© InstalSoft

Transkript

© InstalSoft
http://www.instalsoft.com; E-mail: [email protected]
Trademarks: InstalSoft, InstalSystem, Gredi, OZC are registered trademarks of InstalSoft s.c. or of
their proprietors. Adobe and Acrobat are trademarks of Adobe Systems Incorporated. AutoCAD is a
registered trademark of Autodesk, Inc. Microsoft is a registered trademark of Microsoft Corporation.
Names of installation products are used in this manual for illustrative purposes only and they do not
constitute any recommendation for particular applications and guarantee of presence of these
products in catalogues included in the software.
A content of this document does not have to correspond to an actual functionality and
appearance of the program.
A. AKTİVASYON ................................................................................................................................... 1
A.1. ÖNSÖZ ........................................................................................................................................... 1
A.2. İLK ÇALIŞTIRMA ............................................................................................................................... 1
A.3. AKTİVASYON MODU ......................................................................................................................... 3
A.4. OTOMATİK AKTİVASYON VE YETKİLİ AYARLARI .................................................................................. 4
A.5. MANÜEL AKTİVASYON ...................................................................................................................... 6
A.5.1.
Başka (İnternete bağlı) bir bilgisayar kullanarak manüel aktivasyon ................................ 7
A.5.2.
Faks kullanarak manüel aktivasyon ................................................................................. 9
B. KALDIRMA/DEAKTİVE ETME ....................................................................................................... 11
B.1. ÖNSÖZ ......................................................................................................................................... 11
B.2. OTOMATİK DEAKTİVASYON ............................................................................................................. 11
B.3. MANÜEL DEAKTİVASYON ................................................................................................................ 12
1. PAKET YÖNETİCİSİ ....................................................................................................................... 13
1.1. PAKET UYGULAMALARININ ENTEGRASYONU .................................................................................... 13
1.2. KATALOGLARIN VE PROGRAMLARIN GÜNCELLENMESİ ....................................................................... 14
1.3. PROGRAMLARIN AKTİVE VE DEAKTİVE EDİLMESİ ............................................................................... 15
2. INSTAL-THERM HCR – BİRİNCİ DERS: DWG DOSYASINDAN AKTARILAN ÇİZİM
ALTLIKLI PLAN GÖRÜNÜMÜNDE ZEMİNDEN ISITMA ÖRNEĞİ (ISI KAYBI
HESAPLAMALARI DAHİL EDİLMEMİŞTİR). ...................................................................... 17
2.1. PROGRAMIN BAŞLATILMASI VE EKRAN İÇERİĞİNİN TANITIMI ............................................................... 17
2.2. GENEL DÜZENLEME KURALLARI ...................................................................................................... 20
2.3. GENEL VERİLER ............................................................................................................................ 22
2.4. PLAN GÖRÜNÜMÜ İÇİN YAPIM BAZININ HAZIRLANMASI ....................................................................... 24
2.5. ODA ÇİZİMİ ................................................................................................................................... 37
2.6. ISITICI ZEMİNLERİN YERLEŞTİRİLMESİ .............................................................................................. 40
2.7. ZEMİN VE ÇEVRE BÖLGE YAPILARI YERLEŞTİRME ............................................................................. 42
2.8. HESAPLAMALAR VE HESAPLAMA SEÇENEKLERİ ................................................................................ 44
2.9. GENEL SONUÇLAR ........................................................................................................................ 47
2.10. SONUÇLAR TABLOSUNU YAZDIRMA ............................................................................................ 48
2.11. BORU BESLEYİCİLERİ VE ISI KAYNAĞI EKLEME ............................................................................. 50
2.12. HESAPLAMALAR VE HESAPLAMA SEÇENEKLERİ ........................................................................... 52
2.13. SONUÇLAR .............................................................................................................................. 52
2.14. FH ÇEVRİMİ ÇİZME ................................................................................................................... 52
2.15. ÇİZİMİN ÇIKTISINI ALMA ............................................................................................................ 54
3. INSTAL-THERM HCR – İKİNCİ DERS: TARANMIŞ BİR DOSYA ESAS ALINARAK
ÇİZİLMİŞ PLAN GÖRÜNÜMÜ ÜZERİNDE YERDEN VE RADYATÖRLÜ ISITMA
ÖRNEĞİ ................................................................................................................................ 57
3.2. GENEL VERİLER ............................................................................................................................ 57
3.3. PLAN GÖRÜNÜMÜ İÇİN KONSTRÜKSİYON BAZININ HAZIRLANMASI ....................................................... 57
3.4. ODALARIN KONSTRÜKSİYONUNU ÇİZME........................................................................................... 66
3.5. ISITMA BÖLGESİ YERLEŞTİRME ....................................................................................................... 73
3.6. ZEMİNLERİN VE ÇEVRE BÖLGELERİNİN KONSTRÜKSİYONUNUN BELİRLENMESİ ..................................... 76
3.7. PLAN GÖRÜNÜMLERİNE RADYATÖRLER YERLEŞTİRME ...................................................................... 80
3.8. BİR DAĞITIM ŞEBEKESİ ÇİZME ......................................................................................................... 82
3.9. HESAPLAMALAR VE HESAPLAMA SEÇENEKLERİ ................................................................................ 84
3.10. SONUÇLAR EKRANI .................................................................................................................. 90
3.11. BORU BESLEYİCİ ÇİZİMİ............................................................................................................. 92
3.12. ŞEMATİK GÖRÜNÜM OLUŞTURMA BE PROJEYE BİR KAYNAK EKLEME ............................................. 93
3.13. HESAPLAMALAR VE HESAPLAMA SEÇENEKLERİ ........................................................................... 95
3.14. SONUÇ EKRANI ........................................................................................................................ 95
3.15. SONUÇLAR TABLOSUNU YAZDIRMA ............................................................................................ 95
3.16. FH ÇEVRİMLERİ ÇİZME ............................................................................................................. 95
3.17. ÇİZİMİN ÇIKTISINI ALMA ............................................................................................................. 98
I
4. INSTAL-THERM HCR + INSTAL-HEAT&ENERGY – ÜÇÜNCÜ DERS: PLAN GÖRÜNÜM
ÇİZİMİ ÜZERİNDE, DWG TİPİ DOSYANIN YORUMLANMASIYLA İÇE AKTARIM
YOLUYLA YAPILAN YERDEN VE RADYATÖRLÜ ISITMA ÖRNEĞİ. GEÇERLİ
STANDARTLARA GÖRE ISI KAYBI HESAPLAMALI ÖRNEK. .......................................... 99
4.2. GENEL VERİLERİN GİRİLMESİ .......................................................................................................... 99
4.3. KAT PLAN GÖRÜNÜMÜ İÇİN KONSTRÜKSİYON BAZININ HAZIRLANMASI ................................................. 99
4.4. ODA VERİLERİNİ GİRME ................................................................................................................ 106
4.5. GRAFİK KAT VERİLERİNİN GİRİLMESİ .............................................................................................. 109
4.6. PROJE AÇMA VE VERİ GİRME ........................................................................................................ 110
4.7. İNŞAAT VE BÖLME ÖZELLİKLERİNİN BELİRTİLMESİ ........................................................................... 113
4.8. İNŞAAT TİPLERİNİ ÇİZİMDEKİ BÖLMELERE ATAMA ............................................................................ 116
4.9. INSTAL-HEAT&ENERGY’DE VERİ GİRME VE HESAPLAMA YAPMA........................................................ 119
4.10. ISITMA BÖLGESİ YERLEŞTİRME ................................................................................................ 120
4.11. ZEMİNLERİN VE ÇEVRE BÖLGELERİNİN KONSTRÜKSİYONUNUN BELİRLENMESİ.............................. 120
4.12. BORU BESLEYİCİLERİ ÇİZME .................................................................................................... 120
4.13. PLAN GÖRÜNÜMLERİNE RADYATÖRLER YERLEŞTİRME ............................................................... 121
4.14. BİR DAĞITIM ŞEBEKESİ ÇİZME.................................................................................................. 121
4.15. ŞEMATİK GÖRÜNÜM OLUŞTURMA BE PROJEYE BİR KAYNAK EKLEME ........................................... 121
4.16. HESAPLAMALAR VE HESAPLAMA SEÇENEKLERİ ......................................................................... 122
4.17. SONUÇLAR EKRANI ................................................................................................................ 125
4.18. SONUÇLAR TABLOSUNU YAZDIRMA .......................................................................................... 126
4.19. YERDEN ISITMA ÇEVRİMİNİ ÇİZME ............................................................................................ 126
4.20. ÇİZİMİN ÇIKTISINI ALMA ........................................................................................................... 126
5. INSTAL-SAN T – DÖRDÜNCÜ DERS: BİR ISB ORTAK DOSYASININ ARKAPLAN ÇİZİMİ
KULLANILARAK BÜTÜN BİR SICAK VE SOĞUK SU TESİSATI TASARIMI YAPIM
ÖRNEĞİ .............................................................................................................................. 127
5.1. PROGRAMIN BAŞLATILMASI VE EKRAN İÇERİĞİNİN TANITIMI ............................................................. 127
5.2. VAR OLAN BİR PROJENİN YÜKLENMESİ VE EN ÖNEMLİ GENEL VERİLERİN EKLENMESİ.
KATALOGLARIN SEÇİMİ VE ÖN TANIMLI KATALOGUN BELİRLENMESİ. ................................................. 130
5.3. RESEPTÖRLERİN VE ÇIKIŞ BORUSU BAĞLANTILARININ EKLENMESİ VE BİNA KAT
PLANLARINDAKİ SU BESLEME SİSTEMİNİN ÇİZİMİ. ............................................................................ 134
5.3.1.
Reseptörlerin zemin kat planına eklenmesi .................................................................. 134
5.3.2.
Uzak bağlantı eklemek ve zemin katında bir dağıtım ağı çizmek ................................. 137
5.3.3.
Birinci kattaki sistemin çizimi ........................................................................................ 140
5.4. ŞEMATİK GÖRÜNÜM İÇİN ARKA PLAN ÇİZİMİNİN HAZIRLANMASI ......................................................... 141
5.5. ŞEMATİK GÖRÜNÜME BİR SOĞUK SU KAYNAĞI VE ISITICI EKLENMESİ ................................................ 144
5.6. ŞEMATİK GÖRÜNÜMDE BİR SU ÇIKIŞI KURULMASI VE UZAK BAĞLANTILARIN EKLENMESİ ...................... 146
5.6.1.
Uzak bağlantıların eklenmesi ....................................................................................... 146
5.6.2.
Bir su çıkışı kurulması ve sistemin kaynağa bağlanması ............................................. 147
5.6.3.
Şematik görünümde ve planlarda uzak bağlantıların yapılandırılması ......................... 149
5.7. DİRSEKLER, KAVİSLER, EĞİMLER VE TEÇHİZAT SEMBOLLERİNİN EKLENMESİ ..................................... 150
5.8. ÖN TANIMLI BORU TÜRÜNDEN BAŞKA BORU TÜRLERİNİN KULLANILDIĞI BORU HATLARININ
BELİRTİLMESİ .............................................................................................................................. 152
5.9. YALITIM YAPILACAK BORU HATLARININ BELİRLENMESİ .................................................................... 153
5.10. BORU HATTI VE VANA ETİKETLERİNİN BELİRLENMESİ VE YAPILANDIRILMASI.................................. 155
5.11. HESAPLAMALARIN YAPILMASI .................................................................................................. 156
5.12. SONUÇ TABLOLARI ................................................................................................................. 159
5.13. HESAPLAMALAR TAMAMLANDIKTAN SONRA GÖSTERİLEN MESAJLARIN ANALİZİ ............................. 162
5.14. PLANLARDA ASIL OLARAK ÇİZİLEN BİLEŞENLERİN GÖLGELERİNİN ŞEMATİK GÖRÜNÜME
EKLENMESİ ................................................................................................................................. 164
5.15. ÇİZİMİN ÇIKTISININ ALINMASI ................................................................................................... 168
5.16. SONUÇ TABLOLARININ YAZDIRILMASI ....................................................................................... 170
C. EK A – KLAVYE VE FARE BUTONLARINA ATANMIŞ VARSAYILAN İŞLEMLER ................... 171
KLAVYE: ............................................................................................................................................ 171
FARE: ................................................................................................................................................ 173
II
AKTİVASYON
A. AKTİVASYON
A.1.
Önsöz
InstalSystem - ROTH TR yazılımı kod korumalıdır. Bir çiftin yazılımı çalıştırabilmesi için iki kod
bulunmaktadır: Bilgisayar Kodu ve Kilit Açma Kodu
Bilgisayar Kodu, Kullanıcının bilgisayarında ilk kullanımda oluşturulur. Bilgisayar Kodu, daha
sonra, Bilgisayar Kodunu kontrol eden ve uyumlu bir Kilit Açma Kodu üreten InstalSoft sunucusuna
gönderilir. Bilgisayar Kodu ve Kilit Açma Kodu normalde, aşağıdaki manüel aktivasyonu yapmadığı
sürece Kullanıcıya görünmez..
Kod çift, sadece belirli bir süre içine geçerlidir. Bu süre dolduğunda, kullanıcı aktivasyon
prosedürünü tekrarlamalıdır.
Instal-therm HCR ve Instal-san T programları ayrı olarak aktive edilebilir, diğer programlar
aktivasyonsuz çalışır.
Paketin deneme sürümü sunucuya bağlanılmasını gerektirmez.
A.2.
İlk çalıştırma
Yazılım ilk kez çalıştırıldığında, sizden kişisel bilgilerinizi ve lisans numaranızı girmenizi
isteyecektir. Varsayılan olarak, Windows ayarlarından Kullanıcı adı ve Şirket'i okur. Devam etmek
için, lisans numarasının belirtilmesi GEREKMEKTEDİR.
!
Elinizdeki yazılımın deneme sürümü ise
Lisans numaranızı CD’nin veya CD kutusunun üzerinde bulabilirsiniz. Deneme sürümünüz
elektronik formdaysa (e-posta veya FTP), lisans numarası da birlikte olmalıdır, yoksa tedarikçinizi
arayınız. Lisans numaranızı girdikten ve “Devam” seçeneğine tıkladıktan sonra, deneme sürümünüz
kullanıma hazır hale gelir. Bu bölümün geri kalan tüm adımlarının atlayabilir ve ilk derse gidebilirsiniz.
1
AKTİVASYON
!
Elinizdeki yazılımın standart sürümü ise
Lisans numaranızı ‘Lisans Sözleşmesi’ üzerinde bulabilirsiniz. Lisans numarasını giriniz ve takip
eden adımları uygulayınız. Lütfen programı kaldırma ile ilgili bölümü de dikkate okuyunuz.
Kullanıcıya bir lisans numarası verilir. Yazılım, bir bilgisayarda çalıştırılmadan önce diğer
bilgisayarda DEAKTİVE edilmek şartıyla, bir veya daha fazla bilgisayarda dönüşümlü olarak
kullanılabilir. İkinci bilgisayarda ilk başlatırken, sizden yazılımı aktive etmeniz istenecektir.
2
AKTİVASYON
A.3.
Aktivasyon modu
‘Devam’ butonuna tıkladıktan sonra, program aktivasyon modunu sorar:
İnternet bağlantısı bulunan bilgisayarlar için, ‘Otomatik’ modu kullanmanızı tavsiye ederiz.
Sürekli İnternet bağlantısı (yani, DSL, kiralık devre, özel kablo vb gibi) bulunan bilgisayarlarda,
aynı zamanda ‘Otomatik aktivasyonu her zaman çalıştır’ seçeneğinin işaretlenmesini öneririz - bu
durumda program, aktivasyon süresi dolduğunda yeniden aktivasyon istemeyecektir.
3
AKTİVASYON
A.4.
Otomatik Aktivasyon ve Yetkili Ayarları
Otomatik aktivasyonu seçerseniz, program Bilgisayar Kodu üretir, bunu İnternet üzerinden IS
sunucusuna gönderir ve Kilit Açma Kodunu alır. Ardından yazılım çalışır.
Kullanıcı yetkili ise, yetki ayarları ‘Devam’ butonuna tıklanmadan ÖNCE yapılmalıdır. Kullanıcı
‘Yetki’ butonuna tıkladığında, program ‘Yetkili sunucu ayarları’ penceresini gösterir.
4
AKTİVASYON
Varsayılan olarak, tüm yetkiler devre dışıdır. Eğer http yetkili sunucusu kullanıyorsanız, ‘Standart
yetkili sunucu’yu seçiniz ve yetkili sunucu adresini (nokta ile ayrılmış dört ayrı numara veya alan adı
adresi olarak) yazınız. Standarttan farklı ise yetkili portu işaretlemeniz gerekir.
İnternet tarayıcınızda uygun yetkili ayarlarını, - seçenekler – internet bağlantıları – LAN ayarları
altında bulabilirsiniz.
Sunucunuz için yetkilendirme gerekiyorsa, uygun işaret kutusunu işaretlemeniz ve kullanıcı adını
(Windows kullanıcı adından farklı olabilir) ve parolayı girmeniz gerekir.
SOCKS yetkilileri için de benzer ayarlar gerekmektedir.
5
AKTİVASYON
A.5.
Manüel aktivasyon
Kullandığınız bilgisayarda internet bağlantınız yoksa, ‘Manüel’ aktivasyon modunu seçmeniz
gerekir.
Program, manüel aktivasyon ekranıyla devam eder:
Bilgisayar Kodunu görebilirsiniz ve Kilit Açma Kodunu girmeniz gerekir. Bu Kilit Açma Kodu,
İnternete bağlı başka bir bilgisayar kullanarak veya InstalSoft ‘ye Bilgisayar Kodunu faks yoluyla
göndererek ve yanıt bekleyerek olmak üzere iki şekilde elde edilebilir.
!!! Kilit Açma kodunu daha sonra girmek için aktivasyon penceresini kapatmak istiyorsanız, lütfen
– ERTELE – seçeneğini seçiniz, böylece bu eşsiz bilgisayar kodu, daha sonra girmek zorunda
kalacağınız Kilit Açma Kodu için saklanacaktır.
6
AKTİVASYON
A.5.1.
Başka (İnternete bağlı) bir bilgisayar kullanarak manüel aktivasyon
Eğer (herhangi bir İnternet tarayıcısı bulunan) başka bir bilgisayar üzerinde İnternet erişimiz
varsa, aktivasyon aşağıdaki şekilde yapılacaktır:
1. Bilgisayar Kodunu diskete kaydedin – ‘Kaydet’ butonuna tıklayın (program sizden faks
numaranızı isteyecektir),
2. İnternet erişimi bulunan bilgisayarda, disketten dosyayı açın – varsayılan olarak Not Defteri
ile açılacaktır:
3. İnternet
tarayıcısını
çalıştırın
http://www.instalsoft.com.pl/auth/en_activate.php
ve
sayfayı
açın:
7
AKTİVASYON
4. Not Defterinde Bilgisayar Kodunu işaretleyin ve kodu, Ctrl+C / Ctrl+V tuşlarını kullanarak
İnternet tarayıcısına kopyalayın;
5. TAMAM’a tıklayın. Sunucu talebinizi yerine getirecek ve Kilit Açma Kodunu gösterecektir:
6. Bu Kilit Açma Kodunu, Ctrl+C / Ctrl+V tuşlarını kullanarak Not Defterine kopyalayın ve
diskete kaydedin.
8
AKTİVASYON
7. InstalSystem - ROTH TR yazılımının bulunduğu bilgisayarda, diskette dosyayı açın ve Kilit
Açma Kodunu Aktivasyon Penceresine kopyalayın:
8. ‘Aktive Et’ butonuna tıklayın – yazılım çalışacaktır.
A.5.2.
Faks kullanarak manüel aktivasyon
1. Manüel aktivasyon sayfasındaki ‘Yazdır’ butonuna basın – program sizden faks numaranızı
isteyecek ve aktivasyon formunu geçerli yazıcıda yazdıracaktır. Yanıt için, girilen faks
numarası kullanılacaktır.
2. ‘Ertele’ butonuna tıklayın – yazılım kapanacaktır.
3. Aktivasyon formunu üzerinde görünen faks numarasına fakslayın,
4. Yanıt bekleyin,
5. Kilit Açma Kodunu içeren yanıtı aldığınızda, programı tekrar çalıştırın. ‘Manüel aktivasyon’
sayfasında aktivasyon formunu açacaktır.
6. Kilit Açma Kodunu girin ve ‘Aktive Et’ butonuna tıklayın. Yazılım çalışacaktır.
9
KALDIRMa/DEAKTİVE ETME
B. KALDIRMA/DEAKTİVE ETME
B.1.
Önsöz
InstalSystem - ROTH TR yazılımını kaldırdığınızda, kurulduktan sonra aktive edebilmeniz için,
yazılımı InstaSoft sunucusunda deaktive etmeniz gerekir. Kaldırma işlemini, InstalSystem - ROTH TR
paketi CD’sinden veya doğrudan sabit diskinizde kaldırabilirsiniz.
CD’den kaldırırken, disk
menüsünden “Kur/Kaldır” seçeneğini seçiniz ve ardından kaldırma adımlarını uygulayınız. Sabit
diskten kaldırırken ise, “Başlat” menüsünden “Denetim masası” / “Program Ekle/Kaldır” seçeneğini
seçiniz ve ardından kaldırma adımlarını uygulayınız.
Deaktivasyon işlemi de otomatik olduğundan, aktivasyon otomatik modda yapılırsa, deaktivasyon
penceresi kaldırma sırasında gösterilmeyecektir. Ancak İnternet bağlantısı kesilirse, deaktivasyon
penceresi görünür. Bu durumda, deaktivasyon penceresinde “Manüel” seçeneğini seçmeniz gerekir.
Program manüel olarak aktive edilirse, kaldırma işlemi sırasında deaktivasyon penceresi
gösterilir:
Yukarıdaki pencerede uygun kaldırma modunu (otomatik veya manüel) seçiniz.
B.2.
Otomatik deaktivasyon
Otomatik aktivasyonu seçerseniz, program Deaktivasyon Kodu üretir, bunu İnternet üzerinden IS
sunucusuna gönderir ve kabul onayı bekler. Onayı aldığında, yazılımı deaktive eder ve kaldırma
işlemine devam eder.
11
KALDIRMa/DEAKTİVE ETME
B.3.
Manüel deaktivasyon
Manüel deaktivasyon programını seçerseniz, program ilk olarak yazılımı deaktive eder ve
ardından Deaktivasyon Kodu üretir. Bu kod, ya İnternet tarayıcısına (adresi görmek için “Yardım”
seçeneğine tıklayınız) kopyalanır (ayrıca bkz. Başka (İnternete bağlı) bir bilgisayar kullanarak manüel
aktivasyon ya da faksla gönderilir (şununla şekilde aynı: Faks kullanarak manüel aktivasyon).
Deaktivasyon durumunda, herhangi bir Kilit Açma Kodu verilmeyecektir. Belirtilen adımların
tamamlanmasının ardından, program deaktive olur ve lisans numarası tekrar kullanılabilir
12
PAKET yöneticisi
1. PAKET YÖNETİCİSİ
1.1. Paket uygulamalarının entegrasyonu
Yönetici ile çalışmak için, “Başlat\ Programlar” menüsünden, önceden kurulan paketin adını seçin
ve ardından
öğesine tıklayın.
Paket yöneticisi, pakete ait programların çalıştırılmasına yardımcı olur.
belirtilen dosyaya bağlı tüm uygulamaları çalıştırabilirsiniz.
1. Herhangi bir paket uygulamasını çalıştırmak için, sadece
tıklayınız ve açılır menüden gerekli programı seçiniz.
Yönetici düzeyinden,
butonuna
2. Ayrıca yöneticinin sağ penceresinde seçilen dosyaya sağ tıklayabilir veya tek bir tıkla bunu
seçmek ve
tuşuna basmak suretiyle gerekli uygulamayı açabilirsiniz.
Yöneticinin sağ ana penceresinde, sol pencerede görünen, proje listesine göre düzenlenmiş veri
dosyaları bulunmaktadır. Bir projede, paketin çeşitli programlarından dosyalar bulabilirsiniz. Proje
yönetim fonksiyonu, (burada, “proje” ile InstalSystem - ROTH TR paketinin veri dosyası seti
kastedilmektedir) yeni projelerin kurulumu, dosyaların kopyalanması ve projeler arasında taşınması ve
veri arşivlemesi sağlar.
3. Yeni bir proje oluşturmak için, “Projeler” penceresinden var olan bir projeyi kopyalayın veya
var olan bir projenin adını değiştirin ve ardından gereken butona tıklayınız. Onaylamak için,
Tamam’a tıklayınız.
4. Veri dosyası üzerinde herhangi bir işlem yapmak için, yöneticinin sağ penceresinde veri
dosyasını seçiniz ve ardından sağdaki tuşları kullanarak, gereken işlemi seçiniz ve ardından
ilgili butona tıklayınız. Onaylamak için, Tamam’a tıklayınız.
13
PAKET yöneticisi
1.2. Katalogların ve programların güncellenmesi
Yöneticiyi kullanarak, kurulu kataloglara
göz atabilir ve bunları internet
aracılığıyla veya diskten – hazır CD-ROM – güncelleyebilirsiniz. Ayrıca paket uygulamaları ve yönetici
de güncellenebilir.
1. Paketinizin güncel olup olmadığını kontrol etmek veya paketinizi güncellemek için,
butonuna tıklayınız.
2. Güncelleme kaynağını seçiniz – „İnternet” veya „Disk”. “İnternet” seçeneğini seçerseniz,
yönetici otomatik olarak Instalsoft sunucusuna bağlanır, kaynakları kontrol eder ve sonuçları
gösterir. Kaynak olarak “Disk” seçilirse, ayrıca “Güncelleme bilgilerini indir” seçeneğine
tıklayın.
