Slayt 1 - HİSAM - Hacettepe Üniversitesi

Transkript

İŞLE İLİŞKİLİ
BİRİKİMSEL
ZEDELENME
HASTALIKLARI
(İİBZH)
Prof. Dr. Songül Acar Vaizoğlu
17 Mayıs 2013
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Halk Sağlığı Anabilim Dalı
1
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi -İİBZH
BİRİKİMSEL ZEDELENME HASTALIKLARI
İş kaybı,
İşten kalma,
Tazminatların
“en önemli nedeni”
2
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi -İİBZH
TANIM
AĞIR,
TEKRARLANAN, KÖTÜ DURUŞ
ya da
SÜREKLİ GÜÇ HARCAMASI
gerektiren iş etkinliklerinin yol açtığı, ya da
ağırlaştırdığı kas iskelet sistemi
hastalıklarıdır.
3
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi -İİBZH
TANIM
Tendonlar,
Tendon kılıfları,
İlişkili kaslar ve kemikler,
El, bilek, dirsek, omuz,
Boyun, bel ve sırtı
ilgilendiren hastalıklardır.
4
ERGONOMİ KURSU -
BELİRTİLER
Ergonomi -İİBZH
Ağrı, sızı, rahatsızlık,
Kütlük ya da yanma,
“İğnelenme”,
Bitkinlik ve sarsaklık ,
Hareket kısıtlılığı,
Sakatlık,
Depresyon,
Yaşam kalitesinin bozulması
5
ERGONOMİ KURSU -
ÇALIŞMA
KOŞULLARI
BİRİKİMSEL ZEDELENME
DÖNGÜSÜ
SÜRTÜNME,
BASINÇ,
GERGİNLİK
ZAYIF ve
GERGİN
Ergonomi -İİBZH
1. Akuıt Yaralanma
2. Tekrarlayan
Yaralanma
3. Sabit basınç ve
gerginlik
ADEZYON VE
FİBROZİS
YIRTILMA YA DA
ZEDENLENME
Enflamasyon
Döngüsü
Kronik Döngü
ENFLAMASYON
Dolaşımın azalması ve ödem
6
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi -İİBZH
YENİ DEĞİLDİR
–
Bernardino Ramazzini, 1713- doğal olmayan postür ve
düzensiz hareketler hastalıklara neden olur.
–
–
–
–
–
–
Gray, 1893
Mayo klinik, 1910, Carpal Tünel Sendromu
İsviçre sigortası (1927) Tekrarlanan zorlamaya bağlı
tenosinovit
1931, sigorta tazminatları arasına kas-iskelet sistemi
hastalıkları dahil edilmiştir.
İşle ilgili kas-iskelet sistemi hastalıkları ABD’nin bir çok
eyaletinde tazminatlı olmuştur.
1970’den itibaren ABD’de Mesleki Güvenlik ve Sağlık
yasasının çıkartılması ile İİBZH bildirimi artmıştır.
7
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
MODERN YAŞAMIN GİDEREK ARTAN
KRONİK HASTALIĞI
Bazı kaynaklarda sağlık sigortası harcamalarının
yaklaşık %20’sinin kas-iskelet sistemi hastalıkları
için olduğu belirtilmektedir. Maliyeti işe devamsızlık
da dikkate alındığında çok daha fazla. Kas iskelet
sistemi hastalıkları ağır, ergonomik olmayan
koşullarda yapılan işlere bağlı ortaya çıkmakta…
ÖNLENEBİLİR, (Dan MacLeod)
8
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU
YAYGINLIK
Hollanda’da 10.813 işçide yapılan bir araştırmada
(1998),
İşçilerin %30.5’inin
Son 12 ayda
“Boyun ya da üst ekstremite” sorunu olduğu
belirlenmiştir.
