O ZERiNDEKi HASKILARA SON! .. 141

.c
om
we
te
ne
w.
ww
DOŞONCEöZGORLOöO
OZERi NDE Ki HAS KILA RA SON! ..
bir kitaptan
dolayı
1,5
yıl
ceza
aldı.
İbrahim Duran adlı genç,
İstanbul'da
gözden
kaçınıyer.
İçişleri Bakanı Özaydınlı,
"eylemli sağ ve eylemli sol"
sözlerini bolca kullanıyor, içP
riye ve dışarıya karşı, terÖrist
unsurlarla mücadele etti~i izlenimini veriyor. Oysa bu
baskılar
tedhiş
olaylarının­
faillerine de~il. düşüncelerini
açıklayan insanlara yapılıyor.
Hükumet, yalnız anti-demokratik, (aşizm art~ı yasa maddelerini uygulatmakla, bu konudaki uygulamayı teşvik etmekle kalmıyor, aynı zamanda
bu yasaların bile ötesine taşı­
yor. Birçok durumda var olan
yasalar bile, aynen MC döneminde oldu~u gibi rafa kaldırı­
lıyor.
Gazetemiz üzerindelci
baskılar bunun somut örne~i.
Gazetemiz üzerindeki
baskılar yeni hükümet döneminde daha da a~ırlaşbrıldı .
Polis, bir çok yerde, faşist
cinayet çetelerini bir yana
bırakmış, gazetemizin peşine
düşmüş. Ecevit hükümeti, fa-
ne
Nevrez kutlama
geeseni düzenlemekten 1,5 yıl
ceza aldı ve halen tutukludur.
Roja Welat'ın ilk ·sorumlu
Müdürü Sıddık Bozarslan'a
yine 1,5 yıh:eza verildi.
Mehmet Bozkurt adlı gence, bir konuşmasında Kürt
· halkından söz etti~i için Ankara A~ır Ceza MahkeiJlesince
bir yıl a~ır hapis cezası verildi
ve bu ceza, övünülerek rad yoyla ilan edildi. ..
Sosyalist Gençlik Gazetesi
Sorumlu Müdürü Ayşe Sabş,
İstanbul I. A~ır Ceza Mahkemesince, komüniım propagandası yapınaletan 6 yıl 3 ay a~ır
hapis cezasına mahkum edildi.
Öncü Gazetesi yazarı Ali
İhsan Özgül'e iki ayrı yazısın­
dan dolayı toplam olarale 2 yıl
3 ay hapis cezası verildi.
Son üç olay bir tek günde
(1 Ekim) basma intikal eden
kullanmalarına alışıle de~il.
Nitekim, iktidarın düşünce özgürlü~ü üzerine hışımla gitti~i
şistlerin _silahlı e~itim yaptı~ı
kamplara dolmnmuyor da gazetemizin izini sürüyor. Bu
yolda, basın özgürlü~ü rafa
kaldırılmış ve sansür uygulanıyor . İşte bundan bir kaç
örnek:
Bir süre önce Diyarbakır'
da, Varto'da kitapçılık yapan
Abdullah Savaşçı'nın kitap
paketi arasında, kitapları sarmak için kullanılmış, Roja
Welat'ın baskısından arta kalmış boş gazete kağıdı üzerinde
Roja Welat'ın klişesi basılı
olduğu için, bu kişi tutuklanmısur ve halen tutukludur!
w.
malıkurniyet
kararlarıdır.
Mahkemeler hergün . bunun
gibi birçok kişiye, düşüncele­
rinden dolayı bol bol ceza
dağıtmaktadırlar.
Türkiye.
düşünce
ww
özgürlü~ü bakımından bir hapishane olmakta devam ediyor.
Ecevit ve Partisi de muhalefette söylediklerini unutmuş görünüyorlar. Onların bu tutumu. salt hükümetin kuruluş
biçiminden (bazı bağımsızların
desteği ile kurulmuş olmasın­
dan) ve gerici güçlerin hükümeti sıkıştırmak için açtıkları
yaylım ateşinden gelmiyor. Olsa olsa. Ecevit ve Partisi bunu
bahane olara k kullanıyorlar .
10)1 WIlli SIJII- 2
Dünyanın neresinde görülmüş­
tür bu? Abdullah Savaşçı'nın
suçu ne? Anlayan varsa, beri
gelsin!. :
· Maden'de, Rıfat Sefah
adlı kişlde Roja Welat gazete'si
bulunduiAtıı: için bu kişi de
tutulclanmıştır ... Halen tutukludur.
Hakk&ri'de Veli Koparan,
yine Roja Welat bulundurdu~u
için tutu.ıuanmıştır', halen tu-tuklulu~ devam etmektedir ...
A~rı'da Zeki Aslan adlı
ö~retmen, Roja Welat rezetini
taktı~ı için görevden alınmış­
tır. Yasal olarale çıkmakta
devam eden bir gazetenin
ro zetinde ne ·suç olabilir, bu .
hangi lcitapta yazılıdır?. ,
Bu kişiler, hani düşÜnce-·
lerini de açıklamamışlardır ki
':pkir suçu işlediniz" denebilsini Böylece Türkiye'de polisler açıklanmayan düşünceler­
den dolayı bile insanları kovuşturuyor ve yargıçlar böyle
suçlardan ( 1 ) insan tutuklu. yorlar .. ·.
Yasaları çi~neme, zorbalık o düzeye vardırıldı ki,
geçen sayımızda Ziraat Bankasında açtı~imız hesap numarasına bile polis müdahale
-etti ve b,izden habersiz, banka
hesap numaramızı iptal etti.
Polis, nasıl yasal bir gazetenin
açtığı hesap numarasına müdahele eder ve banka yetkilileri ne bakla onu kapatırlar? .
Ama dedi~imiz gibi, iş
artık hukuk alanından çıkmış,
Bay Ecevit ve Partisi de
demokrasi konusunda, özgürlükler konusunda iki yüzlüdür.
Bunu tüm dünyaya ilan ederiz!..
Bir Kürtçe gazeteye bile
tahammül edemeyen bir demolcrasi palavra bir demolcrasidir.
·
Son günlerde tüm ırkçı
tayfası, özgürlük · düşmanla-rı,
militııristler a~ız birli~i etmiş­
we
Dr.İsmall Beşikçi, yazdı~ı
Yoksa CHP'nin kendisi de
kitlelerin özgürlükleri rahatça
ler "MIIlctıllll" tehlikesinden
dem vuruyorlar. 'Ecevit hükümeti de, onlara ayak uyduru- yor ve Kürt halkının . devrimci
ve demokratik ·güçleri üzerindeki baskıyı arttırıyor; böylece onlardan aferin almaya
çalışıyor. Bu, ~ıımolcrat görünmeye çııbalayan Ecevit hükümeti için -çıkmaz. bir
·
te
Ecevit, iletidar olmadan
önce, düşünce. özgürlü~ü üzerindeki her türlü baskıya karşı
oldu~unu sık sık telcrarlıyor ve
bu lconudalci her . türlü engeli
lcaldıraca~ını vadediyordu.
. Bugün yapılanlar ise bunun
tam tersidir. Basın üzerindelci
a~ır baslcılar devam ediyor,
insanlar salt düşüncelerinden
dolayı tutulclanıyor, baskı görüyor, kendilerine a~ır cezalar veriliyor.
-142 KflLKSIN!..
.c
om
141
ı-
Mehmet BOZKURT
zorbalığa dökülmüş .
TÜRKİYE ve DÜNYA
KAMUOYUNA İLAN EDERiZ!.
Biz bu gazeteyi çıkarır­
ken. na s ıl bir ülkede çıkardığı­
ınızı. bu konudaki gelenekleri,
baskıları. zulmü biliyorduk .
Vrr biz mücadelemize devam
edeceğiz. Diğer yandan suçlu
olanları da dünya kamuoyuna
duyuruyoruz. Üzerimizdeki
ırkçı baskıları, yasa tanımazlı­
~ı. fikir düşmanlığını. ..
T.ürk hükümetleri dün ırk­
çıydılar, bugün de ırkçıdırlari
Dün zorbaca hak ve özgürlükleri engelliyorlardı. bugün de
.engellemeye devam ediyorlar.
~{~'·,
.
f • ·. ,. .~•:.L; . ~j ,~~;~~ ::r.~:; ~•··.... '...,~;#c;,--.·
j. -:
bir--
•.,>t·"<<'!-' '
Abdu/Wl
Bo,
IlAŞÇI
kelt</l yiJzlhr- trlfuklu...
Kürt halkını zo~balıkla .
sihdirebilecekl erini sananlar
'aldanıyorlar. Uyanan ve haklarını
isteyen kitleleri hiç
kimse , hiçbir şekilde dizginleyemez. Zorbalığı -arttırma heveslileri şunu iyi bilsinler ki
bundan kaybeden asla biz
olmayacağız! ..
Yirminci Yüzyılın son çeyİ'e~inde Kürt halkını zincirlerle bağlı tutmak artık olanaksızdır. Bu sorunun tek bir
çözüm yolu vardır . Kürt halkı­
na insani ve ulusal haklarını
tanımak.
Günümüzde ileri do~ru ­
atılacak ilk ağım düşünce ve
baP.n özgürlü~ü üzerindelci
haskılara tümden son vermeletir. Düşüneeye zulmedenler
huzur beklemesinleri ..
141 - 142 ve di~er tüm
anti-demokrati k maddeler kaldırılsın! ..
..
...
SEDEME ANARŞi YE •••
Ev çend sal ın ku lı Tır~iyi xwin dırıje. Dı van 2·3
sa lin paşin ji hUyeren xwini her z@de bU n , bı gotına h ınan
"anarşi"
roi
Hemü
dewlemend
dıdın
dı
derheqa
anarşiy@
ü dn~Aoazın dawiya
Ango sederne
we be.
Sun 2·3 \dda
ol.:ıyl~r d~ha da .:!.rttı!3~. ba.;:ı!.:ı.r;;wi de\:isivi P
günden güne tırmanıyor.
Kodaman takımı. burjuva partil e rinın başları ve para
:Jaba/arı imarsiye karsı memnuniyetsizlikle rini belirtiyor ve
~0zde onun son bulmasını istiyorlar .
Iyi ama. anarşinin nedenleri nedir? Neden bazıları
'iiğerlerini öldürüyor?
.
Eğer L·u iri - kıyımlara sorarsanız . . onidf, bazı kötü
niyetli kişilerin ülkeyi karıştırmak. memleketi bölmek
ıstediklerini söyleyeceklerdir. Ve eger bu kişilerin hakkın ­
dan gelinirse bütün kavga - gürültü bitecek, ortalık
ıse kanlı
"anarşi"
burjuwa U herc;i
da ne razibUna xwe niian
anarşiy@ çıyel Çıma hın
kes
dıkujın
ve
dınl
dıgıhije
dawiya xwe, welat
dıbe
gul u
.c
om
Ger hün jı wan gıregnan bıparsın, ew dıb@jın hın kese
xwedi feyl@ xtrab hene, dıxwazın welat tevhhev bıkın,
oerçekm, heke p@şi lı wan b@ gntın ev hemü teşqele U
kettelefi
gulıstan ...
Bir ü baweriya wan ev e ku bı çoy@ zor@, bı dest@ pol@z U
cendnman merıv dakare dı heq@ an.ırşiy@ da be ... Evana
sedemen anarşiy@ nabinın, yan jı n·axwazın eş kere bı kın. ·
Beri hertışti em bıpırsın: Ev bOyeren xwini çawa
destpe kırın? Bozkurt (guren gewr - milisen faşist) kmge
derketm meydaneJ Hınge ku hışyariya lebatkaran,
bındestan,
hedi hedi destpe
kır.
NEDENi ...
~::ı:; vıl~lır ı...ı Türkıve'd e karı ...iökülüyor.
bı
roj bılınd d.be .
gıregır, serok@n partiy@n
ANARŞiNiN
Pışti
durulacak, memleketgüllük-
gülist.anlık olacaktır ...
Onlar
öyle sanıyorlar ki sopanın zoruyla, polis ve jandarmanın
eliyle anarşinin önü alınabilir. Bunlar anarşinin temel
nedenlerini kavramıyor , ya da açıklamak istem iyorlar .
Hersevde n önce şunu soralım : Bu kanlı olaylar nasıl
basladı? Bozkurt denen fasist milisler ne zaman ortaya
çıktılar? Emekçilerin , ezilenlerin yavaş yavaş uyanmaya
27'e Gulane (27
Mayıs)
sala 1960, h lukiye ramanin nuh dt nav gel da
belav bUn, tevger.ı xebatk.ıran ü bındestan lıiz grrt.
başladıkları
kitleler
Xırabiya
emperyalizme u kapitalizme hat dit;n . Pışti
1964'an ku Partiya Edefete hale ser hukım, jı ve hışyarbune
heznedıkır ii dıxwest bo zore peşiye le bıgıre .
zamanda. 27
arasında
yeni
Mayıs
1960'tan sonra Türkiye'de
görüşler yayıldı.
emekçilerin ve
diğer
ezilen tabakaların mücadelesi güçlendi. Emperyalizmin ve
kapitalizmin köt.üiOkleri anlaşılır oldu . 1964 yılından sonra
iktidara gelen Adalet. Partisi bu uyanıştan hoşla"mıyor ve
onu zorla önlemek istiyordu .
xeleti
kın n.
Hben patveıii, ne lenf jı xortan, jı brlıer O
ıundi)an, jı mıelliman, anao hem O keshı. ku heqf •we
dıxwestin ii dıli zulm il zordeotiyf, kedxwanyf derdıketın,
jı wan ne razi bOn. Lı wan tecla il zulım dıkınn. Zorbazi bı
desti wan çfdıbfi. Tım usa bil li nuhalı usa ye.
.
Ewana bı vf ne man, bı 12 Acbrf xwestın sazilmanek
faşist serastkın, des! il piyf xebatbran prfdın~ brberdanf
·O hemO tevaerhı demoqrati yhı dın Jı half rakın. Ewana,
pqti 12 Adarf ·aelek xwln njandın, teda O zulmf ne diti
te
·
kınn .
·
Ana11i çıyef Ger - mfrlıutlın e, -•na, lı der il lı
handır (lı mapısxanan) aelek kes kutlın, bf mehkeme O bf
pırs ... Ger an.ıqi neheqi ye, zulm O teda ye, bôdadi ye,
-ana neheqiya, zulm il tedaya, bfcladiya mezın kır O hin
ji dıkın. Anarti bı destf wan çibil, bı destf Oemı..,ıan·,
Feyzioxliyan, Eriman ü hwd ...
WIR hatın xwedikınn
u hatın
ne
Guren aewr bı destf
berdan.
Gundi, karker, xort, mtellim ü hemü reben U bındesl
hışyar bilne heqi xwe d1xwazın. Ew buçi ne, tai:ine, betal
ın. Tene ew dıxebıtın, hertışti ew çidıkın, avadıkın, tinm
meydani; le bı xwe xızan tn. Ew bona azadiyf, bona
welcheviyf, bona serfuaziy@ daxebıtın; ew daxwazm
neheqiy@ rakm. aşatiyf sazkın; If zordest ve yeke
w.
naxwazm. Ew b1 poliz U cendumeyen xwe, b1 ço ü
mapasxanen xwe, b1 kelp ü gurfn xwe dajon ser wan.
Anarşist ev zordest ın !
Evana gele me, ba nave Elewi U Sunni berdadın hev,
d1jmıniyf dıkın. nav bran. Xebatkar, jı nezani , zordestan
birdıkın U şerf hev U du dtkın .