3. Program, katalogların ve program dosyalarının en son durumunu indirir ve gösterir. Daha iyi
bir sunum için, pencerenin alt kısmındaki “Eşiti ve kuruluyu göster” seçeneğini seçin.
4. İki pencerede, dosyaları geçerli versiyonlarının grafik markörleri ile birlikte görebilirsiniz.
Simgelerin anlamlarını lejanttan görebilirsiniz.
5. Güncelleme penceresinin tüm sekmelerini kontrol ediniz ve oku kullanarak, disk üzerinde
yenilenmesi gereken paket öğeleriniz seçiniz. Tüm yeni katalogları güncellemek için,
butonuna basınız.
6. Ayrı sekmede, program dosyaları gibi uygulama dosyaları bulunmaktadır. Bunlar, varsayılan
olarak, güncellenmek üzere seçilir, bu nedenle manüel olarak seçilmelerine gerek yoktur.
7. Pencerenin sol alt kısmında, program indirilecek dosya boyutlarının özetini gösterir.
14
PAKET yöneticisi
8. Tüm sekmelere göz attıktan sonra, “Güncelle” butonuna tıklayarak güncelleme yapınız.
Güncelleme başarıyla tamamlandıktan sonra, program uygun mesajı gösterecektir.
1.3. Programların aktive ve deaktive edilmesi
Programları, “Paket Yöneticisi” penceresindeki “Aktivasyon” butonunu kullanarak active/deaktive
edebilirsiniz.
Eğer program ilk kez çalıştırılıyorsa ve henüz aktive edilmemişse, “Aktivasyon” seçeneği görünür.
Burada, A.2 bölümünde belirtildiği şekilde, otomatik veya manüel aktivasyonu seçebilirsiniz.
15
PAKET yöneticisi
Program aktive edilmişse, aşağıdaki seçenekler görünecektir:
- Aktivasyonun son geçerlilik tarihi bilgilerini göster
- Aktivasyonu yenile
- Deaktive et
Aktivasyon son geçerlilik tarihi, programın aktif olduğu süreyi belirtir. Bu süre dolmadan önce,
program aktivasyon yapılması gerektiği bilgisini verir.
Aktivasyonun yenilenmesi aktivasyonun son geçerlilik süresinden önce yapılması anlamına gelir.
“Deaktivasyon” özelliği, kaldırma işlemi yapılmadan programın deaktive edilebilmesini sağlar. İki
seçenek bulunmaktadır: Otomatik ve manüel. Bu seçeneklerin her ikisi de, B bölümünde ele
alınmaktadır.
16
BİRİNCİ DERS: Instal-therm HCR
2. INSTAL-THERM HCR – BİRİNCİ DERS:
DWG DOSYASINDAN AKTARILAN ÇİZİM ALTLIKLI PLAN
GÖRÜNÜMÜNDE ZEMİNDEN ISITMA ÖRNEĞİ (ISI KAYBI
HESAPLAMALARI DAHİL EDİLMEMİŞTİR).
Bu dersin amacı, bir ısıtmalı kat ile nasıl hızlı yerden ısıtma hesaplamaları yapılabileceğini
göstermektir. Projenin çizim kısmı, sadece kat görünümü ile sınırlı olacaktır. Plan görünümü
programda, baz olarak dwg dosyası ile veya taranmış bir çizim ile oluşturulacaktır. Isı kaybı
hesaplamaları, basitleştirilmiş şekilde – oda alanı ve metrekare başına ısı kaybı esasına göre yapılacaktır. Tasarım sürecini hızlandırmak için, sanal bağlantılar kullanılacaktır.
2.1. Programın başlatılması ve ekran içeriğinin tanıtımı
1. Paket Yöneticisinden Instal-therm HCR grafik editörünü başlatın. Karşılama Penceresinde,
“Yeni Proje”yi seçin. Yeni proje genel veriler paneli görünecektir (bkz. 2.3 ).
2. Program Ana Penceresi:
Ana Araç Çubuğu Sekmeleri
Veri Tablosu F12
Çalışma Sayfası sekmesi
Durum Çubuğu
Navigatör
Proje düzenleme
alanı sekmeleri
Çalıştırma Modları
- Başlık Çubuğu – ana pencerenin başlık çubuğunun sol tarafında programın ve geçerli proje
dosyasının isimleri bulunur. Çubuğun sağ tarafında ise standart Windows düğmelerini içeren
bir başlık çubuğu bulunmaktadır.
17
- Ana Menü – ana menü başlık çubuğunun tam altında bulunmaktadır. Farenin sol düğmesi ile
menüdeki herhangi bir öğeye tıklandığında bir dizi komut içeren aşağı doğru açılır bir liste
görünür.
- Araç çubuğu – konuyla ilgili sekmelerden meydana gelmektedir. Bir sekmeyi aktif hale
getirmek için farenin sol düğmesiyle üstüne tıklanması gerekmektedir. Böylece seçilen
düzenleme faaliyetlerine atanmış bir dizi simge belirir. Bir simgeye farenin sol düğmesiyle
tıklamak o simgeye atanmış fonksiyonu aktif hale getirir veya seçilmiş olan bir bileşenin
eklenmesi modunu aktif hale getirir.
Fare imleci bir düğmenin (simgenin) üzerinde bekletildiğinde bir ipucu gösterilir. Araç
çubuğunun içeriği ve araç çubuklarının sayısı ve türleri mevcut çalışma sayfasına ve mevcut
proje düzenleme faaliyetlerine göre değişiklik gösterir (San, Bina, Arka plan, Çıktı)
- Veri Tablosu – varsayılan olarak pencerenin sağ tarafında konumlandırılmıştır. Çalışma
alanına yerleştirilen bileşenlere ait veriler bu tabloya eklenir. Veri tablosunu açıp kapatmak
için F12 tuşuna basılması gerekir. Tasarımın grafik bölümünü yaratırken veri tablosunu
kapatmanızı öneririz. Bileşen verileri bileşenin türüne göre kategoriler halinde
düzenlenmektedir.
- Durum
Çubuğu
–
pencerenin
en
altında
bulunmaktadır.
Bu
çubuk
(hesaplanmış/hesaplanmamış) projenin güncel durumuna dair bilgileri, fare imlecinin çalışma
alanındaki yerinin koordinatlarını, devam etmekte olan güncel işleme ve faaliyet alanına ve
çalışma modu alanlarına dair bilgileri gösterir.
- Proje veri işleme alanı sekmesi – pencerenin sağ alt köşesinde, tam olarak veri tablosunun
altında bulunmaktadır. Bu sekmeler projenin mantıksal bölümlerini birbirinden ayırır:
kurulum, yapım, arka plan çizimi, çıktı. Eğer yüklenen dosya bir ısıtma sistemi tasarımı
içeriyorsa, “Isıtma” sekmesinde gösterilebilir. Her bir sekme kendisine atanmış seçeneklere
sahiptir ve farenin sağ tuşu ile tıklanarak gösterilir:

“Aktif değilken gösterilmez”

“Aktif değilken gri”

“Aktif değilken gösterilir”
İşaretlenmiş bir seçenek vurgulanarak ilgili düzenleme alanının bileşenleri gösterilebilir veya
bir başka düzenleme alanı sekmesine taşındıktan sonra gösterilmez. Tercih edilen seçenek
sekmenin ortaya çıkmasıyla görünür hale gelir;
- İşlem modları – işlem modları alanı proje verisi işleme alanı sekmelerinin altında
bulunmaktadır. Tercih edilen bir işlem modunu (ORTO, KİLİT, IZGARA, OTOMATİK, TEK.)
geçerli kılmak için o çalışma modu alanına sol tıklanır. İşlem modunun isminin mavi renkli
harflerle gösteriliyor olması ilgili modun aktif olduğunu gösterir. Gri renkli yazılar aktif
olmayan modları ifade etmektedir.
- Çalışma alanı – çalışma alanı yatay ve dikey cetveller sayesinde üst sol köşede tutulur. Bu
cetveller çalışma alanına yerleştirilen bileşenlerin yerlerini kontrol etmeye yarar. Cetveller
arasında üst sol köşede bulunan düğme, görüntüleme ölçeğini değiştirmeyi mümkün
kılmakta ve güncel ölçeği göstermektedir. Cetvellere tam karşı konumdaki kenarlardaki
çalışma alanı sınırlarında yatay ve dikey kaydırma çubukları bulunmaktadır. Kaydırma
çubukları ekranda gösterilen çizim alanını hareket ettirmek için kullanılır. Kaydırma
çubuklarının arasında bulunan sağ alt köşedeki öğe ise kılavuzdur ve çalışma alanı içinde
hareket etmeyi sağlar. Çalışma sayfası sekmeleri yatay kaydırma çubuğunun solunda
bulunmaktadır.
18
- Çalışma sayfası isim sekmeleri – bir proje her biri ayrı bir çizim sayfası teşkil edecek şekilde
bölümlere ayrılabilir. Bir sayfadan diğerine geçiş işlemi tercih edilen sekmeye sol tıklayarak
yapılır. Çalışma sayfası yönetim penceresini açmak için çalışma sayfası sekmelerinden
birine sağ tıklanır. Bu pencerede yeni çalışma sayfaları yaratabilir ve mevcut çalışma
sayfalarını kopyalayabilir veya silebilirsiniz.
- Ana araç çubuğu sekmeleri – bunlar, geçerli çalışma alanı türüne (Plan görünümü veya
Şematik görünüm) ve geçerli olarak seçilmiş proje katmanına göre farklılık gösterir.
- Yardımcı pencereleri göster/gizle: Veri tablosu (F12) veya hata listesi (F8) görünüm
arasında geçiş yapabilirsiniz. Çalışma alanı, sırasıyla küçültülür veya büyütülür.
- Veri Tablosu (F12) – aynı türden bir veya birden fazla seçili nesnenin özelliklerini gösterir.
Eğer farklı türlerden nesneleri seçiliyse, sadece ortak özellikler gösterilir. Seçili nesnelerin
ortak özelliği yoksa, veri tablosunda uygun mesaj gösterilir. Bazı nesnelerin özelliklerinde
yapılan değişiklikler, proje çizimindeki görünümü de değiştirir (örneğin duvar kalınlığı
değişikliği).
- Hata Listes penceresi (F8) – Bağlantıları kontrol ettikten (Shift+F2), tanılama yaptıktan veya
hesaplamadan sonra hata mesajları, uyarılar ve öneriler gösterir. Listedeki bir mesaja
tıklandığında, çizimde, mesajın ilgili olduğu nesne vurgulanır. Hata Listesine sağ fare butonu
ile tıklandığında, bir seçenekler diyalogu açılır.
19
2.2. Genel düzenleme kuralları
1. Planı düzenlemek için, “Plan” türü çalışma sayfasını seçin.
(bu başlangıçta varsayılan
olarak oluşturulur). Şematik görünümü düzenlemek için, “Şematik görünüm” türü çalışma
sayfasını seçin (veya yeni bir çalışma sayfası oluşturun ya da ona uygun bir tür atayın).
Çalışma sayfası sekmesinin adının önündeki harf, çalışma alanını türünü ifade eder: P
projeyi, R ise şematik görünümü simgeler. Bileşenlerin kullanılabilirliğinin, geçerli çalışma
sayfasının türüne bağlı olduğu unutulmamalıdır.
2. Bina planını düzenlemek için, “İnşaat” düzenleme alanına gidiniz. Isıtma tesisatını
düzenlemek için, “Tesisat” düzenleme alanına geçiniz.
3. Çalışma alanı içinde, çizili bina planını ve tesisatı plan içinde taşımak için, Shift tuşunu basılı
tutarak “İnşaat” ve “Isıtma” düzenleme alanlarının sekmelerine tıklayın ve plan alanını
işaretleyin. İnşaatın ve ısıtma sisteminin daha sonra başka bir yere taşınabilecek tüm
bileşenleri işaretlenir.
4. Öğe çizme ve yerleştirmenin seçilen öğeye bağlı olarak değişen çeşitli yolları
bulunmaktadır. Bir öğe yerleştirmeye başlamak için, ilgili araç çubuğundan öğenin
simgesine tıklayın, ardından:
duvarlar için – sol butona ilk tıklama başlangıç noktası ve aynı butona tekrar tıklandığında bitiş
noktası oluşturulur. Ayrıca, ilk tıklamadan sona, veri tablosunun uzunluğu düzenle alanına
değeri yazmak suretiyle, duvarın uzunluğunu da belirtebilirsiniz.
boru geçişi için– sol butona ilk tıklama başlangıç noktasını, bir sonraki tıklama ise (boru geçiş
yönünü değiştirebileceğiniz) ara bir nokta belirler. Çizimi tamamlamak için, (son noktayı
koymak üzere) sol butona tıklayın ve ardından sağ fare butonuna tıklayın.
Radyatörler ve manifoldlar gibi öğeler için – öğeyi çalışma alanı içindeki herhangi bir yere
yerleştirmek ve böylece projeye eklemek üzere sadece, sadece sol butona tıklayın.
vanalar ve pencereler gibi öğeler için – bunları atanacakları öğeye sol tıklayarak yerleştirin –
boru geçişlerindeki vanalar, duvarların üzerindeki pencereler vb.
5. Çizime henüz yerleştirilen bir öğenin kendi etkin veri tablosu bulunur. Buradan verilerini
okuyabilir ve değiştirebilirsiniz. Durum çubuğu, düzenleme modunu (“işaretleme”) ve öğenin
adını gösterir.
6. Bir öğe seçmek için, sadece tıklayın. Birden fazla öğe seçmek için, Shift tuşunu basılı
tutarak seçilecek öğelerin üzerlerine tıklayın. Boru geçişine bir defa tıklandığına sadece
geçişin işaretli kısmının, çift tıklandığında ise tüm boru geçişinin seçileceğini unutmayınız.
Açık çalışma sayfasındaki veya Ana Düzen Menüsündeki ve Fonksiyonlar araç çubuğundaki
seçili alanda seçili türden öğeleri işaretlemek için çoklu seçim fonksiyonları bulunmaktadır.
7. İçeriği seçilen öğenin türüne bağlı olarak değişen (ve hiçbir şey seçili değilken de
kullanılabilen) (fareye sağ tıklanarak açılan) bir açılır menü bulunmaktadır.
8. Bir öğeyi taşımak için, üzerine sol tıklayın ve butonu basılı tutarak, fare imlecini yeni yere
götürün (öğe de takip edecektir) Bir boru geçişini taşımak için, tüm boru geçişinin mi yoksa
sadece bir bölümünün mü seçildiğine dikkat edin. Öğeleri hassas taşımak için, Alt + ok tuş
kombinasyonlarını kullanın.
9. Bir öğeyi kopyalayıp yapıştırmak için, öğeyi seçin, ardından Ctrl+C’ye basarak kopyalayın
ve Ctrl+V ile yapıştırın. Bunu yapmak için, uygun Ana Menü ve Araç Çubuğu öğelerini de
kullanabilirsiniz.
10.Bir veya daha fazla öğe silmek için, bunları seçin ve Del tuşuna basın.
20
11.Tesisat öğeleri genellikle – boru geçişi ile aynı renkte, örneğin besleme için kırmızı, geri
dönüş için mavi düz çizgilerden oluşmuş kareler ile işaretlenmiş - bir veya daha fazla
bağlantı noktasına sahiptir. Bir çift boru sisteminin boru geçişleri, herhangi bir uca bağlı
değilken siyah renkte olabilir. Boru geçişi rengi boru geçişi türüne (baypas boru geçişi,
akışsız boru-geçişi, tek borulu sistem boru geçişi) bağlı olarak farklılık gösterir. Bir sisteme
bir nesne bağlamak için, nesneyi boru geçişine taşımak yerine her zaman nesneye bir çizgi
çizin.
12. OTOMATİK–modu açıkken, öğe bağlantı noktalarında otomatik olarak bir artı görünür.
Bağlantı noktalarını kabul etmek için, bunlara sol tıklayın. 18. Bu
bağlantı
noktalarını
istemiyorsanız, Shift (geçici olarak devre dışı bırak OTOMATİK) tuşuna basın. Bağlı
olmayan noktalar, renkli dolgu içermeyen daha büyük karelerle işaretlenir, bağlı noktalar
daha küçüktür ve renkli dolguludur.
13.KİLİTmodu: Önce tüm planı/şemayı çizmenizi ve ardından ayrı ayrı öğelerin verilerini
düzenlemenizi öneririz. Bu aşamada, genellikle seçme işlemi yapılır ve tıklayarak seçme
işlemi sırasında, kazara bazı öğeleri taşıma veya bazı öğelerin bağlantısını kesme riski
bulunmaktadır. Bunu engellemek için, klavyedeki Scroll Lock tuşu ile kolayca erişerek, KİLİT
modunu açık konuma getirmek suretiyle tüm projeyi kilitlemenizi öneririz.
14.ORTO modu, yatay, dikey ve kullanıcı tarafından Genel Verilerde belirtilen açılarda çizgiler
çizer/OTOMATİK,ORTO,IZGARA.
15.Öğelerin görünmez bir ızgaranın düğümlerine yaslanmasını sağlayan IZGARA modunu
açarsanız, özellikle, sıfırdan başlandığında çizim süreci daha kolay olabilir. 21.
Ancak
bazı durumlarda, örneğin boru geçişlerini veya boru besleme elemanlarını çok ağızlı bir
manifolda bağlarken, IZGARA modunun kapalı olması daha iyidir.
21
2.3. Genel veriler
Yeni bir proje açtığınızda, program proje seçenekleri penceresini gösterir. Bu pencere, F7 tuşuna
basılarak açılabilir. Proje Seçenekleri penceresi, “Proje Bilgileri” öğesi ekrana gelecek şekilde açılır.
Burada belirtilen tüm değerler, her öğenin veri tablosunda varsayılan parametreler olarak
gösterilecektir. Proje Seçeneklerindeki verilerin değiştirilmesi, tüm proje içi genel değişiklikler (örneğin
başka besleme sıc.) yapılabilmesini sağlar. Değişiklikleri uygulamak için, proje hesaplanmalıdır.
22
1. Projeyi oluşturmak için gereken tüm katalogların mevcut olup olmadığını kontrol etmek için,
maddeye tıklayın, ardından “Katalog Kullanma” ve “Kataloglar” penceresi görünür.
2. İçeriği okunabilen katalogların listesi, belirli sekmelerde doğrulanmıştır (katalog, sol
pencerede işaretlenerek ve sağ oka tıklayarak okunur. Tamam butonuna tıklayarak tüm
değişiklikleri kabul edin.
3. Genel Veriler kaleminde, program, (ısı kaynakları tarafından sağlanan) varsayılan kaynak
sıcaklığını ve (ısıtıcılar dahil olmak üzere terminal birimler tarafından sağlanan) besleme ve
geri dönüş arasındaki sıcaklık düşüşünü gösterir. Bu örnekte, radyan ısıtma için geçerli
olduğundan, değerler dikkate alınmayacaktır. Komple bir tesisat şeması oluşturmadan
hesaplamalar yapmak için “Sanal bağlantılar oluştur” alanını işaretleyin. Dizin yöntemi
2
kullanılacağından, ısı kaybını hesaplamak için, “Öz. Sıc. Q indeksi [W/m ]” alanındaki ısı
kaybı göstergesi değeri, kabul edilmeli veya değiştirilmelidir.
4. “Proje Bilgileri” kalemine geçtikten sonra, proje, proje geliştirici ve proje tasarımcısı bilgilerini
doldurun.
23
5. “Varsayılan türler” ve “Radyan ısıtma” açılır kalemlerinde, proje bileşenleri için varsayılan
türleri seçin:
- “Borular, Radyatörler, Vanalar” kaleminde, borular, radyatörler, yalıtım, vanaların varsayılan
türü
- “Manifoldlar” kaleminde, manifold ve manifold panosu türü,
- “Yerden ısıtma” sekmesinde: üretici, varsayılan montaj sistemi ve boru türü, çevre ve
kullanılan alandaki mevcut boru boşluğu, ısıtma alanının iç ve dış duvarlardan uzaklığı,
varsayılan döşeme, otomasyon sistemi, maksimum çevrim basınç düşüşü.
6. Genel Verilerdeki tüm değişiklikler Tamam butonuna tıklanarak kabul edilir.
2.4. Plan görünümü için yapım bazının hazırlanması
Yerde ısıtmalı kat planı görünümü, projemizdeki tek çizim olacaktır. Bir dwg dosyası veya basılı
bir çizim, baz görevi görür.
A Varyantı: Bir çizim bazı olarak içe aktarılan dwg dosyası yorumlanmaz.
Bir mimarın .dwg dosyası olarak oluşturduğu plan görünümü, kat planı görünümü oluşturmak için
bir çizim bazı olarak kullanılacaktır.
1. “Dosya” menüsünden “DWG/DXF dosyasından bina planı görünümü aktar” seçeneğini seçin.
Programın açtığı arama kutusundan, diskte kayıtlı dosyanın adını bulun ve “Aç” butonuna
tıklayın. İlk içe aktarım sırasında, program, bizden bina projesinde kullanılan (.shx uzantılı)
yazıtipi dosyasını isteyecektir. Varsa, bir disk üzerindeki dosyanın lokalizasyonunu (zemin
dosyaları a dahil olmak üzere mimardan) seçebilir veya “Vazgeç” seçeneğine tıklayabiliriz.
24
2. Dosyayı içe aktar penceresi açılır. İçe aktarılan dosyaya dahil olan tüm çizim katmanları, sol
tarafta görünür. Sol üst köşede, açılır listeden, çizim için, binanın gerçek boyutları için yeterli
olacak, ölçü birimini seçin.
!
Grafik editörü, boyutları her zaman metre cinsinden gösterdiğinde, gerçek nesnenin
boyutlarına uyacak ölçü birimi seçmek önemlidir. Bu nedenle, içe aktarılan çizimin doğru
şekilde ölçeklenmesi önemlidir.
♦
Öneri: Doğru seçimi onaylamak için,
olmalıdır.
butonuna basın ve bir kapıyı ölçün, yaklaşık 1 metre
25
3. “Devam” butonuna tıklayın. Dosya yorumlanmadığından, duvar analizi için herhangi bir
katman seçmiyoruz.
4. “Devam” butonuna tıklayın. Pencere katmanları da atlanacaktır.
26
5. “Devam” butonuna tıklayın. Çizimler olarak içe aktarılan katmanları seçmeye geçelim. Tüm
katmanlar, önseçimli olarak, işaretlidir. Oda tanımları gibi bileşenlere sahip gereksiz
katmanların işaretini kaldırın, çünkü program, odalar yerleştirildikten sonra kendi tanımlarını
oluşturur.
27
6. “Devam” butonuna tıklayarak çizim içe aktarımını sonlandırın. Program, bunu otomatik
olarak “Baz” düzenleme alanına aktarır. “Baz” katmanındaki “Çizim” nesnesi, (hiçbir nesne
ayrılmamış halde) tekbiçimli çizim olarak seçili tüm katmanları içerir.
B Varyantı: İki taramayı birleştirmek suretiyle oluşturulan dosyadan baz
Mimarın oluşturduğu ve yazdırdığı plan görünümü, kat planı görünümü oluşturmak için bir çizim
bazı olarak kullanılacaktır. Çizim A3 formatında yapılır ancak elimizde A4 sadece tarayıcı
bulunmaktadır.
1. Herhangi bir tarama programını kullanan bir sekme ile seçimi tarayın. Taranan baz
bileşenlerini, daha sonra tarama birleştirme aracına aktarılacak olan .bmp dosyaları olarak
kaydedin.
28
2. Paket Yöneticisinden “Tarama birleştirme aracı”nı başlatıyoruz. Başlattıktan sonra, program
yeni, isimsiz bir dosya açar. İlk pencerede “Yükle”ye tıklayarak, diske kaydedilmiş bulunan
iki dosyadan birini açın.
3. Çizim yüklenir. Baz sadece iki parçadan oluştuğundan, daha fazla bileşen kullanırken faydalı
olabilecek Navigatörü kullanmanıza gerek yoktur. Bu durumda, “Navigatörü Kullan”
seçeneğinin işaretini kaldırın.
29
4. Dosya tarama sırasında değişmişse ve değişiklik düzeltmesi gerektiriyorsa, “Tarama
birleştirme”den düzeltilebilir. Bunu yapmak için, önseçimli olarak işaretsiz olan “Değişiklik
düzeltme” kutucuğunu işaretleyin. Ardından, sağ fare butonu ile “Üst” ve “Alt” olmak üzere iki
nokta işaretleyin. Bu noktalar, görünmez bir çizgi çizmelidir, programın taramayı, çizgi dikey
hale gelecek şekilde döndürmesi gerekir (plan görünümündeki, dikey olması gereken
duvarlardan birini kullanabilir ve uçlarını veya bu duvardaki herhangi iki noktayı
işaretleyebilirsiniz.) İki noktayı işaretledikten sonra, “Döndür” seçeneğine tıklayın.
5. İşaretleme yanlışsa ve döndürme istediğiniz şekilde olmadıysa, “Geri al” seçeneğini
kullanabilirsiniz. Geri almak için, ekranın üst kısmındaki “Geri Al”
butonuna tıklayın.
Program size, emin olup olmadığınızı soracaktır çünkü bir işlem geri alındıktan sonra
yinelenemez.