Belçika’da %39.7
İngiltere’de %17.0
İsveç’te erkeklerde %20 (Her hafta iş bitimi)
kadınlarda %33
9
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi -İİBZH
YAYGINLIK
ABD’ de yapılan bir araştırmada,
1993 yılında 94.309 yeni olgu saptanmış,
Bu olguların;
%64’ü kadın,
%70’i üretim, işleme ve hizmet
sektörlerinde çalışmakta
%5 Yönetim işleri
10
ERGONOMİ KURSU
YAYGINLIK
•
Hemşirelerde aşırı yüklenmeye bağlı zorlanma ve
incinmeler, pek çok iş kolundaki incinmelerden çok
daha sık, birikimsel zedelenme hastalığı da
yaygındır.
•
Bir çalışma’da son 12 aylık bel/sırt ağrısı
prevalansı hemşirelerde % 85,5 ( Değişik
araştırmalarda %33-86)
•
Manisa’da yapılan bir araştırma’da hemşirelerin
%83,8’inde yaşamın herhangi bir döneminde,
%37.5’inde halen bel ağrısı belirlenmiştir.
Ekokardiyografi yapanlarda da sırt
ağrısı sıklığı %54 bulunmuştur .
Çalışma süresi arttıkça yakınmalar artmakta.
•
5
ERGONOMİ KURSU
YAYGINLIK
• 2002 yılında hemşire ve diğer sağlık çalışanlarında
623,600 ölümcül olmayan yaralanma görülmüştür.
İnsidansı 12.6/100’ dır. Bu yaralanmaların % 40’ı
sırt- bel yaralanmaları
• Çok sayıda ülkede yapılan 80 araştırmanın
sonuçlarına göre tüm dünyada hemşirelerde sırt-bel
yaralanmaları’nın sıklığı %17 olarak belirlenmiştir.
• Bir başka çalışma da da yıllık kas iskelet sorunları
%40-50 yaşam boyunca prevalans %35-80 arasında
ERGONOMİ KURSU
YAYGINLIK
• Son 35 yılda araştırmalar sağlık
çalışanlarında kas iskelet
sorunlarının azaltılması için bazı
teknikler üzerinde odaklanmış
ancak bunların uzun dönemli
incinmelerde/ zedelenmelerde
etkisinin olmadığını görülmüş.
• Son 10 -15 yılda hemşireler ve
hastabakıcıların hasta taşınması
Pille çalışan hasta kaldırma aracı
ve bakımında yardımcı olan araçlar
geliştirilmiştir.
Ergonomi Kursu -
YAYGINLIK
Diş hekimleri
• Tayland’da diş hekimlerinde bir yılda kas-iskelet
sistemi ağrılarının prevalansı %78,0 dir.
• ABD’de ise diş hekimlerinde yapılan benzer
çalışmada son 12 aylık dönemdeki kas-iskelet
sistemi rahatsızlıkları %93.0’dür .
• Polonya’da sırt-bel ağrısı %60.1’dir. Danimarka’da
%60.0’dır.
• İsveç’te kadın diş hekimlerinin %81’inde üst
ekstemite sorunları (Hekimlerde diş
hemşirelerinden daha fazla )
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
HASTALIKLARI
Repetitive Strain Injuries (RSIs)
Cumulative Trauma Disorder (CTD)
Work Related Musculoskletelal Disorders
Strain Injuries
Sprain Injuries
15
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
HASTALIKLARI
Kümülatif travma hastalıkları
Travma hastalıkları
İşle ilgili kas-iskelet sistemi hastalıkları
Tekrarlayan zorlanma zedelenmeleri,
Aşırı zorlanma zedelenmeleri,
Aşırı kullanım sendromları.
16
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
HASTALIKLARI
1. Patogenezlerinde mekanik ve fizyolojik süreçleri
birlikte bulundururlar.
2. Gelişmesi için haftalar, aylar ya da yıllar gerekir.
3. İyileşme için de aylar, yıllar gerekmekte ve tam
iyileşme sağlanamamaktadır.
4. Semptomlar nonspesifiktir, iyi lokalize edilemezler ve
epizodiktir.
