Gözlükçülük Sunum PDF

04.11.2014
Cam Ne Zaman Bulundu
GÖZLÜKÇÜLÜK
VE
TARİHSEL GELİŞİMİ
Antik Çağlar
İlk olarak ne zaman üretildiği net olarak bilinmiyor
Mevcut en eski cam eşyalar yaklaşık olarak M.Ö. 2500 yılına
ait Antik Mısır boncuklarıdır.
Dünyanın en eski cam yapım reçetesi ise M.Ö. 650 yılında
Mezopotamya’da
Bilinen en eski cama "Nemrut Merceği" denir (3000
yaşında).
Rogar Bacon 12.yy gözlüğü bulduğu rivayet edilir.
Yeliz,Cem,Songül,Güven
15. yüzyılda Venedik’te ilk kristal cam, Cristallo adı ile icat
edilmiştir.
İlk gözlükçü dükkanı 1783'de Philadelphia'da açıldı.
İlk cam teknik laboratuvari 1884’de açıldı
Optik Teorisi
Optik teorilerini Greko-Romen filozoflar tarafından
yapılmıştır.
Platon (MÖ 430)
Aristo (MÖ350)
Euclide (MÖ 300)
Ptolomey (MÖ 120)
İlk cam örnekleri
Anadolu’ya Suriye’den M.Ö. 1300’de gelen camlar. Soldaki
kobalt sağdaki bakır tuzu ile renklendirilmis (Uluburun
Batığı- Bodrum Müzesi)
Plato emisyon teorisini detaylandırarak, görsel algının
ışınların gözümüz tarafından emilmesiyle orta çıktığını
ileri sürmüştür.
Euclid optiği matematiksel açıdan incelemiştir
1
04.11.2014
Göz ve Tarihçesi
Kitab-ül
Menazır
İbn El Haytam
Milattan önce (2000) yıllarında BABİL KRALI HAMURABİ
Kanunlarında BİR GÖZÜ HASTALIKTAN KURTARAN VEYA GÖRMESİNİ
İYİLEŞTİREN bir Hekimin, zenginlerden (10) fakirlerden (5) ve esirlerden
(2) GÜMÜŞ almaya hakkı olduğu yazılıdır.
Eski Yunanistan‘da İSTANKÖYLÜ HİPOKRAT ın öğrencisi ALOMAEON
OPTİK SİNİRi keşfetmiş Beyinle Göz arasındaki irtibatın sağlanma yolunu
göstermiştir.
Roma okulun dan CELCUS KATARAKT'ın Vitreusa itilmesini, PLİNY’in
Katarakt ameliyatından önce PUPİLLAYI genişletmek gerektiğini
bulmuştur.
Orta çağda Avrupa’da ki SALERNO ve MONTPELLİER okulları Arapçadan
Latinceye tercümeler yapmış
Kırılma Yasası (Batlamius ve Cleomedos)
Almanya da Oftalmolojinin babası sayılan BARTİSCH ilk defa bölümleri
içeren bir GÖZ KİTABI yazmıştır.
Işığın merceklerden geçişi (Kepler-Descartes)
Ortaçağda BACON ve LEONARDO DA VINCI, 17. yüzyıldaTHOMAS
YOUNG o yılların ünlü isimleri olmuştur.
İslam Aleminde XI. yüzyılda (ALHAZAN )Göz ve Kırma kusurları ile
uğraşan ünlü isimdir.
Kitab-ül Menazır
Gözün anatomik tarifi
Yansıma Kanunu deneysel kanıtlanması
(Eclid ve Batlamius)
Tarihte Güneş Gözlüğü
1.Kitap: Genel olarak görmenin yapısı
2. Kitap: Gözün nesneleri algılama yapısı
3. Kitap: Optik yanılgı, görme kusurlarına
ve nedenleri
MS 60lı yıllar güneşten korunma amaçlı taş Zümrüt
kullanımı
15 yy yeşil ve mavi camlı gözlükler
4. Kitap: Göz ve nesnenin konumları ve algı
18 yy Çin’de kullanım yaygın
5.Kitap: Düzgün yüzeylerde görünen resimler
19 yy da diyoptrili camların üzeri boyanırdı.
