir ayrıcalık tanınmaz.
10.Yazarlar çalışmalarının hangi hakemler tarafından değerlendirildiğini bilemez ve bilmek isteme hakkına sahip olamaz. Bu durum sadece sistem yönetici ve editör tarafından bilinir ve
gizli tutulur.
11. Düzeltmeler majör ve minör şeklinde yapılır. Her bir düzeltme sadece iki hakka sahiptir. İki
talep doğrultusunda istenen düzeltmenin yapılmaması durumunda çalışma otomatik olarak ret
alır.
12. Tez, sunum ve bildiri şeklinde daha önce kullanılmış çalışmalar makaleye dönüştürülüyor
ise mutlaka daha önceki kullanımına yönelik bilgi makalenin dipnotunda bulundurulmalı ve
açıklanmalıdır. Aksi durumda intihal olarak kabul edilir ve dergimiz bu yükümlülüğü kabul
etmez.
13. Dergimizin yayın kabul ettiği alanları dışında yapılan çalışmalar ilgili yönetim veya editör
tarafından tek taraflı olarak kabul edilir veya red edilir. Bu durumda yazar bir hak iddiasında
bulunamaz.
14. Dergimize yüklenen çalışmaların her türlü hakkı yazar tarafından dergiye verilmiştir. Bu
işlem için yazardan bir imza ve onay bilgisi istenmez. Sisteme yüklenen çalışmalar her hakkı
ile dergimize devredilmiş olur.
15. Dergimizin yayınları değerlendirme süresi hakemlerden gelen dönüşlere göre iki aydır. İki
ay içerisinde dönüş alınamayan çalışmalar bir başka hakeme yönlendirilir. Bu durumda süre
uzayabilir ve bir talep oluşturulamaz. Yazar bu durumda hiçbir hak iddiasında bulunamaz, makaleyi sistemden çekemez.
16. Dergimiz bünyesinde değerlendirmeye alınan çalışmalarda dergimiz sorumlu yazarı muhatap alır, diğer yazarlarla bir ilişki içerisinde bulunmaz ve sorumlu yazar dışındaki kişilere bilgi
vermez, vermek zorunda değildir.
17.Çalışmaları değerlendiren hakemler tamamen bağımsız hareket ederler. Bu konuda dergimizin hakemler üzerinde bir yaptırımı ve özel talebi oluşmaz oluşturulamaz.
18. Dergimizin yayın süresi yılda üç defa olmak üzere; Nisan, Ağustos ve Aralık aylarına gelen
süredir. Bu süreler derginin yayın sistemine bağlı olarak kaymalar oluşturabilir. Bu nedenle
dergimiz hiçbir talep ve sorumluluk altında bulunmaz. Ayrıca baş editör kararı ile özel sayılar
çıkartılmaktadır. Bu durum sadece baş editör onayına bağlıdır.
19.Yayın değerlendirmesine ilişkin hakem görüş bildirir raporu ilgili birinci yazara gönderilir.
Düzeltme istenen çalışmaların düzeltme süresi 15 gündür. Bu süre içerisinde düzeltmesi yapılmayan çalışmalar sistemden çıkarılıp reddedilir. Bu durumda yazar dergimiz hakkında bir
yaptırım hakkına sahip olamaz.
20. Makaleler aşağıdaki başlıkları içermelidir.
a) Başlık sayfası: yazar isimleri akademik derece belirtilmeden açık olarak numaralandırılmış
şekilde verilmelidir. Bağlı olunan kurum ve adresi, her yazara ilişkin olarak açık şekilde belirtilmelidir. Sorumlu yazara ait, adres, e-posta adresi telefon numaraları varsa fax numarası yer
almalıdır.
b) Özet ve Abstract: Makalelerde Türkçe ve İngilizce özet bulunmalıdır. Özet ve abstract bölümleri en fazla 250 kelimeden oluşmalıdır. Tek paragraf halinde çalışmanın amacı, metodu,
temel sonuçları ve beslenme açısından önemi açıklanmalıdır. Bu bölümlerin sonunda anahtar
kelimeler/key words yer almalıdır. Anahtar kelime sayısı en az 3, en fazla 7 tanedir.
c) Giriş: Çalışmanın önemini açıklayan, bu çalışmanın neden gerekli olduğunu vurgulayan en
fazla 3 sayfadan oluşan giriş bölümü makalede yer almalıdır.
