Dergi

Transkript

Dergi

Nisan - Mayıs‘16 / Sayı 10 / 15 Tl www.ruzgarenerjisidergisi.com - www.windenergy.com.tr
>>
>>
www.facebook.com/ruzgrenerjisidergisi
Görsel : Monsson
instagram.com/ruzgarenerjisidergisi
twitter.com/ruzgarenerjisidergisi
T.C.
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK
BAKANLIĞI
REPUBLIC OF TURKEY
REPUBLIC OF TURKEY
MINISTRY OF ENVIRONMENT
AND URBANISATION
MINISTRY OF
ENERGY AND
NATURAL RESOURCES
ENERCON. Best perfomance at any site.
INTELLIGENT ADVANCEMENT OF PROVEN TECHNOLOGY
For the past 30 years, ENERCON wind energy converters have been the benchmark for innovative technology and best
quality products. Thanks to constant further development of all turbine components and the continuous improvement of our
core competencies, new turbine generations with top technological features and intelligent grid technology will continue
to evolve.
CONTACT SALES TURKEY
ENERCON Rüzgar Enerji Santrali Kurulum Hizmetleri Ltd. Şti.
Ulugöl Plaza, Küçükbakkalköy Mah. Vedat Günyol Caddesi no:20
Kat:8 Ataşehir/ İstanbul
[email protected]
Editör’den
Murat ER
Merhaba değerli okurlarımız.
Rüzgar Enerjisi Dergisi’nin Nisan-Mayıs sayısı ile yine sizlerleyiz. Bu sayımızda da rüzgar enerjisi ile ilgili gelişmeleri ve çalışmaları sizlerle paylaşmak istedik. Umarız ki yine ilgi ve beğeni ile okursunuz.
Bu ay dergimiz de ICCI Fuarı’nda olacak. Sizleri de standımıza bekleriz. Umuyoruz ki yine herkes için verimli bir etkinlik olur.
Rüzgar türbinlerinin işletme ve bakım periyotları ve içerikleri rüzgar türbin teknolojisine ve türbin tipine bağlı olarak farklılık
göstermektedir. Genel olarak rüzgar türbinlerine yılda 3 aylık periyotlarla toplam 4 bakım yapılmaktadır.
Ayrıca dört ya da beş yılda bir, kapsamlı mekanik bakımlar da yapılmaktadır. 3 aylık periyotlar ile yapılan bakımlar şu şekilde
genellenebilir:
-Görsel bakım
-Yağlama bakımı
-Elektrik bakımı
-Mekanik bakım
Rüzgar santrallerinde düşük maliyetli ve sürdürülebilir işletme ve bakım için öncelikle santralin dizayn aşamasında doğru kriterlere göre dizayn edilmiş olması gerekmektedir. Bunun ötesinde işletme ve bakım personelinin yetkinliği de önemli bir faktördür.
İşletme, bakım kontratlarının her türlü önleyici ve düzenli bakım aktivitelerini kapsayacak şekilde yapılması, garanti edilen emre
amadelik seviyelerinin altında kalınması durumunda da zararın tanzimi önemli olmaktadır.
Ülkemizde rüzgar santralleri işletme ve bakım konularında uzman yetişmiş eleman sayısını artırmak için bu konuda eğitim veren
meslek liseleri ve meslek yüksek okullarına ilgili bölümler açılmalı ve sektörün kalifiye eleman açığı böylece giderilmelidir (ya
da giderilebilir).
Sayımızı keyifle okumanız ve önümüzdeki sayılar, konular ve konuklarla tekrar görüşmek dileğiyle, “esen” kalın.
2
RED10 Nisan - Mayıs’16 ruzgarenerjisidergisi.com
BİRLİKTE
AYNI YOLDA
Nordex ve Acciona Windpower birleşmesiyle, rüzgar enerjisi
endüstrisinin en büyük global türbin üreticilerinden biri doğuyor.
Aynı vizyonu paylaşıyoruz: enerji maliyetlerini düşürürken,
en iyi ve en güvenilir müşteri hizmetini sunabilmek.
Çünkü biz rüzgara – ve size daha yakınız.
KÜNYE
SAYI 10 NİSAN-MAYIS’16 APRIL - MAY 2016
RÜZGAR ENERJİSİ DERGİSİ
WIND ENERGY MAGAZINE
KURULUŞ FOUNDED 2014
www.ruzgarenerjisidergisi.com
YAYIMLAYAN PUBLISHED BY
FİNANS YAYINCILIK – MESUT KUL
FINANCIAL PUBLISHING - MESUT KUL
Gümüşsuyu Mah. İnönü Cad. No:43 D:7
Kat:3 PK 34437 Taksim - Beyoğlu İstanbul
Tel:+90(212) 252 71 85 Faks:+90(212) 326 41 08
SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ VE İMTİYAZ SAHİBİ ( SORUMLU MÜDÜR )
Mesut Kul
[email protected]
YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ EDITOR IN CHIEF
Murat Er - [email protected]
GRAFİK TASARIM VE UYGULAMA GRAPHIC DESIGN AND REALIZATION
Esra Kural - [email protected]
REKLAM YÖNETİCİSİ ADVERTISEMENT RESPONSIBLE
Selda Kul - [email protected]
REKLAM SORUMLUSU ADVERTISEMENT RESPONSIBLE
Meryem Dikme - [email protected]
REKLAM SORUMLUSU ADVERTISEMENT RESPONSIBLE
Tuğba Ağca - [email protected]
MUHASEBE SORUMLUSU ACCOUNTANT RESPONSIBLE
Beser Arı - [email protected]
YAYIN TÜRÜ TYPE OF PUBLICATION
Almanya İrtibat - Deutschland Kontakt Büro
YEREL SÜRELİ LOCAL TERM
Contact Person: Ümüt Dikme
YAYIN MAHİYETİ NATURE OF PUBLICATION:
Max-Pechstein-Weg 2, 71679 Asperg Germany
SEKTÖREL SECTORS
Tel: 0049 176 819 797 33
E-Mail: [email protected]
YAYIN SÜRESİ BROADCAST TIME
İKİ AYDA BİR KEZ - ONCE EVERY TWO MONTHS
YAYIN DİLİ PUBLICATION LANGUAGE
TÜRKÇE TURKISH - İNGİLİZCE ENGLISH
ULUSLARARASI STANDART SÜRELİ YAYIN NUMARASI (ISSN NO) : 2148 - 869X
INTERNATIONAL STANDARD SERIAL NUMBER (ISSN NO) : 2148 - 869X
YÖNETİM YERİ VE YAYIN ADRESİ CENTER OF MANAGEMENT
Gümüşsuyu Mah. İnönü Cad. No:43 D:7 Kat:3 PK 34437 Taksim Beyoğlu İstanbul
TEL: 0090 212 252 71 85 FAKS: 0090 212 326 41 08
VERİ TABANLARI : Medya Takip Merkezi, Ajans Press
BASKI VE RENK AYRIMI
MATBAA PRINTING ADRES ADDRESS TEL PHONE
WEB E-POSTA YETKİLİLER PRINTING AND COLOR SEPARATION
: ÖZGÜN OFSET TİCARET LTD. ŞTİ.
: YEŞİLCE MAH. AYTEKİN SK. NO: 21 34418 4.LEVENT / İSTANBUL
: 0212 280 00 09 FAKS : 0 (212) 264 74 33
: www.ozgun-ofset.com
: [email protected]
: Kamil Öztürk – Kemal Öztürk
MATBAA SERTİFİKA NUMARASI CERTIFICATE OF PRINTING:13837
BASKI TARİH VE YERİ PRINT DATE AND PLACE
:14.04.2016, İSTANBUL
DAĞITIM DISTRIBUTION
: ARAS KARGO
ABONMAN ANNUAL SUBSCRIPTION RATE
: 6 sayı: 100 TL ( KDV dahil )
ABONELER VE DAĞITIM SERVİSİ SUBSCRIPTION AND CIRCULATION SERVICE TEL: +90(212) 252 71 85 / 5
Yayın Danışma Kurulu
Prof. Dr. Tanay Sıdkı Uyar
Marmara Üniversitesi Enerji Ana Bilim Dalı Başkanı
Mehmet Çağrı KARAASLAN
Yıldız Teknik Üniversitesi
REK Kulübü Yönetim Kurulu Başkanı
Arş. Gör. Mahmut Can ŞENEL
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
Makine Mühendisliği Bölümü
Doç. Dr. Fatih Onur HOCAOĞLU
Afyon Kocatepe Üniversitesi
Doç.Dr. İlhan KOŞALAY
Ankara Üniversitesi, Mühendislik Fak.
Elektrik Anabilim Dalı Başkanı
Öğr. Gör. Alper KEREM
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
Müh. Mim. Fak. Enerji Sis. Müh. Böl.
Engin Deniz
Enerji Sistemleri Mühendisi
Yrd.Doç.Dr. Abdullah KEÇECİLER
Dumlupınar Üniversitesi / Alternatif Enerji Kaynakları
Araştırma ve Uygulama Merkezi
Doç. Dr. Oğuz Uzol
ODTÜ Havacılık ve Uzay Müh.
Böl. Öğretim Üyesi - RÜZGEM Merkez Başkanı
Kadir KAYA
OMÜ Mühendislik Fakültesi
Makine Mühendisliği Bölümü - Araştırma Görevlisi
Hüseyin Günhan ÖZCAN
Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü /
Araştırma Görevlisi Makine Yüksek Mühendisi
Doç.Dr.Hüseyin GÜNERHAN
Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi
Makine Mühendisliği Bölümü, Termodinamik
Anabilim Dalı - Öğretim Üyesi
Rüzgar Enerjisi Dergisi, marka tescili yapılmış, yerel süreli, 2 aylık, sektörel bir dergidir.
Yazı ve fotoğrafların tüm hakları Rüzgar Enerjisi Dergisine, yayınlanan ilanların ve makalelerin
sorumluluğu makale ve ilan sahiplerine aittir. Rüzgar Enerjisi Dergisi basın meslek ilkelerine
uymayı taahhüt eder.
Rüzgar Enerjisi Dergisinde yer alan yazı içeriklerinin izin alınmadan online veya basılı yayınlarda
çoğaltılması ve yayınlanması yasaktır. İzin alınarak basılı yayınlarda yayınlanacak içeriklerin
kaynak kısmında Rüzgar Enerjisi Dergisi belirtilmelidir.
Online yayınlarda ise yayınlanan içerik www.ruzgarenerjisidergisi.com web sayfamızda ilgili
habere link verilerek yayınlanabilir
www.ruzgarenerjisidergisi.com
İçindekiler / Contents
8
Röportaj / Interview
MONSSON Rüzgar Santrali Hizmetlerinde
Uzmanlık Sunuyor
20
58
Makale / Article
Maden Kanunu Çerçevesinde Yatırımların
Çatışması ve Kamu Yararı
30
38
Makale / Article
Çapraz Akışlı Rüzgar Türbini
Başarımının İncelenmesi
38
48
Haber /News
Nordex 2016’ya 40MW’lık bir
başlangıç yaptı
40
Makale / Article
Rüzgar Türbinlerinde Topraklama
Sistemi Analizi
48
Haber /News
Asma Köprü Devi Japon IHI Devasa Büyükteki
Cıvatalarını Tarsustaki Berdan’dan Alıyor
58
“Ürünlerinize Hayat Veriyor,
Zamanın Ötesine Taşıyoruz”
6
8
Senvion
yüksek kaliteli Alman rüzgar türbin üreticisi,
şimdi Türkiye’de.
Bizi ziyaret edin:
ICCI Fuarı ve Konferansı
İstanbul Fuar Merkezi
27 Nisan – 29 Nisan
tarihleri arasında
Salon 9 stand G-105
25 yılı aşkın sektör deneyimimiz Senvion’u
rüzgar enerjisi sektöründe en tanınmış
isimlerden biri haline getirdi. Bugüne kadar dünya
çapında kurduğumuz 6.000 den fazla türbinimizin
toplam kapasitesi 12 gigawatta ulaşmış durumdadır.
Ürün portföyümüz, nominal çıkışları 1,8 megawatt
ile 6,15 megawatt, rotor çapları ise 82 metre ile
152 metre arasında olan güvenilir ve uzun vadeli
kullanılabilir türbinleri içermektedir.
Senvion Turkey Rüzgar Türbinleri Ticaret Ltd. Şti.
Next Level İş Merkezi
Eskişehir Yolu Dumlupınar Bulvarı
No: 3A-32 Söğütözü
06500 Çankaya ANKARA
www.senvion.com
Senvion Turkey Rüzgar Türbinleri
Ticaret Limited Şirketi Eylül
2014’te kurulmuştur. Merkezi Ankara’da
bulunmaktadır ve Türkiye deki satış,
kurulum, servis ve bakım faaliyetlerinden
sorumludur.
3.700 kişiden oluşan uzman
ekibimiz her projenin
ihtiyaclarına göre özel çözümler sunuyor.
MONSSON Rüzgar Santrali Hizmetlerinde
Uzmanlık Sunuyor
Değerli okurlarımız, bu sayıda sizler için MONSSON Türkiye, Genel Müdürü Sn. Tolga Özkarakaş ile keyifli bir sohbet
gerçekleştirdik. Şimdi sizleri bu söyleşi ile baş başa bırakıyoruz.
elektrik ticaretine kadar yaygın hizmet ağına ulaşmıştır. Monsson Group olarak merkezimiz Romanya olmak üzere, Türkiye, İsveç, İngiltere, İtalya, Katar, G. Afrika ve Y. Zelanda olmak
üzere dünyanın toplam 8 ülkesinde faaliyet göstermekteyiz.
MONSSON’un odaklandığı konular nelerdir?
Rüzgar santrali hizmetleriniz olduğunu biliyoruz, bize bu
hizmetlerden bahseder misiniz?
Monsson, Yenilenebilir Enerji sektöründe ağırlıklı olarak
Rüzgar Enerjisi, Güneş Enerjisi ve hibrid sistem ile çalıştırılan ters osmoz yöntemi ile su arıtma tesisleri projelerini geliştirme, devreye alma ve işletme-bakım hizmetleri konularına
odaklanmış durumdadır. Ayrıca Romanya’da yatırımcı ve işletmecisi olduğumuz 80 MW kurulu gücünde Rüzgar Enerjisi
Santralimiz var.
Rüzgar Enerjisi Santrali, Rüzgar ve Güneş Enerjisi Santral
projelerinin geliştirilmesi, kurulumu, teknik ve ticari işletmesini yapmaktayız.Verdiğimiz teknik hizmetlerin başında
önleyici bakım kapsamında rüzgar türbinleri kanatlarının
denetimi ve onarımı, dişli kutusu yağ değişimi, kızılötesi termografi, garanti sonu incelemesi ve değerlendirmesi, öngörücü bakım kapsamında ise dişli kutusu denetimi, vibrasyon
analizi, jeneratör yalıtım ölçümü, uzaktan durum izleme sistemi ve ayrıca yatırımcılar için çok önemli olduğunu düşündüğümüz teknik işletme ve varlık yönetimi konusunda oldukça bilgili, tecrübeli ve iddialı olduğumuzu belirtmek isteriz.
Bizlere kendinizden ve MONSSON’dan biraz bahseder misiniz?
Monsson Group, 1997 yılında kurulmuş olup, 2004 yılından
itibarende Monsson Operation şirketi olarak rüzgar santrallerinin geliştirilmesi konusunda çalışmalarına başlamıştır. Çok
kısa bir süre içersinde 2.400 MW.lık bir rüzgar santrali projesi
portföyüne ulaşma başarısını göstererek, yenilenebilir enerji
sektöründe hizmet sağlayan Avrupa’nın en büyük ve bağımsız olarak çalışan hizmet sağlayıcı şirketlerinden birisi olmayı
başarmıştır. 500 kişiden oluşan tecrübeli ve uzman kadrosu
ile Monsson Group, rüzgar santrallerinin geliştirilmesinden,
kurulumuna, devreye alınmasından işletme-bakımına ve
8
Şirketin Türkiye’deki durumu nasıl? Şu ana kadar
istenilenler ne ölçüde gerçekleştirilebildi?
Monsson Türkiye, yenilenebilir enerji kaynakları konusunda lider şirketlerden birisi olan Monsson Şirketler Grubu’nun bu sektörde global bir oyuncu olma yolunda atmakta
olduğu stratejik adımların neticesinde çalışmalarını başlatmıştır. Danışmanlık, proje geliştirme, varlık yönetimi, işletme-bakım ve mühendislik konularındaki grup deneyimini,
profesyonelliğini ve tecrübesini Türkiye ve bölgemizdeki
yatırımcılara sunarak proje ekonomilerini optimize etmek,
yatırımların verimliliğini artırmak ve işletme maliyetlerini
düşürmek gibi hedeflerle pazarda yatırımcıların ve imalatçıların çözüm ortağı olarak faaliyet gösterecektir. Yerel organizasyonumuzun oluşumu ile, müşteri ilişkilerimizin ve müşteri memnuniyetinin artarak devamlılığını sağlama amacı
ile sektörde deneyimli arkadaşımız Sn. Aydın Yalçın Satış ve
Pazarlama Direktörü olarak aramıza katılmıştır.
ğına yükselerek kurulu güç 5.000 MW.a yaklaşmıştır. Bu
yatırımların her yıl en az 800 MW/yıl olarak ve hatta 1.000
MW/yıl ile artarak devam edeceğini öngörüyoruz. Türkiye 2015 yılındaki 956 MW.lık yeni kurulumu ile dünyadaki rüzgar santralleri kurulumları arasında 10. sıraya
yükselerek, sektörde önemli bir pazar olduğunu gösterdi.
Yenilenebilir enerjiler içerisinde, rüzgar enerjisini nerede
konumlandırıyorsunuz?
Yenilenebilir Enerji sektöründe Rüzgar Enerjisi gerek teknolojik, gerek maliyet ve gerekse de yaygınlaşma açısından en
önemli yere sahiptir. Günümüzde rüzgar enerjisinin yatırım
maliyeti diğer kaynaklarla rekabet edebilir ve hatta daha uygun rakamlara geldiği için, çok hızlı bir şekilde yaygınlaşan
bir enerji kaynağı haline gelmiştir. Yaklaşık 10 yıl öncesinde
rüzgar enerjisi kaynak olarak çok güvenilir olarak görülmezken, yapılan yüzlerce ölçüm ile rüzgarın güvenilir ve yatırım
yapılabilir bir kaynak olduğu görülmüş, teknolojideki hızlı ve
güvenilir gelişmelere de paralel olarak rüzgar enerjisi yatırımları dünyada çok hızlı bir şekilde artış göstermektedir ve artarak da devam edecektir.
Bu anlamda ülke olarak eksiklerimiz ve artılarımız nelerdir?
Türkiye olarak en büyük avantajımız büyük bir coğrafyada
oturuyor olmamız ve bu büyük coğrafyada güçlü bir rüzgar
enerjisi potansiyelimizin olması. Kanun ve yönetmeliklerle
sektör ilk başlangıcını yapmış olup, sektörün ihtiyacına göre
güncel ve uygulanabilir olmasının sağlanması gerekmektedir.
Sektöre olan desteklerin sürdürülebilir olması, yerli ve yabancı yatırımcılar için büyük önem arz etmektedir.
Sizce genel olarak yenilenebilir enerjilere olan ilgi ne düzeyde?
Dünyada 2015 yılında 63.000 MW.lık rekor bir kurulumla
432.000 MW.a yükselen Rüzgar Enerjisi kurulu gücü, Avrupa’da 12.800 MW ilave bir kurulumla, toplam 142.000
MW.a ulaşmıştır. Türkiye’de ise Rüzgar Santralleri kurulumları yıllık olarak 2009-12 yıllarında 400-550 MW aralığında iken, 2013-15 yılları arasında 650-950 MW aralı-
9
Artan yatırımların ve halen mevcut büyük yatırım potansiyelinin öngörülerek, desteklerin türbin ve ekipmanları üreticilerine de sağlanması, türbin ekipmanlarının sadece kule
ve kanat imalatı ile sınırlı kalmayarak, elektrik, elektronik ve
mekanik ekipmanların da imalatının ülkemizde yapılmasının
sağlanması konusunda çalışmaların artırılması gerekli.
Ayrıca kurulum ve işletme-bakım konularında yetişmiş eleman
sayısının artırılması konusunda Meslek liseleri, üniversiteler
ve sektör oyuncuları işbirliği yaparak, yerli kalifiye uzmanların
artmasının sağlanması, başlangıçta bu kişilerden Türkiye’de sonrasında da çevre ülkelerde yararlanılması açısından çok önemsiyoruz.
Gelecek planlarınız nelerdir?
Monsson Türkiye Haziran 2015’te kurulmuş olup, organizasyonel aktivitelerimiz Eylül ayında oluşmaya başlamıştır. İstanbul’da merkez ofisimiz bulunmakta olup, Mayıs ayı
içersinde de İzmir’de diğer ofisimizi açmak üzere çalışmalarımızı devam ettirmekteyiz. Şu an yaklaşık olarak 20 çalışanımız ile
Türkiye’de aktif bir şekilde hizmet vermekteyiz. Bu çalışanlarımızın çoğunluğunu başlangıç aşamasında olduğumuz için Romanya’daki tecrübeli ekibimizden sağlıyoruz.
