kendđyürür bđçerdöverlerde güvenlđk bölüm 4

KENDĐYÜRÜR
BĐÇERDÖVERLERDE GÜVENLĐK
BÖLÜM 4
Bu eğitim modülü Avrupa Birliği Hayat Boyu Öğrenme Programı Leonardo da Vinci
Yenilik Transferi Projeleri kapsamında desteklenen, Kırsal Alanda Çalışanlar için
Daha Güvenli Tarım - Safer Agriculture For Employees in Rural - SAFER projesi
için üretilmiştir.
Koordinatör:
Ondokuz Mayıs Üniversitesi-OMÜ
Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü
Türkiye
Ortaklar:
Federacion Agroalimentaria de Comisiones Obreras-CCOO
Đspanya
Asesoria Declerq SL Estudios Europeos
Đspanya
Ente Nazionale per la Meccanizzazione Agricola-ENAMA
Đtalya
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Uluslararası Tarımsal Eğitim Merkezi Müdürlüğü-UTEM
Türkiye
Ankara Üniversitesi -AÜ
Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü
Türkiye
Türk Tarım Alet ve Makineleri Đmalatçıları Birliği-TARMAKBĐR
Türkiye
Türkiye Ziraat Odaları Birliği-TZOB
Türkiye
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü-TÜGEM
Türkiye
2
Bu çalışmada; yerleştirme, çalıştırma, ayarlama, bakım, temizleme, onarım, taşıma
işlerini yapan tarım makinesi kullanıcıları ve bu işlerin yapılması sırasında etkilenen
diğer şahısların iş güvenliği ile ilgili karşılaşabilecekleri durumlarda yapılması
gerekenler ile makinelerin güvenli imalatı ve kullanıcılara iletilmesi açısından
uyulması gereken kurallar açıklanmaya çalışılmıştır.
Tarım makinelerinde iş güvenliği ve kazalarla ilgili istenmeyen durumları sergileyen
görsel bilgilerden hem olumsuz örneklerin edinilmesi ve içselleştirilmesindeki rolü
hem de marka imajını zedelememek adına özellikle kaçınılmıştır.
Bu eğitim modülündeki bilgiler ve bunlar esas alınarak üretilen bilgi kartları, video ve
animasyonlara,
http://safer-omu.net/
adresinden ulaşılabilir.
Bu projeye ait eğitim modül ve materyallerinin tamamı ya da bir kısmı proje yasal
sahibi Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nin yazılı izni alınmadan çoğaltılamaz, başka
internet sitelerinde yayınlanamaz
Proje materyallerini edinmek için;
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Tarım Makineleri Bölümü
55139 Kurupelit-Samsun
adresi ile temasa geçilebilir.
3
ĐÇĐNDEKĐLER
1. Biçerdöverin Tamir, Bakım ve Temizliğinde Đş Güvenliği
1.1 Genel Kurallar
2.2 Hidrolik Basınç Altındaki Sistemlerde Bakım Güvenliği
3.3 Kaynak Đşlemi Güvenliği
4.4 Yakıt Güvenliği
5.5 Yağ Güvenliği
6.6 Akümülatörler, Farlar
7.7 Soğutma Sistemi
8.8 Tekerleklerin Bakımı
9.9 Biçerdöverlerin Temizlenmesinde Đş Sağlığı ve Güvenliği
1.10 Bakım Çalışmalarında Çevre Koruma
2. Biçerdöver
Kullanımında
Değerlendirilmesi
Tehlike
Kaynakları
1.1 Mekanik Tehlikeler
2.2 Diğer Tehlikeler
3.3 Tehlikenin Oluşabileceği Aşamalar
3. Güvenli Biçerdöver Đmalatı Đçin Yasal Gereklilikler
4. Kaynaklar
4
ve
Risklerin
1. BĐÇERDÖVERĐN TAMĐR BAKIM VE TEMĐZLĐĞĐNDE ĐŞ GÜVENLĐĞĐ
1.1. Hidrolik
Güvenliği
Basınç
Altındaki
Sistemlerde
Bakım
Onarım ve bakım çalışmalarına başlamadan önce motoru durdurun park frenini çekin
ve kontak anahtarını alın
Bakım sırasında doğrudan biçerdöverle değil ikincil de tehlikelere dikkat edin. Etrafta
yağ birikintileri gres bulaşıkları, yakıt sızıntıları vb. durumlara göz önüne alın ve
derhal giderin/temizleyin.
Güvenli olmayan bir destek-lift-takoz bakım çalışmaları sırasında ciddi ezilme
problemleri yaratabilir daima güvenli destekleyin. Tek bir destekle hiçbir zaman
yetinmeyin işin güvenli yapılmasını garanti altına alacak ilave metal sehpalar kullanın.
Yağlama, bakım, onarım ya da ayar çalışmaları yalnızca biçerdöver dururken
yapılmalıdır. Bakım işlemleri sırasında hidrolikli sistemlerin basıncını azaltmak için
tüm hareket sistemlerinin ve kumandaları etkisiz konuma(nötr-boş) alın. Askıdaki
veya hidrolikle hareketlendirilmiş tüm sistemleri ya yere indirin ya da kapalı konuma
getirin. Bakım çalışmaları sırasında zararlı egzoz gazlarının birikecek olmasından
dolayı motoru asla kapalı ortamlarda çalıştırmayınız veya zararlı gazları dışarı atacak
düzenek kurunuz.
Biçerdöverde yapılacak yağlama veya ayarlama öncesinde tüm hareketli organları
boşa alın ve motoru stop edin. Sürücü platformunu asla biçerdöver çalışır vaziyette
iken terk etmeyin.
Biçerdöveri temizlemeye kalkışmadan önce tabla ve harmanlama düzenleri
kavramalarının boşa alınmış olduğundan emin olun.
Tüm muhafazaların yerinde olmasını sağlayın. Biçerdöverle çalıştıktan sonra da
muhafazaların yerli yerinde ve cıvatalarının sıkılmış olduğundan emin olun.
5
Daima hareketli parçalardan
uzak durun.
Daima kayış ve zincirleri
doğru şekilde ayarlı ve
hizalanmış olarak tutun.
Biçerdöveri gerek tarlada çalışırken gerekse tamir bakım uygulamaları sırasında düz
olmayan zeminlerde durdurmak ve bir takım işleri yapmak için eğim yönünde en
alçak taraftaki muharrik/hareket veren tekerleğe(ön teker) takoz koyunuz.
Biçerdöverlerin bakımı sırasında ağır parçaları sökerken veya sökülmüş ağır
parçaları yerine takarken güvenli bir kaldırma düzeneğinin kullanılmalı veya bu iş için
ikinci bir kişiden yardım alınmalıdır. Aksi takdirde ağırlığa bağlı kazalar veya bel
problemleri ortaya çıkabilir.
Çok büyük bir araç olduğu için geriyi görüş
sınırlıdır. Bu nedenle bakım çalışmaları
sırasında
da
geri
gidiş
ve
dönüş
manevralarından önce makine civarında hiç
kimsenin bulunmadığından emin olunmalıdır.
Motor çalıştırılmadan önce 3 kez korna
çalınmalıdır.
1.2. Hidrolik Basınç Altındaki Sistemlerde Bakım Güvenliği
Klasik eski bir biçerdöverde bile hidrolikle ilgili onlarca parça vardır. Hidrolik silindirler,
hortumlar, ventiller, musluklar, basınç sınırlayıcıları, pompalar, filtreler bunlardan
sadece bir kaçıdır.
Hidrolik akışkan tehlikelidir. Hidrolik sistemde veya dizel yakıt sisteminde sıvı yüksek
basınç altındadır ve herhangi bir kaçak tehlikeli sonuçlara yol açabilir Sıvı kaçaklar
6
gözle görülmeyebilir ancak deriye nüfuz etmek için
yeterli basınca sahiptirler. Hidrolik sıvı ekipmanı
ayarlarken veya çıkarırken kaçabilir. Motor veya
hidrolik pompa durdurulduğunda sistemdeki
hidrolik basınç altında kapana kısılmış bir vahşi
hayvan gibidir. Hapsolmuş bu hidrolik sıvının
basıncı 2000 psi den fazla olabilir. 1 bar = 14.2 psi
olduğuna göre söz konusu basıncın 140 bardan
daha fazla bir basınç olduğu
görülür. Bu
traktörünüzün
tekerine
vurduğunuz
hava
basıncının 70-80 katından daha fazla bir basınçtır. Bu basınç deriyi delebilir ve eğer
deriye nüfuz ederse acil tıbbi müdahale ile çıkartılmayı gerektirir. Doğru bir şekilde
tedavi edilmezse, kangren oluşabilir. Deriye nüfuz etme yaralanmaları ilk başta ciddi
görünmeyebilir ancak tıbbi olarak çaresine bakılmazsa genellikle enjeksiyonun
olduğu vücut kısmının kaybıyla sonuçlanır.
Hidrolik sistemlere basınç uygulamadan önce tüm
bağlantıları sıkın. El ve vücudunuzu kaçakların
olabileceği,
sıvının
yüksek
basınç
altında
püskürtülebileceği
deliklerden/bağlantılardan
uzak
tutun. Kaçakların araştırılmasında bir parça kart veya
kâğıt kullanın. Hidrolik hatların bağlantılarını çözmeden
önce basıncı düşürün.
Hidrolik hatları karıştırmayın. Eğer hatlar doğru
eşleştirilmezse ekipman beklendiği gibi kalkmaz veya
inmez. Bir kazayı önlemek için hatları renkli bantlarla
kodlayın(orijinal olarak kodlanmamışsa).