30
6. Ekranın üst kısmındaki “İleri” butonuna tıklayın ve bir sonraki birleştirme aşamasına geçin.
Ekran, iki pencereden oluşur; solda, yüklü dosya önizlemesi gösterilir. “Yükle” butonuna
tıklayın ve taranan bazın ikinci parçası ile birlikte dosyayı açın. Sağ pencerede, eklenen
kısmın önizlemesi gösterilir.
Zum alanı
7. Ekranın ortasında, yüklenen bileşenleri birleştirme şekli ve yönünü seçebileceğiniz alanlar
bulunmaktadır. “İki Nokta” ve “Sağa” seçeneklerini seçin. Önizleme pencereleri arasında, bir
ölçek ve işaretli karakteristiği seçebileceğiniz alanlar bulunmaktadır; bunları kullanarak,
program iki parçayı bir araya getirecek ve birleştirecektir.
8. Her iki önizleme penceresinde de karakteristik noktaları (yani, oda köşelerini) bulun ve
bunları, sağ fare butonuna tıklayarak, çizim üzerinde işaretleyin. Önizleme üzerinde
karakteristik noktayı işaretleyen kırmızı çarpılar görünür.
31
9. Kırmızı zum penceresini kağıdın sağ alt kısmına taşıyın.
32
10. Ardından “Ekle” seçeneğine tıklayın. Program iki taramayı birleştirir.
33
11. “İleri” seçeneğine tıklayarak, çizim bazının ölçeklendiği ve kırpıldığı son pencereye ilerleyin.
Sekmeler sağdadır. “Kırp” seçeneğini seçin ve adından sağ fare butonu ile, çizim alanında
sol üst ve sağ alt noktaları seçin; program bunları kullanarak bazı kırpacaktır.
34
12. Bir sonraki adın, çizim bazının ölçeklenmesidir. “Ölçekle” sekmesine geçin. İki ölçekle
modelinden biri kullanılabilir. “İşaretli noktalar arasındaki mesafe”ye tıklayın ve sağ fare
butonu ile, önizleme üzerinde aralarındaki gerçek mesafenin bilindiği iki nokta işaretleyin.
Program, önizleme üzerinde iki kırmızı çarpı işareti gösterir. “Mesafe [m]” alanına iki nokta
arasındaki gerçek mesafeyi girin Ardından “Ölçekle” butonuna tıklayın.
Çizim bazı
ölçeklenir.
13.Çizim bazını disk üzerine “ism” uzantılı bir dosya olarak kaydedin. Bu uygulamayı kapatmak
için “Son” butonuna tıklayın.
14.Kaydedilen çizim bazını yüklemek için Instal-therm HCR programını açın (veya bu programa
geri dönün). 47. Uygun sekmeyi seçerek “Baz” düzenleme alanına gidin ve üst araç
çubuğundaki “Grafikler” butonundan “Çizim” öğesini
dikdörtgenin göründüğü çizim alanının içine tıklayın.
seçin. Üzerinde küçük bir
35
15.“Çizim” veri tablosundaki “yeni ekle” seçeneğini seçin; “Çizim galerisi” penceresi açılır. “Aç”
seçeneği kullanılarak, disk üzerindeki bir çizim dosyası çağrılarak açılabilir. Çizim
önizlemesi, Çizimler galeri penceresinde görünür.
16. “Kapat” butonuna tıklayarak çizim galerisi penceresini kapatın; aynı anda, dosya geçerli
çalışma alanının seçili düzenleme alanına yüklenir. Tekbiçimli bir çizim biçimindeki çizim
bazı (işaretli nesneler olmadan) gösterilir.
36
2.5. Oda çizimi
Programda yerden ısıtma tasarlanması için oda çizimi şarttır. Odaların, kaydedilen çizimin bazına
çokgenler olarak çizilmesi gerekir.
1. Ekranın sağ alt köşesindeki uygun bir sekmeye tıklayarak “İnşaat” düzenleme alanı
sekmesine gidin. Oda çizmeyi daha kolay hale getirmek için, durum çubuğunun sağ
tarafındaki uygun bir alana tıklayarak, ORTO ve OTOMATİK işletim modlarına geçiş
yapıyoruz.
seçin; çizim alanını girin ve sol fare
2. “Bileşenler” araç çubuğundan “Oda” butonunu
butonunu kullanarak, - çizim bazına göre - oda köşelerini işaretleyin. Odaları duvar yüzünün
içine, yani duvar kenarlarının içi boyunca çizin. Oda çizimini bitirmek için, sağ fare butonuna
tıklayın.
37
3. Ardından, oda yerleştirmeyi tekrarlamak için F3 tuşuna (“Son öğeyi ekle”) basın; sonraki
odalar için, 2.noktadan itibaren prosedürü uygulayın. Tüm odalar için aynı prosedürü
uygulayın.
38
4. Daha sonra, belirli odaları (mutfak, yatak odası, giyinme odası, koridor, oturma odası ve
diğer odalar) tanımlayacak isimleri ve sembolleri girin. Ardından, üzerine tıklayarak oda
etiketini işaretleyin – tüm oda çizim üzerinde renk değiştirir - oda verileri, tabloda
görünecektir.
5. Projede sadece yerden ısıtma olduğundan, ısıtılan odalar için, “RH katkısı” alanındaki veri
tablosuna 100 yazın. Isıtılmayacak olan geri kalan odalar için, “Qreq.” Alanına 0 yazın.
6. Veri tablosuna, banyo için nispeten daha yüksek bir iç sıcaklık girin. Tüm odaların ısı kaybı,
geçerli Q değeri ve belirli bir oda alanı için hesaplanır.
7. “Ti Aşağı” alanındaki oda veri tablosuna, varsayımlarla tutarlı olması için, odanın altındaki
sıcaklığı girin. Program, zemin yapılarını hem otomatik hem de manüel olarak
boyutlandırırken bu sıcaklığı dikkate alır. Isıtılan odaların altında bir bodrum bulunduğundan,
alttaki varsayılan sıcaklık, 8°C düzeyine ayarlanır.
39
2.6. Isıtıcı zeminlerin yerleştirilmesi
Verilen örnekte, zemin ısıtma tesisatı, ısıtma panelleri seti ve manifold aracılığıyla, ilk versiyonda
(yaklaşık hesaplamalar) sunulacaktır.
1. Yerden ısıtma tesisatını düzenlemek için “Isıtma” sekmesini seçiyoruz. Çizilen odalar alanı
ve projeyi düzenleme imkanı ortadan kalkar. Üst araç çubuğunda, “Radyan” sekmesinden,
seçeneğini seçiyoruz; ardından, çizim alanına gidiyor ve alanın içindeki
“Isıtıcı zemin”
herhangi bir yere tıklayarak ısıtıcı panelleri yerleştiriyoruz. Program, tüm oda alanını
kapsayarak ısıtıcı panelleri otomatik olarak yerleştirir. Zemin yeşil çizgileri ve ısıtıcı panel
tanımı görünür.
Knot
2. Görünmüyorsa, tüm zemin alanı bir ısıtma bölgesi tarafından kullanıyor demektir; HZ etiketi
üzerine sağ tıklayın ve “Türleri serbestçe değiştirilebilir hale getir” seçeneğini seçin. Oda
köşelerinde düğümler görünecektir; sol fare butonu ile bunların üzerine tıklayıp basılı
tutarsanız, bunları doğru gereken yere sürükleyebilirsiniz. Alternatif olarak, veri tablosundan
“Zemin ısıtıcı borularıyla kaplı olmayan kullanım alanı” seçeneğini seçebilir ve ısıtma
döngülerinin kapsamına girmeyen oda alanını girebilirsiniz. Program etkili ısıtma alanını
hesaplayacaktır.
3. F3 tuşunu kullanarak, yerden ısıtmalı tüm odalar için bu prosedürü tekrarlayın.
4. Tüm ısıtmalı odalara ısıtma bölgeleri yerleştirdikten sonra – ısıtıcı zemine tıklıyoruz – tabloda
etiket ve HZ verileri görünüyor – HZ veri tablosundaki “Boru döşeme modeli” alanından boru
döşeme modeli seçiyoruz. “Oda” ve “Oturma odası” için, “Spiral boru modeli”ni, geri kalan
odalar için ise “Çift kıvrım”I seçin.
40
5. “Radyan sekmesinden” “Çifte apartman kıvrımını” seçerek, çizime bir manifold ekleyin ve
veri tablosu listesinden bir ürün seçerek türünü doldurun.
41
2.7. Zemin ve çevre bölge yapıları yerleştirme
Her ısıtma bölgesi için hem zemin yapıları hem de çevre yapılarının tipi ve yeri ayrı olarak
belirlenebilir. “Mutfak” ve “Oturma odası” örneğinde, tüm işlemler açıklanacaktır.
1. HZ–Etiketini seçin ve listeden zemin kaplaması seçin. “Mutfak” için, “İnce seramik karolar”
ve “Oturma odası” için “Normal parke” seçiyoruz.
2. Zemin yapısını seçmek için programı etkinleştirmek üzere, “Zemin kons.” menüsünü açın ve
yalıtım seçeneği olarak “Otomatik”i işaretleyin. Pencerenin üst kısmında, seçilen kaplamanın
gösterildiği bir kutu bulunmaktadır. Aşağıda, izin verilen maks. zemin çalışma yükü değerini
girmek için bir kutu bulunmaktadır. Odanın altındaki Sıc. farkı ile ilgili olarak, program
“Odanın üzerindeki kısmen kısıtlı ısıtmalı zemin”i hesaplar ve gösterir.
3. “Yalıtım” seçeneklerinde “Manüel”i seçerek zemin yapı bileşenleri önerisi yapılır. Listeden
ısıtma zemini oluşturma ve ısıtma zemini katmanları seçin. Katmanları ve doldurulan
değerleri programa taşıdığınızda, program toplam oluşturma kalınlığını ve zemin direncini
hesaplar.
4. “Zemin oluşturma” kutusundaki ok işaretine basarak zemin yapısını sonlandırın.
5. Program, ısıtma planı görünümünün sol buton köşesine bir üçgen (üçgenin rengi ısıtma
zemininin kalınlığına bağlı olarak değişir) ekleyecektir. Bu, farklı zemin oluşturma düzeyleri
bulunabilmesini kolaylaştırır.
42
6. Odalardaki tüm ısıtma panelleri için çevre alanları belirlemeye geçebiliriz. “Mutfak”ın çevre
alanları olmayacağını varsayıyoruz. Veri tablosunda “Çevre alanı” kutusuna tıkladıktan
sonra, dolaylı olarak “Çevre alanı yok” seçilir. Veriler değişmeden kalır.
7. “Oturma Odası” olarak işaretlenen odanın, HZ’nin parçasını oluşturan çevre alanını içereceği
varsayılır. “Çevre Alanı” veri tablosunda, “Birincil devrenin bir parçasını oluşturan PZ’yi
belirle” seçeneğini seçin. “Bölmede” kısmında, seçeneklerde birini seçtikten sonra, program
görünüm kutusunda sarı renkte uygun bir çevre gösterir. Çevre alanının güney duvarına
konumlandırılası için, “S”yi işaretleyin. PZ’yi 0,8 m’ye eşit genişlikte seçiyoruz.
Çevre alanındaki boru döşeme modeli söz konusu olduğu sürece, dolaylı olarak “Boru
döşeme modelini yerleştirerek oluşturuldu” alanı işaretlenir. Tür değişmeden kalır.
43
8. “Oda” olarak işaretlenen oda için de aynı prosedürleri uyguluyoruz. Ayrıca “S” çevresinde de
çevre alanı seçiyoruz.
9. Çevre alanlarını seçtikten sonra, program geçerli PZ alanını, pencerenin alt kısmında
gösterir.
2.8. Hesaplamalar ve hesaplama seçenekleri
1. Verileri girdikten sonra hesaplamalara başlıyoruz. İşlem sonuçlarını çağırmak için F10
tuşuna basın. Tanısal işlem sonuçların alınmasından hemen sonra, program, sanal boru
geçişi için öntanımlı boru türüne ilişkin bir öneri ekrana getirecektir. “Devam” butonuna
tıklayın.
2. Program, ilk hesaplama seçenekleri penceresi “OP devre sıcaklığı beslemesi”ne geçer.
Ardından, devre sıcaklığını belirleriz. Bu örnekte, tüm PG tek bir manifolda bağlanmıştır, bu
44
yüzden tek bir kontrol devremiz bulunmaktadır. Sol tarafta kontrol devresi adı görünür. Bu
durumda, “Sanal Kazan” olacaktır, çünkü sanal konektörler oluşturulmasını sağlıyoruz ve
çizime ısı kaynağı simgesi yerleştirmiyoruz.
butonuna tıklayarak,
programın optimum sıcaklık beslemesini belirlemesini sağlıyoruz. Alanın yanında
benimsediği parametreler görünecektir. “Grafik” butonu, besleme sıcaklığı grafiğini
etkinleştirir. Üçgen şekilli yükseltici olarak işaretli yeşil dikey kesikli çizgi, geçerli besleme
sıcaklığı ayarını gösterir. Oda adının yanındaki yatay çizgiler maviye dönüşürse, oda az,
kırmızıya dönerse çok ısınacaktır.
45
3. “Devam” butonuna tıklayarak, hesaplama seçenekleri sekmesine geçiyoruz. “VA [cm]”nin
sağındaki butona tıklayarak, olası devre montaj seçeneklerini ve programın seçtiği seçeneği
görebiliriz. “Otomatik” seçeneğini seçerek, programın otomatik olarak Isıtma Alanı montaj
tipini seçmesine izin verelim.
4. “Devam” butonuna tıklayın. “Hesaplama seçenekleri” sekmesinde, değişiklik veya ekleme ile
ilgili ver yoktur çünkü sekme, ısıtma bölgesine veya manifold kaynak ile birleştiren sisteme
referans yapar.
5. Hesaplamaları sona erdirmek için “Devam” veya “Sonuçlar” sekmesine geçmek için
“Sonuçlar”a tıklayın. Program hidrolik hesaplamaları sona erdirecek ve malzeme evsaf listesi
oluşturacaktır.
46
2.9. Genel Sonuçlar
“Sonuçlar” sekmesi iki pencereden oluşur. Pencerenin solunda, açılır bir sonuç konu listesi,
sağında ise seçili bir gruba atıfta bulunan detaylı sonuçlar bulunmaktadır.
Uygun gruplara tıklayarak sonuçlar tablosuna göz atıyoruz. En önemli gruplar “Genel sonuçlar”,
“RH sonuçları” ve “Malzeme evsaf listesi”dir.
47
♦
Öneri: Sanal bağlantıların sonuçlarından emin olmak için, bu noktada RH Bileşenlerinin toplam boru
uzunluğunu not edin ve bunları daha sonra hazır bağlanmış Isıtma Alanlarının sonucu ile karşılaştırın.
2.10. Sonuçlar tablosunu yazdırma
Hesaplamalar eksiksiz ve doğru ise, yazdırılabilirler. İlk hesaplamalar ön hazırlık (teklif amaçlı)
olduğunda, çıktı sadece “Genel sonuçlar” ve “Malzeme evsaf listesi”nden oluşacaktır
1. Hesaplama sonuçlarını yazdırmak için, “Sonuçlar” penceresinin üst kısmındaki “Yazdır”
butonuna tıklayın. İki bölümlü baskı önizleme penceresi açılacaktır. Pencerenin sol kısmı,
geçerli yazdırma ayarlarının (stil, sayfa düzeni gibi) geçerli olduğu sayfa baskı önizleme
alanıdır. Sağda, çıktıyı konfigüre etmeye yönelik kontrol paneli bulunmaktadır.
2. Kontrol panelinin en üstünde, önizleme ekranı ölçeğini değiştirmeye yönelik kontroller; altta
ise, biri yazdırma diğer ise önizlemeden çıkmak için kullanılan iki buton bulunmaktadır.
Bunların altında üç sekme bulunur.
48
3. “Yazdır” sekmesi, yazıcı tipi, sayfa sayısı ve numaralandırması, kopya sayısı vb gibi genel
yazdırma ayarları yapılabilmesini sağlar.
Kenar boşlukları da bu sayfada ayarlanır. “Detaylar” butonu, safa numaralandırmasını
konfigüre etmeye yönelik ek alanları açar ve kapatır.
4. “Düzen Tasarım” sekmesi, yazdırılacak tablo ve alanları belirtilmesi için kullanılır. Üstteki
açılır menüden önceden belirlenmiş düzenleri seçebilirsiniz. Alttaki menüde, seçilen
düzenlerde daha kesin bir içeriği belirlenebilir. Önceden belirlenmiş düzenlerden birini
seçerek ve gerekli olmayan alanların işaretini kaldırarak kullanıcı düzenleri oluşturulabilir.
Değişiklikleri yaptıktan sonra “Kaydet” butonuna tıklayın ve düzeni kolayca tanıyabileceğiniz
yeni bir adla kaydedin.
Yön değiştirme alanları da bu sekmededir.
49
5. “Stil” sekmesi, kullanılan fontların boyutu ve tipini ve yazıların arka plan renklerini konfigüre
etmek için kullanılır. Program önceden tanımlanmış bir dizi stil içerir ancak yeni stiller de
yaratılabilir ve kaydedilebilir.
Tek numaralı satırlar için grilik oranı değeri buradan ayarlanabilir. Bu özellik sayesinde, net
bir çıktı elde etmek mümkündür. %0 değeri, alanın tamamen beyaz olduğu anlamına gelir.
6. “Düzen Tasarım” ve “Stil” sekmelerini configure ettikten sonra, ana konfigğrasyon
penceresinde “Yazdır” sekmesine tıklayarak yazdırabilirsiniz.
2.11. Boru besleyicileri ve ısı kaynağı ekleme
Yukarıdaki prosedür, karşılaştırmalar veya teklifler için hızlı, yaklaşık sonuçlar elde etmeyi
amaçlamaktadır. Bu nedenle sanal bağlantılar yapılabilir, boru besleyicileri ve ısı kaynakları çizilmez.
Ancak teknik projeye, bu bileşenler de dahil edilmelidir. Dersin aşağıdaki bölümü bu konuya
ayrılmıştır.
1. Grafik editöründeki “Isıtma” düzenleme alanı sekmesine gidin ve üstteki araç çubuğundaki
“Radyan” sekmesinden, “Bağlantı çizgisi çifti”
50
öğesini seçin.
2. Çizim alanına gidin ve her bir manifold çıkışı çiftinden, tüm ısıtma bölgelerine giden boru
besleyicileri çizin. OTOMATİK modu devreye sokularak, manifoldu komşu veya en yakın
manifold HZ’sine bağlamak ve daha sonra diğer HZ’leri bağlamak daha kolay olur.
3. Çizimde doğru boru besleyicileri düzeni bulunmasına dikkat edin, program bunların
uzunluğunu otomatik olarak okur.
4. Ardından, “Ağ / Radyatörler” araç çubuğu sekmesinden “Kazan” öğesini seçin ve bunu çizim
çalışma sayfasındaki uygun bir yere yerleştirin.
5. “Boru geçişi çifti” öğesin kullanarak, kazanı manifolda bağlayın ve veri tablosunda boru geçiş
tipini doldurun.
6. Boru geçişlerine vanalar yerleştirin ve veri tablosuna bunların tipini girin.
7. Bütün bileşenler çizildikten sonra, Shift+F2 kısa yoluna basın, bu fonksiyon çizilen tesisattaki
tüm bağlantıları kontrol eder.
51
1. Veriler doldurulduğunda ve bağlantılar kontrol edildiğinde, hesaplamaları yapmak için, F10
tuşuna basın. Veri tanılamadan sonra, program doğrudan hesaplama seçenekleri
penceresine gidecektir, sanal boru geçişleri ile ilgili mesajları göstermez.
2. “RH devresi besleme sıcaklığı” penceresinde, bu kez, çizime eklenen “Kaynak” kontrol
devresi için besleme sıcaklığını belirtin. Hesaplamalara devam etmek için, “İleri” butonuna
basın.
2.13. Sonuçlar
2.9 bölümüne göre sonuçlara göz atın. Ayrıca, manifoldu kazana bağlayan boru geçişlerine
ilişkin hesaplamaları içeren bir tablo bulunmaktadır.
Lütfen bu noktada, önce R.H. boru uzunluğunun sonuçları ile, sanal bağlantılarla tahmini olarak
hesaplananları karşılaştırın.
2.14. FH çevrimi çizme
Hesaplamalardan sonra, çizim, her bölgedeki veya seçili ısıtma alanındaki boru düzen moduna
göre tamamlanabilir. Boru düzeninin var olmasının veya olmamasının hesaplama sonuçları üzerinde
herhangi bir etkisi yoktur.
1. Ekranın sağ alt köşesindeki uygun bir sekmeye tıklayarak “FH çevirm çizimlerini” düzenleme
alanı sekmesine gidin.
2. Üstteki araç çubuğundan “Boru sistemi çizmek için çokgen – otomatik” simgesini
Bu, bir ısıtma alanı içinde boru düzeni çizmek için kullanılan bir grafiktir.
52
seçin.
3. Öğeyi seçtikten sonra, çizim alanına gidin. HZ’ye giden boru besleyicilerinin yeri, gri çarpı ile
ve boru döşeme yönü gri ok ucu ile gösterilir. Boruları döşemek istediğiniz yönü seçin ve
gereken ok ucu göründüğünde tıklayın.
4. Siz yönü seçtikten ve fareye sol tıkladıktan hemen sonra, spiral boru modeli çizilir;
hesaplanan boru aralığı kaydedilir.
5. Çift boru kıvrımı için, program boru düzeninin detaylı bir önizlemesini gösterir. Fare hareket
ettirildiğinde, - oda boyunca veya oda genelindeki - kıvrım döşeme modları görülebilir. Boru
döşeme yönünü seçtikten sonra, lütfen fare butonuna tıklayın; çizime çizgiler eklenecektir.
Tüm HZ'ler ile aynı prosedürü kullanın. Çizimi tamamlamak için fareye sol tıklayın.
53
6. Çoklu çizgi eklerken, veri tablosunda boru aralığını, modeli (spiral veya kıvrımlı) değiştirebilir
ve boru besleyicilerinin atlanmasını istediğinizi belirtebilirsiniz. Ancak farenizle çizimin
üzerine tıkladıktan sonra, değişiklik yapılamaz. Düzeni değiştirmek için, boruları silmeniz ve
yenilerini yerleştirmeniz gerekir. Boruları hızlı ve kolay bir şekilde silmek için, açılır menüden
(HZ Etiketindeki sağ fare butonu), “Bu HZ’den tüm çoklu çizgileri sil” seçeneğini seçin.
2.15. Çizimin çıktısını alma
Hesaplamalar ve boru düzenini temsil eden çizimlerden sonra, çizim yazdırılabilir. Çizim bir
çalışma sayfasına sığmıyorsa, yazdırmadan önce, yazdırma seçeneklerinin ve çalışma sayfası
sınırlarının belirlenmesi gerekir.
1. Ekranın sağ alt köşesindeki ilgili sekmeye tıklayarak “Çıktı” düzenleme alanına gidin.
Program, baskı önizleme moduna geçer ve veri tablosu çıktı konfigürasyonu alanları
görünür.
2. Kullanmak istediğiniz yazıcıyı seçin. Ölçek, kenar boşlukları, sayfa yönü, sayfa uzunluğu ve
genişliğini ayarlayın. Renkli veya siyah-beyaz çıktıyı seçin.
3. Çizim üzerinde kağıt sayfasının sınırlarını kontrol edin ve gerekirse, fareyi kullanarak bunları
düzeltin.
54
4. Baskı önizleme modunda, üzerinde makas simgesi bulunan mor ve yeşil kesikli çizgiler
görünür. Mor çizgiler, kağıt sayfasının sol alt taraftan sınırlarını, yeşil çizgiler, ayrı kağıt
sayfalarını tek bir kağıt halinde birleştirmeyi kolaylaştıran katları belirtir. Basılı sayfaların
kenarları yapıştırıcı uygulandıktan sonra birleştirilirse, sekmelere gerekli olmaz. Basılan
sayfalar birleştirildikten sonra kenarlardan temas edecekse, üst üste bindirme gerekmez.
Çıktı veri tablosunda, “Üst üste bindirme (cm)” kutucuğuna “0” girilerek kapatılabilir.
5. Ctrl+P kısa yolunu kullanarak, projeyi yazdırın. Çıktı penceresinde, yazıcı ve sayfa sayısı
seçilebilir.
55
Banyo
13,50 m² b 10
Mutfak
27,12 m² b 25
Banyo +24 °C
Qger.: 653 W
Yatak odasi +20 °C
Qger.: 966 W
Yatak odasi
21,96 m² b 30
Mutfak
26,0 kPa
7,4 kW
810,8 kg/sa
Mutfak +20 °C
Qger.: 1193 W
Salon +20 °C
Qger.: 710 W
Giyinme odasi +20 °C
Qger.: 0 W
Lobi +16 °C
Qger.: 0 W
Salon
16,14 m² b 15
Oturma odası +20 °C
Qger.: 1343 W
Oturma odası +20 °C
Qger.: 704 W
Oturma odası
30,46 m² b 15 / 25
Oturma odası
16,00 m² b 25 / 30
##
Değişiklikler
Tarih
İmz.
Konu
Çiz. no.
Ölçek
1
DERS 1 Roth Instal-therm 4 HCR
Çizim başlığı
Tarih
Hazırlayan
Onaylayan
İmz.