6.Kitap: Optik yanılgı ve nedenleri
7.Kitap: Işık kırılması ve gözün algısı
İzokromatik cam (Achromatic)
Simon Plepsi, Scheiner,Böhm,Fizeul
-UV, cam hamuru
2
04.11.2014
Camın Optik Amaçlarla Kullanımı
Yaşlılık nedeniyle doğan göz bozukluları
Gözlük Çerçevesi
XII.yy ve okuma taşları (kuartz ve dağ kristali)
Özelliği: Yassı ve bikonveks
XIII.yy sonlarında traşlama biçimi değişti
Özelliği: Düz cam şeklinde
XV.yy Ortalarında konkav camlar ve miyopi
XIX.yy menisküs camlar (Wollaston)
XIII.yy sonunda gelişen teorik kuramla
Biofocal
Perçinli Gözlük doğuşu
13 yy.sonunda farklı gözlere farklı camlar
14.yy taçlı gözlük
15.yy makaslı gözlük
16.yy okuma taşı kullanımı devam etti
16.yy çerçevelerde kulak sapı kullanımı
Progressive
18.yy sokak gözlüğü
geliştirilmiştir.
19.yy kelebek gözlük
İlk patent 1924 yılında alınmıştır.
Osmanlı’da Optik ve Göz Cerrahisi
XV. yüzyılda Sinoplu KEHHAL-Mümin
bin MUKBİL‘in Zahire-i Muradiye adlı eseri
1797 de GEVREKZADE HAFIZ HASAN efendinin İbrahim
eş-Şâzelî el-Mısrî'nin eserinin çevirisi olan Risâle-i
Zübdet-ül-Kuhliyye fî Teşrîhi'l-Basariyye
Optik kusurların giderilmesi ve göz cerrahisine ait bilgiler
vermektedir.
Gözlük Kullanan Padişahlar
Fatih Sultan Mehmed’in 1477’de gözlük de yapabilen bir
cam ustası talebi
Yavuz Sultan Selim, çok okumaktan dolayı gözlerinin
bozulduğunu ve bu yüzden mercek
kullandığını bildiğimiz ilk Osmanlı padişahıdır.
Sultan Vahdettin ise gözlüğü yüzünden hiç eksik
etmeyen ilk ve tek Osmanlı padişahı
3
04.11.2014
Cumhuriyetin İlk Yıllarında
Gözlükçülük - 1
Osmanlı’da Gözlükçülük
1923 ile 1940 yılları arasında yapılan reformların
içerisinde gözlükçülük mesleği de bulunmaktadır.
Osmanlı’da gözlükçülük, gayri Müslimlerin elinde
Kanun’a tabi olmadan icra edilen bir yan uğraş
konumunda
30.12.1940
tarihli ve
3958 sayılı
Gözlükçülük
Hakkında
Kanun
İkinci Dünya Savaşı ve gözlük ithalatı
Münferit gözlükçü müessesine rastlanmamakta
Gayri Müslim ustaların yanında yetişmeleri sayesinde
olmuş
Az miktarda gözlüğün satıldığı sınırlı sayıda gözlükçü
dükkanı
Yüksek tabaka aksesuarı
Gözlüğün yaygınlaşması matbaanın gelişimi (1827
yılından sonra)
Osmanlı’nın değişik kültür ortamından gelen meslek
ustaları devam ettirir.
1960
Gözlük
Sanayi
A.Ş
Cumhuriyetin İlk Yıllarında
Gözlükçülük -2
İstanbul’da Eminönü ve Karaköy’de ve Anadolu’nun
birkaç şehrinde “Pince Au Nez” veya “Ront” tipi gözlük
30.12.194
0 tarihli
ve 3958
sayılı
Gözlükçül
ük
Hakkında
Kanun
1941 yılından sonra Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti’
düzenlenen kurslar sonucu edinilen ruhsatnameler
Toptancı-ithalatçı firmalar 1945-1955 arası İstanbul’da
Sultanhamam, Sirkeci ve Eminönü’nde var.
1960
Gözlük
Sanayi
A.Ş
Essel Gözlük Deposu
Ariko Zeiss Firması
Kiryako, Toma
Sifiropulos Kardeşler
LigorAnestidis
Yervan Ütücüyan
Juan Saragossi,
Sava Savaidis,
Yorgi T. Pangiris
Essel Gözlük Deposu
Ariko Zeiss Firması
Kiryako, Toma
Sifiropulos Kardeşler
LigorAnestidis
Yervan Ütücüyan
Juan Saragossi,
Sava Savaidis,
Yorgi T. Pangiris
Camların Malzeme Olarak
Çeşitleri
Mineral Camlar : Bilinen cam malzemesi
Organik Camlar : Hammadde olarak plastiğe benzeyen
camlar
Avantajlar
Dezavantajlar
Avantajlar
Yansıma az olur
kalındırlar
Kolay çizilmezler
Ağırdırlar
Buğulanmazlar
çizilirler
Şeffaflık değişmez
Kırılgandırlar
Montaj riski azdır
Şeffaflığı azdır
Toz tutmaz
UV geçirmezler
Kir tutarlar
Yansıma
fazladır.
