UDSEP-2023 Kısa Dönem Değerlendirme Raporu

T.C.
BAŞBAKANLIK
Afet ve Acil Durum Yönetimi
Başkanlığı
ULUSAL DEPREM
STRATEJİSİ ve EYLEM
PLANI (UDSEP-2023)
“KISA DÖNEM (2012-2013) DEĞERLENDİRME
RAPORU”
Başbakanlık, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Deprem Dairesi Başkanlığı
Nisan, 2014
Ankara
1
İÇİNDEKİLER
Sayfa
1. GİRİŞ
3
2. KISA DÖNEMDE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER
5
3. KISA
DÖNEM
EYLEMLER
GERÇEKLEŞME
DURUMLARI
3.1.
Tamamlanan Kısa Dönem Eylemler
8
3.2.
3.3.
2014 Yılı Sonuna Kadar Süre
Uzatımı Alacak Eylemler
Gerçekleştirme Dönemi “Orta
Dönem” Olarak Değişecek Eylemler
9
18
20
4. TAMAMLANAN ORTA DÖNEM EYLEMLER
23
5. TAMAMLANAN UZUN DÖNEM EYLEM
25
6. DEĞERLENDİRMELER
27
7. EKLER
EK-1. UDSEP-2023 İzleme ve Değerlendirme
28
Kurulu 2012 yılı kararları.
EK-2. UDSEP-2023 İzleme ve Değerlendirme
30
Kurulu 2014 yılı kararları.
EK-3.
Kısa
Dönem
eylemlerin
sorumlu
34
kuruluşlara göre dağılımları
EK-4. Deprem kestiriminde etik kurallar.
35
2
1.
GİRİŞ
Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı (UDSEP-2023), 2011 yılında Afet ve Acil Durum
Yüksek Kurulu’nun kararı ve 18 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe
giren ülkemizin deprem risklerinin azaltılması konusunda yol haritası niteliğinde bir belgedir.
UDSEP-2023 kapsamında 3 ana eksen, 7 strateji, 29 hedef ve 87 eylem bulunmakta olup, 87
eylemin gerçekleşmesi için üç gerçekleştirme dönemi tanımlanmıştır. Eylemler 13 Sorumlu
Kuruluş tarafından gerçekleştirilmektedir.
2012 Ocak ayında faaliyetlerine başlanan UDSEP-2023 çalışmalarının ilk senesi ağırlıklı olarak
belgenin Sorumlu Kuruluşlar tarafından benimsenmesi, eylemlerin gerçekleştirilmesine
yönelik çalışmaların programlanması üzerine olmuştur. UDSEP-2023 2nci sene
değerlendirmesinde sorumlu kuruluşlar tarafından belgenin ve eylemlerin büyük oranda
benimsendiği, Sorumlu Kuruluşların strateji ve planlarını UDSEP-2023 belgesindeki
eylemleriyle bütünleştirdikleri görülmüştür.
2014 yılı başlangıcı itibarıyla UDSEP-2023 kısa dönemi tamamlanmıştır. Bu gerçekleştirme
döneminde toplam 26 eylem yer almakta olup, belgenin toplam eylemi içinde yaklaşık üçte
birlik bir kısmı oluşturmaktadır. Kısa dönem eylemlerin Sorumlu Kuruluşlara göre dağılımları
Şekil 1’de verilmektedir.
Şekil 1. Kısa dönem eylemlerin Sorumlu Kuruluşlara göre dağılımını gösterir grafik
3
Eylem türüne göre Kısa Dönem Eylemler değerlendirildiğinde büyük çoğunluğun İşbirliğiKoordinasyon ve Kapasite Geliştirme türü çalışmalar olduğu gözlenmektedir.
Bu rapor her ne kadar Kısa Dönem eylemlerin gerçekleşme durumlarını detaylı olarak konu
alsa da, 2014 yılı itibarıyla UDSEP-2023 kapsamında tamamlanan Orta ve Uzun Dönem
eylemler de değerlendirilmiştir. 2014 yılında gerçekleştirilen UDSEP-2023 İzleme ve
Değerlendirme Kurulu toplantısı ve Sorumlu Kuruluş toplantılarında söz konusu eylemler
değerlendirilerek rapora son hali verilmiştir.
2014 yılı itibarıyla Kurumsal olarak UDSEP-2023 eylemlerinde durum Şekil 2’de verilmektedir.
Şekil 2. 2014 yılı itibarıyla Kurumsal temelde UDSEP-2023 eylemlerinde durum
4
2.
KISA DÖNEMDE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER
UDSEP-2023 kapsamında AFAD tarafından gerçekleştirilen faaliyetler şu başlıklar altında
değerlendirilmektedir;
abcd-
İllerde UDSEP-2023 belgesinin tanıtılması ve farkındalık eğitimleri,
Ulusal ve uluslararası etkinliklerde UDSEP-2023 tanıtımına yönelik faaliyetler,
Yazılı, görsel ve elektronik belge hazırlanmasına yönelik çalışmalar,
İllerde hazırlanan UDSEP-2023 benzeri belgelere altlık oluşturmak üzere rehber
hazırlık çalışması,
e- UDSEP-2023 İzleme-Değerlendirme Kurulu ve Sorumlu Kuruluşlar Eşgüdüm
toplantıları
UDSEP-2023 kapsamında kısa dönem (2012-2013) içerisinde gerçekleştirilen faaliyetler daha
çok strateji belgesinin gerek illerde gerekse yurtiçi ve yurt dışında düzenlenen toplantılarda
anlatılması şekilde yürütülmüştür. Bu toplantılar İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri
tarafından düzenlenen ve il genelindeki paydaş kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum
kuruluşları, özel sektör ve üniversitelerin temsilcilerinin katılımlarıyla gerçekleşmektedir. Bu
toplantılarda katılımcılara afet tehlike ve riski ile modern afet yönetimi konuları sözlü
sunumlar şeklinde aktarılmaktadır. Çizelge 1’de UDSEP-2023’ün tanıtımının yapıldığı
etkinlikler verilmektedir.
UDSEP-2023 belgesinin etkin bir şekilde izlenmesi ve Sorumlu Kurumlar arası eşgüdümün
sağlanması amacıyla bir İzleme ve Değerlendirme sistemi oluşturulmuştur. Bu sistemde genel
koordinasyonu ve sekretarya hizmetlerini AFAD sağlamakta olup, eylemlerin
gerçekleştirilmesinin izlenmesi amacıyla bir İzleme ve Değerlendirme Kurulu oluşturulmuş ve
çalışma usul ve esasları belirlenmiştir (http://www.deprem.gov.tr/sarbis/UDSEP/
IDK_Yonergesi.aspx).
Kısa dönem içinde 2012 ve 2013 yılları her altı aylık değerlendirme dönemleri için raporlar
hazırlanmış, ayrıca 2012 yılı UDSEP-2023 değerlendirme raporu Sekretarya tarafından
hazırlanarak yayınlanmıştır. Kısa dönemde UDSEP-İDK ve Sorumlu Kuruluşlar ile izleme ve
değerlendirme toplantıları gerçekleştirilmiştir (Şekil 3). 2012 yılı UDSEP-İDK kararları EK-1’de
verilmekte olup UDSEP internet sayfasında da görülebilir.
5
Çizelge 1. Kısa Dönem’ de UDSEP-2023 tanıtım faaliyetleri
İL DÜZEYİNDE TOPLANTILAR
ULUSAL ETKİNLİKLER
ULUSLARARASI ETKİNLİKLER
Afyonkarahisar, Ağrı, Antalya,
Bingöl,
Diyarbakır,
Elazığ,
Erzurum,
Hatay,
Kahramanmaraş,
Karaman,
Konya, Tokat, Sivas, Erzincan,
Gümüşhane, Giresun, Trabzon,
Uşak.
- Jeoloji Mühendisleri Odası 66.
- 2013, Global Platform for Disaster
Risk Reduction Cenevre, İsviçre
Jeoloji Kurultayı,
- Sakarya Üniversitesi 13. Üretim
Araştırmaları Sempozyumu
- Uluslararası İstanbul Sigortacılık
Konferansı, Sigorta Tatbikatçıları
Derneği (STD).
- Türkiye Deprem Mühendisliği ve
Sismoloji Konferansı, 2013
- Coğrafi Bilgi Sistemleri, Ulusal
Konumsal Veri Altyapısı Çalıştayı,
- Deprem Zararlarının Azaltılması
Semineri,
(a)
(c)
- 2013, Organization of The Black
Sea
Economic
Cooperation,
“Earthquake Risk Management
within the Framework of BSEC“
- Global Assessment Report on
Disaster on Risk Reduction (GAR15) (Makale).
- 2012 UNESCO-RELEMR Çalıştayı,
Malta
(b)
(d)
Şekil 3. UDSEP-2023 İzleme ve Değerlendirme Kurulu (a), Sorumlu Kuruluşlar Değerlendirme
toplantısı (b) ve İllerde gerçekleştirilen toplantılardan (c ve d) görünümler
6
Kısa dönem içerisinde UDSEP-2023 belgesi Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanarak basılmış, ilk
etapta tüm valiliklere, belediyelere ve üniversitelere dağıtılmıştır. Deprem Danışma Kurulu
üyesi Prof. Dr. Polat GÜLKAN’ ın katkılarıyla İngilizce çevirisi de yapılan belge ülkemizde
temsilciliği bulunan tüm yabancı büyükelçiliklere ve uluslararası ve bölgesel kuruluşların
merkezlerine dağıtılmıştır. 2013 yılında UDSEP-2023 belgesinin broşürü hazırlanmış olup,
tüm bu belgeler UDSEP internet sayfasında kamuoyunun kullanımına sunulmuştur (Şekil 4.).