Ew nıjadparez ın. Heqi 10 milyon zedetır Kurd ii yen
gelen pu;Uk -Çerkez, Ereb , laz. Gurci ii vfn dm,· inkar
dıkın . Nalw&.zın ev gel bı zımani xwe xeberdm, bıxwinın.
Gele Kurd ji fdı haşyar biiye. Ew ji heqe xwe yi ~seli U
mırovi dıxwaze. Ew ji bmdestıyi ra razi nabe~Ew ii dıxwaze
wek hemG gelen dıne rızgar bıji, welate xwe ava bıke, pfş
bıçe.
ww
da
Zordest jı h1şyarbôna geli Kurd dmcıfın. Dıbejın
gele Kurd we welat perçe bıke ... Derde wan, bı rasti ne
welat e, ew tene bona m.afen xwe daflktrın ô ew., welat
mina aşe have xwe dıhesıbintn. Geli Kurd çıma welat
perçe bıke? Kurdıstan welate wi ye U jı xwe, 3-4 perçe
bUye! Yfn ku welat perçe kır'ıne ne em ın. Em yekıtive
d ıxwazın. Gele Kurd ô Tırk U hemU gelen dın bra nE'. Em
dıkann bı tevi gele Tırk bıjin, dı sazfimanek azadi
wekhevi ü aş•ti da .. .
Heya ku kedxwari heye,
Heya ku
bırçıti,
Zulüm ve zorbalık o yıllarda, Demirel hükümetinin
eliyle başladı. Bozkurtlar, Turkeş'in önderligi altında o
yıllarda
görünmeye başladılar. Onlar, açık şekilde
kamplarda egitim yapıyor ve kan dökmeye hazırlanıyorlar­
dı. Bu faşist milisierin ilerici gençliAe . saldırıp olaylar
çıkaımaları çok gi,çmeden başladı. Tüm .olaylarda . polis
faşist milisiere dokunmuyor, ilerici gençleri alıp götürüyor,
onlara agır işkenceler ediyor, ilerici gençler hapse
tıkılıyordu. Hukümet gençlik hareketi içine ajanlar salmış,
bu hareketi yanlış yönlere sürüklemeye çalışıyordu. 12
l.lart Oneesinde bir kısım gençlik gruplarının hatalar
yapmaları bütOn buiılardan kaynaklandı.
Gerici güçler yalnız gençlikten detil, işçi ve
köylü lerden, öıtretmenlerden, kısacası zulüm ve zorbalıQa,
sömürüye karşı çıkan ve ha~ Isteyen herkese kızıyor,
onlara tiirlü baskılar yapıyorlardı. ' Zorbalık onların eliyle ,<
gelişti. Her zaman öyleydi ve şimdi de öyledir.
Onlar bununla kalmadılar, 12 Mart'la faşist bir dil~en
kurmay<~, emekçilerin elini ' kolunu baAiamaya, .. grev
hakkını . ve diQer tüm demokratik - hakları - ortadım
kaldırmaya çalı$tılar. Onlar, ·.12 Mart'ın ardından bir 'hayli .· ·
kan döktOier,-görQimemiı zulüm ve zo;balık · yaptılar. . .- '.
Anarşi nedir! Eller o adam öldünneyse, onlar dı~rda
ve içerde (hapishanede) bir hayli insan öldürdüler, hem d.e
.Orgusuz, yargısız... Eller anarşi habızlıU., zulilm ye
baskıY.., ' acbletsizlibe, :>nlar haksızlıAın; zulüm ve
baskının, adaletsiziilin daniskasım yaptılar ve şimdi de
yapıyorlar. Anarşi onların eliyle başladı; Demirellerin,
Feyzioıtullarının , Erirolerin vb.
Bozkurtlar onların eliyle beslenip ortalıla sal ındı.
KöyiOier, işçiler, gençler, ögretmenler, tüm ezilenler
ve yoksullar artık uyanmışlar, haklarını istiyorlar. Onlar aç,
;ıplak ve işsizdirler. Yalnız onlar çalışırlar, herşeyi onlar
jretirler, yaparlar; ama yoksuldurlar. Onlar özgürlük,
eşitlik ve
mutluluk için mücadele ediyorlar; onlar
we
Zulm u tedaye dı wan salan da bı ~este hukumeta
Oemırel destpi! kır. "Çur~n Cewr" dı bın seroktiya Tırlı~
d.i wan s;ilan xuyakın11. Ewana, eşkere dı qempanda b, çek
t.ılim dıkuın U bon.ı xwin nj.ındtnf xwe h.ızır dıkınn. Pır
ne bori, milisen fatisi xwe avftın ser xorten pffveıii,
teıqele il ter derx,.lın. Dı hemO buyerion cb polez faşistan
·ra lıttek ne dıaot, xortfn pffveril dıaırt il dıbır, lı wan
tedayf ıiıezın .dıkır, ew dıkınn hepsf. Hukumetf casfis
·berdıcb nav •ortan lcu tevpra wan bıde tatkınn, wan
bıupine. Beri 1.2 Acbrf hın xorthı p~verO bı vi awayi
haksızlı~a son vermek ve barışçı bir düzen kurmak
istiyorlar; ama zorbalar buna razı değil, Zorbalar polis ve
jandarmalarıvla, sopaları ve hapis'ıaneleriyle, köpekleri ve
kurtlarıyla onların üstüne yürüyorlar . Anarşistler işte bU
zorbalard ır!. .
Bunlar halkımızı Alevi ve Sünni adı attında birbirine
düsürüyor, kardesler arasına düşmanlık sokuyorlar. Emek·
ç iler . bilmezlikteri zorbaları unutuyor , birbirleriyle kavg a
ediyorlar.
Bunlar ırkçıdırlar. On milyonu aşkın Kürt halkının ve
diğer sayıca küçük halkların · Çerkezlerin, Arapların.
L3zl ar ın ,
Gürcülerın
ve di~erlerinin - hakl.ırını ınkar
ediyo rlar. Bu halkl a rın dillerini özgürce konusmalarını ,
kendi dillerinde okuma lMını bile e ngelliyorlar . Kürt halkı
artık uyanmıştır. O da insani ve ulusal haklarınr istiyor . O
da kölelige razı olmuyor . O da tüm dünya halkL:uı gibı
özgür yaşanı ak, ülkesini kalkındırm a k, ilerlemek istiyor .
Zorbalar Kürt halkının uyanışından paniğe kapıl;yor·
lar . Kürt halkını' ülk ey i bölece~ini iddia ediyorlar
Onların derdi a:Siında ülk eni rı bütünlü~ü değil , onldr kendi
çıkarlarını düşünüyorlar ve ülkeyi de ke ndi Dahalarının
değirmeni gıbi görüyorlar. Kürt halkı neden memleket i
parçalasın. Kürdistan onun ülkesidir ve zaten üçe · dörte
bölünmüştürl
Ülkeleri bölenler biz degiliz . Biz birl ik
istiyo ru z . Kürt halkı, Türk halkı ve tüm diğer halklar
kcırdeştir . Biz Türk halkıyla özgür. eşıt, barısçı bir düzendP
birlikte yaşayabiliriz .
Sömürü oldu~u sürece kavga bitmez .
Açlık, işsizlik
şer
belali heye,
naqede.
şer
naqede.
Heya ku zulm G zordesti heye, şer naqede.
Zordestno! Hiln, bt rasti, aşıliye daxwazınl )ı pışta
gelan werın xar! De!! h kedxwariyi ü zulme berdın! Heqf
xebatkaran U bındestan badnf! Aşıti we çibıbe ...
li hün tucar vf yekf nakm . HUn zorker m. HOn dest
da.vine ço, j1 ber ku hün "terorist" ın. Sedemi anarşiyf
hUn ın, dezgeyf we y@ kewn e.
Ev dezge ji, zü an dereng, be çare we htlweşe . ..
oldukça kavga bitmez.
Zorbalık ve zulüm oldukça kavga bitmez.
Zorba lar!. Gerçekten barış mı istiyorsunuz? Halkların
;ırtından
inin! . Sömürüden ve zülümden vazgeçin!
Emekçilerin ve tüm ezilenlerin haklarını verin! O zaman
barış ~elecek ..
Ama
siz
zorbasınız. Siz
siniz. Anarşinin
bunu hiçbir zaman yapamazsınız. Siz
sapaya el atar!tıntz, çünkü siz "terörist"
nedeni sizsiniz, sizin bu köhne düzeniniz·
dir.
Ama bu düzen de, er- geç , çaresiz
yıkılıp
gidecektir .
Rota Weıat Sarii· 3
.. -'
·~
. , ~, .
•
EkinıDevrinıi'nin61. Yılında
SOSYALiZM Y~L~~~!!~~
Uevrımının
uzerınden
Türkiye' de büyük kentlerin çev ·
resini saran gecekondu lardan d t
berbat izbelerde yaşıyorlardı . Ço·
cuklar süprüntül er içinde büyü·
yordu . O günkü Rusya 'yı Gorki'
nin Dostoyevs ki'nin, Tolstoy'un
romanlarında, tüm sefaletiyle ,
canlı biçimde görmek mümkün·
dür.
61 yıl geçti. Bu devrim insanlık
tarihinde büyük bir dönüm nok·
tası oldu . İnsanoğlu ilk kez
Çarlık Rusyasında yaptığı bu
büy''k devrimle sömürü ve zulüm
ilişkılerine temelden son verdi.
Binlerce yıl boyunca insanı insa·
na kul eden, insanı insana düş·
man eden adaletsiz, zorba düzen
yıkıldı ve yerine sosyalizm kurul·
du.
Devrim herşeyi temelinde n
Emekçi halk sömürü·
cülerin boyundur utundan kurtu·
larak ülkenin efendisi haline gel·
di. Yeni bir dünya kurdu . Gerili·
ğe, bilgisizlilğe son verdi. Yeni
toplum ekonomi, eğitim, kültür,
sağlık gibi her alanda dev adım·
lar attı.
·
değiştirdi .
Büyük Ekim Devrimi etkisi·
ni tüm dünyada gösterdi. Tüm
dü.nya işçileri kurtuluşun bir düş
olmadığını gözleriyle görüp anla·
dılar ve kendi ülkelerind e de
sömürü ve zulüm düzenine son
verip sosyalizm i kurmak için
çabalarını ·.hızlandırdılar .
• Dünyanın esir milletleri, Çar
lık Rusyası'nın boyundur otu al·
tındaki halklarm sosyalizm le öz·
60YILDA
SOVYET EKONOM ISI
BÜYÜK GELIŞMELER
GÖSTER DI
we
gürlüjte kavuştuklaruıı .gördüler .
halklar, yalnız ulusal boyun·
duruktan kurtulup kendi devlet·
lerini kurmalda kalmadılar, her
türlü kul köle ilişkisine de son
verdiler. Yüzlerce yıl süren geri·
likten .kurtulup aydınlık bir yola
girdiler, ilerlediler. Dünyanın di·
ğer tutsak halkitn bunu gözleriy·
· .le gördüler ve · keDdileri de sö· ·
mürge · boyundur otunu kli'Jllak
için daha güçlü, daha inançlı
şekilde mücadeley e atıldılar. On·
'lar bu kavgada artık . yalnız da
değillerdi. Dünyanın ilk sosyalist
devleti, Sovyetler Birliği onların
yanmda idi. Ve çok sürmeden
dünya haritası değişti, 50·60 yıl
içinde dünya sömürge sistemi
çöktü, yüze yakın Asya· Afrika,
Latin Amerika ülkesi özgürlüğü·
ne kavuştu. Birçok yeni ülke
sosyalizm e geçti, sosyalizm dün·
yanın üçte birinde muzaffer oldu.
.c
om
t;l<ım
~Bu
Sovyetler Birliği, sosyaliz·
min kuruluşunun en canalıcı bir
dönemind e 1!UO'larda barbar fa·
Görüldüğü gibi 25 yıl içinde
ulusal gelir yedi kat artarken,
bazı sektörlerd eki büyüme · 'n
ne
te
SSCB ' de ekonaminiıi . büyüsürüleri ülkeııin en önemli en· me oranı,- ileri kapitalist ülkeler·
·
düstri ve tarım.. alanlarmı işgal' den kat kat iınde gidiyor. 1971 •
ettiler, talan ettiler ve. harabeye 75 dönemind e ulusal gelirdeki
çevirdiler, yakıp yıktılar . Savaşta ortalama yıllık artış ABD'de 2,
20 milyon Sovyet yurttaşı öldü İngiltere'de 1.9, Fransa'da 3.6,
.
ve bir o kadarı da yaralandı, Federal Almanya' da 1.7, İta)y!l'
sakatlandı. Ama Sovyet ' halkı da 2.1, Japonya'd a 5.2,
SSCB'de
faşizme öldürücü darbeyi indirdi ise 5.7'dir.
ve iiısa~ın önündeki gelişme
yolunu daha da açtı. Savaş
Endüstriy el verim, ay~ı dö·
nedeniyle Sovyet ekonomisi bü· nemde yılda ortalama ABD'de
yük kayıplar vermişti. Ancak 1.3 , İngiltere'de. 0 .2, Fransa'da
1950'lerde n soı:ı,ra ekonomi savaş 2.3, Federal Almanya' da 0 .8,
öncesi düzeye ulaştı.
İtalya'da 1.6, Japonya'd a 2 oranında artarken SSCB' de artış
Aşağıdaki tabloda SSCB 'nin oranı 7 .4'tür.
1950 · 1975 dönemind eki ekono·
Yine aynı dönemde endüstri·
mik gelişmesinin temel gösterge· Je emek verimi ·Yılda ortalama
leri yeralıyor :
İngiltere'de 2.8 Fransa'da 2,ABD
2.7 . Federal Almanya' da 3.1, İtalya
da 0.0 ve Japonya'd a 1.8 oranmda artarken SSCB ' deki artış
1950
1975
Sosyalizm en büyük meyve·
lerini de elbet, bizzat sosyalizm e
geçmiş ülkelerde veriyor.
ww
Devrim'de n önce Rusya, Çar
ve ailesi için. prensler ve büyük
toprak sahipleri, büyük kapita ·
listler için belki bir cennetti,
onlar ellerini soğuktan s ıcağa
vurmadan , emekçileri n sırtından
sefa sürüyorlardı ; ama o zaman
halk için bir cehennemd i. Köylü·
ler toprak kölesiydile r, açtılar,
okulsuzdu lar. Salgın hastalıklar
ülkeyi kasıp kavuruyor du . İşçiler
k a rın tokluğuna, en kötü koşul ·
larda çalışıyorlardı. İş saatleri
günde 15 · 16 saati buluyordu
Çocuklar , kadınlar, amansızca
ç alıştırılıyordu.
İşçi:er,
bugün
RoJa weıat sav ta- 4
Uluaat pllr
TUm .eld:örle rde meydau
pleıı sabıt Uretlct clel'er-.
..
'iöO'iY)
895
100
•rı
100
100
100
100
981
l .U8
,
Brta: eDdtlııtrlyel vertm
Unttm maddeleri
Ttıketim maddeleri
Brll tanmaalTeri.:!...._
...
SatJ.auaı
pllr
S08Jal emek TerhııliUltl
Eadu.t rlde emek Terlm-
100
100
oranı 6 ' dır.