Ekip üyelerimizin hemen hemen her birinin yaklaşık 2.500 saatlik tecrübesi var. Zaman içersinde bu ekibimizi yerlileştirmek
ve tecrübelerini yerli ekibimize aktarma hedefimiz var.Dolayısı
ile bu yıl içersinde yerli ekibimizin oluşturulması önceliklerimiz
arasında. Ayrıca çevre ülkelerdeki sektörel gelişmeleri ve potansiyelleri de yakından takip ediyoruz ve oluşacak fırsatlara göre
çevre ülkelerde de pozisyon almaya başlayacağız.
Ayrıca halen Türkiye’de olmayan, bir şekilde girmemiş veya girememiş olan yabancı yatırımcıları da kollarına girerek ve pazara
ikna ederek Türkiye’ye yatırımcı olarak girmelerini sağlamaya
çalışacağız.
Sayın Tolga Özkarakaş’a sorularımıza içtenlikle yanıt verdiği
için çok teşekkür ederiz.
10
Bilmer İnşaat ve Tensar’dan
Büyük Anlaşma
Kaliteli hizmet anlayışıyla hizmet veren Bilmer İnşaat,
toprak güçlendirmesi ve zemin stabilizasyonu konusunda
dünya devi Tensar’la anlaştı.
Birçok sektörde hizmet veren
Bilmer İnşaat, farklı projelerine
bir yenisini daha ekledi. Geosentetik ürünler tedarik eden ve
asfalt yolların, demiryollarının,
kaplanmış alanların kötü toprak
koşulları için kanıtlanmış pratik
çözümler sunan Tensar International Limited ile anlaşan Bilmer İnşaat, Tensar Triax’ın Türkiye’deki tek yetkili distribütörü
oldu. Bilmer İnşaat ve Tensar
International Limited’in anlaşması Tensar’ın İngiltere’deki Genel Merkezi’nde gerçekleştirildi.
Zemin güçlendirme ve zemin stabilizasyonu, üst yapı optimizasyonu ve zemin güçlendirmesi ürünleri erozyon önleme
sistemlerinin imalat ve tedariğinde dünya lideri olan Tensar
International Limited’in İngiltere’deki Genel Merkezi’nde gerçekleştirilen imza töreni ile Bilmer İnşaat, Tensar Triax’ın Türkiye’deki tek yetkili distribütörü oldu.
Tensar International Limited Başkan Yardımcısı Stephen
EWER törende yaptığı konuşmasında; “Türkiye’nin inşaat anlamında yaptığı atılım ve değişimin uzun zamandır takip etmekteyiz. Tensar olarak Türkiye’de yer almak
için gerçek anlamda uzmanlığı gelişmiş bir firma arayışımız sonunda Bilmer İnşaat’la buluştuk. Birlikte çok güzel
projelere imza atacağımıza olan inancımızla bu işbirliğine
başladık. Bilmer’le Türkiye’de olmaktan mutluyuz.” dedi.
Bilmer İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Cenk BALÇIK ise:
Bilmer İnşaat olarak farklı alanlarda hizmetlerimize devam ediyor, her geçen gün çıtamızı yükseltiyoruz. 30 yıldan fazla tecrübesiyle zemin güçlendirme ve zemin stabilizasyonu ile ilgili inşaat çözümleri geliştiren Tensar ile ortaklık yapacağımız için çok
mutluyuz. Birlikte uzun yıllar çalışacağımıza inanıyoruz.” dedi.
11
Haber / News
Avrupa Rüzgar Enerjisi Birliğinin İsmi
“WindEurope” Oldu
Otuzdört yıl önce kurulan Avrupa Rüzgar Enerjisi Birliği’nin ismi değişti, “WindEurope” oldu. Geçtiğimiz
gün Brüksel’de düzenlenen toplantıda yeni kimliklerini
ve değişen yeni imajını paylaşan WindEurope Başkanı
Francesco Venturini, bu değişimin sadece isim ve logodan ibaret olmadığını, yeni kurul yapısı ile yeni çalışma
grupları oluşturduklarını ve yönetim ile üyeler arasında
çok daha yakın bir işbirliğine adım attıklarını belirtti.
Yeni kimlikleriyle rüzgarın Avrupa’da olduğunu vurguladıklarını söyleyen Venturini, “biz artık %11’in üzerinde
Avrupa elektriğini sağlayan hakim ve olgun bir teknolojiyiz.
Her yıl 67 milyar euro ciro üretmekteyiz. Avrupanın lider
ihracaatçısıyız. 250 binin üzerinde iş olanağı sağlamaktayız.
Biz büyük bir sanayiyiz. Biz WindEurope’uz.” Dedi.
Avrupanın enerji sektöründe lider pozisyonu elde etmesi
için, elektrik piyasasında reform yapması gerektiğini belirten
Venturini, 2020 uzay çağı için yenilenebilir enerjiler açısından büyük hedefli politikalara ihtiyaç olduğunu ve sektörde uzun vadeli stratejiler belirlenmesi gerektiğini ifade etti.
12
Toplantıya katılan, Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Serdar Ataseven
de yaptığı açıklamada, “TÜREB olarak biz de bu birliğin
üyesiyiz. Uzun yıllar önce akademisyenlerin kurduğu sivil toplum örgütü o kadar büyüdü ve güçlendi ki, yeni
bir yapılanma, kabuk değiştirme kaçınılmaz oldu. İsim ve
logo ile birlikte yeni bir kan yeni bir enerji geldi.” dedi.
Avrupa’da oluşan bu sinerjinin diğer ülkelere de geçebileceğini dile getiren Ataseven, Türkiye’de rüzgar enerjisi
kurulu gücünün yaklaşık 5 bin megavata ulaştığını, geçen
yıl Türkiye’de yaklaşık 1.000 MW’lık rüzgar enerjisi santrali için 2 milyar avroluk yatırım yapıldığını hatırlattı.
Yapılan bu yatırımla
Avrupa’da beşinci sırada yer aldıklarına dikkat çeken
Ataseven, Wind Europe enerjisinin rüzgar sektörüne dinamizm getireceğine inandıklarını, oluşan bu sinerjiyle
sektörün yeni işbirlikleri, yeni yatırımlar ile daha da güçleneceğini düşündüklerini ifade etti.
Haber / News
TÜREB’ten İki Yarışma Birden
Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği’nin (TÜREB), 15 Haziran Dünya Rüzgar Günü etkinlikleri kapsamında hayata geçirdiği
“Türkiye’de Rüzgar” konulu fotoğraf ve resim yarışması için başvurular başladı.
TÜREB’ten yapılan açıklamaya göre fotoğraf yarışmasına amatör veya profesyonel herkes ücretsiz olarak katılabiliyor. Türkiye Fotoğraf Sanatı Federasyonunun TFSF 2016 / 022 Patronaj ile onayladığı yarışmanın amacı, çevreci enerjinin hayatımızın her anında olduğunu hatırlatan karelerle rüzgar enerjisinde farkındalık yaratmak. Başvuruların 1 Haziran saat 23’e
kadar süreceği yarışmada, birinciye 2.000 TL İkinciye 1.500 TL ve üçüncüye 1.000 TL ödül verilecek.
Resim yarışmasına Milli Eğitim
Bakanlığı’ndan destek
Genç nesillerin dikkatini rüzgar enerjisine çekebilmek ve çocukları resim yapmaya teşvik etmek amacı ile düzenlenen resim
yarışmasına Türkiye geneli ilkokul, ortaöğretim ve lise öğrencileri başvurabiliyor. Aynı fotoğraf yarışmasında olduğu gibi
ilk üçe giren adaylar ve mansiyon için para ödülü veriliyor. Resim yarışması için son başvuru tarihi 13 mayıs 2016. Milli
Eğitim Bakanlığı tarafından okullara duyurulan yarışmanın katılım koşulları için TÜREB’in web sitesinden bilgi alınabilir.
13
İnceleme / Reading
Rüzgar Türbinlerindeki Dişli Kutusu Bakım Onarımları
Bir rüzgâr türbini; dişli kutusu, jeneratör, kule ve kanatlardan
oluşur. Aktarma sisteminin içindeki en önemli bileşen ise dişli kutusudur. Dönme hızının jeneratör hız gereksinimlerine
göre ayarlanabilmesi için güç iletim hattında güç aktarma sisteminin bulunması gerekir. İdeal bir dişli sistemi, rüzgâr türbininin işletme ömrü boyunca, sert iklim ve aşırı yüklenme
koşulları altında bile düzgün ve sessiz bir şekilde çalışmalıdır.
ABD’de 1983-89 döneminde kurulan bazı rüzgâr türbinlerinin
periyodik bakım onarım işlemlerinin yapılması sayesinde hala
orijinal dişli kutularıyla çalışmaya devam ettiğini biliyoruz.
Rüzgâr türbinlerindeki dişli kutusu bakım onarımları
Bir rüzgâr türbini; dişli kutusu, jeneratör, kule ve kanatlardan
oluşur. Aktarma sisteminin içindeki en önemli bileşen ise dişli kutusudur. Dönme hızının jeneratör hız gereksinimlerine
göre ayarlanabilmesi için güç iletim hattında güç aktarma sisteminin bulunması gerekir. İdeal bir dişli sistemi, rüzgâr türbininin işletme ömrü boyunca, sert iklim ve aşırı yüklenme
koşulları altında bile düzgün ve sessiz bir şekilde çalışmalıdır.
ABD’de 1983-89 döneminde kurulan bazı rüzgâr türbinlerinin
periyodik bakım onarım işlemlerinin yapılması sayesinde hala
orijinal dişli kutularıyla çalışmaya devam ettiğini biliyoruz.
Rüzgâr türbinleri ekonomik ömürleri süresince değişken rüzgâr hızlarına ve yüklerine maruz kalabilmektedir. Bu durum
özellikle türbülanslı sahalarda bulunan rüzgâr türbinlerinde
daha fazla görülmektedir. Bu da rüzgâr türbinlerini ve dolayısıyla dişli kutuları üzerindeki stresleri arttırmaktadır. Rüzgâr
türbinlerinin ömrü, türbin kalitesine, yerel iklim ve saha şartlarına göre değişmekle beraber ortalama olarak 20-25 yıldır.
Türbülans yoğunluğu ve bunun sonucu ortaya çıkan mekanik
yorulmalar, türbinlerin ömrünü ve dolayısıyla hareketli parçalarını birinci dereceden etkileyen faktördür. Rüzgâr türbinlerindeki dişli kutularının garanti kapsamı genellikle iki yıldır.
Ülkemizde işletmede bulunan çoğu rüzgâr santrali projesinin
garanti süresi henüz bitmediği için dişli kutusu bakım ve
onarımları konusunda yeterli teknik bilgi ve tecrübeye sahip
olduğumuz söylenemez. Dişli kutuları için küçük bakımların
ülkemizde yapılıyor olmasına rağmen genellikle garanti süresi
içinde bir sorunun ortaya çıkması durumunda türbin üretici
şirket dişli kutusunu ya yeniliyor ya da sahada onarımını gerçekleştiriyor.
Altı ayda bir yapılan periyodik bakımlar çerçevesinde yağ
kontrolleri gerçekleştiriliyor. Bu kontrollerde alınan yağ numuneleri üzerinden yapılan analizler sonucunda bazı kestirimlerde bulunuluyor. Arıza olabileceği öngörülürse önlem
alınmaya çalışılıyor. Bazı firmalar yedek dişli kutusu bulundurarak olası enerji üretim kayıplarının önüne geçmeye çalışıyor.
Rüzgâr türbinlerinin dişli kutuları yurtdışından genellikle de
Almanya, Hollanda ve Finlandiya’dan temin ediliyor. Oldukça
maliyetli olan bu parçaların fiyatları 200.000 Euro ile 500.000
Euro arasında değişiyor. Rüzgâr enerjisi sektörümüz, var olan ve
ileride daha fazla karşılaşacağımız bu tip sorunlara karşı, yurtdışına bağlı bazı çözümler getirmiş olmakla birlikte, olası ihtiyaçların önceden planlanarak hazırlık yapılması ve konu hakkında uzmanlaşılması daha doğru bir yol olarak görülmelidir.
Ülkemizin rüzgârdaki 2023 yılı hedefi 20.000 MW olup, 2012
sonu itibariyle işletmede olan santraller 2.300 MW üstündedir. Yani Türkiye önümüzdeki 10 yıl içinde son 8 yılda yaptığının 10 katı kadar daha fazla çalışmalıdır. Bu da önümüzdeki
10 yıl içinde kalifiye personel açığı, bakım onarım ve montaj
konusundaki eksikliklerimiz, yerli üretim, değişimi bekleyen
mevzuatlar, yeni yatırımlar gibi pek çok sorunu birlikte ele
almak ve çözmemiz anlamına geliyor. İşinin ehli olan insan
kolay yetişmiyor.
2023 yılı hedefine ulaşmak için yaklaşık 5000 kişilik bir kadroya ihtiyaç duyacağımızı öngörüyoruz. Zamanı iyi kullanarak,
gerekli kalifiye personeli süratle yetiştirmeliyiz. Bu nedenle
TÜREB olarak üç yıllık hedeflerimiz arasına mesleki eğitimleri de aldık. Hibe kredileri ile Türkiye’nin 5 noktasında “Rüzgâr Enerjisi Eğitim Merkezleri” oluşturmayı düşünüyoruz.
Türbin modelleri üzerinde bakım-onarım, montaj gibi eğitimleri içeren merkezler kuracağız. Öncelikle bir merkez ile
başlayıp sonrasında çoğaltılacak bir model planlıyoruz. Henüz projelendirme safhasında olan bu çalışmamız Ekonomi,
Milli Eğitim ve Enerji Bakanlıklarımız nezdinde girişimlerde
bulunarak destek isteyeceğiz. Sektörde yabancı dili, teknik
bilgi ve becerisi olan teknik elemanlara ve bakım onarım konusunda uzmanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Hayata geçirmeyi
planladığımız bu proje ile sektörün istediği özelliklere cevap
verecek personel sağlamak mümkün olacaktır.
Kaynak: TÜREB Başkanı Mustafa Serdar Ataseven
14
İnceleme / Reading
Rüzgar Enerjisi Depolama Sistemi
China Guodian Corporation şirketinin bir iştiraki olan
Beijing Huadian Tianren Electric Power Control Technology Co., Ltd. Maxwell’in ultrakapsitör teknolojisini rüzgar çiftliği enerji depolama gösteri projesinin ana parçası
olarak seçti. China Guodian Corporation ülkedeki beş
büyük enerji üreticilerinden biridir ve proje dünyadaki ilk
megavat ölçekli, ultrakapasitör bazlı rüzgar çiftliği enerji
depolama sistemidir
Beijing Huadian Tianren Electric Power
Control Technology Co.
şirketinin gösteri projesi lideri
olan Yu Kang şunları kaydetti;
“Ultrakapasitörlerin uzun
döngü ömrü ve hızlı yanıt
kapasiteleri güç çıkışı
dalgalanmalarını düzeltebilir
ve büyük ölçekli rüzgar
çiftliklerinin şebekeye daha
güvenilir güç üretim kaynağı
olarak bağlanmasını sağlar.”
“Maxwell’in enerji depolamasına yönelik başarılı deneyimini
ve şirketin gelişmiş ve güvenilir
ürünlerini biliyoruz.” Gösteri
projesi Çin sınırlarında yer alan
rüzgar çiftliklerindeki en büyük ultrakapasitör sistemi olan
1,152 Maxwell 56-volt, 130-farad
ultrakapasitör modülleri kullanmıştır.
Maxwell başkanı ve icra kurulu başkanı Dr. Franz Fink;
“Maxwell’in ultrakapasitörleri rüzgar çiftliği enerji depolama gösteri projesi için mükemmeldir ve artan talepler ile
birlikte ultrakapasitör-bazlı enerji depolamasını daha fazla
uygulamaya genişletmek için daha fazla Çinli müşteri ile ortaklık kurmaya yönelik büyük bir fırsat olarak görüyoruz.”
Geleneksel bataryalar ile kıyaslandığında, ultrakapasitör
gücü daha hızlı bir şekilde boşaltır ve şarj eder ve daha
16
China Guodian Corporation şirketinin bir iştiraki olan
Beijing Huadian Tianren Electric Power Control Technology Co., Ltd. Maxwell’in ultrakapsitör teknolojisini rüzgar
çiftliği enerji depolama gösteri projesinin ana parçası olarak seçti. China Guodian Corporation ülkedeki beş büyük
enerji üreticilerinden biridir ve proje dünyadaki ilk megavat
ölçekli, ultrakapasitör bazlı rüzgar çiftliği enerji depolama
sistemidir.
Beijing Huadian Tianren Electric
Power Control Technology Co.
şirketinin gösteri projesi lideri
olan Yu Kang şunları kaydetti;
“Ultrakapasitörlerin uzun döngü ömrü ve hızlı yanıt kapasiteleri güç çıkışı dalgalanmalarını
düzelteblir ve büyük ölçekli rüzgar çiftliklerinin şebekeye daha
güvenilir güç üretim kaynağı
olarak bağlanmasını sağlar.”
“Maxwell’in enerji depolamasına yönelik başarılı deneyimini ve şirketin gelişmiş ve güvenilir ürünlerini biliyoruz.”
Gösteri projesi Çin sınırlarında yer alan rüzgar çiftliklerindeki en büyük ultrakapasitör
sistemi olan 1,152 Maxwell
56-volt, 130-farad ultrakapasitör modülleri kullanmıştır.
Maxwell başkanı ve icra kurulu başkanı Dr. Franz Fink;
“Maxwell’in ultrakapasitörleri rüzgar çiftliği enerji depolama gösteri projesi için mükemmeldir ve artan talepler ile
birlikte ultrakapasitör-bazlı enerji depolamasını daha fazla
uygulamaya genişletmek için daha fazla Çinli müşteri ile ortaklık kurmaya yönelik büyük bir fırsat olarak görüyoruz.”
Geleneksel bataryalar ile kıyaslandığında, ultrakapasitör gücü
daha hızlı bir şekilde boşaltır ve şarj eder ve daha uzun yaşam
ömrüne ve düşük sıcaklıklarda daha iyi performansa sahiptir.
İnceleme / Reading
uzun yaşam ömrüne ve düşük sıcaklıklarda daha iyi
performansa sahiptir. Maxwell’in ultrakapasitörleri
rüzgar çiftliklerindeki kısa süreli güç çıkışının dalgalanmasını dengelemektedir ve büyük ölçekli kullanımlarda kablolama yapmakta ve şebekedeki rüzgar tarafından oluşturulan
güce güvenilir bir erişim sağlamaktadır.
Maxwell’in rüzgar çiftliği uygulamalarına yönelik ultrakapasitör modülleri hakkında daha fazla bilgi edinin: Maxwell
Technologies şirketinin 56V ultrakapasitör modül serisi ana
güç kaynağındaki iniş ve çıkışlar esnasında güç sağlamaktadır. Uzun süreli kesintilerde modüller motorlu jeneratör
veya yakıt hücresi gibi daha uzun sü- reli yedek kaynağına
geçiş/köprü gücü sağlar.
Endüstriyel
uygulamalar için,
ultrakapasitör
modülleri süreç
ekipmanının nazik
bir şekilde
kapanması için güç
sağlar. Modüller nadiren kullanılan
uygulamaların
yedeğinde 15 yıl kadar
sürebilir. 10KW (15 saniye) ve 4U yüksekliğine kadar çıkan standart rak sistemlerine
uyacak şekilde tasarlanmıştır. İki modül 19-inç boyutundaki bir rak içerisine sığabilir, üç modül ise 23-inç
boyutundaki bir rak içerisine sığabilir.
Maxwell ultrakapasitör modülleri bu uygulamalardaki
bataryaların yerine etkin bir şekilde geçebilir. 14 yıl
boyunca bakım gerektirmezler ve kesinlikle toksik değildir.
Daha fazla bilgi için, www.maxwell.com
17
Maxwell’in ultrakapasitörleri rüzgar çiftliklerindeki kısa
süreli güç çıkışının dalgalanmasını dengelemektedir ve
büyük ölçekli kullanımlarda kablolama yapmakta ve şebekedeki rüzgar tarafından oluşturulan güce güvenilir bir
erişim sağlamaktadır. Maxwell’in rüzgar çiftliği uygulamalarına yönelik ultrakapasitör modülleri hakkında daha fazla bilgi edinin: Maxwell Technologies şirketinin 56V ultrakapasitör modül serisi ana güç kaynağındaki iniş ve çıkışlar
esnasında güç sağlamaktadır.
Uzun süreli kesintilerde modüller motorlu jeneratör veya
yakıt hücresi gibi daha uzun süreli yedek kaynağına geçiş/
köprü gücü sağlar. Endüstriyel uygulamalar için, ultrakapasitör modülleri süreç ekipmanının nazik bir şekilde kapanması için güç sağlar.
Modüller nadiren kullanılan uygulamaların
yedeğinde 15 yıl kadar sürebilir. 10KW
(15 saniye) ve 4U yüksekliğine
kadar çıkan standart rak sistemlerine uyacak şekilde
tasarlanmıştır. İki
modül 19-inç boyutundaki bir rak
içerisine sığabilir,
üç modül ise 23inç boyutundaki
bir rak içerisine
sığabilir.
Maxwell ultra
kapasitör modülleri bu uygulamalardaki
bataryaların yerine etkin
birşekilde geçebilir. 14 yıl boyunca
bakım gerektirmezler ve kesinlikle toksik değildir.
