örovizyon`da antikomünizmin sefaleti

ÖROVİZYON’DA
ANTİKOMÜNİZMİN SEFALETİ
Bir kaç gündür bir dizi konunun yanında Örovizyon da gündemde…
Filistin bayrağının yasaklanması kararı ile değil ama bu kararla mutlak paralellik
içinde olduğunu düşündüğüm başka bir gelişme ile: Jamala isimli bir şarkıcının
Kırım'daki "'tarihsel ve güncel dram'a dikkat çektiği" 1944 isimli şarkıyla
birinciliği kazanmasıyla...
Bu ağlak şarkıyı dinlerken pek duygulanamadım açıkçası. Mesele
yalnızca şarkının dandikliği değildi. Bu yazıda bunun nedenini, daha doğrusu
nedenlerini anlatmaya çalışacağım.
SERTAB'IN GÖBEĞİ: EVERYWAY THAT I CAN
Hatırlayanlar vardır. Yıl 2003 idi ve AKP yeni piyasaya çıkmıştı.
Sertab Erener'in adeta AKP'nin "felsefesini" anlattığı "Everyway that I
can" (Elimden geleni ardıma koymadan) şarkısıyla Örovizyon'u kazanması AKP
için büyük bir halkla ilişkiler hamlesi haline gelmişti.
AKP, bu 'zafer' ile ülkenin orta-sınıflarına "muassır medeniyet"e giden en
kestirme yolun kendinden geçtiğinin, kendisinin de bunun için gerekli tavizleri
vereceğinin, değiştiğinin altını çizmişti. Öte yandan tüccar AKP, Batı'ya da
"şarklıların şarkiyatçılığı"nı pazarlamış, Batılı entelektüelin cumhuriyet ile
birlikte çatırdayan harem fantezisini onlarla aynı dilden konuşan ancak Batı'nın
enstrumanları ve en ucuz ezgileri ile harmanlanmış darbuka nameleri eşliğinde
"raks eden" kadın figürüyle okşamış, piyasa söz konusu olduğunda da oyunu
kuralına göre oynayacağının mesajını vermişti.
Sonuç açıktı:
Ülke bu etkili formülle, nice süperstarların "amaaan petrol" diye inildediği
ancak yine de avucunu yaladığı bu mukaddes yolda nihayet menzile varmıştı.
2003 yılında kazanılan Örovizyon ve 2004 yılında bu yarışmanın
Türkiye'de düzenlenecek olması, ne enteresandır, Türkiye'de AB'ciliğin tavan
yaptığı; Türkiye-AB ilişkilerinin "en sıcak" olduğu dönemle çakıştı. Türkiye'nin
o zamanki popüler deyişle "çevreden gelerek merkeze yerleşmiş Müslüman
demokrat" bir parti tarafından AB'ye taşınıyor olduğu, imzalanan anlaşmalar ve
koparılan yaygara dışında ismi "Avrupa Vizyonu" olan bir yarışmayı kazanmak
ve ona ev sahipliği yapmaktan daha somut nasıl ispat edilebilirdi ki?
Ecnebi dansçılar, Sertab'ın belindeki kuşaktan sarkan şeritlere asıldıkça
yalnızca şarkıcının kuşağını değil, ülkenin makus talihini ve yenilgilerle dolu
Örovizyon tarihini de paramparça ediyorlar, yalnızca Sertab'ın göbeğini değil
ülkenin muassır medeniyete giden yolunu da açıyorlardı. Bu sakil doğu-batı
sentezinin her bir öğesi, yıllarca "koloratur soprano" diye markalaştırılan
Erener'in raks ederken yaptığı her oryantal hamle bu mukaddes yolda ileri bir
adım demekti.
1
Örovizyon'un ne kadar politize olduğu ve araçsallaştığına dair "bizim"
yakın tarihimizden en önemli örnek budur.
JAMALA'NIN VATAN HASRETİ: 1944
İşte Sertab'ın "göbeği" ile Jamala'nın ağlak ve monoton bir şarkıda
cisimleşen "vatan hasreti" yalnızca metalaşma başlığında değil, politik anlam
itibariyle de birleşmektedir.
