Araçların Teknik ALfabesi

1
ARAÇLARIN TEKNĐK ALFABESĐ
ABC (Active Body Control)
Anlık sürüş durumuna göre değişen, bilgisayar kontrollü ve
hidrolik yürüyen aksam. Mercedes CL'de kullanılan sistem ile
virajlarda yana yatma ve fren anında öne eğilme önleniyor.
ABS (Anti Blokaj sistemi)
Şu anda bilinen en ünlü kısaltma. ABS, fren anında tekerlerin bloke
olmasına engel olur. Araç, manevra yapılabilir halde kalır.
ADB (Otomatik diferansiyel freni)
Konvensiyonel diferansiyel kilidinin elektronik versiyonudur.
ADS (Uygun tampon sistemi)
Sürüş tarzı, yol durumu ve yükleme durumuna göre en uygun
tampon sertliği sağlanıyor.
AFS (Aktif yürüyen aksam stabilitesi)
ABC ile benzer bir etkiye sahiptir. Sistem, Citroen tarafından
kullanılıyor (Xantia).
ASC + T [Otomatik stabilite kontrol+traksiyon sistemi)
Sürücünün gaz komutu olmadan aktüel sürüş durumu devam
ettiriliyor. Ayrıca motor tork düzenleme sistemi de entegre
edilmiş.
ASR (Kayma önleyici sistem)
ASR ile kalkış ve hızlanma anında tekerlerin boşa dönmesi
engelleniyor.
AWD (Ali wheel drive)
Dört çeker sistemine sahip otomobillerde kullanılır - örneğin Volvo
V70 AWD.
BAS (Yardımcı fren)
Tam frenin gerekli olduğu anlarda otomobil sürücülerinin yeterli
şekilde pedala basamadığı, deneylerde ortaya çıkmıştır. BAS ile
bilgisayar, sürücünün pedala basış hızını hesaplayıp gerekli olursa
otomatik olarak tam fren yapıyor.
CBC (Cornering brake control)
Arka aks freninin uygun kullanımını sağlar. Özellikle hızlı
virajlardaki fren anında önem kazanır.
2
CDI (Commonrail direct injection)
Dizel yakıt, 1350 bar'a kadar depo edilip ateşlenir. Magneti kelli
(Fiat)'a dayanan prensip, daha iyi bir karışım ve daha düşük bir
tüketim sağlıyor.
CVT (Continuously variable transmission)
Sürekli değişken transmisyon. Konvensiyonel şanzımanlarda
geçişler dişlilerle sağlanır. CVT'de iki akslı disk çiftleri dişlilerin
yerini alır. Çelik bir bantla bağlanmıştır. Disklerin içe ve dışa doğru
hareketi ile geçişler sağlanır (Bisikletlerdeki kademesiz zincir
geçişi gibi). Böylece vites geçişleri daha pratik şekilde
yapılabiliyor.
DBC (Dinamik fren kontrolü)
BAS ile aynı görevi yapıyor, sadece BMW'deki adı farklı.
DOHC (Double overhead camshaft)
Üstten çift eksantrikli motor teknolojisi.
DSC (Dinamik stabilite kontrolü)
BMW'nin elektronik stabilite programının adı (bkz ESP). DSC, viraj
dışındaki kritik fren anında karşı moment uygulayarak arka tarafın
savrulmasını önler.
EBD (Elektronik brake distributor)
Elektronik fren dağıtımı. Ön ve arka aksa en uygun fren gücünün
dağılımını sağlar. Sürüş ve yükleme durumuna göre değişir.
Örneğin yüklü bagaj Ne arka aks, daha fazla fren gücü taşıyabilir.
EDC (Elektronik diferansiyal kontrolü)
EDS'nin BMW'deki adıdır.
EDS (Elektronik diferansiyel kilidi)
Çekiş sağlayan tekerleklerden biri boşa dönerse, EDS diğer tekere
daha fazla tutuş veriyor.
ESP (Elektronik stabilite programı)
Sensörler sayesinde otomobilin savrulma tehlikesi olup olmadığı
belirleniyor. Her bir tekerin frenlenmesi ve motor gücünün
azalması sağlanıyor.
FSI (Fuel stratified injection)
Kademeli benzin enjeksiyonu. VW tarafından geliştirilen sistemde
yakıt, ateşlemeden hemen önce direkt olarak yanma odasına
iletiliyor.