d) Materyal ve Yöntem: Giriş bölümünden sonra yer almalıdır. Çalışmada kullanılan yöntemi
ve istatistiği açık bir şekilde ifade etmelidir.
e) Bulgular: Açık ve net bir şekilde yazılmalı, figür veya tablo içermelidir. Makale derleme bir
makale ise buna gerek yoktur.
f) Tartışma: Çalışmanın sonuçlarının literatür ile benzerlikleri farklılıkları burada vurgulanmalı,
mümkünse ayrı bir bölüm şeklinde yazılmalıdır. Ancak bazı durumlarda sonuçlar ile birlikte
verilebilir. Mümkünse beş sayfayı aşmamalıdır.
g) Kaynaklar: Yazar isimleri alfabetik sırada burada verilmelidir.
h) Extended Abstract: Türkçe makalelerin sonunda 750-1000 kelimeden oluşan genişletilmiş
ingilizce summary bölümü yer almalıdır. Summary bölümü içerisinde amaç, kapsam, kısa literatür bilgisi, bulgular ve sonuç yer almalıdır. 750-1000 kelime arası olmalıdır. Bu bölümün
sonunda da abstractta yer alan key words yer almalıdır.
Her bir çalışma en fazla 15 sayfa olmalıdır. Dergimizin yazım şekli TIMES NEW ROMAN
olup 12 puntodur. Satır aralığı 1.5 puntodur. Çalışmanın konu başlığı 14 punto ve kalındır. Çalışmanın başında Türkçe ve İngilizce başlıklar yer almalıdır. Yazar isim ve bulunduğu kurum
bilgileri 12 punto kalın ve italik şeklindedir. Türkçe ve İngilizce özet 10 punto özetler alt alta
gelecek şekilde hazırlanmalıdır. Makalenin ilk sayfasında (özetin yer aldığı) alt bilgi olarak
yazışma yazarına ilişkin adres ve telefonlar yer almalıdır. Makale özet, abstract, giriş, materyal
ve yöntem, sonuçlar, tartışma sonuç, kaynaklar ve summary bölümlerini içermelidir.
Çalışmalar hakem değerlendirmesine gönderilmeden önce ilk başvuruda satır sayıları eklenerek
gönderilmelidir. Bu aşamada tablolar makale sonuna eklenmelidir.
GUIDELINES FOR THE AUTHORS
1. Publication language of our journal is Turkish and English.
2. Articles and works prepared in other languages can be accepted with the approval of particularly editor-in-chief and management of the journal. The right to accept such works belongs
unilaterally to our journal.
3. Our journal has the full text version on internet. “It is uploaded to the system as a printed
version.”
4. No publication is accepted without registering to the system.
5. No author can claim any rights over our journal.
6. Responsibility of any work belongs unilaterally to the author(s). Our journal is not put under
obligation on this matter.
7. Works submitted to our journal for evaluation for publication have to be authentic and have
not been used somewhere else for any reason or sent for evaluation to anywhere else. Otherwise, works are refused on condition that disclaimer is published, and legal procedure about the
author is initiated.
8. Each and every work is evaluated by two referees who are experts in the field, then published
on condition that works approved by both referees are lined up.
9. No work has superiority or privilege over another work. Each and every author and work is
equal and has the same rights. Any kind of privilege is not provided.
10. Authors do not know which referees have evaluated their works; they do not have the right
to ask for it. Only system manager and editor-in-chief do have such information and it is kept
secret.
11. Corrections are made in major or minor way. Each work has only two chances for corrections. If necessary corrections are not made based on two requests, works are automatically
refused.
12. If previously used works such as thesis, presentation and conference proceeding are turned
into articles, then the information of previous use of the work should be provided and explained
in the footnote. Otherwise, it is regarded as plagiarism and our journal does not accept any liability stemming from this situation.
13. Works on fields other than our journal accepts are accepted or refused unilaterally by the
management of the journal or editor-in-chief. In such cases, authors cannot claim any rights.
14. Every right of the works uploaded to our journal is granted to the journal by the author.
Signature and consent form are not asked from the author for this, any written document is not
required. Rights of works uploaded to the system are automatically transferred to the journal.
