hemsin kitap tamam BITTI dizinli SON SON

hemsin kitap tamam BITTI dizinli SON SON

M AH ‹ R Ö Z K AN
20 Temmuz 1978’de Artvin Hopa’ya ba¤l› Çoliked [Akdere] köyünde do¤du. ‹lkö¤renimini köyün Karaosmaniye ‹lkokulu’nda
tamamlad›. Ailesiyle birlikte ‹stanbul’a yerleflti (1990). Ümraniye
Lisesi (1994) ve Çukurova Üniversitesi E¤itim Fakültesi’nden
(1999) mezun oldu. Kocaeli Üniversitesi’nde felsefe yüksek lisans
e¤itimi ald›. 1999’da Kocaeli’de bafllad›¤› felsefe ö¤retmenli¤ini
2013’ten bu yana ‹stanbul’da sürdürmektedir.
Üniversite y›llar›nda Hemflin Ermenicesi ve kültürüne iliflkin
derlemeler yapmaya bafllad› ve bunlar› 2007 y›l›ndan itibaren blo¤unda (www.hamshentsi.blogspot.com) paylafl›ma açt›. Nor Radyo’da (www.norradyo.com) “Hemflin Öyküleri” ad›nda bir program haz›rlay›p sundu (2009-2013). Haftal›k Agos gazetesinde 24
öyküsü Türkçe ve Ermenice olarak yay›mland› (2008-2010). Bu
öykülerin bir k›sm› Hopa’da yay›nlanan Biryaflam dergisinde
Hemflince olarak yer ald›. “Kukku” isimli bir masal› da Agos gazetesinde Hemflince yay›mland› (25 Ekim 2013/912). Editörlü¤ünü
U¤ur Biryol’un yapt›¤› Karard› Karadeniz (‹letiflim, 2012) ve Kara denizin Kaybolan Kimli¤i (‹letiflim, 2014) adl› ortak kitaplara “Karadeniz Halklar›, Asimilasyon ve Reasimilasyon” ve “Din ve
Hemflinli Kimli¤i” adl› yaz›lar›yla katk›da bulundu. Hrant Dink
Vakf›’n›n gerçeklefltirdi¤i Müslümanlafl(t›r›l)m›fl Ermeniler Konferans›’na (2-4 Kas›m 2013) “Hemflinli Kimli¤i: Kültür, Dil ve
Din” adl› tebli¤iyle kat›ld›. Hemflin Ermenicesi üzerine çal›flmalar›n› HAD‹G (Hemflin Kültürünü Araflt›rma ve Yaflatma Derne¤i)
bünyesinde sürdürmektedir.
usul gere¤i
Kitaptaki öyküler büyük ölçüde yazar›n yak›n çevresindeki anlat›lara
ve kendi an›lar›na dayanmaktad›r. Öykülerin hemen hepsi haftal›k
Agos gazetesinin Ermenice veya Türkçe sayfalar›nda (2008-2010), alt›
öykü ise Biryaflam dergisinde Hemflin Ermenicesi ile yay›mlanm›flt›r
(Latin harfleriyle, 2009-2011).
Bu bas›mda öyküler gözden geçirilmifl, Hemflin Ermenicesi ve Türkçe
çevirisi paralel metin olarak sunulmufltur. Bat› Ermenice yaz› dilinin
esas al›nd›¤› Ermeni harfli bölümde, öyküler ilerledikçe azalacak
flekilde köfleli ayraçlarla aç›klamalar da verilmifltir.
*
Hemflin Ermenicesiyle kaleme al›nan öykülerde yazar›n yer yer Ermenice yaz› veya konuflma dilinden sözcükler de kulland›¤› ve kitaptaki
yaz›m›n (Latin veya Ermeni harflerinin) Hemflin Ermenice a¤z›ndaki
sesleri veya söyleniflleri büyük bir yaklafl›kl›kla karfl›lasa da, tam
olarak yans›tma iddias›nda olmad›¤› göz önünde bulundurulmal›d›r.
Klasik transliterasyonda “kh” ile karfl›lanan g›rtlak ünsüzü için bu
kitapta “x” harfi kullan›lm›fl, y›ld›z imi ( * ) ile iflaretlenen sözcüklere
iliflkin aç›klamalar öykü sonlar›nda verilmifltir.
*
Türkçe yaz›mda Ömer As›m Aksoy’un
Ana Yaz›m K›lavuzu (Epsilon Yay.) temel al›nd›,
Necmiye Alpay’›n Türkçe Sorunlar› K›lavuzu’ndan (Metis Yay.)
yard›mc› kaynak olarak yararlan›ld›.
yay›nc›n›n notu
HEMfi‹N ÖYKÜLER‹
ûĶ¨å™àÄ™ ‰ÄÓ¶‡ÙÄö™à
HAMfiETSNAG HEK‹YANER ûĶ¨àÚ™Äú ûå¯îÄ™à
A r a s
Y a y › n c › l › k
‹stiklal Caddesi, H›divyal Palas 231/Z.