5. Sıklıkla bildirilmez.
17
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
Üst Ekstremitenin İşle İlgili Birikimsel
Zedelenme Hastalıkları
RİSK FAKTÖRLERİ
KİŞİSEL
Yaralanma ya da DM, Romatoid artrit vb hastalıklar
Hormonal faktörler
Yaş
Vitamin eksiklikleri
Cinsiyet (kadınlar)
Bileğin şekli ve kalınlığı
Psikososyal faktörler
18
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
İŞLE İLGİLİ
Yinelenen ya da sürekli yapılan iş
19
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
İŞLE İLGİLİ
Aşırı kuvvet uygulama
20
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
İŞLE İLGİLİ
Tekrarlayan ve sürekli zorlamalar
Sürekli uygunsuz el-kol postürü
Hızlı yinelenen hareketler
Mekanik baskı uygulanması
Vibrasyon
Soğuk ortamda çalışmak
İşin organizasyonu
21
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
İŞLE İLGİLİ
Belirli postürlerde çalışmak
Lokalize mekanik temas baskıları
22
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
23
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU
HASTALIK
VÜCUT HAREKETİ
TİPİK İŞLER,
MESLEKLER
Karpal Tünel
Sendromu
El bileğinin tekrarlayan
şekilde öne-arkaya
bükülmesi
Hızlı bilek çevirme, eli
bilekten sağa-sola
yatırma
Parmakla baskı
uygulama
Tutma hareketi
Parlatma
Cilalama,
Bileme
Törpüleme
Çekiçle dövme
Montaj
Daktilo, bilgisayar
Ev işleri, halıcılık
Müzik aleti çalma,
Ameliyat sırasında
yapılan işler
24
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
VÜCUT HAREKETİ TİPİK İŞLER,
MESLEKLER
Vidalama ,
Epikondilit, Dirsek
bükülmüşken el
Küçük parçaların
Tenisçi
bileğinin dışa
montajı
dirseği
döndürülmesi,
Çekiçle dövme
ya da arkaya
Tenis ve bovling
bükülmesi,
oynama
Silkme tarzında
Müzik aleti çalma
atma ya da çarpma
hareketi
HASTALIK
25
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
HASTALIK
Boyun
gerilim
sendromu
MESLEKLER
Boyun, omuz ve
Bant montajı
kolun uzun sürekli Küçük parça
sabit duruşu,
montajı,
Omuzda ya da elde Paketleme
uzun süreli yükler
Elde ya da omuzda
taşınması
yük taşıma
26
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
HASTALIK
Pronator
teres
sendromu
MESLEKLER
Önkolun hızla dışa Parlatma,
çevrilmesi,
Cilalama,
güçlü olarak dışa
Törpüleme,
çevrilmesi, yada el Bileme
bileğinin öne
bükülmesi ile
beraber dışa
çevrilmesi
27
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
HASTALIK
Radyal
tünel
sendromu
MESLEKLER
Önkolun içe yada
El aletleri kullanımı
dışa doğru
Diş hekimliği
çevrilmesi ile
Cerrahi
birlikte el bileğinin
tekrarlı şekilde öne
bükülmesi
28
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU
BİRİKİMSEL ZEDELENME HASTALIKLAR
HASTALIK
VÜCUT HAREKETİ
TİPİK İŞLER,
MESLEKLER
Omuz
kirişleri
yangısı,
rotator kaf
sendromu
Kol gerilmiş,
dirsekten 60
dereceden fazla
bükülmüşken
omuzdan kaldırma
ve çekme hareketi,
sürekli dirsekten
kaldırma, omuz
hizası yukarısında
elle yapılan işler,
omuzda taşıma,
fırlatma hareketi
Zımba pres
operatörleri,
Baş hizasının
üstünde yapılan
montaj, kaynak,
boya, araba tamiri
gibi işler,
Bant montajı,
Paketleme,
yükleme, erişme
hareketi, kaldırma
işi
29
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
MESLEKLER
Bilekte kiriş Bileğin güçlü olarak Zımba pres
öne yada arkaya
operatörleri,