3
GDI (Gasoline direct injection)
Benzinli direkt enjeksiyon. GDI kısaltması, Mitsubishi tarafından
kullanılıyor.
HDC (Hill descent control)
Arazi araçlarında kullanılan yararlı bir sistem. Elektronik ayarlı
fren ile kontrollü tırmanma sağlanıyor.
HDI (High pressure direct injection)
Commonrail-dizel motorlu Peugeot ve Citroen araçlarda
kullanılıyor, Yüksek basınçlı direkt enjeksiyon.
HMMWV (High mobility multipurpose wheeled vehicle)
Çok nadir olarak rastlanan bir kısaltma olduğu doğru, ama Arnold
Schwarzenegger'in otomobili Hummer'ı herkes tanıyor. Aslında
ordu için üretilmiş olan Hummer gerçek bir HMMWV: çok hareketli
çok amaçlı bir tekerli araç.
IDE (Injection directe essence)
Renault'nun benzinli direkt enjeksiyon sisteminin adıdır.
ITS (Inflatable tubular structure)
Şişirilebilir hortum formlu yapı. BMW'nin hava yastıklarının işleyişi
ve formu ile ilgili terimidir. Hayat kurtaran hava yastıkları, hortum
görünümünde ve A-sütununa monte edilmiş. Yandan çarpışma
anında bir gaz jeneratörü yardımı ile şişiriliyor.
JTD (Unijet turbo dizel)
Fiat (ayrıca Alfa Romeo ve Lancia da)'ın direkt enjeksiyonlu
commonrail-turbo dizel motoru.
MPV (Multi purpose vehicle)
Çok amaçlı araç. Özellikle kurnaz bir karoser ve hacim konseptine
sahip otomobiller için kullanılan terimdir: kompakt dış ölçüler,
değişken iç hacim. Bu kategoride yer alan araçlardan bazıları Opel
Zafira ve Toyota Yarış Verso.
MSR (Motor tork düzenleyici)
MSR, debriyaja basılmadan motorun torkunun çekiş sağlayan
tekerlere iletilmesini engelliyor. Bu sırada motor devri kısa süreli
olarak artıyor.
4
PDC (Park distance control)
Park anında yardımcı bir sistemdir (BMW). Arka tampondaki
sensörler, sürücüye otomobil ile engel arasındaki mesafeyi
tonlarla uyararak belirtir (echolot-prensibi). Engel ne kadar
yaklaşırsa ton kadar hızlanıyor.
RDC (Lastik basınç kontrolü)
Dört teker içindeki basınç ve sıcaklığı denetler. Sistem, basınç
azalmasını sürücüye iletir (kokpitteki gösterge) ve lastiklerin zarar
görmesini önler.
ROPS (Roll over protection sistem)
Volvo C70 cabrio'da kullanılan takla koruma sistemi. Aracın takla
atması durumunda arka başlıkların arkasında iki adet koruma
çıtası, arkadaki yolcuların ağır baş yaralanmalarından korunmasını
sağlar.
SAV (Sports activity vehicle)
Sportif aktivite aracı. Bu terim BMW tarafından arazi aracı X5 için
özel olarak kullanılmış. Nedeni ise, X5'in gerçek bir arazi aracı ile
konforlu bir otomobil karışımı olması. (SUV'a bakınız)
SDI (Emmeli dizel direct enjeksiyon)
VW'nin turbosuz direkt enjeksiyonlu dizel motorları.
SIPS (Side impact protection system)
Volvo'nun yandan çarpmalara karşı koruma sistemi. Karoser
güçlendirmesi ve yan hava yastıklarını içeriyor.
SRS (Supplement restraint system)
Tamamlayıcı koruma sistemi. Bahsedilen, emniyet kemeri yerine
değil onunla birlikte kullanılması gereken ve yolcuları koruyan
hava yastıklarıdır.
SUV (Sport utility vehicle)
Sportif zevk aracı. SAV ile benzer amacı taşıyor. Bu kategoride yer
alanlardan bazıları: Honda HR-V, Toyota RAV4 veya Subaru
Forester.
TC (Traction control)
Opel'in ASR sisteminin adıdır.
5
TDI (Turbodizel direct enjection)
Audi'nin efsanevi üç harfi. Audi, 1989 yılında direkt enjeksiyonlu
turbo dizel Audi 100'ü piyasaya sürdü. TDI motorları, farklı
üreticiler tarafından farklı isimlerle kullanılıyor: Opel DTI, Renault
dTI gibi.