Daha fazla bilgi için, www.maxwell.com
Etkinlik / Event
Much-Anticipated
Sektörün Merakla
Beklediği Fuar: SHF 2016 Exhibition By The Sector: SHF2016
Türkiye’nin İş Sağlığı Güvenliği ile Yangın Acil Durum
Arama Kurtarma alanlarındaki en büyük fuarı ve en
kapsamlı etkinliği olan Uluslararası SHF Fuarları, 22 –
25 Eylül 2016 tarihlerinde İstanbul Fuar Merkezi’nde
(İFM) sektörü bir araya getirmeye hazırlanıyor.
SHF, the largest exhibition and the most extensive
event of Turkey in the areas of Occupational Health and
Safety as well as Fire, Emergency, Search & Rescue,
is preparing to gather the industry at Istanbul Expo
Center between 22nd – 25th of September 2016.
8. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı Bilimsel Çalışmalar Destekleyici Sponsoru: Marmara Fuarcılık
İş sağlığı ve güvenliğinin çalışma hayatındaki önemi ve
önceliğine inanan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
(ÇSGB) 1987 yılından bu yana her yıl 4-10 Mayıs tarihlerinde “İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası” düzenlemektedir.
Bakanlık, çeşitli sivil toplum kuruluşları ve dernekler İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası etkinlikleri kapsamında çeşitli sempozyum ve toplantılarla ülkemizde “İş Sağlığı ve Güvenliği”
bilincinin geliştirilmesi ve iş kazalarını önlemeye yönelik
çeşitli faaliyetlerde bulunmaktadır.
Marmara Fuarcılık ise bu sene 8-11 Mayıs 2016 tarihlerinde düzenlenecek olan 8. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği
Konferansı’na Bilimsel Çalışmalar Destekleyici Sponsoru
olmuştur. Öte yandan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın desteği ile 22-25 Eylül 2016 tarihleri arasında İstanbul
Fuar Merkezi (İFM) ‘de gerçekleşecek olan SHF - Safety &
Health Fuarı ise hafta boyunca iş sağlığı ve güvenliği konusuna dair bilgilendirme faaliyetlerine devam edecektir.
The 8TH International Occupational Safety and Health Conference Scientific Studies Supporting Sponsor:
Marmara Fair Organization
Believing in the significance and priority of occupational safety
and health in the business world, the Ministry of Labour and Social Security (CSGB) has been organizing the “Occupational Safety
and Health Week” on May 4th - 10th every year since 1987. The
ministry, various non-governmental organizations and associations carry out several activities for raising awareness on “Occupational Safety and Health” in our country and for preventing occupational accidents with various symposiums and meetings under
the scope of the Occupational Safety and Health Week events.
Marmara Fair Organization, on the other hand, has become the Scientific Studies Supporting Sponsor for the 8th International Occupational Safety and Health Conference which will take place in Occupational Safety and Health Week this year. On the other hand, SHF
- Safety & Health Exhibition, which will take place in Istanbul Expo
Center (IFM) on September 22nd - 25th, 2016 with the support of Ministry of Labour and Social Security, will continue information activities on occupational safety and health for the duration of the week.
AFAD, OGM, İtfaiyeler ve STK’lar
SHF-FIRE&RESCUE 2016’da
22-25 Eylül 2016 tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi
(İFM) ‘de gerçekleşecek olan 20. Uluslararası SHF-Fire&Rescue Fuarı katılımcı ve ziyaretçilerinin heyecanlı bekleyişi
ile yeni dönem hazırlıklarına tüm hızıyla devam etmektedir. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve
Orman Genel Müdürlüğü Orman Yangınlarıyla Mücadele
Daire Başkanlığı’nın katılımları ile gerçekleşecek olan fuarda başta İstanbul, İzmir ve Ankara Büyükşehir İtfaiye Daire
Başkanlıkları olmak üzere Türkiye’nin 81 ilinden itfaiyeciler
de katılımcı ve ziyaretçi olarak yer alacaktır. 20. Uluslararası
SHF-Fire&Rescue Fuarı zengin katılımcı listesinin yanı sıra
Türkiye ve çevre ülkelerden birçok sektörel dernek ve sivil
toplum kuruluşu tarafından da desteklenmektedir.
The Disaster and Emergency Management Authority (AFAD),
General Directorate of Forestry, Fire Stations and NGOs Attend
SHF-FIRE&RESCUE 2016
Scheduled to take place in Istanbul Expo Center (IFM) on September
22nd - 25th, 2016, the 20th International SHF-Fire&Rescue continues
its preparations in the new period at full speed as the exhibitors and visitors wait with excitement. As the event will take place with the attendance of the Disaster and Emergency Management Authority (AFAD)
and General Directorate of Forestry, Department of Forest Fire Combating, also the İstanbul, İzmir and Ankara Metropolitan Head Offices
of Fire Brigade Departments as well as firefighters from 81 provinces
across Turkey will attend the event as exhibitors and visitors. In addition to its extensive list of exhibitors, the 20th International SHF-Fire&Rescue Exhibition is also supported by many industry-specific foundations and NGOs from Turkey and the surrounding countries.
18
Makale / Article
Conflict Of Investments
Maden Kanunu
Çerçevesinde Yatırımların And Public Interest
Çatışması ve Kamu Yararı Under Mining Code
Bilge Tüzel
Özet
Yatırımların Çatışmasında yaşanılan sıklık ve oluşturduğu zorluk, yetkilileri “Enerji Yatırımları Takip ve Koordinasyon Kurulu”
oluşturmaya zorlamış olmasına karşın, piyasa da faaliyet gösteren
elektrik üreticisi şirketlerin yabancı olmadığı bir husustur. Çatışma, söz konusu kurulun oluşturulmasından evvel dahi Maden
Kanunu çerçevesinde ve ad hoc temelinde faaliyet gösteren “Kurul” tarafından incelenmekte ve madencilik faaliyetleri ile rüzgâr
enerji istasyonları dâhil Kanun’da sayılan yatırım türleri arasında
oluşabilecek çatışmalar giderilmekteydi. “Kurul’un” oluşması, faaliyet alanı ve kararının etkileri ayrı ayrı yazıların konusu olabilecek mahiyettedir. Bununla birlikte “Kurul”, kendini düzenleyen
kanun maddelerinin lafzı gereği, her halde incelemesini “kamu
yararı” nı dikkate alarak yapmak zorundadır. Kamu yararı ise, zamana ve durumun gereğine ve söz konusu işlemin sorgulandığı
bölgeye göre değişebilen bir kavramdır. Bu sebeple de Türk hukukunda kesin bir tanımı yapılamayan bir konsept olarak varlığını
sürdürmektedir.
Yatırımların çatışmasının incelenmesi kamu yararının tespit edilmesini gerektirmektedir. Kamu yararı da yatırımın türüne göre
değişiklik göstereceğinden konunun daha dar bir çerçeveye indirgenmesi gerekmektedir. Bu amaca yönelik olarak çatışma öncelikle; elektrik tedarikinin ekonomideki yeri ve kamu düzeni ile
olan ilişkisi, yatırımların çatışması kavramı, uygulanacak hukuk
çerçevesinde genel olarak incelenmiştir. Bunun devamında ise
“Kurul” un kamu yararını uygulamak için kullanabileceği kriterler özet olarak belirlenmektedir. Okuyucuların yazıyı akademik,
hukuki veya iş kararlarının alınmasına etki edebilecek bir içerikten ziyade genel olarak konu hakkında bilgilenme ihtiyacını giderecek bir araç olarak dikkate almaları tavsiye edilmektedir.
Elektrik Üretimi ve Ekonomi
Elektrik piyasası modern toplumlar tarafından vazgeçilemeyecek
bir hizmet sunmaktadır. Üretim veya tedarik süreçlerinde yaşanan herhangi bir kıtlık elektrik fiyatlarının artışına yol açacak,
20
Bilge Tuzel
Abstract
An increase in overlapping investments drove Turkish Authorities to establish a “Energy Investment Monitoring and
Coordination Committee” on the co-ordination of the energy investments. Growth in investments led an increase of
overlapping investments so it is already a well-known issue to Electricity and Mining market participants. Prior to
the establishment of the Committee, “the Board” was the
only administrative authority that considered such issues
in accordance with the relevant articles of Mining Code,
including but not limited to the conflicts, which may occur among mining operations and wind electricity stations.
General principles of Turkish administrative law and the
wording of the relevant articles of the Code dictates that
the Board must assess the clashing interests based on the
concept of “public interest”. Under Turkish law, the scope or
definition of the concept is a vague one; it may depend on
time, market and circumstances considered or involved, and
the region the interest linked to.
In order to create an understanding over “public interest” in
energy market, it is necessary to understand the role of electricity production and supply within economies and their
relation to public order. Following that, the paper reviews
“public interest” as a concept and the legal ground of the
Board’s assessment under applicable law. Finally, it underlines several aspects that the Board might consider before
concluding on superseding public interest. It is worth noting that the paper is not intended to any academic, legal or
business consideration and aims to give a general overview
to the readers.
Electricity Supply and Economies
The electricity market runs an indispensable service to modern society. A shortage of electricity generation capacity
will increase electricity prices, which will trigger a chain re-
Makinelerinizin yağ ile çalışan parçalarında yağınızı
temiz tutarak bozulmaları %80 oranında azaltabilir,
yağ ömrünü 4 kata kadar uzatabilirsiniz.
GIDA SAN. ve Tİ C. LTD. ŞTİ.
Tel: 0212 288 60 54
Makale / Article
bu da sunulan mal ve hizmet fiyatlarına yansıyarak zincirleme
bir etkiye yol açacaktır. Bunun yanında, elektrik tedarikinin sağlanamıyor olması, en kısa anlatımla sağlık hizmetlerinin sunulamamasına sebebiyet verecektir ki, sadece bu örnek dahi elektrik
üretim ve tedarikinin kamu yararı ile ne kadar ilişkili olduğunu göstermek için yeterlidir. Tüm bunlardan yola çıkıldığında
kamu otoritelerine düşen yükümlülük, her şeyden önce, üretim
için gerekli yatırımların yapılmasını sağlamak ve üretim sürekliliğinin desteklenmesi için gereken önlemlerin alınmasıdır.
Üretim sürekliliğinin sağlanması, sektör ve kamu ilgililerinin
dikkate alması gereken en önde husus olmakla birlikte yatırımın
ve buna bağlı olarak üretim işinin de optimal olarak yerine getirilmesi gerekliliğini de birlikte getirir. Bundan anlaşılması gereken
ise, Pazar merkezli olarak faaliyet gösteren herhangi bir rejimin
veya sürdürülebilir ekonominin, kaynak dağılımını, ticaretin gelişmesi ve istihdam sağlama hedefini optimal olarak sağlaması zorunluluğudur. Pazar merkezli bu yaklaşımın, ayrıca, son dönemlerde insan haklarından biri olarak tanımlanan çevre haklarının
önüne geçmemesi ve gerek temiz bir çevrede yaşama hakkını ve
gerekse doğal kaynağın kendisinin de korunması gerekmektedir
Enerji Üretimi ve Tedariki ve Rüzgâr Kaynaklı Enerji Üretimi
Ekonomilerin üretim-tüketim döngülerini sürdürülebilir hale
getirmeleri için enerji kaynaklarına ihtiyaçları bulunmaktadır.
Ekonomi teorisi, söz konusu döngünün eninde sonunda ülkede
bulunan ev başına düşen geliri yükseltmesi veya işsizlik oranlarını düşürmesini beklemektedir. En basit hali ile bu beklenti,
tüketimde oluşabilecek olan artışın üretimde oluşabilecek bir
artışa yol açacağı, bununda zincirleme bir reaksiyon olarak her
bir ev başına düşen geliri artıracağı veya işsizlik oranlarını düşürerek ekonomiye katkıda bulunacağı varsayımına dayanmaktadır. Ayrıca, elektrik tedariki olmaksızın herhangi bir üretim
faaliyetinde bulunmak imkânsıza yakın olacağından, elektrik
ve ekonomi arasındaki ilişkinin bir diğer yüzünü otomobil ve
motor arasındaki ilişkiye benzetmek çok da yanlış olmayacaktır.
Geri dönüştürülebilir enerji kaynaklarından faydalanarak yapılan enerji üretimi geri dönüşen kaynaklardan üretimin sağlaması sebebi ile “tüketilemeyen” bir enerji türü olarak nitelenmektedir. Bunun yanı sıra, güvenli ve çevre dostu olması sebebi ile fosil
enerji kaynaklarına kıyasla daha önemli ve bunlara karşı tercih
edilen bir yere sahiptir. Bunlardan biri olan rüzgârdan elektrik
üretimi faaliyeti ise, en güvenilir ve tercih edilenlerden biri olarak anılmakta ve yetkililer tarafından teşvik mekanizmaları getirilmek sureti ile sektörü desteklemeye çalışmaktadır.
Yatırımların Çatışması; Kavram
“Yatırımların çatışması” kavramı yapı olarak “çıkar çatışmasına”
benzediğinden konumuza uygun ve kullanılabilir bir kavram
olarak karşımıza çıkmaktadır. Çıkar çatışması, en basit hali ile
22
action and result increased consumable product prices. Without electricity supply, even simple health services may not be
provided or maintained. There is no argument that electricity
generation has a vital importance to society so consequently directly linked to public interest. Accordingly, public authorities are expected to take steps to ensure that the needed
investments made and the security of supply achieved. Although maintaining the supply security is core-driving motivation; it does not stand alone; Electricity generation market
also expected to provide an effective production and invest
optimally so the electricity generation would continue to be
optimal. Any investment, in a market-based regime or sustainable economy, expected to contribute to optimal resource
allocation, which should attract business growth and create
jobs. Besides that, the authorities should also take into consideration of environmental sustainability, which recognised as
a human right that aims to protect the environment as well as
the natural resource itself. In short, when at least two energy
investments are clashing with one another, public authorities
challenged to make a highly complex decision. The complexity of the decision multiplied, when one of the competing
investment relates to the mining operations.
Energy Supply and Wind Electricity Generation
Economies require energy to meet with the growing needs of the manufacture and consumption cycle, which eventually leads to an increase in household incomes or reduce
unemployment rates. Economy theories indicates that more
consumption means an increase in production that causes a
chain reaction and results more income for employees or a
decrease in unemployment rates. Besides that, in the absence
of energy supply, production activities cannot be maintained
or can only be done by manpower. Therefore, the relationship energy supply and economy is like the one between a
car and its engine. Abundance of one of the two will result
in having two gadgets for no use. Renewable energy resources have a particular importance among all energy resources
as it bears the qualifications of being safe, non-exhaustive
and environment friendly. Having been an “environment
friendly energy resource” makes renewable energy resources
preferable to the energy resources generated from or provided by fossil energy. It is widely accepted that wind based
electricity generation is one of the safest, among all and encouraged by public authorities, including Turkey, by way
of introducing incentives for investments in this industry
Conflict of Investments; Terminology
The nature of “conflict of investments” is somewhat similar to
“conflict of interests”.
Makale / Article
üçüncü bir kişi adına güvenilir kişi sıfatı ile hareket etmesi gereken
bir kişi veya kurumun, kendi bireysel çıkarı ile adına veya hesabına
hareket ettiği üçüncü kişinin çıkarının çatışması durumunu ifade
eder. Kavramsal olarak çıkar çatışması, etik kuralları veya profesyonel sorumluluğu gerektiren kuralları içerisinde barındırır. Bu
sebepledir ki kavram kendi içerisinde zorunlu olarak, güven ve
birden fazla çıkarın varlığını içerir. Bu yapılanmayı yatırımların
çatışmasına uyarladığımızda bu defa çatışan çıkarlar yatırımcılara,
güven unsuru ise menfaat dengesini en iyi şekilde sağlayacağına
inanılan kamu yetkililerine yüklenmektedir. Çıkarların üst üste
gelerek yarışması ise terminolojik olarak “çakışan yatırımlar” kavramının “ yatırımların çatışması” kavramının yerine geçerek kullanılabilmesine müsaade etmektedir. Tüm bu kavramların ulaştığı sonuç birden fazla yatırımın birbirini engellemesi durumudur.
Kamu yararı, kamunun genel yararı olarak ve gerçek veya tüzel
kişi olup olmadığına bakılmaksızın bireyin kişisel çıkarlarının
üzerine çıkan bir menfaattir. Bu genel anlamının yanında kavram, aynı zamanda, devlet veya devlet otoritelerini temsil eden
kişi veya kurumlar tarafından korunması beklenen kamu haklarına, kamu sağlığına veya kamunun finansal yapısına da göndermede bulunmaktadır. Kamu yararı kavramı genellikle bir karar,
politika, program veya proje de bulunur veya bunların içerisinde
aranan bir unsurdur. Yatırımların çatışması ve kamu yararı, çatışmaya taraf olan menfaatlerden birinin elektrik üretimine ilişkin
olması; elektrik tedarikinin de kamu yararı ile doğrudan ilişkili
bulunduğu gerçekliği göz önüne alındığında birlikte değerlendirilme zorunluluğunu beraberinde getirmektedir.
RES’lerde Güncel Gelişmeler
Geri dönüştürülebilir veya sürdürülebilir enerji kaynaklarına
Türkiye Cumhuriyeti tarafından verilen en güncel destek, enerji
üretimine yönelik rüzgâr türbin imalatının Yatırım Teşvik Sistemi kapsamına alınması gösterilebilir. 19 Kasım 2015 tarihinde
yayınlanan Resmi Gazete ’de yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı
ile getirilen teşvik mekanizması ile, bu yatırımlara; KDV istisnası,
gümrük vergisi muafiyeti, % 80 oranında kurumlar vergisi indirimi, 7-10 yıl arası sigorta primi işveren hissesi desteği, yatırım yeri
tahsisi ve 2-5 puan arası faiz desteğinden faydalanılabilme hakkı
getirilmiştir. Türk yetkililerin RES yatırımlarına verdiği desteğin,
okuyucuları RES yatırımının herhangi bir maden yatırımı veya
operasyonu üzerinde öncelik hakkı verdiği gibi bir yanılsamaya
götürmemesi gerekir. Aşağıda yer alan hususlardan anlaşılacağı
üzere, RES yatırımları için teşvik getirmek bir şeydir, bir yatırıma, diğerine nazaran öncelik vermek ise bambaşka bir değerlendirmeyi beraberinde getirir. Kamu yararı ile ilintili yatırımların
çatışması veya bunların birbirini engellemesi halinde verilmesi
gereken karar, üstün kamu yararı taşıyan yatırımı belirleyerek bunun desteklemesini gerektirir.
23
Conflict of Interests can shortly be defined as “a situation in which public or particular organisation put their
trust on someone to act on the best interest of the Trustors where the act itself clashing with Trustee’s own”. The
term is also associated with ethics or code of professional
responsibility. Therefore, it is appropriate to call the defining aspects of conflict of interest as “trust” and “existence
of multiple interests”. In the context of conflict of investments the defining aspects of conflict of interest stays intact, however, the clashing multiple interests are the ones
belong with the investors and public’s trust placed on the
public authority (the Board) in a belief that it pursues
their best interest. Due to overlapping nature of the multiple interests, the terminology may also allow us to use
“overlapping investments” interchangeably with “conflict
of investments”.
The best interest of the public or “public interest” contradicts with individual or selfish interests and refers to the
welfare of the public at large. The concept also includes
anything affects the rights, health, or finances of the public under the protection of the State and its agencies. The
concept itself by definition is an approximation based on
comparing prospective gains, costs or losses. It may ally
with either a decision, policy, program, or project. Conflict of Investments will require assessment of public interest
in any case. However, the assessment may become more
complicated than it already is, if one of the investment is
related to electricity supply.
Recent Developments in WES
In Turkey, the recent developments to support renewable energy manifest itself as supporting electricity
generation by wind turbines. The new incentive scheme published in the Official Gazette on November 19,
2015. The scheme offers numerous incentives ranging
from tax exemptions, such as VAT exemption, customs duty exemption, deduction of corporate tax up
80% to employment benefits, such as employer’s national insurance contribution for up to 7 – 10 years.
Additionally, the incentive provides land or land lease at
no charge and support of loan interest rate up to 2 – 5%.
Turkish Government’s attempt to promote wind based
electricity generation should not lead the readers to have
a wrong idea on Wind Electricity Station (WES) investments has a priority over all other investments. As it can
be seen below, offering incentives for promoting WES’ is
one thing, giving priority one investment over another
Makale / Article
Uygulanacak Hukuk
Yatırımların çatışması halinde uygulanacak mevzuatın doğru
olarak belirlenmesi ve yatırımların, yatırım çemberinin hangi
aşamasında bulunduğu, hukuki değerlendirmenin tam ve eksiksiz olarak yapılabilmesi için hayati önem taşımaktadır. Hukuki
değerlendirme ise, yasal zemin ve yatırımlara ilişkin reel unsurlar olarak iki farklı ve fakat birbiri ile bağlantılı başlık altında
toplanabilir.