yangısı
bükülmesi, güçlü
montaj işleri,
olarak dışa
telgraf ve pense
yatırılması
kullanıcısı
HASTALIK
30
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU
HASTALIK
VÜCUT
HAREKETİ
De Quarvain El bileği
hareketleri,
hastalığı
parmaklarla güç
uygulayarak el
bileğinin öne
yada arkaya
bükülmesi, el
bileğinin hızlı
döndürülmesi
TİPİK İŞLER,
MESLEKLER
Parlatma, cilalama,
törpüleme, bileme,
zımba pres operatörleri,
cerrah, kasap,
Pense kullanımı, testere
kullanımı, elle kavranıp
döndürülerek kontrol
edilen araçlar
(motosiklet), vidayı
yatağına yerleştirme işi,
elle burma işi
31
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU
HASTALIKLARI
HASTALIK
MESLEKLER
Tetik
parmak
Parmakların
tekrarlayan
bükülmesi, el
ayasının aşırı
gerilmesi hareketi
Çoğunlukla işaret
parmağıyla yapılan
işler, elin fazla
açılmasını
gerektiren aletlerin
kullanımı
32
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU -
HASTALIKLARI
HASTALIK
Ulnar sinir
tuzağı,
Guyon
tüneli
sendromu
MESLEKLER
El bileğinin uzun
Halıcılık, pense
süreli öne yada
kullanımı, askerlik,
arkaya bükülmesi, çekiçle dövmek,
hipotenar tepeye
müzik aleti çalmak
baskı, ulnar yarığa
baskı
33
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU
HASTALIKLARI
HASTALIK
Raynaud
fenomeni
MESLEKLER
Titreşimli aletler
Motorlu testere,
tutmak,
Tepkili çekiç,
Kan akımını
Törpüleme,
engelleyen el
Boya kazıma,
aletleri ile çalışmak
Soğuk ortamda
çalışmak
34
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU
HASTALIKLARI
HASTALIK
MESLEKLER
Bel Ağrısı
Ağır yükleri kaldırma, itme Ağır vasıta sürücüleri,
(Kas sıkışması ve
spazm
Disk incinmesi veya
dışa kayması
Diskin fıtıklaşması
Akut incinmeler ve
burkulmalar
Kronik incinmeler ve
burkulmalar
Eklem sertliği
Osteoartrit)
veya çekme vb; fleksiyon, Hemşire ve hasta bakıcılar,
lateral
bükülme,
aksiyal Çöp toplayıcılar,
dönme, uzun süreli sabit Depocular,
bir pozisyonda durma gibi.
Mekanik işlerinde
tüm vücut vibrasyonu, işle çalışanlar
ilişkili
psikolojik
veya
psikososyal stres
35
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
National Institute for Occupational Safety and Health
(NIOSH) tarafından 1981 yılında hazırlanan ve 1993 yılında
revize edilen Aplications Manual for the Revised NIOSH
Lifting Equation* isimli dokümanda çalışanların bu ağırlık
kaldırma sırasında hasar görmemesi için uyulması gereken
temel prensiplere yer verilmektedir.
*Dokümanın Internet Adresi:
http://www.cdc.gov/niosh/pdfs/94-110.pdf
36
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU -
NIOSH denklemi için ölçülmesi gereken parametreler:
1. Yükün ağırlığı (L): Kg olarak
2. Yatay durum (H): ayak bileklerini birleştiren çizginin orta noktasının zemindeki
izdüşümü ile kaldırılacak ağırlığın orta noktasının zemindeki izdüşümü arasındaki
mesafe. cm olarak.
3. Dikey durum (V): Kaldırılacak cismin merkezindeki ellerin zeminden veya çalışma
yüzeyinden yüksekliği. cm olarak.
4. Vertikal taşınma uzaklığı (D): kaldırma işlemiyle yükün bulunduğu yerden
kaldırıldığı yere olan mesafenin santimetre olarak değeri.
5. Asimetri açısı (A): Yükün orijinden kaldırıldığı yere kadar vücudun önünden
(midsagital düzlemde) açısal olarak yaptığı sapma. Derece olarak.