SSCR'DE HALKIN YAŞAMA
DJZEYİ DURMAD AN
YüKSELi YOR
738
Her ~tlt tatımıACıldab
728
509 '
ıwtr
Tüm kapitalist ülkelerde fi·
yat artışları ve pah alılık emekçilerin ve diğer dar ·gelirli geniş
halk kitlelerinin hayatında büyük
önem taşır. Yıl yoktur ki fiyatlar
artma s ın , emekçileri n payına düşen . ulusal gelir azalmasın. İleri
kapitalist ülkeler de bu kuralın
dış ında değil.
Ta rımda emeiı:
TerimlUltl
Demiryolculukta emek · Terimlllltl
Dıt tk:aret hacmi
100
100
~:!
100
100
1.138
m
Ytızdelerine
katı aşmıştır.
şizmin saldırısına uğradı . Faşist
w.
Bugün de sosyalizmi n zafer·
leri devam ediyor. Sosyalizm e
geçen ülkelerde ekonomi, kültür,
bilim hızla gelişiyor. Sosyalist
ülkeler, diğer geri kalmış halk·
!ara, emperyali zmin her türlü
sömürü ve baskı ilişkilerinden
kurtulmaları, gelişmeleri için bü·
yük yardımlar yapıyorlar .
(1974
OECD (Ekonomi k İşbirliği
ve Kalkınma Örgütü) 'nin istatistislerine göre bu örgüte bağlı ileri
kap itali s t ülkelerin 1975 yılında
gayrisafi milli gelirleri toplam
)larak % 2 düşerken (1974 yılına
.~öre) , aynı y ıl fiyatlarda ortalama % 10.5 bir yükselme görülü-
yorıin
Göre}
Brfllıl_.l
Ta.OSCD. tlkalert
·-·
~--~
Pll,.._..,_..
_. ~ ıa~-nr
. . . ..
, f-1 -
ABD
~~,
lllb Ml'ı91 \lblarl
+)J
OECD· ,içindeki yedi -kapitır· ., •list illkenin endOstriye). ·ııretımi
1975 yılı içliide (1974'e göre)
düşerken, fiyatlarda bilyük yük'
selmeler oluyordu . Aşağıdaki
tablo bunu gösteriyor :
..........
Eadlllt!'tı!l
firettm
ha~
·•-JO
Kaoada
-4,!5
.......
·•
AJlD
Fodnal
JaJ)Oa7a
Alın.&QJa
- 1,5 .- 7,25
-10, 4
FtJ•
tadıebi
+ 3(,5
'f lS, Tii
+ll
. +8
-t n,75
.. 5,'115
-ilJ,25
,,
YORüYOS. DEVAM EDiYOR
'
Sovyetler Birliği'nin
endüstriyel üretimi, 1974 yılına
.'göre % 7.5 artarken endüstriyel
tüketim maddelerinin, gıda maddelerinin ve hizmetlerin fiyatları
sabit kaldı,
.c
om
Aynı yıl
1970 - 76 döneminde perakende fiyat artışları (1970 yılı
ortalaması 100 hesapedilerek)
1976 yılında ABD'de 146.6'ya,
Japonya'da 188.4'e, Federal Almanya'da 140.8'e, İngiltere'de
214.9'a, Fransa'da da 166.9'a
yükselmişti. Aynı dönem içinde
Sovyetler Birliği'nde perakende
fiyatlarda artış değil, tersine
binde 2 oranında bir düşüş
olmuştu .'
we
Türkiye gibi bazı kapitalist
ülkelerde ise, bazen' bir ' tek yıl
içinde bile yüzde elli; hatta yüzde
yüz oranında yükselebilınektedir . ·
Sovyetler Birliği değil
sosyalist ülkeler de bu tür
fiyat artışlarını, pahalılığı tanımı­
yorlar . Bunlar kapitalist ülkelere
özgüdür. Sosyalist ülkelerde, fiyat yükselmeleri görülmediği gibi
her yıl hızla artan ulusal gelirin
. bir bölümü yatırımlara ayrılmak­
ta, diğer bölümü ise emekÇilerin
düzeylerini arttırmakta
yaşam
kullanılıİıaktadır. Yani sosyalist
ülkelerde kişi başına düşen gelir
hem ortalama olarak hem de
gerçek anlamda giderek artİyor.
avuç patronuı , toprak jlğasının
·devleti değil, emekçi halkındır.
İkincisi, sosyalizm, ekonomik gelişmeyi bir avuç patrona değil,
tüm halkın tararına sunar. Sosyalizm kişinin maddi ve moral
gelişmesi için geniş olanaklar
yaratır, herşeyi insanın yararına
ne
SSCB'de fabrika ve büro
ücretlerinde artış,
1950'den bu yana şöyle bir seyir
izliyor: (Ruble Olarak)
işçilerinin aylık
te
Yalnız
diğer
w.
Ek ödemeler ve karlar bu
hesaplamada gözönüne alınma­
mıştır. Yine SSCB 'de 1950'den
bu yana temel gıda maddelerinin,
tüketim maddelerinin fiyatları ve
yine kiralarla devlet hizmetierinin
bedelleri değişmemiştir.
yılında
Sovyetler birliG5 kg. et, 315
litre süt . 18.5 kg. balık, 37 kg.
mey ve . 81 kg. sebze. ~O kg. şe ker
ve 202 yumurta düşmekte idi.
1976
ww
ğinde kişi başına
~-·-~;!;~
~:
planlar. İşçiler v~ diğer emekçile" kapitalist toplumda olduğu
gibi bir köle, zenginlere para ·
kazandıran bir araç alınaktan
kurtulur, toplumun en değerli
-varlığı haline gelirler.
Gelişen So.yet ekonomisi
de, toplumsal zenginliği insa:ıın
hizmetine sunmuş.tur.
Sosyalizmin kapitalizme üsnedensiz değildir. Sosyalizm toplumu bir avuç parazitİn
elinden kurtarır. Ekonomiyi, kül, tür yaşamını planlar. Milyonlarm
enerjisini. gönüllü çabasını, yine
onların mutluluğu için seferber
eder. İnsanın, doğal kaynakların.
toplumun tüm maddi ve manevi.
değerlerinin sömürücülerin elinde
heder edilmesini önler.
tünlüğü
Bazıları Ekim Devrimini ve
onun başarılarını salt ltusy a'ya
özgü birşey sanıyorlar. Bunlar
burjuvalar ve onlar gibi düşünen ­
lerdir. Ekim Devrimi de onun
içteki ve dıştaki başarıları da tüm
insanlığın malıdır. Devrimin herhangi bir sosyalist ülkedeki başa­
rıları tüm insanlığın kurtuluşunu
Sosyalist ülkelerde kiralar
!"enellikle ücretin "'" 4-5 'i dolayın­
dadır. Eğitim ve sağlık hizmetleri
parasızdır. Devlet kamu hizmeti
olarak yurttaşlarının pek çok
hizmetini ya parasız. ya da çok
ucuza karşılar. Sosyalist ülkelelerde bunun için büyük fonlar
ayrılır.
yakınlaştırır.
Sosyalizm düşmanları, sosyalist ülkelerde "kişinin devlete
çalıştığını" söyleyerek saçmalar
ve halkın yoksul olduğu biçiminde yalaniara başvururlar. Bir kez
sosyalist ülkelerde devlet bir
Ekim devriminin 61. yılında
Sovyetler Birliği işçi sınrfı, ileri ,
özgür barışçı yeni dünyanın ku ruluşunda omuzuna düşen büyük
görevi başarıyla sürdürüyor.
Sir kömür medeni işletme$;. Ekim Devriminin 60. ytldönümü için plAnlanan
100.000 TL . üretimin üzerine u/sştlmtştır...
noıa weıat
sav ra- 5
-'~
,-ELA.ZIG'DilN
1
.c
om
B i R O K lJ B M E K T ll B ll
w.
l
ha•
ne
te
we
Elazığ'dan bir okur umu
z bize a,ağıdaki
Geri ye dönü p baktığımızda
mek tubu gönd ermi t." Mek tubu
eski den beri Onla r de gidip Şeyh Sait
nda, mez hep
sömü rücü lerin halkımızı birbi
kuvv etlar ine silah
kavgası kıtkırtıp Alevi ve
rina dü,ü rdük le- sıktılar. Şeyh Salt' in
Sünn i halkı birbi rina
yanilgislrıden sonr a
rini
görür
üz.. Osmanlı padi tahla n ise hark
sıra
dütü ren fatis tlari n, geric ilerin
Kürdi
esta n
stan'ın diğer parçeların
ayiuniarını ançok bu lfin pa,in e dütm iifle
a geld i. Sonu nda
latıyor. Oku yucu muz un
r. Çünk ü onla r Dars im'd eki halk da
mek tubu gerç ekte n durm adan devl etin
kırıldı. Bu kez de Sünn
sınırlarını gani fletm ifler
i
çok önem li bir yara ya parm
va Kürt halkı aynı biçim de aldatılara
ak basıyor.
sonu nda Kürd istan sınırına galip
k Ders im
Halkımızın düfm anla n,
dayanmıtlar.
yalnız bıra.kıldı, hatta
onu Alev i-Sün ni diye
onla
Mem
rdan
leke
dest
timiz
ek
sağlart­
Kürd istan 'da o mma n da bey- dı . Ders
birbi rine dü,ü rüp, kard etl
im!'l erin Alla ha Inanmadıklar
kard ata dü,m an
ler-ağalar varmıf. Atir
ı prop oetier o ·mm an daha garıda edild i.
edip bund adan çıkar sağlıyorla
r. ltçi ifçiy l,
güçl
ü
imit
.
Onla
r Osmanlı ordu suyl a çellf mlf·
köyl ü köyl üyü, esna f esnafı
dü,m an bilip asıl lar. Padi tahla r bakm
Bugü n de ayıu oyun tekrarlanı
ıflar ki Kürd istan
yor . Fatla t•
dütm anla n, halkımıza zulm eden
'a gir- ler önce bazı
leri, onun alın mak zor, hile
hain leri, çıkarcılan yanlarına
yolu
tarini_ çalanları unut uyor
na
başv
urmu
tlar
.
Bunu
. Bu oyun bozulmalıdır.
n için aldılar. Onla r, halkın aras
ına fesatlık .. tıokup
Bu oyun u yine anca k biz.
bazı Kürt ağalarını elde ader ak
Alevi ve Sünn i
on~ı'a birha yli onları birbi rine düfü rüyo rlar.
eme kçile r nam uslu aydınlar
mal- mülk verm itler . Onla r
bombiliriz.. Okuda padl fahl ann
mut eme t, adamları halin e gelm
rumu zun uZ..n mek tubu nu ayne
ltler: Bir yartn yayınlıyoruz.
masını istiy orlar . Öyle olun
Zaı:ııca yazılmıt olan bu
ca da Kürt halk ııun
mek tubu Türk çeye de dan etira tleri birbi rine düfü rürk en, bir yand an · azilm
as i daha kolayla,ıyoi'.
da Alevi va Sünn i halkı birbi
çevif dik, onu oku~anmım sunu
rine diifü rmüt ler.
yoru z..
Buna
kartı halk kitle leri birlik
1 0smanlı Padlfahı Yavu
z. . Kürd istan'da kırk bin
olmalı.
lfçil er, köyl üler, ırgatlar tümü
kitiy i kılıçtan gaçi rmif . Diğe
de karc lettlr .
r taraf tan Iran
·
Kim
olur
sa
olsu n her Insa n dini Inan çlan
Şahıda Osmanlı Padl
tahından geri kalm amlf
nda
.
serb est olmalı. Kirrısa inancıııa
Padi ,ah Alevi halk a baskı ve
kant-rnarnalı,
zulü m yapa rken ,
mra batvurmamalı. Müslüman
Şah da 'Sün nl halk a aynıs
lıkta mr yokt ur.
ını yaprnıt.lklslnin da
. Alevi-Sün ni çatıtınası yara
amacı Kürdistanı ala
KARDEŞLER ARA SIND AKI KA liGA
tanl am halk
gaçl rmek ti. Sonu nde
YA
dütm
anı
olduk
onla
ları
r muratlarına erdil er da. Küdis
belli dir. Dütr nan- öyle yapy ar
SON VERELIM,
tan'ı arala ki
eme
kçile
.
rında
r
bölü
bölü
nsün ler, arala nnda çellfsırt­
ftüle r. Kürd istan Ikiye bölü nctü,
· StiM ORO YE-Z ULM E KARŞI BIRL
daha lar; böyl ece1 <öle
EŞELIMI
sonr a isa bir parçesılrak'a kaldı
Olar ak kalsınlar. Düşman bir
.
yand an onları birbi rine d_i
Cum huriy at kuru lup da padltahl
lfllrü rken , . dfOer
ık kalkınca
yand an Ikisi ne de aynı tekll
Kürt halkı da. Türk halk ı gibi
, Ülke mizd e önem li birço k soru
de. baskı yapıyor,
milli haki anna
n var.- Halk tdille
rini
konu
,mal
kavu
arın
fmak
a, kend i dille rinde gam
Isted i. "Biz de kend i ülke
mır bunl arda n çok çeki
ta
nlt. Bunl ar yüzü nden &gü
mizd e
çıkarmalarına , okul lann
r olalım, biz de dilimlıl serb estç
a bile Izin verriılyor.
etire der birbi rlerin i kırmttlar,
e konıqe­
adam ölciOrmllt- flm, bilim
Mem
lake
tlml
z
asim
da
dilim izle de fiiiZII I#IIe r Çlks .,,
mng lndlr . '_Amıı • ~
ler, pakç ok alla ocağmıslkıclürmC
okul ler
!tle~.·
rağme_n ' bıirda fabrl kiola r
olsu n," dedi ler. "Mem leke
açdmıyor ;
Bu soru nlard an blrt de Alev i-SII
t/m/z in ye,., ltl ve
ltslz
nnl
va
sürt
aç
üt·
bıral
alıyo
yerli
r.
stiJ
Öyle
serır
yapthyor~ ki helumız
masi dir, Aıev!Jerle Sünn iler
etleri bilim dir," dedi ler.
