ULUSLARARASI AF ÖRGÜTÜ İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi

ULUSLARARASI AF ÖRGÜTÜ
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 60.Yıl Projesi
Türkiye’de İnsan Hakları ve İnsan Hakları Evrensel
Beyannamesi’ne İlişkin Farkındalık Araştırması
17 Mart 2009
Gazeteciler Mahallesi
Keskin Kalem sokak
No:5
Esentepe 34394
Istanbul
Türkiye
t +90 (212) 337 3400
f +90 (212) 336 9067
e [email protected]
www.tns-global.com.tr
TNS is one of the world's leading market information groups, providing market measurement, analysis and insight in more than
110 countries. Working with national and multinational organisations across all industries and sectors, we help our clients to
develop effective business strategies and enhance relationships with their customers.
Sayfa 1
1. Giriş
TÜRKIYE’DE İNSAN HAKLARI ve İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESI’NE
İLIŞKIN FARKINDALIK ARAŞTIRMASI, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin,
Uluslararası Af Örgütü’nün, insan haklarının ve 60. Yıl Projesi’nin bilinirliğini saptamaya
yönelik bir kamuoyu araştırması olarak modellenmiştir.
Rapor kapsamında araştırma sonuçlarının yanısıra, araştırmanın nasıl gerçekleştirildiğine
yönelik metodolojik bilgilere ve veri toplama aşamasında anket formunda yer alan sorulara
da yer verilmiştir.
TÜRKIYE’DE İNSAN HAKLARI ve İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESI’NE
İLIŞKIN FARKINDALIK ARAŞTIRMASI’nın Uluslararası Af Örgütü’nün çalışmalarına ışık
tutmasını diler, kuruluşumuza gösterdiğiniz güvene teşekkür ederiz.
Saygılarımızla,
TNS Piar ARAŞTIRMA
DANIŞMANLIK VE TİCARET A.Ş.
Sayfa 2
2. Metodolojik Bilgiler ve Açıklamalar
Araştırma kapsamında uygulanan metodolojik yaklaşımlar aşağıda sunulmaktadır:
YÖNTEM:
Kantitatif Araştırma Tekniklerinden yüz yüze anket görüşmeleri yapılarak gerçekleştirilmiştir.
ÖRNEKLEME ve ÖRNEK BÜYÜKLÜĞÜ:
18 yaş ve üstü Türkiye kır/kent nüfusunu temsil eden 2000 birimlik örnek kitle üzerinde 18
ilde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın yürütüldüğü iller – İstanbul, Ankara, İzmir, Adana,
Bursa, Konya, Gaziantep, İçel, Samsun, Kırklareli, Antalya, Diyarbakır, Manisa, Denizli,
Erzurum, Malatya, Kayseri ve Zonguldak’tır.
Örneklem seçimi sürecindeki aşamalar:
1.
2.
3.
4.
Bölge (Önceden belirlenmiş: Tüm coğrafi bölgeler ve Metropoller)
İller (Önceden belirlenmiş: En kalabalık nüfusa sahip, bölgesel temsiliyeti olan 18 il)
Mahalleler (2000 nüfus sayımı verileri kullanılarak tesadüfi olarak seçilmiştir)
Sokaklar-Örnek noktaları (Arsa ve Arazi Asgari Metrekare Birim Değerleri-2006
veritabanı kullanılarak tesadüfi olarak seçilmiştir)
5. Haneler (Sokaklarda tesadüfi yürüyüş yöntemi kullanılarak belirlenmiştir)
6. Hanelerde görüşülecek kişiler (Görüşülecek kişiler yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik
statü, çalışma durumu ve yerleşim yeri kotaları kullanılarak belirlenmiştir)
Hane seçimine kadar olan kısımda çok aşamalı tesadüfi örnekleme uygulanmıştır.
Denek, yaş, cinsiyet, eğitim ve çalışma durumu kotaları kullanılarak belirlenmiştir.
Aynı hane içerisinde aranan yaş kotasına uygun birden çok kişi varsa, görüşülecek kişinin
tespiti için doğumgünü yöntemi kullanılmıştır.
Her anketör bir örnek noktasında ortalama 10 görüşme yapmış ve bu 10 görüşmeyi ortalama
5 kadın-5 erkek olarak dağıtmıştır. Araştırma kapsamında 204 örnek noktası kullanılmıştır.