İKİNCİ DERS: Instal-therm HCR
3. INSTAL-THERM HCR – İKİNCİ DERS:
TARANMIŞ BİR DOSYA ESAS ALINARAK ÇİZİLMİŞ PLAN
GÖRÜNÜMÜ ÜZERİNDE YERDEN VE RADYATÖRLÜ ISITMA
ÖRNEĞİ
Bu dersin amacı, iki katın ısıtıldığı bir binanın yerden ve radyatörlü ısıtması için nasıl hızlı
hesaplamalar yapılabileceğini göstermektir. Projenin çizimlerden oluşan kısmı, duvarlar, pencereler ve
kapılar çizilerek oluşturulan katların plan görünümlerini içerecektir. Plan görünümleri, programda
oluşturulurken, bazları önceden taranmış olan ve “Tarama birleştirme”de birleştirilen çizimler olacaktır.
Isı kaybı hesaplamaları - indeksler kullanılarak – odaların alanına ve binanın metrekare başına ısı
kaybına göre basitleştirilmiş şekilde yapılır. Tesisat şeması oluşturma sürecini basitleştirmek için, ilk
hesaplamalarda sanal bağlantılar uygulanacaktır. Ardından, program tarafından kat planına göre
kısmen otomatik bir şematik görünüm oluşturulacaktır.
Duvarlar ve pencerelerin görünümlerine sahip olarak, radyatörleri otomatik olarak pencerelerin
altına yerleştirebiliriz.
Bkz 2.1
3.2. Genel veriler
Bkz 2.3
Hesaplamaların ilk aşaması, yerden ısıtma çevrimi kontrol devresi için bir sanal ısı kaynağı ve br
sanal karıştırıcı ile yapılacağından, projenin “Genel veriler”inde “FH manifoldlarını karıştırıcılar
kullanarak bağla” seçeneğini seçin.
3.3. Plan görünümü için konstrüksiyon bazının hazırlanması
İşaretli duvardan ısıtma ve yerden ısıtmalı iki katlı plan görünümleri, projemizde çizimler
oluşturacaktır. Bu iki planın görünümleri birçok şekilde elde edilebilir. Bu ders, yüklenen taramalar
formundaki çizim bazlarının, nasıl üzerinde binayı çevreleyen ve onu odalara bölen duvarların
çizilebileceği bir baz görevi göreceğini gösterecektir. Duvarlar, ayrıca pencereler ve kapılar gibi
bileşenlerle de donatılacaktır.
Bir mimar tarafından oluşturulan ve kağıda basılan zemin kat planı görünümleri ve birinci kat planı
görünümleri, katların plan görünümlerini belirlemeye yönelik çizim bazları görevi görecektir. Bu
çizimler, A-3 formatındadır ancak elimizde sadece A4 tarayıcı bulunmaktadır.
1. Herhangi bir tarama programını kullanarak, üst üste binmeli çizimi tarayın. Her iki bazın da
taranan parçalarını, tarama birleştirmeye yüklenecek .bmp formatında dosyalar olarak
kaydedin.
57
2. Paket Yöneticisiyle, “Tarama Birleştir” programını başlatın. Başlattıktan sonra, program yeni,
isimsiz bir dosya oluşturur. İlk pencerede, taranan zemin katın ilk kısmı olarak, “Yükle”
butonu ile daha önce kaydedilen dört dosyadan birini açın.
3. Çizim programa yüklenir. Bazımız iki parçadan oluştuğundan, daha fazla ayıda parça ile
çalışırken daha faydalı olan navigatörü kullanmıyoruz. Bu amaçla, “Navigatörü kullan”
alanının seçimini kaldırın.
58
4. Dosya tarama sırasında değişmişse ve değişiklik düzeltmesi gerektiriyorsa, “Tarama
birleştirme”den düzeltilebilir. Bunu yapmak için, önseçimli olarak işaretsiz olan “Değişiklik
düzeltme” kutucuğunu işaretleyin. Ardından, sağ fare butonu ile “Üst” ve “Alt” olmak üzere iki
nokta işaretleyin. Bu noktalar, görünmez bir çizgi çizmelidir, programın taramayı, çizgi dikey
hale gelecek şekilde döndürmesi gerekir (plan görünümündeki, dikey olması gereken
duvarlardan birini kullanabilir ve uçlarını veya bu duvardaki herhangi iki noktayı
işaretleyebilirsiniz.) İki noktayı işaretledikten sonra, “Döndür” seçeneğine tıklayın.
5. İşaretleme yanlışsa ve döndürme istediğiniz şekilde olmadıysa, “Geri al” seçeneğini
kullanabilirsiniz. Geri almak için, ekranın üst kısmındaki “Geri Al”
butonuna tıklayın.
Program size, emin olup olmadığınızı soracaktır çünkü bir işlem geri alındıktan sonra
yinelenemez.
59
6. Ekran sekmesi iki pencereden oluşur. Soldaki pencere, yüklenen bir dosyanın görünümünü
gösterir. “Yükle” butonuna tıklayın ve zemin katın taranan ikinci parçasıyla dosyayı açın.
Sağdaki pencerede eklen parçanın bir önizlemesi görünür.
Zum alanı
7. Ekleme şekli alanı ve yüklenen dosyayı ekleme yönü, ekranın ortasındadır. Ekleme şekli
olarak “İki nokta”yı ve ekleme yönü olarak “Sağa”yı aynen bırakın. Ölçek ve her iki parçanın
da birleştirilerek tek parça haline getirilebilmesini sağlayan işaretli karakteristik seçme
alanları, görünüm pencerelerinin arasında bulunmaktadır.
8. Her iki görünümde de karakteristik noktaları (bu örnekte, oda köşeleri) bulun ve bunları, sağ
fare butonuna tıklayarak, çizim üzerinde işaretleyin. Görünüm üzerinde karakteristik noktayı
işaretleyen kırmızı çarpılar görünür.
60
9. Kırmızı zum penceresini kağıdın sağ alt kısmına taşıyın.
10. Her iki noktayı da işaretledikten sonra, lütfen “Ekle” butonuna tıklayın. Program, zemin katın
iki taramasını da tek bir parça halinde birleştirir.
61
11. “İleri” butonuna tıkladıktan sonra, bazın istenilen ölçülerde ölçeklendiği ve kırpıldığı son
pencereye gidin. Sekmeler, sağ taraftadır "Kırp" sekmesini seçin ve ardından, fare butonu
ile, programın bazı kırpmak için kullandığı çizim üzerinde sol, sağ ve alt noktayı işaretleyin.
62
12. Son adım bazı ölçeklemektir. "Ölçekle" sekmesine gidin. Bu amaçla, iki tarama özelliğinden
birini kullanın. “İşaretli noktalar arasındaki mesafe” alanına tıklayın ve sağ fare butonu ile,
önizleme üzerinde aralarındaki gerçek mesafenin bilindiği iki nokta işaretleyin. Program,
önizleme üzerinde iki kırmızı çarpı işareti gösterir. “Mesafe [m]” alanına işaretli iki noktanın
gerçek uzaklığını girin. Ardından “Ölçekle” butonuna tıklayın. Baz ölçeklenir.
13.Bazı diske bir dosya olarak kaydedin. ".ism." uzantılı bir dosya oluşturulur.
14.“Yeni” butonuna tıklayın; program isimsiz, yeni bir dosya oluşturacaktır. Kat çiziminin ilk
parçası olarak, taranmış üçüncü dosyayı yükleyin. Sonraki tüm işlemler, zemin kat ile aynı
şekilde yapılır. Kat dosyasını diske kaydedin.
15.Birleştirme işini tamamlamak için “Son” butonuna tıklayın ve programdan çıkın.
16.Kaydedilen bazların yüklü olduğu Instal-therm HCR programını açın. Sağ en alttaki ilgili
sekmeyi seçerek "Baz" düzenleme alanına gidin. “Grafikler” sekmesinde, en üstteki araç
çubuğundan
"Çizim" öğesini seçin.
göründüğü çizim alanının içine tıklayın.
Müteakiben üzerinde küçük bir dikdörtgenin
63
17. “Çizim” alanındaki veri tablosunda “Yeni ekle”yi seçin; “Çizimler galerisi” penceresi
açılacaktır. “Aç”a tıklayın ve “zeminkat.ism” dosyasını bulun. Çizim görünümü, galeri
penceresinde görünür.
18. “Kapat” butonuna tıklayarak çizim galerisi penceresini kapatın; dosya “Baz” sekmesine
yüklenir. Tekbiçimli bir çizim biçimindeki çizim bazı (herhangi bir nesnenin altı çizilmeden)
gösterilir.
64
19.Kat çizimini yüklemek için, yeni bir çalışma sayfası oluşturun. Bunun için, çalışma sayfasının
geçerli sekmesine sağ tıklayın ve çalışma sayfası işleme penceresini açın. "Yeni" butonuna
tıklayın, "Plan/plan görünümü" kağıt tipini seçin. Projenin tanınabilmesini kolaylaştırabilmek
için, sayfa adını sırasıyla birinci için “Zemin kat” ve ikinci için “Birinci kat” olarak değiştirin.
Çalışma sayfası işleme penceresini kapatın.
20. “Birinci kat” sayfasında iken, “Baz” sekmesine gidin. “Grafikler” sekmesinde, en üstteki araç
"Çizim" öğesini seçin. Çizim alanına tıklayın ve zemin kat çizimi için
çubuğundan
yaptığınız işlemleri yaparak birinci kat bazını yükleyin. Dosya, çalışma sayfasına yüklenir.
Tekbiçimli bir çizim biçiminde (herhangi bir nesnenin altı çizilmeden) görünür.
65
3.4. Odaların konstrüksiyonunu çizme
Programda radyan ısıtma tasarlamak için, odaların oluşturulması şarttır. Yüklenen taramanın arka
planına, duvarlar gibi grafiksel öğeler ve pencereler, kapılar ve açıklıklar gibi ek bileşenler kullanılarak,
tüm binanın ve ayrı ayrı odaların konturları çizilir.
1. “İnşaat” sekmesine gitmek için, ekranın sağ alt köşesindeki uygun bir sekmeye tıklayın.
Durum çubuğunun sağ tarafındaki belirli alanlara tıklayarak, oda çizimini kolaylaştırmak için,
ORTO ve OTOMATİK çalışma modunu etkinleştirin.
2. Önce, duvarlar aracılığıyla, binanın tüm alanını çizmeye başlayın.
“Bileşenler” araç
"Duvar " butonunu seçin ve sol fare butonu ile, çizim
çubuğundan çizim alanına
bazında bina başlangıç konturunu işaretleyin. Ardından, fareyi konturun bitiş noktasına
getirin ve duvar ucunu işaretlemek için yeniden sol butona tıklayın. Duvar çizilecektir.
66
3. Başka bir duvar yerleştirmek için F3 butonuna basın (“Sonuncuyu ekle”). Program, öğe
yerleştirme modunu etkinleştirir.
Önceden yerleştirilen duvarın sonuna sol tıklayın
(OTOMATİK modu etkinken, program, duvarların bağlantılarına siyah bir çarpı çizer ve
duvarları oyomatik olarak bağlar) ve binayı çizmeye devam edin. Bu şekilde, binaların
kenarlarını oluşturan dört duvar yerleştirilir. Tüm duvarları işaretleyin (fareyle sağ tıklayın –>
dikdörtgenin içinde öğeyi seçin <–) ve bunları veri tablosunda gereken kalınlığa ayarlayın. O
an için, tüm bina tek bir alan oluşturur.
67
4. Şimdi, tüm binayı odalara bölün. Bir duvarı seçmek için F3’e tıklayın ve belirli odaları çizerek
baza göre bir iç bina çizin.
5. Alanı duvarlarla çevreledikten sonra, program otomatik olarak yeni bir oda oluşturur.
68
6. Bu şekilde, tüm bina, ayrı odalara bölünür. Bu durumda, ana bina konturunun dışına tutunan
bir “antre” çizin. Tüm birinci kat konstrüksiyonu hazır.
7. Duvarların kalınlığının hala belirlenmesi gerekiyor. Fareye sağ tıklayın, açılır menüde “Tip
bileşenleri dikdörtgen içinde seç”i seçin, uygun iç duvarlar seçin ve veri tablosuna işaretli
duvarların uygun kalınlıklarını girin.
69
8. Diğer bir adım da, çizime pencere ve kapılar yerleştirmektir. En üst araç çubuğundaki
“Bileşenler” sekmesinden “Kapı” butonunu seçin; çizim alanına gidin ve duvar ekseni
üzerindeki uygun bir yere tıklayarak çizime bir öğe ekleyin. Veri tablosunda kapılara referans
yapan kategoriyi genişletin ve bir çizim tipi, genişliği ve yüksekliği belirleyin. F3’e tıklayın ve
ikinci kapıyı yerleştirin ve tabloya verilerini girin.
9. Aynı yöntem pencereler için de geçerlidir. "Pencere" öğesini seçin ve onu çizim alanında,
duvar alanının içine yerleştirin. Veri tablosuna tip ve boyut bilgilerini girin.
Oda çizimi
tamamlandı.
70
♦
Öneri: F7’ye basın, “Bina yapısı” sekmesini seçin ve “Varsayılan girinti genişliği” için 1500 mm girin,
bu rakam bu projedeki tüm pencereler için varsayılan genişlik olarak kullanılacaktır. Girinti genişliği ve
pencere genişliği eşit değildir ancak programda aynı boyutu belirtirler.
10.Veri tablosuna, genişlikleri varsayılan değerden farklı olan pencereler için gereken
genişlikleri girin.
71
11.Tüm duvarlar, ek bileşenlerle donatılır ve böylece aynı yöntem kullanılarak komple bir bina
yapısı oluşturulur.
12.Bir başka aşama da, odaların numaralandırılmasıdır. Bunun için, programda bulunan
otomatik bir numaralandırma özelliği kullanılır. Bunu yapmak için, ana menüden "Bileşen
verileri"ni ve “Odalara numara ata” komutunu seçin. Çizim alanına gitmek için, antreden
başlayarak ayrı oda tanımlarına tıklayın. Program 001 ile başlayan oda simgeleri ekler.
13. Banyo sıcaklığını 24°C’ye ayarlayın.
72
14.“Ti Aşağı” alanındaki oda veri tablosuna, varsayımlarla tutarlı olması için, odanın altındaki
sıcaklığı girin.
Program, zemin yapılarını hem otomatik hem de manüel olarak
boyutlandırırken bu sıcaklığı dikkate alır. Isıtılan odaların altında bir bodrum bulunduğundan,
ısıtma düzleminin altındaki varsayılan sıcaklık, 8°C düzeyine ayarlanır.
15.“Birinci kat” katının yapısı da aynı şekilde oluşturulur. Birinci kata gidin ve “Duvar” öğesi ile
bina konturunu ve ardından tüm iç duvarları izleyin. Pencereler ve kapıları yerleştirin ve
odaları numaralandırın – program 101 ile başlar.
Banyoya yeterince yüksek iç sıcaklık atanır. Birinci kat yapısını düzenlemeyi bitirin.
3.5. Isıtma bölgesi yerleştirme
Zemin katta, yerden ısıtma kullanıyoruz. Birinci katta, radyatörler ve banyoda kombine radyatör
ve yerden ısıtma kullanıyoruz.
İlk olarak, bölgeleri (ısıtma zeminlerini) çizin ve verilerini kontrol edin.
Hesaplamaların ilk versiyonundaki yerden ısıtma, bir grup ısıtma bölgesi ve bir manifold şeklinde
gösterilmektedir. Boru besleyicileri ve manifoldu kaynağa bağlayan boru geçişlerini atlıyoruz, çünkü
“Sanal bağlantılar oluştur” seçeneğini seçtik. Isı kaynağı da sanaldır. Ancak, borular listesine boru
besleyicilerinin uzunluğuna ilişkin bir tahmin dahil edilebilir.
73
1. Yerden ısıtma sistemini düzenlemeye başlamak için, “Isıtma” düzenleme alanına gidin. Bu
noktada, odaların taraması, bir yapı düzenleme özelliği ile birlikte kaybolur. “Radyan”
sekmesindeki üst araç çubuğundan "Isıtma zemini"
öğesini seçin, çizim alanına gidin
ve alanında herhangi bir yere tıklayarak odaya ısıtma bölgeleri yerleştirin. Program, tüm oda
alanına otomatik olarak bir ısıtma bölgesi ekleyecektir. Bir ısıtma bölgesi tanımı ile birlikte,
yeşil bir oda konturu görünecektir.
Knot
2. Görünmüyorsa, tüm zemin alanı bir ısıtma bölgesi tarafından kullanıyor demektir; HZ etiketi
üzerine sağ tıklayın ve “Türleri serbestçe değiştirilebilir hale getir” seçeneğini seçin. Oda
köşelerinde düğümler görünecektir; sol fare butonu ile bunların üzerine tıklayıp basılı
tutarsanız, bunları doğru gereken yere sürükleyebilirsiniz. Alternatif olarak, oda alanını, veri
tablosundaki “Borusuz kullanılan alanlar” alanında yerden ısıtma çevrimleri olmadan da
yerleştirebilirsiniz. Program etkili bir ısıtma alanı hesaplayacaktır.
3. Zemin katta yerden ısıtmalı her odada aynı şekilde devam etmek için F3’ü kullanın. Oda 002
– koridor, burada (hiç dış duvar olmadığından) düşük ısı kayıpları beklendiğinden, sadece
bağlantı hatlarıyla ısıtılacaktır.
4. Isıtılan tüm odalara, ısıtma bölgelerini yerleştirdikten sonra, ayrı ısıtma bölgeleri için, “Tesisat
yöntemi” alanındaki veri tablosunda, mevcut listeden ayrı her bir ısıtma bölgesi için bir tesisat
yöntemi seçin. 003 numaralı oda – banyo ve 006 numaralı oda ve 007-numara oda –
çalışma odası için "Spiral boru" seçeneğini ve diğer odalar için “Çift kıvrım” seçeneğini seçin.
74
5. “Radyan” sekmesindeki
"Çift apartman manifoldu"nu seçerek bir manifold yerleştirin ve
veri tablosundaki listeden bir ürün seçerek tip alanını doldurun.
75
3.6. Zeminlerin ve çevre bölgelerinin konstrüksiyonunun belirlenmesi
Zeminlerin konstrüksiyonu ve her ısıtma bölgesinin çevre bölgeleri için bir tip ve yer durum
bazında belirtilmelidir. Tam prosedür aşağıdaki örnek odalarda belirtilecektir: 004–oturma odası ve
007–atölye.
1. Mevcut listeden bir zemin kaplaması seçin. Oturma odası ve atölye için, “İnce parke”
seçiyoruz.
2. HZ-etiketine tıklayın, “Zemin konstrüksiyonu” alanını genişletin ve yalıtım seçeneğinde
“Otomatik” alanını işaretleyin. Pencerenin üst kısmında, seçilen kaplamanın gösterildiği bir
alan görünür. İzin verilen maksimum çalışma yükünün girildiği alan aşağıdadır. Program,
girilen verilere göre oda konstrüksiyonu üzerindeki zemini hesaplar ve gösterir.
3. Zemin konstrüksiyonu bileşenlerinin istenildiği şekilde belirtilebilmesi için, yalıtım
seçeneğindeki “Elle” kısmının işaretlenmesi gerekir. Aşağıda oda için bir sıcaklık farkı seçin
ve zemin katmanlarını belirleyin. Program, belirtilen katmanlardan ve tamamlanan
değerlerden toplam kalınlığı hesaplar.
4. Pencerenin zemin konstrüksiyon düzenlemesi, “Zemin konstrüksiyonu” alanındaki oka
yeniden tıklanarak kapatılmasıyla tamamlanır.
5. Program, çalışma sayfası üzerinde her ısıtma bölgesinin sol alt köşesine bir üçgen çizer. Bu,
farklı zemin oluşturma düzeyleri bulunabilmesini kolaylaştırır.
76
6. Şimdi, odalardaki her ısıtma bölgesi için çevre bölgeleri belirleyebilirsiniz. 004 oturma odası
simgeli odanın çevre bölgeleri bulunmayacağını varsayıyoruz. Isıtma zemini etiketine
tıkladıktan sonra, “Çevre bölgesi” alanındaki veri tablosunda, öntanımlı olarak “Çevre bölgesi
yok” alanı işaretlenir. Verileri değiştirmeden aynen bırakın.
7. HZ’nin bir parçası olan bir çevre bölgesinin, 007-atölye şeklinde simgelenen odaya
yerleştirileceğini varsayıyoruz. Veri tablosundaki “MZ'nin birincil devrenin parçasını
oluşturmasına karar ver” alanını işaretleyin. “Bölmeler” alanında, fareyi dört seçenekten
birine getirdiğinizde, program önizlemede seçilen kenarı sarı renkte gösterecektir. Çevre
bölgesinin güney duvarına konumlandırılması için, “S”yi işaretleyin. MZ genişliğini 0,8 m
olarak belirleyin.
Çevre bölgesindeki bir düzen modeli ile ilgili olarak ise, öntanımlı olarak “Boru döşeme
modelini yerleştirerek oluşturuldu” alanı işaretlidir. Bu tipi aynen bırakın.
77
8. Çevre bölgelerinin seçilmesinden sonra, program, pencerenin alt kısmında geçerli MZ alanı
değerlerini gösterir. Taralı çevre bölgeleri, çalışma sayfası üzerinde uygun odalarda görünür.
78
9. Üst kattaki banyoda – radyatör ve yerden ısıtma olmak üzere - iki tip ısıtma kullanılacaktır.
Bunu yapmak için, ısıtma bölgesini “Birinci kat” adlı kattaki 102 numaralı odaya yerleştirin ve
bu HZ için zemin konstrüksiyonu belirleyin. Araç çubuğundan “Çift apartman manifoldu” nu
seçin, bunu çizime yerleştirin ve veri tablosuna bu tipi girin.
79
3.7. Plan görünümlerine radyatörler yerleştirme
Birinci kattaki odalar için terminal birimleri yerleştirin. Bu örnekte, bunlar entegre radyatörlerdir.
Çizime radyatörleri eklerken, radyatörlerin pencerelerin altına yerleştirilmesine yardımcı olan
OTOMATİK modunu kullanın.
"Entegre radyatör"ü seçin, çizim alanına geçin ve fareyi
1. Üst araç çubuğundan,
pencerenin yanına getirin. Artık, program, bir üçgen ile gösterilen radyatörü otomatik olarak
pencereye taşır.
2. Fareye sol tıklandıktan sonra, radyatör pencerenin altına yerleştirilir ve çizimde görünür.
80
3. Bu şekilde, radyatörler tüm odalarda pencerelerin altına yerleştirilir.
♦
Öneri: Bizim durumumuzda, tüm çizimi de seçebiliriz – menü “Bileşenler” – “Radyatörleri tüm dış
pencerelerin altına yerleştir”.
4. Çalışma sayfasındaki tüm radyatörler için katalogdan bir radyatör tipi belirliyoruz. Proje
Seçenekleri penceresini görüntülemek için, F7’ye basın, “Varsayılan tipler” >> “Borular,
Radyatörler, Vanalar” seçeneğine gdin ve “Entegre radyatör” alanında tipi ayarlayın.
81
3.8. Bir dağıtım şebekesi çizme
Örneğimizde, radyatörleri bir dağıtım sistemine otomatik olarak bağlama özelliği kullanacağız.
Merkezi ısıtma boru geçişlerini çizin ve ardından radyatörleri çizilen sisteme bağlayın. Dağıtım
şebekeleri, sistemin şematik bir görünümünü oluştururken kullanılacak uzak bağlantılarda bitecektir.
Bu uzak bağlantılar - radyatör ısıtması için iki ve manifold yerden ısıtması için bir adet olmak üzere birinci katta bulunacaktır. İkinci katta, yerden ısıtma için tek bir uzak bağlantı kullanacağız.
Hesaplamaların ilk aşamasında, sanal bağlantı oluşturma kullanacağımızdan, plan görünümüne
değil, şematik görünüme, ısıtma zeminlerini besleyen boru geçişleri ile uzak bağlantıların ve bir
karıştırıcının temin edileceği bir kazan çizilecektir. Şematik görünüm ilk hesaplamalardan sonra
oluşturulacak ve buna gereken bileşenler eklenecektir.
"Uzak bağlantı" seçeneğini seçin, çizim alanına gidin ve
1. Üst araç çubuğundan,
planlanan dağıtım sistemine çıkış ağzının yerleştirildiği noktaya tıklayın. Birinci kata, radyatör
dağıtım şebekesinin parçalarının bağlanacağı iki uzak bağlantı yerleştirin.
"Boru geçişi çifti " bileşenini seçin, çizim alanına gidin ve radyatörler boyunca uzak
bağlantıdan boru geçişi döşeyin. Yerleştirme işlemi, program sistem düzeni güzergahında
istenmeyen bileşen bağlantıları yaptığında, Shift butonu ile geçici olarak devre dışı
bırakılabilecek olan OTOMATİK modunun etkinleştirilmesiyle yapılır.
3. Tüm katta bir dağıtım şebekesi çizin. Daha sonra, radyatörleri buna bağlayın. Bunu yapmak
için, önce şebekenin tamamını ve tüm radyatörleri işaretleyin. Fare sağ tık menüsünden, “Tip
bileşenleri dikdörtgen içinde seç” bileşeni seçin. Çizim üzerinde şebekenin tamamını ve tüm
radyatörleri işaretleyin. Eğer işaretlerken, yerden ısıtma çevrimleri seçiliyse, Ctrl ile bunların
seçimini kaldırın, bu şekilde artık vurgulu görünmeyeceklerdir.
2.
82
4. Ana “Bileşenler” menüsünden “Tüm terminal birimleri otomatik olarak bağla” komutunu seçin.
Radyatörleri bağladıktan sonra, program “Gereksiz boru uçları silinsin mi?” sorusunu ekrana
getirir. Böyle bir durumda, “Evet”i seçin.