34430 Tünel, Beyo¤lu-‹stanbul
Tel: (0212) 252 65 18 - 243 06 02
Fax: (0212) 252 65 19
[email protected]
www.arasyayincilik.com
Sertifika No: 10728
––––––––––––––––––
ARAS - ÄÄÍ 144
––––––––––––––––––
Mahir Özkan
Hemflin Öyküleri
Yay›na (ve Ermeni alfabeli bölümü
aç›klamalarla birlikte) haz›rlayan
Ardafles Margosyan
Kapak Tasar›m›
Aret G›c›r
Kapak Foto¤raf›
Bilbilan Yaylas›, 1996
©Vasgen De¤irmentafl
([email protected])
ISBN 978-605-5753-44-3
Bask›
Sena Ofset
2. Matbaac›lar Sitesi 4NB7-9-11 Topkap›-‹stanbul
Tel: (212) 613 03 21 / Sertifika No: 12064
Eylül 2014, ‹stanbul
HEMfi‹N ÖYKÜLER‹
ûĶ¨å™àÄ™ ‰ÄÓ¶‡ÙÄö™à
HAMfiETSNAG HEK‹YANER ûĶ¨àÚ™Äú ûå¯îÄ™à
MAH‹R ÖZKAN
TGLJ( +!B@GH
TRANSL‹TERASYON KILAVUZU
Afla¤›daki tablo Ermeni alfabesi için bu kitapta kullan›lan Türkçe karfl›l›klar› (sesleri) göstermektedir. Üç harf için verilen çift karfl›l›klardan ilki, ilgili Ermenice harfin sözcük bafl›nda, ikincisi ise ortas›nda
(veya sonunda) geçmesi halindeki ses de¤eridir. ‹lk sütunda Ermenice
büyük harfler, ikinci sütunda küçük harfler yer almaktad›r.
G
E
D
X
F
B
+
O
P
Z
J
N
#
)
I
L
^
*
Q
g
e
d
x
f
b
=
o
p
z
j
n
3
0
i
l
6
8
q
a
p
k
t
ye, e
z
e
›
t
j
i
l
x (= kh)
dz
g
h
ts
¤
c
T
&
H
$
Y
C
:
A
%
R
S
K
(
V
U
W
@
!
~
t
7
h
4
y
c
;
a
5
r
s
k
9
v
u
w
2
1
`
m
h, y
n
fl
vo, o
ç
b
ç
r
s
v
d
r
ts
v
p
k
o
f
Yüzy›llar öncesinden tafl›d›¤› hazineyi aktararak “ben” olmamda tarifsiz katk›lar› olan Hemflinlilerin
momisi, annem Ardeletsi Suti’ye...
CADI H‹KÂYELER‹ 1: N‹NE
Yaylalarda korku hikâyesi dinlemek çok e¤lenceli olur.
Yaylan›n atmosferi bu hikâyelere çok uygundur. Elektrik
yoktur. Televizyon, bilgisayar yoktur. Onun için de, yaylada insanlar kendilerine uzak hikâyeleri izlemezler. Kendileri hikâyelerin içinde olurlar. Yaylan›n büyük düzlükleri göz alabildi¤ine uzan›r. Ovan›n ortas›nda, kendini,
dünyan›n bu zaman›ndan ç›km›fl zannedersin. Günefl
batt›ktan sonra, ay ve y›ld›zlardan baflka ›fl›k görünmez
yaylalarda. Bir tek evlerin küçük pencerelerinden gaz
lambas›n›n ›fl›¤› görünür, baflka da bir fley görünmez.
Önceden yayla evlerinin çevre duvarlar›n› kara tafltan
örerlerdi. Tafllar›n aras›na da toprak doldururlard›. fiimdi yeni evleri briketten yap›yorlar. Evlerin üstünü eskiden çam kütü¤ünden çekilen gavara* ile örterlerdi.
fiimdi çam kalmad›. Gavara yerine muflamba ve naylon
kullan›l›yor. Fazla yüksek de¤ildir yayla evleri. Biraz
uzunsan, bafl›n tavana de¤er. ‹ki üç gözlü olur yayla evi.
fierempada* yiyecekler durur. Bir de misafir gelirse burada yat›r›l›r. Çerkenada* süzme yo¤urt, peynir, lor süzme
8
ÇADUY‹ HEK‹YANER 1: MOM‹
Lernuke vaxi hekiya anguç tenufle flad sefali gelli. Leroun
atmosfere vaxi hekiyanoun flad umifl kuka. Alentirik çgo.
Televiziyon, komputer çgo. Anu hama al, lerine, martige
uyntsman heru hekiyaniye seyr enel çin. Uyinke, hekiyanoun meçe gellin. Lerin medz gortiye, açvetset desadzin
çak ergena gu. Hovidin meçkelda¤e, tun kezi, aflxaris as
ça¤an, turs eladz kidanas gu. Arakage mahi hedev, lusnikan u asda¤knun turs, lus desevil çi lernuke. Me me
danoun bidzilig baduhanneran gazya¤etse lambin luse
desevi gu, al a inçik ça.
Arçina, lerine dunoun polori badiye flidag karan kordzeni gu. Karoun aranuke al ho¤ lelleni gu. Himi nor
duniye piriketan flinin gu. Dunoun vaan avale, çami kutugan kaflvadz gavaratsov dzadzgeni gu. Himi çam menats oç. Gavarayi da¤, mofluma u laylon bidatsnevi gu.
fiad partse ellil çi, lerine duniye. Kiç me ta ergen ellis,
keloxet laylonin tibnu gu. Ergu yerek gyoz gelli lerine
dune. fierempayin udelikniye gungi gu. Me m’al musafir
me ka hana, anda¤ bargetsnin gu. Çerkenayin madze9
ifli yap›l›r. Mal sahipleri flerad* kazanlar›n›, daflt›* orada
b›rak›rlar. Çerkenay›, evin büyükleri banyo yapmak için
de kullan›rlar (Küçükleri ateflin yan›nda le¤ende y›karlar).
Bir de atefl yak›lan, oturulan yer olur. Orada yer, içer,
oturur ve yatarlar. Eskiden, yaylada aç›k atefl yakarlard›.