(a)
(b)
(c)
Şekil 4. UDSEP-2023 yayınları (a-UDSEP-2023 İngilizce; b- UDSEP-2023 Türkçe; c- UDSEP-2023
Broşür)
UDSEP-2023’ün yürürlüğe girmesiyle illerimizde de ulusal ölçekte hazırlanan bu stratejiye
paralel il ölçeğinde deprem stratejileri hazırlanmaya başlamıştır. 20 Aralık 2012 tarihinde
gerçekleştirilen İzleme ve Değerlendirme Kurulu (İDK) toplantısında illerimizin UDSEP
belgesine benzer strateji belgeleri hazırlamamaları konusunda tavsiye kararı alınmış olmasına
rağmen şimdiye kadar 21 ilimiz il ölçeğinde strateji belgesini hazırlamışlardır. Bu illerden
birkaçı hazırlık aşamasında Başkanlığımız ile iletişime geçip il ölçeğinde gerçekleştirilebilecek
eylemlerin neler olabileceği konusunda görüş istemiş ve Daire Başkalığımızca konuyla ilgili bir
çalışma yapılarak UDSEP-2023 İDK üyelerine görüş alınmak üzere sunulmuştur. Gelen
görüşler doğrultusunda taslak bir strateji belgesi hazırlanarak talepte bulunan illerimizle
paylaşılmıştır. Taslak belgenin İllerde İl Deprem Stratejisi Eylem Planı-2023 Hazırlama Rehberi
şeklinde değerlendirilemeyeceği, illerimiz tarafından değerlendirme ve değişikliklere açık
olduğu, il ölçeğinde hazırlanacak strateji ve eylem planlarının yine il ölçeğinde
uygulanabilecek şekilde düzenlenmesinin önemi vurgulanmıştır. Bu süreçte Kocaeli, Konya ve
Bayburt illeri ile bu çalışma paylaşılmıştır.
UDSEP-2023’ün başlamasını takiben AFAD web sayfasında ve AFAD Deprem Dairesi web
sayfasında bir bölüm oluşturulmuştur. Ayrıca UDSEP ile ilgili elektronik posta iletişiminin
sağlanmasına yönelik “[email protected] “ elektronik posta adresi kullanılmaya
başlanmıştır.
7
3.
KISA DÖNEM EYLEMLER GERÇEKLEŞME DURUMLARI
Kısa Dönem eylemler UDSEP-İDK 2014 yılı toplantısında ele alınmıştır (EK-2). UDSEP-2023; 26
adet kısa dönem eylem içermekte olup, bunların Sorumlu Kuruluşlara göre dağılımları EK3’de verilmektedir. 2014 yılı Ocak ayı itibarıyla Sorumlu Kuruluşların yapmış oldukları
değerlendirmelere göre 13 adet eylemin tamamlandığı, 6 adet eylemin 2014 yılı içerisinde
tamamlanacağı, 7 eylem için ise gerçekleştirme döneminin “Orta Vade” olarak değişmesinin
gerekliliği ortaya çıkmıştır (Şekil 5). Kısa Dönem eylemlere ilave olarak 2 Orta Dönem, 1 Uzun
Dönem eylem bu süreçte tamamlanmıştır.
1 yıl süre uzatımı alan eylemler Kısa Dönem içerisinde başlanmış olup, tamamlanması çeşitli
nedenlerle uzamış olan çalışmalardır. Belirli bir plan ve program çerçevesinde devam eden
çalışmaların 1 yıllık ilave süre içinde tamamlanacağı öngörülmektedir.
Kısa Dönem içerisinde bazı eylemlerde çalışmalara yeni başlanmış veya çeşitli gerekçelerle
tamamlanmaları 1 yıldan fazla süre zarfında gerçekleşecek eylemler vardır. Toplam 7 adet
olan bu eylemler için de gerçekleştirme dönemlerinin “Orta Vade” olarak değiştirilmesi
öngörülerek bu şekilde sınıflandırılmışlardır.
Şekil 5. Kısa Dönem eylemlerin gerçekleştirilme durumları
8
3.1.
Tamamlanan Kısa Dönem Eylemler
A.1.3.2. Ulusal veya yerel ölçekte zayıf ve kuvvetli gözlem ağları işleten kurum ve
kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyon sağlanarak ortak işletim ve paylaşım esasları
belirlenecektir
Başbakanlık AFAD sorumluluğunda olan bu eylemin gerçekleşmesi amacıyla Kalkınma
Bakanlığına “Türkiye Deprem Veri Merkezi” başlıklı bir proje sunulmuştur. Gerçekleşme
dönemi içerisinde ülkemizde deprem verisi üreten kurumlarla gerekli eşgüdüm sağlanarak
söz konusu merkeze veri bazında katkı sağlamaları konusunda fikir birliğine varılmış ve
Türkiye Deprem Veri Merkezi Yönetmeliği hazırlanarak ortak veri paylaşım esasları
belirlenmiştir. TDVM’ne veri sağlayan kurum ve kuruluş sayısı şu an için 12 olup, Merkezin
resmi açılışı 23 Aralık 2013 tarihinde Başbakan Yardımcımız Sn. Beşir ATALAY tarafından 12
kurum ve kuruluşun üst düzey temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir (Şekil 6).
AFAD-TDVM deprem verilerini TUBİTAK-ULAKBİM iletişim ve teknoloji altyapısını kullanarak
(Şekil 7) Türkiye’de deprem çalışması yapan tüm araştırmacıların ve kamuoyunun
kullanımına sunmaktadır.
Şekil 6. 23 Aralık 2013 tarihinde Başbakan Yardımcımız Sn. Beşir ATALAY’ ın teşrifleriyle
hizmete açılan TDVM Protokol Töreni
9
Şekil 7. AFAD-TDVM işleyiş şeması
A.1.5.2. "Deprem etkinliği değerlendirilerek yönetimler ile kamu otoriteleri tek merkezden
bilgilendirilecek" çalışmalarda kullanılacak yöntem, araç-gereç, değerlendirme ve ilgilileri
bilgilendirme esasları belirlenecektir
Kalkınma Bakanlığı desteğiyle 2014 yılında “Deprem Acil Gözlem Araştırmaları ProjesiDEPAR” başlatılmıştır. Projede büyüklüğü 6 veya üzerinde can kaybı ve hasarın meydana
geldiği bir deprem sonrasında depreme kaynaklık eden fayın karakterini, davranışı ve artçı
deprem aktivitesinin gelişiminin incelenmesi ile sismik şiddet haritalarının oluşturulması
planlanmaktadır. Projede deprem sonrası bu gözlemlerin ne şekilde ve hangi ekiplerle
yapılacağına dair esaslar belirlenmiş olup, Türkiye Afet Müdahale Planı ile bütünleştirilmesi
sağlanacaktır.
10
A.1.6.1. Depremlerde bilim insanları ve araştırmacılar arasında halkı olumsuz olarak
etkileyen tartışmaları açıklayabilmek için deprem tahmini, kestirim alanında bilim etiği
geliştirilecek ve medya aracılığı ile yaygınlaştırılacaktır
“Bilgi Kirliliğinin Önlenmesi ve Toplumun Doğru Bilgilendirilmesi” stratejisi altında yer alan bu
eylem AFAD bünyesinde faaliyet gösteren Deprem Danışma Kurulu’nun koordinasyonu ile
gerçekleştirilmiştir. Söz konusu Kurul toplantılarında da birçok kez gündeme gelen
kamuoyunun depremler konusunda doğru bilgilendirilmesi konusu, 2011 yılında yaşanan Van
Depreminde daha da önem kazanmıştır. Kurul üyelerinden oluşturulan bir çalışma grubu
tarafından hazırlanan “Deprem Kestiriminde Etik Kurallar” taslağı, Kurulun “Etik Haftası”
nedeniyle düzenlemiş olduğu olağan toplantılarından birinde ele alınmış, üzerinde çalışılarak
son halinin verilmesi sonrasında AFAD tarafından yayınlanmıştır (EK-4).
“Deprem Kestiriminde Etik Kurallar” belgesi Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı tarafından tüm
üniversitelerimize gönderilerek akademik camiada konuyla ilgili bir farkındalık yaratılmıştır.
Dönem içinde AFAD Basın ve Halkla İlişkiler birimi tarafından yapılan basın
bilgilendirmelerinde bu belgeye atıflar yapılmış olup, önümüzdeki dönemde de bu konuda
gerek basın kuruluşları, gerekse elektronik bilgilendirme araçları kullanılarak kamuoyunda bir
farkındalık yaratılmaya devam edilecektir.
A.1.7.2. Deniz seviyesi ölçüm ağı geliştirilecek ve seviye ölçümleri yapılacaktır
Milli Savunma Bakanlığı, Harita Genel Komutanlığı (HGK) sorumluluğunda gerçekleştirilen
eylem kapsamında eylemin başlangıcından itibaren düzenli paydaş toplantıları yapılmıştır. Şu
an için HGK Ulusal Deniz Seviyesi İzleme Sistemi (TUDES) Ağı’na ait toplam 20 adet
mareograf istasyonu sürekli çalışır durumda bulundurulmaktadır. Bu veriler kalite kontrol ve
analiz işlemlerinden geçirilerek son kullanıcıların hizmetine sunulmaktadır.
Ulusal ve Bölgesel Tsunami İzleme çalışmalarına da TUDES verileri ile destek sağlanmaktadır.
Şu an 7 adet istasyon ile verilen desteğin tüm istasyonları kapsayacak şekilde verilmesine
yönelik çalışmalar 2014 yılında tamamlanacak ve HGK tarafından işletilen 20 TUDES
istasyonun tamamının Tsunami gözlem çalışmalarına katkı vermesi sağlanacaktır (Şekil 8).
