sb 207 – siyaset teorisi

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi
Siyaset Bilimi
Salı: 10.30 - 12.20 (295)
Cuma: 14.30 - 16.20 (295)
http://ovuncongur.com/dersler/siyaset-teorisi/
SB 207 – SİYASET TEORİSİ
2013-2014 Yaz Dönemi
Yrd. Doç. Dr. Hakan Övünç Ongur
Dersin Amacı
Siyaset Bilimi'nin temel derslerinden biri olan Siyaset Teorisi, Antik Yunan'dan Ortaçağ'a,
Rönesans ve Reform süreçlerinden Aydınlanma'ya ve oradan da günümüze kadar uzanan
geniş bir tarih aralığında siyaset kavramının ve onunla ilişkilendirilebilecek yönetim, devlet,
otorite, din, özgürlük, eşitlik, birey gibi kavramların teorik ve tarihsel birer çerçeve içerisinde
sunumunu hedeflemektedir. Derste Platon, Ibn Haldun, Machiavelli, Hobbes, Locke,
Rousseau, Marx başta olmak üzere çok sayıda ismin siyaset ile ilgili düşünceleri, öğrencilerin
bu düşünceler ile bugünkü siyasi meseleler arasında ilişki kurabilmeleri amacıyla ele
alınacaktır. Yoğun bir okuma listesine sahip olan bu ders aynı zamanda, daha yakın dönem
siyaset teorilerinin tartışılacağı Siyasi Düşünce Tarihi dersinin tarihsel ve kuramsal öncülü
olarak değerlendirilmelidir.
Değerlendirme
1.
2.
3.
4.
Derse katılım (%15)
Ara sınav (%20)
Final (%30)
Dönem Ödevi (%35)
Öğrencilerin Yükümlülükleri
Sınavlara ve derslere katılamayacak öğrencilerin, söz konusu mazeretlerini öğretim elemanına
bildirmeleri gerekmektedir.
Bu derste, öğretim elemanının özel izni olmadan ses/görüntü kaydı almak kesinlikle yasaktır.
Aksi durumda, hukuki işlem başlatılacak ve bu eylemi gerçekleştirdiği saptanan öğrencilerin
hiçbir sınavı/ödevi değerlendirmeye alınmayacaktır.
Ders planında sunulmuş olan okumaların bir kısmı zorunlu nitelikte diğer bir kısmı ise tavsiye
niteliğindedir. Ders planında zorunlu nitelikteki okumaların yanında (+) işareti bulunmakta ve
öğrencilerden, sınavlardan ve derse gelmeden önce bu okumaları yapmaları ve
değişikliklerden haberdar olmak amacıyla dersin internet sayfasına üye olmaları
beklenmektedir.
1
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi
Siyaset Bilimi
Tavsiye Edilen Ek Okumalar
Siyaset Teorisi dersi kapsamındaki konular üzerinde çalışmak veya bu konular üzerine
yoğunlaşmak isteyen, aynı zamanda bu dersteki tartışmalardan en fazla verimi alabilme
amacında olan öğrenciler için aşağıdaki okuma listesindeki temel eserler tavsiye niteliğinde
eklenmiştir.




















Ahmet Arslan, İlkçağ Felsefe Tarihi I-V, İstanbul: İBÜY, 2013.
Ahmet Arslan, İslam Felsefesi Üzerine, İstanbul: İBÜY, 2013.
Aldous Huxley, Kadim Felsefe, M. Yetkin (çev.), İstanbul: İthaki, 1945/2014.
Bertrand Russell, Batı Felsefesi Tarihi I-III, M. Sencer (çev.), İstanbul: Say,
1961/2004.
Charles Darwin, Türlerin Kökeni, Ö. Ünalan, İstanbul: Evrensel, 1859/2013.
Charles Tilly, Zor, Sermaye ve Avrupa Devletlerinin Oluşumu, K. Emiroğlu
(çev.), İstanbul: İmge, 1992/2001.
Eric J. Hobsbawm, Devrim Çağı: 1789-1848, B. S. Şener (çev.), Ankara: Dost,
1962/2012.
Eric J. Hobsbawm, Sermaye Çağı: 1848-1875, B. S. Şener (çev.), Ankara:
Dost, 1975/2013.
Eric J. Hobsbawm, İmparatorluk Çağı: 1875-1914, V. Aslan (çev.), Ankara:
Dost, 1984/2013.
Étienne Gilson, Ortaçağ'da Felsefe: Patristik Başlangıçtan XIV. Yüzyılın
Sonlarına Kadar, A. Meral (çev.), İstanbul: Kabalcı, 1947/2007.
Fernand Braudel, Medeniyet ve Kapitalizm, M. A. Kılıçbay (çev.), İstanbul:
İmge, 1967/2004.
Gianfranco Poggi, Devlet: Doğası, Gelişimi ve Geleceği, A. Babacan (çev.),
İstanbul: İBÜY, 1991/2011.
Jacob Ben-Amittay, Siyasal Düşünceler Tarihi: Çağlar Boyunca Siyasal
Düşüncenin Değişimi, M. A. Kılıçbay & L. Köker (çev.), Ankara: Savaş,
1973/1983.
Jean P. Roux, Türklerin Tarihi: Pasifik'ten Akdeniz'e 2000 Yıl, L. A. Özcan
(çev.), İstanbul: Kabalcı, 1984/2007.
Karl Marx, Kapital I-III, A. Bilgi vd. (çev.), Ankara: Sol, 1867/1997.
Mark A. Kishlansky, Batı'nın Kaynakları I-II, M. K. Atalar (çev.), İstanbul:
Açılım, 2012.
Mete Tunçay (der.), Batı'da Siyasal Düşünceler Tarihi I-III: Seçilmiş Yazılar,
M. Tunçay vd. (çev.), İstanbul: İBÜY, 1969/2011.
Mircea Eliade, Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi, A. Berktay (çev.),
İstanbul: Kabalcı, 1978/2003.
Tevrat - Zebur - İncil - Kur'an-ı Kerim
William H. McNeill, Dünya Tarihi, A. Şenel (çev.), İstanbul: İmge,
1967/2013.
2
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi
Siyaset Bilimi
1. Hafta – Siyaset, Teori ve Gerçeklik