Tafl duvar›n dibinde düz bir tafl olurdu; kuak* derlerdi
ona. Kuak›n önünde xondzo¤odu* yat›r›r, odunlar› üzerine koyar, gilimoru* asarlard›. Ekmek tafl›n› ateflin üzerinde ›s›t›p, kuak›n üzerine b›rak›rlard›. Hamuru içine doldurup, sac› üzerine koyar, (sac› da) közle örterlerdi. Bu
tafl›n içinde piflen ekmek çok lezzetli olurdu. fiimdi yayla
evlerinde aç›k atefl kalmad›. Onun yerine soba yan›yor.
Soban›n etraf›nda tahtadan yap›lm›fl oturacak yerler
olur. Oturacak yerin bir yan›nda da yatmak için seki bulunur. Seki duvardan duvara uzan›r; oturacaktan daha
genifl olur. Evdekiler gece sekinin üzerinde dizilip yatarlar. Yaylada geceleyin köpeklerin sesi d›fl›nda ses ç›kmaz.
Gecenin sesini dinlemek için d›flar› ç›karsan, köydeki
gibi, ateflböceklerinin ›fl›¤›n› görüp derenin sesini duymazs›n. Yaylada her yer sessizlikle doludur. Korkars›n.
Bugünü hat›rlatan ufak tefek birfleyleri de görmesen,
hangi zamanda oldu¤unu bilmezsin.
Yaylada karanl›k çöktükten sonra evlere doluflur, soban›n etraf›na toplafl›rd›k. Önce Allah ne verdiyse, karn›m›z› doyururduk. Sonra sobada kaynamakta olan çayla
kuzinenin içinde piflmekte olan patatesleri beklerken,
momilerin [ninelerin] hikâyelerini dinlerdik.
Momilerin hikâyelerinin en ünlüleri cad› hikâyeleriydi. Momiler cad› hikâyeleri anlat›rken, söylediklerine çok
dikkat ederlerdi. Çünkü hikâyesini anlatt›¤› cad›y› herkes
10
kam, banir, vaznad kamufli pane genin. Maldirniye, fleradi cugalniye, daflte anda¤ var tenin gu. Çerkenan, dane
medziye poxvufli hama al bidatsnin gu (Bidzignun giyagutse mode, lagenin meçe poxvetsnin gu).
Me m’al giyag koladz, nesdadz da¤e gunna. Anda¤
gudin, xemin, nesdin u bargin gu. Arçina, lerine pats
giyag koleni gu. Karabadin dage sal kar me gunnar; kuak
gaseni anu. Kuagutse arçetin xondzo¤ode lorxetsnen,
padiye vaan tenen, gilimore gax tskeni gu. Hatsin kare
giyagutse vaan daktsenen, kuagutsin vaan var teneni gu.
Xemure meçn i var lellen, sace vaan tenen, korxen gu.
An karin meçe epadz hatse flad anufl gellir. Himi lerine
dunoun pats giyag menats oç. Anu da¤e peçko gayi.
Peçkoyin polore, daxtgan flinvadz nesdelda¤er gunna.
Nesdelda¤in meg semtin al, bargufli hama sakvi gunna.
Sakvin meg badan meg bade ergana gu; nesdelda¤an al
aveli len gelli. Daninoke, kiflere, sakvetse vaan flarvelov
bargin gu. Lerine, kiflere, flenoun tsenan turs, tsen ellel
çi. Kiflerin tsene anguç tenufli hama turs elles hana, ka¤in
bes, gadzoriknun luse desnel u kedin tsene imanal çes.
Lerine emmen da¤ antsenov like gelli. Vaxes gu. As ores
midket piyo¤ isa ina inçikert men al desnus oç hana, vor
oxti yes çkidanas gu.
Lerine medo¤ume engi hedev, dune letsvak, peçkoyin
polore jo¤vevaki gu. Araç, Asdpadz inç u devets, poriyes
gefltatsenaki gu. Hedev peçkoyin vaan yep ello¤ çayn u
formayin meçe epo¤ kartopiniye bed enele, mominoun
hekiyaniye anguç tenaki gu.
Mominoun hekiyanun emmenu niflanavorniye çaduyi
hekiyanern i. Mominiye çaduyi hekiyaner pats enele,
astadznun flad dikkat geneni. ‹nçi u, hekiyan pats aadz
11
tan›rd›. Bir yandan da korkarlard›: Cad› denen gerçekten
cad› de¤ilse, günah›n› al›r›m diye; yok e¤er gerçekten
cad› ise, kendisiyle u¤rafl›r diye korkarlard›. Bu yüzden
cad›n›n ad›n› söyledikten sonra ma¤ke kelxun [günah› bafl›na]
derlerdi.
Anlatt›¤› hikâye kendi gözünün önünde olmufl (yaflanm›fl) olmazd›. Ama san›rs›n ki kendisi görmüfl, san›rs›n ki kendi bafl›na gelmifl bir hikâye anlat›yor; öyle
anlat›rd›. Cad›n›n ad›n› verirdi. Nerede oldu¤unu, ne
zaman oldu¤unu söylerdi. Herkesin bildi¤i olaylara ba¤layarak anlat›rd› hikâyeyi. Önce kendisi inan›rd› söylediklerine.
Yine bir akflam, evde soban›n etraf›nda toplanm›flt›k.
K›zg›n soban›n içinden atefl d›flar› alev saç›yordu. Soban›n içinde yanan odunun ç›kard›¤› ses evi dolduruyordu.
Evin içindeki gölgeler mominin yüzünde dans ediyordu.