Bu çalışmalar ile eylem planlanan zamanda sona erdirilmiş olup, ileride ihtiyaçlar
doğrultusunda bu istasyonların gelişen teknolojiye göre yenilenmesi ve geliştirilmesi
mümkündür.
11
Şekil 8. HGK tarafından işletilen TUDES istasyonları 2013 yılı itibarıyla dağılımı (Kaynak: HGK)
B.1.6.1. Araştırıcı, uygulayıcı ve destekleyici kurum ve kuruluşların yetkililerinden oluşan
bir koordinasyon kurulu kurulacaktır
Söz konusu eylem, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı sorumluluğunda Karayolları
Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmiştir. Karayolu, viyadük, köprü gibi hayati
yapıların deprem güvenliklerinin sağlanması bağlamında gerekli esasların belirlenmesi ve
ihtiyaçların tespit edilerek bu konularda öncelikli projelerin geliştirilmesi amacıyla
koordinasyon kurulu 2013 yılında kurulmuştur. Söz konusu eylemin gerçekleşmesi sürecinde
Bakanlık oldukça geniş katılımlı toplantılar ile gerek kurulun yapısını, gerekse çalışma
esaslarını belirleme yöntemi izlemiştir.
Koordinasyon Kurulunda kamu kurum temsilcileri (Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığı ilgili genel müdürlükleri, AFAD, BOTAŞ, Türk Telekom), Üniversite temsilcilikleri
(Boğaziçi Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi) ve büyükşehir belediye temsilcileri yer
almaktadır.
2013 yılında mevcut ulaşım/dağıtım sistemleri ve tesisleri için “Deprem Güvenliği Belirleme
ve Güçlendirme Yönetmelikleri” ile yeni yapılacak ulaşım/dağıtım sistemleri ile tesislerinin
projelendirmesi için “Deprem Tasarım Yönetmelikleri” hazırlanmasına yönelik proje Kalkınma
Bakanlığına sunulmuştur.
12
B.1.7.4. İnşaat sektöründe çalışan işçi, kalfa ve ustaların eğitimi ve belgelendirilmesi
çalışmaları geliştirilecek ve sektörde belgesiz insanların çalıştırılması önlenecektir
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından “Yapı Müteahhitlerinin Kayıtları ile Şantiye Şefleri ve
Yetki Belgeli Ustalar Hakkında Yönetmelik” 16 Aralık 2010 tarih ve 27787 Sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik kapsamında; inşaat ve tesisat
işlerinde çalışacak ustaların yetki belgesi olarak kabul edilecek belgeler belirlenmiş olup,
bunlara ilişkin eğitim ve belgelendirme çalışmaları ise Valiliklerce ilgili kurum ve kuruluşlar
koordine edilerek yapılmaktadır. 31.05.2013-17.12.2013tarihleri arasında 81 ilin Çevre ve
Şehircilik İl Müdürlükleri ile Belediyelerce düzenlenen ve YAMBİS Sistemine aktarılan Geçici
Ustalık Yetki Belgesi sayısı 11800’dir. Kayıt altına alınan toplam Usta Sayısının 9902 olduğu
belirtilmiştir.
Söz konusu çalışmada Bakanlık tarafından bir süreklilik sağlanmakta olup, eylem
gerçekleştirme dönemi içerisinde tamamlanmış olarak değerlendirilmektedir.
C.1.2.4. İlk ve orta öğretimde afet ve acil durum tabanlı bazı üniteler eğitim programlarına
alınacaktır
Milli Eğitim Bakanlığı sorumluluğunda yürütülen eylem kapsamında Bakanlık tarafından
hazırlanan değerlendirme raporlarında şu anda ilk, orta ve lise müfredatında afet ve acil
durum konularının ne şekilde verildiğine dair bilgilendirmelerde bulunulmuştur. Buna göre;
a) İlk ve Orta Okullarda; Afetlerden Korunma ve Güvenli Yaşam alanları ile ilgili
kazanımlar, disiplinler (Matematik, Fen ve Teknoloji, Türkçe, Sosyal Bilgiler, Hayat
Bilgisi) içerisinde,
b) Liselerde; Deprem, Afet ve Acil Durum kazanımları Coğrafya, Fizik, Tarih, Çağdaş
Türk ve Dünya Tarihi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi disiplinlerinde
afet ve acil durum konuları yer almaktadır.
Bu eylem de Bakanlık tarafından şu anda aktif bir şekilde uygulanmakta olup, müfredatın
güncellenmesi ve geliştirilmesi konuları süreklilik gerektiren çalışmalardır. Bu nedenle eylem
kısa dönem içerisinde başarıyla tamamlanmıştır.
13
C.2.4.1. 587 sayılı KHK’nın yasalaşması, zorunlu deprem sigortasının kontrolünde etkinliğin
arttırılması, DASK’ın ve sigorta sektörünün, bilimsel çalışmalar dahil olmak üzere,
depremle ilgili çalışmalarda daha çok rol alması sağlanacaktır
Zorunlu deprem sigortası (ZDS) yasal altyapıya kavuşması ve kontrol noktalarının arttırılması
amacıyla 6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu 18.08.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu
kanun ile ZDS yasal dayanağa kavuşmuş olup, kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
elektrik ve su abonelik işlemlerinde ZDS aranmaya başlanmıştır. ZDS’ nın yaygınlaştırılması
konusunda kanun yürürlüğe girmeden önce 3.9 milyon olan poliçe sayısının 16 ayda 6
milyonun üzerine çıkmış olması, bu sistemin etkin bir şekilde yaygınlık kazandığına dair
göstergelerden en önemlisidir (Şekil 9).
Ayrıca 1 Mart 2013 tarihinden itibaren poliçeler ulusal adres veri tabanı kodu kaydedilerek
tanzim edilmeye başlanmıştır.
Şekil 9. 2010-2014 yılları arası sigortalılık oranında artış (Kaynak: Hazine Müsteşarlığı)
DASK, sigorta sisteminin yaygınlaştırılması çalışmalarının yanı sıra deprem risklerinin
azaltılması konularına da destek vermektedir. Afet bilincinin artırılması konularına verdiği
destek yanında DASK Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası yenileme çalışmalarına da maddi
destek sağlayarak bilimsel projeleri de desteklemektedir.
Bu eylem önümüzdeki süreçte sürekli bir şekilde devam ettirilecek olup, kısa dönem
içerisinde başarıyla amaçlanan hedefe ulaşmıştır.
14
C.2.5.1. Mevcut kaynakların kullanımı ve yeni model önerilerinin paylaşıldığı toplantılar
düzenlenecektir (Strateji C.2.5. Yeni bir finansman modelinin oluşturulması için
çalışmaların yapılması sağlanacaktır)
AFAD Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından yürütülen çalışmalar kapsamında
Dışişleri Bakanlığı ve TİKA ile toplantılar düzenlenmiştir. Ayrıca AFAD “Dış Yardım Kanun
Taslağı ve Uluslararası Yardım Strateji Belgesi " çalışmalarına da aktif katılım sağlamaktadır.
AFAD tarafından çalışmaları yürütülen “Uluslararası Afet ve Acil Yardım Harcamaları
Yönetmeliği” çalışmaları da 2014 yılı itibarıyla tamamlanarak kanunlaşması sağlanacaktır.
2 yıllık süreç içinde gerçekleştirilen etkinlikler ile eylem kapsamında amaçlanan hedefe
ulaşılmış olup, AFAD uluslararası afet yönetiminde meydana gelen gelişmeler ve değişimleri
de dikkate alarak bu eylemde belirtilen etkinlikleri sürekli olarak yenileyerek geliştirecektir.
C.2.5.3. Özel sektör kuruluşlarının afet yönetim sistemi içine girmelerini sağlamak için
toplantılar düzenlenecek ve konunun önemi vurgulanacaktır
AFAD Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından yürütülen çalışmalar kapsamında
KOBİ’lerimize İSO 22301 İş Sürekliliği Yönetimi Eğitimi verilmesi ve farkındalık oluşturulması
kararlaştırılmış olup, konu ile ilgili olarak 11 Kasım 2013 tarihinde AFAD ve KOSGEB
işbirliğiyle “İş Sürekliliği Farkındalık Oluşturma Eğitimi” KOSGEB OSTİM İGEM’ de
gerçekleştirilmiştir. Organizasyona çok sayıda küçük ve orta büyüklükteki işletme yöneticileri
katılmıştır. Eğitim programı kapsamında ayrıca “Afete Hazır İşyeri, Zarar Azaltma
Çerçevesinde Özel Sektör Kuruluşlarının Yeri ve TAMP çerçevesinde Özel Sektör
Kuruluşlarının Afet Yönetimi Sistemi İçerisine Dahil Edilmesi ve Bu Sistemin Geliştirilmesi”
başlıkları altında katılımcılara detaylı bilgi sunulmuştur (Şekil 10).
Gerçekleştirilen toplantılardan elde edinilen kazanımlar ile ilerleyen süreçte Afete Hazır
Türkiye Kampanyasının bir bileşenini oluşturan "Afete Hazır İşyeri" projesi ile ülke genelinde
toplantılar yoluyla sürekliliği sağlanacaktır. Bu eylemin sürekliliğinin sağlanması amacıyla
bundan sonraki süreçte çalışmalar AFADEM tarafından yürütülecektir.