Tabla altında çalışırken hidrolik sisteme
güvenmeyin. Tablayı varsa tabla kilidi
ile(yine varsa mekanik ilave kilidi ile
kilitleyin)
kilitleyin
yoksa
metal
sehpalarla
emniyetli
şekilde
destekleyin. Pek çok biçerdöverde
tablanın kaza sonucu inmesini önlemek
üzere
silindire
doğru
indirilmesi
gereken ayrıca bir güvenlik kilidi
bulunur. Tabla altında çalışırken bu
emniyet kilidi kullanılmalıdır. Ayrıca
bazı
yeni
biçerdöverlerde
tabla
kaldırma silindiri sağ tarafında da
ekstra güvenlik sağlayan bir kilit de
bulunabilir.
Tabla
emniyet
kilidi
biçerdöverle trafikte seyir halinde iken
kullanılmamalıdır.
Çünkü
hidrolik
silindiri zarar görebilir.
Tabla emniyet kilidi ve uyarısı
7
Hidrolik hortumların özellikleri basınç altında, termal ve UV ışınları altında yıllar
içerisinde değişim gösterir. Çoğu hortumlarda hortumun yaşını belirleyen bilgi metal
kelepçe burcu üzerinde yer alır.
Belirli kanunlar ve uygulamalar hidrolik hortumların 6 yıl kullanıldıktan sonra
değiştirilmesini gerektirmektedir.
EN 982 hidrolik hortumların tamir bakımda söküldükten sonra tekrar kullanılmasını
yasaklamaktadır.
Tamir bakım uygulamaları sırasında hidrolik
sistemlerdeki sızıntıları bir karton yardımıyla
eldiven giymiş durumda kontrol ediniz. Hidrolik
sıvının deriye enjekte olması ile sonuçlanan
kazalarda bu sıvı birkaç saat içinde cerrahi
müdahale ile çıkarılmalı aksi takdirde kangren
tehlikesi vardır.
Hidrolik sistemin bakımı emniyet açısından
özel bir öneme sahiptir. Bu nedenle el
kitabında belirtilen özel talimatlara aynen uyun.
Hidrolik sistemdeki hapsedilmiş yağ ile diğer bir tehlike
de ısıdır. Güneşten gelen ısı hidrolik yağı genleştirir ve
basıncını artırır. Bu basınç altında hareketsiz olan
makine bu nedenle hareket edebilir ve sızdırmazlık
contaları patlayabilir.
Bazı hidrolik sistemler enerji depolayan hidrolik akümülatörlere(biriktiricilere) sahiptir.
Bunlar, anlık darbeleri (şokları) absorbe eder ve sistemde basıncın düzenliliğini
sağlar.
8
Akümülatörler gazlı veya yaylı olabilir. Pnömatik (gazlı) akümülatörler yağa karşı
basınç sağlamak için genellikle azot soygazını (soygaz patlama özelliği olmayan
gazdır) kullanırlar. Hava veya oksijen eğer yüksek basınç altında yağla karışırsa
patlar. Akümülatörlerdeki gaz, yağdan esnek bir diyaframla ayrılır.
Bir pnömatik akümülatör yalnızca yağ ile doldurulduğunda adeta potansiyel bir
bombadır. Bu nedenle uygun gaz ile (genellikle azot) doldurulduğundan emin olun.
Hidrolik akümülatörlerin bakımında imalatçının önerilerine uyun.
Atölyelerde hidrolik sistemle ilgili olarak meydana gelen kazalarda bir kısmı da
hidrolik liftlerle ilgilidir. Bu tür kazaları engellemek için hidrolik liftlerle kaldırma
yapıldığında yükü mutlaka sert bloklarla desteklemeli ve kaldırma yapılmadığı
durumlarda mümkünse liftin kolu çıkarılmalıdır. Çünkü dikkatsizlik sonucu bu kola
çarpıldığında, bazı liftlerde yağ boşalmakta ve istenmeyen kazalara yol açılmaktadır.
1.3. Kaynak Đşlemi Güvenliği
Biçerdöver parçalarına kaynak yapmadan önce boyalarını kazıyınız. Bu şekilde
davranarak;
Zehirli duman oluşmasını önlersiniz.
Kaynak veya lehim çalışmalarında boyanın ısınması durumunda tehlikeli alev
oluşumunu önlersiniz.
Kaynak yapmak amacıyla parçayı ısıtmadan evvel boyayı kazıyınız.
Kaynak yapılacak alanda klorinli çözücüler kullanmayız.
Kaynak yapılan yerleri iyi havalandırınız.
Basınç altında sıvı taşıyan boruların yanında
kaynak yapmayınız. Aksi taktirde bunlar
ısındığında alev alabilecek tehlikeli gaz
karışımı oluşabilir. Basınçlı sıvı taşıyan
borular
yakınındaki
parçalara
kaynak
yaparken ısının bu kısımlara gelmesini
önleyecek her türlü önlemi alınız. Çünkü bu
kısımlarda kaynak yaparken yanlışlıkla arka
plandaki basınçlı boru da ısınabilir ve
patlayabilir.
9
1.4. Yakıt Güvenliği
Yakıt güvenliği biçerdöverlerle çalışmada
ayrı bir öneme sahiptir. Öncelikle
bilinmesi gereken yakıtların asla birbirine
karıştırılmaması
gerektiğidir.
Motorin/mazot içerisine benzin, alkol vb.
karışımları kesinlikle eklemeyiniz. Bu
durumlar ciddi patlama ve tehlikeler
yaratabilir. Bu gibi karışımlar yakıt
deposu kapalıyken saf benzinden daha
patlayıcı olabilir. Asla bu karışımları
kullanmayınız.
Yakıt ikmalini motor soğukken yapınız. Motor çalışıyorken yakıt deposu kapağını
açmayınız. Depo kapağının sıkılı olmasına dikkat ediniz.
Yakıt ikmali sırasında sigara içmeyiniz, Alevle depoya yaklaşmayınız. Yakıtın
genleşmesi için yer bırakmak için depoyu tam doldurmayınız, etrafa yakıt
dökülmüşse hemen temizleyiniz.
Orijinal yakıt depo kapağı kaybolursa yine orijinal kapak temin edip takınız.
Mümkün olursa biçerdöverin yakıt ikmalimi daima tarla
dışında yapın. Yakıt ikmali öncesinde motoru
durdurun, soğumasını bekleyin ve bu bölgede asla
sigara içmeyin. Motora yakıtı kapalı yerlerde
doldurmayın.
Biçerdöveri hiçbir zaman bir tarafı yakılmış anız
tarlaların yakınında kullanmayınız.
Biçerdöver yakıt sisteminde yer alan
enjeksiyon sisteminde bulunan mazot
basınçlı olup, deriye nüfuz edebilir. Bu
nedenle buralarda herhangi bir bakım ve
tamirat sadece yetkili kişiler tarafından
yapılmalıdır. Aksi takdirde yüksek basınç
ciddi yaralanmalara neden olabilir. Vücuda
herhangi bir yakıt nüfuzu halinde derhal
doktora başvurunuz.
10
1.5. Yağ Güvenliği
Sıcak motor yağına temas etmekten kaçınınız. Eğer motor
çok sıcaksa motorda yapacağınız sökme takmalar için
motorun normal bir sıcaklığa soğumasını bekleyiniz.
Sıcak yağ filtresine çıplak elinizle dokunmayınız.
Kullanılmış motor yağıyla sürekli ve uzun süreli temas cilt
kanserine neden olabilir. Cildinizi elinize lastik eldivenler
takarak koruyunuz. Eğer yağ cildinize temas ederse elinizi
sabun ve su ile yıkayınız.
1.6. Akümülatörler, Farlar
Akümülatörle çalışırken kıvılcım veya alevden sakının.
Aküden çıkan hidrojen gazı patlayabilir.
Patlayabilecek olmasından dolayı donmuş aküleri şarj
etmeyiniz. Bu durumdaki aküleri şarj etmeden önce
yaklaşık 16santigrad derecelik bir sıcaklığa kadar
ısıtınız.
Akünün şarjını asla kutup başları arasına metal bir cisim koyarak kontrol etmeyiniz.
Bir voltmetre ya da hidrometre kullanınız.
Akümülatörün elektrolitinde bulunan sülfirik asitin zehirli olduğunu unutmayınız. Asitin
kıyafetinize değmesi durumunda bunları yakacağını, deleceğiniz biliniz.
Soğuk havada, akülere çalıştırmadan hemen önce saf su
ekleyiniz. Bu şekilde yaparak su elektrolitin şarj akımı
tarafından karıştırılarak akünün donması önlenmiş olur. Bu
amaçla biçerdöveri saf su ekledikten sonra en az 30 dakika
çalıştırın.
Akümülatörle ilgili kazaları önlemek için;
Aküleri iyice havalandırılmış yerlerde şarj edin.
11
Lastik eldiven giyin, koruyucu gözlük takın.
Aküye elektrolit eklerken oluşan buharları solumayın.
Elektrolitin dökülmemesine ya da damlamamasına
dikkat edin.
Yardımcı bir akü ile motoru çalıştırırken akım
kaçakları ve kısa devrelere karşı dikkatli olun. Takviye
akünün biçerdöver aküsüne paralel bağlanmasını
sağlayın. Yani (+) kutbu artıya (–) kutbu eksiye
bağlayın.
Normal koşullar altında aküye su eklemeyin.
Biçerdöver üzerinde elektrik ark kaynağı yapılacaksa akü ayırma anahtarını
kullanarak akü bağlantısını kesin.
Akü kutup başlarını sökerken daima önce eksi kutbu sökünüz.
Motor üzerinde bakım yaparken akü şasi kablosunu daima sökün.
Tüm dikkatinize rağmen aküden üzerinize asit dökülürse;
Derinizi bol su ile yıkayın.
