İsrail`in Doğal Gazı , Dış Politikasını Yeniden

İsrail`in Doğal Gazı , Dış Politikasını Yeniden

İsrail'in Doğal Gazı , Dış Politikasını Yeniden Şekillendiriyor !
13 Haziran 2013
toprakSUenerji -İsrail'in çevresindeki müslüman ülkelerle çatışmaya dayalı dış politikası
Doğu Akdeniz'deki doğal gaz kaynaklarının bulunmasıyla yeni bir döneme mi giriyor?
Bölgede hızla doğal gaz üreticisi bir ülke durumuna gelen İsrail şimdi bu gazın ne kadarını ve
hangi yollarla ihraç edeceğini düşünmeye başladı
Bu da bölgedeki Güney Kıbrıs,Lübnan,Türkiye gibi komşularıyla ilişkilerini yeniden gözden
geçirmesine neden oluyor. Bu yeni ilişkiler sadece komşularla sınırlı değil.Bölgeye Rusya
,Çin ve Kore'nin de ilgisi var.
Yeni İsrail Çağı !
Washington'daki Delphi Global Analysis Group. başkanı David Wurmser bu yeni durum için
"Bu Yeni bir İsrail Çağı" diyor.
Wurmser ek olarak " küresel ölçekte bakıldığında doğal gaz miktarı çok fazla değilse de
İsrail bu gazı doğru kullanabilir.Böylece stratejik olarak buradan büyük bir avantaj
yakalayabilir" açıklamasını yapıyor.
İsrail'in şimdiye kadar bulduğu doğal gaz 950 milyar m3. Bu miktar İsrail'in on yıllarca hem
kendi ihtiyacını karşılayacak hem de bu ülkeye gaz ihraç etme olanağı tanıyacak.Bu gazın
1
ekonomik değerinin ise 340 milyar dolar olduğu ve ülkenin gayri safi milli hasılasından %36
daha fazla olduğu belirtiliyor.
Bugüne kadar bulunan doğal gaz kaynağının Rusya ve katar'ın yanında çok büyük olmadığı
söylenebilir. Ancak ABD jeolojik araştırmalar kurumu bölgede bugüne kadar bulunan doğal
gazdan 4 kat daha fazla rezerv olduğunu ileri sürüyor.
İsrail Stratejik Pazarı Seçecek !
Washington'daki ABD Enerji Güvenliği Konseyi danışmanı Gal Luft " Bu gaz kaynağı iyi
kullanabildiği ölçüde İsrail'e bir jeopolitik oyun değiştirici olma olanağı tanır" diyor.
"Bu kararla İsrail büyük global LNG pazarında küçük bir oyuncu mu olmak istiyor yoksa
izole olmuş küçük bölge pazarında büyük bir balık olmak mı istiyor .Buna karar verecek ".
Başbakan Netenyahu geçen hafta yaptığı konuşmada doğal gazın ne kadarını ihraç
edeceklerini bugünlerde açıklayacaklarını söyledi. Hükümetin oluşturduğu bir uzmanlar
heyeti bu oranı %53 olarak önermişti.Enerji Bakanı Silvan Shalom ise 6 Haziranda yaptığı
2
açıklamada bu gazın yaklaşık %40'ını ihraç edeceklerini ve gelecek nesiller için yeterli
gazın bırakılacağını ifade etmişti.
Doğal Gaz ve Bölgede Ülkelerarası İlişkiler
Doğal gaz kaynaklarının bulunuşu bölgedeki ülkelerarası ilişkileri farklılaştırdı. İsrail'in
Türkiye ve Lübnan ile ilişkilerinde hızlı bir yumuşama oldu.Türkiye İsrail'e karşı çok
sertti,Lübnan'da ise 2006 yılında 850 km2'lik deniz sınırı anlaşmazlığı için Hizbullah İsrail'le
savaşmıştı.
Doğalgaz İhracat Politikası
Tamar ve Leviathan sahalarındaki gaz rezervleri için konuşan Noble Enerji ile ilişkiler
müdürü Binyamin Zomer buradaki gaz miktarını dikkate alarak her olanağı değerlendireceğiz
dedi.Bu bölgelerde Noble Energy ile işbirliği yapan İsrail Şirketlerinin ortaklık oranı % 26.