15
Şekil 10. Başbakanlık AFAD ve KOSGEB işbirliği ile gerçekleştirilen “İş Sürekliliği Farkındalık
Oluşturma Eğitimi”
C.3.2.1. Tüm illerde hastane afet planlarının hazırlanması ve güncelleştirilmesi
sağlanacaktır
Sağlık Bakanlığı tarafından strateji kapsamında Haziran 2012 tarihinde Hastane Afet ve Acil
Durum Planları (HAP) konulu toplantılar paydaş kurumlarla gerçekleştirilmiştir. Toplantılarda
teorik ve kavramsal çerçevede plan önerileri görüşülerek plan taslaklar hazırlanmıştır (Şekil
11).
Şekil 11. Hastane Afet ve Acil Durum
http://hastane.gazi.edu.tr/ ; www.corumghh.gov.tr )
Planlarına
örnekler
(Kaynaklar:
16
Hastane Afet ve Acil Durum Planlarına yönelik tebliğ/yönerge ve yönetmelik çalışmaları ise
devam etmekte olup, bu eylem de gerçekleşme döneminde tamamlanmış olarak
değerlendirilmektedir.
C.3.2.2. Tüm illerde afetlerin yol açabileceği sağlık sorunlarına zamanında, hızlı ve etkili
olarak müdahale edebilmek için il sağlık afet planları geliştirilecektir
İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planları (İL-SAP) için Mayıs 2012 tarihinde İL-SAP ve Taşra
Teşkilatı konulu toplantı düzenlenmiştir. Sağlık Bakanlığı tarafından İL-SAP hazırlama kılavuzu
basılarak, 81 İl Sağlık Müdürlüğü ilgili birimlerine plan hazırlama ve eğitim toplantıları
düzenlenerek illerden planları hazırlamaları istenmiştir. Bakanlık 2013 yılında İL-SAP
uygulama yönergesi hazırlanmıştır (Şekil 12). Bu eylem gerçekleşme döneminde
tamamlanmış olarak değerlendirilmektedir.
Şekil 12. İL-SAP Hazırlama kılavuzu ve İL-SAP Uygulama Yönergesi üst yazısı
C.3.2.3. Mobil acil müdahale ve ulaştırma birimleri geliştirilecektir
Bakanlık acil müdahale ve ulaştırma birimlerinin geliştirilmesine 2013 yılında yoğun bir
şekilde devam etmiştir. Bakanlık tarafından 2013 yılı raporlama döneminde konuyla ilgili
bilgilendirme şu şekildedir;
- Mobil hastanelerin enerji ihtiyacını karşılamak için 13 adet jeneratörün illere tahsisi
yapılmıştır,
17
-
-
-
Afet ve acil durumlarda UMKE ekipleri ve mobil hastanelerimizde kullanılmak üzere
10.000 kişiye yetecek şekilde 107 kalem ilaç ve 59 kalem tıbbi malzemelerden oluşan
1 adet Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)'nün önerdiği Acil Sağlık Kiti alımı talebi yapılmıştır,
Jandarma Entegre Muhabere Sistemi (JEMUS) Projesi hayata geçirilmiş ve illerle
JEMUS konusunda çalışmalar yapılmıştır. JEMUS Projesine bağlı olarak Aralık 2013
sonu itibariyle 37 İlde sayısal telsiz sistemine geçilmiş olacaktır,
İllerle Afet deposu konusunda çalışmalara başlanmış, Deposu mevcut olanlar ile Afet
Deposu kurulmasını isteyen iller tespit edilmiştir,
Başkanlığımızca 200 yataklı gemi hastane projesi yürütülmekte olup Teknik Şartname
ve Gemi Yerleşim Planı işi ihale edilmiş olup ihale süreci devam etmektedir,
2013 yılı ilk altı ayında 3.350 olan ambulans sayısı 2013 yılı sonunda 3375 'ye
çıkmıştır,
2013 yılı ilk altı ayı sonunda 55 olan 4 sedyeli ambulans sayısı 2013 yılsonu itibariyle
64'e ulaşmıştır,
2013 yılı ilk altı ayı sonunda 60 olan yoğun bakım-obez ambulans sayısının 2013
yılsonu itibariyle 86' ya ulaşmıştır,
Söz konusu eylem, sürekliliği olan bir çalışma olup, Bakanlık tarafından önümüzdeki süreçte
de geliştirilerek devam ettirilecektir.
3.2.
2014 Yılı Sonuna Kadar Süre Uzatımı Alacak Eylemler
A.1.6.2. Afet sonrasında çok önemli olan basın ve halkla ilişkiler konularında yeni yaklaşım
ve yöntemler gerçekleştirilecek, bu konuda medya yetkilileri ve habercilerin eğitilmesi ile
ilgili çalışma başlatılacaktır
AFAD Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği sorumluluğunda yürütülen çalışmalar kapsamında
Afete Hazır Türkiye Projesi kapsamına Afete Hazır Basın bölümü eklenmiş, Afet muhabirliği
konusunda Anadolu Ajansı ile eşgüdüm sağlanmış ve Afet haberlerinde basın etik ilkeleri ile
ilgili çalışmalara RTÜK ile başlanmıştır. Ayrıca AFAD tarafından 2013 yılında hazırlanan
Türkiye Afet Müdahale Planı kapsamında “Medya İletişim Stratejisi” hazırlanmıştır.
Başkanlığımızca yürütülen "Afete Hazır Türkiye" kampanyası kapsamında en son olarak"
Afete Hazır Basın" modülü eklenmiştir. Bu projenin konu içeriğinin birebir uyuşması
bakımından bu kapsamda değerlendirilmesi Kurumumuz projelerinin bütünlüğü açısından
önem arz etmektedir. 2014 yılı içinde Afet Muhabirliği Eğitim standartları ve malzemeleri
oluşturularak düzenli eğitimler olarak 2014 yılından sonra uygulamaya alınacaktır.
18
A.2.1.1. Bölgeler için büyük ölçekli (1/250.000) diri fay haritaları ve sismotektonik haritalar
hazırlanacak, ayrıca faylarla ilgili bilgiler ve güncel veriler uygun istatistiksel yöntemlerle
coğrafi bilgi sistemi bazında hücresel olarak hesaplanacaktır
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından
gerçekleştirilen çalışma kapsamında eylemin gerçekleşmesi amacıyla oluşturulan "Türkiye
Sismotektonik Haritası Projesi" çalışmalarına devam edilmektedir. Aletsel dönem deprem
etkinliği ve diri faylarla ilgili altlık bilgiler hazırlanmıştır. Tarihsel dönem deprem kataloğu
çalışmalarında istenilen aşamaya gelinememiştir. 2014 yılında bu sorunun çözümü yönünde
çaba gösterilecek, 2014 ilk yarısında bir değerlendirme toplantısı gerçekleştirilecektir.
Sorumlu Kuruluş tarafından eylemin 2014 yılı sonunda tamamlanması öngörülmektedir.
A.2.2.2. Deprem kayıplarının tahmini ve deprem senaryolarının hazırlanma esasları
belirlenecek ve ülke genelinde yaygınlaştırılacaktır
AFAD tarafından “Deprem Erken Hasar Tahmini Projesi” kapsamında gerekli altyapı
çalışmaları devam etmekte olup, bir yazılım ile gerek eş zamanlı olay bazlı gerekse senaryo
tabanlı deprem kayıp tahmini 2014 yılında tamamlanacaktır.
C.1.1.1. Koordinasyon ve dil birliği sağlanacaktır (Strateji C.1.1. Afet ve Acil Durum
yönetimi ile ilgilenen yöneticilerin ve karar vericilerin fikir ve dil birliğine varması
sağlanacaktır)
AFAD tarafından çalışmaları yürütülen eylem kapsamında, kurum temsilcileri, uzman ve
akademisyenlerden oluşan komisyon, 2014 yılına kadar toplam 5 toplantı gerçekleştirerek
(Şekil 13) çalışmalarını büyük ölçüde tamamlamış ve "Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri
Sözlüğü" taslağını hazırlamışlardır.
2014 yılı içinde, hazırlanan taslağın sözlük bilimi açısından şekillendirilmesi gerçekleştirilecek
olup, aynı yılın içerisinde basımı ve dağıtımı planlanmaktadır.
19
Şekil 13. C.1.1.1. Eylemi kapsamında oluşturulan Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü Komisyonu
5. toplantısı
C.1.4.1. Mevcut yasalar taranarak afet gönüllülüğü kavramı ve iş tanımları konusundaki
tekrar ve/veya eksiklikler giderilecektir.
AFAD tarafından bu konuda çalışmalara devam edilmektedir. Eylemin gerçekleştirilmesinden
sorumlu birim dönem içerisinde değiştiğinden dolayı süre uzatımına (1 Yıl) ihtiyaç
duyulmaktadır.
C.2.2.1. Türkiye Afet Risklerinin Azaltılması Platformu ve alt komisyonları oluşturulacaktır
AFAD tarafından çalışmaları yürütülen Türkiye Afet Risklerinin Azaltılması Ulusal Platformu
kurulmuş olup, henüz ilk toplantısını gerçekleştirememiştir. Mevut durumu ile beklentileri
karşılayamayacağı düşünülen Platform'un yapısı ve işleyişinin geliştirilmesi çalışmalarına
2014 yılında hız verilmesi ve ilk toplantısının gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.
3.3.