Tüm radyatörler, siteme bağlanacaktır.
83
1. Verileri girdikte sonra, hesaplamaları yapın. Hesaplamaları çağırmak için F10’a basın. Veri
tanılamadan sonra, program, HZ’nin dana bağlantılarla manifolda bağlanması, radyatör
boyutlandırması için varsayılan radyatör tipinin belirtilmesi ve sanal boru geçişleri de dahil
olmak üzere, projedeki tüm boru geçişleri için varsayılan boru belirtilmesi ile ilgili bazı
öneriler gösterir doğrudan hesaplama seçenekleri penceresine gidecektir, sanal boru
geçişleri ile ilgili mesajları göstermez “Devam” butonuna tıklayın.
2. Program, besleme sıcaklığı belirlemek için ilk hesaplama seçeneği penceresi olan “RH devre
besleme sıcaklığı”na gider. Solda bir kontrol devresi adı görünür; bu durumda “Sanal
karıştırıcı”dır, Çünkü RH manifoldlarının sanal bağlantılarının oluşturulmasına izin verdik ve
proje çizimine bir ısı kaynağı veya karıştırıcı simgesi eklemedik. Programın, kabul edilen
değeri yandaki alanda görünecek olan optimal bir besleme sıcaklığı belirleyebilmesi için
butonuna tıklayın. Alttaki “Grafik”, her bir odayla eşleşen besleme
sıcaklıklarını içeren bir grafik gösterecektir. Yatay eksen üzerinde, bir üçgen ile gösterilen
kesik dikey yeşil çizgi geçerli besleme sıcaklığı ayarını gösterir. Oda adının yanındaki yatay
çizgileri taşırsanız ve maviye dönüşürlerse, oda az, kırmızıya dönerse çok ısınacaktır.
84
3. “İleri” butonuna tıklayarak, FH hesaplama seçenekleri sekmesine gidin, bu aşamada henüz
hesaplama yapılmaz. FH hesaplamaları sırasında bazı hatalar oluşursa, program bunları
ekranda
gösterir.
Bu durumda, hesaplamalara devam edilemez. Grafik editörüne geri dönüp hataları
düzeltmeniz gerekir. “İptal” butonuna tıklayın.
85
4. Grafik editöründe, hata listesini görüntülemek için F8’e basın Bir hataya tıklandığında, çizim
üzerinde o hatanın ilgili olduğu öğeler vurgulanır.
5. Hesaplamalara göre, iki ısıtma bölgesini bölmeniz gerekir – biri, boru besleyicisinin
maksimum uzunluğu aşıldığı için diğeri ise ısıtma çevriminde çok yüksek basınç düşüşü
olduğu için. Yandaki “Fonksiyonlar” araç çubuğundan, ”(Varsa) Isıtma yüzeyini genleşme
dersi ile böl”
butonunu seçin ve çizim alanına gidin. OTOMATİK modunu kullanarak,
bir ayırma çizgisiyle ısıtma bölgesini iki bölüme ayırın. Çizimi bitirmek için, sağ fare
butonuna tıklayın. Isıtma bölgesi iki parçaya bölünür ve iki HZ tanımı görünür.
86
6. Aynı şekilde, diğer ısıtma bölgesini de bölün. 007 - atölye simgeli odada, yeni oluşturulan
bölgeyi, serbestçe değiştirilebilire dönüştürün ve şeklini boru besleyicilerinin diğer HZ'ye
bağlanabilmesini sağlayacak şekilde değiştirin. Veri tablosuna zemin kaplaması ve zemin
konstrüksiyonu ile ilgili HZ verilerini girin. Ayrıca bir kez daha çevre bölgesi belirtmeniz
gerekiyor.
7. Hatalar düzeltildikten sonra, F10 butonuna tıklayarak, hesaplamalara gidin. Tanılama
yapıldığında, “İleri” butonuna tıklayın. Program hesaplama seçeneklerinin ilk penceresi olan
“Yerden ısıtma devresi besleme sıcaklığı belirle” seçeneğine gider ve bir sonraki aşamada
besleme sıcaklığı belirlenir.
butonuna tıklayarak, programın optimal
besleme sıcaklığını belirleyebilmesini sağlarız, kabul edilen değer yandaki alanda görünür.
87
8. "İleri" butonuna basın ve bu aşamada zaten ısıl olarak hesaplanmış olan FH’ye ait
hesaplama seçeneklerinin bulunduğu sekmeye gidin "VA [cm]"nin sağ tarafındaki butona
tıklayarak, kullanılabilir çevrim düzen seçeneklerinin hangileri olduğunu ve programın hangi
seçeneği seçmiş olduğunu görebiliriz. Programın odalarda, “Otomatik” alanını işaretli
bırakarak otomatik olarak HZ düzen tipini seçmesine izin verilmesi önerilir.
88
9. “İleri”ye tıklayın. “Hesaplama seçenekleri” sekmesi, dağıtım şebekesine atıfta bulunur. Bu
pencereleri, ekranın solundaki listeye tıklayarak değiştiriyoruz. “Sistem dengeleme
seçeneklerinde, program, bir kaynak adı gösterir ve sana bağlantılar kullanıldığında,
programın seçtiği kaynak da sanal olur.
10.Hesaplamaları bitirmek için, “İleri” butonuna tıklayın veya “Sonuçlar” sekmesine gidin.
Program, hidrolik hesaplamaları yapar ve materyalleri derler.
89
3.10. Sonuçlar ekranı
“Sonuçlar” sekmesi iki pencereden oluşur. Pencerenin solunda, konuya göre sonuç gruplarının
listesi, sağında ise, o anda seçili olan konu grubuna atanabilecek spesifik, detaylı sonuçlar
bulunmaktadır. Projedeki iki ısıtma tipi ve beyan üzerine oluşturulmuş sanal bağlantılar ile, program
sonuçları bir sanal kaynağa atar.
90
Aşağıdakiler başta olmak üzere, belirli grupların adlarına tıklayarak her sonuç tablosuna göz atın.
"Genel sonuçlar", "RH sonuçları" ve "Malzeme Evsaf Listesi".
91
3.11. Boru besleyici çizimi
Buraya kadar anlatılan işleme yöntemi, teklif veya karşılaştırma amaçları için yeterli, hızlı yaklaşık
sonuçlar elde etmeye odaklanmıştır. Bu nedenle, sanal bağlantılar oluşturulmasına izin verilmiş ve
boru besleyicileri ve ısı kaynakları çizilmemiştir. Ancak teknik bir proje bu bileşenlerden oluşmalıdır.
Örneğin geri kalan kısmı bu konuya odaklanmıştır.
1. Grafik editörüne gidin ve “Isıtma” sekmesindeyken, “Radyan” sekmesinden, üstteki araç
çubuğunda
"Bağlantı hattı çifti" butonunu seçin.
2. Çizim alanına gidin ve manifolddan tüm ısıtma bölgelerine açılan ayrı çıkış ağızlarından ayrı
boru besleyicileri çizin. OTOMATİK modunun özellikleri gereği, önce komşu bölgeyi veya
manifolda en yakın bölgeyi bağlamak ve ardından boru besleyicilerini daha ileride bulunan
HZ’ye doğru götürme daha yararlıdır.
3. Program uzunluklarını otomatik olarak okuduğundan, boru besleyicilerinin doğru şekilde
çizileceğini unutmayın. Bir çizim üzerindeki bir borunun uzunluğu gerçek uzunluğundan
farklıysa, veri tablosuna doğru uzunluğu girin.
92
3.12. Şematik görünüm oluşturma be projeye bir kaynak ekleme
Önceki hesaplamalar, sanal ısı kaynaklarıyla yapılmıştır. Şimdi, şematik görünümlü yeni bir
çalışma sayfası oluşturacak, bir kaynak ekleyecek ve bunu tüm sisteme bağlayacağız.
1. Yeni bir çalışma sayfası oluşturmak için, geçerli sayfanın sekmesine sağ tıklayın ve safa
yönetim penceresini açın. "Yeni" butonuna tıklayın, "Şematik görünüm" kağıt tipini seçin.
Projenin daha kolay tanınabilmesi için, adını “Şematik görünüm” olarak değiştirin. Çalışma
sayfası yönetim penceresini kapatın.
2. Ekranın sağ alt köşesine tıklayarak "İnşaat" sekmesine gidin. “Bileşenler” sekmesinde üst
araç çubuğundan
„Yer yükseltme etiketi" butonuna basın ve çalışma alanına tıklayın.
Örneğimizde zemin katımız ve birinci katımız bulunduğundan, çizimin üst kısmındaki oku
kullanarak katların sayısını ikiye indirelim. Birinci kat yükseltmesi, yükseltme farkı ve zemin
kalınlığı için veri tablosuna uygun değerleri girin.
3. "Isıtma" sekmesine gidin. “Şebeke / radyatörler”de üst araç çubuğundan "Kazan"ı seçin ve
çalışma sayfasına bağlantılı bir yer yerleştirin. Veri tablosunda çizim kazan tipini “Asılı”
olarak seçin.
4. Bir başka öğe de, daha sonraki aşamada yerden ısıtmaya atanacak kazan ile uzak
bağlantılar arasındaki çizim alanına yerleştirilen “Karıştırıcı”dır. Veri tablosunda bir karıştırıcı
tipi seçin.
93
5. Aynı sekmede, “Otomatik şematik görünüm” öğesini seçin ve çizime yerleştirin. Program, bu
bileşenler aracılığıyla tüm sistemin şematik görünümünü oluşturabilir.
6. Kazanı karıştırıcıya ve uzak bağlantılara bağlamak için "Boru geçişi çifti" öğesini kullanın ve
veri tablosunda boru geçişi tipi alanını doldurun.
7. Şimdi, “Plan” tipi sayfalarda her “Otomatik şematik görünüm” ile karşılık gelen “Uzak
bağlantı” arasındaki lojik bağlantıyı yapın. Bunu yapmak için, bu öğeye benzersiz bir simge,
örneğin bir harf atayın ve bunu veri tablosuna girin. Bu veri tablosunda, ayrıca karşılık gelen
öğenin bulunduğu çalışma sayfasını (bizim durumumuzda – plan sayfası) seçin. Ardından, o
çalışma sayfasına (plana) gidin ve aynı harf simgesini ilgili uzak bağlantıya da atayın ve
onun veri tablosunda, görünüm çalışma sayfası adını “Hedef çalışma sayfası” olarak seçin.
Her çift için aynı işlemi tekrarlayın.
8. Boru geçişlerine, kazana ve karıştırıcıya uygun aksesuarları ekleyin ve veri tablosunda
listeden tiplerini seçin.
9. Tüm bileşenleri çizdikten sonra, programa çizilen sistemdeki bağlantıları kontrol et komutunu
verecek olan Shift+F2 tuşlarına basın.
94
10.Otomatik olarak bir şematik görünümü oluşturmak için, her “Otomatik şematik görünüm”
öğesine sağ tıklayın ve açılır menüden “Otomatik şematik görünüm oluştur” komutunu seçin.
1. Verileri girdikten ve bağlantıları kontrol ettikten sonra, hesaplamaları çağırmak için F10’a
basın. Veri tanılamadan sonra, program doğrudan hesaplama seçenekleri penceresine
gidecek ve artık sanal boru geçişleri ile ilgili bir mesaj göstermez.
2. “FH devre besleme sıcaklığı” penceresinde yerden ısıtma besleme sıcaklığını, bu kez
şematik görünüme eklenmiş olan “Kaynak” kontrol devresi için belirleyin. Hesaplamalardan
geçerek sonuçlara gitmek için “İleri” butonuna tıklayın.
3.14. Sonuç ekranı
Bkz 2.13
Hesaplama sonuçları tamamlandıysa, bir yazıcıdan yazdırılabilirler. İlk hesaplamalar hazırlık
(teklif) amaçlı olduğundan, sadece “Genel sonuçlar” ve “Malzeme Evsaf Listesi” tablolarına
odaklanıyoruz.
Bkz 2.10
3.16. FH çevrimleri çizme
Tüm hesaplamaları yaptıktan sonra, resimdeki herhangi bir (veya seçilen) ısıtma bölgesine bir
boru yerleşim düzeni içeren bir resim yerleştiriyoruz. Hesaplama sonuçları bu resmin varlığından veya
yokluğundan etkilenmez.
1. Sa alt köşedeki uygun bir sekmeye tıklayarak "Çiz ... çevrim" düzenleme alanına gidin.
"Boru sistemi çizmek için çizgileri kır –
2. Üst araç çubuğundaki “Radyant” sekmesinden
otomatik" seçeneğini seçin. Bu grafik öğesi, ısıtma bölgesindeki boruların yerleşim düzenini
çizmek için kullanılır.
95
3. Bir öğe seçtikten sonra, çizim alanına gidin. Program boru geçişlerini HZ’ye bağlama yerini
gri bir çarpı ile ve bir boru yerleşim düzeni yönünü gri bir ok ile işaretler. Boruların
yerleştirilme yönünü seçin ve uygun konumlandırılmış gri ok göründüğünde tıklayın.
4. Yönü seçtikten ve fareye sol tıkladıktan hemen sonra, “Spiral boru” modeli çizilir; önce
hesaplanan boru aralığı kaydedilir.
5. “Çift Kıvrım” seçeneği için, program boru yerleşim planının tam bir önizlemesini gösterir.
Fareyi yeniden konumlandırarak, kıvrım yerleşim yönteminin nasıl – oda boyunca veya
odanın yanında - değiştiğini görebiliriz.
Seçtikten sonra, fareyle tıkladığınızda, çizime
çizgiler yerleştirilecektir. Tüm HZ’ye aynı şekilde işlem yapıyoruz. Çizimi düzenlemeyi
bitirmek için, sağ fare butonuna tıklayın.
96
6. Çizime kırılma bağlantıları eklerken, boru aralığı, yerleşim planı seçeneği ve boru besleyicisi
veri tablosunda değiştirilebilir. Ancak fareyle çizime tıkladıktan sonra, yerleşim planı
değiştirilemez. Yerleşim planını değiştirmek için, çizgileri kaldırın ve yeniden yerleştirin. HZ
Etiketine fareyle sağ tıklayarak “Bu HZ'nin tüm çoklu çizgilerini sil” seçildikten sonra çizgiler
daha hızlı kaldırılır.
97
Hesaplamalar yapıldıktan ve boruların yerleşim planıyla eşleşen kırılma bağlantıları çizildikten
sonra, çizimi yazdırın. Tek sayfaya sığmıyorsa, önce yazdırma seçeneklerini ve sayfa limitlerini
belirleyin. Yazdırma seçenekleri her sayfa için ayrı olarak belirlenebilir.
1. Sağ alt köşedeki son sekmeye tıklayarak “Çıktı” sekmesine gidin. Program baskı önizleme
moduna girer ve veri tablosunda çıktı konfigürasyonu için gereken veriler görünür.
2. Yazdırma için bir yazıcı seçin. Yazdırma ölçeği, kenar boşlukları, sayfa yönü, sayfa
uzunluğu ve genişliğini ayarlayın. Çıktının renkli mi yoksa siyah-beyaz mı olacağını belirtin.
3. Kağıt sayfası sınırlarının çizim üzerindeki yerini kontrol edin ve gerekiyorsa, fare ile düzeltin.
4. Baskı önizleme modunda, üzerinde makas simgesi bulunan mor ve yeşil kesikli çizgiler
görünür. Mor çizgiler, kağıt sayfasının sol alt taraftan sınırlarını, yeşil çizgiler ise ayrı kağıt
sayfalarını tek bir kağıt halinde birleştirmeyi kolaylaştıran bindirmeleri belirtir. Basılan
sayfalar birleştirildikten sonra kenarlardan temas edecekse, üst üste bindirme gerekmez.
Bunları, baskı sayfaları sisteminin veri tablosundan devre dışı bırakın.
5. Ctrl+P tuş kombinasyonu ile yazdır penceresini açarak projeyi yazdırın. Yazdır penceresi,
sayfa yazdırma aralığı seçebilmenizi sağlar.
98
004_a
10,93 m² b 30
004_b
10,93 m² b 30
004 +20 °C
Qger.: 962 W
003 +24 °C
Qger.: 649 W
003
13,41 m² b 15
005 +20 °C
Qger.: 1208 W
005
27,46 m² b 20
Şematik:G-hz
002 +20 °C
Qger.: 1074 W
001 +20 °C
Qger.: 0 W
002
14,65 m² b 10
007 +20 °C
Qger.: 1531 W
007_a
14,37 m² b 25 / 30
006 +20 °C
Qger.: 535 W
007_b
19,92 m² b 25 / 30
006
12,16 m² b 30
##
Değişiklikler
Tarih
İmz.
Konu
Çiz. no.
Ölçek
2
DERS2 Roth Instal-therm 4 HCR
Çizim başlığı
Tarih
Hazırlayan
Onaylayan
İmz.
VK
4,00
VK
3,00
1100 mm PLV11_500
2,00
700 mm PLV11_500
1100 mm PLV11_500
Şematik:Rad01
102_a
3,65 m²
103 +20 °C
Qger.: 1190 W
102 +24 °C
Qger.: 645 W
102_b
9,70 m² b 25
107 +20 °C
Qger.: 0 W
VK
6,00
PLV22_500 1000 mm
Şematik:Rad02
104 +20 °C
Qger.: 875 W
101 +20 °C
Qger.: 1060 W
7,00
PLV33_500 700 mm
Şematik:F-hz
VK
3,00
PLV11_500 1000 mm
106 +20 °C
Qger.: 644 W
105 +20 °C
Qger.: 1232 W
VK
3,00
PLV11_500 1000 mm
VK
3,00
PLV11_500 1000 mm
##
Değişiklikler
VK
4,00
PLV11_500 1200 mm
Tarih
İmz.
Konu
Çiz. no.
Ölçek
3
Çizim başlığı
Tarih
Hazırlayan
Onaylayan
İmz.
+5,60
VK
4,00
Q=570 W
3
Birinci kat:F-hz
20 °C
103
VK
3,00
Q=570 W
PLV11_500
1100 mm
2
20 °C
103
PLV11_500
1100 mm
VK
2,00
Q=250 W
102
AL_550_100
1
Birinci kat:Rad02
6 segm
24 °C
+2,66
Y=22,1 kPa
1,043 m³/sa
13,5 kW
0,0 kPa
368,7 kg/sa
Zemin kat:G-hz
Y=8,3 kPa
0,377 m³/sa
±0,00
##
Değişiklikler
Tarih
İmz.
Konu
Çiz. no.
Ölçek
4
Çizim başlığı
Tarih
Hazırlayan
Onaylayan
İmz.
ÜÇÜNCÜ DERS: Instal-therm HCR + Instal-heat&energy
4. INSTAL-THERM HCR + INSTAL-HEAT&ENERGY – ÜÇÜNCÜ
DERS: PLAN GÖRÜNÜM ÇİZİMİ ÜZERİNDE, DWG TİPİ
DOSYANIN YORUMLANMASIYLA İÇE AKTARIM YOLUYLA
YAPILAN YERDEN VE RADYATÖRLÜ ISITMA ÖRNEĞİ.
GEÇERLİ STANDARTLARA GÖRE ISI KAYBI HESAPLAMALI
ÖRNEK.
Bu dersin amacı, iki katın ısıtıldığı bir binanın yerden ve radyatörlü ısıtması için nasıl kompleks
hesaplamalar yapılabileceğini göstermektir. Projenin çizimlerden oluşan kısmı, .dwg tipi dosyalardan
içe aktarılan ve yorumlanan plan görünümlerini kapsayacaktır. Yorumlamanın amacı, duvarları ve ek
bileşenlerinin (kapılar ve pencereler) yanı sıra oluşturulmuş odaları bulunan kompleks bina
konstrüksiyonu gerçekleştirmektir.
Isı kaybı hesaplamaları, içe aktarılan bina yapısı ve odalarda girilmiş değerleri içeren dosyanın
içine yükleneceği Instal-heat&energy programında yapılacaktır.
Duvarlar ve pencerelerin görünümlerine sahip olarak, radyatörleri otomatik olarak pencerelerin
altına yerleştirebiliriz. Hesaplamalar yapıldıktan sonra, şematik görünüm otomatik olarak kat planı
görünümlerinin bazı üzerine uygulanacaktır.
Bkz 2.1
4.2. Genel verilerin girilmesi
Alt bölüm 3 hariç, 2.3’deki gibi:
1. Isı kaybı hesaplamaları Instal-heat&energy programında yapılacağından, Genel Veriler’de
(F7) “Verilen sıcaklık için Q endeksi [W/m2]” alanına sıfır girin; böylece indeks ısı kaybı
hesaplanmayacaktır.
4.3. Kat plan görünümü için konstrüksiyon bazının hazırlanması
Çizilen duvardan ısıtma ve yerden ısıtmalı iki katlı plan görünümleri, projemizde çizimler
oluşturacaktır. Bu iki planın görünümleri birçok şekilde elde edilebilir. Bu derste, bir mimar tarafından
.dwg dosyası olarak oluşturulan zemin kat ve birinci kat plan görünümlerinin duvarlar, pencereler ve
kapıların grafiksel yorumuyla programa nasıl aktarılacağını ve bu şekilde tesisat planları için nasıl
baz oluşturulacağı gösterilecektir.
1. “Dosya” menüsünden “DWG/DXF dosyasından bina plan görünümü aktar” seçeneğini seçin.
Program, mahzenlerin plan görünümünün de dahil olduğu bu proje için ilk .dwg dosyasını
bulmanız gereken bir pencere açar, buradan dosyayı seçin ve ardından “Aç” butonuna
tıklayın. İlk içe aktarım sırasında, program, bizden bina projesinde kullanılan (.shx uzantılı)
yazıtipi dosyasını isteyecektir. Varsa, bir disk üzerindeki dosyanın lokalizasyonunu (zemin
dosyaları a dahil olmak üzere mimardan) seçebilir veya “Vazgeç” seçeneğine tıklayabiliriz.
2. Dosyayı içe aktar penceresi açılır. İçe aktarılan dosyaya dahil olan tüm çizim katmanları, sol
tarafta görünür. Sol üst köşede, açılır listeden, çizim için, binanın gerçek boyutları için yeterli
olacak, ölçü birimini seçin.
!
Grafik editörü, boyutları her zaman metre cinsinden gösterdiğinde, gerçek nesnenin
boyutlarına uyacak ölçü birimi seçmek önemlidir. Bu nedenle, içe aktarılan çizimin doğru
şekilde ölçeklenmesi önemlidir.
99
♦
Öneri: Doğru seçimi onaylamak için,
olmalıdır.
butonuna basın ve bir kapıyı ölçün, yaklaşık 1 metre
3. “Devam” butonuna tıklayın. Şimdi duvar yorum penceresindeyiz. Dosyanın konstrüksiyona
göre yorumlanması gerektiğinde, duvar analizi katmanlarını seçin. Bu durumda, “Duvarlar”
ve “Eksenler” katmanlarını seçin. Duvar bileşenleri aynı anda birden fazla katmana
yerleştirilirse, programda doğru şekilde yorumlanamazlar. 206.Böyle bir durumda,
butonu ile, duvar bölümü seçin. Pencerenin alt kısmında, duvarın nasıl yorumlanacağına dair
önizleme görünür. İki veya üç karakteristik duvar bölümü seçin.
seçilmiş duvarları silebiliriz.
100
butonu ile, fazladan
4. Pencerenin üst kısmında, duvar kalınlığı aralığını (minimum ve maksimum değer)
ayarlayabiliriz. Eğer projede, tuğladan yapılma havalandırma veya baca kanalı bulunuyorsa,
duvar kalınlığı gereken değere yükseltilecektir, bu yüzden bu bileşenler doğru şekilde
yorumlanmalıdır.
101
5. “Devam” butonuna tıklayın. Şimdi, pencere ve kapı yorumlama penceresindeyiz. Sadece,
pencereleri ve kapıları içeren katmanları seçin, pencere genişlik aralığını ayarlayın – en
yüksek pencere ve kapı genişliği değeri seçilmelidir - projede çift kapılar varsa bu çok
önemlidir. Daha sonra bu bileşenler, program tarafından doğru şekilde yorumlanacaktır.
6. Programda bulunan “kütüphane”den pencere ve kapı tipleri seçin. Bunlar, içe aktarılan
çizimlerdeki öğelerle aynı olmalıdırlar. Bileşenleri ve bunların tiplerini çizim üzerinde daha
net bir şekilde görmek istediğimizde, önizleme penceresinin üst kısmında bulunan zumu
kullanıyoruz.
102
7. “Devam” butonuna tıklayın. Şimdi, grafiksel yorumlamanın söz konusu olmadığı, “Çizim
olarak yüklenecek çizim katmanlarını seç” pencerendeyiz. Tüm katmanlar öntanımlı olarak
seçilir. Çizim katmanları listesine fareyle sağ tıkladığında, “Tümünün seçimini kaldır”
seçeneği etkin hale gelir ve sonra sadece zeminimizi grafiksel olarak tamamlamak için
gerekenleri seçebiliriz. Bu durumda, “Merdivenler” katmanını seçiyoruz. Oda tanımlarını
yüklemeyi bırakın çünkü program kendi tanımlarını oluşturabilir ve çift tanım bulunması
durumunda, çizim okunaksız hale gelir.
8. Yorumlama yapmak ve programa bir dosya yüklemek için, sadece “Devam” butonuna
tıklamanız yeterlidir. Program, yorumlama sürecini yüzde olarak gösterecektir ve bittikten
sonra, yorumlamanın sona erdiğine dair bir mesaj görünerek, dosyanın “İnşaat”
sekmesindeki geçerli sayfaya yükleneceğini bildirecektir.