Temizlemesi kolay
Kolay
buğulanırlar
kimyasal
maddelerden
etkilenmezler
Montaj riski
fazladır
Kolay
renklendirilirler
Temizlemesi
zordur
Kolay işlenirler
kimyasal
maddelerden
etkilenirler
Çap ölçüsü
zamanla küçülür
Dezavantajlar
Çap ölçüsü
değişmez
4
04.11.2014
Camların Renk Değiştirmesi
Transitions Camlar:
Gözün İçine Yerleştirilen Camlar
(Lensler)
1887’de doğrudan doğruya gözün içine, göz yuvarlağının
üstüne yerleştirilen ilk nesil lensler
Renk kalmayan camladır. %80 daha hızlı koyulaşıp
renginin açılmasıdır.
Cam malzeme
Göz yuvarlağının kalıbı ile
1938’den sonra plastik madde kullanımı
Colormatik Camlar:
Güneşli ortamlarda rengi koyulaşabilen(kahverengi ve
füme çeşitleri var) kapalı ortamlarda ise üzerinde
%10'a yakın renk kalan camlardır.
Bu camlarda göz yuvarlağıyla cam arasında bir sıvı
bulunuyordu.
1950′den sonra doğrudan doğruya saydam tabakaya
gelecek camlar
Günümüzde göz ölçüsü alınarak seçim
Camların Özellik Olarak Çeşitleri
Antirefle Kaplamalı Camlar: Antirefle kaplamalı camlar ışığa karşı
dirençli camlardır (mineral hemde organik camlar )
İnceltilmiş Camlar:İnceltilmiş camlar üretiliş esnasında sıkıştırılarak
üretilir
Çap Küçültme: Hipermetrop camlara uygulanır. Çap küçültme yöntemi
küçük çerçevelerde uygulanır. Cam ebatı küçük olarak üretildiği için hem
kenar kalınlığı hem de orta kalınlığı normale göre ince olur.
Asferik Lenti / Lenti: Çok yüksek numaralı camların daha ince ve
oldukça hafif olmasını sağlamaktadır.
As / Asfor Özelliği: (-) veya (+) yüksek numaralı camların; dışardan
bakana göre camın arkasında, gözün normalden daha küçük /büyük
gözükmesini kısmen de olsa azaltma işlemi yapmaktadır.
Camın İnceltme İndeksleri
İndeks
Cam Türü
1.5 Organik
1.5 Mineral
1.53 Trivex
1.56 Organik
1.58 Organik SMI
1.59 Polikarbon
1.6 Mineral
1.61 Organik
1.67 Organik
1.7 Mineral
1.74 Organik
1.8 Mineral
1.9 Mineral
1.7 Mineral
1.74 Organik
1.8 Mineral
1.9 Mineral
Polikarbon
camlarda
bu işlem
yok.
İnceltme Oranı
İnceltilmemiş
İnceltilmemiş
%15-20
%25-30
%30-35
%35-40
35%
%40-45
55%
40%
65%
50%
65%
40%
65%
50%
65%
İnceltme hammaddenin
granüllerinin büyüklüğü
ve kalınlığı ile alakalıdır
5
04.11.2014
Camların Odak Olarak Çeşitleri
Camın Yapısı
Cam bir amorf katıdır(kristalize olmayan, atomlar düzensiz).
Multifocal Camlar: Çok odaklı camlardır. Uzak ve yakın
numaralarını tek camda bulundururlar. Uzaktan yakına
geçişte mükemmel bir uyum vardır. Kişi uzağa baktığı
sırada sadece gözlerini aşağıya eğerek yakını görebilir.
Camları büyük normal bir uzak gözlüğü gibi gözükür.
Kişiye özel olarak üretim yapıldığından dolayı son
kullanıcıya teslimi 3-4 günü bulabilir.
Cam, yalnızca fiziksel bir karışım Yavaş Soğutma
1650 C
Cam dönüşüm
aralığı
Silika
Sıcaklık
Bifocal Camlar: Multifocal camlardan farkı yakın
numaralarının olduğu bölüm ekran şeklinde dışardan
belli olacak şekildedir. Geçiş mesafesi yoktur.
Mineral Cam Çeşitleri
Oksit camları
Nitrür camları
Ve diğerleri
1800 C
Hızlı Soğutma
Pelte ergime
Cam
1450 C
Eriticiler-Modifikatörler
Akide
Şekeri*
Soda-kireç
camları soda
(Na2O) ile
kirecin (CaO)
bileşimi
Arsenik-kükürt
arsenik-selenyum
germanyum-selenyum
Kalkojen camlar
Katı +
Kristal
Silisyum,
oksijen
yerine azot
(N) ile
birleşiyor
Oksitlerin erimelerini kolaylaştırmak amacıyla cam
bileşimine katılan maddelerdir.