Gerçekleştirme Dönemi “Orta Dönem” Olarak Değişecek Eylemler
A.1.7.3. Sistemin etkin çalışabilmesi için gerekli olan sismik ve jeofizik ölçüm ve
araştırmalar tamamlanacaktır (Strateji A.1.7. Tsunami erken uyarı sistemi kurulacak ve
diğer ülkelerdeki sistemlerle uyumu sağlanacaktır)
KRDAE Sismik Ağın iyileştirilmesine yönelik çalışmalarına Kısa Dönem içerisinde devam
etmiştir. Toplam deprem istasyonu sayısı Aralık ayı itibarı ile 135 geniş bantlı istasyon, 85
adet kuvvetli yer hareketi kayıt istasyonu, 4 adet kısa periyot + kuvvetli yer hareketi kayıt
istasyonu kurulmuştur. 2013 yılında yoğunluklu olarak sahillerimiz boyunca kurulmuş
20
bulunan kuvvetli yer hareketi kayıt istasyonlarına Akdeniz sahillerimizde yeni istasyonlar
kurularak algılama kapasitesi geliştirilmiştir. Bunun yanında 2 adet yeni gerçek zamanlı GPS
istasyonları Marmara Denizinin güneyi ve kuzeyinde konuşlandırılmış ve tüm alt yapıları
tamamlanarak ekipman temini de yapılmıştır. Bölgesel tsunami İzleme ve Değerlendirme
Merkezi İş Akış Şeması Şekil 14’de verilmektedir.
KRDAE, sismik ve deniz seviyesi ağ iyileştirme çalışmalarına devam edecektir. Bu dönemde,
bir önceki dönemde diğer çalışmalara önem ve öncelik tanınmasından dolayı
gerçekleştirilemeyen iyileştirilmiş tsunami senaryo veri tabanı girdilerinin oluşturulması
hedeflenmektedir. Bunun haricinde deniz seviyesi ölçüm ve değerlendirmeleri konusunda
ayrı bir uzmanlığı bulunan Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü ile eşgüdüm içerisinde
çalışmalar hedeflenmektedir.
Tsunami çalışmaları KRDAE tarafından Bölgesel Tsunami İzleme Merkezi faaliyetleri içinde
süreklilik gösterecek çalışmalardır. Bu nedenle Kısa Dönem içerisinde faaliyetler belirli bir
program ve disiplin altında başlatılmış ve sürekliliği sağlanmaktadır.
Enstitü tarafından tsunami konusunda A.1.7.3. eylemiyle ilgili çalışmalara devam edildiği, bu
çalışmaların sadece jeofizik ölçümlerle sınırlı olmadığı, bu nedenle de eylemin Orta Dönem
olarak devam etmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Şekil 14. Bölgesel tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi İş Akış Şeması
21
A.2.2.1. Yerel ölçeklerde deprem ve depremin zincirleme etkileri ile oluşabilecek risklerin
analizi, değerlendirilmesi ve azaltılması konusunda ilke, yöntem ve uygulama esasları
belirlenecek ve yerel yönetimler için yol gösterici kılavuz yayınlar hazırlanacaktır
AFAD içinde geliştirilen yeni projeler ve yapılanma ile bu eylemin sorumlu birimi gerçekleşme
dönemi içinde değişikliğe uğramıştır. AFAD tarafından teknolojik afet (insan faaliyetleri ya da
doğa kaynaklı afetlerin tetiklemesi sonucunda oluşan) tehlike ve risklerin belirlenmesi ve
kılavuz hazırlanması gerçekleştirilecek olup henüz bu aşamaya gelinmemiş ancak yılsonuna
kadar tamamlanması hedeflenmiştir. Ayrıca "Etkin Afet Risk Yönetimi için Kapasite Geliştirme
Teknik İşbirliği Projesi" ile risk yönetim esaslarını belirlenecek, ikincil afetler çalışılacaktır.
B.1.7.5. Mesleki sorumluluk sigortasının yaygınlaştırılması sağlanacaktır
Hazine Müsteşarlığı tarafından yürütülen çalışma kapsamında Yapı Denetim Kanunu
Tasarısına ilişkin çalışmalar tamamlanmış olup, Bakanlar Kurulunda imza aşamasındadır.
Kanunun yürürlüğe girmesi ile birlikte, yapı denetimde görev alan teknik müşavirlik ve
laboratuvar kuruluşlarının, müstakil yapı denetçileri ile müellif ve müelliflik kuruluşlarının
mesleki sorumluluk sigortası, yapı müteahhitlerinin ise yapı sorumluluk sigortası yaptırması
ve sorumluluk süresince yeniletmesinin mecburi hale getirilmesi öngörülmektedir.
C.1.1.2. Mülki idare amirleri başta olmak üzere, yerel yöneticilerin hizmet içi eğitimlerine
Afet ve Acil Durum Yönetimi dersleri konulacaktır
Bu eylem AFAD bünyesinde çalışmalar yapan Afet Ve Acil Durum Eğitim Merkezi (AFADEM)
tarafından gerçekleştirilmektedir. 2013 yılında İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel
Müdürlüğü tarafından mülki idare amirleri ve yerel yöneticilerin hizmet içi eğitimlerinde afet
ve acil durum yönetimi derslerinin varlığı ile ilgili durum analizi çalışması yapılmış, mevcut
eğitim durumunun yetersiz olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.
Önümüzdeki süreçte standart bir eğitim paketi belirlenerek bunun mülki idare amirleri ve
yerel yöneticilerin hizmet içi eğitim programlarına entegre edilmesi konusunda gerekli
eşgüdüm sağlanacaktır.
Türkiye Afet Müdahale Planı’nın yürürlüğe girmesiyle mülki idare amirleri başta olmak üzere
yerel yöneticilerin sorumlulukları daha da artmaktadır. Bu nedenle bu eylem kapsamında
planlanacak eğitimler daha da önem kazanacaktır.
22
C.1.2.3. Afet ve Acil Durum eğitimi konuları gözden geçirilecek ve hizmet içi eğitimlerde
ilgili kurumlar tarafından bu konulara yer verilecektir.
AFADEM tarafından değişik meslek gruplarına arama-kurtarma ve temel afet bilincine
yönelik eğitimler verilmektedir. Bunların belirli bir sistem içinde programlanması
çalışmalarına önümüzdeki dönemlerde devam edilecek, kurumların meslek içi eğitimlerinde
afet yönetimi derslerinin yer alması konusunda çalışmalar yapılacaktır.
C.2.3.1. Riskli birey grupları ile afet riski belirleme çabalarını birleştirecek ulusal düzeyde
bir toplantı yapılarak gerekli düzenlemeler gerçekleştirilecektir.
Söz konusu eylemin AFAD içinde 2013 yılında sorumlu birimi değişmiştir. Bu eylemle ilgili
olarak 2014 yılı UDAP kapsamında proje çağrısı yapılmıştır. Proje ile ilgili çalışmalar Orta
Dönemde devam edecektir.
C.2.5.2. Dünyada afetler için ayrılan finansal kaynak kullanımına ilişkin veri araştırması
yapılacaktır.
AFAD tarafından çalışmaları yürütülen bu eylem kapsamında Dünya çapında afetler için
kaynak ayıran uluslararası kuruluşların envanteri çıkarılmıştır. Konunun bilimsel olarak ele
alınabilmesi amacı ile 11.10.2013 tarihinde “Ulusal Deprem Araştırma Programı 2014 Yılı
Çağrılı ve Güdümlü Projeler Duyurusu” yayınlanmış ve “Afet Yönetiminde Uluslararası
finansal Kaynaklar ve Türkiye İçin Yeni Önerilerin Modellenmesi “ konulu güdümlü proje
çağrısı yapılmıştır. Proje ile ilgili çalışmalar Orta Dönemde devam edecektir.
4.
TAMAMLANAN ORTA DÖNEM EYLEMLER
A.1.1.1. Araştırıcı ve destekleyici kuruluşların katılımı ile oluşturulacak bir bilimsel
koordinasyon kurulunun desteğinde deprem konusuyla ilgili araştırmalarda öncelikli
alanlar belirlenecek ve bu alanlarda çok disiplinli ve güdümlü araştırma projeleri
geliştirilecektir.
Ulusal Deprem Araştırma Programı (UDAP) programı ile Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem
Planı 2023 (UDSEP-2023) de yer alan eylemlerin belirli bir disiplin altında gerçekleştirilmesine
katkı sağlamak temel ilke olmak üzere, ülkemizin deprem sorununa yönelik ve uygulamaya
aktarılabilecek sonuçlar içeren araştırma projelerinin oluşturulması ve desteklenmesi
amaçlanmaktadır.
23
USDEP-2023 hedeflerine ulaşılması için planlanan eylemlerin gerçekleşme dönemleri, UDAP
programının önceliklerinin belirlenmesindeki en önemli rehberdir. Bununla birlikte
programda desteklenmesine öncelik verilecek konuların belirlenmesinde, Türkiye’deki arz içi
fiziği konularıyla ilgili resmi, özel kurum ve kişilerin meydana getirdiği TUSAK-Koordinasyon
ve Danışma Kurulu ile Deprem konusunda çalışmalar yürüten ilgili kurumların
temsilcilerinden, öğretim üyelerinden ve sivil toplum örgütü temsilcilerinden oluşan AFADDeprem Danışma Kurulu yön gösterici rol oynamaktadır. UDAP Programı önceliklerini ve
programın yönetimi ve uygulama programını gösterir şemalar Şekil 15’de verilmektedir.
2013 yılı aralık ayı itibariyle 1 Çağrılı proje tamamlanmış, toplam 6 adet çağrılı, 7 adet
güdümlü projenin desteklenmesine devam edilmektedir. Kalkınma Bakanlığı tarafından 2012
yılı için UDAP’a 1000000TL, 2013 yılı için ise 1076000TL bütçe ayrılmıştır. 2013 yılı için
300000 TL ek bütçe talebi Kalkınma Bakanlığı tarafından olumlu bulunmuş olup, 2014 yılı
UDAP bütçesi 2000000 TL’dir.
Eylül 2013 tarihinde 2014 yılı proje çağrısına çıkılmış olup, 9 güdümlü 3 çağrılı proje
önerisinde bulunulmuştur. Projeler değerlendirme aşamasındadır.