Hük üme tarasındaki bu
köyl
erini
tark
ler
atsln
Kürt
,
halkı
gurbe
sürtü tmel erin nede nlari ni Iyi
nın bu Istek lerin den
tçı: olsu n, varfıOııv
çok kork tubilmellylz.. Bllm e- lar. Çünk
unut sun. Bazı haln lar .va
ü onla r Kürt halkına herh angi
liylz ki bund an sonr a da yanl
_ç~kai'CIIar da bu
bir hak
if adım atma ya• tanımak
konu
da
dütm
anla
ltbirl
Istem
lğl
iyorl
Jım.
yapıyorlar. ÇüN cü
ardı. Hük üme tler,
onların
onla r ila bu Ihan ettan kam nç
yeral
tı,
yarü
stü
sajjlıyorlar.
serv etler ini alda tutm ak,
Peki nadi r bu Alev ilik-S ünni
lik, Ukln ona onla ra dille rini
ltte Alev i-Sün ni çeı.,rnasmm
bakalım: Bunların ikisi
unut turm ak, onları köle fetti
nede ni bu- ,
de müslürnanlıkta b!rer mak
rdur. Bu . çeı.,rnada na Alev i ne
istiyorlardı.
mezh ep. Ikisi nda de ayr.ı tanrı
de Sünn i halkın
ya lnanılır, aynı
, bir klrı var. Iki taraf da bunu
Bu nede nle Kürt halkı yar yar
kitap bilinir, !l&Ygamberlerl de
n
acıs•
nı çeki yor.
ayaklarıdı.
birdi r. Öyle ysa Onla r beskı
Bcıf yara birbi riyle dldlt lyorl
yı kabu l etme diler . llkln
S!fir etler l, halk • birbi rine dütü
ar. Bunu görm eyeŞeyh Salt
ran na? onla r, hare keti ortay
~in gözü kördür,budal
adır, ahmaktır.
a
yüzyıllar boyunco _çoğu
çıktr. Hük üme t Şeyh
zam an yany
Sait
l,çl kard eflar im, köyl ü karc letle
çe yao;amışlar, birbi rlerin in ekme ana ~ardet· kuvv etler iyle bafa çıkabilmak için, hem
rim, esna f
en
ğini, tuzu nu
'ı.~rdeflerim va genç leri
Ders im'li lerin yanına koştu,
yemi ş iM, elele verm ifler
Ister Alevi •olun , ister
"şayet Şeyh Sait
ve dar günd e
Sünn
i, artık gözle riniz i açın . .Halk
muv afak olurs a bütü n Alev ileri
ya rdımlaşmışlar . Ama
diifr
nanl artiildü rece k. Siz
öyltı zam an olmu f
nın oyun unu bozu n.
k i Kürt dağil Alev isini z"
Birbirimiz ia birle tellm ,
birbi rlerin e silah da sıkmıflar
diye rek onların aklını
kaynatalım . Kard eflar
çeldi . Dars irnda birço k &,ıra
arasırıdaki bu kavg aya
t buna kendı.
son vere lim; söm ürüy e, zulm
e kartı birla felim i
B iN G öL ' DE FAŞiST TE R öR
ww
21. i !-.:nı ,.ü:ıU tlıııgöl'de
'M H P'Ii Bele diye lla>kanı
\E
·t·i-'·ııi:n lıilinnıiyen
baz ı kış ıl er taraf ın dan
yara l a n ma>ın ıı ·
,,._., .,, :,, t-•;;q m ıl ıs l er kent i
n içind e terö r ya r att ıl ar .'\h
m et
rı,,,.
ll • '"' t<ever. faşist l er taraf
ı ndan k<:t ieJi lirke n. Ah
m et
ı k ,;, ,.J> ' h'c;ı rnde
yara l and ı Faşi s tler · ,~izt' yak ı n işyerini
:.: ',;:t- ..·,d nr. '"ı:;a- so la
ku r şu n yağdırdıi.:ır, b u
arad a devl et
.·,:oıo · ,ırı ı d,• otom atik
si lah lar la ta r ad ıl ar . Ve bütü
n bun lar
..
"'"·'
ku\' H lerin in göz leri ö nü nde
cere ya n ett i Sa l d ır ga n ­
• p•iir! aba l e edi lmed i, yapt
ıkl a rı seyr edil d i . Bing
ö l Va li si.
P• .: ı ';.-:>\ ı' r dı~ ı te l siz emri n
de, " göst erici lerin üzer ine
gitm eyin "
ô ı." un ı"" açık aç ı k h imay
e et ti.
l;ır
,\1<:i atva 'da
H arni t Fen d oğ lu ' nun b ır
pat lam a so nu c u
r.J i m c·;ı nin ardında n da
koca ke nt ger ic i ve faş i st
t ay f as ın ca
. ,k ıl ı p Vd!~mala nrnı ş ve
bunu ya p anl ara doku n u
lm a mı şt ı .
: ~,,~ ;'ı:: · dt>k so l ve dem
ok rat pek çok ki ş i f aş i st
m ili slerc e
k.ıtlt>dıl,:ı. dnıa <olc ular
ve dem okra t ik güç ler böy
le b ir
""'a weıaı sav ra- &
saldı
rga nlı kla bu l u nm ad ıl a r .
Öy le a nl aş ılı yor ki f aş i st m
i lis ierin terö r ç ı ka rm a. kan u n
d ı ş ı göst eri yapm a. ya
kı p
özgür l üğü va r ı .
y ı kma
H arnit fe n doğ l u' n a pat l ay
ı c ı m adde gönd ere nl er
he n üz
açığa çıkarılnıadı. Bu i
ş i b i zza t faşist l e r in yapt
ı ğ ı , böy lece
Fe n doğ l u ' nu feda ed ip
Kü rt h a lkının bir b irin e k
ır d ırılm ak
iste n diğ i , Kü rdist an'd a m
ez hep savaş l a rı ç ı ka rılm a
k i ste ndi ğ i
yö n ün d ek i ş ü p h e l e r gide rek
güç lenm ekt edi r . K imbi lir .
be lk i
. Bin gö l Be lediy e Başka nın
ı d a ayn ı k a r a nlık gü ç ler
yara l a mı ş ­
l a r d ır .
Hü küm et faş i s t t erö r , yağ
m ac ılık , k u nda k ç ılı k k a r ş
ı s ın da
sinm eye, sa l d ır ga n lara tav
i z verm eye d ev am ed iyor
. Bing öl
o l ~y l a rı ned en iyle de
b eş dem okra t ik k uruluş
(Bin göl
TÖB -DER , Bing öl DHK D,
TÜM -DER , TÜS-DER Şubeleri
ve
GENEL-IŞ Bing öl Şubesi) orta
k l aşa yay ınladı k l arı bir bild
iri ile
Bing ö l Va l is i Burh anet t in
Ergu n 'un tu t umu nu p rot esto
ettil er
·;e gö revd e n a lınm as ını ist edil
er .
·,- .
Welate ma de zaf-derde gırsi este. Xelke ma eline dest zaf
onto . Nine sero aşiru zuvini qırkerdo, mordemi kişte, adıre zaf
lo~ınu dardo we.
Ne derdu ra zu kişere Aleven u Sunnen -Ma gereke seveve
na şeri rınd bızonime. Bızonime ke ora dıma lınga çewte me
erjime.
Ma na Alevan ı1 Sunnan çıka, sıvte deyde nedime. Ne
hurdena ki Muslumanen de mesev e. Hurdine de ki zu heq
zonino. Kıtav u pexembere xwo juyo. Eke heno aşiru, xelkô ma çı
verdano pew çond sey ser ra ve nıka ye ze wa u brau te lewede
niştô ro, nan u sola zuvin i werda, roza tenge de dest dora zuvini.
Onca ki roza henane ama ke yine tıfang esto zuvini.
· Eke ma peyser ceray me ra ne da, veneme ke haram
Sava na çiyo nene ki xelke Kırmanci ca ve ca tıfang guret,
veja ro ko. Yine heqeret qewul ne kerd . Sıvte şere Şıx Saidi ame
werte. Hokmati nede ke pe dey ne şikino, vost şi lewe Dersımu.
Vake "eke Şıx Said ma ra welat bıcero, te de Alevu qırkeno.
Sıma Kırmanci ni ye, Alevi ye." Ye pe naqesura xapay. Şi tıfanıı
est eskerone Şıx Saidi. Deyra dıme sıra ama· Jetone Kurdıatane
binu. Paniye de xelke Dersimi ki qırkerd. Nara ki pe Kırmaneonil
Sunni xapıt, vaka sara Dersimi heq nas ne kene. Sunni ra kewete
gurete Dersim teyna mend.
Nıka ewro ki na ka, tepa ne kaybeniı. Faşist .u sıvte tayi.
xayin u her am werdoxi kôrd :hete xwo. Ye fesat kenô werte xelki,
ey verdane pew. Ye wazeneke xelk letey bo zuvini buro. Eke hen
bi, xelkll Kırmaucu tenô na ret kuno bıne bari.
Heqa xwo hana ke duşte na kayra xelk te de dest ra ~uvini
do. Karkeri, xelko ke dewu dero, yerxati t!We braye zuvine. Kam
beno bıbo, tede mılet dine xwo de serbest bo. Kes qarse dine Uşi
ne bo. Muslumaneni de zor çıno.
we
werdoıi:u xelke ma werdo pew. Padşaye Roma. tôdine ra
zôde kewtera ney dımıı. Çıka yine boyna şüıdore dewleta xwo
.c
om
SERE KE WERTE BRA ÔWAUDE EBIQEDENiME,
NEOEN UZALIMEN RA DUST BEST PE KEME
kerdo hira, paniye de ame reste şindore Kurdıstani. Welate ma
Kurdıatan de o waxt ki axa li beıı biye. Aşiri a roze de tenella
gırsi biye. Yine ve eskere pa_dşay ra do pllro. Padşau nado ke _
w.
bıvındarne.
ne
Waxto ke Padşayeni rıjiye, Cumhuriyet ame werte, xelke
ki ze Tırku heqa mılete xwo waste. Yine Vaka "Welate
XWO de bine.niri de me manime, zone XWO qesey bıkeme, zone ma
deki qezetey Vejiyene. dey ra mektevi rabene. Çiyo keser u bıiıe
hardemade esto, ye ma bo." Hokmati na WastenaKırmancu ra
zaf tersay. Çıke yine ne wastene ke hondıke heqe Kırmaucu dene.
Hokmatu wastene ke çiye ser bıne harele welate eline xwo deste
bıvındarne. zone eline ra vir bıkere, yine koleelaren de
Kırmancu
dısmena xelkon e.
letay bana, hen koleelare
verdana paw, heto bin ra ki
ne verdana ke ye zona xwo qesay bıkeraİıe. Zona xwo ra qezetu
vezane, şere mektevu de eve zona xwo bıwanene. ·walate ma zaf
zengin o. Onceki uza faprikay ra nil bana·; xelk be kar li vesa
vındarnin o. Hen kene ke ·xelke ma dewone xwo caverdo, şero
qurvetiye, zuvini . xwo vira bıkero. Taye xayini eve .heram
werdoxu ra ki dest dane ra dısmen u dest. Çıke ye ki ıia xaynan
ra qezenc kene.
-
te
Kurdıatan kıi'wteiıe zor a, yine xw.o çarno
çi yine
tayô axaye Kırmancu gurete xwo dest,
eline. Yil
ki biye mordeme padşau. Heto zu ra Alevi u ·Sunni verele pew,
heto bin ra ki aşiri tız kerde .- Padşaye Roma no ke name- xwo :
Yavuz Ö, çewres hazar Diordemi şımşer ra qırkeno.' Heto bin ra ki
Şahô İrani Padşay ·ra pllysei' ne vıneto, Padşay Ala vi gurete bıiıll
çopole xwo, ey ki Sunni.'Wasteno hurdine ki guretena Kurdıatani
biyo. Feniye de ye reşti mırode xwo. Kurdıatan werte xwo de
kerd letey. Kurı:lıstan sıvte bi ı:lı letey, heto zu ki paniye de Iraq te
mend .
u Sunni,
lyll ke şer kene werta A!ılvu
Dısmen hen keno ke hem!lgdari
bıvindene. Dısmen heto zura ke yine
HiTLER Ü TEJIK
ww
Wexta Hitler da dersdareki ders dıda zarokan.
Zarokeki, dı deftera xwe da usa nıvisandı bii:
"Pışikeke me hebu. za bu. je se tejik bun. Wan
tejıkan dıgot: "Bıji Hitler, bıji Hitler! .. "
Mıellime wi gelek pe· dılxweş bii u jı der u dora xwe
ra got. Rojeki serdare dılııstane hat dersa wan u jı
mıellim pırsi:
"Ka, kijane ew zaroke baqıl?"
zarok nişani wi da u serdar lı deftera wi
nıberi ku nıvisandiye:
"Pışikeke me heye, se tejıken we hene. Tejık her tım
deve xwe vedıkın, dıben: "Bımri Hitler, bımri Hitler! .. "
Serdar gelek qehıri u je pırsi:
"Lawıko, te çıma usa nıvisiye?"
Zarok je ra got:
"Çaven tejıke me vebune, serdare mm ... "
Mıellim
Ve hıkyate tıştek ani bira me. Lı Tırkiye ii gelek tejık
hene ku çave w an hin gırti ye, ·u "bıji Başbuğ, bıji
Başbuğ!" dıbejın u du wi dıçın. Gelo, h un dıben, çave van
tejıkan ii rojeki venabe? ..
Seveve şere Alevan ı1 Sunnan na ye. Nil şeru ra ne tawa
kuno ra Alewu dest, ne ki Sunni. Hurdi heti ki ney ra jan venene.
Bila seve zuvini wene. Kamo ke na qefçıliye ne vllneno, kor o,
bom o, exmaq o.
Karkerene, sımayli ke dewude re esnafline xortllne tede
brayll mı! Sıma ha Alavi bene, ha Sunni, endi çımone xwo ra
kere. Na kaye dısmenonll xelki xırave kerllne. Dest ra tllplly dime,
zuvini bıcerime . Na şero ke kewto werte wa u brau bıqedime,
herarn werdane zalımeni ra dust beme te lewe .
Xarpıt,
H.Kaya
HiTLER VE KEDi EN iK LERİ...
Hitler zamanında öğretmenin biri derste. bir
defterine şunları yazdığım gördü:
"Bir kedimiz vardı, yavrulamıştı, üç yavru doğur­
muştu. Bu yavrular "Yaşasın Hitler, Yaşasın Hitler!"
diye haykırıyorlardı."
Öğretmen bundan son derece memnun oldu ve
arkadaşlarına ondan söz etti. Bir gün okul müdürü sınıfa
geldi ve öğretmenden sordu:
"Hani, o akıiıı çocuk nerde?"
Öğretmen çocuğu gösterdi. Müdür öğrencinin defte-.
rine bakınca şunları okudu:
"Bir kedimiz var, üç tane de yavrusu. Yavrular
ağızlarını her açtıklarında "Hitler'e ölüm, Hitler'e ölüm!"
diye haykırıyorlar."
Müdür öfkelendi ve çocuğa sordu:
"Neden böyle yazdın, çocuk?"
Çocuk şöyle dedi:
"yavruların gözleri açıldı, sayın müdürüm ... "
çocuğun
Bu hikaye aklımıza şunu getirdi: "Türkiye'de
gözleri henüz açılmamış bir hayli kedi eniği var
"Yaşasın Başbuğ, Yaşasın Başbuğ! .. " diye haykı~yor
onun ardından gidiyorlar. Acaba, onların gözleri
birgün açılmaz mı dersiniz? ..
'
de
ki
v~
de
JIOJB Welal.. SBYIB-7
..
;
-, _,
.c
om
we
golıdarikın.
HECİ
te
TAH IR- Xwedejı we razi be, hıln acız
ne bın.
R.W .· Qewe t ıi imkan e ml' da, em çı hıkarı
n, eme jı we ra arikar i
bıkın. Lı Tırkiye bı nave Roja
Wela t rojna meye k derdıkeve. Kurdi
ii
Tırki te çapkırın. Xeber dana..
.me we bınıvise ıi belav ,bıke. Bere em
dıxwazın bin bın, eşira Alıka
n çend babe, çend qebil e?
·
H .TAH IR- Alıkan heft qebil ın. Deste
ki wi Sipan e ye . Qısmeki w.
çılye aliye Hizan , qısmeki wi
ji karez e mıntıqa Tatva ne ye . Hınek
wi
dıçın aliye Mü\11! ..
R. W .- Le, dı ve zozan e w e ye Sipan e hıin
çend mal dıminın?
w.
ne
.·as te ı1 temaşa wana bıkın. V kar paşiy
a heqer atan na ye. Bı heqe na ve
xwede , wexte em dıçın warek nu ıl şev
we da dıminın, heta em 500
pangn ata nedın , nahelın em sere xwe
deynın ıl razen . Mezn aya nave
xwede , çar şeva mame erdek i, sere şeve
750 pang nat jı mm hatiy e
H . TAHİR- Bistılçarmal.
standın . Vkar tu he ji belısa
heqer eta d ıki? Derd eme hılr e, kur e ıl
dür
R.W .·Nava van 24 konad a çend radyo
e
..