103
9. Şimdi, duvarlar, kapılar ve pencerelerden oluşan hazır odalarımız var. Bu öğeler için ısı
aktarım katsayısı “U” değerleri belirtebilirsiniz.
10.Başka bir kat plan görünümü yüklemek için, yeni bir çalışma sayfası oluşturmamız gerekir.
Bunun için, asıl sayfa sekmesine sağ tıklayın ve sayfa yönetim pencerelerini açın. "Yeni"ye
tıklayın, "Plan" sayfa tipini seçin. Projenin daha kolay bulunabilmesi için, sayfa adlarını
değiştirin – ilkine “Zemin kat” ve ikincisine “Birinci kat”. “Birinci kat” sayfasını geçerli olarak
seçtikten sonra sayfa yönetim penceresini kapatın.
11.“Birinci kat” sayfasında, “Dosya” menüsünden “DWG/DXF dosyasından bina plan görünümü
aktar” seçeneğini seçin. Program, bu projeye ait bir disk üzerinde kayıtlı ikinci bir.dwg
dosyasını bulabileceğiniz bir pencere açacaktır, dosyayı seçin ve “Aç”a tıklayın.
104
12. Yukarıdaki 1-8 arası adımları tekrarlayın.
105
4.4. Oda verilerini girme
Plan görünümlerinin içe aktarılmasından ve yorumlanmasından sonra, programın ayrı odaları
ayırdığı bina konstrüksiyonu çizimi elde ediyoruz. Proje ihtiyaçları için, veri tablolarına oda verilerini
girmemiz gerekir.
1. Ekranın sağ alt köşesindeki uygun sekmeye tıklayarak "İnşaat" sekmesine gidin. Ayrı
odaların üzerine tıklayın – ilgili veri tabloları görünecektir.
“Oda simgesi” alanı
doldurulduktan sonra, her odaya isim veriyoruz. Daha sonra, odadaki sıcaklığı kontrol edin –
banyo yeterince iç sıcaklığa sahip olmalıdır.
2. “Alt Ti” alanına, bu odanın altındaki sıcaklık değerini girin. Binanın bir mahzeni bulunuyor, bu
0
yüzden, Alt Ti’yi 8 C seviyesine ayarlayabiliriz.
106
3. Tüm odaların verilerini girin; aynı işlemleri “Birinci kat”ta da tekrarlanması gerekir. Öntanımlı
0
oda iç sıcaklığını ve alt sıcaklığı 20 C seviyesinde bırakıyoruz, sadece banyo için, bu iki
0
değeri 24 C’ye ayarlayabiliriz.
4. Projede ısıtılan iki katımız var. Bunların yanında, bina ısıtılmayan katlardan oluşuyor:
Mahzen ve tavanarası. Grafik editöründe bunların ilgili plan görünümleri olmayacaktır.
Programdaki ısı kaybı hesaplaması ihtiyaçları için, grafik editörüne odanın yatay bölmesi
olarak şu bileşenleri ekleyeceğiz: taban (zemin kata) ve tavan (birinci kata). Bu derste,
mahzen ve zemin katın var olan odalar, Instal-heat&energy odanın yatay bölmesinin diğer
tarafındaki sıcaklık ayarıyla değiştirilecektir. Isıtılmayan odalarda belirtilen sıcaklık değeri
0
8 C’dir.
5. “Zemin kat” katında, üstteki araç çubuğundan – “Bileşenler” sekmesi – “Yatay bölme: taban”
butonunu seçin, çizim alanına taşıyın ve ayrı ayrı odalara tıklayın. Program, bir öğenin
yerleştirileceği konumu gösteren gri çerçeveli bir önizleme gösterecektir; tıkladıktan sonra,
oda bölmelerinin eksenlerinde mavi bir çizgi görünecek ve bu bölmelerin sınırında kesik çizgi
ve dış ölçüleri gösteren kırmızı bir kesik çizgi görünecektir.
107
6. Tüm odaların atında bir mahzen oldun varsaydığımızdan, F3 fonksiyon tuşunu kullanarak,
çizimdeki tüm odalarda tabanı ayarlayabilirsiniz. Veri tablosunda, “Instal-heat&energy’de
hesaplandı” alanındaki “Evet” değerini aynen bırakabiliriz.
7. „Birinci kat” katında, odalara “Yatay bölme: tavan” tipi bir öğe ekliyoruz. Veri tablosunda,
„Instal-heat&energy’de hesaplandı” alanında öntanımlı değeri “Evet” olarak bırakabiliriz.
108
4.5. Grafik kat verilerinin girilmesi
Bina yapısı verilerini girelim:
1. Ana menüde, “Seçenekler / Proje Seçenekler / Bina yapısı”nı seçin veya Ctrl+F7 tuşlarına
basın. Seçenekler listesinde, “Bina yapısı” öğesi vurgulanır ve bir “Bina yapısı” penceresi
açılır.
2. Bu pencerenin solunda, katlar, daireler ve ayrı odaların listesini bulabilirsiniz. Bunu açmak
simgelerine tıklayın. Sağda, seçilen bileşenin verileri
için, bina yapısı bileşenlerindeki
gösterilecektir. Binanın tüm katları ile ilgili alanları doldurabiliriz. Zaten var olan bileşenler
için, isim, kat yükseltisi, kat yüksekliği ve kat kalınlığı isimleri koyuyoruz. Öntanımlı pencerepervaz yükseltisini aynen bırakabiliriz. Öntanımlı girinti genişliği, pencere genişliğine tekabül
eden 1500 mm’ye ayarlanır. Kattaki boru geçişi yükseltisi, 0,1 m olarak ayarlanabilir.
3. Fare butonu ile sağdaki seçili alanlara tıklandığında, çizimde, o anda değişen değerin bir
önizlemesi görülebilir.
4. İkinci kat için de aynı şekilde verileri girin. Tüm veriler girildikten sonra, Tamam butonuna
tıklayarak bina yapısı penceresini kapatın.
5. Projeyi, daha sonra başka bir programla açabilmemiz için sabit diske belirli bir isimle
kaydedin.
109
4.6. Proje açma ve veri girme
Instal-therm HCR Ve Instal-heat&energy, aynı dosyayı paylaşırlar, bu yüzden bir programda
değiştirilen veriler, dosya kaydedildikten sonra otomatik olarak diğer programda da değişir.
1. Paket Yöneticisinden, Instal-heat&energy programını başlatın. Açtıktan sonra, program ana
menüsünü ve araç çubuklarını görebiliriz. Ana “Dosya” menüsünde, “Aç” komutunu seçin
veya araç çubuğunda
simgesine tıklayın. Önceden kaydettiğiniz proje dosyasını bulun
ve açın. Proje programa yüklenecek ve sekmede “Genel veriler” öğesinde açılacaktır.
2. Pencerenin sol altındaki uygun öğeye tıklayın ve “Hesaplama standartları ve seçenekleri”
sekmesini seçin, ardından “Mevsimsel enerji ihtiyacını hesapla” alanının işaretini kaldırın,
çünkü bu ders bu hesaplamaları kapsamıyor.
3. “Bina verileri” sekmesine gidin; “Şehir” alanında, listeden hesaplanan binanın bulunduğu yeri
veya ona en yakın yeri seçin. Tüm öntanımlı veriler aynen bırakılır.
110
4. Pencerenin sol üst kısmına, “Bina yapısı” öğesine tıklayın; ekranın alt kısmındaki
simgesi ile, bu binadaki tüm odaları görebilmemiz sağlayan görünümü oluşturabiliriz.
111
5. Grafik editörüne yüklenen yatay bölmeler, örneğin tabanlar ve tavanlar için, program, bölme
tipini otomatik olarak eşleştirebilir. İlk çalışma sayfası (Zeminkat) için, bu zemindeki kattaki
taban ve son sayfadaki (Birinci kat) bu çatıdır. Örneğimizde, yatay bölmelerin ardında,
zemin katın altında ısıtılmayan bir mahzen ve birinci katın üstünde ısıtılmayan bir tavanarası
olduğunu söylemiştik. Bunun için, dosyanın Instal-heat&energy’ya yüklenmesinden sonra,
yatay bölme tipinin değiştirilmesi gerekir. Ayrı zemin kat odalarına tıklayın ve “Tip”
sütununda “Zemindeki taban” yerine “İç taban” seçeneğini seçin.
6. Daha sonra, bölmenin diğer tarafındaki sıcaklığı ayarlayın. Isıtılmayan mahzen ve tavanarası
0
için, 8 C demiştik.
7. Zemin kat ve birinci kattaki tüm odalar için bu şekilde devam edin. Birinci kat için, “Çatı”
bölme tipi yerine, listeden “İç taban”ı seçin.
112
♦
Öneri: Aynı dosyayı, Instal-heat&energy’de kapatmadan, Instal-therm HCR’de de açabilirsiniz.
Tesisat katmanını seçin – fareyle sağ tıklayın – dikdörtgen içinde tip bileşenleri – ısıtıcı zemin seçeneklerini seçin ve tüm çizimin üzerine bir pencere çizin.
Veri tablosunda, artık, tüm Isıtma Bölgeleri için bir defada Alt Ti belirtebilirsiniz. Projeyi kaydedin
ve verilerin otomatik olarak güncellendiği Instal-heat&energy’e geçin.
4.7. İnşaat ve bölme özelliklerinin belirtilmesi
Isı kaybı hesaplamaları yapmak için, bu bölmeleri, daha sonra grafik editöründe odalara atamak
için kullanmak üzere programda tanımlamamız gerekmektedir. Örneğin, bazı bölmeler, belirli
malzeme katmanlarından oluşturulurken, bazı bölmeler, belirtilen U katsayısı “hazır bölmeler”
olacaktır.
1. Pencerenin sol üst kısmında, “Bölme yapısı” öğesine ve alt pencerede "Bölmeler" öğesine
tıklayın. Sağ tarafta – bu noktaya kadar boş olan - bir bölme tablosu görünecektir.
butonu ile, açılır menüyü açın ve “Bölme yapısı ekle” komutunu seçin.
113
2. Yeni bir tablo görünecektir. Bu tabloya bazı veriler girilmesi gerekmektedir. Bölmeyi
tanımlayan kısa bir isim, yorum ve listeden seçilmiş bir tip ekleyin. Ardından, katmanlardan
oluşan bölme için, “Malzeme” alanını açtıktan sonra, listeden özel bölme malzemesi seçin ve
“d” sütununda bunun kalınlığını belirtin. Bölmeyi oluşturan tüm katmanlar için aynı işlemi
uygulayın. Dış bölme konstrüksiyonunda, katmanların sırası içten dışa olmalıdır.
3. Pencerenin alt kısmında, program hesaplama durumunun önizlemesini ve “U” – katsayı
değerini gösterir.
4. Katmanlardan oluşan tüm bölmeler aynı şekilde oluşturulmalıdır.
114
5. Hazır bölmeler oluşturmak için, bölme yapısı ekleyin, isim koyun ve bölme tipi seçin.
Ardından, “Bölmeyi tanımlama şekli”nde, “U’su Kullanıcı tanımlı Bölme” seçeneğini seçin ve
ısı iletim katsayısı Uo’yu ayarlayın. “Dış pencere” veya “Dış kapı” bileşenleri için, programda
geçerli norm setlerine bağlı olarak, ayrıca, dışarıdan hava girmesini sağlayacak boşlukların
uzunluklarını da ayarlamamız gerekmektedir.
6. Aynı şekilde, binadaki diğer bölmeleri belirtin.
115
7. Artık proje işleme, Instal-therm HCR programının grafik editöründe yapılacağından, dosyayı
diske kaydedin.
4.8. İnşaat tiplerini çizimdeki bölmelere atama
Bölmeleri tanımladıktan sonra, bu tanımları çizimdeki belirli bölmelere atamamız gerekir.
1. Örneğimizin hala açık olduğu, Instal-therm HCR programına gidin. Program verileri
yenileyecek; ondan sonra projemizi düzenleyebileceğiz. Değil ise, aktif düzenleme alanını
“İnşaat” olarak seçin. KİLİT – modu ile, ekranın sağ alt köşesindeki alana tıklanarak, sayfa
içeriği kilitlenebilir ve böylece seçme sırasında ayrı duvarların taşınması önlenebilir.
2. Ana menüden, “Düzen” sekmesi altındaki “Şu tipin tüm bileşenlerini seç…” >> “Duvar” >>
“Dış” komutunu seçin; çizimdeki tüm dış duvarlar seçilecektir. Veri tablosunda, “Bölme
yapısı tipi” alanında, gereken bölme adını seçin.
116
3. Dış duvarlardaki pencereler ve kapılar için, ayrıca veri tablosunda gereken bölme tipini seçin.
4. Projede iki tip iç duvar olduğundan, çoklu seçim modu ile önce “daha kalın” duvarların
hepsini seçin ve daha sonra bu duvarlar üzerinde, bölme yapısı tipini seçin. Aynı şekilde,
diğer duvar tipini seçin ve ardından veri tablosunda tipi seçin.
117
5. Sonra aynı anda, tüm yatay bölmeleri – plan görünümüne yerleştirilmiş olan tabanlar – ve
bunlar için tabloda tipi seçin.
6. Aynı işlemleri ikinci kat için de tekrarlayın. Veri tablosunda iç duvarlara, dış duvarlara ve
tabanlara gereken bölme yapısı tipini atayın.
118
7. Artık proje işleme, Instal-heat&energy programının tablo editöründe yapılacağından, dosyayı
diske kaydedin.
4.9. Instal-heat&energy’de veri girme ve hesaplama yapma
1. Isı kaybı hesaplamaları programına gidin. Tüm odalar gereken tipe sahip olmalıdır, böylece
program gereken besleme havalandırma havası hacmini hesaplayabilir.
2. Yerden ısıtmalı projemizdeki gömülü yerden ısıtmalı odalardaki zeminler, ısı kaybı
hesaplamalarında dikkate alınmayacaktır.
Bunun için, bu katların her birindeki “O”
sütununda bir alan seçin.
119
3. Program, her veri değişikliğinde sonra hesaplamalar yapacaktır ve bu sonuçlar, odanın
pencere altı seviyesinde gösterilecektir.
4. Projeyi kaydedin ve programı kapatın. Görünümün yenilendiği Instal-therm HCR programına
geçiş yapın; her odanın ısı gereksinmii le ilgili bilgiler plan görünümünde gösterilecektir.
Odada radyan ısıtma varsa ve hem radyatörlerin hem de radyan ısıtma oranları bu odada
“otomatik” olarak belirtilmişse, program hesaplamalar sırasında, yerden ısıtma çevrimi ile
olabildiğince ısı kaybını kompanze etmeye çalışacaktır. Kaybın geri kalanı radyatörlerle
eşleşecektir.
4.10. Isıtma bölgesi yerleştirme
3.5’deki gibi.
4.11. Zeminlerin ve çevre bölgelerinin konstrüksiyonunun belirlenmesi
3.6’daki gibi.
4.12. Boru besleyicileri çizme
Bu ders, kompleks proje yapımını açıkladığından, boru besleyicileri çizilmesi gerekmektedir.
Isıtma düzenleme alanı sekmesinde, “Radyan” sekmesinin üst araç çubuğunda
hattı çifti" seçeneğini seçin.
Bkz. 3.11, 2. Alt bölümden itibaren.
120
"Bağlantı
4.13. Plan görünümlerine radyatörler yerleştirme
3.7’deki gibi.
4.14. Bir dağıtım şebekesi çizme
3.8’deki gibi.
4.15. Şematik görünüm oluşturma be projeye bir kaynak ekleme
Tüm tesisatın gerektiği gibi çizilmesini sağlamak için, projeye bir ısı kaynağı yerleştirmemiz
gerekmektedir. Bunun için, yeni çalışma sayfası oluşturmamız ve bu sayfaya, “Kaynak” – tip öğesi
yerleştirmemiz, adından da, tüm sistemin şematik görünüm formunda bağlantısını yapmamız gerekir.
Daha sonra, 1 alt bölümünden itibaren, 3.12’de olduğu gibi (9. alt bölüm yok).
121
1. Verileri girildiğine göre, şimdi hesaplamaları yapalım. Hesaplamaları yapmak için F10 tuşuna
basın. Veri tanılamadan sonra hata tespit edilmediyse, program hesaplama seçeneklerinin
ilk penceresine, yani “RH devre besleme sıcaklıkları”na gider. Bir sonraki adım, besleme
sıcaklığını belirlemektir. Solda, regülasyon devresinin adını görebilirsiniz; bu durumda bu,
veri tablosuna girilmiş olan kayna adıdır. İsim verilmemişse, program kaynağı “isimsiz” olarak
gösterecektir.
2. Programın, değeri yandaki alanda görünecek olan optimal bir besleme sıcaklığı
belirleyebilmesi için
butonuna tıklayın. „Grafik” butonuna tıklayın; her oda
için uygun besleme sıcaklıkları grafiği görünecektir. Yatay eksende bir üçgen kaydırıcı ile
işaretlenmiş dikey kesik yeşil çizgi, geçerli besleme sıcaklığı ayarlarını gösterir. Eğer,
belirlenen besleme sıcaklığı, oda adının yanındaki yatay çizgi maviye dönüşürse, oda az
ısınacak kırmızı dönerse ise fazla ısınacaktır.
122
3. Bu aşamanın halihazırda hesaplandığı yerden ısıtma hesaplamasının seçeneklerini içeren
sekmeye gitmek için, “İleri” butonuna tıklayın. „VA [cm]” alanının sağındaki butona
tıklandığında, olası çevrim ayarı varyantlarını ve program tarafından hangi varyantın
seçildiğini görebiliriz. Program, odalarda HZ ayarını, “Otomatik” alanı seçili bırakıldığında,
otomatik olarak seçecektir.
123
4. “Devam” butonuna tıklayın. „RH hesaplama seçenekleri” sekmesi, radyatör ısıtması ve
dağıtım şebekesi ile ilgilidir. Ekranın sol tarafındaki listeye tıklayarak aralarında geçiş
yapabileceğiniz, dört pencerede radyatör ısıtma seçeneğinin doğruluğunu kontrol edin.
“Sistem dengeleme seçenekleri” sekmesinde, program, veri tablosunda belirlenen kaynak
adını gösterecektir.
5. Hesaplamaları bitirmek için, “Devam” butonuna tıklayın veya “Sonuçlar” sekmesine gidin.
Program, hidrolik hesaplamaları sona erdirecek ve bir malzeme evsaf listesi düzenleyecektir.
124
4.17. Sonuçlar ekranı
“Sonuçlar” sekmesi iki pencereden oluşur. Soldaki pencerede, bir liste halinde düzenlenmiş
tematik sonuç gruplarını; sağ pencerede ise, seçilen tematik gruba ait belirli, detaylı sonuçları
görebiliriz. Eğer projedeki iki ısıtma türü ve bir kaynak belirtilmişse, program her iki ısıtma türü için de,
kaynağa atanan sonuçları gösterecektir. Besleme ve dönüş sıcaklığı ile ilgili olarak, radyatör ısıtma
sonuçları önceliklidir.
125
Başta aşağıdakiler olmak üzere, her bir grup adına tıklayarak sonraki sonuçlara gidin: "Genel
sonuçlar", "RH sonuçları" ve "Malzeme Evsaf Listesi".
2.10’deki gibi.
4.19. Yerden ısıtma çevrimini çizme
3.16’deki gibi.
3.17’deki gibi.
126
4,00
800 mm PLV11_900
Şematik:G3
004 Yatak odasi +20 °C
Qger.: 254 W
003 Banyo +24 °C
Qger.: 995 W
003 Banyo
11,50 m² b 15
004 Yatak odasi
21,96 m² b 25
005 Mutfak +20 °C
Qger.: 721 W
005 Mutfak
22,13 m² b 25
Şematik:GF-p
002 Salon +20 °C
Qger.: 318 W
001 Lobi +8 °C
Qger.: 0 W
002 Salon
15,15 m² b 30
006 Oturma odası +20 °C
Qger.: 842 W
007_a
14,50 m² b 25 / 30
Qger.: 410 W
007_b
19,52 m² b 25 / 30
##
007 Oturma odası
12,00 m² b 20
Değişiklikler
Tarih
İmz.
Konu
DERS3 Roth Instal-Therm 4 HCR
+ Instal heat&energy 4
Çiz. no.
Ölçek
5
Çizim başlığı
Tarih
Hazırlayan
Onaylayan
İmz.
VK
3,00
VK
2,00
5,00
1100 mm PLV11_450
700 mm PLV33_500
1000 mm PLV11_450
Şematik:G1
102_b Banyo
2,03 m²
103 Yatak odası +20 °C
Qger.: 786 W
102 Banyo +24 °C
Qger.: 1107 W
102_a Banyo
11,42 m² b 30
1200 mm PLV11_450
VK
4,00
Şematik:FF-p
Şematik:G2
106 Yatak odası +20 °C
Qger.: 544 W
Qger.: 859 W
VK
4,00
4,00 PLV22_300 400 mm
VK
4,00
400 mm PLV22_300
VK
4,00
400 mm PLV22_300
VK
3,00
PLV11_450 1000 mm
101 Salon +20 °C
Qger.: 442 W
Qger.: 500 W
##
Değişiklikler
PLV11_450 1100 mm
Tarih
İmz.
Konu
Çiz. no.
Ölçek
6
Çizim başlığı
Tarih
Hazırlayan
Onaylayan
İmz.
+8,40
703 W
6,2 kPa
102 Łazienka
Birinci kat:G1
Birinci kat:G2
+5,60
main source
Y=11,4 kPa
0,476 m³/sa
Zemin kat:GF-p
9,6 kW
0,0 kPa
Zemin kat:G3
259,1 kg/sa
Y=11,4 kPa
Kapama vanası, düz
0,265 m³/sa
DN15Kapama vanası, düz
+2,80
DN15
##
Değişiklikler
Tarih
İmz.
Konu
Çiz. no.
Ölçek
7
Çizim başlığı
Tarih
Hazırlayan
Onaylayan
İmz.
DÖRDÜNCÜ DERS: Instal-san T
5. INSTAL-SAN T – DÖRDÜNCÜ DERS:
BİR ISB ORTAK DOSYASININ ARKAPLAN ÇİZİMİ
KULLANILARAK BÜTÜN BİR SICAK VE SOĞUK SU TESİSATI
TASARIMI YAPIM ÖRNEĞİ
Bu dersin amacı bir ısıtma sistemi tasarımı içeren bir .isb dosyasından faydalanarak kolay ve hızlı
bir şekilde nasıl bir sıcak ve soğuk su tesisatı tasarlanabileceğini göstermektir. Isıtma sistemi tasarımı
binanın grafik yapısı – bakınız: ders 3 – temel alınarak hazırlanmıştır. Çizilmiş olan bina yapısı aynı
zamanda bir su besleme tesisatının da temelini oluşturacaktır. Arka plan çizimlerinin bulunduğu sekme
her iki tasarımın genel düzenlenme işlevlerini yerine getirecektir.
Su besleme tesisatının şematik görüntüsü şu bileşenler kullanılarak çizilecektir: kaynak, su
ısıtıcısı, bağlantı borusu, dağıtım ağı ve çıkış borusu. Zemin ve birinci kat planında (iki banyo ve
mutfakta kullanılan) asıl öğeler olarak sunulmuş olan sistemin bölümleri şematik görüntüde bu
bileşenlerin gölgeleri olarak gösterilecektir. Bu sayede sistemin eksiksiz bir şematik görüntüsü elde
edilmiş olacaktır.
1. Program Paket Yöneticisi seviyesinde başlatıldıktan sonra önceden tanımlanmış bir
karşılama ekranı belirir. Burada yeni bir proje yaratmayı seçebilir veya kısa süre önce
düzenlemeye başladığınız var olan bir projeyi açabilirsiniz. Eğer bu ekran gösterilmezse
otomatik olarak yeni bir proje yaratılacaktır.
2. Ekranda aşağıdaki bileşenler gösterilir:
Ana menü
Araç çubuğu
Veri tablosu
Çalışma sayfaları çubuğu
Kılavuz
Proje düzenleme faaliyetleri araç çubuğu
Durum çubuğu
Çalışma modu
düğmeleri
127
- Başlık Çubuğu – ana pencerenin başlık çubuğunun sol tarafında programın ve güncel proje
dosyasının isimleri bulunur. Çubuğun sağ tarafında ise standart Windows düğmeleri
bulunmaktadır.
- Ana Menü – ana menü başlık çubuğunun tam altında bulunmaktadır. Farenin sol düğmesi ile
menüdeki herhangi bir öğeye tıklandığında bir dizi komut içeren aşağı doğru açılır bir liste
görünür.
- Araç çubuğu – konuyla ilgili sekmelerden meydana gelmektedir. Bir sekmeyi aktif hale
getirmek için farenin sol düğmesiyle üstüne tıklanması gerekmektedir. Böylece seçilen
düzenleme faaliyetlerine atanmış bir dizi simge belirir. Bir simgeye farenin sol düğmesiyle
tıklamak o simgeye atanmış fonksiyonu aktif hale getirir veya seçilmiş olan bir bileşiğin
eklenmesi modunu aktif hale getirir. Fare imleci bir düğmenin (simgenin) üzerinde
bekletildiğinde bir ipucu gösterilir. Araç çubuğunun içeriği ve araç çubuklarının sayısı ve
türleri mevcut çalışma sayfasına ve mevcut proje düzenleme faaliyetlerine göre değişiklik
gösterir (San, Bina, Arka plan, Çıktı).