6. Kaldırma frekansı (F): dakikadaki kaldırma sayısı.
7. Kaldırma etkinliklerinin süresi, saat olarak ölçülmektedir.
Kavrama klasifikasyonu (C): (coupling classification) elin cismi kavrama kalitesi, iyi,
ancak yeterli ve kötü olarak sınıflandırılır.
Önerilen ağırlık sınırı
=
Yük değişmezi x HM x VM x DM x AM x FM x CM
RWL=23 x HM x VM x DM x AM x FM x CM
37
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU -
GÜVENLİ KALDIRMA TEKNİKLERİ
10kg.
100 kg.
10 kg.
10 kg.
100 kg.
10 kg.
10kg.
10
kg.
Yükü kendine yakın taşı
38
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
39
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
40
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi- İİBZH
41
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
KALDIRMA ALTERNATİFLERİ
Çatallı kaldırıcı ve vinç
Eğer taşınacak yük, el arabası ile
taşınamayacak kadar ağır ise yerine göre
çatallı kaldırıcı veya vinç kullanılmalıdır.
DİKKAT!!!
Herhangi bir kişi nasıl kullanılacağını öğreten
bir eğitim almadan ve kullanma yetkisi
bulunmadan hiçbir kaldırma ekipmanını
kullanmamalıdır.
42
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
43
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU
İİBZH’nın KONTROLÜ
SÜRVEYANS UYGULAMALARI
1.
2.
3.
Kas iskelet sistemi hastalıklarının işle ilişkileri yönünden
değerlendirilmesini,
Var olan verilerin periyodik olarak değerlendirilmesini,
Programın uygulanmasına paralel olarak ya da işyeri ve
çalışma koşullarında önemli değişiklikler söz konusu
olduğunda işyerlerinin risk faktörleri açısından
değerlendirilmesini kapsamaktadır.
44
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU
SÜRVEYANS UYGULAMALARI,
Çalışanlarda taramalar ve tıbbi muayeneler ile
desteklenmelidir,
Ancak tarama yöntemlerinin sensitiviteleri ve
spesifiteleri yüksek değildir.
45
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
ÜST EKSTREMİTE İİBZH’nın KONTROLÜ
GÖREV ANALİZİ
Çalışma ortamında risk faktörleri varsa, ayrıntılı
değerlendirmeler gerekir,
Görev analizinin 4 evresi vardır;
1. İşin dökümentasyonu
2. Streslerin analizi
3. Müdahale tasarımı,
4. Müdahale etkinliğinin değerlendirilmesi
46
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
1. İşin dökümentasyonu
•
•
•
•
•
•
•
•
Görev neden yapılmaktadır?
Üretim miktarı ve kalite beklentisi nedir?
Görevin yapılması için gerekli eleman sayısı nedir?
Her bir görev aşamasının yapılabilmesi için gerekli adımlar
nedir?
Uzanım mesafelerinin belirlenmesi için çalışma yerinin basit
krokisi ve ölçüleri nedir?
Üretim sürecinde kullanılan parça ve maddeler nelerdir?
İşin yapılması için gerekli araçlar nelerdir?
İş istasyonu ve yakınındaki koşullar nasıldır?
47
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
2. İş Faktörlerinin Analizi
Stresler belirlenir ( işçi değerlendirmesi), sıralanır ve ağırlıklandırılır.
•
İşyeri gözlemi,
•
Ölçümler,
•
Video kayıtları
48
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
YİNELENEN HAREKETLERİN YAPILDIĞI
SÜREKLİ ÇALIŞMA
•
Her saatte ya da vardiyadaki çalışma sayısı iş
standardı ve yöntem analizleri ile belirlenir.
•
Yinelenen hareketler,
•
Yapılan uygulamaların hızı ve frekansı
•
Uygulama döneminin arasındaki toparlanma
döneminin süresi
49
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
ZORLU ÇALIŞMA
Çalışma yönteminin basamaklarının gözlenmesiyle
kuvvetler belirlenebilir. Kuvvetler, çalışma
döngüsünün başlangıcından uygulamanın sonuna
kadar değişir.