Jamala'nın söylediği 1944 isimli şarkıyı yarışmaya dahil ederek "politik içerikli
şarkı kabul etmeme" kuralını bozan Örovizyon, bu açıdan bakılınca tercihleri
itibariyle her zaman politiktir.
Dün, Türkiye AKP karanlığına teslim edilirken nasıl devrede Örovizyon (da)
varsa, bugün Ukrayna'nın neonazilerin cirit attığı mafyatik bir NATO karargahı
haline getirilmesinde de yine karşımızda Örovizyon var.
Örovizyon 2016'da şarkı değil; Batı'nın havlattığı tarih öncesi köpeklerin
ulumalarını dinledik.
Tarih öncesi köpeklerin ulumaları yalnız "Ukrayna krizi"nin güncel
sıcaklığı ile değil, tarihsel kökleriyle de oradaydı. Jamala'nın şarkısı, Tatarca
söylediği nakarat bölümleriyle 1944'te Kırım Tatarlarının Sovyet yönetimi
tarafından tehcire tabi tutulması hakkındaydı…
Şimdi bu konuya biraz yakından bakalım:
Kırım, Sovyet tarihyazımında "Büyük Anayurt Savaşı" adı verilen sürecin daha
ilk gününde, 22 Haziran 1941'de, Nazilerin saldırısına uğradı. 16 Temmuz
tarihinde Hitler'in karargahında bir araya gelen Alfred Rosenberg, Wilhelm
Keitler, Hermann Göring, Hans Lammers ve Martin Bormann Kırım'ın Naziler
tarafından işgal edildiğinde Ukrayna'ya mı katılması, yoksa "Büyük
Almanya"nın parçası mı olması gerektiği konusunda bir toplantı yaptılar. Bu
toplantıda Hitler'in tercihini ikinci seçenekten yana kullanması neticesinde
Kırım'ın "Büyük Almanya"nın parçası olarak sayılmasına karar verildi.
Kırım'a saldırı 22 Haziran 1941 tarihinde başlamış olmasına ve Kırım'ın
akıbetine ilişkin Nazi planları hazır olmasına karşın Kızıl Ordu Sivastopol'ü bir
seneden uzun bir süre müdafaa etmiştir. Sivastopol'ü savunurken 156 bin Kızıl
Ordu askeri hayatını kaybetmiştir. Bunun yanı sıra ülkelerini savunan 20 bine
yakın gerilla da Nazi birlikleri tarafından öldürülmüştür. Ekim 1941'den Nisan
1942'ye kadar hayatını kaybeden sivil yurttaşların sayısı 91678'dir. Başka bir
şekilde söyleyecek olursak, bu altı aylık süre zarfında sivil halkın %10'luk kısmı
Naziler tarafından katledilmiştir.
Kırım Tatarları burada devreye girmektedir.
Kırım, binlerce kişinin canıyla bir sene boyunca savunulurken, Sivastopol
henüz düşmeden, "Tatar Komitesi" isimli Nazi işbirlikçisi örgütün lideri Cemil
Abduraşidov (bu komite işgal esnasında bir dönem merkezini Berlin'e
taşımıştır), Tatarlar arasındaki yaygın tabirle "Adolf Efendi"ye bağlılığını
bildirmiş ve Kırım'da o dönemde yaşayan 100 bin kişi adına şu açıklamayı
yapmıştır:
2
Alman halkının en büyük evladı Führer Adolf Hitler'in liderliği altında
savaşma şansını elde etmekten dolayı büyük bir onur duyuyoruz. İsimlerimiz,
ezilen halkların özgürlüğünü savunan bu isimlerle birlikte anılarak
onurlanacaktır.
Bu açıklamanın savaş öncesinde Kırımca'nın Rusça ile birlikte resmi dil
olarak tanındığı, özerk statüye sahip, Tatar eğitim ve kültür kurumlarının
olduğu, Simferol'de bulunan Tavrida Üniversitesi'nde Tatar dili, edebiyatı ve
tarihi üzerine uzmanlaşan bir bölümün bulununduğu Özerk Kırım Sovyet
Sosyalist Cumhuriyeti'nde yapıldığını hatırlatmak gerekir.
