JasperReports Server ve Ireport Nedir?

JasperReports Server ve Ireport Nedir?

JasperReports Server ve Ireport raporlama Sistemi Kurulumu / Kullanımı
1. Bölüm
1.1- JasperReports Server ve Ireport Nedir?
1.2- JasperReports Server ve Ireport Kurulumu
1.3- JasperReports Server Genel Bakış
1.4- Ireport Genel Bakış ve JasperReports İle Bağlantı
2. Bölüm
2.1- Ireport ile Rapor Oluşturma
2.2- Ireport ile Oluşturulan Raporu JasperServer’a Taşıma
2.3- Ireport ile Input Kontrol ve Parametre Kullanımı
2.4- Ireport ile Grafik Raporları Hazırlama
2.5- Ireport ile Alt Rapor Hazırlama
1- JasperReports Server ve Ireport Nedir?
JasperServer apache-tomcat ile çalışan sunucu tabanlı bir raporlama sistemidir.
JasperServer’in giriş ekranı resim 1’deki gibidir.
Resim 1. JasperServer Giriş Ekranı
Güvenilir ve sağlam alt yapısı ile birden fazla raporu içinde barındırır ve bu raporları bir çok
formatta çıktı olarak verebilir. Raporlar metin, tablo şeklinde olabileceği gibi etkileşimli
grafikler şeklinde de oluşturulabilir.
JasperServer içerisinde birden fazla kullanıcı ve kullanıcı rolü oluşturabilir. Kullanıcılara rol
atanır, rollerin de hangi rapor ya da rapor gruplarını göreceği belirlenir. Böylece sistem
içindeki raporlar kullanıcılara göre yetkilendirilmiş olur.
Birden fazla veri tabanı (MySQL, Oracle, postgresql, MsSQL...) ile bağlantı kurabilen esnek
bir yapıya sahiptir. Aynı anda bu veritabanlarının hepsine birden bağlanabilir ve bu veri
tabanlarından çektiği bilgilerle rapor oluşturabilir.
JasperServer’da input kotrol ve parametre oluşturmak mümkündür.
Input kontrol internet sayfalarında kullanıcılarla etkileşimi sağlayan form elemanları (select
box, textarea, list menu, radio group...) ile benzerlik göstermektedir. Input kontrolü ile
kullanıcı raporu kendi istediği gibi filtreleyebilir.
Parametreler ise jasperserver ile rapor verilerinin çekildiği veri tabanı ile veri alışverişini
sağlayan değerlerdir.
JasperServer’daki raporlar, jasperserver ile birlikte gelen ’Ireport Designer’ ismindeki bir
program ile hazırlanmaktadır. Ireport Designer’ın genel görünümü resim 2’de
görülmektedir.
Resim 2. Ireport Designer’ın Genel Görünümü
Ireport masaüstü bir programdır ve JasperServer’ın Repository bölümü olarak isimlendirilen
ve raporların ve rapor bilgilerinin bulunduğu bölüme bağlanabilir.
Ireport aynı anda birden fazla JaserServer sunucusuna bağlanabilir.
2- JasperServer ve Ireport Kurulumu
JasperReports Server Community Edition programını indirebileceğiniz internet sayfası:
http://jasperforge.org/projects/jasperserver
şeklindedir. Bu sayfanın görüntüsü resim 3’de görülmektedir.
Resim 3. JasperReports Server Community Edition İnternet Sayfası
JasperReports Server Community Edition programının Linux, windows ve Mac için sürümleri
bulunmaktadır. İşletim sisteminize uygun sürümü bilgisayarınıza ücretsiz olarak
indirebilirsiniz.
Örneğin windows için yükleme dosyaları aşağıdaki gibidir:
jasperreports-server-cp-4.5.0-windows-x86-installer.exe (32 bit)
jasperreports-server-cp-4.5.0-windows-x64-installer.exe (64 bit)
Bilgisayarınıza uygun mimariyi de seçtikten son indirme işlemi yapılır. Daha sonra kurulum
işlemi başlatılır. Lisans anlaşmasını kabul edip, yükleyeceğimiz yeri seçeriz.
Daha sonra tomcat ayarları gelir, eğer bilgisayarımızda kurulu bir tomcat varsa bunun yerini
gösteririz. Yoksa ’I wish to use the bundled Tomcat’ seçeneği ile devam ederiz. Benzer
işlemi PostgreSQL için de yaparız.
Sonraki aşamada bize örnek raporları yükleyip yüklemeyeceğimizi sorar, buna da evet deyip
geçebiliriz. Örnek raporlar kendi raporlarımız hazırlarken yardımcı olabilir.
Son aşamada Would you like to install iReport? sorusu ile karşılaşırız. Buna da evet diyerek
devam ediyoruz. Eğer sunucu üzerine kurulum yapıyorsak evet dememize gerek yoktur.
Kurulum işlemi tamalanmış olur.
Ireport’un kurulu olduğu dizin,
C:\Program Files\jasperreports-server-cp-4.5.0\ireport\bin
burasıdır. Buradaki .exe dosyasından program başlatılabilir. Ama uygun olan başlatma
yöntemi buradaki ’iReportLoader.bat’ dosyası ile başlatmaktır. Bat dosyası ile java gibi kısa
yollar ireport için tanımlanmış olur.