15. Evaluation process of works submitted to our journal is two months depending on the feedback from referees. If no feedback is received within two months, works are directed to another
referee. In this case, the time may extend. Under such circumstances, author cannot claim any
right and cannot withdraw the article from the system.
16. In the case of works with more than one author, journal management regards the first name
written in the work as addressee if it is not stated precisely in the work, and acts accordingly.
The journal does not have any contact with other authors and does not and does not have to
inform them except for the first author.
17. Referees who evaluate works act totally independently. Our journal does not impose any
sanction on referees and does not ask special treatment.
18. Our journal is published three times a year; April, August and December. These periods may
change depending on the publication system of the journal. For this reason, our journal is not
liable for any demand and obligation. In addition, special issues are published with the decision
of editor-in-chief. It depends on the approval of only the editor-in-chief.
19. Referees present their opinions regarding the evaluation of the works; their reports are sent
to the related author. Correction period is 15 days for each work. Works whose corrections are
not completed within this period of time are removed from the system and refused. In this case,
authors do not have the right to sanction on our journal.
20. Articles must include titles below:
a) Title page: names of authors must be stated clearly without stating their academic titles. Affiliated institution and its address must be provided for each author. Address, e-mail address,
phone numbers and fax number (if there is) b-of the author who is in charge must be included.
b) Abstract: Abstracts should be both in Turkish and English and they must be composed of
150 words maximum. Objective, methods, main findings and importance of the study must be
explained in a single paragraph. In Turkish articles there should be a Turkish and English abstract maximum made of 250 words and at the end of the article an English summary should be
placed, maximum made of 750-1000 words. In the English summary; objectives, subject of the
study, short summary of related literature, findings and results should be included. Key words
should be included at the end of this chaptesr and minimum 3, maximum 7 key words should
be included.
c) Introduction: an introduction which explains the importance of the study, and why it is necessary must be included in the article without exceeding 3 pages.
d) Materials and Method: This part must follow introduction. It must clearly explain the method
used in the study and the statistics.
e) Results: They must be clearly written using figures and tables. In case of review articles, this
part is not necessary.
f) Discussion: The results of the study, its similarities with and differences from other studies in
the literature must be stressed in this part and must be written as a separate part. In some cases,
discussion can be written with results. This part must not exceed five pages.
g) References: Names of authors of sources must be listed alphabetically.
Maximum page number for each work is 15. Appendices are not included in 15-page limitation.
TIMES NEW ROMAN should be used in the articles, type size should be 12. Article should be
written in 1.5 pt. Turkish and English Title should be given fist. Title of the work should be written bold in 14 pt. Name of authors and their affiliated institutions should be bold, italicized and
in 12 pt. Turkish and English abstracts should be written in 10-type size and placed one after
the other. Articles must have abstract, introduction, materials and method, findings, discussion,
conclusion, references and summary (for the Turkish articles) parts.
Numbers of lines of articles must be added and sent in this way in the initial application before
they are sent to referee’s evaluation. In this phase, tables must be at the end of the article.
YAYIN İLKELERİ
1. “Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi”; 4 ayda bir yayınlanan akademik ve
bilimsel nitelikli uluslararası hakemli bir dergidir. Ancak derginin özel durumlarda ara dönem
içerisinde de yayın çıkarma hakkı bulunmaktadır.
2. Dergide Beslenme Bilimi konusunda yapılmış her türlü araştırma çalışmasına yer verilecektir Beslenme Bilimleri, Toplum Beslenmesi, Beslenme Eğitimi, Diyetetik, Besin Mikrobiyolojisi ve Toplu Beslenme Sistemleri, Epidemiyoloji, Diyet Araştırmaları, Besin Gereksinimleri, Beslenme Davranışları, Metabolik Çalışmalar, Vücut Kompozisyonu, Şişmanlık, Genetik,
Nütrigenetik gibi beslenme bilimi ile ilgili konuları ya da sorunları ele alıp inceleyen, bilimsel
ve özgün nitelikli çalışmalar yer almaktadır. Çalışmaların bilimsel kaygılarla yazılmış olması,
alana katkıda bulunacak nitelikte olması, alandaki önemli kaynakları referans göstermesi, önyargı ile yazılmamış olması, slogan niteliğinde cümleler içermemesi beklenir. Ayrıca tarama,
araştırma, bildiriden geliştirilme vb. niteliklerinden birine sahip olmalıdır.