En azılı Sovyet karşıtı tarihçilerden olan J. Otto Pohl dahi Kırım'ın
işgalinde Nazilerin Tatarlardan kurulu paramiliter Selbstschutz birliklerine
dayandığını itiraf etmektedir. Bu birliklerin pek dile getirilmeyen başka bir
özelliği ise çoğunun Kızıl Ordu saflarından kaçarak Nazilerin yanında saf tutan
20 bin Tatardan kurulmuş olmasıdır. Partizanların safında savaşan Tatarların
sayısı ise sadece 630'dur.
Nazi saha komutanı Erich von Manstein Nazi saflarında savaşan
Tatarlarla ilgili şöyle demektedir:
Kırım'daki Tatar nüfusunun büyük bölümü bize son derece dostça
yaklaştı. Hatta Tatarlardan oluşan silahlı özsavunma müfrezeleri dahi kurmayı
başardık. Bunların görevleri, Yayla Dağları'nda saklanan Partizanların
saldırılarına karşı köylerini müdafa etmekti.
Nazi komutanının köylerini muhafaza etmek şeklinde tanımlayarak
estetize ettiği mesele işgalin işbirlikçiliğini ve koruculuğunu yapmaktır. Nisan
1944'te Kızıl Ordu yeniden Kırım'a girdiğinde Tatarların "özsavunma"
birliklerinden şunları ele geçirmiştir: 39 havan topu, 981 makinalı tüfek, 7238
tüfek, 3687 havan topu mermisi, 10296 el bombası ve 280 binden fazla kurşun.
1944'te Kırım'ın Nazi işgalinden kurtarıldığı zaman kadar yerel Tatar
birlikleri Nazilerin işlediği pek çok insanlık suçuna ortak olmuşlardır. Kırımdaki
işgalin faturası şöyledir:
İşgal sırasında,
90 binden fazla Sovyet yurttaşı hayatını kaybetmiştir.
85 bin sivil Almanya'da "çalışma kamplarına" gönderilmiştir.
Bunlardan yalnızca %2'si kurtulabilmiştir.
140 bin Sovyet yurttaşı gözaltı kamplarına gönderilmiştir. Bunlardan
40 bini doğrudan öldürülmüş, 100 bini Almanya'ya çalışma kamplarına
yollanmıştır. (Çalışma kamplarına yollananlar arasında tek bir Tatar yoktur.
Buna karşın, işgal esnasında 5 bin kişi gönüllü olarak Almanya'ya göç etmiştir.
Ayrıca işgal esnasında Tatarlardan daha düşük vergi alınmıştır.)
3
"Kızıl" isimli ölüm kampından geriye kalanlar
Bu son kategoride sayılabilecek "Kızıl" isimli öncesinde kolektif çiftlik
olan kampta toplananlara SS mensubu Kırım Tatarları tarafından yapılanların
özellikle "yaratıcı" olduğu belirtilmektedir. Kampta, kadın ve çocukları foseptik
çukurlarında boğmak, dikenli telle bağlanan insanları benzine bulayıp diri diri
yakma gibi yöntemler kullanılmıştır. Buradaki kıyımın boyutları şöyle bir
mukayese ile daha iyi anlaşılır Buchenwald Toplama Kampı'nda 7 yılda 56 bin
kişi öldürülmüştür. "Kızıl"da iki senelik işgal esnasında ölü sayısı 15 bindir.
Canköy bölgesinde gaz odası kurularak 200 çingenenin öldürülmesinde
infazı gerçekleştirenler Tatarlardır. Sudak'ta esir düşen Kızıl Ordu mensuplarını
infaz edenler de Tatar infaz mangasıdır. NKVD'nin tutukladığı Osman Setarov
37, Osman Abdulreşidov 38 Kızıl Ordu askerinin infazını gerçekleştirmiştir. 27
Ocak 1944'te 3000'den fazla kişiden oluşan oluşan ve Nazi Albayı Sikondrof
komutasındaki Volga-Tatar (Wolgatatarische) Alayı Kızıl Ordu birliklerine
saldırı düzenlemiştir. Bunun dışında Schutzmannschaft Taburu, WaffenGebirgsjäger Alayı ve düzenli SS kuvvetleri içinde bulunan ve 3500'den fazla
Tatardan mürekkep Waffen-Gebirgs Tugayı'nın varlığı bilinmektedir. Ayrıca
Naziler tarafından Kudüs Müftüsü Emin el-Hüseyni'nin desteğiyle oluşturulan
Osttürkischer Waffen Alayı'nda da Tatarlar yer almıştır.