Karbonat ya da kireç ile asidi nötralize edin.
Gözlerinizi yaklaşık 15-30 dakika kadar temiz su ile yıkayın.
Derhal doktora başvurun.
Yanlışlıkla asit yutulursa:
Kusmaya çalışmayın
Bol miktarda(en fazla 2 litre) su ya da süt için
Derhal doktora başvurun.
Eğer yaralanma oluşursa, hemen tıbbi bir
müdahale imkânı arayın.
12
Farlar
Ksenon farlarların montajını yetkili servislere ve talimatlara uygun yaptırın. Çünkü
mavimsi beyaz keskin ışığa sahip ksenon farlar geçici körlüğe neden olabilmektedir.
1.7. Soğutma Sistemi
Radyatör kapağını açmanız gerekirse motorun soğumasını
bekleyin ve kapağı basıncın buhar taşırma borusundan
kaçmasını sağlayıncaya kadar yavaşça döndürün. Kapağı
tamamen almadan önce basıncın tamamen kaçtığından
emin olun. Sıcak radyatöre soğuk su eklemeyiniz. Bu
nedenle pek çok yaralanma meydana gelmektedir.
Motora konulan antifiriz (monoetilen glikol) kimyasal bir
madde olup tehlikelidir. Güveli bir yerde depolayınız.
Antifiriz vücuda alındığında zehirli olabilecek ve tekrar veya
uzun süreli ciltle temas durumunda zehirli ve cilt tarafından
emilebilecek diğer kimyasal maddeler içerir.
Antifirizle çalışırken şu noktalara dikkat ediniz:
Antirizi içmeyiniz. Kaza ile yutulduğunda derhal doktora gidiniz.
Antifiriz kutularını kapalı kaplarda çiftlik hayvanlarının ulaşabileceği yerlerden uzak
tutunuz.
1.8. Tekerleklerin Bakımı
Biçerdöverde yer alan tekerlekler, tekerleği oluşturan lastikler ve jantlar işlevsel
özellikleri ve büyüklükleri nedeniyle ciddi bir güvenlik problemi yaratırlar. Uygun
olmayan davranışlar ciddi yaralanma ve ölüm tehlikesi yaratabilir. Eğer lastik
değiştirme ile ilgili deneyiminiz yoksa ve uygun takıma sahip değilseniz. Bu işe
kalkışmayın, uzmanından yardım alın.
Biçerdöver üzerindeki lastiklerin hava basıncını önerilen sürelerde kontrol edin ve
belirtilen değerlerde olmasını sağlayın.
Tekerlekler üzerinde lastikli olarak kaynak çalışması
yapmayın. Isınan lastikteki artan hava basıncı lastiğin
patlamasına neden olabilir.
Lastiğin şişirilmesi sırasında varsa güvenlik kafesi içinde
bunu yapın. Yoksa uzatma hortumu kullanarak bunu yapın.
Lastikteki aksaklıkları(kesiklik, somunlar, jantların durumu
vb.) periyodik olarak kontrol edin
13
1.9. Biçerdöverlerin Temizlenmesinde Đş Sağlığı ve Güvenliği
Biçerdöverin günlük çalışmalar sonunda
temizlenmesi, sezon sonu temizliği veya belirli
özel yetiştiricilik uygulamalarında kullanılması
durumunda yapılacak temizlikler farklı durumlar
arz eder.
Tüm temizlik çalışmalarında filtreli bir maske,
gerektiğinde iş gözlüğü ve eldiven kullanın.
Temizliğe başlamadan önce korna çalarak
etraftakileri uyarın.
Motor bölümündeki ve motor üzerindeki toz, yağ, kısa saman ve ekin artıkları yangın
tehlikesi oluşturacağı için günlük bakımda temizlenmeleri şarttır. Bu alanı sıkça
inceleyin ve temizleyin. Motor çalışırken motoru ve motor bölmesini asla temizlemeye
kalkışmayın. Bu alandaki temizlik ve bakım çalışmalarından önce motoru durdurun,
park frenini aktif hale getirin ve kontak anahtarını alın.
Bakım sırasında özellikle motor etrafında
birikmiş kavuz, saman birikintilerini temizleyin.
Bu işleri mutlaka motor durmuş, el freni
çekilmiş ve kontak anahtarı biçerdöver
üzerinden alınmış vaziyette yapın.
Biçerdöverin
dış
kısmının
temizliğinde
imalatçılar genellikle basınçlı yıkayıcı ile
temizliği önermektedirler. Bunları kullanırken
özellikle sivri püskürtme uçlu tabancaya sahip
olanların kullanımında dikkatli olun.
Detaylı temizlik uygulamalarında elekleri temizlemek üzere sökerken çevredekileri
biçerdöverden uzaklaştırın. Temizliği iyi havalandırılmış bir yerde yapın.
Temizliği biçerdöverin kullanma bakım kitabında önerilen sırada ve yerden
başlayarak yaparken elinizi keskin saç kenarlarından yaralanma tehlikesine karşı bir
eldiven giyin.
Temizlik için ön takım(tablayı) söktüğünüzde eğer besleme elevatörünün altında
temizlik yapılacaksa güvenlik kilidini aktif hale getirmeden altına girmeyin.
Tüm temizlik çalışmaları sırasında motoru durdurun, kontak anahtarını biçerdöver
üzerinden alın, park frenini etkili konuma koyun ve tekerlekleri takozlayın.
14
1.10. Bakım Çalışmalarında Çevre Koruma
Bakım çalışmaları sırasında biçerdöverde değiştirilmesi gereken
pek çok madde çevre sağlığı açısından ciddi bir problem oluşturur.
Biçerdöverde kullanılan yağ, yakıt, soğutucu, fren sıvıları, süzgeçler, ömrünü
doldurmuş akümülatörler çevreye zararlı bir çok atık içerirler. Bunları toprağa
dökmeyiniz ve normal çöpe kutularına atmayınız. Özellikle sıvı atıkları kanalizasyona
veya su kaynaklarına dökmeyiniz.
Klima tertibatına ait soğutma maddelerini ilgili servislerinin denetiminde geri
dönüşüme kazandırınız.
2. BĐÇERDÖVER KULLANIMINDA TEHLĐKE KAYNAKLARI VE
RĐSKLERĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ
Biçerdöver kullanımında tehlike kaynaklarının belirlenmesi ve risklerin
değerlendirilmesinden/analizinden amaçlanan biçerdöverin işletilme faaliyetleri
sırasında oluşabilecek potansiyel tehlikelerin ve bunlara ilişkin risklerin belirlenmesi,
böylelikle beklenen veya olası risklerin kontrol altına alınmasını sağlamaktır.
Tehlike: Đnsanların yaralanması, hastalanması, malın veya malzemenin zarar
görmesi, işyeri ortamının zarar görmesi veya bunların birlikte gerçekleşmesine sebep
olabilecek potansiyel kaynak veya durumdur.
Risk: Tehlikeli bir olayın meydana gelme olasılığı ile sonuçlarının bileşimi.
(Risk = Olasılık x Etki).
Risk Değerlendirmesi: Riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve riske tahammül edilip
edilemeyeceğine karar vermek için kullanılan prosesin tamamı.
Biçerdöverlerle çalışmada sıklıkla rastlanan tehlikeler:
2.1. Mekanik Tehlikeler
Dolanma ve sarma/sarılma
Ezilme, sıkışma
Kesme ve ayırma
Đçine çekme ve kapma
Đtme, delme
Sürtünme ve ovalama
Yüksek basınçlı sıvıların püskürmesi
15
Parça fırlaması
Denge Kaybı
Kayma, yürüme ve çarpma
Sarılma
Dönü hareketine maruz kalan her yerde bir sarılma etkisi ortaya çıkar. Sarılma ile ilgili
tehlikeler çoğunlukla dönen miller, şaftlar ve kasnaklar gibi yerlerde oluşur. Sarılma
genellikle çok küçük bir elbise, kumaş parçası veya iplikçiğinin yakalanması ile
başlar. Dönü hareketi ile birlikte sarılan iplik parçacığı giderek artar ve çoğunlukla bu
kazadan kaçış olmaz.
Bağlantı kaplinleri, üniversal şaft istavrozları, kamalar, kama yuvaları, pimler ve
dönen parçalar üzerindeki diğer bağlantı parçaları sarılma için tehlike arzeden
yerlerdir. Çalışma esnasında uzun saçlı kişiler özellikle dönen millere dikkat etmelidir.
Saçların millere yakalanması ciddi yaralanmalarla sonuçlanabilir.
Yataklarından çıkıntı yapmış millerin uçları da bunlara dayanan kişilerin elbiselerine
sarılabilir.
Yarıklı, altıgen veya kare şekilli şaftlar düz şaftlara göre sarılmaya daha meyillidirler.
Kesilme, kesme noktaları
Kesilme noktaları ya her ikisi hareketli ya da biri sabit diğeri hareketli iki parça
arasında oluşur. Kesilme noktaları arasında tablada biçme sistemi bıçakları, haşpay
düzeni sayılabilir..
Ezilme noktaları
Ezilme birbirine doğru hareket eden iki nokta veya biri sabit diğeri hareketli iki nokta
arasında oluşur. Ezilme, tablanın takılması, biçerdöverin hareketi sırasında önde ve
arkada cisimler, yer veya başka araçların bulunması ve benzeri durumlarda oluşur.
16
Yedirme
Yedirme kazaları genellikle dönen parçalar
arasında bir materyalin yedirilmesi esnasında
ortaya çıkar. Makine insandan daha hızlı ve
güçlüdür. Bu nedenle bu tür işlerde de ciddi
yaralanmalarla sonuçlanabilir.