Aristoteles, Politika, M. Tunçay (çev.), İstanbul: Remzi, M.Ö.4.yy/2010, ss. 729. (+)
Thomas S. Kuhn, Bilimsel Devrimlerin Yapısı, N. Kuyaş (çev.), İstanbul: Alan,
1962/1991, ss. 69-75. (+)
James Farr, “The History of Political Thought As Disciplinary Genre”, The
Oxford Handbook of Political Theory içinde, J. S. Dryzek, B. Honig & A.
Phillips (der.), Oxford: Oxford University Press, 2006, ss. 225-242.
Bhikhu Parekh, “Theorizing Political Theory”, Political Theory in Transition
içinde, Noël O'Sullivan (der.), Londra: Routledge, 2000, ss. 242-259.
 Film: Memento (Yön. Christopher Nolan, 2000)
2. ve 3. Haftalar – Antik Yunan'dan Roma'ya







Thukydides, Peloponnessos Savaşları, F. Akdemir (çev.), M.Ö.5.yy/2000,
İstanbul: Belge, ss. 7-66.
Platon, Devlet, S. Eyüboğlu & M. A. Cimcoz (çev.), M.Ö.5.yy/2007, ss. v-74.
(+)
Aristoteles, Politika, M. Tunçay (çev.), İstanbul: Remzi, M.Ö.4.yy/2010, s.
195-231. (+)
W. M. Spellman, A Short History of Western Political Thought, Londra:
Palgrave Macmillan, 2011, ss. 8-33.
Mark Blitz, Plato's Political Philosophy, Baltimore: The John's Hopkins
University Press, 2010, ss. 82-112.
Simon Blackburn, Devlet ve Platon, M. Yüksel & M. Baturay (çev.), İstanbul:
Versus, 2007/2014, ss. 71-78 ve 105-111.
David Lipsey, "The Meretriciousness of Meritocracy", The Political Quarterly,
85(1), 2014, ss. 37-42.
 Film: Powder (Yön. Victor Salva, 1995)
3
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi
Siyaset Bilimi
4. ve 5. Haftalar – Roma'dan Rönesans'a






Aurelius Augustinus, "Tanrı Devleti'nden Seçme Parçalar", Batı'da Siyasal
Düşünceler Tarihi: Eski ve Orta Çağlar içinde, M. Tunçay (der.) (çev.),
İstanbul: İBÜY, 410/2012, ss. 361-390. (+)
Thomas Aquinas, "Prenslik Yönetimi Üstüne'den Seçme Parçalar" ve "Toplu
Dinbilim'den Seçme Parçalar", Batı'da Siyasal Düşünceler Tarihi: Eski ve Orta
Çağlar içinde, M. Tunçay (der.) (çev.), İstanbul: İBÜY, 1265/2012, ss. 429437 ve 439-449. (+)
Ahmet Arslan, İbni Haldun, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2009, ss.73138. (+)
Thomas More, Ütopia, S. Eyüboğlu, V. Günyol & M. Urgan (çev.), İstanbul:
TİBY, 1516/2006.
W. M. Spellman, A Short History of Western Political Thought, Londra:
Palgrave Macmillan, 2011, ss. 34-58.
Jacob Ben-Amittay, Siyasal Düşünceler Tarihi, M. A. Kılıçbay & L. Köker
(çev.), 1973/1983, Ankara: Savaş, ss. 74-87.
 Film: Cidade de Deus (Yön. Fernando Meirelles, 2002)
6. Hafta – Modernite ve Modern Siyasete Giriş