Çok eski y›llar›n danslar›... Gözlerim mominin gözlerinin
içinde dinledim bu hikâyeyi:
“Yavrum, eskiden bizim karfl› köyde Kofli ad›nda bir
adam varm›fl. Bu Kofli, Gufle ad›nda bir k›z› seviyormufl.
K›z da Kofli’yi seviyormufl. Annesi ve babas› önce k›z›
Kofli’ye vermek istememifller. Çok iyi yerlerden istemifller Gufle’yi. Eee, Gufle çok güzel k›zd›. Elçilerin hepsini
de geri çevirmifl. ‘Ben sevdi¤im d›fl›nda adam almayaca¤›m’ demifl. Bir iki y›l Kofli’den vazgeçer diye beklemifller.
K›z vazgeçmeyince, daha birfley yapamam›fllar, vermifller
sevdi¤i adama.
Çok geçmemifl, genç adamla kad›n ilk bebeklerini
kucaklar›na alm›fllar. Çok sevinmifller çocuk(lar›) oldu¤u
için. Eee, kim sevinmez ki! Ama sevinçleri çok uzun
sürmemifl. Birkaç ay sonra, bebek annesinin sütünü
12
çaduyin, emmen hoki cançer gu. Tem al vaxeni gu. Çadu
astevadze flidag çadu ça ta a, ma¤ke garnum deyi; çaaa,
flidag çadu a ta a, uyne hede kengi deyi vaxeni gu. Anu
hama, çaduyin anune aseni hedev, “ma¤ke kelxun”
gaseni.
Pats aadz hekiyan uyne açvetse arçetin a¤adz pan elli
çer. Ama kides ta inke desadz uni, kides ta uyne kelxun
egadz hekiya me pats gena; aman pats gener. Çaduyin
anune gudar. Vorda¤ ellufle, yep ellufle gaser. Emmen
hokiyin kidatsadz panoun gabelov pats gener hekiyan.
Araç, inke avdar gu astadznun.
Ali meg igun me, dane peçkoyin polorin jo¤vevadz
aki. Gadzenderadz peçkoyin meçnan, giyage turn iyus
gadzmuxter gu. Peçkoyin meçe ayro¤ padin hanadz tsene, dune liktsener gu. Dane meçi flukiye, momun eresin
bar geneni. fiad araçi darvenun barniye… Açveniyes momun açvenun meçe anguç teyi as hekiyas:
“Orti, araçma mer entu ka¤in, Kofli anunov meg mart
me gunna. As Koflis, Gufle anunov meg a¤çig me haz
gena. A¤çign al, Kofliyis haz gena. Marn u dade araç
a¤çige Kofliyis devufl uzadz çunin. fiad soy da¤ernun
uzadz unin Gufleyin. Eee, Guflen flad erand a¤çig er.
Elçinoun emmenin al yed tartsutsadz uni. ‘Yes haz
aadzas turs mart arno¤ çim’ astadz uni. Meg ergu dari
Koflitsan vaz gantsni deyi bed aadz unin. A¤çign u vaz
antsadz ça hana, al inçik enel çgartsadz in, devadz unin
haz aadz martun.
fiad antsadz ça, cahel martn u genige seftaku dzidzgere ontiye aradz unin. fiad haz aadz unin dzidzgere a¤adz
a hana. Eee, vov haz enel çi! Ama haz enutinniye flad ergen kefladz ça. Kani me amis hedev dzidzgere more dzi-
13
üÒÅÔÅÒÅù„ÅÔÅ´ ù·£ßç
Ry7h ;gktyug0hf9o, y9yhv gkg86o io igbtfh tf0 tgrgte
lf8jhgijh 7yu4f9h yu j9 lg9gbgkhf9yuh ;gkyuthf9o, d9fp=
gtey8ayupfgte l9gkg9giyug0 fh Gi1r 4gegpgpf9pj lg7f9=h igt p92f9=h =af9yuh t=a (2008-2010), jri sfvom :j9fg4gt
lghx=rjh t=a Lgt4=hj eg9eg5ys (ngkjhgkg5, 2009-2011)/
Ry7h d92jh lgtg9 sf9ghg7yug0 ;gktyug0hf9o hg3y9x =af9yuh t=a 4g9yug0 fh ngkjhgkg5m p92f9=h pg9dtghyupfgh