3. Derginin yazım kurallarına uymayan, kaynakçasız, önsözsüz ya da özetsiz yazılar için hakem
süreci başlatılmaz.
4.Birden fazla yazarın bulunduğu çalışmalarda sorumlu yazar olarak belirtilen yazar muhatap
kabul edilir.
5. Kullanılan kaynaklar dergimiz yayın kurallarına uygun şablona göre hazırlanmalıdır.
6. Düzenleme ve çalışmanın dizgisi derginin web sitesinde yüklü örnek makale formatı dikkate
alınarak hazırlanmalıdır.
7. Yazıların değerlendirilmesi aşamasında öncelikle hakem ve yazarların aynı kurumdan olmamasına özen gösterilir. Hakem ve yazarların isimleri titizlikle saklanır ve hiçbir şekilde açıklanmaz. Hakem Kurulu her sayıda değişir ve yazıların konusuna göre oluşturulur.
8. Her yazının alanına göre ilk aşamada iki hakem tayin edilir. Hakem raporlarından birinin
“Yayınlanamaz”, diğerinin “Düzeltilerek Yayınlanabilir” ya da “Yayınlanabilir” olması durumunda ilgili alandan 3. hakem tayin edilebilmekte ve onun raporu beklenebilmektedir. Yazardan sadece üç defa düzeltilmesi istenir. Her üç düzeltmede de istenilen düzeltmeler gerçekleştirilmemiş ise yayın sistem tarafından reddedilir.
9. Yazarların, kendilerinden istenen düzeltmelere titizlikle ve ivedilikle uymaları, yazının son
şeklini düzeltilmiş haliyle dergiye 15 gün içinde göndermeleri beklenir. Düzeltmeler konusuna
yeterince uyulmadığı anlaşılırsa bu durum yazara bildirilir. Belirtilen sürede düzeltilmiş olarak
geri gönderilmeyen yazılar yayınlanacaklar listesine alınmaz.
10. Dergimizin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir.
11. Dergiye yayınlanmak üzere gönderilen yazıların, daha önce başka bir yayın organında yayınlanmamış olması ya da yayın için değerlendirme aşamasında bulunmaması gerekmektedir.
12. Daha önce akademik alanda ulusal ya da uluslararası nitelikli bilimsel toplantı, kongre,
konferans ya da sempozyumda sunulmuş olan bildiriler, başka bir dergi ya da yayında yayınlanmamış olması ve makale formatına ve içeriğine dönüştürülmesi koşulu ile kabul edilebilir
ve hakem sürecine alınır.
13. Çeviri metinler, eğer o metin Türkçe’de ender bulunabiliyorsa, çevirisinin alana katkı sağlayacağı düşünülüyorsa editör ve yayın kurulunun onayı ile kabul edilir ve hakem süreci başlatılır. Ancak her sayıda yayınlanacak çeviri sayısı sınırlıdır. Özgün metinler tercih nedenidir.
14. Dergiye gönderilecek yazılar, MS Word Programı kullanılarak, Times New Roman karakterinde, 12 Punto ve 1,5 satır aralığında yazılmalıdır. Sayfanın üst, alt, sol ve sağ taraflarında
3’er cm’lik boşluklar olmalıdır.
15. Yazılar toplamda 15 sayfayı geçmemeli ve alt ortada sayfa numarası verilmiş olmalıdır.
Yazıda paragraf girintisi olmamalıdır.
16. 250 kelimeyi geçmeyen Türkçe özet, özetin altında 3-7 anahtar sözcük(ler) yer almalıdır.
Özetin, yazıldığı yabancı dilde başlığı ve anahtar kelimeleri (keywords) de bulunmalıdır. Türkçe hazırlanan çalışmalarda 750-1000 Kelimeden oluşan genişletilmiş ingilizce özet bulunmalı
ve bu özet kaynakçadan sonra konulmalıdır. Örnek makale dikkate alınmalıdır.
17. İngilizce yazılarda 100-150 kelimeyi geçmeyen Türkçe ve İngilizce özet, başlık ve anahtar
kelimeler bulunmalıdır.
18. Özette araştırmanın kapsamı, amacı, yöntemi, ulaşılan sonuçlar ve konudan kısaca söz edilmelidir.