Niccolo Machiavelli, Prens, Nazım Güvenç (çev.), İstanbul: Anahtar,
1531/1999, ss. 9-36. (+)
Antonio Gramsci, Modern Prens: Machiavelli, Siyaset ve Modern Devlet
Üzerine, P. Esin (çev.), Ankara: Dipnot, 1971/2014, ss. 7-54.
W. M. Spellman, A Short History of Western Political Thought, Londra:
Palgrave Macmillan, 2011, ss. 59-85.
Johan Huizinga, Ortaçağın Günbatımı, M. A. Kılıçbay (çev.), İstanbul:
Ayrıntı, 1919/1997, ss. 13-82. (+)
Faisal Baluch, “Arendt's Machiavellian Moment”, European Journal of
Political Theory, 13(2), 2014, ss. 154-177.
 Film: Bob Roberts (Yön. Tim Robbins, 1992)
4
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi
Siyaset Bilimi
8. ve 9. Haftalar – Toplumsal Sözleşme Geleneği








Thomas Hobbes, Leviathan: Veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi
ve Kudreti, S. Lim (çev.), İstanbul: Yapı Kredi, 1651/2012, ss. 99-125. (+)
John Locke, İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme, V. Hacıkadiroğlu (çev.),
İstanbul: Kabalcı, 1690/2004, ss. 67-96. (+)
Jean-Jacques Rousseau, Toplum Sözleşmesi, V. Günyol (çev.), İstanbul: TİBY,
1762/2006, ss. 3-52. (+)
Immanuel Kant, “An Answer to the Question: What Is Enlightenment?”,
Toward Perpetual Peace and Other Writings On Politics, Peace, and History
içinde, P. Kleingeld (der.), D. L. Colclasure (çev.), New Haven: Yale
University Press, 1785/2006, ss. 17-23. (+)
W. M. Spellman, A Short History of Western Political Thought, Londra:
Palgrave Macmillan, 2011, ss. 86-110.
Chiayu Chou, “A Pseudo Dichotomy: Hobbism and Kantianism in Political
Philosophy”, Political Studies, 61(4), 2013, ss. 799-815.
Christopher Nadon, “The Secular Basis of the Separation of Church and State:
Hobbes, Locke, Montesquieu, and Tocqueville”, Perspectives On Political
Science, 43(1), 2014, ss. 21-30.
Lee Ward, “Gods Would Be Needed to Give Men Laws: Rousseau On the
Modern Republican Legislator”, Perspectives On Political Science, 43(1),
2014, ss. 41-51.
 Film: The Village (Yön. M. Night Shyamalan, 2004)
10. ve 11. Haftalar – Aydınlanma, İdeoloji ve Siyaset







Jeremy Bentham, "Yönetim Üstüne Bir Parça'dan Seçme Parçalar", Batı'da
Siyasal Düşünceler Tarihi: Yakın Çağ içinde, M. Tunçay (der.), K. Yonarsoy
& M. Tunçay (çev.), İstanbul: İBÜY, 1776/2011, ss. 35-73. (+)
John Stuart Mill, Hürriyet Üstüne, M. O. Dostel (çev.), İstanbul: Liberte,
1858/2012.
Karl Marx ve Friedrich Engels, Komünist Parti Manifestosu, E. Özalp (çev.),
İstanbul: NK Yayınları, 1848/2005.
B. M. Boguslavski vd., Diyalektik ve Tarihsel Materyalizmin Abecesi, Vahap
Erdoğdu (çev.), Ankara: Sol, 1976/2012, s. 205-268.
J. S. McClelland, A History of Western Political Thought, Londra: Routledge,
1996, ss. 385-408.
W. M. Spellman, A Short History of Western Political Thought, Londra:
Palgrave Macmillan, 2011, ss. 111-136.
Michael O'Flynn, “Capital Accumulation and the Historical Decline of Liberal
Individualism”, Critical Sociology, 39(4), 2012, ss. 493-509.
 Film: One Flew Over the Cuckoo's Nest (Yön. Milos Forman,
1975)
5
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi
Siyaset Bilimi
12. Hafta – Yirminci Yüzyıl’a Başlarken...