4
Tatar birlikleri Nazi komutanı tarafından teftiş ediliyor
5
Tatar birlikleri Nazileri selamlıyor
1942'de Tatar birliklerinin Kırım'daki dağılımı. Birlikler siyah bayrak ile
gösterilmiş.
Osttürkischer Waffen SS Alayı
6
Ancak Tatarların esas misyonu paramiliter güçler olarak sivil halkı hedef
almaktır. Kırım'ın işgali esnasında 116 ölüm kampı kurulmuştur. Bunların
personeli Tatarlardır. Tatar birlikleri Mirnoe'deki 15 bin kişinin yakılmasının
sorumlusudur. Tanıklar, Tatarların Ruslara ve Ermenilere Nazilerden daha sert
yaklaştığını belirtmektedir.
Beria, 1944'te Stalin - Molotov ve Malenkov'a yazdığı bir raporda yerel
halkın tanıklıklarına dayanarak Tatarların işgalci Alman ve Romen kuvvetlerden
daha zalim olduklarını belirtmiştir.
Velhasıl uzatmanın alemi yok. Bütün bunlar neticesinde 11 Mayıs 1944
tarihinde Devlet Savunma Komitesi Başkanı Stalin imzalı meşhur 5859
numaralı kararname yayımlanmıştır.
Bu kararname uyarınca, Tatarların aktif şekilde işgali desteklemelerinden
ve aslında bölgede yaşayan ve çoğunluğu oluşturan diğer halkla birlikte yaşama
şansları kalmadığından Tatarlar Özbek SSC'ye sürülmüştür. Bu esnada herkese
kişi başı 500 kg taşınabilir mal alma hakkı verilmiştir. Gayrımenkul, hayvanat
gibi unsurlar ise ilgili Halk Komiserlikleri tarafından müsadere edilmiştir.
Nüfusun transferinin sorumluluğu Demiryolları Halk Komiserliği'ne verilmiştir.
Her trende sağlık personeli ve ekipmanı bulunacak, tüm trenlere günlük olarak
sıcak yemek ve içme suyu sağlanacaktı. Tehcir edilen nüfus yaklaşık 150 bin
kişidir. Tehcir edilen kişilerin kolhoz, sovhoz ve özel çiftlikler ve sanayi
bölgelerine yerleştirilmesine karar verilmiştir. Yeni evlerin inşaatı için
malzemeler yine devlet tarafından sağlanacak ve Ziraat Bankası tarafından aile
başına yedi yıl vadeli 5000 ruble kredi verilecektir. Tehcir edilen halkın henüz
üretime başlayamamış olacağı göz önüne alınarak Haziran, Temmuz ve Ağustos
aylarında kendilerine ücretsiz dağıtılmak üzere Özbek SSC yönetimine temel
yiyecek maddeleri verilecektir. Kararnamenin özeti budur.
Savaş koşullarında özellikle kısa vadeli planlamaların tam manasıyla
hayata geçtiği söylenemez. Ancak yine de transfer sonrasında ailelere önemli
yardımlar yapıldığı belgelerle sabittir. Transfer esnasındaki ölüm oranı ise
tartışmalara konudur. NKVD'nin yolcu listelerine dayanan verilerine göre
transfer esnasındaki ölüm oranı %0,09 iken ABD Merkezli propaganda kanalı
Radio Liberty'nin ölüm oranı tahmini %5'tir. Mevcut akademik yazında kaynağı
belli olmayan bu %5'lik tahmin makbul görüldüğünü söylemeye gerek olmasa
gerek. (Örovizyon öncesi ve sonrasında medyada toplam 150 bin kişinin transfer
edildiği bu süreçte ölü sayısının 500 bin olduğu yazıldı.)