lghxj;gx9yupfgte, jri lfkgdg7 =af9yuh t=am lg7gkg5/
Eg9eg5jh gh0gh1p ohpf9vy8hf9yuh lgtg9 ghijuhguy9 wgigd0f9ys k9yug0 fh egvgk9yupjuhhf9, y9yh2 grkjqghgeg9
io hyugbjh 2ghj ohpf9vyuto ohpghg7> yurkj io 7gh6hg9g9fh2 ig9dys ig9xgn ;gktyug0hf9o fu lfkblfk= ju9gvhfnys
Lgt4=hj eg9eg5o qg4gifn hgfu lf8jhgijh d9gighyupjuho/
&j4fvhfh2 y9 lf8jhgio ork ;gkyutj ;glghahf9yuh f9efth
xjtg0 = hgfu ≥yc-eg9eg5g7jh÷ lg7f9=h eg5f9yu, fu dj92jh
t=a ljt2 g5g0 fh2 g9futkglg7f9=h yu88gd9yupjuhom y9y4
4f8yuthf9ys, y9;=rbj ohpf9vyuto onng7 xju9jh yu lgrihgnj
fu g5gufngdy7hr t1km eg9eg5jh lhcjuhg7jh lgtgig9djh,
g5ghv rgig7h 7gugihfnyu njyunj vyngvhfn ghy9 lg9gbgk
g5ydghyupjuho/
üÒÅÔÅÒÅù·ıëâÅ´ ·ı ôßÉÅÖÒ·ıëâÅ´ ÌâÒÅÉâÒâÅó
206
ÊÄÓ‡Ùî ûå¯îÄ™à 1. ¶˙¶î
Nf5hyu2f
ønf5hf9oπ,
sg3j l=2jg ghiyua xfhyu4f øg4gk r=`gnj i∂=nnj ølgqfnj i∂onng7π/
Nf5h1yuh ønf5hf9yuhπ gptyr`=9f sg3j l=2jgh1yuh
4gk yutj4 dyu dg øl=2fgphf9yuh 4gk 7g9tg9 iyu dg7π/
Gn=hpj9j2 ci1 øcig7π/ P=n=sjbjyh, dyteyup=9 ci1/
Ghyu lgtg øghy9 lgtg9π gn, nf5jhfm tg9xjifm yu7hvtgh øj9fhvt=π lf5yu l=2jghj7f r=79 =hfn cjh øl=2fgphf9o cfh xjkf9π/ Yu7jh2f øj9fh2π l=2jgh1yuh t=af i∂=nnjh
øl=2fgphf9yuh t=ao i∂onnghπ/ Nf5jh tf0 iy9xj7f øiy9x dfkjhhf9oækgwgrkghhf9oπ gcufvfx kfrg0jh cg2 =9ifhg
iyu øgc2f9yux kfrg0jh cgw i∂f9ihhg7π/ Lysjkjh t=a2fnkg8f øt=akf8oπ xyuh 2fbj, g43g9jr gr cg8gh øzgtghgi=hπ xyu9r =ng0 djkghgr iyu øio ig90frπ/ G9gdgif
tglj 7fkfu øg9fdgio tg79 tkhfn= 7fky7π, nyurhj2gh yu
grkg82hyuh xyu9r ønyurhig7=h yu grk8f9=h bgkπ nyur kfrfujn cj øcj kfrhyuj9π nf5hyu2f/ T= tf øt=7 toπ kyuh1yuh
økyuhf9yuhπ ;j0jnji ;gkyulghhf9gh ø;gkyulghhf9=hπ
igbfg8fv= ngt;jh ø2g9ju8j ngteg9jhπ nyurf kfrfuj
iyu øny7ro io kfrhyujπ, gn g jhcj2 cg øyu9j4 gn ycjhcπ/
igha xhfnoætkji ohfnoπ
207
G5ajhg øg5gaæhg3g;=rπ nf5jhf kyuh1yuh eyny9j
;gkj7f ø4yu9aj ;gkf9oπ 4jkgi 2g9gh dy90=hj iyu
ø2g9=h io 4jh=jhπ/ @g91yuh g9ghyu2f ø2g9f9yuh g9gh2hπ
gn ly8 nfnn=hj iyu øly8 io nfvh=jhπ/ Ljtj øljtgπ hy9 kyuhj7f ej9j2=pgh 4jhjh iyu/ Kyuh1yuh sggh gsgnf
øs9gh hg3g;=rπ cgtj 2yupyuigh 2g4ug0 igug9gvys
øf8fujhj iyq8=h 2g4yug0 igug9ysæwg7kj eg9gi 4f9kysπ 0g0i=hj iyu/ Ljtj cgt tfhgv 1c øcthgvπ/ Igug9gj kg8
økf8π t14yutg øtytngpπ yu ng7n1h ;jkgvhfuj iyu øio dy90g0yujπ/ $gk eg96f =nnjn cjm nf5jhf kyuhj7f/ @jc tf
pg øfp=π =9i=h =nnjr øonngrπ, dfny3fx ng7n1hjh xj;hyu
iyu øio x;jπ/ +9iyu f9f2 i7yb øgc2π i∂=nnjm nf5jhf kyuhf/ $f9ftegjhm yukfnj2hj7f iyuhij iyu øio ifhg7π> t=
t∂gn tyurg`j9 tf dg lghg ølju9 to dg7 fp=æh=π, ghkg8
;g5ifvhjh iyu/ Af9dfhgjhm øa9dhg7jhπ tg0f2gt ø2gtyug0 tg0yuhπ, ;ghj9, sgbhgk 2gtyu4j eghf ø2gtfnyu
dy90oπ i∂=hjh/ Tgn kj9hj7f øghgryuhjæl1kj k=9f9oπ, 4f5gkj qyuignhj7f ø45gkj igprghf9oπ, kg4xf ghkg8 sg9
xfhjh iyu/ Af9dfhghm kghf tf0j7fm wy3uyu4j økgho
tf0f9om nydhgnyuænyugvyufnyuπ lgtg gn ;jkgvhjh iyu øio