Hareketli veya sabit biçerdövere materyal
yedirilmesi sırasında ortaya çıkan tehlikelerdir.
Özellikle biçerdövere mısır ataçmanı takıldığında
sağda solda kalan saplı mısırların yedirilmesinde,
bazı materyallerin önce başka makinelerle biçilip,
kurutulduktan
sonra
biçerdöver
yedirilmesi
sırasında ortaya çıkan tehlikelerdir.
Serbest dönen cisimler
Daha ağır olan parçalar, hareket veren güç kesilse bile daha uzun süre ve daha hızlı
hareket ederler. Bu durum atalet nedeniyle oluşan serbest dönmeden kaynaklanır.
Bu yapıdaki bazı makine parçaları güç kesildikten sonrada 2-2,5 dakika dönmeye
devam eder. Yavaş dönen makine parçaları bile bu özellikleri nedeniyle potansiyel
tehlikedirler. Biçerdöverdeki fanlar, sap parçalayıcılar bu tür tehlike kaynaklarıdır.
Fırlatılan cisimler
Makineler içindeki taş, sert cisimler vb. maddeler,
bunların tamir ve denenmeleri sırasında potansiyel
tehlike oluştururlar.
Fırlatılan cisimlerle
kaçınmak için;
1.Hangi makinenin
farkında olun.
meydana
bu
tip
gelen
cisimleri
kazalardan
fırlatacağının
2. Makinenin emniyet muhafazalarının yerli yerinde ve doğru durumda olmasını
sağlayın. Bazı işler bu kapakların çıkarılmasını veya deflektörlerin ayarını
gerektirebilir. Çalıştırma veya denemeden önce kapağı yerleştirdiğinizden emin olun.
Fırlatılma nedeniyle oluşacak kazalardan korunmak için imalatçının talimatlarına
aynen uyun.
3. Koruyucu kapaklar yerinde olsa bile cisimlerin hangi uzaklığa fırlatılabileceğini bilin
4. Fırlatma hattından uzak emniyetli bir mesafede durun.
Sap parçalayıcılar, rüzgârlık vb. arkası bu tür tehlikelerin oluşabileceği yerlerdir.
17
Depolanmış enerji
Depolanmış enerji bir sınır içine hapsolmuştur ve serbest
bırakılmayı bekler. Bu sınır içinde olduğu sürece tamamen
güvenlidir. Fakat eğer beklenmedik şekilde serbest kalırsa
yaralanmalara yol açabilir. Bu potansiyel tehlikenin
farkında olun ve onunla nasıl başa çıkacağınızı öğrenin.
Bu nedenle biçerdöverlerin tamir ve bakımları esnasında
depolanmış enerji içeren;
Yaylar
Hidrolik sistemler
Sıkıştırılmış hava ve
Elektrikle ilgili kısımlarla çalışılırken dikkatli olunmalıdır.
Yaylar, biçerdöverlerde depolanmış enerji ihtiva eden yaygın parçalardır. Yaylar bir
ekipmanın kaldırılmasında, kayışların gerdirilmesinde ve darbelerin absorbe
edilmesinde vb. yerlerde kullanılırlar.
Yayla bağlantılı herhangi bir kısmı çözmeden önce ne olabileceğinden emin olun.
Mekanizmada bulunan yayın ve diğer parçaların çözüldüklerinde hangi yöne hareket
edeceğinden emin olun. Sıkıştırılmış bir yay, bir cismi inanılmaz bir kuvvetle harekete
geçirebilir.
Kendinizin ve diğerlerinin yayın hareket doğrultusunda olmadığından emin olun. Her
parçanın söküldüğünde nereye ve ne kadar hareket edeceğini planlayın. Küçük bir
yay bile çok büyük bir enerji depolayabilir.
Hidrolik sistemler de tarım makinelerinde enerji depolayan sistemlerdendir. Hidrolik
sistemler her inç kareye 2000 kg’a kadar basınçta sıvıyı muhafaza ederler.
Hidrolik sistemlerdeki bu enerji görülemediği için operatörler bu tehlikenin farkına
varamazlar. Aynı tehlike tamir-bakımı yapacak kişiler için de geçerlidir. Dikkatsiz bir
tamir-bakım, ayar veya parça değiştirme ciddi yaralanmalara yol açabilir. Basınç
altındaki sıvı bu basınçtan kaçmaya çalışır.
Biçerdöverin hemen her yerinde hidrolik sistemler ve yaylardan oluşan birikmiş enerji
tehlikesi mevcuttur. Bunlar arasında, dolap, ileri ve geri ayar ve kaldırma indirme
silindirleri ve bağlantıları, hidrostatik güç iletim düzenleri, varyatörler, pompa
bağlantıları, helezon, götürücü düzen bağlantı ve hareketleri, batör, sap yayıcı
hareketleri, sarsaklar, beşik düzeni vb. sayılabilir.
18
2.2. Diğer Tehlikeler
Elektriksel tehlikeler
Elektrik kontağı
Elektrostatik yükler
Işıl radyasyon ya da işlemler,
Biçerdöverde elektronik donanım aşağıda belirtilen hususları sağlayacak şekilde en
son teknolojiye göre tasarımı yapılmalı ve imal edilmelidir:
a) Oluşan elektromanyetik bozulma, telsiz ve telekomünikasyon donanımın veya
diğer donanımın tasarlandıkları şekilde çalışmasına engel olacak seviyeyi
aşmamalıdır.
b) Donanımın tasarlandığı gibi kullanımı sırasında beklenen elektromanyetik
bozulmaya karşı bağışıklık, tasarlanan kullanımında kabul edilemez performans
kaybına yol açmaksızın çalışmasını sağlayacak seviyede olmalıdır.
Isıl tehlikeler
Yanma ve haşlanma, alev veya patlama ile
temas ısı kaynaklarından yayılan radyasyonla
temas
Sıcak veya soğuk çalışma ortamı sonucu
oluşan sağlık problemleri.
Gürültüye bağlı hasarlar
Duyma bozukluğu(sağırlık) diğer psikolojik etkiler. Örneğin, denge kaybı dikkat
yoğunluğunda azalma.
Akustik işaretlerin iletişime olan etkileri
Biçerdöver tasarımı TS ISO 5131’e (operatör konumunda gürültü seviyesi gözlem
metodu maddesi 5.3’e uygun olmalı)
Titreşime bağlı hasarlar
Çeşitli sinirsel ve vasküler rahatsızlıklar
Biçerdöver, makinanın kendisinden kaynaklanan riskler en düşük seviyeye
indirilecek şekilde, teknik ilerleme ve titreşimi özellikle kaynağında azaltma yollarının
varlığı dikkate alınarak tasarımlanmalı ve imal edilmelidir
19
Radyasyona bağlı hasarlar
Işık ışınları
Lazer
Đyonize radyasyon kaynakları
Yüksek frekanslı manyetik alanlar
Biçerdöverde kullanılan ve radyasyon oluşturan ekipmanların maksimum gücü ilgili
mevzuat-yönetmelikde belirlenen sınırların altında olmalı. Kullanım esnasında
herhangi bir şekilde radyoaktivite uyarısı alındığında derhal kullanım durdurulup önce
yetkili servise başvurmalıdır.
Malzemeye bağlı hasarlar
Makinenin kullandığı, işlediği fırlattığı parçalar
Zehirli sıvılar, gaz, toz, buhar ve duman ile temas edilmesi ve yutulması
Yangın ve patlama
Biyolojik ve mikrobiyolojik etkiler (virüs ve bakteriye bağlı )
Makinanın tasarımı aşamasında ergonomik koşulların göz ardı edilmesi sonucu
oluşan hasarlar
Kişinin istekleriyle ve yetenekleriyle uyumundaki yetersizlik
Sağlıksız duruş yada aşırı vücut gerilmesi
Đnsan anatomisine uyumlulukta yetersizlik (el/kol, ayak/bacak)
Kişisel emniyet ekipmanlarının hatalı kullanımı
Yetersiz aydınlatma
Zihinsel baskı ve stres
Đnsan hatası
Enerji kaynağında kesintilere bağlı hasarlar
Makine parçalarının kopması ve fonksiyonlarındaki diğer kusurlar
Enerji kaynağındaki kesintiler sürücüde ve/veya kontrol devrelerinde
Beklenmeyen parça veya sıvı çıkışı
20
Kontrol sistemindeki kesilme veya hatalı çalışma
Hatalı montaj
Makinanın dağılma veya denge kaybı
Güvenlik düzenlerinin (geçici olarak) düşmesi ve koruyucu unsurların hatalı
düzenlenmesine bağlı tehlikeler
Her tür sökülebilir koruma cihazı
Her tür emniyet cihazı
Başlatma ve durdurma cihazları
Emniyet simgeleri ve işaretleri
Her türlü bilgi ve uyarı cihazları
Enerji kaynağını kapatma cihazları
Acil durum cihazları
Đşlenen parçaların yerleştirilmesi, kaldırılması
Emniyetli çalışmayı sağlamak ve düzeni korumak için gerekli teçhizat
Gazların yönlendirilmesine yarayan cihazlar
2.3. Tehlikenin Oluşabileceği Aşamalar
Taşıma
Kurma
Devreye alma
Ayarlama
Normal kullanım
Temizlik, tamir ve bakım
Avrupa Birliği standartlar konusunda ortaya çıkan pek çok karmaşayı önleyebilmek
için geliştirdiği yeni yaklaşımda üreticilerin standartlara uyma zorunluluğu yerine belli
koşul kural ve uygulamaları kapsayan ürün gruplarını içeren Direktifler(Yönetmelikler)
oluşturmuştur. Bu yaklaşım direktiflerinde imal edilen ürünün insan, diğer canlılar ve
çevre için taşıması gereken temel gereklilikler ortaya konmaktadır. Türk Standartları
Enstitüsü’de buna uygun olarak pek çok Harmonize standart çıkarmıştır.