Yasal Zemin
Çatışmayı ilgilendiren unsurların, mutlaka yalnızca Maden Kanunu ve buna bağlı olarak çıkarılan ikincil mevzuat kapsamında
bulunması gerekmez. Esasında birden fazla sektöre ilişkin mevzuat tarafından yönetilen yatırımların, birden fazla kanun ve
bunlara dayanılarak çıkarılan ikincil mevzuat kapsamında değerlendirilmesi hukuki bir gerekliliktir. Yatırımların düzenlendiği mevzuatın yanında, her iki yatırımın Maden Kanunu kapsamında yer alan yatırım olması halinde dahi, çevre hukuku ve
iş güvenliğine ilişkin mevzuat vb. düzenlemelerin de ayrıca göz
önünde bulundurulması gerekmektedir. Aşağıda yer alan mevzuatın bu çerçevede sınırlı olmamak üzere sayılması mümkündür;
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının İlgili Maddeleri ve Özü,
• Anayasanın 90. Maddesi Uyarınca Usulüne Uygun Olarak Kabul Edilen Uluslararası Sözleşmeler
• Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi İçtihatları,
• Enerji Piyasası Kanunu ve İlgili Yönetmelikler,
• Türkiye Cumhuriyeti İdare Hukukunun Genel Prensipleri ve
Danıştay Kararları ile
• Başkaca İlgili Mevzuat
Reel Unsurlar
Değerlendirmenin doğru olarak yapılması için, göz önünde
bulundurulması gereken ikinci unsur yatırımlara ait reel unsurlardan oluşmaktadır. Bundan kasıt, yatırımların, yatırım
döngüsünün hangi aşamasında yer aldığıdır. Örneğin yatırımın
lisanslama sürecinin hangi aşamasında olduğu, gerekli başkaca
izinlerin alınıp alınmadığı veya herhangi bir imtiyaz sağlanıp
sağlanmadığı gibi. Bu iki başlık altında düzenlenen tüm bu hususlar göz önünde bulundurulmaksızın yapılacak olan herhangi
bir inceleme ve varılacak sonuç eksik ve hukuka aykırı olacaktır.
3212 Sayılı Maden Kanunu İlgili Düzenlemeleri
İlgili Madde
3212 Sayılı Maden Kanunun 7. maddesi konuya ilişkin şu düzenlemeye yer vermektedir;
“ Madencilik faaliyetleri Devlet ve il yolları, otoyollar, demir yolları, havaalanı, liman, baraj, enerji tesisleri, petrol, doğalgaz, jeotermal boru hatları su isale hatları gibi kamu yararı niteliği taşıyan
24
something entirely else. When more than one investment,
both can relate the public interest, overlap or obstruct each
other, the decision must be made in favour of superseding
public interest.
Vagueness of the Concept
Turkish Constitution refers to “public interest” in many
of its articles, but does not offer an actual definition of
the concept. In the absence of it, the Turkish Constitutional Court forced to define public interest as “distinct
from individual, private interest/benefits and has dominated over them”. The wording of it merely contains the
elements of a proper definition. It defines the concept
in a comparative method by way of providing a superiority over individual/private interests. The Administrative
Court of Cassation also adopts the comparative approach.
When it reviews a dispute, which requires prioritization
between at least two, by way of ranking “public interests.
The reason for not to make a binding definition explained
as, “The scope of the concept may vary based on times
and conditions which give the courts a wide discretion.”
Despite the fact of the vagueness, three aspects of the
concept can be distinguished in accordance with the statements of the Courts; (i) it requires the existence of at
least two public interests that are contesting, (ii) the needs of public at large, which is measurable and, (iii) existence of a public authority or court as an evaluating body.
Applicable Law
Determining the applicable legislation, for the conflicting
mining and WES investments, is of significant importance
for making a proper assessment. Along with the legislative
ground, the facts of investments also play with a good part.
Without taking into consideration of the interplay, between
the two aspects shortly described below, any legal assessment or reached conclusion would be insufficient and misleading.
Legislative Ground
First facet is determining the legislative ground properly;
the issue may not necessarily fall only within the Mining
Code (“the Code”) and the secondary legislation. In fact,
in many circumstances, it falls within more than one Code
and requires several sources of laws to consider.
Even both investments are related to mining operations, environmental law and work safety will be, at least, the two of
the aspect of laws along with the Code. Take the following
legislations as examples of possible aspects of law those may
involve the matter;
Makale / Article
veya gerçek tüzel kişilere ait diğer yatırımların birbirlerini engellemesi, maden işletme faaliyetinin yapılamaz hale gelmesi, yatırım için başka alternatif alanların bulunmaması durumunda madencilik faaliyeti ve yatırımla ilgili karar, Kurul tarafından verilir”
Madde metnine göre, sınırlı olarak sayılmamak suretiyle belirtilen
herhangi bir kamu yararı içeren iki yatırımın çatışması durumunda, madencilik faaliyeti ve yatırımla ilgili karar, Kurul tarafından
verilecektir. Kanun “Kurul”u “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde
şu şekilde tanımlamaktadır; “Kurul; Devlet Planlama Teşkilatının
bağlı olduğu bakanın başkanlığında oluşturulan, maden işletme
faaliyetleri ile diğer yatırımların kamu yararı açısından önceliğini ve önemini tespit ederek karar veren kurul. “ Her iki madde
metninde anlaşılacağı üzere, Maden Kanunu çerçevesinde iki yatırımın yarışması halinde hangi yatırımın kamu yararı açısından
önceliğin ve önemliliğin kime verileceği tespiti Kurul tarafından
yapılacaktır. Kurul çatışma bazında ve her bir çatışma için ayrıca
(ad hoc temelinde) teşekkül edecektir.
Kurul’un Ön İncelemesi
Maden Kanunun ilgili hükümleri uyarınca, madencilik faaliyeti
ile RES yatırımının birbirlerini engellemesi, maden işletme faaliyetinin yapılamaz hale gelmesi, yatırım için başka alternatif
alanların bulunmaması halinde, gerekli idari kararı verme mercii,
Kurul’dur. Kurul ayrıca, kamu yararı açısından yatırımları ilk dereceden değerlendirecek idari makamdır. İlgili madde lafzı göz
önüne alındığında Kurul, öncelikle, önüne gelen hususta karar
verme yetkisine sahip olup olmadığını incelemek zorundadır.
Buna göre Kurul;
• RES yatırımının madencilik faaliyetini gerçekten engelleyip engellemediği,
• RES yatırımı ile birlikte Maden işletme faaliyetinin gerçekten
yapılamaz hale gelip gelmediği,
• Yatırım için başka alternatif alanların bulunup bulunmadığı
Unsurlarının var olduğuna kanaat getirdikten sonra hangi kamu
yararının daha öncelikli olduğunu inceleyebilecektir.
Muğlak bir Kavram Olarak Kamu Yararı
Kamu yararı kavramı, Anayasa’nın çeşitli hükümlerinde yer almakla birlikte, Anayasa’da açıkça tanımlanmamıştır. Bununla
beraber Anayasa Mahkemesinin bazı kararlarında da ifade edildiği üzere, kamu yararı,” bireysel, özel çıkarlardan ayrı ve bunlara
üstün olan toplumsal yarar” dır. Danıştay ve Yargıtay da çeşitli
kararlarında, kamu yararının içeriğinin zamana ve koşullara göre
değişebilecek niteliğine gönderme yapmak sureti ile kamu yararı
kavramını haklı olarak kesin bir dille tanımlamaktan kaçınmakta
ve mahkemelere geniş bir takdir yetkisi vermek amacı ile
kıyasen değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bu da
kavramı oldukça muğlak bir hale getirmektedir. Kavramın muğ-
25
• The Constitution of the Republic of Turkey;
• International Agreements ratified in accordance with
Article 90 of the Turkish Constitution;
• European Convention of Human Rights and the case
law of the European Court of Human Rights;
• Electricity Market Code and secondary legislation; and
• General Principles of Turkish Administrative law and
the case law of the Court of Cassation.
• Relevant legislations
Facts of Investments
Second facet to take into account is the facts of the investments; referring that what stage of investment cycle
each of them are at, and their financial outlook. Scope
of this facet is also a wide one. It involves the facts at present, such as whether the licencing procedures has been
initiated, or rights or concession is granted or acquired,
or permits given. Each of these aspects may also have various legislative basis. The relevant Articles of the Mining
Code of 3212
Relevant Articles
The wording of Article 7 of the Mining Code is as follow:
“Mining activities and related activities are related to
public interest such as state and province roads (in Turkish: il yolları), highways (in Turkish: otoyol), railways,
airports, ports, dams, energy facilities, petrol, natural gas,
geothermal pipelines, water-transport pipelines (in Turkish: su isale hattı) or investment which belongs with a
natural or legal person prevents each other, making the
operation of the mine impracticable, there is no alternative investment areas, the decision among the mining
activity and the investment will be made by the Board.”
Wording of the Article dictates that in the case of overlapping investments, which are “related to public interest”,
the Board is the authority that will decide on superseding
public interests.
The Board is defined under Article 3 of the Code as,
“The Board, under the chairmanship of the minister of
the ministry of the state planning organization is under,
evaluate and decide over the priority and importance of
one over another among the operation of mining activities and other investments” The wording of the Article,
just like Article 7, refers to the public interest and define
the Board as the authority that makes the decision based
on the priorities and importance of the investments. The
Board operates in ad hoc basis.
Makale / Article
lak yapısına karşın, yüksek mahkemelerin konuya yaklaşımında üç hususun ön plana çıktığını söylemek mümkündür. Bunlardan ilki kamu yararının söz konusu olabilmesi için yarışan
başka bir yararın bulunmasıdır. Diğerleri ise kamu yararına esas
ölçülebilir toplumsal yarar ile bu değerlendirmeleri yapacak bir
kamu otoritesinin varlığıdır. Bununla birlikte bu kriterlerin dahi
kavramı açık olarak tanımlamaya yeterli olduğunu söyleyebilmek mümkün değildir.
Kurul Tarafından Kamu Yararının Değerlendirilmesi
Yukarıda yer alan hususların ışığında, madencilik faaliyetleri ile
elektrik üretiminin her ikisinin de kamu yararı ile doğrudan ilgili olduğu ve bu incelemenin, Kurul tarafından ad hoc bazında
yapılacağından herhangi bir şüphe bulunmamaktadır.
Bir kamu otoritesi olarak Kurul’un tercih edilecek olan yararın
ne olduğuna karar verebilmesi için, bir dizi kriterden faydalanması ve gerekçesine konu teşkil etmesi gerekecektir. Bu kriterler,
yatırımların finansal ve bölgesel etkilerini incelemeye yönelik
olacağından;
• Yatırımların makro ölçekte optimum faydaları,
• Yatırımların katma değeri,
• Mikro ölçekte kar-zarar optimizasyonu
• Bölgesel faktörler, bölgenin gelişmişlik durumu, ekonomik refah seviyesi, hangi yatırımın bölgenin kalkınmasına daha fazla
katkı sağlayacağı,
• Çatışmanın yarattığı zaman ve mali kayıplar,
• Yatırımların yerindeliği, vb. unsurların değerlendirilmesi gereğini de beraberinde getirmektedir.
Bunlara ek olarak Kurul, yatırımların çevre ile olan etkileşimleri,
idari istikrar, idari hizmet ve hizmet gerekleri ile ilgisini de ayrıca incelemeye konu edecektir.
Sonuç
Yatırımların çatışması, karmaşık bir yapıya sahiptir ve dikkatle
irdelenmesi gerekir. Yeni oluşturulan “Enerji Yatırımları Takip
ve Koordinasyon Kurulu” nun gelecekte bu tür çatışmaların ortaya çıkmasının önüne geçmesini umut etmemize karşın, Kurulun
kendisinin de, Maden Kanunu dâhil yürürlükte olan mevzuata uymakla yükümlü olduğunu hatırdan çıkarmamak gerekmektedir.
Kurul’un yapacağı incelemenin, yatırımların hukuki ve işlet mesel gereklerinin yanı sıra, kamunun genelinin ve yatırımların
bulunduğu bölgenin yararını da göz önüne alması gerekecektir.
Anayasa’nın ilgili maddeleri ve idare hukukunun genel prensipleri göz önüne alındığında, yatırımların çevre ile olan etkileşimleri, idari istikrar, idari hizmet ve hizmet gerekleri ile ilgisi de
ayrıca incelemeye konu olmalıdır. Son olarak belirtmek isteriz
ki Kurul’un kararı idari bir karar olup nihai mahiyet taşımamaktadır ve Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerince yapılacak yargı
denetimine tabiidir.
26
Board’s Preliminary Review
According to Article 7 of the Mining Code, the Board is the
first-degree administrative authority that will review the
conflict among investments and decide on which “public
interest” will have the priority, basically, clearing only one
of the investments. Nonetheless, before taking any decision, the Board must evaluate whether it has the competence
over it. To do that, it must seek the existence of the following;
• Whether WES and Mining Activity prevent each other’s
operations
• Whether the operation of the mine impracticable (meaning that whether there is any other way to maintain mining
operations, along with the other investment considered)
• Whether there is any other alternative investment point
Evaluation of the Public Interest by the Board
Under the light of the above, clearly, both WES and mining
investments/operations related to “public interest” directly
and the Board will decide on superseding interest in ad hoc
basis. As an administrative body, the Board is bound by the
preliminary requirements of administrative law and should
use a number of criteria to favour one investment over another; the evaluation might involve considering the following;
• Optimum benefit of the investments in macro scale,
• Profit optimization of the investments in micro scale,
• Added values of the investments,
• Regional considerations; i.e., the degree of developmental status, economic well-being of the region, how the investment may support the development of the region,
• Time and money consumption caused by the conflict,
• Appropriateness of the investments,
In addition to those stated above, environmental interactions of the investments, administrative stability (in
Turkish: idari istikrar) administrative services and administrative service necessities (in Turkish: idari hizmet gerekleri) must be a concern of the Board.
Conclusion
Conflict of investments has a complicated nature, which must be dealt with and evaluated thoroughly. It is
our hope that the newly established Committee will take
necessary measures to prevent such a conflict in the future. Yet, it does not mean that even the Committee can
escape considering the aspects of public interest or circumvent the Mining Code or other applicable legislation. The outcome of the Board’s review depends on
both legal and business elements of the investments and
how they contribute to the welfare of the public at large scale and the region in particular. Last but not least,
bear in mind that the Board’s decision is not a judicial
one and is subject to be reviewed by the Turkish courts.
M
Y
Y
Y
RUZGAR ENERJISI DERGISI-tr.pdf
1
21.04.2016
12:08
RUZGAR ENERJISI DERGISI-eng.pdf
C
M
Y
CM
MY
CY
MY
K
1
21.04.2016
12:04
Makale / Article
Çapraz Akışlı Rüzgar Türbini Başarımının İncelenmesi*
Ziya Haktan Karadeniz1, İbrahim Can Güleryüz2
1
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, 1İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
1
[email protected], [email protected]
Özet
Şehir içi küçük ölçekli rüzgâr türbini olarak kullanılabilecek, binalar ile bütünleşik (yapının yüksek rüzgâr hızlarına sahip bölgelerine özel olarak yerleştirilebilir) veya bağımsız olarak yerleştirilebilecek, yerleştirileceği konumdaki baskın rüzgâr özelliklerine
bağlı olarak düşey veya yatay olarak konumlandırılabilecek bir çeşit rüzgâr türbini olan Çapraz Akışlı Rüzgar Türbinleri (ÇART)
tanıtılmıştır. Mevcut iki boyutlu sayısal çalışma sonuçlarından ve deneysel çalışmalardan elde edilen ÇART başarımları incelendiğinde literatürde bir tutarsızlık olduğu görülmektedir. Bunun nedeni, ÇART’ların oluşturduğu karmaşık akış yapısıdır. Yüksek miktarda türbülans içeren ÇART akışının bilgisayar benzetimleri ile incelenmesinde, türbülans etkilerinin sonuçlara doğru
yansıtılabilmesi için üç boyutlu modelleme gereklidir. Ancak çoğu diğer rüzgar türbini modeli incelemesinde olduğu gibi sayısal
çalışmalar iki boyutlu incelemelerle sınırlıdır. Bu nedenle bu çalışmada, tekil çalışma durumu incelenen bir ÇART’ın başarımının
belirlenmesi için yapılan iki boyutlu ve üç boyutlu bilgisayar benzetimleri sonucunda elde edilen tork ve güç katsayısı eğrileri
literatürdeki deney sonuçları ile karşılaştırılarak üç boyutlu sayısal modellemenin önemi ortaya koyulmuştur.
1. Giriş
Günümüzde yüksek kapasiteli elektrik üretimi için çoğunlukla
yatay eksenli rüzgâr türbinleri kullanılmaktadır. Yatay eksenli
rüzgâr türbinleri ile ilgili çalışılan en güncel konu türbülans yönetimidir. Türbülans türbinin aerodinamik verimin artırılması
için en aza indirilmelidir. Türbülans kaynağı; türbine çarpan
rüzgâr, her bir türbin için türbin kanatlarının birbirleri ve kule
ile etkileşimi ve türbinlerin birbirleri ile etkileşimi olabilir. Türbine gelen rüzgârın türbülans özelliklerin değiştirmek mümkün değildir. Türbin kanatlarının rüzgâr ile etkileşimi sonucu
oluşan türbülans yapılarının (kanat ucu girdapları vb.) kontrolü ve türbinin kendi bileşenleri (kule ve kanatlar) arasındaki
türbülans etkileşimi de özellikle yatay eksenli rüzgâr türbinleri
için yoğun olarak çalışılmaktadır [1, 2, 3, 4, 5].
Alternatif olarak geliştirilen düşey eksenli rüzgâr türbinleri
ise daha çok düşük güç ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılmaktadır. Oldukça farklı tipte düşey eksenli rüzgar türbini bulunmakla birlikte, başarımları ayrıntılı olarak incelenip belgelenmiş, yaygın üretimi sağlanmış, güvenilirliği yüksek, uygun
maliyetli ve ticari olarak kolaylıkla bulunabilen düşey eksenli
rüzgar türbini piyasası henüz oluşmamıştır. Üzerlerinde en çok
çalışılan düşey eksenli rüzgar türbinleri olan Savonius ve Darrieus tipi türbinler ve bunların benzeri yapıya sahip türevleridir.
Kaldırma kuvveti ile çalışan Darrieus tipi türbinler, itme kaynaklı çalışan Savonius tipi türbinlere göre daha verimli olmaları nedeniyle daha yoğun araştırılmaktadırlar. Özellikle kanat
kesit profili ve diğer geometrik parametreler üzerine deneysel
ve sayısal araştırmalar yapılmaktadır. Yakın zamanda yapılan
çalışmalar, Darieus tipi düşey eksenli rüzgâr türbinlerinin daha
küçük alanlarda uygun düzende birbirlerine yakın konumlandırılarak daha etkin şekilde kullanılabileceğini göstermektedir
[6, 7, 8, 9]. Bu bilgiler ışığında düşey eksenli rüzgar türbinleri
için yapılan çalışmaların sayısı hızla artmaktadır.
Yeni teknoloji ürünü deneysel ve sayısal yöntemlerin (zamansal
çözünürlüklü parçacık görüntülemeli hız ölçümü yöntemi büyük girdap benzetimi vb.) kullanımı ile farklı türbinlerin tekil
kullanımdaki başarımları ve birbirleriyle etkileşim halindeyken
başarımları çalışılmaktadır [10, 11, 12, 13, 14]. İddia edildiği
gibi uygun düzende eşler olarak çalıştırılan rüzgâr türbinlerinin daha verimli çalışması durumunda, bu tür çalışmaya en uygun tipteki türbinlerin bulunması için araştırmalar yapılması
gerekmektedir. Ancak öncelikle farklı tiplerdeki düşey eksenli
rüzgâr türbinlerinin ayrıntılı olarak incelenmesi ve tekil çalışma durumundaki başarımları belirlenmelidir.
* Bu çalışma 3. İzmir Rüzgar Sempozyumu’nda sunulmuştur.
30
Makale / Article
Bu çalışma kapsamında incelenen Çapraz Akışlı Rüzgar Türbinleri (ÇART’lar), tekil kullanımda düşey eksenli rüzgar türbini
olarak değerlendirilebilir, ancak özellikle binalarla bütünleşik
tasarım yapılabildiği durumlarda yatay eksenli olarak kullanılmaları da mümkündür. ÇART’lar en temel anlatımla bir çember üzerine eşit aralıklarla dizilmiş çok sayıda kanatçıktan oluşur. ÇART’larda alın yüzeyi üzerinde boşluk yoktur ve akışkan
kanatların arasından biri giriş biri çıkış tarafında olmak üzere
iki kere geçer. Bu nedenle çapraz akışlı olarak adlandırılırlar.
ÇART’ın karakteristik özelliği, türbin dönerken kanat uçlarında oluşan küçük girdapların birleşerek oluşturduğu eksenden
kaçık girdaptır. Eksenden kaçık girdabın merkezinin konumu,
boyutları vb. özellikler türbin başarımını belirler. Ancak akışı
yönetmek ve başarımını en uygun seviyeye çıkarmak için türbin çapı, kanat profili ve sayısı gibi geometrik parametrelerin
incelenmesi gerekir.
2. Sayısal Çalışma
Deney ve sayısal benzetim sonuçlarını karşılaştırabilmek için
iki ve üç boyutlu sayısal çalışmada Tanino ve ark.’ın [21] gerçekleştirmiş oldukları deneye ait geometri, sınır şartları ve kabuller
göz önünde bulundurulmuştur.
2.1. Geometri
İki ve üç boyutlu sayısal çalışmalarda Şekil.1’deki ÇART’a ait
geometrik boyutlar ve kanat profili kullanılarak iki ve üç boyutlu sonlu hacimler modelleri oluşturulmuştur. İncelenen
ÇART’a ait başlıca boyutlar; kanatların dış uçlarına teğet geçen
çemberin çapı 115 mm, kanat kiriş uzunluğu 20 mm, kanat
uzunluğu 250 mm, ortalama rotor çapı 100 mm’dir. Rotorda 12
adet kanat bulunmaktadır.