.
Heya
mehek
em bejın derde me xılas nabe . Gotın
, çend teyp hey e?
a wana here ıl
H.TA HIR - Teybe k ü du heb radyo heye.
were ye .. .
R. W .· H ıin çe nd meh dım in ın lı zozan an?
ROJA WEL AT· Ev gotına te seri heya
nuhıi, hemıi rast ·ın, em ve
H .TAH IR- Se meh. pıştre erne herın ciyek
zanın. Vecar sebeb e van zulma
n hemıi ki ye, h ün zanın gelo?
e dın.
R. W .. H avina n hıin lı vıra dıminın, zıvıst
HAC
I MEH MÜD - Ve zulm ı1 zorde seiye
ane d ıçın kuder e?
da axa ıl beg ıl şex ıl
H.TA HIR - Em zıvıstane Bışeriye, Sıliva
hukum at hemıl şirik ın . Mıle xwe dane
ber hev me dıınjinın. E, jı we
, welay ete Serte , dora
Diyar bekre dıminın.
bevi dıkım, ew zulm ıl zorde stiya em
te da ne, bıla Roja Wela t ser
R.W .· Van ciya da ji hıin disa konan da'
bısekıne ıl bınıvise . Qey em
kure jınbabe ne . He.ger em kure jınba
dıminın?
be
H . TAHİR- Bele, disa em kana
bın , bıla saya Roja Wela t dınya
da ne.
-alem seh bıke .
R .W.· Kona n da hiın tevi peze xwe dımin
ROJA WEL AT· Jı deşte heya zozan
ın?
an
ıl heya hıln jı zozan a
H.TA HIR· Bele .
dızıvırın çıqa mesre fe we dı
be?
R.W .· Hıin jı ciye xwe ye zıvı~· tane heya
HE C İ MEH MÜD - Hema ez zılam
ek
zozan
ım
. Eze ser nefsa xwe bejım ,
an çend roj an da
ten?
70-80 hezar pangn ote ının dıçe. Ev pere
dı riya zulme da dıçe. Vecar
H .TAH IR- Bist ıl penc roj -me he ...
melhe zeke 500 m ale wey m ın hen e , her
yeke hewq as jı wan te standın.
R .W .· Çıiyin ıi batına w e da çı teday a
R.W .· Mame Mehm üd, çend peze te hey
hiın dıbinın? Zırara w e çe
e?
dıbe, nabe? Gava hıin jı
H .Meh müd - Penc sed peze mın heye .
qereq olan ra derha s dıbın jı we hertel
dıxwazın, naxwazın? Heqe
R .W . -Ş ir, mast ıi penire w e çawa te frotın
derha sbuna erd hıin dıdın, yar. na?
?
Kale
O be , Heci Mehm üd dest bı xeber dane
H .MEH MÜD - Hema erne ser Tetva ne
kır:
bej ın ?
H.ME HMÜ D- Bazar a Alawe kil, tehda
R.W.Bele.
ye me dıkın. Nahelın peze
me derba z bı be. Heqe xwedi , derba ziya
H .MEH MÜD - Tu rasti dıxwazi, ne usa?
me da, sere peze hangn oteki jı·
me dıstinın . Wela yeta bıgre heta gunda
R.W .. Ere, eme rasti bej ın . Dıve em mesel
, mırove hukum ete ıl axa ıl şex
e xwe rast deynın.
ıl muxt ar lı hev paye dıkın,
H .MEH MÜD - Xwed e zani, şire wi
ked ıl xuyda na eniya me . Sertil a dıstin
ji deve me nahes ili. Ew ji
ın
jı
me . Gava ew ciye em le deyni n, sere
zulmi
ye
da
dıçe
.
Em
ya
rast
peze ıl berxe deh pangn ate me
bejın . E, yek be beji ditına
bekçi ,
dastinın . Ev pere dıghe dewle
qeym eqam , çawış ıl zabıt lazım e . Ev ane
te . Ser da ji gundi ye dar me dehw e me
he gelek be ditın .
dık ın . Hılne hewq as bıdın
Gatıne Tah ır hıltine :
me ji, dı ben .
R.W .- Ape Mehmıld, rasti çawab i bej ın.
TAHI R-Ez xulam , bajer a da kilaya balca
na here 100 pangn ata,
H.MA HMÜ D- Heqe xwede , santim kem-z
beledi ye nabej e fiyet ev e. Le dema penire
ede
nin
me koçer a bıçe· suka bajer ,
e
.
Bı
heqe
nave
Xwed e , em dıçın erzılhalci, ewe ku lı
zabıte
beled
iye
ye
bejın
: "Kilo ya penire te 20 pangn
ser me zulme dıkın ser wan, em
ot e," tu zede
erzüh aleki dıdın qeym eqam . Qeym eqam
n•.froşi.
ji lı aliye wan derdıkevi. Heqe
· xwede , deşte ji weki vır jı me dıstinın.
R
.W
..
H
ün
kiloya
şir çıqasi dıfroşın?
Ne de şte, ne ji lı zozan a yek bast
erd jı me re zehf dıbinın. Disa jı şerm
HECİ MEH MUD - Kilay a şir, wella
nakın, ten jı me pere ıl hertil
isa! me daye şeş kem karte ki.
dıstinın . Vecar em lı de şte pe
R.
W
..
Pe
n
ir
w
e da bı çıqas?
nci pangn ata zedet ır dıdın. Çe n gık dexle
me tu ne . Tuza ni vecar em zıvıstane mırec
Bersiv
e
Emin
dıde:
et dılun, em dı ben bıla zexire
bıdıne peze me . Dıben , "herı
EMİN- Kiloy a penir jı me dıstinın
n ba qeym eqam ." Em istida
20 pangn ota. Dıbın bajer dıdın
ye xwe dıdın
wi , qeym eqam ji dıbe, "herın ba mıdıir
70
pangn
ota.
Yane ked ıl qezen ca me jı wan ra ye .
e ofise. " Mıdılre Ofise ji nade
me dıde xurta .. . Mıdılr, ew zılame xurt
Heci
Mehmıld disa mıjıll dı be:
dı bın şirike hev . Ya rast m ıra
bej e ev e. Ye ceh bıdın yeke stü s tür,
H .MEH MÜD - Quran a te xwen di, şire
50 -60 qamy an . E w ji d ıçe jı xwe
me , pivaz e me pe naye .
ra d.ı i: o se. tıcarete dık e. Te nav h ev
Kiloy
a
şir em dıdın 6 pangn at, ye pivaz
da bıfrosın . Erne xwe b ıd ne we
a em dıkırın 10 pangn ata . V&a
erne çı peze xwe, cı z•"'l( e xwe, çı
şıvane xwe ıl cı xwe mesre
fke.
ww
·, .
Kaçer e Alika tev bı h ev ra dıgatın : "Bınıv
ise, b ıra bınıvise! Derde
me hıir e, kıir e ıi dıir e . .. Zulm ıi zorde
stiye da axa ıi beg ıi şex ıi
huku mat hemıi şirik ın. Qey em kure
jinbab e ne? Hege r em kure
jinbab e ne, bda saya ROJA WEL AT
dınye alem sehbıke, em dehw
a
heq ıi huquq e xw" dıkın. Em ne ehle fitne
ıi belay e ne ... "
Lı Kordıstane jin wek çiraka
ye. Dı sedsa la histan da jina be mal ıl
rezila yi ... E w merıven ku dı nav xızani
ye de , dı nav bırçıtı ıl taziti ye
da
xerk bılne, tene lı welat e reşıken Efriq
e, ıl lı Kordıstane ten ditın . Ew
gelek waxte ku edi lı deşten Esye ıl
Erehi stane ji rewşek han xuya
nake ...
Jı aliyek va gera sere çiya,
sal bı duwa nzde meh,' havin ıl
zıvıstan .. . Jı aliye dm va nire
zorde stiye ıl perçiqandın ... Jina be ax
ıl
azadi . Ev jina han lı welat e me Kurdıstane
, jina kaçer iye ye . ..
Kaçer e Alika n ji lı sere Çiyay e Sipan e
Xelat e ava bı vi hali ne. Em
dızanın ku azadi ya gelan ,
jina bı serxw e ıl bı serfırazi, dı sazılmanek
e
be zılın ıl zorda ri da, gava ku zıncire
nire kôlon~iili ıl kevne peres tiya
feada li hatın şıkandın te· avakırın. W e
hema ne tım karke r, xebat kar,
gundi , reşık, sıpi, kaçer , çiyay i ıl deşti
tebıgıhejın heqe xwe ye mırovi
,
anga e w jina azada r, e w cıvata be kale
ıl be..ka ledar .. .
Heva leki me, lı ser nave ROJA WEL
AT, derke t sere çiyay e
Sipan e ı1 guh da denge kaçer e Alıkan.
Qıse wana hdap.i qaset e ıl ani.
Me ji van qaset e pışkafıl me ani zıman
e nıvise. Rojna me me pırs dıke
ıl·
kaçer e Alika n bersiv dıdın.
.
.
ROJA WEL AT· Ez beni, em jı bajer
hatıne ditına we, meva niya
we . Ka derde we çiye, xwestınin we çıne?
MEH MÜD - Ser sera , serça va! Heci Tahır,
were tu ·mıjıll be . Heci
Tahır hat ber bı peş, me je pırsi:
R .W.· Heci, kerem ke beje, derd ıl xwest
ınen we ka çı:ıoe, em
.c
om
Meznaya nave xwede, em meha şıvana 7 hezar dıde. Bıra te pırskır, le
got. Hale me ev e. Hukumat lı me napırsi. Yek bost axa me
tune. Hukumat erde ji nade me ku em xwe ra bısıtırın. Mıriye me ji
dımıri, xwediye erd nahele em erde wan da veş<ire.
R. W.- Zaroke e dıçıne mektehe?
H.MEHMÜD- Na wella, zaroke me lıb ji naçın mektebe. Xwe
rnek te b saha me tune.
R. W.- B ele, ye n av w e da tırki dızanm çend he bm?
H.MEHMÜD- Vane hukumet ra eskeri kıri, tışteki dızani. Qewle
tırka va evane "eski kafa" tırki nızanın. Derve wan da jı jin ü zarake
me ii qet tırki nızanın.
R.W .-H ün dıxwazın zaroke webıçın mektehe, jı bona we mekteb
ben çekırm?
H.MEHMÜD- Wella em lavadıkın. Le ez xulam, erde me tune .
Em tu deri n_Jsekının. Hukumatji guhdariya me nake.
R.W.- 'llukumate seba iiietıtehe tu tışteki jı we re heya ..._.. ..
gotiy( Le gora qanüne Tırkiye mekteba ewıl penc sal e, mecbüri ye ü be
pere ye ...
H.MEHMÜD- Haya me jı dewlete heye, le hele, haya dewlete jı
me tune.
R. W.- Zaroke w e xP.bate dıkın? Feyda ewana dıghe w e? Wexte
zaroka çawa derbaz dıbe
H .MEHMÜD- W ella ne jina me, ne ji ya zaroka heye. Zarok heta
ev are kaf dıleyizın, şer dık ın. Carearan, mer ji ser şere zarakart tene
kuştın. Em hemü ii nezan ın.
,
·
R.W .- Nexweşi nav w e da hey e? Gava nexwaşe we çedıbe, h ün çı
1ıkın?
-·
H.MEHMÜD- Nav me da nexweşi hemü ji hene. Gava ku
nexweş<i me ye gıran ·he bi, em dı bın tıxtar. Le em zef zehmete dıkşin ın.
Gelek cara ji'tıxtar tune ye. Erde heye ji, ezmane me tune. Em nıkarın
derde xvie bej ın. Pere hebi, eleqe heye.
Tab ır mıjül dı he:
TAH İR- Çı eleqe, erne bıçın her dere yazixana wan bısekının, em
tırki nızanın, ye bejın "sıra ta geçmiş!" Heta penc saeta erne her deri
bısekının, ye forsli, qerevatli, ye işe xwe bıbinın bıçın, erne bıminın we
de
R.W .- Nexweşe w e ye gıran çebın, h üne çı bıkın? Wexte jıne weye
bemile dıwelıde h ün ça dıkın?
TAHIR· Wella', nexweşe me ye gıran çebın, ye bıminın bale xwe
da. Em b ık arın, erne ser pışta dewara bı bın erdeki. beger ne, ye
bırnin ın hale xwe da.
manemın
te
we
w
İsiv. xwe dave nav xehera:
ts tv- Ye mırıne, e bımrın . wexte jıne me dıwelıdın. çend be b jıne
kaldıçın
ww
w.
ne
bale. Yan ye bımre, yan ji ye bımine. Ne tıxtor e, ne pirık, ne
e.
R.W .-H eta nuha qet tıxtor hatiye n av kon e w e?
H.l\IEH~ÜD· Qetiyen, kes ne haciye.
R.W .- Jı bo pezewe beytar ten?
TAHIR· Wexte em mırecet dık ın, t en. Le be le. bed ıl ten .
R. W.· W exte bey tar te, be pere, yan j i pereti te?
H .~fEHMÜD· Wella , dema te em !ıe <ıe ı:!erziye wan , heqe i:ı.o n , i ıvi
ıl sere peze du pangnota ıl tışteki ji e r. ıı~ deynıne ceba wan d a. F w
berazbabeha be pere gava xwe navejın .
R. W.- Eva çend sale hiın , ... koçeriye da ne?
H.MEH~!ÜD- Bav ıl kale me evi işi kıriye,. ne işe salan e. ez
xulam. Eva 80 sale ez ve reziliye da me. Bere ev çiya çiyaye me b ü.
Kese k nıkarı b ıl heqaret b ık e. V ega heqaret zehf b ıl ye, na yen go tın.
R.W .-Ma me Tah ır, eşira Alıkan va çend sale hey e?
TAHIR- Zıl da bene. Wexte mire Bota da ji hebılne , beriya İsa
Pexember ji Alıkan hebılne, tışte me sehkıri.
R.W .- Alık.an bere lı ku dım an?
TAHIR- Alıkan jı Botan hatıne. Mire Botan, Alıkan ra gotiye:
"Zozane Ava Berxa. Kawıltıne, Şexemer, Nemrüt, Sipane Xelate.
Karez. Duav ü Zevezere Fıllan bıstinın, jı xwe ra te da bın ... " Alıkan
gotına minl Botan dıkın ii van zozanan dıstinın. Wexte Kemal radı be,
van e xurt vi erdi ser xwe tap i dık ın, bı ruşveti. Alıkan dırnin ın be erd.
W i çaxi da vergiya Alıkan dıghe hukumate.
R.W .- Xwarin ü vexwarıne w e çıne?
TAHIR- Wexte pezeke me dımri em goşte we dıxwın. Temetez.
xıyar ıl tışte dın çerçi - merçi tinın. Hema hesabke xwarına me nan ü
penir e. Şir- mir ji em dıxwın.
R.W .- Y ane heya peze w e ney her mırıne h ün ııerje nakın ü goşte
tıştek
wenaxwın?
TAHIR- Ere. wesa ye. Yeke kulek be, jane bıkeve, yan ji gur
em şerje dık ın. go şte wi dıxwın .
R.W .- Fırııtına peze w e çawa ye?
TAH İR· Wega tıcare xerib tune . Em deyndari hev dıstinın. Çend
meba xweydi dıkın, paşe tıcar ten xwe ra belaş dıstinın dıbın. N anık te
da ma, e bımine, nema xwe tune. Feyda wi dıghe tıcare dewlemend.