Aşağıda güvenli biçerdöver imalatı için imalatçının uyması gereken TS EN VE ISO
standartlar ile ilgili diğer mevzuatın listesi verilmiştir.
21
Standartlar:
TS EN 632 Tarım Makineleri-Biçerdöverler ve Kaba Yem Hasat Makineleri-Emniyet
Kuralları
TS ISO 5131
Akustik-Tarım ve Ormancılıkta Kullanılan Traktör ve Makinalar-Operatör Konumunda
Gürültünün Ölçülmesi-Gözlem Metodu
TS EN 982 Makinalarda güvenlik- Akışkan güç sistemleri ve bileşenleri için güvenlik
kuralları – Hidrolik
ISO EN 12100 (daha öncesinde EN 292)
TS 5776 Tarım Makinelerinde Aydınlatma, Işıklandırma ve Sinyalizasyon Kuralları
ISO 11684:1995, Tractors, machinery for agriculture and forestry, powered lawn and
garden equipment - Safety signs and hazard pictorials - General principles
TS EN ISO 14121-1 Makinelerde Güvenlik-Risk Analizi-Bölüm 1: Prensipler
TS EN ISO 12100-1 Makinelerde güvenlik - Temel kavramlar, tasarım için genel
prensipler - Bölüm 1: Temel terminoloji, metodoloji
TS EN ISO 12100-2 Makinelerde güvenlik – Temel kavramlar, tasarım için genel
prensipler – Bölüm 2: Teknik prensipler
TS EN ISO 13857 Makinelerde güvenlik- Kol ve bacakların ulaşabileceği bölgelerde
tehlikenin önlenmesi için güvenlik mesafeleri Đ
TS EN 349+A1 Makinelerde güvenlik - Đnsan vücut azalarını ezilmeye karşı korumak
için asgari açıklıklar
EN 632 Biçerdöverler ve Çayır Biçme Makineleri
TS 3100 Tarım Makineleri-Biçme Makineleri-Parmaklı Biçme Tertibatı
TS 12639 Tarım Makineleri- Biçerdöver Operatörü
TS ISO 14269-1 Tarım ve orman makineleri - Traktörler ve kendi yürür makineler Operatör kabin ortamı - Bölüm 1: Terim ve tarifler
TS ISO 14269-2 Tarım ve orman makineleri - Traktörler ve kendi yürür makineler -
22
Operatör kabin ortamı - Bölüm 2: Isıtma, havalandırma ve iklimlendirme deney
metodu ve performansı
TS ISO 14269-4 Tarım ve orman makineleri - Traktörler ve kendi yürür makineler Operatör kabin ortamı - Bölüm 4: Hava filtresi deney
TS ISO 5687 Hasat Makineleri-Biçerdöverler- Dane Deposu Kapasitesi ve Boşaltma
Düzeni Performansının Tayini ve Gösterimi
TS EN 61310-1 Makinalarda güvenlik- Gösterim, işaretleme ve harekete geçirme Bölüm 1: Görülebilir, işitilebilir ve dokunulabilir işaretler için kurallar
TS EN 61310-2
Makinalarda güvenlik - Gösterim, işaretleme ve harekete geçirme - Bölüm 2:
Đşaretleme ile ilgili özellikler
TS EN 61310-3 Makinelerde Güvenlik-Gösterim, Đşaretleme ve Harekete GeçirmeBölüm 3: Harekete Geçirici Mekanizmaların Yerleştirilmesi ve Çalıştırılması Đçin
Kurallar
TS ISO 5131
Akustik-Tarım ve Ormancılıkta Kullanılan Traktör ve Makinalar-Operatör Konumunda
Gürültünün Ölçülmesi-Gözlem Metodu
TS 3566 Tarım ve Orman Traktörleri ve Makineleri-Sürücü El Kitabı ve Diğer Teknik
Yayınlar
Direktif/Yönetmelik ve Mevzuatlar:
Makina Emniyeti Yönetmeliği 2006/42/AT
Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği 2004 108 AT
89/336/AT
CEE/86/188 i
73/23/EEC (2006/95/EC),98/37/EC
TSE- EEC 74/346:2000 Konsey Yönetmeliği Motorlu Taşıtlar Tekerlekli Tarım veya
Orman Traktörlerinin Geri Görüş Aynaları Đle Đlgili Üye Ülkelerin Kanunlarının
Yaklaştırılmasına Dair 25 Haziran 1974 Tarihli 74/346/AT Sayılı Yönetmelik
(82/890/AT, 97/54/AT ve 98/40/AT Sayılı Yönetmelikler Đle Değiştirilen)
TSE EEC 77/537:2000 Konsey Yönetmeliği Motorlu Taşıtlar Tekerlekli Tarım veya
Orman Traktörlerinde Kullanılan Dizel Motorlardan Çıkan Kirleticilerin Emisyonuna
Karşı Alınacak Tedbirlerle Đlgili 28 Haziran 1977 Tarih ve 77/537/AT Sayılı
Yönetmelik (82/890/AT ve 97/54/AT Sayılı Yönetmelikler Đle Değiştirilen)
23
TSE EEC 78/764 Konsey Yönetmeliği Motorlu Taşıtlar Tekerlekli Tarım veya Orman
Traktörlerinin Sürücü Koltukları Đle Đlgili (82/890/AT, 83/190/AT, 87/354/AT ve
97/54/AT Đle Değiştirilen) 25 Temmuz 1978 Tarih ve 78/764/AT Sayılı Yönetmelik
TSE EEC 79/622:2000 Konsey Yönetmeliği Motorlu Taşıtlar Tekerlekli Tarım veya
Orman Traktörlerinin Devrilmeye Karşı Koruma Çerçeveleri ile Đlgili 25 Haziran 1979
Tarih ve 79/622/AT Sayılı Yönetmelik
76/756/AT Yönetmeliği veya ECE-R 48 Teknik Düzenlemesi
76/757/AT Motorlu Araçların ve Römorklarının Geri Yansıtıcıları Đle Đlgili Tip Onayı
Yönetmeliği ECE -R 3
ECE-R 65 Işıklı Yanıp Sönen Tepe Lambası Đçin Teknik Düzenleme Makinalarda
güvenlik- Gösterim, işaretleme ve harekete geçirme - Bölüm 1: Görülebilir, işitilebilir
ve dokunulabilir işaretler için kurallar
Sanayi Bakanlığı Tanıtma Ve Kullanma Kılavuzu Uygulama Esaslarına Dair
Yönetmelik
Sanayi Bakanlığı Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik
24
Risk/Önemli Tehlike
Düzenleme ve Çözüm
Makine Direktifi 2006/42/AT
Çalışma konumu egzoz gazları ve/veya oksijen yetersizliğinin sebep olacağı herhangi bir riski
önleyecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
Çalışma konumları
Kumanda sistemleri
Kumanda sistemleri tehlike oluşturacak durumların oluşumunu önleyecek şekilde
tasarımlanmalı ve imal edilmelidirler. Her şeyden önce bunlar aşağıdaki şekilde tasarımlanıp
imal edilmelidir
Çalıştırma
Makinelerin birkaç çalıştırma kumanda teçhizatının olması ve bu nedenle operatörlerin
birbirlerini tehlikeye atabilecekleri durumunda, bu riski ortadan kaldıracak ilave teçhizatlar
takılmalıdır.
Durdurma
Kararlılık kaybı riski
Çalışma sırasında kırılma riski
Makinelere, makinenin tamamen güvenli bir şekilde durdurabilecek bir kumanda teçhizatı
takılmalıdır.
Makinelere, fiili veya olası bir tehlikenin bertaraf edilmesi için, bir veya daha fazla acil durum
durdurma tertibatı takılmalıdır.
Makineler , aksamları ve bağlantıları taşıma, montaj, demontaj ve makinelerle ilgili herhangi
diğer eylemlerde devrilmeye, düşmeye veya kontrolsüz hareketlere engel olacak şekilde yeterli
kararlılığa sahip olmalıdır.
Makinelerin ve bunların bağlantılarının muhtelif parçaları kullanım sırasında maruz kaldıkları
gerilimlere dayanabilmelidir.
Düşen veya fırlayan parçalardan kaynaklanan
riskler
Düşen veya fırlayan parçalardan kaynaklanan risklere engel olmak için tedbirler alınmalıdır
Yüzeylerden, kenarlardan veya köşelerden
kaynaklanan riskler
Amaçları izin verdiği sürece, makinelerin erişilebilir parçaları yaralanmalara sebep olma
olasılığı taşıyabilecek keskin kenar, keskin köşe ve pürüzlü yüzeylere sahip olmamalıdır.
Hareketli parçalarla ilgili kesme, dolanma,
kapma, yakalanma, delme, batma vb riskler
Makinelerin hareketli parçaları bir kazaya neden olabilecek temas etme risklerini önleyecek
biçimde tasarımlanmalı ve imal edilmeli veya riskin devam ettiği durumlarda, mahfazalar veya
koruyucu tertibatlarla teçhiz edilmelidir. Hareketli parçalardan kaynaklanan risklere karşı
korunmak için tasarlanmış olan mahfazalar veya koruyucu tertibatlar riskin tipi esas alınarak
seçilmelidir.
Erişim riskleri
Makineler, makinelerin çalışması, ayarlaması ve bakımı esnasında müdahalenin gerekli olan
bütün alanlarına güvenli bir şekilde erişimine imkân verecek şekilde tasarlanmalı ve imal
edilmelidir.