İsrail Dışişleri Bakanlığı yetkililerinden Pinhas Avivi gaz ihracatı panelinde " Enerji
şirketleri gaz pazarlarına kendileri karar verecek ama tabiki biz doğru politik atmosfer
yaratarak onlara yardımcı olacağız" dedi.Doğal Gaz firmaları bugüne kadar İsrail iç pazarına
15 yıl boyunca gaz satışı ile ilgili bir anlaşma imzaladılar.
Bunun yanısıra Avusturalya'nın LNG üretimi konusunda uzman Woodside Petroleum Ltd.
(WPL), firması 2012 Aralık ayınd a Leviathan bölgesindeki rezervin %30 unu işletebilmek
için pazarlıklar yapmaya başladı.
Bu konuda gaz ihracatı için dikkate alınan bir diğer alternatif ise Yüzer LNG istasyonu.
Avivi,bunun kıyıda kurulanlara karşı gelişen çevre hassasiyeti nedeniyle ortaya çıkabilecek
gecikmeleri de önleyebileceği dikkate alınmalı diyor
3
Kore ve Rusya Bölgede
G.Koreli Daewoo Shipbuilding (042660) & Marine Engineering firması da Tamar alanı gazına
Levant LNG Marketing Corp. ortaklığı ile dahil oldu. Bu firma bu bölgede kullanılabilecek yüzen
LNG platformu için araştırmalar yapıyor.Rus Gazprom bu Mart ayında Levant LNG Marketing
Corp. dan gaz alabilmek için bir ön anlaşma imzaladı.Gazprom bu konudaki stratejisine bu
yılın sonuna kadar karar vereceğini açıkladı.
Ancak Gazprom'un bu atağına ABD'den eski başkan yardımcısı Dick Cheney'in dış politika
danışmanı Wurmser'den şu açıklama geldi. Wurmser " Bu standart bir ekonomik ilişki değil.
Çünkü bu ilişki Rusya politikaları ve öncelikleri üzerinde genişler.İsrail esas olarak bu
bölgedeki doğal gaz politikasında kontrolü kaybetmeye başlar" dedi.
Avivi ise İsrail'in Rusya ile rekabet etme gibi bir politikası çok akılcı olmaz açıklamasını
yaptı.
Bu durumda ekonomik olarak büyüyen ve bu nedenle de doğal gaz ihtiyacı sürekli artan
Türkiye gündeme geliyor. Türkiye bölgede enerji yollarının kesiştiği bir ülke. İsrail doğal
gazının Türkiye üzerinden geçen bir boru hattı ile ihracının gerçekçi bir proje olacağı
değerlendiriliyor.
Türkiye Üzerinden Boru Hattı
Ratio'nun Başkanı Yigal Landau Şubat ayında Bloomberg'e Leviathan'dan Türkiye'ye bir boru
hattı çok gerçekdışı olmaz" açıklamasını yaptı. Landau devamla "Ancak bu gazın Asya pazarı
için sıvılaştırılması ise hala öncelikli alternatif " dedi.
2003 -2007 yıllarında İsrail'in Türkiye Büyükelçiliğini yapan Avivi İsrail Türkiye ilişkilerinde
son 3 yıldır kriz olmasına rağmen 4 milyar dolarlık bir ticaret hacmi gerçekleşti açıklamasını
yaptı.
4
İsrail'in gazpolitiği Kıbrıs adasındaki durumu da etkileyecek. Çünkü Gaz boru hattı Suriye ve
Lübnan sularını kullanmamak için Kıbrıs adasından geçerek Türkiye'ye gidecek . Bu da İsrail
Türkiye ilişkilerinin iyileşmesi kadar GKRY'nin finans krizine de olumlu etkide bulunacak.
İsrail'in daha uzak ülkelere gaz ihracatından önce Ürdün ve Filistin gibi komşu bölge
ülkelerini öncelikle değerlendirmesi gerektiği de ileri sürülüyor.Geçen yıl İsrail'e Mısırdan
gelen doğal gaz kesilmişti. Bu dönemde Mısırdan Ürdün'e gelen gaz da boru hattının tahrip
edilmesiyle kesildi.
Bu gelişmeler doğalgaz kaynaklarının pazara açılma süresinde İsrail dış politikasının gerekli
siyasi atmosferi sağlama konusunda çalışmalar yaptığını ortaya koyuyor.Doğu Akdeniz'de
karşılıklı bağımlılık ilişkileri sürece damgasını vuracak gibi görünüyor.
toprakSUenerji
Kaynak: Bloomberg .Israeli Gas Adds Energy to Foreign Policy Dominated by Conflicts
5