Sayfa 3
Demografik değişkenler bazında örnek dağılımı aşağıdaki gibidir:
“BÖLGELER BAZINDA 18 İL”
Cinsiyet
Gerçekleşen %
Ağırlıklı %
Metropoller (Ankara, İstanbul, İzmir)
Marmara (Bursa, Kırklareli)
Ege (Denizli, Manisa)
Akdeniz (Adana, Antalya, İçel)
Karadeniz (Samsun, Zonguldak)
İç Anadolu (Kayseri, Konya)
Doğu Anadolu (Erzurum, Malatya)
Güneydoğu Anadolu (Diyarbakır,
Gaziantep)
30.7
12.3
8.5
13.1
11.0
9.8
7.4
31.0
12.4
8.4
12.5
11.0
9.7
7.3
7.8
7.8
BAZ
2000
2000
“CİNSİYET BAZINDA ÖRNEK DAĞILIMI”
Cinsiyet
Kadın
Erkek
BAZ
Gerçekleşen %
Ağırlıklı %
50.2
49.7
2000
50.4
49.6
2000
“YAŞ GRUPLARI BAZINDA ÖRNEK DAĞILIMI”
Yaş
Gerçekleşen %
Ağırlıklı %
18-24
25-34
35-44
45-54
55+
BAZ
17.4
25.2
21.4
16.0
19.9
2000
18.1
25.4
20.3
15.9
20.4
2000
“YERLEŞİM YERİ BAZINDA ÖRNEK DAĞILIMI”
Yerleşim yeri
Kent
Kır
BAZ
Gerçekleşen %
Ağırlıklı %
70.8
29.2
2000
71.3
28.7
2000
Ağırlıklandırma: Elde edilen araştırma verisi, yaş, cinsiyet, çalışma durumu, yerleşim yeri ve
il üzerinden ağırlıklandırılmıştır. Raporun devamında, araştırma sonuçlarının verildiği
bölümde yer alan veriler ağırlıklandırılmış veri üzerindendir.
Sayfa 4
3. Araştırma Detaylı Sonuçları
Araştırma sonuçları takip eden sayfalarda sunulmaktadır. Her soruya ilişkin soru başlıkları ve
detaylı sonuçlar ilgili bölüm başlığı altında takip eden sayfalarda yer almaktadır.
SAHA TARİHLERİ; Araştırmanın sahası, 01/02/2009 ile 01/03/2009 tarihleri arasında
gerçekleştirilmiştir
EVRENE VE ÖRNEĞE İLİŞKİN İSTATİSTİKİ BİLGİLER:
Araştırmada,
N (temsil edilmek istenen toplam nüfus) = 48.256.740
n (araştırmada kullanılan örnek büyüklüğü) = 2000’dir.
Minimum anlamlı frekans: 43, minimum anlamlı yüzde: % 2.3‘dür.
% 95 güven seviyesinde, güven aralığı (hata payı): %2.2
% 50’de (+/-) 2.19 olarak tespit edilmiştir.
Sayfa 5
İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ İLE İLGİLİ SORULAR
Soru 1. 1948 yılında, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nca tavsiye niteliğinde benimsenen ve 1949 yılında
Türkiye’de resmi olarak kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni (İHEB) hiç duydunuz mu?
%
Evet, duydum
39.7
Hayır, duymadım
60.3
BAZ
2000
Soru 2. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni hiç okuma şansınız oldu mu?
(“İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi”nin adını daha önce duyduğunu belirtenler)
%
Evet, oldu
12.9
Hayır, olmadı
87.1
BAZ
793
Sayfa 6
Soru 3. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, tüm insanların özgür, onur ve hakları yönünden eşit
doğduğunu anlatan 30 maddeden oluşan bir beyannamedir. Şimdi size, T.C. tarafından da 1949 yılında
resmi olarak kabul edilmiş İnsan Hakları Beyannamesi’nde yer alan haklarınızdan bazılarını okuyacağım.
Siz, bir insan olarak, şimdi okuyacağım hakların her birine, resmi olarak sahip olduğunuzu biliyor
muydunuz?
Evet, biliyordum
%
Hayır, bilmiyordum
%
Bütün insanlar hak, haysiyet ve haklar bakımından eşit
doğarlar.
64.9
35.1
Yaşamak, hürriyet ve kişi emniyeti her ferdin hakkıdır.
63.7
36.3
Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz.
61.9
38.1
Hiç kimse işkenceye, insanlık dışı ve haysiyet kırıcı
muamelelere tabii tutulamaz.
62.8
37.2
Kanun önünde herkes eşittir.
67.5
32.5
Hiç kimse keyfi olarak tutuklanamaz, alıkonulamaz veya
sürülemez.
63.1
36.9
Herkes herhangi bir devletin sınırları dahilinde serbestçe
dolaşma ve yerleşme hakkına sahiptir.
62.0
38.0
Her şahsın fikir, vicdan ve din hürriyeti vardır.
66.0
34.0
Her ferdin fikir ve fikirlerini açıklama hürriyeti vardır.
64.0
36.0
BAZ
2000
2000
Sayfa 7
Soru 4. 10 Aralık 2008, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin yayınlanmasının 60. yıldönümüydü. Tüm
dünyada olduğu gibi, Türkiye’de bununla ilgili etkinlikler yapıldı. Siz, 2008 yılının, İnsan Hakları Evrensel
Beyannamesinin 60. yıldönümü olduğunu biliyor muydunuz?
(“İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi”nin adını daha önce duyduğunu belirtenler)
%
Evet, biliyordum
10.0
Hayır, bilmiyordum
86.4
Bilmiyor / Cevap Yok
3.6
BAZ
793
Soru 5. Peki, Uluslararası Af Örgütü’nün Türkiye’nin İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 60.
Yıldönümü’ne ilişkin Projesi’ni duydunuz mu?
(“İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi”nin 60. Yıldönümü olduğunu bildiğini belirtenler)
%
Evet, duydum
42.5
Hayır, duymadım
53.4
Bilmiyor / Cevap Yok
4.1
BAZ
80
Sayfa 8