Giderilemeyen riskler
Yetersiz görüş
Batarya elektrolit sıçrama riski
Yapısal güvenli tasarım tedbirlerine, uygulanan koruyucu ve tamamlayıcı koruma tedbirlerine
rağmen risklerin giderilemediği durumlarda, uyarı tertibatları dahil olmak üzere, gerekli uyarılar
sağlanmalıdır.
Sürüş konumundan görülebilirlik, sürücünün makinayı ve takımlarını, öngörülen kullanım
koşulları içerisinde, kendisi ve maruz kalabilecek kişiler için tam bir güvenlik içerisinde
çalıştırabileceği şekilde olmalıdır. Gerekli durumlarda, doğrudan görüşün yeterli olmaması
nedeniyle ortaya çıka bilecek tehlikeleri gidermek amacıyla uygun tertibat sağlanmalıdır.
Akülerin gövdeleri, yuvarlanma veya devrilme sırasında operatörün üzerine elektrolit
sıçramayacak ve operatörün bulunduğu alanlarda buhar birikmesini önleyecek şekilde
tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
26
Risk/Önemli Tehlike
Bilgilendirme ve gösterimler
Düzenleme ve Çözüm
Makine Direktifi 2006/42/AT
Bütün makinelerde, gerekli olan yerlerde, kişilerin sağlık ve güvenliği sağlamaya yönelik olarak
kullanma, ayarlama ve bakım ile ilgili işaretler ve/veya talimat plakaları bulunmalıdır. Bunlar
açıkça görülebilir ve silinemez bir şekilde seçilmeli, tasarımlanmalı ve yapılmalıdır.
Makineler üzerinde yer alan bilgi ve uyarılar tercihen hâlihazırda kolayca anlaşılabilen sembol
veya şemalardan oluşmalıdır. Herhangi bir yazılı veya sözel bilgi ve uyarılar Türkçe
hazırlanmalıdır.
Yangın
Patlama
Gürültü
Makineler, makinenin kendisinin veya makinenin kullandığı veya ürettiği gaz, akışkan, toz,
buhar veya başka herhangi bir maddenin neden olabileceği herhangi bir yangın ya da aşırı
ısınma riskine engel olacak şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
Makineler, makinenin kendisinin ya da makinenin kullandığı veya ürettiği akışkan, gaz, toz,
buhar veya başka herhangi bir maddenin neden olabileceği herhangi bir patlama riskine engel
olacak şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
Makineler, havada yayılan gürültü emisyonunun neden olacağı riskleri en düşük seviyeye
indirilecek şekilde, teknik ilerleme ve gürültüyü özellikle kaynağında azaltma yollarının varlığı
dikkate alınarak tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
Titreşim
Makineler, makinenin kendisinden kaynaklanan riskler en düşük seviyeye indirilecek şekilde,
teknik ilerleme ve titreşimi özellikle kaynağında azaltma yollarının varlığı dikkate alınarak
tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
Işıma (radyasyon)
Makinelerden kaynaklanan istenmeyen ışıma emisyonları ortadan kaldırılmalı veya kişiler
üzerinde olumsuz bir etki oluşturmayacak düzeylere düşürülmelidir.
27
Risk/Önemli Tehlike
Lazer ışıması (radyasyonu)
Düzenleme ve Çözüm
Makine Direktifi 2006/42/AT
Makinelerin üzerindeki lazer teçhizatı herhangi bir şekilde istenmeyen ışımayı önleyecek
şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmeli,
Makinelerin üzerindeki lazer teçhizatı, etkin ışıma, yansıma ya da yayılmadan kaynaklanan
ışıma ve ikincil ışıma sağlığa zarar vermeyecek şekilde korunmalı,
Makinelerin üzerindeki lazer teçhizatının ayarlanması veya gözlemlenmesi için kullanılan optik
teçhizat lazer ışıması tarafından bir sağlık riski oluşturmayacak şekilde olmalıdır.
Kayma veya düşme
Kişilerin üzerinde durup hareket etmesi gereken makinaların parçaları insanların bu parçalar
üzerine veya üzerinden kaymasını, sendelemesini veya düşmesini önleyecek şekilde
tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
Yuvarlanma ve devrilme
Üzerinde sürücü, operatör/operatörler ya da başka kişinin/kişilerin olduğu kendinden tahrikli
makinalarda , yuvarlanma ya da devrilme riski olduğunda, riski artırmaması koşuluyla,
makinaya uygun bir koruyucu yapı takılmalıdır.
Çekme tertibatları
Çekme veya çekilme amacıyla kullanılan bütün makinalar , kolay ve güvenli bir bağlama ve
çözmeyi sağlayacak ve kullanım sırasında istenmeyen çözülmeyi önleyecek şekilde
tasarımlanmış, imal edilmiş ve düzenlenmiş çekme veya kavrama tertibatları ile teçhiz
edilmelidir.
28
Risk/Önemli Tehlike
Ezme
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Đmalatta standardın kendiyürür makineler için verilen 4.4.3; 5.1.3.2; 5.1.8; 4.5.1.1.2; 4.5.1.2.5;
4.5.2; 4.6;4.5.2.2;4.7;4.8; 4.14.1; 4.14.3; 4.14.5; 4.14.6; 5.1.2.3; 5.1.4 ; 5.2 maddelerinde
belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin kontrolü, makineye güvenli biniş için
önlemleri, platform, güç aktarma, koruyucu ve engellerle/bariyerler, servis-bakım, devrilme,
kesme ve sivri noktalar, makinenin hareket ettirilmesi ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini
kapsamaktadır.
Makaslama kesme
Đmalatta standardın 4.4.3; 5.1.3.2; 5.1.8; 6.1;4.5.1.1.2; 4.5.1.2.5; 4.5.2; 4.6;4.5.2.2;6.4;4.7
4.8; 4.14.1; 4.14.3; 4.14.5; 4.14.6;5.1.2.35.1.4;5.2 maddelerinde belirtilenlere uygun
davranılmalı. Bu maddeler; makinenin, kontrolü, makineye güvenli biniş için önlemleri, platform,
güç aktarma, koruyucu ve engelleri/bariyeri, servis-bakım, devrilme, kesme ve sivri noktalar ile
ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Kesme
Đmalatta standardın 4.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin,
koruyucu ve engelleri/bariyerleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Yakalanma
Đmalatta standardın 6.4; 4.7; 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu
maddeler; makinenin, güç aktarma, koruyucu ve engelleri/bariyerleri, makinenin hareket
ettirilmesi/durdurulması ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
29
Risk/Önemli Tehlike
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Kıstırılma veya kısılma/mahsur kalma
Đmalatta standardın 6.4; 4.7; 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu
maddeler; makinenin güç aktarımı, koruyucu ve engeller/bariyerler, makinenin çalıştırılması ve
durdurulması ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Etki/çarpma/vuruş
Đmalatta standardın 4.5.1.2.5;4.14.5; 4.14.6;5.1.3.1 maddelerinde belirtilenlere uygun
davranılmalı. Bu maddeler; makinenin, erişim önlemleri, katlanma elemanları ve dümenleme ile
ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Sivri kısımlarla delme/delinme
Sürtünme veya aşındırma
Yüksek basınçlı sıvı enjeksiyonu
Đmalatta standardın 4.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin
çalışma araçları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 4.4.3; 5.1.3.2;4.9.1;4.5.1.1.2 maddelerinde belirtilenlere uygun
davranılmalı. Bu maddeler; makinenin kontrol, elektrikli ekipmanlar ve erişim önlemleri ile ilgili
güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 4.10 ; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler;
makinenin hidrolik komponentler ve bunların bağlantıları ile ilgili güvenli konstrüksiyon
gereklerini kapsamaktadır.
30
Risk/Önemli Tehlike
Elektriksel
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Đmalatta standardın 4.9; 5.3; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler;
makinenin elektriksel ekipmanlarla ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Elektrikle temas(doğrudan)
Đmalatta standardın 4.9.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin
elektriksel ekipmanlarla ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Arızalı durumlarda elektrikli parçalarla
temas(dolaylı temas)
Đmalatta standardın 8.1.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde;
makinenin yüksek gerilim hatları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Yüksek gerilim altındaki parçalara yaklaşma
Đmalatta standardın 4.9.2; 5.3.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler;
makinenin elektriksel ekipmanlarla ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır
Isı radyasyonu veya erimiş parçacıkların
püskürtülmesi ve kısa devreden kaynaklanan
kimyasal etki, aşırı yükleme, vb.
Risk/Önemli Tehlike
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Isı
Şahısların, alev veya patlamalarla teması ve
ısı
kaynaklarının yarattığı radyasyon etkisiyle
oluşan muhtemel yanıklar ve haşlanmalar
Đmalatta standardın 4.12; 5.1.6; 5.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu
maddeler; makinedeki akışkanlarla çalışma, kabin materyali ve sıcak yüzeylerle ilgili güvenli
konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
31
Risk/Önemli Tehlike
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Gürültü
Đşitme kaybı (sağırlık), diğer fizyolojik
bozulmalar (denge ve dikkat kaybı)
Đmalatta standardın 4.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinedeki
gürültü ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Risk/Önemli Tehlike
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Titreşim
Titreşim
Đmalatta standardın 4.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinedeki
titreşim ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Risk/Önemli Tehlike
Materyal ve maddeden kaynaklanan riskler
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Zararlı sıvı, gaz, buğu, duman ve tozlarla
temas veya etkileşim sonucu oluşan
Đmalatta standardın 4.10; 5.4; 5.1.6; 5.3.1; 5.6 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı.