dy90g0fhπ/ ":j0jihyuh ij7giyuvf t1kf ø;bkjihf9o i9gijh 2ysoπ ngi=hjh øngighjhπ t=af wy3ufvhjh iyu}/
T= t∂gn ij7gi dyng0 øi9gi sg5g0π, hfrkg0 kg8f
i∂yuhhg øhrkfnj2 kf8o i∂onng7π/ Ghkg8 i∂yukjh, 3ftjh,
hfrkjh yu ;g5ijh iyu/ G5ajhgm nf5jhf egv ij7gi
dyn=hj iyu øio dyn=jhæsg5=jhπ/ @g9g;gkjh kgifm rgn
2g9 tf i∂yuhhg9 øi∂onng9π> 2yugi i∂gr=hj ghyu øi∂or=jh
ghy9π/ @yugiyuvf g5afxjh øg5afuoπ 31h018ykf ny93fvh=h øio ny93fvh=jhæ;g5ifvh=jhπ, wgkj7f øwg7kf9oπ sggh
xfh=h, ijnjty9f ig3 6d=hj iyu ø48pg7jh io ig3=jhπ/
Lgvjh 2g9f ij7giyuvf sggh kg2vfh=h, 2yugiyuvjh sggh sg9 xfh=hj iyu øio xh=jhπ/ #ftyu9f t=ah j
208
sg9 nfnn=h, rgqf sggh xfh=h, 2y93=h iyu øio iy93=jhπ/ Gh 2g9jh t=af =wg0 lgvf 4gk ghyu4 i∂=nnj9/
Ljtj nf5jhf kyuh1yuh egv ij7gi tfhgv 1c/ Ghyu
kg8f w=a21 i∂g7j øsg5g9gh i∂g79jæio sg5jπ/
W=a21jh eyny9f ø4yu9aoπ kg3xigh 4jhug0 hfrkfnkg8f9 øhrkfnyu kf8f9π i∂yuhhg/ Hfrkfnkg8jh t=i
rftpjh øiy8tjhπ gn ;g5iyu4j ø;g5ifnyuπ lgtg rg2uj
i∂yuhhg/ Rg2ujh t=i ;gkgh ø;gk=hπ t=i ;gkf =9ighg iyu øi∂f9ihhg7π> hfrkfnkg8gh g]n gufnj n=h øng7hπ
i∂=nnj/ Kghjhy2f økyuhjhhf9oπ dj4f9f rg2ufvf sggh
4g9ufnys ;g5ijh iyu/ Nf5jhfm dj4f9fm 4fh1yuh 6=hgh ø4yuhf9yu 6g7h=hπ xyu9rm 6=h =nnfn cj/ Dj4f9jh 6=hf
ghiyua xfhyu4j lgtg xyu9r =nnfr lghg øfp=æh=π, dg8jh ødju8jhπ ;=r, ig0y5j2hyuh øig70y5jihf9yuhπ nyurf
kfrhfn yu dfkjh 6=hf jtghgn cfr/ Nf5jhfm =tt=h
kg8 øgt=h kf8π gh6=hys nj2f i∂=nnj/ Sg3fr iyu/ Gr19fr tjk2fx ej7y8 øg7r19o tjk2x ef9y8π jrg jhg jhcj2f9p øgr ghætgh9 tyuh9 eghf9π tfh gn kfrhyur 1c lghg
øckfrhfr fp=æh=π, y]9 13xj frm cdjkghgr iyu øy9 zgtghgijh frm cfr djkf9π/
Nf5jhfm tfky8yutf =hij 7fkfu øtyupo j7hgn= 7fky7π
kyuhf nfvug2, w=a21jh eyny9f zy8sfug2j iyu øio
zy8syu=jh2π/ G5gam Grkeg0 jhc yu kfufv øy9 kyuguπ,
wy9j7fr if4xgvfhg2j iyu/ &fkfum w=a21jh sggh
fw =nny8 cg7h yu `y5tgjh øwyu5jhπ t=af =wy8 2g9p1wjhj7f ødfkhg3h6y9hf9oπ ;=k =hfnf ør;grfnyuhπ, t1tjh1yuh l=2jghj7f ghiyua xfhg2j iyu øio xh=jh2π/
T1tjh1yuh l=2jghyuh =tt=hyu øgtfh=hπ hj4ghguy9hj7f agkyuj øslyuijπ l=2jghf9h j/ T1tjhj7f agkyuj l=2jghf9 egv =hfnf ø;gktfnyuhæ;gktg0 gkfhπ,
grxg0hyuh øorg0hf9yuhπ 4gk kj22gp i∂=h=hj øyu4gx9yupjuh i∂oh=jhπ/ Jhcj yu øjhcyu y9æy9yslfkfuπ, l=2jgh egv
Hemflin Öyküleri / Lgt4=hfgh :gktyug0hf9 / Mahir Özkan F: 14
209
gg0 ø;gktg0π agkyujhm =tt=h lydj qghc=9 iyu/ X=t
gn øt=i iy8t= gnæhgfuπ sg3=hj iyu øio sg3hg7jhπ/ Agkyu
grxfug0f øoryug0oπ 4jkgi agkyu cg pg g øj9gu slyui
c= fp=π, tg82f i∂g5hyut k=7j øtf82o i∂g5hft orfnysπ> cg?,
4jkgi agkyu g pg g, yu7hf lfkf d∂=hij øj9 lfko i∂j7hg7π k=7j sg3=hj iyu/ Ghyu lgtg agkyujh ghyuhf
gr=hj 7fkfu øorfn= sf9aπ ≥tg82f dfn3yuh÷ i∂gr=hj
øi∂or=jhπ/
Egv gg0 l=2jgh yu7hf øj9π gcufvf g5afxjh g8g0 øf8g0π egh =nnj c=9 øc=9 onng9π/ Gtg øeg7vπ djkfr
pg øig90fr p=π jh2f kfrg0 yuhj, djkfr pg yu7hf