Bu karar, daha sonra Sovyet Dışişleri Bakanı Molotov'un da belirttiği gibi,
hiç de kolay bir karar olmamıştır. Meseleyi hayat memat meselesi olarak gören
Sovyet yönetimi, savaşın devam ettiği koşullarda mesele hakkında detaylı
araştırma yapmadan temel verilerden hareketle hızlı ve toptancı bir karar vermek
durumunda kalmıştır. Molotov, bu değerlendirmesine şunu eklemektedir: "Söz
konusu koşullar altında doğru olanı yaptık."
Örovizyona dönersek, Jamala'nın ağıtı işte bu tarihi ters yüz etme
girişimidir. Şarkı, Kırım'da Nazilerin işgalini, Tatarların büyük bir çoğunlukla
bu işgali desteklemesini, Tatar olmayanlara dönük yapılan insanlık suçlarında
7
aktif olarak yer almalarını görünmez kılmak, Kırım'ı Nazi işgalinden korumak
ve ardından kurtarmak için canlarını vermiş yüzbinlerce Kızıl Ordu mensubunu
ve onların komutanı Stalin'i gözü dönmüş caniler olarak resmederek kriminalize
etmektetir.
Ancak Jamala'nın ağıtının sadece geçmişle ilgili olduğunu düşünmek hata
olur. Jamala'nın "vatan hasreti" bugünle yakından ilişkilidir. Zira iki yıl önce
Kırım halkı bir referandum düzenleyerek Ukrayna'dan ayrılarak Rusya'ya
katılma kararı aldı. Bu kararı destekleyenlerin oranı %95'ti.
Ukrayna'dan ayrılmak, "Rus kanı içeceğiz" diye yemin eden, sendika
binalarını ateşe vererek içindeki insanları canlı canlı yakan, komünist ve Yahudi
avına çıkarak önlerine çıkan kadınlara tecavüz eden Ukraynalı neonazilerinden
ayrılmak anlamına geliyordu. İşte Jamala'nın şarkısındaki özlem, neonazilerin
Kırım halkının kanına duyduları özlemdir.
Ukrayna'da neonazilerin ABD ve AB tarafından beslendiği, NATO
tarafından desteklendiği (ve bu emperyalist merkezleri desteklediği) şarkının
ardına gizlenmektedir. Ukrayna'yı tamamen mafyatik bir devlet haline getiren ve
kendisine yaptırdığı sarayla meşhur devlet başkanı işbirlikçi Poroşenko'yu
gizlemektedir.
Jamala'nın şarkısı, "Kırım Tatar Milli Meclisi" adındaki örgütlenmenin
Ukrayna'da yasal olan Hizbuttahrir ve Tebliğ Cemaati gibi İslamcı terör
örgütleriyle ilişkide olduğunu gizlemektedir. Dahası, "Meclis"in neonazi
Svoboda ile, ABD ile yakın ilişkisini, neonazilerin tıpkı işgal günlerindeki gibi
"Müslüman alayları" kurmaya başladığını perdelemektedir.
"Kırım Tatar Milli Meclisi" adındaki örgütlenmenin lideri Refat Çubarov...
Simferopol'de selam verirken. Yanındakilerin selamına dikkat.
8
Senatör McCain'in hemen arkasında Refat Çubarov... McCain'in sağındaki ise neonazi
Svoboda'nın lideri Oleh Tyahnybok
ERİKA'NIN GÖZ YAŞI
Şarkılar ise bazen böyledir. Örneğin, Erika isimli bir Nazi marşı vardır.
Erika, şarkıda hem funda çiçeği anlamına gelmekte hem de kişi ismi olarak
kullanılmaktadır. Marş, funda çiçekleriyle dolan ovaları, vızıldaşan arıları ve
gönlünü kaptırdığı SS askeri cepheye gitmiş gözü yaşlı Erika'nın dramını anlatır.
Sınıflı toplumların tarihi, "büyük insanlık", "basit insanlar" açısından
bakıldığında bir trajedidir. Pek çok bölümü, pek çok veçhesi olan çok boyutlu
bir trajedi.
Ancak, insanlık, bu şarkıdaki Erika'nın dramına değil de Nazım'ın
şiirleştirdiği "Partizan Tanya"ya üzüldüğü ve onun izinden yürüdüğü sürece
insanlıktır.
Ve boynuna yağlı urgan geçirilmişken bile faşistlere "teslim olun" diye
bağıran Tanya, bu trajediye son noktayı koyacaktır. Sertab, Jamala ya da Erika
değil...