JasperServer için topcat’in başlatılması gerekmektedir. Tomcat’in biz seçmişsek kendi
seçtiğimiz dizin, jasperserver ile gelen tomcat’i seçmişsek bulunduğu dizin:
C:\Program Files\jasperreports-server-cp-4.5.0
burasıdır. Tomcat’içindeki bin klasöründeki startup.bat dosyası ile tomcat başlatılır. Eğer
linux kullanıyorsak startup.sh dosyası ile tomcat başlatılır. Tomcat başladıktan sonra
kullandığımız tarayıcıya:
http://192.168.1.125:8080/jasperserver/
yazarak jasperserver’e ulaşabiliriz. Jasperserver tomcat varsayılan olarak 8080 portunu
kullanmaktadır. Eğer 8080 portu kullanılıyorsa tomcat içindeki conf klasöründe yer alan
server.xml dosyasından port değişikliği yapılabilir.
3- JasperReports Server Genel Bakış
JasperServer’ın giriş yapıldıktan sonraki görünümü şekil 4’deki gibidir.
Resim 4. JasperServer’ın varsayılan ana ekranı.
Düzenleme yapacağımız menüler soldaki root dizini altındadır. Buradaki en önemli kısım
’Data Source’ bölümüdür. Bu bölümden hangi veri tabanına bağlanacaksak onun driver’ını
yükleyip bağlantı kurmalıyız. Oracle veri tabanın driver’ı ’ojdbc14.jar’ olarak geçer ve
ücretsiz olarak indirilebilir. Öncelikle bu driver dosyasını jasperserver lib klasörüne
kopyalıyoruz ve tomcat’i yeniden başlatıyoruz. Daha sonra Resim 4’deki Data Source
klasörüne sağ tıklayıp ’Add Resource->Data Source’ seçeneğini seçiyoruz.
Add Data Source bağlantı sayfası ayarları:
Öncelikle bağlantı adını giriyoruz (Name).
Sonra driver adını giriyoruz. Bu bağlantı yaptığımız driver’a göre değişmektedir. Örneğin
oracle driver için ’oracle.jdbc.driver.OracleDriver’ şeklinde yazılmaktadır.
Sonraki adımda url kısmını yazıyoruz. Bu kısım da bağlanacağımız veri tabanına göre
değişmektedir. Örneğin oracle için ’jdbc:oracle:thin:@192.168.1.14:1521:MFDB’ şeklinde
yazılmaktadır.
Son olarak kullanıcı adı ve şifreyi giriyoruz. Bunlar veri tabanının kullanıcı adı ve şifresidir.
Bu bilgileri girdikten sonra Test Connection butonuna tıklıyoruz. Eğer yazdığımız ayarlada bir
problem yoksa bağlantı sağlanır. Submit butonuna tıklayıp bağlantıyı kaydederiz.
Böylelikle oluşturacağımız raporların bağlanacağı veri tabanı ile bağlantı kurmuş oluruz.
Raports bölümünden oluşturduğumuz raporları görüntüleyip farklı formatlarda çıktılar
alabiliriz.
4- Ireport Genel Bakış
Ireport’un genel görünümü resim 5’deki gibidir. Kullanacağımız pencereleri window
bölümünden ekleyebiliriz. İlk olarak Ireport ile jasperserver’e bağlanalım. Bu işlemi
Ireport’ta Repository Navigator bölümünden yapıyoruz. Bu bölüm resim 5’de
görülmektedir.
Resim 5. Ireport Repository Navigator bölümü.
Repository Navigator bölümünde Add New Server butonuna tıklıyoruz. Açılan pencerede:
ID: istediğimiz bir isim
JasperServer URL: http://localhost:8080/jasperserver/services/repository
JasperServer kullanıcı adı ve şifremizi giriyoruz.
Kaydet butonuna tıkladığımız artık JasperServer bağlantısı tamamlanmış olur.
Ireport ile jasperserver’a bağlandıktan sonra Repository Navigator menüsü resim 6’da
görülmektedir. Buradan jasperserver’daki root menüsü altındaki tüm dizinler görülmektedir.
Resim 6. Ireport Repository Navigator bölümü bağlantıdan sonraki durum.
Raporları jasperserver’e gönderme güncelleme işlemlerini bu bölümden yapıyoruz. Ayrıca
Input Kontrol seçenekleri de bu bölümden oluşturulmaktadır.
Ireport ile raporları oluştururken kullanacağımız veri tabanı bağlantısını Report
Datasources bölümünde yapıyoruz. Bu bölüm resim 7’de görülmektedir.
Resim 7. Ireport Report Datasources ekranı
Bu bölümden yeni bağlantı oluşturuyoruz. JDBC driver bölümünde bağlanacağımzı veri tabanı
türünün driver’ı yoksa(kırmızı renkte ise) öncelikle driver’ı yüklüyoruz.
Yükleme işlemini Tools->Options->Ireports->Classpath bölümünden jasperserver’da
kullandığımız jar dosyasını yükleyerek yapıyoruz.
Report Datasources bölümünden kullanacağımız driver’ı seçtikten sonra
ip adresini, veri tabanı türünü, veri tabanı kullanıcı adı ve şifresini giriyoruz. Bağlantıyı test
ediyoruz bir problem yoksa kaydediyoruz.
Bu bölümden birden fazla veri tabanı bağlantısı yapabiliyoruz. Oluşturacağımız rapor hangi
veri tabanı ile ilişkili ise bu bölümde o veri tabanı bağlantısı seçili olmak durumundadır.
Bu işlemleri tamamladıktan sonra ireport ve jasperserver rapor hazırlama ve yayınlama için
hazırdır.