dfn3yuh =ig0 l=2jg tf egv i∂=hg øegv i∂oh=æio ;gkt=π, gtgh øg7x;=rπ egv i∂=h=9/ Agkyujh ghyuhf iyu
kg9/ Y9kg8 =nnyu4f øonngnoπ, fe øf9eπ =nnyu4f i∂gr=9/
+tt=h lydjjh djkgvg0 egh1yuh øeghf9yuhæx=;2f9yuhπ
ig;fnys egv i∂=h=9 l=2jgh/ G5ga jh2f gukg9 iyu
øio lgugkg9π grxg0hyuh/
Gnj øi9ijhæhy9=hπ t=i jiyuh tf, kghf w=a21jh eyny9jh zy8sfug0 g2j ø=jh2π/ Ig0fhkf9g0 øig70inkg0π
w=a21jh t=ahgh ij7gif xyu5h j7yur ig0tyu3x=9
iyu øx=;j xyu9r io zg7p2=9π/ W=a21jh t=af g79y8 wgkjh
lghg0 6=hf kyuhf nj2vfh=9 iyu/ Kghf t=aj 4yu2j7f
t1tyuh =9frjh ;g9 i∂=h=hj/ $gk g5gaj kg9ufhyuh
;g9hj7fμ Gcufhj7fr øgc2f9rπ t1tyuh gcufhyuh t=afm
ghiyua xf7j øgigha x9jπ gr l=2jgr>
≥!9xj, g5gatg øg5gaæljh=hπ tf9 =hxyu dg8jh øghxjæxjtgvj dju8jhπ @14j ghyuhys t=i tg9x tf i∂yuhhg/
Gr @14jr, Iyu4= ghyuhys t=i g8aji tf lgb i∂=hg
ølgb i∂oh=æio rj9=π/ G8ajih gn @14jjr lgb i∂=hg/ Tg9h
yu kgkf øtg79h yu lg79oπ g5ga g8ajif @14jjr kfuyu4
økgnπ yubg0 cyuhjh/ $gk ry7 kg8f9hyuh øngu kf8f9=hπ
yubg0 yuhjh Iyu4=jh/ +?, Iyu4=h 4gk =5ghk ødf8fvjiπ
210
g8aji =9/ +ncjh1yuh øtjahy9xhf9yuhπ =tt=hjh gn fk
xg96yuvg0 yuhj/ œFr lgb gg0gr ørj9g0=rπ xyu9r
tg9x g5hy8 cjt∑ grxg0 yuhj/ T=i =9iyu kg9j @14jvgh ø@14j=hπ sgb i∂ghvhj k=7j ;=k gg0 ør;grg0π
yuhjh/ G8ajih yu øy9π sgb ghvg0 cg lghg øh=æ2ghj
y9π, gn jhcj2 øegh toπ =hfn cig9vg0 jh, kfug0 yuhjh
økyug0 fhπ lgb gg0 tg9xyuh/
$gk ghvg0 cg, qgl=n øf9jkgrg9xπ tg9xh yu ifhjif
r=`pg2yu øg5ajhfiπ 0j0if9f 1hxj7f ødj9if9hjhπ g5g0
yuhjh/ $gk lgb gg0 yuhjh øyu9g3gvg0 fhπ 0j0if9f
g8g0 g lghg øf8g0 = h=æ2ghj y9π/ +?, sy.s lgb =hfn cj/
Gtg lgb =hyupjhhj7f 4gk =9i=h 2f4g0 cg/ @ghj
tf gtjr 7fkfum 0j0if9f t17f 0j0gh øt19o 0j0=hπ fk
ifk9g0 g/ G5ga yu9yu4 ifhya igpf kfuyu4 yubg0
yuhjh, gh gn g8g0 cg øc= f8g0π/ )j0if9f gh ifhyagh
gn ij7g0 cyuhj øc= if9g0π/
Kg8gh øf9f3ghæk8ghπ igtgv igtgv lgnyu4j if;g0 g ølgnjn rirf9 =π, qf9tfig0 g/ +tt=h lydj œGr
kg8gr gc2 =9fvgu pg djkjt øgr k8gh gc2 o9yufvgu
æk8yuh gc2 x;gu ig90ftπ∑ grxg0 yuhj/ Tg9h yu kgkf
kg8jh 31qg jxyur ø31qg7jhπ kg9g0 yuhjh/ Gc2 =9yu4j kyusg øgc2 o9yufnyuægc2 x;cfnyu g81p2π, sg3j kyusg,
jhc yu kyusg i1 øjhc y9 g81p2 ig7π ig9xgvg0 g 31qgh/
#1qgjh kyusghjh gn qg9 g8g0 cg/ &fkfu, œGn j.hc
=hj2 øohfh2π> t= t∂gn k13p19 kghj2∑ grxg0 yuhjh/
@ghj k13p19 ;fkfkg0 jh, 1c t=if xg8 øxf8π g8g0
cg/ Kg8gh gcufhyuh g5afxjh lgng0 g, 1]9xj/ +9iyu
gtjrjh t=ah gn tf5g0 g/ $gk tf0 sg5 øvguπ 2g4g0
yuhjh/ !]9xj, Grkeg0 yutfv øt=iyuhπ kg8j sg5 øbguij
vguπ kg 1c øckg7π gr g43g9jr÷/
T1tf rg2ufvf sgg7hgh igtgv igtgv w=a21jh
g5afxf øg5afuoπ dfhgv, xyu5f egv ggu/ Gwyuh gij-
211
4ysf ij7gif 3g5hfv/ W=a21jh kgihgh cy9vg0 ;j0ji wgk tf sf9 igngu øsf9vyuvπ, w=a21h j7yur hj =xj9
øx=;j sg5g9ghjh t=ao x9guπ/ &fkfu gn w=a21jh t=ign
xyu5f egv ggu/ ~y5tgjh t=aj 2g9p1wjhj7f tg4gvysf xg96yuv/ X=t gn igtgv igtgv dfny3f xgw=9