TRUST (Traktion und stabilitaet)
TRUST, ESP'nin Smart'ta kullanılan adıdır.
TS (Twin Spark)
Alfa Romeo'nun silindir başına iki bujili motorları TS adına sahip.
Daha iyi ve daha yumuşak bir yanma sağlanıyor.
VANOS (Değişken eksantrik ateşlemesi)
BMW'nin teknolojik bir diğer özelliği. Sübapların açılma ve
kapanma anları değişkendir. Düşük devirlerde daha fazla tork ve
yüksek devirlerde daha fazla güç sağlanıyor.
VDC (Vehicle dynamics control)
Subaru'nun dört çeker araçları için sürüş dinamiği düzenleyicisinin
adıdır.
VTEC (Variable valve timing and electronic control)
Honda'nın VANOS versiyonudur. Bu teknoloji yeni roadster
S2000'de de bulunuyor. Sonuç: 2,0 lt hacimden 240 BG
üretilebiliyor.
VTG (Variable turbin geometrie)
Değişken türbin geometrisi. 90 BG-TDI'den 110 BG-TDI üreten
Audi'nin reçetesi. Turbo yükleyicisinin türbin kanatları
ayarlanabiliyor. Düşük devirlerde daha yüksek tork üretiliyor.
Yüksek devirlerde kanatlar, akıma paralel durumda bulunuyor.
Atık gaza karşı gelen basınç azaltılır ve yakıt tüketimine olumlu bir
etki sağlanır.
VVC (Variable valve control)
Rover'in VANOS versiyonudur. Böylece MG-F'in 1,8 lt 120 BG
motoru, 145 BG'e ulaşıyor.
VVT-i (Variable valve timing - intelligent)
Toyota'nın VANOS versiyonudur.
6
WHIPS (WHĐPLASH PROTECTĐON SYSTEM)
Beyin travmalarına karşı koruyucu sistem. Özel olarak üretilen ön
koltuklar ile arkadan çarpmalarda omurgaya binen yük absorbe
edilir ve yaralanma riski azaltılır.
Airbag:
Hava yastığı. Çarpışma sırasında havayla şişerek sürücünün
yaralanmasını önlüyor.
ASC:
Đlk kalkış ve hızlanma sırasında aracın lastiklerinin patinaj
yapmasını önlüyor.
CMS:
Otomobil ve motorsikletlerde, motorun gerekli çalışıp çalışmama
ikazlarını veren bilgisayarlaştırılmış sistem.
DDAS:
Uykulu sürücüyü uyarma sistemi. Sürücünün bileğine takılan bir
algılayıcı, kalp atışlarını izler. Atışların yavaşlaması veya
düzensizleşmesi halinde bilgisayar sürücüyü ikaz eder.
ASDC:
Hızı otomatik olarak kontrol eden lazerli sistem. Önde giden araçla
arada güvenli mesafe kaybolduğunda veya başka bir deyişle, önde
giden araca fazla yaklaşıldığında ikaz eden sistem.
PDC:
Park mesafe kontrolü
ITS:
Yandan gelebilecek darbelere karşı koruyuculuk yapmak üzere
konulan hava yastıkları (yan hava yastığı)
ITL:
Yollardaki sarsıntıyı en aza indiren süspansiyon sistemi.
IDS:
Gösterge panelindeki tüm bilgileri ön cama yansıtan sistem.
GCC:
Grafik kontrol merkezi. Otomobilin farlarının aydınlattığı alanın
dışında kalan görüntüyü kızılötesi olarak yol bilgisayarının
ekranına aktaran sistem. Sis, yoğun yağmur, tipi ve karanlık gibi
etkenlerin azalttığı görüş mesafesini artırır.
7
ECAS:
Elektronik kontrollü, havalı süspansiyon. Aracın yerden açıklığını
azaltan ya da çoğaltan sistem. Eski Citroen marka araçlardaki
sistem.
ECS:
Elektronik kontrollü süspansiyon
EDC:
Elektronik amortisör kontrolü.
ETC:
Elektronik çekiş kontrolü.
EDS:
Kartı, buzlu, kumlu zeminlerde aracın çekişten düşmesini önleyen
çekiş kontrol sistemi.
ETS:
Geliştirilmiş transmisyon (aktarım) sistemi.
FPS:
Kaza anında yakıt akışını kesen ve yangını önleyen sistem.