Partizan Tanya
9
KAYNAKÇA
“Decree No. 5859ss”. Seventeen Moments in Soviet History, 31 Ağustos 2015.
http://soviethistory.msu.edu/1943-2/deportation-of-minorities/deportatio....
Drobyazko, Sergey, ve Andrey Karaşçuk. Вторая мировая война 1939-1945.
Восточные легионы и казачьи части в вермахте. Moskova: AST, 2000.
“Erika (song)”. Wikipedia, the Free Encyclopedia, 04 Eylül 2015.
https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Erika_(song)&oldid=679382977.
“Eurovision το 2017 στο Κίεβο, όπως λέμε Ολυμπιακοί το 1936 στο Βερολίνο”;
Αγκάρρα, 16 Mayıs 2016. http://agkarra.com/6516-2/.
Ghikas, Anastasis. Οι Έλληνες στη διαδικασία οικοδόμησης του σοσιαλισμού
στην ΕΣΣΔ,. Atina: Sygchroni Epochi, 2007.
“Historians have established more than 600 names of those killed in the
concentration camp in Crimea | News from World”. Erişim 16 Mayıs 2016.
http://skrynia.com/obshhestvo/historians-have-established-more-than-600-....
Marshall, Jonathan. “Nazi Roots of Ukraine’s Conflict – Consortiumnews”.
Erişim 17 Mayıs 2016. https://consortiumnews.com/2016/01/28/nazi-roots-ofukraines-conflict/.
Mikics, David. “The Nazi Romance With Islam Has Some Lessons for the
United
States”.
Tablet
Magazine.
Erişim
16
Mayıs
2016.
http://www.tabletmag.com/jewish-arts-and-culture/books/187128/nazi-roman....
“Osttürkischer Waffen-Verband der SS”. Erişim 17 Mayıs 2016.
http://www.axishistory.com/axis-nations/122-germany-waffen-ss/germany-wa....
Pohl, J. Otto. Ethnic cleansing in the USSR, 1937-1949. Contributions to the
study of world history, no. 65. Westport, Conn: Greenwood Press, 1999.
“Svoboda Party wants to legalize Majlis”. QHA. Erişim 16 Mayıs 2016.
http://qha.com.ua/en/politics/svoboda-party-wants-to-legalize-majlis/126....
“Tell Eurovision in 1944 Stalin deported Crimean Tatars to protect them from
punishment for Nazi war crimes, by Scott | The Vineyard of the Saker”. Erişim
16 Mayıs 2016. http://thesaker.is/tell-eurovision-in-1944-stalin-deportedcrimean-tatar....
Tuğul, Seyit. SSCB’de sürgün edilen halklar. İstanbul: Chiviyazıları, 2003.
“Ukraine launches Islamization by creating Muslim Battalion”. PravdaReport.
http://www.pravdareport.com/world/ussr/ukraine/03-08-2015/131569-ukraine....
“Waffen-Gebirgs-Brigade der SS (tatarische Nr. 1)”. Erişim 16 Mayıs 2016.
http://www.axishistory.com/axis-nations/120-germany-waffen-ss/germany-wa....
“Waffen-Gebirgsjäger-Regiment der SS (tatarische)”. Erişim 16 Mayıs 2016.
http://www.axishistory.com/axis-nations/121-germany-waffen-ss/germany-wa....
“Ο Στάλιν, οι Τατάροι της Κριμαίας και η Eurovision”. Erodotos Weblog, 15
Mayıs 2016. https://erodotos.wordpress.com/2016/05/15/.
“Концлагерь ‘Красный’ – крымский Бухенвальд – ‘Новый Крым’ общественно-политическая
газета”.
Erişim
16
Mayıs
2016.
http://www.newc.info/articles/4668/.
10
Not: Bu yazı; Galip Munzam tarafından yazılmıştır; 17 Mayıs 2016 tarihinde
sol.org.tr sitesinden yayımlanmış ve aynı yerden alınmıştır. Güncel önemi
bakımından, tarafımdan aslına bağlı kalınarak kamuoyuna sunulmaktadır.
Hüseyin Can
18 Mayıs 2016
11