Tıcari ser m ıle çend dewlemenda ye.
R.Wt- Yane hün dıxebıtın, keda we dıghe dewlemenda ü
hukumate...
.
TAHIR- Bele, wesa ye. Keda me payek jı me ra ye. du pa jı wan
ra .
(Devamı Sayfa .14 'de)
bıgre
Ll iRAI SAZÔMAIA XWili DIHEJE
bUne, eza ü cefayi ne dili h wan tit kınn
.
Karker ü cotkar jı azadiyan bi par ın
. Ev nıkarın bı
serbes tl partiyan daynın, komelan sazkın.
Har usa Jl dı nav
bırçıtl ü betallyl t da ne. Milyarim
ku jı nıftı tlt, dı nav
empery alistan ü mıstek haramzade da
parva dıbe . Şah6
Iran bona çekan, teyaran, debaban pera
dırıjine.
Lı Ironi Kurd, Azort, Beluel u Ereb
Jl Jı heq6n geli bi
par
ın.
Ew
nıkann
komelt n xwe y6n geli sazktn,
bı
zımani
xwe bıxwlnın, çanda xwe pio da bıbın.
Şah6 Iran h sar van
gelan ji zulmek mezın danlye.
Dı van meh6n paşln h Iranit dıjl zulmi
büyer6n mezın
destpi kırın. Karkar ü cotkara n, xwende
yan ü hemü kesin
demoqr at edi dawlya vlt sazümana kevnara
dıxwazın. lı
hamü bajarltn lranl cıvlnltn mezın çi dıbın.
Şah ü küçıkin
wl hımber tavgere gel har dıbtn ü inşl
ser wan ~_ıkt_n, welat
da nav xwini da drhilın. Heya nıha bı
hazaran kes hatın
, kuştm. EmperyalistAn ABD, Ingiliz,
Fransız ü Alman jl
hevalbendlya xwa bı Şah nlşan drdın
ü pışta wl dıgırın.
Tırsa wan nıft e. Şah bendey
i wan e. Nebe ku bı çüylna
Şah nıft . bı dost wan brı;tı ...
Dıbijın ku Şahi Iran, dı vlt tenganl
yit da dlsa dıxwaze
ku jı Kurdan arikariy i bıstlne . Ewl
navi tayara xwe
daniye. Evan kuçıkbavana tım geli
Kurd
klngi katına tengan iyi xwe bı
Kurdan
nişandane. U\ ev sextakarlyek
mazın e. Şah& Iran çıma
heya nıha Kord ne dıanl blra xwe. Çıma
wl heqi kurdan ne
dıda ü lı wan ewqas zulım ü teda
dıkır . Geli Kurd Jl bı van
listıkan idi na xapa, ew jl edi hışyar
büye ü dıjl zulmi şer
dık e.
"K ırdastan"
xapandıne,
.c
om
Ev çend sal ın ku lı Iran zulım U zorbazi
yak mezın
h
ser gelin Iran dom dıke ü ti. Sazümana Şahi
Iran ya xwinl
heqin mırovl ü geli jı van gelanra pır dıblne
ü tevgera wan
bo azadiye nav xwln6 da dıhile.
Xefiyin
welatpa rizan, demoqratan katına, gırtlgeh şah bt dü
bı wan ttje
Dı rojin çüyi da dı bajarek Kordıst
ani da, lı Sanand aji
dlsa cıvlnek hatıbu çekınn. Eşirak ku
hln bı dest6 aerokin
xwe hatıbü xapandın ü arlkariy a Şahlt
Iran dıkır, inşl ser
cıvina xortan ü xebatkaran kır
ü Jı wan pinci kes kuşt . Dı
diroka me da b6bextl yen han gelek te
dltın. Mırovin kuçık,
bibext, car ~ ca ran bı nezaniylt, car • ca
ran bona mentee tlt,
ayli dıjmın dıgınn, çoylt dıjmın dıkşlnın
. Dıv6 geli me
evana idi baş naske ü cardın tırsende nede
wan.
KI ku arlkartya Şahi Iran bıke ew dıjmıne
gol6 Kurd o.
Jı bor ku Şah6 Iran dıJmın6 geli
me ye Jl. Dıv6 . hem u
Kurdin Ironi dıli kevnepar6z6 Şahe Jron
dost bıdın homu
gelin dın ü tevl wan , bone azadi ü wekhev
lyi şer bıkın,
xwe
jı bındestlyı\ xılaskın.
we
Dema eşlrtly6 , axatl u bevtıye lıdl derbaz
buye. KI ku
hin dawa eşlrtlylt, begti ü axatly6 dıke,
ew kevnep ariz e, ev
,. ne h ış yar e, yan Ji bona matAn şexsl
dıxebıte.
L6 ew xwln njandm , ev zuhm ü arikariy
Usa xuyaye ku lıdl lı Iranil dawlya Şahiyi
e empery alistan
hatlyo. Oeı
edi nıkare Şah6 destxw lnl ü sazümana
qewate k nıkare texti wl xılas bıke. Ew
wl ya k.wn xılas
b6çare w6 hılw•••·
bıke. Geli Iran rabüye ser plyan.
Em hivl dıkın ku dawlya wi rolkl zutır
Ewi lcar dawlya vi
b6 u gelin Iren•
sazüma ni bine.
bıkarıbın sazUmanek demoqr at lı ser
hlmin aşıtl, -brB.tl ü
wekhevly6 sazkın.
--
_;,
BA SK lL AR ~T DIŞINDA DA PR OT ES TO ED iL iY O R .
AtaOtd~, •Alm•n ya ve lsveç't 8 bulunli n IKI
ve
eydana ann kurmu t oldutu on demok
ratik kurulu tun
ortakle 'a olarak Batbak an Ecevit'e
gllnden tlklerl · ·
mektu bu ollurtanmıu a'anuyo ruz ..•
ww
w.
ne
te
Gerek· k•n•tlt J-71 T•tblk•tı, gerek gazete
miz ve
diOer demok radk güçler üzerind e - n
b aa kılar, yurt
Içinde oldujju gibi, yurt dıtındakl demok
ratik kurulu 'lar ve kitiier tllr•fmdaın da protee to edntyo
r.
Irkçı.-!&oiat güçler in Malat, .a, Elazı!
, Mara, ve Siv_aeta giriştikleri cin.,. etleri ve
Janda r•a lo118Ddo Birlik lerini n
!2 i!o !4 Eylül !978 tarihl eri
arasıncia Hal<l< ar1"nin Yülı:~olı:­
ova ilçesin de yaptı~ı •ı:anatlı Jandar
ma ?8 Tatbikatını•
nefret le karşılıyoruz.·
"Kanatlı Jandar ma ?B"in
bölged e
7&.1J17&h Kürt halkını hede! aldılı.
apaçık meydandadır.
Tatbik at' ta düşman güçler e Kürt
giysil erinin
g;lydiriııaeei,
Kiıirtleri düşman
olarak gören bir zihniy etin mabsü
lüdür.
Ayrıca "düşman güçler in"
tatbik at sonucu toptan illha edilmeside , Kürt halltına karşı yönel
tilen · tehdit anlamını ta,ıma.ktadır.
Insan hak ve özgür lükler iyls bagde.ş
mıyan böyles i 1Q'gu.l8.11~
ları nefret le karşılıyoruz
.
"Ulusa l Birlik: • ve "Ülke bü\'ün lül\i:
Kürt halkının diline ,
o dilde 78.J'l.ll yapan gazete ve dergil
ere ambarg o koyma kla •
Kürtçe egitim ve ölretim i. yasalde
.makla gerçekleştirileme~.
Halkların birlik ve kardeşlik iç inde
yaşamaları eşit ş~­
larda eşit haklar a sahip kılınmakla
gerçekleşir.
Biz yurtdışında çalışan işçilerin
kurmuş oldukları dernek
ler olar~ sizden v e şahsınızda
hükiim etinizd en;
-Türk:i ye• ninde altında imzası. olan
Ulusla.rara.sı sözleşme­
lerle güvenc e . altına alın~ insan
hak ve ~z·esürlÜklerin
jÇürt halkına tanınmasl..Pı,
-K ürt halkına :rönel til en ırkcı-rasist
s aldırıları.n ~ngellen­
ınesini. bu saldırıları
ve mezhep lnskırtıcı.lıfb yapan !etsist örgütl erin yasakl anmas ını,
-"Kanatlı Jandar ma 78 Tatbik
at"ı ve benze ri u:rwla malar1
.n
bir daha
yapılmamasını. talep edi:ror
uz.
~~E~çfş~~~u~flJlMıf~J~IDERNEet
BODENSEE !ŞÇ! IlAYANIŞMA DERNEC
!
DU!SBURG !ŞÇ! DH >.N IŞ.'IA DERNEC
!
DOCU HALK! DA!ll:i<';A VE DAYANIŞMA
,
:=. :ı;:; ;:: ~..; i-' : 3;..!
:~~:
DERNEC! (STUTTGART;
:"AYA:~!~:-: A :ı :::R~E.i!
ts '/"EÇ KtlRT !ŞÇI DER NEC!
Aiili A ( Y'JRTDI~l!iDA >öilD!STAN öCRENC
! BIRLIG I)
;<ULrG~
·,-,; YARDI?.LA~IA D~!<N~~t
DAYAN !ŞM A DERNEC!
aoıa weıat sarıa-u
...- ..
AL El' i-S iJN Ni ÇATlŞMASI
.c
om
YA RA TA NL AR lN
Alt lAC I NE DiR ?
kalmıyorlarSünn! h.!!}ktan demokratlara , ilericiltıre de tahammül edemiyorlar. Nitekim son
budalaca birşey alamaz.
. ;Açıkt_~ ki devrimciler, faşistlerin yöntem .
lerını , körukörüne aynen benimsememe li, anla rın ~yunlarmı bozacak yöntemler bulmalıdırlar.
Faşıstler Alevi-Sünni düşmanlığını körüklüvnP.
lar. çünkü anlarm.bunda çıkarı var. anlar ancak
bu yaldan ayakta kalıyorlar . Oysa Devriınci
güçlerin , halkın çıkarı başka türlüdür. Halkm
çıkarı ve düşmanlığın son bulmasmda ve tüm
emekçilerin kaynaşmasmdadır . Bu .nedenle de
devriınciler için doğru tavır, akıntıya kürek
;ekmek değil, diğer mezhepte halka güven
vermektir . Gerektiğinde on1an bizzat korumak.
w.
· Hükümetin ciddi tedbirler almaktan kaçın. ması ve faşistlere verdiği tavizler nedeniyle
Elazığ CHP teşkilatı bile birkaç gün önce, görev
Yapamaz duruma düştüğünü belirterek tnptan
istifa etti.
.
Elazığ' da özellikle son _
b irkaç yılda önemli
bir işçi kitlesi aluştu . Ama sendikalar genellikle
san sendikacılarm, faşist milisierin kontralünde .
Birkaç yıl önce sağ -sal çatışması biçiminde
alaylar, gerici güçlerin saptırması ile
giderek Alevi-Sünni çatışmasına dönüştürüldü:
Alevi ve Sünni halk ayn mahallelerde toplanı­
·yor ve halk düşmanları bu alumsuz ayrışmayı
daha da tahrik ediyor, kışkırtıyorlar.
Eskiden Alevi ve Sünni halk yanyana
kardeşçe yaşıyordu . Gerçi o zaman da Alevi
Sünni ayırımı yapan , bundan çıkar sağlayan
zümrel~ır vardı. Müşteri toplamak isteyen
tüccarlar, garaj sahipleri , barcı-pavyancu takı ­
mı, daktar-avuka t türünden kişiler bu ayrımı
canlı tutmaya çalışıyorlardı. Seçimler sırasında
lse burjuva palitikacıları delegeleri bölüşmek ve
seçim şanslarını arttırmak için bu yala
ww
başlıyan
başvuruyarlardı .
San yıllarda ise gerici güçler bu işe daha
bilinçli şekilde sarıldılar , dini siyasete araç
yapma işini geliştirdiler, saf emekçileri aldattı ·
lar, birbirlerine karşı kışkırttılar. Faşistler,
kendilerine taban bulmak için Alevi-Sünni
çatışmasını ha bire yaratmaya çalıştılar.
Faşistlerin de, diğer gericilerin de ar kas ın ­
da ABD emperyalizmi ne kadar uzanan büyük
.:
Bes belli, çıkarcılar, yüziınar lıoyımca
Alevi-Sünni halk arasmda güvensizUkl8 r, al~m.
suz düşünceler, tavırlar yaratmıt!ardır. Faşistler is8 bu güvensizliği körüklüyor · ve ileri bir
İkincisi, Alevi ve Sünni halkm yanyana düşmanlığa çevirmeye çalışıyorlar. Düşman
yaşadığı yerlerin bilyük bölümü Küiıiistan'da- . güçlerin bu yolda birhayli mesafe nldıldan .
dır. Gericiler Kürt halkının düşmanları 'böylece ortadadır. Böyle alunca, emekçi halkm doğru __
Kürt halkmın gelişen mücadelesine de büyük şekilde bilinçlenmesi için zamana ve karariı, '··· ·
zararlar veriyorlar . Kürt lialkıiıın - yurtaever sabırlı bir çalışınaya ihtiyaç var. Dıığru ve uzun : _.
safları bölünüyar, kitleler birbirine düşman , bir mücadele verilmeden; güvensizlikle r, yanlıf -.. : · ""{<'
ediliyor, bilinçlenme aksıyor, geriliyor.
-şartlanmalar ortadan kaldırılamaz, emekçilerin ~ i~~
,
- ,·
· · ··~ · ~ :--· ~.~T~~~:
· Gericiler, halk düşmanları bu oyıuılarıııda birliti aatlanamaz. .
Alevi ve Silnni halkın böylesine, df1pıuuı , •.•.-.~' *-'
birhayli başan satladılar. Emekçi halkın bu
şekilde, Alevi-Sünni diye birbirine düşürüldüğü · güçler otarafından karşı Juıı:aııya getirildiği , · :-'::~j,;
illerin sayısı az değildir. Hatay, Gaziıintep, yerlerde, doğru yöntem, kitleler arasmda
,..
sabırlı, kararlı politik çalışmadır. ·Her iki
Adıyaman, Mara,, Malatya, Sivas, Erzincan
="'-tii.
kesimin
emekçileri,
Elazığ, Bingöl, Muş ve Batıda Yozgat, Çorum,
aydmlan, iyi niyetli, ·•
:-::_,;:;
Amasya, Çankırı, Ksyseri .. . Büyük kentlerde demokratik unsurları arasmdıt bıığ kurmak, ·
..,
düşınanın
bile bu oyımun yer yer başanidığı (ömeğlıı
oyunun açığa çıkarmak için yılmadan
Mamak olaylan, İstanbul'da Ornektepe olaylan çalışmalı. Kitleler budala değildirler, gerçekleri
vb .. ) gözden uzak tutulmamalı. Sosyalist. ve anlara aniatmayı bildiği.mlz.. zaman anlan
yurtaever güçler bu oyunu iyi kavramalıdır. _ düşmanın etkisinden kurtarmak ve devriınci
Gerici güçler, sınıf mücadelesini n ve Kürt safiara kazanmamız güç almayacaktır. Düşmanın oylununu bozacak, güçlerini dağıtacak
halkının ulusal demokratik miıcadelesinin yerine bir kör döğüşü koyuyorlar. Bu, devriınci doğru ya! budur. Bugün güç görünse bile, uzun
mücadelenin kaderine ilişkin bir oyundur ve vadede meyve verecek alan doğru politika
budur.
mutlaka bozulmaiıdır.