Bu maddeler, makinedeki; sıvılarla çalışma, kabin materyali, batarya, eksoz gazları ile ilgili
güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Yangın veya patlama
Đmalatta standardın 5.1.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinedeki
kabin materyali ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
32
Risk/Önemli Tehlike
Makina tasarımında ergonomik
prensiplerin göz ardı edilmesi ile oluşan
riskler
Sağlıksız duruş veya aşırı çaba sarf edilmesi
Đnsan ayak-bacak ve el-kol anatomisinin
gerektiği şekilde göz önünde tutulmaması
Kişisel koruyucu teçhizat kullanımının
önemsenmemesi
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Đmalatta standardın 4.4; 4.5; 4.6; 4.14.2; 4.14.4; 5.1.1; 5.1.3; 5.15.2
maddelerinde
belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki; kontrol, biniş önlemleri, servisbakım ve operatörün konumu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 4.4; 4.5; 4.6; 5.1 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu
maddeler; makinedeki; kontrol, biniş önlemleri ve operatörün konumu ile ilgili güvenli
konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Madde 8.1.3’de makinenin kullanma bakım kitabında kişisel koruyucuların kullanımı ile ilgili
yükümlülükler belirtilmiştir.
Yetersiz çalışma sahası aydınlatması
Đmalatta standardın 5.1.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde,
makinedeki; görüş durumu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Aşırı ruhî yüklenme, stres, vb.
Đmalatta standardın 4.4 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, makinedeki;
kontrol işlevi ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Đnsan hatası, insan davranışı
El kumandalarının yetersiz tasarımı, yeri veya
tanıtımı
Đmalatta standardın 4.4; 8.1; 8.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler,
makinedeki; kontrol, kullanma bakım kitabı ve işaretler ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini
kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 4.4; 5.1.3 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler,
makinedeki; kontrol üniteleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
33
Risk/Önemli Tehlike
Tehlikeler kombinasyonu
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Đmalatta standardın 4.13; 8.1 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler,
makinedeki; bireysel montajlar ve kullanma bakım kitabındaki verilmesi gereken bilgi
yükümlülüklerini kapsamaktadır.
Risk/Önemli Tehlike
Beklenmedik çalışma, beklenmedik aşırı
çalışma ve/veya aşırı hızlanma
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Kumanda sistemindeki arıza ve/veya düzensiz
çalışma
Đmalatta standardın 4.8; 4.9; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler,
makinedeki servis ve bakım, elektriksel ekipmanlar ve bağlantılar ile ilgili güvenli konstrüksiyon
gereklerini kapsamaktadır.
Operatör tarafından yapılan hatalar
(makinanın insan özellikleri ve yetenekleri ile
uyuşmazlığı nedeniyle)
Đmalatta standardın 4.4; 4.5; 4.6; 5.1; 5.2; 4.14; 8.1.3 maddelerinde belirtilenlere uygun
davranılmalı. Bu maddeler; kontrol sistemleri, makineye biniş önlemleri, operatörün konumu,
makinenin hareket ettirilmesi, servis-bakım ve kullanma bakım kitabı ile ilgili yükümlülükleri
kapsamaktadır.
34
Risk/Önemli Tehlike
Güç kaynağı arızası
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Đmalatta standardın 4.8; 4.9; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler,
makinedeki arıza durumu için desteklerin kullanımı, elektriksel ekipmanlar ve ara bağlantılar ile
ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Kumanda devrelerinde arıza
Đmalatta standardın 4.9 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, makinedeki
elektriksel ekipmanlar ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Uyumsuzluk hataları
Đmalatta standardın 8.1.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, söz
konusu durum ile ilgili olarak makine kullanma bakım kitabında bilgi verilmesi ile ilgili
yükümlülükleri kapsamaktadır.
Đşletim esnasında kopma veya kırılma
Đmalatta standardın 4.7; 4.8; 4.10; 4.11 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu
maddeler; makinedeki koruyucu ve engeller, destekler, hidrolik ve pünomatik komponenetleri
ile ilgili olarak güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Cisimlerin fırlatılması veya düşmesi veya sıvı
enjeksiyonu/püskürtülmesi
Dengenin kaybolması ve/veya makinenin
devrilmesi
Kişilerin kayması, tökezlemesi ve düşmesi
(makina ile ilgili)
Đmalatta standardın 4.8; 4.10; 4.14.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu
maddele; makinedeki destekler, hidrolik komponenetleri ve katlanır elemanlar ile ilgili olarak
güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır .
Đmalatta standardın 5.12.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, makinenin
devrilmesi ile ilgili olarak güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 4.5; 4.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde
makinenin biniş önlemleri ile ilgili olarak güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
35
Risk/Önemli Tehlike
Yol durumu işlevi ile ilgili
Motor çalışır çalışmaz hareket etme
Sürücü mahallinde bulunmazken hareket
etme
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Đmalatta standardın 5.1.3 ve 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler,
makinenin yürütülmesi/tahriki ve makinenin çalıştırılması/durdurulması ile ilgili güvenli
konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 5.1.3 ve 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler;
makinenin yürütülmesi/tahriki ve çalıştırılması/durdurulması ile ilgili güvenli konstrüksiyon
gereklerini kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 4.14.5 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler;
makinenin katlanabilir elemanları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Bütün parçalar güvenli konumda değilken
hareket etme
Makinenin yavaşlatılması, durdurulması ve
hareketsizleştirilmesindeki yetersizlikler
Đmalatta standardın 5.1.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler;
makinenin yürütülmesi/tahriki ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
36
Risk/Önemli Tehlike
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Makinenin iş konumuna getirilmesi
Đş konumuna ve/veya iş konumundan geçiş
esnasında düşme
Đş konumunda oksijen eksikliği ve/veya egzoz
Gazları
Yangın (kabinin yanıcılğı, söndürme
araçlarının
eksikliği)
Đş konumunda mekanikle ilgili:
a) Tekerleklerle temas,
b) Yuvarlanma,
c) Cisimlerin düşmesi, batması,
d) Yüksek hızda dönen parçaların dağılması,
Đmalatta standardın 4.5; 4.6 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler,
makinenin biniş önlemleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 5.4.1; 5.6 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler;
operatörün eksoz gazlarından etkilenmemesi ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini
kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 5.1.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; kabin
materyali ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 4.4.3; 4.5.1.2.5; 5.1.4; 4.5.1.1.2;4.6.4;4.8; 5.1.2.3 maddesinde
belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin kesme/batma noktaları, tekerlekler,
destekler ve devrilme ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Đş konumunun yetersiz görüşe sahip olması
Đmalatta standardın 5.1.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; görüş ile
ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Yetersiz aydınlatma
Đmalatta standardın 5.1.7.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; görüş
ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Uygun olmayan şekilde oturma
Đmalatta standardın 5.1.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; operatör
koltuğu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Đş konumunda gürültü
Tahliye ve/veya acil çıkış araçlarının
yetersizliği
Đmalatta standardın 4.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; operatörün
konumu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 5.1.5 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; acil çıkış ile
ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
37
Risk/Önemli Tehlike
Kumanda sistemiyle ilgili
El kumandalarının yerleştirilme yerlerinin
uygunsuzluğu
El kumandalarının ve işletim konumunun
yetersiz tasarımı
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Đmalatta standardın 4.4; 4.8.1.2; 5.1.2.1; maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu
maddeler, makinedeki kontrol üniteleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 4.4; 5.1.3; 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu
maddeler; kontrol üniteleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Risk/Önemli Tehlike
Makina yönetimi/idaresi ile ilgili (denge
eksikliği)
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Đmalatta standardın 5.1.2.3 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, devrilme
ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Risk/Önemli Tehlike
Güç kaynağı ve güç aktarımı ile ilgili
Motor ve bataryalardan kaynaklanan
Makinalar arasındaki güç aktarımından
kaynaklanan
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Đmalatta standardın 5.1.8; 5.3 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler,
motorun çalıştırılması/durdurulması ve batarya ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini
kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 6.4; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, güç
aktarımı ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
38
Risk/Önemli Tehlike
Üçüncü şahıslardan kaynaklanan ve/veya
şahıslarla ilgili
Yetkisiz kişilerin çalıştırması ve/veya
kullanması
Görsel veya sesli uyarı araçlarının noksanlığı
veya yetersizliği
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Đmalatta standardın 5.8.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde güvenli
çalıştırma/durdurma ile ilgili yükümlülükleri kapsamaktadır.
Đmalatta standardın 5.1.7 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, görüş
ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.
Risk/Önemli Tehlike
Sürücü ve/veya operatör için talimatların
yetersizliği
Düzenleme ve Çözüm
Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;
Đmalatta standardın 8.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde operatör
kullanma bakım kitabı ile ilgili yükümlülükleri kapsamaktadır.