Arthur Schopenhauer, Hayatın Anlamı, A. Aydoğan (çev.), İstanbul: Say,
1818/2013, ss. 13-41.
Friedrich Nietzsche, İşte Böyle Dedi Zerdüşt: Herkes ve Hiç Kimse İçin Bir
Kitap, Ahmet Cemal (çev.), İstanbul: Kabalcı, 1885/2007, s. 61-64 ve 193-197.
(+)
Bertrand Russell, “Siyasetçe Önemli Arzular”, Batı'da Siyasal Düşünceler
Tarihi: Yakın Çağ içinde, M. Tunçay (der.), İstanbul: İBÜY, 1954/2011, ss.
375-389. (+)
Simon Glendinning, “The End of the World Designed With Men in Mind”,
Journal of Historical Sociology, 26(3), 2013, ss. 291-317.
 Film: A Dangerous Method (Yön. David Cronenberg, 2011)
6
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi
Siyaset Bilimi
DÖNEM ÖDEVLERİ HAKKINDA
Dersin içeriği dahilinde tüm öğrencilerden, ikili gruplar halinde ve bu derste tartışılan
herhangi iki kavram ya da teori çerçevesinde, okuma listesinde verilen filmlerden bir tanesi
hakkında aşağıdaki şu şemaya uygun bir eleştirel makale yazması beklenmektedir.
-
-
Kısaca, seçilen film ne hakkındadır? Filmin bu ‘meselesi’, neden siyasetle ile ilgili bir
‘olay’ sayılmalıdır?
Filmde öne çıkan hangi sahneler, seçtiğiniz kavram/teori ile açıklanabilir? Nasıl?
Seçilen kavramın/teorinin ve kavramın/teorinin sahibi olan düşünürün hangi
varsayımları ve argümanları, filmin söz konusu sahnelerine uygulanabilir veya bu
sahnelerin ‘teorik’ bir çerçevede ele alınabilmesini sağlar?
Seçtiğiniz kavram/teori neden filmi açıklamak için en uygun kavramdır?
Ödevleri değiş tokuş yaptıktan sonra - grup arkadaşınızın seçtiği kavram/teori ve film
arasında kurduğu ilişki hangi noktalarda eleştirilebilir/yanlışlanabilir? Sizin seçmiş
olduğunuz kavram, bu filmi açıklamaya neden daha uygundur?
Tüm ödevler için uyulacak kurallar şu şekildedir:
-
-
-
-
Seçtiğiniz filmi, seçtiğiniz kavramı/teoriyi ve grup arkadaşınızı, en geç 4. haftanın
sonuna kadar bana bildirmiş olmanız gerekmektedir.
Seçmiş olduğunuz kuram ile filmi açıkladığınız kısım için 1000-1500 kelime arasında
bir makale yazmanız; yazmış olduğunuz bu makaleyi grup arkadaşınıza göndermeniz;
ve kendisinden aldığınız ödev için 500-1000 kelime arasında bir eleştiri yazısı
yazmanız gerekmektedir.
Yanıt dosyanızı, grup arkadaşınızla ortak olarak, Microsoft@Word formatında, Times
New Roman, 12 punto, çift satır aralıklı ve her iki yana dayalı şekilde hazırlayınız.
Word dosyanızın başlığı (İsim 1, İsim 2, Film Adı) biçiminde yazılmış olmalıdır.
Her bir öğrencinin, seçtiği kavram ile ilgili en az 5 tane referans kaynak kullanması
ZORUNLUDUR. Referanslar için aşağıdaki formatı kullanabilirsiniz:
o Kitap için: Yazarın Adı, Kitap Adı, Basım Yeri: Yayıncı Adı, Yayım Yılı, s.
sayfa numarası.
o Editörlü Kitap için: Yazarın Adı, "Kitaptaki Bölümün Adı", Kitap Adı içinde,
Editörün Adı (der.), Basım Yeri: Yayıncı Adı, Yayım Yılı, s. sayfa numarası.
o Dergi için: Yazarın Adı, "Makalenin Adı", Derginin Adı, cilt(sayı), Yayım
Yılı, s. sayfa numarası.
o Gazete için: Yazarın Adı, "Gazete Haberinin/Makalesinin Adı", Gazete
Adı'nda yayımlanan makale, Yayım Tarihi.
o Internet Kaynakları için: Yazarın Adı, "Haberin/Makalenin/Yazının Adı",
http://www...
Seçtiğiniz film ve kavram hangisi olursa olsun, verdiğiniz yanıtın "doğruluğu"ndan
çok, sizin soruya getirdiğiniz "yorum/eleştiri/fikir" değerlendirilecektir.
Ödevlerinizin her aşamasında grup arkadaşları olarak birbirinizden sorumlu olduğunuzu
belirtmek isterim. Doğrudan internetten veya başka kaynaklardan kopyala-yapıştır şeklinde
verilen ödevlerin bu biçimde olduğunu önce arkadaşınıza, sonra da bana
bildirmeniz ZORUNLUDUR. Böyle bir durumla daha sonra karşılaşılırsa, söz konusu
problemden arkadaşınız kadar sizin de sorumlu olacağınızı söylemek durumundayım.
7