- Veri Tablosu – ön tanımlı olarak pencerenin sağ tarafında konumlandırılmıştır. Çalışma
alanına yerleştirilen bileşenlere ait veriler bu tabloya eklenir. Veri tablosunu açıp kapatmak
için F12 tuşuna basılması gerekir. Tasarımın grafik bölümünü yaratırken veri tablosunu
kapatmanızı öneririz. Bileşen verileri bileşenin türüne göre kategoriler halinde
düzenlenmektedir.
- Durum
Çubuğu
–
pencerenin
en
altında
bulunmaktadır.
Bu
çubuk
(hesaplanmış/hesaplanmamış) projenin güncel durumuna dair bilgileri, fare imlecinin çalışma
alanındaki yerinin koordinatlarını, devam etmekte olan güncel işleme ve faaliyet alanına ve
çalışma modu alanlarına dair bilgileri gösterir.
- Proje veri işleme alanı sekmesi – pencerenin sağ alt köşesinde, tam olarak veri tablosunun
altında bulunmaktadır. Bu sekmeler projenin mantıksal bölümlerini birbirinden ayırır:
kurulum, yapım, arka plan çizimi, çıktı. Eğer yüklenen dosya bir ısıtma sistemi tasarımı
içeriyorsa, “Isıtma” sekmesinde gösterilebilir. Her bir sekme kendisine atanmış seçeneklere
sahiptir ve farenin sağ tuşu ile tıklanarak gösterilir:

“Aktif değilken gösterilmez”
“Aktif değilken gri”
“Aktif değilken gösterilir”
İşaretlenmiş bir seçenek vurgulanarak ilgili düzenleme alanının bileşenleri gösterilebilir veya
bir başka düzenleme alanı sekmesine taşındıktan sonra gösterilmez. Tercih edilen seçenek
sekmenin ortaya çıkmasıyla görünür hale gelir;
- İşlem modları – işlem modları alanı proje verisi işleme alanı sekmelerinin altında
bulunmaktadır. Tercih edilen bir işlem modunu (ORTO, KİLİT, IZGARA, OTOMATİK, TEK.)
geçerli kılmak için o çalışma modu alanına sol tıklanır. İşlem modunun isminin mavi renkli
harflerle gösteriliyor olması ilgili modun aktif olduğunu gösterir. Gri renkli yazılar aktif
olmayan modları ifade etmektedir.
128
- Çalışma alanı – çalışma alanı yatay ve dikey cetveller sayesinde üst sol köşede tutulur. Bu
cetveller çalışma alanına yerleştirilen bileşenlerin yerlerini kontrol etmeye yarar. Cetveller
arasında üst sol köşede bulunan düğme, görüntüleme ölçeğini değiştirmeyi mümkün
kılmakta ve güncel ölçeği göstermektedir. Cetvellere tam karşı konumdaki kenarlardaki
çalışma alanı sınırlarında yatay ve dikey kaydırma çubukları bulunmaktadır. Kaydırma
çubukları ekranda gösterilen çizim alanını hareket ettirmek için kullanılır. Kaydırma
çubuklarının arasında bulunan sağ alt köşedeki öğe ise kılavuzdur ve çalışma alanı içinde
hareket etmeyi sağlar. Çalışma sayfası sekmeleri yatay kaydırma çubuğunun solunda
bulunmaktadır.
- Çalışma sayfası isim sekmeleri – bir proje her biri ayrı bir çizim sayfası teşkil edecek şekilde
bölümlere ayırılabilir. Bir sayfadan diğerine geçiş işlemi tercih edilen sekmeye sol tıklayarak
yapılır. Çalışma sayfası yönetim penceresini açmak için çalışma sayfası sekmelerinden
birine sağ tıklanır. Bu pencerede yeni çalışma sayfaları yaratabilir ve mevcut çalışma
sayfalarını kopyalayabilir veya silebilirsiniz.
Programla çalışırken kullanılan
benzemektedir. (bakınız; bölüm 2.2).
cetveller
Instal-therm
HCR’te
tarif
edilen
sürece
çok
129
5.2. Var olan bir projenin yüklenmesi ve en önemli genel verilerin eklenmesi.
Katalogların seçimi ve ön tanımlı katalogun belirlenmesi.
1. “Dosya” menüsünden “Proje Aç”
simgesini seçin. Eksiksiz bir ısıtma sistemi tasarımını
vurgulayabileceğiniz bir seçim listesi belirecektir.
130
2. Proje, ısıtma sistemi düzenleme sekmesi aktif olarak açılacaktır. Su besleme sistemini
düzenlemeye geçmek için “San” sekmesini tıklayın.
Mevcut olan “Zemin kat” ve “Birinci kat” çalışma sayfaları binanın kat planlarını göstermektedir
çünkü “Yapım” sekmesindeki “Aktif değilken gösterilir” seçeneği seçilmiştir. Isıtma sistemi planı
gösterilmemektedir çünkü “Isıtma” sekmesindeki “Aktif değilken gösterilmez” seçeneği seçilmiştir.
131
Su besleme sistemi tasarımı için genel verileri belirlemek ve ön tanımlı boru kataloglarını seçmek
için, F7 tuşuna basarak proje seçenekleri penceresini açın.
Bu pencerede projeye dair şu genel verileri tanımlayabilirsiniz; sıcak ve soğuk su ön tanımlı
ısıları, bina türü ve mevcut çalışma sayfası genel verileri: ağ için ön tanımlı çevre sıcaklığı çıkış borusu
ve bağlantı boruları. “Proje seçenekleri” penceresinde ayrıca programdaki nesnelerin görüntülerini de
değiştirebilirsiniz.
132
3. Projede kullanılacak olan katalogları yüklemek için, proje seçenekleri penceresindeki
“Kataloglar” öğesine sol tıklayın ve ardından “Kataloglar” penceresini açmak için “Kataloglar”
düğmesine tıklayın. Bu pencere sekmelere ayrılmıştır: “Borular ve bağlantı parçaları”, “Valflar
ve bağlantı parçaları”, “Yalıtım”, “Bataryalar, musluklar ve banyo teçhizatı”. Kataloglar
arasında seçim yapmak için sekmenin sol tarafındaki penceredeki ilgili öğelere tıklayın.
Seçilen katalogun ismi vurgulanacaktır. Seçilen katalog(lar)ı projede kullanmak üzere
sekmenin sağ tarafındaki pencereye taşımak için mavi ok
taraftaki pencerede bulunan katalogların listelerini
konumlandırılmış okları kullanın.
,
simgelerini kullanın. Sağ
değiştirmek için birbirine zıt
4. Güncel projenizde kullanmak üzere “Borular ve bağlantı parçaları” sekmesindeki galvaniz
çelik boruların katalogunu seçin.
133
5. Proje seçenekleri penceresindeki aşağı açılır listeden “Ön tanımlı türler/Borular,
Reseptörler”i seçin. “Ön tanımlı boru türü (sıcak, dolaşım)” ve “Ön tanımlı boru türü (soğuk)”
alanlarındaki seçilmiş üretici kataloglarından projeye uygun olan boru türünü belirleyin.
Ayrıca, tercih edilen boru kataloguna denk gelen ön tanımlı reseptör bağlantı sistemini de
belirtin. Reseptör bağlantı sistemi tüm reseptörlerin bağlantı hatlarına bağlanma işleminin
nasıl uygulanacağını da belirler.
5.3. Reseptörlerin ve çıkış borusu bağlantılarının eklenmesi ve bina kat
planlarındaki su besleme sisteminin çizimi.
Zemin kat çalışma sayfasına zemin kat su besleme sistemi düzenleme (“San”) sekmesine gidin.
Burada banyo ve mutfaktaki sıcak ve soğuk su reseptörlerini ve su besleme borularını yerleştireceğiz.
5.3.1. Reseptörlerin zemin kat planına eklenmesi
Zemin kattaki mutfak ve banyoda, uygun sıcak ve soğuk su çıkışlarını ve sıhhi tesisat gereçlerini
düzenleyeceğiz. Bu işlemde şu öğeler bulunmaktadır: mutfakta bir lavabo ve bulaşık makinesi ve
banyoda bir çamaşır makinesi, duş paneli ve duş teknesi, iki lavabo, bir klozet ve bir pisuar.
Bu bileşenleri çizimin içine yerleştirirken AUTO modunu kullanacağız. Bu mod bileşenlerin duvara
yerleştirilmelerini ve su çıkışlarının sıhhi tesisat gereçlerine otomatik olarak bağlanmasını
sağlamaktadır.
İlk önce pis su gideri bileşenlerini ve su besleme çıkışlarını yerleştireceğiz ve sonra da bu
bileşenlerin verilerini ekleyeceğiz.
134
1. “Reseptörler” sekmesindeki üst araç çubuğundan banyoya yerleştirilecek olan teçhizatı
meydana getiren bileşenleri seçin: çamaşır makinesi
teknesi
, duş paneli
mutfak lavabosu
, klozet
ve bir bulaşık makinesi
, pisuar
, lavabo
ve sifon
, batarya
, duş
. Mutfak için bir
seçin.
2. “Duş teknesi”
simgesini seçin, fare imlecini duvarın yakınındaki çizim alanına götürün.
Eklenmekte olan bileşen otomatik olarak duvara yapışacaktır ve bir işaret belirecektir.
3. Bileşene fareyle sol tıkladığınızda yerine yerleşecek ve çizimde belirecektir.
4. Duş teknesi + duş paneli veya lavabo + batarya gibi bileşenlerin eklenmesi otomatik
bağlama ile yapılabilmektedir. Bu işlem şu şekilde yapılmaktadır; önce plana duş teknesi
yerleştirilir ve ardından araç çubuğundan duş paneli seçilir ve fare kullanılarak duş teknesi
çizimine sol tıklanır. Duş paneli bu durumda otomatik olarak duş teknesinin üstüne
eklenecektir. Eğer duş teknesi iptal edilirse duş paneli de otomatik olarak iptal edilir.
135
5. Artık duş panelini fare yardımıyla sürükleyerek duş teknesinin istediğiniz kenarına hareket
ettirebilirsiniz.
6. Yukarıdaki yöntemi kullanarak zemin kattaki tüm su reseptörlerini ilgili sıhhi tesisat gereciyle
beraber ekleyebilirsiniz.
136
7. Şimdi ise su çıkış noktalarının düzenlenmesiyle devam edeceğiz. F12 tuşuna basarak veri
tablosunu ekrana getirin. Seçim listesinden bileşen verisini seçin veya bu bilgileri veri tablosu
alanına girin. Birçok veri kabul edilecek olan ön tanımlı değerlere gereksinim duymaktadır.
Duş paneli ve duş teknesini (bu iki bileşen bir çift oluşturmaktadır) çizimde işaretleyin ve veri
tablosu duş teknesi ve ilgili duş paneline ait verileri gösterecektir. İşaretlenmiş bileşenlerin
yerleştirildiği odanın sembolü “Odanın içi” alanındaki “Bileşen tanımlama” kategorisinde
gösterilir:
- Batarya türü – batarya çizimini değiştirir,
- Su çıkış noktası – tasarım türünü değiştirir (ki bu gerekli olan akış oranı ve basıncındaki
değişiklik anlamına gelir).
8. Şimdi ise bataryaların ve lavaboların düzenlenmesiyle devam edeceğiz. İki lavaboda
birbirinin aynı olduğu için çoklu bileşen işaretleme özelliğini kullanabiliriz. Shift tuşuna basılı
tutarak bileşenlere tıklayın. Tabloya eklenen veriler işaretlenen bileşenlere de uygulanır.
9. Diğer su çıkış noktalarını da aynı şekilde düzenleyebilirsiniz.
5.3.2. Uzak bağlantı eklemek ve zemin katında bir dağıtım ağı çizmek
Bu örnekte su çıkış noktalarını dağıtım ağına otomatik bağlama fonksiyonundan yararlanacağız.
Sıcak ve soğuk su borularını çizdikten sonra bunlara su çıkış noktalarını bağlayacağız. Su çıkışının
bağlandığı noktada uzak bir bağlantıda ağ sonlanacaktır. Benzer bir şekilde uzak bir bağlantı zemin
kat seviyesindeki şematik görüntüye yerleştirilecek ve su çıkışına bağlanacaktır.
Soğuk su kaynağı ve su ısıtıcısı şematik görünümde gösterilen sistem bölümünde karşımıza
çıkacaktır.
Boru hatlarının çizimini kolaylaştırmak için (boru hatlarının yatay, dikey ve belirtilen açıda
yerleştirmemizde yardımcı olması için) ORTO modunu ve (boru hatlarının otomatik olarak birbirine
bağlanmasını sağlamak için de) OTOMATİK modunu aktif hale getireceğiz.
137
1. “Akım yönü ve diğer bileşenler” üst araç çubuğundaki “Uzak bağlantı”
simgesini seçin.
Çizim alanına taşıyın ve dağıtım ağı çıkışının yerleştirilmesinin planlandığı noktaya tıklayın.
Uzak bağlantının ekleneceği yer banyonun köşesidir.
2. “Çift boru hattı – Soğuk su, Sıcak su”
türünden bir başka bileşen seçin. Çizim alanına
taşıyın ve boru hattını “Uzak bağlantı”dan başlamak üzere yerleştirin. Bir boru hattının
başlangıcı ve bir boru hattının dönüm noktası farenin sol tuşuyla tıklanarak işaretlenir. Sağ
tıkladıktan veya bir su reseptörünün bağlantı noktasına kadar bir boru hattı çizdikten sonra
sol tıklamak boru hattının çizimini tamamlar.
3. Boru hatları AUTO modu aktif haldeyken yerleştirilir. Boru hatları çizilirken bileşenlerin
bağlantıları istenmeyen bir şekilde gerçekleşirse, Shift tuşunu basılı tutarak OTOMATİK
modu geçici olarak devre dışı bırakılır.
4. Artık eksiksiz bir dağıtım ağı zemin katta çizilmiş durumdadır. Sıcak ve soğuk su reseptörleri
bağlanabilir. Bunu yapmak için önce tüm ağı ve reseptörleri işaretleyin. Ana “Düzen”
menüsündeki “Dikdörtgen içindeki bileşenleri işaretleyin”
çizimdeki tüm reseptörleri işaretleyin.
138
komutunu seçin. Tüm ağı ve
5. “Bileşenler” menüsündeki “reseptörleri otomatik olarak bağla” komutunu seçin. Armatürlerin
bağlanmasının ardından “Gereksiz boru hattı uçlarını sil?” sorusu ekrana gelir. Bu durumda
“Evet”i seçin çünkü geri kalan boru hattı uçları kullanılmayacaktır.
139
5.3.3.
Birinci kattaki sistemin çizimi
Birinci kat çalışma sayfasındaki su besleme sistemini 5.3.1 ve 5.3.2’de tarif edildiği gibi çizin.
Birinci kattaki sistem aşağıdaki gibi görünecektir:
140
5.4. Şematik görünüm için arka plan çiziminin hazırlanması
Su besleme sisteminin şematik görünümü ısıtma sisteminin yaratılmasında kullanılan bina
enkesitinin aynısı üzerinde çizilecektir (bakınız: bölüm 3.12). Fakat farklı bir şematik görünüm çalışma
sayfası kullanılacaktır. Isıtma sistemi şematik görünüm çalışma sayfasından kat düzenlemelerini
kopyalayarak su besleme sistemi şematik görünüm çalışma sayfasına aktaracağız.
1. Çalışma sayfası yönetim penceresindeki “Yeni” fonksiyonunu kullanarak yeni bir çalışma
sayfası yaratın (bakınız: bölüm 5.1) ve “Şematik görünüm” türünü seçin. Yarattığınız yeni
çalışma sayfasına bir “SAN şematik” ismi atayın.
141
2. Isıtma sistemi şematik görünüm çalışma sayfasındaki “Yapım” sekmesine gidin. Sol
tıklayarak kat düzenlemesini seçin. Kat düzenlemesi işaretlenecektir. Sağ tıklama ile açılır bir
menü ekrana getirin. “Kopyala” komutunu seçin ve “SAN şematik” çalışma sayfası ve
“Yapım” sekmesine gidin.
142
3. Ctrl+V tuş kombinasyonunu kullanarak kat düzenlemesini yapıştırın ve zemin yükseltilerinin
dikey cetveldeki değerlere denk geldiğinden emin olun.
Kat düzenlemesinin genişliğini fare imlecini kare şeklindeki tutma işaretlerinin üzerine
getirdiğinizde ortaya çıkan oklar yardımıyla çizim su besleme sisteminin şematik görünümü için
yeterince geniş olacak şekilde ayarlayın.
143
5.5. Şematik görünüme bir soğuk su kaynağı ve ısıtıcı eklenmesi
Sistem sadece bir soğuk su kaynağından sağlanacak ve sıcak su bir su ısıtıcısı yoluyla elde
edilecektir.
1. “Akım yönü ve diğer bileşenler” sekmesindeki kaynak
simgesine sol tıklayın ve kaynağı
birinci kata yerleştirin. “Bağlantılar” alanında kaynağı “Soğuk su” olarak belirtin.
144
2. Şimdi ısıtıcı
düğmesine basın ve onu da aynı kata yerleştirin.
3. Ctrl+Tab tuş kombinasyonunu kullanarak soğuk su çıkışı kaynak yönünde olacak şekilde
ısıtıcıyı yatay olarak döndürün.
4. ORTO ve OTOMATİK modlarını aktif olmasına dikkat edin. Bu durum, boru hatlarının otomatik
olarak bağlanmalarını ve zemin üzerindeki standartlar tarafından belirlenmiş mesafede bulunan
bileşen türlerinin eklenmesini sağlayacaktır.
5. Tek boru hattını
birbirine bağlayın.
seçin ve soğuk su kaynağını ve ısıtıcıyı soğuk su bağlantı noktasında
145
5.6. Şematik görünümde bir su çıkışı kurulması ve uzak bağlantıların
eklenmesi
Şematik görünüm çalışma sayfasına bir adet su çıkışı koyacağız ve bu çıkışa zemin kat ve birinci
katlardan uzak bağlantılar ekleyeceğiz. Bir dağıtım sistemi ve su çıkışının bağlanmasının bina
planlarında çizilmiş ağın şematik görünümüne dâhil edilmesi için uzak bağlantıların yapılandırılması
gerekmektedir.
Ağın dikey bölümlerinin uzunlukları çizimlerden alınacak fakat yatay bölümlerin uzunluklarının
gerçek boyutlarına uygun olacak şekilde veri tablosuna girilmesi gerekecektir.
5.6.1. Uzak bağlantıların eklenmesi
Bu noktada zemin ve birinci katlara “Uzak bağlantı” bileşenini ekleyeceğiz. Uzak bağlantıların, su
çıkışlı ağın yatay bölümlerinin bağlantısının gerçek yükseltisine denk geldiğinden emin olun. Bu
sayede daha sonra, planlarda çizilen sistemin parçalarının şematik görünüme eklenmesi
kolaylaşacaktır.
1. “Akım yönü ve diğer bileşenler” araç çubuğundaki “Uzak bağlantı”
simgesini seçin ve
zemin kata ekleyin. F3 fonksiyon tuşuna basarak aynı bileşeni birinci kata yerleştirin.
2. Uzak bağlantıların konumunu değiştirin: Shift tuşu ile beraber tıklayarak hepsini işaretleyin
ve ardından Ctrl+Tab ve “Yatay çevir” tuş kombinasyonunu kullanın.
146
5.6.2. Bir su çıkışı kurulması ve sistemin kaynağa bağlanması
Bileşenler tekli bir boru hattı veya bir çift boru hattı kullanılarak bağlanacaktır. Bir çift boru hattı
kullanılması çizimin yaratılması için harcanacak zamanı kısaltacaktır.
simgesini seçin ve bu hattını
1. “Akım yönü bileşenleri” sekmesinden tekli boru hattı
ısıtıcının sıcak su çıkışından, su çıkışına doğru giden çift boru hatlarının birleşeceği noktaya
kadar uzatın.
147
2. Şimdi
simgesini seçin ve ısıtıcının yakınına yerleştirilecek olan bir t-borusunun
yerleştirileceği noktadan dağıtım ağının su çıkışı ile birleştiği noktaya kadar bir boru hattı çifti
ekleyin. Boru hattı dirsekleri sol tıklama ile değiştirilebilmektedir. Boru hattını önce sol sonra
da sağ tıklayarak sonlandırın. Boru hatlarının yatay ve dikey bölümler olarak ayrılmaları
uzunlukların uygun bir şekilde atanmasını sağlamaktadır – dikey bölümler için otomatik ve
yatay bölümler için ise veri tablosuna elle girerek.
3. Bir çizim bileşeni birçok kez eklenmek istendiği takdirde F3 fonksiyon tuşu (“Son öğeyi ekle”)
kullanılabilir. Su çıkışının bir bölümünü çıkışın tabanından birinci kattaki uzak bağlantıya
doğru yerleştirin. Bağlantı noktaları sabit karelerle işaretlenir.
148
4. Zemin kattaki uzak bağlantıyı ve su çıkışını bağlamak için “Soğuk su, sıcak su” boru hattı
çiftini kullanın.
5.6.3. Şematik görünümde ve planlarda uzak bağlantıların yapılandırılması
Şematik görünümdeki su besleme sisteminin boru hatlarını çizdikten sonra şematik görünümdeki
“Uzak bağlantılar” ve “Plan” türü çalışma sayfalarındaki “Uzak bağlantılar” arasındaki mantıksal
bağlantıları yaratacağız. Bunu yapmak için, şematik görünümdeki bu bileşene veri tablosunda bir
sembol (mesela bir harf) arayın. Veri tablosundan uzak bağlantının ikinci bileşeninin yerleştirildiği
hedef çalışma sayfasını (bizim örneğimizde planlardan birini) seçin. Ardından bu çalışma sayfasına
(plana) gidin ve uygun uzak bağlantıya da kendi veri tablosunda aynı harfi atayın. Şematik görünümü
“Hedef çalışma sayfası” olarak belirleyin. Her bir çift için bu işlemi tekrarlayın.
149
5.7. Dirsekler, kavisler, eğimler ve teçhizat sembollerinin eklenmesi
Burada boru hattı düzeninin gerektirebileceği 90 derecelik dirsekler ve eğimler gibi bazı
bileşenleri ekleyeceğiz. Dirsek çizimleri otomatik olarak boyutlandırılır. Fakat şematik görünüm veya
plan sistemin yapısını tam anlamıyla yansıtmadığında boru hattı üzerine el ile ilave teçhizat eklenmesi
gerekir. Bu teçhizat düzenleme alanında görüntülenmektedir fakat yazıcı çıktısında ön tanımlı olarak
gösterilmemektedir.
“Teçhizat” araç çubuğundan 90° dirsek
ve eğim
simgelerini seçin. Bu bileşenleri sol
tıklayarak boru hattı üzerine yerleştirin. Dirsekler ön tanımlı boru katalogundan alınacaktır.
Bu işlemi kullanarak zemin kat ve birinci kat ve şematik görünüm planındaki sistemin boru hattı
üzerinde uygun yerlere ilave bileşenler ekleyebilirsiniz.
150
Teçhizat eklemek ve türünü tanımlamak
1. Burada bilyeli vana ve soğuk su sayacı ekleyeceğiz. Soğuk ve sıcak su boru hatlarına, ısıtıcı
bağlantı hatlarına ve soğuk su kaynağı bağlantı hattına bilyeli vanalar eklenecektir. Bu işlem
dirsek ve eğim ekleme işlemine benzer bir şekilde gerçekleştirilmektedir.
ve su sayacı
simgelerini seçin. Bu bileşenleri
2. “Teçhizat” sekmesinden: vana
bağlantı hattına eklemek için araç çubuğundan vanayı seçtikten sonra bağlantı hattına sol
tıklayın.
3. Vana türünü seçmek için vananın eklendiği boru hattını sol tıklayarak işaretleyin. Boru hattı
veri tablosunda “Vana” kategorisi ve alanını bulun. Aşağı açılır katalog listesinden vana
türünü ve otomatik vana çapı boyutlandırmasını seçin.
4. Bu işlemi eklenecek tüm diğer teçhizat için tekrarlayın.
151
5.8. Ön tanımlı boru türünden başka boru türlerinin kullanıldığı boru hatlarının
belirtilmesi
Projedeki boru hatları için ön tanımlı boru türünü tanımlamıştık. Şimdi ise bağlantı hattı için diğer
boru türlerini belirleyeceğiz. Bu örnekte boru türü galvaniz çelik boru olacaktır.
Şematik görünümde bağlantı hattı için ön tanımlı olan boru türünden farklı bir boru türü
işaretleyin. Veri tablosunda “Boru türü” alanını seçin ve boru katalogundan uygun boru türünü ve
otomatik çap boyutlandırma seçeneğini seçin.
152
5.9. Yalıtım yapılacak boru hatlarının belirlenmesi
Yalıtım yapılacak boru hatlarını belirlemek için aynı türdeki bileşen türlerini çoklu işaretleme
olanağı sağlayan fonksiyonu kullanacağız. Bu araç düzenlenmekte olan çalışma sayfasındaki sistemin
seçili bileşenlerini diğerlerinden ayrı olarak seçmeye ve işaretlemeye yaramaktadır.
bulun. Aşağı
1. “Düzenle” ana menüsündeki “Aynı türdeki tüm bileşenleri seç” komutunu
açılır listeden “Boru hattı”/“Tümü” seçeneklerini seçin. Düzenlenmekte olan çalışma
sayfasındaki tüm boru hatları böylece seçilmiş olacaktır.
153
2. Boru hatları işaretlendikten sonra veri tablosunda “Yalıtım” alanını bulun. Aşağı açılır listeden
boru hattı için kullanılacak yalıtım türünü ve yalıtım kalınlığı otomatik boyutlandırma
seçeneklerini seçin.