(a)
(b)
Şekil 15. UDAP Programı öncelikleri (a) ve programın yönetimi ve uygulama programını (b) gösterir
şemalar
24
C. 2.4.2. Zorunlu Deprem Sigortasının yaygınlaştırılması için tüm iletişim araçlarından
yararlanılacaktır.
DASK tarafından Zorunlu Deprem Sigortasının yaygınlaştırılması çalışmalarına düzenli olarak
devam edilmekte olup, bu kapsamda gerçekleştirilen faaliyetlerden bazıları şu şekildedir;
•
Görsel ve yazılı medyada reklam faaliyetleri,
•
Sosyal medya aracılığıyla bilgilendirme çalışmaları,
•
“Sigortalı Hayat” Televizyon programı,
•
Yazılı basın haberleri ve iletişim çalışmaları,
•
Şehirler Yarışıyor Sigortalılar Kazanıyor yarışması.
DASK tarafından yeni dönemde de mevcut projelerin geliştirilmesi ve yeni projeler ile
çalışmalara devam edilecektir. 2014 Mart ayında yapılan Sorumlu Kuruluşlar toplantısında
söz konusu eylem kapsamında yapılan çalışmaların belirli bir sistematiğe girdiği ifade edilerek
eylemin tamamlanmış olarak değerlendirilmesi gerekliliği benimsenmiştir.
5. TAMAMLANAN UZUN DÖNEM EYLEM
B.1.5.1. Deprem yönetmeliğini güncelleştirip geliştirmek üzere kurulacak komisyonun
çalışmaları sürekli kılınacaktır.
Deprem Yönetmeliği güncelleme çalışmaları ülkemizde belirli dönemlerde gerçekleştirilmiş
olup, en son 2007 yılında güncelleme gerçekleştirilmiştir. UDSEP-2023 ile bu çalışmanın
süreklilik gerektirdiği gerekçesiyle AFAD tarafından 2012 yılında Yönetmelik Komisyonu ve
Alt Komisyon çalışmaları başlamış, 10 Mayıs 2013 tarihinde alınan Başkanlık Oluru ile
Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik çalışmaları için 12 alt komisyon
oluşturulmuştur. Bunlar;
abcdefghi-
Hesap Kuralları Alt Komisyonu
Deprem Yer Hareketi Alt Komisyonu
Betonarme Binalar (Yerinde Dökme) Alt Komisyonu
Betonarme Binalar (Prefabrik) Alt Komisyonu
Çelik ve Kompozit Binalar Alt Komisyonu
Ahşap Binalar Alt Komisyonu
Yığma Binalar Alt Komisyonu
Zemin ve Temeller Alt Komisyonu
Değerlendirme ve Güçlendirme Alt Komisyonu
25
j- Pasif Yapısal Kontrol (Deprem Yalıtımı ve Söndürümü) Alt Komisyonu
k- Yüksek Binalar Alt Komisyonu
l- Basit Binalar İçin Alternatif Kurallar Alt Komisyonu
Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar hakkında Yönetmeliğin güncellenmesi ile ilgili 2013
yılında 300’den fazla uzmanın katılım ile geniş katılımlı bir çalıştay düzenlenmiştir (Şekil 16).
Şekil 16. 2013 yılında AFAD tarafından gerçekleştirilen Deprem Yönetmeliği Güncelleme
Çalıştayı
26
6.
DEĞERLENDİRMELER
a- UDSEP-2023 Kısa Dönem eylemler arasında 13 eylem tamamlanmıştır. Geriye kalan
eylemlerden 6 tanesinin 2014 yılında tamamlanması beklenmektedir. Bu nedenle bu
eylemlerde 1 sene süre uzatımı verilmesi uygun olacaktır. Kısa Dönem içinde
tamamlanmayan 7 eylem için ise gerçekleşme süresinin 1 yıldan fazla olacağı
öngörüldüğünden gerçekleşme döneminin “Orta Dönem“ olarak değişmesi
gerekmektedir.
b- UDSEP-2023 Orta Dönem içinde yer alan 2, Uzun Dönemde yer alan 1 eylem
tamamlanmıştır. Kısa Dönem eylemlerle birlikte tamamlanan eylem sayısı 16’dır.
c- Kısa Dönem içinde UDSEP-2023 ile ilgili olarak gözlenen en önemli olgu, 87 eylemin
tamamına yakın bir kısmında çalışmalara başlanmış olmasıdır. Sadece Uzun Dönem
eylemlerden bazıları ve gerçekleşmesi başka eylemlerin tamamlanmasına bağlı olan
toplam 4 eylemde henüz çalışmalara başlanmamıştır.
d- Bu dönemde UDSEP-2023 belgesine gerek yurtiçinden, gerekse de yurtdışından
büyük ilgi gösterilmiştir. Ülke içinde neredeyse afet yönetimi ile ilgili tüm
toplantılarda strateji belgesinin tanıtımı gerçekleştirilmiştir. Yurtdışında da özellikle
Birleşmiş Milletler tarafından ilgi gösterilen belgenin 2013 yılında gerçekleştirilen Afet
Risklerinin Azaltılması Küresel Platform toplantısında sunumu yapılmıştır.
e- UDSEP-2023 eylemlerinin gerçekleşmesinde en önemli araç olan finansal kaynaklar
konusunda gerek UDAP, gerekse Kalkınma Bakanlığının destekleri önemli bir katkı
sağlamakta olup, Kısa Dönem içinde bu konuyla ilgili büyük bir aksama
yaşanmamıştır.
f- Tamamlanan eylemlerin UDSEP-2023 süresince sürdürülebilirliğinin takibi için
Sorumlu Kuruluşların yaptıkları çalışmaları düzenli olarak paylaşmaları sağlanacaktır.
27
EK 1: UDSEP-2023 İZLEME VE DEĞERLENDİRME KURULU 2012 YILI KARARLARI
UDSEP İzleme ve Değerlendirme Kurulu 20 Aralık 2012 tarihinde gerçekleştirilmiştir. UDSEP
İzleme ve Değerlendirme Kurulu aşağıda isimleri bulunan üyelerden oluşmaktadır.
Dr. Fuat OKTAY (AFAD Başkanı ve Kurul Başkanı)
Prof. Dr. Mustafa ERDİK (Boğaziçi Üniversitesi, KRDAE Müdürü)
Prof. Dr. Hasan BODUROĞLU (Türkiye Deprem Vakfı Başkanı)
Prof. Dr. Mithat Fırat ÖZER (Kocaeli Üniversitesi, Jeofizik Mühendisliği Bölüm Başkanı)
Oktay ERGÜNAY (Türkiye Deprem Mühendisliği Derneği Genel Sekreteri)
Dr. Murat NURLU (AFAD, Deprem Dairesi Başkanı)
Mithat KUP (AFAD, Strateji Geliştirme Daire Başkanı)
UDSEP-2023 İzleme Ve Değerlendirme Kurulu (İDK) Toplantısı 20 Aralık 2012 tarihinde
Başbakanlık AFAD Başkanlığı toplantı salonunda gerçekleştirilmiştir. Toplantıya İDK üyeleri
Sn. Oktay ERGÜNAY haricinde eksiksiz katılmışlardır. Sn. Ergünay UDSEP 2012/1nci Dönem
Değerlendirme Raporu ile ilgili görüş ve önerilerini yazılı olarak bildirmişlerdir.
Toplantıda Kurul Üyeleri tarafından;
1.
UDSEP-2023 ile benzer deprem stratejilerinin iller bazında hazırlandığını
görülmektedir. Bu durum illerin deprem konusuna sahip çıkmaları açısında olumlu bir
gelişme gibi değerlendirilebilecek olsa da söz konusu planların içeriklerinin çoğunun il
ölçeğinde gerçekleşecek eylemler olmadığı açıktır. Bu nedenle Kurulumuz, illerin bu şekilde
bir strateji planı hazırlamaları yerine, belirli bir takvim çerçevesinde, UDSEP-2023 belgesinde
il bazında sorumlu kuruluşlarla birlikte uygulanacak faaliyetlere ilişkin plan ve çalışmalarını
AFAD Başkanlığı ile eşgüdüm halinde başlatmalarının daha uygun olacağı,
2.
Sorumlu kuruluşların bazılarının eylemleri gerçekleştirme yöntemi açısından
Strateji Planında yer aldığı şekliyle İlgili Kuruluşlarını da sürece katarak çok katılımcı bir
yöntem benimsemediklerini gözlemlemiştir. Bu konuda tüm Sorumlu Kuruluşların
faaliyetlerini gerçekleştirirken konuyla ilgili UDSEP-2023’te belirtilen tüm paydaşlarla birlikte
ortak çalışma tarzını benimsemeleri,
3.
UDSEP-2023 belgesinin benimsenmesi ve tüm kurum ve kuruluşlarca
sahiplenilmesi noktasında farkındalık yaratıcı çalışmaların arttırılmasına, Sorumlu
Kuruluşların üst düzey temsilcilerinin ziyaret edilerek işbirliğinin artırılması,
önemli olarak değerlendirilmiştir;
28
4.
İDK toplantılarının yılda bir kez yapılmasına, Sorumlu Kuruluşlardan yıllık neler
gerçekleştirileceğinin ve bütçelerinin takvim altına alınmasına, İzleme ve Değerlendirme
Kurulu toplantılarının Sorumlu Kuruluş temsilcilerinin de katılımıyla düzenlenmesine ve her
Sorumlu Kuruluşa faaliyetleriyle ilgili özel raporlamanın yapılmasına,
5.