_
Gerçek aasyalistler ve yurtsevıırler! Kendinizi
Gerici güçler bu oyunda başarılı aldukları
mezhepsel auygulardan , maceracı eğilimlerden
ölçüde, özellikle sözkonusu illerde sal hareket
Jronı.yun. Emekçi halkın birliği için çalıpn.
Alevi kitleler içine çekiliyor, Sünni emekçiler ise
en gerici burjuva partilerine, özellikle de Faşistlerin oyunlarını açığa vunın . Alevi ve
Sünni halktan devrimcileri, ilericileri, demokfaşistlere yem aluyorlar . Böylece Sünni emekçiratları birleştirio. bu birliği güçlendirin!
ler. kendi sınıf düşman!lrı, halk düşmanları
Faşistler ırkçıdırlar ve
tarafından aldatılıyorlar. Diğer yandan Alevi
Kürt halkının
kitleler içine çekilen sal ise giderek mezhepsel düşmanıdırlar. Bugün faşistler tarafından
çeşitli
şekilde
aldatılmış
Kürt emekçilerine
bir karakter kazanıyor, ma.acu, mecaracı
akımlar boyveriyor . Elazığ
bunun somut gençlerine de gerçekleri anlatabilirsek an~
faşistlerin
aldatmacalar
mdan kurtar~ biliriz .
ömeğidir .
Elazığ'da Sünni emekçilerin büyük bölü- Emperyalistl erin, sömürgeciler in, ırkçı
faşistle­
mü, sağ -sal mücadelesinin mezhep çatışmasına rin alçakça tertiplerini gözler önüne serelim
dönüştürülınesi sonucu, faşistlerden yana tavır halkımızı mezhep, aşiret sürtüşmelerin
e kar~
almıştır . Faşistler, varlıklarının bu çatışmanın uyaralım. Ulusal baskı ve zulmü açığa
vuralun.
canlı tutulmasına bağlı alduklarmı bildikleri Halkımızın gelişmekte alan yurtsever
demekraiçin, her türlü alçakça kışkırtma ya devam tik hareketi bu gerici palanları elbet alt üst
ediyorlar. Alevi halkın işyerlerine, evlerine edecektir. anlar, . artık halkımızı birbirine
saldırıyar, anları vuruyor, böylece Sünni kırdıramıyacaklardır .
mahalleleri terke zorluyorlar. Bu saldırılar
karşısında, ister istemez Alevi kitlelerde de
mezhep duyguları kabarıyor , yeter bilinçten
.. Yaşasın emekçılerin birliği, kahralsun
yaksun kitleler bunu tüm SUnnilere malediyor- zulum ve sömürü!
lar· Diğer yandan Alevi kitlesi içinde tutunan bazı
Yaşasın Halk ımızın ulusal demokratik
maceracı gruplar da Sünni emekÇilere karşı mücadelesi!
benzer misillemelerd e bulunuyor, anları işyerie rini ve evlerini terkedip, Sünni kesimlerin
. . Kahralsun enperyalizm, faşism, sömürgearasına cekilmeye zorluyorlar . Bundan daha cilik ve feodal gericilik!
ne
arttırıyor .
~~
tır.
te
zamanlarda faşistler böylesine, kendilerinden
almayan birçok kişinin de kanma girdiler .
Haşim 'ler, Süleyman 'lar böyle öldürüldü. ·
Faşistler,
bir süre önce, kendileriyle
birlikte almayı red,deden Sivriceli Seyfettin
Erkılıç adlı Veteriner Fakültesi öğrencisini
öldürdüler. Kısa bir süre önce ise, Seyfettin 'in
. kardeşi alan demokrat ve yurtaever bir avukatı,
Nevzat Erkılıç'ı vurdular.
Faşistler, Şeker bayramı arafesinde kaiııı.
alaylar çıkararak halkm dini duygularını
sömürmek ve büyük çatışmalar yaratmak
istediler. Amaçları, bu alaylan "Alevi" halkm
üstüne yıkmak ve "İtte bakın, komüııistler size
beyram yaptırmıyor" dedirtmekti. Bayram
süresince öldürülenlerin sayısı lO'u aştı . .
Faşistler, yaklaşmakta alan Kurban Bayrammda da yine alaylar çıkarmaya hazırlanıyorlar .
Ama bu oyunlar artık. para etmiyor, · Faşistler ·
birçok yerde kendi elleriyle caDıilere bomba
atıyor ve bunu solc:uların üstüne atmaya
çalıpyarlar. Kitleler artık alan biteni anlıyorlıir .
Bir süre önce Sivriceyakınııidafaşistlerin
silahlı eğitim yaptıklan bir kamp bulundu. Ama
faşistlerin Elazığ'ın batka yerlerinde, Elazığ
Malatya ar.asmda da böylesine silahlı eğitim
kamplan var . Hükümet ise bu konuda ciddi
hiçbir tedbir almıyor. Tersine Elazığ'daki ilerici
vali görevinden almdı ve buraya yeni birçok
faşist palis atandı. Bu da faşistlerin cüretini
sermaye güçleri, gizli açı)ı: örgütler vardır .
Onlar böylece bir taşla birkaç kuş vuruyorlar.
Birincisi, son yıllarda gelişen sal hareketi
freniiyorlar, emekçi halkın saflariı!ı bölüyorlar .
Sağ-Sal mücadelesi aslında, sermaye lle
işçi sınıfı arasındaki
mücadeledir . Ancak
gericiler , bunu Alevi-Sünni meselesine çevirince, emekçiler patronlan, sömürücüleri biryana
bırakıyor, birbirlerinin boğazına sanlıyorlar.
Alevi ve Sünni emekçiler ortak düşmana karp
birlik alacaklanna, ikiye ayrılıp güçlerini
birbirine karp ve boş yere· harcıyarlar . Böylece
devriınci mücadele zayıflıyor. Bu da elbet
emekçi halkı soyup sömüren iç ve'· dış sermaye
çevrelerinin işine geliyor. Bu nedenle onlar, bu
~tışmalan, kendi adamlan, ajanları vasıtasıyla
yaratıyor, canlı tutuyorlar. Faşistler on1arm
Rj anlarıdır,
we
Elı!Zığ'da alaylar giderek büyüyor, faşist
~aldırganlık artıyor. Faşistler saldırılarını ya!·
nız devriıncil_ere_ ve Alevi halka yöneltmekle
HOJI! weıaı sayra-la
PELAVKEN LASTIK
ZOŞÇENKO
Dı zoratiyo xwe da mın jı dondırme gelek hezdıkır. Ya
nıha ji je hezdıkım. Le bele, hezkınna mı ya wi wexti
tıştek c11d.a bıi, her çı be.
DonJırmefıroş, bı ereba :ıı:we ne derbazbüya jı küçe,
ca.oe mın ewqas dıxwest, qe nebe kulıkeke je bıstinım ti
rasti,
bıxwım,
edi
hışe mın dıçü.
Xwişka mın Lelya jı lı ve
Me xeyal dıkır ku kinge
tı!ri xwe dond:.rme bı:ı:wın.
çende jı mın paş ve ne dım~ .
em mezın bün erne bıkarıbın
W i wexti me ne dıkanbü zede dondınne bıxwın. Diya
me nı dıhışt. Ewe dıtırsiya ku eme serme bıgırın ü ne:ı:weş
kevm . Buna ve yeke, we pere ne dıda "'" ku eme dondırme
bıkınn.
R.ıjeke ez ü Lelya dı nav be:ı:çeye me dıgeriyan. Lelye
nav sınca da pelavkel.lastık dit. Ew ne tıştek entike bü,
çawa we ditiye, usa pelavkek lastık bü. Gelek kevn ü bınek
jı çıriyayi... Jı her lcevınbüna w6, yeki gırtıbd, av~i bü.
Le'ye, bona ku keyfA derxıne, pA!avki lastık bı aere
dı
veıerand:
·Dıfro-, çıma nefropT U jı oed panpotl kimtır
uadıın.
Kevnekır keııiya:
dı bıqetm.
Kevnekır lls&
derxıst da deet6
rawırt çti.
Hıng~ ının d
gnt d, bt rastl ji du pangnot jı kiaık6 xwe
LelyayA, lutıki kevu kır çali xwe, d
w.
ne
LelyayA fAm kır ku mırov bı me heneka
nake, gotma wi rast e. Em6 şaşbiln, man.
Kevnekır zü da çü bd, wmda bübd; lA em, dı c:iye :ı:we
da şaşb üyi lı pereye dest~ :ı:we dmıb~rlıı.
A lı wii dememegaziya dondırmefroş bıhist:
·Dcındımıeya bı to! ... Doudımıeel ..
Ne hewce ye ku be gotm, ez ü Lelya hema bezin çün
cem dondırmefroş, me heryeki jı :ı:we ra bı pangnoteki
dondırme kıri ü hema lı wedere :ı:war çü. Dı aliy~ dm da ji,
heyfa me dıbat ku me lastık gelek bı erzani jı dest :ı:we
derxıst . ..
Rı ja dme Leiye jı mın ra got:
·'I u dızani, Min ka, eze iro lastıkek dın bıhOfliD
·
kevnekır .
M ın bı keyfxweşi:
~ Leyla, got. Ka te lastıkek dın ditiye dı nav dar·bera
da?
Lelyaye lı mın vegerand:
·Dı nav dar U bera da tlştek ne maye. Le lı her dere
ode me qe ku tu ne panzdeh lastık hene. Ma, eme ku yeki jı
•.\·~n bıfroşm çı dıbe.
X eberdana LelyayC. bı aliye mal ve bezin ü zıvirina we
Lev i pôlavkek lastık, yek bü.
-Carki bıhızrine Minka, ew kevoekıri ku bo lastıkek
kevn du pangnot dan, bona vi lastıke nuh kemasi we deh
pangnot bıde. Tu dıhızrini ku em bı van perandıkarın çıqas
dondırme bıkırın'!
ww
vi awayi, neziki seateki, b9 sebr em lı benda
man. Lı dawiye. hınge ew jı dür ve xuyakır,
Lolyaye got:
·Minka, vecar tu bazare bıke. Her çı be, tu mer i. Bı
wi ra tu xeberde. Ger hazare ez bıkım, ewe disa du
paognotan bıke deste m ın. E w pere ji bona me ne tıştek e.
-Mın pelavke lastık bı ser dare xıst U destpekır. lı ser
sere xwe zıvırand. Kevnekır neziki me bıi ü got:
-E w çiye, disa frotına pelavken lastıkan e?
M ın bı dengeki ku zor te bıhistm, got:
-Beli!.
Kevnekır lı pı!lavke l _astık nıhı!ri ü vegeri me:
-Zarno, pır mıxabm, frotına we yek ü yek dıbe. Bona
pelavkeki ez dıkarım tene penc pangnotan bıdım we. Ger
we du pelavke lastık bıfrotana, bınge bertışt bı awaki dın
dıbü. W e dıkarıbü bisti yan si pangnoti jı mın bıstinın. Jı
her ku menv du pflavken lastı.k bı hevra dıxwazın . Bona ve
yekô ji, baba yekcar bılınd dıbe.
Lelye got:
-Bıbez Minka. Ewi lastıkf dm jı her deri bııır ü bine.
E ı. bı bez~ki ,~üm ber deri ü bı lastıkek betar vegerirr.
Bı
kevnekır
•·..
l
~
____
r;_:ıa weıat
......__
sav ra 14
dıgeriya.
:aeıo n ÇJyeT Eo Jl bı cotek pllavkb laatık batıbtm
vır. Nıha 7ek jl ne m&J'e.
.
KinP Lelya ev pıra bıhiatm, daatl xwe yi ku
ji
me
perenp
4
vekır
t~an
jı.
bıtke-hışk ~ peran dıgırt
tmgır ü nngır iı:etm erdA. Bavo, bona rtilurıııa m"' anan b
wır bd. Got:
·Lel7e, te ev pen jı ka ırvtmT
LelyayA xwe c6nband kıi derewki peyda bıke, lA bavo
..
ji ra ıot: ·
.
Lı vi dmi denwe :ıuraptır ·tıttek tane. .
Hmp atAr jı çavA LelyayA bariD. Ez jl giriyam. Me
got:
·Boaa kırina doadınal me pllıı•k6a Iaatık frotııa
te
·N aa, nıha e• ne b~. ıot. Sed paapot boaa d
~lulıe laatık ıelek z6de 7•· Ll bel6, 1• ta dılbılıi, ad bı
dil panpotaıo jı te lnatiaım. Bı ri awayl jl, emi bı dılıı:we,ı
hev 4
ve
wan çawa bıkım. Mın dıxwest bona pflavkek tastık pfnc
pangnotan bıdım we, ıe hıngE ez wan herduyan lı ber bev
daynım ü dmhfnm, ez dıbinım ku bertış1; gelek tevlıhev
dıbe ü her xırab dıbe. A qenc ev e ku, hdn van herduyan bı
çar pangıiotan bıdın mın tl em bı dılxwe,i jı hev ü dı
veqetm.
Lelyaye dıxwest ku lezeki bıçe mal ü lastıkek dm bine,
le nışkava denge diya me hat. Ez dıbem, bona xatır:ı:astına.
mevanan gazi me dıkır. Kevnekır lı şaşbüna me nıheri ü
got:
-Beıe, UIB ne, dosten mın. Mm dıxwest bona ve eoten
p~lavkan çar pangnotan bıdım we, lf çôtır ev e ku bGn
sısôyan ra razibin fdl. Mm bı zerokan ra badılhewa :ı:eberda
il we:ııtô derbazkır, bona v6 yeki ji panınotrk. we dibırım.
Kevnekır usa ıot il sf pangnot bejmart G danl deat~
.
Lelyay6, coU lutık kır çal6 ıı:we G me,ı çO.
Ez ü I.elya bezin ber bı mal, bona rtikınna mevanan.
Xaltika Olya ü mame Kolya cılen :ı:we lı :ı:we kınbün ü dı
şemüg~ de sekmibün. Xaltika Ofya nışkava got:
·Tıttf edp, luıtkb mm yek b vır e, b bm6 dolapkô
ye, If yf dmi ıı:uya aake.
Ez G Lelya büne zer ü zepal, hışk bün, lı wf derA man.
·Xaltlka Olya ıot:
-Çawa dıbA Hmg6 ez batım vır, ez ba, pe zaıum, dı
lmgA mm da du pAlavk bebün. Li nıba jı wan yek heye, yek
tune. EwA lı kiderti be?
Hma' dena' mam6 Kolya bat, - ji lı lutıkAn :ı:we
we
darekA :ı:uıt. EwA btm lı nav bbçe dıgeriya, bım ji pAlavke
ser dare lı ser serA xwe dwvırand.
Hıngô me dit ku kevnekır jı zuqaq6 derbaz dıbs.
-Şilııf ıı:all dılanml... Xıllık · dizlb dılunınl ...
· Kevnecıla dıı...nı.l ..
Kevnekır, hıııg6 dit pelavkA ku b aer darti Lel7ayA
dıhejiya; ewi deng lA kır, gnt:
·Lilf Keçıkl, w6 pflavka lutık uafrotl mm?