Kuvvet gereksiniminin değerlendirilmesinde aşağıdaki
faktörler gözönüne alınmalıdır;
• Ağırlık, direnç ve reaksiyon kuvvetlerinin boyutu,
• Sürtünme etkisi,
• Denge
• Tempo
• Eldivenler
50
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
DURUŞ BİÇİMİNE BAĞLI STRESLER
•
Uzanım mesafeleri,
•
Dirsek yüksekliği,
•
Gövdenin arkasına erişme,
•
Tam dirsek fleksiyonu,
•
Ulnar, radial bilek deviasyonu,
•
Bilek fleksiyonu,
•
Tam bilek ekstansiyonu
açılarından değerlendirme yapılmalıdır
•
İşin gözlenmesi ya da video kayıtları kullanılır.
•
Analizde, boyun, dirsek, bilek el vb tüm eklemler
kapsanmalıdır.
51
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
LOKALİZE MEKANİK STRESLER
•
•
•
Lokalize temas stresi, vücudu etkileyen kuvvetin
temas yüzeyine bölünmesiyle hesaplanır.
İş istasyonu ve araçların özelliği nedeni ile kuvvetler
eşit yayılım göstermeyebilir.
Analizde ortalama ve en yüksek stresler gözönüne
alınmalıdır.
52
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
SOĞUKTA ÇALIŞMA
Aracın tutulması ve ince işin yapılmasını,
periferik dolaşımı,
Var olan nörolojik bir hastalığın semptomlarını etkiler
Deri sıcaklığının 20°C altına düşmesi
durumunda yan etkiler ortaya çıkabilir.
53
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
VİBRASYON
Vibrasyonun,
yumuşak doku üzerine
doğrudan etki yaptığı
çalışanların çalışma
aletini tutma ve
kullanma etkinliğini
değiştirir.
54
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
ORGANİZASYONEL FAKTÖRLER
Ergonomik stres işçilerle görüşülerek belirlenir.
Tüm işçilere aynı sorular sorulmalı
Yönlendirici olunmamalıdır.
Değerlendirme için işçilerin algıladıkları çalışma şiddeti
ya da rahatsızlığı puanlamaları istenebilir.
55
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU
YÖNETİM
SORUMLULUĞU
İŞÇİ KATILIMI
EĞİTİM
TARAMA SİSTEMİ
İŞÇİ
BİLDİRİMLERİ
BZH TIBBİ YÖNETİM VE
DEĞERLENDİRMESİ
TIBBİ
DEĞERLENDİRME
TIBBİ TEDAVİ VE
KAYIT
VAR OLAN KAYITLARIN
ANALİZİ
İİBZ
KAYDI
İİBZ
İŞ
DEĞERLENDİRME
Sİ
İŞ ANALİZİ VE
DÜZENLENMESİ
(TASARIM)
BZH RİSKLERİNE
YÖNELİK İŞ ANALİZİ
B
E
Lİ
R
Gİ
N
Ç
Ö
Z
Ü
M
İŞ MÜDAHALESİ VE
İZLEME
56
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
BİRİKİMSEL ZEDELENMELERİN KONTROLÜ
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU -
1. Konuyu tanımla;
İhtiyaçları belirle,
Olası çözümleri araştır,
Olası sonuçları belirle
Etkilenecek olan işçilerle işbirliği yap
2. Hedefini belirle
Ergonomik hedefler ne olacak
Bu hedeflere ulaşabilmek için stratejiler
Programın amaçları ve zaman çizelgesini oluştur.
Kaynaklar ve bilgi için ergonomistler ile görüş
58
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU -
3. Araştırma Yap
İşçilerle görüşme ya da araştırma yap
İşçileri çalışırken videoya al
Durum analizi raporunu hazırla
Kaynaklar ve bilgi için ergonomistler ile görüş
4. Öneriler geliştir
Toplanan verileri değerlendir
Belirlenen problemleri sorgulamaya ya da önlemeye yönelik
uygulamalar geliştir,
İşçiler ve yöneticiler için eğitim materyali geliştir
59
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU
5. Bu programları yürüt
Önerilen çözümleri test et
Çözümleri normal iş ortamında uygula
İşçilerin yorumlarını ve onların ürettikleri çözümleri dikkate al
İşçileri eğit
İşin yeni biçimine uyumun sağlanması için işçilerin eğitimine
devam et
Stresin azaltılması için egzersiz ve dinlenme aralarının etkili
kullanılması konusunda eğitim ver.