B.1.1.2. eylemiyle ilgili olarak gözlenen sorunlar da dikkate alınarak; Sorumlu
Kuruluş görevinin AFAD tarafından gerçekleştirilmesine, bu konuda illerin ne tür faaliyetler
gerçekleştireceğinin belirlenmesine yönelik çalışmaların AFAD tarafından Deprem Danışma
Kurulu ve İzleme Değerlendirme Kurulu üyelerinin de katkılarıyla başlatılmasına,
6.
C.1.3.1. eylemiyle ilgili olarak her ilde deprem müzesi kurulmasının
sürdürülebilir olmayacağı konusunda fikir birliğine varmıştır. Bu durumda, İçişleri Bakanlığına
destek verilmesine, illerde ortaya çıkan kavram karmaşasına son vermek açısından metinde
geçen ifadenin “Afet Müzeleri ve/veya Sergileri” şeklinde değiştirilmesine, bu yapıların
içeriğinin çok net bir şekilde ifade edilmesine ve illerin bu şekilde yönlendirilmesine,
7.
C.3.1.1. eylemiyle ilgili olarak konunun iki farklı eylemi içermesi açısından
farklı eylemler şeklinde değerlendirilmesine,
karar verilmiştir.
Dr. Fuat OKTAY (Başkan), Prof. Dr. Mustafa ERDİK (Üye), Prof. Dr. Hasan BODUOĞLU (Üye),
Prof. Dr. M.Fırat ÖZER (Üye), Oktay ERGÜNAY (Üye), Dr. Murat NURLU (Üye), Mithat KUP
(Üye)
29
EK-2. UDSEP-2023 İZLEME VE DEĞERLENDİRME KURULU 2014 YILI KARARLARI
ULUSAL DEPREM STRATEJİSİ ve EYLEM PLANI (UDSEP-2023)
İZLEME ve DEĞERLENDİRME KURULU 2014 YILI TOPLANTISI
07 Şubat 2014, Ankara
Toplantı Karar Tutanağı
UDSEP-2023 İzleme Ve Değerlendirme Kurulu (İDK) Toplantısı 07 Şubat 2014 tarihinde
Başbakanlık AFAD Başkanlığı toplantı salonunda gerçekleştirilmiştir. İDK üyeleri toplantıya
Prof. Dr. Mustafa ERDİK haricinde eksiksiz katılmışlardır. Prof. Dr. Mustafa ERDİK gündeme
ilişkin görüşlerini Kurul’a yazılı olarak iletmiş ve toplantıda öneriler tartışılmıştır.
Toplantıda Kurul üyeleri tarafından UDSEP-2023 Strateji belgesinde 2014 yılı itibarıyla
gelişmeler değerlendirilmiş, kısa dönem eylemlerin gerçekleşme durumları görüşülmüştür.
Buna göre Kurul üyeleri tarafından;
1. EK-1’de verilen eylemlerin tamamlandığına, EK-2’de verilen eylemlerin tamamlanma
durumunun ise Sorumlu Kuruluş toplantısında değerlendirilmesi gerektiğine,
2. UDSEP-2023 Kısa Dönem Eylemler arasında yer alan ve EK-3’de detayları verilen 6 (altı)
eylemin 2014 yılında tamamlanacağı öngörülmüş olduğundan bu eylemlerin gerçekleşme
sürelerinin Sorumlu Kuruluşların raporları doğrultusunda 1 (Bir) yıl uzatılarak 2015 yılında
tekrar değerlendirilmelerine,
3. UDSEP-2023 Kısa Dönem Eylemler arasında yer alan ve detayları EK-4’de detayları verilen
6 (altı) eylemin gerçekleştirme döneminin Sorumlu Kuruluşların raporları doğrultusunda Orta
Dönem olarak değiştirilmesine,
4. Tamamlanan eylemler için Sorumlu Kuruluşlar tarafından eylemin sürekliliğinin sağlanması
açısından AFAD’a yıllık raporlama yapılmasına ve bu çalışmaların sürekliliğinin AFAD
tarafından takip edilerek kurul üyeleriyle paylaşılmasına,
5. UDSEP-2023 belgesinin ve gerçekleştirilmiş eylemlerin uluslararası tanıtımı açısından, Mart
2015 tarihinde Japonya’da Birleşmiş Milletler tarafından gerçekleştirilecek Afet Riskinin
Azaltılması 3. Dünya Konferansında sunulması için gerekli girişimlerde bulunulmasına,
30
6. Benzer şekilde Ağustos 2014 yılında İstanbul’da düzenlenecek olan 2. Avrupa Deprem
Mühendisliği ve Sismoloji Konferansında UDSEP kitapçığının İngilizce basımının yapılarak
konferansta dağıtılmasına,
7. Sorumlu Kuruluşlar toplantısının İDK üyelerinin de katılımıyla 20 Mart 2014 tarihinde
Ankara’da gerçekleştirilmesine,
Karar verilmiştir.
Dr. Fuat OKTAY
Prof. Dr. Mustafa ERDİK
Prof. Dr. Mithat Fırat ÖZER
Prof. Dr. Hasan BODUROĞLU
Oktay ERGÜNAY
Dr. Murat NURLU
H. Halil AFŞARATA
Başkan
Üye
Üye
Üye
Üye
Üye
Üye
EK-1: Tamamlanan Eylem Listesi
A.1.3.2. Ulusal veya yerel ölçekte zayıf ve kuvvetli gözlem ağları işleten kurum ve kuruluşlar arasında
işbirliği ve koordinasyon sağlanarak ortak işletim ve paylaşım esasları belirlenecektir.
A.1.5.2. "Deprem etkinliği değerlendirilerek yönetimler ile kamu otoriteleri tek merkezden
bilgilendirilecek" çalışmalarda kullanılacak yöntem, araç-gereç, değerlendirme ve ilgilileri
bilgilendirme esasları belirlenecektir.
A.1.6.1. Depremlerde bilim insanları ve araştırmacılar arasında halkı olumsuz olarak etkileyen
tartışmaları açıklayabilmek için deprem tahmini, kestirim alanında bilim etiği geliştirilecek ve medya
aracılığı ile yaygınlaştırılacaktır.
A.1.7.2. Deniz seviyesi ölçüm ağı geliştirilecek ve seviye ölçümleri yapılacaktır.
B.1.6.1. Araştırıcı, uygulayıcı ve destekleyici kurum ve kuruluşların yetkililerinden oluşan bir
koordinasyon kurulu kurulacaktır
C.1.2.4. İlk ve orta öğretimde afet ve acil durum tabanlı bazı üniteler eğitim programlarına alınacaktır
C.2.4.1. 587 sayılı KHK’nın yasalaşması, zorunlu deprem sigortasının kontrolünde etkinliğin
arttırılması, DASK’ın ve sigorta sektörünün, bilimsel çalışmalar dahil olmak üzere, depremle ilgili
çalışmalarda daha çok rol alması sağlanacaktır
C.2.5.3. Özel sektör kuruluşlarının afet yönetim sistemi içine girmelerini sağlamak için toplantılar
düzenlenecek ve konunun önemi vurgulanacaktır
31
A.1.1.1. Araştırıcı ve destekleyici kuruluşların katılımı ile oluşturulacak bir bilimsel koordinasyon
kurulunun desteğinde deprem konusuyla ilgili araştırmalarda öncelikli alanlar belirlenecek ve bu
alanlarda çok disiplinli ve güdümlü araştırma projeleri geliştirilecektir.
B.1.5.1. Deprem yönetmeliğini güncelleştirip geliştirmek üzere kurulacak komisyonun çalışmaları
sürekli kılınacaktır.
C.3.2.3. Mobil acil müdahale ve ulaştırma birimleri geliştirilecektir
EK-2: Sorumlu Kuruluşlar Toplantısında Tamamlanma Durumu Değerlendirilecek Kısa Dönem
Eylemler
A.1.7.3. Sistemin etkin çalışabilmesi için gerekli olan sismik ve jeofizik ölçüm ve araştırmalar
tamamlanacaktır.
B.1.7.4. İnşaat sektöründe çalışan işçi, kalfa ve ustaların eğitimi ve belgelendirilmesi çalışmaları
geliştirilecek ve sektörde belgesiz insanların çalıştırılması önlenecektir.
C.2.5.1. Mevcut kaynakların kullanımı ve yeni model önerilerinin paylaşıldığı toplantılar
düzenlenecektir.
C.3.2.1. Tüm illerde hastane afet planlarının hazırlanması ve güncelleştirilmesi sağlanacaktır.
C.3.2.2. Tüm illerde afetlerin yol açabileceği sağlık sorunlarına zamanında, hızlı ve etkili olarak
müdahale edebilmek için il sağlık afet planları geliştirilecektir.
EK-3: 2015 Yılı İtibarıyla Tamamlanmasına Karar Verilen Eylemler
A.1.6.2. Afet sonrasında çok önemli olan basın ve halkla ilişkiler konularında yeni yaklaşım ve
yöntemler gerçekleştirilecek, bu konuda medya yetkilileri ve habercilerin eğitilmesi ile ilgili çalışma
başlatılacaktır
A.2.1.1. Bölgeler için büyük ölçekli (1/250.000) diri fay haritaları ve sismotektonik haritalar
hazırlanacak, ayrıca faylarla ilgili bilgiler ve güncel veriler uygun istatistiksel yöntemlerle coğrafi bilgi
sistemi bazında hücresel olarak hesaplanacaktır
A.2.2.2. Deprem kayıplarının tahmini ve deprem senaryolarının hazırlanma esasları belirlenecek ve
ülke genelinde yaygınlaştırılacaktır
C.1.1.1. Koordinasyon ve dil birliği sağlanacaktır (Strateji C.1.1. Afet ve Acil Durum yönetimi ile
ilgilenen yöneticilerin ve karar vericilerin fikir ve dil birliğine varması sağlanacaktır)
C.1.4.1. Mevcut yasalar taranarak afet gönüllülüğü kavramı ve iş tanımları konusundaki tekrar
ve/veya eksiklikler giderilecektir.