39
Risk/Önemli Tehlike
Düzenleme ve Çözüm
Standart TS EN 632
Ezilme, Sıkışma
Đmalatta standardın 5.2; 5.3.3; 5.3.4; 5.4; 5.6.4;5.6.5; 6.1;6.2;6.3;6.4 maddesinde belirtilenlere
uygun davranılmalı
Yırtılma, Kesilme
Đmalatta standardın 5.2; 5.3.3; 5.3.4; 5.4; 5.6.4;5.6.5; 6.1;6.2;6.3;6.4;6.5;7.1 maddesinde
belirtilenlere uygun davranılmalı
Kesme ve Koparma
Đmalatta standardın 6.1;6.2;6.3;6.4; 6.6;7.1;7.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Dalgınlık
Đmalatta standardın 6.1;6.2;6.3;6.4; 6.6;7.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Çekme ve engel
Đmalatta standardın 5.6.5; 6.1;6.2;6.3;6.4; 6.6;7.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Darbe
Đmalatta standardın 5.3; 5.5; 5.6.5; 8.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Sivri bir aletle veya delinme ile oluşan
tehlikeler
Đmalatta standardın 5.5; 7.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Sürtünme ve aşınma
Đmalatta standardın 5.3.4 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Parça Fırlaması
Đmalatta standardın 6.3.2; 6.4;7.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Makinenin kayma, devrilme ve düşmesi
Đmalatta standardın 5.3.4; 5.3.5; 5.3.6;5.3.7; 5.4 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Doğrudan veya dolaylı elektirik kontağı
Đmalatta standardın 5.6.2; 6.1; 6.3.1; 7.1; 8.1.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
40
Aşırı yük vb. ile meydana gelen kimyasal
riskler
Đmalatta standardın 5.6.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Yanma, haşlanma
Đmalatta standardın 5.6.3; 5.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Titreşim
Đmalatta standardın 5.6.3maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Zararlı gaz, sıvı, duman, toz teneffüsü
Đmalatta standardın 5.3.9; 5.6.2; 5.6.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Ateş ve patlama
Sağlıksız duruş
Đmalatta standardın 5.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
El kol veya ayak bacak anatomisi yetersizliği
Đmalatta standardın 5.3.1; 5.3.2; 5.3.4; 5.3.9 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
KKE kullanımında yetersizlik
Đmalatta standardın 5.2; 5.3.1; 5.3.2; 5.3.4; 5.3.5; 5.3.7; 5.4 maddesinde belirtilenlere uygun
davranılmalı
Đnsan hataları
Đmalatta standardın 8.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Kontrol sisteminin devre dışı kalması
Đmalatta standardın 5.2; 6.2; 8.1; 8.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Bağlantı hataları
Đmalatta standardın 5.6.5; 6.1; 6.2; 7.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Mahfaza
Đmalatta standardın 5..5; 5.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Koruyucu tertibat
Đmalatta standardın 5.6.5; 6.2; 8.1;8.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Emniyet ayarı
Đmalatta standardın 5.6.5; 6.2; 8.1;8.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Ani hareket ve kullanma halinde dengesizlik
Sürücü görüşündeki yetersizlik
Đmalatta standardın 5.6.1; 5.6.2; 6.2; 6.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Sürücü oturağı
Đmalatta standardın 5.6.4maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
41
Kumanda yerleri
Đmalatta standardın 5.3.8 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Đlk hareket
Đmalatta standardın 5.3.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Đkinci şahısların kontrol edilemeyen hareketi
Đmalatta standardın 5.3.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Parça kırılması
Đmalatta standardın 5.2 ; 5.3.8 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Çekme, kavrama, bağlantı riskleri
Đmalatta standardın 5.5; 5.6.4; 5.6.5 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Akü, ateş, gaz kaçırma vb.
Đmalatta standardın 6.3.2; 6.4; 7.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Đmalatta standardın 5.5 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Đmalatta standardın 5.5 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
Đmalatta standardın 5.6.2; 5.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı
42
KAYNAKLAR
Anonim, Makine Emniyet Yönetmeliği 2006/42/AT
Anonim, 2002 Farmwise Your Essential Guide to Health and Safety in Agriculture.
HSE & HSC Agriculture Industry Advisory Committe.
Anonim, 1992 Tarımsal Mekanizasyon;. Tarım Ve Köyişleri Bakanlığı Yaygın Çiftçi
Eğitimi Projesi. Yayın Dairesi Başkanlığı Matbaası, Ankara.
Anonim, ANSI/ASAE Graphic Sembols for Operator Controls and Displays on
Agricultural Equipment. S304.6
Anonim, Combine Operator Safety, Kansas State University;
Anonim, ISO 3767-1:1998
Anonim, ISO 3767-2:1991
Anonim,
Ford Newholland Biçerdöver Kullanma Bakım Kitapları ve Broşürleri
Anonim,
HSE, No Second Chances.UK.
Anonim,
John Deere Biçerdöver Kullanma Bakım Kitapları ve Broşürleri
Anonim,
2918 Sayılı KTK’ Na Bağlı Olarak Çıkarılan Karayolları Trafik
Yönetmelikleri
Anonim, 2008 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı TEDGEM
Genelgesi
Biçerdöverlerle Hasat
Anonim, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu
Anonim, For.ma.agri projesi çıktıları
Anonim, 2006 Biçerdöver Operatörü El kitabı. Adana Zirai Üretim Đşletmesi ve Eğitim
Merkezi Müdürlüğü. Yayın No: 13.
Anonim, 2006 Occupational H&S Guidelines for Farming Operations in Ontario.
Ministy of Labour, Toronto.
Anonim, 4857 Sayılı Đş Kanunu
Anonim, Case Broşürleri
Anonim, Claas Broşürleri
Anonim, Clayson Broşürleri
Anonim, Ertuğrullar Broşürleri
Anonim, Houptverband
Langwartweg 103. Heft 1
der
gewerblicken
Berufs
genessenschoften,
Bonn,
Anonim, Houptverband
Langwartweg 103.
der
Gewerblicken
Berufs
genessenschoften,
Bonn,
Anonim, Internet http://www.cdc.gov./nıosh/section1.html
Anonim, Makina Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/At)
Anonim, Massey Fergusson Broşürleri
Anonim, MDW Broşürleri
Anonim, Resmi Gazete 28.11.2008 Tarih 27068 Sayı Araçların Đmal Tadil Ve Montajı
Hakkındaki Yönetmelik Ve Ekleri
Anonim, SAE J 1362
Anonim, 2008 A Guide to Farm Safety and Health. NCDOL, NC Department of
Labor, Division of Occupational Safety and health.
Anonim West Yorkshire Fire And Rescue Servıce Operational Procedures No 22 –
Revısed January 2007
Bittner R. H, 1974; Fundamentals Of Machine Operation, Agricultural Machinery
Safety, John Deere Service Publications, Moline, Illinois 61265.
Gölbaşı, M. Ve ark. 1998. Tarım Alet Ve Makineleri, Ders Araç Ve Gereçleri Makine
Eğitim Merkezi Müdürlüğü , Isbn 975-407-023-7, Thy Basımevi, Ankara.
Gölbaşı M 2006 TRT 3, TRT GAP TV’lerinde yayınlanan EKOTARIM programı
Biçerdöverlerde Đş Güvenliği Seri Eğitim Filmi.
Gölbaşı M.; 2007. Tarım Makineleri Đle Çalışma Esnasında Oluşan Kazaların
Nedenleri Ve Önlenmesi. Bu Toprağın Sesi Programı Sitesi Http://Www.
bts.gen.tr/gündem.
44
Gölbaşı, M., (2002).”Tarım Alet-Makine ve Traktörlerin Kullanımından Kaynaklanan Đş
Kazaları Nedenlerinin ve Tahmini Kaza Maliyetleri Đndeksinin Belirlenmesi”. Ankara
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi Ankara.
Gölbaşı, M.; 2006 Tarım Makineleri Kazaları. Çiftçi Eğitim Serisi No: 15, Tarım Ve
Köyişleri Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı Basımevi, Ankara.
Gölbaşı, M ve ark., 2000.Tarım Alet Ve Makinelerinin Tamir Ve Bakımı. Ders Araç Ve
Gereçleri Makine Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Isbn 975-407-059-8, Bms Matbaacılık,
Ankara.
Gölbaşı, M. ve ark., 2001. Tarım Makinelerinde Đş Güvenliği, Ders Araç Ve Gereçleri
Makine Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Isbn 975-407-072-5, Bms Matbaacılık, Ankara.
Gölbaşı, M. ve ark., 2001.Biçerdöverler, Ders Araç Ve Gereçleri Makine Eğitim
Merkezi Müdürlüğü, Isbn 975-407-065-2, Punto Yayıncılık Sanayi, Đzmir.
Hanna
M.,
1994,
Evaluate
Equipment
Http://Www.Ae.Đastate.Edu/Safety/Pm1265c.Txt
For
Dangers,
Internet,
Hse, 11/92, Safe Use Of Combine Harvester, Birkbeck House, Trinity Square,
Nottingham Ng1 4au.
Hse, A1s20, 11/96, Health Hazards From Whole-Body Vibration Caused By Mobile
Agricultural Machinery.
Hse, As10, 5/95, Accidents To Children, Sudbury, Suffolk, Co 10 6 Fs.
Hse, As8, 5/95, Noise, Sudbury, Suffolk, Co10 6fs.
Hse, Farmers Lung. HSE Books, PO Box 1999,Sudbury, Suffolk CO10 2WA
http://80.38.213.111/formaagri/
http://www.cdc.gov/nıosh/nasd/docs3/k59/012.html
http://www.claas.com/countries/generator/clpw/en/products/agrarmanagement/lenksystem/laser_pilot/start,lang=en_UK.html
http://www.hillcotechnologies.com/
http://www.mcleodcoop.com/communityNews-safetyFirst.cfm
http://www.megatarim.com.tr/content/view/100/1/
45
http://www.tb-yayin.gov.tr/
Kampanyalar- Tarımda Đş Güvenliği Eğitim Filmleri
Margentino M. Ve Macınowski K., Farm Machinery And Equipment Safety Part Iı:
Preventing
Machinery
Accidents
During
Operation,
Internet,
Http://Www.Cdc.Gov/Ncosh/Nasd/Docs2/As16800.Html.
Shutske
J.M,
1998,
Burning
Problem,
Combine
And
Tractor
Fires...Http://Www.Extension.Umn.Edu/Distribution/Cropsystems/Dcgsp1.Html
www. safetylabel.com/graphics/oldandnew.gif
www.ces.purdue.edu/ Using Grain Harvesting Equipment Safely
www.machinery.uk.com/.../combines
www.operationlifesaver.ca
www.turkak.org.tr/ www.gates.com/.../ezlit/SafeHydraulicsK.jpg
46