60
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU -
61
ERGONOMİ KURSU
Ergonomi - İİBZH
İLO MESLEK-HASTALIKLARI LİSTESİ
2.3. Kas iskelet sistemi bozuklukları
2.3.1. Tekrarlayıcı hareketler, zorlayıcı çabalar ve bileğin aşırı pozisyonlarına
bağlı radial stiloid tenosinovitler
2.3.2. Tekrarlayıcı hareketler, zorlayıcı çabalar ve bileğin aşırı pozisyonlarına
bağlı el ve bileğin kronik tenosinovitleri
2.3.3. Dirsek bölgesine uzun süren basınca bağlı olekranon bursiti
2.3.4. Uzun süre diz çökme pozisyonunda kalmaya bağlı prepatellar bursit
2.3.5. Tekrarlayıcı güçlü çalışmaya bağlı epikondilit
2.3.6. Uzun süre diz çökerek veya çömelerek iş yapmayı takiben menisküs
lezyonları
2.3.7. Uzun süre tekrarlayıcı güçlü çalışma, titreşim içeren çalışma, bileğin
aşırı pozisyonları veya bu üçünün kombinasyonu durumuna bağlı karpal
tünel sendromu
2.3.8. Doğrudan bağlantısı bilimsel olarak gösterilmiş veya ulusal
düzenlemeler ve uygulamalara uygun yöntemlerle belirlenmiş, iş
etkinliklerinden kaynaklanan risk faktörlerine maruz kalma ile arasında bağ
kurulan, işyerindeki yukarıda sözü edilmeyen diğer kas iskelet sistemi
hastalıkları
62
Ergonomi - İİBZH
ERGONOMİ KURSU
ÜLKEMİZDE
Yasalarda kas iskelet hastalıkları meslek
hastalıkları arasında sayılıyor ama
sıklığı, risk faktörleri, işgünü kaybı ve
tazminat ile ilgili veri yok.
63
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi –İİBZH
YARARLANILAN BAZI KAYNAKLAR
Ahoren M, Launis M, Kuorinka T. Ergonomic Workplace Analysis. Finnish Institute of
Occupational Health: Ergonomics Section; 1989.
Andrews, G. J. A. , Kornas, B. Ergonomics, Fundamentals of senior pupils. Edinburgh:
Napier College, Collington Road; 1982.
Anton D, Rosecrance J, Merlino L, Cook T. Prevalence of musculoskeletal symptoms and
carpal tunnel syndrome among dental hygienists. Am J Ind Med.;42(3):248-57 2002
Bridger, R. S. , Introduction to ergonomics, pgs 27- 30, McGraw-Hill Inc. , New York,
1995.
Brouha, L; Physiology in Industry, (2 nd edition) , Pergamon Press, Riverside, NJ, 1967
Chapanis, A. , Introduction to human factors consideration in system design. In C. M.
Mitchell, P. Balen, and K. Moe (Eds) , Human factors considerations in system design
(NASA Conference Publ. 2246) , National Aeoronautic and Space Administration,
Washington, 1983.
Christensen, J. M. ; Topmiller. , D. A. , Gill, R. . ; Human Factors Definitions Revisited,
Human Factors Society Bulletin, 31, 7-8, 1988.