C.2.2.1. Türkiye Afet Risklerinin Azaltılması Platformu ve alt komisyonları oluşturulacaktır
32
EK-4: Gerçekleştirme Dönemi “Orta Dönem” Olarak Değiştirilen Eylemler
A.2.2.1. Yerel ölçeklerde deprem ve depremin zincirleme etkileri ile oluşabilecek risklerin analizi,
değerlendirilmesi ve azaltılması konusunda ilke, yöntem ve uygulama esasları belirlenecek ve yerel
yönetimler için yol gösterici kılavuz yayınlar hazırlanacaktır
B.1.7.5. Mesleki sorumluluk sigortasının yaygınlaştırılması sağlanacaktır.
C.1.1.2. Mülki idare amirleri başta olmak üzere, yerel yöneticilerin hizmet içi eğitimlerine Afet ve Acil
Durum Yönetimi dersleri konulacaktır.
C.1.2.3. Afet ve Acil Durum eğitimi konuları gözden geçirilecek ve hizmet içi eğitimlerde ilgili kurumlar
tarafından bu konulara yer verilecektir.
C.2.3.1. Riskli birey grupları ile afet riski belirleme çabalarını birleştirecek ulusal düzeyde bir toplantı
yapılarak gerekli düzenlemeler gerçekleştirilecektir.
C.2.5.2. Dünyada afetler için ayrılan finansal kaynak kullanımına ilişkin veri araştırması yapılacaktır.
33
EK-3. KISA DÖNEM EYLEMLERİN SORUMLU KURULUŞLARA GÖRE DAĞILIMLARI
Eylem
No
A.1.3.2.
A.1.5.2.
A.1.6.1.
A.1.6.2.
A.2.2.1.
A.2.2.2.
C.1.1.1.
C.1.1.2.
C.1.2.3.
C.1.4.1.
C.2.2.1.
C.2.3.1.
C.2.5.1.
C.2.5.2.
C.2.5.3.
Eylem Açıklaması
Ulus al veya yerel ölçekte zayıf ve kuvvetli gözlem ağları iş leten kurum ve
kuruluş lar aras ında iş birliği ve koordinas yon s ağlanarak ortak iş letim
ve paylaş ım es as ları belirlenecektir.
Çalış m alarda kullanılacak yöntem , araç-gereç, değerlendirm e ve
ilgilileri bilgilendirm e es as ları belirlenecektir.
Deprem lerde bilim ins anları ve araş tırm acılar aras ında halkı olum s uz
olarak etkileyen tartış m aları açıklayabilm ek için deprem tahmini,
kes tirim alanında bilim etiği geliş tirilecek ve m edya aracılığı ile
yaygınlaş tırılacaktır.
Afet s onras ında çok önem li olan bas ın ve halkla iliş kiler konularında
yeni yaklaş ım ve yöntem ler gerçekleş tirilecek, bu konuda m edya
yetkilileri ve habercilerin eğitilm es i ile ilgili çalış m a baş latılacaktır.
Yerel ölçeklerde deprem ve deprem in zincirlem e etkileri ile
oluş abilecek ris klerin analizi, değerlendirilm es i ve azaltılm as ı
konus unda ilke, yöntem ve uygulam a es as ları belirlenecek ve yerel
yönetimler için yol gös terici kılavuz yayınlar hazırlanacaktır.
Deprem kayıplarının tahm ini ve deprem s enaryolarının hazırlanm a
es as ları belirlenecek ve ülke genelinde yaygınlaş tırılacaktır.
Koordinas yon ve dil birliği s ağlanacaktır.
Mülki idare am irleri baş ta olm ak üzere, yerel yöneticilerin hizm et içi
eğitim lerine Afet ve Acil Durum Yönetim i ders leri konulacaktır.
Afet ve Acil Durum eğitim i konuları gözden geçirilecek ve hizm et içi
eğitim lerde ilgili kurum lar tarafından bu konulara yer verilecektir.
Mevcut yas alar taranarak afet gönüllülüğü kavram ı ve iş tanımları
konus undaki tekrar ve/veya eks iklikler giderilecektir.
Türkiye Afet Ris klerinin Azaltılm as ı Platform u ve alt kom is yonları
oluş turulacaktır.
Ris kli birey grupları ile afet ris ki belirlem e çabalarını birleş tirecek ulus al
düzeyde bir toplantı yapılarak gerekli düzenlem eler gerçekleş tirilecektir.
Mevcut kaynakların kullanım ı ve yeni m odel önerilerinin paylaş ıldığı
toplantılar düzenlenecektir.
Dünyada afetler için ayrılan finans al kaynak kullanım ına iliş kin veri
araş tırm as ı yapılacaktır.
Özel s ektör kuruluş larının afet yönetim s is tem i içine girm elerini
s ağlam ak için toplantılar düzenlenecek ve konunun önem i
vurgulanacaktır.
A.1.7.2.
Deniz s eviyes i ölçüm ağı geliş tirilecek ve s eviye ölçüm leri
yapılacaktır.
A.1.7.3.
Sis tem in etkin çalış abilm es i için gerekli olan s is m ik ve jeofizik ölçüm
ve araş tırm alar tam amlanacaktır.
A.2.1.1.
Bölgeler için büyük ölçekli (1/250.000) diri fay haritaları ve
s is m otektonik haritalar hazırlanacak, ayrıca faylarla ilgili bilgiler ve
güncel veriler uygun is tatis tiks el yöntem lerle coğrafi bilgi s is tem i
bazında hücres el olarak hes aplanacaktır.
B.1.6.1.
Araş tırıcı, uygulayıcı ve des tekleyici kurum ve kuruluş ların yetkililerinden
oluş an bir koordinas yon kurulu kurulacaktır.
B.1.7.4.
İnş aat s ektöründe çalış an iş çi, kalfa ve us taların eğitim i ve
belgelendirilmes i çalış m aları geliş tirilecek ve s ektörde belges iz
ins anların çalış tırılmas ı önlenecektir.
B.1.7.5.
Mes leki s orum luluk s igortas ının yaygınlaş tırılm as ı
s ağlanacaktır.
C.1.2.4.
İlk ve orta öğretim de afet ve acil durum tabanlı bazı üniteler eğitim
program larına alınacaktır.
C.2.4.1.
C.3.2.1.
C.3.2.2.
C.3.2.3.
Sorumlu
Kuruluş
587 s ayılı KHK’nın yas alaş m as ı, zorunlu deprem s igortas ının
kontrolünde etkinliğin arttırılm as ı, DASK’ın ve s igorta s ektörünün,
bilim s el çalış m alar dahil olmak üzere, deprem le ilgili çalış m alarda
daha çok rol almas ı s ağlanacaktır.
Tüm illerde has tane afet planlarının hazırlanm as ı ve güncelleş tirilm es i
s ağlanacaktır.
Tüm illerde afetlerin yol açabileceği s ağlık s orunlarına zam anında, hızlı
ve etkili olarak m üdahale edebilm ek için il s ağlık afet planları
geliş tirilecektir.
Mobil acil m üdahale ve ulaş tırm a birim leri geliş tirilecektir.
34
EK-4 DEPREM KESTİRİMİNDE ETİK KURALLAR
1. Deprem tahminleri üzerinde çalışan bilim insanları ve araştırıcılar temel ilkesi
dürüstlük olmalıdır. Bilim insanları topluma, kamu yetkililerine, meslektaşlarına ve
medyaya karşı sorumluluklarının bilincinde olarak tarafsız davranmalı ve sahip
oldukları bilgilerle bu bilgilerin içerdiği belirsizlikleri açıklıkla ifade etmelidir.
2. Bir bilim insanı ve araştırıcı yürüttüğü bir araştırma projesi sonucunda depremleri
kestirebilme noktasına yaklaşmışsa aşağıdaki işlemleri özenle yerine getirmelidir:
a) Depremleri kestirebilme sonucunu doğuran bilimsel veri ve yöntemlerin
geçerliliğini mutlaka diğer bilim insanları ile tartışarak doğrulamalı ve yaptığı
doğru kestirimlerin yanında yanlış kestirimlerini de ortaya koymalıdır.
b) Bünyesinde çalıştığı veya bağlı bulunduğu bilim kuruluşunun sorumluları veya
yöneticilerini bilgilendirmeli ve yapacağı yeni çalışmalar ve izleyeceği yol
hakkında onların da görüş ve önerilerini almalıdır.
c) Bilim insanları ve araştırıcılar yaptıkları deprem kestirimlerini öncelikle yetkili
kamu kurum ve kuruluşlarına bildirmek, uyguladığı yol ve yöntemlerini
açıklamakla yükümlüdür.
d) Bilim insanları ve araştırıcılar deprem kestirimleri hakkında medya kanalıyla
topluma rastgele bilgi vermemeli ve yanlış kestirimde bulunması halinde, bunun
neden olabileceği sorunları ve kişisel sorumluluklarını mutlaka dikkate almalıdır.
e) AFAD tarafından görevlendirilmiş veya yetkilendirilmiş bilim insanları ise
yetkililerce uygun görülen yol ve kanalları kullanarak toplumu bilgilendirmelidir.
35
İletişim:
Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı (UDSEP-2023)
UDSEP Sekreteryası
Başbakanlık, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
Deprem Dairesi Başkanlığı
Kızılırmak Mah. Ufuk Üniversitesi Cad. Nu: 12 Çukurambar / Söğütözü /
Çankaya / Ankara
Tel: +90 312 258 23 23 (1208/1228) | Faks: +90 312 287 36 45
E posta: [email protected]
36