Silisyumun erime derecesini düşürürler.
En önemlisi Sodyum Karbonat (Na2CO3)
Soda
hidrojen bağı camları
"halojen camları"
"element camları"
En
pahalı
mineral
6
04.11.2014
Stabilizatörler (Sabitleştiriciler)
Camın kimyasal dayanımı, kırılma indisi, dielektrik
özellikleri üzerinde etki yaparlar.
Yardımcı Bileşenler
Stabilizatörü olmayan camlar «suda» erir.
Başılıca stabilizatörler :
Bu bileşenler genelde adi camın formülüne girmezler,
CaO (Kalsiyum oksit)
Değişik cam türlerinde değişik etkiler sağlamak üzere
kullanılır.
BaO (Baryum oksit)
PbO (Kurşun oksit)
Mangan dioksit (MnO2) camın rengini açar
MgO (Magnezyum oksit)
Arsenik (As2O3) renk verir, saflaştırır
ZnO (Çinko oksit)
CaO kireç taşının (CaCO3), MgO ise dolomitin (MgCO3)
cam formülüne katılması ile sağlanmış olur.
CaCO3
CaO
Isı
Potasyum nitrat (KNO3) camın saydamlığını giderir.
CO2
Minaral Cam Üretim
Silisyum
sıvılaştırılması
Sülfür (Na2SO4) redükleyicidir (CO2 ortaya çıkaran)
Mineral Optik Cam (Crown)
Crown Cam:
Camın kalıplara
dökülmesi
Silisyum Dioksit (SiO2) (%70)
Kırılma
indisi
1.523
Abbe
50-60
Kaplama
Kalsiyum Oksit (%10)
Presleme (Yarı
Mamül Cam)
Nihai Ürün
Sodyum Oksit (%9)
Potasyum Oksit (%8)
Baryum Oksit (%3)
Polisaj
Yoğunluk
artıkça kırılma
indisi artar
Özgül a.
2.3-6.3
gr/cm
İşleme
High Crown
p=2,67 g/cm3
indis 1,6
Abbe 40
7
04.11.2014
Organik Cam
Organik Cam Üretim
Organik cam tamamıyla sentetik olarak üretilen bir
plastiktir.
Özgül a.
1.32
Yüksek basınç ve ısı altında şekil verilir
Şekil bir kez verildikten sonra bozulmaz.
CR 39 Hammaddeli Lensler (1940)
Kırılma
indisi
1.501
Abbe
58
Polikarbonat Hammaddeli Lensler (1955 )
Yüksek indisli organik camlar (1997)
Trivex Camlar
Malzeme
Hazırlanması
Kaplama
Amorf
Kalıpların
Doldurulması
Nihai Ürün
Parlatma
Polimerleştirme
Tıraşlama
MR 8 n = 1,595 Abbe Değeri= 40 Yoğunluk = 1,30 g/cm3
MR 7 n= 1,660 Abbe Değeri = 32 Yoğunluk = 1,35 g/cm3
MR 174 n= 1,738 Abbe değeri = 33 Yoğunluk = 1,47
Polikarbonat n= 1,59 Abbe Değeri = 31 Yoğunluk = 1,2
Trivex n = 1,53 Abbe Değeri = 45 Yoğunluk : 1,11 g/cm3
Optik Camın Kalitesi
Işık
azaltma
faktörü
Işık kırılması (İndis)
Çerçeve Türleri Malzemeleri
Buna göre çerçeveler rim (göz)halkası tipine göre;
Rim halkası bütün olan çerçeveler
Dispersiyon (ışığı renklerine göre ayırma)
Linör çerçeveler
Faset çerçeveler
Reflexion, Absorpsiyon,Transmisyon (Yansıma,Işık
emilmesi, ışık geçirgenliği)
Yarım çerçeveler(okuma gözlüğü olarak tercih edilir)
Yapıldıkları ham maddelere göre ise ;
Plastik çerçeveler
Abbe Değeri (kırılma açısının ayrışma açısına oranıdır)
Metal çerçeveler
Kombine çerçeveler(üst taraf plastik)
Renk etkisi
1866
Ernst
Abbe
8
04.11.2014
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
9
04.11.2014
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar-
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
10
04.11.2014
Bilinen Modeller ve Markalar
Kaynakça
http://www.cem-fa.com.tr
http://www.isbiroptik.com
http://www.optisyenler.org/
http://tr.wikipedia.org
http://www.zeiss.com/
http://drferda.com
www.glassmood.com
http://optikzade.com/optik.php
www.mitsuichem.com
http://www.gozder.com
http://www.okularyporadnik.pl
http://www.antikcamlar.net
TEŞEKKÜRLER
11