Chowanidisai S, Leggat PA, Kukiattrakoon B, Yapong B, Kedrajarune U. Occopational
Health Problems Of Dentists in Southern Thailand . Int Dent J; 50;36-40, 2000
64
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi –İİBZH
Crawford L, Gutierrez G, Harber P. Work environment and occupational health of dental
hygienists: a qualitative assessment. J Occup Environ Med. 2005 Jun;47(6):623-32
Dan MacLeod, The Ergonomic Kit For General Industry, Second Edition 2006
Dawson AP, Steele EJ, Hodges PW, Stewart S. Development and test- test reliability of an
extended version of the Nordic Musculoskeletal Questionnaire(NMQ-E): a screening
instrument for musculoskeletal pain. J Pain. 2009 May;10(5):517-26
Finsen L, Christensen H, Bakke M. Musculoskeletal disorders among dentists and
variation in dental work. Appl Ergon. 1998 Apr;29(2):119-25
Güler, Ç (ed) . , Ergonomiye Giriş (Ders Notları) , Ankara Tabip Odası, Ankara, (Ocak)
2003.
Güler, Ç (ed) . Sağlık Boyutuyla Ergonomi , Palme Yayıncılık, Ankara 2004.
Güler, Ç. , Ergonomiye Giriş, Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi No. 45, Sağlık Projesi
Genel Koordinatörlüğü, Ankara, 1997.
Güler, Ç. , Akın L., Halk Sağlığı Temel Bilgiler, Cilt 2, Bölüm 11-Ergonomi, Güler Ç,.
Vaizoglu A.S., Hacettepe, Ankara, 2012.
Güllü, G., İş Sağlığı Ve Güvenliği Kursui BOTAŞ, Ankara- 2002
Ogur R., Bel Ağrısı Ergonomi Kursu Sunumları, Ankara 2004
Owen B D., Kene K., Olson S., An ergonomic approach to reducing back/shoulder stress
in hospital nursing personnel: a five year follow up International Journal of Nursing
Studies 39; 295–302 2002
Özdener N., Akbaba N:. , Güler, Ç., Tıp ergonomisi, İçinde: Çağatay Güler. (ed);Sağlık
Boyutuyla Ergonomi; Palme Yayıncılık, Ankara, 2004.
65
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi –İİBZH
Rempel, D. M. , Janowitz, I. L. , Ergonomics & the prevention of occupational injuries, in
Occupational &Environmental Medicine, Joseph LaDou, (41-63) , Prentice Hall Int,
Stamford, 1997
Rüschenschmidt, Reidt, Renteli Ergonomics in Occupational Health and Safety, 2006
Sanders, M. , S. , McCormick, E. J. , Human Factors in Engineering and Design, (pgs 6-9)
7 th. Ed. McGraw-Hill Inc. , NY, 1992.
Smith DR, Mihashi M, Adachi Y, Koga H, Ishitake T. A detailed analysis of musculoskeletal
disorder risk factors among Japanese nurses. J Safety Res.2006;37(2):195-200. Epub
2006 May 5.
Stanton A N, Young M S. Giving Ergonomics Away?The Application of Ergonomics by
Novices. Applied Ergonomics 2003;34: 479-490.
Szymańska J. Disorders of the musculoskeletal system among dentists from the aspect of
ergonomics and prophylaxis. Ann Agric Environ Med. 2002;9(2):169-73
Şenel B.Diş hekimleri için risk taşıyan hastalıklar ve diş hekimlerinin mesleki rahatsızlıkları.
Gülhane Tıp Dergisi 2007; 49: 204-212
Tekbaş, Ö.F., Güler, Ç. Ergonominin tarihçesi, İçinde: Çağatay Güler. (ed);Sağlık
Boyutuyla Ergonomi; Palme Yayıncılık, Ankara, 2004.
Wickens, C. D (1992) . Engineering psychology and human performance. New York:
HarperCollins. , 1992.
66
ERGONOMİ KURSU -
Ergonomi - İİBZH
SORU ve KATKILAR
[email protected]
67

Slayt 1 - HİSAM - Hacettepe Üniversitesi

Transkript

Benzer belgeler

indir

ergonomik yaşam - Halk Sağlığı A.D.

bartın ünġversġtesġ bartın orman fakültesġ/yüksekokulu/enstġtüsü

Ali Osman Kurucan İletişim Bilgileri E-Posta

kurs kayıt formu

CV HASAN ÇINAR - Erzurum İl Müftüsü Doğum yeri : Kars Medeni

Solidworks Eğitimi - Biymed Eğitim ve Danışmanlık