19. Yazar adı ya da adları, kapak sayfasında yer almalıdır. Kapak sayfasında ayrıca, yazarın
akademik ünvanı ve çalıştığı kurumun adı, adresi, iş ve cep telefonu, faks numarası ve e-posta
adresi de bulunmalıdır.
20. Yazıların yayınlanması konusunda son karar baş editöre aittir. Baş editörün yazı hakkındaki
değerlendirmesi, yazar(lar)a en kısa zamanda hakem raporlarıyla birlikte iletilir.
21. Dergiye gönderilen yazılar, yayınlansın veya yayınlanmasın geri gönderilmez.
22. Yazıların tüm sorumluluğu yazar(lar)ına aittir.
23. Yayımlanan çalışmaların yayın ve telif hakkı dergimize aittir. Sisteme yüklenen her bir çalışmanın yayın hakkı yazar tarafından otomatik olarak dergiye devredilir. Bu işlem için hiçbir
yazardan telif hakkı sözleşmesi imza etmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışma için yazar bu
şartları peşinen kabul etmiştir. İtiraz hakkı bulanmamaktadır.
24. Yazar(lar) ulusal ve uluslararası akademik bilgi paylaşımını desteklemek amacıyla yazılarının tam metin olarak ticari niteliği bulunmayan elektronik veri tabanlarında yer almalarını
onaylarlar.
25. “Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi” elektronik sistemle çalışan bir dergi olup, basılı olarak da yayınlanmaktadır. Basılı yayın almak isteyen kişilerin dergi bedelini
ilgili basım yapan firmaya ödemesi karşılığında temin etme hakkı bulunmaktadır. Dergimiz
hiçbir yazara veya bireye, kuruma basılı dergi vermek zorunda değildir. Yine dergimize gönderilen çalışmalar için yıllık üyelik ücreti ilgili basım firmasına ödenmelidir. Bu ücret sadece
derginin yıllık basım ve diğer giderleri için basım evimin yaptığı harcamalara istinaden alınır.
Ayrıca dergi giderleri için yazarlardan ücret talep edilebilir.
26. Sisteme yüklenen çalışmaların değerlendirme süresi iki aydır. Bu süre içerisinde değerlendirilmeyen ve hakkında ilgili bilgi rapor alınmayan çalışmalar farklı bir hakeme daha gönderilir.
27. Yazar(lar) uygulama içerikli “DENEYSEL”, “VAKA” ve “KURUMSAL” içerikli araştırmalarda ETİK KURUL raporu gerektiren çalışmalarında mutlaka çalışmanın sisteme yüklenmesi durumunda ETİK KURUL raporunun “TARİHİ” ve “RAPOR BİLGİSİ – RAPOR NUMARASI” çalışma sisteme yüklenirken sistemde bulunan “ETİK KURUL RAPOR BİLGİSİ”
kısmına gerekli bilgileri yazmak zorundadır. Olası bir olumsuzluk ve eksiklik durumunda dergimiz ulusal ya da uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde bir sorumluluk yüklenmez. Bu
konuda her türlü sorumluluk yazar(lar) aittir. Etik kurul raporu ve araştırmaya ilişkin resmi
bilgiler bulunmakta ise mutlak surette bu bilgiler çalışma sisteme yüklenirken girilmelidir. Bu
konuda, dergi editörleri, sistem editörleri, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yayın yönetmeni, hakem kurulu ve değerlendirme yapan hiçbir hakem yükümlülük ve sorumluluk altında değildir.
Oluşabilecek her türlü maddi, manevi ve hukuksal bir olumsuzlukta yazar(lar) sorumludur.
DERGİMİZ ADINA OLUŞABİLECEK HER TÜRLÜ MADDİ, MANEVİ VE HUKUKİ BİR
DURUMDA “OLUMSUZLUKTA” DERGİMİZ TEK TARAFLI OLARAK HUKUKİ HAKLARINI ULUSAL VE ULUSLARARASI OLARAK SAKLI TUTAR.