ÇART’lar rüzgar yönünden bağımsız olarak çalışırlar. Ancak rüzgar, rotorun rüzgar yönüne dik kesitinin bir kısmında türbini döndürmeye çalışırken kalan kısmında durdurucu
etki yapar. Bu nedenle ÇART’lar farklı yapılara bitişik çalışma
durumunda ve özel tasarlanmış akış yönlendiricilerle birlikte
daha verimli çalışırlar. Yakın tarihli gerçekleştirilen çalışmalar
ÇART’ların tekil kullanımında ve farklı yönlendirilmiş akış koşulları altında başarımlarını incelemeye yöneliktir [15, 16, 17,
18, 19, 20, 21]. Deneysel ve sayısal çalışmalarda yönlendirilmiş
akış koşulları altında ÇART başarımının tekil kullanıma göre
iki kata kadar iyileştirilebildiği gözlemlenmiştir. Ancak literatürde kurulan sayısal modellerin tamamında akış iki boyutlu
olarak incelenmiştir.
Yüksek miktarda türbülans içeren ÇART akışında, türbülans
etkilerinin sonuçlara doğru yansıtılabilmesi için üç boyutlu
modelleme gereklidir. İki boyutlu sayısal çalışma sonuçlarından
elde edilen ÇART başarımları, deney sonuçlarıyla karşılaştırıldığında büyük miktarda sapma olduğu görülmektedir. Bu nedenle bu çalışmada, tekil çalışma durumu incelenen bir ÇART’ın
başarımının belirlenmesi için yapılan iki boyutlu ve üç boyutlu
bilgisayar benzetimleri sonucunda elde edilen tork ve güç katsayısı eğrileri literatürdeki deney sonuçları ile karşılaştırılarak
üç boyutlu sayısal modellemenin önemi ortaya koyulmuştur.
31
İki boyutlu sayısal modelde ÇART, ortalama rotor çapının 5
katı genişliğindeki ve 10 katı uzunluğundaki kontrol hacminin
kenarlardan 250’şer mm mesafeye konumlandırılmıştır. ÇART
onu çevreleyen akışkan hacminden çıkartılmıştır. Kanatları
çevreleyen halka biçimindeki dönel akışkan bölgesi (moving
zone), bunun içerisinde kalan daire şekilli durağan akışkan
bölgesi (fixed zone) ve bu iki akışkan hacmini deney düzeneği
boyutlarıyla sınırlandıran çevre akışkan bölgesi (region zone)
oluşturulmuştur. İki boyutlu ÇART sayısal modeli Şekil 2’de
görülmektedir.
Makale / Article
0,049 mm ve 0,0245 mm olarak hesaplanmıştır. Hesaplanan
ilk hücre yüksekleri için sayısal çalışmalara ait sınır tabakalar 15 katmandan meydana getirilmiştir.
İki boyutlu sayısal çalışmaya ait sonlu elemanlar ağ yapısı
üçgen yapıda, kabul edilebilir kalite değerleri içerisinde v= 4
m/s giriş hızı için 57.365 düğüm ve 77.630 elemandan; v= 8
m/s giriş hızı için 59.068 düğüm ve 81.036 elemandan oluşmaktadır (Şekil 4). Üç boyutlu sayısal çalışmaya ait sonlu
elemanlar ağ yapısı tetrahedral yapıda, kabul edilebilir kalite
değerleri içerisinde v= 4 m/s giriş hızı için 10.504.579 düğüm
ve 29.132.992 elemandan; v= 8 m/s giriş hızı için 10.774.886
düğüm ve 30.730.896 elemandan oluşmaktadır (Şekil 5).
Üç boyutlu sayısal modelde ise ÇART, ortalama rotor çapının
5 katı genişliğindeki, 10 katı uzunluğundaki ve 5 katı derinliğindeki kontrol hacminin kenarlardan 250’şer mm mesafeye
konumlandırılmıştır. ÇART onu çevreleyen akışkan hacminden çıkartılmıştır. Geometri ve sınır koşulları simetrik olduğu için modelin yarısı sayısal modele dahil edilmiştir. Böylece
ihtiyaç duyulan hesaplama gücü yarı yarıya azaltılmıştır. Kanatları çevreleyen içi boş silindir biçimindeki dönel akışkan
hacmi (moving zone), bunun içerisinde kalan silindir biçimli
durağan akışkan hacmi (fixed zone) ve bu iki akışkan hacmini
deney düzeneği boyutlarıyla sınırlandıran akışkan hacmi (region zone) oluşturulmuştur. Üç boyutlu ÇART sayısal modeli ise
Şekil 3’de görülmektedir.
2.2. Sınır Şartları ve Kabuller
İki ve üç boyutlu sayısal çalışmalar iki farklı giriş hızına göre
gerçekleştirileceği için (v=4 m/s ve v=8 m/s) her bir sayısal
model için iki farklı sonlu hacimler ağ yapısı söz konusudur.
y+ değeri 1 hedeflenerek v=4 m/s ve v=8 m/s giriş hızları için
rotor kanatları üzerinde sınır tabakadaki ilk hücre yüksekliği
32
İki ve üç boyutlu sayısal çalışmalarda giriş hızı (velocity inlet)
ile belirtilen sınırlara giriş hızları birinci ve ikinci durum için
sırasıyla sabit v=4 m/s ve v=8 m/s olarak tanımlanmıştır. Birinci durumda dönel akışkan bölgeye ait açısal hızlar sırasıyla
w=0, 8, 16, 24, 32, 40, 48, 56 rad/s olacak şekilde ve ikinci durum yani giriş hızının v=8 m/s olduğu durumda dönel akışkan bölgeye ait açısal hızlar sırasıyla w=0, 16, 32, 48, 64, 80,
96, 112 rad/s olacak şekilde benzetimler kararlı durum için
(steady state) gerçekleştirilmiştir.
Makale / Article
Her iki durumda da basınç çıkışı (pressure outlet) ile belirtilen
sınır koşulunda ise basınç 0 Pa olarak girilmiştir. Sırasıyla
sürtünmesiz duvar sınır koşulları (wall with specified shear),
kanatlar için duvar sınır koşulları (wall blade), durağan, dönel
ve çevre akış bölgeler arası geçişi belirtmek için arayüz sınır
koşulları (interface 1, interface 2) ve üç boyutlu çalışmada
sayısal modelin simetrik olduğunu belirtmek için simetri
sınır koşulu (symmetry) tanımlanmıştır (Şekil 2, Şekil 3).
Bütün akışkan bölgeleri (durağan, dönel ve çevre akış bölgeleri) hava olarak tanımlanmış olup, programa havanın 15
C°’deki yoğunluk ve dinamik vizkositesi girilmiştir.
İki ve üç boyutlu bütün sayısal çalışmalarda Çizelge 1’deki
çözücü (solver) ayarları kullanılmıştır. Türbülans etkileri SST
k-omega türbülans modeli kullanılarak göz önünde bulundurulmuştur.
Çizelge 1. Çözücü Ayarları
Precision
Viscous
Model
Double
SST
k-omega
Pressure Velocity
Coupling Scheme
Coupled
Gradient
Pressure
Momentum
Green Gauss
Node Based
PRESTO
First Order
Upwind
Turbulent
Kinetic Energy
Turbulent
Dissipation Rate
First Order
Upwind
First Order
Upwind
Karşılaştırmalarda kullanılacak temel parametre olan moment katsayısı,
Cm =
M
0,5∙ρ∙V2∙R∙A
(1)
formülüyle hesaplanır. Bu formülde rüzgar tarafından türbine uygulanan moment (M), yapılan bilgisayar benzetimi sonucunda program tarafından hesaplanır. Akışkan yoğunluğu (ρ), giriş hızı (V), kanatların dış uçlarına teğet geçen çemberin yarıçapı
(R) ve rotorun rüzgar yönüne dik yönde taradığı alan (A) referans değerleri olarak programa tanıtılarak her bir iterasyon için
moment katsayısı (Cm) hesaplanır.
Güç katsayısı,
Cp = λ ∙ Cm
(2)
formülüyle elde edilir. Bu formülde kanat ucu hız oranını (λ)’dır. Kanat ucu hız oranı,
λ=
(w∙R)
V
(3)
formülüyle hesap edilir. Burada V; giriş hızı, R; kanatların dış uçlarına teğet geçen çemberin
yarıçapı ve w; rotorun açısal hızıdır.
2.3. Bulgular ve Değerlendirme
Gerçekleştirilen iki ve üç boyutlu sayısal çalışmalar neticesinde giriş hızının v=4 m/s ve v=8 m/s olduğu durumlar için moment
katsayısının kanat ucu hız oranına bağlı değişimini ve güç katsayısının kanat ucu hız oranına bağlı değişimini veren eğriler elde
edilmiştir. Her bir kanat ucu hızında hesaplanan moment katsayısı ve güç katsayısı benzetimin düzenli rejime girdiği son 50
iterasyonun ortalaması alınarak elde edilmiştir (Şekil 6, Şekil 7).
33
Makale / Article
İki boyutlu benzetim sonuçlarından elde edilen ÇART başarımları, deney sonuçlarıyla karşılaştırıldığında büyük miktarda
sapma olduğu görülmektedir. Moment katsayısının en yüksek değeri her iki serbest akış hızında iki boyutlu çalışma için deney
sonuçlarından yaklaşık 5 kat yüksek tahmin edilmiştir. Üç boyutlu sayısal çalışma sonuçlarına bakıldığında ise iki boyutlu
çalışmaya göre daha gerçekçi sonuçlar elde edildiği, deney sonuçlarına yaklaşıldığı söylenebilir. Moment katsayısının en yüksek değeri 4 m/s serbest rüzgar hızı için deney sonuçlarından yaklaşık 1.5 kat daha yüksek tahmin edilmiştir. 8 m/s serbest
rüzgar hızı içinse benzetim ve deney sonuçları her kanat ucu hız oranında yaklaşık olarak eşittir. Güç katsayısı açısında yapılan
karşılaştırma içinde benzer bulgulardan bahsedilebilir. Üç boyutlu çalışmadan elde edilen bu sonuçlar yüksek miktarda türbülans içeren ÇART akışında, türbülans etkilerinin sonuçlara doğru yansıtılabilmesi için üç boyutlu modellemenin gerekliliğini göstermektedir. Ancak, iki ayrı serbest akış hızı koşulu için sonuçlarda oluşan farklılıklar irdelenmelidir.
Şekil 6. Moment katsayısı (Cm) - kanat ucu hız oranı (λ) eğrisi
Şekil 7. Güç katsayısı (Cp) - kanat ucu hız oranı (λ) eğrisi
Üç boyutlu sayısal çalışma sonuçlarıyla deney sonuçlarını daha yakından inceleyebilmek ve yorumlayabilmek üzere Şekil 8 ve
Şekil 9’da moment katsayısının (Cm) - kanat ucu hız oranına (λ) değişimini ve güç katsayısının (Cp) - kanat ucu hız oranına (λ)
değişimini veren eğriler daha yakından incelenmiştir.
Üç boyutlu benzetim sonuçlarında giriş hızının v=4 m/s ve v=8 m/s olduğu eğriler arasındaki farkın deney sonuçlarında bu
giriş hızlarındaki eğriler arasındaki farktan daha az olduğu görülmektedir. Ancak üç boyutlu benzetim ile deney sonuçlarının
birbirine yakın olup aynı eğilimde oldukları söylenebilir. Şekil 9’da deneysel çalışma sonuçlarına göre serbest rüzgar hızının
iki katına çıkmasıyla en yüksek güç katsayısının da iki katına çıktığı görülmektedir. Ancak, sayısal çalışma sonuçlarında bu
artış sadece 1.05 kattır. Benzetim sonuçları her iki serbest rüzgar hızı için de deneysel çalışmadaki 8 m/s serbest rüzgar hızı
verilerine daha yakındır. Karşılaştırmada kullanılan deneysel çalışmada daha yüksek rüzgar hızları için veri bulunmadığından
çalışma ilerletilememiştir. Ancak üç boyutlu çalışmanın gerçek duruma çok daha uygun sonuç verdiği açıkça görülmektedir.
Şekil 8. Moment katsayısı (Cm) - kanat ucu hız oranı (λ) eğrisi (3 boyutlu model)
34
Şekil 9. Güç Katsayısı (Cm) - kanat ucu hız oranı (λ) eğrisi (3 boyutlu model)
Makale / Article
3. Sonuçlar
Bu çalışmada, tekil çalışma durumu incelenen bir ÇART’ın başarımının belirlenmesi için yapılan iki boyutlu ve üç boyutlu
bilgisayar benzetimleri sonucunda elde edilen tork ve güç katsayısı eğrileri literatürdeki deney sonuçları ile karşılaştırılarak
üç boyutlu sayısal modellemenin önemi ortaya koyulmuştur. Deney sonuçlarında farklı serbest rüzgar hızlarında moment
ve güç katsayısı eğrilerinde oluşan farklılık ayrıntılı olarak incelenmelidir. Bu farkın ÇART’ların oluşturduğu karmaşık akış
yapısından kaynaklandığı düşünülebilir. Sayısal çalışmada yapılan kabuller ve basitleştirmeler nedeniyle bu farklılık net olarak
görülememiş olabilir. Ancak, literatürde farklılığın kaynağı ile ilgili yapılan her iki açıklamayı da destekleyecek yeterli çalışma
yoktur. Bu nedenle incelemeler artırılmalı ve özellikle Çapraz Akışlı Fan’lar için yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlar da
göz önünde bulundurularak geometrik parametrelerin ve akış ile ilgili farklılıkların ÇART başarımı üzerindeki etkileri sistematik olarak hem sayısal hem de deneysel olarak incelenmelidir. Üç ve iki boyutlu modelleme sonuçları arasındaki farklılık
sadece ÇART’ların bilgisayar benzetimleri ile incelenmeleri için değil tüm düşey eksenli rüzgar türbinleri konusunda yapılan
çalışmalar için yol göstericidir.
Kaynaklar
[1] CHAMORRO, Leonardo P., et al. Turbulence effects on a
full-scale 2.5 MW horizontal-axis wind turbine under neutrally
stratified conditions. Wind Energy, 2014.
[2] ABDELSALAM, Ali M.; RAMALINGAM, Velraj. Wake prediction of horizontal-axis wind turbine using full-rotor modeling. Journal of Wind Engineering and Industrial Aerodynamics,
2014, 124: 7-19.
[3] CHU, Chia-Ren; CHIANG, Pei-Hung. Turbulence effects on
the wake flow and power production of a horizontal-axis wind
turbine. Journal of Wind Engineering and Industrial Aerodynamics, 2014, 124: 82-89.
[4] LEE, Hsiao Mun; WU, Yanhua. A Tomo-PIV study of the
effects of freestream turbulence on stall delay of the blade of a
horizontal-axis wind turbine. Wind Energy, 2014.
[5] JEONG, Min-Soo, et al. Effects of torsional degree of freedom, geometric nonlinearity, and gravity on aeroelastic behavior
of large-scale horizontal axis wind turbine blades under varying
wind speed conditions. Journal of Renewable and Sustainable
Energy, 2014, 6.2: 023126.
[6] WHITTLESEY, Robert W.; LISKA, Sebastian; DABIRI, John
O. Fish schooling as a basis for vertical axis wind turbine farm
design. Bioinspiration & biomimetics, 2010, 5.3: 035005.
[7] DABIRI, John O. Potential order-of-magnitude enhancement of wind farm power density via counter-rotating vertical-axis wind turbine arrays. Journal of Renewable and Sustainable Energy, 2011, 3.4: 043104
[8] KINZEL, Matthias; MULLIGAN, Quinn; DABIRI, John O.
Energy exchange in an array of vertical-axis wind turbines. Journal of Turbulence, 2012, 13.1.
[9] DABIRI, John O., et al. A New Approach To Wind Energy:
Opportunities And Challenges.
[10] SHAMSODDIN, Sina; PORTÉ-AGEL, Fernando. Large
eddy simulation of vertical axis wind turbine wakes. Energies,
2014, 7.2: 890-912.
[11] TESCIONE, G., et al. Near wake flow analysis of a vertical
axis wind turbine by stereoscopic particle image velocimetry. Renewable Energy, 2014, 70: 47-61.
35
[12] KACPRZAK, Konrad; LISKIEWICZ, Grzegorz; SOBCZAK,
Krzysztof. Numerical investigation of conventional and modified
Savonius wind turbines. Renewable energy, 2013, 60: 578-585.
[13] ZHOU, Tong; REMPFER, Dietmar. Numerical study of
detailed flow field and performance of Savonius wind turbines.
Renewable Energy, 2013, 51: 373-381.
[14] D’ALESSANDRO, V., et al. Unsteady Aerodynamics of a
Savonius wind rotor: a new computational approach for the simulation of energy performance. Energy, 2010, 35.8: 3349-3363.
[15] KLEMM, Toni; GABI, Martin; HERAUD, Jean-Nicolas.
Application of a cross flow fan as a wind turbine. Journal of Computational and Applied Mechanics, 2007, 8.2: 123-133.
[16] MANDIŞ, Ioana Corina; ROBESCU, Dan Niculae; BĂRGLĂZAN, Mircea. Capitalization of wind potential using a modified banki turbine. U.P.B. Sci. Bull., Series D, 2008, 70.4, 115-124.
[17] COLLEY, Gareth; MISHRA, Rakesh. Computational flow
field analysis of a Vertical Axis Wind Turbine. Renewable energy
and power quality, 2011.
[18] COLLEY, Gareth, et al. Effect of rotor blade position on
Vertical Axis Wind Turbine performance. In: proceedings of the
International Conference on Renewable Energies and Power Quality (ICREPQ’10) Granada, Spain. 2010.
[19] KAWAMURA, Tetuya; SATO, Yuko. Numerical simulation
of the flow around across-flow wind turbine. Research Institute of
Mathematical Science, Kyoto University, Japan, 2002, 1288.5: 44-51.
[20] FUKUTOMI, Junichiro; SHIGEMITSU, Toru; DAITO, Hiroki. Study on performance and flow condition of a cross-flow
wind turbine with a symmetrical casing. Journal of Fluids Engineering, 2011, 133.5: 051101.
[21] DRAGOMIRESCU, A. Performance assessment of a small
wind turbine with crossflow runner by numerical simulations.
Renewable Energy, 2011, 36.3: 957-965.
[22] TANINO, Tadakazu; NAKAO, Shinichiro; UEBAYASHI,
Genki. Improving ambient wind environments of a cross-flow
wind turbine near a structure by using an Inlet Guide Structure and
a Flow Deflector. Journal of Thermal Science, 2005, 14.3: 242-248.
Haber / News
TÜREB Yeni Yönetimini Belirledi
Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB)’nin 11. Olağan Genel Kurul toplantısı 12 Mart 2016 tarihinde, Enerji
Bakanlığı TEDAŞ Konferans Salonunda başarıyla gerçekleştirildi.
Sektör paydaşlarının katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda, açılış konuşmaları Yenilenebilir Enerji Genel Müdürü Sayın Münib
Karakılıç ve ETKB Enerji İşleri Genel Müdürü Sayın Dr. Zafer Demircan tarafından yapıldı.
Üyelerden Av. Seçkin ARIKAN’ın Divan Başkanlığı görevini üstlendiği genel kurulda, 2013-2015 dönemi faaliyet raporu, mali
tablolar ve denetim kurulu raporu görüşüldü. Oylamada 2013-2015 dönemi faaliyet ve hesaplarından dolayı yönetim ve denetim kurulu ibra edildi.
Yeni dönem için yapılan seçimde TÜREB Yönetim Kurulu üyeliklerine;
ETKB Enerji İşleri Genel Müdürlüğünden Dr. Zafer DEMİRCAN,
Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğünden, Münib KARAKILIÇ
Türkiye Elektrik İletim A.Ş.’den İbrahim BALANUYE,
ETKB Dış İlişkiler AB Genel Müdürlüğünden, Safa USLU,
Ataseven Enerji Üretim A.Ş.’den Mustafa Serdar ATASEVEN,
Bolakar Enerji Dan. Ltd. Şti.’nden Ünal TERZİ,
Özgül Holding’den Ömer Faruk ÖZGÜL,
Borusan EnBW Enerji Yatırım ve Üretim A.Ş.’den Mehmet BETİL
Fina Enerji Holding A.Ş.’den Karani GÜLEÇ
Vestas Rüzgar Enerji Sistemleri Ltd. Şti.’nden Olcayto YİĞİT,
Enerjisa’dan Kıvanç ZAİMLER seçildi.
Seçimden sonra bir araya gelen yönetim kurulu üyeleri aralarındaki görev dağılımını şu şekilde gerçekleştirdi:
Mustafa Serdar ATASEVEN, Yönetim Kurulu Başkanı
Ünal Terzi, Genel Sekreter
Olcayto Yiğit, Sayman.
Kurul toplantısının ardından açıklama yapan Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Serdar Ataseven; güvenlerinden ve desteklerinden dolayı tüm üyelere teşekkür etti. Yeni çalışma döneminde halkı bilinçlendirici faaliyetlerin daha fazla gündemlerinde
olacağını söyleyen Ataseven, sorunların aşılması, rüzgar enerjisinin yaygınlaştırılması için tüm üyelerle birlikte sektöre destek
olmayı sürdüreceklerini belirtti.