Lelyi usa zani ku kevnekır ~ beneka dıke; 16
jı
Kevnekır, ew herdu pelavk lı cem h ev da nin ser merge
nıheri. pıştre bı dılsoji keser kışkand ü got:
-Naa, zarno, ev ne bü. Baweriya mı::ı ev e ku, bün
dan ü standınf. Jı van
bona acızkırına mın ketına
pelavkan yek ya mfran e, yek ya jınan. Nı.ba bı1n bfjın, ez
U ıe
"""'
.c
om
,..
kevnekır.
Bavo got:"
·Eva lıinaa we jı d..,.. . jl :ıuraptır e.
l{altika Olya ku .frotma lutıkan bıbiat zerbd, hıtA wA
çün, 'lıındık nema bıkeve. MamA Kolya jimina wA bd, deetA
:ı:we da ser dı!A ıı:we.
Bavo jı wan ra gnt:
·Xem meke Xaltika Olya. Mam6 Koı,.a tu jl xem
meke. Bona ku we bA pflavk nebfbm ea dlZilllı"D ÇI bılum.
Nıba emf bemG leylztokfu Lelya il Min.kay6 komlwı G
bıfro,ın kevnekır G bı pereyfn wan eme pllavkfn we yfn
lastık ,unda.bıstlıım.
Hınge me ev pırs bıhistın, mın ü Lelya giri zede kır.
Bavo xeberdana xwe ajot:
·Le ev ne bes e. Dondınpe:ı:wanne bona Minka G Lelya
du salan qede:ı:e dıkım. Pıtti du salan ew dıkann jı nuh ve
bı:ı:wın. L~ her car~ ku waıa dondırme xwann, bıM nebe,
ewe, ve bü)er~ binın bira xwe, ewe tım jı :ı:we bıpıreın,
btjın, "me va dondırme heq kıriye yan n•? .. "
Bı rasti ji. bavo, we roje hem U leyiztok8n me kom kır,
gazi kevnekır kır U hem ıl frote wi. Bı pereye ku bı dest ket
jı jı Xaltika Olya ü Mame Kolyara pelavkôn lastık kıri.
Bele zarno, usa bü. Gelek waxt derbaz bıi jı ser ve
büyere. Bı rasti ji du salan ne mın, ne ji Lelyaye me pıçek
dondırme nekır deve xwe. Du salan ~unda me disa
destpekırına xwarına dondırme kır. Le her car, bıbe nebe,
ew büyera han ji hat bira me.
Bawerbıkın zarno, nuha ji, dı ve salmF.:zıniye, ·n&iki
kaliye da ji, kinge dondınne bıxwırn, weki gewriya mın
teng dıbe, dıle mm lı hev dıde, ew büyera J<u dı zarotiya
mın da jı sere mın derbaz bü te bira mın ü tım jı xwe
dıpırsım:
"Gelo, Mın :ı:wanna wf şiriniye bı rasti ji heq kıriye?
Gelo, mıu derewek kır? Mm tu kes :ı:apand?"
Nıha 1ı welate me edi gelek kes dondırme aıxwın. Bona
çekırma ve şiriniye pavlikeyen betar bile sazbüne.
Beıee ... Bı rast i ji, nıha bı bezara n, bı milyonan kes
dondırme dıxwm. ü gelek tışten şirin en . dm ji. ü mın
dıxwest ku, zamo, pırsen ku dı we:ı:ta xwanna donduma
mın jı xwe dıpırsi, ew hemü kes ji, wexta dıxwann tışten
ku lı w an :ı:waş dıhat, jı eqle :ı:we derbazkın, bejın:
"Gelo. xwarına vi tışti mıı lıeq kıriye'l Mın tu derew
kır? M ın t.u kes xapand'l ... "
t
Una e. Dı salan '1895-1958 emre
derbaz kıriye. Ev hikyat jı pırtüka wi ya Lastik
Papüçlar (çepa Tırki , bı aliye Ataol Behramo~lu hatiye
wergerındm) hatiye gırtın ü je büye Kurdi.
Zoşçenko nıviskarek
:ı:we
,...
1
SANAT VE KüLTüR
ı
'
KILAME BÜKE
nıegri
ı
•
Hevale
Teneser te
Delale nıegri
Tene ser te
Xaniye bavi te yi kort e
•
ı
1•
•
şort e
Dılop dıke şorte
Delal megri
Zavay xort e
Mala have te peş malan e
Te da derket çıl kel nan e
E w ji şiva mivanan e
Delal megri
Rı!ya me giyan e
Hevale hiske bisk e
Paşı.la xwe tıje nisk e
Sınıele zava hoça gisk e
H~val megri, tene ser te
Delal megri, tene ser te
1
•
1•
1
.
1,
~
1
ı
ı·
•
ı
•
ı
'l
•
ı
•
ı
HIŞYARBIN
HEJANDIN A ERDE Ll KURDISTAN E
.c
om
.
.ı
ı
H1şysr bm, bmenn 11 çsncs cihan
Vskm çave xwsl1 ZJOr ü zıılme
H1mbsr koiBtiye, h1mber bmdsstiye
Em hemü b1 hsvra hems ser dljmm
Gsmss ü xurt bm, qst hün mstırsm
Ssbe xsbeta m1lst6n mazlum
Tsvde blbns ysk bOllll szsdiye
Tsv b1km qlirln, tev b1km filizi
81/B j1 xsw mb/n kor ü ksr ü IBI
81 çavli xws blblmn ZJOr ü zıılmetlyl
Ma qey s ne blhlst IJIIvli Wietnllm
Laos ü Glne, blndest Filistin
Yekjl wan AngoiB, xeiBs bO ldl
Ew bü ,.,.. clhanl tevde
Nak,lnln xema tu kes/em
Rlya Amdiyl bo me ye ldl
Wl hibe ronahl ,eva,..,, tari
Ew çsx wl dlqad bin IMmyin msıdüm
Bl hevm blbljm: bljlazsdi.
w
Geli havalan bı bira we neye
Ku ard hejiya lı w an dorhelane
Bı bira we naye çete fa,iatan
Jı bar ku Kurd ın, imdad ne dana
Lı tüna lmdade paz kınn ta la ne
Çıman tım wa ye rawta donyaya
Lı ser ıa,a tilran koma aegane
Ey fat ls til xwlnvaxw ar
Evna kırınin hovane
.Hegercar a ead-yeki be
Ti dlıkavl bıni
tıngene
xwa mina slya darana·
Dameki lı vır e
. O dameki lı hile han e
-., ..
Na,nall..
Eva ne lıv O llejandına çiya ye .
Na Jl ıntım .Q bitara Xwadlı Y41 ,:
'".;.,
ÇakQçi Kawe ya
Lı hunclıri Kurdiabin i dııdna ',·
Dıbi "baa e, tıyar bınjı xawa gırane"
Dınya bı
'
we
r·-·-·-·-·-·ı
i
L._, ___ __,_. J.
EW DITIASIN Jl XIŞIN!:
dıtırsin
ew
denge lıngan ,
ronahlya roje,
· mina ku jı tariy616
jı
jı
dıtırs1n jı
tıraln . ••
wexti,
jı rojhılate,
J•
ne
xebatkaran .
SIMAYI LO
te
** *
bı
destan
gırtıne,
ser azadlye,
kuçe ü kolan6n tıje ...
jı kılam6n
jı
dnırstn jı hızkınnit ,
jı
·
hosrat6,
hivlye,
ü xuya enlyan, nüra çavan .. .
jı
dıhrsın jı
ü
dasi
çaküç
pençıki
riyan
me,
bırayin
Ge!i havalani ..
Eme sünd bıxwın bı sünda gırane
Bı axa Ma d, Bı Kurdostan e
Ve care ri nakeve nokarane
Ev car cara miran e
Gotına me gotına Kurdan e
m ın .
dıdın gırtın
bona ku ne
binın
yeke gulane ...
dıtırsın
jı
Lı detti Rawiındo:ııl sA wl miıne
** *
w.
jı
EzntZBnım lı DAreımA
Lı bıni tıkaftan ra :m na
LA nı:mnım hlna bıçQk ın
Derabega n kınne jı dil Q bavana
Bı xwe Jlbamane plft heft Çıyane ___ _
Wey sed tlfü lı milrAn pts
Lı nokeriln Şahil Ecemane
jı meşina mırovan. mıl bı mılan .
dasi
Hayfa kaç a ·bOkiln çardehaal l
Ku bı ma han dı bıni beni xinl da ma na
Heyfa xortin cıwanmir
Ku biylala rengin candana
Kani, kanllatka ri Kurdenl
Kanln xordn sergawer an h ku maM7
·
Ez ntZBnım lı Dıyarbakri
Lı hewta meıueftan bı dar ve ma ne
dosti ü bıratiyi
jı hinse,
jı şahiyi
ı es are
ü 9 ııeıe.
kurtiya pırse
xışina pelg ketıne ..
ww
dıtırsın bı
jı
XAMEV AN
r-·-· -·-·- ·-·-- ·--·- -·--· --·-- ·--·- -·--· --·-- ·--·- -·--· --·-- ·-·-·- -·-
1
DtÇ B tR ŞEY BA GIM SIZ LIK VE
i öZG üR LüK TE N DA HA D Efi ER Li OLAM~Z i1
1
-·- ·-
1
-·--·--·-·--·--·--·-·-- ..
~·-·-·-·-·-·-·--·--·- .. -·--·--~-·
RoJa weıat savta-15
.; :.
'
,....,
DR. NURi DERSiM i~ ölü Mü NüN
BEŞiNC» y·ji.JNDA ANILOS
.c
om
2.8.1973 tarihinde H alep 'te vefat eqetı
Kürt yurtseveri ve yazarı Dr. Nuri Dersim i,
ölümünün beşinci yılında, mezarı başında
yapılan bir törenle an ıldı.
Dr. Nuri. Koçgiri ve Dersim hareketlerin e
katılmış , Dersim ayaklanmasının yenilgiye
uğramasından sonra Suriye'ye geçmişti. Öldü- . . . . . . . . ..
ğü gün e kadar orada yaşadı. Bu a rada . Dersim
ayaklanmasına iiişkin anılarını "Kürdistan
Tarihinde Dersim" adlı kitapta yayınlad!.
Dr . Nuri. ölümünden sonra, Suriye'nin
Afrinilçesir .e bağlı Şehi<!e Hanen mezarlığın da
wpraga vecildi. Giimülmede n önce, Dersim 'den
b:r:i!" '~ getirmiş olduğu toprak üzerine serpildi.
Dı
c; ur i" rıin halen sağ olan ~şi Halep'te
ya .,--, ?~Hı. kta.dir.
Ölü Münün 5. yı ldönümü nedeniyle geçtiğ!nı>.z ağustos ayın da bir grup Kürt yurtseveri
ve aynı zamanda gazetemizin oku rları , mezarı- '
nın başına çiçek bıraktılar ve konuşmalar .
.,.·
we
yaptılar. Bu konuşmalarda, Kürt halkının
özgürlük mücadelesin in, Kürt emekçilerin in ve
aydınlarını~ öncjilüğünde bugün daha güçlü
biçimde devam ettiği ve Roja Welat'ınmücade­
leye ışık tuttuğu belertildi.
&.~1~~
~~--~~--~--~~~--~--~----~------------~--~~~~--~~~~~~~~~~~~~~~~~~
H-ıÜibere w
e
zulme hftD ÇI rlya xdasbtine dı bin m?
- HeqıJ._we mıiıtıqe da ·e m ilerde xwe dıpırsın, th tışt
"'""'""-'~"'. u" riıe ııapırsi. Hukiffi!at ji derde me napırsi. E w
.....~ı.~:.;.-•. ·.;l,,lr~
.. '>" >· '.; ~;·;·.; ·: :·~- >-~·
·~
daıılıi liu fir, pe~ir 6 t,.U weye
Çeiuliye:' Hıin
1Jekl
.
. )i dıır.Wazi~
.· ,;... . . ' ...
te
. " . :. .•\_.·. ,.
ı: .
··~ .~...
,.
.
ne
,.·
.,
;,;;i;ıio~•W.: Zordestlye polez ü cendırme b ser w e hey e?
Ere wella , heye, çawa tune. Yek cendırme be, .dıkare me
ha~••h•o;,,..;~o bıke .
w.
. - Vega, ku hukumat bej e erne we xwedi erd kın, erne zaroke
we · re mekteb çekın, erne lazımiye w e binın ci. H üne dest jı vi kari
berdın?
ww
TAHIR · Çewa em dest je bernadın . Jı xwe heçi imkana wi heye ,
rev iye, xwe daye guhe bajareki u bı emeletiyıl roja xwe derbazdıkın .
R .W .- Ewen ku dest jı koçeriye herdane ü çüne bajer, ew jı bale
xwe razi ne?
TAHIR- Ewe runışti ku nan u pivaz bı dest dıkeve , jı hale xwe
razi ne. Jina koçeriye qey jin e?
R .W .- H ün dızanın, hukumat çıma gub nadın we?
H .MEHMÜD - Reya me tune, seba ve qase hukumat guh nade
me.
R.W .- H ün beşa (vergiya) xwe dıdın, eskeriye dıkın, hukumat ve
qase d11-zanın hün hene . Le bele, çıma xızmete da haya w an jı we tune?
Ka stbebe ve cive?
>·· , H :MEHt.ıü.O
·. E.ı.n ~ay'
me
bozkırt
wina~ .
.
sehkıı'iye. ·Zemanki veni
· ··-~ ·
".R.W -·H lin jı 'kija partiye hezdık~?
· _ '~?-5t:
.
-H .MEHMÜD - Wella feyda tu partiye ~e ·gıhiŞÜye ine·.
zulnuHı me dıkın .
·
, ·.
··
~·W.· Hdn _heqi; Tırkeş da çı dı bej ın?
· ·
. ·
· .·
H.MEHMU D- Dıbejın Tırkeş neyare Kurda ye. Em.ve zanın.>
R. W .- Htin dexıl dıçınm?
H .MEHMÜD - Na , em dexıl naçının, Dervaemdıstinm .
R.W .- Vega, em batına kone w e. Me guhdariya derde we k~
Gotına we ye paşi çıye jı Roja Welat ra?
TAHIR-De rdeme zehf e . Bıla hukumat me ra reki bıbine . Hegeı
em mılete hukuniate ne, bıla me bıpırse; wey me mıllete xwe hesab
nake, em j i nabejın hukumata me heye. Ki me ra qenc e, de u bave me
ewe ...
·
EMİN- Çdka jı xwe ra bel ün çekır, em tane mane orte .
ROJA WELAT- Spas dıkın, jı we temama. Xılasiya me -teva bı
hevraye. Roıa Welat ~e w e tevaye. Bıx.winm ü bıdne xwendın.
Teva bı hevra gazı kır ü gotııi :
-Bıji Roja Welat! Denge Rdja Welat naye bırin!..
SAYIN OKUJI.LAR;
Geçen sayımızda . Zi raat Bankası Yenişehir Şubesinde aç:tığımız hesap
~~:a~as.~nı ~uy~rm~ştuk. Ancak bu hesap. polisin baskısıyla, kanunsu z bir
şek ilde
Ger<!~l~~~~~~~ol~a"ra ~~:~~::~~;,~.Bankanın
bunu yapmaya
hakkı ve
yetkisi yoktu:
g~ ol~y da gazetemiz üze rindeki yasa dışı ba~kılarm, zorbalığın bir tlrneğidir
. ur arım ız. Mustafa A YDI~ adına "'r.C. Ziraat Bankası
.. 1 ll Ol numaralı hesaba para gönderebilirle r.
.,
U
Kızıla
y
ş
u
b ·
esı
--·~------------------------~