iyu øio 4g9z=9æi∂f9f9g9π/ Gcujhm ij7gif kfhifv, djkfr
pg ij7giyuvf t=af iy9rfufvgu/
T=aufhyur t=i lydj tf>
≥T1tj], 7fkfu j.hc g8g0 g÷ grgv/
T1tjh gnj øhy9=hπ igtgv igtgv yu7hf øj9π kg8f
ghvgu>
≥Kg9uyu tf 7fkfu Iyu4=h gnj =9iyukgi ø78jπ tfhgvg0 g/ Tg9xf ifhyaf gcufvf ;=r wyup gg0 øhg7g0π yuhj/ Ifhjif jhc yu d∂yubg øjhc y9 i∂yub=π gg0
yuhj øo9g0 =π tg9xf/ !3xf øzgtghgioπ =ig0 g, ifhjif
kg8gh yuhhgvg0 g/ Fr kfrg0 cyuhjt, ryuk =nnj 1c
øconng7π/ Nyurhj2gj ;=r cg9g8ky8 øwg7ny8π, =5ghk,
qf9tgi =9fr kg8g tfh =9 grxjh øorjhπ/
+9iyu f9f2 gtjr 7fkfu gr kg8gr gn t=ignjh
;=r qf9tfiyu4j if;g0 g øqf9tihgn rirg0 =π/ Yukyu4gh, 3ftyu4gh øyukfn=h 3tfn=hπ ifk9fug0 g/ Jhc yu
gg0 yuhjh øjhc y9 o9g0 fhπ qg9 g8g0 cg/ !9xj?,
19xjμ ^ftf5 i∂=nnj/ Qgteghj7f 3fwg0 ø3wg0ædyvg0π
i∂yuhhg 6yuhf/ Kg8jh k13p19 gn kghfn cig9vg0
jh/ Kg8jh 3gnfrfn øgbgkfnπ cig9vg0 jh/
Gr kg8gr gn t=ignjh ;=r tf5g0 g/ Kghf lgnjuy9 øgnfuy9æ0f9π ;g5gu, =9iyu g8eg9 yu ifhjihj7f
øihjihf9oπ, =tt=hh gn 3fcg0 jh øi2g0 fhπ/
Kg8jh tf5hyu4jh sgghjhf øs9g7=hπ t=i gtg5 t∂yu
t=i 6ftf5 tf ghvg0 g/ T= t∂gn gtg5 dgnf ødgnyu
gkfhπ Iyu4=h t=i 0j0if9 tfh gn yuhhgvg0 g/ +tt=h
gtg5j ;=r, lgnjuy9h yu ;g5guf py5h1yuh øpy5hf9yuhπ
212
lfkf nf5h j sf9 =ng0 i∂=nnj/ Kghf =9iyu g8eg9 yu
lg9rj7f ølg9rf9oπ tfhgvg0 jhm cg7f 2g8yu4j lgtg/
Iyu4=h x=]tf øt=i iy8t=π yu7hf kg8jh øj9 k8yuhπ wyup
gg0 yuhj øhg7g0 =π, x=t gn øt=i iy8t= gnπ cg7 2g8y8hyuh
lgv-pgvgh z=thfvyuvg0 yuhj ølgrvyuvg0 =π/
Tg9xf kg8jh sggh 4gk =hig0 g/ Jhc yu =hgm
=hg py8 øjhc y9 oh= py8 oh=π, tjk2gh g5gaj kg8yvf
tf5hyu4f lghfn cig9vg0 g/ +tt=h 19 œGr kg8jr gn
jhcj tf øegh toπ =nnj lghg øonng7 fp=æh=π, j.hc =hjt,
hy.9 øy.u9π =9pgt∑ grxg0 yuhj jh2h yu jh2f øjh2hj9fhπ/
Xf5ijvhyuh t=i ;g5gu tf @14jjh sg5g0 g øvgug0ætf82vg0 =π/ T=i 19 tf> œ!9xj], 2fbj t=i 3fn2 tf
3g9gx kgt/ Jkg øg7xπ, 2yu kg8yvfx eghf ljughkyupjhj egh cg/ @yu kg8yvf agkyuh i∂yukg øi∂yuk=π/ Agkyuhj7f dj4f9f dg8kyuv dyu dgh ødg8khj iyu
dghπ, gij4ys kg8jh rj9kf lghjh iyu/ &fkfu gn
i∂yukjh/ Agkyuhj7f kg8yvf rj9kf pgvgh =hfnys
i∂g;9jh/ Kghfx eyny9f tg9x xj øxj9π/ Dj4f9hj7f
;=k g=2 kg8jh ør;grfv=2 k8yuhπ, agkyujh ef5hfv=2/
Cg hg øc= h=æfp= ycπ jkg kg8gx gn kghy8 g agkyuh/
Lg?, t= t∂gn jhcj tf grjt, agkyuhj7f yu7hf lgb gg0
kg8yvf gn 4gk i∂yukjh∑ grxg0 yuhj/
Tg9xf x=]tf gukg0 cg, x=t gn glg] kg 4jkgi
=nnj k=7jm ;=k =hyu4j ør;grfnyuπ if;g0 g ørirg0 =π dj4f9hj7f/ @ghj tf jiyuh ghvg0 g/ T=i jiyuh tf,
i=r dj4f9gh 7fkfu t= t∂gn yu wyup gg0 yuhj lghg
øhg7g0 = y9π, dfkjh sggh j sf9 ødfk=h x=;j sf9π 6jyu
nftghj øhtghπ pyu3 jhcj tf dyu dg/ Tg9xf pg2g0
kg8f øpg2hyug0 kf8oπ sg3yu4gh xy8yu4j øsg3fn=h xy8gnyuπ if;g0 g/
Dfkhjh= =iy8f ødfk=h fiy8oπ 2jc t∂gn t1kijhvg0
yu xyu5f tfkg0 g lghg øegio tkg0 = h=π, tg9xyuh
213