36
Haber / News
Nordex 2016’ya 40MW’lık bir başlangıç yaptı
2016’nın ilk çeyreğinde aldığı 3 yeni proje ile Nordex 2016 yılına
40 MW’lık hızlı bir başlangıç yapmış oldu. Türkiye’nin farklı bölgelerinde yer alan projeler toplamda 18 adet türbinden oluşacak.
Projelerin arasındaki en büyük proje olan Karacabey rüzgar
enerjisi santrali Bursa’da kurulacak.Karacabey ilçesi sınırlarında
gerçekleştirilecek projede 12 adet N100/2500 türbini kullanılacak. Proje sahibi Yalova Rüzgar, Nordex’ten bu projede anahtar
teslim bir çalışma istedi. İnşaat ve elektrik işleri Nordex tarafından yapılacak. 4 adet N117/2400 türbininin tedarik edileceği
Akça Enerji’ye ait Aliağa Kapasite arttırım projesi ise İzmir’in
Aliağa ilçesinde bulunuyor. 2014 yılında devreye alınan 4 türbinlik Aliağa projesinin ikinci aşaması olan bu proje ile birlikte
sahadaki kurulu güç 19.2 MW’a yükselecek.
38
Haber / News
Istanbul’un Büyükçekmece ilçesinde ilk aşaması 2007 yılında bir başka türbin üreticisi ile yapılmış olan Teperes projesinin
kapasite arttırım çalışması kapsamında, projenin yatırımcısı Ertürk Grup’a iki adet N90/2500 türbin tedarik edilecek. Nordex
bu proje ile, Bilgin Enerji’ye ait Bandırma projesinden sonra, başka bir türbinin çalıştığı sahaya genişletme projesi kapsamında
ikinci defa kendi türbinini tedarik eden türbin üreticisi olma ünvanını sürdürecek. Nordex 2016 yılına hızlı başladığı gibi, yıl
sonunda da 30MW proje kapanışı ile tarihinin en yüksek satışını yaptığı 2015 yılını Türkiye pazarı için de başarıyla noktalamıştı. Bugün Nordex, Türkiye’de %25 pazar payı ile 1.3GW kurulu güce ulaşmış oldu.
39
Makale / Article
Rüzgar Türbinlerinde Topraklama Sistemi Analizi
Kaan KUZER – Elektrik Yüksek Mühendisi - SIEMENS – Energy Management
Özet
Rüzgar enerjisinden elektrik üreten merkezlere Rüzgar Santrali denilmektedir. Rüzgar Santralleri kurulduktan sonra
pervaneler rüzgarın hareketiyle bağlı oldukları şaftı döndürür. Uygun bir jeneratör ile de bu hareket enerjisi elektrik enerjisine dönüştürülür. Rüzgar türbinlerinin hata akımı
altında veya yıldırım düşmesi anında santralde çalışanların
ve çevredeki canlıların elektriğe çarpılma riskini en aza indirmek, kaçak akımların kolaylıkla toprağa geçmesini sağlamak ve aynı zamanda yüksek elektrik potansiyel farklarının
oluşmasını önleyerek çalışan güvenliğini sağlamak için düşük
empedanslı topraklama sistemlerinin olması gerekir.
Bu yayında rüzgar türbinleri için öngörülen üç farklı topraklama sistemi tek tek ve birlikte analiz edilmiştir. Bu analiz için
CYMGRD yazılımı kullanılmıştır. Modern rüzgar türbinleri,
yüksek rüzgar potansiyelinden ötürü yüksek rakımlarda ve
çoğunlukla kayalık arazilerde inşaa edilir. Bu bölgelerde yıldırım düşme ihtimali daha fazladır. Bu yüzden topraklama tasarımı yüksek özgül dirençli arazilerde uzmanlık gerektiren bir
çalışma gerektirir. Rüzgâr santralinin bütün ekipmanlarının
kesintisiz bir topraklama sistemine bağlanması gerekir. Bu
topraklama sistemine, ara istasyonlar, transformatörler, kuleler, rüzgâr türbin generatörleri ve elektronik ekipmanlar
da dahil edilmelidir.
Uluslararası standartlarda belirtilen, topraklama sistemine ait
tanımlar şöyledir;
Toprak potansiyel artışı: (Ground Potential Rise (GPR)):
Toprak şebekesinin maksimum gerilim yükselmesi toprak
elektrotu gerilimi ile tarif edilmekte olup toprak direnci
ve santral ile toprak arasında akan şebeke akımı ile hesaplanabilir. Dokunma gerilimi (Touch Voltage), arıza sırasında
topraklı bir yapıya dokunan bir kişinin eli ile ayağı arasında
oluşan potansiyel farktır. Adım gerilimi (Step Voltage), bir
arıza sırasında güç istasyonu alanında veya hemen yanında
duran birinin ayakları arasında oluşabilecek potansiyel farkıdır. Uluslararası standartlarda belirtilen güvenlik değeri her
bir rüzgar türbinine ait topraklama sisteminde; toprak direnç
değerinin en fazla 10 ohm veya daha düşük bir değer olmasıdır. Bu değerin altında bir toprak direncine sahip olan sistemler yıldırımdan korunma için uygun kabul edilir. Bunun
yanında birbirine bağlı olan türbin topraklama sistemleri için
istenen değer 2 ohm veya daha düşük olmasıdır.
Kısa devre analizinde ise müsade edilen adım ve dokunma gerilim değerleri ilgili IEEE standartına göre hesaplanır.
Bu yayında belirlenen modellerde, adım ve dokunma gerilimi
hesabı için Tablo 1’deki değerler dikkate alınacaktır;
Tablo 1
Model 01Model 02Model 03
Toprak Özgül Direnci
500 Ohm-m
500 Ohm-m
500 Ohm-m
Kısa Devre Akımı
10 kA
10 kA
10 kA
İnsan Ağırlığı
70 kg
70 kg
70 kg
Arıza Süresi
0,5 sn
0,5 sn
0,5 sn
40
IRENEC 2016
6. ULUSLARARASI
%100 YENİLENEBİLİR ENERJİ KONFERANSI
26-28 MAYIS 2016
www.irenec.org
%100 Yenilenebilir
Kaynakları Kullanan ve
Kendi Enerjisini Üreten,
Ekolojik ve Demokratik
Topluma Geçiş
Toplumların, ülkelerin ve bölgelerin %100
Türkiye Yenilenebilir Enerji Birliği
yenilenebilir enerjiye geçişi ancak çözüm
(EUROSOLAR Türkiye), birliğin vizyonu
tarafında olan yerel, ulusal ve bölgesel
doğrultusunda %100 yenilenebilir enerjiye
hükümetlerle gerçekleşebilir.
geçişin teknik, ekonomik ve siyasi
Enerji alanındaki yeşil çözüm, mevcut en iyi
boyutlarının ve sanayide, mimaride,
teknolojilerin kullanıldığı akıllı şebekelerin,
ulaşımda ve eğitimde hayata geçme
yenilenebilir enerji depolama sistemlerinin
yollarının tartışılacağı uluslararası bir
ve enerjinin son kullanım verimliliğinin
platform yaratmak için her yıl IRENEC
entegrasyonuyla %100 yenilenebilir enerji
Uluslararası %100 Yenilenebilir Enerji
hedefine ulaşılmasıdır.
Konferansı’nı düzenlemektedir.
IRENEC 2016 Konferansımızda sizi de aramızda görmek isteriz.
Resmi Havayolu
Makale / Article
RÜZGAR TÜRBİNİ TOPRAKLAMA SİSTEMİ
Normalde bir türbin topraklaması için temelde yatay halka iletkenler ve dikey topraklama çubukları kullanılır. Topraklama sistemi
çeşitli noktalardan türbin temelindeki iletken malzemelere (beton demirleri gibi) irtibalandırılarak daha gelişmiş hale getirilir.
Standartta tanımlanan Tip A ve Tip B olarak iki farklı sistem vardır. Tip A; ufak binalarda az iletken ve elektrodun gerektiği durumlarda kullanılır. (daha detaylı bilgi için bkz. IEC 62305-3, 5.4.2.1)
Rüzgar türbinlerinin topraklaması için yaygın olarak kullanılan ve tavsiye edilen model Tip B’dir. Tip B modeli; basitçe Şekil
1’de gösterilmiştir. Bu makalede Tip B modeli analiz edilecektir. Toprak yüzeyinden yarım yada bir metre derinlikte 4 veya 6
metre çapında bir halka iletken ve 4 adet dikey topraklama çubuğu kullanılır. Toprak direncinin çok yüksek olduğu durumlarda
bu basit model geliştirilebilir. Bu yayında daha zor durumlar için Tip B geliştirilmiş ve iki farklı model daha tanımlanmıştır.
Rüzgar Türbinleri İçin Üç Farklı Topraklama
Modeli
Standartta tavsiye edilen Tip B modeli en basit anlamda Model 01 olarak tanımlanmış ve daha da geliştirilerek Model 02 ve Model 03 oluşturulmuştur.
Aynı toprak özgül direnci için üç farklı modelden
elde edilen sonuçlar Tablo 2’deki gibidir.
IEC TR 61400-24 Standartına göre topraklama sistemlerinin ayrı ayrı değerlendirildiğinde;
toprak direnci 10 ohm’un altında olması istenir.
Çoğu araştırmacının, sistemlerin birbirine bağlandığı durumdaki ortak toprak direncinin de 2 ohm’un altında olmasının uygun
olacağına dair yayınlanmış, kabul görmüş çalışmaları mevcuttur.
Şekil 1 – Tip B Modeli
Şekil 2.a – Model 01
42
Makale / Article
Şekil 2.b – Model 01 3D
Şekil 2.c – Model 01 Ağ
Tablo 2
Model 01
Model 02
Model 03
500 Ohm-m
500 Ohm-m
500 Ohm-m
Topraklama Direnci
16 Ohm
12 Ohm
6,8 Ohm
Müsade edilen Dokunma Gerilimi
932 Volt
932 Volt
932 Volt
Müsade edilen Adım Gerilimi
3063 Volt
3063 Volt
3063 Volt
Toprak Potansiyel Artış Gerilimi
9992 Volt
9802 Volt
9248 Volt
Tablo 2’ye göre en uygun topraklama ağı Model 03’tür. Fakat tek bir rüzgar türbininin gerekli şartları sağlamasının yanı sıra her
türbinin birbiri ile bağlandığında da gerekli şartların sağlanması gerekmektedir. Farklı modellere sahip tüm sistemlerin bağlantısı
sağlandığındaki sonuçlar Tablo 3’teki gibidir.
43
Makale / Article
Şekil 5 – Üç Farklı Modelin Biribiri ile Bağlantısı
Tablo 3
Model Total
500 Ohm-m
Topraklama Direnci
0,92 Ohm
Müsade edilen Dokunma Gerilimi
932 Volt
Müsade edilen Adım Gerilimi
3063 Volt
Toprak Potansiyel Artış Gerilimi
5000 Volt
Sonuç ve Öneriler
İletkenlerin çok derine gömülmesi topraklama sisteminin çok daha iyi olması anlamına gelmez. Türbin toprak ağının sahadaki
trafo toprak ağına bağlantısı, daha geniş bir alana sebep olacak ve toprak direncinin düşürülmesinde olumlu bir etkisi olacaktır.
Topraklama sistemlerinde istenilen değerlerde bir topraklama direncini elde edebilmek her zaman mümkün olmamaktadır. Bu
tür durumlarda topraklama direncini düşürmek amacıyla, iletkenliği artırıcı doğal malzemeler kulanılabilir. (GEM, Bentonit,
Nebati toprak gibi.)
Çok kötü zemin koşullarında, geniş alanlara yayılmış rüzgar türbinlerinin kendine ait temel demir, çelik ağı topraklama ağı gibi
düşünülebilir. Fakat mümkün olan her durumda temel ağının harici toprak ağı ile uygun yerlerden irtibatlandırılması gerekir. Bu
uygulama topraklama sisteminin iyileştirilmesini sağlar. Yıldırımdan dolayı oluşacak kısa devre akımının veya herhangi bir arıza
durumunda oluşabilecek arıza akımının türbin topraklama sistemi üzerinden toprağa en etkili şekilde aktarılması gerekir. Bu
yüzden güvenli çalışma ortamının sağlanabilmesi için adım ve dokunma gerilimlerinin, toprak direncinin ve toprak potansiyel
artışının sınırlandırılması için farklı topraklama modelleri geliştirilmiş ve aynı koşullar için analiz edilmiştir. Çıkan sonuçlarda da
görüleceği üzere; çok yüksek toprak özgül direncinin olduğu yerlerde, toprak direncinin kabul edilebilir seviyelere düşürülebilmesi için santraldeki tüm toprak ağlarının birbiri ile irtibatlandırılması en uygun yöntemdir.
Referanslar
ANSI/IEEE 80 Guide for Safety in AC Substation Grounding
ANSI/IEEE 81 Guide for Measuring Earth Resistivity, Ground Impedance and Earth Surface Potentials of a Ground System
ANSI/IEEE 998 Guide for Direct Lightning Stroke Shielding of Substations
ANSI/ IEEE 367 Recommended Practice for Determining the Electric Power Station Ground Potential Rise and Induced Voltage
From a Power Fault
Integrated grounding system of wind farms for lightning and fault protection (M.I. Lorentzeu)
IEC 62305-3, Protection against lightning – Part 3: Physical damage to structures and life hazard
IEC 61400-24, Wind turbine generator systems – Part 24: Lightning protection
http://www.energy.siemens.com/hq/en/renewable-energy/wind-power/
http://www.siemens.com/about/en/businesses/energy-management.htm
http://www.energy.siemens.com/hq/en/sustainable-energy/
44
EIF 2016JEOTERMAL
KONGRESİ VE FUARI
EIF 2016 GEOTHERMAL
CONGRESS AND EXPO
03-04
NEVOMBER
KASIM
2016
EIF 2016 GÜNEŞ ENERJİ
KONGRESİ VE FUARI
EIF 2016 SOLAR ENERGY
CONGRESS AND EXPO
EIF 2016 PETROL & GAZ
KONGRESİ VE FUARI
EIF 2016 OIL & GAS
CONGRESS AND
EXPO
ANKARA CONGRESİUM
www.enerjikongresi.com
Haber / News
Borusan Lojistik Man’ı Tercih Etti
BORUSAN LOJİSTİK, yurt içi taşımalarında MAN TGS 18.440 4x2 BLS araçları tercih ederek MAN ile uzun yıllara dayalı
iş birliğini devam ettirme ve geliştirme yönünde karar aldı. Bu çerçevede MAN ile yapılan anlaşma ile 25 adet çekici,
nakliye operasyonlarında kullanılmak üzere MAN Bölge Bayi MAPAR tarafından BORUSAN LOJİSTİK’e teslim edildi.
BORUSAN LOJİSTİK Gemlik - Liman Tesisleri’nde gerçekleşen teslimat törenine, BORUSAN LOJİSTİK Türkiye Lojistik
Genel Müdür Yardımcısı Serdar Erçal Komple Taşımacılık
Grup Müdürü Erdoğan Yahşi, Filo Yönetim Müdürü Alper
Durdağ ve Satınalma Yöneticisi Emel Tuna Aktaş ile MAN
adına MAN Kamyon ve Otobüs Ticaret A.Ş. İstanbul ve Konya Şubeleri Grup Müdürü Aydın Yumrukçal, İstanbul Şubesi
Kamyon Satış Müdürü İbrahim Altun, Bölge Koordinatörü
Kadri Başaran ve MAPAR adına ise Bursa Genel Müdürü
Tanju Nayır ile Satış Müdürü Murat Yılmaz katıldılar. Projenin finansmanını gerçekleştiren VDF adına ise Satış Müdürü
Mehmet Kılıç ve Bölge Koordinatörü Doğan Gamsız teslimat
töreninde yer aldı.
MAN araçlarını işletme maliyetlerindeki avantajlarının yanı
sıra sağlam, konforlu ve güvenli olmaları nedeniyle tercih
ettiklerini belirten BORUSAN LOJİSTİK Türkiye Lojistik
Genel Müdür Yardımcısı Serdar Erçal, uzun soluklu bir anlaşmaya imza attıklarına dikkat çekti. Günde ortalama 3000
sefer yaparak önemli bir hacmi yönettiklerini belirten Erçal
46
“Türkiye kara nakliye operasyonlarında yaptığımız günlük
3000 seferin %15’ini öz mal araçlarımızla gerçekleştiriyoruz.
Müşterilerimizin taşıma konusunda hiçbir sıkıntı yaşamamaları ve çalışanlarımızın yaptıkları işi severek yapmalarının ön
şartı olarak gördüğümüz kaza anındaki güvenlikleri ve konforlu bir sürüş yapmaları için 3 yılda bir araçlarımızı yeniliyoruz. Bunun yanı sıra Man ile yaptığımız bu anlaşma mali
bağlamda da çok büyük bir avantaj yarattık.
Elbette bu avantajı müşterilerimize maliyet avantajı olarak
yansıtıyor olacağız. MAN çekiciler ile birlikte Bakım Paketi de
satın aldıklarını belirten Erçal “Araçlar 36 ay boyunca uzatılmış garanti ve parça değişimleri dahil tüm bakımların MAN
tarafından sağlanacağı geniş kapsamlı bir paketle birlikte satın alınmıştır” dedi. Bu sayede müşterilerine rekabetçi fiyatlar
sunabildiklerini belirten Erçal, 36 ay sonunda araçların MAN
TopUsed kapsamında geri satın alınacağının da altını çizerek
“Filomuzu yenilemek adına yaptığımız bu yatırımımız 3 yılın
sonunda anlaşılan şartlar çerçevesinde belirlenmiş olan fiyatlarla aldığımız araçlarımızı MAN’a geri satacağız.
Haber / News
Bu fiyatları bugünden biliyor olmak, aracın 36 ay boyunca bakım tutarlarını hesaplayabiliyor olmak, maliyetlerimizi kontrol
edebilmemiz ve rekabetçi olabilmemiz açısından çok önemli” açıklamasında bulundu. MAN araçlarının gerek donanım seviyeleri gerekse göstermiş oldukları performans ile pek çok lojistik firmasının ilk tercihi olduğuna dikkat çeken MAN Kamyon ve
Otobüs Ticaret A.Ş İstanbul ve Konya Şubeleri Grup Müdürü Aydın Yumrukçal ise “Balnak ile 2004 yılından beri uluslararası
nakliye tarafında süre gelen işbirliğimiz, BORUSAN LOJİSTİK’in Balnak’ı satın alması ile devam etmekteydi. Bu 25 adetlik
proje ile BORUSAN LOJİSTİK’in yurt içi operasyonlarına da dahil olarak işbirliğimizi daha geniş bir boyuta taşıma imkanı
bulduk. BORUSAN LOJİSTİK’in yurt içi taşıma işlerinde de MAN’ı tercih etmesinden dolayı mutluyuz. İşbirliğimizin artarak
devam etmesini diliyoruz” şeklinde konuştu.
BORUSAN LOJİSTİK’in filosuna eklediği
MAN TGS 18.440 4x2 BLS çekiciler hakkında bilgi veren İbrahim Altun da, “Araçlarımız, otomatik şanzıman, aeropaket, klima, ESP fren sistemi gibi zengin donanım
seviyelerinin yanı sıra düşük boş ağırlığı ile
özellikle rulo saç gibi tonaj hassasiyeti olan
ürün taşımalarında sağladığı avantaj ile ön
plana çıkıyor” dedi. VDF Satış Müdürü
Mehmet Kılıç ise; VDF olarak hem 2016’ya
hem de MAN araç finansmanına, BORUSAN LOJİSTİK gibi büyük bir proje ile
başlamaktan duydukları memnuniyeti dile
getirdi. Kılıç, farklı finansal çözümler ile
MAN müşterilerine hizmet sunmayı hedeflediklerinide sözlerine ekledi. Törenin ardından 25 adet MAN TGS 18.440 4X2 BLS
çekici, BORUSAN LOJİSTİK filosuna dahil
olarak taşımacılık hizmetine başladılar.
47
Haber / News
Asma Köprü Devi Japon IHI Devasa Büyükteki
Cıvatalarını Tarsustaki Berdan’dan Alıyor
Asrın projelerinden biri olarak lanse
edilen, 4,5 km boyu ile Avrupa’nın ikinci, dünyanın dördüncü en uzun asma
köprüsü olan İzmit Körfezi Geçiş Köprüsü’nü taşıyacak 10,1 metre boyundaki
cıvatalarını Berdan Cıvata üretti.
Dünyadaki asma köprülerin çoğunda
imzası olan Japon IHI firması adına üretim yapan Berdan Cıvata, sektörün bu
öncü firması adına önümüzdeki projelerinde de çözüm ortağı olmayı hedefliyor.
Berdan’ın kurucusu Türkiye’nin en eski
cıvata somun üreticilerinden, makine mühendisi Hasan Şemsi. 1979’da
48
Tarsus’ta 150 metrekarelik bir alanda
Yunus Şemsi’nin kurduğu atölyede üretime başlayan şirket bugün cıvata, somun,
saplama ve benzeri bağlantı elemanları
üretiminde Türkiye’nin en büyük 5 firmasından biri. Mersin Tarsus Organize
Sanayi Bölgesi’nde 9 bini kapalı toplam
33 bin metrekare alanda 18’i mühendis
200’ün üzerinde elamanıyla çalışmalarını sürdüren Berdan Cıvata, üretiminin
yarıya yakınını aralarında Çin, Paraguay,
Vietnam, Brezilya gibi farklı ülkelerin de
yer aldığı dünyanın 49 ülkesine gönderiyor. 7’si Avrupa, birer tane de Çin, Dubai ve Arabistan’ın bulunduğu 10 ülkede
marka tescili bulunan firma, Türkiye’de
sektörün CE, TUCSAmark belgeleri ve
basınçlı kaplara bağlantı elemanları üretim-yetkinlik sertifikası olan AD 2000 W
belgesini de alan ilk firma. Ayrıca Türkiye’de bağlantı elamanları sektörünün en
zengin test laboratuvarı da aynı firmanın.