154
5.10. Boru hattı ve vana etiketlerinin belirlenmesi ve yapılandırılması
Hesaplamalar tamamlandıktan sonra çizimde sonuçların gösterilmesini sağlamak için boru hattı
ve vana etiketlerinin girilmesi ve yapılandırılması gerekmektedir.
1. “Grafikler” sekmesindeki üst araç çubuğunda üç çeşit boru hattı etiketi bulunmaktadır.
(“Eğimli boru hattı etiketi”) simgesini seçin ve bu etiketi seçili boru hatlarının üzerine
yerleştirin. Boru hattı veri tablosundaki “Boru hattı etiketi” kategorisi ve alanında,
hesaplamalar tamamlandıktan sonra seçili bilgilerin gösterileceği alanları yapılandırın.
2. Vana etiketleri vanalar ile beraber görünürler ve ayrı ayrı girilmelerine gerek yoktur. Bir vana
seçildikten sonra vananın etiketi sarı renkle vurgulanarak gösterilir. Farenin sol tuşu
yardımıyla mavi kutucuktan tutarak etiketi istediğiniz noktaya hareket ettirebilirsiniz. Boru
hattı veri tablosunun “etiket türü” alanındaki aşağı açılır listeden etiket türünü seçin. İçerik ve
vana bilgisinin isteğe bağlı düzenlenmesi açısından farklılaşan birkaç ön tanımlı vana etiket
türü bulunmaktadır.
155
5.11. Hesaplamaların yapılması
Sistemin çizim planları ve şematik görünümü tamamlandıktan ve tüm bileşen verileri girildikten
sonra hesaplama işlemine geçebiliriz.
1. Bağlantıları kontrol etmek için Shift+F2 tuşlarına basın. Eğer gösterilen pencere boş ise
projedeki tüm bağlantılar doğru yapılmıştır. Eğer değilse düzenlemeye geri dönüp yanlış
bileşen bağlantılarını düzeltmeniz gerekmektedir.
2. “Program” sekmesindeki “Hesaplamalar…”
simgesini seçin. Hata bulmak üzere bir
tarama gerçekleştirilecektir ve bu tanısal taramanın sonuçları bir pencerede gösterilecektir.
Bu pencerede sadece ifade edilen boru hatları için ön tanımlı boru türü kullanılmasına dair
tavsiyeler bulunmaktadır. “Devam” düğmesine tıklayın.
3. “SAN hesaplama seçenekleri” sekmesinde üç öğe bulunmaktadır. İlk öğe olan “Boru
boyutlandırma kontrolü” öğesini seçerek sistemin çeşitli bölümlerindeki boru çaplarının
boyutlarını kontrol edebilir, boru hatlarının farklı noktaları için bir dizi azami sürat
tanımlayabilir ve hesaplamalardaki kullanıcı tarafından tanımlanmış çapları göz önünde
bulundurma seçeneğini seçebilirsiniz. Kataloglarda belirtilmiş çap boyutlandırma seçenekleri
üzerinde değişiklik yapmayın ve sunulan boyutlandırma kriterlerini kabul edin.
156
4. “Hesaplama seçenekleri” soğuk suyun, sıcak suyun basıncını veya dolaşım pompasının
meydana getirdiği basıncı tanımlamayı mümkün kılmaktadır. Basınç değeri olarak sıfır (0)
değerinin girilmesi bu değerler program tarafından tespit edilecek anlamına gelmektedir.
Alanlardaki değerlerin hiçbirini veya ön tanımlı hesaplama seçeneklerini değiştirmeyin.
5. “Sonuç düzenleme seçenekleri” öğesi malzeme listesinin düzenini yapılandırmayı mümkün
kılmaktadır. Ayrı bir boru teçhizatı listesinin hazırlanması seçeneğini işaretlemeyin.
157
6. Hesaplamalar “Sonuçlar” sekmesine gidilince gerçekleştirilmektedir. Hatalar, uyarılar ve
öneriler ekranın en altındaki hata tanımlama penceresinde sarı bir arka plan üzerinde
gösterilir. Eğer hata tespit edilirse sonuçları ve malzeme listesini görüntülemek mümkün
olmayabilir.
Hesaplama sonuçları genişletilebilir bir ağaç görünümü şeklinde görüntülenir. Eğer bazı dallar
kapalı ise bu dalları genişletmek için
simgesine tıklayın.
158
5.12. Sonuç tabloları
Hesaplamalar tamamlandıktan sonra sonuçları gözden geçirebilir ve analiz edebiliriz. Hesaplama
sonuçları ve malzeme listesi bazıları burada tarif edilecek olan birkaç tablo halinde sunulacaktır.
1. “Kritik akış yolları” öğesini seçin. Böylece basınç düşmesi açısından en az uygun olan akış
yolu için sonuçlar gösterilecektir.
simgesine tıklayarak reseptörler için
2. Kritik akış yolu sembolünün yanındaki çift ok
hesaplama sonuçları tablosuna gidin. Kritik akış yolundaki reseptörün adı reseptör sonuçları
tablosunda vurgulanacaktır.
159
3. Reseptörün yanındaki çift ok simgesine tıklayın ve hesaplama sonuçlarının aşağı açılır
listesindeki “Akış yolları/devreler” alanındaki “CW akış yolları” öğesine gidin. Sonuç
penceresi kaynaktan başlayarak tüm soğuk su akış yollarının sonuçlarını gösterecektir. Her
bir akış yolunun isminin içerisinde; reseptör simgesinin ismi ve ilgili reseptör için sonuç
listesine ve ilgili soğuk su boru hattındaki bileşenler listesinin olduğu tabloya gitme seçeneği
bulunacaktır.
160
4. Seçilmiş olan soğuk su devresine ait reseptörün isminin yanındaki çift ok tıklanarak
reseptörler için hesaplama sonuçları tablosuna gidilir. CW akış yolları/devreler’in sonuç
tablosuna dönmek benzer bir şekilde gerçekleştirilebilir. Bunu yapmak için işaretli reseptör
sembolünün yanındaki çift ok simgesine tıklayın.
5. Akış yolları tablosunda ilgili soğuk su boru hattını seçin ve boru hattı türünün yanındaki çift
ok
simgesine tıklayın. Böylece boru hatlarındaki teçhizatın tablosu görüntülenecektir.
Bileşen listesi oluşturulan boru hattının ismi vurgulanacaktır.
161
5.13. Hesaplamalar tamamlandıktan sonra gösterilen mesajların analizi
Hesaplamalar tamamlandıktan sonra hata mesajı penceresinde tavsiyeler, uyarılar veya hata
mesajları görüntülenebilir.
Görüntülenen hata mesajı duş paneli ve su ısıtıcısı bağlantılarının boyutlandırılmalarındaki hata
hakkında bilgi vermektedir. Bu hatayı düzeltmek için sonuç penceresindeki
simgesine tıklayarak düzenleme penceresini açın.
1. Düzenleme penceresinde mesajlar penceresine giderek düzenlemek istediğiniz mesajı
seçin: “Isıtıcı: bağlantılar boyutlandırılmadı”. Hatanın belirlendiği su ısıtıcısı seçili ve
vurgulanmış haldedir.
162
2. Su ısıtıcısı veri tablosundaki “Su ısıtıcısı bağlantı sistemi” alanında bulunan şirket
kataloglarından uygun bir sistem seçin.
3. Diğer hataları da benzer şekilde düzeltebilirsiniz. En üstte bulunan araç çubuğundaki
“Program” sekmesinden “Hesaplamalar (hızlı) …)
simgesini yeniden tıklayın.
Hesaplamaların tamamlandığı durum çubuğunun sol tarafında “Hesaplamalar tamamlandı”
simgesiyle belirtilir.
163
5.14. Planlarda asıl olarak çizilen bileşenlerin gölgelerinin şematik görünüme
eklenmesi
Sonuçlar teyit edildikten sonra planlarda gösterilen bileşenleri sistemin şematik görünümüne
yerleştirebilirsiniz. Bunu yapmak için “gölge” bileşenleri kullanılmalıdır. Bu bileşenler hesaplamalara
dahil edilmedikleri için sadece referans olarak çizime yerleştirilir. Gölgeler asıllarına atanmamış halde
bulunabilirler. Şematik görünümdeki gölge boru hatlarının hesaplama sonuçlarını görüntülemek için
plandaki ilgili boru hatlarıyla bu gölge boru hatlarını ilişkilendireceğiz (bunu yaparken işlemi
sonuçlarının görüntülenmesini istediğimiz boru hatlarıyla sınırlı tutacağız). Bu sayede su besleme
sisteminin şematik görünümü tamamlanmış olacaktır.
1. Su besleme sistemi şematik görünüm çalışma sayfasını seçin. Birinci kat planındaki sıhhi
tesisat gereçlerini, bağlantı teçhizatını ve vanaları planda oldukları halde girin. Çizilen bölüm,
su çıkışı bağlantısından başlayarak en uzaktaki reseptöre giden ve reseptörlerin dâhil olduğu
ağı içerecektir.
2. Eklenen sistem bölümü önceden tasarlanmış olan ve birinci kat planında sunulmuş olan
bölüme denk geldiği için bileşenleri gölgeler ile gösterilir.
164
3. “Dikdörtgen içindeki bileşenleri seç” fonksiyonunu kullanarak çizilmiş bileşenleri işaretleyin.
Ana menüdeki “Bileşen verisi” >> “Gölge olarak işaretle” komutunu seçin. Seçili bileşenler
gölge olarak tanımlanmış olacak ve gri renkte görüneceklerdir.
!
Gölge boru hatlarının asıl boru hatlarına bağlanmaması gerekmektedir çünkü bu durum projede
bağlantı hatalarına sebep olabilir.
165
4. Zemin katın şematik görünümüne ekleme yapmak için yukarıda tarif edilen yolu takip edin.
5. “Bileşen verisi” ana menüsündeki “Asıl gölge çiftlerini bağla” fonksiyonunu seçin. Bir pencere
açılacak ve buradan asılları seçili gölgelere atayabileceğiz. Sol pencerede çalışma sayfası
olarak zemin kat planını, sağ pencerede şematik görünüm çalışma sayfasını seçin.
166
6. Sol penceredeki zemin kat planında bulunan seçili boru hattını büyütmek için eş zamanlı
yakınlaştırma fonksiyonunu kullanın. Sağ pencerede, şematik görünümün o boru hattının
gölgesinin bulunduğu alanı yakınlaştırın.
7. Her iki pencerede de birbirine atamak istediğiniz boru hatlarını işaretleyin. “Seçili bileşenler
için orijinal gölge çifti yarat”
simgesini seçin. Bu sayede ilgili boru hattının gölgesi
orijinaline atanacaktır. Birbiriyle ilişkilendirilen bileşenler sarı renk ile vurgulanacaktır.
8. Şematik görünüm çalışma sayfasında hesaplamalarının görüntülenmesini istediğiniz tüm
gölgeleri asıllarıyla ilişkilendirin.
167
9. Gölge ilişkilendirme penceresini kapatın ve düzenleyiciye gidin. Orijinalleriyle
ilişkilendirdiğiniz gölge boru hatlarına etiket girin. 5.10 maddesinde tarif edildiği üzere
etiketleri düzenleyin. Hesaplama sonuçları artık görüntülenebilir.
!
Gölgeler hesaplamalara dâhil edilmez – gölgelere dair hiçbir veri hesaplamalarda kullanılmaz.
Hesaplamaların tamamlanması ve asıl-gölge çiftlerinin yaratılmasından sonra hesaplama
sonuçları orijinal boru hatlarından kopyalanarak gölgelerine aktarılır.
Doğru bir şekilde gerçekleştirildiği takdirde orijinal-gölge çiftleri yaratma süreci önceden
karşılaştığımız gibi hesaplama sonuçları kaybıyla sonuçlanmayacaktır. Fakat böyle bir durum
meydana gelirse (yanlışlıkla bir bileşenin iptal edilmesi gibi) durum çubuğunun sol tarafında belirtilir ve
hesaplama sembolü görünmez olur. Böyle bir durumla karşılaşıldığında proje hesaplamaları yeniden
yapılmalıdır.
5.15. Çizimin çıktısının alınması
Her bir çalışma sayfasının çıktısı ayrı ayrı alınmalıdır. Çıktı almadan önce yazdırma seçeneklerini
ve (çizim tek bir kâğıda sığmadığı takdirde) kâğıt sınırlarını belirtmeliyiz. Her bir çalışma sayfası için
yazdırma seçenekleri ayrı ayrı belirtilebilir.
1. Sol alt köşede bulunan “Çıktı al” sekmesine tıklayarak baskı ön izlemesini aktif hale getirin.
Baskı ön izleme modu aktif hale gelmiş olacak ve veri tablosu baskı yapılandırma alanlarıyla
beraber gösterilecektir.
2. “Yazdırma aralığı” alanındaki aşağı açılır listeden alınacak olan çıktıda gösterilecek olan
düzenleme alanlarını seçin. “Isıtma” seçeneği işaretli ise işareti kaldırın.
3. Veri tablosundaki baskı düzenleme alanında kullanılacak yazıcıyı seçin. Yazdırma aralığını,
kenar boşluğunu, kâğıdın yönünü ve sayfa yüksekliği ve genişliğini belirtin. Renkli veya siyah
beyaz tercihinizi belirtin.
168
4. Baskı ön izlemeyi kullanarak sayfa kenarlıklarını kontrol edin ve gerektiği takdirde fare
yardımıyla düzenleyin. Baskı ön izleme esnasında ekranda makas sembolünün yanı sıra
mor ve yeşil çizgiler görünecektir. Mor çizgiler sol ve alt kenardaki sayfa kenarlıklarını ifade
etmektedir. Yeşil çizgiler ise projenin eksiksiz bir çıktısını almak için çalışma sayfalarının
birbirine eklenmesini sağlayan örtüşme çizgileridir. Eğer çıktı olarak alınmış sayfalar
kenarlarından yan yana birbirine yapıştırılacak ise örtüşme çizgilerine gerek olmayacaktır.
Örtüşme çizgilerini iptal etmek için yazdırma düzeni veri tablosundaki “Örtüşme [cm]” alanına
0 değerini girin.
5. Yazdırma penceresini açmak için Ctrl+P kombinasyonunu kullanın. Burada yazdırma
aralığını belirtebilirsiniz.
6. Diğer çalışma sayfalarının çıktılarını almak için aynı yöntemi kullanabilirsiniz.
169
5.16. Sonuç tablolarının yazdırılması
Eğer hesaplama sonuçlarında hata yoksa yazıcıdan çıktısını alabilirsiniz. Hesaplamaları aktif hale
getirmek için F10 tuşuna basın. “Sonuçlar” sekmesini seçin. Hesaplamaların bitmesinin ardından
“Yazdır” düğmesine basın.
Baskı yapılandırma penceresi açılacaktır. Bizim örneğimizde şu yazdırma şablonlarını kullandık:
“Başlık”, “Kritik akış yolları” ve “Borular ve teçhizat”.
Yazdırma sonuçlarını yapılandırmak için 2.10 maddesinde tarif edilen yöntemi takip edin.
170
Şematik San:A0
Bilyeli_vana
Bilyeli_vana
DN15
DN15
003 +24 °C
Qger.: 590 W
004 +20 °C
Qger.: 874 W
005 +20 °C
Qger.: 1098 W
20 x 2,0
002 +20 °C
Qger.: 977 W
001 +20 °C
Qger.: 0 W
007 +20 °C
Qger.: 1392 W
006 +20 °C
Qger.: 486 W
##
Değişiklikler
Tarih
İmz.
Konu
Çiz. no.
Ölçek
8
DERS4 Roth Instal-san T
Çizim başlığı
Tarih
Hazırlayan
Onaylayan
İmz.
Şematik San:A1
103 +20 °C
Qger.: 1082 W
102 +24 °C
Qger.: 900 W
107 +20 °C
Qger.: 0 W
104 +20 °C
Qger.: 796 W
101 +20 °C
Qger.: 963 W
106 +20 °C
Qger.: 586 W
105 +20 °C
Qger.: 1120 W
##
Değişiklikler
Tarih
İmz.
Konu
Çiz. no.
Ölçek
9
Çizim başlığı
Tarih
Hazırlayan
Onaylayan
İmz.
+8,40
Bilyeli_vana
Bilyeli_vana
DN15
DN15
Birinci kat:A1
+5,60
Bilyeli_vana
A
A
DN15
B
B
20 x 2,0
Zemin kat:A0
+2,80
32 x 3,0
Bilyeli_vana
Bilyeli_vana
DN20
DN25
Bilyeli_vana
Bilyeli_vana
Vs=0,43 dm³/sn
DN20
DN20
Bilyeli_vana
Bilyeli_vana
Bilyeli_vana
G
Qnom: 3,5 m³/sa
DN25
1_1/4"İV
DN25
DN25
EA
m³
±0,00
##
Değişiklikler
Tarih
İmz.
Konu
Çiz. no.
Ölçek
11
Çizim başlığı
Tarih
Hazırlayan
Onaylayan
İmz.
EK a – KLAVYE VE FARE BUTONLARINA ATANMIŞ VARSAYILAN işlemler
C. EK A – KLAVYE VE FARE BUTONLARINA ATANMIŞ VARSAYILAN
İŞLEMLER
Aşağıdaki tablolarda, klavye ve fare butonlarına atanmış işlemleri listelenmiştir. Bu tablolar,
varsayılan atamaları listeler; “Konfigüre Et” penceresinden, varsayılan atamaları değiştirebilirsiniz.
Klavye:
Tuş kombinasyonu:
Gerçekleştirdiği işlem:
Esc
Ekrandaki görüntüyü yeniler.
F1:
bir bileşen işaretliyken – o bileşene özgü yardımı görüntüler.
Bir listeden bir bileşen türü seçildiğinde – o türe özgü yardımı görüntüler
Hiçbir bileşen işaretli değilken – genel yardım ekranını görüntüler.
hata listesinde ve tanı sonuç penceresinde - hatalarla ilgili bilgileri görüntüler.
F2
veri tablosuna girilen en son değeri tekrarlar.
Shift+F2
bağlantıları kontrol eder.
F3
En son kullanılan bileşeni / modülü ekler.
Shift+F3
veri yolu – yeniden numaralandırma yapar.
F4
görüntüyü değiştirir: hesaplanan / hesaplanmayan kurulum.
F5
Ctrl+F7
Tüm projeyi gösterir – ölçek ve konum tüm projeyi ekranda gösterecek şekilde
ayarlanır.
etkin katmanın tamamını gösterir – ölçek ve konumu tüm bileşenleri etkin katmanda
gösterecek şekilde ayarlar.
proje genel verileri – “Genel veriler” sekmesinde ”Proje seçenekleri” penceresini
gösterir.
Bina yapısı – “Bina yapısı” sekmesinde ”Proje seçenekleri” penceresini gösterir.
Shift+F7
Proje bilgileri – “Bilgi” sekmesinde ”Proje seçenekleri” penceresini gösterir.
F8
Hata listesini açar / kapatır.
Shift+F8
Bina yapısı ağacını açar / kapatır.
F9
veri seti listesini açar / kapatır.
Shift+F9
Araç çubuğu listesini gösterir.
F10
hesaplamalar çalıştırır.
Shift+F10
Seçenekleri ve tabloları göstermeden hızlı hesaplamaları çalıştırır.
F11
Grafik editöründe sonuçlar tablosunu açar/kapatır.
F12
Veri tablosunu açar / kapatır.
Alt+C
IZGARA modunu açar/kapatır – bileşenler ızgaraya yaslanmıştır.
Alt+Q
Açılır menüyü gösterir.
Shift+F5
F7
171
Alt+V
Ctrl+A
OTOMATİK modunu açar / kapatır – olası bileşen bağlantı noktalarını otomatik
olarak gösterir.
KİLİT modunu açar / kapatır – tüm bileşenleri kilitler (taşınmaya karşı korur).
ORTO modunu açar / kapatır – sadece dikey + yatay bileşenler + isteğe bağlı
tanımlanmış açıyı yerleştirir
Etkin katmandaki tüm bileşenleri işaretler.
Ctrl+Shift+A
İşaretli terminal birimlerini otomatik olarak bağlar.
Ctrl+B
işaretli tüm bileşenleri kilitler (taşınmaya karşı korur)
Ctrl+C
işaretli bileşenleri panoya kopyalar
Ctrl+Shift+C
işaretli bileşenleri kopyalar ve konfigüre eder (isteğe bağlı)
Ctrl+D
işaretli bileşenlerin kilidini açar - taşımayı mümkün hale getirir
Ctrl+F
arama penceresini açar / kapatır.
Ctrl+G
işaretli bileşenleri gruplandırır
Ctrl+H
işaretli bileşenlerin grubunu çözer
Ctrl+I
plan görünümünü DWG/DXF dosyasına aktarır.
Ctrl+L
Kısa yolları düzenleme penceresini gösterir.
Ctrl+M
makro düzenleme penceresini gösterir.
Ctrl+P
geçerli proje bölümünü yazdırır.
Ctrl+Q
Öğeleri böler
Ctrl+R
İşaretli öğelerin bağlantısını keser
Ctrl+Shift+R
İşaretli öğelerin bağlantısını tümüyle keser
Ctrl+S
Projeyi diske kaydeder
Ctrl+V
panodan proje veya modül parçası yapıştırır
Ctrl+X
işaretli bileşenleri panoya taşır
Ctrl+Z
Son işlemi geri alır
Ctrl+Y
Son işlemi yineler
Ctrl+Enter
veri tablosunda– varsa, bir alanda bir liste açar..
Ctrl+Ins
işaretli bileşenleri panoya kopyalar
Ctrl+Page Up
önceki çalışma sayfalarına geçiş yapar (sekmeler arasında “sol”a geçiş yapar)
Ctrl+Page Down
sonraki çalışma sayfalarına geçiş yapar (sekmeler arasında “sağ”a geçiş yapar)
Ctrl+Tab
İşaretli öğeleri yatay olarak döndürür.
Ctrl+„+”
yakınlaştırır
Ctrl+„–”
uzaklaştırır
Ctrl+„*”
Yakınlaştırmayı etkin kılar
Ctrl+„/”
Gerçek zamanlı yakınlaştırmayı etkin kılar
Alt+X
Alt+Z
172
Ctrl+ arrows
(arrows pad)
Ctrl+Alt+ arrows
(arrows pad)
Ctrl+ arrows
(numerical pad)
Ctrl+Shift+Alt+arrows
Shift+Ins
Belirtilen yönde, işaretli bileşene en yakın aynı tür bileşene doğru taşınır
Delete
işaretli bileşenleri siler
Belirtilen yönde, işaretli bileşene en yakın türde bir bileşene doğru taşınır
Belirtilen yönde, bağlı bileşene doğru taşınır
Belirtilen yönde, projenin işaretli parçasını kopyalar
panodan modül yapıştırır
Enter
Fare:
Sol buton:
bir bileşenin üzerine tıklandığında
Bileşeni işaretler ve diğer bileşenlerin işaretini kaldırır.
Shift tuşu basılı iken bir bileşenin üzerine bileşeni diğer bileşenlerin işaretinin kaldırılmasına gerek kalmadan
tıklandığında
işaretler; üzerine tıkladığınız bileşen, halihazırda işaretlidir; bu
durumda on bileşenin işareti kalkacaktır.
Ctrl tuşu basılı iken bir bileşenin üzerine Halihazırda işaretli bileşenin altındaki bileşeni işaretleyin
tıklandığında
bir bileşenin üzerine çift tıklandığında
veri tablosuna çift tıklandığında
Konfigüre edilebilir (bkz. ayarlar); varsayılan: Tüm bağlantı çizgisini
(çizginin tüm segmentlerini) işaretler
Konfigüre edilebilir (bkz. ayarlar); varsayılan: alana girilen girdilerin
(varsa-) listedeki bir sonraki maddeye kaydırır
Sağ buton:
tıklandığında
Konfigüre edilebilir (bkz. ayarlar); varsayılan: Açılır menüyü gösterir.
Çift tıklandığında
Konfigüre edilebilir (bkz. ayarlar); varsayılan: O anda görünmüyorsa,
veri tablosunu gösterir.
Orta buton:
tıklandığında
Konfigüre edilebilir (bkz. ayarlar); varsayılan: bağlantı çizgisinin açılır
menüsünü gösterir.
Fare tekerlekleri:
Tekerlek döndürüldüğünde
Gerçek zamanlı yakınlaştırma/uzaklaştırma
Sağ elle Alt tuşuna basılarak tekerlek proje ekranı aşağıya doğru kayar
döndürüldüğünde
Çift tekerlekli farede – varsayılan tekerlek moduna göre – dikey veya
yatay - kaydırma
Tek tekerlekli farede – dikey kaydırma
Shift+Alt tuşları basılıyken tekerlek proje ekranı hassas kaydırılır (düşük kaydırma hızı)
Çift tekerlekli farede – varsayılan tekerlek moduna göre – dikey veya
yatay - kaydırma
Tek tekerlekli farede – dikey kaydırma
Ctrl+Alt tuşları basılıyken tekerlek proje ekranı yer değiştiren fare tekerlekleri ile kaydırılır
Çift tekerlekli farede – varsayılan tekerlek modunun aksine – dikey
veya yatay - kaydırma
Tek tekerlekli farede – yatay kaydırma
173

© InstalSoft

Transkript

Benzer belgeler

Uluslararası Baş vuru Sahipleri için Çevrimiçi Baş vuru Sistemi

www.asssa.com.tr

ER-PICKLING LIQUID

[email protected] uzantılı mail adresinizi herhangi bir xxxx