YUKARIDA BELİRTİLEN 27 MADDELİK YAYIN İLKESİ VE BİLGİLERİ SİSTEME
DÂHİL OLAN YAZAR veya YAZARLAR TARAFINDAN KABUL EDİLMİŞ SAYILIR. HİÇ
BİR YAZARIN BU YAYIN İLKELERİNE İTİRAZ ETME HAKKI YOKTUR. DERGİMİZ
YAYIN İLKELERİ ve ÇALIŞMALARIN YAYINLANMASI, DEĞERLENDİRİLMESİ veya
RED EDİLMESİNDE TEK TARAFLI HAKKA SAHİPTİR. BU HAK HİÇ BİR KOŞUL ve
ŞARTA BAĞLI OLMAKSIZIN DEĞİŞTİRİLEMEZ. İLGİLİ İLKELER veya KURALLAR
ÇERÇEVESİ DIŞINDA HAREKET EDEN YAZAR/YAZARLAR HAKKINDA DERGİMİZ
İLGİLİ KANUN VE YÜKÜMLÜKLER ÇERÇEVESİNDE KANUNİ HAKKINI TEK TARAFLI OLARAK KULLANMA HAKKINA SAHİPTİR. SİSTEME DÂHİL OLAN HERKES
BUNLARI PEŞİNEN KABUL ETMİŞTİR.
PUBLICATION PRINCIPLES
1. “International Refereed Journal of Nutrition Research” (DBHAD) is an international refereed journal which publishes academic and scientific articles every four months a year. But the
journal has the right to publish special issues out of these periods under certain circumstances.
2. All types of works on Nutritional Science are included in our journal, scientific and authentic
works which tackle the issues or problems in the fields of Nutritional Sciences, Public Health
Nutrition, Nutrition Education, Dietetics, Food Microbiology and Collective Nutrition Systems,
Epidemiology, Diet Research, Food Requirements, Metabolic Studies, Body Composition, Adiposity, Genetics, Nutrigenetics, Food Safety and Security are published in our journal. Works
are expected to have scientific concerns, to contribute to the field, to cite and refer to important
sources within the disciplines, not to have prejudice, not to include slogan-like sentences, and to
have been written in a developed language. In addition, they also must have one of the qualities
of review, research, and developed version of presented papers, etc. Our journal welcomes all
types of works tackling the issues of. which are prepared in the fields of
3. Refereeing process is not initiated for works which do not follow the writing instructions,
which do not have reference list, preface or abstract.
4. In the case of works with more than one author, the author stated as the responsible one is
regarded as addressee.
5. Sources used in the works must be prepared according to the publication principles.
6. Regulation and installed in the string magazine website article format should be prepared
taking into account the working example
7. In the process of evaluating articles, ultimate attention is shown to the fact that referee and
author are not from the same institution. Names of referees and authors are kept secret and
never revealed. The Referee Board varies in every issue and is reestablished depending on the
topic of the issue.
8. Initially two referees are assigned for each work according to the field. Another third referee
can be assigned if one of the referee’s report states “It cannot be published”, and the second one
states “It can be published after corrected” or “It can be published”, and the report of the third
referee is considered. Author is asked to carry out corrections only three times. If corrections
are not made as required in each time, work is refused by the system.
9. Authors are expected to carry out correction in time and meticulously, and to send the final
version to the journal within 15 days. If it is found out that corrections are not made as expected,
authors are informed about this situation. Works which are not corrected and sent back to the
journal in time are not included in the list of works to be published.
10. Publication language of our journal is Turkish and English.
11. Works which are submitted to the journal for publication are expected not to have been
published somewhere else or not to be in the evaluation process of another publication organ.
12. Papers which have been presented in an academic national or international scientific meeting, congress, conference or symposium can be accepted and included in the referee process
on condition that they have not been published in another journal or publication and they are
appropriate to turn into an article format and content.
13. Translated texts are accepted and referee process is initiated with the approval of editor(s)in-chief and publication board if that text is very rare in Turkish and it is believed that its translation will contribute to the literature. However, the number of translated works in each issue is
limited and authentic works are preferable.
14. Works submitted to the journal must be prepared in MS Word Program with Times New
Roman in 12 pt. in 1.5 space. 3 cm space must be left from top, bottom, right and left margins.
15. The page number of works must not exceed 15. Page numbers must be written at bottom in
the middle. Paragraph indent must not be used.
16. English and Turkish abstracts should not exceed 250 words for English articles, 3-7 key
word(s) below abstract must be in works prepared in Turkish. Title and key words must be
written in the both languages.
17. Turkish abstract not exceeding 100-150 words, under 3-7 keywords abstract (s) should be
included. The summary is written in a foreign language titles and keywords (keywords) must
be present. In Turkish prepared to work extended English summary consisting of 750-1000
words should be placed after this summary and bibliography. Sample article should be taken
into account.