Bu laboratuvar aynı zamanda EN ISO
17025’e göre Türkiye’de bağlantı elemanları sektöründe TÜRKAK’tan akredite
alan ilk laboratuvar olma özelliği de taşıyor. Firma bu sayede yalnızca ürünlerini güvenle ihraç etmekle kalmıyor, test
raporlarının tüm dünyada geçerli olması
Haber / News
nedeniyle yurtdışındaki firmalara laboratuvar hizmeti de sunuyor. Firma laboratuvarlarında gerçekleştirdiği çentik darbe testi
sayesinde -150 dereceye kadar düşük sıcaklıklarda çelik cıvataların süneklik dayanımını ölçecek testler gerçekleştirebiliyor.
Rüzgâr enerjisi ve inşaatta iddialı
Kendisini en büyük boyutlu cıvata somun
ve ankarajların Türkiye’deki üreticisi olarak
tanımlayan Berdan Cıvata, rüzgar enerji
santralleri, çelik konstrüksiyon, gemi inşa,
rafineri ve petrokimya tesisleri, ASMA
köprü, oto yol, tünel, baraj inşaatları gibi
sağlam ve güvenilir bağlantı elemanları
gerektiren alanlar için yüksek dayanımlı
cıvata, ankraj, saplama, dişli çubuk ve somunlarını üretiyor.
İlk ihracatını 2000’li yıllarda bir aracı vasıtasıyla Hollanda’ya gerçekleştiren, ardından 2008’de Türkiye’nin sektöründe ilk CE
belgesi alan firma olmanın verdiği özgü-
49
venle Almanya’daki Avrupa’nın en büyük
rüzgâr enerji fuarına katılarak bu alanda
ilerleyen firma, bugün Alstom, Nordex,
Vestas gibi dünya devlerinin Türkiye’deki
ilk tercihi.Tezgah yatırımlarında ağırlığı
rüzgar enerjisine yönelik verdiklerini, Mersin-Tarsus OSB’yi Rüzgara üretim yapan
bir üs yapmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Bağlantı elemanlarının yüzey
korumalarında güçlü
Elektro Galvaniz Tesisi yanında İnşaat Sektörünün 10.9 kalite ISO 14399 HV cıvatalarının 50-60 yıl korozyona dayanımlı ve Hidrojen Kırılganlığı Riski yaratmayan, çevre
dostu sıcak daldırma galvaniz tesisinede sahip olan ve bunun için patent alan Berdan
Cıvata ayrıca bunun dışında Rüzgar sektörünün tuz püskürtme korozyon testine
dayanım 1000 saat civarında isteyen cıvata
ve somunların için çinko lamelli (geomet)
kaplama tesisini de kurmuş bulunmaktadır.
“İlk tork kontrollü ucu tırtıllı 10.9
kalite cıvataları da Türkiye’de biz ürettik”
Binin üzerinde form, çap, kalite ve boyda ürün ihraç ettiklerini ifade eden Berdan Cıvata Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Şemsi, Çelik köprülerde ve yeni nesil
rüzgar kuleleri üretiminde kullanılan CE
Belgeli tork kontrollü EN ISO 14399-10
HRC standardına uygun cıvataları Türkiye’de üreten ilk firma olduklarına da
değiniyor. Bu cıvataların başta Avrupa ülkeleri olmak üzere yurtdışında yoğun olarak tercih edildiğine dikkat çeken Şemsi,
mevcut durumda bu cıvataların Berdan’da
klasik tezgâhlarda üretilebildiğini anlatıyor.
TÜBİTAK desteği alarak tork kontrollü cıvata üretim tezgâhı yatırımı gerçekleştirmeyi planladıklarını vurgulayan
Şemsi, bu yatırımla birlikte rekabetçi yapılarını güçlendirip Avrupa’daki ağırlıklarını artırıp katma değeri yüksek ürünlerinin yaklaşık yüzde 60’ını ihracata
göndermeyi hedeflediklerini belirtiyor.
Haber / News
Rüzgar Enerjisi İETT’de
Beylikdüzü Metrobüs Park Sahası’nda rüzgar türbini kurulumu gerçekleştiren İETT, yenilenebilir enerji yatırımlarına
bir yenisini daha ekledi. İETT’nin Kartal Peron Alanı’na tesis ettiği ‘’rüzgar türbini’’ yılda yıl da yaklaşık 6 bin 250 kWh
elektrik üretimi sağlayacak.
Yenilenebilir enerji tesislerinin ilkini Beylikdüzü’nde kuran
İETT, bu tesislerin sayısını arttırarak Kartal Peron alanına da
rüzgar türbini kurdu. Kartal Peron Alanı’na yerleştirilen 2,4
kW’lık rüzgar türbini şebeke elektriğinden bağımsız şekilde
çalışarak peron alanında yer alan İşletme binasına elektrik
sağlayacak. Yılda yaklaşık 6 bin 250 kWh elektrik üretimi yapması öngörülen sistem önümüzdeki günlerde 6 kW’lık güneş
panelleri ile desteklenecek.
Hedef: İklim değişikliği ile mücadele
İstanbullulara 145 yıldır hizmet veren İETT, ekonomi, ekoloji, enerji ve etkinliğini kapsayan prensiple yola çıkarak, 2023
vizyonu için maliyetlerin etkinliği ve mali kaynakların verimli
kullanılmasına zemin hazırlayacak projelere imza atmaya de-
50
vam ediyor. Ülkedeki diğer kamu kurumlarına da örnek olabilecek bu proje ile iklim değişikliği ile mücadele hedefleniyor.
‘’Hava kalitesine yaklaşık 250 ağaçlık katkı’’
Yıllık enerji üretim miktarına göre sistem yılda yaklaşık 3 bin
kilogram karbondioksit gazı salınımını engelleyecek ve yaklaşık 250 ağacın sağlayacağı katkıyı sağlayacak.
İETT bir ilki gerçekleştirmişti
İETT, Beylikdüzü Metrobüs Park Sahası’nda rüzgar enerjisinden
elektrik üreten ilk rüzgar türbinini kurulumunu gerçekleştirmişti.
Şebeke elektriğinden bağımsız şekilde çalışan ve Beylikdüzü
Metrobüs İşletme binasına elektrik sağlayacak sistem yılda
yaklaşık 17 bin kWh üretim yapması öngörülmüştü.
Haber / News
Prysmian Group Türkiye Gençleri Yarınlara Hazırlıyor
Prysmian Group Türkiye, sektörün en önemli öğrenci etkinliği olan 12. RCL Günleri’nin altın sponsoru oldu. Prysmian
Group Türkiye yetkilileri etkinlik kapsamında öğrencilerle bir araya gelerek işe alım süreçleri, Ar-Ge mühendisliği ve
proje yönetimi hakkında bilgiler paylaştılar. Gençler, etkinlik süresince Prysmian Group Türkiye standından staj ve iş
başvurusu yapma imkanı buldular.
Enerji ve telekomünikasyon kabloları sektörünün dünya çapında lideri Prysmian Group’un Türkiye operasyonu Prysmian Group Türkiye, gençlerin iş yaşamına hazırlanmaları
konusunda her alanda desteğini sürdürüyor. Gençlerin üniversite sonrasında iş yaşamına daha fazla deneyimle katılabilmelerine yardımcı olmayı hedefleyen Prysmian Group Türkiye, sektörün en bilinen ve geniş katılımlı etkinliği olan 12.
RLC Günleri’nin altın sponsorluğunu üstlendi.
Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) öğrencileri tarafından 2325 Şubat 2016 tarihlerinde gerçekleşen RLC Günleri, elektrik, elektronik, otomasyon, aydınlatma ve bilişim alanlarında
eğitim gören gençleri, profesyonel iş hayatına girmeden önce
şirketler, dernekler, akademisyenler ve sektörün deneyimli
isimleriyle farklı platformlarda buluşturdu. Öğrenciler, YTÜ
Elektrik – Elektronik Fakültesi’nde kurulan Prysmian Group
standından, Ar-Ge mühendisliği, Proje yönetimi, işe alım süreçleri ve kablolar hakkında merak ettikleri teknik konular
52
hakkında bilgi alırken; aynı zamanda staj ve iş başvurusu yapma imkanı da bulabildiler. “Türkiye’yi Yarınlara Bağlıyoruz”
misyonu kapsamında, sektörü ileri seviyelere taşıyan Prysmian Group Türkiye’nin yetkili isimleri de 23 Şubat’ta gerçekleşen panelde öğrencilerle bir araya geldi.
Etkinlik çerçevesinde, Prysmian Group Türkiye İnsan Kaynakları Direktörü Levent Özçengel, Ar-Ge Müdürü Zekeriya
Şirin ve Taahhüt Grubu Proje Müdürü Müjdat Yayvak tarafından yapılan “Prysmian’ın Yıldız’ları” başlıklı konuşmada;
Ar-Ge mühendisliği, proje yönetimi, işe alım süreçleri ve ArGe hakkında bilgiler paylaşıldı. İnteraktif olarak gerçekleşen
oturumda katılımcılar da sorularına yanıt bulabildiler.
Bu yılki RLC Günleri’nde endüstri 4.0, akıllı ev sistemleri, güneş-rüzgar enerjisi, yeni nesil robotlar, CV hazırlama ve kariyer, elektrikli araçlar, nükleer enerji, satış mühendisliği gibi
konular mercek altına alındı.
Haber / News
Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelikte
Değişiklik Yapıldı
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelikte değişiklik yapıldı. Karar Resmi Gazete’de yayımlandı.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun hayata geçirdiği lisanssız üretime ilişkin düzenleme ile gerçek ve tüzel kişiler
yenilenebilir kaynaklardan 1 megavata (MW) kadar elektrik
üretebiliyor. Üretilen enerji kapsamında vatandaşlar ihtiyacından fazlasını da sisteme satabiliyor. Özellikle güneş enerjisinin, Türkiye’de her ölçekte gelişimi açısından lisanssız elektrik üretimi büyük önem taşıyor.
Lisanssız üretim faaliyetleri kapsamında özellikle güneş enerjisine dayalı lisanssız üretim tesisi yatırımı vatandaşlardan
büyük ilgi gördü ve Şubat 2016 itibariyle 318 MW’lık güneş
enerjisine dayalı üretim tesisi işletmeye geçti.
EPDK lisanssız elektrik üretimi konusunda çok önemli bir karara imza attı. Yapılan düzenlemenin öncelikli hedefleri, lisanssız üretim mevzuatında piyasanın tabana yayılması ve saha
uygulamalarına ilişkin kaynakların gerçek piyasa oyuncularının eline geçmesi, şeffaflığın güçlendirilmesi ve hane halkı ihtiyaçlarına cevap verecek çatı uygulamalarının birçok gelişmiş
ülke uygulamasında olduğu gibi geliştirilmesi, rekabet ortamı
oluşturulması ve şeffaflığın artırılması olarak sıralanabilir.
EPDK düzenlemesinin detayları
• Bağlantı kapasitelerinin gerçek yatırımcılara tahsis edilmesinin sağlanması amacıyla, rüzgar ve güneşe dayalı tesisler için
başvuru tarihinden, işletmeye geçiş tarihine kadar pay devri
yapılamayacak.
• Yatırımın tabana yayılması amacıyla, her bir trafo merkezinde rüzgar ve güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri için her
kişiye azami 1 MW tahsis yapılacak.
• Enerji kooperatifçiliğin yaygınlaştırılması amacıyla; kooperatif, kooperatif birlikleri vasıtasıyla kurulan tesisler için yapılacak tüketim birleştirmelerinde üretim tesisleri için ortak sayısına bağlı olarak her tüketim tesisi için 1 MW’ı geçmeyecek
şekilde her bir trafo merkezinde maksimum 5 MW’a kadar
tahsisat yapılabilecek.
• Rekabetin korunması amacıyla, dağıtım ve görevli tedarik
54
şirketleri, ortakları ve çalışanlarının kendi dağıtım bölgelerinde lisanssız üretim faaliyetinde bulunamayacak.
• Özellikle, güneş enerjisine dayalı mesken uygulamalarına
ilişkin üretim tesislerinin yaygınlaştırılması amacıyla gücü
10 kW’a kadar olan üretim tesisleri, tarım ve kırsal kalkınma
amaçlı kurulu gücü 300 kW olan üretim tesisleri, Köy İdareleri, Belediyeler, İl Özel İdareleri, Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri, tarafından geliştirilen projelerinde
kullandırılmak üzere, AB fonlarından sağlanan hibelerin etkin kullandırılması amacıyla, TEİAŞ tarafından her bir trafo
merkezi bazında 5 MW bağlantı kapasitesi tahsis edilecek.
• Mevcut uygulamada, tamamı dağıtım şirketi çalışanlarından
oluşan başvuruları değerlendirme komisyonu, biri TEİAŞ biri
TEDAŞ ve diğeri dağıtım şirketi temsilcisinden olmak üzere
yeniden oluşturuldu.
• Tüm başvuru sahiplerinin tahsis edilen kapasitelerden haberdar olması amacıyla, maksimum kapasitesi ilan edilmiş
trafo merkezleri için herhangi bir nedenle ilave kapasite ortaya çıkması ya da verilen bağlantı anlaşması çağrı mektubunun
her hangi bir nedenle sonlanması halinde, ortaya çıkacak bağlantı kapasiteleri için başvurular, kapasitenin ilan tarihinden
itibaren üç ay sonra alınmaya başlanacak.
• Öz tüketimin teşvik edilmesi amacıyla, rüzgar ve güneş
enerjisine dayalı üretim tesislerinin kurulu gücü, ilgili üretim
tesisi ile ilişkilendirilecek tüketim tesisinin sözleşme gücünün
otuz katından fazla olamayacak.
• Dağıtım şirketleri arasında uygulama birlikteliğinin sağlanması amacıyla; üretim tesisinin, bağlanacağı mevcut şebekeye
olan uzaklığı kurulu gücü; 0,499 MW olan tesisler için beş kilometreden, 0,5 MW’dan 1 MW’a kadar olan tesisler için on
kilometreden fazla olamayacak.
Şeffaflığın sağlanması amacıyla, geçici kabulü yapılmayan trafo merkezi, dağıtım merkezi ve enerji nakil hattı için başvuru
alınmayacak ve bağlantı görüşü verilemeyecek.
Haber / News
Sürdürülebilir Rüzgar Türbinleri İçin
Üç Boyutlu Çözümler
Prysmian Group Türkiye, sektörün en önemli öğrenci etkinliği olan 12. RCL Günleri’nin altın sponsoru oldu. Prysmian
Group Türkiye yetkilileri etkinlik kapsamında öğrencilerle bir araya gelerek işe alım süreçleri, Ar-Ge mühendisliği ve
proje yönetimi hakkında bilgiler paylaştılar. Gençler, etkinlik süresince Prysmian Group Türkiye standından staj ve iş
başvurusu yapma imkanı buldular.
3D tasarım yazılımı, 3D Dijital Modelleme ve Ürün Yaşam
Döngüsü Yönetimi (PLM) çözümlerinde dünya lideri 3DEXPERIENCE şirketi Dassault Systèmes dünyanın en büyük rüzgar
türbinleri üreticisi Vestas Wind Systems A/S’nin üretim operasyonları yönetimi için “Sustainable Wind Turbines(Sürdürülebilir
Rüzgar Türbinleri)” endüstriyel çözümünü seçtiğini duyurdu.
Vestas, dünyanın her yerindeki tesislerinde üretim sistemleri
ve tedarik zinciri süreçlerini standartlaştırabiliyor, gelecekteki
genişleme planlarını destekleyebiliyor.
56
2025 itibariyle rüzgar enerjisi, dünya elektrik tüketiminin tahminen yüzde 10’unu karşılayabilecek. Ancak dengesiz bir pazarda rüzgar türbinleri üreticileri yerel pazarların yakınlarında ve yerel gereksinimlere uygun yüksek kaliteli ve güvenilir
ürünler üretme esnekliğine sahip olmalı.
Altı kıtada 75 ülkede 56.800’den fazla kurulu rüzgar türbiniyle Vestas, yeni konumlara doğru genişlerken her tesisinde
her ürünü üretebilme becerisine sahip olmanın yanı sıra dış
kaynak kullanım stratejisinde bir rüzgar türbininin 20 yıllık
tasarım kullanım ömrü boyunca maliyet ve kalite hedeflerini
Haber / News
tutturmasını sağlamak istiyor.3DEXPERIENCE platformunu
temel alan “Sürdürülebilir Rüzgar Türbinleri” DELMIA Apriso uygulamalarından faydalanıyor ve işbirliğine dayalı global
ortamda çok disiplinli bilgiler içeren benzersiz mühendislik,
üretim ve proje yönetimi becerileri sunuyor. Şirketlerin üretime başlamadan önce üretim süreçlerini sanal olarak planlamalarına ve onaylamalarına; üretim maliyetleri, üretim
bölümü gecikmeleri ve sorunlarını en aza indirmelerine; ve
daha yüksek bir üretim kalitesi ve istenen ürün çıkışını elde
etmelerine olanak tanıyor.
Global olarak 19 üretim tesisiyle Vestas, kurum çapında üretim operasyonları üzerinde gerçek zamanlı görünürlük ve
kontrol için mevcut ERP sistemiyle güvenli bir şekilde entegre
edilebilen tek ve birleşik bir dijital çözüme sahip oldu. Şirket,
insanlar, prosesler, ekipmanlar, araçlar ve malzemelerin yanı
sıra kalite, depo, bakım, işgücü ve tedarik zinciri gibi rüzgar
türbinlerinin ötesindeki süreçleri de koordine ve senkronize
edebiliyor. Daha fazla operasyonel esneklik ve değişimi daha
hızlı yanıtlama sayesinde Vestas, geliştirmeler, tasarım ve
oluşturmayı her tesisinde yineleyebiliyor.
Vestas İdari Başkan Yardımcısı Baş Operasyon Sorumlusu Jean-Marc Lechêne şunları söyledi: “İklim değişikliği ve enerji
güvenliği dünyanın bugün yüzleştiği ve gelecek kuşaklara bizden miras kalacak en önemli iki sorundur ve ekonomik açıdan karlı çevreci enerji çözümlerine geçişin ne kadar önemli
olduğunu bize hatırlatmaktadır. 3DEXPERIENCE platformu
üretim operasyonlarımızı yönetim tarzımızı kapsamlı bir
yaklaşımla dönüştürmemize olanak tanıdı. İş verimliliğini geliştirebiliyor, yerel standartlara daha iyi uyum sağlayabiliyor
ve hemen her pazar için uzun vadeli sürdürülebilirlik çözümleri oluşturabiliyoruz”.
Dassault Systèmes İdari Başkan Yardımcısı ve Baş Strateji
Sorumlusu Monica Menghini ise şöyle konuştu: “Vestas gibi
üreticiler, kazançlarını artırmayı ve gelişmekte olan pazarlara
doğru genişlemeyi hedeflemekle birlikte bu hedefleri, verimlilik ve kaliteyi geliştirirken, israfı ortadan kaldırırken, maliyetleri
azaltırken ve sürdürülebilirliği en önemli öncelik olarak tutarken gerçekleştirmeleri gerekiyor. ‘Sürdürülebilir Rüzgar Türbinleri’ endüstriyel çözüm deneyimi en düşük toplam maliyet için
kurumsal kalite, sürekli gelişim ve yasal uyumluluk sağlıyor”.
Haber / News
Senvion Enters India as New Core Market: Amit Kansal
Becomes CEO and Managing Director of Senvion India
Senvion, a leading global manufacturer of wind turbines, is
starting operations in India as of 22nd February. Amit Kansal,
former Commercial Country Manager at Vestas India, will
lead the Senvion office in Delhi as CEO and Managing Director of Senvion India Ltd. In addition to the Senvion R&D
Center in Bengaluru that supports Senvion’s global TechCenter in Osterrönfeld, Germany, the Senvion India subsidiary
will focus on providing the high-quality wind energy solutions for Indian wind sites.
Jürgen Geissinger, CEO of Senvion, said: “Senvion is focused
on continuous and sustainable growth. With respect to our
future business, we constantly analyze our core markets as
well as potential new markets. India is a market where Senvion can offer the right products and services as well as the dedication and flexibility that is needed. With our new team, led
by the highly experienced Amit Kansal, I am confident about
introducing Senvion to the Indian market.” To date, Senvion
is present in 20 countries in five continents.
57
Amit Kansal, CEO and Managing Director of Senvion India,
said: “Given the strong initiative by Indian Government on
renewable energy, it is exactly the right time for Senvion to enter the Indian market. India has huge potential in wind power.
What this market needs is an agile and fresh-minded company
that is willing and able to apply new approaches and adapt to
these needs. Senvion will begin in India as a start-up with exactly these qualities and with a parent company with long-standing experience and solid R&D that is able to strengthen and
back up its operation. I am very much looking forward to this
mission.” Kansal has 23 years of overall experience of which last
12 years have been spent in the power and renewables sector.
In early 2015, Senvion was acquired by funds advised by the
investment firms Centerbridge Partners and Arpwood Partners and has since successfully embarked on a transformation plan that includes increased investment into research and
development for product development, and further global
expansion.
“Ürünlerinize Hayat Veriyor, Zamanın Ötesine Taşıyoruz”
Değerli okurlarımız Arsaş Kaplama’nın Genel Müdürü Sn. Doğan Sarı ile gerçekleştirdiğimiz keyifli sohbeti sizlerle
paylaşmak isteriz.
Arsaş Kaplama’nın kurumsal kimliğinden biraz bizlere
bahseder misiniz?
Arsaş Kaplama, 01.03.2015 tarihinde, farklılık ve farkındalık prensibinden yola çıkarak sektöre hizmetkâr olma
amacı ile kurulmuştur. Firmamız otomotiv, inşaat, karayolları, enerji panelleri, makine, savunma sanayi, denizcilik, beyaz eşya gibi üst düzey sektörlerin beklentilerini
karşılayabilecek misyon ile yola çıkmış olup, vizyonunu
sektörel gelişmeler ışığında eksiksiz yanıt verebilecek düzeyde belirlemiştir. 3 ortaklı yapısı olan Arsaş Kaplama,
sektörde hep daha iyiyi ve sürekli gelişmeyi hedefleyen
yapısı ile farklılığını ortaya koymayı amaç edinmiştir.
Üretimini yaptığınız ürünler nelerdir?
Arsaş Kaplama, NOF Metal Coatings Group’un Marmara
Bölgesindeki tek lisanslı GEOMET® uygulayıcısıdır. Firmamız daha öncesinde bahsettiğimiz gibi tüm sektörleri
kapsayan ve şartnameleri doğrultusunda düşük kaplama
58
kalınlığı ile yüksek korozyon direnci performansı
sağlayan GEOMET® 321, GEOMET® 500 proseslerini
başarı ile uygulamaktadır. Özellikle bağlantı elemanları
üreticilerinin sürtünme katsayısı taleplerine cevap verecek PLUS® VL, M, ML, L ve Dacrolub gibi bütün transparan üst kaplamaları da uygulayabilmekteyiz.
Daha çok kimyasal dayanım kuvveti olan ve dekoratif
açıdan önem arz eden, aynı zamanda özel sürtünme
katsayısı elde edebildiğimiz GEOBLACK® 500M ve
GEOBLACK® ML siyah üst kaplama prosesleri ile kusursuzca müşterilerimizin taleplerine cevap verebilmekteyiz. Bünyemizde ki 2 adet GEOMET® 321 hattı, 1 adet
GEOMET® 500 hattı, 1 adet transparan PLUS hattı ve 1 adet
GEOBLACK® siyah üst kaplama hattı ile birlikte toplamda
5 adet üretim parkuruyla, proseslerimizin tamamını başarı
ile uygulayabilmekteyiz. Hatlarımızın teknolojik ve fiziksel
yapısı hizmet ağımızı geniş tutabilmemizde önemli etkendir.
Bağlantı elemanları sınıfında her metrik grubuna ait ve
1000 mm boya kadar cıvata, saplama, bijon, U bolt, somun, pul, rondela ve kopilya gibi ürünlerin kaplaması
kusursuzca gerçekleştirilmektedir. Bunların dışında,
segman, aydınlatma aparatlarının iç çelik konstrüksiyonu, pim, saç parça, pres parçalar, yaylar, zincirler,
makine yedek parçaları gibi sektörel tüm bağlayıcı ve
tamamlayıcı ürünleri müşteri talepleri doğrultusunda
uzman ekip ve teknolojik ekipmanlar ile uygulamalarını
yapmaktayız.
Gün şartlarında Sıcak Daldırma Galveniz proseslerinin
en güçlü rakibi olarak sunduğumuz prosesimiz, aynı
zamanda SDG ye göre çeşitli avantajları da bünyesinde
barındırmaktadır. Sıcak Daldırma Galveniz sonrası parçalarını tekrar tezgaha bağlayarak, ovalama , klavuz çekme veya paso alma gibi tekrar edilen uygulamalarında
önüne geçmektedir.
Düşük mikron uygulamaları ile yüksek korozyon direnci sağlayan ürünlerimizle aynı zamanda müşterilerimizin parçalarında form bozukluğuna da yol
açmayarak tekrar proseslerden müşterilerimizi uzaklaştırıyor, bu vesile ile müşterilerimizin üretim maliyetleri ve terminlerine de ciddi avantajlar sağlıyoruz.
Biraz da ihracat sürecinden bahseder misiniz?
Henüz ihracat yapmadığımız bu süreçte, iç pazardaki
tüm ana ve yan sanayi üreticilerinin beklentilerine yanıt
vermekteyiz. Ancak müşterilerimiz vasıtası ile kaplamasını yaptığım birçok proje yurt dışına ihraç edilmektedir.
İlk etapta İç Pazar müşterilerimiz vesilesi ile
ARSAŞ KAPLAMA, PPAP sunumları Avrupa’da da
geçerliliğini sağlamaya başlamış bulunmaktadır.
Sizler için 2015 yılı nasıl gerçekleşmişti? Üretim ivmesi ve 2016 hedefleriniz neler?
01 Mart 2015 tarihinde yola çıkarken, yıllık aylık üretim
hedefimizi 400 Ton/Ay olarak belirlemiştik. Geldiğimiz
noktada hedeflerimizi yakaladığımızı görüyoruz. Henüz
1. yılımızın sonunda, hem yeni yatırımlar hem de müşterilerimizin işimize ve firmamıza gösterdiği teveccüh
2016 yılı için yeni hedefleri de beraberinde getirmiştir.
Bu ay itibariyle, bünyemize dahil olacak yeni bir kaplama
hattı ile birlikte 2016 yılı için aylık üretim öngörülerimi-
59
zi 600 Ton/Ay olarak belirledik. İşte, tam da bu noktada
sürekli olarak dile getirdiğimiz, sürekli gelişim ve hep
daha iyisi olma modeli, artan taleplerle birlikte birbirini
tamamlamaktadır.
Ar-Ge ve inovasyon süreçlerini ve yatırım planlarını
anlatır mısınız?
Lisanslı kaplama kimyasalı kullandığımızdan, kaplama
üretimimize yönelik Ar-Ge çalışmaları gerçekleştirme
şansına sahip değiliz. Ancak müşterilerimizin yeni projelerinde birliktelik yaratarak onların Ar-Ge süreçlerinde rol alıyor, teklif ve yeni ürün sunum süreçlerine katkıda bulunuyoruz.
Bununla birlikte artan rekabet ortamında ayakta kalabilmek, kalıcı olmak her zaman önceliğimizden biridir.
Şirketimizin ürünlerinden ziyade, müşterilerimizin sürekli değişim gösteren üretim materyallerine karşı hızlı
yanıt verebilen yatırımlar yapmaktan da kaçınmıyoruz.
Ve bu yatırımları da beklentilerle doğru orantılı olarak
yapmaya da devam edeceğiz. Son olarak, kısa vade de
yakaladığımız ivmeyi daha sağlam ve dayanaklı temellere oturtup varlığımızı daha güçlü olarak ortaya koymak
önceliğimizdir.
Şeffaf, kolay ulaşılabilir, paylaşımcı, yenilikçi ve zamanında yanıt verebilen bir yapıda varlığımızı daha da
yukarılara taşımak amacındayız. Artan talepler ve yeni
projeler ile birlikte daha kapsamlı bir bölgede, daha kapsamlı bir yapıda hizmet vermeye ve sektörün hizmetkârı
olmaya devam edeceğiz. Arsaş Kaplama ismini, bahsi
geçen bütün sektörlerde bir marka haline getirmek ve
zihinlerde kalıcı olmasını sağlamak en önemli
görevlerimizdendir.
Etkinlik Takvimi
MAINTENANCE 2016
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
Akdeniz Reklamcılık veTanıtım Hizmetleri A.Ş.
20.04.2016 - 21.04.2016
Tesis Yönetimi ve BakımTeknolojileri
www.maintenanceistanbul.com
Finans Yayıncılık Standlı Katılım
KONMAK 2016
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
Erbil Petrol ve Doğalgaz Fuarı
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
PYRAMIDS GRUPFUARCILIK A.Ş.
20.04.2016 – 23.04.2016
Petrol ve Doğalgaz
www.erbiloilgas.com
Finans Yayıncılık Ortak Nokta Dergi Dağıtımı
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
ELKA Fuarcılık
20.04.2016 – 24.05.2016
Tarım, Tarımsal Mekanizasyon ve Tarla Teknolojileri Fuarı
www.elkafuar.com
Finans Yayıncılık Ortak Nokta Dergi Dağıtımı
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
Sektörel FuarcılıkA.Ş.
27.04.2016 - 29.04.2016
Enerji ve Çevre
www.icci.com.tr
Finans YayıncılıkStandlı Katılım
REW İstanbul 2016
: İFO İstanbul Fuar Hizmetleri A.Ş.
Düzenleyici
: 28.04.2016 - 30.04.2016
Tarih
Fuar Konusu : Geri Dönüşüm, Çevre Teknolojileri ve Atık Yönetimi
Web Fuar Sayfası: www.rewistanbul.com
Katılım Durumu : Finans Yayıncılık Standlı Katılım
Hannover-MesseSodeks Fuarcılık A.Ş.
04.05.2016- 07.05.2016
Uluslararası Isıtma, Soğutma, Klima, Havalandırma, Yalıtım, Pompa,Vana,Tesisat
www.sodex.com.tr
Hannover-MesseSodeks Fuarcılık A.Ş.
04.05.2016- 07.05.2016
Uluslararası Isıtma, Soğutma, Klima, Havalandırma, Yalıtım, Pompa,Vana,Tesisat
www.sodex.com.tr
PoolExpo 2016
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
ICCI- 22.Uluslararası Enerji ve
Çevre Fuarı ve Konferansı
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
www.tuyap.com.tr
ISK-SODEX 2016
Çukurova Tarım Fuarı
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
Metal İşleme, Kaynak,Delme, Kesme Teknolojileri (Hidrolik, Pnömatik Özel Bölüm)
EurAsia Waste Management Symposium
Avrasya Asansör Fuarı 2016
: İstanbul FuarcılıkA.Ş.
Düzenleyici
: 20.04.2016 - 23.04.2016
Tarih
: Asansör, YürüyenMerdiven Teknolojileri, Üreticileri ve Tedarikçileri
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası : www.itf-exhibitions.com
Katılım Durumu : Finans YayıncılıkStandlı Katılım
Tüyap Konya FuarcılıkA.Ş.
28.04.2016 - 01.05.2016
Hannover-Messe Sodeks Fuarcılık A.Ş.
04.05.2016- 07.05.2016
Havuz, SPA, Sauna Ekipman ve Aksesuarları Fuarı
www.poolexpo.org
Comvexİstanbul 2016
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş.
21.05.2016- 24.05.2016
TicariAraçlar, Otobüs ve Yan Sanayi
www.tuyap.com.tr
LOGIST EURASIA 2016
: Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş.
Düzenleyici
: 21.05.2016 - 24.05.2016
Tarih
Nakliye, Kargo, Alan İşletme, Gümrükleme, Araç Donanaım,
: Taşımacılık,
Fuar Konusu
Sistem ve Yan Sanayi, Destek Hizmetleri
Web Fuar Sayfası : www.tuyap.com.tr
Katılım Durumu : Finans YayıncılıkStandlı Katılım
Etkinlik Takvimi
SANTEK 2016
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
TÜYAP Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş.
26.05.2016 - 29.05.2016
Üretim Makineleri ve İmalat Endüstrisi
http://santekfuari.com/
EIF 2016 Jeotermal Kongresi ve Fuarı
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
DOMİNO FUARCILIK LTD.ŞTİ.
01.06.2016 - 02.06.2016
Jeotermal
www.dominoexpo.com
EIF 2016 Sondaj Fuarı
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
01.06.2016 - 02.06.2016
Jeotermal
www.dominoexpo.com
EIF 2016 Petrol ve Gaz Kongresi ve Fuarı
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
01.06.2016 - 02.06.2016
Petrol ve Gaz
www.petrolkongresi.com
Uluslararası İş Makinaları,
Yapı Elemanları ve İnşaat Teknolojileri Fuarı
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
ITE Turkey | EUF A.Ş..
01.06.2016- 05.06.2016
İnşaat ve İş Makinaları
www.ankomak.com
Dökme Malzeme Forumu Türkiye
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
IMC Türkiye
02.06.2016 - 03.06.2016
Dökme Malzeme
http://www.bulkturkey.org/
3.ROLLEXPOTURKEY 2016 ( EYLÜL 2016 )
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
Demos Fuarcılık ve Org. A.Ş.
:01.09.2016- 04.09.2016
Rulman, Kayış, Sekman, Kasnak Zincir, Sızdırmazlık Elemanları ve Teknik Hırdavat
www.demosfuar.com.tr
IWE-İSTANBUL WATER EXPO 2016
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
E Uluslararası Fuar ve Tanıtım Hizmetleri A.Ş.
01.09.2016 - 03.09.2016
Su, Atıksu İşleme, Evsel, Endüstriyel Kirlenme, Atık Yönetimi Teknolojileri
http://ite-turkey.com/ver3/fairs/time/
IPACK 2016 ( EYLÜL 2016 )
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
E Uluslararası Fuar ve Tanıtım Hizmetleri A.Ş.
01.09.2016 - 04.09.2016
Ambalaj, Paketleme ve Gıda İşleme Sistemleri
www.euf.com.tr
CNR ENERGY İstanbul 2016 ( EYLÜL 2016 )
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
İstanbul Fuarcılık A.Ş.
22.09.2016 - .24.09.2016
Enerji ve Çevre Teknolojileri
www.cnrenergyistanbul.com
SAFETY&FIRE 2016 ( EYLÜL 2016 )
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
Marmara Fuarcılık A.Ş.
22.09.2016-25.09.2016
Yangın, Acil Durum ve Arama-Kurtarma, İş Sağlığı ve Güvenliği
www.shffuari.com
ANKIROS 2016 ( EYLÜL 2016 )
:
Düzenleyici
:
Tarih
:
Fuar Konusu
Web Fuar Sayfası :
Katılım Durumu :
Hannover Messe Ankiros Fuarcılık A.Ş.
29.09.2015 - 01.10.2015
Alüminyum Ürünler, Üretim Teknolojileri, Makinaları, Ekipmanları
www.aluexpo.com
SARI SAYFALAR
SARI SAYFALAR
Buyers Guide
http://www.pompa-vana.com/firma-rehberi.html
SARI SAYFALAR
Adres:
Tel:
Faks:
E-mail:
Web:
Sayfa: 37
Adres: Birlik San. Sitesi 5. Cd. No: 25-2
Beylikdüzü - İstanbul
Tel: +90 (212) 879 05 05
Fax: +90 (212) 879 03 71
Web: www.arsaskaplama.com
Makinelerinizin yağ ile çalışan parçalarında yağınızı
temiz tutarak bozulmaları %80 oranında azaltabilir,
yağ ömrünü 4 kata kadar uzatabilirsiniz.
KAYA TRANING
Sayfa:13
Adres: Ankara cd, 81 Bayrakli Tower K: 16 d: 102 35535
Bayrakli, izmir, Turkey
Tel: +90 232 388 3000
E-mail: [email protected]
Web: info@ kintech-engineering.com
yüksek kaliteli Alman rüzgar türbin üreticisi,
Sayfa:19
şimdi Türkiye’de.
Adres: Tarsus-Mersin Organize Sanayi Bölgesi, 5. Cadde
No: 6, 33540, Tarsus/Mersin
Tel: 0324 676 44 90 - Fax:0324 676 44 93
Bizi ziyaret edin:
ICCI Fuarı ve Konferansı
Web: www.berdancivata.com
İstanbul Fuar Merkezi
Sayfa:27
Adres: Tekfen Tower - Esentepe Mah. Büyükdere Cad. No:
209 Kat:8 34394 4. Levent - Istanbul, Türkiye
Tel: +90 212 371 85 87
Web: www.monssonturkey.com
Sayfa 3
Adres: Havaalanı Kavşağı EGS Business Park Bloklari B1
Blok Kat:15 No: 451-452-453 Yeşilköy İstanbul
Tel: 0212 468 37 37
Faks: 0212 465 36 04
E-mail: [email protected] www.nordex-online.com
Sayfa:21
Senvion Turkey Rüzgar Türbinleri
Ticaret Limited Şirketi Eylül
2014’te kurulmuştur. Merkezi Ankara’da
bulunmaktadır ve Türkiye deki satış,
kurulum, servis ve bakım faaliyetlerinden
sorumludur.
GIDAAdres:
SAN. ve Tİ C. Kasap
LTD. ŞTİ.Sok. Gamze Apt. No:19 Kat:1 D:1
Tel: 0212 288 60 54
Senvion Turkey Rüzgar Türbinleri Ticaret Ltd. Şti.
Next Level İş Merkezi
Eskişehir Yolu Dumlupınar Bulvarı
No: 3A-32 Söğütözü
06500 Çankaya ANKARA
www.senvion.com
MONSSON
Arka Kapak İçi
Adres: Ankara Cad. 283/1 Sok. No:2 Kavuklar Plaza
35535 Bayrakli-Izmir, Türkiye
Tel: +90 232 241 17 00
Faks: +90 232 422 24 93
Esentepe 34394 Şişli - İstanbul
Tel: 0212 288 60 54
E-mail: 0212 274 63 52
Web: www.dolunayltd.com
Sayfa: 28-29
Sayfa:51-55
Senvion
25 yılı aşkın sektör deneyimimiz Senvion’u
rüzgar enerjisi sektöründe en tanınmış
isimlerden biri haline getirdi. Bugüne kadar dünya
çapında kurduğumuz 6.000 den fazla türbinimizin
toplam kapasitesi 12 gigawatta ulaşmış durumdadır.
Ürün portföyümüz, nominal çıkışları 1,8 megawatt
ile 6,15 megawatt, rotor çapları ise 82 metre ile
152 metre arasında olan güvenilir ve uzun vadeli
kullanılabilir türbinleri içermektedir.
Alınteri Bulvarı No:26 Ostim / Ankara / TURKEY
+90 312 354 95 34 (pbx)
+90 312 385 29 03 / 64
[email protected]
www.kaleliler.com.tr
Adres: Gebze OSB Meydan Binası 1600. Sokak 1601/611
Çayırova, Kocaeli, Türkiye
Tel: +90 262 677 12 87
Faks: [email protected]
E-mail: http://www.kayatraining.com.tr/
Adres: Ovacık Mah. Zafer Cad. No47/3
Merkez/KIRIKKALE
Tel: 0 318 218 09 65
Web: www. eawind.com
27 Nisan – 29 Nisan
tarihleri arasında
Salon 9 stand G-105
SARI SAYFALAR
Sayfa: 5
Firma Rehberi
3.700 kişiden oluşan uzman
ekibimiz her projenin
ihtiyaclarına göre özel çözümler sunuyor.
Sayfa:11
Tel: 0324 676 44 90 - Fax:0324 676 44 93
Sayfa:7
Sayfa:1
Adres: Ulugöl Plaza, Küçükbakkalköy Mah. Vedat Günyol
Caddesi no:20 Kat:8 Ataşehir/ İstanbul
Web: www.enercon.de
Tel: 0324 676 44 90 - Fax:0324 676 44 93
Sayfa:15
Adres: Ünalan, Yiğit Sk. 34 B, 64100 Uşak Merkez/Uşak
Tel: :(0276) 263 4397
Web: www.gstelektronik.com.tr
FİRMANIZI BURADA
GÖRMEK İSTERMİSİNİZ
?
?
FİRMANIZI BURADA
?
FİRMANIZI BURADA
?
FİRMANIZI BURADA
?
FİRMANIZI BURADA
?
FİRMANIZI BURADA
?
FİRMANIZI BURADA
?
FİRMANIZI BURADA
?
FİRMANIZI BURADA
?
0212 252 71 85 dahili 7048
0850 885 05 01 dahili 7048
Firmanızı sarı sayfalara ekleyerek hem
dergilerimizde hem de web sayfalarımızda
yayınlatabilirsiniz.
Şimdi firmanızı eklemek için bizi arayın
FİRMANIZI BURADA
?
[email protected]
www.finansreklam.com
SARI SAYFALAR
FİRMANIZI BURADA
?
Sarı Sayfalar Danışma Hattı
SARI SAYFALAR
FİRMANIZI BURADA
SARI SAYFALAR
?
SARI SAYFALAR
?
FİRMANIZI BURADA
FİRMANIZI BURADA
WE KNOW WIND
Due Diligence &
Asset Management
Get the service package you need
Project
Mergers and
Development Acquisitions
Project
Execution
Life Time
Extension
Pre-Financing Inspections
Wind Farm
Performance
Training
Contact the experts at:
[email protected] / dewi.de
ISTANBUL / 9-13 OCTOBER 2016
The 23rd World Energy Congress will be held
in Istanbul at October 9-13, 2016. The main theme for Congress
“Embracing New Frontiers” promises an innovative concept and content.
www.wec2016istanbul.org.tr
www.dektmk.org.tr
@WECongress

Dergi

Transkript

Benzer belgeler

Rüzgar hızı kontrolü

Whisper 200

rüzgar enerji santrali işletme ve bakımı

Midilli, Sisam Doğusundan mı Batısından mı? Tekneyle güneye

blten 17 - Kompozit Sanayicileri Derneği

Slayt 1 - WordPress.com