18. Scope, object, method, results and topic of the works must be briefly mentioned in the abstract.
19. Name(s) of author(s) must be in the cover page. Academic title of the author, his/her workplace name, address, cell-phone and work phone numbers, fax number and e-mail address must
be present in the cover page.
20. Final decision on publication of works belongs to editor(s)-in-chief. Opinions of editor(s)in-chief on the work together with referee reports are conveyed to author(s) as soon as possible.
21. Works sent to the journal are not sent back to authors whether they have been published or
not.
22. All responsibility of works belongs to author(s).
23. Publication and copy rights of published works belong to our journal. Publication right of
each work uploaded to the system is automatically transferred to the journal by the author. For
this, there is no need to ask for signing of any copy right agreement with the author. Author(s)
are considered to have acknowledged this when they have uploaded their work to the system.
They do not have any right to object.
24. Author(s) approve that full versions of their works are uploaded to non-commercial electronic data bases to support national and international information exchange.
25. “International Refereed Journal of Design and Architecture” is an electronic journal but is
also published in paper version. Individuals who would like to get printed version of the journal
can obtain it by paying the necessary fee to the relevant printing company. Our journal does not
have to provide printed version of the journal to any author or individual. Annual membership
fee should also be sent to relevant printing company for works sent to our journal. This membership fee is collected for only annual printing and other costs of the journal. You may also be
charged to the authors magazine costs.
26. Evaluation process of works uploaded to the system is two months. Works which are not
evaluated within this period of time and about which information report is not received are sent
to a different referee.
27. Author(s) has to upload “DATE OF REPORT”, “REPORT INFORMATION-REPORT
NUMBER” to “ETHICS BOARD REPORT INFORMATION” part of the publication submission system of the journal in “EXPERIMENTAL, CASE STUDY and INSTITUTIONAL”
works requiring ETHICS BOARD report. Our journal is not held liable within the framework
of national or international legal rules in case of possible unfavourable and deficient situation. In such cases, every responsibility belongs to author(s). If ethics board report and official
information related to the research is available while uploading the work to the system, such
information must be entered into the system. In such case, editors of the journal, system editors,
editorial board, publisher, editorial director, referees board and any referees evaluating works
cannot be held liable and responsible. Author(s) are held responsible in any possible material,
moral and legal unfavourable situation. OUR JOURNAL UNILATERALLY RESERVES ITS
LEGAL RIGHTS NATIONALLY AND INTERNATIONALLY IN CASE OF ANY MATE-
RIAL, MORAL AND LEGAL “UNFAVOURABLE” SITUATION WHICH MAY OCCUR
AGAINST OUR JOURNAL.
IT IS CONSIDERED THAT ABOVEMENTIONED 27 ITEMS OF PUBLICATION PRINCIPLES GUIDELINE ARE ACCEPTED BY AUTHOR or AUTHORS WHO ARE INVOLVED
IN THE SYSTEM. NO AUTHOR HAS THE RIGHT TO OBJECT TO THESE PRINCIPLES.
OUR JOURNAL HAS UNILATERAL RIGHT IN TERMS OF PUBLICATION PRINCIPLES, and PUBLISHING, EVALUATION or REFUSAL OF WORKS. THIS RIGHT CANNOT
BE CHANGED UNDER ANY CIRCUMSTANCES AND CONDITIONS. OUR JOURNAL
HAS THE RIGHT TO USE ITS LEGAL RIGHTS WITHIN THE FRAMEWORK OF RELEVANT LAWS AND LIABILITIES IN CASE OF AUTHOR/AUTHORS WHO DO NOT ACT
IN ACCORDANCE WITH RELEVANT PRINCIPLES and RULES. EVERYBODY WHO IS
INVOLVED IN THE SYSTEM HAS AUTOMATICALLY AGREED ON THESE POINTS IN
ADVANCE.

05 - Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi

Transkript

Benzer belgeler

TÜKETİM İÇGÜDÜSÜ Gad SAAD Felsefe dünyasındaki en ünlü söz

Presentation File

dosyayı indir - Önemli Bilgiler

2012 Yılı Faaliyet Raporu

Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. - TC Başbakanlık Özelleştirme